Upload
thit-htoo-lwin
View
220
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/14/2019 Reporter News Journal Issue - 46
1/39
8/14/2019 Reporter News Journal Issue - 46
2/39
1 7, N O V E M B E R , 2 0 1 3
2 NEWS
wm0efcHt,f 'Dwm op myd kifpd k;
'k - wm0efcHt,f 'Dwm Pfvif;ud k
rsufESmzH k; ESif h twGif;'DZd kif; oef hZifatmif(SOLAYTOE )
apmifa& - 1000wefzd k; - 500 usyf
vdyfpmtrSwf 139? 42 vrf;
r[mAEKvvrf;ESif U ukef onf vrf;Mum;Ad kvfwaxmifNrdKY e,f? &efukef/
zkef; - 0973040896 ?01-3888
owif;axmufrsm;Zl;Zl;? rGefrGefausmf? xG ,f qef;? aZmfxG#f
jyify owif;axmuf(&efukef )vQHvif;? bkef;opf? &Jvif;Ed kif? ud kpH
jyify owif;axmuf(rEav;)cifbkef;a0? ajyndrf;
"mwfyH kynm&Sifrsm;rd k;vGif[ef? ud katmif(Flash Memo )
pmjyifrpdrf;
aMumfjimtzG JY rd k;uvsm? r*Fvmrd k;(rEav;)
pmrsufES mzG JY pnf;rIEG ,f eDausmf odef;? eE modef;0if;
xkwfa0olOD;wif hatmif(NrJ)03824
yHkEd Syfjynfat; pmyH kEd Syfpuf
63?r[mAEKvvrf;?Ad kvfwaxmifNrdKY e,f /
wd kif;&if;om;ygwD 16 ygwD yg0ifzGJY pnf;xm;aom zuf'&,fjynfaxmifpkygwDonf tif tm;BuD;ygwDwpfckjzpfvmrnf[k arQmfvi&ef ukef? Ekd 0if bm 12
wkd if ;&if ;om;ygwD 16 ygwDjzif h zG J Upnf ;xm;aom zuf '&,f jynf
axmif pkygwD(Federal UnionParty) onf 2015 ckESpf wGif
tif tm;BuD ;ygwD wpf ckjzpf vmrnf [k arQmf vif h aMumif ; FUP rS wm0ef&Sd olrsm;u ajymonf/
tqk d yg zuf '&,f jynf axmif pk ygwD wG if &S rf ;wd k if ;&if ;om;rsm; 'Drd k u&uf wpf ygwD(SNDP) ? &ckd if
wk d if ;&if ;om;rsm; wd k ;wuf a&;ygwD(RNDP) ? csif;trsKd;om;ygwD(CNP) ? rG ef a'ovHk;qd kif&m 'Drd k
ua&pD ygwD(ANDP) ? zvH k-pa0: 'D rk du&ufw pfyg wD(PSDP) ? u,e f;t rsKd;om;ygwD(KNP)? tif ;trsKd ;om;zG H UNzd K;wd k ;wuf a&;ygwD
(INDP) ? wkd if ;vd kif (&Srf ;eD) trsKd ; om;zG H UNzd K;wd k ;wuf a&;ygwD(TNDP) ? tI d-csif ; trsKd ;om;ygwD(ACNP) ? "Ek wd k if ;&if ;om;vl rsKd ;rsm; 'Drd k ua&
pD ygwD(DNDP) ?wtmif ;(yavmif ) trsKd ;om;ygwD(TNP) ? ytd k 0f ;trsKd ; om;tzG J UcsKyf(PNO) ? ]0}'D rd k u&uf wpf ygwD(WDP) ? wd k if ;&if ;om;vl rsKd;pkrsm; zG HUNzd K;wd k;wuf a&;ygwD
(ENDP) ? ]0}trsKd ;om;pnf ;vHk; nD nG wf a&;ygwD(WNOP) ES if h u,m; vlrsKd ;pk'Drd kua&pDygwD(KUDP) pk pk aygif ;wk d if ;&if ;om;ygwD 16 ygwD yg0if onf /]jynf e,f ck epfjynf e,f rS m wkd if ;&if ;om;ygwDawG u olYjynf
e,f eJ Y ol Nyd Kif r,f / wd k if ;a'oBuD ;rS mFUP taeeJ Y ,S Of Nyd Kif r,f / 2015 ckES pf
rS mFUP [m tif tm;BuD ;Ek d if r,f vd k Y arQmf vif h ygw,f}[k FUP \ yxr acgif ;aqmif ygarmu a'guf wmurf usif h'g;vf u ajymonf/
zuf'&,fjynfaxmifpkygwD wnf axmif&jcif ;onf jynf e,f wG if&S d aomwk d if ;&if ;om;tm;vH k ;\ uk d ,f
pm;? wpfEk d if iH vH k ;wG if&S d aom wk d if ;&if ; om;tm;vHk;wd kY\ud k,fpm; ae&m
,lay;&ef wd kif ;&if ;om; tm;vHk;t wG uf yvuf azmif ;wpf ck tjzpf jynf r wG if &yf wnf ay;&ef qd k onf h &nf&G ,f csuf rsm;jzif hjzpf aMumif ;? vuf&S djref rmEkd if iHwG if trsKd ;om;'Drd kua&pDtzG JU
csKyf? jynf axmif pk BuH h cd k if a&;ES if h zG H UNzd K;
a&;ygwDES if h wd k if ;&if ;om;pnf ;vH k ;nD nG wf a&;ygwDwd k Yonf tif tm;BuD ; ygwD rsm;jzpf MuNyD ; rd rd wd k Y FUP ygwD taejzif h vnf ;tif tm;BuD ;ygwD wpf ck jzpf vmrnf [k arQmf vif haMumif ;
FUP \ 'k wd ,acgif ;aqmif OD ;apm oef ;jrif h uajymonf/ tqd k ygzuf '&,fjynf axmif pk ygwD uk d 2013 ckES pf?
Mo*k wf v 8&uf wG if wnf axmif cG if h pwif avQmuf xm;cJ h aMumif ;? atmuf wd k bmv 28 &uf aeY wG if wnf axmif cG if h cG if hjyKrd ef Y usvmonf h twG uf wpf vtwG if ;ygwD rS wf yH k wif&rnfjzpf onf h twG uf vmrnf htywf twG if ; rSwf yHkwifEkd if &ef aqmif&G uf aeaMumif ; od&onf/ Zl;Zl;
rE av; r&rf;NcH qdyfurf;wGif ukefwif armf awmfwpfpD; rD;avmifrIjzpfyG m;FIFA World Cup qkzvm; &efukefodk h 'DZifbm 25 &uf a&muf&S drnf&ef ukef? Ekd 0if bm 12
2014 ckES pf wG if b&mZD ;Ek d if iH usif ;yrnf h FIFA World Cup qk zvm;onf &ef uk ef Nrd KU 'D Zif bm 25 &uf rS 27 &uf txd a&muf&Sd aernfjzpf aMumif ; Coca-Cola uk r PD (jref rm)\ Ed k 0if bm 12 &uf owif ;xk wfjyef csuf t& od&onf/
jref rmEkd if iHod k Y yxrqH k ;tBud rfFIFA World Cup qkzvm;BuD;
,laqmifjcif;udkCoca-Cola ukrPDrS urmabmvHk;tzGJUcsKyf
FIFA ES if h jref rmEd k if iH abmvH k ;tzG J U csKyf MFF wd kYjzif h yl;aygif ;aqmif&G ufjcif ;jzpf aMumif ;? ,if ;qk zvm;
tm; urmwpf 0ef ; Ekd if iHaygif ; 89Ed k if iH od kY urmhzvm;c&D;pOfjzif h ud k;
vwm vS nf hvnf ,laqmif vmjcif ;
jzpf aMumif ; od&onf/ tqd kyg qkzvm;ukd 'DZif bm
27 &uf wG if ok0P rd k;vHkavvHk tm;upm;uG if ;wG if cif ;usif ;jyo xm;rnfjzpf NyD ; uk d ,f wd k ifjrif awG UEd k if rnf h tcrf ;tem;taMumif ; tao; pd wfES if h vuf rSwf&&SdEkd if rnf h ae&m rsm;ukd rMumrD owif ;xkwfjyef oG m;rnfjzpf aMumif ; qk zvm;c&D ;pOf umvtwG if ; Coca-Cola onf
aps;uG uf azmf aqmif rI qd kif&m u@ aygif ;pH kjzif h jref rmEk d if iH wG if aps;uG uf vIyf&S m;rIrsm; yHkazmf vkyf aqmif oG m; rnf [kvnf ; od&onf/
qkzvm;onf tjrif h 36.8 pif wD rD wm (14.5 vuf r)? tav; csd ef 6 , 175 *&rf (13.61 aygif )&S d NyD ; a&T twd 18 um&ufjzif h jyKvk yf xm;aMumif ;? urmhzvm;Nyd Kif yG JrS tEd k if&onf h toif ;onf ud k if ajr muf csD;jr if h cG if h&Sd NyD ;? a&T twd qk zvm;t pm; a&Tjym;uG yf xm;onf h yHkpHwl zvm;uk d &&S d rnf jzpf aMumif ;? rl&if ; qk zvm;uk d aemuf xyf Nyd Kif yG J rwd k if rD
FIFA XmecsKyf wG if jyef vnf xm;&Sd rnf jzpf aMumif ;vnf ; qkzvm;csD;jrif h yH kES if hywf ouf NyD ; od&onf/
OD ;av;BuD ;
{&m0wD wd k if ;a'oBuD ;? [oF m wNrd KUe,f? ompnf aus;&Gmtkyf pk pG w&m-cEG ,f BuD ; qnf csuf aMumif h v,f {u 100 0ef ;usif cef Y a&epfjrKyf qH k ;I H ;rIES if h ywf ouf a&epfjrKyf
cHawmifolrsm;rS 'kwd,tBudrf w&m;Oya'ESif h tnD qExkwf azmf cG if hwifjyrItm; [oF mwNrd KUe,f &J wyf zG JUHk;rS vuf cHjcif ;r&Sd aMumif ; a'ocH v,f orm;xH u od &S d&onf/
wd kif ;a'oBuD ;tpd k ;&tzG JUxH a&BuD ; epfjrKyf rIud k jzpf aponf h qnf csufES if h ywf ouf a&BuD ;epfjrKyf rI r&S d pOf
umvuwnf;u wifjyrIrsm;&Sd aomf vnf ; ajz&Sif ;aqmif&G uf ay;jcif ;rsm; r&S d onf h twG uf [oF mw
Nrd KUe,f &Jwyf zG JUrSL;Hk;od kY 'kwd ,t
Bud rf w&m;0if qExk wf azmf cG if h&&Sd&ef wifjyrI rsm;&S d aMumif ; od&onf/
]yxrtBud rf w&m;Oya'ES if h tnD qExkwf azmf zd kY (11)vyd kif ; (5) &uf aeY rS mwpf Bud rf [oF mwNrd KU e,ftkyfcsKyfa&;rSL;Hk;udkwpfBudrf wifjycJ hygw,f/ cG if hjyKrd ef Y ray;cJ h yg bl ;/ 'k wd ,tBud rf taeeJ Y (11)&uf aeY rS mwpf Bud rf Nrd KUe,f&J wyf zG JUrS L;H k; ud k oG m;a&muf wifjycJ h ygw,f/ Nrd KU
e,f rS L;r&S d wJ htwG uf 'Dpmud k vuf oif h cH xm;vd k Y r&ygbl ;qd k NyD ; tJ 'D H k ;u&J t&m&S d wpf OD ;uajymvd k Y jyef vmcJ h&
ygw,f}[k oG m;a&muf wifjy&mwG if yg0if ol OD ;rsKd ;jrif h u ajymonf/
tqd kygv,form;rsm;wifjy aom w&m;0if qE xk wf azmf cG if h tm;
NrdKUe,f rSL;Hk;rS vufoifhrcHjcif; r[k wf aMumif ;? ,if ;wd kYvma&muf onf h tcsd ef wG if Nrd KUe,f&J wyf zG J UrSL;rS
tpnf ;ta0;wpf ck od k Y oG m;a&muf aejcif ;jzpf aMumif ; &S if ;jycsuf ud k vnf ; od&S d&ygonf/
]w&m;0if qE xkwf azmf cG if h pm vmwif wJhtcsd ef rSm Nrd KUe,f&Jwyf zG JU rS L;u Xmeqd k if&m tpnf ;ta0;wpf ck ud k oG m;aewJh twG uf &JrS L;ud k apmif h
zd k Y awmif vrf ;nT ef vk d uf ygao;w,f / tJ 'D awmif ol awG u &J rS L;ud k rapmif h bJ jyef oG m;wmyJjzpf ygw,f / vuf
rcH bJ y,f csvd k uf wmawmh r[k wf yg bl;/ uRef awmf wd kYtaeeJY y,f csyd k if cG if h vnf ;r&Sd ygbl;}[k tqkd ygHk;\ wm0ef us&J t&m&S d wpf OD ;u qk d onf /
tqd k ygv,f a&epfjrKyf cHv,f orm;rsm;tm;{&m0wD wk d if ;a'oBuD ; tpd k;&tzG JUxH toem;cHpmrsm;ESif h
wd kif Mum;pmrsm; tBud rf Bud rf wifjy rIrsm;&Sd cJhaomf vnf ; ,ckvuf &Sd t csd ef txd v,f ,majrrsm; a&BuD ;epfjrKyf ud kjzpf apaom taMumif ;t&if ;
rsm;tm; aqmif&G uf ay;jcif ;r&S d ao; aMumif ; a'ocHv,f orm;rsm;\ ajymjycsuf ud kvnf ; od&S d&ygw,f/
]'DES pf rS mqd k&if v,f awG ES pf cg oH k ;cgavmuf jyef pd k uf&w,f/ wcsKd U uawmh pd k uf p&d wf rwwfEk d if vd k Y jyef
rpd k uf wmawG&S d w,f / pG w&m-cEG ,f BuD;qnf csuf rSm ,if ;wmrvmp wpf um;NyD ;(tk yf csKyf a&;rS L;)tif ;om; BuD ;uae usm;axmif avsmh csNyD ; ig; zrf ;aewJ h twG uf jrif h wJ h t&yf u t vH k ;t&if ;eJ Y pD ;vmwJ h a&u a&xG uf ayguf qnf csuf rS m qd k Y aewJ h twG uf
a&t,f NyD; pyg;awG a&jrKyf ukef yg w,f / tJ 'D tcsd ef uqd k&if qnf buf ua&eJ Y v,f xJ ua&u wpf awmif avmuf uG maeygw,f/ yvwf pwpf rumbJ ,if ;wm;wmouf ouf qd k 'D avmuf qd k ;rS mr[k wf bl ;/ a&xG uf aygufjzpf wJh acsmif ;u ayESpf&m avmuf us,f ygw,f / tJ'Dua&r xG uf bJ ajcmuf ayausmf avmuf&Sd wJ h qnf csuf uyJ a&xG uf ae&awmh
pyg;awG qHk;IH;cJh&ygw,f/ wd kif ; a'oBuD; tpdk;&tzGJUxHud t&ifESpf awG vd k a&epf rSmpd k;&d rf NyD; tBud rf Bud rf wifjyrI awG&S d cJ h ygw,f } [k a'ocH v,f orm;OD ;atmif ausmf u ajymonf/
bkef ;jrwf ([oFmw)
[oFmwNrdKY e,f ompnfaus;&G mtkyfpkrS a'ocHv,form;rsm; v,f{u 100 0ef;usifcef h a&epfjrKyfqH k;I H;rItwGuf toem;cHpmESifU wd kifMum;pmrsm; tBudrfBudrfwifjycJ Uaomfvnf; wdkif;{&mtpd k;&rS aqmif&Gufay;jcif;
rEav;? Ekd 0if bm 12 rEav; 26 vrf ;? urf ;em;
vrf ;axmif h&Sd r&rf ;NcH qd yf urf ;wG ifEk d 0if bm 12&uf aeY v,f 12em&D cef Y
uarmf awmf wpf pD ; rD ;avmif rIjzpf yG m; cJ h aMumif ; Nrd KUcH wpf OD ;u ajymonf/
pEmrif ;trnfjzif h opfom; armf awmf trsKd ;tpm;jzpf NyD; ueOD; owif ;rsm;t& txuf od k Y qef wuf&ef qDjznf h pOf pufEI d ;&mrS rD ;avmif
onf [k owif ;rsm; xG uf ay:vsuf
&Sd NyD; twd tus rod &Sd&ao;ay/ 12 em&D avmuf ujzpf wm 0k ef ;
qd k wJ h toH BuD ;Mum;vd k Y xMunf h wm/ AkH;ayguf w,f rSwf wm/ ajrBuD ;ud k wk ef oG m;wmyJ/ NyD ;rS m armf awmf ay: ujzpf rSef ;od wm/ vlawG u,f rvd kY ajy;oG m;wm tem;a&muf awmh wpf vH k ;xyf ayguf w,f / tJ 'geJ Y aMumuf NyD ; tay:rwuf &J awmh bl ;[k u,f q,f &ef oG m;a&muf cJ h ol urf ;em;vrf ; wG if aexd k if ol OD ;jrif h ud k uajymonf/
usm; 6 OD ;?r 1OD ; xd cd k uf 'Pf&m&&Sd onf [k owif ;rsm;xG uf ay:
aeaomf vnf ;ouf qk d if&mrS m w&m; 0if rxk wfjyef ao;ay/ 12 em&D 15 rd epf wG if pwif avmif uRrf ;NyD ; 1 em&D twG if rD ;Nid rf ;oG m;onf [k wm0ef&S d ol rsm;u ajymMum;aomf vnf ;quf
vuf rD ;Ni d rf ;owf ae&qJjzpf aMumif ; Nrd KUcHwpf OD ;u ajymonf/
armf awmf u 'D Z,f armf awmf yg/ 'gayr,f h ayygq,f vH k ;rS m wpf vH k ;ES pf vHk ;avmuf "mwf qDygw,f xif
w,f / tJ'gaMumif h avmif uRrf ;rIjzpf oG m;wm/ armf awmf u txuf
