Upload
lemien
View
287
Download
12
Embed Size (px)
Citation preview
!ASISTÉNSIA LEGÁL BA FETO NO LABARIKRELATÓRIU ANUÁL 2013
Ami nia doadór sira iha tinan 2013
Justice Facility A Bilateral Co-operation between
the Governments of Timor-Leste and Australia
2008-2013
!
ALFeLa nia vizaun
Sistema justisa formál ne’ebé justu,
la iha diskriminasaun no proteje feto
no labarik nia direitu.
!ALFeLa nia misaun
Atu ajuda feto no labarik sira iha
Timor-Leste atu bele asesu ba
sistema justisa formál ne’ebé justu
liuhusi:
• asisténsia legál
• edukasaun legál, no
• advokasia.
!!!
!
ALFeLa nia valór sira
• profesionalismu
• akontabilidade no
responsibilidade
• kolaborasaun
• respeitu
• komitmentu
• igualdade
• onestidade, no
• independénsia.
Asisténsia Legál ba Feto no Labarik mak organizasaun úniku iha Timor-Leste ne’ebé fornese asisténsia legál ba feto no labarik.
!!!
Mensajen husi Diretora Ezekutiva 1
Mensajen husi Board 2
ALFeLa nia programa 3
Ekipa ALFeLa 11
Sumáriu relatóriu finansa 14
Konteudu
Pajina Kapa: Conor Ashleigh © 2014
Iha Abríl 2005, Programa Monitorizasaun Sistema
Judisiál (Judicial System Monitoring Program -
JSMP) hari’i Unidade Apoiu Legál ba Vítima (Victim
Support Service - VSS) hanesan unidade
transisionál iha JSMP nia okos. VSS nia objetivu
mak atu fornese apoiu legál ba feto no labarik iha
Timor-Leste ne’ebé mak hetan krime violénsia
bazeia ba jéneru no violénsia doméstika atu sira
bele asesu ba sistema justisa formál.
Iha tinan hitu nia laran, ho apoiu husi doadór no
parseiru sira, nomós ho JSMP ninia suporta, VSS
dezenvolve ninia kapasidade legál no jestaun. Iha
21 Dezembru 2012, Board JSMP deside katak VSS
iha ona kbiit no bele transforma ba organizasaun
independente ho naran Asisténsia Legál ba Feto
no Labarik (ALFeLa).
Wainhira ALFeLa hahú nia misaun iha 2013,
antisipa katak ALFeLa sei hasoru obstaklu no
dezafiu oin-oin. Maibé nafatin iha komunikasaun
di’ak ho Board no doadór sira, no ha’u nia haree,
tinan 2013 ba ALFeLa hanesan tinan ne’ebé
nakonu ho oportunidade wain hodi atinzi resultadu
ne’ebé signifikante, inklui jestaun organanizasaun
hodi hadi’ak liu tan iha futuru oin-mai.
Husi Board, doadór sira ho staf nasionál no
internasionál hotu, ALFeLa konsege hala’o nia
knaar. Iha tinan 2013, ALFeLa fornese asisténsia
legál ba kliente foun na’in 361 bazeia ba artigu 25
husi Lei Kontra Violénsia Doméstika. Aleinde ne’e,
ALFeLa kontinua fó apoiu ba kliente na’in 685 husi
tinan uluk nian. ALFeLa aumenta kapasidade legál
liuhusi rekrutamentu advogada lisensiadu na’in rua
husi Centru Formasaun Judisiáriu, no fó
oportunidade ba staf ALFeLa hodi tuir formasaun
liuhusi programa bolsa-estudu (scholarship).
Haree ba esperiénsia no susesu ne’ebé mak
ALFeLa atinzi iha tinan ida, ha’u apresia tebes ba
Board no doadór sira ne’ebé iha komitementu
suporta nafatin ALFeLa hodi realiza ALFeLa nian
misaun no vizaun. Nomós, agradese staf ALFeLa
tomak ba imi hotu nia komitmentu hodi reforsa
ALFela nia servisu halo oin no ba futuru.
