သကရကမဘာမြမအစရငခစာ ၂၀၁၆အနစချပ

NI T

2016

REPORT

၂၀ ရာစ အလယပငးမ စ၍ လသားထ၏ အမရအတကနင အရယအစားသည အလန အငမတန ကကးထားလာခသည။

ကျမရာကလာခမတာသည။ သပပပညာရငများက ဟလဆငး (Holocene) ဆသည ဘမမခတတစခမသညရလဒမာ သဘာဝတရားနင ယငးက လသားတအတက မပးသည ဝနမဆာငမများအမပါ အနတရာယကကးစာ

မနာကမခတတစခသ မြပာငးမနပပဟ အကကြပကကပပး ယငးက အနသရပဆငး (Anthropocene) ဟ

မျ းစတများ၏ ဦးမရမာ အများအြပား မလျာကျခ ပပး ၁၉၇၀ နင ၂၀၁၂ ခနစအကကားတင ၅၈ ရာခငနနး ကျဆငးသားခသည။ တရစဆာနများ၏ အမရအတက မလျာနညး ကျဆငးသားြခငး၏ ဘအရငးခအကျဆး

ပခမးမြခာကမမာ ကျကစားရာနယမြမများ ယတမလျာ ဆးရးရြခငးပင ြြစသည။ လသားတသညလညးသဘာဝတရား၏ ယယငးလာမသာ အမနအထားက ပ၍ ခစားလာကကရကာ အနသရပဆငး မခတကကးတင

လသားတက ကမဘာကကးအား ၎ငးက မဘးကငးလပခစာ ြြညဆညးမပးနငသညထက မလးဆပ၍ ြအားမပးအသးြပမနခ ပပး ြြစသည။ ၂၀၁၂ ခနစတင လသားထ၏ တစနစတာ အသးြပမအတက ကမဘာ ၁.၆ လးစာ

သဘာဝအရငးအြမစနင ဝနမဆာငမများက လအပခသည။ သဘာဝတရားက ယငး၏ ပသဏဍနနငလပမဆာငမ မျ းစ အမနအထားတင ထနးသမး ထားရနနင အကနအသတရမသာ မြမကမဘာမပါတင

လသားတအတက ဆမလျာမျတသည မနအမတစခ ြနတးမပးနငရနအတက ြ ပြးမရး မဟာဗျဟာများ၊စးပားမရး ပစထတမများ၊ လပငနးပစများနင ဘဝတကတာ မရးချယစရာများ ြပလပရာ၌ ကျနပတတင ကမဘာ

တစလးသာ ပငဆငပပး ယငး၏ သဘာဝအရငးအနးများတင အကနအသတ ရမကကာငး ထညသငး သတြပြ လပါမည။လသားနင သဘာဝအကကား ဆကနယမက အားလး သရ နားလညကကြခငးြြင အနသရပဆငး မခတကကးတင

မညမခါကကသည။ သကရဇဝရပ အများအြပား၏ အနာဂတ မာ ယခအခါ မမရမရာ ြြစမနပါပပ။ မကျာရးရတရစဆာန

မညသည အမရးတယ ြပမမျ မရလျင ကမဘာကကးကလညး ကျနပ တအတက သာမတာငသာယာ ရနငမ တာမည မဟတမ ပ။

ဘဝအားလးက ြ ပြးစညပငမစမည နကန သမမမမသာ အမြပာငးအလတစခက ြြစမပါမစနငပါလမမည။

၂၀ ရာစ အလယပငးမ စ၍ လသားထ၏ အမရအတကနင အရယအစားသည အလန အငမတန ကကးထားလာခသည။

ကျမရာကလာခမတာသည။ သပပပညာရငများက ဟလဆငး (Holocene) ဆသည ဘမမခတတစခမသညရလဒမာ သဘာဝတရားနင ယငးက လသားတအတက မပးသည ဝနမဆာငမများအမပါ အနတရာယကကးစာ

မနာကမခတတစခသ မြပာငးမနပပဟ အကကြပကကပပး ယငးက အနသရပဆငး (Anthropocene) ဟ

မျ းစတများ၏ ဦးမရမာ အများအြပား မလျာကျခ ပပး ၁၉၇၀ နင ၂၀၁၂ ခနစအကကားတင ၅၈ ရာခငနနး ကျဆငးသားခသည။ တရစဆာနများ၏ အမရအတက မလျာနညး ကျဆငးသားြခငး၏ ဘအရငးခအကျဆး

ပခမးမြခာကမမာ ကျကစားရာနယမြမများ ယတမလျာ ဆးရးရြခငးပင ြြစသည။ လသားတသညလညးသဘာဝတရား၏ ယယငးလာမသာ အမနအထားက ပ၍ ခစားလာကကရကာ အနသရပဆငး မခတကကးတင

လသားတက ကမဘာကကးအား ၎ငးက မဘးကငးလပခစာ ြြညဆညးမပးနငသညထက မလးဆပ၍ ြအားမပးအသးြပမနခ ပပး ြြစသည။ ၂၀၁၂ ခနစတင လသားထ၏ တစနစတာ အသးြပမအတက ကမဘာ ၁.၆ လးစာ

သဘာဝအရငးအြမစနင ဝနမဆာငမများက လအပခသည။ သဘာဝတရားက ယငး၏ ပသဏဍနနငလပမဆာငမ မျ းစ အမနအထားတင ထနးသမး ထားရနနင အကနအသတရမသာ မြမကမဘာမပါတင

လသားတအတက ဆမလျာမျတသည မနအမတစခ ြနတးမပးနငရနအတက ြ ပြးမရး မဟာဗျဟာများ၊စးပားမရး ပစထတမများ၊ လပငနးပစများနင ဘဝတကတာ မရးချယစရာများ ြပလပရာ၌ ကျနပတတင ကမဘာ

တစလးသာ ပငဆငပပး ယငး၏ သဘာဝအရငးအနးများတင အကနအသတ ရမကကာငး ထညသငး သတြပြ လပါမည။လသားနင သဘာဝအကကား ဆကနယမက အားလး သရ နားလညကကြခငးြြင အနသရပဆငး မခတကကးတင

မညမခါကကသည။ သကရဇဝရပ အများအြပား၏ အနာဂတ မာ ယခအခါ မမရမရာ ြြစမနပါပပ။ မကျာရးရတရစဆာန

မညသည အမရးတယ ြပမမျ မရလျင ကမဘာကကးကလညး ကျနပ တအတက သာမတာငသာယာ ရနငမ တာမည မဟတမ ပ။

ဘဝအားလးက ြ ပြးစညပငမစမည နကန သမမမမသာ အမြပာငးအလတစခက ြြစမပါမစနငပါလမမည။

WWF သကရကမဘာမြမ အစရငခစာ ၂၀၁၆ page 4

ကမးပါးစနးတင မနထငြခငးအခမလာက ဘယတနးကမ အမထာကအထားမတ မခငမာခြးသလ ကျနမတာတရ နားလညမမတလညး မရငးလငးခြးပါ။ လသားတရ ြအား အစမတန တးပားလာမန သဘာဝစနစများ ယယငးလာတ အကျ းဆကက ကျနမတာတ မြခရာ မကာကနငခရ မကဘ အခအခါ ကမဘာမြမရ ဇဝအမထာကအက စနစမတန သတရ အကနအသတမတ အကကား အြပနအလန မခမနမမတကလညး ပမ နားလညလာခ ကကပါတယ။

ဇဝမျ းကမတ ဆးရးတာန ဇဝအမထာကအက စနစမတ အပါအဝင သဘာဝ ကမဘာမြမ လညး လပပပါလမမယ။ ကျနမတာတ ရရကရတ မလ၊ မသာကသးတ မရ၊ အစားအစာန အသးအမဆာငမတန ကျနမတာတ မခမနရတ စးပားမရးတသာမက ကျနမတာတရ ကျနးမာမရး၊ ရညမနးချကန မပျာရငမတအတကလညး သဘာဝတရားက မခ မနကကရ ပါတယ။

ဆယစနစများစာကပင သပပပညာရငမတက လသားတရ လပမဆာငမများက ဆဋဌမမြမာက အစအပပလက မျ းသဉးမ ြြစစဉကကးဆ တနးပမနမကကာငး သတမပးခ ကကပါတယ။ ဒနစ သကရ ကမဘာမြမ အစရငခစာမာ ပါရတ အမထာကအထားမတက ဒအချကက မထာကခ ြပသမနပါတယ။ သားငကနင အပငမျ းစတ အမရအတကဟာ စးရမြယ မလျာနညးကျဆငးမနပပ ြြစပပး ပျမးမျအားြြင အခ ဆယစနစ ကနဆးချနမာ ၆၇ ရာနနးထ မလျာနညး သားပါလမမယ။ သဘာဝပတဝနးကျင ယယငးမ ဆကလက ြြစမပါမနချနမာ မဂဟမဗဒအရ မရရညတညတတ အနာဂတ တစခဆ အမရတစခကလညး ကျနမတာတ စတင မရလျားမနမကကာငး လကခဏာမတကလညး မတမနရပါတယ။

၂၀၁၆ ဟာ အပဆးနစများ စချနက ထပမ မကျာလနခမပမယ တစကမဘာလး ကာဘနဒင မအာကဆဒ ထတလတမက မတာ လနခတ နစနစတာ ကာလအတငး ထနးချပ နငခ ပပး တစချ က အဆးရားဆး အမြခအမနက မကျာလနခ ပပလမတာင မြပာဆမနကကပါတယ။ ဆးရားလနးတ တရားမဝင ြမးဆးသတြြတမနင သားငက မမာငခ မရာငးဝယမမတက မဂဟစနစမတက ြျကဆးမနသပမယ အမမရကနန တရတတက မကကာမသးခငကပ ြပညတငးက ဆငစယကနသယမ လပငနးမတက သမငးဝင ပတပငတားဆးမ ြပလပြ ကတြပခ ကကပါတယ။

ပပပး အမရးကကးတယလ ယဆနငတာက လမမရး၊ စးပားမရးနင ပတဝနးကျငမရးရာ ကစစရပမတကကား အြပနအလန မခမနတာက အသအမတြပမ အြမငဆး အမနန “ကမဘာ မရရညအကျ းရမသာ ြ ပြးမရး ရညမနချကများ” အသစ သတမတရာမာ ချဉးကပပ အသစမတ မပါမပါကလာခပါတယ။ ကျနမတာတအမနန လသားန စးပားမရးဆငရာ ြ ပြးမက သဘာဝပတဝနးကျင ယယငးမန ခထတပစနငမယ လသားသမငးတမလျာက ယဉမကျးမနင အမအကျငဆငရာ အနကရငးဆး အမရ ြြစနငတ ချဉးကပပ အသစ တစခက မြပာငးလြ လအပပါတယ။

ဒလ အမြပာငးအလမတ ြြစလာြက ကျနမတာတအမပါ မတညမနပပး အခ မျ းဆကမာ မတ ကကမနကကရတ စနမခါမမတရ ပမာဏမကကာင ထတလနခရင ကမဘာမြမန လကမလျာ ညမထြြစတ အနာဂတ တစခက တညမဆာကနငမယ အရငက မရခြးတ အခငအလမး မကကာငလညး စတလပရား တကကကမနသငပါတယ။

© W

WF

မာက လမဘာတနညနကကားမရးမးချပWWF International

အနစချပ page 5

© W

WF

မအ. ခရစစတး ဝလျ Ph.D., ဌာမန ညနကကားမရးမးWWF-ြမနမာ

မရနငငအား စမးပမ စမးမနမစြခငးWWF-ြမနမာရ ဒတယမြမာက နစပတလည အခါသမယမာ WWF ရ သကရကမဘာမြမ အစရငခစာက ပထမဆး အမနန ြမနမာဘာသာန ထတမဝနငတာက ဂဏယမပါတယ။ နစနစ တစကကမ ထတမဝတ သကရကမဘာမြမ အစရငခစာဟာ ကမဘာမြမ တစခလးရ ဇဝ မျ းစမျ းကန ကျနးမာမ အမြခအမနဆငရာ အလားအလာမတက ြပညြပညစစ မလလာ တငြပမတစခ ြြစပါတယ။ သဘာဝ ကမဘာ မြမရ အမြခအမန၊ လသားမတရ ထခက သကမရာကမစမမတန အလားအလာရတ အမြြမတက ပခငမြာြပမပးပပး ကမဘာ မြမရ အရငးအြမစမတက အသးချမန ကာကယ မပးမအတက ဆးြြတချကမတ ချမတနငြရာ အစးရအြမတ၊ လမအြအစညး မတ၊ စးပား မရးလပငနး မတန အြခား အြအစညးမတက အချကအလကမတ ပပးမပးပါတယ။

ဒမနအချနမာ ကမဘာအြမနဆးနနးန စးပားမရး ြ ပြးလာမနတ ြမနမာနငငထက ပပပး အမရးကကးတ နငင မရနငပါဘး။ ဒမန ချမတလကတ ဆးြြတချကမတက လာမယ ဆယစနစများအတက ဒနငငရ ကျနးမာမက အဆးအြြတ မပးသားမာပါ။ ြမနမာနငငဟာ အမနးချငးနငင အများအြပားရ အမားမတက မရာငလနငမယ အမနအထားမာ ရမနပါတယ။ ညစညမးမ ြြစမစတ စမးအငးမတက မကျာလားပပး ြပနလည ြပညပြးပမ စမးအငမတဆ တနးသားလ ရနငသလ ပဂဂလကကဏဍကလညး မရရည အကျ းရတ စးပား မရးပစက လကကငထားမစြ မဘးကငးမရး သတမတချကမတလညး ချမတနငပပး အလးစအားြြငဆရင ြမနမာြပညသ မတက အကျ းမကျးဇး ကကးစာ မပးမနတ သစမတာ၊ ြမစမချာငး၊ သားငကတလ ကကယဝလတ သဘာဝ အရငးအနးမတက တနြးထား မစာင မရာကနင ပါလမမည။

သဘာဝက တနြးထားြခငးြြင မရရညတညတ အကျ းရမရး၊ ဘကစပါ၀ငမရး၊ ြ ပြးမရးတက မထာကပးထားမပးကာ ကျနးမာမသာ စးပားမရး၊ ကျနးမာမသာ လထန ကျနးမာမသာ ကမဘာမြမတစခက ရရမစမာ ြြစပါတယ။ မရနငငလ သကကတ ဒနငငက အနာဂတမျ းဆကမတအတက သဘာဝတရားန လထအတက စမးလနးတ နငငတစခအြြစ ဆကလက ထနးသမးရငး နညးမနလမးမနန ြ ပြး တးတကလာမအာင လပနငတယ ဆတာ ကမဘာက လကမတ ြပနငမယ အခငအလမးက ြမနမာတ လကထမာ ရမနပါတယ။

မခတသစ၏ မဘးအနတရာယနင ခနငရညရမကမဘာမြမ၏ မဂဟစနစများသည နစသနးမပါငးများစာ ြြစထနး မပါမပါကလာခ ြခငး ြြစပါသည။ ယငးြြစစဉမကကာင သဘာဝပတဝနးကျငနင ဘကမျစာ ရငသန မနထင သည ကြပား ရပမထးလမသာ ဇဝအသကအပမများက ြြစမပါလာမစ ခပါသည။ ယငးတ၏ ကယပင တနြးများအြပင အကက အြပားြပားမသာ မဂဟစနစများသည လသားတ၏ အသကမမးမနင သာယာဝမြပာမအတကလညး အမြခခအတြမစက ပပး ြြစတည မစပါသည။ သမသာလညး လအြအစညး၏ အရယအစားနင ကျယြပနမသည ၂၀ ရာစ အလယပငးမစ၍ အလနအငမတန တးတကလာခပါသည။ အကျ းဆကအမနြြင သဘာဝနင လသားတအတက ပပးမပးမနသည ယငး၏ ဝနမဆာငမများသည အနတရာယနင ပ၍ ရငဆငလာရမတာသည။ ကျနပတ၏ မဘးသငမည အမနအထား ြြစမနမသာ သဘာဝ ပတဝနးကျင၏ အမြခအမနက အာရစက လာကကမစရန အလငာ နဘယဆရင မပါ ခရဇနနင အြခားပဂဂလများက ဟလဆငး မခတမသည အြခား ဘမမခတသစ တစခသ ကးမြပာငးခ ပပး ြြစမကကာငး အကကြပ မြပာကကားခ ပပး ယငးမခတက အနသရပဆငးဟ မခါမဝါခ ကကသည။

အနသရပဆငး မခတတင လသကတမးတစခ အပငးအြခား အတငးတင ရာသဥတမာ လျငြမနစာ မြပာငးလမနပပး သမဒဒရာများသညလညး အကဆစဓာတြြင ြပညမနကာ ဇဝ အသကအပမများလညး မပျာကကယကနကကမည ြြစသည။ သကရ ဇဝရပ အများအြပား ၏ အနာဂတမာ ယခအခါ မမရမရာ ြြစမနကကမပပပ။ မတာရငး သစပငနင တရစဆာနများသာ အနတရာယ ကျမရာကမနကကသည မဟတဘ လသားတသညလညး သဘာဝ၏ အမြခအမန ယယငးလာမ၏ သားမကာငများ တြြညးြြညး ြြစလာခမတာသည။ ရာသဥတနင အြခား ခနမနနငမသာ ပစများက အနသရပဆငး မခတကာလတင မညသည အမရးတယ လပမဆာငမများ မရလျင ဤကမဘာမြမသည ကျနပတ၏ မခတသစ လအြအစညးအတက များစာ သာမတာငသာယာ ရနငမတာမည မဟတမကကာငး ညနြပမနကကသည။

အနသရပဆငး မခတနင ပတသက၍ ခနမန သးသပထားသည လကခနငြယ မရမသာ အမြခအမနများဆ သားမနမသာ ဝမးနညးြယ ယမနအချနတင ကျနပတ ကမဘာမြမ၏ အကနအသတများအတငး ရယသးစရနနင မဂဟစနစ၏ ခနငရညက ထနးသမး သမဟတ ြပနလည အားြြညမပးရန သငယမလလာနငမရးသည လသားတအတက စနမခါမ တစခ သသသာသာ ြြစလာခပါသည။ အနသရပဆငး မခတတင ကျနပတ အမနြြင အဓက အခနးကဏဍတင မရာကရမနြခငးက မမျာလငချကက ရငသန မစသည အမကကာငးအရငး ြြစမနြပနပါသည။ ကျနပတ အမနြြင ြြစမပါမနသည အမြပာငးအလများနင ယငးတက ြြစမပမစမသာ သဘာဝတရားနင လအြအစညး အတက မဘးအနတရာယများက သမဘာမပါကရ သာမက ယငးသ ြြစရသည အမကကာငး တရားများကလညး သနားလညထားပါသည။

ယငးတသည ကျနပတ မခမနရသည မဂဟစနစများအား ြပနအသကသငးရနနင သားငက တရစဆာနများနင လသားတအတက ခခနငစမးရညနင သာမတာငသာယာရမသာ မနရာများ ြနတးရန အမြြနညးလမးများ မြာထတြရာ ပထမဆး မြခလမးများပင ြြစပါသည။ ဤအသတအမပါ တညမ၍ မဆာငရကသားပါက အနသရပဆငး မခတက ြြတသနး၍ ကျနပတ၏ ခရးလမးက မလျာကလမးသားနငမစမည ြြစပါသည။

© S

co

tt S W

arre

n - N

ation

al G

eo

gra

ph

ic C

reative

WWF သကရကမဘာမြမ အစရငခစာ ၂၀၁၆ page 8

ကမဘာလးဆငရာ သကရကမဘာမြမ အညနးကနးသကရကမဘာမြမ အညနးကနး (LPI) သည အမျ းမျ းမသာ မကျာရးရ သတတဝါများ၏ အမရအတကဆငရာ အချကအလကများက စစညး၍ အချနကာလ တစခအတငး ပမာဏ ပျမးမျ မြပာငးလမက တကချကြခငးြြင ဇဝမျ းစမျ းကများက တငးတာသည။ LPI က စမတာ ရယယာမေးကက အညနးကနးနင နငးယဉနငပပး ကမဘာစးပားမရးက မစာင ကကည မလလာြခငး မဟတဘ LPI က ကမဘာမြမ၏ မဂဟမဗဒ အမြခအမနဆငရာ အမရးပါသည အညနးကနးတစခ ြြစပါသည။ ကမဘာလးဆငရာ LPI သည ကမဘာအဝမးမ (နတကသတတဝါများ၊ ငကများ၊ ငါးများ၊ ကနးမနမရမန သတတဝါများ၊ တားသားသတတဝါများ စသည) မကျာရးရ သတတဝါ မျ းစတမပါငး ၃၇၀၆ မျ း၏ အမကာငအမရအတကမပါငး ၁၄၁၅၂ မကာငအား မစာင ကကည မလလာရာမ ရရမသာ သပပဆငရာ အချကအလကများက အမြခခထားြခငး ြြစသည။