ud kqef awmhrvd kY puf q&mud k puf awG bmawG ac:ppf aewm/ ppf ae wkef ; jzpf oG m;wm[k armf awmf yd kif&S if \rd wf aqG OD ;pd ef vif ;uajymonf/
8/14/2019 Reporter News Journal Issue - 46
3/39
1 7, N O V E M B E R , 2 0 1 3
tzG JY tpnf;ud k
SPEAKER CORNER 3
twkta,mifrdwfaqGzGJY NyD; jrefrmEdkifiHxJ0ifvmr,fU Ek d 0if bm 14 &uf aeY jref rmEk d if iH
dkYvma&muf rnf h tpvmrf rpf yl;ygif;aqmif&Gufa&;tzGJUOICdk,f pm;vS,f rsm;ukd Ekd 0if bm 12
&uf u &ef ukef Nrd KU uef YuG uf qEycJhNyD ; ppf awG Nrd KUwG if tpD tpOf ysufJhaMumif ; od&onf/
&ef uk ef Nrd KUwG if Ek d 0if bm 12 &uftif ;pd ef Nrd KUe,fESif h A[ef ;Nrd KUe,f&Twd *Hk bk&m;a&SU&Sd aMu;oG ef ;bk&m;
wdkYwG if pk&yf rsm;cG J um qE azmf xk wfJhMuonf/
tif ;pd ef Nrd KUe,f wG if jyKvk yf onf hE azmf xk wf rI wG if oH Cmtygt0ifynf ol 30 0ef ;usif cef Yonf tif ;def GIT ausmif ;a&S U (jynf awmf om)S pwif tif ;pd ef YIT ausmif ;&SUxd csD wuf qEazmf xkwf cJh MuNyD;rvmygeJYOIC oG m;cG if hr&Sd &cd kifynf} ponf h a
8/14/2019 Reporter News Journal Issue - 46
4/39
1 7, N O V E M B E R , 2 0 1 3
4 NEWS
a&Tpnf;cH kbk&m; omoemhajrtwGif;&Sd AvDtm;z,f &S m; aqmif &Guf &m wGif
Nidrf;csrf;aomenf;vrf;jzif hom z,f&S m;aqmif&GufoGm;rnf
rEav;wd k if ;a'oBuD ; &rnf ; oif ;Nrd KU a&T pnf ;cHkbk&m; omoemh ajrtwG if ;&d S AvD tm;z,f &S m;&ef t rdefYpmusa&mufcJhNyD; qufvuf aqmif&G uf rnf h ud p&yf rsm;ES if h ywf ouf tqd k yg ud p aqmif&G uf ay;ae ol Nid rf ;csrf ;a&;azmf aqmif a&; tusKd ; aqmif udkoG ifppf rmef atmif tm; quf oG ,f ar;jref ;onf /ar; - bmaMumif h usL;ausmf AvD vd k Y
owf rSwf w,f qd kwm &Sif ;jyay;yg/ ajz - bmaMumif h usL;ausmf AvD vd k Y ajymvd kY&vJqd kawmh &rnf ;oif ;Nrd KU Aru a&T pnf ;cHk &yf uG uf rSm&Sd wJh ajr{&d ,m 9.352 {uud k Ed k if iH awmf u a&T pnf ;cH k bk&m; Ak ' omoemh ajr tjzpf toH k ;jyKzd k Y txuf jref rmEd k if iH ajrESif h tcG ef enf ;Oya' 52? 56 (1)ES if h tnD tcG ef vG wf omoemh ajr *&ef xk ef ay;cJ h ygw,f / AvD u tJ 'D {&d,mxJ a&mufaewJhtwGuf a&T pnf ;cH k bk&m; a*gyutzJ G Uu z,f&S m;&S if ;vif ;apzd k Y ouf qd k if&mud k wd k if
Mum;cJ h ygw,f /ar; - AvDz,f &Sm;zd kY trd ef Ypmud k
b,f tcsd ef u xk wf jyef cJ h ovJ qd kwm ajymjyay;yg/
ajz - a*gyutzG JUu wd kif Mum;pm t& trS wf 15 axmuf vS rf ;a&;wyf u pHkprf ;azmf xkwf NyD; 1994 ckESpf Mo*k wf v 8 &uf rS mtv,f yd k if ;wd k if ; ppf XmecsKyf wd kif ;rSL;u usL;ausmf awG ud k ajymif ;a&T Uay;zd k Y ae&mtpm;jyef ay;zd k Y vk yf aqmif rnf h tpD tpOf
wifjyzd k Y &rnf ;oif ;cd k if Nid rf 0yf ydjym; rI wnf aqmuf a&;tzJ G Uud k taMumif ;
Mum;cJhw,f/ tJ'DtwG uf 1994 'DZif bm 7 &uf rSm Nid rf 0yf ydjym;rI wnfaqmufa&;tzJGUu 1^1-
CARTOONREPORTER
REPORTER - 388805
8^r0w (1934)t& jypf rIqd kif&m usif h xH k ;Oya'yk 'f r 144 (1)yg vk yf yd k if cG if h rsm; usif h oH k ;NyD ; bk&m;0wu ajrtwG if ; rnf olrQ usL;ausmf 0if a&muf taqmuf ttH k aqmuf vk yf aexd k if cG if h rjyKzd k Y? aexd k if ol rsm;taejzif h tjcm;ol od k Y a&mif ;csjcif ;? aygifESHjcif ;? iSm;&rf ;jcif ;? vT Jajymif ;ay;
tyf jcif ; rjyKzd kY trd ef Ypm xkwfjyef onf haeYrSp 4 &uf twG if ; usL; ausmftaqmufttHkrsm;ESifhwuG tNyD ;owf ajymif ;a&T Uz,f&S m;zd kY nT ef
Mum;csuf rsm;ud k vd kuf emrIr&Sd vQif wnf qJOya't& ta&;,lrnf ht aMumif ; trd ef Yxkwfjyef cJhygw,f/
ar; - tJ 'D tcsd ef u bmaMumif h z,f &S m;aqmif &Guf cJ h jcif ; r&S dwmvJ/
ajz - trd ef Y aMumfjimpmxk wf NyD ; 2008 ckES pf Zl vd k if 7 &uf rS m cd k if at;csrf ;
om,ma&; ESif h zG HUNzd K;a&;aumif pD Ou| H k ;cef ;rS m cd k if Ou|awG&,f? Nrd KUe,f Ou X? cd k if Nrd KUe,f vl 0if rI BuD ;
Muyf a&;ES if h trsKd ;om;rS wf yH k wif a&; OD;pD;Xmeu OD;pD;rSL;awG&,f AvD zsuf od rf ;a&;ud p nd EId if ; tpnf ; ta0;vk yf cJ h w,f / tJ 'D tpnf ;ta0;
uae AvD zsuf od rf ;a&;vkyf ief ;awG ud k teD ;uyf BuD ;Muyf xm;NyD ; 2008 ckES pf zG J Upnf ;yH k tajccH Oya' qE cH ,l
yG J ud p? 2010 a&G ;aumuf yG J ud p&yfES if h&cd k ifjynf e,f tpjyKNyD ; a'o toD ;
oD ;u y#d yu awG aMumif h Ak ' bmom 0if rsm; ES if h q&mawmf oH Cmrsm;u e,f ajrwnf Nid rf at;csrf ;a&;twG uf aqmif &G ufjcif ;r&S d cJ h wmyJjzpf ygw,f /ar; - AvD q&mawG buf a&m b,f vd kwH kY jyef cJ hwmvJ/
ajz - AvDq&mjzpf wJh OD ;vSjrif hES if h uef BuD ;AvD a*gyutzJ G Uu AvD z,f&S m;a&;ES if h ywf ouf NyD ; Ed k if iH awmf rS
vd k tyf ovd k pD pOf ygqd k NyD ; 2008 ckES pf Zl vd k if 27 &uf u cH 0ef uwd a&;ay; cJhygw,f/ AvDESif h ywf ouf wJh taqmuf ttH k ud k vnf ; Ed k if iH awmf rS vd k tyf onf h ae&mwG if toHk ;jyKygqd k NyD; MunfjzLpG m vuf cH cJ hygw,f/ar; - tckvuf &S d aqmif &Guf aewJ h
tajctaeud kvnf ; ajymjyay;yg/ ajz - Ed k 0if bm 5 &uf u Ed k if iH awmf orwHk;? jynf xJa&;0ef BuD;Xme? omoema&;0ef BuD ;XmeawG ud k ,ckjzpf ysuf aewJ h taMumif ;t&m tuk ef
vH k ;ud k pma&;wif ay;w,f / z,f &S m; a&;ESif h ywf ouf NyD; Ak'bmomud k tjrif vT J rS m;rI r&S d apzd k Y yG if h vif ;jrif om
wJ h xk wfjyef csuf awG? y#d yu jy em&yf rsm; rjzpf yG m;apzd kYvrf ;nT ef rI ay;yg&efES if h Oya'ES if h tnD tjref qH k ;
z,f &S m;ay;ygqd k NyD ; wif xm;wmyg/ar; - tpf ud kwd kYtaeESif h b,f vd kajyvnf atmif aqmif &Guf zd k Y pdwf ul ;xm;ygovJ/
ajz - tpf ud kY taeESif huawmh e,f ajrwnf Nid rf at;csrf ;a&; wpf zufES if h wpf zuf MunfjzLpG m aqmif&G ufEd k if zd k Y wef zd k ;xm; aqmif&G uf oG m;rS myg/ Nid rf ;csrf ;aom enf ;vrf ;awG eJYom nd EI d if ;aqmif&G uf oG m;r,f/ar; - 0ef BuD;XmeawGu trd ef Ypm usvm&if b,f vd kaqmif &Guf rS mvJ/
ajz - AvD z,f &Sm;cG if h trd ef Y pm &NyD ; om;av/ ta&BuD ;wmu AvD z,f&Sm;wJhae&mrSm rvdkvjyemawG jzpf vmrS m pd k ;&d rf&w,f/
tJ'D twG uf ouf qd k if&mu aqmif&G uf csuf ud k apmif hqd kif ;aewmyg/
z,f &S m;wJ h tcgrS m bmomaygif ;pH k cspf Munf nDnG wf a&;tzJG U? bmoma&; acgif ;aqmif awG eJ Y vl rI a&;? Nid rf ;csrf ; a&;t& nd EI d if ;aqmif&G uf oG m;rS myg/ar; - a'ocHawG&JUtjrif ua&m
b,f vd k&S dvJ/ ajz - a'ocHawG taeESif hvnf ; wpfOD;ESif hwpf OD; &ef rlapvd kjcif ;? y#d yu jzpf yG m;apjcif ;ud k rvd k vm;bJ Nid rf ;csrf ;pG meJ Y aqmif&G uf apvd k wmud k awG U&ygw,f/ar; - ,ck udp tay: tpf ud k Y&J U NcH KiH k
oH k ;oyf csuf av; ajymay;yg/ ajz - usL;ausmf AvDES if h ywf ouf NyD ; 1994 ckESpf uae 2008 ckES pf txd Oya't& z,f &S m;cG if h usNyD ; AvDES if h oufqdkifolawGuvnf; Munf MunfjzLjzL vuf cH w,f / taxmuf
txm;awG vnf ; &Sd NyD;om;qd kawmh Nid rf ;csrf ;pG mES if h aqmif&G ufEd k if rS myg/ OD ;av;BuD ;
0rf;enf;rSwfwrf;&efukefwd kif;a'oBuD;? vomrJqEe,f jynf olY vTwfawmfud k ,f pm;vS ,f ? jynf olvTwfawmf pD;yGm;a&;ESif U
ukef oG ,f vkyfief; zG Y HNzdK;wd k;wufa&;aumfrwDtzG J Y 0if? OD;Munfjrif U(vom) trsdK;om;pmayqk&Sif(bmomjyef okw)touf 63 ESpf onf 7-11-1013 (Mumoyaw;aeh) eHeuf (2;00)em&DwGif &efukefjynf ol haq;H kBuD; txl ;Muyfrwfuk oaqmif uG ,f vGef oG m;ygojzif U &Dyd kwm*sme,frS rd om;pkESif U xyfwlxyfrQ 0rf;enf;aMuuG J&ygaMumif; rSwfwrf;wif tyf ygonf/
8/14/2019 Reporter News Journal Issue - 46
5/39
1 7, N O V E M B E R , 2 0 1 3
COOKING & NEWS 5
jreef;pHausmfa&Teef;awmf ,Ofaus;rIjywd kufud kusyfodef; 1500 cef h tukefuscHNyD; txl;jyKjyifxdef;odrf;oG m;rnfEav;? Ed k 0if bm 7
rEav;eef ;wG if ;&S d jreef ;pH ausmf&Teef ;awmf ,Of aus;rIjywd k uf ud k cef YSef;ajc aiG usyf od ef ; 1500 cef Yuk ef uscH NyD ; txl ;jyKjyif xd ef ;od rf ;rsm; jyKvkyf oG m;rnfjzpf aMumif ;
Eav;wd kif ;a'oBuD ;? b@ma&;efBuD ; a'guf wmjrif h MuLrS Ed k 0if bm&uf aeY ujyKvk yf aomowif ;rD 'D ,mm;ES if h awG UqH k yG J wG if ajymMum;onf/
]]jywd k uf u txl ;tav;xm;yD; jyKjyif&r,f h txJ rS m ygygw,f/
xl ;jyKjyif r,f qd k wmu jywd k uf xJSm&Sd wJ h yp nf ;rsm;[m bk&if eJ Y rd zk&m;wG 0wfcJhwJhtusrsm;? toHk;qmif yp nf ;rsm;jzpf NyD ; xd ef ;od rf ;mayr,f h enf ;ynmyd k if ;t& tm;nf ;wJhtwG uf aMumif h wcsKd UtuswG u ud k if vd k uf&if awmif rS NyJ oG m;f h taetxm;ud k a&muf aeygNyD/yefvnf tpm;xd k ;vd kY&wJ hypnf ;awGkwf wJ htwG uf aMumif h uRef awmfdkYu txl;jyKjyifjcif ;vkyf ief ;ud k
qmif&G uf awmhrSm jzpf ygw,f }[kdkif ;a'oBuD; b@ma&;0ef BuD;guf wmjrif h MuLu jymMum;onf/
tqk d yg jywd k uf ud k 1963 ckES pfGif ref ;&mjynf hyG Jawmf usif ;ya&;
umf rwD u ,Of aus;rI0ef BuD ;XmeultnDud k &,lum rEav;ef;Nrd KUwG if ;&Sd eef ;awmf tkwf cHkay:
Gif wnf aqmuf cJhNyD; ,Of aus;rIefBuD;Xme? ,Ofaus ;rIAdrmefDpD ;Xme\ jywd k uf cG J wpf ck tjzpf rS ef
eef ;aqmifjywd kuf trnf jzif h 1974 ckES pf u pwif zG if h vS pf cJ hjcif ;jzpf onf / xd kYaemuf 1992 ckESpf? rwf v 25&uf aeY wG if vuf &S d ae&mjzpf aom eef ;
awmf BuD ;\ taemuf aZw0ef aqmifES if h yG J wuf aqmif wd k Y wG if a&T eef ;awmf
,Of aus;rIjywd k uf [l aom trnf jzif h ajymif ;a&T UzG if h vS pf cJ h NyD ; ,ck tcgwG ifjreef ;pH ausmf a&T eef ;awmf ,Of aus;rIjywd k uf tjzpf ajymif ;vJ ac:qd k cJ h um
a&S ;a[mif ;ok awoe? trsKd ;om;jy
wd k ufES if h pmMunf h wd k uf OD ;pD ;Xme\ vuf atmuf wG if wnf&S d NyD ; eef ;wG if ; toH k ;taqmif yp nf ;rsm;? rS L;BuD ;rwf
BuD ;rsm;\ yH k pH wl k yf wk rsm;? t0wf txnf rsm;ud k cif ;usif ;jyoxm; onf /
tqd kyg jywd k uf ud k jyKjyifjcif ; vkyf ief ;rsm; aqmif&G uf &ef twG ufjynf axmif pk tpd k ;&qD rS cG if hjyKcsuf&&S d
xm;NyD ; enf ;ynmyd k if ;ES if h xd ef ;od rf ; rItyd k if ;rsm;rSm rnf od k Yrnf yH k aqmif&G uf oG m;rnf ud k nd EI d if ;qJjzpf onf [k
0ef BuD;u qd konf/ jywd kuf ud k jyKjyif zd kY&mtwG uf cef YrSef ;ajc uk ef us
aiG rS m usyf od ef ; 1500 cef Y&S d rnf jzpf aMumif ; 0ef BuD ;u ajymMum;onf/ cif bk ef ;a0
pm;p&m'D wpf ywf rS m
0ufocG m; pGyfjyKwf cspf orD;a&;om;onf
0ufocG m;pGyfjyKwf yxrOD;qHk ; 0uf om;ud k twHk;cyf BuD;BuD ;vSD;NyD ; Muuf O? qm;? aumf rI ef Ywd kYjzif h a&me,f yg/ ocG m;oD ;uk d oef Ypif atmif aq;NyD ; vuf ESpf wHk ;pmt&G ,f jzpf atmif vS D;jzwf yg/ qD;oD;ud k a&pif atmif aq;NyD ; taph xk wf xm;yg/ a&aEG ;ql yG uf onf txd usKd csuf yg/ usuf vQif 0uf om;? yJiHjym&nf? qm;wd k Yud kt&if xnf h
15 rd epf cef Y rD;jyif ;jyif ;ESif hjyKwf ay;yg/ El;vQif qD ;oD ;? ocG m;oD;ESif h aqmf 'gwd kYud k xnf h yg/ aqmf 'gukd pm;yG J wif ZG ef ;ESif h av;yH kwpf yH kcef YrQomxnf hay;&rS myg/ qlyG uf vQif t&om tae awmfjzpf NyD qd k vQif oH k ;aqmifEk d if ygNyD&S if/
'Dwpfywf y&dowfBuD;twGuf aemufxyf wifqufay;csifwmuawmh ]0ufocG m;pGyfjyKwf }qd kwJ U [if; wpfrsKd;yJjzpfygw,f&Sif . . .
