Embed Size (px)
Citation preview
Студенттерге арналған пән бағдарламасы
(Syllabuc)Нысан
ПМУ ҰС Н 7.18.3/37
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Орындаушылық өнер кафедрасы
«Музыкалық білім беру әдістемесі» пәні050106 «Музыкалық білім беру» мамандығының
СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ
(Syllabus)
Павлодар
Студенттерге арналған
пән бағдарламасынбекіту парағы
(Syllabuc)
Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.1/11
БЕКІТЕМІН
Филология, журналистика және
өнер факультетінің деканы
_________ Ж.Т. Сарбалаев200__ж. «____»___________
Құрастырушы: доц. Н.С.Дүкенбай ______________ Орындаушылық өнер кафедрасы
«Музыкалық білім беру әдістемесі» пәнінен050106 «Музыкалық білім беру» мамандығының
СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ
Бағдарлама 200___ ж. «___» ______ бекітілген жұмыс бабындағы оқуБағдарламасының негізінде әзірленген.
200___ж. «__» _________ кафедра отырысында ұсынылған. Хаттама №___
Кафедра меңгерушісі ______________ Е.Жұматаева
Филология, журналистика және өнер факультетінің әдістемелік кеңесімен құпталған 200____ж. «___»_________ хаттама №___
ӘК төрайымы ______________ Е.Н.Жұманқұлова
КЕЛІСІЛДІФЖжӨФ деканы ________Ж.Т. Сарбалаев «__»___ ____200__ ж.
1. Оқытушылар туралы мәліметтер және байланысу ақпараттары.
Назымбек Сәбитұлы ДүкенбайПМУ доценті Орындаушылық өнер кафедрасыЛомов көшесі 64 үй, корпус А, тел: 67-36-85 (ішкі 1143), үйдікі (87182) 67 05 41 (сот: 8 701 142 53 54)2. Пән туралы мәліметтерБолашақ маман-музыка мұғалімін кәсіби-педагогикалық
дайындауға бағытталған оқу пәндер циклындағы негізгі және интегралдық пәндердің бірі – «Музыкалық білім беру әдістемесі».Пәннің жалпы мазмұны негізгі міндеттерін ашады. Ол Музыкалық білім беру әдістемесінің негіздері, Музыка мұғалімінің тәжрибелік жұмысының негіздері, Музыка мұғалімінің кәсіби-педагогикалық іс-әрекеті, Педагогикалық зерттеулердегі музыкалық білім беру әдістемесінің мәселелері – делінген бөлімдерден құрылған.1. Пәннің еңбек сыйымдылығы
Семестр
Кредиттер саны
Аудиторлық сабақтар бойынша қарым-қатынас сағат саны
Студенттің өздік жұмысының сағат саны
Бақылау түрі
барлығы
Дәріс Тәж. Зертх. барлығы ӨСОЖ
64
33
45 15 22,5 7,5 90 45 емтихан
Всего 3 45 90 45
4 Пәннің мақсаты және тапсырмасыі.Болашақ маман-музыка мұғалімін кәсіби-педагогикалық
дайындауға бағытталған оқу пәндер циклындағы негізгі және интегралдық пәндердің бірі – «Музыкалық білім беру әдістемесі».
Пәннің мақсаты: жалпы білім беретін мектеп оқущыларымен кәсіби-педагогикалық жұмыс жасауға болашақ музыка мұғалімін дайындау және
- студенттерге пән мазмұны, оның бөлімдері, бағыттары туралы мағлұматтар алуларына мүмкіндік түғызу;
- жалпы білім беретін мектептің әр сыныбына музыка бағдарламасын жүзеге асыруда оқущылардың жас ерекшеліктерін, қызығушылығын, бейімділігін ескере отырып, музыкалық жұмыстың әдістемесін меңгеруге көмектесу;
- музыкалық жұсытың әдістемесі бойынша өз тәжірибесін жинақтау үшін шығармашылық ізденіске жағдай жасау;
- музыкалық іс-әрекет түрлеріне мұғалім тұлғалық кәсіби – педагогикалық қасиеттерге ие болуына көмектесу.
Пәннің міндеттері:- студенттерді ғылыми тұрғыда музыкалық білім
беру әдістемесімен таныстыру;- Қазақстандағы музыка пәніне арналған түрлі
бағдарламалармен таныстыру;- Пәнді оқыту барысында нақты тақырыптары
бойынша психологиялық-педагогикалық әдібиетті оқу;- әр түрлі формалардағы жұмыс материалдарын
сұраптап, қорытындысын жасау, нәтижеге келу;- мектептегі музыка сабағын құру;- сыныптан, мектепте тыс жұмыстарын білу,
меңгеру.5. Білімге, икемділікке және машықтаннуга
қойылған талаптар:
- семинарлық және лабараториялық сабақтарды дайындау;
- курсттық және дипломдық жұмыстарды орындап әзірлеу;
- ізденушілік-зерттеу жұмыстарын жандандыру;
- оқу үрдісінде практиканы жоғары деңгейде өткізу;- оқу-әдістемелік құралдарды жинақтау, мектеп
репертуарын білу (әндер, муз. шығармалар).Пәнді оқу барысында студенттердің істеуі тиіс:- музыкаплық жұмыстардың әдістемесі бойынша өз
тәжірибелерін жинақтау барысында шығармашылық ізденуі;- музыкалық қызметтің түрлерінде мұғалімнің тұлғалық
кәсіби-педагогикалық қасиеттеріне ие болу;- жалпы білім беретін мектептің бастауыш
сыныптарында және жоғары 5-6 сыныптарында стандарт бойынша музыкалық сабақтарды жұзеге асыру баруда оқушылардың жас ерекшеліктерін, қызығушылықтарын, бейімділіктерін ескере отырып, музыкалық іс-әрекет
жұмыстарын меңгеру;- қазіргі кезде жалпы мектептерде қолданылып жүрген
музыка бағдарламаларын білу, оның ішінде «Мұрагер» бағдарламасы.