၁၉၇၀ နင ၂၀၁၂ ခနစအတငးတင မကျာရးရ သတတဝါများ၏ အလးစ ပမာဏသည ၅၈ ရာခငနနး မလျာကျသားခမကကာငး ကမဘာလးဆငရာ LPI က ြပသမနသည (ပ ၁)။ မကျာရးရ သတတဝါ မျ းစတများ၏ အမကာငမရသည နစမပါငး ၄၀ ထက အနညးသာ မကျာသာ ကာလအတငးတင ပျမးမျအားြြင ထကဝကမကျာ မလျာကျသားခ ပပးလညး ြြစသည။ အချကအလကများက နစစဉ ၂ ရာခငနနး မလျာကျမနပပး ယငးနနးသည မလျာနညးသားြယ ရသည လကခဏာ မမတရမပ။

ကမဘာလးဆငရာ သကရ ကမဘာမြမ အညနးကနးမသချာမ အကနအသတ

အညနး

ပ ၁။ ကမဘာလးဆငရာ သကရ ကမဘာမြမ အညနးကနးက ၁၉၇၀ နင ၂၀၁၂ ခနစ အတငးတင ၅၈ ရာခငနနး မလျာကျသားမက ြပသမနသည။ ၁၉၇၀ နင ၂၀၁၂ ခနစအတငး တင ကမဘာအဝမးမ မျ းစတမပါငး ၃၇၀၆ မျ း၏ အမကာငမရမပါငး ၁၄၁၅၂ မကာငအတက ဦးမရဆငရာ လားရာက မစာင ကကည မလလာမ ြပခ သည။ အြြမရာငမျဉးသည အညနးကနး တနြးက ြပပပး အမရာငြခယထားမသာ ဧရယာ များသည လားရာက ဝနးရသည ၉၅ ရာခငနနး မသချာမရ မသာ အကနအသတက ကယစားြပသည။(WWF/2SL, 2016)

0

1

2

1970 1980 1990 2000 2010

Inde

x va

lue

(197

0 =

1)

ပ ၂။ သကရ ကမဘာမြမ အညနးကနး အတက အချကအလကများ ပပးမပးမသာ မဒသများ ပျန တညရပLPI တင ပါမသာ မျ းစတများအား မစာငကကညမလလာခသည မနရာများြပ မြမပ။ မစာငကကညမ အသစများ ထညသငးထားပပး ယခင အစရငခစာတင သးခသည မနရာများအား လမမောမရာငြြင ြပထားသည (WWF/ZSL, 2016)

-၈၁%မရချ သတတဝါများဆငရာ LPI က ၁၉၇၀ နင ၂၀၁၂ အကကားတင မစာင ကကည မလလာခမသာ မရချ သတတဝါ အမကာငမရ ပျမးမျ ပမာဏ သည စစမပါငး ၈၁ ရာခငနနး မလျာနညးသားမကကာငး ြပသမနသည။

-၃၆% ပငလယသတတဝါများဆငရာ LPI က ၁၉၇၀ နင ၂၀၁၂ ခနစအကကားတင စစမပါငး ၃၆ ရာခငနနး မလျာကျမကကာငး ြပသမနသည။

ကနးမနသတတဝါများဆငရာ LPI က ၁၉၇၀ နင ၂၀၁၂ အကကားတင သတတဝါ စမပါငး အမရအတက ၃၈ ရာခငနနး မလျာကျသားမကကာငး ြပသမနသည။

-၃၈%

!

!

!!!!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!!!

!

!!

!

!

!!!!

!

!

!!!

!!!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!

!

!

! !

!

!!!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!!!

!

!

!

!

!

!

!!

!!

! !

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!!

!!

!

!

! !!

!!!

!!

!

! !

!

!

!! !

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!!

!

!!!!!!

!!

!

!

!!

!!

!

!

!

!!!!

!!!

!

!!!!

!

!!!!!!!!

!!!!!!!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!!

!

!!!!

!!!!!

!

!

!!!!!!!

!

!

!

!

!

!

! !!

!

!

!!

!!

!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!

!!!!!!

!

!!! !!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!

!!

!!!

!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!

!

!!

!

!!

!

!!!

!!!

!!

!

!!!

!

!!

!

!

!

!!

!!!!

!!!

!

!

!!!

!!!!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!!!

!!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!!!

!!

!

!!

!!

!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!!!

!!!!!!!!!!!!!!!

!!

!!!!!!!!!!!

!

!

!

!!!!!!

!!

!

!!!

!!

!!!

! !!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!

!

!

!! !

!

!!

!

!

!! !!! !!!!!!!!

!

!

!!!

!!!!! !!!!

!

!

!!!

!

!!! !! !!! !!!! !!! !!!!

!!!!

!!! !! !!!!

!

!!!

!

!! !!

!!

!

!

!

!

!!!

!!!

!

!!!!

!

!!!

!

!!!

!

!!! !!

!

!!

!

!!

!!

!!

!

!

!

!!

!!!

!

!!

!

!!!

!!

!!

!

!!

!

! !

!!

!!!!!!!!!!!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!

!

!

!

!

!!

!!

!

!

! !

!

!

!

!

!

! !

!

!

!

!!

! !

!

!

!

!

!

!!

!

!

!!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!!!

!

!!

!!

!!

!

!!

! !!!

!!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!!!

!

!!!

!

!

!

!

!

!

!

!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!!

!

!

!

!

!

!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!!

!

!

!!

!

!!

!

!

!

!!

!!!

!

!

!!!

!

!

!!

!!!!!!

!!!!

!!

!

!!

!

!!

!

!!

!!

!!!!!!

!!!

!!!

! !!!

!!!

!

!!!!!!!

!!!

!!!

!

!

!!!!

!!!

!

!

!!

!

!

!

!

!!!!

!

!!!!!

!!!!!

!!!!

!!

!

!

!

!!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!!!!!!!!!!

!

!!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!

!!

!

!!

!

!

!!

! ! !

!

! !!

!

!!

! !!

! !

! !

! ! !

!

! !!

! ! !!

!

! !

!

!!

! !

!

!

!!!

!! !

!!

!

!!! !! !!!

!

!! !!

!

!!

!

!!! !

!

!! !

!!

!

!!!!

!

!

!!! !

!

!

!

!

!

!

! !!!

!!

!!

!!

!

!!!!!

!!

!

!!

!

!! !

!!

!

!!!!

!!

!

!!!

!!

!

!!

!

!!! !

!!

!

!!! !

!!

!

!! !!

!!

!! !

!!

!

!!!!

!!

!

!!! !

!!

!

!!! !

!!

!

!!!! !!

!!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!! !

!!

!

!!

!

!!

!

!!!

!!

!

!!

!!

!

!!

!

! !

!

!!

!!

!

!!!! !

!!

!

!!!! !

!!

!

!!

!

!

!

!

! ! !

!

!

!!! !!

!!

!

!! !!

!

!!

!

!

!!

!

!!!

!!

!

!!! !

!!

!

!! !!! !

!

! !

!!

!

!!

!!

!

!!! !

!!

!

!!!! !

!!

!

!!!

!

!

!

!! !

!!

!

!!!!

!

!

!! !

!!

!

!!

!!

!!

!!

!

!!

!

! !!

!

!

!!!

!

!! !

!

!! !

!

!

!!!

!

!!

!!

!

!!!

!!

!

!

!

! ! !

!!

!

!!!

!!

!

!! !! !!!

!!

!

!!

!

!!!

!

!! !

!

!

!

!!

!

!!! !

!

!!! !

!!

!

!!!! !

!!

!

!!!! !! !

!

!!!

!!

!

!!!! !!!! !

!!

!

!

!

!

!!

!

!!

!

!! !

!

!!!! !

!!

!

!!

!

!

!!

!

!!

!!

!

!!! !!!! !

!

!

!!!! !

!!

!

!!!! !!

!

!

!!

!

! !

!

!! !!! !! !!!! !

!

!!

!!

!

!! !!! !!!

!

!! !

!!

!

!!!

!

!! !

!

!!

!!

!

!

!

!! !

!

!! !!

!

!! !!!! !!!

!!

!

!! !! !!! !!

!

!!! !!

!

! !! ! !

!

!

!!

!

!! !

!

!!!

!!!

!! !!!!

!

!!!!

!!!!

!

!!

!

! !

!

!

!

!! !

!!

!!

!!

!

!!

!!!!!!!!

!

!!

!! !

!

!

!

!

!

!

!!!!!!!!

!!

!!! !!

!!!!!!!!!!!!!

!!!

!!!!!!!

!!!!!!!

!!!!

!

!!

!

!!!!!!!

!!!

!

!! !!

!

!! !!!!!!!

!

!

!

!!!

!

!

!

!

! !!!!!

!

!!!!!!

!!

!

!!!

!!!!!!!

!!!!!!!!!

!!!

!!!!

!!!! !!

!

!

!!!

!

!!

!!!

!

!

! !

!

!

! !!

! !

!!

!!!

!!

!

!!

!

!!!!!!

!!! !!!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!

!

!! !!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!!!!!!

!!

!!!

!!

!

!!!!

!!! !! !

!

!

!

!

!

!

!!!!!

!!!!

!

!

!

!

!

!!!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!!!!!!

!!!

!!!!!

! !!

!

!!!!!!!!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!! !

!!

!

!!!!

!

!

!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!

!

!

!

!!

!

!!!

!

!

!!

!!!!

!

!

!

!!!

!! !!! !

!

!

!

!

!

!!!

!

!

! !!!

!!

!!!

!

!!!

!! !!

!!

!

!

! !!!!!!!

!!

!!!!!! ! !! !

!

!

!!

!

!

!!!

!

!

!!!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!

!!!

!

!!!

!

!

!

!!!!

!

!!

!

!

!

!!

!!

!

!!

!!!!!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!!

!!!!

!!!!!

!

!

!

!

!

!

!!

!!

!!

!

!

!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!

!!

!

!!!!

! !

!

!

!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!

!

!

!!!

!

!!!!!!

!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!

!!!

!

!

!!!!

!

!

!

!

!

!!!! !!

!!!!!!!!

!

!

!!!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!

!

!

!

!

!

!!!

!

!!!

!

!

!!!!!!!!

!

!!!

!

!

!

!!

!

!

!!

!

!!!!!!!

!!!!!!!!!!!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!

! !!

!!!!!

!!!!!!!!!

!!!!

!

!!!

!!!!

!!

!!!!!!!!!!!!

!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!

!!

!

!

!!

!!

!!!!

!

!

!!

!

!!!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!

!!!!!!

!

!

! !

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!!

!

!

!

!!!!

!

!!!!!

!!!!!

!

!!!!!

!!

!

!

!

!

!!!!

!!

!!

!!

!!

!

!

!!!!

!!

!!!

!

!

!

!!!

!

!

!

!

!!!! !

!

!

!!

!

!!

!

!

!

! !!

!

!!

!!!!

!

!!

!

!

!!!!!!!!!!!!

!!

!! !

!

!!!

!

!

!

!!

!!!!

!

!!!!!!!

!

!

!!!!

!!!

!

!

!!!!!!

!

!

!!

!

!!!!

!!

!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!

!!

!

!

!!

!!

!!!!!

!

!

!

!

!

!

!!!!

!

!!!!!!!!!

!

!

!!

!!!!!

!

!!!

!!!! !!!

!!

!

!!!

!!

!!!!!!!!!!!!!!

!!!

!

!

!

!!!!

!!

!!!!!!!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!!!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!!

!

!

!

!

!

!!

!

!!!!

!!

!!

!

!!!!

!

!

!

!

!

!

!

!!!

!

!!!!!!!

!

!!!!! !!

!

!!!

!

!!

!

!!!

!

!!

!

!!!

!

!

!

!

!

! !!!

!!

!

!

!

!!

!

!

!!! !

!

!!

!

!

! !

!!

!

!

!

!

!

!

!

!!!!

!

!!

!

!

!

!

!

!!!!

!

!!

!!

!! !!

!

!!

!!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!

!!!

!

!

!!

!!!!!!

!!!!

!

!

!

!

!!

! !!!!!!!

!

!

!!!!!!

!

!!!! !

!

!

!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!

!

!

!!!

!!

!

!

!

!!

!!!!!!!

!

!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!!!

!

!

!!

!!

!!!

!

!!

!

!!!!

!

!!!!!!!

!

!!

!

!

!

!!!

!!

!!

!!!!

!

!!

!

!

!

!

!!!

! !! !

!!

! !

!

!

!

! !

!

!!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!!!

!!

!!

!

!!

!

! !

!

! !

!!

!!

!

!

!

!

!!

!!!

!

!!

! !

!

!

!

!

!

!

! !!!

!! !

!

!

!

!!!

!!

!!

!!!!!!!!!!

!

!

!

!

!

!

!

! !

!!!

!

!!

!!!

!!!

!

!

!

!

!!!!

!

!!

!!!!!!!

!!

!!

!

!!!!!!

!

!

!

!!!!!!!!!!!!!

!!!!

!

!

!!!!

!!!

!

!

!

!

!

!!!

!!

!

!

!

!!!

!!

!!!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!!

!!!!

!

!!

!!!

!

!!!

!

!!

!

!!

!

!

!

!

!

!!

!

!!

!

!

!!!

!

! !!

! !!

!

!!

!

!

!!!

!!

!

!

!

!

!

!!

!!!!!!

!!

!!

!!!

!!

!!

! !

!

!

!!

!! !!

!!

!!!!

!!!!!!

!!

!

!

!

!

!!

!

!!

!

!!

!!!!!!!

!

!

!!

!

!

!!

!

!!

!!

!!

!

!

!

!!!

!

!!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!!!!

!

!

!

!!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!!!

!

!!

!

!!

!

!!!!

!!

!

!

!!!! !

! !!

!!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!!

!!!!!

!

!

!

!

!

!!!!!!!!!!!!

!

!!

!

!

!

! !

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!!

!!!

!

!!

!

!

!

!!!

!!

!

!!

!!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!!!!

!

!!!!

!

!!!

!

!

!

!!!!!

!

!

!!!!!!!!!!!!

!

!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! !!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!

!!

!!!!!!!!!

!

!

!!

!!

!! !!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! !

!!!!!

!

!

!!!! !!!!!!!

!!!!!!

!!!!!!!

!!!

!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!! !

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!

!!!!!!!

!!!!!!!!!!!

!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

! !

!!!!!!!!! !!!!!!!!!!!!!!! !! !! !! !! !!!!! !!! !! !! !! !! !!

! !!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!

!!!!

! !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!

!

!

!!!!!!!!!!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!!!

!!!!

!!!

!!!

!!!

!

!

!

!!

!!!!!!!!!!

!!!

!!!

!!!

!!

!!!

!!!

!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!!!

!

!

!!!!!!!!

!

!!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!

!

!!!!!!!!!

!

!

!

!

!!

!!

!

!!

!!

!

!

!

!!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!!

!!!!!!!!!

!!!

!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!!!!

!!!!!!

!

!

!

!!!!

!

!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!

!

!

!!!!

!

!!!!!!!!

!!! !!!!!!!!!!!! !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!

!

! !

!!

!!!!!!!!!!!!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!!!!!!!!!!

!! !

!!!!!

!!

!!!!!!

!!!!!!!

!!

!

!!

! !

!

!

!!

!

!!

! ! ! !!

!

!

!!!!

!

!!!

!

!!!!!

!!!!!!

!

!

!!

!!!

!

!

!

!

!!!!!!!!!! !!!!!!!!!!

!!!!!!

!

!!!!!!!! !!

!

!!!

!!! !!

!!!!!!!!!!!!!!!

!!!

!

!

!

! !

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

! !! !!!! !!!!!!!!

!

!!

!!!!!!

!!!!

!!!

!

!!

!

!!!

!!

!

!! !!!

!!!!!!! !!!!! !!!!!!!! !!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!! !!

!!!

!

!

!

!

!!

! !

!

!

!

!

!

!!!

!!

!!!!!

!!!!!!!!!

!!!!!

!!!!!

!!!!!

!

!

!

!!

!

!

!

!!

! !

!

!

!

!

!

!! !!!

!

!

! !!

!!!!

!

!

!

!! !!

!! !

!

! !!

!! !

!

!!

!

!!

!

!

!!

!

!!!

!! !!!

!

! !!

!! !

!

!

!

!!

!

!

!

!! !

!

!

!

!!!

!

!

!!

!

!

!!

!

!

!

!!

!

!

!

!!

!!

! !

!!

!

!!!!!!!

!!!!! !

! !!

!!!!

!!

!!

!

!

!!!!

!

!!

!!

!

!

!

!

!

!

!!!

!

!

!

!

!!

!!

!

!

!!!!

!

!

!

!

!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!!!

!

!

!

!

!

!!!!!!!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!!

!

!!

!!

!!

!

!!

!

!!!!!

!!!

!!!

!

!!!!!

!

!

!!

!

!

!

!!!!!!

!!

!!!

!

!!

!!!!!

!

!

!!

!!

!!

!

!!!

!!!!!!!

!!!

!!!!!!!!!

!

!!

!!

!

!

!

!!!!!

!

!

!

!!

!

!!

!!!!!!!!

!

!!

!

!

!

!

!

!!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!!!!!!

!

!!!!!

!!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!!!!

!!!

!

!!

!

!!!!!!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!!!!

!

!

!!!!!

!!!!

!!

!

!!

!!

!

!

!

!!!!!!!

!

!

!

!

!!!

!

!

!

!

!

!!!!!!!

!

!

!!!

!!!!

!!!

!!!

!!

!

!

!

!!!!!

!

!

!!

!

!

!

!

!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!!

!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!

!!!

!!!

!

!

!

!!!!

!!!!!

!!

!

!

!

!!

!!!!

!!

!

!

!!!!!!!

!

!

!

!

!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!

!!!

!!

!

!!

!!!

!

!!! !!!!

!! !

!

!!!!!!!!!

!!!!!!!!!

!

!!

!

!

!

!

!

!!

!

!!

!!!!

!!

!

!

!!

!!

!

!

!!!!!

!

!!!!!!

!!

!!

!

!!!!!!!

!

!

!!!!

!!!!

!!!!

!

!

!!

!!

!

!

!!!

!!!!!

!

!! !!!! !!!!

!

!

!

!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!

!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!

!

!

!!

!!

!

!

!

!

!

!!

!

!!!!!!

!!

!!

!!

!

!!

!

!!!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!

!

!

!

!! !!

!

!

!

!

!!!!!!

!!

!

!

!!!

!!!!!!!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!

!!!!

!

!!!!!!!!!

!

!!!!!!!

!

!!!

!

!!!!

!

!

!!!!!

!!!!!

!

!!!!!!!

!!!!!!!!

!

!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!

!

!!!!!!!!!!!!!!

!

!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!

!

!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!

!

!

!!!!!!!!!

!!!

!

!!!

!!!!!!!

!!!

!

!!!!!!!!!!

!

!!

!

!

!!!

!

!!!!!!!!

!

!!!!!!!

!!

!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!

!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!!!!!!!

!!!!!!!!!! !

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!

!!

!

!!!!

!!

!!!!!!

!!!!!

!!!!

!!!!!!!!!!

!

!!

!!

!

!

!

!

!!

!!

!

!

!

!!!

!

!

!!

!!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!!!!!

!!!!!!!!!!

!!

!!!

!!!!!

!!!!

!

!

!!!

!

!!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!!!!!!!

!

!

!!!!!!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!

!

!!

!

!

!

!

!!

!!

!

!

!

!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!

!

!!!

!

! !!

!

!!!!!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!!

!!!

!!!!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!!!!!!

!

!!!!!

!

!!!!!

!

!!!

!!!

!

!!!!!!!!

!

!

!!

!

!

!!!!!!!!

!!!!!!

!

!!!!!!!!

!

!

!!!!

!

!!!

!!!!

!!

!!!

!!!!

!!!!

!!

!!

!!

!

!!!!

!!

!!

!!!

!

!!

! !!

!!

!!!!

!!!!

!!!!!!! !

!!!

!!

!

!!!!!!

!!!!!

!!!!

!

!!

!!

!!

!!!

!

!!!!!!!!!!!!

!!

!!!

!!

!!

!!!!!!!!!!

!

!!!

!

!!