0ufocG m;pGyfjyKwf
0ufom; - 15 usyfom;MuufO - 1 vHk;ocG m;oD; - 1 vH k;qD;oD; - 3 vHk;
qm; - pm;yG JwifZGef; 1 ZGef;aumfrIefY - pm;yG JwifZGef; 1 ZGef;yJiHjym&nf - pm;yG JwifZGef; 1 ZGef;aqmf'g - pm;yG JwifZGef; 1 ZGef;
NEWSPHOTO
Aef;armf rd kif;acgifa'oESif U rkef 'defygaus;&G mrS ppfajy;'kuonfrsm;tm; awGY &pOf"gwfyHk-tif wmeuf
armawmife,fpyf ukef oG ,fa&;pcef;tm;xd kif;uufbdeuf twnfjyKNyD;rS zGif UvSpfrnf
weoF m&D wd k if ;a'BuD ;? Nrd wf Nrd KUf &Sd armawmif e,f pyf uk ef oG ,f
&;pcef ;tm; xkd if ;uuf bd euf tnfjyKNyD ;rS zG if h vS pf rnf jzpf aMumif ;kdif ;Ekd ifiHe,fpyf ya&mcRwf u&Dotk yf csKyf a&;rS L;u ajymonf/
Nrd wf Nrd KUe,f? armawmif e,f pyfkef oG ,f a&;pcef ;wpf buf urf ;&SdifcG ef ;e,f pyf uk ef oG ,f a&;pcef ;tm;GfhvS pf xm;jcif ;r&S d bJ ES pfEk d if iH e,f eddwf wd k if ;wmjcif ;ud k om OD ;pG m aqmif&Guf xm;NyD ;jzpf aMumif ; ,if ;u ajymnf /
]'DESpf ae&mrSm jref rmbuf eJY
xd kif ;buf e,f ed rd wf rowf rSwf& ao;ygbl;/ tajccHe,f ed rd wf wd kif ; wmowf rS wf NyD ; xd k if ;uuf bd euf ud k wif r,f / tJ'D cG if hjyKcsuf&&if uRef awmf wk d Y buf u zG if hrS myg}[k ,if ;
u Ekd 0if bm (7)&uf aeYwG if ajym onf /tqdkyge,fpyf ukef oG ,f a&; pcef ;tm; ,ckESpf Mo*k wf vtwG if ; xd k if ;Ek d if iH ajrmuf yd k if ;OD ;pD ;XmerS 'k wd ,nT ef Mum;a&;rSL;csKyfESif h tzG JUrS vma&muf e,f ed rd wf wd k if ;wma&; qkd if&m tcsuf tvuf rsm; twnfjyK jyKpk cJ h NyD ; xd k if ;Ek d if iH uuf bd euf
\ twnf jyKcsuf&&Sd&ef apmif h qk d if ; aejcif ;jzpf onf /
armawmif e,f pyf uk ef oG ,f a&; pcef ;zG if hvSpfEkd if&ef weoFm&D? arm awmif vrf ;yd kif ;tm; Nrd wf tzsm;yd kif ; aumfyd ka&;&Sif ;vDrdwwfrSBOT pepfjzif h uw&mcif ;vk yf ief ; pwif aeNyD; 2014 ckESpf ESpf OD;yd kif ;wG if NyD ;pD ;rnfjzpf onf /
jref rmEk d if iH e,f pyf a'orsm;wG if e,f pyf uk ef oG ,f a&;pcef ; (4)ck&S d NyD ; ,ckarmawmif pcef ;tm; xk d if ;Ek d if iH buf rS ,m,Dtm;jzif h yd wf od rf ; xm;onf h uk ef oG ,f a&;pcef ;wpf ck vnf ;jzpf onf /
uk d pH
8/14/2019 Reporter News Journal Issue - 46
6/39
1 7, N O V E M B E R , 2 0 1 3
6 SPECIAL FEATURE
oH vGif jrpf ay: rSy#dyuavmifpmrD;\ edrdwfyHk
c&D;vrf ;&Snf BuD;ukd jzwf oef ;csD wuf vm&aomf vnf ; armonf yef ;onf r&Sd bJ ol Yud krSD wnf aeMuonf h ouf&S d? ouf rJ hwk d Y twG uf vk yf ay;Ek d if onf rsm;uk d wm0ef aus yG ef pG m aqmif&G uf ay;aeonf/ um;Ek d if iH wumud k jzwf oef ;pD;aeonf h tvSyqHk;jrpf wpf pif ;jzpf aom oHvG ifjrpf BuD;yifjzpf
ayonf/
oHvG ifjrpf BuD;onf if ;\c&D;tpud k yif v,f a&rsufESmjyif xuf rDwm 4000 ausmfjrif h onf h [d r0Emawmif ay:&S d wd buf a'oukef ;jrif hrsm;rS pwif pD;qif ;vmum 1749 rd kif (2815 uDvd krDwm)&Snf vsm; onf h jrpf wpf pif ;jzpf onf / oljzwf oef ;pD; qif ;cJh&m vrf ;wpf avQmuf&Sd obm0ywf 0ef ;usif? ZD0owrsKd ;uG Jrsm;? awmd kif; wd&pmef rsm;? a'ocH rsm;\ a*[aA'pepf t& ,Of aus;rI t& rsKd ;uG J pH k vif
8/14/2019 Reporter News Journal Issue - 46
7/39
1 7, N O V E M B E R , 2 0 1 3
ARTICLE & NEWS 7
urmhtv,f
jrif ;NcHNrd KU 2 &yf uG uf wG if aedkif ol touf 92 ESpf t&G ,f &Sduf BuD ;ylaZmf cH pma&;q&m Ed k if iH&;orm;a[mif ;BuD ; OD ;rif ;atmifES if h9 ES pf t&G ,f &S d ZeD ;jzpf ol tNid rf ;pm;usmif ;q&mrBuD ;wd k Y \ xk cG J a&mif ;cs&atmif wm;qD ;yd wf qd k Y cH xm;&nf h bd k;bG m;yd kif ajr 47 {utm;yefvnf &,l vd konf htwG uf vG ef cJhnf h ES pfES pf ausmf u Ed k if iH awmf or w
ESfh vT wf awmf ud k ,f pm;vS,f rsm;xHoem;cH wifjycJhaomf vnf ; xl;cm;rI r&S d ojzif h rD 'D,mrsm;rS wifjyy;yg&ef tul tnD awmif ;vmojzif h
&DydkwmrS ar;jref ;cJ h onf / tqd k yg OD ;rif ;atmif onf zq
vacgif ;aqmif rsm;\ &J abmf&J bufwpf OD;jzpf ojzif h ppf tpd k;&tzG JU0if
sKd Uu Ed kif iHa&;tmCmwxm;pftpd k ;&ouf wrf ;wpf avQmuf vHk ;nf ;rsKd ;pH kjzif h xd ef ;od rf ;jcif ;? ES pf ig;f twG if ; &Sd orQ ypnf ;tm;vH k;
ynf olyd k if 3 Bud rf od rf ;,l cH&jcif ;?w&m;Oya'ES if h tnD yd k if qd k if xm;aomdk;bG m;yd k if ajrrsm;ud k wm;qD ;yd wf qd k Y
cHxm;&jcif ;wd k Ytm; ppf tpd k ;&vuf xuf wG if wpf Bud rf? t&yf om;tpd k ;&vuf xuf wG if wpf Bud rf? jynf olY
vT wf awmf ud k ,f pm;vS,f Ed k if iHom; tcG if h ta&;ES if h vl Y tcG if h ta&;qd k if&m aumf rwD Ou |OD ;aX;OD ;xHES pf Bud rf wd k if wifjytoem;cH cJ h zl ;aMumif ;od&onf/ OD ;rif ;atmif wifjyonf h pmtm; Ad k vf csKyf aX;OD; vnf qnf 0ef BuD;tjzpf
wm0ef xrf ;aqmif pOf uvk yf xH k ;vk yf enf ; twd k if ; aqmif&G uf ay;&ef ajrpm&if ; Xmeod kY nT ef Mum;cJhaomf vnf ; xl;jcm;rvmojzif h 2013 ckES pf? arv
23 &uf aeY u OD ;aX;OD ;xH xyf rH wifjycJ h aMumif ;? ouf BuD ;pma&;q&mrsm;
uef awmhcH yG JwG if vlcsif ;awG UqHkpOf uvnf ; OD ;aX;OD ;u EI wfjzif h aqmif&G uf ay;rnf [k ajymzl;aMumif ; OD;
rif ;atmif u qd k onf / if ;\tjzpf tysuf ukd orw
xH od k Y 4.10.2011 aeY pG Jjzif h toem; cH pmay;yd k Y&mwG if vnf ; ]uRef awmf \ touf rS m 92ES pf ZeD ;u 88 ES pfjzpf NyD ; ZeD ;onf rS m usef ;rma&; tawmf csKd U,G if ;aeaomf vnf ; aq;0g;uk o&ef aiG aMu;rwwfEd k if ojzif h rsm;pG m
pd wf aomu cH pm;ae&ygonf/ ES pf aygif ;rsm;pG m 0if aiG r&S d bJ &S d orQ xk cG J a&mif ;cscJ h&NyD ; aemuf qH k ; td rf iS m;b0
ES if h pd wf qif ;&J ud k ,f qif ;&J ae&yg onf / od kYjzpf yg uRef awmf \ bd k ; bG m;yd k if ajrrsm;ud p ud k or wBuD ;u ud k,f csif ;pmpd wf xm;jzif h ta&;,l ajz&S if ;ay;yg&ef tEl ;tnG wf awmif ; yef ygonf cif Asm}[k a&;om;cJh aMumif ; od&onf/
]1995 ckESpf u a&T&wk wyf
rawmf aeYud k *kPfjyKNyD; usyf od ef ; 160 wef ajruG uf vSL'gef ;cJholyg Asm/ tck uRef awmf 'kua&muf ae wJh tcsd ef rSm tpd k;&xd yf wef ;acgif ; aqmif awG&JU pum;ud k tm;ud k;csif ygw,f / OD;aX;OD;u ulnDr,f qd k wm ES pf Bud rf ajymcJ h zl ;ygw,f Asm}[k 0g&if hEd k if iH a&;orm; ouf BuD ;yl aZmf
cH pma&;q&mBuD ;u qd konf/ if ;u oufBuD;&G,ftd kwpf
a,muf \ aemuf qH k ;arQmf vif h csuf ud k rD 'D ,mxH tultnD awmif ;cH wifjyaomtm;jzif h owif ;pm&Sif ;vif ;
yG Jwpf&yf ud kvnf ; usif ;y jyKvkyf cJh ao;aMumif ; od&onf/
aZmf ud kud k
OD;aX;OD;uulnDr,f vdk h (2)BudrfajymcJhwm raocifav;,Hk oGm;csifvd k h[k
ESpf(50)twGif; jynf olyd kif(3)Budrf odrf;cH&aom OD;rif;atmifajym
rsufESmi,f&vlu
]q&m jref rmuawmh urmh tf rS m 0if h 0if h xnf xnf ae&ygNyD&m/}
wuod kvf rS wynf hav;wpfmuf uajymawmh0rf ;ajrmuf 0rf ;m &S d&ygonf/ uRef awmf wd k Yonfrmh&G mBuD;wG if aexd kif aeMuol rsm;k owf rSwf vQif jref rmjynf onfrmh&G m&S d td rf av;wpf td rfjzpf avwmh onf /
xd ktd rf onf &G mxJ wG if 0if h0if hnf xnf aexd k if zd k Y twG uf td rf axmifDpD ;vnf ; t0if qef Y&ovd k jynf ol
wG uvnf ; rSef uefjynf h 0 ES vH k ;vSm Bud K;pm;&ayrnf/
]t"duuswmuawmh tdrfxmif OD ;pD;yJuG} uRef awmf hpd wf ul;JrS urmh&G mud k yHkazmf ajymvd k uf rdcif;jzpf onf / wynf h ud k ud k OD ;u em;vnf [ef uRef awmf hud k Munf hInf /
uRef awmf u ol Y ud k urmh&G mtetxm;ud k &Sif ;jyvd k uf&onf/
]wd k Ytd rf awG aygif ;&if urmh&G muD;aygh uG m/ td rf axmif OD ;pD;u wd k Y
pd k;&? wd k Yu td rf om;awG aygh/][kwf uJhq&m uRef awmf wdkY
drf axmif OD;pD;[m wjcm;td rf awGdk oG m;vnf vk d Y&vmNyD q&m? q&mOf;pm;Munfhav OD;odef ;pdef [ma&myc&D;ud kvnf ; oG m;cJhw,f/r&d uef c&D ;ud k vnf ; oG m;cJ h w,f /
tmqD ,HEk d if iH awG qd k&if vnf ; rMum cPoG m;cJh w,f /}
][kwf w,f ud kOD;a&/ wd kYtd rf u vlBuD;wG ud k wpf csd ef u b,f vl rS vuf rcH bl ;/ tJ 'gu tES pf 50 rSm tawmf av; od od omomjzpf cJh w,f / ck tcg jyef NyD ;vuf cH vmawmh 0rf ;omp&maygh/}
]vG wf vyf a&;&vmwm ES pf 60 ausmf NyDr[k wf vm;/}
]65 ES pf&Sd NyD uG}]'gqkd&if q&muajymawmh
uRef awmf wd k Yud k vuf rcH wm ES pf 50
avmuf&Sd NyDqd k awmh r&S if ;bl ;q&m}]vGwfvyfa&;NyD;ump wdkYeJY
EdkifiHjcm;qufoG,frI tifrwef aumif ;wm ppf avsmf aMu;&vd kY t*F vd yf awG u oabFmawG ay;w,f / *syef u avmyd wa&tm;vQyf ppf pD rH ud ef ;aqmuf ay;w,f / [D;Ed k;um; awG ay;w,f /
]tvum;vm;}]tvum;eD;yg;&w,f/ tcsKd U
u 'Dxuf yd kNyD;&oif hw,f vkd Yxif w,f / jref rmvl rsKd ;qd k wm od MuwJh twd k if ; vl rsm;qD u,l csif wmr[k wf
bl; ukd ,f uyJay;csif wm/}]ckawmh ud k,f uyJ,lcsif wm
q&m}]ay;wmvnf;&Sdygw,f uGm/
'kuay;aeMuwmaygh/ OD;ae0if ; vuf xuf apmapmyd k if ;txd quf qH a&;awG aumif ;aeao;w,f / OD ; oef Y u uk vor* rS m twG if ;a&;rS L;jzpf vmwmvd kYMunf haygh/ OD;Ek[m
vnf ; tar&d uef or w *Ref qif u zd wf vd k YoG m;&ao;w,f/}
]ck vnf ; or w td k bm;rm;qD uRef awmf wdkYorwBuD;OD;od ef;pd ef awG UqHkw,f/ orwtd kbm;rm;u vnf ; jref rmjynf ud k vmw,f r[k wf vm;q&m}
]rSefwmayghuGm/ vlqdkwm aygif;oif ;quf qHa&;u eHygwf wpf ta&;tBuD ;qH k ;yJ/ ol om uk d ,f emwmawG&Sd csif&Sd rSmygh/ 'gayr,f h wd kYwawG [m cG ef tm;rBuD;ayr,f h pd wf "mwf uawmh jrif h rm;&w,f uG/
wd kY&JUtd rf eD;em;csif ;awG u wu,f&w,f uG/ wd kY&JUtd rf eD;em;csif ;awG
u wu,f h ud k vl OD ;a&trsm;qH k ;ES pfEd k if iH uG? 'D vd kEd k if iH qd k&if urmrS m wd k Y
wpfEd kif iHyJ&Sd ao;w,f / tif rwef cuf cJ wJhEkd if iHaygh/ aemuf NyD ; ta&S U buf u wkwfEkd if iH[m vlOD;a& rsm;ovd k vlawG uvnf ; Oya'ud k rMumcP csKd ;azmuf r,f hEkd if iHjzpf w,f / 'DvlawG u Gentleman awG vd k Y rac:Ekd if bl;uG}
]taemuf buf tdEd ,aum}]tdE d ,a&m? b*F vm;a'h&f S a&m
