7
NUMER 42 WRZESIEŃ 2014 R JESTEśMY W SUPERMARKETACH BEZPłATNY PORADNIK RODZINNY www.dobre-jedzenie.com.pl Ekspresowe karatówki – pożyczki w 3 minuty na zaświadczenia o dochodach Skup złota, srebra i platyny – najlepsze ceny Sprzedaż wyrobów złotych i srebrnych Numizmatyka – skup i sprzedaż monet Możliwość negocjacji cen www.karat.zgora.pl tel. +48 601 761 653 [email protected] Ryby i owoce morza są tu bar- dzo popularne. Nic dziwnego, skoro wąski kornwalijski cypel oblany jest oceanicznymi woda- mi. Jego brzegi pełne są niewiel- kich rybackich ni to wiosek, ni to miasteczek. W lokalnych restau- racyjkach i barach można zjeść nie tylko rybę z frytkami. Są też bardziej lub mniej wyszukane dania z krewetek i krabów. Świe- żych, bo dopiero co wyłowionych z oceanu. Na brzegu jeszcze suszą się sieci i kosze-pułapki na kraby, przy których chętnie fotografują się turyści z całego świata. Bo dziś Kornwalia w dużym stopniu żyje w turystyki. Rocznie odwie- dza ją 5 milionów osób. Dzięki atmosferze nadmorskich miejscowości, nawet zwyczajne fish and chips smakuje tu lepiej niż w dużym mieście, gdzieś dalej na Wyspach. Piwne, chrupiące cia- sto, świeżutka ryba w środku... Na przykład w Port Issak na północ- nym wybrzeżu Kornwalii... Można przysiąść z tym daniem na murku i spokojnie schrupać, nie bacząc na wrzaski wielkich mew siedzących na dachu domu po przeciwnej stro- nie wąziutkiej uliczki i domagają- cych się poczęstunku. Najbardziej charakterystyczną potrawą Kornwalii jest jednak cor- nish pasty, czyli pieróg kornwalij- ski. Początkowo był pożywieniem górników z miejscowych kopalń cyny. Bo Kornwalia to nie tylko rybołówstwo, ale i – kiedyś – gór- nictwo. Rejon ten prawie do końca XIX w. był ośrodkiem wydobycia cyny i innych metali. Żony górni- ków dawały im do pracy charakte- rystyczne, pieczone w chlebowym cieście, duże pierogi. W środku było troszkę posiekanej wołowi- ny, ale przeważały ziemniaki, bru- W dniach 26-28 sierpnia odby- ły się w Zielonej Górze Tenisowe Mistrzostwa Polski Artystów Ka- baretowych. Impreza bardzo uda- na, choć w pierwszym dniu szyki popsuła pogoda. Wszystko jed- nak dało się nadrobić. Po zaciętej walce w singlu i grze podwójnej poznaliśmy zwycięzców. Najlepszym okazał się Tomasz Jachimek. Drugie miejsce Łukasz Pietsch (kabaret Hrabi), a trzecie Marcin Daniec. W grze podwój- nej zwyciężyła para Marcin Daniec Zenon Laskowik, drugie miejsce Dariusz Kamys Łukasz Pietsch (Hrabi), trzecie Leszek Malinow- ski (Koń Polski) – Krzysztof Han- ke (kabaret Rak). Mistrzem Pocieszenia Arty- stów Kabaretowych (tak do- słownie brzmi ten tytuł) został Marcin Szczurkiewicz (Kaba- ret Skeczów Męczących), który zgarnął najbardziej kompaktowe trofeum na tych mistrzostwach. red Tomasz Jachimek zwycięzcą Artist Cup Pieróg i zielone tunele Kornwalia... Już sama nazwa tej krainy brzmi bajkowo. Takie też są tu krajobrazy. Leżące na południowo- -zachodnim krańcu Anglii hrabstwo słynie też z kuchni. Różni się ona na korzyść, od tej z innych części Wielkiej Brytanii. kiew i cebula, bo w domach się nie przelewało. Na pierogach kobie- ty umieszczały znaki, po- zwalające górnikom roz- poznać, który pieróg jest czyj. Było to potrzebne, bo mężczyźni w porze na posiłek odgrzewali zbiorowo swoje piero- gi piecach, w których topiło się wydobywa- ny metal. Ciasto po- zwalało zminimalizować kontakt nadzienia ze szkodliwymi czyn- nikami. Zjadało się tylko środek, a „opakowanie” wyrzucało. Dziś nikt pierogowego ciasta nie wyrzuca. Wyszlachetniało zresztą, podobnie jak nadzienie. Znacznie więcej w nim mięsa i innych smakowitych dodatków. Ogromna jest też tego nadzienia różnorodność. Dopasowana do oczekiwań turystów. Są więc też cornish pasties wegetariańskie a nawet wegańskie. Pieróg kornwalijski można zjeść na ciepło (taki jest najlepszy). Ale zimny też smakuje. Zwłaszcza je- śli jesteśmy po dłuższej wycieczce po wietrznym, całkiem niepo- dobnym do polskiego, kornwalij- skim wybrzeżu. Albo gdy wraca- my znad oceanu np. do któregoś z większych miasteczek, pokonu- jąc autem najpierw zielone tunele, czyli kręte wąziutkie drogi okolo- ne bardzo wysokimi żywopłoto- wymi ścianami i zastanawiając się, co będzie, jeśli z naprzeciwka nagle pojawi się samochód. Istnie- jące co jakiś czas mijanki pozornie uspokajają nerwy. Lepiej zrobi to cornish pasty. Kornwalia wciąż jest jednym z najuboższych regionów w Wiel- kiej Brytanii. Ziemie tu raczej słabe, ale hodowla bydła i uprawa warzyw ciągnie (obok turystyki) Winobranie 2014 program na stronie 4 hrabstwo do góry. Jest ono jedy- nym regionem w Wielkiej Bryta- nii, gdzie możliwa jest całorocz- na uprawa kalafiorów, brokułów, cebuli, marchwi itp. O miejscową wołowinę i lokalne warzywa do cornish pasties nie ma się więc co martwić. Będąc w Kornwalii powinno się też spróbować miejscowego cydru, czyli alkoholizowanego napoju z jabłek. W niektórych miejscach można kupić go prosto z beczki. Wychodzi taniej i oryginalniej niż kupowanie firmowych butelek. Miłośnicy słodkości zachwycą się być może miejscowymi wy- tworami podobnymi do naszych krówek. To fudges w różnych odmianach. Straszliwie słodkie, ale smaczne. Popularna jest też w Kornwalii kawa i herbata ze spe- cjalną miejscową śmietanką, bar- dzo gęstą i z grudkami. To clotted cream. Dodatkiem do filiżanki ta- kiego napoju może być np. ciasto szafranowe z suszonymi owocami – również stały element kornwa- lijskiej kuchni. Jeśli porzucimy wybrzeże i wybie- rzemy się w okolice miasta St. Au- stell do ogrodu botanicznego Eden Projekt, nazywanego największą szklarnią świata, w klimacie praw- dziwej tropikalnej dżungli, będzie- my mogli napić się orzeźwiające- go, robionego na miejscu napoju z ananasa, mleka kokosowego, owocu baobabu i mięty. Wpraw- dzie z tradycją kornwalijskiej kuchni nie ma on nic wspólnego, ale smakuje doskonale. A przy okazji... W sklepikach przy Eden Projekt można kupić herba- tę Tregothnan, nazywaną nowym Darjeelingiem. Herbaciane krzewy tej odmiany rosną właśnie w spe- cyficznym, ciepłym klimacie połu- dniowej Kornwalii. Grażyna Zwolińska Tomasz Jachimek Zenon Laskowik Marcin Daniec Marylka Litwin-Sobańska Joanna Kołaczkowska i Dariusz Kamys

R NUMER 42 bezpłatny pORaDnIK RODzInny Tomasz Jachimek ...dobre-jedzenie.com.pl/wp-content/themes/dobre-jedzenie/archiwalne/... · Już sama nazwa tej krainy brzmi bajkowo. ... z

Embed Size (px)