6 Пререквизиттер:«Музыкалық білім беру әдістемесі» пәнінің мына
пәндермен байланысы бар:- Музыкалық білім беру теориясы және тарихы;- Музыкалық білім беру әдіснамасы;- Музыкалық педагогика;- Музыкалық психология, музыкалық іс-әрекет
психологиясы;- Негізгі музыкалық аспап және таңдау бойынша
мамандандыру.7 Постриквизиттер:- Музыкалық білім беру әдіснамасы- Дипломдық жұмыс
8. Тақырыптық жоспар
ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ № р/с Тақырып атауы
Дәріс
Тәжір. Зер Сөж
1 2 3 4 5 6 1 Пәннің мақсаты, міндеттері,
жалпы бағыттылығы, оның жоғары оқу орындағы музыкалық-педагогикалық мұғалімін дайындау жүйесінде алатын орны
2 3 - 10
2 Оқушыларға музыкалық білім беру әдістемесінің негіздері:
- музыкалық іс-әрекет түрлеріндегі музыка сабағының әдістемесі;
4 6 5 25
3 Музыка мұғалімінің тәжірибелік жұмыстарының негіздері:
- музыка бағдарламары бойынша музыкалық білім беру әдістемесінің жалпы сипаттамасы;
3 4,5 4 20
4
Музыка мұғалімінің кәсіби-педагогикалық іс-әрекеті:- музыка мұғалімінің көркемдік-педагогикалық іс-әрекеті;
3 4,5 4 20
5 Педагогикалық зертттеулердегі музыкалық білім беру әдістемесінің мәселелері
3 4 2 15
БАРЛЫҒЫ: 15 22,5 15 90
Теориялық курстың мазмұны
Тақырып 1. Пәннің мақсаты, міндеттері, жалпы бағыттылығы, оның жоғары оқу орындағы музыкалық-педагогикалық мұғалімін дайындау жүйесінде алатын орны
Жалпы білім беретін мектептегі музыка мұғалімі. Қазіргі таңда балалардың көркемдік-эстетикалық, адамгершілігін дамытуда музыка мұғаліміне қойылатын талаптар.
Әдістерді оқуға бағытталған іс-әрекет сферасы ретінде музыкалық-педагогикалық білім беру әдіснамасы. Оқушылардың музыкалық тәрбие, оқыту және дамуының педагогикалық жолдарын таңдап алу негізінде музыка мұғалімінің кәсіби бағдарлық дайындығы, жаңа идеялар мен қарама-қарсылықтардың көрінуі, оларды жою.
Музыкалық-педагогикалық ғылым мен тәжірибенің байланысы негізіндегі музыкалық-педагогикалық болмыс.
Тақырып 2. Оқушыларға музыкалық білім беру әдістемесінің негіздері
Музыка сабағының драматургиясы, біртұтастылығы, іс-әрекет түрлерінің өзара байланысы (орындаушылық, ұжымдық, жеке). Музыка сабағын өткізудегі көркемдік-эмойионалдық бағыты. Шығармашылық пен қызығушылық атмосферасы, сабақ сипатын түрлендіру.
Музыка сабағының спецификалық қиындықтары: «Мектеп пәні» және «Өнер сабағы». Басқа пәндермен ұқсастықтары және айырмашылығының ерекшелігі.
Сабақта оқушылардың музыкалық талғамы мен қызығушылығын қалыптастыру жұмысын ұйымдастыруға қойылатын көркемдік-педагогикалық талаптар. Музыка сабағының түрлері (жалпы қорытындылау, концерт-сабақ және т.б.).
ә) Музыкалық іс-әрекет түрлеріндегі музыка сабағының әдістемесі
Музыкаға деген шығармашылықтың, эмоционалды-құндылықтың, танымдық қажеттілік пен қызығушылықтың дамуына музыкалық іс-әрекет түрлерінің бағыты. Оқытудың техникалық және көрнекілік құралдарын дұрыс және тиімді қолдану.
Музыка сбағын жопарлау. Музыка сабағының әдістемелік дұрыс жүргізуде музыка мұғалімінің шығармашылығы. Көркемдік талаптарға, өмірлік-музкалық тәжірибеге, музыкалық-танымдық қажеттілік пен мүмкіндіктер деңгейіне сәкес музыкалық-әдістемелік репертуарды іріктеу. Музыкалық ақпараттардың түрлі қазыналарынан репертуарға «қор» жинау.