!!

!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!

!

!

!!

!

!!!!!!

!!

!!

!!!!!!!! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!

!!!!!!

!!!

!! !!!!! !! !!!!

!!

!!!

!

!

!!!!!

!

!

!!

!!!!

!

!

!

!!!

!! !

!

!

!

!!!!

!

!

!!

!

!!

!!

!

!

!!!!!! !

!

!

!!!!

!

!

!

!

!

!

! !

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!!!

!

!!!!!!

!

!

!

!!

!

!!!!!!! ! !

!!!!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!!!!!!!

!

!!

!

!

!

!!

!

!

!

!!!!!

!

!

!

!!!

!

!

!

!!!!

!

!!!!!!

!

!!!!

!!!

!!!

!!

!!

!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!!!!!!!

!

!

!!

!

! !

!!!

!

!

!!

!

!!!!!!!!!!!!!

!

!

!

!! !

!

!

!

!

!!!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

! !!

!

!!!!

!!!!!!!

!!!

!!!!!!!!!!!!

!!!

!!!!

!!

!!!!

!!!!!!

!

!

!

!

!

!! !

!

!

!

!

!!!!!!!

!!!

!

!

!

!

!!

!

!

!!!

!

!

!

!

!

!

!!!

!

!!

!

!!

!

!!

!

!

!!

!

!

!!

!

!

!

!

!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!!!

!!!

!! !!!!

!

!!

!!!!!!!!

!!

! !!!!!!!!!!

!

!!

!!

!!

!

!!!

!

!

!

!

!

!!

! !!!

!!

!

!

!!

!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!!!!!!

!

!

!!

!

!

!

!!

!

!!!!!

!

!

!

!! !!

!!!

! !

!

!!!

!!

!

!

!

!

!

!

!!!

!

!!!

!!!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

! !!!!

!

!!!

!

!! !!!

!!!!!!

!

!

!

!

!!

!!!! !!

!!!!!!!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!!!

!!

!

!

!

!!

!

!

!!!

!

!!!

!

!!

!

!

!

!!!!

!

!

!!

!!!

!

!

!

!!

!

!

!!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!!!

! !!

!

!!!!!

!

! !

! !!!!

!!!!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!!

!!

!!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!!!!!!!

!!!!!!!!

!

!

!

!

!

!!!!

! !!

!!

!!

!

!

!!!

!!

!

!

!

!

!!

!

!!

!

! !

!

!!

!!

!!!

!

!

!

!!

!

!

!!!

!

!!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

! !

!

!

!!!

!!

!!!!

!!

!!!

!

!

!!! !!!

!

!

!

!! !

!!

!!

!

!

!

!

!

! !

!

!!

!

!

!!

!

!

!!

!

!

!

! !

!

!

!

!

!!!

!!!!!

!

!!!

!

!!

!!!

!

!

!

!

!!!!!

!!

!!

!

!

!

!

!!

!

!!

!

!!!!

!

!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!!!!

!

!

!

!!!!!

! !

!

!

!

!!!!!

!

!

!!! !

!!

!!

!

!!

!

!

! !

!

!

!

!!!!!!!!!!!

!

!!!!!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!!!!!!!!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!!!

!

!!!!!!!!!!!!!!

!

!!!!

!

!!!!!!!!!

!

!

!!

!!!!!!!

!

!!!

!

!

!

!

!

! !

!!!!

!

!

!!

!

!

!!

!!!!!!!!

!!!!!!

!

!!!

!

!

!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!

!

!

!

!!

!

!

!

!! !!

!

!

!

!

!

!!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!!!!!!!!

!!!!!!!!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!!!

!!!!

!

!

!!!!

!!

!!!!!!

!

!!

!

!

!

!

!

!!!

!!!!

!

!!!!!!!!!!!

!

!!!!!!

!!

!!!!

!

!!!!!!

!

!!!

!!

!

!!!!!!!

!!!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!

!

!

!!

!!

!!!!!!!!

!

!!

!

!

!!

!

!

!!!

!!!!!!!!!!!!

!!!!!

!!!!!!!!!!

!!!!!

!!!

!!!!

!!!!!!!!!

!!

!

!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!

!!!!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!!!!

!

!

!

!

!

!!!!!!

!

!

!!!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!!

!

!

!

!

!!!

!

!

!

!!!!

!

!

!

!!

!

!!

!

!!!

!!

!!!

!

!

!

!!!!!!

!!

!

!

!!!!!!!

!!!!!!!

!

!!

!!

!

!!

!!!

!

!!

!

!!!!

!

!

!!!!!

!

!

!!

!

!

!

!!

!!

!

!!!!!!!!!

! !

!

!

!

!!!!!

!

!

!

!!!!

!

!

!!

!

!!!!!!!!!!!!!

!!!!!

!

!

!

!

!!! !

!

!

!

!!!

!!!

!

!!!!!!!!!!!!!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!!!!!

!

!!

!!!

!

!

!

!

!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

! !

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!!

!

!!

!

!

!

!!!!!

!!!!!!

!!!!!!!

!!!

!! !

!

!

!

!

!

!

!

!!!

!

!

!!

!

!!!!!

!

!

!!

!!!!

!

!

!!

!

!!!!

!!!!!!!!!

!

!!

!

!!

!

!

!!!

!

!!!!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!!!

!

! !

!

!!

!

!!

!

!!

! ! !

!

!

!

!!

!!

!

!!

!!!

!

!!!!!!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!!! !

!

!

!

!

!!!

!

!!

!

!

!!!!!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!

!

!

!

!!!

!!!!!

!

!

!!

!

!!

!

!!!!

!

!!!

!!!

!! !

!

!

!

!!

!

!

!!!!!!

!

!!

!!

!

!!

!!

!

!

!

!!!

!

!!

!

!!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!!!! !

!

!

!

!

!

!

!!!!

!

!

!!

!

!

! !

!

!

!!

!

!

!

!

!!!!!

!

!!!!!

!!!!!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!!!!

!

!

!

!

!!!

!

!

!

!

!

!

!

! !

!

!!!!

!!!!

!!!!!!!!!

!!!!!

!

!

!!!!!!!!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!!

!!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!

!!!

!

!

!!

!

!

!

!

!

! !

!!

!

!

!

! !

!

!!

!

!!!!!

!

!!!!

!!

!

!

!

!

!

!

!!

!!

!!

!

!

!!!

!!!! !!!!!!!!!!!!!!!

!

!!!!

!

!

!

!!

!

!

!!

!!

!

!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!!!!

!

!

!

!!

!

!!

!!

!!!!

!

!

!!!!!!!!!!

!

!

!

!

!

!!

!

!!!

!!

!

!!!

!

! !!

!!!!!!!!

!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!! !!!

!!

!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!

!

!

!!!

!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!

!!

!!!!

!!!

!

!

!!

!

!

!!

! !!

!

!!!

!! !!

!

!!!

!

!

!

!

!!!!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!!!!!! !!!

!

!!!

!

!!!

!!!

!!!!!

!!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!!

!

!!!! !!! !!

!!!!!!!!

!

!!!!!

!

!!

!

!

!

! !!!!!

!

!

!

!

!!!!!!

!!!!

!

!!!!!!!! !!!!!!!!!!!!

!

!!!! !

!

! !!!!!! !!!

!

!!

!

!!!!!!!

!!!!!

!!!!!!!

!

!!!!!

!

! !

!!

!!!!!

! !! !!

!

! !! !!

!!!!!

!!

!

!!!

!!!

!!!!

!

!!!!

!

!

!

!!!! !!!!!

!!!

!

!

! !!!

!!!

!

!!!!!!!!

!!!!!

!!

!

!

!!!

!

!

!

!!

!

!

!!!!!

!!

!!

!

!

!

!

!

!!

!!

!

!!

!

!!

!

!

!

!!

!

!

!!!!!!!

!!

!!

!!!!!

!!

!

!!!

!!!!!

!

!!!!

!!

!!!!

!

!!

!

!

!

!

!!

!

!!!

!!

!!

!

!

!

!!

!

!!!

!

!

!

!!!

!!

!

!!

!

!!

!

!!

!!

!

!

!!

!

!!!!

!

!

!

!

!

!

!!

!!!!!

!

!!

!

!

!!

!!

!!!!!!

!!!

!

!!

!

!

!

!

!!!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

! !

!!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!! !

!

!

!

!

!!

!!!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!!

!

!!!!

!

!!

!!

!!!

!

!!!!!!!!

!

!!!!!!!!

!!!!!!!!!!

!!!!!!!!

!!!!!!!

!!!!!!!!!

!

! !!

!!

!!

!!!

! !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

! !! !! !!!! !

!

!

!

!

!!

!

!

!! !

!

!

!

!

!!

!

!

!!! !

!

!

!

!

!!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!! !

!

!

!

!

!!

!

!

!

!!

! !

!

!!!! !! !

!

!

!

!!

!

!

!! !

!

! !

!

!! !

!!

!

!

!

! !!! !

!

!!

!

!

! !

!

!

!

!!

!

!

!!

!

!

! !!! ! !

!

!!! !

!!

!!

!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!! !

!

!

!

!

!!

!

!

!! !

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!! !!! !! ! !

!

!

!

!!

!!

!

!

! !!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

! !

!!

!!

!!

!

!! !

!

!

!

!!! !

!

!

!

!!

!

!

!

!!! !

!

!

! !

!!

!!

! !!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!! !

!

!

!

!

!!

!

!

! !

!

!

!

!!

!!

!!

!!

! !

!

!

!

!!

! !!

!

!

!

!

!

!!

!!

! !!

!

!

!! !

!!

!!

!!

!

!

!

!

!

!!! !

!

!

!

!

!

!

! !

!

!

!

!

! !

!

!

!

!!

!!! !

!

!

!

!!

!! !

!

!!!! !

!!

!!

!!! !

!

!

!

!

!!

!

!

! !!

!

!

!

!!

!

!!

!

!! !

!!

!

!

!

!

!! !

!

!

!

!!

!

! !

!

!! !

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

! !

!

!

!!! !

!

!

!

!

! !

!

!

!

!

!

!!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

! !!

!

!

!!

!

!

!! !!! !

!

!

!

!

!

! !!

!

!

!

!

!! !!

!

!

! !!

!

!

!

!

!

!

!

!! !

!

!

!

!

!!

!!

!

! !

!!

!!

!!! !! !

!

!!

!!! !!

!!

!

!!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

! !!! !

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!! !

!

!

!

!!

!! !!

!

!

!! !

!

!

!

! !

!

!

!

!!

!! !

!

!!

!

!

!! !

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!!

!

!!! !!!

!

!

!

!! !

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!! !

!

!

!

!

!!

!

!!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!!!

!

!

!

!

!! !

!

!

!

!!

!!

!

!

!

!! !

!

!

!

!!

!! !

!

!

!

!

!

! !!

!

!

!

!

!!! !

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!!

!!

!

!

!

!

!

!!

! !!

!

!

!

!

!

!

! !

!!! !

!

!

!

!

!!

!

!

!

!! ! !

!

!

!

!!

!

!!

!

!!

!

!

!

!

!!

!

! !

!

!!

!!

!!

!!

!! !

!

!

!

!

!!

!

!

! !!! !

!

!

!

!!

! !!

!

!

!

!

! !!

!

!

!

!

!

!

!! !!

!

!!

!

!

!

!! !

!!

!!! !

!

!

!

!

!!

!! !

!

! !!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!!

!

!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

! !

!!

!!

!

!

! !! !

!

!

!

!!

!

!

!! !

!!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!! !

!!

!!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

! !

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

! !

!

!

!!

! !! !

!

!

!

!! !

!

!

!

!!

!!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!!! !!

!

!!

!

!

!

!

!

!

! !!

!

!

!!

! !!

!

!

!

!! !!

!

!!

!

!

!

!

!!

!

!

!!

!

!!!

!

!

!

!!

!

!

!!

!

!

!!

!

!! !

!!

!!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

! ! !!

!

!

!!

!

!!

!

!!

!

!

!

!

!

!

! !

!

! !!

!

!

!

!!

!

!!

!!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!! !!

!

!

!

! !

!

!

!

!!

!!!

!!

!

!

!

!

!

!

!!

!!!!

!

!

! !

!

!

!!

!!

!

!

!!!

!

!!! !

!!!!!

!

!! !

!

!

!

!!

!

!!!!!

!

!!

!

!

!

!

!!!

!

!!

!

!

!

!

!!!

!!!!!

!!!

!!!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!

!

!

!!

!

!

!

!!!!

!

!!!!!!!!!!

!!

!

!!!!!

!!

!

!

!

!!

!

!!!

!

!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!

!

!!!!!!!!

!!!!

!

!

!!!!

!

!

!

!

!!

!

!!!!

!!

!

!

!

!

!

!!

!

!!!

!

!

!

!

!

!!!

!

!

!!

!!

!

!!!!!!

!

!!

!

!!!!

!!! !!!!!!!!!!!

!

!!!!!

!

!!

!!

!

!

!!!

!

!

!

!

!!!

!

!!!!

!

!!!!

!

!

!

!

!

!!!

!

!

!

!!!!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!!!!!!!

!

!!!

!

!

!

!

!!

!

!!

!!!!!!!!!

!

!!!!!!!!!!!!!!!

!

!!!!!

!

!

!

!!

!

!

!

!!!

!!!!

!

!

!

!

!

!

!!

!!

!!!

!

!

!

!!

!!!!

!

!!

!

!

!

!

!

!!!!

!

!!!!!!!!!!!!

!

!!!!!!!!!!!

! !!

!

!!

!!!

!

!

!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!!

!

!

!! !

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!

!!

!

!!!!!!!!!!!

!

!!

!!

!!!!!!!!!!

!!

!!

!!!!!

!!

!!!!!!

!!!!!!

!!

!!

!!!!!!

!

!!

!

!!

!!

!!

!!

!!

!!!!

!!

!!

!!

!!!!!!!

!

!!

!!

!!

!

!!!!

!!

!!!

!!

!!!!!!

!!

!!

!!

!!

!!

!!!!

!!!!!!

!!!

!!

!!

!!

!!

!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!

!!

!!

!!

!!

!!!

!!

!!!

!!!!

!!!!!!!!!!

!

!!

!!

!!

!!

!!

!!

!!

!!

!!

!!

!!

!!!!!!

!!

!!

!!

!!!!

!!!!!!

!!!

!!!!!!

!!!

!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!

!!

!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!

!!!!!!!!!

!!!!!!

!!

!!

!!!!!!

!

!!

!!!

!!!!!!

!!

!!

!!

!!

!!!!!!

!!

!!

!!!!!!!

!!

!!

!!

!!!!!!!!!

!!

!!

!!

!!

!!!!

!!!!!!!

!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!

!!

!!

!!

!!

!!

!!!!!!!!!!!!!

!!

!!!!!

!!

!!!!!!

!!!!!

!!

!!!!!!

!!!!!!

!!!!!

!!

!!!!!!

!!!!!

!!

!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!

!!!!!!

!!

!!

!!!!!

!!!!!!

!!!!!!!

!!

!!

!!!!!!

!!

!!

!!!!!!!

!!!!!!

!!!!!!!

!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!!

!

!

!

!

!

! !

!!

!!!

!

!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!

!!

!! !

!

!!!!!

!

!

!

!!!!!!!!!!!

!!!

!

!!

!!!!!!

!!

!!!! !!!!!!!! !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! !!!!!!!!!!!!!

!!!

!!!

!

!!

!

!

!!

!

!

!

!!

!

!

!

!!

!!

!!!

!

!!!!!!

!

!!!!!!!!!

!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!

!!!

!!

!!!

!

!!!!!!!!

!!!

!!

!

!!!!!

!!!!!!!!!

!!!

!!

!! !!!!

!

!!

!!

!

!!!

!!

!!

!!!

!

!

!

!!!!!!!!!!!!

!

!!

!!

!!!!!

!!!!!! !!!!!

!

!!!

!

!

!!!!

!!!!!

!!

!

!

!

!!

!

!

!

!!!

!!!

!!!!!!

! !!

!

!!!!!!!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!!

!

!

!!!!!!

!

!!!!!!!

!

!

!!

!

!!!

!

!!

! !!

!

!!

!

!!!

!

!!!!!

!!

!

!

!!!

!

!

!!

!

!!

!

!

!

!!!

!!!!!

!!!!

!

!

!

!

!!

!!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!!!!

!

!

!

!!

!

!!

!

!

!!!

!

!!

!

!

!!

!

!

!

!

! !!

!

!!

!

!

! !

!!

!

!!!!!!!!!!!!

!!

!

!!!!!!!!!!!!! !

!

!

!

!

!!!

!

!

!

! !

!

!

!

!

!!!

!

!

!

!

!!

!!!

!!!!!!

!

!!!!!!

!!

!!

!

! !

!!!!!

!

!!!

!!!!!!!!!!!

!

!! !! !

!!

!

!

!

!

!!

!!

!

!!

!

!!

!

!!

!

!

!

!!

!

!!

!

!!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!!!!

!

!

!

!

!!

!

!

!!

!

!

!!

!!!!

!

!!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

! !!

!

!!

!!

!

!

!

!

!!! !!

!! !

!!

!!!!!

! !!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!!!!

!

!

!

!

!

!

!!

!! !!

!

!!

!

!

!

!!

!

!!

!

!!!!

!

!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!

!

!

!

!

!

!!

!!

!

!!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

! !

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

! !

!!

!

!!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!!!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!!!!

!

!!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!!

!

!!!!!

!!

!!

!!

!!!!!!!! !!!!!

!!

!

!

!

!

!!

!!!!

!

!!!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!!

!!

! ! !!

!

!

! !

!!!!!!!

!

!!

!