ALFeLa sei nafatin iha frakeza barak, nune’e
ALFeLa husu nafatin krítika konstrutivu hodi bele
hadi’ak ALFela ba futuru, liuliu iha jestaun
finanseiru no administrasaun.
Liuhusi oportunidade ne’e, ha’u espresa agradese
wain ba Board, doadór sira hotu, Justice Facility,
UNICEF, TLPDP, IWDA, UNFPA no Hivos, ne’ebe
mak durante ne’e fó apoiu morál no ajuda
finanseiru mai ALFeLa.
!
!
Mensajen husi Diretora EzekutivaTinan 2013 hanesan tinan dahuluk ALFeLa servisu hanesan organizasaun independente ida hodi ajuda feto no labarik sira iha Timor-Leste atu bele asesu ba sistema justisa formál.
Merita CorreiaDiretora Ezekutiva
1
Hanesan Prezidente Board ALFeLa, ha’u hakarak
agradese boot ba ALFeLa nia parseirus no doadór
sira ne’ebé nafatin suporta ami. ALFeLa konsege
atinzi barak iha tinan 2013 tanba iha relasaun
servisu ida ne’ebé mak di’ak tebe-tebes entre
ALFeLa ho parseiru no doadór sira hotu.
Ha’u mós hakarak fó agradese boot ba staf ALFeLa
ne’ebé durante tinan ida liubá servisu ho
komitmentu maka’as hodi estabelese ALFeLa
hanesan organizasaun independente. Liuliu, Board
rekoñese servisu Ekipa Jestaun ALFeLa nian. Board
rekoñese Ekipa Jestaun enfrenta difikuldade barak
iha tinan 2013 hanesan tinan dahuluk ba ALFeLa.
Maibé, hamutuk ho Board, sira konsege atu
kontinua hametin ALFeLa hanesan instituisaun
forte.
ALFeLa hanesan organizasaun foun ida ne’ebé mak
foin hahú, ami hatene katak ALFeLa sei iha frakeza
barak ne’ebe mak tenke hadi’a. Tanba ne’e,
hanesan Prezidente Board ALFeLa, husu maluk
parseiru sira no públiku nia krítiku ne’ebe
konstrutivu ho nune’e iha futuru ami bele hadi’a
di’ak liután ALFeLa nia servisu.
Husu mós ba públiku tomak ne’ebé lee relatóriu
ida ne’e, ho haraik-an husu ba ita bot sira atu
hatutan no habelar mós informasaun ne’ebé iha
relatóriu ida ne’e ba maluk seluk. Liuliu, ba maluk
inan feton sira ka labarik sira ne’ebé hetan violénsia
keta halu atu kontakta ALFeLa, tanba ALFeLa nia
advogada sira ne’ebe iha ona esperiénsia bele
ajuda ita boot sira, no ho gratuito.
Ha’u espera katak ALFeLa sei kontinua hametin-an
hodi sai hanesan ezemplu di’ak ba ONG nasionál
no internasionál ne’ebé servisu iha Timor-Leste.
Haree ba futuru, sustentabilidade mak importante
duni ba ALFeLa. Hamutuk ho staf no Ekipa
Jestaun, Board ALFeLa sei buka ba dalan kreativu
hodi garanti ALFeLa bele kontinua fornese
asisténsia legál ba feto no labarik hotu-hotu ne’ebé
presiza ajuda.
Mensajen husi BoardHa’u fiar katak relatóriu ida ne’e sei sai hanesan instrumentu ida hodi fahe ho parseiru sira no públiku tomak saida mak ALFeLa atinzi iha tinan ida nia laran.
Silverio Pinto BaptistaPrezidente Board
!!!