Музыкалық білім берудің міндеттерін шешуде педагогикалық жолдар мен тәсілдердің кешенді түрі ретіндегі әдіс туралы ұғым. Әдістердің ерекшелігі, оларды ңоқушылардың шығармашылық қабілетін дамытуға, музыканы оқытужа алға қойылған мәселелерге жетуі. Музыкалық білім берудің негізгі міндеттерінің байланысы арқылы әдістерді жіктеу (классификациялау). Оқытудың басты әдістері: қорытындылау, «алды шолу, өткенге оралу» (Д.Б.Кабалевский), эмоционалдық драматургия. Сабақ мазмұнынынң динамикалық шарықтау шегіне (кульминациялық) жетудегі эмоциональдық драматургиялық әдіс.
Музыкалық-педагогикалық үрдісінің ішкі және сыртқы жақтарының айқындауда проблемалық-ізденушілік әдістер, олардың заңдылықтары мен қозғаушы күштері. Музыкалық іс-әрекетте өзін-өзі көрсете біліп, әрі қарай дамуда қолданылатын әдістер, шығармаларды тыңдауда және орындауда (мұғалім мен оқушы) образдық мазмұнның білге «өмір сүруі».
Музыкалық білім берудің мақсаттыры мен міндеттерінің сабақтастығы (музыка сабақтары және сыныптан тыс жұмыстары). Музыкалық тыс жұмысының формаларының мазмұнына түрлі көзқарастар. Ерекшеліктері: үйірмелер (хор, оркестр, ансамбльдер, жеке ән айту т.б.); жаппай көпшілік түрлері (лекция-концерт, мерекелер, тынығу жұмыстары). Жалпы музыкалық мәдениетті, шығармашылық қаблетті дамыту үшін балалармен жүргізілетін жеке сабақтар. Музыкалық мекемелер, тетрлармен және т.б. өзара достық қарым-қатынастағы музыка мұғалімінің іс-әрекеті. Сыныптан тыс жұмыстар өткізу барысындағы ұйымдастыру әдістемесі: тақырыптық мерекелер, үйірмелік іс-әрекеттер, музыкалық клуб, студиялар, фонотека және т.б.
Тақырып 3. Музыка мұғалімінің тәжірибелік жұмыстарының негіздері
Мектептегі музыка бағдарламалары. Музыкалық өнер сабағының барлық кезеңдерінде оқытудың басты мақсаттары мен міндеттері.Оқушылардың өмірлік және тәжірибесіне, қаблетіне, қызығушылығына, қажеттілігіне қатысты музыкалық білім беру әдістерінің мазмұнын жіктеу (диффиренциялау).
Бастауыш мектептегі музыкалық білім берудің әдістемесі. Балалардың музыкалық және психофизиологиялық ерекшеліктерін ескеру. Музыкалық-есту түсініктерін, шығармаларды қабылдау және вокалдық-әншілік дағдыларын дамытуда сабаққа қойылатын негізгі талаптар.
Орта сынптағы музыка сабағы. Көркемдік-шығармашылық үрдістің негізгі түрлерін жүзеге асыру (музыка тыңдау, шығармаларды орындау және өздері жандарынан музыка шығару).
Оқушылардың жалпы және музыкалық дамуындағы жас ерекшеліктері. Оқушылардың әншілік және тыңдай лілу мәдениетін тәрбиелеу мәселелері. Музыканы эмоционалды тұрғыда жете түсінуді қалыптастыру. Оқу үрдісіндегі мұғалім мен оқушының шығармашылығы.
Оқушылардың рухани мәдениетінің маңызды және де ажырамайтын бөлігі ретіндегі музыкалық мәдениетті қалыптастыру. Музыка мен өмірдің байланысын жасау – музыкалық сабақтан тыс аса жоғары міндет. Музыкамен тәрбиелеу (В.А.Сухомлинский) – бағдарлама мақсатының ең дастысы. Музыкалық материалдың сипаттамасы, оны іріктеу принциптері. Сабақтың
біртұтастылығын ұйымдастыру, принцип ретіндегі тақырыптығы. Музыка мен өмірдің байланысы мен заңдылықтары, музыканы қабылдауды дамыту жүйесі. Оқытудың басты әдістері, дидактикалық принциптер. Бағдарламаларды әдістемелікпен қамтамасыз ету (оқу құралдары, оқулықтар, хрестоматиялар, фонохрестоматиялар және т.б.)
- Д.Б.Кабалевскийдің концерциясын негізіне алып, ұлттық мектеп ерекшеліктерін ескере отырып, осы кезге дейін бар бағдарламалардың мазмұндарын қайтадан қарау. Тоқсандық тақырыптар. Музыка материалдарына сипаттама. Фольклор – тәрбие құралы. Халықтық-әншілік дәстүрді және ұлттық, аспаптық орындаушылықты үйрету. Музыка мен өмірдің түрлі байланысын талдап қорытындылау үшін есту мен әншілік тәжірибені жинақтау; композиторлардың шығарамашылық қасиетін анықтауда қаблетті, қазақтың әншілік және аспаптық өнерінің жанрлық ерекшеліктерін, әр ұлтқа тән халықтық музыканы дамыту.
в) «Елім-ай» бағдарламасы (М.Балтабаев, Т.Қышқашбаев, Б. Өтемұратова) Алматы: Өнер, 1990 ж..