ud k wd k Y u uk vm;vd k Y ac:Muw,f/ ol wd kYuawmh 'Drd kua&pDEkd if iHawGjzpf w,f / olwd k YawG xJUrSmvnf ;wd kY eJYt qif rajywJ holawG trsm;BuD ;yJ/ 'D awmh wd k Y uaewwf xk d if wwf&w,f}
]uRef awmf wd k Y raewwf rxd k if wwf vd k Yvm; q&m}
][kwf w,fvd kY ajym&rSmyJ/ "mwf aiG Uu&cJ h wJ h aiG 0.9 &mcd k ifEI ef ; oH k ;&if ESpf pOf jref rmwpfEd k if iH vH k;t wG uf vd ktyf wJh umuG ,f aq;awG udk 0,f ,lEkd if w,f vd kYajymw,f/jref rmEk d if iH u "mwf aiG U 9 &uf a&mif ;&aiG [m rlvwef ;ausmif ;tm;vHk;
rSm q&mrwpf OD;pD yd kcef Yvd kY&w,f vd k Y ajymw,f}
]b,f ol ajymwmvJ}]ukvor*uav;rsm; &ef yHk
aiG tzG J UUNICEF &J U jref rmEk d if iH Xme
ae uk d ,f pm;vS ,f buf x&ef rd ef ;vf u ajymoG m;wmygyJ}
]jref rmEk d if iH u pm&if ;Z,m;r&S d wmvm;}
]*k rpd k uf wmawGjzpf rS myg/ ol uajymoG m;w,f/ ausmuf pd rf ;wpf uD vd k ud k wpf a':vmyJ tcG ef aumuf&if ud k ;ESpf rS m ausmif ; 14600 ud k
aqmufEk d if owJh/ vG ef cJ h wJ h ud k ;ES pf u aumuf cJ h&if ajymwmwJ h/}
]ck a&m}]ausmufpdrf;awG ukefo
avmuf&S d ygNyD/ ol u pm&if ;Z,m;ud k csjywmyg/ opf rmxkwf vkyf rIu 0.6 &mckd ifEIef ;ud kaumuf&if so-
cial workers vd kY ac:wJh vlrIa&; vk yf om; 6000 twG uf ES pf pOf vpm axmuf yH hEk d if w,f vd k Y qd k xm;ygw,f}
]ol u bmvd k Y ajymwmvJ}]wu,f awmhUNICEF u
jref rmjynf u tpd k;&tzG JU wm0ef&Sd ol rsm;uk d ajymMum;owif ;xk wfjyef wmyg/vT wf awmf rS m2013-14b@m a&;ES pf twG if ; jznf h pG uf b@m aiG xyf rH wd k ;jr if h&&S d a&;ud k aqG ;aEG ;aewJ h tcsd ef eJ Y csd ef ud kuf ajymwmrsKd ;aygh/}
][k wf uJ h q&m? "mwf aiG Ua&mif ; csaiG? opf a&mif ;csaiG? ausmuf pd rf ; a&mif ;csaiG? qef a&mif ;csaiG? bDvsH rsm;pG m b,f a&muf uk ef vJ vd k Y ar;&if b,f vd k ajymMurS mvJ}
pmrsuf ES m(31)od k Y-
a'gufwmcifarmifndK
8/14/2019 Reporter News Journal Issue - 46
8/39
1 7, N O V E M B E R , 2 0 1 3
8 2008 zG J Upnf ;yHk tajccHOya' jyif qif
a&;twG uf vT wf awmf utpjyKNyD ; vI yf vI yf&S m;&Sm;jzpf aecsd ef rS m atmuf wd k bm (5)&uf&uf pG J eJ Y tmPm&jynf ck d if Nzd K;ygwD&J U aMunm
csuf wpf&yf xG uf ay:vmygw,f/ tJ'DaMunmcsuf xJrSm tajccHOya'
topf a&;qG J NyD ; 2008 zG J Upnf ;yH k tajccH Oya' ud k vHk;0zsuf od rf ;vd kuf ygu Ekd if iHawmf eJYEd k if iH om;rsm;twG uf tvG ef tE&m,f rsm;NyD ;
rarQmf rSef ;Ekd if wJ hud p&yf rsm; jzpf ay:vmEkd if aMumif ;eJY jzpf ay:vmr,f h qd k;usKd ;awG ud kjynf ol awG om cH pm;Mu&rSmjzpf vd kY owdjyK
qif jcif aqmif&G uf oG m;Muzd k Yvd k aMumif ; azmfjyxm;ygw,f/
'ghtjyif 2008 tajccHOya'ud k jyef vnf avhvmoHk ;oyf NyD; acwf tajctaeeJY tnD jyif qif oG m;&ef rSm jynf cd kif Nzd K;ygwD&JU oabmxm;jzpf aMumif ; quf vuf azmfjy xm;ygw,f/ jynf ck d if Nzd K;&J U aMunmcsuf [m tajccHOya'topf a&;csif ol awG eJ Y jynf ol awG ud k ]&mZoH}ay;vd k uf wmvm;vd k Y tawG ; yG m;p&mjzpf&ygw,f/
2008 tajccHOya'ud k zsuf od rf ;NyD; tajccHOya'topf a&;qG Jjcif ;[m tvG ef tE&m,f rsm;owJhvm;/ rarQmf rSef ;Ed kif wJh ud p&yf awGjzpf ay:vmEk d if owJ h vm;/ 'gqk d&if 'g[m ppf wyf u tmPmod rf ;rI yJjzpf ygvd rf h r,f / jynf ck d if Nzd K;qd k vd k csif wm 'gygyJ/ tajc cH Oya'topf a&;qG J&if yd k aumif ;vmzd k Y yJ&S d yg w,f / yd kqkd ;oG m;zd kY r&Sd ygbl;/ 'gayr,f h 2008 tajccH Oya'ud k zuf wG ,f xm;csif ol awG uawmh tajccHOya'topf a&;qG J wm ud k Bud Kuf Muvd rf h r,f rxif bl ;/ bmaMumif h vJ qk d awmh 2008 tajccH Oya'xJ rS m ol wd k Y&J Uvk yf yd k if cG if h awG? tmPmawG u cyf rsm;rsm;
yg0if aeavawmh wu,f vd k Y tajccH Oya'
topf a&;qG J vd k uf&if ol wd k Y&J Uvk yf yd k if cG if h awG? tmPmawG avsmhenf ;oG m;rSmud k pd k;&d rf ae MuyH k&ygw,f/
tajccH Oya'qk d wm tzG J Utpnf ;wpf ck&J U tusKd ;pD;yG m;twG uf a&;qG Jxm;wJh Oya' r[k wf bJ trsm;jynf ol tusKd ;pD ;yG m;twG uf a&;qG J&wJ h Oya'rsKd ;jzpf ygw,f/ tajccH Oya' xJrSm trsm;jynf olawG&JU tusKd;pD;yGm; wd k if ;&if ;om;wd k Y&J U tusKd ;pD ;yG m;? avsmh enf ; ae&if 'gud k jyif qif &rS myJ/ tajccHOya' xJrSm tzG JUwpf zG JU? vlwpf pku tompD; ,lxm;vd kYr&ygbl;/ ,lxm;cJh&if 'Dtajc cHOya'[m 'Drd kua&pDpHEIef ;eJ Y ud kuf nDwJh Oya'r[k wf awmh ygbl ;/
tck 'D 2008 tajccH xJ rS m b,f tzG J U? b,f vlpku tompD;,lxm;ovJqkdwm
ARTICLE & NEWS
2008 zG JY pnf;yH ktajccHOya'yg yk'frtvGJrsm;ESifU
'Drdkua&pDpHEIef;rJ Uyk'frrsm;udkazmf xkwf jcif;
avh vmMunf&if odEk d if Muygvd rf h r,f / trsKd ; om;'Drd kua&pDtzG JUcsKyf uawmh atmuf wd k bmvxJ rS m jynf ol awG qD u tajccH Oya' topf a&;qG Ja&; od kYr[kwf jyif qif a&; twG uf oabmxm;qE awG aumuf ,l oG m; r,fvd kY qd kygw,f/ trSef awmh 2008 zG JUpnf ;yHkt ajccHOya'[m t&if e0w (etz)ppf tpd k;& pd wf wd kif ;usa&;qG JcJhwJh Oya'qd k wmud k awmh b,f ol rS jiif ;vk d Y&r,f rxif ygbl ;/ ppf tpd k ;&[m ppf wyf ud k OD ;pm; ay;NyD ; 2008 tajccH Oya'uk d a&;qG J cJ h w,f qd k wm xif&S m;aeygw,f/ Oya'wpf ck ajymyg&ap/ tcef ;(1) Ek d if iH awmf tajccH rl rsm;tcef ;
yg yk'f r-6 yk'f rcG J (p)ud k Munf h yg/]Ed k if iH awmf onf Ek d if iH awmf \ trsKd ;om;
Ed kif iHa&;OD;aqmif rItcef ;u@wG if wyf r awmf u yg0if xrf ;aqmifEk d if a&;wd k Y ud k tpOf wpd k uf OD ;wnf onf }vd k Y jy|mef ;xm;ygw,f/ trSefjzpf oif hwmu ]Ed kif iHawmf onf Ek d if iH awmf \ trsKd ;om;umuG ,f a&;OD;aqmif rI tcef ;u@wG if wyf rawmf u yg0if xrf ; aqmifEkd if a&;wd kYud k tpOf wpd kuf OD;wnf onf }vd k Y jy|mef ;oif h ygw,f/ Ek d if iH a&;u@ eJ Y umuG ,f a&;u@ ae&mvG J rSm;wmawG U& ygw,f/ tJ'Dvd kvG JrSm;aeaMumif ;ud k tJ'D yk 'f r-6 atmuf rS m&S d aewJ h yk 'f r-7 u ouf aojyaewmud k awG U&ygw,f/ yk 'f r-7 rS m]Ekd if iHawmf onf ppf rSef pnf ;urf ;jynf h0
aom ygwDpHk'Drd kua&pDpepf ud k usif hoHk; onf }vd kY jy|mef ;xm;ygw,f/
Ekd if iHawmf [m wpf zuf u trsKd ;om;Ed k if iH a&;OD ;aqmif rI tcef ;u@rS m wyf rawmf
ud k yg0if apNyD; tjcm;wpf zuf rSm ygwDpHk 'D rd kua&pDpepf ud k usif hoH k;aewJhtwG uf 'D tcsufESpf csuf [m 0d a&m"djzpf aewmawG U& ygw,f/ wu,f wrf ;vnf ; vT wf awmf xJ rSm ygwD pHk u vT wf awmf ud k,f pm;vS ,f 75&mck d ifEIef ;eJ Y wyf rawmf om;vT wf awmf ud k ,f
pm;vS ,f 25 &mck d ifEI ef ;yg0if aewmud k 'D yk 'f r 6 yk'f rcG J(p)eJY yk'f r-7wd kYt& awG Uae&yg w,f / 'gayr,f h tJ 'D rS mvG J aewm wpf ck u yk 'f r-6 yk 'f rcG J (p)t& wyf rawmf [m trsKd ; om;Ek d if iH a&;rS mom yg0if&rS mjzpf ayr,f h vT wf awmf xJ u ygwD pH kEk d if iH a&;rS m yg0if aewJ h t csuf yJjzpf ygw,f/ Ekd if iHawmf ud k,f wkd if u ygwDpHkpepf ud k usif hoHk;aewJhtwG uf vT wf awmf [m ygwD pH kEk d if iH a&;jzpf ygw,f/
ygwD pHkEkd if iHa&;vT wf awmf xJrSm ygwD r[k wf wJ h wyf rawmf taeeJ Y yg0if ywf ouf aejcif ;[m 2008 tajccHOya' yk'f r-7 yg jy|mef ;csuf eJ Y qef Yusif aeygw,f/ tJ'D yk 'f r-7 ud k quf vuf qef Y usif aewJ h yk 'f r awG uawmh tcef ;(4) Oya'jyKa&;tcef ;yg yk 'f r-74 (c)wd k Y yJjzpf ygw,f/ yk 'f r-74 rS mjy|mef ;xm;wmu ]jynf axmif pk vT wf awmf
wG if atmuf ygvT wf awmfES pf&yf yg0if onf / (u) yk 'f r-109 yg jy|mef ;csuf rsm;ES if h
tnD Nrd KUe,f ud k tajccH vnf ;aumif ;? vl OD ; a&uk d tajccH vnf ;aumif ; a&G ;aumuf yG J wif ajrmuf onf h vT wf awmf ud k,f pm;vS,f rsm;ESif h wyf rawmf umuG ,f a&;OD ;pD;csKyf u trnf pm&if ;wif oG if ;aom wyf rawmf om; ud k ,f pm;vS ,f rsm;jzif h zG J Upnf ;onf h jynf ol Y vT wf awmf/
(c) yk 'f r-141 yg jy|mef ;csuf rsm;ES if h tnD wd kif ;a'oBuD ;rsm;ES if h jynf e,f rsm;rS
OD;a&wlnDpG m a&G ;aumuf wif ajr muf onf h vT wf awmf ud k ,f pm;vS ,f rsm;ES if h wyf rawmf umuG ,f a&;OD ;pD;csKyf u trnf pm&if ;wif oG if ;aom wyf rawmf om;vT wf awmf ukd ,f pm;vS ,f rsm;jzif h zG J Upnf ;onf h trsKd ;om;vT wf awmf/ yk'f r-7 ud k quf vuf qef Yusif ae wJ h aemuf xyf yk'f rawG uawmh yk 'f r-109 eJ Y yk'f r-141 wd kYjzpf ygw,f/
yk 'f r-109 rSm ]jynf olYvT wf awmf ud k vT wf awmf ud k,f pm;vS,f OD;a& trsm;qHk; 440 OD ;jzif h atmuf ygtwd k if ; zG J Upnf ;&rnf/
(u)Nrd KUe,f ud k tajccH vnf ;aumif ;? Nrd KUe,f 330 xuf yd k rd k vmygu topf zG J Upnf ; onf hNrd KUe,f ud k wpf quf wpf pyf wnf ;jzpf
aom oif havsmf onf h Nrd KUe,f wpf ckckESif hyl; aygif ;vnf ;aumif ;? Oya'ES if h tnD rJ qE
e,f owf rS wf a&G ;aumuf wif ajr muf onf h 330 OD ;ryd k aom jynf ol Y vT wf awmf ud k ,f pm; vS ,f rsm;?
(c) wyf rawmf umuG ,f a&;OD;pD;c u Oya'ESif htnD trnf pm&if ;wif oG if ; onf h 110 OD ;xuf ryd k aom wyf rawmf om;jynf ol YvT wf awmf uk d ,f pm;vS ,f rsm;/
yk'f r-7 ud k quf vuf qef Yusif aewJh aemuf xyf yk 'f rwpf ck uawmh yk 'f r-141 rS m]trsKd ;om;vT wf awmf ud k vT wf awmf uk d ,f pm;
vS ,f OD ;a& trsm;qH k ; 224 OD ;jzif h atmuf yg twk d if ; zG J Upnf ;&rnf/
(u) ud k,f yd kif tkyf csKyf cG if h&wd kif ; od k Yr [kwf ud k ,f yd kif tkyf csKyf cG if h& a'owpf ck pD rS ud k ,f pm;vS ,f wpf OD ;pD yg0if apNyD ; ouf qk d if&mjynf axmif pk e,f ajrrsm;tygt0if wd k if ;a'o
BuD; od kYr[kwf jynf e,f wpf ckpDtwG uf ud k ,f pm;vS,f 12 OD ;uspD wlnDpG mjzif h a&G ; aumuf wif ajrmuf onf h trsKd ;om;vT wf awmf ud k,f pm;vS,f 168 OD;?
(c) ouf qd k if&m jynf axmif pk e,f ajr rsm;tygt0if wk d if ;a'oBuD ; od k Y r[k wf jynf e,f wpf ck pD twG uf ud k ,f pm;vS ,f av;OD ;us pDjzif h wyf rawmf umuG ,f a&;OD;pD;cs u Oya'ESif htnD trnf pm&if ;wif oG if ;onf h trsKd ;om;vT wf awmf ud k,f pm;vS,f 56OD;?
