© Revak Kitabevi, 2015Tüm hakları Revak Kitabevi’ne aittir.

Sertifika No: 23108

Revak Kitabevi: 29Rifâîlik Serisi: 6

Maârifî NefeslerYayına Hazırlayan: Kahraman Özkök

ISBN: 978-605-64527-8-91. Baskı: Haziran, 2015

Kapak Tasarımı: Togay Kazım AtaçSayfa Düzeni: Revak Kitabevi

Baskı & Cilt: Step Ajans Matbaacılık Ltd. Şti. Göztepe Mah. Bosna Cd. No:11 Mahmutbey-Bağcılar, İstanbul

Tel: 0212 446 88 46 E-mail: stepajans@stepajans.com Matbaa Sertifika No: 12266

Besmele: “Bismillâhirrahmânirrahîm”Seri Levhası: “Yâ Hazret-i Ebu’l Alemeyn

eş-Şeyh es-Seyyid es-Sultân Ahmed er-Rifâî” Ön kapakta: Hattat Aziz er-Rifâî’nin bir levhası.

Arka kapakta: Fethü’l-Maârif hazretlerinin mühürü.(Hattat Mahmud Şahin)

http://www.revakkitabevi.comAdres: Aziz Mahmut Hüdayi Mahallesi

Tepsi Fırın Sokak. Şifa Apt. 12/3Üsküdar, İstanbul

Tel: 0216 342 47 97 Fax: 0216 342 95 92E-mail: info@revakkitabevi.com

MAÂRİFÎ NEFESLER

Yayına Hazırlayan

Kahraman Özkök

Revak Kitabevi

İstanbul, 2015

İçindekiler

Takdim / iI. Hazret-i Pîri Sânî Muhammed Fethü’l-Ma‘ârif 1. Âh u zârım cemâlindir göster bana Yâ Rabbenâ / 12. Rûz ü şeb âh eylerim ki yakdı figân âsumânı / 23. Arz-ı dîdâr eyleyüp hem deyuben cânımı gördüm / 34. Şeyhini karşuna alup dâimâ sen ana bak / 45. Cemâlin şem‘ine karşu bugün yanmak diler gönlüm / 56. Bugün murâdıma irdim murâdım var deyen gelsün / 67. Nûş iden sahbâ-yı aşkı bil ezel mestânedir / 78. Alleme’l-esmâ rumûzu mürşidin vechindedir / 89. Benem bir dânesi Hakk’ın benem kesretdeki vahdet / 1010. Açılur güller gibi hem ref‘ olunca ol hicâb / 1211. İlâhî hasret-i yâr ile çıka mı bu âhım alevi / 1412. Gel gönül bir aşka düş kim anda ma‘şûk bir ola / 1613. Mutlakâ esrâr-ı aşkdır ârifin dil-hânesi / 1714. Ki mezkûrun olup vasfın ider küll ile cüz mevsûf / 1815. Ey gönül gel sabreyle tosun Hakk’dan gayrı yârin mi var / 1916. Bu ten tekye gönül kandîl revganı feyz fitili âh / 2017. Nâr-ı aşka yanmayan hiç kadr ü kıymet ne bilür / 2118. Sırr-ı Hakk’ı dem-be-dem izhâr ider bil Ma‘rifî / 2219. Tâ ezelden ben muhabbet ile şeydâ olmuşam / 2320. Şol zemân kim kabrimi şakk eyleyüp hayrân olsam / 2421. Beytullâh’ı bilem dersen gidüp mürşid ile et hacc / 2522. Ey gönül gel mahrem-i irfân olan anlar bizi / 2623. E-yâ cânâ şehinşâhî aceb hayrân mest itdin / 2724. Çün îmânım şâh-ı âlem oldu Muhammed Ali / 2825. İlm-i zâhir okumağla âlimem der olmuş bir kaz / 2926. Bin iki yüz otuz altı halk ide garbden nüfûr / 3027. Ki meydân-ı hakîkatde görünür ol Rifâîler / 3128. Bu cihânda hezâr günâh etmişem Yâ Rasûlallâh / 32