Оқушыларға білім беру концепциясы: дәстүрлі көркемдік мәдениет арқылы оқушылардың музыкалық-эстетикалық тәрбиесін қалыптастыру. Бағдарлама міндеттерінің ерекшелігі – қазақ халқының рухани байлықтарын меңгеру; қоршаған болмыстың музыкалық-эстетикалық, көркемдік бағасын дамыту; музыканың халықтық өнердің басқа түрлерімен байланысының көрінуі, олардың пайда болуы; қазақ халқының дәстүрлі көркемдік тәжірибесінің тақырыптық мәнін жете ұғыну; тұлғаның көркемдік-шығармашылық белсенділігін дамыту. Бағдарламаның жүйеленген принциптері:
а) ертедегі аңыз материалдары, мифологияға және т.б. сүене отырып, музыканың өнердің басқа түрлерімен (халық аспаптық, әншілік, декаративтік-қолданбалы, халықтық би, сөз, көркемдік мәдениеттің түрлері) интеграциясы; діни-мәдениет қөзқарастарының шығу тегі (генезисі) және қайта құру (реконструкциясы); жасаушылырда (халық ақындары, іскерлер және шеберлер) еске алу, ұмытпау;
ә) алға қойылған міндеттерді асыру мақсатындабағдарлама материалдарының тақырыптық құрылымы (Сары-Арқа. Тұлпар. Аққу. Елім-ай),
б) материал мазмұндағы өнегелілікСабақтың біртұтастығына іс-әрекет түрлерінің өзарабайланысы арқылы
жету: музыка тыңдау, орындаушылық іс-әрекет (ән айту, билеу, сурет салу, балалар аспаптарында ойнау, музыкалық-дидактикалық ойындар), жай әуендерді суырыпсалу (импровизациялау); би элементтерін қисындастыру; өлеңдерді, ертегілерді драматизациялау; музыкалық ойындар кейіпкерлерін образды түрде ойнап көрсету және т.б.
Рухани, адамгершілік, интеллектуалдық және шығармашылық қаблетін дамытуда балаларды қазақтың дәстүрлі көркемдік мәдениетін (күйлер, әндер, айтыстар, мифтер, ою комбинациялары және билер) үйренуге тарту.
Оқытудың міндеттері: қабылдау, есту және көру сезімін, зейін, есте сақтау, елестету,ойлауды және т.б. жандандыру арқылы интеллектуалдық іскерлікті дамыту; психикасына, моторикасына, физиологиялық үрдістерге кешенді түрде әсер ету; оқытудың және әдістемесін қолдану; ауызекі дәстүрлі түрі негізінде аспапта ойнау (нотасыз).
Бағдарлама принциптері: оқытудың дәстүрлі түрі бойынша репертуарды ұжымдық әдәспен үйрету. Ауызекі халық шығармашылық жанрын меңгеру арқылы музыканы эмоциональды бейнелеу түрінде түсіну; суырыпсалма, сахналау (инсцинировка), музыка ойнау (музицирование) арқылы образды түрде іске асыру; музыкалық-шығармашылық іс-әрекеттің негізгі түрлері (музыканы тыңдау, ән айту, аспапта ойнау, музыкалық
шығармаларды суырыпсалу, би, оюды бейнелеу). Сабақтың музыкалық және тақырыптық материалы.
Бағдалама концепциясы: қазақ халқының дәстүрі мен әдет-ғұрпын бейнелеу ретінде музыканы қабылдайтын, басқа халықтардың өнеріне аса құрметпен қарап және классикалық музыканы түсіне білетін, рухани бай, шығармашылық тұрғыда белсенді, дамыған тұлғаны тәрбиелеу.
Музыкалық іс-әрекеттерінің түрлері: ән салу, музыканы тыңдау, музыкалық сауат, тығыз өзара байланысты материал мазмұнын ашуда суырыпсалу (импровизация).
Бастауш мектептегі (Ән-күй халық қазынасы» тоқсандық бағдарламаны біріңғай тақырыптығы.
Бағдарлама мақсаты: рухани мәдениетін қалыптастыруда оқушыларды ұлттық музыкаға (халықтық және композиторлық) баулу.
Бағдарламаның басты ережелері:- қазақстан композиторларының шығармашылық мұрасын
үйрену;- қазақ халық музыкасын (вокалдық және аспаптық) меңгеру;- қазақ халық аспаптары (домбыра, қобыз, сыбызғы және т.б.)
дыбыстарының бояулары ерекшеліктерін үйрену;- музыка арқылы тәрбиенің адамгершілік-эстетикалық аспектісін
күшейту.Тақырып 4. Музыка мұғалімінің кәсіби-педагогикалық іс-әрекетіСабақтың музыкалық-педагогикалық құрылымдық тәсілдерін (тоқсан,
оқу жылы), сабақ шарттарына сай оқытудың әдістерін жете білуді, оқушыларды дайындауда педагогтың көркемдік-педагогикалық іс-әрекеті. Музыка сбағын жоспарлаудың нұсқаулары (варианттары). Суырыпсалма (импровизация).
Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет (аспапта ойнау, ән айту, дирижерлау, музыкамен қимылдау, балалар аспаптары (инструментарий) және т.б.). Музыка сбағының эмоциональдылығы. Музыкка сбағының біртұтастылығына жетуде орындаушылық орындаушылық түрлерінің өзарабайланысы.
Музыка сабағында мұғалімнің көркемдік-коммуникативтік іс-әрекеті. Музыка мұғалімінің оқушылармен эмоционалдық-рухани байланысқа жетудегі қарым-қатынас тәсілдері. Көкемдік-коммуникативтік міндеттерді шешуде педагогтің әртістік рөлі.