yk 'f r-7 ud k quf vuf qef Yusif aewJh aemuf xyf yk'f rwpf ckuawmh yk'f r-160 yk 'f rcG J (C)jzpf ygw,f/ yk 'f rcG J (C)rS m ]wd k if ; a'oBuD; od kY r[kwf jynf e,f vT wf awmf ud k atmuf ygtwd kif ; zG JUpnf ;&rnf/
(C) yk 'f rcG J (u)ES if h (c) od k Y r[k wf (u)ESif h (*)wd kY t& a&G ;aumuf wif ajr muf onf h
vT wf awmf ud k ,f pm;vS ,f pk pk aygif ;\ oHk ;yH k wpf yH kES if h nD rQaomwyf rawmf umuG ,f a&;OD ;pD ; csKyf u Oya'ES if h tnD trnf pm&if ; wif oG if ;
onf h wyf rawmf om; wkd if ;a'oBuD; od kY r[k wf jynf e,f vT wf awmf ud k ,f pm;vS ,f rsm;? tJ'Dawmh txuf rS mqd kcJhovd k yk 'f r-
7 ud k yk 'f r-6 yk 'f rcG J (p)? yk 'f r-74 yk 'f rcG J (c)? yk 'f r-109 yk 'f rcG J (c)? yk 'f r-141 yk 'f r cG J (c)eJ Y yk 'f r-160 yk 'f rcG J (C)wd k Yjzpf ygw,f/
yk'f r-7 ud k tJ 'D yk'f rawG u qef Yusif aeygw,f/ qd k&&if yk 'f r-7 eJY tJ'Dyk'f r awG [m uG J vG J qef Y usif aeNyD ; rnD rnG wfjzpf aewmukd awG U&ygw,f/ a&SUyk'f ru ]qd k} xm;wmuwpf rsKd ;? aemuf yk 'f ru]vk yf}xm; wmwpf rsKd ;jzpf aeygw,f/ 'gaMumif h tJ'D tcsuf [m 2008 tajccH Oya'&J U tm;enf ; csuf BuD ;wpf ckjzpf aewJ h twG uf jyif qif oif h
wJh yk'f rawGjzpf aMumif ; wifjyvd kygw,f/pmrsuf ES m(29)od k Y-
'Da&jrif hopf
yk 'fr 18 ESifUywfouf vGwfvyfpGm xkwfazmfcGif UuGef&ufzGJY pnf;rnfEkd 0if bm 6 &uf aeYu yk'f r-
18 ESif hywf ouf 88 rsKd ;quf Nid rf ;csrf ;a&;ESif h yG if hvif ;vlYtzG JUt pnf ; H k ;cef ;wG if usif ;yjyKvk yf aomjynf olvlxk\ oabmxm;tjrif
rsm; aqG ;aEG ;yG JrS owif ;xkwfjyef csuf wpf apmif xkwfjyef cJhonf [k od&onf/
tqd kygaqG ;aEG ;yG Jod kY vlYtcG if h ta&;ES if h Ekd if iH a&;wuf
8/14/2019 Reporter News Journal Issue - 46
9/39
1 7, N O V E M B E R , 2 0 1 3
9ARTICLE & NEWS
d kufpm;aq;cef;rsm;
atmuf wd kbm 13 &uf aeYu jref rmEdkfiH q&m0ef toif ; tpnf ;ta0;cef ;rrSmrefrmEd k if iH aq;ynm&S if tzG J U&J U 2012-2013ESpfywf vnf rsufES mpH k nD tpnf ;ta0; usif ;ygw,f/ tJ'DyG JrSm usef ;rma&;0ef BuD;Xmeynf axmif pk0ef BuD ; a'guf wmazouf cifum;ajymygw,f/ 0ef BuD;&JUpum;xJrSm
EdkifiHawmf tpd k;&ouf wrf ; ESpfESpf cG JumvwG if ; usef ;rma&;toHk;p&d wf ckepf qxd wd k;jrif hay;cJhonf/ oif Mum;a&;?koa&;? ok awoeeJ Y a&m*gumuG ,f ES d rfif;a&;vkyf ief ;awG yd kNyD;aqmif&G ufEd kif cJh
w,f vd k Y ajymoG m;ygw,f/ uk oa&;eJ Y aq;0g;0,f ,l a&;tyd k if ;rS m
nf ; pHukxHk;eJY vkyf ief ;vrf ;nT ef wd wdsus &Sd zk Yd ta&;BuD ;ygw,f/ A[d ktqif h?dkif tqif h aq;HkBuD;awG rSm toHk;jyKEd kiff h vuf awG UuswJ h pH uk xH k ;? vk yf ief ;vrf ;Tef awG a&;qG JEd kif a&; tawG UtBuHK&Sd wJhrefrmEd kif iH aq;ynmtzJG U0if awG&JU tBuHPf awG &,l vd k w,f vd k Y vnf ; ajymoG m;yg
o;w,f / 0ef BuD;u usef ;rma&; apmif ha&Smuf rI
oH k ;p&d wf ck epf qtxd wd k ;jr if h ay;cJ h w,f vd k Ydk&mrS m b,f ae&mawG bmawG wd k ;jr if h ay;Jhw,f/ aq;HkBuD;awG rSm b,f vd k tcrJhq;0g;uk ocG if h awG ay;cJ h w,f / aq;uk olawG ud k b,f aq;0g;ud k b,f vd k tzd k ;EI ef ;sKdompG meJY a&mif ;csay;cJhw,f qd kwmawGao;pd wf ajymroG m;ygbl;/ usef ;rma&;pmif h a&Smuf rI toHk ;p&d wf ck epf q wd k ;jrif hy;cJh w,f qd kwJ h pum;t& wpf ae&m&mrS mwmh wd k;jr if h wJh aumif ;usKd ;awG cH pm;Mu
&rSmyJ vd k Y arQmf awG ;NyD ; 0rf ;awmh omcJ h&ygw,f/ 'DES pf bwf *suf cG J a0csxm;ay;rIvnf ;
&ifES pf awG eJ Y rwl enf ;enf ;yd k ay;xm;w,f
dkY vT wf awmf owif ;awG t& od&NyD;ygNyD/&ifES pf awG uxuf usef ;rma&;eJ Y ynma&;wf *suf awG ES pf quae oH k ;qeD ;yg; wd k ;NyD ;sxm;ay;w,fvdkY qdkw,f/ 'DESpfxJ
&efukef? Ek d 0if bm 6 2012 ckESpf wG if jref rmEkd if iH
pd k;&rS jyKjyif ajymif ;vJrIvkyf ief ;Ofwpf&yf taejzif h vuf&Sd usef ;ma&;u@wG if 78 &mcd kifEI ef ;ESif hnma&;u@wG if 30 &mck d ifEI ef ;cef YoD ;oD ; wd k ;jr if h cJ h aomf vnf ; ,if ;
wdk;jr if h rI rS m jref rmEk d if iH \ jynf wG if ;om;wif xk wf vk yf rI wef zd k ; GDPkpkaygif ;\ ES pf&mcd k ifEI ef ;atmuf om
&Sdaeao;aMumif ; ,l eD quf zf jref rmXmeaeukd,fpm;vS,fjzpfol
pwmbuf x&d ef rd ef ;bJvf u ajymMum;cJ h onf /
]obm0t&if;tjrpfawG aygu,f0wJh Ekd if iHawGtwG ufawmhsef ;rma&;? ynma&; 0ef aqmif rIwG wd k ;csJ U&mrS ma&m? 0ef xrf ;yif pifpm rd om;pkcHpm;cG if heJY vlrIa&;tltnDay;tyf rIpwJ h u@awG ty:rSm obm0t&if ;tjrpf u&wJhifaiG awG eJY &if ;ESD ;jr KyfESH wm[m tccHusygw,f/ bmjzpf vd kYvJqd k
awmh &if ;ESD;jrKyfESHrIuae jyef&wJh t&mu tvG ef BuD ;rm;ygw,f/ tck tcsd ef[m 'Dvd k&if ;ESD;jrKyfESHrIawG pwif zd kY tcsd ef or,yJ jzpf ygw,f} [k if ;rS quf vuf ajymMum;onf/
obm0"mwf aiG U jynf yod k Y wif yd k Y a&mif ;csrI rS&&S d aom 0if aiG \ 0.9&mcd k ifEI ef ;onf ES pf pOf jref rmEk d if iH wpf
0Srf ;vHk;wG if vd ktyf aom umuG ,f aq;tm;vHk ;uk d 0,f ,lEd kif aMumif ;?jynf yod k Y ud k ;&uf wm obm0"mwf
aiG Uwif yd k Y a&mif ;csaiGjzif h jref rmEd kif iH
wpf 0S rf ;vHk ;&S d rl vwef ;ausmif ;tm; vHk;&Sd q&m ? q&mrwpf OD;pD wd k;jr if h cef Y xm;Ek d if aMumif ; (wpfEk d if iH vH k ;
wG if rl vwef ;oif q&m 36000 rQ om&S d NyD ; q&moHk ;a,muf rS twef ; ig;wef;rQ oifMum;ae&jcif;)? ausmuf pd rf ;wpf uD vd k a&mif ;csrI rS&&S d aom tcG ef aiG wpf a':vmjzif h vG ef cJ h om ukd ;ESpf wmumvtwG if ; rlv wef ;twG uf pmoif cef ;pkpkaygif ; 14600 eD ;yg; aqmuf vk yfEk d if aMumif ; ,l eDquf zf rS xkwfjyef aom tpD&if
cH pmwG if azmfjyxm;onf/]tck vT wf awmf rS mvnf ; tm;
vHk;od MuwJhtwd kif ; b@maiG wd k;jrif hrIbwf *suf awG wifjyaewJht
csd ef rSm tpd k;&XmetaeeJY vlrIa&;? ynma&;eJ Y usef ;rma&;qk d if&mu@ awG rS m b@maiG wd k ;jr if h zd k Y&m t"d u ta&;BuD;wJh tcsd ef ygyJ/ 'Dvd k vkyf rS omvQif wd kif;jynf&JUtem*wf rSm&if ;ESD ;jrKyfES HrItwG uf Return jyef
vmEd kif rSmyg}[k rpwmbuf x&ef rd ef ;bJvf u ajymonf/
,l eD quf zfjref rmtaejzif h Ek d if iH awmf bwf *sufES if h ywf ouf aom t vk yf H k aqG ;aEG ;yG J ud k yxrqH k ;tBud rf usif ;yjyKvk yfjcif ;jzpf NyD; ES pf pOf t pd k;&\ &oHk ;rS ef ;ajcaiG pm&if ;Oya' rsm; &oHk;rSef ;ajcpm&if ;wG if yg0ifEd kif ap&ef aqG ;aEG ;jcif ;jzpf aMumif ;Ekd 0if bmv (6)&uf aeYwG if jyKvkyf
aom owif ;pm&Sif ;vif ;yG J rS od&S d& onf /
rG ef rG ef ausmf
usef;rma&;ESif U ynma&;u@tay: b@maiGwdk;jrif UrIrSmGDP pkpkaygif;\ ESpf&mcdkifEIef;atmufom&Sd CARTOON
REPORTER
tjrefazmf tcrJ haq;H krsm; tjref&Sif;
usef ;rma&;ud p jynf olawG bmrsm;wd k ;NyD ; cH pm;vm&NyD vJ/ r,f r,f &&awmh r&S d ao;bl ; vd kY xif ygw,f/ 1990 avmuf u pcJ hwJhjynf ol Yaq;H k awG rS m usif h oH k ;aeqJ p&d wf rQ
ay; usef ;rma&;pepf jzKwf rypfEd k if ao;ygbl ;/
ywf wD;vd yf? *G rf ;? wd wf? yvmpwm pwJh tao;trT m;av;awG utp vl emu ud k ,f h yd kuf qHeJY ud k,f 0,f oHk;ae&qJ jzpf w,f vd kY od&ygw,f/ aq;Hk0ef xrf;awG ud k 0ef
aqmif coabmrsKd ; vmbf xd k;ae&ygao; onf / vkyf tm;c ay;ae&ygao;onf/
'gayrJh 'DESpf xJrSm xl;jcm;vmwmud k ajym&rS mu tpd k;&owif ;pmxJ rS m usef ;rm a&;OD;pD;Xmeu td wf yd wf wif 'g? td wf zG if h
wif 'gac:wJh aMumfjimawG cyf pd wf pd wf awG Uae&wJ h owif ;yg/ jynf e,f eJ Y wd k if ; toD ; oD;rS m&Sd wJ h Nrd KUe,f aq;H k? wd k uf e,f aq;H k? aus;vuf aq;cef ;awG twG uf FDA tod
trSwfjyKwJh aq;0g;awG jref rmusyf aiG eJY 0,f ,l zd k Y wif 'gwif oG if ;Muzd k Yyg/ NyD ;awmh cd k if aq;Hk? Nrd Ke,f aq;H k? wd kuf e,f aq;H k awG rS m q&m0ef BuD ;? q&m0ef eJ Y usef ;rma&; 0ef xrf ;awG ud k ae&mcsxm;ay;zd kY aetd rf taqmuf ttHkawG? aq;Hkaq;cef ; wd k;csJU aqmif taqmuf ttHkawG eJY ckwif twef toif h qH h wJ h aq;H k uav;awG aqmuf vk yf zd k Y wif 'gac:wmawG vnf ; awG Uae&ygw,f/ 'g[m usef ;rma&;bwf *suf wd k;csay;cJhwJh tusKd ;quf avvm;vd k Y vnf ; awG ;ygw,f/
usef ;rma&;ud p qd k wm vl wd k if ; pd wf 0if pm;ygw,f/ pd wf 0if pm;yif 0if pm;aomfjim;
aq;Hkwuf aq;uko&mud k awmh vlwd kif ; aMumuf aeMuqJ jzpf ygw,f/ 'DuaeYxd zd pD ;aeao;wJ h aq;H k wuf NyD ; aq;uk ocH ,l&wJh ukef usp&d wf BuD;jrif haerIud k aor
avmuf aMumuf aeqJ jzpf ygw,f/ wcsKd U qd k aq;cef ;rSm ukwm raysmuf vd kY aq;Hk wuf NyD; ukocH,lygqd kwmud k taoom cH oG m;r,f/ aq;Hkawmh oG m;rwuf bl;qd k NyD; wu,f taocHoG m;wJhvlawG &Sd aeyg ao;w,f / wcsKd Uvnf ; td rf aygif? NcH aygif? v,f aygif NyD ; aq;H k wuf NyD ; uk ocH ygw,f/ aq;H kuqif ;awmh ae&m td rf r&S d? vk yf ud k if pm;aomuf p&m ajrr&S d awmh vd k Y rd om;pk vd k uf bk ef ;BuD ;ausmif ;rS m uyf ae&wmvnf ; awm
awG&G mawG rSm &S d aeqJ jzpf ygw,f/ 'gawG [m p&d wf rQay; usef ;rma&;eJ Y *,uf awG yg/ NyD ;cJ h wJh vT wf awmf owr yH krS ef tpnf ;
ta0;wkef ;u usef ;rma&; 'kwd ,0ef BuD;
ajymMum;cJ h wmud kvnf ; trSwf&rd ygw,f/ ZG ef 26 &uf aeY tpnf ;ta0;rSm {&m0wD wd kif ; rJqEe,f trSwf (5)u trsKd ;om; vT wf awmf trwf a'guf wmaX;0if ;u jynf ol awG qif ;&JEG rf ;yg;rI avsmh usa&; tpD trH wpf ck tjzpf trS ef wu,f qif ;&J csKd UwJ h ol awG ud k pd ppf NyD; tcrJhaq;ukorI ay;Ed kif zkd Y tpd k;&ud k wd kuf wG ef ;wJh tqd kwif oG if ;yg w,f / tJ 'D aeY rSmyJ tJ 'D tqd k ud k usef ;rma&; 'k wd ,0ef BuD ; a'guf wm a':od ef ;od ef ;aX; u jyef&S if ;ay;cJ h ygw,f/ jynf ol Y aq;H k awG ud k aq;0g;vH k vHk avmuf avmuf jznf h wif ; ay;Ed kif zd kY 2012-2013 b@mESpf rSm usyf od ef ;aygif ; 638000 cG if hjyKay;cJ h w,f / usef ; rma&;OD ;pD;Xmeu omref toHk;p&d wf xJu ay;acs&r,f h ypnf ;awG 0,f wmeJY vkyf tm;c ay;&wmawG ud k avQmh csNcH K;NcH acRwm NyD ; aq;0g;awG yd k yd k 0,f ,l jznf h wif ;ay;Ed k if zd k Y aq;0g;0,f ,l a&; rl vcG if hjyKaiG xuf usyf od ef ;aygif ; 19, 136 ud k xyf aygif ;NyD ; usyf od ef ;aygif ; 657, 136 cG if hjyKcsxm;NyD; jzp w,f vd kY ajymoG m;ygw,f/
'gh tjyif 'DES pf bwf *suf xJ uae A[d k tqif h aq;HkBuD;awG ckwif 2000 qHheJY txuf aq;HkBuD;awG twG uf usyf od ef ; aygif ; 59 , 288? ckwif 16 vHk;qHhuae ckwif 250 qH h aq;H k awG twG uf axmuf yH hzd k Y wd k if ;ES if hjynf e,f usef ^OD ;pD;XmeawG qD usyf od ef ;aygif ; 80 , 000? wd kuf e,f aq;H k eJY aus;vuf aq;cef ;awG twG uf usyf od ef ; aygif ; 260, 000 wkd Yud k aq;0g;awG 0,f zd k Y csxm;ay;NyD ; jzpf w,f vd k Y qd k oAs/ NyD ;awmhjynf ol Y aq;H k awG rS m ta&;ay: aq;0g;uk o
ay;wmawG? ta&;ay: cG Jpd wf ukwmawG eJY ud k,f 0ef aqmif om;zG m;wmawG ud k tcrJh uk oapmif h a&S muf ay;oG m;Ed k if awmh r,f vd k Y vnf ;
qd k xm;ygw,f/ 'Djyif vnf ; ck csd ef rS m vl wd k if ; twG uf usef ;rma&;apmif ha&Smuf rI (Uni-versal Heath Care ) ud k pwif taumif
pmrsuf ES m(30)od k Y-
armifvGifjyif
8/14/2019 Reporter News Journal Issue - 46
10/39
1 7, N O V E M B E R , 2 0 1 3
10 ARTICLE & NEWS
jref rmh a&yd k if euf twG if ; jynf yEkd if iHrsm;rS ig;zrf ;a&,mOf rsm;tm;
enf ;ynmjrif h tpD tpOfjzif h om;ig; zrf ;qD ;cG if hjyKxm;aomf vnf ; vmrnf hESpf {NyDv (1)&uf aeYrS pwif
0if a&muf zrf ;qD ;cG if h yd wf awmh rnf jzpf aMumif ; arG ;jrLa&;? a&vk yf ief ;ES if h aus;vufa'o zG HUNzd K;a&;0ef BuD; XmerS Ekd 0if bmv (8)&uf aeYwG if xk wfjyef aMunmcJ h onf /
tqd k yg Ek d if iHjcm;ig;zrf ;a&,mOf rsm; 0if a&muf zrf ;qD ;cG if h yd wf yifEk d if&ef 0ef BuD;XmerS atmuf wkd bmv
(17)&uf aeYwG if tpnf ;ta0;wpf&yf usif ;ycJ hNyD ; jref rmh a&yd k if euf Zk ef
twG if ; 0if a&muf zrf ;qD ;jcif ;yd wf yif&ef qH k;jzwf cJ hjcif ;jzpf aMumif ; aMu
nmcsuf wG if azmfjyxm;onf/ aqG ;aEG ;yG Jod kY arG ;jrLa&;? a&
vk yf ief ;ES if h aus;vuf a'ozG H UNzd K;a&;
0ef BuD;Xme? jynf axmif pk0ef BuD ;ES if h 'k wd ,0ef BuD ;(3)OD ;? nT ef Mum;a&;rS L; csKyfES if h ygarmu csKyf (5)OD ;? 'k wd , nT ef Mum;a&;rS L;csKyf (4)OD ;ES if h ig;vk yf ief ;OD;pD ;XmerS (24)OD;? a&vk yf ief ;&Sif (17)OD;? ig;vkyf ief ;vkyf ud kif
vsuf&S d onf h pD ;yG m;a&;uk r PD rS (5) OD; pkpkaygif ; (73)OD; wuf a&muf NyD;aemuf Ekd if iHjcm; ig;zrf ;oabFm rsm;tm; jref rmh a&yd k if euf twG if ;od kY
0if a&muf zrf ;qD ;cG if hyd wf&ef tBuHjyKcJ hjcif ;jzpf onf /
xd k od kY jref rmh a&yd kif euf twG if ; om;? ig; zrf ;qD;cG if h yd wf yif&jcif ; rS m ig;o,H Zmwrsm;tm; xd ef ;od rf ; umuG ,f a&;tpD tpOf rsm;xyf rHjyKvk yf rnfjzpf NyD ; wd k if ;&if ;om;a&vk yf ief ;&S if rsm;a&euf yd kif ; (Deep Sea) ig; zrf ;vk yf ief ;rsm; yd k rd k us,f jyef Y pG m vk yf ud k ifEk d if ap&efjzpf aMumif ; arG ;jrLa&;?