Asisténsia legál
Edukasaun legál
Advokasia
Hametin instituisaun
ALFeLa nia programa
UN Photo / Martine Perret 3
ALFeLa fó prioridade ba asisténsia legál ba vítima
violénsia bazeia ba jéneru no violénsia doméstika
husi distritu hotu-hotu. ALFeLa mós kontinua fó
asisténsia adisionál ba kliente sira, hanesan
transporte, hahán no akomodasaun, atu vítima sira
bele asesu ba sistema justisa formál.
!!!!!!!!!!!!!Maioria kazu hirak-ne’e envolve violénsia
doméstika. Husi totál kazu foun, kazu 245 ka
porsentu 68 (68%) mak kazu violénsia doméstika.
ALFeLa mós fó asisténsia ba kliente labarik barak
ne’ebé hetan abuzu seksuál. Kazu abuzu seksuál ba
menór reprezenta porsentu 11 (11%) husi kazu
totál foun ne’ebé ALFeLa simu iha tinan 2013.
!
Jan
Fev
Mar
Abr
Maiu
Juñu
Jullu
Ago
Set
Out
Nov
Dez 19
40
43
53
30
44
35
31
25
21
14
6
Asisténsia legál Iha tinan 2013, ALFeLa fornese asisténsia legál ba kliente foun na’in 361 no kontinua fó apoiu ba kliente na’in 808 husi tinan uluk nian.
Númeru kliente foun, Janeiru - Dezembru 2013
Tipu kazu Totál
Artigu 145 - Ofensa ba integridade fízika simples ho natureza violénsia doméstika
218
Artigu 177 – Abuzu seksuál ba menór 39
Artigu 172 – Violasaun seksuál 23
Artigu 143 - Expozisaun ka abandonu 18
Artigu 155 – Maus-tratus ba menór 11
Artigu 154 – Maus-tratus ba kónjuje 7
Artigu 171 - Koasaun seksuál 6
Artigu 23, 171 - Koasaun seksuál tentativa
5
Kazu sivíl 3
Kazu sira seluk 31
Totál 361
Tipu kazu foun, Janeiru - Dezembru 2013
Kazu seluk 32%
Kazu violénsia doméstika 68%
Persentajen kazu violénsia doméstika husi kazu totál foun, Janeiru - Dezembru 2013
4
Maioria kliente foun ALFeLa nian mak menus tinan
35, no porsentu 20 (20%) mak menór. Maioria iha
ona edukasaun formál ruma (68%), maibé
persentajen boot (31%) la iha edukasaun formál.
Hanesan iha tinan uluk, maioria kliente sira mak
kaben-na’in ona (68%).
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!ALFeLa servisu besik ho membru Rede Referál iha
distritu hotu-hotu no iha nivel nasionál. Husi kliente
foun na’in 361 iha tinan 2013, kliente na’in 204
mak refere husi polísia VPU. ALFeLa mós simu
kliente barak husi PRADET. Estatístiku ne’e hatudu
katak ALFeLa iha relasaun forte ho polísia VPU no
PRADET. !!!
La ba eskola
Pre-premária
Pre-sekundária
Sekundária
Universidade
La hatene 4
15
104
70
55
113
Kliente nia grupu tinan Totál
< 5 4
5 - 12 25
13 - 16 43
17 - 25 98
26 - 35 113
> 35 72
La hatene 6
Totál 361
Kliente foun nia grupu tinan, Janeiru - Dezembru 2013
Kliente foun nia nivel edukasaun, Janeiru - Dezembru 2013
Estatutu sivíl Totál
Klosan 31%
Kaben na’in 68%
Separadu /Divórsiu 1%
Viuva 1%
Totál 100%
Kliente foun nia estatutu sivíl, Janeiru - Dezembru 2013
Pontu referál ba kliente foun, Janeiru - Dezembru 2013
Pontu referál Totál
Polísia 204
PRADET 72
Tribunál 36
Uma Paz 9
ALFeLa 9
Ba Futuru 5
Família 5
OPL 5
Prokuradór 5
Casa Vida 2
Fokupers 2
NGO Lozeiro 2
Seluk 5
Totál 361
5
Porsentu 22 (22%) husi totál kazu foun iha tinan
2013 hetan ona desizaun husi tribunál. Ida ne’e
mak rezultadu pozitivu husi sistema justisa formál.