Citation preview

numer 42 WrZeSIeŃ 2014

RJesteśmy w supermarketach

bezpłatny pORaDnIK RODzInny

www.dobre-jedzenie.com.pl

Ekspresowe karatówki – pożyczki w 3 minuty na zaświadczenia o dochodach Skup złota, srebra i platyny – najlepsze ceny Sprzedaż wyrobów złotych i srebrnych Numizmatyka – skup i sprzedaż monet Możliwość negocjacji cen

www.karat.zgora.pl

tel. +48 601 761 [email protected]

Ryby i owoce morza są tu bar-dzo popularne. Nic dziwnego, skoro wąski kornwalijski cypel oblany jest oceanicznymi woda-mi. Jego brzegi pełne są niewiel-kich rybackich ni to wiosek, ni to miasteczek. W lokalnych restau-racyjkach i barach można zjeść nie tylko rybę z frytkami. Są też bardziej lub mniej wyszukane dania z krewetek i krabów. Świe-żych, bo dopiero co wyłowionych z oceanu. Na brzegu jeszcze suszą się sieci i kosze-pułapki na kraby, przy których chętnie fotografują się turyści z całego świata. Bo dziś Kornwalia w dużym stopniu żyje w turystyki. Rocznie odwie-dza ją 5 milionów osób.

Dzięki atmosferze nadmorskich miejscowości, nawet zwyczajne fish and chips smakuje tu lepiej niż w dużym mieście, gdzieś dalej na Wyspach. Piwne, chrupiące cia-sto, świeżutka ryba w środku... Na przykład w Port Issak na północ-nym wybrzeżu Kornwalii... Można przysiąść z tym daniem na murku i spokojnie schrupać, nie bacząc na wrzaski wielkich mew siedzących na dachu domu po przeciwnej stro-nie wąziutkiej uliczki i domagają-cych się poczęstunku.

Najbardziej charakterystyczną potrawą Kornwalii jest jednak cor-nish pasty, czyli pieróg kornwalij-ski. Początkowo był pożywieniem górników z miejscowych kopalń cyny. Bo Kornwalia to nie tylko rybołówstwo, ale i – kiedyś – gór-nictwo.

Rejon ten prawie do końca XIX w. był ośrodkiem wydobycia cyny i innych metali. Żony górni-ków dawały im do pracy charakte-rystyczne, pieczone w chlebowym cieście, duże pierogi. W środku było troszkę posiekanej wołowi-ny, ale przeważały ziemniaki, bru-

W dniach 26-28 sierpnia odby-ły się w Zielonej Górze Tenisowe Mistrzostwa Polski Artystów Ka-baretowych. Impreza bardzo uda-na, choć w pierwszym dniu szyki popsuła pogoda. Wszystko jed-nak dało się nadrobić. Po zaciętej walce w singlu i grze podwójnej poznaliśmy zwycięzców.

Najlepszym okazał się Tomasz Jachimek. Drugie miejsce Łukasz Pietsch (kabaret Hrabi), a trzecie Marcin Daniec. W grze podwój-nej zwyciężyła para Marcin Daniec – Zenon Laskowik, drugie miejsce Dariusz Kamys – Łukasz Pietsch (Hrabi), trzecie Leszek Malinow-ski (Koń Polski) – Krzysztof Han-ke (kabaret Rak).

Mistrzem Pocieszenia Arty-stów Kabaretowych (tak do-słownie brzmi ten tytuł) został Marcin Szczurkiewicz (Kaba-ret Skeczów Męczących), który zgarnął najbardziej kompaktowe trofeum na tych mistrzostwach.

red

Tomasz Jachimek zwycięzcą Artist Cup

pieróg i zielone tuneleKornwalia... Już sama nazwa tej krainy brzmi bajkowo. Takie też są tu krajobrazy. Leżące na południowo-

-zachodnim krańcu Anglii hrabstwo słynie też z kuchni. Różni się ona na korzyść, od tej z innych części Wielkiej Brytanii.

kiew i cebula, bo w domach się nie przelewało. Na pierogach kobie-ty umieszczały znaki, po-zwalające górnikom roz-poznać, który pieróg jest czyj. Było to potrzebne, bo mężczyźni w porze na posiłek odgrzewali zbiorowo swoje piero-gi piecach, w których topiło się wydobywa-ny metal. Ciasto po-zwalało zminimalizować kontakt nadzienia ze szkodliwymi czyn-nikami. Zjadało się tylko środek, a „opakowanie” wyrzucało. Dziś nikt pierogowego ciasta nie wyrzuca. Wyszlachetniało zresztą, podobnie jak nadzienie. Znacznie więcej w nim mięsa i innych smakowitych dodatków. Ogromna jest też tego nadzienia różnorodność. Dopasowana do oczekiwań turystów. Są więc też cornish pasties wegetariańskie a nawet wegańskie.

Pieróg kornwalijski można zjeść na ciepło (taki jest najlepszy). Ale zimny też smakuje. Zwłaszcza je-śli jesteśmy po dłuższej wycieczce po wietrznym, całkiem niepo-dobnym do polskiego, kornwalij-skim wybrzeżu. Albo gdy wraca-my znad oceanu np. do któregoś z większych miasteczek, pokonu-jąc autem najpierw zielone tunele, czyli kręte wąziutkie drogi okolo-ne bardzo wysokimi żywopłoto-wymi ścianami i zastanawiając się, co będzie, jeśli z naprzeciwka nagle pojawi się samochód. Istnie-jące co jakiś czas mijanki pozornie uspokajają nerwy. Lepiej zrobi to cornish pasty.

Kornwalia wciąż jest jednym z najuboższych regionów w Wiel-kiej Brytanii. Ziemie tu raczej słabe, ale hodowla bydła i uprawa warzyw ciągnie (obok turystyki)

Winobranie 2014 program na stronie 4

hrabstwo do góry. Jest ono jedy-nym regionem w Wielkiej Bryta-nii, gdzie możliwa jest całorocz-na uprawa kalafiorów, brokułów, cebuli, marchwi itp. O miejscową wołowinę i lokalne warzywa do cornish pasties nie ma się więc co martwić.

Będąc w Kornwalii powinno się też spróbować miejscowego cydru, czyli alkoholizowanego napoju z jabłek. W niektórych miejscach można kupić go prosto z beczki. Wychodzi taniej i oryginalniej niż kupowanie firmowych butelek.

Miłośnicy słodkości zachwycą się być może miejscowymi wy-tworami podobnymi do naszych krówek. To fudges w różnych odmianach. Straszliwie słodkie, ale smaczne. Popularna jest też w Kornwalii kawa i herbata ze spe-cjalną miejscową śmietanką, bar-dzo gęstą i z grudkami. To clotted cream. Dodatkiem do filiżanki ta-kiego napoju może być np. ciasto szafranowe z suszonymi owocami – również stały element kornwa-lijskiej kuchni.

Jeśli porzucimy wybrzeże i wybie-rzemy się w okolice miasta St. Au-stell do ogrodu botanicznego Eden Projekt, nazywanego największą szklarnią świata, w klimacie praw-dziwej tropikalnej dżungli, będzie-my mogli napić się orzeźwiające-go, robionego na miejscu napoju z ananasa, mleka kokosowego, owocu baobabu i mięty. Wpraw-dzie z tradycją kornwalijskiej kuchni nie ma on nic wspólnego, ale smakuje doskonale.

A przy okazji... W sklepikach przy Eden Projekt można kupić herba-tę Tregothnan, nazywaną nowym Darjeelingiem. Herbaciane krzewy tej odmiany rosną właśnie w spe-cyficznym, ciepłym klimacie połu-dniowej Kornwalii.

Grażyna Zwolińska

Tomasz Jachimek

Zenon Laskowik

Marcin Daniec Marylka Litwin-Sobańska

Joanna Kołaczkowska i Dariusz Kamys

dobre jedzenie2

Zapraszamy na pyszne zakupy!

Wydawca: Wydawnictwo Kropka, skrytka pocztowa 125, 65-901 Ziel. Góra.