a&vk yf ief ;ES if h aus;vuf a'o zG H UNzd K; a&;0ef BuD;Xme\ xk wfjyef aMunm csuf wG if azmfjyxm;onf/
tqd k ygtBuHjyKcsuf rsm;tm; 0ef BuD;XmerS pd ppf NyD;aemuf Ekd if iHjcm; ig;zrf ;oabF mrsm; jref rmh a&yd k if euf twG if ; 0if a&muf zrf ;qD ;cG if h yd wf yif rnf jzpf NyD ; jref rmh a&yd k if euf rsOf ;tjyif buf oD ;oef Y pD ;yG m;a&;Zk ef wG if Fish-
ing Right tpDtpOf rsKd ;jzif h om; ig;zrf ;qD ;cG if hjyKrnfjzpf onf /
jref rmh a&yd k if euf twG if ;od k Y xd k if ;Ekd if iH? b*F vm;a'h&SfEkd if iHES if h tdE d ,Ek d if iH rsm;rS yk * vd upD ;yG m;a&;vk yf ief ;&S if yd k if ig;zrf ;oabF mrsm; 0if a&muf
om;ig;zrf ;qD ;jcif ;rsm;&S d NyD ; enf ; ynmjrif h om;ig;zrf ;qD;jcif ;rsm; aMumif h ig;o,HZmw &Sm;yg;r ajctaeES if h awG UBuH KaeqJjzpf onf /
uk d pH
jrefrmUa&yd kifeuf twGif; Ek difiHjcm;ig;zrf;a&,mOfrsm;tm; 0ifa&mufzrf;qD;cGifUydwfrnf
]&ef yG J}qd k wm rauseyf csuf ud k pum;eJY ajz&Sif ;vd kY r&awmhvd kY ud k ,f xd vuf a&muf usL;vG ef MuwJh ted XmH kjrif uG if ;yg/ &ef yG J&J U aemuf quf wG Ju um,uH&Sif awG a&m? ywf ouf&mywfoufaMumif;awGyg&ef yG JtEkt&if hay:rlwnf NyD; pd wf
qif ;&J Muygw,f/ pd wf rxd ef ;Ek d if Mu awmhvd kY &efyG Jjzpfvd kuf Muayr,f h aoG ;at;oG m;wJh tcg t&Suf&p&m awG jzpf aewwf ygw,f / &efyG J aMumif h tcsKd Utouf qH k ;I H ;Mu&w,f/ tcsKd U cE mud k ,f ysuf pD ;&w,f/ tcsKd U 'Pf &m BuD ;i,f awG&Muw,f/ tcsKd Ujypf 'Pf awG uscH&w,f/ 'gaMumif h&ef yG J ud k tvd k r&Sd tyf bl ;/ 'gayr,f h&ef yG JawG uawmh ae&mwd kif ;rS m&Sd ae
w,f / &ef yG JtrsKd ;rsKd ;&Sd wJhteuf t csKd U&ef yG JawG [m *kPf awG? rmeawG aMumif hjzpf&w,f/ aoG ;yl wk ef ; *k Pf awG? rmeawG Nyd Kif Mu&if ; aoG ;at; oGm;wJhtcg trSm;awGrSef;od NyD; wpf OD ;eJ Y wpf OD ;? tjyef tvS ef cG if h vT wf Mu&if ; em;vnf rI&Sd oG m;MuwmrsKd ; awG twG uf awmh ]Nid rf ;csrf ;a&;}& wmaygh/
txl ;ojzif h vl od rsm; xif&S m; wJh yk*d Kvf ausmf awG? wynf hwyef ; aygol awG? MoZmtmPm&S d ol awG qd k&if ukd,fxdvuf a&mufrajymeJYEIwf eJYawmif &ef rjzpf tyf bl;/ ESpf
OD ;ES pf zuf uayguf a&muf wJ h yk * d Kvf awG qd k&if jyem[m trId uf upjymom'frD;avmif wwfw,f / 'g
aMumif h Nid rf ;csrf ;a&;&J Uqef Y usif buf ?&ef yG JawG? ppf yG JawG ud k vltrsm;u
qef Yusif Muw,f/ tck azmfjyr,f h taMumif ;t&m uawmh aevd kvvd kxif&S m;wJ h om oemyd k if q&mawmf BuD ;wpf yg;eJ Y tm Pmpuf xuf wJh bk&if hom;awmf? rif ;nDrif ;om;wpf yg;&JU ukd ,f xd vuf a&muf&ef yG J yg/ omoemyd k if qd k
Nidrf;csrf;a&;pum;Nidrf;csrf;a&;w&m;
wJ h *k Pf eJ Y rif ;nD rif ;om;qd k wJ h rme aMumif h &efjzpf cJh Muayr,f h &ef yG J NyD; wJ h tcg qif jcif Pf u&vmwJ h cG if h vT wfjcif ;w&m;awG aMumif h wpf OD ;eJ Y
wpf OD; trsuf rod kbJ aowyef ouf wpfqHk; Nid rf ;csrf ;oGm;MuwJhjzpf&yf rS ef av;yg/ 'D yk * d KvfES pf OD ; Nid rf ;
csrf ;a&;pum;ajymyH k[mjzif h aESmif ; vl awG erl em,lp&m? av;pm;p&m? oif cef ;,l p&mawG jynf hES uf vd k Y aeyg w,f / 'D oif cef ;pmawG [m rd om;pk
wpf ck twG uf omru wd k if ;jynf wnf aqmuf a&;twG uf yg toH k ;0if apyg w,f /
&ef yG J awG&S d aewJ h wk d if ;jynf? ppf yG J awG&S d aewJ h wd k if ;jynf [m wd k ;wuf oif h oavmuf rwd k ;wuf bl ;/ zG H UNzd K; oif h oavmuf vnf ; rzG H UNzd K;bk ;/ 'g aMumif h wnf Nid rf? at;csrf ;wJ h wd k if ;jynfjzpf zk d Y &ef yG J awG? ppf yG J awG ud k &yf&r,f/ Nid rf ;csrf ;a&;ud k r&&atmif
vk yf&r,f/ ES pf OD ;ES pf zuf trS m;awG ud k yG if h yG if hvif ;vif ; zG if htH NyD ; wk d if ;
jynfwdk;wufa&;vrf;aMumif;udk avQmuf&r,f/ ord k if ;ynm&S if a'guf wmoef ;
xG ef ;u tavmif ;rif ;w&m; wnf axmif wJ h uk ef ;abmif rif ;quf &J U t xuf jruf qHk;rif ;ukd ]bkd ;awmf bk&m;}vd kY owf rSwf w,f / owf rSwf
&avmuf atmif vnf ; ]bd k;awmf bk&m;}u jynf ol&JUtusKd ;pD;yG m;ukd
o,f yd k ;w,f / Ek d if iH a&;? ppf a&;? pD ; yG m;a&;? bmoma&;awG bd k;awmf vuf xuf rS m zG H UNzd K;w,f/ omoem tyd k if a&G ;wmutp buf pH k xl ;cRef wJ h avmuD avmuk wfES pfjzmaom tusKd ; ud k od wJ h armif ;axmif q&mawmf ud k a&G ;NyD; bmom? omoemBuD;yG m; atmif aqmif&G uf apawmf rlw,f / tpG rf ;owd BuD;rm;wJh q&mawmf BuD;rd k Y &[ef ;? &S if? vl? jynf ol awG u armif ;axmif q&mawmf BuD;ukd Munf nd KMuw,f/ omoemawmf zG H U Nzd K;wd k ;wuf zd k Y? y&d ,wd [m touf aoG ;aMumrd k Y omoemyd k if q&mawmf BuD ;jzpf vmayr,f h wynf h&[ef ;awG ud k pmcs0wf rysuf cJ hbl ;/ pnf ;urf ; uvnf ;BuD ;wJ h yk * d Kvf rd k Y usuf cd k if ;wJ h pmr&&if wynf hpmoif om;awG uk d a&'Pf? oJ'Pf ay;w,f / tJ'Dvd k 'Pf ay;cH&wJ h txJ rS m ]awmif il rif ; om;}ud k;uG ,f wJh ]OD;awZ}qd kwJh&[ef ;i,f wpf ;yg;ygw,f/
tJ 'D aeY u omoemyd k if q&mawmf BuD ;om OD ;awZud k bd u Kygwd armuf ygVd ed ,? ck ' uod u mygVd? ed ,? rl vod u mygVd ed , tuk ef pmjyef ck d if ;w,f / jyef ck d if ;wJ h pmawG u rsm;vG ef ;awmh OD ;awZtcsKd UyJ&w,f/ tukef r&bl;/ armif ;axmif q&m awmf BuD;pmjyef cd kif ;ayr,f h Bud Kwif usuf ckd if ;wJhpmukd jyef ckd if ;wmrsKd ; r[k wf bJ csuf csif ;ar; csuf csif ;ajz ckd if ;wmrsKd ;qd kawmh OD;awZvnf ; tcuf tcJawG U&w,f/ q&mawmf
BuD ;uvnf ; tuk ef r&rcsif ;ud k jyef cd kif ;w,f / b,f vd kjyef ckd if ;jyef ckd if ; OD;awZvnf ; csuf csif ;r&bl;/ 'D awmh omoemyd k if q&mawmf BuD ;u OD ;awZud k oJ 'Pf a&'Pf ay;w,f /
'Dowif ;Mum;awmh awmif il rif ;om; omoemyd k if q&mawmf BuD ;
ausmif ;vd kuf oG m;w,f/ ausmif ; a&muf awmh ol ud k ;uG ,f wJ h OD ;awZ 'Pf xrf ;aewmud kjrif&awmh pd wf raumif ;bl ;/'geJ Y armif ;axmif q&m awmf BuD;qDoG m;NyD; ]wynf hawmf& [ef ;pmr&ayr,f h 0d enf ;eJ Y rud k uf nD wm&S d ygovm;}vd k Y avQmuf wif awmf rl w,f / ]0d enf ;azmuf wmawmh r&S d bl;/ pmr&vd kY ig'Pf ay;wm}vd kY armif ;axmif ujyef rd ef Y w,f / awmif ilrif ;om;uvnf ; bk&if hom;awmf qd kwJh rmef u&Sd aeawmh ]pmr&ay r,f h tusif h od u mrysuf vd k Y onf ;cH ygbk&m;/ r&wJ h pm jyef usuf&if&yg w,f }vd kY xyf avQmuf w,f / om oemyd k if uvnf ;ravQmh bl ;/ ]r[k wf bl ;rif ;om; 0d enf ;od u mqk d wmt& ud k aqmif xm;&rSm/ 'if ;&atmif aqmif rxm;vd kY ig'Pf ay;wm}vd kYjyefrdefYw,f/ awmifiluvnf;
ravQmh bl ; ]t&S if bk&m;u csuf csif ; ar;? csuf csif ;&&r,f vd k Y jyef cd k if ;awmh b,f &rvJ/ tcsd ef ay;usuf ck d if ;NyD;jyef ar;vd kYr&&if 'Pf ay;w,f qd k
awmf ao;w,f / tjypf ay;wmvnf ; tawmf yif yef ;aeNyD}vd k Y xyf avQmufjyef w,f /
armif ;axmif q&mawmf BuD;u vnf ; ravQmh bJ ]rif ;bmpum;vm ajymaewmvJ}qdkNyD; teD;u&SdwJh axG ;cH eJY rif ;om;uk d aumuf ayguf w,f / awmif ilrif ;om;uvnf ; axG ;cH ud kjyef aumuf NyD ; omoemyd k if ud k jyef ayguf w,f / 'Dawmh q&m awmf u rif ;om;ukd ajcaxmuf eJY xuef w,f / rif ;om;uvnf ; t
uef cH&muae csuf csif ;xNyD; om oemyd kif ukd eyef ;owf w,f / ESpf zuf vH k;uvnf ; *kPf BuD;olawG qkd awmh &ef yG Jud k b,f &[ef ;yk*d K[f? vlyk*dKvf urS 0if rjzefajz&Jbl;/]r[m'gef 0ef}a&muf rSyJ cG Jvd k uf vd k Y&ef yG J NyD ;oG m;w,f/ awmif ol rif ;om;
vnf ; OD;awZud k yif hNyD; jyef oG m; w,f /
'D&ef yG Jowif ;ud k bd k ;awmf rif ; w&m;od oG m;awmh ]tif ;awmif il u vnf; awmifi larmif;axmifu vnf ; armif ;axmif yJ}vd kY nnf ; awmf rl w,f / xuf jruf wJ h rif ;wpf yg;jzpf vd kY vnf ; 'Dud pud k ajyvnf atmif ajz&S if ;awmf rl w,f / omoemh 0ef xrf ;&Sif&[ef ;wpf yg;ud k ukd ,f xd vuf a&muf wHkYjyef wm? avmuD buf uMunf hMunf h? avmukw&m buf uMunf hMunf h vlajymrvG wf wJ h ud p vd k Y vnf ; awG ;rd [ef wl w,f / 'gayr,f h cyf pG mpG m cyf rmrm om; awmf ud k wd k uf d kuf awmif ;yef cd kif ;vd kY awmh awmif ;yef rSmr[k wf aybl;/
'Dawmh om;awmf ud k i,f i,f uwnf ;u xd ef ;ausmif ;cJhwJh &e ukef 0ef BuD;OD;ausmf a&G ;ud k tult nDawmif ;NyD; rif ;om;ukd azsmif hzs cd k if ;r,f / OD ;ausmf a&G ;u rif ;om;uk d i,f pOf u csDyd k;xd ef ;cJholjzpf w,f / rif ;om; rvd rm&if d k ufES uf qH k ;rcJh ol jzpf vd k Y OD ;ausmf a&G ;qd k&if rif ;om; aMumuf w,f / bkd;awmfrif;[m ouf OD ;qH yd k if bk&ifjzpf ayr,f h om; awmf awmif il rif ;om; oH Cm*k d Pf ; oifhrSmud k aMumuf[efwlw,f/ omoemyd k if ud k awmif ;yef&mrS mvnf ;ESpfudk,f Mum; awmif ;yef wmrsKd;
r[kwf bJ &[ef ;y&d owf? vly&d owf tpH k tvif a&S UrS m r@yf xd k ;NyD ; awmif ;yef wmrsKd ;vk yf ay; xd k&ef ukef 0ef BuD ; OD ;ausmf a&G ;uk d vd k wmajymNyD ; wm0ef ay;w,f / awmif il rif ;om;u
vnf ; i,f pOf uwnf ;u oG ef oif qHk;rcJhwJh OD;ausmf a&G ;ajymwmukd emcHw,f/ tjypf vkyf xm;wmukd tjypf rSef ;od NyD; awmif ;yef wm ol awmf aumif ;awG tvk yf rd kYom om"k ac:p&myg/
pmrsuf ES m(27)od k Y-
REPORTERCARTOON
MqmyD(Ed kifiHa&;okawoD )
8/14/2019 Reporter News Journal Issue - 46
11/39
1 7, N O V E M B E R , 2 0 1 3
11SHOOTING & NEWS
wpf ywf t wGif;
dkufuGif;owif;axmwaumawmifwufc&D;pOfwGif xl;azmifa';&Sif;rS
aiGusyfodef;wpf&mzd k;&Sd taxmuftuljyKypnf;rsm; vSL'gef;
&efukef? Ekd 0if bm 9jref rmEkd if iH ajcvsifES if h awmif
uf tzG J UcsKyf \ axmwaumawmif
uf c&D ;pOf twG uf jref rmEk d if iH ajcsifES if h awmif wuf tzG J UcsKyf em,ul;azmifa' ;&Sif;em,ujzpfolD;awZu aiG usyf od ef ;wpf&mzd k;&Sdxmuf tul jyKyp nf ;rsm;ES if h N*d K[fkzk ef ;? AD 'D,d kuif r&moH k;vH k ;? uif
&moH k;vH k;wd k Yud k vSL'gef ;cJ h aMumif ;d&Sd&onf/
]awmif wuf orm;awG&J U pd wfmwf awG u wu,f cspf p&maumif ;gw,f / tckacwf rSm tcsif ;csif ;dkif;yif;ulnDwwf wJhpd wf &Sm;yg
w,f / awmif wuform;awGrSmwmh ulnDd kif ;yif ;wwf wJhpd wf t
yif wk d if ;jynf cspf pd wf awG vnf ; &Sdgw,f / wu,f jzpf csif wu,fkyf t[kwf jzpf&rnf qkd wJh twd kif ;udK;pm;Muyg/ xl ;azmif a';&S if ;u
NrJwrf ; ul nD zd k Y toif h&S d ygw,f/
tem*wf eJY tem*wf ud kyJ pOf ;pm; Muyg/ jref rmEkd if iHtwG uf orkd if ; wpf ckjzpf apr,f hawmif awG ud k pOf ;
pm;Muyg}[k jref rmEk d if iH ajcvsifES if h awmif wuf tzG JUcsKyf rS em,ujzpf ol OD ;awZu ajymMum;cJh onf /
axmwaumawmif wuf c&D; pOf wG if jref rmEd kif iH ajcvsifESif h awmif wuf tzG J UcsKyf rS tzG J U0if (47) OD;yg0if NyD;Training umv&Sd oif wef ;om; ta,muf (300) ausmf rS (47)OD;om a&G ;cs,fjcif ;jzpf aMumif ; t"d utm;jzif h a&G ;cs,f&mwG if (A-Acessment , B- , C-Character , D-Dignty , E-Effi-
ciency) paom a&G ;cs,f aMumif ;? awmif wuf c&D;pOf rpwif csd ef wG if
Short Trip taejzif h uavm? ykym;? Apf wd k;&D;,m; tp&Sd aom awmif rsm;tm;Training tjzpf wuf&aMumif ;? ,if ; Training umvrSmwif oif wef ;om;rsm;\
pdwf"mwfrsm;rSm ajymif;vJoGm; aMumif ;? ,ck awmif wuf c&D;pOf wG if trsKd ;orD;(15)OD; yg0if NyD;
awmif wuf&mwG if trsKd ;orD;? t rsKd ;om; rcG Jjcm;bJ trsKd ;om;rsm;ES if h wef ;wl oG m;vm&aMumif ;? obm0 w&m;t& avQmh ayghvk yf aqmifjcif ; rsm;&S d aomf vnf ; avh usif h rI t& aygif (30)wef ;wl vG ,f &aMumif ; axmw aumawmif wuf c&D ;pOf wG if Group
1 \ Leader jzpf ol a':eef ;auoDEk d if rS ajymMum;onf/
,ck axmwaum awmif wuf c&D ;pOf wG if tzG J U0if (47)OD ;yg0if NyD ; toG m;tjyef &uf (20)owf rSwf xm;aMumif ;? axmwaumawmif onf ay 15000 ausmf NyD ; &moD Owk
t& ajymif ;vJEkd if aMumif ;? c&D;pOf vsmxm;csuf t& Ek d 0if bm (29)&uf aeY wG if &ef uk ef od kY jyef a&muf rnf [k cef YrSef ;xm;aMumif ; quf vuf od&Sd&onf/ rG ef rG ef ausmf
aeY&uf - 8-11-2013 tcsdef - eHeuf(10;00)em&DrS nae(5;00)em&DxdZmwfum;trnf - Ed kifwJ Uvl tukef,laMu;
'gd kufwm - armifarmifjrif UvGif("mwfyHk )wG Jzuf 'gd kufwm - &J&JZmwfvrf; - armif,k,ZmwfnTef; - armif,k,okyfaqmif - olxl;pH ? rif;OD;? EdkA,fausmfausmf ?