29. Görür ummân âlemde benim katremdedir herkes / 3330. Senin aşkın ile Yâ Rabb bugün ben sahrâya geldim / 3431. Şeyhin bilen kişiler gayra olmaz ihtiyâc / 3532. Tecellî eyleyüp Allâh bana her yüzde Beytullâh / 3633. Dervîş olan Ali sever oldu Muhammed’e yâr / 3734. Bu âlemde görünen benim katremdedir her cân / 3835. Bahr-i aşka dalmayan vahdeti bilmez kandedir / 3936. Gel hey âşık murâdın bu söyleyem bir bir sana / 4037. Bu âlî merkad-i pâke hulûs ile kılup hizmet / 4138. Bugün gülzârı seyritdim degebilmem ne hâl oldu / 4339. Ben sana bende olunca hiç yakînim kalmadı / 4440. N’oldu bu gönlüm n’oldu bu gönlüm / 4541. Kendi kendin bilmeyen dîvâneyi kim n’eylesün / 4642. Bugün ben sicn-i agyârdan halâs oldum a Yâ Rabbî / 4743. Ey felek yıldım bilesin vech-i âlî âfitâb / 4844. Dilâ zıll-i dilârâdan dimâğım safâ almaz / 49

II. Ali Sâbit Efendi1. Bir âdem âdem olmaz çün iki doğmayınca / 512. Bismillâh idüp vasfın görüp Kur’ân’dan öğrendim / 523. Şem‘-i zâtın nûrunun pervânesiyüz biz bugün / 534. Gene seyyâh olayım ben şu cihânda serserî / 545. Bi-hamdillâh tâ elestden benim zâtım Ali’dir / 556. Hakk’a âşık isen cânâ kul it gel Ma‘rîf’e kendin / 567. Gönül matlûb u maksûdun eger olmazsa ne güç / 578. Yâ İlâhî yine düşdü gönlüme sevdâ-yı aşk / 589. Vücûdum mülkünü aşk u muhabbetle harâb itdim / 5910. Ey gönül gel sen bu yolda ahd ü mîsâk eyledin / 6011. Ol şeyhimin sözünü ârif olmayan bilmez / 6112. Çünki senin sözlerin söylemen kâle gelmez / 6213. Nâr-ı firkat yakdı beni dâim anar ağlaram / 6314. Şu cihânda halk-ı âlem tesellî alur gider / 6415. İlhâm ile takrîr itdim suâli dügme tâc / 65

16. Eger âşık isen dervîş illallâh’ı bil dede / 6617. Uyan gafletden ey gâfil vakit yakîndir / 6718. Gönül zevk ü telezzüzler bula Seyyid Ma‘rifî’den / 6819. Kutb-ı âlem mazhar-ı feyz-i etemm / 7120. Sırr-ı Hakk’a mahrem olmak ârifin irfânıdır / 7221. Gâh eserim yel gibi gâh akarım su gibi / 7322. Yâ İlâhî âlem içre lûtfun itdin tercümân / 7423. Ey gönül gel bir tesellî eyleye mürşid sana / 7524. Cümlenin ma‘bûdu bir maksûd u matlûbu nedir / 7625. Gönül matlûb u maksûdun eger olmazsa ne güç / 77

III. Muhammed Ma‘ârifî-i Sânî Efendi1. Muhabbet bâdesin nûş it hakîkat sözümü gûş it / 792. Zâhid tevhîd-i Hakk ile bizim i‘lânımız / 803. Bu bir devrân-ı âlemdir gelenler hep hayâl içre / 814. Küntü kenz’in esrârını izhâr iden şâhım Ali / 825. Muhabbet bezmine her dem devâm eyle güzel cânâ / 836. Gönül arzû ider dâim muhibb ü âşıkân cânâ / 84

IV. Mustafâ Lûtfî Efendi1. Zâhidâ ta‘n itme bizim tevhîdi i‘lânımız / 852. Hakk’ın emriyle gelmişem Hakk yoluna cân virmişem / 863. Ey gönül gel kıl tahammül gör ne deryâdır sabır / 874. Âdemoğlu ne gezersin yabânda / 88