!!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

အနစချပ page 9

မျ းစတများအား မစာငကကည မလလာြခငး LPI အချကအလကများသည တြြညးြြညး တးတက ြပညစလာပပး သကရကမဘာမြမ အစရငခစာ တစခတငးစအတက ဆနးစစမလလာနငရန ပမ များြပားမသာ အချကအလက များ ရရလာခသည။ မနာကဆး သကရကမဘာမြမ အစရငခစာ ထတြပန ခချနမ စ၍ LPI အချကအလကများ အတငးသ မျ းစတမပါငး ၆၆၈ ခနင မတညမသာ အမကာငမရမပါငး ၃၇၇၂ မကာငက ထညသငးခ ပပး ြြစသည (ပ ၂)။ အချကအလကများသည မကျာရးရ သတတဝါများ၏ အမရအတကသာ ရမသးပါသည။ လကရ အချနတင မကျာရးမ သတတဝါ များနင အပငများအား မပါငးထညနငမည နညးလမး များက မြာထတ မနဆ ြြစပါသည။

WWF သကရကမဘာမြမ အစရငခစာ ၂၀၁၆ page 10

ပခမးမြခာကမများအား အနးကပ မလလာြခငးသတတဝါများ၏ အမကာငမရသည ဒကခနင ရငဆငြခငး ရငမဆငရြခငးသည မျ းစတများ၏ ခနငရည၊ မနရာ မဒသနင ၎ငးတအမပါ သဘာဝတရား၏ ပခမးမြခာကမ တအမပါတင မတညသည။ LPI တင သတတဝါ အမရ အတက၏ သးပတစပခန အတက ပခမးမြခာကမ ရမနပါသည (သတတဝါ အမရအတက ၃၇၇၆ မကာင)။ ယငး အမရ အတက၏ ထကဝကမကျာ (၁၉၈၁ မကာင) သည မလျာနညး ကျဆငးမနပါသည။ မလျာနညး ကျဆငးမနသာ သတတဝါ အမရအတကအတက ဘအြြစဆး ပခမးမြခာကမသည ကျကစားရာနယမြမများ ဆးရးြခငးနင ယယငးြခငး ြြစပါသည။

ပခမးမြခာကမများ ကျကစားရာနယမြမများ ဆးရးမနင ယယငးမဤအချကက မျ းစတများ မနထငရာ ပတဝနးကျငသည လးဝ ြယရားခရြခငး၊ အစတစတ အမာမာ ကြခငး သမဟတ ကျကစားရာ မနရာ၏ အဓက အရညအမသးများ မလျာပါးြခငး စသည တနညးနညးြြင မြပာငးလသားြခငးက ရညညနးသည။ အများဆးမတရမသာ အမကကာငးရငးခ များမာ မရရညအကျ းက မကကညသည စကပျ းမရးလပငနး၊ သစခတြခငး၊ ပမဆာငဆကသယမရး၊ အမြခချမနထငြခငး သမဟတ စးပားမရးအရ ြ ပြးလာြခငး၊ စမးအင ထတလပြခငးနင သတတတးမြာြခငးတ ြြစကကသည။ မရချ မဒသများအတကမ ြမစများနင မချာငးများ အစတစတ အပငးပငး ြပတမတာကသားြခငးနင မရက လယြခငးတက ဘ ပခမးမြခာကမများ ြြစကကသည။

မျ းစတများ အလနအကျ အသးချခရမတကရကနင သယဝက၍ အလနအကျ အသးချြခငးဟ၍ ပစ နစမျ း ရသည။ တကရက အလနအကျ အသးချြခငးသည မရရညအကျ းက မကကညဘ စားသးရန ြြစမစ၊ ကနသယ မရာငးချရနြြစမစ အမလကြခငးနင ြမးဆးြခငး သမဟတ ြမးယြခငးတက ရညညနးသည။ သယဝက၍ အလနအကျ အသးချြခငးမာမ ပစမတထားခရြခငး မဟတသည မျ းစတများ မရညရယဘ အသတခရမမကကာင ြြစမပါြခငး ြြစသည။ ဥပမာ - ငါးြမးယရာတင မရာမနာ ြမးမြခငး။

ညစညမးမညစညမးမက သဘာဝပတဝနးကျငက မျ းစတများ ရငသနမနထငြခငး မြပနငမအာင လပမဆာင ြခငးြြင ၎ငးတက ဆးကျ း သကမရာကမစနငပါသည။ (မရန ယြတမမကကာင ြြစပျကမများသည အမကာငးဆး ဥပမာ ြြစသည)။ ယငးက အစားအစာ ရရနငမ သမဟတ မျ းပားနငမတက ထခကမ စြခငးြြင သတတဝါ အမရအတကက အချနကာလ တစခအတငး မလျာကျလာမစြခငးြြင တကရကလညး ဆးကျ း သကမရာကမစနငပါသည။

ကျးမကျာ အနတရာယြပတတမသာ မျ းစတများနင မရာဂါများကျးမကျာ အနတရာယြပတတမသာ မျ းစတများက မဒသခ မျ းစတများအား မနရာ၊ အစားအစာနင အြခား အရငးအြမစများအတက ယဉပပငပပး မဒသခမျ းစတများအတက သားရမကာင ြြစလာနင သကသ ယခငက ထပတဝနးကျငတင မရခမသာ မရာဂါများကလညး ပျနမစနငပါသည။ လသားတ ကလညး မရာဂါအသစများအား ကမဘာ တစမနရာမ အြခား တစမနရာသ သယပနငပါသည။

ရာသဥတမြပာငးလမအပချန မြပာငးလာသညနငအမျ အချ မသာ မျ းစတများသည ၎ငးတနင သငမလျာသည ရာသဥတက ရာမြရန ၎ငးတ၏ ကျကစားရာမနရာက မြပာငးမရ၍ လကမလျာညမထ မနရန လအပလာသည။ မျ းစတများအမပါ ရာသဥတမြပာငးလြခငး၏ သကမရာကမများသည သယဝက၍ ြြစမလရသည။ အပချန မြပာငးလမက မနရပမြပာငးမရ ြခငးနင မျ းပားြခငး ကသမသာ ရာသအလက ြြစစဉများ ြြစမပါမစသည သငြပငလကခဏာများက ရပမထးသားမစပပး ြြစစဉများက အချနလ၍ ြြစမပါမစနငပါသည။ (ဥပမာ - သကဆငရာ စားကျကနယမြမတင အစားအစာ ပများများ ရရနငသည ကာလနင မျ းပားသည အချနတ မကကမည ြြစမစြခငး)

ပ ၅။ LPI အချကအလကများတင ပါရမသာ အမရအတက ကျဆငး မနသည ပငလယသတတဝါ ၈၂၉ မျ းအမပါ ကျမရာကမနသည ပခမးမြခာကမမပါငး ၁၁၅၅ ခ ြြစမပါမ ကကမနနး

သတတဝါ အပစ တစခဆတငး အတက ပခမးမြခာကမ သးမျ းထ မတတမးတငနငခ ပပး စစမပါငး မတတမးတငထားမသာ ပခမးမြခာကမ အမရအတက သည သတတဝါအပစ အမရ အတက ထက မကျာလန မနသည။(WWF/ZSL, 2016).

ပ ၃။ LPI အချကအလကများတင ပါရမသာ အမရအတက ကျဆငး မနသည ကနးမနသတတဝါ ၇၀၃ မျ းအမပါ ကျမရာကမနသည ပခမးမြခာကမမပါငး ၁၂၈၁ ခ ြြစမပါမ ကကမနနး

သတတဝါ အပစ တစခဆတငး အတက ပခမးမြခာကမ သးမျ းထ မတတမးတငနငခ ပပး စစမပါငး မတတမးတငထားမသာ ပခမးမြခာကမ အမရအတက သည သတတဝါအပစ အမရ အတက ထက မကျာလန မနသည။(WWF/ZSL, 2016).

အလနအကျ သးစြခငးကျကစားရာ မပျာကဆး / ယယငးြခငးကျးမကျာ အနတရာယြပ တတမသာ မျ းစတများနင မရာဂါများညစညမးမ

ရာသဥတ မြပာငးလြခငး

အညနး

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

TERRESTRIAL SPECIES (703 populations)

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

FRESHWATER SPECIES (449 populations)

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

MARINE SPECIES (829 populations)

Summary page 11

LPI အချကအလကများတင ကနးမနသတတဝါ အမရအတက၏ ၃၃ ရာခငနနး မလျာနညး ကျဆငးသားရမအတက ပခမးမြခာကခရမဆငရာ အချကအလကများ ပါရမနပါသည (n=703)။ ကျကစားရာ နယမြမများ ဆးရးြခငးနင ယယငးလာြခငးတသည ကနးမန သတတဝါများ အတက အဓက အကျဆး ဘ ပခမးမြခာကမများပင ြြစပပး (ပ ၃) ယငးတ မနာကတင အလနအကျ အသးချြခငး ရမနပါသည။

LPI အချကအလကများတင မရချ သတတဝါများ၏ ၃၁ ရာခငနနး မလျာကျသားရမအတက ပခမးမြခာကခရမဆငရာ အချကအလကများ ပါရမနပါသည (n=449)။ ယငးအချက အလကများက အမြခခ၍ မြပာရလျင မလလာ ဆနးစစမ ြပခသည ြြစစဉများ၏ ၄၈ ရာခငနနးတင ကျကစားရာ နယမြမ ဆးရးြခငးနင ယယငးလာြခငးတက ဘ ပခမးမြခာကမ ြြစပါသည။ (ပ ၄)

ပငလယသတတဝါများ၏ ၂၉ ရာခငနနး မလျာကျသားမအတက ပခမးမြခာကမဆငရာ အချကအလကများလညး ရပါသည (n=829)။ ပငလယသတတဝါများအတက အဓက ဘ ပခမးမြခာကမသည အလနအကျ ြမးဆးခရြခငး ြြစပပး ယငး၏မနာကတင ပငလယတငး ကျကစားရာနယမြမများ ဆးရးြခငးနင ယယငးလာြခငးတ ရမနပါသည။ (ပ ၅)

မကာငမရ ကျဆငးလာမအတက မတရအများဆး ပခမးမြခာကမမာ ကျကစားရာနယမြမများ ဆးရး ပျကယငးြခငး ြြစသည

ပ ၄။ LPI အချကအလကများတင ပါရမသာ အမရအတက ကျဆငး မနသည မရချ သတတဝါ ၄၄၉မျ း အမပါ ကျမရာကမနသည ပခမးမြခာကမ မပါငး ၇၈၁ ခ ြြစမပါမ ကကမနနး

သတတဝါ အပစ တစခဆတငး အတက ပခမးမြခာကမ သးမျ းထ မတတမး တငနငခ ပပး စစမပါငး မတတမး တငထားမသာ ပခမးမြခာကမ အမရအတက သည သတတဝါအပစ အမရ အတက ထက မကျာလန မနသည။(WWF/ZSL, 2016).

အဝာြမစ - ြမစမကကာငး ြပနလည အသကသငးရန တာတမ ြယရားြခငးအတားအဆးမရ စးဆငးမနသည ြမစများသည မရချ ရပဝနး၏ သားငကမပျာရာ ဧရယာ များပင ြြစပါသည။ ဤြမစများ၏ သဘာဝအတငး ပစအမျ းမျ းြြင စးဆငးမသည ြမစအတငးနင အနးဝနးကျငတတင အမျ းမျ းမသာ ြမစမကကာငး ဇဝရပဝနးများက ပမြာ ြြစတည မစပါသည။ လတလပစာ စးဆငးမနသည ြမစများသည မနရာ အမတာ များများတင ြမစမြခမဒသများသ နနး အနညအနစများ သယပမပးြခငး၊ လငြပငမဒသ မြမဆလာများအတက အာဟာရဓာတများ သယမဆာငြခငး၊ လငြပငများနင ြမစဝ ကျနးမပါများအား ရာသဥတ လနကျး ဆးရားမ ြြစစဉများမ ကာကယမပးြခငးနင အပနးမြြရန အခငအလမးများ သမဟတ ကးကယယကကညမဆငရာ ြြညဆညးမ မပးြခငး တအတက အမရးပါလပါသည။ ယငးသမသာ လတလပစာ စးဆငးမနသည ြမစများ ကျနရမနမသးမသာ မနရာတငးလလသည ထခကလယသည မရချ ဇဝမျ းစတ အမျ းမျ းအတက အမယာပင ြြစပါသည။ တာတမများနင အြခားမသာ အမြခခ အမဆာကအအများသည အတားအဆးများ ြနတးပပး ြမစက အစတစတအပငးပငး ြြစမစကာ ြမစမကကာငး စးဆငးမက မြပာငးလမစသြြင အဆပါ လတလပစာ စးဆငး မနသည ြမစများက ပခမးမြခာကမနပါသည။ တာတမများက ကးလးသားလာရာ လမးမကကာငးများက ြျကဆးပစြခငးြြင ခရးရည မရမြပာငး သားလာတတသည ငါးများ အမပါ ဆးကျ း သကမရာကမစပပး ၎ငးတ၏ ရငသနမ စကဝနးက ပမန လညပတရန ခကခမစ သမဟတ မြြစနငမအာင ြြစမစပါသည။

အမမရကနနငင အမနာကမြမာကပငးရ အဝာြမစသည သသာထငရားမသာ ဥပမာ တစခပင ြြစပါသည။ မရအားလျပစစ ထတယရန တာတမနစခ ြြစသည ၁၉၁၄ ခနစက တညမဆာကခမသာ အဝာ မရမလာငတမနင ၁၉၂၇ တင ပပးစးခမသာ ဂလငးကနညန မရမလာငတမတက ဆယလမနငါးများ ကးလး သားလာသည လမးမကကာငးက ပတဆ ထားခပါသည။ အဝာမရမလာငတမ တညမဆာကပပးမနာက အရယမရာကပပး ဆယလမန ငါးများ ြပနလည မရာကရလာမ အလနအမငး မလျာနညး သားမကကာငး မဒသခများက မြပာြပခ ကကသည။ ယငးအချကက မရချ ဆယလမနငါးများနင အြခား ဆကစပ မျ းစတများအမပါ ရပပငး၊ ကးကယ ယကကညမအပငးနင ယဉမကျးမ ပငးဆငရာ အမကကာငးအရငးများအရ မခ မနကကရမသာ အဝာြမစမြခပငးမန ကလာလငမ မျ းနယစများ အမပါ ဆးရားစာ ထခကခသည။ ဆယလမနငါးများသည ကမးရးတနးနး ကနးတငးမဒသမ အာဟာရဓာတများက သယမဆာငလာပပး ကနးမနနင မရမန မျ းစတများအတက အာဟာရ ြြညးဆညးမပးမသာမကကာင အမရးပါသည မျ းစတ တစခပင ြြစပါသည။

၁၉၈၀ ြပညနစများ၏ အလယမလာကတင အဝာ ကလာလငမ မျ းနယစများနင ပတဝနးကျင ထနးသမးမရး အြများက အဝာနင ဂလငးကနညန မရမလာငတမများက ြယရားမပးရန စတင တနးအားမပးခ ကကသည။ ဤသအားြြင ၁၉၉၂ ခနစ အဝာြမစ မဂဟစနစနင ငါးလပငနးများ ြပနလည ြြညဆညးြခငးဆငရာ အကဥပမဒက ချမတ ခ ပပး “ငါးလပငနးများနင မဂဟစနစများအား အြပညအဝ ြပနလည အသကသငး” နငမစခသည။ နစမပါငး ၂၀ ကကာ စစဉြပငဆငပပးချန ၂၀၁၁ ခနစတငမတာ အဝာ မရမလာငတမက ြယရားသည လပငနး စတငခ ပပး အမမရကန သမငးတမလျာက အကကးဆးမသာ မရမလာငတမ ြပနလညြယရားမ ြြစစဉ ြြစခသည။ ဂလငးကနညန မရမလာငတမအား ြယရားမမာမ ၂၀၁၄ ခနစ ဩဂတလတင ပပးစးခသည။ ငါးမျ းများ ြမစအတငး ြပနလည ဝငမရာကလာကကရန မမျာမနးခ ကကသည။ အဝာ မရမလာငတမ ြယရားပပးပပးချငး ၂၀၁၂ ခနစတငပင ချငနတ ဆယလမနငါးအချ ြမစအတငး ြပနလည ဝငမရာကခ ကကပါသည။

© Joel W

. Rogers

WWF သကရကမဘာမြမ အစရငခစာ ၂၀၁၆ page 14

မဂဟစနစ ဝနမဆာငမများ သဘာဝနင လသားတအား ချတဆကမပးြခငးသတတဝါ မျ းစတများ မလျာနညးကျဆငးလာမအား မလလာလျင ယငးတအား ထနးသမး မပးမသာ မဂဟစနစများ၏ အမြခအမနက ြယချနထားခ၍ မရနငမပ။ ယငးမဂဟစနစများ ြျကဆးခရမသည ယငးမဒသရ အပငများနင သားငကများအတက သာမက လသားတ အတကပါ အနတရာယတစရပ ြြစပါသည။ မဂဟစနစများက ကျနပတအတက အစား အစာ၊ သနစငမသာ မရ၊ သနစငမသာ မလ၊ စမးအင၊ မဆးဝါးနင အပနးမြပမတက ပပးမပးပါသည။ ထ ြပင ကျနပတအမနြြင မရနင မလတက ထနးမကကာငးမပးြခငးနင သနစငမပးြခငး၊ ရာသဥတ အမြခအမန၊ ဝတမနကးြခငးနင သစမစများ ြြနချြခငးနင ပးမားနင မရာဂါများ ထနးချပြခငးတအတက မကာငးမနပပး အမျ းမျ းကြပားသည သဘာဝစနစများအမပါ မခမနကကရပါသည (ပ ၆)။

လသားဘဝအတက အကျ းြပသည ြပနလည ြပည ပြးပမနင ြပည ပမမဟတမသာ သဘာဝ အရငးအနးများ (ဥပမာ - အပငများ၊ တရစဆာနများ၊ မလ၊ မရ၊ မြမဆလာ၊ သတတများ) က “သဘာဝ အရငးအနး” ဟ သတမတနငသည။ သဘာဝအရငးအနးက လသားတအတက မဒသအတငးနင တစကမဘာလးဆငရာ အကျ းမကျးဇးများက မပးစမးပါသည။ ယငးအကျ း မကျးဇးများက “မဂဟစနစ ဝနမဆာငမများ” ဟ ညနးဆ မခါမဝါမလ ရပါသည။

သဘာဝအရငးအနး ပစစညးများသည ကယတင ရပတည တညတနငမအာင တးတက မြပာငးလလာခ ြခငး ြြစပါသည။ သမသာလညး သဘာဝ စားကျကမြမများအား စကပျ းမရးသး မြမအြြစ မြပာငးလြခငး၊ ငါးများ အလနအကျ ြမးဆးြခငး၊ စကမ လပငနးများက မရချ အရငးအြမစများအား ညစညမးမစြခငး၊ ပမ ြပချထငြခငးနင မရရညအကျ းက ထညသငး စဉးစားြခငး မရမသာ လယယာနင ငါးြမးြခငးဆငရာ အမလအထများ ကသမသာ လသားတ၏ ြအားများ တးပားများြပားလာမက သဘာဝ အရငးအနးများက ြပနလည ြြညဆညးမပးနငသညထက ပမ ြမနဆနသည အရန အဟနြြင မလျာပါး ယယငးလာမစပါသည။ သဘာဝအရငးအနးများ မလျာပါး ကနခမး လာသည အကျ းဆကများကလညး စတင မတ ကကမနကကရပပ ြြစပါသည။ ယငး အကျ းဆကများက အချနနငအမျ ကကးထားလာမနပပး အစားအစာနင မရ မလမလာကမ၊ လ အသးအမဆာင အများအြပား မေးနနး ြမငတကလာမနင မြမနင မရထအတက ပပငဆငမ တးပားလာြခငးတ ပမ များြပားလာပါသည။ သဘာဝအရငးအနးများအတက ယဉပပငရမ ကကးထားလာမက ပဋပကခနင မနရပမရမြပာငးမများ၊ ရာသဥတ မြပာငးလြခငးနင မရကကးမနင မးမခါငမရရားမ ကသမသာ သဘာဝ မဘးအနတရာယများအား ခစားရနငမတက ပမ ဆးရားမစပါသည။ ရပပငးဆငရာနင စတပငးဆငရာ ကျနးမာမရးအမြခအမနနင သာယာဝမြပာမဆငရာ မယယယျ ကျဆငးယယငးမ ရလာနငပပး ပဋပကခနင မနရပ မရမြပာငးမ တက ပ၍ပင ြြစမစနငပါသည။

ကျနးမာမသာ မဂဟစနစများသည ကျနပတ ရငသနမရး၊ သာယာ စညပငမရးအတက အသကတမျ အမရးပါသည

အနစချပ page 15

ပ ၆။ မဂဟစနစ ဝနမဆာငမများပပးမပးသည ဝနမဆာငမများ သည မဂဟစနစများမ ရရသည အရာများ ြြစပပး ထနးမကျာငးမပးသည ဝနမဆာငမများသည မဂဟစနစ လပငနးစဉများ၏ ထနးမကျာငး မပးမမ ရရမသာ အကျ းမကျးဇးများ ြြစကာ ယဉမကျးမဆငရာ ဝနမဆာငမများသည မဂဟ စနစမ လအများ ရရ ခစား ရမသာ အမကာငအထည မြပ နငသည အကျ းမကျးဇးများ ြြစ၍ မထာကကမပးသည ဝနမဆာငမများမာ အြခား မဂဟစနစ ဝနမဆာငမများ၏ ထတလပမ ြြစစဉအတက လအပသည ဝနမဆာငမများက ဆလသည။ ရာစနစ မဂဟစနစ ဆနးစစချက၊ ၂၀၀၅ မ မြငမးသည။

လသားတ၏ ြအားများ တးလာမက သဘာဝ အရငးအနး များက ြပနလညြြညစမး နငသည ထက ပြမနမသာ နနးြြင ြပနးတးမစမနသည

Raw mate

rialsFoo

dMental and physical health

Recreation

and ecotourism

Spiritual and religious values

Nutrient cycling

Photosynthesis

Moderati

on of

extrem

e event

sPo

llinati

on Disease andpest regulation

Water purification

and waste treatmentErosion regulation

Water regulation

Climate regulation

Air quality regulation

Fresh waterMedicinal resources

Soil formation

Aesthetic values

ECOSYSTEMSERVICES

PROVISIONINGREGULATING

SUPPOR

TING

CULTURAL

မာဒါဂကစကားတင အစအြပင ဒမရမတာများ ြပနလည အသက သငးြခငးဒမရမတာများက ကမးရးတနးများက အဓကအားြြင ရာသဥတ မြပာငးလမက သယမဆာင လာခမသာ ပ၍ ဆးရားသည မနတငးများနင လငးြြစမပါမ ြြစစဉများ ကသမသာ အမရးကကးသည ြြစစဉများမ ကာကယ ထနးညမပးသည။ ၎ငးတက ဆတယ မပးသည အရာဝတထများ အြြစလညး လပမဆာငမပးပပး ဧရယာတစခချငးအလက ကာဘန ဆတယမပးနငမသည အြခားသစမတာအမျ းအစား အားလးထက ၃ မ ၅ ရာခငနနး အထ ပမပါသည။ သမသာလညး ဒမရတာများသည ပမ ြပနင ခရးသားလပငနး ြ ပြးလာမ သမဟတ ထငးမးအြြစ သးရနနင အမဆာကအအ မဆာကလပရာတင အသးြပမ တမကကာင ရငးလငးခရပပး မပျာကကယလာကကရသည။ ကမးရးတနး ကာကယမတာများ တညမထာငြခငးနင မဒသခလထအား ဤသစမတာများ၏ ဆကစပ ြြစတညမက ထနးသမးရငး အသကမမးဝမးမကျာငး ြပနငမအာင ကညမပးြခငး ကသမသာ ဒမရမတာ များအား ပညာသားပါပါ အသးြပြခငးသည သဘာဝနင လသားတအတက အလနပင အမရးကကး လပါသည။