auaucspf ? aryef;csD ? 0if;a&T&nfZmwfvrf;tusOf;
rd k ;Bud K;ES if h rm&D ,mwd k Y onf rMumcif &if aoG ;& awmh rnf rd kY ESpf OD ;pvH k; aysmf&T if aecsd ef wG if rm&D ,m vk yf BuH owfjzwfjcif ;cH vd k uf&onf/ rd k ;Bud K; vG ef pG m xd wf vef YoG m;um vSrf ;jrif vd kuf&aom vlowf orm;aemuf od kY ajy;vd kuf tonf ;toef wd kuf ckd uf&m vlowf rI wpf ck usL;vG ef rd onf / tjypf ud k xG uf ajy;wd rf ;a&S mif&if ; e,f pyf Nrd KUav;od k Y ta&muf 'kpd kuf avmwG if xif ay:ausmf Mum;ol &mZmESif h vuf wG J rd onf / rd k;Bud K;rSm &mZm\aemuf aMumif ;
&mZ0if omru rd rd \ZeD;tm; vk yf BuH owfjzwf ol rS m &mZmjzpf onf uk d od&S d aomaMumif h &mZmES if h vk yf ief ;wcsKd Uud k wG J zuf vk yf ud k if aejcif ;jzpf onf / &mZm wG if uAsm[laomnDrwpf a,muf&Sd onf / &mZm \ 'k pd kuf vkyf ief ;rsm;tm; yHhyd k;ul nDcJh ol jzpf onf h twG uf rd k;Bud K;tm; oabmusaomf vnf ; rd rd wd kY armifESrxHod kY cd kif rmaomtaMumif ;wpf pHkwpf&m r&S d bJ a&muf vmonf h rd k ;Bud K;ud k oH o,0if rd onf / wpf aeY rd k ;Bud K;ES if h uAsmwd k Y qH k&ef uAsm um;ES if h xG uf
vmpOf &mZmrS m rd rdES if h pd wf oabmxm;rwd k uf qk d if awmhonf h uAsmtm; vk yf BuHowfjzwf avonf / od kYaomf rd k;Bud K;umuG ,f vd kufEkd if onf htwG uf rd k; Bud K;ES if h uAsmwd kY yd k rd keD;pyf oG m;onf/ apmf bG m;BuD; wpf OD ;\ rsKd ;quf yd k if qd k if onf h &wemBuD ;ud k cd k ;,l&ef pDpOf aeNyD; ,if ;&wemBuD;tm; od ef ; 5000ESif h jyef vnf a&mif ;csrnf ud k rd k;Bud K;rS &mZmtm;
ajymjyonf/ &mZmES if h rd k ;Bud K;wd k Y &wemBuD ;ES if h od ef ; 5000 tay;t,lvk yf&ef toif hjzpf aeNyD/ vk yf ief ; NyD;qHk;wJhtcg &mZmrS rd k;Bud K;tm; atmif yG JcH&ef qd k um t&uf aomuf Muonf/ rd k;Bud K;tqd yf rd um ae&mwG if yif vJ usowd vpf oG m;onf/ &wemtppf rSm uAsmu rd k;Bud K;wnf ;cd kcef ;wG if 0Suf xm;NyD;&mZmod oG m;onf htcg nDrjzpf oluAsmtm; owf
rnf jyKonf/ xd k tcd k uf rd k ;Bud K;a&muf vmum tjyef tvSef xd k ;ESuf MupOf uAsmu Bud Kwif BuHpnf xm; onf h twk d if ; aiG td wf uk d tppfES if h twk vJ vd k uf onf / rd k ;Bud K;uk d 'Pf &mawG eJ Y ypf xm;cJ h NyD ; &mZmES if h pif oD ,m wd k Y xG uf vmcJ hMuonf/ OD ;[H qD a&muf awmh aiG a&m&wemawG yg twkjzpf aeonf htwG uf &mZm l;
rwwf cHpm;&onf/ rd k ;Bud K;rS mawmh &wemBuD ;om ru aiG od ef ; 5000 tjyif cspf&ol uAsmESif h .../Zmwfaumifrsm;rdk;BudK;tjzpf - olxl;pH&mZmtjzpf - rif;OD;pifoD,mESif U rm&D,mtjzpf - auaucspf(ESpfud k,fcG J )uAsmtjzpf - Ed kA,fausmfausmf
yef ;jzL
NEWS
PHOTOEd k0ifbm(1)&ufaeh u ajreDukef;rD;yGdKif teD; '*H kpifwma&SY wGif pnf;urf;rJ U&yfem;xm;onf U armfawmf,mOfwpfpD;tm; ,mOfxdef;wyfzGJY rS u&def;um;jzif U z,f&S m;aepOf / "gwfyH k - KS
jrefrmUurf;d k;wef;a'orsm;wGif om;ig;wd kif;wmjcif;ESifUa&o,HZmwrsm;wnf&SdrI okawoejyKvkyfrnf
aemf a0Ek d if iH tajcpd k uf Norwe-ian Agency for Develop-
ment Cooperation (NORAD)
Hhydk;rIjzif h jref rmh urf ;d k ;wef ;a'orsm;Gif om;ig;wd kif ;wmjcif ;ESif h a&HZmwrsm; wnf&S d rI ok awoepf&yfjyKvk yf rnfjzpf aMumif ; arG ;jrL
&;? a&vk yf ief ;ES if h aus;vuf a'oGHUNzdK;a&;0ef BuD ;Xme? ig;vk yf ief ;OD ;pD ;merS owif ;&&Sd onf / okawoevkyf ief ;tm; {&m
wD wd k if ;a'oBuD ;? &ck d ifjynf e,f ES if heoF m&D wd k if ;a'oBuD ; urf ;d k ;wef ;owpf avQmuf wG if vkyf aqmif
nf jzpf NyD ; urmhEk d if iH rsm;tm; om;g;wd k if ;wmjcif ;? a&o,H Zmwrsm;nf&S d rI okawoetwG uf tul tDay;vsuf&Sd onf h Dr.Fridtj ofansen okawoea&,mOfjzif hkd0if bm (13)&uf rS 'D Zif bm (19)
&uf txd (38)&uf Mum ok awoejyKrnfjzpf onf /
tqd k ygvk yf ief ;twG uf uk ef us aiG rsm;tm; aemf a0Ekd if iHtajcpd kuf
Norwegian Agency For Deve-
lopment Cooperation(NORAD)
rS tar&d uef a':vm 593000 tul tnD yH h yd k ;rnfjzpf NyD ; jref rmEk d if iH rS a& wyf yif rwk d if ;wma&;wyf? armf vNrd KifES if h Nrd wf wu od k vf tP 0god y H XmerS
ynm&S if rsm;ES if h jyif ytBuH ay;ynm&S if pk pk aygif ; (12)OD ;yg0if rnfjzpf onf /
ok awoejyKvk yf&mwG if a&jyif twG if ; om;ig;wnf&S d rI tm; ig;zrf ; enf ;pepf trsKd ;rsKd ;jzif h cef Y rS ef ;jcif ;? yif v,f a&atmuf Murf ;jyif tajctae rSwf wrf ;wifjcif ;? yif v,f a&tyl csd ef? a&iefEI ef ;ES if h atmuf qD *sif yg0if rIwkd if ;wmjcif ;? toHvId if ;ud&d ,mjzif h om;ig;yrmPwd k if ;wmjcif ;? rsKd ;
pd wf ta&twG uf rS wf wrf ;wifjcif ; ponf h okawoevkyf ief ;rsm;tm; vk yf aqmif rnf jzpf onf /
enf ;ynmjzif h ok awoejyKvk yf NyD;aemuf ppf wrf ;rsm;t& jref rmh a&yd k if euf yif v,f jyif twG if ; om; ig;wnf&S d rI tajctae? tP 0gaA' ynm&yf qd kif&m tcsuf tvuf rsm;&&S d rnf jzpf NyD ; ES pf pOf ig;o,H Zmw
pm&if ;ES if h yif v,f jyif qk d if&m owif ; tcsuf tvuf cef Y rSef ;csuf rsm; jyKpkEk d if rnf jzpf onf /
,if ;od kY ok awoevk yf ief ;pOf tm; jref rmEk d if iH wG if 1979 ckES pfES if h 1980 ckESpf wG if urmh pm;eyf&d um BuD ;Muyf rI tzG J U(FAO) rS yH h yd k ;rIjzif h vk yf aqmifEk d if cJ hNyD ; ,ck ok awoe vkyf ief ;pOf onf ES pf aygif ; (33)ES pf tMumwG if rS jyef vnf vk yf aqmifEk d ifjcif ;jzpf onf / ud kpH
8/14/2019 Reporter News Journal Issue - 46
12/39
1 7, N O V E M B E R , 2 0 1 3
ARTICLE & NEWS12
aygUaygU rawG;apcsif
tar&duef\ pHjywu odkvfBuD;wGif ynmoif,lvd k olrsm;twGufFLAPSHIP UNIVERSITY wpfckjzpf onf U UNIVERSITY OF MAINE
University of Maine onf tar&d uefEd k if iH&S d wuod k vf? aum vdyf aygif ;rsm;pGmxJrSTop 5% tqif h owf rS wf cH xm;&aom wu od kvf wpf ckjzpf NyD; tar&d uefEd kif iH wG if ;&S d aom jynf e,f (50)wG if pHjy wuod k vf rsm;tjzpf owf rSwf xm; aomFlapship University aygif ; (50)&Sd&mUniversity of Maine onf Maine jynf e,f \ Flapship
University wpf ck jzpf onf / xl;jcm;csuf taejzif hMaine
jynf e,f onf tar&d uefEd kif iHwG if ab;uif ;vHkNcHKpdwfcsrItwGuf eHygwf (1)ae&mwG if&Sd aomaMumif h
jref rmEd kif iHuJhod kY tm&SEd kif iHrsm;rS ausmif ;om;? ausmif ;ol rsm;twG uf at;csrf ;pG m ynmoif Mum;&ef a&G ;
cs,f oif haom jynf e,f wpf ckvnf ;jzpf ygonf/ xd kYtjyif okawoe&S mazG vk yf aqmif rI tyd k if ;rsm;wG if vnf ;jynf ol yd k if wu od k vf rsm;xJ wG if Top100 pm&if ;wG if tygt0if jzpf
onf/jref rmEdkif iHrS txufwef; ynma&;ud k NyD ;qH k ;atmifjrif xm;ol rsm;twG uf University of Maine wG if pD ;yG m;a&;ES if h pD rH cef Y cG J rI bmom&yf trsKd ;rsKd ;? tif *sif eD ,mbmom&yf
trsKd ;rsKd ;ES if h ZD 0tif *sif eD ,mbmom&yf? "mwkaA'tif *sif eD,mbmom&yf? Bud wf zwfESif h puLenf ;ynm
qd k if&m tif *sif eD ,mbmom&yf? tif *sif eD ,menf ;ynmqd k if&m ppf aq;avh
vmjcif ;bmom&yf ponf h txl ;jyK bmom&yf trsKd ;rsKd ;ud k bG J U'D*&Dwef ; tjzpf wuf a&muf avh vmEd k if rnfjzpf
onf /jref rmEd k if iH rS tod trS wfjyK bG J U 'D *&D&&S d xm;ol rsm;twG uf pD ;yG m;pD rH bmom&yf? aqmuf vk yf a&;? uG ef ysL wm? vQyf ppf yd kif ;qd kif&m? puf rI? l yaA' ponf h txl ;jyKbmom&yf trsKd ;rsKd ;ud k avh vmEd k if aom tif *sif eD ,m bmom&yf rsm;? tv,f wef ; ynma&;qd k if&mES if h bmom&yf rsm;\ tajccH qd k if&mud k tao;pd wf avh vm&rnf h ynma&;bmom&yf rsm;? urm
rl 0g'qd k if&m bmom&yf? vl Y pG rf ;tm; wdk;wufrIbmom&yf? vlrIa&; vk yf ief ;bmom&yf? obm0ywf 0ef ; usif qd k if&m bmom&yf rsm;ud k oif ,l vd kolrsm;twG uf awmd kif ;wd&pmef
qd kif&m obm0ywf 0ef ;usif xd ef; od rf ;a&;ESif h awmd kif ;wd&pmefESif h ywf 0ef ;usif quf qHrIaA' ponf h
bmom&yf aygif ;rsm;pG mud k bJ G UvG ef 'D *&D tjzpf wuf a&muf oif ,l Ed k if rS m jzpf onf /
jref rmEd k if iH rS txuf wef ;atmifjrif NyD;olrsm;ESif h 12 wef ;ynma&;
atmifjrif NyD ;qHk ;xm;ol rsm;taejzif hIELTS(4.5) od k Y TOEFL IBT (45)&&Sdxm;ygu wuodkvf yxrESpfESif h nDrQaomInternationalFirst Year (IFY) twef ;udk
t*F vd yf pmwef ; ( EAP )ES if h wG J zuf 4-semester (16-months) wuf
a&muf&rnfjzpf ygonf/ IELTS(5.5) od k Y TOEFL IBT(60) &&S d xm;
olrsm;taejzif hIFY twef ;ud k3-
semester (12-months) wuf a&muf&rnfjzpf ygonf/ IELTS(6.0) od kYTOEFL IBT(70) &&Sd
xm;ol rsm;taejzif h IFY twef ;ud k2-semester (8-months) om
wuf a&muf&rnfjzpf NyD ; Universityof Maine \ 'kwd ,ESpf od kY wd kuf
d k uf quf oG ,f wuf a&mufEd k if rnfjzpf onf /
IGCSE pmar;yG J ud k ajzqd k xm; olrsm;onfInternational First
Year(IFY) wuf a&muf NyD; wu od kvf 'kwd ,ESpf od kY wd kuf d kuf wuf a&mufEd k if rnfjzpf onf /
bG J UvG ef 'D *&D ud k wuf a&muf oif ,l vd k ol ausmif ;om;rsm;aejzif h tod trS wfjyK bG J U'D *&D wpf ck &&S d xm;&rnfjzpf NyD;IELTS(5.5) od kYTOEFL
IBT (60) &&S d xm;ygu bG J UvG ef tBud K twef ;udk2-semester (8-months) wuf a&muf&rnfjzpf NyD ;
IELTS (6.0) od kYTOEFL IBT(70) &&Sd xm;ol bG JU&ausmif ;om;
rsm;taejzifh1-semester (4-months) omwuf a&muf NyD; bG JU
vG ef 'D*&Dwef ;od kY quf vuf wuf a&mufEd k if rnf jzpf onf /
University of Maine udk ausmif ;0if cG if h avQmuf xm;vd kygu
January, May August v ausmif ;zG if hcsd ef rsm;twG uf avQmuf xm;Ed kif NyD;University of Maine taMumif ;ESif h ausmif ;0if cG if h qd kif&m tao;pd wf ud k od&Sd vd k ygu AT&S zkef ;(01-652288? 01-251332 09-5124761)ES if h rEav;Nrd KUwG if
zk ef ; (02-74436? 09-5062161? 09-5062171)wd k Yod k Y quf oG ,f pH k prf ;Ed k if aMumif ; od&onf/ arjrwf ol
ynma&;
tpd k;&0ef xrf ;[lonf trSef awmh jynf ol\ vpm&d umukd pm; ae&aom jynf olY0ef xrf ;omjzpf onf / od k Y aMumif h jynf ol\ tusKd ; pD ;yG m;uk d om a&S ;I vsuf OD ;xd yf&G uf oih f Muayonf/
NyD;cJhonf h wyf rawmf tpd k;& vuf xuf wpf avQmuf vHk ; tpd k;& Xmeqd k if&mrsm;onf wd k if ;jynf twG ufjynf olYtwG uf tusKd ;jzpf xG ef ;a&;
xuf tk yf csKyf ol txuf vl BuD ;rsm; tNid Kjiif rcH&a&;? vwf wavm jy em ajyvnf a&;uk d om OD ;pm;ay;vk yf cJ h Muonf/ onf txJ wG if ynma&; Xmeyg ygoG m;jcif ;u wk d if ;jynf \ tem*wf ud k rsm;pG m xd cd k uf epf emap ygonf/ om"utm;jzif h ppf tpd k ;& vuf xuf ausmif;rsm;Multi
Media Classroom rsm; vd k uf vH zG if hvS pf cJ h onf / xd kpOf u uRef awmf wd kYNrd KU t.x.u wG if ppf tpd k;& twG if;a&;rSL;(1)AdkvfcsKyfcifnTefY ud k,f wd kif puf cvkwfES d yf zG if h vSpf ay;cJ h onf /