V. Ahmed Aşkî Efendi1. Orta yerde mahvola kibr ile kîn / 912. Tâ ezelden hamdü lillâh vâkıfım şükrâne men / 923. Rızâ bâbında âşıklar gelür illâ’ya Hû Yâ Hû / 934. Yine bize huzûr-ı mürşidden ki bir nidâ oldu / 945. Şerî‘at ilmini bildim deyenler / 956. Çünki vâsıl olduk ammâ fikrimiz handân içün / 96

VI. Hasan Tâsin Efendi 1. Kîş ü erkân-ı Ma‘rifî’de feyz-resân Tâsin imiş / 972. Zâhidâ ta‘n itme gel irfân olur Ma‘rifîler / 983. Benim yâr-i kadîmim Hazret-i Fethü’l-Ma‘ârif’dir / 99

VII. Ferdî Baba Efendi1. Erenlerin ulusu Hakk Muhammed Ali’dir / 1012. Bi-hamdi lillâh ki bildim Hakk Rasûl-i Kibriyâ’sın sen / 1033. Kalb-i uşşâka seher bâd-ı sabâh eyler ferâh / 1044. Uyanur kalb-i muhibbân zikr-i zikrullâh ile / 1055. Hamdü lillâh bildim ey dil kim atam Sâbit imiş / 1066. Açıl ol gonce dehânım Ali sultânım gelür / 1077. Ey gönül senden mi doğdu şu‘le-i envâr-ı Hakk / 1088. Zâhidâ gel kaçma bizden hâne-i tevhîde gel / 1099. Gel bizi dahl itme ey nûr-i aynım Hû / 11010. Ey gözüm nûru uyan gel câmi‘-i tevhîde gel / 11111. Amân ey kâmiller bildirin bize / 11212. Oldu ervâh-ı sa‘îd nâil-i maksûd ezelî / 11413. Hamdü lillâh kıldı teşrîf hazret-i sultânımız / 11714. Gönül sevkle nezâketle ayân Seyyid Ma‘rifî’den / 11815. Muhibb-i hânedân-ı Hakk olan gelsün bu meydâne / 11916. Bi-hamdillâh cihân içre gürûh-i âşıkânız biz / 12017. Âl ü evlâd-ı Muhammed Mustafâ’sın Yâ Hüseyn / 12118. Meded dost mâtemin câna erişsün yâr u agyârım / 12319. Mahrem-i Hakk’ın velî her nâtıkı meşhûr olur / 12620. Ey dirîgâ bezm-i aşka tek ü tenhâ ol da gel / 127

Lügatçe / 129

Ekler: 1. Hazret-i Fethü’l-Maârif’in türbe fotoğrafı / 1452. Maârifî Âsitânesi türbe kısmı fotoğrafı / 1463. Hazret-i Maârif-i Sânî’nin fotoğrafı / 147

i

Takdim

Allah’a hamd, Cenâb-ı Muhammed, Ali, Fâtime, Hasen,

Hüseyn ve Mehdî’ye kadar olan mâsum imâmlara

salât ve tahiyyat, pîrâna arz-ı ubûdiyet ederim.

Rifâiyye’nin Maârifiyye kolunun sahibi, Hazret-i Pîr-i Sânî Seyyid Muhammed Fethü’l-Maârif er-Rifâî’nin men-sur eseri olan Vahdetnâme, tarafımızdan Dem-i Vahdet ismi ile neşredilmişti.1 Bu kitapta ise, Hazret-i Pîr-i Sânî’nin ve onun silsilesinden altı halifenin manzum nutukları yer al-maktadır.