အမနာက အနဒယသမဒဒရာ ကမးရးတနးတမလျာက ဟကတာ တစသနးခန ရသည အကျယြပနဆးမသာ ဒမရမတာ မပါကမရာကမက ကငညာ၊ မာဒါဂကစကား၊ မဇမဘစနင တနဇနနးယားတ၏ ြမစဝကျနးမပါ မဒသများတင မတရရပါသည။ ကနးမြမနင ပငလယ အကကားရ ဇဝဇတစခ ြြစသညနငအည ဒမရမတာများသည ငကများနင ကနးမန နတက သတတဝါများမသည မရဝက၊ ပငလယလပ ငါးမျ းနင ငါးအမျ းမပါငး များစာအထမသာ သတတဝါ အမျ းမပါငး မြမာကများစာ တအတက မနထငရာ အမပင ြြစပါသည။ ထ ြပင စးပားမရးအရ အမရးပါသည ဤကမးရးတနးတမလျာက မနထင မပါကပားကကသည ပစနများ သညလညး လပခမဘးကငးစာ ဥချြခငးနင သားမပါကြခငးတအတက ဒမရမတာ များက မခကကရပါသည။

မာဒါဂကစကား၏ အမနာကဘကကမးရ မလာကမဒသတင မဒသခလထသည ၎ငးတ၏ အသကမမးဝမးမကျာငးအတက အမရးပါလမသာ ဆးရးခရသည ဒမရမတာများက ြပနလည ကစား အသကသငးရန လပမဆာငမနကကပါသည။ ၂၀၁၅ စကတငဘာလမ စ၍ မာနမဘ မကျးရာမ ကျား၊ မ၊ ကမလးသငယမကျန အားလးသည ဒမရမတာ ထနးသမးမရးနင ြပနလည အသကသငးမရး လပငနးအတက အဓက ပဂဂလများ ြြစလာ ခပါသည။ ဒမရမတာများ ြပနလည အသကသငးြခငးက ငါးများနင ဂဏနးများ ြမးယ ရရနငမစြခငးြြင ပမန ဝငမငရရမစသလ ရာသဥတ မြပာငးလမ ဒဏကလညး ခခမပးသြြင မဒသခ လထက များစာ အကျ းြပပါသည။ မကျးရာလထသည သစမတာ ြပနလည စကပျ းြခငး လပငနးစဉတင ပးမပါငး ပါဝငခ ကကပပး မကျးရာဝနးကျငတင ဒမရမတာ ပျ းပငမပါငး ၉၀၀၀ ဝနးကျငက စကပျ းခ ကကသည။ မာနမဘ ပပးမနာက အြခားမသာ ရပရာလထများသညလညး ပျ းပငမပါငး ၄၉၀၀၀ က အတတက စကပျ း ခ ကကသည။ မဒသခလထနင ၎ငးတ၏ သစမတာများအတက အနာဂတမာ တည စစမနသည မအာငြမငမပ ြြစပါသည။

© W

WF - M

adagascar

WWF သကရကမဘာမြမ အစရငခစာ ၂၀၁၆ page 18

ကမဘာမြမအမပါ လသားတ၏ ထခက သကမရာကမစမများသမငးတမလျာက လသားတ၏ ြ ပြးလာမ၏ ထခကသကမရာကမများအား သဘာဝ တရား၏ ခယနငစမးသည အကနအသတြြငသာ ရခသည။ လနခမသာ ကာလများတင ညစညမးမစမနင အြခားမသာ ြအားများက မဒသအဆင သဘာဝပတဝနးကျငက အဓက ပျကဆးယယငးမစခသည။ သမသာလညး ယခအခါတငမ ကျနပတသည ကမဘာမြမ တစခလး အတငးအတာြြင သဘာဝတရား၏ ခနငရည အကနအသတက ထပါးလာခ ပပ ြြစသည။ ကမဘာ လဦးမရသည ၁၉၀၀ ြပညနစတင ၁.၆ ဘလယခနသာ ရခရမ ယမနအခါ ၇.၃ ဘလယ ရလာခ ပပ ြြစသည။ ဤကာလများအတငး နညးပညာ တထငြနတးမနင ရပကကငးမလာငစာသး စမးအင အသးြပမတက တးတကများြပားလာမသာ အရငးအြမစ လအပမက ကာမမစရန အကအညမပးခသည။

မတသားြယ အမကာငးဆးမာ ၁၉၀၀ ြပညနစများ အမစာပငး ကာလတင နကထရဂျင ဓာတမငအား အမးနးယားဓာတမငအြြစ မြပာငးလနငရနအတက စကမလပငနးဆငရာ နညးလမးက မြာထတနငခ ကကသည။ ရလဒြြစမသာ ြဒပမပါငး မြမဩဇာသည ယခအခါ ကမဘာလဦးမရ၏ ထကဝကခနက အကျ းြပမနရသာမက မလ၊ မရနင မြမဆလာ ညစညမးမ များကပါ ြြစမပါမစခသည။ အဆငသငစာ ရရလာမသာ ရပကကငး မလာငစာများ သညလညး အမသးနင စကမကနထတလပငနး သးအတက စမးအငက ထတလပမပးပပး ကမဘာလးဆငရာ ကနသယမက ြြစမပါနငမစခသည။ သမသာလညး မလထအတငး ကာဘနဒငမအာကဆက ပါဝငမက ြမငတကမစပပး ကမဘာကကး ပမနးလာမ ြြစစဉကပါ ြြစမပါမစခသည (ပ x)။

လသားတ၏ လပမဆာငမများနင ဆကစပမနမသာ အရငးအြမစများ အသးြပမတက အထးသြြင ၂၀ ရာစ အလယပငးမ စတင၍ တြြညးြြညး တးတက များြပားလာခ ပပး ကျနပတ၏ တးတကမနင ြ ပြးမတက ြြစတညမစခမသာ ပတဝနးကျငဆငရာ အမြခအမနများမာမ စတင၍ ယယငးလာခသည။ တစကမဘာလး အတငးအတာအားြြင ရငဆငမနရမသာ မဘးအနတရာယများက ရငဆငတ ြပနရနသည ကျနပတ ရငဆငခြး သမျထက အစမတန ပခကခမသာ စနမခါမ ြြစသညမာမတာ သသာလပါသည။ ကမဘာမြမစနစဆငရာ ရြမငမတစခက လသားတ၏ လပမဆာငမများနင ယငးတ၏ ကမဘာ သဘာဝ အမနအထား အမပါ ဆးကျ းသကမရာကမများအကကား ရပမထးလမသာ ဆကစပမက မလလာနငရန ကျနပတအား ကညမပးပါသည။ ယငးက မဒသတငး အမြပာငးအလများက အြခားမသာ ပထဝဆငရာ အမနအထားတစခတင အကျ းဆက ြြစမပါမစနငပက သြမငမစပပး စနစတစခက လမးမးသည သကမရာကမများသည အြခားစနစများကလညး ထခကနငသည ဆသညက သမဘာမပါကမစသည။

လသားတ လပမဆာငမများနင တြကပါလာမသာ အရငးအြမစများ သးစမတ တစစထကတစစ တးလာသညနင ကျနပတ၏ ြ ပြးမနင တးတကမ က ထနးမကျာငးမပးမနသည သဘာဝပတဝနးကျင အမြခအမနများမာ စတင၍ ယယငးလာသည

အနစချပ page 19

ပ ၇။ “မဟာ အရနြမငတကမကကး”အြြစအပျကများက မညသည အရယ ပမာဏြြင မြပာငးလမနသည ဆသည လားရာက မြာညနးမသာ ပများ။ Source: IGBP, 2016. Plots based on the analysis of Steffen et al., 2015b.

BRICS နငငများOECD နငငများတစကမဘာလး

ကျနနငငများ

အညနး

WORLD POPULATIONbi

llion

1750 1800 1850 1900 1950 20000

1

2

3

4

5

6

7

8

FERTILIZER CONSUMPTION

mill

ion

tonn

es

1750 1800 1850 1900 1950 20000

20406080

100120140

200180160

TROPICAL FOREST LOSS

% lo

ss s

ince

170

0 A

D

1750 1800 1850 1900 1950 20000

5

10

15

20

25

30

CARBON DIOXIDE (CO2)

part

s pe

r m

illio

n

1750 1800 1850 1900 1950 2000270

300

330

360

390

FRESHWATER USE

thou

sand

km

3

1750 1800 1850 1900 1950 20000

0,51

1,52

2,53

3,5

4,5

4

0

10

20

30

40

50

60

70

80

1750 1800 1850 1900 1950 2000

mill

ion

tonn

es

MARINE FISH CAPTURE

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

mill

ion

vehi

cles

1750 1800 1850 1900 1950 2000

TRANSPORTATION

WWF သကရကမဘာမြမ အစရငခစာ ၂၀၁၆ page 20

ကမဘာမြမဆငရာ အကနအသတများကမဘာမြမဆငရာ အကနအသတများ မမဘာငက ကမဘာမြမစနစတစခ၏ ရမထာငမ ရြမင နငရန ဥပမာတစခ ြြစပါသည။ ယငးက ကမဘာလးဆငရာ သးစမနင ထတလပမတက သဘာဝနင လသားတ၏ စနစများအမပါ တး၍ အနတရာယကျမရာကမစမနသည ပစက မြာြပသည။

ကမဘာမြမ စနစ၏ လပမဆာငမအား မြပာငးလမစခသည လသားတ ြပလပခမသာ အရာ ကးခသည ကမဘာမြမဆငရာ အကနအသတများ၏ အမြခအခ အမကကာငးအရငးက ြြစမစသည (ပ X)။ ၎ငးတမာ ၁) ဇဝရပဝနးဆငရာ ြပညစြြစတညမ (သမဟတ မဂဟ စနစများနင ဇဝမျ းစမျ းကများ ပျကဆးယယငးမ)၊ ၂) ရာသဥတ မြပာငးလမနင ၃) ယငးနင တြက ြြစမပါလာခသည သမဒဒရာများ အကဆစသဘာဝ ရလာြခငး၊ ၄) ကနးမြမစနစ မြပာငးလြခငး၊ ၅) မရရည အကျ းမကျးဇးက ထညသငး မစဉးစားမသာ မရချ မဒသ အသးြပပများ၊ ၆) ဇဝဘမဓာတဆငရာ စးဆငးမ (ဇဝရပဝနးအတငး နငထရဂျငနင မြာစြရပ စးဝငမများ) က မပငမမသက ြြစမစြခငး၊ ၇) မလထတငး ပါဝင ပစစညးများအား မြပာငးလမစြခငးနင ၈) သဘာဝ မဟတသည အရာများြြင ညစညမးမစြခငး၊ ၉) စထရာတစြးယား မလထအလာအတငး အဇနးဓာတ မလျာပါး မစြခငးတ ြြစပါသည။ ကမဘာ မဂဟစနစ၏ လပမဆာငမနင ခနငစမးတက ပမ နားလည လာသညနငအမျ ကမဘာမြမဆငရာ အကနအသတများသည အဆပါ အမရးကကးလသည ကမဘာမြမစနစခများ၏ လပမဆာငမအတက မဘးကငးမသာ အကနအသတများက အမသးစတ မြာြပမနသည။ သတမတထားမသာ မဘးကငးစာ လပမဆာငနငသည နယပယ အတငးတင လသား အသကအဝနးတ အမနြြင ြ ပြးမဝစည နငပါသည။ ယငး အကနအသတများထက မကျာလနရန ကျနပတအမနြြင တနးအားမပးြခငးသည ကျနပတ မခမနကကရမသာ အရငးအြမစများအား ြပနလည မရနငမတာသည မြပာငးလမများ ြြစမပါမစြခငးပင ြြစပါသည။

ဤမနရာတင အကနအသတများအား မကျာလနြခငး၏ ဇဝရပဆငရာနင လမမဗဒဆငရာ သကမရာကမများနင ပတသက၍ သပပပညာဆငရာ လမားနငမ ဒဂရ အနညးငယ ရမသာလညး လကရ ဆနးစစမလလာမက လသားတအမနြြင အထကပါတအနက စနစ မလးခက ယငးတ မဘးကငးစာ လပမဆာငနငသညထက မကျာလနမအာင တနးအား မပးမနခ ပပး ြြစမကကာငး ြပသမနသည။ ဆကစပ၍ ရနငမသာ တစကမဘာလး အတငးအတာ အားြြင လသားတအမပါ သကမရာကမများနင မဘးအနတရာယများသည ရာသဥတ မြပာငးလမ၊ ဇဝရပဝနးဆငရာ ြပညစ ြြစတညမ၊ ဇဝဘမဓာတဆငရာ စးဆငးမများနင ကနးမြမစနစ မြပာငးလမများတင မတ ြမငမနကကရပပ ြြစပါသည။ အြခားမသာ စာရငး မကာကယမများကမ မရချ မဒသများ အသးချမသညလညး မဘးကငးမ အမနအထားက မကျာလနမနပပဟ ြပမနသည။

ကမဘာမြမဆငရာ အကနအသတများ အယအဆသည မဘးအနတရာယ ကကးကကးမားမား ြြစလာရန အလားအလာရသည အမြခအမနများဆငရာ လကရ နားလည သမဘာမပါက မက စဆညးရန အသးဝငလသည။ ထ ြပင သဘာဝစနစများအား စမမအတက ကကတင ကာကယမရးဆငရာ အမြခခ သမဘာတရားများ ချမတ အသးြပြခငး၏ အမရးပါမ က အသားမပး မြာြပမနသည။ ကမဘာမြမဆငရာ အကနအသတများအား ရာမြ ဆးြြတ ြခငးနင အမလးထားြခငးသည ကျနပတ သရထားမသာ အနသရပဆငး မခတသည သကရတအတက သာမတာငသာယာ ရမတာမဟတဆသည အချက ြြစလာနငမချက များစာ မလျာချမပးနငပါသည။

ကမဘာမြမဆငရာ အကနအသတများ အယအဆက ကမဘာစနစအား လသားတက မနာငယက ြပမမ များ၏ အနတရာယက မြာညနးသည

ဆနးစစမလလာမက လသားတသည ဤစနစများအနက မလးခ၏ မဘးကငးစာ လညပတနငသည အကနအသတက မကျာလန သးစမနပပြြစမကကာငး ြပသမနသည

မသချာသညအချကမာ အြခားအချကများက မမြြရငးဘ အကနအသတ တစခတညး ကသာ မရးချယ၍ မြြရငး မရနငဆသည အချကပင ြြစသည။ ကမဘာမြမဆငရာ အကနအသတများ အတငး မြပာငးလမများသည တစခနင တစခ သးြခားဆ မဟတဘ တစခတင အမြပာငးအလ ြြစမပါြခငးမကကာင အြခားအကနအသတ ကဏဍများတငပါ မြပာငးလမ ြြစမပါမစပါသည။ ကနးမြမစနစ မြပာငးလြခငး၊ ဇဝဘမဓာတဆငရာ စးဆငးမ များနင ဇဝရပဝနး ြပညစ ြြစတညမဆငရာ အြခားမသာ စနစခများ၏ အခနးကဏဍက ထညသငး စဉးစားမ မြပဘ နညးပညာသစများ အသးြပြခငးနင ထတလတမ မလျာချြခငး တ ြြင မလထအတငး ကာဘနဒင မအာကဆကများ ြယရားကာ ရာသဥတ မြပာငးလမက ထနးချပရန ကကးစားခပါက အနသရပဆငး မခတကာလ တမလျာက မရရညတညတမည လမးစဉတစခ စစဉမရးဆနငလမမည မဟတမပ။

အနစချပ page 21

ပ ၈။ ကမဘာမြမဆငရာ အကနအသတများ

အစမးမရာငဇသည မဘးကငးစာ လညပတနငသည နယမြမ (အကနအသတ မအာက) ြြစပပး အဝါမရာငဇက ကမဘာမြမ စနစ၏ တညပငမမက ယယငးမစမည အနတရာယ တးလာမနမသာ မမရရာသည နယမြမ ြြစကာ အနမရာငမာ ကမဘာမြမစနစအား ဟလဆငးပစ တညပငမမနသည အမနအထားမ တနးထတမနမသာ အနတရာယြမင ဇ ြြစသည။ ကမဘာမြမဆငရာ အကနအသတသည အတငး ဘက စကဝငးအထ အတငးတင တညရသည။ (Steffen et al., 2015).

မမရရာမဇက မကျာလန (အနတရာယြမင)မမရရာမဇအတငး (အနတရာယ တးလာ)အကနအသတမအာက (မဘးကငး)

အညနး

Biosphere integrity

Climate change

Novel entities

Land-systemchange

Freshwater use

Biogeochemical flowsOcean acidification

Stratosphericozone depletion

Atmosphericaerosol loading

Extinction rate

Loss of ecological functions

PhosphorusNitrogen

WWF သကရကမဘာမြမ အစရငခစာ ၂၀၁၆ page 22

စားသးမဆငရာ မဂဟစနစ မြခရာခ တငးတာမတရမ၁၉၇၀ ခနစ အမစာပငးကတညးကပင လသားတသည ကျနပတ၏ ကမဘာမြမကကးက မပးနငသညထက ပ၍ မတာငးဆမ ြပလာခ ကကသည။ ၂၀၁၂ ခနစတင ယငးနစ အတက သဘာဝအရငးအြမစနင ဝနမဆာငမများအား လသားထ သးစနငရနအတက ကမဘာ ၁၆ လးစာနင ညမျမသာ ဇဝ စမးအငစက မထာကပမပးနငြ လအပခသည။ ထကသမသာ အတငးအတာြြင ကမဘာမြမကကး၏ ဇဝစမးအငစထက မကျာလနမနြခငးမာ မရတကာလ အတငးသာလျင ြြစနငမပမည။ ကာလတ အတကသာလျင သစပငများ အရယမရာကချန မတငမ မစာစးစာ ကျနပတ ခတယနငမည၊ ပငလယ သမဒဒရာများ အတငး ငါးများ ြပနလည ြပည ပြးလာြခငး မရမ ပမ ြမးဆးနငမည သမဟတ သစမတာများနင ပငလယ သမဒဒရာများက စပယနငမသာ ပမာဏထက ပလနကာ မလထ အတငးသ ကာဘနဓာတမငများ ထတလတနငမည ြြစသည။ ဤသ အလနအကျ ထတယ သးစြခငး၏ မနာကဆကတများမာ သသာစာပင ငါးြမးလပငနးများ ထခက ြခငး၊ မခကျကစားရာ နယမြမနင မျ းစတ အမရအတကများ ကျဆငးြခငး အြပင မလထအတငး ကာဘနဓာတမင ထထပ တးပားလာြခငးတ ြြစကကသည။

သဘာဝ ပတဝနးကျငအမပါ လသားတ၏ ြအားမပး သကမရာကမ မနာကဆကတများ အြြစပင ပမအသအမတြပ၊ မတရလာကကရာ လအသငးအဝငးအမနြြင မကကာငးကျ း ဆမလျာမသာ စးပားမရးအရတ ြပနမတစရပ ြပလပရဦးမည ြြစသည။ လနခသည နစမပါငး ၄၀ အတက ရရထားမသာ မဂဟစနစ မြခရာခ တငးတာမတရမ အချကအလက များအရ မဆသမလာကမသာ စစမပါငး ကမဘာလးဆငရာ မဂဟစနစ မြခရာခ တငးတာ မတရမ ပမာဏ မလျာကျြခငးများသည သဘာဝတရားအမပါ လသားတ၏ ထခကမစမ အား ကနသတနငမရး ရညရယ ချမတသည မဝါဒများနင ဆကစပမနြခငး မရပါ။ ယငးအစား အဆပါမလျာကျမများမာ ၁၉၇၃ ခနစ မရန အကျပအတညး၊ ၁၉၈၀-၈၂ ခနစ များအတငး အမမရကနြပညမထာငစနင OECD နငငများ၏ နကရငးလသည စးပားမရး ကျဆငးမများနင ၂၀ဝ၈-၂၀ဝ၉ ခနစ ကမဘာလးဆငရာ စးပားမရး ကျဆငးမကသ အမရးပါသည စးပားမရး အကျပအတညးများမကကာင တနြပန ြြစမပါမများသာ ြြစမနပါသည။ ထမျသာမက စစမပါငး မဂဟစနစ မြခရာခ တငးတာမတရမ ပမာဏ မလျာကျြခငးများသည ယာယသာ ြြစခ ပပး မနာကပငး၌ လျငြမနစာ ြပနလည တးတက လာခသည။

