Upload
mervan-zejnullahu
View
412
Download
7
Embed Size (px)
Citation preview
KONTABILITETI MENAXHERIAL
NDERMARRJA PRODHUESE
“MEKA”
STUDENTI : Halim Mahmuti
Prof: Agron Berisha
Prishtine, 2011
Kontabiliteti menaxherial Page 1
Permbajtja
1. Hyrja …………………………………………………………………….. 32. Historiku I Ndermarrjes………………………………………….. 43. Te dhenat e Produktit ……………………………………………. 54. Metoda e te ardhurave opoerative ……………………….. 65. Metoda e marxhes se kontributit ………………………….. 76. Analliza e pragut te rrezikut (pika e renatbilitetit…… 97. Marzha e sigurise ………………………………………………….. 118. Analiza e CVP (kosto vellim profit )………………………… 129. Sistemet e perllogaritjeve te kostos ……………………… 14
Kontabiliteti menaxherial Page 2
Hyrja
Ne kete punim seminarik kam zgjedhur nje ndermmarje e cila merret me prodhimin e produkteve te mishit. Sipas t dhenave qe kam marr nga kjo kompani MEKA deri me tani ka arritur te prodhoj me shume, se 14 produkteve te ndryshme te mishit te cilat produkteve mund edhe te rriten gjate viteve ne vijim.Per kete punim seminarik unh kam zgjedhur veten nje produkt te mishit dhe ai eshte pershuta.Njera nga produktet me te shitura dhe me te perpunuara nga kjo ndermarrje preeodhuese.Per analizen e ketij produkti ne duhet qe ti llogaritim dhe do ti analizojme kostot e pergjithshme si dhe kostot per njesi, do ta analzizojem edhe pragun e rrezikut apo piken kritike, analizen e CVP , marzhen e sigurise etj.
Kontabiliteti menaxherial Page 3
Historiku I Nderrmarrjes
Nderrmarja MEKA eshte nderrmarje prodhuese e cila mirret me perpunimin dhe prodhimin e produkteve te mishit.Kjo nderrmarja punen e ka filluar ne vitin 1997 duke filluar vetem me perpunimin e 2 produkteve ate te sallamave dhe te pashtetave te pulave.Kjo ndermrja me rritje e kerkese nga konsumatoret per produktet e tyre fillon te zgjeroj biznesin dhe te punsoj puntote te rinje te cilat do te rritin edhe prodhimin e produkteve tjera.Nderrmarja MEKA funksionon si kompani me 30 puntore dhe bene shperndarjen e produkteve te veta ne te gjithe teritorin e kosoves dhe exporton produkte edhe me gjere si ne shqiperi dhe maqedoni. Nderrmarja ne pati hovin e zhvillimit ne vitin 2005 e cila prodhoj rreth 5.237 kg pershut dhe pati te hyra modeste prej 40.325 euro.Ne vitin 2008 nderrmarja prodhoj 10.173 kg pershut dhe pati te hyra rreth 80.237.50 euro ne vitin 2010 nderrmrja me exportim e produkteve vetem ne shqiperi dhe maqedoni pati te hyra rreth 50,429.35 cent . Kjo nderrmarrje ne vitin 2011 prodhon rreth 14 produkte te mishit dhe gjeneron te hyra rreth 500 .000.00 euro ne vit ( nuk jane shifrat e sakta te vitit 2011 spse nuk eshte mbyllur ende viti kalenadarik ) Te dhenat jane marr nga menaxheri I kompanis perodhuese MEKA z. Blerim Piraj.
Kontabiliteti menaxherial Page 4
Te dhenat e produktit
Ne kete pjese te punimit do te analizojme kostot dhe profitin e ndermrjes per produktin pershuta.