[email protected], tel. 68 321 15 72, 785 20 50 50

w godzinach 9.00-16.00

Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń i reklam. Nakład: 20.000

Druk: Poznań, ul. Malwowa 158

Reklama601 75 86 65, 68 321 15 72

NIEZŁE ZIÓŁKO

ul. Szosa Kisielińska 22 (osiedle Pomorskie), ul. Makowa 14 (Jędrzychów),ul. Stefana Batorego 81, ul. Cyryla i Metodego 10, ul. Zacisze.

Zapraszamy do naszych sklepów w Zielonej Górze:

dobre jedzenie 3

K O p e R e K

www.

.pl

Sklep z prawdziwym jedzeniem

zaprasza

W ofercie m.in.: doskonałej jakości: sery, wędliny i chleb;wspaniałe, ekologiczne owoce i warzywa;kaszki i gotowe dania dla dzieci szwajcarskiej firmy HOLLE;produkty bez glutenu, laktozy, cukru i dla wegetarian;zdrowe soki, napoje, przetwory!Do nabycia także wino i piwo z zielonym listkiem!Jeżeli dbasz o środowisko, to zapoznaj się z naszą ofertą na środki czyszczące i piorące!

PRZYJACIELE JEDZENIAZielona Góra, ul. Jaskółcza 34c, tel. 534 66 55 10

Dumą Mariana Nowaka jest bia-ły ser twarogowy w trzech warian-tach: chudy, półtłusty i tłusty. Jak mówi właściciel, twaróg wytwarza już ponad 20 lat, cały czas według własnej, wypracowanej przez lata receptury. – Patent i technologia wyrobu twarogu jest powszechnie znana, ale my zrobiliśmy własną technologię i wypracowaliśmy cha-rakterystyczny smak i konsysten-cję. Zamiast prasowania stosujemy głębokie chłodzenie, to sprawia, że nasz twaróg jest delikatny, specyficz-ny w smaku i w konsystencji.

Wytworzone w gospodarstwie mleko jest w 100% przetwarzane na miejscu i jako gotowy produkt opuszcza gospodarską przetwór-nię. W ofercie gospodarstwa zna-leźć można: kefir, jogurt naturalny, maślankę, serwatkę, masło, twa-rogi, twarożki, śmietany, a od nie-dawna także sery podpuszczkowe „Grabowiak” w kilku wariantach smakowych: naturalny, z kozierad-ką i z papryką.

Jogurt naturalny wytwarzany w gospodarstwie powstaje tylko z połączenia mleka i żywych kul-tur bakterii. – Tak właśnie powi-nien powstawać prawdziwy, zdrowy i najwyższej jakości jogurt natu-ralny. Dobre mleko i bakterie, bez dodatków, np. mleka w proszku, za-gęstników – mówi Marian Nowak.

Gospodarstwo zajmuje po-wierzchnię 300 ha (łąki oraz pola uprawne prowadzone są z myślą o produkcji zwierzęcej – wszystko wykorzystywane jest na paszę dla bydła). Rolnik posiada 150 krów dojnych i około 280 młodzieży. Krowy z gospodarstwa w Grabo-wie przez większą część roku prze-bywają na pastwiskach, gdzie mają dostęp do świeżej paszy. Podstawą żywienia bydła jest siano, słoma, sianokiszonka oraz zboże, pozy-

Jak powstaje eko nabiałW niewielkiej wsi Grabowo niedaleko Białego Boru (woj. zachodnio-

-pomorskie), znajduje się gospodarstwo ekologiczne Mariana Nowa-ka, pioniera rolnictwa ekologicznego w tym rejonie. Rolnik od ponad 20 lat zajmuje się chowem krów, a przy gospodarstwie działa niewielka mleczarnia. Specjalność zakładu? Ekologiczny nabiał.

skiwane z własnych pól. Z innego eko-gospodarstwa sprowadzana jest kukurydza. Dobrze zbilanso-wana pasza, z przewagą świeżej, zielonej karmy sprawia, że mleko ma najlepsze parametry dla prze-twórstwa i produkcji nabiału.

– By wiedzieć, jakie parametry ma mleko, regularnie robię badania jego składu i wyniki prawie zawsze są rewelacyjne. Przy produkcji m.in. żółtych serów jest to niezwykle cen-na informacja, gdyż każdy serowar wie, że sucha masa odgrywa pierw-szorzędną rolę w wytwarzaniu se-rów – tłumaczy Marian Nowak.

Krowy są dojone dwa razy dzien-nie. Jednorazowo do pomieszcze-nia udojowego wchodzi 10 krów po 5 z każdej strony stanowisk udojo-wych. Dojenie trwa około 2 godzin. Udój wieczorny jest schładzany, a ranny częściowo zabierany (około 1600 l) i jako „ciepły” trafia bezpo-średnio do przetwórni. Mleko do przerobu ścinane jest zakwasem po-chodzącym z żołądków cielęcych, nie stosowana jest podpuszczka en-zymatyczna. Wszystkie szczepienia nabiałowych produk-tów prowadzone są na bazie żywych kultur bakterii. Ten zabieg ma korzystny wpływ na zdrowie spożywa-jących takie produkty.

Odwiedzając gospo-darstwo, wraz z grupą rolników ze Stowa-rzyszenia Rolników Ekologicznych „Eko-łan”, wszyscy zgod-nie stwierdziliśmy, że gospodarz stworzył pięknie prosperujące, ekologiczne gospodarstwo (za-trudnia na stałę 15 osób). Wygląd obejścia, dobrostan i ilość zwierząt, przetwórnia i jej smaczne produk-

ty, park maszynowy budzą zachwyt i uznanie dla pracowitości i pomy-słodawcy całego przedsięwzięcia. Jednak Marian Nowak wszystkich nas „sprowadził na ziemię”, bo jak przyznaje: – Faktycznie, udało się, jednak nie każdy wie, że praca w takim gospodarstwie trwa codzien-nie od 4 rano, aż do 22 wieczorem. Brakuje dłuższego czasu na odpoczy-nek, regenerację i złapanie oddechu. Powoli marzę o urlopie „bez zasięgu” i daleko od domu, wtedy z pewnością uda mi się odpocząć. Kupiłem nawet kamper, którym z pewnością pojadę na długi urlop, jak tylko będę na emeryturze i jak dzieci będą chciały przejąć po mnie gospodarstwo.

tekst i zdjęcia: Magdalena Przybylak-

Zdanowicz, www.biokurier.pl

Wyroby Mariana Nowaka są dostępne w sklepie „Przyjaciele Jedzenia”

w Zielonej Górze, ul. Jaskółcza 34C. Zapraszamy!

W ubiegłym roku pisaliśmy o tym, że w naszym mieście przy ul. Boh. Westerplatte 11 powstał Bar Wege Mena – miejsce w którym gotuje się z pasją.

Przez ten czas, wychodząc naprzeciw potrzebom klien-tów, bar mocno rozszerzył swoją ofertę i znalazł wielu stałych klientów.

Dzisiaj zjemy tu nie tylko da-nia wegetariańskie i wegańskie. W menu baru znajdą dla siebie ciekawe propozycje także oso-by, które są na diecie specjali-stycznej np. bezglutenowej, bez pszenicy, bez laktozy, bez jajek itp.

Dieta bezglutenowa cieszy się coraz większą popularnością. To nie tylko walka z chorobą (celiakia), ale także styl życia, który zyskuje ostatnio coraz więcej zwolenników.

Wszystkie dania w menu Baru Wege Mena mogą na życzenie konsumenta zostać przygoto-wane w wersji bezglutenowej.

Na zamówienia pieczone są, także w wersji bezglutenowej, ciasta i torty, a także bezglu-tenowe, zdrowe chleby pełne ziaren.

Do przygotowywania tych dań właścicielki używają wy-łącznie produktów najwyż-szej jakości, ekologicznych i zdrowych, pozyskiwanych od lokalnych wytwórców. Tu-taj nie używa się glutaminia-nu sodu ani polepszaczy sma-ku. Potrawy przygotowywane są według pomysłów autor-skich, codziennie na świeżo, w związku z czym ich smak jest niepowtarzalny. Używa się przypraw jednorodnych z całego świata m.in.: kurku-my, imbiru, kardamonu, ku-minu, garam masala oraz ziół: lubczyku, oregano, tymianku, czosnku niedźwiedziego.