ငါးြမး နယမြမများစကပျ းမြမအမဆာကအအ တညမဆာကပပး မြမသစမတာထကပစစညးများစားကျကမြမ

ကာဘန

အညနး

ပ ၉။ ကဏဍအလက ကမဘာလး ဆငရာ မဂဟစနစ မြခရာခ တငးတာမတရမနင ကမဘာ ဇဝစမးအငစ၊ ၁၉၆၁-၂၀၁၂

လသားတ၏ မဂဟစနစ မြခရာခ တငးတာမတရမတင အဓက လမးမးထားသည ကဏဍသည ကာဘနပင ြြစသည။ (၁၉၆၁ တင ၄၃ ရာနနး ရခရာမ ၂၀၁၂ တင ၆၀ ရာနနး ရလာခသည။) ယငးသည တစကမဘာလးအဆင မြခရာခ တငးတာမတရမတင သာမက ၂၀၁၂ တင မြခရာခ တငးတာခမသာ နငငနင နယမြမ မပါငး ၂၃၃ ခအနက ၁၄၅ ခတင အကကးဆး ကဏဍ ြြစသည။ ယငး၏ အဓက အမကကာငးရငးခမာ မကျာကမးမသး၊ မလာငစာဆနင သဘာဝဓာတမင ကသမသာ ရပကကငးမလာငစာများ မလာငကျမး မ မကကာင ြြစသည။ အစမးမရာင မျဉးမကကာငးက ကမဘာကကး၏ အရငးအြမစများနင မဂဟစနစ ဝနမဆာငမများ ထတလပ မပးနငစမး (ဇဝစမးအငစ ဟ မခါသည) ြြစသည။ ယငးသည အထကသ အနညးငယ တကရပ ြပမနသညမာ အဓကအားြြင စကပျ းမရးလပငနးများ၏ ထတလပနငစမး တကလာမ မကကာင ြြစသည။ (Global Footprint Network, 2016) အချကအလကများက ကမဘာမြမ ဟကတာ (gha) ြြင ြပထားသည။

1961 1970 1980 1990 2000 20120

10

20

Billi

ons

glob

al h

ecta

res

(gha

)

World biocapacity

အနစချပ page 23

စားသးမဆငရာ မဂဟစနစ မြခရာခ တငးတာမတရမအမပါစးစမးြခငးမဂဟစနစ မြခရာခ တငးတာ မတရမသည သဘာဝအရငးအြမစများ ထတလပရနနင စနထတ ပစစညးများ (လကရ အားြြင ရပကကငးမလာငစာ၊ မြမအသးချမ မြပာငးလြခငးနင ဘလပမြမတမ ကာဘနဒင မအာကဆဒမျသာ) စပယရာတင လအပမသာ ဇဝပငးအရ ထတလပနငစမးရသည ဧရယာ ပမာဏအတက သဘာဝတရားအမပါ လသားတ၏ လအပမနင ညမျသည။ ယငးတင လအပမအမျ းအစားမြခာကမျ းအား ထညသငးစဉးစားထားသည။

သးနစကမြမဆငရာ မြခရာခတငးတာမတရမ လသားတ၏ စားသးမ၊ တရစဆာန မမးြမမရး၊ အစာ၊ ဆထကသးနများနင ရာဘာ တအတက အစားအစာနင အမျငဓာတ ထတလပနငမရး လယယာမြမဆငရာ လအပချကက ဆလသည။

စားကျကမြမမြခရာခတငးတာမတရမ အသားအလငာ လညးမ ကာငး၊ နနင နထက ပစစညးအလငာ လညးမ ကာငး၊ သားမရ အလငာ လညးမ ကာငး၊ အမမးအမငအလငာ လညးမ ကာငး မမးြမမရးလပငနးများ မဆာငရကရန မမးြမမရး စာကျကမြမများဆငရာ လအပချကက ဆလသည။

ငါးပစနြမးဆးရာ မနရာများမြခရာခတငးတာမတရမ ပငလယစာ ြမးယရရမ သမဟတ ငါး၊ ပစန၊ ကဏနးမမးြမမရးတအား ပပးရာတင လအပမသာ နစစဉ ပငမ ထတလပနငမ (ြငတပလနတန) အား ြြညဆညးရန လအပမနသည ပငလယသမဒဒရာ မရငနနင ြမစမချာငး အငးအင မရချ မဂဟ စနစများ ဆငရာ လအပချကက ဆလသည။

သစမတာထကကနမြခရာခတငးတာမတရမ ထငး၊ မပျာြတနင သစမတာ ထကကနများ ရရမရးဆငရာ လအပချကက ဆလသည။

အမြခခအမဆာကအအ ထထပရာမြမ မြခရာခတငးတာ မတရမ သယယပမဆာငမရး၊ အမရာနင စကမဘကဆငရာ ြစညးထားရမများ အပါအဝင အမြခခအမဆာကအအအတက လအပမနမသာ ဇဝပငးအရ ထတလပနငစမး ရသည ဧရယာများအတက လအပချကက ဆလသည။

ကာဘနမြခရာခတငးတာမတရမ အြခား တစနညးနညးြြင ပငလယ သမဒဒရာများက စပယထားသည ကာဘနများ မဟတဘ ကာလရည တညတစြမနမသာ ကာဘနဓာတမငများအတက ရမနနငမည ကနဦး မလ မဂဟစနစများအြြစ သစမတာများအား လအပချကက ဆလသည။

WWF သကရကမဘာမြမ အစရငခစာ ၂၀၁၆ page 24

စားသးမဆငရာ မဂဟစနစ မြခရာခ တငးတာမတရမအား မြမပထတြခငးစစမပါငး စားသးမ ပမာဏ အမျ းမျ း ကြပားြခငးမကကာင လတစဦးကျ ပျမးမျ စားသးမဆငရာ မဂဟစနစ မြခရာခ တငးတာမတရမများမာ နငငအလက ြခားနား မနကကသည။ ထ ြပင လတစဦးချငးစ၏ မြခရာခ တငးတာမတရမ အစတအပငးများ အမပါ လအပချက အရလညး ယငးသမတရမများ မြပာငးလ မနကကသည။ အဆပါ အစတအပငးများတင မနထငသများ စားသးသည ကနစညနင ဝနမဆာငမများ၏ အမရအတက၊ အသးြပခမသာ သဘာဝအရငးအြမစများနင ယငးကနစညနင ဝနမဆာငမများ ထတလပရန ထတလတခသည ကာဘနတ ပါဝင ကကသည။ ပ ၁၀ သည ၂၀၁၂ ခနစအတငး နငငအလက လတစဦးကျ ပျမးမျ မဂဟစနစ မြခရာခ တငးတာ မတရမအား ြပသထားသည။

ပ ၁၀။ ၂၀၁၂ ခနစတင နငငအလက လတစဦး ပျမးမျ မဂဟစနစ မြခရာခ တငးတာရရမက ကမဘာမြမဟကတာြြင ြပထားပ

၂၀၁၂ ခနစ၏ နငငအလက လတစဦးချငး၏ မဂဟစနစ မြခရာခ တငးတာရရမ ပမာဏြပ ကမဘာမြမပ။ မနာမဝနင ဘရနဒ နငငများအတက ၂၀၁၂ ခနစ အချကအလက မရရခမသာမကကာင ၂၀၁၁ ခနစကသာ ရညညနးပါသည။ (Global Footprint Network, 2016) အချကအလကများက ကမဘာမြမဟကတာ (gha) ြြင ြပထားသည။

1.75 - 3.5 gha

3.5 - 5.25 gha

5.25 - 7 gha

> 7 gha

အချကအလက မလမလာကပါ

< 1.75 gha

အညနး

အနစချပ page 25

လတစဦးကျ ကကးမားသည မဂဟစနစ မြခရာခ တငးတာမတရမ မပါမပါကရာ နငငများ အနက ကာဘန အစတအပငးမာ ရပကကငးမလာငစာများ သးစမနင စမးအင အထး လအပသည ကနစညများ အသးြပမ တမကကာင အထးတလည ြမငမားမနပါသည။ နငင အမတာများများတင လတစဦးကျ မဂဟစနစ မြခရာခ တငးတာမတရမများမာ လတစဦးကျ မဝစအြြစ ရရနငမသာ ကမဘာလးဆငရာ ဇဝစမးအငစ (1.7 ga) ထက မြခာကဆခန ပမ များြပားလျက ရသည။ ယငးအချကက အဆပါ နငငများတင မနထငသများ အမနြြင ကမဘာမြမကကး၏ အရငးအြမစများမ ၄ငးတအတက မျတ သငမလျာသည မဝစပမာဏထက ပမကာ မမာငပငစး ထားသြြင သဘာဝတရားအမပါ အချ း မညမသာ ြအားဒဏက ကျမရာကမစလျကရမကကာငး သယဝက ညနးဆမနသည။ အဆပါ အတငးအတာ၏ အြခားတစြကမ ဆပါက ကမဘာမပါရ ဝငမင အနမဆး နငငများ အနက အချ သည ကမဘာလး အတငးအတာအားြြင လတစဦးကျ ရရနငမသာ ဇဝစမးအငစ ပမာဏထက ထကဝကခန နညးသည လတစဦးကျ မဂဟစနစ မြခရာခ တငးတာ မတရမြြင ရပတညမနကကရာ ယငးနငငများတင မနထငသ များစာတသည အမြခခ လအပချကများက ြြညဆညးနငမရး ရနးကနမနကကရ မကကာငး ြပသမနသည။

တရတနငင လးအပစ ကနးြပငြမငအား မဂဟမဗဒဆငရာ ြပနလည ထနးသမးြခငး ကမဘာအကကးဆး လမျ းစကကး မမးြားရာ မနရာြြစသည လးအပစ ကနးြပငြမင (Loess Plateau) သည တစချနတစခါက သစမတာနင ြမကခငးြပင ထထပမပါများရာ မနရာ ြြစခသည။ ကမဘာ အချကအချာအကျဆး လယဉမကျးမ ထနးကားရာများ အနကမ တစခ သည ယငးကနးြပငြမင၌ ရငသန ြ ပြးခစဉ တစချနတညးခနမာပင ဇဝမျ းစလငမ၊ သကရများ မလျာပါးလာြခငးတအြပင မအာဂနစပစစညးများစပ များြပား လာြခငး တလညး ရမနခရာ အမပါယ မြမမျကနာြပငအမနြြင အစဓာတအား စပယ ထနးသမးထားနငစမး မရမတာဘ ြပငသစနငင အရယအစားမျ ရမသာ မြမ ဧရယာက မြခာကမသ သားမစမတာ သည။ မဆးမြမ ပျကစးမနသည မအာဂနစပစစညးများထမ ကသဇာဓာတအား အပမတမစ အသးြပြခငး မရလျင မြမဆလာ အမနြြင ကသဇာဓာတ ြြစထနးနငမ မပျာကဆးကာ မရ၊ မလ တမကကာင ြပနးတးပပး ကျတတးမြမကကး ြြစသားမစသည။ လနခမသာ နစမပါငး ၁၀ဝ၀ ခနက တရတနငင အမစာဆး မငးဆကများ၏ အချးြယ မနထငရာသည ဓနဥစစာများ၊ စမးပကား ကကးမားမများ၏ စနခာြခငး ခခရသည။ ၁၉၉၀ အလယပငး နစများ မလာကတင “တရတနငင၏ မသာက” ဟ သကကမသာ ထပြပနတလလ ြြစပား မနသည မရကကး မရလျြခငး၊ မးမခါငးြခငးနင စားနပရကခာ ရားပါးြခငးတ အတက ယငး ကနးြပငြမငမာ နာမညမကျာကကားလျက ရမပပပ။

ယမနတင လးအပစ ကနးြပငြမင၏ ဧရယာအများအြပားက ြပနလည ထနးသမးထား ပါသည။ မဂဟနင စးပားမရးဆငရာ မြမများ ခြခားထားြခငးနင မလကားထစ စကခငးများ၊ နနးြမးကကများ၊ နနးတားဆညများနင မးမရ စမဝငနငမရး အြခား နညးလမးများက မရးချယ သတမတမပးြခငးတ ြြင အမြပာငးအလများ ြပလပထား ပါသည။ တစချနတညး မာပင မဂဟပငးဆငရာ မြမများ၌ သစပင အများအြပား စကပျ းြခငးနင စးပားမရးဆငရာ မြမများမပါတင မရရည အကျ းရပပး ရာသဥတနင သငမလျာမသာ စကပျ းမရး နညးစနစ များက အသးြပြခငးတမ တဆင သကရ အမရအတကနင မအာဂနစ အရာဝတထများ တးပားလာမစရန ကကးပမးခ ကကသည။

ြပနလညထနးသမးမရးအတက အမရးကကးသည မြခလမးတစရပမာ လပခစတချရမသာ မဂဟစနစ ဝန မဆာငများသည မရရည၌ ကနစညနင ဝနမဆာငမများ ထတလပြခငး၊ စားသးြခငးတထက ပမ အြးတနမက ကာငး နားလညလာြခငးပင ြြစသည။ ထမကကာင မြမများက တတနငသမျ မဂဟပငးဆငရာ မြမများအြြစ များနငသမျ များများ သတမတ မပးထားရန သငမလျာလသည။ ယငးသ မဆာငရကြခငးက အလလ တနြပန အကျ းရလဒ က ြြစမပါမစမညြြစရာ ထတလပနငမ စမးပကား တးတကမစရန ရငးနးြမပနမနင ထတလပမ တက ပမသးငယသည ဧရယာများ၌ စစညးကာ မဇာကချလပကငလာမစမည ြြစသည။ ယငးက မကာငးစာ လညပတမနမသာ မဂဟစနစများအမနြြင ယယငး ပျကစး မနမသာ စနစများထက ပမ ထတလပနငစမး ရမကကာငး ရငးလငးသည သရပမြာမ တစခ ြြစလာပါမည။

လးအပစ ကနးြပငြမငနင ပတသကသည လပငနးက ကကးမားလမသာ အတငးအတာြြင ယယငးမနမသာ မဂဟစနစများက ြပနလည ထနးသမးြပြပငရန ြြစနငမကကာငး ြပသမနသည။ ယငးက ကျနပတအား ရာသဥတ၏ သကမရာကမများနင လကမလျာညမထ ရနငရန ကညမပးပပး ပမ ခနငရည ရလာမစရနနင ထတလပနငစမး တးတကလာမစရန ြပလပမပးသည။ လးအပစ ကနးြပငြမငက မဂဟစနစဝန မဆငမအား ထတလပမ၊ စားသးမ တထက ပ၍ တနြးထားြခငးက လသားတအား မရရည ရငးနးြမပနမများ ြပလပရနနင မျ းဆကအတက စဉးစားြခငး၏ ရလဒမကာငးများက ြမငနငရန မကကာငးကျ းစမလျာ သည မမဘာငတစခက မပးနငမက ကာငး ြပသမနပါသည။

© EEM

PC

WWF သကရကမဘာမြမ အစရငခစာ ၂၀၁၆ page 28

ရပမထးသည ကမဘာကကး၌ ြပဿနာ မြြရငးြခငးကျနပတအမနြြင လမစးပား ြ ပြးမ ြြစစဉက လသားများ၏ မကာငးကျ း ချမးသာနင ဇဝရပဝနးတနင ပဋပကခမြြစမသာ လမးမကကာငးမပါသ ထနးမကကာငး သားရန လအပမကကာငး သသာလပါသည။ သမသာ ကမဘာမြမဆငရာ အကနအသတများအား မကျာလန အသးြပြခငး၊ စားသးမဆငရာ မြခရာခ တငးတာ ရရမ တးပားလာမနြခငးနင သကရ ကမဘာမြမ အညနးကနးများ ဆကလက ကျဆငးမနြခငးတနငအတ ပါရလာသည တးပားလာမသာ စးရမြယအနတရာယများက တညတမကာငးမနမစမရး အားထတ ကကးပမးမများမာ ယမနအထ လမလာကသည အမနအထားသ မရာကရရန အလမး မဝးမနဆ ြြစမကကာငး ညနြပမနသည။ ထမကကာင မြြစမမန လအပသည အမြပာငးအလများအား သငမလျာ လ မလာကသည အတငးအတာ မရာကရလာမစ နငမည နညးလမးြြင ြ ပြးတးတကမစရန မညသများ စတင လပမဆာင နငပါမလ။

လသားစနစများအတငး အကျ းသကမရာကမရမသာ ထးြခားသသာသည မြပာငးလမ အတက မရမြြစ ရထားရမည လအပချကတစရပမာ သဘာဝပတဝနးကျင၊ လမမရးနင မဂဟစနစဆငရာ အဆငနမကျ ယယငးြခငးတက ြြစမစနငသည ဆးြြတချက ချမတြခငး ဆငရာ သမဘာသဘာဝ အမပါ နားလညထားရန ြြစသည။ မနစဉနငအမျ ထရလယနငချမသာ ဆးြြတချကများ၊ လပမဆာငမများ ြြစမပါလျကရပပး လအြအစညး နင ကမဘာပဂလစနစတအမပါ ြမငနငမသာ၊ မြမငနငမသာ အကျ းသကမရာကမ နစရပ စလးအား မပါမပါကမစပါသည။ ကျနပတ၏ ြပဿနာများအား မြာညနး ြပသမပးသည ရပမထးမ ရမနလငကစား ယငးြပဿနာများက မြြရငးရာတငမ ကျနပတအမနြြင အမပါယ အမြြများဆသာ မကကာခဏ မြခဦးလည ရာမြမတတကကသည။

စနစတကျ မတးမခါြခငးက ကျနပတအား ရပမထးသည ြပဿနာရပများက တစဆင ပပး တစဆင စစမဆး အမြြရာမစပပးမနာက အဆပါ အဆငများအကကား ဆကစပ မနမများက ဆနးစစ သးမစြခငးြြင မနကနမသာ မမးခနးများ မမးြမနးတတရန ကည မပးနငပါသည။ စနစတကျ မတးမခါြခငး အတက သးမလသးထ အရဆး နညးလမးတစခမာ “အဆင မလးဆင ြြင မတးမခါြခငး” ပစ ြြစသည။ ယငးနညးလမးက ရပမထးမသာ ြပဿနာရပများ၏ ပငရငးအကျဆး အမကကာငးတရားများနင အမြခခ လပရားြြစပျက တတပ များအား မြာထတ သရနငရန ဒဇငးြပလပ ထားသည။

ပထမအဆင အြြစအပျကများသည စနစတစခအတငးရ “ြမပမနမသာ မရခတး၏ ထပပငး အစနး” ဟသည ြြစရပ အမြခအမနမျ းကသာ ကယစားြပ မနသည။ အဘယမကကာငဆမသာ အြြစအပျကများသည လကဆပလကကင ြပနင သမဟတ ြမငသာ ထငသာရပပး ချကချငး လကငငးမျ းြြစကာ မဝါဒပငး မဆးမနးမနင ြပဿနာ မြြရငးမပးမရး ဝငမရာကမဆာငရကမ အများစတမာ ဤအဆင၌ မပါမပါက တတကကသည။ သမသာ ြြစရပများအား ကငတယ မြြရငးရာတငမ ကျနပတအမနြြင ြပဿနာ၏ ရငးြမစမဟတဘ အမပါယ လကခဏာရပများကသာ ကသမပးတတကကသည။ “အဆငမလးဆင ြြင မတးမခါြခငး” နညးလမးက ကျငသးြခငးအားြြင “ြမပမနမသာ မရခတး၏ ထပပငးအစနး” ဟမသာ မြြရငးနညးသည အဘယမကကာင အကျ း သကမရာကမ တာရည မခတတမကကာငးက ရငးလငးသားမည ြြစသည။ ြပဿနာရပသည အကယ၍ ကျနပတ၏ လမစးပားမရး စနစအတငး၌ နကရငးစာ အြမစတယ မနပါက ယငးအမနြြင အြခားမသာ မနရာ သမဟတ အြခားမသာ အချနများ၌ ြပနလည မပါမပါက လာမညသာ ြြစသည။