Музыка сабағындағы, сыныптан және мектептен тыс музыкалық жұмыстағы түрлі міндеттерді жүзеге асыруда педагогтың көркемдік-ұйымдастырушылық іс-әрекеті. Музыка мұғалімінің тұлғалық қасиеті мектепке көркемдік-шығармашылық іс-әрекетті ұйымдастырушы.
Балалардың музыкалық қабілетінің диагностикасында, озық тәжірибені талдап өорытындылауда, педагогикалық эксперименттерді өткізуде, алынған нәтижелерді талқылауда мұғалімнің көркемдік-зерттеу іс-әрекеті.
Музыка мұғалімінің кәсіби қасиеттері, оның тұлғалық ұстанымы (позициясы) және көркемдік-педагогикалық іс-әрекетіне қарым-қатынасы. Музыка мұғалімінің тұлғалық кәсіби қасиеттерінің жалпы сипаттамасы. Музыкалық қаблет,оның эмоциональдық бояуы –музыкалық қабілетінің спецификалық қасиеті. Кәсіби іс-әрекеттегі музыка мұғалімінің әртістігі, оның орындаушылық міндеттерді шешудегі шығармашылық ірдіске, оқушылармен эмоциональдық-рухани байланысты ұйымдастыруға ықпалы. Алға қойылған мақсаттарға жетуде педагош-музыканттың жігерлі қасиеттері. Бірге күйзеле немесе күйіне білу қаблетіретіндегі эмпатия, оның музыкалық-педагогикалық іс-әрекет нәтижелеріне ықпалы. Музыкант-мұғалім іс-әрекетінің бағыты мен сипатын бейнелейтін қасиет-балаларға деген сүйіспеншілігі.
Мұғалімнің кәсіби ойлауы музыкалық білім беру үрдісін талдап шешуде мәнін түсіну тәсіл өте қажет компонент. Шығармашылық жұмыс тәжірибесін жинақтауда іс-әрекеттің өзін-өзі талдауы. Тұлғалық мәселенің (проблема) көрінуі, оларды шешудегі өзіндік қасиеттер.Музыка мұғалімінің педагогикалық жұмысында тұлғалық кәсібиұстанымының (позиция) көрінуі. Коммуникативтік және орындаушылық іс-әрекетті ұйымдастырудағы кәсіби-сөйлеу мәдениеті.
Өнер ретінде музыканы оқытудың жаңашыл жолдары. Музыкадан бағдарламаларды, әдістемелік құралдарды құрастырған авторлар (Д.Б.Кабелевский, А.И.Райымбергенов және т.б.). Жұмыстың жеке стилі. Композиторлық және музыкалық-педагогикалық жұмыстың үйлесуі. Отандық және шетел тәжірибелерінде танымал музыка мұғалімдерінің озық тәжірибелерін талдап қорытындылау.
Тақырып 5. Педагогикалық зертттеулердегі музыкалық білім беру әдістемесінің мәселелері
А.Қ.Жұбанов ұсынған халықтық дәстүрдегі оқушыларға музыкалық тәрбие берудің сабақтастық принциптерінің сипаттамасы. М.Х.Балтабаев зерпттеулеріндегі музыкалық білім беру әдістемесіне байланысты педагогикалық мәдениеттану мәселелері. Музыкалық жұмыстағы көрнекілік-дидактикалық құралдарды және домбырада ойнауды үйретудің прогресті әдістерін жете зерттеген А.И.Райымбергеновтың концепциясы. Ш.Б.Құлманованың халық музыкасын пайдалана отырып, вокальдық-ырғақтық материалды суырыпсалуы музыканы оқыту әдістемесіне қосқан жаңашыл тәсілі. 9. Пәннің қысқаша сипаттамасы
Мызыкалық білім бері әдістемесі – студенттерге мектептегі музыка сабағының формасы, оны үйымдастыру, өнер пәнің ретінде ерекшелігі туралы мәлімет береді. Мектептегі сыныпта және мектептен тыс музыкалық-тәрбиелік,ұйымдастырушылық, насихаттаушылық жұмыстарға өткізуін ұйретеді. Жалпы білім беретін мектептердің музыка бағдарламалармен танысады.10 Курс компонеттері
Тәжрибелік сабақтардың мазмұны1. «Музыкалық білім беру әдістемесі» терминің түсінігі. «Музыкалық білім беру әдістемесі» пәннің алдында қойылған міндеттері.Жоғары білікті маман – педагог-музыкантты дайындау мазмұны, мақсаты, міндеттерініңжетістіктеріне бағытталған формалар, түрлері, құралдар жиынтығы ретіндегі музыкалық білім беру әдістемесі. «Әдістеме», «музыкалық білім беру» ұғымдарының мәні.2. Өнер сабағы ретінде музыка сабағының мәні, оның көркемдік пәндер циклы сабақтармен ұқсастары мен ерекшеліктері.Музыкалық іс-әрекет түрлеріндегі музыка сабағының әдістемесі. Музыкалық білім берудің әдістері, оның біліктлігі. Оқушыларға музыкалық білім берудің негізгі
міндеттерін оқытудың әдістері мен тәсілдерінің байланысы. Оқушылармен жүргізілетін сыныптан жәнемектептен тыс музыкалық-тәрбиелік, ұйымдастырушылық, насихаттаушылық жұмыстар.