Bar Wege Mena oferuje pyszne dania po przystęp-nych cenach oraz wykonuje zamówienia nietypowe, tak aby zadowolić każdego kon-sumenta. W zależności od po-trzeb klienta potrawy można zjeść na miejscu lub zabrać na wynos. Można także zamówić dostawę do domu. Bar ob-sługuje także małe przyjęcia okolicznościowe oraz organi-zuje cateringi.

Chcesz się odżywiać zdrowo, jesteś wegetarianinem, we-ganinem lub stosujesz dietę bezglutenową? Odwiedź Bar Wege Mena i spróbuj propono-wanej tam kuchni. Gwaranto-wane smaczne i niezapomnia-ne wrażenia smakowe.

Wege Mena,Zielona Góra,

ul. Boh. Westerplatte 11tel. 882 134 172

Bez glutenu? Bardzo proszę!Bądźmy eko!

www.greenshop.plod 2009

green shop100%green

Dary Natury sklep zielarsko-medyczny sc, ul. Anieli Krzywoń, Konfin, pawilon nr 54, Zielona Góra, tel. 725 829 883

Godziny otwarcia: pon-pt 8.00-17.00, sob. 8.00-14.00

www.facebook.com/darynaturysklepzielarskomedyczny

Oferujemy: zioła, herbaty, przyprawy bez chemii, soki, miody, zdrową żywność, suplementy diety,oleje (w tym olej lniany Budwigowy), naturalne kosmetyki i wiele innych.

Koper ogrodowy to roślina jed-noroczna z rodziny selerowatych, wywodząca się z rejonów Morza Śródziemnego. W lipcu wykształ-ca na szczytach łodyg baldacho-wate kwiatostany o średnicy dochodzącej do 20 cm, złożone z licznych mniejszych baldaszków, w których znajdują się drobne, żółte, gwiazd-kowate kwiaty. Kwitnie od lipca do września. Jest to roślina łatwa w uprawie, najlepiej rośnie na słonecznych, umiarkowanie wilgotnych stanowiskach. Nie ma większych wymagań glebowych, ale lubi podło-że dobrze spulchnione, żyzne i przepuszczalne.

Koper ogrodowy jest ceniony głównie za swój słodkawo-korzenny aromat, który zawdzięcza obecności olejku eterycznego. Uprawia się go jako roślinę przyprawową na zbiór liści, które stosuje się jako dodatek do przeróżnych potraw, np. zup, ziemniaków, sosów, ryb czy sałatek. Ścięte świeże liście kopru przechowywane w temperaturze pokojowej szybko więdną, warto więc liście drobno pokroić i zamrozić lub też zasuszyć. Do przygotowania kiszonek (m.in. z ogórków) wykorzystuje się całe rośliny, łącznie z korzeniem i kwiatostanem.

Koper ogrodowy jest cenioną rośliną leczniczą. Surowcem są owo-ce, zbierane po całkowitym dojrzeniu (w sierpniu). Dzięki zawartości wielu cennych związków czynnych (olejek eteryczny, olej tłusty, związ-ki białkowe, kwasy wielofenolowe, flawonoidy, związki kumarynowe i sole mineralne) ma działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie prze-wodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych. Pobudza też wy-dzielanie soku żołądkowego i poprawia przyswajalność składników pokarmowych oraz hamuje rozwój szkodliwych drobnoustrojów w je-litach. Dodatkowo pobudza czynność gruczołów mlekowych u matek karmiących, a przenikając do mleka matki, wywołuje słabe działanie wiatropędne u niemowląt. Owoc kopru jest stosowany w postaci na-parów, które zaleca się przede wszystkim w zaburzeniach trawiennych, a ze względu na swoje łagodne działanie może być stosowany nawet u niemowląt (szczególnie na bolesne kolki i wzdęcia).

dobre jedzenie 5 dobre jedzenie4

SOBOTA 6 wrześniaSCENA WINOBRANIOWAParking przy ul. Kasprowicza

20.30 Koncert winobraniowy „Czarodziejska miłość” w wy-konaniu Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Zielonogór-skiej, dyrygent Czesław Grabowski.

MIASTECZKO WINIARSKIE od 6 do 14 wrześniaStary Rynek przy Ratuszu

10.00-18.00 Prezentacje winnic lubuskich: „Bachusowe po-le” (Zabór), „Cantina” (Mozów k. Sulechowa), „Ingrid” (Łaz), „Jakubów” (Jakubów), „Julia” (Stary Kisielin), „Katarzyna” (Grodzisk Wlkp.), „Kinga” (Stara Wieś k. Nowej Soli), „Kru-cza” (Buchałów), „Leśny Zakątek” (Płoty), „Miłosz” (Łaz), „Na Leśnej Polanie” (Proczki k. Zaboru), „Pałac Wiechlice” (Wiechlice k. Szprotawy), „Roman” (Łężyca), „Saint Vin-cent” (Borów Wielki), „Stara Winna Góra” (Górzykowo), „Winiarka.pl” (Kiełpin), „Św. Jadwiga” (Świdnica), „U Mi-chała” (Zielona Góra), „Talary” (Kościan).

WYCIECZKI NA WINNICE od 6 do 14 września Punkt obsługi i sprzedaży biletów czynny na godzinę przed odjazdami w holu Zielonogórskiej Palmiarni, ul. Wrocław-ska 12a – odjazd WinoBusów z parkingu przy Palmiarni.

REJSY GALARAMI od 6 do 14 września Przystań turystyczna w Cigacicach

www.wycieczkipoodrze.com.pl10.00-20.00 Winobraniowe rejsy galarami po Odrze i Obrzy-cy, wzdłuż winnicy Stara Winna Góra (rejsy rozpoczynają się co dwie godziny, impreza biletowana).

WINOBRANIE NA ODRZE od 6 do 14 września www.odradlaturystow.pl

„Winobranie na Odrze” rejsy statkiem Laguna (Port Nowa Sól, ul. Korzeniowskiego 1, rejsy: 10.00-11.00, 14.00-15.00, 16.00-17.00, 18.00-19.00 – impreza biletowana).

SCENA MIASTECZKA WINIARSKIEGO Stary Rynek przy Ratuszu

12.00-15.00 Studio Radiowe RZG na żywo... „Miłość jak wino”14.00-14.25 UROCZYSTE OTWARCIE Dni Zielonej Góry „Winobranie 2014”14.30-15.00 „Hej Winobranie” koncert zespołu Winne Grona15.05-15.15 Pokaz mody15.30-16.00 Koncert Kapeli Zielonogórskiej16.10-17.00 „Dla Ciebie śpiewam” koncert Andrzeja Batora17.15-18.00 Koncert zespołu Camerata Trio18.30-19.50 Koncert Eleni20.30-22.00 Koncert zespołu Hoo Doo Band22.00-24.00 „Dyskoteka Dorosłego Człowieka” Tomasz Oszmiański & DJ Bamse.

„WINOBRANIOWE SMAKI” od 6 do 14 wrześniaZielonogórskie restauracje serwują potrawy specjalnie skomponowane do win z lubuskich winnic, wraz z nimi po-dawane. Projekt trwa od 1 do 14 września 2014 r.Restauracja „Winnica” (www.restauracja-winnica.pl) i Win-nica „Kinga” (www.winnicakinga.pl).Restauracja „Tulipe Noire” (www.pl-pl.facebook.com/Re-stauracja.LaTulipeNoire) i Winnica „Miłosz” (www.winnica-milosza.com.pl), Piwnica Artystyczna „Kawon” (www.kawon.zgora.pl) i Winnica „Saint Vincent” (www.winnicasaintvin-cent.pl), Restauracja „Palmiarnia” (www.palmiarnia.zgora.pl) i Winnica „Stara Winna Góra” (www.winnydworek.pl), Restauracja „Casa Mia” (www.casamia.zgora.pl) i Winnica „Jakubów” (www.winnicajakubow.blog.onet.pl).

