18

Reaktionsdiffusionsgleichung - Uni Ulm Aktuellesย ยท ๐‘› =๐ท๐‘›โˆ‡2๐‘›โˆ’โˆ‡โ‹… ๐‘˜1๐‘› ๐‘˜2+ 2 โˆ‡ +๐‘˜3๐‘›๐‘˜4 ๐‘ 2 ๐‘˜9+๐‘ 2 โˆ’๐‘› Diffusion Chemotaxis Proliferation,

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Reaktionsdiffusionsgleichung

๐‘ข = ๐‘“ ๐‘ข + โˆ‡ โ‹… ๐ทโˆ‡๐‘ข

๐‘ข = ๐‘“ ๐‘ข โˆ’ โˆ‡ โ‹… ๐‘ฑ

Kontinuitรคtsgleichung

๐‘ฑ = โˆ’๐ทโˆ‡๐‘ข

Fourierโ€˜sches Gesetz, Erstes Fickโ€˜sches Gesetz

โ€žVon nichts kommt nichtsโ€œ

u: Dichte einer GrรถรŸe

f: Reaktionsterm (z. B. chemische Reaktion, Mitose, โ€ฆ)

falls ๐‘“(๐‘ข) โ‰ก 0: u ist eine lokal erhaltene GrรถรŸe

(Masse, Impuls, Energie, Ladung, โ€ฆ)

J: Stromdichte von u

Divergenz von J negativ โ†’ Senke โ†’ ZufluรŸ aus Umgebung

Divergenz von J positiv โ†’ Quelle โ†’ AbfluรŸ in Umgebung

โ€žFluรŸ(-dichte) ist proportional zum

Wรคrme-/Konzentrationsgradienten.โ€œ

D: Diffusionstensor(-/koeffizient)

Reaktion Diffusion

Reaktionsdiffusionsgleichungen

๐‘ข = ๐‘ขโ€ฒโ€ฒ + ๐‘ข 1 โˆ’ ๐‘ข

Fisher-Kolmogorov-Gleichung (1D)

Anwendung: Populationsdynamik

http://www.uni-muenster.de/Physik.AP/Purwins/RD/struktur-e.gif

๐‘ข = ๐‘“ ๐‘ข, ๐‘ฃ + ๐ท๐‘ขโˆ‡2๐‘ข

๐‘ฃ = ๐‘” ๐‘ข, ๐‘ฃ + ๐ท๐‘ฃโˆ‡2๐‘ฃ

Aktivator-Inhibitor-Systeme

๐’– = ๐’‡ ๐’– + โˆ‡ โ‹… ๐ทโˆ‡๐’–

RD-System

https://homepages.warwick.ac.uk/

staff/D.Barkley/Research/

spiral_spectra/node1.html

Mit โˆ‡2๐‘ข = ฮ”๐‘ข = ๐›ป โ‹… ๐›ป๐‘ข = ๐‘–๐œ•2๐‘ข

๐œ•๐‘ฅ๐‘–2 (Laplace-Operator)

๐‘ข = ๐‘ข 1 โˆ’ ๐‘ข2 โˆ’ ๐‘ฃ + ๐œ… + ๐ท๐‘ขโˆ‡2๐‘ข

Z. B. Gierer-Meinhardt-Modell

๐œ ๐‘ฃ = ๐‘ฃ โˆ’ ๐‘ข + ๐ท๐‘ฃโˆ‡2๐‘ฃ

Bewegung von Bakterien, Zellen etc.

Stylonychia

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Stylonychia_Side_view.jpg

Zufรคllig, โ€žRandom Walkโ€œ: Diffusion Zielgerichtet: Taxis-Term

http://en.wikipedia.org/wiki/File:Random_walk_25000_not_animated.svg

Taxis

http://en.wikipedia.org/wiki/File:Chtxphenomen1.png

AuรŸerdem

- Galvanotaxis

- Aerotaxis

- Anemotaxis

- Barotaxis

- Durotaxis

- Gravitaxis

- Hydrotaxis

- Magnetotaxis

- Phototaxis

- Rheotaxis

- Thermotaxis

etc.