1. 3. Бастауыш сыныпта, жасөспірімдер жасында оқушыларға музыкалық білім берудің ерекшелігі. Қазақ мектептеріне арналғанмузыкадан «Елім-ай» бағдарламасы. Музыка бағдарламары бойынша музыкалық білім беру әдістемесінің жалпы сипаттамасы. Жалпы білім беретін мектептегі (1-8 сынптар) музыкадан «Елім-ай» бағдарламасы (М.Балтабаев, Т.Қышқашбаев, Б. Өтемұратова). Қазақстандағы орыс мектптерінде қолданып жүрген «Музыка» бағдарламасы (Л.Мамизерова, Г.Самотокина, Ш.Құлманова т.б.).1. Музыка мұғалімінің кәсіби-педагогикалық іс-әрек.
Педагог-музыканттің тұлғалық қасиеттері.Музыка мұғалімінің көркемдік-педагогикалық іс-әрекеті. Музыка мұғалімі – қоғамның көркемдік мәдениетінің қайраткері. Д.Б.Кабалевскийдің әдістері, принциптері. М.Х.Балтабаевтың жұмыс әдістері.2. Педагог-музыкант әртістігі және оның ерекшелігі.
Ю.Б.Алиев пен Ш.Б.Құлманованың жұмыс стилдері. А.И.Райымбергеновтын ерекшелігі.
Отандық ғалымдар мен педагог-музыканттардың еңбектеріндегі жаппай музыкалық білім берудің әдістемелдік аспектісі. Шетел зерттеулеріндегі музыканы оқытудың әдістемесінің мәселелеріСОӨЖ (оқитыңдардың өздік жұмысы) мазмұны (күндізігі жалпы
орта білім ЖОБ және орта кәсіби білім ОКБ)№
ОӨЖ түрлері Есеп беру түрі Бақылау түрі
Сағат санын
ың көлемі
1 Дәріс сабақтарына дайындық
Жұмыс, конспектілеу дәптері
Сабаққа қатысу
30
2 Тәжірибелік жұмыстарға дайындық, үй жұмысын орындау
Конспекет дәптері және жазбаша тезис ретінде жазу
Сабаққа қатысу
20
3 Зертхана жұмыстарына дайындық
Қажетті кестелерді дайындау және басқалар
ДС рұхсаттама
10
4 Зертхана жұмыстарды Есеп ЗЖ қорғау 10
қорғау және есепті дайындау
5 Аудитория сабағының мазмұнына кірмеген материалды меңгеру
Конспекет дәптері және жазбаша тезис ретінде жазу
Сабаққа қатысу
10
6 Бақылау түрлеріне дайындық
Конспекет дәптері және жазбаша тезис ретінде жазу
МБ 1, МБ 2. 10
Барлығы 90
Аудиториялық сабақ мазмұнына кірмей қалған тақырыптар:
1. Музыка сабағы-мектептегі музыкалық білім берудің негізгі формасы, оны ұйымдастыру, өнер сабағы ретінде ерекшелігі (музыка сабағын ұйымдастыру, құрылы мен мазмұны). Пайдаланатын әдебиеттер: (1,2)
2. Д.Б.Кабалевскийдің басшылығымен жасалған бағдарлама. Қазақ мектептеріне арналған музыкадан бағдарлама: 1-4 сыныптар (Р.Жәрдімәлиева, Г.Қарамолдаева); 5-сынып (Ө.Байділдаев); 6 сынып-(Б.Ғизатов)
3. Қазіргі қолданып жүрген музыка бағдарламасы (Ш.Құлманова, М.Оразалиева, Б.Сүлейменова).
4. Жалпы білім беретін қазақ мектептеріне арналған музыкадан «Мұрагер» бағдарламасы (А.Райымбергенов).
5. Музыка мұғалімінің кәсіби қасиеттері, оның көркемдік-педагогикалық іс-әрекетінің тұлғалық ұстанымы (позициясы) және қарым-қатынасы.
11. Курс саясаты
12 Пайдаланған әдебиеттерНегізгі әдебиет:
1. Абдуллин Э.Б. Сушность и структура методологического анализа проблем музыкальной педагогики. М., 1990.
2. Абдуллин Э.Б. Теория и методика музыкального образования школьников. М., 1996.
3. Абдуллин Э.Б. Теория и практика музыкального обучения в обшеобразовательной школе. М.: Просвещение. 1983.
4. Абдуллин Э.Б., Николаева Е.В. Методика музыкального образования. Учебное пособие. – М., 2006
5. Алиев Ю.Б. Дидактическте основы модернизации содержания курса «Методика школьного музыкального образования», - М.: МПГУ, 1991
6. Апраксина О.А. Метлдика музыкального воспитания в школе. – М.: 1983
7. Арчажникова Л.Г. Прфессия – учитель музыки. – М., 1984.
8. Ахметова А.Қ. Мектептегі музыка сабағынығ оқыту принциптері. Оқу құралы. – А., 2005
9. Балтабаев М.Х. К вопросу о применении методологии традиционной художественной культуры в прцессе преподавания музыки в школе // Вопрсы музыкальной педагогики, теории и исполнительства //КазГПУ им. Абая. – Алматы, 1992.