SCENA „LUBUSKIE SMAKI” Plac Powstańców Wielkopolskich

Prezentacje artystyczne powiatu wschowskiego 12.00-18.00

LUNAPARK od 6 do 14 wrześniaParking przy Centrum Biznesu, plac Bohaterów od 10.00

JARMARK WINOBRANIOWY od 6 do 14 wrześniaDeptak od 10.00

WINOBRANIOWE SPOTKANIA TEATRALNE Lubuski Teatr, al. Niepodległości 3/5

www.teatr.zgora.pl19.00 Jakub Roszkowski „Lepszy świat” reż. Jakub Roszkow-ski, Lubuski Teatr.

KLUB WINOBRANIOWYod 6 do 14 września

Hot Shots Music Club & Billard, ul. Dąbrowskiego 41a/1 www.hotshots.pl

NIEDZIELA 7 wrześniaSCENA WINOBRANIOWA Parking przy ul. Kasprowicza

20.30 Koncert zespołu Perfect.

MIASTECZKO WINIARSKIE Stary Rynek przy Ratuszu

SCENA MIASTECZKA WINIARSKIEGO Stary Rynek przy Ratuszu

12.00-15.00 Studio Radiowe RZG na żywo... „Winobrania czas”13.30 Ekspozycja figury Św. Urbana I obok sceny przy Ratuszu13.40 Złożenie życzeń przez Jego Ekscelencję ks. biskupa Stefana Regmunta i Prezydenta Miasta Janusza Kubickiego mieszkańcom i gościom Zielonej Góry. 14.00-14.30 Blok artystyczny ku czci Św. Urbana I patrona Miasta w wykonaniu Lubuskiego Zespołu Pieśni i Tańca oraz Zespołu Pieśni i Tańca „Maki”14.30-14.50 „Dzieci Maryi” koncert Scholi ze Słubic, laure-ata II Festiwalu Dekanalny „Schola-2014”15.15-16.00 Koncert Magdaleny Łazar-Massier laureatki plebiscytu Radia Zachód „Przebojem na antenę”16.30-17.15 Koncert zespołu Format C17.45-18.30 Koncert zespołu The Best 4 „Queen”19.00-20.15 „Bałkańsko-ukraińsko-węgiersko-rumuńsko--polskie granie” koncert zespołu Luiku z Kijowa20.45-22.00 Koncert zespołu Moszczyński Pietsch & BIBO-BIT22.00-24.00 „Dyskoteka Dorosłego Człowieka” Tomasz Oszmiański & DJ Bamse.

SCENA „LUBUSKIE SMAKI” Plac Powstańców Wielkopolskich

Prezentacje artystyczne Gminy Zielona Góra.

WINOBRANIOWE SPOTKANIA TEATRALNELubuski Teatr, al. Niepodległości 3/5, www.teatr.zgora.pl

12.00 „Królowa Śniegu” reż. Marek Sitarski, Lubuski Teatr 19.00, „Hemar w chmurach. Kabaret” reż. Piotr Machalica, Teatr im. A. Mickiewicza w Częstochowie.

PONIEDZIAŁEK 8 wrześniaSCENA WINOBRANIOWA Parking przy ul. Kasprowicza

20.30 Koncert zespołu Loka.

SCENA MIASTECZKA WINIARSKIEGOStary Rynek przy Ratuszu

12.00-15.00 Studio Radiowe RZG na żywo... „Zaświeciła moja gwiazda...”14.45-15.00 Prezentacje artystyczne Szkoły Tańca „TIGA”15.00-15.45 „Taneczny alfabet” prezentacje artystyczne Stu-dia Tańca „B-ART.”15.45-16.45 Prezentacje artystyczne Studia Tańca „SPOKO FAMILY”16.45-17.30 Bajkogranie „Bardzo dziwna bajka” Teatr Pi-nezka z Gdańska17.45-18.45 Koncert zespołu Day After Day 19.15-20.30 Koncert zespołu Gang Marcela

21.00-22.00 Koncert zespołu Cadillac22.00-24.00 „Dyskoteka Dorosłego Człowieka” Tomasz Oszmiański & Romek Awiński.

SCENA „LUBUSKIE SMAKI”Plac Powstańców Wielkopolskich

„Nordis smakuje”.

WINOBRANIOWE SPOTKANIA TEATRALNE Lubuski Teatr, al. Niepodległości 3/5, www.teatr.zgora.pl

17.00 i 20.15 Amelia Bullmore „Di, Viv i Rose” reż. Maciej Kowalewski, Teatr Capitol z Warszawy.

WTOREK 9 wrześniaSCENA WINOBRANIOWA Parking przy ul. Kasprowicza

20.30 Koncert zespołu Manchester.

SCENA MIASTECZKA WINIARSKIEGO Stary Rynek przy Ratuszu

12.00-15.00 Studio Radiowe RZG na żywo... coverowo...14.30-15.15 „Julian Tuwim uczy, bawi, integruje...” prezen-tacje artystyczne Zespołu Szkół Ekonomicznych 15.30-16.45 „Wakacyjna akademia artystyczna” prezentacje artystyczne Społecznego Ogniska Artystycznego17.00-17.45 Bajkogranie „Porwanie Gąski Sabinki” Studio Teatralne Guliwer, Zielona Góra17.45-18.45 „Siła marzeń” prezentacje artystyczne Ochot-niczego Hufca Pracy19.20-20.30 Projekt Amy Winehouse21.00-22.00 Projekt Blues Brothers22.00-24.00 „Dyskoteka Dorosłego Człowieka” Tomasz Oszmiański & Romek Awiński.

SCENA „LUBUSKIE SMAKI” Plac Powstańców Wielkopolskich

14.00-15.00 Występy zespołów folklorystycznych15.00-15.30 Konkursy z „Nordisem”15.30-16.30 Występy zespołów folklorystycznych16.30-18.30 Koncert Zespołu „Nietkowianki”.

WINOBRANIOWE SPOTKANIA TEATRALNELubuski Teatr, al. Niepodległości 3/5

www.teatr.zgora.pl17.00 i 20.00 Nadieżda Ptuszkina „Wariatka” reż. Grzegorz Chrapkiewicz, Teatr Bajka i Agencja Produkcyjna Palma.

ŚRODA 10 wrześniaSCENA WINOBRANIOWA Parking przy ul. Kasprowicza

20.30 Koncert Margaret.

SCENA MIASTECZKA WINIARSKIEGOStary Rynek przy Ratuszu

12.00-15.00 Studio Radiowe RZG na żywo... „zielonogórskie talenty”14.30-15.15 Prezentacje artystyczne Szkoły Muzycznej „Ka-merton”15.30-16.30 Prezentacje artystyczne Szkoły Muzycznej „Yamaha” i koncert zespołów Fausz Band oraz Intruders16.45-17.45 Bajkogranie „Szewc Dratewka” Teatr Rozrywki Trójkąt, Zielona Góra18.00-18.45 Koncert zespołu Szpilki19.15-20.15 Koncert zespołu Bezsensu20.45-22.00 Koncert zespołu Gramofon22.00-24.00 „Dyskoteka Dorosłego Człowieka” Tomasz Oszmiański & Romek Awiński.

„WINOBRANIOWE SMAKI” SCENA „LUBUSKIE SMAKI”

Plac Powstańców WielkopolskichPrezentacja Gminy Sulechów.

WINOBRANIOWE SPOTKANIA TEATRALNELubuski Teatr, al. Niepodległości 3/5, www.teatr.zgora.pl

19.00 Anna Burzyńska „Akompaniator” reż. Grzegorz Chrapkiewicz, Teatr im. J. Osterwy z Gorzowa Wlkp.

CZWARTEK 11 wrześniaSCENA WINOBRANIOWAParking przy ul. Kasprowicza

19.30 koncert zespołu New Message, laureata plebiscytu Ra-dia Zachód „Przebojem na antenę”,20.30 Koncert zespołu Mesajah.