Kompania MEKA prodhon pershuten me keto te dhena: Numri I kg ( njesive ) te prodhuara ne vitin 2010 eshte rreth 12 .000 kg me qmimin 7.00 per kg (njesi)
Kompani gjate vitit 2010 shiti 10.000 kg me qmimin 7.00
Kostot e pergjithshme per prodhimin eartikullit jane :
Shpenximet e pergjitshme per vitin 2010
Kostot variable kostot fikseSh.variable direkte 45.000.00 Amortizimi 2.300.00Sh, tjera direkte 8.500.00 Shp. Komunale 750.00
Tatimi ne prone 500.00Tatimi komunal 320.00
Totali 53.500.00 Totali 3870
Kosto variable njesi 53.500÷12.000 ¿4.458 €
Kostot fiksenjesi 3.870 ÷12.000 ¿ 3.25 €
Kontabiliteti menaxherial Page 5
Metoda e Te ardhurave operative
Metoda e të hyrave operative (fitimit) fokusohet në raportin e
të hyrave operative si një mjet i dobishëm në organizimin e
kostove të kompanisë në kategori fikse dhe variabile. Metoda e
të hyrave operative (fitimit) përdoret për të treguar të
ardhurat ose fitimet përpara tatimit mbi të ardhurat.
Të ardhurat operative
Të ardhurat operative = shitja x qm.shitjes
A . operative ¿10.000 x 7.00€ ¿ 70.000 €
Pra te ardhurat operative qe krijohen me rastin e shitjes se 10.000 njesi krijojne te
ardhura ne vlere prej 70.000€
Kontabiliteti menaxherial Page 6
Metora e marshes së kontributit
Marzha e Kontributit eshte tejkalimi i shitjeve ndaj kostos se ndryshueshme qe njeherit nenkupton diferencen ne mes te hyrave dhe te kostos se ndryshueshme te mallit te shitur. Marzha e kontributit paraqet konceptin për llogaritjen e rrezikut në pikën prag të falimentimit apo në pikën e thyerjes. Përkatesisht, marzha e kontributit paraqet shumën e të ardhurave minus
kostot variabile, që kontribojnë në mbulimin e kostove fikse. Në qastin kur kostot fikse janë mbuluar, marzha e mbetur e kontributit rritë të ardhurat operative.1
Marzha e kontributit mund të shprehet në tri mënyra:
1. Marzha e kontributit totale në euro
2. Raporti i marzhës së kontributit (përqindja)
3. Marzha e kontributit për njësi (euro në njësi)
Marzha e kontributit = qmimi shitjes – kostot variabile
Per rastin tone te paraqitur ne tabel kemi:
Marzha e kontributit = 7.00-4.458 =2.542€
Kontributi = 2.542 €
Raporti marshes së kontributit ¿Shitja−K .Variabile
Shitjen
R M K 70.000.00−53.500 .00
70.000 .00=16.500.00
70.000.00=0.23 X100=23.57 %
Përqindja e marshes së kontributit ( po ashtu e quajtur edhe raporti i marshes së kontributit ),
është M.kontributit e ndarë me vlerën e shitjes. Në shembullin ton tregon se 23.57 % nga secila
euro e të ardhurave nga shitja, është marzhë e kontributit.
1 Libri I Prof.Dr. Skender AHMETI,
Kontabiliteti menaxherial Page 7
Përqindja e marshes së kontributit ( po ashtu e quajtur edhe raporti i marshes së kontributit ),
është M.kontributit e ndarë me vlerën e shitjes. Në shembullin ton tregon se 23.57 % nga secila
euro e të ardhurave nga shitja, është marzhë e kontributit.
Totali për njësi përqindja
Shitjet ( 10.000x 7.00€) 70.000 € 7.00 100K.Variabile (12.0000 x 4,45) (53.400€) 4.45 € 79 M.Kontributit 16.600 2.50 K.Fikse (3870) A.Operative 12730 €
Kontabiliteti menaxherial Page 8
Analiza e pragut te rrezikut ( pika e rentabilitetit )
Pragu i rrezikut paraqet pragun apo piken ku te ardhurat jane te barabarta me koston. Është faktor me rëndësi në procesin e marrjes së vendimeve afat shkurtëra përmes studimit të raporteve në mes vëllimit të prodhimit, shpenzimeve dhe të hyrave në shkallë të ndryshme të aktivitetit.