uRefawmf rSwf rdao;onf/ uGef ysLwmcef; tjzLtpd rf ;0wf ausmif ;olwpf OD;u e0wtwG if ; a&;rSL;BuD;ukd uG ef ysLwmjzif h pmpD pmd kuf vkyfjyaeonf ud k xd kpOf u wD AD owif ;rS myif xk wf vT if hjyooG m; cJ h onf / trS ef awmh xd k ausmif ;ol rS m q,f wef ;atmif NyD;om; tjyif rSm uGefysLwmoifwef;wufaeonfh rd ef ;uav;wpf OD;jzpf onf / bmyJjzpfjzpf avmavmq,f awmh tvk yfjzpf oG m;onf/ 'gu NyD;cJ honf h ppf
tpd k;&vuf xuf tay:u atmuf ud k tql rcH&atmif atmuf utay: ud k nmcJhMuonf h Oyrmwpf ckjzpf onf / 'grsKd ;awG u tpd k ;&Xmewk d if ; vd k vd k rS m d k ;tD aeonf h xH k ;pH vd k jzpf ae onf / txuf vlBuD;awG uvnf ; tJ ovd k nmrS oabmusMu\/
awG UcJhzl;onf h 0ef xrf ;wpf OD; qd kvQif olwm0ef us&m&G mrS v,f orm;rsm;\ 0rf ;pm pyg;xm;&S dEk d if rI? rsKd ;pyg;xm;&S dEk d if rI? arG ;jrLxm;onf h uRJ? EG m;? 0uf ponf h wd&pmef ta&twGuf? ausmif;aeonfh uav;OD;a& ponf h pm&if ;rsm;ukd olYtd rf rSmwif [d kzd kif vSef? onf zd kif vS efESif h wpf xd kif wnf ; tNyD ;a&;NyD ; qkd if&mH k ;ud k oG m;yd k Y vd k uf onf / uRef
awmf u ]armif&if h pm&if ;Z,m;awG u rS ef ygh rvm;}[kar;awmh ]b,f vd kvkyf rSef rSmvJ/ 'gayr,f h rwwfEkd if bl;av/ olwd kYu 'DaeYrS vSrf ;
awmif ;NyD; 'DaeYcsuf csif ;ay;&r,f qd kwmud k;/ uRef awmf u b,f vd k vkyf NyD; awmqif ;aumuf rvJ}wJh/
onf vd ktvkyfjzpf a&; OD;pm; ay;cJ h Muonf u ynma&;Xmeud k yg
ul;puf oG m;onf htcg cyf nH hnHhrsKd ; quf rsm; arG ;xk wf rd vsuf om; jzpf oG m;cJh&avonf/ xd kYaMumif hvnf ; 'D rd kua&pDpepf [k a
8/14/2019 Reporter News Journal Issue - 46
13/39
1 7, N O V E M B E R , 2 0 1 3
BOOK REVIEW & POEM 13
&ufpufrIaygif; ork d if ;ud k zsuf olES d yf puf touf axmif aomif ;ra&Ek d if .../
wrmajrvI d if jrif h
jynfol rS m;cJ horQ awmif ;yefjyvnf ; rd barwm jzLpif ygbd cG if hvT wf \ .../
Ncd rf h Ek d if
tajz w&m;xd kif xd k if "m;uk d if uk d if trSef uk d awmh trS m;rEkd if .../
armif oif yk ef ;
ud k,fcsif;pmw&m;u igwd kY ud kn dKU,lw,frd k;OD;&moDrSm aygufwwfwJ h rI dyGif h awGyrm
(igwk dY&J U ) d kif;yif;vd kpdwfawG tpGrf;ukefyGif h Mur,fvJusaeolxlMupd kY / /
ESpfwpf&mausmfMum ud k,f h tdrfxJrS m csdeJY cJh &wJ h tjzpfrsKd;pepfqd k;awGu acwfudkzdawmh acwfu igwk dY ud kjyefxdw,f /Munf h ygrsm;awmUjrif ? xdygrsm;awmh ,OfowJ h ,OfwmrS vlpifppfu aA'gyifjzpfwJ h txd,Ofw,f/]ud k,fvkyfrSuk d,fpm;&wmyguG m}qd kwJh oHa0*tuRwfw&m;BuD;eJY rIef0g;0g;uHw&m;xJ cGef tm;AvawG AH k;aygvatmoGefcs,Ofw,f&wmav;eJY 0atmifpm;? &S dwmav;eJY vSatmif0wf ? awGY wJ hvleJY oif h atmifaygif;qd kwJ h acgif;yH kjzwfvd kolawG&J U nTwfuGif;eJY,Ofw,fwufvmwJ h tpd k;& wd kY tpd k;&qd kNyD;
okreausmu'Pf&mrsKd;awGeJY ausmcif;NyD;,Ofw,fb,folaoao? iawrmNyD;a&mpdwfeJY om;&Jwpfaumifuwpfjcm;om;&Jwpfaumifud k csOf;uyfyH krsKd;eJY ,Ofw,fNyD;awmh vnf; NyD;wmygyJuG mqd kNyD;vlom;qefaomjzpfwnfrIrsm; uG,faysmufonf txd,Ofw,f
iSufawG[m vlxufapmNyD; ,Ofaus;ovm;b0qk dwm tawmifanmif;wJh tcgem;NyD;xysHoG m;wJ h iSufuav;wpfaumifwu,fawmh tarS mifrSmvJuscJ h wm igwk dY&JUkyfj'yfawGr[kwfacwfeJY wd kufrdcJ h aom ,Ofyg;todpdwfawG . . . / /
udka&T&ifat;udka&T&ifat;udka&T&ifat;udka&T&ifat;udka&T&ifat;
vJ aeolxlMupd k h
&Dydkwm pmzwfy&dowfrsm;wG uf ,ck wpf ywf zwf I nT ef ;qd k
y;csif aom pmtkyf rsm;rSm Aef ;armfif atmif \ ]jrpf {&may:0,f}?uod k vf pd k ;rd k ;Ed k if \ ]a&T vu Pm}Sifh ]e0if ;ud k;yG if h*Pef ;aA'if} pm
kyf rsm;yif jzpf onf / Aef ;armf wif atmif a&;om;onf h
rpf {&may:0,f} pmtk yf rS m 'k wd ,Bud rf tjzpf xk wf a0xm;aom pmkyf wpf tkyf jzpf onf / tcef ; (22)ef;cG Jum tpD tpOf wus a&;om;m;aom 0wKwpf yk'fjzpfonf/Gwf vyf a&;r&cif umvtyd kif ;cm;twG if ; jzwf oef ;&S if oef cJh olpf a,muf \ b0ESif h xd k acwf xd kgu Ed k if iH a&;tcif ;tusif ;rsm;ud klrI b0ESif h a&m,S uf um zG JUEG JUxm;y&m pd wf 0if pm;p&m aumif ;vS aynf /
pma&;ol\ tusOf ;usumvm;twG if ;u pd wf ul;jzif h a&;zG JUcJh
aom 0w Kwpf yk 'f vnf ; jzpf ayonf /]rnf uJ h od k Y yifjzpf ap ,ck tcg
wG efYvd rf pjyKaeNyDjzpf aom rdrd\ tom;ta&ES if h trm&G wf rsm;ud k rS ef a&SUwG if &yf um aphaphpyf pyf ud kif wG ,fMunfhI&if ; uRef awmf onf]jrpf {&may:0,f} 0w Kud k a&;csypf
vd kufjcif ; jzpf yg\/ od kY&mwG if xd k tcsd ef umvrsm;u taMumif ;trsKd ; rsKd ;aMumif h uRef awmf onf pma&; om;cG if hrsm; r&&Sd cJhay/ xd kYaMumif h pd wf xJwG if om a&;csxm;cJh&jcif ;jzpf onf / ,cif u pd wf xJ avmuf
wG if a&;csxm;cJ h&aom jrpf {&monf ,ck tcg taumif txnf tjzpfjzif h woG if oG if pD;qif ;vsuf&S d ayNyD}[k pma&;ol \ trS mpmwG if xnf h oG if ; a&;om;xm;ayonf/ ]jrpf {&may: 0,f }onf acwf ord kif ;wpf ck\ jy ,k *f wpf ckvnf ; jzpf ayonf /
tqd k yg pmtk yf ud k jreE mpmtk yf wd k uf \ 45 tk yf ajrmuf tjzpf wif
quf xm;jcif ;jzpf onf / rsufESmzHk; yef ;csDud k yef ;csDq&m rkwf okef u
a&;qG Jay;xm;NyD ; wef zd k;rSm 2500 usyf jzpf onf /
wuodkvfpdk;rdk;Edkifa&;om; onf h ]a&T vu Pm}pmtk yf rS m jref rmES if h urmrS txif u& yk * d Kvf ausmf
BuD;rsm;\ vuPmrsm;ESif hwuG ,S Of wG J azmfjy a&;om;xm;aom pd wf 0if pm;zG ,f vu Pmynmpmtk yf wpf tk yf jzpf onf / vuPma[majym csuf rsm;ud k xnf h oG if ;xm;ayonf/ vuf 0g;jyifay:&Sd t"d u vrf; aMumif ;BuD;rsm;ES if h xd k vrf ;aMumif ; BuD ;rsm;ay:&S d Bwd *H trS wf tom;rsm; twG uf zG if h qd k csuf rsm;? N*d K[f cH k toD ; oD;ay:&Sd Bwd *HtrSwf tom;rsm;t wG uf tEkpd wf zG if h qd k csuf rsm;vnf ; yg0if ayonf / xd k Yjyif Ed k if iHjcm;a&mufEd kif rnf hol? *rD &a&T ig;oauFw\
pGrf;tm;? b0atmifjrifrIBwd*H? tH h zG ,f *rD &Bwd *H \ xl ;jcm;csuf rsm;?
wpfEk d if wpf yd k if uk ef oG ,f rIjyKvk yfkdf&ef wpf OD ;csif ;uk ef oG ,f a&;uwfC rsm; xk wf ay;cJ h aomf vnf ; e,fyfpcef ; 5 ck wG if uk ef oG ,f rIjyKvk yfcif ;r&Sd ao;aMumif ; pD;yG m;a&;ESif hl;oef ;a&mif;0,f a&;0ef BuD;Xmel;oef ;a&;ES if h pm;oH k;ol a&;XmerSd&onf/
,if ;uk ef oG ,f a&;pcef ; 5 ck rS mpfawG? armif awm? Nrd wf? aumhomif ;ES if h xef ;wvef pcef ;rsm;jzpf
NyD; ,cktcsd ef xd wpf OD;csif ;ukef oG ,f cG if h uwf ITC jzif h uk ef oG ,f rIjyKvk yfjcif ;r&S d ao;aMumif ;? ppf awG?
Nrd wfESif h armif awmpcef ;rsm;wG if uwf&Sd aomf vnf ; ukef oG ,f rIrjyK vkyf Mujcif ;jzpf NyD; armif awmESif h aumhaomif ;buf rsm;wG if uwfjyK vk yfjcif ;ukd r&Sd ao;aMumif ;? ,if ; buf rsm;wG if zG HUNzd K;rIenf ;yg;onf h twG uf a'oxG uf uk ef rsm;om wif yd k YMuaMumif ; od&onf/
,cif u yd k Y uk ef oG if ;uk ef vk yf ief ; wG if uef Y owf csuf rsm;onf htwG uf a'ocH wpfEk d if wpf yd k if uk ef oG ,f csif ol rsm;twG uf wpf OD;csif ; ukef oG ,f cG if h uwf ( ITC )ud k jyKvk yf ay;cJ hjcif ;jzpf aMumif ; wpf OD;csif ; ukef oG ,f
cG if h uwf xk wf ay;um uk ef oG ,f cG if hjyKNyD; aemuf yd kif ;wG if w&m;r0if
wif oG if ;rI avsmh enf ;um uk ef oG ,f rI yrmP jrif h rm;vmaMumif ;? atmuf wd kbm 18 &uf aeYtxd ukef oG ,f
,ckwpfywfzwfp&m
cG if huwf 503 uwf jzif h pk pkaygif ; usyf od ef ;aygif ; 40000 ausmf uk ef oG ,fNyD;jzpfaMumif;? ukef oG ,frI trsm;qH k ; jyKvk yf onf h e,f pyf pcef ; rsm;rS m wrl ;? wmcsD vd wf? rl q,f ?jr0wD? vG ,f *sufESif h uef yd kuf wD;
pcef ;rsm;jzpf aMumif ; pD ;yG m;a&;ESif h ul ;oef ;a&mif ;0,f a&; pm&if ;Z,m; t& od&onf/
OD ;av;BuD ;
usL;ausmfaeolrsm;ESif U tdrfajc&mrJ Ursm;ukdyg oef;acgifpm&if;aumuf,lrnf
wpfOD;csif;ukefoG,frIuwfITC jzif U e,fpyfpcef;tcsKdYukefoG,fjcif;r&S dao;
2014 ckES pf jynf vH k ;uRwf oef ;cgif pm&if ;aumuf ,l &mwG if jref rmynf e,f ed rd wf twG if ;&Sd usL;ausmfm;ESif h td rf ajc&mrJhrsm;ud kyg xnf h
Gif ;pm&if ;aumuf ,loG m;rnfjzpfMumif ; jynf axmif pk 0ef BuD ; OD ;cif&Datmuf wd k bmvuk ef yd k if ;u jynf
vH k ;uRwf oef ;acgif pm&if ;aumuf ,ljcif ;qk d if&m &S if ;vif ;yG J wG if ajymonf/
xk d od k Y oef ;acgif pm&if ;aumuf ,l &m wG if usL;ausmf aeol rsm;ES if h td rf ajc
&mrJ h rsm;tm;vH k ;uk d pm&if ;aumuf ,l oG m;rS mjzpf aMumif ;? t"d utcsuf rS m vl jzpf aezd k Y omta&;BuD ;aMumif ; vl
rS ef&if pm&if ;aumuf ,l rS mjzpf aMumif ; if ;uajymonf/ oef ;acgif pm&if ; aumuf ,l &m omref td rf axmif pk (rd om;pkaetd rf )tzG JUtpnf ;rsm;ES if h
[d k w,f rsm;?ppf wef ;vsm;rsm;ES if h bk ef ; BuD ;ausmif ;rsm;? aq;H k rsm;ES if h txl ; vlOD ;a&tkyf pkrsm;? aqmuf vkyf a&;
vkyf om;rsm; opf awmBud K;0d k if ;rsm; wG if aexk d if ol rsm;tm;vH k ;uk d aumuf ,l rnfjzpf onf / jynf ol rsm;taejzif h td rf axmif pkar;cG ef ; (41)csuf ud k
rd epf (30)tcsd ef ,l NyD ; rS ef uef pG m ajz&S if ;ay;&ef wm0ef&S d aMumif ;&S if ;vif ; ajymMum;cJhonf/ xG ,f qef ;
Mumzl;rsm;ESif h if ;wd kY\ tpG rf ;? vuf acsmif ; ig;acsmif ;ay:&Sd Bwd *H
rsm; ponfjzif h pH k pH k vif vif a&;om; xm;onf/ pmtkyf\ tqHk;wG if cED apwD yk wD ;pd yf enf ;ud k vnf ; xnf h oG if ;ay;xm;onf/ tqd kyg pmtk yf ud k jref rmpwm;pmayrS xk wf a0xm; NyD ; wef zd k ;rS m 2000 usyf jzpf onf /
xd kYjyif wuod kvf pd k;rd k;Ed kif \ 2014 twG uf ]e0if ;ud k ;yG if h*Pef ; aA'if}pmtk yf rsm;vnf ; xG uf&S d aeNyDjzpfonf/ tqdkyg pmtkyfwGif
t*F vd yf vwG if&S d aom arG ;aeY *Pef ; rsm;tvd kuf a[majymcsuf rsm;ud k xnf h oG if ;ay;xm;NyD ; Ak ' bk&m;&S if \ yH kawmf rsm;ud kvnf ; "r vuf aqmif tjzpf xnf h oG if ;ay;xm;ayonf/
pmtkyf rsufESmzHk;'DZd kif ;ud k yef ; csD ausmf rif ;armif u zef wD ;ay;xm; ayonf /
ud k av;
8/14/2019 Reporter News Journal Issue - 46
14/39
1 7, N O V E M B E R , 2 0 1 3
CRIME14
Ek d 0if bmv 9 &uf aeY nae 5 em&Dtcsd ef cef Y wG if wkd uf BuD;Nrd KUe,f opf awmtk yf OD ;atmifjronf ouf qkd if&mokd Y wkd if Mum;cJh&mwG if Ekd 0if bmv 6 &uf aeY eHeuf 10 em&D 47 tcsd ef cef YwG if &ef ukefjynf vrf ; rkd if wkd if trSwf 53^3wG if yd wf qkd Y ppf aq;a&; wm0ef xrf ;aqmif aepOf
wk d uf BuD ;Nrd KUrS vmonh f ,mOf armif ; od ef ;oef ;(47ES pf ) armif ;ES if vmaom wk d k d wmu&D emtjzLa&mif ,mOf onf
Ekd 0if bmv 8 &uf aeY eHeuf 5em&D 55tcsd ef cef Y wG if Munfjrih f wk d if Nrd KUe,f ae a':td td 0if ;onf cif yG ef ;jzpf olES ih f twl a&T wd *k H bk&m;&S if Oy*k w
uef rk cf OD ;a&S UwG i