Maioria kazu foun (41%) mak prosesu hela iha
Ministériu Públiku, ka polísia VPU (24%).
Importante ba ALFeLa atu iha relasaun di’ak ho
polísia VPU no Ministériu Públiku hodi bele follow-
up kliente sira nia kazu ho instituisaun rua ne’e. !!!
!!!!!!!!!!!!!!!
ALFeLa mós kontinua akompaña kazu sira husi
tinan uluk. Iha 2013, ALFeLa taka kazu tuan 123
ne’ebé pendente husi tinan 2005-2012. Kazu 41
husi tinan uluk hetan desizaun husi tribunál.
ALFeLa mós arkiva kazu sira tanbá razaun oin-oin,
hanesan kliente sira muda sira nia hela fatin no
ALFeLa lakon kontaktu ho sira, ka sira lakohi
ALFeLa atu kontinua follow-up sira nia kazu.
Estatutu kazu foun, Janeiru - Dezembru 2013
Estatutu kazu tuan, 2005 - Dezembru 2012
Arkivu iha polísia
Arkivu iha Ministériu Públiku
Kazu taka iha ALFeLa
Homologa iha tribunál
Arkivu iha tribunál
Hetan desizaun tribunál
Progresu hela 685
41
1
5
56
8
12
Arkivu iha Ministériu Públiku
Kazu taka iha ALFeLa
Prosesu iha ALFeLa
Prosesu iha polísia
Prosesu iha Ministériu Públiku
Prosesu iha tribunál
Homologa iha tribunál
Hetan desizaun tribunál
Prosesu rekursu
Refere ba prosesu civíl 1
5
80
2
28
149
88
4
1
1
6
Iha tinan 2013, ALFeLa simu kazu 145 liu duke iha
tinan 2012. Ida ne’e signifika katak ALFeLa nia
servisu kliente aumenta porsentu 67 (67%)
kompara ho tinan 2012.
!Iha tinan 2013 nia remata, ALFeLa iha totál kazu
959 ne’ebé mak ativu. Ne’e inklui kazu tuan husi
2005 to’o 2012 ne’ebé seiduak hetan desizaun,
hamutuk ho kazu foun husi 2013 ne’ebé progresu
hela. !!
!!!!!
Juliana nia istória *
Juliana mak tinan 16 no hela hamutuk ho nia inan,
aman no alin na’in tolu. Iha kalan ida, nia aman buti
Juliana nia kakorok atu nia labele hakilar. Mezmu
Juliana koko atu hakilar, nia aman halo violasaun
seksuál hasoru Juliana. Iha kalan hanesan, aman
abuzu Juliana dala ida tan. Juliana nia inan hatene
saida mak akontese, maibé nia tauk atu hakilar
tanba aman rai hela katana iha kama okos.
Iha loron tuirmai, Juliana nia inan husu ajuda husi
tiu, Xefe Aldeia no Xefe Suku sira. Sira telefone
polísia, no polísia kaptura imediatamente Juliana
nia aman no lori nia ba sede-polísia. Polísia mós
lori Juliana ba VPU hodi fó deklarasaun.
ALFeLa ajuda Juliana durante prosesu ba ninia
kazu. ALFeLa halo follow-up ho VPU no Ministériu
Públiku, no akompaña Juliana ba julgamentu. Iha
Jullu 2013, tribunál hatún desizaun ne’ebé hetan
Juliana nia aman kulpadu ba violasaun seksuál
agravadu no sentensa nia ba tinan 18 iha prizaun.
Agora, Juliana nia aman hela iha prizaun Becora.