(Chemo-)Taxis-Modell

๐‘ฑchemo = ๐œ’(๐‘ข1, ๐‘ข2)โˆ‡๐‘ข2

๐‘ฑdiff = โˆ’๐ทโˆ‡๐‘ข1

๐‘ฑ = ๐‘ฑdiff + ๐‘ฑchemo ๐‘ข1 = ๐‘“ ๐‘ข1, ๐‘ข2 + โˆ‡ โ‹… ๐ทโˆ‡๐‘ข1 โˆ’ โˆ‡ โ‹… ๐œ’ ๐‘ข1, ๐‘ข2 โˆ‡๐‘ข2

Reaktion Diffusion Chemotaxis

In Kontinuitรคtsgleichung:

๐‘ข2 = ๐‘” ๐‘ข1, ๐‘ข2 + โˆ‡ โ‹… ๐ทโˆ‡๐‘ข2

Reaktion Diffusion

Ziel: ๐‘ข1 (Zellen, Bakterien) soll sich entlang des Gradienten von ๐‘ข2 bewegen

mit

und

Chemosensitvitรคt

Keller-Segel-Modell (Keller & Segel 1970)

(Problem: Blow-Ups/Singularitรคten:

Partikeldichte kann beliebig groรŸ werden)

๐‘ฑchemo = ๐œ’ ๐‘ข1, ๐‘ข2 โˆ‡๐‘ข2

๐œ’ ๐‘ข1, ๐‘ข2 =๐‘˜1๐‘ข1

๐‘˜2 + ๐‘ข22

Lapidus & Schiller 1976

Woodward et al. 1995

(empirisch, โ€žphรคnomenologischโ€œ)

๐œ’ ๐‘ข1, ๐‘ข2 = ๐‘˜1๐‘ข1

Escherichia-coli-Modell

aus Mathematical Biology II, S. 260ff

Stewart et al. 2005

๐‘› = ๐ท๐‘›โˆ‡2๐‘› โˆ’ โˆ‡ โ‹…

๐‘˜1๐‘›

๐‘˜2 + ๐‘ 2โˆ‡๐‘ + ๐‘˜3๐‘› ๐‘˜4

๐‘ 2

๐‘˜9 + ๐‘ 2โˆ’ ๐‘›

Diffusion Chemotaxis Proliferation, Nekrose

๐‘ = ๐ท๐‘โˆ‡2๐‘ + ๐‘˜5๐‘ 

๐‘›2

๐‘˜6 + ๐‘›2โˆ’ ๐‘˜7๐‘›๐‘

Diffusion Produktion Verbrauch/Aufnahme

๐‘  = ๐ท๐‘ โˆ‡2๐‘  โˆ’ ๐‘˜8๐‘›

๐‘ 2

๐‘˜9 + ๐‘ 2

Diffusion Verbrauch

Budrene & Berg 1995

Death rate prop. to n

Birth rate ~ Logistic growth

Nahrungsaufnahme ~ Proliferation

Zelldichte

Chemo-

attraktor

Stimulans

Mathematical Biology II, S. 260ff

Vereinfachtes Modell

๐‘ = ๐ท๐‘โˆ‡2๐‘ โˆ’ ๐‘˜1โˆ‡ โ‹…

๐‘

๐‘˜6 + ๐‘› 2โˆ‡๐‘› + ๐‘˜2๐‘

๐‘˜3๐‘›2

๐‘˜4 + ๐‘›2โˆ’ ๐‘

Proliferation, NekroseDiffusion Chemotaxis

๐‘› = ๐ท๐‘›โˆ‡2๐‘› โˆ’ ๐‘˜5๐‘

๐‘›2

๐‘˜4 + ๐‘›2

VerbrauchDiffusion

๐‘: Bakterienkonzentration (relativ, ๐‘0 โˆˆ 0, 1 mโˆ’2)

๐‘›: Nรคhrstoffkonzentration (relativ, ๐‘›0 โˆˆ 0, 1 mโˆ’2)

Equation-BasedModeling