Pragu i rrezikut ¿3870€
7.00−4.45=3870
2.55=1517 njësi
Pragu i rrezikut ( € )= 1517 njesi x 7.00 € = 10619 €
Kontabiliteti menaxherial Page 9
Pragu i rrezikut =Kostot Fikse
Qmimi i shitjes - K.variabile
Pra pragu i rrezikut ne rastin tone është 1517 njësi, që na mbulon kostot me të ardhurat që i
realizojm nga shitja. Në vijim do ta realizojmë qfarë profiti do te realizojm në rast se vendosim
të shesim një njesi shtesë të produktit.
1517 njësi 1518 njësi
Të hyrat nga shitja ( 1517 x 7.00) 10619 10626Kostot variabile ( 1517 x 4.45) (6750.65 ) 6755.1
Kontributi 3870 .00 3870.9K. Fikse ( 3870.00 ) ( 3870.00 )
Fitimi 0 € 0.90 €
Pra nese bejme shtimin e nje njesie shtese athere fitimi jone mund te shtohet per 0. 90€
Kontabiliteti menaxherial Page 10
Marzha e sigurisë
Marzha e sigurisë i krijon menaxhmentit pasqyrën se sa afër janë operacionet e projektuara ndaj
pragut të rrezikut të kompanisë. Llogaritja e marzhës së sigurisë bëhet nëpërmjet formulës që
paraqet diferencën në mes të ardhurës totale nga shitja dhe të ardhurës nga shitja në pragun e
rrezikut dhe llogaritet si në vijim:
Marzha e sigurisë = Shitja totale – Shitja në pragun e rrezikut
Fillimisht duhet ta gjejmë pragun e rrezikut, për ta gjetur marzhën e sigurisë.
Pragu i rrezikut ¿3870€
7.00−4.45=3870
2.55=1517 njësi
Marzha e sigurise = 10000 njesi -1517= 8483 njesi
Me kët kuptojm pra me marzhën e sigurisë se menaxhmenti apo stafi vendimarrës i ndërmarrjes
mund ti ul njësit e prodhuara deri në 8483 njësi me kosto të njejta, që nuk i kushton firmes me
humbje, me kët pra kuptojm marzhën e sigurisë.
Kontabiliteti menaxherial Page 11
Analiza e CVP ( Kosto-Vellim-Profit )
Kosto-vellim–fitim (Cost-Volume-profit 'CVP'), në ekonomin menaxheriale është një formë e kontabilitetit të kostos. CVP’ja është një model i thjeshtësuar, i dobishme për mësim elementardhe për vendimet afatshkurtër ne nje investim.
Analiza e CVP's përpjekjet për t'iu përgjigjur pyetjeve të mëposhtme:
1. Çfarë vëllimi i shitjes nevoitet per te arrit piken kritike?
2. Çfarë vëllimi i shitjes nevoitet per te arrit fitimin e synuar (targetuar)?
3. Çfarë fitimi mund të pritet në një vëllim të caktuar të shitjes?
4. Si do të reagojn ndryshimet në; çmimin e shitjes, kostot veriable, kostot fikse, dhe prodhimi,
do te ndikojn ne fitim?
Me një shembull në vijim do ta analizojm CVP-në.
Ndërmarrja “ MEKA” prodhon pershuten 600 kg me qmim shites 6.50 €, kosto variabile për
kët product janë 4.45 €, ndërsa kostoja fikse është 3870 €.