ALFeLa kontente ho sentensa ba Juliana nia kazu.
Sentensa ida ne’e mak apropriadu tuir gravidade
ba krime insestu ne’ebé Juliana nia aman halo
hasoru Juliana. Kazu ida ne’e subliña katak
importante ba vítima atu hetan apoiu husi família,
komunidade, polísia no organizasaun hanesan
ALFeLa atu hetan justisa ne’ebé justu.
* Ami muda kliente nia naran iha istória ida ne’e
hodi proteje ninia identidade.
361
216
Totál kazu foun iha tinan 2012 kompara ho tinan 2013
2012 2013
Kazu sira ne’ebé hanesan ativu iha 31 Dezembru 2013
Kazu ativu Totál
Progresu hela husi 2005-2012 685
Progresu hela husi 2013 274
Totál 959
7
Durante tinan 2013, ALFeLa halo workshop 15 iha
distritu sira. Workshop sira ne’e foka ba lei, saida
mak violénsia doméstika no violasaun seksuál, no
oinsá atu asesu ba justisa formál. ALFeLa hetan
apoiu husi doadór UNICEF, UNFPA no Hivos hodi
hala’o workhop sira ne’e.
Edukasaun legál ALFeLa kontinua halo edukasaun legál ba komunidade sira hodi hasa’e koñesimentu kona-ba lei, violénsia doméstika, violasaun seksuál, no feto no labarik nia direitus umanus.
Dili
26 Jullu 2013 - Workshop ba membru komunidade sira husi Atauru Vila, totál partisipante na’in 35.
6 Novembru 2013 - Workshop ba membru komunidade sira husi Suco Lahane Oriental, totál partisipante na’in 32.
11 Outubru 2013 - Workshop ba membru komunidade sira husi Suco Camea, totál partisipante na’in 28.
16 Outubru 2013 - Workshop ba membru komunidade sira iha Suco Comoro, totál partisipante na’in 28.
Oecusse
15 Maiu 2013 - Workshop ba parseiru rede referál no autoridade judisiál sira, totál partisipante na’in 30.
13 Juñu 2013 - Workshop ba membru komunidade sira husi suku Malelat, totál partisipante na’in 35.
17 Juñu 2013 - Workshop ba membru komunidade sira husi suku Beneufe, totál partisipante na’in 35.
Manufahi
27 Jullu 2013 - Workshop ba membru komunidade sira husi suku Dotik, totál partisipante na’in 31.
Manatuto
25 Novembru 2013 - Workshop ba membru komunidade sira husi suku Aiteas, totál partisipante na’in 27.
Ermera
10 Dezembru 2013 - Workshop ba membru komunidade sira husi suku Railaku-Leten, totál partisipante na’in 27.
11 Dezembru 2013 - Workshop ba membru komunidade sira husi suku Gulolo, totál partisipante na’in 52.
Covalima
20 Jullu 2013 - Workshop ba membru komunidade sira husi suku Fohorem, totál partisipante na’in 54.
Liquiça
27 Novembru 2013 - Workshop ba membru komunidade sira husi suku Fahi Lebo, totál partisipante na’in 37.
Lautem
18 Outubru 2013 - Workshop ba membru komunidade sira husi suku Tutuala, totál partisipante na’in 30.
Baucau
19 Outubru 2013 - Workshop ba membru komunidade sira husi suku Afasa, totál partisipante na’in 35.
8
ALFeLa iha komitmentu boot atu reforsa sistema
justisa formál iha Timor-Leste, inklui liuhusi
reforma lei no implementasaun kompletu ba lei
sira ne’ebé eziste ona. Iha tinan 2013, ALFeLa
kontinua foka ba problema ho krime insestu iha
Timor-Leste.
Iha Abríl no Maiu, ALFeLa lansa relatóriu ‘Insestu
iha Timor-Leste: Krime ida ne’ebé ne’ebé la hetan
rekoñesimentu’ iha distritu Baucau, Oecusse no
Suai. ALFeLa/VSS halo relatóriu ida ne’e iha 2012
hamutuk ho JSMP nia Unidade Justisa ba Feto.