10. Джердималиева Р.Р. Научно-педагогические основы методической подготовки учителя музыки в системе высшего образования. – Алматы.: Ғылым, 1991.
11. Дмитриева Л.Г., Черноиваненко Н.М. Методика музыкального воспитания в школе: Учебное пособие для педучилищ.- М.: Посвещение, 1989.
12. Дүйсінбинова Р.К. Музыкалық білім беру технологиясы: Жоғарғы оқу орны студенттеріне арналған оқу құралы. – Талдықорған, 2006.
13. Кабалевский Д.Б. Основные принципы и методы программы по музыке для обшеобразовательной школы // Прграмма для обшеобразовательных учебных заведений.-М.: Музыка, 1994.
14. Кульманова Ш.Б. Теория и практика воспитания младших школьников средствами казахской народной музыки. Алматы: Ғылым, 1999.
15 Мендояқова К.М., Карамолдаева Г.Ж. Методика музыкального воспитания в школе (на каз. языке) – Алматы: Аль-Фараби, 1997.
Қосымша әдебиет:16. Музыкальное образование в Казахстане.
Хрестоматия. Т.1. – А., 2004.17. Музыкальное образование в Казахстане. Т.2. – А.,
2006.18. Программа по музыке: 1-3 классы для каз. школ.
Б.Гизатов, Р.Джержималиева., Алматы, 1987.
19. Программа по музыке: 1-4 классы для каз. школ. Ш.Кулбманова, Алматы, 1994
20. Программа по музыке: «Елім-ай» М.Х.Балтабаева, Алматы, 1993
21. Программа по музыке: «Мұрагер», А.И.Райымбергенов, Алматы, 1990, 2003
22. Н.Дүкенбай, Ә.Әділбеков. Музыкалық білім беру теориясы. Павлодар. ПГПИ. 2006
23. Э.Б.Абдуллин, Е.В.Николаева. Музыка мұғалімінің музыкалық-педагогикалық технологиялары. М.-2005. Аударған Талдықорған қ. 2007.
24. Ахметова А.Қ. Мектептегі музыка сабағын оқыту принциптері. Алматы, 2005.
Курстық жұмыстардың тақырыптары:
1. Музыка мұғалімі – тәрбиелеу мамандығы.2. Музыка мұғалімі – шебер (Н.Л. Гродзенская, Д.Б.
Кабалевский, Ю.Б. Алиев, А.И. Райымбергенов, Ш. Құлманова, М.Х. Балтабаев, Н.С. Дүкенбай және т.б. (студенттердің өздерінің қалаулары бойынша).
3. Мектептегі сыныптан тыс музыкалық жұмыстар.4. Музыка – мектептегі тәрбие құралы.5. Балалар дауыстары, олардың ерекшеліктері, даму
кезеңдері.6. Оқушылардың тыңдау мәдениетін қалыптастыру
жолдары.7. «Елім-ай» бағдарламасының музыкалық-
педагогикалық концепциясы.8. «Мұрагер» бағдарламасының музыкалық-
педагогикалық концепциясы.9. Ш.Б. Құлманованың жетекшілігімен жасалған музыка
бағдарламасының сипаттамасы.10. Музыканы оқыту әдістемесіндегі мұғалімнің
шығармашылығы.11. Мұғалімнің музыкалық-педагогикалық жұмысында
экспирименттің алатын ораны.12. Оқушылардың рухани мәдениетін қалыптастыруда
педагог-музыканттың музыкалық-насихаттаушылық іс-әрекеті.
13. Оқушыларға арналған музыкалық әдістемелік материалды іріктеу мәселелелері.
14. Музыка мұғалімі – хор өнері мен орындаушылықты насихаттаушы.
15. Музыка мұғалімінің тұлғалық басты (приоритетті) кәсіби қасиеттері.
16. Педагог-музыканттыардың кәсіби дайындығындағы сөйлеу мәдениеті.
17. Музыка мұғалімі-мамандық.18. Отандық музыкалық білім беруді дамытуда
А.Қ.Жұбановатың қосқан үлесі.19. Ы.Алтынсариннің педагогикалық қызметі, оның
музыкалық-педагогикалыққөзқарасы.20. К.Орфтың музыкалық тәрбие жүйесі, оның тарихи
маңызы21. Мектепте музыкалық білім беруді дамытуда Д.Б.
Кабалевскийдің қосқан үлесі.22. Қазақстандағы балалар хор ұжымы, олардың рөлі,
маңызы.23. З. Кодайдың музыкалық тәрбие беру жүйесі, оның
тарихи маңызы.24. К. Орф, Д.Б. Кабалевскийдің музыкалық-
педагогикалық қөқарастарының ұқсатықтары және айырмашылықтары (қосылады).
25. Балалардың музыкалық іс-әрекет шығармашылығын ұйымдастыру.
26. Оқушылардың вокалды-хорлы іс-әрекетін ұйымдастыру.
27. Оқушылардың музыкалық қабылдау іс-әрекетін ұйымдастыру.
28. Оқушылардың музыкалық-композиуиялық іс-әлекетін ұйымдастыру.
29. Оқушыларды қарапайым музыкалық аспаптарда ойнатып ұйретуді ұйымдастыру.
30. Оқушылардың музыкалық-теориялық іс-әрекетін ұймдастыру.
31. Оқушылардың музыкалық-тарихи әрекетін ұйымдастыру.