Në vijim do të analizojm:
a. Nr. i njësive në pragun e rrezikut
b. Shitja në pragun e rrezikut në €c. Shkalla e kostove variabiled. Sasia që duhet shitur për te realizuar profitin prej 50.000 €
e. Nëse kostot ndryshojn, pra K.variabile rriten në 5.25 €, ato Fikse 4178 €, ndërsa qmimi i
shitjes mbetet i njejtë, sa do të jetë sasia e shitjes për të realizuar profit prej 50,000 €?
Kontabiliteti menaxherial Page 12
Pragu i rrezikut ¿3870€
7.00−4.45=3870
2.55=1517 njësi
Pragu i rrezikut ( € )= 1517 njesi x 7.00 € = 10619 €
a. Shkalla e kostove variabile = K . variabile X100qm. shitjes
=4.45x 1007.00
= 4457.00
=63.57 %
b. Nr.i jnjësive cak ¿K . Fikse+Profiti synuar
Kontributi=3870+50,000
2.50=21548 njësi
c. Nëse kostot ndryshojnë, pra : K.variabile 5.25, K.fikse 4178 atëher kemi:
Kontributi = 6.50 – 5.25 = 1.25 €
Nr.njësive cak = 3870+50.000
1.25=53.870
1.25=43096njësi
Shitja në vlerë € = 43.096 X 5.25 = 226.254 €
Kontabiliteti menaxherial Page 13
Sistemet e përllogaritjeve të kostove
Ekzistojnë dy sisteme të përllogaritjes së kostove:
1. Sistemi i përllogaritjes sipas kostove absorbuese
2. Sistemi i përllogaritjes sipas kostove variabile
Përllogaritja absorbuese përdoret për raportim financiar ekstern duke përfshirë materialin
direkt, punën direkte, shpenzimet variabile indirekte dhe shpenzimet fikse indirekte si pjesë e
kostos totale të produktit
Përllogaritja variabile përdoret për planifikim intern dhe vendimmarrje, dhe Nuk përfshinë
shpenzimet fikse indirekte si kosto e produktit
Përllogaritja Absorbuese
Kompania MEKA, prodhon PERSHUTEN me keto te dhëna si vijon:
Nr. i njësive të prodhuara për një vit 15,000
Kosto variabile për njësi: Materiali direkt, puna direkte dhe shpenzimet tjera variabile 1.70 € Shpenzimet e shitjes dhe administrates 0.50 €
Kostot fikse për një vit:
Shpenzimet indirekte të prodhimtarisë 2250 € Shpenzimet e shitjes dhe administrates 325 €
Kontabiliteti menaxherial Page 14
Kosto prodhuese për njësi sipas përllogaritjes Absorbuese është përcaktuar si vijon:
Përllogaritja Absorbues
Materiali direkt, puna direkte dhe shpenzimet tjera variabile 1.70 €Shpenzimet fikse indirekte të prodhimtaris 0.08 €
Kostot prodhuese për njesi 1.78 €
Viti i pare: kompania MEKA këtë vit nuk ka pasur inverter fillestar, sivjet ka prodhuar 12.000
njësi dhe ka shitur 6254 njësi me qmim shitës5.50 € për njësi. Qfarë është profiti bruto, e
ardhura operative dhe invertari perfundimtarë sipas përllogaritjes absorbuese?
Shitja (6254 x 5.50 ) 34397Minus Shp.Variabile: Invertari fillestar 0 € Plus kosto e prodhimit ( 12.000 X 1.78 ) 21360 Mallrat në dispozicion për shitje 21360 Invertari perfundimtar ( 5746 x 1.78 ) ( 10227.88 ) ( 11132.12 )Bruto marzha 23158.8
Minus shp. administrates dhe te shitjes: Variabile (6254 x 0.5 ) 3217 Fikse 325 3542
Neto e ardhura operative 20616.8
Kontabiliteti menaxherial Page 15
Invertati perfundimtar prej 2835 njësive kanë mbetur me qmimin kushtur ( KMSH ) prej 2.41 €
dhe me të njejtin qmim baren ne vitin tjetër.