ALFeLa kontinua ho advokasai kona-ba krime
insestu liuhusi programa rádiu ‘talkshow’ iha 23
Novembru 2013. Programa rádiu ida ne’e envolve
Padre Erminio Fatima Gonsalves, Suzanna Ximenes
husi Casa Vida, no Laura Afonso de Jesus no
Patricia Fatima de Araujo husi ALFeLa. Sira diskute
kona-ba oinsá vítima insestu bele hetan ajuda no
enkoraja sira atu hato’o keixa.
Iha Maiu ho Juñu, ALFeLa prodús programa rádiu
rua iha lian Baikenu. ALFeLa konvide kliente sira
ne’ebé hetan asisténsia husi ALFeLa hodi bele fahe
sira nia esperiénsia bainhira sira relata sira nia keixa
tuir sistema justisa formál.
Iha tinan 2013, ALFeLa kontribui ba relatóriu
sombra ba Komisaun kona-ba Eliminasaun Forma
Diskriminasaun oi-oin kontra Feto no Komisaun
kona-ba Direitus Labarik nian. ALFeLa nia
submisaun subliña obstaklu sira ne’ebé feto no
labarik sira hasoru hodi realiza sira nia direitus
umanus, liuliu direitus ba protesaun husi violénsia.
Ho apoiu husi doadór sira, ALFeLa mós distribui
kamizola sira ho mensajen kontra violénsia
doméstika. ALFeLa espera katak atividade hanesan
sira ne’e bele kontribui ba eliminasaun violénsia
hasoru feto no labarik iha Timor-Leste.
AdvokasiaALFeLa halo advokasia kona-ba reforma lei atu hadi’a protesaun ba feto no labarik sira nia direitu, inklui kona-ba insestu no abuzu seksuál ba minór.
9
Tinan 2013 hanesan tinan primeriu ba ALFeLa
hanesan organizasaun independente. Durante
tinan ida liubá, ALFeLa halo esforsu hodi kria
sistema jestaun internál ne’ebé forte, hanesan
Konstitutisaun, sistema accounting, polítika sira no
manuál servisu.
Durante tinan 2013, ALFeLa nia Board aprova
polítika finansas, transporte, protesaun ba labarik,
uza sistema IT, no asédiu seksuál. Board mós
aprova Manuál Servisu-Na’in ne’ebé estabelese
kondusaun servisu ba staf ALFeLa hotu-hotu.
Iha 10 Jullu 2013, ALFeLa ofisialmente rejistu ho
Ministériu Justisa hanesan asosiasaun foun (Nú.
Rejistu 147/DNRN-MJ/VII/2013). Ida ne’e pasu
importante tebes ba ALFeLa. Iha 23 Novembru
2013, ALFeLa mós hetan aprovasaun husi
FONGTIL atu sai hanesan membru foun.
Iha Setembru, staf ALFeLa halo revisaun ba Planu
Estratéjiku 2012 - 2013 hodi dezenvolve diresaun
estratéjiku ba tinan 3 oin-mai.
ALFeLa nia Planu Estratéjiku 2014 - 2016 haree ba
ALFeLa nia vizaun, misaun no valór organizasaun
sira. Nomós, ami haree ba nesesidade legál ba
feto no labarik sira iha Timor-Leste hanesan
konsiderasaun xave.
Planu estratéjiku foun mantein nafatin fokus xave
ba nesesidade legál feto no labarik nian ne’ebé
mak sai vítima violénsia doméstika no violénsia
bázeia ba jéneru. Iha área hotu-hotu, ALFeLa sei
asegura katak ALFeLa nia servisu hodi
komplementa servisu sira ne’ebé governu no
fornesadór sira seluk fornese ona. Ikusliu, planu ida
ne’e fó prioridade ba oinsá ALFeLa bele kontinua
hametin-an hanesan organizasaun ne’ebé forte no
sustentavel.