စနစ၏ ြအားများ၊ မမာငးနငအားများ၊ မလဇစြမစနင အမြခခ အမရတက ပ၍ နကရငးစာ နားလညမရးသည အမြြရာမများအတက လအပချက ြြစပါသည

ရပမထးမ ရမနလငကစား ယငးြပဿနာများက မြြရငးရာတငမ ကျနပတအမနြြင အမပါယ အမြြများ ဆသာ မကကာခဏ မြခဦးလည ရာမြမ တတကကသည

အနစချပ page 29

ဒတယအဆင မတးမခါြခငးမာ အစလက အြြစအပျကများ အမနြြင သသာ မတမလယ သည အြပအမများ သမဟတ ရလဒများ ြြစမပါလာမစရန ထပခါတလလ မပါမပါက မနသည အခါမျ း၌ ထကမပါလာမသာ ပစများနင သကဆငပါသည။ ဥပမာ တစခတညးမသာ ြြစရပမျ း ဆသညမာ စပါမားကတ၌ ဘာဝယမည ဟမသာ လတစဦး၏ မရးချယမ တစခ ြြစနငပါသည။ ယငးကသမသာ ြြစရပများက အတတက မပါငးရးလကပပး အချနြြစစဉ တစခအမပါ အစအစဉ တကျ ထားရလကမသာ အခါမသာ စပါမားကတအတငးရ မြမာကများစာမသာ လတစဦးချငး မရးချယမများမ မပါထကလာမသာ ပမ ကကးမားသည ပစက ကျနပတ ြမငမတ နငမည ြြစသည။

တတယအဆင မတးမခါြခငးသည စနစတကျ ရမနမသာ ြစညးပများက လစဟြပြခငး ြြစရာ ယငး ြစညးပများမာ နငငမရး၊ လမမရး၊ ဇဝရပပငး သမဟတ စးပားမရးဆငရာ ြစညး ထားမများ ြြစကကပပး စနစတစခအတငး ပါဝငမနသည အမျ းမျ းမသာ အရာများက ြပမ မဆာငရကနငမသာ နညးလမးနင အြပနအလန တ ြပနမ ြပနငမသာ နညးလမးတက ထနးည မပးထားသည။ စနစတစခ အတငး ြြစရပများနင အမျ းမျ းမသာ ပါဝင လပမဆာငသများ အကကားမ မကကာငးကျ းဆကနယ မနသည ဆကသယမ များက

ဤအဆင၌ ကျနပတ မနမနကနကန စတင သမဘာမပါကလာမည ြြစသည။ ဤသ မဘာငခတ ထနးညထားသည စနစတကျ ြစညးထားပများ အနကမ တစခမာ ကျယကျယ ြပန ြပန ြြစတညမနမသာ ကျနပတ၏ ကမဘာစးပားမရး ပစပင ြြစသည။

စတတထအဆင ြြစမသာ အနကရငးဆး မတးမခါြခငးအဆင ဆသညမာ မမတ၏ ပဂဂလမရးအရ ဆပကငထားကကသည ယကကညမများ၊ တနြးထားမများနင မတထငယဆ ထားမများက ထငဟပ မနမသာ လပဂဂလတစဦးချငးနင အြအစညးတ၏ စတပငးဆငရာ ပစများ ြြစကကသည။ စတပငးဆငရာ ပစများအမနြြင ယဉမကျးမ ဓမလထးတမးများအရ မြပာငးလတတပပး ဆးြြတချက ချမတသညအပငး၌ ထညသငး စဉးစား ခရမမျ း နညးပါးမလသည။ သမသာလညး “ကျနပတ အမနြြင ပမ မပျာရငနငြ ပမ ချမးသာြ လသည”၊ “လမလာကသည ကကးစားအားထတမ မရ၍ လတ ဆငးရ မမတကကသည” ဟမသာ ယကကညလကခ ကျငသးမမျ းမာ အထကပါ အဆငများ အားလး အမပါ သသသာသာ အကျ းသကမရာက မနပါသည။ စတပငးဆငရာ ပစများသည အြပအမများနင အဆးစနဆး အားြြင မနစဉ လမဘဝ ရငသနမတင ပါဝငမနမသာ ြြစရပ တစခချငးစတက ချပကငမနသည စနစြစညး ထားရပများ၏ ဒဇငး၊ လမးညနချကများနင ဆမဆာငမ မကလးများအမပါ လမးမးနငစမး ရကကသည။

ပ ၁၁။ “အဆငမလးဆငြြင မတးမခါြခငး” က ဆြပထားပ

ြြစရပများ သမဟတ လကခဏာ များသည စနစတစခ၏ အလးစ အမရတင မရခစင၏ ထပပငး မျသာ ြြစမကကာငး ြပထားသည။ ထအချနတင စနစ၏ အမအကျင ဆငရာ အမြခခ စဉးစားြယရာ များက ြမငနငရန ခကလသည။ ြြစရပများ၏ မျကနာြပင မအာက သ ပနကရငးစာ ဆငး ကကညမလ “ဇစြမစ အရငးခ” ဆသ ပ၍ နးစပမလ ြြစသည။ Maani and Cavana (2007) က မြငမးသည။

EVENTS

PATTERNS

SYSTEMIC STRUCTURES

MENTAL MODELS

WWF သကရကမဘာမြမ အစရငခစာ ၂၀၁၆ page 30

သဘာဝနင လသားတအတက ကက ကကခနင စမးရမသာ ကမဘာသဘာဝကကးက ယငး၏ အမျ းမျ း မသာ ပစများ၊ လပမဆာငချကများ အားလးြြင ထနးသမးမပးမရးနင ကနသတချက ရမနမသာ ကမဘာမပါ၌ လအများအတက မျတမ ရသည မနအမတစလး ြနတးမပးမရး ဆသည ပးတစနမခါမ တစရပက လသားများအား ၂၁ ရာစက မပးအပလကသည။ ကလသမဂဂ၏ စဉဆကမြပတ ြ ပြးတးတကမရးဆငရာ ရညမနးချကများတင ကမဘာကကး၏ လပမဆာငချကများအမပါ လသားတ၏ လပရပများ အကျ းသကမရာကမ ရလာမည “အနသရပဆငး” မခတတစမလျာက လအြအစညး ဆကလက တညတမစမရးအတက လအပသည စးပားမရး၊ လမမရးနင မဂဟမဗဒဆငရာ ရမထာငများက မပါငးစပ ထညသငးထားသည။ အဆပါ ရမထာငများ အားလးမာ အြပနအလန ဆကစပ မနကကသြြင စမပါငးစပမပါငး နညးလမး တစရပြြင အမလးထား ကငတယရမည ြြစသည။ ထ ြပင အမြခခ နားလညသမဘာမပါကမ တစရပက ြ ပြးမရး နညးဗျဟာများ၊ မဘာဂမဗဒ မမာဒယများ၊ စးပားမရးလပငနး မမာဒယများနင လမနမပစ မရးချယမများက - ကျနပတတင ကမဘာတစခတညးသာ ရပပး ယငး၏ သဘာဝ အရငးအနးများမာ အကနအသတြြငသာ ရမနမကကာငး - အသမပးရမည ြြစသည။

WWF ၏ “တစခတညးမသာ ကမဘာ အြမင” (One Planet Perspective) တင ကမဘာ မြမ ၏ မဂဟဆငရာ အကနအသတများအတငး သဘာဝ အရငးအြမစများအား စမ ထနးသမးြခငး၊ အသးြပြခငးနင မျမဝြခငးတအတက ပမမကာငးမနသည မရးချယစရာ များ ထညသငး မြာြပထားသည။ အဆပါ အြမငအား လကခ ကျငသးမသည မရရည တညတ ခငမာမ ရမသာ ကမဘာ လအြအစညး တစရပ ရရနငမရး အလငာ လတစဦးချငး အစပျ း လပမဆာငမ၊ မကာပရတ စမပါငး လပမဆာငမနင အစးရ မဝါဒတအား ညနငးြခငး အားြြင နငငများအား ယငးတ၏ စဉဆကမြပတ ြ ပြးတးတကမရး ဆငရာကတကဝတ များ ြြညဆညးရာတင အမထာကအက ြပပါမည။

စးပားမရး လပငနးအတက ကျငသးမသာအခါ “တစခတညးမသာ ကမဘာ အမတးအမခါ” (One Planet Thinking) က ကမပဏများက ယငးတ၏ လပငနးလညပတမများအား ညနငးမစမရး အားမပး တကတနးမည ြြစသြြင ယငးတအမနြြင အနာဂတ မျ းဆကများ အတက ကကခင မကာငးမနပပး ခနငရည ြပညဝမသာ မြမကမဘာတစခအား တကကကစာ ြြညဆညး ပပးမနြခငးပင ြြစသည။ အရငးအြမစ သးစမအတငး ထမရာက အကျ းရမ တးတကလာမစမရး သမဟတ ပတဝနးကျင ညစညမးမ ထနးချပမရး နညးလမး တစရပြြစသည “end-of-pipe solutions” မတစဆင ညစညမးမ မလျာကျမစမရး အမသးအြ မြပာငးလမများမာ လအပမနသည မြပာငးလမ အတငးအတာ ပမာဏက မဆာငကကဉး မပးနငမည မဟတမပ။

ပမမကာငးမနမသာ မရးချယမ ြပလပြခငး မနာကကယမ အငဒယာမာ အားလးအတက အစားအစာ၊ စမးအငနင မရတ ရရနငပပး ဇဝမျ းစမျ းကများအား ထနးသမးထားနငကာ မဂဟစနစ တညတ ခငပမမနင ဒဏခနငရည ရမတက မသချာမနမစမည အမြခအမန တစရပ ြနတးရန ြြစပါသည။ ဒဏခနငရညရမသာ မဂဟစနစများ အမနြြင ရတတရက မပါမပါက ထခကမများနင မနာငယက ဟနတားမများမ ကာကယနင၊ သကသာနငမည ြြစသလ မနာငယက ြျကဆးမများနင လကမလျာညမထ ြြစြခငးြြင လကမတ အသးဝငမနင လပမဆာငမပးမများက ထနးသမးထားနငမည ြြစကာ လအပပါက မြပာငးလ နငမည ြြစသည။

ကျနပတတင ကမဘာတစခသာ ရပပး ယငး၏ သဘာဝ အရငးအနး မာ အကနအသတရမကကာငး အမြခခ နားလညမက ကျနပတ၏ မဟာဗျဟာတငးတင ထညသငး စဉးစားကကရမည

အနစချပ page 31

ပ ၁၂။ WWF ၏ တစခတညး မသာ ကမဘာ အြမင

ပတင ြပထားမသာ ပမကာငး သည မရးချယစရာများက မဂဟစနစ ပပးြပညစမ၊ ဇဝ မျ းစမျ းက ထနးသမးမရးနင အစားအစာ၊ မရနင စမးအင ြလမရးက ရရနငမစသည။

WWF ၏ “တစခတညးမသာ ကမဘာ အြမင” တင ကမဘာမြမ၏ မဂဟဆငရာ အကနအသတများ အတငး သဘာဝ အရငးအြမစများအား စမြခငး၊ အသးြပြခငးနင မျမဝြခငး တအတက ပမကာငးမသာ မရးချယစရာများ ထညသငး မြာြပထားသည။

CONSUME MORE WISELY

PRESERVE NATURAL CAPITAL

PRODUCE BETTER

EQUITABLE RESOURCE

GOVERNANCEShare available

resources•

Make fair andecologically

informed choices•

Measure successbeyond GDP

REDIRECTFINANCIAL

FLOWSValue nature

•Account for

environmentaland social costs

•Support and reward

conservation,sustainable resource

managementand innovation

• Restore damaged ecosystems and ecosystem services• Halt loss of priority habitats• Significantly expand the global protected areas network

• Significantly reduce inputs and waste in production systems• Manage resources sustainably• Scale-up renewable energy production

• Achieve low-footprint lifestyles• Change energy consumption patterns• Promote healthy consumption patterns

BETTER CHOICES

FROM A ONE PLANETPERSPECTIVE

ECOSYSTEMINTEGRITY

FOOD, WATER ANDENERGY SECURITY

BIODIVERSITYCONSERVATION

WWF သကရကမဘာမြမ အစရငခစာ ၂၀၁၆ page 32

ကမဘာလးဆငရာ စးပားမရး စနစအား အသငမြပာငးြခငးပမ မကာငးမနသည မရးချယမက မညသညက ြြစမပါမစသညဟ ကျနပတ မညသ အဓပပါယ ြငဆမညနညး။ စနစတကျ မတးမခါတတြခငးက မရရည တညတခငပမမ မရမသာ ြ ပြးမရး အတက ငပလျ းမနမသာ လကသည အမကကာငးတရားများက ကျနပ တ နားလညနငမစရန အကအည မပးသည။ လသားလပငနး၏ ပျကစးမစတတမသာ ရမထာငများက ပသငးမပးသည ပစများ၊ အားလးက ကးစကမနမသာ ြစညးပများနင စတပငးဆငရာ ပစများ အမနြြင မြာထတ သတမတကာ ဆနးစစ ခရသညအခါ တနးအားမပး ကတအား ြြစမနသည အချကများက သတမ မရန ပမ လယက သားသည။ တနးအားမပး ကတအား ြြစမနမများ ဆသညမာ စနစတစခအတငး မြပာငးလမ ပမာဏ တစရပက ြြစနငမချရသည အကျ းသကမရာကမ အကကးမားဆးက ြြစမပါမစ နငမများ ြြစကကသည။ မရရည တညတခငပမမ ဆငရာ အမတ ြမငရဆး တနးအားမပး ကတအားြြစမနမများတင အစးရနင မကာပရတ စမကနး ချမတမရး အားထတမများ၊ နညးပညာ ဆနးသစ တထငမများ၊ ကနသယမရး သမဘာတညချက မစစပ ညနငးမများနင လမမရးဘကမ ကကးမားမသာ အြအစညးများ၏ လမးမးမများ ပါဝင ကကသည။

ကမဘာလးဆငရာ စးပားမရးစနစ မြပာငးလြခငးသည အသငမြပာငးလမ တစရပအား လအပလမမည ြြစရာ ယငး အသငမြပာငးလမတင လသား ြ ပြးတးတကမမာ သဘာဝ ပတဝနးကျင အရညအမသး ယတမလျာ ကျဆငးမ၊ လမမရးအရ ြယထတ ခရမ တနင ချတတယြခငး ရမတာမည မဟတမပ။ ယငးသ ြြစလာရနမာ သဘာဝ အရငးအနး ကာကယမပးမ ၊ စမ ထနးမကျာငးမပးမ၊ မငမကကးစးဆငးမများ၊ မေးကကများ၊ စမးအငနင စားနပရကခာနညးလမး စနစများစသညနယပယများအတငး ပမန နညးနညးချငးစနင လးလးလျားလျား တးတကလာမသာ သသာထငရားသည မြပာငးလမ များစာရရန လအပ မနပါသည။

သဘာဝအရငးအနးအား ကာကယထနးသမးြခငးသဘာဝအရငးအနးအား လမလာကစာ ကာကယ ထနးသမး မပးနငရနအတက အရငးအြမစများက မရရည အကျ းရ မအာင အသးချရမညအြပင ကမဘာလးဆငရာ သဘာဝနယမြမများ ကနရကကလညး ချထငရန လအပမနပါသည။ အကယ၍ သဘာဝ နယမြမများ စမခနခမက ထမရာကမ ရမစလပါက လမလာကသည ရနပမင ပပးမ ယနတရားများ လအပမည ြြစပါသည။

မျတသည အရငးအြမစ စမထနးသမးမဥပမဒပငးဆငရာနင မဝါဒပငးဆငရာ အမြခခ မမဘာငများသည အစားအစာ၊ မရနင စမးအငတ အမပါ မျတသည ရယသးစမ ရလာမစမရး ကညပပးသင ပပး မရရညတညတ ခငမာမအာင စမခနခထားမသာ ကနးမြမနင ပငလယတအတက အားလးပါဝငမရသည လပငနးစဉများက တနးအားမပး လမဆာသငပါသည။ ဤသမဆာငရကရာတင လပဂဂလ ဆငရာ၊ လအြအစညးဆငရာနင ပတဝနးကျငဆငရာ ကျနးမာြခငးတ ပါဝငမနသည ချမးသာသခနင မအာငြမငမတ၏ မြပာငးလလာမသာ အဓပပါယြငဆချက တစရပကလညး လအပလမမည ြြစသည။ ဆးြြတချက ချမတရာတင အနာဂတ မျ းဆကများကသာမက သဘာဝ၏ လကမတ အသးဝငမ တနြးတကလညး ထညသငး စဉးစားသငပါသည။

အနစချပ page 33

မငမကကးစးဆငးမများအား လမးလမပးြခငးထနးသမးမစာငမရာကမရးနင မရရညတညတသည မဂဟစနစ စမခနခမတအတက အမထာကအက မပးမနမသာ မရရည ခငမာမရသည မငမကကး စးဆငးမများသည သဘာဝအရငးအနး ထနးသမး ကာကယြခငးနင မတာငခနငစမးရကာ မရရညတညတ နငသည မေးကကများ ြမငတငမပးြခငး နစရပစလးအတက အမြခခကျကျ အမရးပါ ကာ လပမဆာငနငစမးရမသာ အမြခအမနတစရပ ြြစသည။ ယမနအချနထ များစာမသာ ဘဏဍာမရးဆငရာ အြအစညးများသည မကျာကမးမသး ထတလပမ၊ ပတဝနးကျင ထခကမစသည ပစြြင စကပျ းမနင မရနတးမြာမရး ကသ အနတရာယကကးမားကာ မရရည အကျ းြပနငမ မရမသာ လပငနးများ၌ အကကးအကျယ ဆကလက ရငးနးြမပန မနကကဆ ြြစသည။

ထတလပမနင စားသးမတအတက မတာငခနငစမး ရမသာ မေးကကများမကာငးမနစာ ထတလပ၍ အမြမာအြမငကကးစာ စားသးြခငးတသည ကျနပတ ကမဘာမြမ ၏ လပခစာ ရပတည လညပတမ တညမနရာအတငး ြြစမပါ လပရားမနမသာ မတာငခ နငစမး ရသည မေးကကများ ထမထာငြခငး၊ ကျနပတ၏ သဘာဝ ကကယဝချမးသာမက အကာအကယ မပးြခငး အြပင ကျနပတ၏ စးပားမရးနင လမမရး မကာငးကျ းချမးသာ တအတက အမထာကအကြပ မဆာငရကြခငးတတင အခရာ ကျမနပါသည။ မရရည တညတမ ရမသာ အရငးအြမစ စမခနခမနင တနြးကငးဆကအတငး ထတလပမ ကနကျ စရတ အစစအမနများထညသငးမပါငးစပြခငး တသည အထကပါအချကနငပတသက၍ ပမမကာငးမနမသာမရးချယမများက ကယစားြပမပးမနပါသည။

စမးအငနင စားနပရကခာ စနစများအား မြပာငးလြခငး မရရည တညတခငပမမဆ ဦးတညမနမသာ ကျနပတ၏ လမးမကကာငးအား မြပာငးလ အသးချရနမာ စမးအငနင အစားအစာဟမသာ အမရးပါသည စနစ နစရပအတငး အမြခခကျသည ြပြပင မြပာငးလမများက လအပမနပါသည။ အဆပါ စနစနစရပ အတငးရ လကရ ြစညးထားပများနင တနြပနြပမ ပများသည ဇဝမျ းစမျ းက၊ မဂဟစနစ မတာငခ ရငဆငနငမနင လသားတ၏ မကာငးကျ း ချမးသာတအမပါ ကကးမားလမသာ အကျ း သကမရာကမ ရမနပါသည။