SCENA MIASTECZKA WINIARSKIEGOStary Rynek przy Ratuszu

12.00-15.00 Studio Radiowe RZG na żywo... „Powiedz stary gdzieś Ty był...”14.30-15.15 „Koncert przy Ratuszu” w wykonaniu Orkiestry Symfonicznej Państwowej Szkoły Muzycznej 15.30-16.30 Koncert Orkiestry Dętej Zastal16.45-17.45 Bajkogranie: „Wielka tajemnica” Teatr Rozrywki Trójkąt, Zielona Góra18.00-19.00 „Muzyczna Ruletka” koncert Wojskowej Orkie-stry z Żagania wraz z zespołem Big B19.30-20.30 „Nie licz dni... Piosenki Krzysztofa Klenczona” koncert Janusza Yaniny Iwańskiego21.00-22.00 Koncert zespołu Samowar22.00-24.00 „Dyskoteka Dorosłego Człowieka” Tomasz Oszmiański & DJ Bamse.

SCENA „LUBUSKIE SMAKI”Plac Powstańców Wielkopolskich

Prezentacje artystyczne gminy Zbąszynek.

WINOBRANIOWE SPOTKANIA TEATRALNELubuski Teatr, al. Niepodległości 3/5, www.teatr.zgora.pl

19.00 Bernard Slade „Za rok o tej samej porze” reż. Grzegorz Chrapkiewicz.

PIĄTEK 12 wrześniaSCENA WINOBRANIOWAParking przy ul. Kasprowicza

19.30 koncert zespołu Implozja, laureata plebiscytu Radia Zachód „Przebojem na antenę”20.30 Koncert zespołu LemON.

SCENA MIASTECZKA WINIARSKIEGOStary Rynek przy Ratuszu

12.00-15.00 Studio Radiowe RZG na żywo... 14.30-15.15 „Kiedy złota jesień puka” koncert chóru Uni-wersytetu Trzeciego Wieku 15.45-16.45 Koncert zespołu TAM17.00-18.00 Wybory Miss Winnego Grodu i licytacja najlep-szego wina winobraniowego 201418.30-19.45 Koncert zespołu Pewne Podniety Akustyczne20.30-22.00 Koncert Shata QS22.00-24.00 „Dyskoteka Dorosłego Człowieka” Tomasz Oszmiański & DJ Bamse.

SCENA „LUBUSKIE SMAKI”Plac Powstańców Wielkopolskich

Prezentacje artystyczne Miasta Lubsko.

WINOBRANIOWE SPOTKANIA TEATRALNELubuski Teatr, al. Niepodległości 3/5, www.teatr.zgora.pl

19.00 Francis Veber „Kolacja dla głupca” reż. Paweł Okoński, Teatr Komedia z Wrocławia.

SOBOTA 13 wrześniaKOROWÓD WINOBRANIOWY

ul. Bohaterów Westerplatte, ul. Wojska Polskiego od 12.00

SCENA WINOBRANIOWAParking przy ul. Kasprowicza

14.00 Winobraniowe Mistrzostwa Polski Strong Man20.30 Koncert Ryszarda Rynkowskiego.

SCENA MIASTECZKA WINIARSKIEGOStary Rynek przy Ratuszu

12.00-14.00 Studio Radiowe RZG na żywo... „Czy to panu, proszę pana, nie przeszkadza? Że od rana aż do nocy jestem taka roześmiana?”

14.30-15.00 Koncert zespołu The Trip Band 15.15-15.45 Koncert zespołu Transplantacja16.00-16.45 Koncert zespołu Bullfinch17.00-17.45 Koncert zespołu ONL18.30-19.45 Kabaretobranie na bis... Katarzyna Pakosińska & Leszcze20.30-22.00 Koncert zespołu Bethel22.00-24.00 „Dyskoteka Dorosłego Człowieka” Tomasz Oszmiański & Romek Awiński.

SCENA „LUBUSKIE SMAKI”Plac Powstańców Wielkopolskich

Prezentacje artystyczne Gminy Szprotawa.

WINOBRANIOWE SPOTKANIA TEATRALNELubuski Teatr, al. Niepodległości 3/5, www.teatr.zgora.pl

19.00 April de Angelis „Stworzenia sceniczne” reż. Robert Czechowski, Lubuski Teatr.

Szczegółowy wykaz imprez towarzyszących i sportowych znajdziecie na www.winobranie.zgora.pl

Ramowy program Winobrania

NIEDZIELA 14 wrześniaMIASTECZKO WINIARSKIE

Stary Rynek przy Ratuszu10.00-18.00

SCENA „LUBUSKIE SMAKI”Plac Powstańców Wielkopolskich

Święto Mięs Polski.

WINOBRANIOWE SPOTKANIA TEATRALNELubuski Teatr, al. Niepodległości 3/5

www.teatr.zgora.pl16.30 April de Angelis „Stworzenia sceniczne” reż. Robert Czechowski, Lubuski Teatr;19.30 „Królestwo za uśmiech czyli Szekspir z jajami” – wy-konanie Kabaret Nowaki & Krzysztof Jaroszyński.

Zapraszamyi życzymy dobrej zabawy!

dobre jedzenie 7 dobre jedzenie6

D omowy ob iad

Wyroby garmażeryjnewłasnej produkcji, rybne i mięsne!

Bar KotwicaDAWNA CENTRALA RYBNA

Zielona Góra, Al. Zjednoczenia 92, tel. 68 326 25 08

Ryba mIesIącasardynka

ACTIV E- DIET Poradnia Dietetyczna Zielona Góra ul. Bolesława Chrobrego 33Tel: 731 533 531 www.active-diet.pl

Intensywny tryb życia powoduje, że bardzo ostrożnie dysponuje-my tą niewielką ilością wolnego czasu, jaki nam pozostaje z całego tygodnia. Nie dziwi więc fakt, że coraz więcej zapracowanych lu-dzi rezygnuje z kilkugodzinnych wypraw do specjalistów na rzecz ciepłej kawy w zaciszu własnego mieszkania.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom zapracowanego społeczeń-stwa, Poradnia Dietetyczna ACTIVE -DIET opracowała nową atrak-cyjną ofertę właśnie dla tych, którzy zamiast odwiedzać specjalistę w jego gabinecie, wolą zaprosić go do domu. Oprócz standardowych wizyt przygotowawczych i kontrolnych, z których każdy może sko-rzystać także w gabinecie, Poradnia ACTIVE-DIET oferuje możli-wość zorganizowania warsztatów edukacyjnych i pogadanek w nie-wielkich, kilkuosobowych grupach. Tematykę spotkania oraz jego formę (warsztaty, prezentacja, zajęcia praktyczne w kuchni) każdy może wybrać sam. Więcej na temat tej oferty przeczytacie Państwo na stronie internetowej Poradni ACTIVE-DIET. Zapraszamy!

[email protected]

Dietetyk w Twoim domu

zupa z cukini z serkiem topionym

Mniejsza marchewka, pietruszka, śred-nia cebula, 3 ząbki czosnku, 2 ziemnia-ki, mniejsza cukinia, łyżka masła, litr bulionu warzywnego, 80 g kremowego serka topionego, sól, pieprz, kurkuma.Wszystkie warzywa oczyścić, umyć i pokro-

ić w kostkę. W garnku roztopić masło, do-dać pokrojone warzywa i podsmażać około 5-10 minut na średnim ogniu, od czasu do czasu mieszając, uważając, by masło się nie przypaliło. Następnie warzywa zalać bulionem i gotować, aż zmiękną. Pod koniec gotowania dodać pokrojony w mniejszą kosteczkę serek topiony i wymieszać.

Zupę zdjąć z ognia, przestudzić i zmikso-wać na krem. Następnie doprawić do smaku solą oraz pieprzem i dodać szczyptę kurku-my dla smaku i koloru.

Przed podaniem zupę ponownie podgrzać. Podawać z groszkiem ptysiowym, grzankami lub też bez dodatków.

Zupa ma wyrazisty smak, jest pożywna i mo-

Sardynki europejskie (Sardina pilchardus) występują w Morzu Śródziemnym i przy atlantyckim wybrzeżu Portugalii, Hiszpanii, Francji i Wielkiej Brytanii. Sar-

dynka pacyficzna występuje w róż-nych rejonach Pacyfiku i Oceanu Indyjskiego i jest poławiana przy wybrzeżach Japonii Północnej i Południowej, Ameryki (zachodnie wybrzeże) oraz Australii i RPA.