!
Hametin instituisaunIha tinan 2013, ALFeLa kontinua hametin-an hanesan organizasaun asisténsia legál ne’ebé forte, kredivel no sustentavel.
10
!!!
Board ALFeLa
Staf ALFeLa
Ekipa ALFeLa
11
!
Board ALFeLa Board ALFeLa (Komisaun Diretiva) fornese lideransa, vizaun estratéjika no hala’o supervizaun ba ALFeLa tuir Konstituisaun ALFeLa nian.
Silverio Pinto Baptista
Prezidente Board
Dr Silverio estuda lei iha Universidade Indonésia, depois fila mai Timor-Leste atu servisu hanesan advogadu iha Fundasaun HAK hodi defende ativista pro-independénsia sira ne’ebé hetan akuzasaun no kapturasaun husi Militares Indonésia. Nia kontribui ba dezenvolvimentu Lei Kontra Violénsia Doméstika, ne’ebé promulgadu iha Timor-Leste iha tinan 2010. Agora daudaun, Dr Silverio servisu hanesan Adjunto Provedór iha Provedoria dos Direitus Humanus e Justiça.
Kathryn Robertson
Tezoureira
Sra. Kathryn servisu iha Timor-Leste durante tinan 11 liubá no iha esperiénsia kle’an iha asuntu jéneru no dezenvolvimentu. Nia iha ligasaun forte ho organizasaun sosiedade sivíl sira, governu, no organizasaun internasionál sira. Entre tinan 2005 - 2013, Kathryn servisu ho Trócaire iha Timor-Leste hanesan Diretora / Country Representative no estabelese Trócaire nia programa iha Timor-Leste, Indonésia no Kamboja.
Alzira Dos-Reis
Sekretáriu
Sra. Alzira mak CEO Fundasaun Alola, ONG ida ne’ebé servisu hodi hadi’a feto no labarik nia moris iha Timor-Leste. Nia iha esperiénsia forte iha advokasia no manejamentu programa.
Maria Veronika Costa
Membru Board
Sra. Maria servisu hanesan Diretora Asosiasaun Advogadu Timor-Leste husi tinan 2010 to’o 2013. Antes ne’e, nia servisu ho Advocates San Frontiéres iha Timor-Leste.
Francisca da Silva
Membru Board
Husi tinan 2004, Sra. Sisca servisu ho ONG Programa Monitorizasaun Sistema Judisiál. Nia iha esperiénsia klean iha fornesamentu edukasaun legál ba komunidade sira.
Joao Pequinho
Membru Board
Dr Joao servisu iha UN Seksaun Direitus Umunus hodi promove Timor-oan nia direitus. Nia deside atu establese ONG Forum Tau Matan atu fo protesaun no tulun labarik sira ne’ebe vuneravel tebes Timor-Leste. Agora dadauk, nia sei nafatin ativista no sai hanesan asesór iha Ministériu Edukasaun.
Sergio de Jesus Hornai
Membru Board
Dr Sergio estuda lei iha Unversidade Undiknas, Indonésia. Bainhira nia estuda iha Indonésia, envolve-an iha Organizasaun Renetil hodi kontribui ba Timor-Leste nia independénsia. Nia fila mai Timór hodi servisu iha Defensor Públiku hodi defende arguidu sira nia direitu. Dr Sergio agora dadauk asumi hela kargu hanesan Defensor Públiku Jerál, komesa husi tinan 2013 to’o 2017.