မရရညတညတခငပမမသာြပနလညြပည ပြးနငသညစမးအငရငးြမစများဆသ

ရပကကငးမလာငစာများ မလာငကျမးြခငးသည ရာသဥတ မြပာငးလြခငးအတက လတ ြပလပမသာ အကကးမားဆး အမကကာငးတရား ြြစြခငးမကကာင များြပားလမသာ ယငးကသ မလာငစာ အများစ မြမကကးအတငး၌သာ ရမနြခငးက ပမကာငးမပလမမည။ ကအားမလျာစာပင ြပနလညြပည ပြးနငသည စမးအငဆငရာ အစားထး သးစနငမများမာ ပ၍ ပ၍ အပပငအဆင ြြစလာကကသည။ လတ၏ ကျနးမာမရး တးတကမကာငးမန မစြခငး၊ ကျနပတ၏ စးပားမရးက ြမငတငမပးြခငးနင ရပကကငးမလာငစာ အသးြပ လပငနးများရ အလပအကငများ အစား တစြခားမသာ အလပအကငများ ြနတးမပးြခငး စသညတနငတက ြပနလညြပည ပြးနငသည စမးအငနငပတသက၍ တထငဆနးသစမ များ ထပမ တးတကမအာင ြပလပြခငး၊ လျငြမန တငကျယစာ လကခ အသးြပလာြခငး တမာ ရာသဥတဆငရာ ပခမးမြခာကမများအား မလျာချ မပးနငမညဟ မမျာလငရမပ သည။ မလနင မနမရာငြခညကသ မရရည တညတခငပမသည ြပနလည ြပည ပြးနငသည စမးအငရငးြမစများဆသ ကမဘာလးဆငရာ မြပာငးလမရလျားမ ရလာစဉ နငင များစာတ အမနြြင ၄ငးတ၏ သမားရးကျ စမးအင မထာကပမစနစများအား မြပာငးလရန ကတ ကဝတ ြပထားကကပပး ြြစပါသည။

WWF သကရကမဘာမြမ အစရငခစာ ၂၀၁၆ page 34

ကက ကကခနငစမး ရမသာ စားနပရကခာ စနစများဆသ စားနပရကခာ ထတလပမသညလညး ပငရငး တညရာမရာများ ထခက ယတမလျာမစြခငး၊ အလနအကျ ငါးြမးဆးြခငးကသ သကရ မျ းစတများအား အဆမတန ထတနတယြခငး၊ ညစညမးမစြခငးနင မြမဆလာ ပျကစးမစြခငးတ မတစဆင ဇဝမျ းစမျ းက ဆးရးမ ြြစမပါရြခငး၏ မလ အမကကာငးတရားများ အနကမ တစခ ြြစပါသည။ ထ ြပင ယငး ထတလပမသည နကထရဂျင၊ မြာစြရပ၊ ရာသဥတ မြပာငးလမ၊ သကရ ဇဝ၀နးကျင တညတမ၊ လယယာမြမစနစ အမြပာငးအလနင မရချ သးစမတအတက ကမဘာမြမ၏ အကနအသတများ ကျ းမပါကရြခငး၏ မနာကကယမ အမြခခကျသည တနးအား တစခလညး ြြစမနပါသည။ ယငး၏ ပတဝနးကျငဆငရာ ထခကမစမများမာ အလနတရာ မပင ကကးမား မနမသာြငားလညး လကရ စားနပရကခာဆငရာ ကျငထး စနစများသည ခန မနးထားမသာ လဦးမရ တးပားမ၊ ချမးသာ ကကယဝလာမနင တရစဆာန အသားဓာတ စားသးမ တးတကလာြခငး တနင အည လျငြမနစာ အမလက တးချ ထတလပနငမညဟမမျာလင ရပါသည။

တစခတညးမသာ ကမဘာမြမ၏ အကနအသတများအတငး သကရအားလးအတက အာဟာရ ြပညဝသည အစားအစာ ပပးမနမသာ လကမလျာညမထရပပး ကက ကကခနငမသာ စားနပရကခာ စနစဆသ ဦးတည မြပာငးလြခငးမာ ထတလနစရာ မကာငးမသာလညး မြြစမမန ထားရမည ရညမနးချက ြြစသည။ လကရ စကမအမြခခ ကမဘာလးဆငရာ စားနပရကခာ စနစအတငး ြစညး ဆကသယထားပ အမျ းမျ းတက မလအမြခအမန အတက ကျားကန မပးထားပမ ြြစရာ စကပျ းမရးဆငရာ မထာကပမကကးများ၊ အစးရ၏ သမတသန အစအစဉများအြပင ထတလပမ၏ ကနကျစရတများ အတငး ပတဝနးကျင၊ လမမရး၊ ကျငဝတ သကခာပငးနင ရးရာထးတမးစဉလာ ထခကမများက ထညမတကထားမသာ မကထရစများ အပါအဝင ြြစသည။ ယငး ြစညးမများ အမနြြင ြပညစ လမလာကြခငး မရသညအတငး ဤသ တညမသာ ြစညးမများသညလညး အမြပာငးအလအတက တနးအားမပး ကတအား ြြစမည အချကများက ကယစားြပ မနပါသည။

စကပျ းမရးဆငရာ ထတလပမမာ စားသးရန မရးချယမများ၊ လမနမပစများ၊ မလလင ြပနးတးမနင ြြနချြခငးတ၏ လမးမး သကမရာကမက ကကးမားစာ ခမနရသည။ သ ြြစရာ စကပျ းမရး ကဏဍ၏ ပတဝနးကျငဆငရာ ထခကမစမ များက မလျာချြခငးနင အစားအစာ ကငးဆက တမလျာက မလလင ြပနးတးမ များက မလျာချြခငးတမာ အနာဂတကာလ လအပချကများ ြြညဆညးရာတင အမရးပါမနမည ြြစသကသ အစားအစာ စားသးမဆငရာ မဂဟစနစ မြခရာခ တငးတာ မတရမအား မလျာချနငြခငး သညလညး သသာထးြခားသည ပပးမ တစရပက ြပလပနငမည ြြစသည။

လယယာ စကပျ းမြမများနင စကပျ းရာ မြမမျကနာြပင ပစတအား ပစစ ခြခား လပကငြခငး၊ ဇဝ မျ းစမျ းကများ တးပားလာမအာင ြပလပြခငးနင ကြပားသည မျ းစတများအကကား အြပနအလန တ ြပနြလယမများအား လမဆာမပးြခငး တ ြြင ထတလပနငမ စမးအား အမကာငးဆး အမနအထား မရာကရမစြခငးမာ ကကခင မကာငးမနသည စကပျ းမရး မဂဟစနစများ ထမထာငရန၊ အသကမမး ဝမးမကျာငးမ လပခ စတချရမစရန၊ သဘာဝ၏ စနစတကျ ြြစတညမများအား အကာအကယ မပးရနနင ဇဝမျ းစလငမအား ထနးသမး မစာငမရာကရနတအတက နညးဗျဟာ အလးစ၏ တစစတတစပငး ြြစမနနငပါသည။ ပစစ ခြခားလပကငမသာ စကပျ းမရးစနစက အလန အထးြပ မဆာငရကရန လအပသည စကမအမြခခ စကပျ းြခငးနင တစနငတစပင စကပျ းြခငး အပါအဝင စကပျ းမရး အမျ းအစား အားလးတ အတက အသးချနငပါသည။

မတာငသ လယသမားများအြပင အစားအစာ ပပးမ ကငးဆက တစမလျာကရ အြခားမသာ သကဆငသများ အမနြြငလညး အမြခခ မြပာငးလနငသည မထာကပမ အဆင၌ မရရညတညတ နငမည စကပျ းမရး နညးနာ အမလအထ များအတက အမထာကအကြပနင၊ ြမငတငမပးနငမည ြြစသည။ ဥပမာ အစားအစာ လကလ မရာငးချသများသည မမတ၏ အမြခခ မြပာငးလနငမသာ မရာငးချသည အဆင၌ မေးနနးမတစဆင ထတလပမ နညးနာ အမလအထများ အမပါ လမးမးနင ကကရာတင ယငးတသည စားသးသများအား ထတလပမ၏ ပတဝနးကျငဆငရာ ဆးကျ း စရတများက သတမပး သရမစြခငးြြင မရရည တညတစာ ထတလပနငမည ထတကနများဆသ ဝယလအားက မရမြပာငး လကနငသည။

တစခတညးမသာ ကမဘာမြမ၏ အကန အသတများ အတငး သကရ အားလး အတက အာဟာရ ြပညဝသည အစား အစာ ပပးမနမသာ လကမလျာ ညမထရပပး ကက ကက ခနငသည စားနပရကခာ စနစဆသ ဦးတည မြပာငးလြခငးမာ ထတလနစရာ မကာငးမသာ လညး မြြစမမန ထားရမည ရညမနးချက ြြစသည။

အနစချပ page 35

မထာကပမအတငး အမြပာငးအလ ရနငမက မလျာချမပးပပး ရတတရက ဆးရး ထခကမများမ နာလနထမက တးတကမစနငကာ ၄ငးတ၏ စးပားမရး အကျ းအြမတများ ဆးရး နစနာမမ ခနငရည ပရမစနငသြြင မထာကပမရး ကငးဆကအတငးရ ကမပဏများ အမနြြငလညး အမြခခ မြပာငးလ နငသည မထာကပမရး အတငးအတာြြင ပစစ လပငနး မဆာငရကမမျ းက အားမပး တကတနးနင ကကရာတင ယငးသ မဆာငရကမမျ းသည ြပလပလျက ြြစသည။ ထ ြပင သးနစကပျ းမရး၊ မမးြမမရးနင သစမတာဘကဆငရာ စနစများက သဘာဝနင သကဆငမသာ နယပယများနင မပါငးစပ မပးထားသည အမြခခ မြပာငးလနငမသာ စကပျ းထတလပရာ မနရာများသည သဘာဝ၏ အဟနအတားများ အနး၌ သးန ဝတမနကးြခငးနင ပးမား ထနးချပြခငးကသ ပမ ဒမပနာမပခသည မဂဟစနစ လပမဆာငချက အများအြပား မထာကပမပးြခငးကလညး ကကလာရမည ြြစသည။

ပ ၁၃။ ကနထတလပမ ကငးစကနင ဘကစပးမပါငး ပါဝငမသာ မြမရာအခငးအကျငး ချဉးကပပတအကကား အြပန အလန ဆကစပမနပ

Van Oorschot et al., 2016 နင WWF MTI, 2016 တအား မြငမးပါသည။

VALUES OFPRODUCTS

AND SERVICES

VALUES OFPRODUCTS

AND SERVICES

PAYMENT ANDINFLUENCEPAYMENT ANDINFLUENCE

FARM LEVEL

LANDSCAPE LEVEL

REGIONAL TO NATIONAL LEVEL

SUPPLY-CHAINSORGANISATION

SPATIAL ORGANISATION OF PRODUCTION SYSTEMS AND ECOSYSTEM SERVICES

PRIMARYPRODUCERS

PROCESSORS

TRADERS

MANUFACTURERS

CONSUMERS

RETAILERS

LOCAL POPULATIONFARMERS AND WORKERS

REGIONAL CITIZENSPROTECTED AREAS

WWF သကရကမဘာမြမ အစရငခစာ ၂၀၁၆ page 36

မရဆကရမညလမး သကရကမဘာမြမ အစရငခစာမ အချကအလကများ၊ ကနးဂဏနးများသည စနမခါမ၏ အမြခအမန ရပပလာက ြခယမနး ြပသနငရနအတက ြြစမသာလညး အမကာငးြမငရန လညး အများအြပား ရပါ မသးသည။ အကယ၍ ကျနပတအမနြြင လအပမနမသာ အမရးပါသည မြပာငးလမများနင ရငဆငရန စစဉ ြပငဆငထားလျင ရရလာမည ဆလဒမာ အလနပင ကကးမားမပလမမည။ ကအားမလျာစာပင ကျနပတအမနြြင အစက ြပနစမနရြခငး မဟတမပ။ စကမနငငကကးများ ထကစာလျင အရငးအြမစ အသးြပမ အမတာကမလး နညးပါး မနလျကပင မမတ၏ နငငသားများ အတက လမနမ အဆငအတနး ြမငမားလာမစရန စမခနခလျက ရမသာ နငင အများအြပား ရမနပါသည။ ထ ြပင ကမဘာကကးအမနြြငလညး ကျနပတ လကနာရမည လမးညနချကနင ပတသက၍ ခငမာမသာ သမဘာတညချကဆသ မရာကရမနပပ ြြစသည။ “၂၀၃၀ ခနစ စဉဆကမြပတ ြ ပြးတးတကမရး ရညမနးချကများ” က ၂၀၁၅ ခနစ အတငး၌ လကခ ကျငသးခပါသည။ ထ ြပင ၂၀၁၅ ခနစ ၊ ဒဇငဘာလအတငး ပရစ ရာသဥတ ညလာခ (COP 21) ၌ နငငမပါငး ၁၉၅ နငငတက ရာသဥတ မြပာငးလမ တနးလနမရးဆငရာ တစကမဘာလး သမဘာတညချက တစရပနင မရရည တညတခငပမသည ကာဘန ထတလတမ နညးပါးမသာ အနာဂတအတက လအပမသာ အမရးယ မဆာငရကမများနင ရငးနးြမပနမများက အရနအဟန ြမငတငရနနင အြပငးအထန မဆာငရကကကရန သမဘာတည ခပါသည။ မနာကဆးအားြြင ကမဘာမြမကကးအမပါ ကျနပတ၏ အကျ းသကမရာက ထခကမစမ အတငးအတာအမပါ နားလညြခငးမျ း အြပင အမရးပါသည ပတဝနးကျငဆငရာ စနစများ အချငးချငး အြပနအလန တ ြပနသည နညးလမးအမပါ သမဟတ ကျနပတက ၄ငးတအား စမခနခနငသည နညးလမးအမပါနားလညြခငးမျ းမာ ကျနပတတင ယခင မညသညအခါကမျ မရခြးမသးပါ။

အမြခခအားြြင လမမရးဆငရာ မမျတမနင ပတဝနးကျငဆငရာ အရညအမသး ကျဆငး ယယငးမတအား ကငတယ မြြရငးရာတင ကမဘာမြမ၏ အကနအသတများအတငး မနထငြခငးဆသ ကမဘာလးဆငရာ စနမနာ အမရတစခက လအပမည ြြစသည။ ကျနပတအမနြြင မမ မခမနရသည သဘာဝ အရငးအနးများက ပမမကာငးမနလာမစပပး အမထာကအပ ြပမနမည စးပားမရးစနစအသစ တစခြနတးရမညြြစသည။

မရရည တညတခငမာမရမည လအြအစညး တစရပထသ ကျနပတ ကးမြပာငး မနသည အြမနနနး မာလညး ကျနပတ၏ အနာဂတ တကချက ဆးြြတမအတက အဓက ကျသည အချကတစခ ြြစသည။ အမရးပါသည တထင ဆနးသစမများအား ခင ြပမပးြခငးနင အားမပးြမငတငမပးြခငး အြပင ပမ ကျယြပနသည နယပယတစခြြင ယငးတက လျငလျငြမနြမန သမဘာတကျငသးမ ရရမစနငမရးမာလညး အခရာ ကျလပါသည။ အကယ၍ ကမဘာလဦးမရ အများစအမနြြင ပမ၍ ထခက ပျကစး လယလာမသာ ကျနပတ ကမဘာမြမကကး၏ တနြးနင လအပမနမများက နားလည သမဘာမပါကကကမည ဆလျင မရရည တညတခငမာမနင ဒမပနာမပ ခနငရည ရမများက ပမ လျငြမနစာ ရရနငမညြြစသည။ လသားြြစတညမနင သဘာဝတရား အကကားမ ဆကစပမ အမပါ မျမဝ သမဘာမပါကြခငးသည လသားတ ဒဏ ကမဘာကကး ခမနရမသာ အနသရပဆငး မခတအတငး သကရ အားလးက ရငသနနငမစမည မလးနကသမမမသည အမြပာငးအလ တစရပအား မပါထကလာမစနငပါမည။

ကမဘာလထ၏ အများစကသာ ပ၍ ထရလယလာမသာ ကျနပတ ကမဘာမြမ၏ တနြးနငလအပမများက နားလည သမဘာမပါကခလျင မရရညတညတမနင ကက ကကခနငမတက ပ၍ ြမနြမန ရရနငပါလမမည

WWF Offices*Armenia

Australia

Austria

Azerbaijan

Belgium

Belize

Bhutan

Bolivia

Brazil

Bulgaria

Cambodia

Cameroon

Canada

Central African Republic

Chile

China

Colombia

Croatia

Democratic Republic of Congo

Denmark

Ecuador

Fiji

Finland

France

French Guyana

Gabon

Georgia

Germany

Greece

Guatemala

Guyana

Honduras

Hong Kong

Hungary

India

Indonesia

Italy

Japan

Kenya

Korea

Laos

Madagascar

Malaysia

Mexico

Mongolia

Mozambique

Myanmar

Namibia

Nepal

Netherlands

New Zealand

Norway

Pakistan

Panama

Papua New Guinea

Paraguay

Peru

Philippines

Poland

Romania

Russia

Singapore

Solomon Islands

South Africa

Spain

Suriname

Sweden

Switzerland

Tanzania

Thailand

Tunisia

Turkey

Uganda

United Arab Emirates

United Kingdom

United States of America

Vietnam

Zambia

Zimbabwe

Publication details

Published in October 2016 by WWF – World Wide Fund for Nature (formerly World Wildlife Fund), Gland, Switzerland (“WWF”). Any reproduction in full or in part of this publication must be in accordance with the rules below, and mention the title and credit the above-mentioned publisher as the copyright owner.

Recommended citation:WWF. 2016. Living Planet Report 2016: Summary. WWF, Gland, Switzerland.

Notice for text and graphics: © 2016 WWF. All rights reserved.

Reproduction of this publication (except the photos) for educational or other non-commercial purposes is authorized subject to advance written notification to WWF and appropriate acknowledgement as stated above. Reproduction of this publication for resale or other commercial purposes is prohibited without WWF’s prior written permission. Reproduction of the photos for any purpose is subject WWF’s prior written permission.

The designation of geographical entities in this report, and the presentation of the material, do not imply the expression of any opinion whatsoever on the part of WWF concerning the legal status of any country, territory, or area, or of its authorities, or concerning the delimitation of its frontiers or boundaries.

Design by: peer&dedigitalesupermarkt

Cover photograph: © Bjorn Holland - Getty Images

ISBN 978-2-940529-41-4

WWF Associates*Fundación Vida Silvestre (Argentina)

Pasaules Dabas Fonds (Latvia)

Nigerian Conservation Foundation (Nigeria)

*As at August 2016

WWF WORLDWIDE NETWORK

See LPR 2016 for a comprehensive list of references and sources for all data in this summary.

သကရကမဘာမြမ အစရငခစာ ၂၀၁၆

အနတရာယများ ၂၀ ရာစ အလယပငးမလာကမ စတင၍ ကျနပတ၏ သဘာဝအရငးအြမစများအား အသးြပမ တစစတစစ ြမငတကလာမက ကျနပတမခမနရသည အဓက သဘာဝ ပတဝနးကျင စနစများက အနတရာယြပ မနပါသည။

ဇဝမျ းစမျ းကကမဘာအဝမးမ (နတကသတတဝါများ၊ ငကများ၊ ငါးများ၊ ကနးမနမရမန သတတဝါများ၊ တားသားသတတဝါများ စသည) မကျာရးရ သတတဝါ မျ းစတမပါငး ၃၇၀၆ မျ း၏ အမကာငအမရအတကမပါငး ၁၄၁၅၂ မကာငအား မစာင ကကည မလလာရာမ ရရမသာ သပပဆငရာ အချကအလကများက အမြခခ၍ ဇဝမျ းစမျ းကများ ကကယဝမ အဆငက တကချကထားသည သကရကမဘာမြမ အညနးကနး (LPI) က ဆကတက ကျဆငးမနသည အလားအလာက ြပသမနသည။

ခနငရည၂၁ ရာစက လသားတက သဘာဝ၏ အမျ းမျ းမသာ ပသဏဍနများနင လပမဆာငမများအား ထနးသမးပပး အကနအသတြြငသာ ရသည ကမဘာမြမတင လသားတအတက ညညတမျတမသာ မနအမတစခ ြနတးရန စနမခါမနင ရငဆငရမစပါသည။

အနသရပဆငးလသားတ၏ လပမဆာငမများမကကာင ကျနပတသည ဟလဆငး မခတမသည အနသရပဆငးဟ မခါမသာ ဘမမခတသစ တစခသ ကးမြပာငးခ ပပးြြစသညဟ သပပပညာရငများက ဆသည။

© 1986 Panda Symbol WWF World Wide Fund For Nature (Formerly World Wildlife Fund)® “WWF” is a WWF Registered Trademark. WWF, Avenue du Mont-Blanc, 1196 Gland, Switzerland Tel. +41 22 364 9111; Fax +41 22 364 0332. For contact details and further information, please visit our international website at www.panda.org

© N

AS

A

Why we are here

panda.org/lpr

To stop the degradation of the planet’s natural environment andto build a future in which humans live in harmony with nature.

• သက

ရကမဘာမြမ အ

စရငခစာ ၂၀၁၆ အနစချပ

WWF.ORG.MMMMR