Sardynki mają srebrzysty kolor, nie posiadają linii bocznej. Nie ma-ją łusek na głowie. Długość ich ciała wynosi od 15 do 30 cm, żyją w licz-nych ławicach i przemieszczają się wzdłuż wybrzeży w poszukiwaniu

planktonu. Składają ikrę w okre-sie wiosennym, z której po kilku dniach wydostają się larwy, później przekształcające się w dorosłe ryby.

Sardynki są bogate w kwasy Omega 3, które zapobiegają cho-robom serca i naczyń krwiono-śnych. Ostatnie badania dowodzą, że kwasy te zmniejszają również ryzyko zachorowania na chorbę Alzheimera. Są również źródłem wit. D i B12, wapnia oraz białka.

Na początku, kiedy dziecko bu-dowane jest od pojedynczej ko-mórki w łonie matki, jego nowe tkanki i narządy powstają z surow-ców, pochodzących z produktów przez nią zjadanych. Jeśli kobie-ta w ciąży nie pobiera w pokar-mach substancji niezbędnych do funkcjonowania rozwijającego się w niej młodego organizmu, może zagrozić jego zdrowiu nie tylko w życiu płodowym, ale w całym przyszłym życiu. Alarmującym sygnałem, że kobieta w ciąży od-żywia się w sposób zagrażający zdrowiu dziecka, jest nadmierny przyrost masy jej ciała, niedokrwi-stość, cukrzyca ciężarnych. Kobie-ta, której lekarz zwróci uwagę na takie symptomy, powinna natych-miast poważnie zastanowić się nad tym, co je i radykalnie zmie-nić sposób odżywiania.

Po urodzeniu, tylko mleko mat-ki i karmienie piersią zaspokajają wszystkie potrzeby dziecka. Mie-szanki mleczne tylko w części na-śladują jego skład.

Dziecko powinno być karmio-ne piersią przynajmniej rok, a najlepiej półtora roku.

W drugim półroczu życia za-poznajemy dziecko z innymi pokarmami zgodnie z zalecenia-mi lekarza. Pamiętać należy, że wprowadzanie nowych pokarmów powinno być połączone z nauką życia i ćwiczeniem koordynacji ruchowej. Pokarmy powinny mieć coraz bardziej stałą konsystencję i należy wdrażać dziecko do sa-modzielnego jedzenia łyżeczką i rączkami, a nie podawać wszyst-kie pokarmy zmiksowane przez smoczek.

Okres przedszkolny to czas na-uki samodzielności i doskonalenia umiejętności życia codziennego.

To właśnie w tym okresie kształtujemy nawyki żywie-niowe dziecka i uczymy kul-turalnego zachowania się przy stole.

Czy zdrowo karmisz swoje dziecko?

Dziecko to największy skarb rodziny. Chcemy, aby było zdro-we i harmonijnie się rozwijało, w szkole dobrze się uczyło i było grzeczne. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę z tego, jak ważną rolę dla rozwoju nie tylko fizycznego, ale również psychicznego, ma sposób żywienia młodego organizmu.

Stąd też bardzo ważne jest w tym okresie, spożywanie posiłków wspól-nie z rodzicami i rodzeństwem.

Lata spędzone w szkole są dla dziecka okresem intensywnego wzrostu i dojrzewania. Dodatko-wym obciążeniem jest podołanie obowiązkom szkolnym. Nie ma więc wątpliwości, jak ważną rolę dla młodego organizmu, ma za-spokojenie jego potrzeb pokarmo-wych.

Organizm dziecka potrze-buje przede wszystkim ener-gii do działania i składni-ków do budowania tkanek narządów.

Najlepszym źródłem energii są pełnoziarniste produkty zbożowe, takie jak pieczywo razowe, kasze, naturalne płatki zbożowe (owsiane, jęczmienne, pszenne), makarony. Dzięki obecności błonnika powo-li uwalniają energię, zapewniając jej dostawy przez kilka godzin. Są również źródłem witamin z grupy B i składników mineralnych, m. in. magnezu i żelaza. Powinny się zna-leźć w każdym posiłku.

Pełnowartościowe białka znaj-dziemy nie tylko w chudym mię-sie i nabiale, ale także w nasio-nach roślin strączkowych (fasola, soczewica, groch, cieciorka, bób), produktach zbożowych i w warzy-wach.

Niezwykle istotne jest dostarcza-nie zdrowych tłuszczy, czyli olejów roślinnych, bogatych w nienasy-cone kwasy tłuszczowe, a wśród nich kwasy Omega-3. Składniki te są niezbędne do budowy komórek mózgu i ich sprawnego funkcjo-nowania. Zapobiegają chorobom serca i naczyń krwionośnych, wpływają na stan skóry i ostre wi-dzenie. Znajdziemy je w oleju lnia-nym, rzepakowym, oliwie z oliwek, oleju sojowym, z pestek winogron, pestek dyni. Występują również w orzechach i nasionach lnu, sło-necznika oraz dyni.

Bogatym źródłem witamin, składników mineralnych i błonni-ka są warzywa i owoce.

Szczególnie warzywa są zja-dane w zbyt małych ilościach, a powinny stanowić znaczącą część każdego posiłku.

Dziecko powinno jeść regular-nie 4-5 posiłków dziennie, co trzy, cztery godziny (rzadkie i nieregu-larne posiłki to prosta droga do cukrzycy).

Nie wolno wypuścić dziecka z domu bez śniadania.

Jest to posiłek mający decydują-cy wpływ na kondycję organizmu przez cały dzień. Nie możemy oczekiwać sukcesów w nauce od wygłodzonego i odwodnionego dziecka. Na śniadanie możemy podać mu chleb żytni lub bułkę grahamkę cienko posmarowane masłem, z plasterkiem żółtego sera lub twarożkiem czy pastą warzyw-ną. Dziecko może zjeść jajko lub ja-jecznicę. Do tego kilka liści sałaty skropionych olejem albo pomidor, ogórek kiszony czy inne warzywo. Do picia woda niegazowana, her-batka owocowa, kawa zbożowa lub mleko. Dobrym pomysłem na zdrowe śniadanie jest owsianka z jabłkiem i owocami.

Koniecznie należy przygo-tować dziecku drugie śnia-danie, bo przecież spędzi w szkole większość dnia.

Niech to będzie kanapka i owoc lub warzywo oraz jogurt naturalny. Niezbędna jest woda do picia np. pół litra niegazowanej wody mine-ralnej. Tak wyposażone dziecko nie sięgnie w szkole po czipsy, batony, wafelki i gazowane, słodkie napo-je, obficie serwowane przez szkolne sklepiki i licznie rozstawione auto-maty.

Wystrzegajmy się podawania dzieciom przetworzonej żyw-ności bogatej w tłuszcze po-chodzenia zwierzęcego

(tłuste mięsa i wędliny, tłusty na-

biał) oraz wzbogaconej cukrami np. zawierających nawet 8 łyże-czek cukrów w kubeczku jogur-tów owocowych, przetworzonych płatków zbożowych dla dzieci (kółeczek, kuleczek, podusze-czek), których jedną trzecią masy stanowi cukier. Nadmiar cukrów jest dla dziecka bardzo niebezpieczny. Wywołują otyłość z jej licznymi powikłania-mi, prowadzą do cukrzycy typu 2, nasilają objawy alergii, sprzyjają rozwojowi grzybicy i próchnicy zębów. Wpływają również na psy-chikę dziecka. Ich nadmiar może powodować kłopoty z koncentra-

cją i pamięcią, nasilać niepokój i zachowania agresywne, powo-dować problemy ze snem.

Przyczyną niegrzecznego zachowania dziecka i pro-blemów z nauką może być właśnie nadmiar słodyczy w codziennym pożywieniu.

Należy więc żywić dziecko zdro-wo i smacznie, bazując na ogólnie dostępnych, naturalnych produk-tach, bez dodatku sztucznych ulep-szaczy i cukru.

Lidia Aleksandrowicz – dietetyk, biolog

żemy ją zrobić w bardzo krótkim czasie – ideal-na propozycja dla zabieganych, ale nie tylko...