12
Staf ALFeLa iha tinan 2013
Laura Afonso | Leonel Ferreira Agustinho | Ina Alda | Paulino Barbosa | Angelo Barreto | Olinda Cardoso | Merita Correia | Elvira da Costa | Marino da Cruz | Maria dos
Santos | Patricia Fatima | Helio Freitas | Marselina Jemimut | Krisantos Kolo | Jose
Lequimau | Antoniho Marques | Fernando
Matos | Santiago Monteiro | Lisa Mortimer | Claudina Maria Pereira | Marcia Sequeira | Hermano Soares | Natalino Soares | Xisto Soares | Mario Soriano | Francisco Taequi | Joao Vital
Ximenes | Hugo Dutel Ximenes | Anna Yang
Voluntáriu internasionál iha tinan 2013
Clare Parson (Australian Red Cross Volunteer) | Julie Lowe (Australian Business Volunteer)
Obrigada ba ita-boot nia kontribuisaun ba ALFeLa.
ALFeLa hakarak fó agradese boot ba mana Lisa
ne’ebé servisu ho ALFeLa hanesan Asesór
Internasionál ba tinan ida ho balu. Mana Lisa ajuda
ALFeLa hodi estabelese hanesan organizasaun
independente. Staf ALFeLa apresia tebes mana
Lisa nia komitmentu, servisu no dedikasaun ba
kada staf nia dezenvolvimentu.
!
Staf ALFeLaALFeLa nia staf servisu husi eskritóriu iha Dili, Baucau, Suai no Oecusse. Agradese boot ba staf hotu-hotu ne’ebé servisu ho ALFeLa iha tinan 2013.
!!!
Sumáriu relatóriu finansa
UN Photo / Martine Perret 14
!
Deklarasaun rendimentu no gastus, to’o 31 Dezembru 2013
2013 $ USD
2012 $ USD
Rendimentu
Rendimentu husi konta-banku VSS nian husi 2012 9,132.31 0.00
Doasaun privadu 5,591.95 0.00
Hivos 7,318.97 0.00
IWDA 20,605.15 0.00
Justice Facility 192,347.37 0.00
TLPDP 35,000.00 0.00
UNICEF 94,258.24 0.00
UNFPA 45,700.80 0.00
Rendimentu totál 409,954.79 0.00
Gastus
Saláriu 154,535.93 0.00
Operasionál 64,412.54 0.00
Ekipamentu & konstrusaun 46,168.89 0.00
Programa 86,501.18 0.00
Gastus totál 351,618.54 0.00
Restu rendimentu 58,336.25 0
Fundus husi doadór sira iha 2013
Justice Facility $192,347.37 (49%)
UNICEF $94,258.24 (24%)
TLPDP $35,000.00 (9%)
UNFPA $45,700.80 (12%)
Hivos $7,318.97 (2%) IWDA
$20,605.15 (5%)
15
!
Deklarasaun pozisaun finansa, iha 31 Dezembru 2013
2013 $ USD
2012 $ USD
Sasán tomak korrente (Current Assets)
Osan-kontadu (Cash and cash equivalents) 69,626.06 0.00
Osan atu simu (Receivables) 3,200.00 0.00
Sasán tomak totál korrente (Total current assets) 72,826.06 0.00
Sasán tomak naun-korrente (Non-current assets)
Sasán, mákina & ekipamentu (Property, plant & equipment) 0.00 0.00
Sasán tomak totál naun-korrente (Total non-current assets) 0.00 0.00
Sasán tomak (Total assets) 72,826.06 0.00
Responsibilidade korrente (Current liabilities)
Tuir kontratu no pagamentu seluk (Trade and other payables) 12,716.37 0.00
Benefísiu staff 1,773.44 0.00
Fundus husi doadór sira atu uza iha 2014 58,802.77 0.00
Responsibilidade totál (Total liabilities) 73,292.58 0.00
Sasán tomak ne’ebé restu (Net assets) -466.52 0.00
Equity
Fundus ne’ebé mak disponivel ba futuru -466.52 0.00
Total equity -466.52 0.00
16
Karta husi auditor
17
!
18
!
19
RELATÓRIU ANUÁL 2013
Asisténsia Legál ba Feto no Labarik
www.alfela.tl