Pîr-i Sânî Hazret-i Fethü’l-Maârif (1719/20 - 1824/25) dışında, bu kitapta nutukları bulunan zevâtın isimleri şöy-ledir: 1) Hazret-i Maârif’in halifesi ve kendisinden sonra Kartal’daki âsitânede post-nişînlik yapmış olan Hazret-i Şeyh Seyyid Ali Sâbit er-Rifâî el-Maârifî (1796-1863); 2) Hazret-i Sâbit’ten sonraki post-nişîn ve oğlu Hazret-i Şeyh Maârif-i Sânî2 (v. 1892/93); 3) Hazret-i Pîr-i Sânî’nin halifele-rinden ve Manisa Teymurcu (Demirci) Dergâhı’nın bânîsi

1 Bkz. Hazret-i Pîr-i Sânî Fethü’l-Maârif er-Rifâî, Dem-i Vahdet (İstanbul: Revak Kitabevi, 2014).

2 Ma‘ârif-i Sânî Efendi’nin irtihâline düşülen tarih: Cemâlinde hüveydâ nûr-i îmân tâ velâdetden Ayırmazdı nigâh-ı şevkini câm-ı şehâdetden Vedâ‘ itdi fenâya ente maksûdî deyup Hakk’aBu emre imtisâl itdi kemâliyle zehâdetden Hitâb-ı irci‘î’ye oldu gerden-dâde-i münkâd O anda ref‘-i ser itmişdi mihrâb-ı ibâdetdenNiçün itdi felek bilmem bu hâle böyle isti‘câlAyırdı nâ-be-hengâm zâtını yârân-ı sâdâtdan Sirişk-i hasret ile haşre dek âh itmeyen diller Muhakkakdır ki bî-fark anlar ecsâm-ı cemâdâtdan Reşâd bir geldi bu târîh-i cevher çün nihân oldu Cenâb-ı Ma‘rifî eyvâh bu sâl post-i reşâdetden

Maârifî Nefesler

1

Hazret-i Pîr-i SânîSeyyid Muhammed Fethü’l-Ma‘ârif er-Rifâî

{1}

Âh u zârım cemâlindir göster bana Yâ Rabbenâ

Nûrunu fehm eyleyince4 sabrım yandı Yâ Rabbenâ

Yandı vücûdum aşk ile gece gündüz Yâ RabbenâKül oldum ben yana yana göster dîdârını5 bana

Aceb midir âşık olmak ki şol nûr-i cemâlineKün6 kelâmındır ibtidâ7 bu âlemin îcâdına

Görünen ya ol değil mi kadîm kelâm yâ RabbenâSıfât eyledin kendine âdem deyu Yâ Rabbenâ

İsmini deyüp Muhammed cedd8 eyledin anı banaCümle âlem buldu ziyâ anın ile Yâ Rabbenâ

Nice sabreyleyebilsem söylemeyüp Yâ Rabbenâ[Ki] Mecnûn yine kendine Leylâ olmuş Yâ Rabbenâ

Muhammed Fethü’l-Ma‘ârif açar cümle sırrın banaFeryâd ider Mevlâ deyu ben değülsem Yâ Rabbenâ

4 Fehm eylemek: Anlamak.5 Dîdâr: Yüz, cemâl, görünüş, tecellî.6 Kur’ân-ı Kerîm’de çeşitli yerlerde geçen “Kün fe-yekûn: Ol der

ve olur.” âyetine işaret edilmektedir. 7 İbtidâ: Başlama, başlangıç, ilk.8 Cedd: Ata, dede.

Maârifî Nefesler

51

Hazret-i Şeyh Seyyid Ali Sâbit Efendi

{1}

Bir âdem âdem olmaz çün iki doğmayıncaNice kerre doğmuşam tâ ki âdem olunca

Kâl ü kîlden261 geçmişem aşk şerâbın içmişemYetmiş iki kalmadı bil ki nâcî olunca

Çok çalışdım bilmedim nefsimi öldürmedimBen zâtımı görmedim mir’âta bakmayınca

Yerde gökde arardım sağda solda bulmadım Öz cânımı bilmedim mürşidi bulmayınca

Ey Sâbit zâtını bil sıfâtından söylemeSende senlik kalmadı Ma‘ârifî olunca

261 Kâl ü kîl: Dedikodu, boş söz.

Maârifî Nefesler

79

Hazret-i Şeyh Seyyid Muhammed Ma‘ârifî-i Sânî

{1}

Muhabbet bâdesin360 nûş it hakîkat sözümü gûş itBu meydâna girüp cûş it di lâ ilâhe illallâh361