Viti i dytë: Në vitin e dytë të aktivitetit kompania MEKA fillon me inverter prej 2835 njësi,
prodhon 37,000 dhe shet 39,835 njësi.
Përllogaritja Absorbuese
Shitja ( 20746 x 5.50 ) 114103Minus KMSH:Invertari Fillestar ( 5746 x 1.78 ) 10227.88Plus kosto e prodhimit ( 15000 x 1 .78 ) 26700 Mallrat në dispozicion për shitje 36927.88
Minus invertari në fund 0 36927.88Bruto marzha 77175.12Minus shpenzimet e shitjes dhe administrates Variabile 10373 Fikse 325 ( 10698 )
Neto e ardhura operative 66477.12
Kontabiliteti menaxherial Page 16
Përllogaritja variable
Kompania MEKA, prodhon PERSHUTEN me keto te dhëna si vijon:
Nr. i njësive të prodhuara për një vit 15,000
Kosto variabile për njësi: Materiali direkt, puna direkte dhe shpenzimet tjera variabile 1.70 € Shpenzimet e shitjes dhe administrates 0.50 €
Kostot fikse për një vit:
Shpenzimet indirekte të prodhimtarisë 2250 € Shpenzimet e shitjes dhe administrates 325 €
Kosto prodhuese për njësi sipas përllogaritjes Variabil është përcaktuar si vijon:
Përllogaritja Variabile
Materiali direkt, puna direkte dhe shpenzimet tjera variabile 1.70Shpenzimet fikse indirekte të prodhimtaris -
Kostot prodhuese për njesi 1.70
Kontabiliteti menaxherial Page 17
Viti i pare: kompania MEKA këtë vit nuk ka pasur inverter fillestar, sivjet ka prodhuar 12,000
njësi dhe ka shitur 6254 njësi me qmim shitës 5.50 € për njësi. Qfarë është profiti bruto, e
ardhura operative dhe invertari perfundimtarë sipas përllogaritjes variabile?
Shitja (6254 X 5 . 50€ ) 34397Minus Shp.Variabile: Invertari fillestar 0 € Plus kosto e prodhimit ( 12.000 X 1.780€ ) 20400 Mallrat në dispozicion për shitje 20400Minus invertari perfundimtar ( 5746 X 1.78 ) (10227.88) Kosto variabile e mallrave te shitura 10172.12 Shpenzimet variabile administrative ( 6254 X 0.5) 3217 13389.12Marzha e kontributit 21007..88Minus shpen.fikse :Shp.indirekte të prodhim. 2250Shpe.administrative 325 2575Neto e ardhura operative 18432.88 €
Invertati perfundimtar prej 5746 njësive kanë mbetur me qmimin kushtur ( KMSH ) prej 5.50 €
dhe me të njejtin qmim baren ne vitin tjetër.
Kontabiliteti menaxherial Page 18
Viti i dytë: Në vitin e dytë të aktivitetit kompania DRINI fillon me inverter prej 5746 njësi,
prodhon 15,000 dhe shet 20746 njësi.
Përllogaritja Variabile
Shitja ( 20746 X 5.50 ) 114103 Minus shpenzimet variabile:Invertari Fillestar (5746.1.78 ) 10227.88Plus kosto e prodhimit ( 15000 X 1.78 ) 26700 Mallrat në dispozicion për shitje 36927.88
Minus invertari në fund 0KV.M,SH 36927.88Minus shpenzimet e shitjes dhe administrates ( 20746 X 0.5 ) 10373 47300.88Marzha e kontibutit 66802.12minus shpenizmet fikse :shpenzimet indirekte te prodh. 2250 shpenzimet adm. Dhe shitjes 325 2575
Neto e ardhura operative 64227.12 €
Kontabiliteti menaxherial Page 19