32. Музыка мұғалімінің музыка сабағын музыкалық-педагогикалық шығармашылығы ретінде ұйымдастыру.
33. Музыка сабағындағы жанрлар мен формаларына сипаттама.
34. Д.Б. Кабалевский жасаған музыкалық оқу-әдістемелік кешеніне сипаттама.
35. Ш. Құлманова жасаған музыкалық оқу-әдістемелік кешеніне сипаттама.
36. А. Райымбергенов жасаған музыкалық оқу-әдістемелік кешеніне сипаттама.
37. Н. Дүкенбайдың жасаған музыкалық оқу-әдістемелік кешеніне сипаттама.
38. Музыка сабағын жоспарлау.39. Қазақстан Республикасының Әнұраны.40. Музыка сабағын жоспарлау – мұғалімнің
шығармашылығы.41. Музыка сабағын талдау, өзімдік пікірім.42. Оқушылардың музыкалық дамуының байқау
формалары мен әдісі.43. Оқушылардың тыс музыкалық сабақтарының
формаларын ұйымдастыруына сипаттама.44. Мектептен тыс музыкалық сабақтарының
формаларвн ұйымдастыру жолдарына сипаттама.45. Музыкалық оқыту мен тәрбие әдістеріне
сипаттамаСабақта музыка стилін меңгеру әдістері.46. Жалпы мектптегі музыка сабағындағы дыбыс
интонациясын қолдану әдіс-тәсілдері.47. Жалпы мектептегі музыка сабағындағы жанрлық
үйлесуінің қолдануы. 48. Музыкалық білім беру жолындағы компьтерлік
технологияларды қолдану жолдары.49. Музыка сабағындағы композитордың
шығармашылығы туралы меңгеру жолдары.50. Музыка мұғалімінің әртістік дамуының жолдары.51. Музыка сабағындағы мұғалімнің музыкалық
шығарманы өңдеу , орындау жолдары мен ерекшеліктері.
52. Сабақ процесі барысындағы мұғалімнің импровизациялауы.
53. Қазіргі мұғалімнің тұлғалығы мен іс-әрекеті.54. Оқушылардың музыка сабағындағы көркемдік
сезімін тәрбиелеу жолдары.55. Музыка мұғалімі – сабақта орындаушы және
жаратушы.56. Видиосабақтарына педагогикалық талдама және
салыстырмалы сипаттама.57. Оқушылардың музыка сабағындағы музыкалық
сезімінің даму жолдары.58. Оқушылардың музыка сабағындағы музыкалық
қиялының даму жолдары.59. Музыка сабағында бағалау проблемасы.60. Музыка шебер-мұғалімінің іс-әрекетіне сипаттама.
61. Мұғалімнің музыка сабағындағы шығармашылығы.62. 21 ғасырдағы музыка сабағының бағдарламасына
сенің ойың (болжауың).63. Мектептегі музыка сабағын жүргізу туралы өзімнің
тәжірибем.64. ҚР мемлекеттік Әнұраны.
Выписка из рабочего Форма учебного плана Ф СО ПГУ 7.18.3/32 специальности
Мамандықтың жұмыстық оқу жоспарындағы көшірме
050106 Музыкалық білім Музыкалық білім беру әдістемесі пәні
Оқу түрі
Пәннің көп еңдектілігі Семестр бойынша
Бақылау түрі Семестр
Семестр бойынша бөлінген сағат саны
кредит
Академ. сағаткред
ит
аудиторных занятий(ак. сағат)
СӨЖ(ак. сағат)
барлығы
ауд СӨж Емт. сынақ.
КП Зерт
барлығы Дәр Тәж. лаб барл
ыгы СӨЖ
КүндізгіЖОБ МБ 3 135 45 67,5 3,3 - - 22,5
6 3 135 45 67,5 22,5 67 674 3 135 45 67,5 22,5 67 67
СырттайОКБ 3 135 6 78 3 - - -
3 3 6 6 3 3 78 124 3 6 3 3 78 12
Орындаушылық өнерКафедра меңгерушісі ___________ Дукенбай Н.С. 20__ ж. «____» ________
ОӨЖ –да берілген тапсырмаларды орындау және тапсыру барысындағы сырттай бөлімінің 050106 «Музыкалық білім
беру» мамандығы бойынша студенттерге арналған бақылау шараларының күнтүзбелік кестесі
Бақылау шараларын орындау және тапсыру кестесі
ООЖ түрлері
Ең жоғарғы балл Берілге
н уақыты
Тапсыру мерзімі
Бақылау формасы
Бір сабақ үшін
барлығы
Дәріс сабағын қатысу ж/е дайындық
5 20 1 сабақ Кесте бойынша Қатысу
Дәріс сабағын қатысу ж/е дайындық
5 20 3 сабақ Кесте бойынша Қатысу
Дәріс сабағын қатысу ж/е дайындық
5 20 5 сабақ Кесте бойынша Қатысу
№ 1 бақылау жұмысын орындау 5 15
Алғашқы сессияда (установачная)
Қантардың 15 дейін
Қорғау
№ 2 бақылау жұмысын орындау 5 15 1
сессия Ақпан айы Қорғау№ 3 бақылау
жұмысын орындау 5 10 2 сессия
Маусым айы Қорғау
Барлығы: 100
Кафедпа меңгерушісі ________________Н.С.Дукенбай