Drobiowe pałki z marchwią i śliwką

Składniki na 5 porcji: 5 pałek dro-biowych, 4 marchwie, około 15 su-szonych śliwek kalifornijskich, ce-bula, pół pomidora, pół szklanki bulionu, przyprawa do kurczaka, sól i pieprz do smaku, szczypta sza-franu, olej do smażenia.

Pałki umyć, osuszyć, oprószyć przyprawą do kurczaka i na godzinę wstawić do lo-dówki.

Cebulę obrać, pokroić w piórka, przełożyć do rondla i zrumienić na oleju. Do zrumie-nionej cebuli włożyć przygotowane pałki i obsmażać je do zrumienienia. Następnie

delikatnie podlać wodą, przykryć i dusić, aż mięso zmięknie.

Marchew obrać i zetrzeć na tarce o dużych oczkach, a pomidora pokroić w kostkę.

Na patelni rozgrzać niewielką ilość oleju, wrzucić marchewkę i delikatnie obsmażyć. Następnie podlać bulionem, dodać śliwki oraz pomidora i wszystko razem dusić do miękkości, doprawiając do smaku.

Gdy pałki są już gotowe, dodać do nich przygotowaną marchew i dusić razem około 5 minut.

Tak przygotowane pałki podawać z ziem-niakami.

ptysiowe knedle ze śliwką2 szklanki mleka pełnego, 5 dag masła, 50 dag mąki, 2 duże jajka, szczypta soli, około 70 dag śliwek.Mleko podgrzać, rozpuścić w nim masło,

wsypać 40 dag mąki i za pomocą drewnianej pałki mieszać ciasto. Odstawić do przesty-gnięcia.

Następnie dodać jajka, sól oraz pozostałą mąkę i zarobić jednolite ciasto. Gotowe cia-sto rozwałkować i pokroić na kwadraty. Na każdym kwadracie układać wcześniej wy-pestkowane śliwki i formować knedle.

Tak przygotowane knedle gotować około 10 minut w posolonej wodzie z dodatkiem oleju, a po wyjęciu delikatnie przelać cie-płą wodą, odsączyć i przełożyć na talerze.

Dodatkowo: 5 dag masła, 2 łyżki cukru kryształu, łyżeczka cynamonu, 4 łyżki płatków migdałowych, listki melisy.Płatki migdałowe uprażyć na suchej patelni.Masło rozpuścić i polać nim knedle,

a następnie posypać cukrem wymieszanym z cynamonem oraz uprażonymi płatkami i udekorować listkami melisy.

Kompot z mirabelek z cynamonem i anyżem

1,4 kg mirabelek, 2 litry wody, laska cy-namonu, 1-2 anyże gwieździste, cukier do smaku.

Śliwki umyć i przełożyć do dużego garn-ka. Następnie wlać wodę i dodać anyż oraz laskę cynamonu. Wszystko razem gotować na małym ogniu, aż owoce zaczną gubić skórkę, a ich smak przejdzie do kompotu. Na koniec kompot dosłodzić wg uznania.

Kompot można podawać z owocami lub je odcedzić.

Aromat i smak cynamonu oraz anyżu świet-nie się komponują z kwaskowym smakiem mirabelek – pyszny i orzeźwiający napój.

dobre jedzenie 9

Wśród wielu propozycji wakacyj-nych festynów i festiwali szukali-śmy takiego, który znajdowałby się w ciekawej okolicy i był atrakcyjny kulinarnie.

Znajomy polecił nam „Festiwal Smaku” w Grucznie. Jak się oka-zało, była to największa tego typu impreza na jakiej byliśmy.

Ponad dwustu wystawców roz-łożonych pod kolorowymi na-miotami, na pagórkowatym, malowniczym terenie. Byli tam przedstawiciele chyba każdej bran-ży – miody, sery, wędliny, chleby, nalewki, słodycze i wiele, wiele in-nych.

Przybywały całe rodziny z dzieć-mi, kocami i koszami piknikowy-mi. Organizatorzy ze swojej strony bardzo dobrze przygotowali teren. Były ławeczki, kosze na śmieci, miejsca z pitną wodą i toalety. Z miejscami parkingowymi nie było kłopotu, kosztowały 6 zł, były stosunkowo blisko i dobrze ozna-czone.

W trakcie pobytu można było obejrzeć pokazy kucharzy, tresurę psów, posłuchać piosenek w wyko-naniu okolicznych artystów. Fajne miejsce na piknik rodzinny, połą-czony z pysznymi, często unikato-wymi zakupami.

Można było spróbować specjałów kuchni gruzińskiej, wszelakich pie-rogów, ciast, ciasteczek z różnych zakątków Polski. Wielbiciele wyro-bów z grilla też nie wyszli głodni, a i napitki były zacne.

Jest to impreza odbywająca się co roku w sierpniu. Może warto zaplanować taki wyjazd podczas następnych wakacji...

red

Festiwal Smaku w Grucznie

Od ponad roku trwa kampa-nia informacyjna pt. „Trzy znaki smaku”, której głównym inicjato-rem jest Agencja Rynku Rolnego, wspierana przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Istotą programu „Trzy znaki smaku”, skierowanego na rynek polski, jest informowanie nt. wspólnotowego systemu ochrony produktów regionalnych i trady-cyjnych, a także promocja znako-wanych w tym systemie produk-tów spożywczych.

Główny przekaz kampanii ma za zadanie zachęcać do konsumpcji produktów wytwarzanych w ra-mach unijnego systemu ochrony

produktów regionalnych i trady-cyjnych oraz podkreślać zalety wynikające z uczestnictwa w tym systemie, ze względu na ich nastę-pujące zalety:

– różnią się od produktów ma-sowych i posiadają gwarancję wy-sokiej jakości, ponieważ podlegają surowym przepisom produkcji i kontroli;

– istnieje możliwość odtworze-nia ich historii;

– odpowiadają nowoczesnemu stylowi życia przyjaznemu i bli-skiemu naturze;

– swoje charakterystyczne cechy zawdzięczają temu, że powstały w konkretnych regionach lub tra-

Unia Europejska chroni wspomniane powyżej produkty, przyznając następujące oznaczenia:

Chroniona Nazwa Pochodzenia (CHNP)

Chronione Oznaczenie Geograficzne (ChOG)

Gwarantowana Tradycyjna Specjalność(GTS)

dycyjnym sposobom wytwarza-nia;

– ich jakość wynika z doświad-czeń i tradycji kształtowanych przez całe pokolenia;

– ochrona unijnego systemu po-woduje, że ich fałszowanie jest ka-rane.

Kampania „Trzy znaki smaku” skierowana jest przede wszystkim do konsumentów, wytwórców produktów (rolnicy, przetwórcy z sektora rolno-spożywczego, or-ganizacje zrzeszające producentów i przetwórców żywności), odbior-ców pośrednich (dystrybutorzy ar-tykułów spożywczych, hurtownicy artykułów spożywczych, kupcy detaliczni artykułów spożywczych oraz szeroko pojęty kanał HoReCa – restauratorzy i adepci szkół ga-stronomicznych).

Ze względu na różnorodność grup odbiorców, do których skierowany został program „Trzy znaki smaku”, określony został szeroki wachlarz celów, które chcielibyśmy osiągnąć, realizując planowane działania. Do najważniejszych założeń kampanii należy szerzenie wiedzy o oznacze-niach – zaznajomienie konsumentów z oznaczeniami unijnego systemu ochrony produktów regionalnych i tradycyjnych oraz promowanie pro-duktów wysokiej jakości etykietowa-nych tymi znakami. Poinformowanie

wytwórców produktów oraz odbior-ców pośrednich o zaletach i korzy-ściach wynikających z uczestnictwa w przedmiotowym systemie, budo-wa pozytywnej postawy konsump-

cyjnej oraz nabywczej – zwiększenie konsumpcji produktów wysokiej ja-kości, wytwarzanych w ramach unij-nego systemu ochrony produktów regionalnych i tradycyjnych.

dobre jedzenie 11 dobre jedzenie10