Bulup bir mürşid-i kâmil o zâtı kalbine dâhil Sakın olma buna gâfil di lâ ilâhe illallâh

Şerî‘at kavlidir her ân tarîkat sırrını bul cânMa‘ârif sırrında mihmân di lâ ilâhe illallâh

Hakîkat bâb-ı vuslatdır kelâmı sırr-ı hikmetdirKamusu buna hayretdir di lâ ilâhe illallâh

Muhammed Ma‘rifî Sânî bu âlem cümleye fânîKoma dilden bu efgânı di lâ ilâhe illallâh

360 Bâde: Şarap, içki.361 Lâ ilâhe illallâh: Allah’tan başka ilah yoktur.

Maârifî Nefesler

85

Hazret-i Seyyid Ma‘ârifî’nin halifelerinden Teymûrcu (Demirci) Ma‘ârifî Dergâhı bânîsi

Şeyh Seyyid Mustafâ Lutfî Efendi

{1}

Zâhidâ ta‘n itme399 bizim tevhîdi i‘lânımızEyle insâf gör açıkdır gün gibi meydânımız

Nokta sırrından haberdâr olmak istersen dilâMa‘rifî bâbına gel gör mekteb-i irfânımız

Ger sorarsan aslımızdan vereyim size haberNesl-i pâk-i Mustafâ’dır dînimiz îmânımız

Bu vücûdum seb‘ası400 cânımda cânânım benimMuhammed Fethü’l-Ma‘ârif mûcid-i erkânımız

Hem tarîkatde tarîkimdir tarîk-i müstakîm401

Seyyid Ahmed er-Rifâî pîrimiz sultânımız

Derd-i aşka kim devâ isterse gelsün Lûtfi’yâ Sunarız Kevser-i a‘zam bundadır Lokmân’ımız

399 Ta‘n etmek: Kınamak, yermek, ayıplamak. 400 Seb‘a: Yedi.401 Tarîk-i müstakîm: Doğru yol.

Maârifî Nefesler

91

Ma‘ârifî şeyhlerinden Teymûrcu (Demirci) Ma‘ârifî Dergâhı ikinci bânîsî

Seyyid Ahmed Aşkî Efendi

{1}

Orta yerde mahvola kibr ile kînOl denizde gark ola cân ile ten

Âşık ma‘şûk [ile] çün bir harf olaGörür kendi ma‘nîsinde harf-i dîn

Mahvola bir harf-i sûret bahr-i zâtNiteliksiz görüne ol zât-ı men

Kendüyü kendi bilür kendi görürBâkîsin idemezem gelmez metîn414

Sözü gitdi bu evc-i dil oldu mâtGarka vardı cism ü cânı akıl-çîn415

Kaldı ol Hayyu’l-Kadîm ü Lem-yezâlHem ebeddir ol hakîkat ol şîrîn

Aşk anındır Aşki’yâ ma‘şûku bilÂhiri anda varır cümleye olur ol [dost] mu‘în416

414 Metîn: Sağlam, dayanıklı, kuvvetli. 415 Akıl-çîn: Akıl derleyen, toplayan.416 Mu‘în: Yardım eden.

Maârifî Nefesler

97

Ma‘ârifî Âsitânesi son post-nişîniŞeyh Seyyid Hasan Tâsin Efendi

{1}

Kîş430 ü erkân-ı Ma‘rifî’de feyz-resân431 Tâsin imişGamze-i bendegânı dil-keşân432 Tâsin imiş

Vech-i pâki nûruyla rûşen olmuş dervîşânKalb-i uşşâka müdâm433 rûşenâ Tâsin imiş

Mazhar-ı lûtf u inâyetle vâris-i Ma‘ârif olupTâlibâna434 âbidâna435 dil-nişân436 Tâsin imiş

Fethü’l-Ma‘rifî Muhammed Ali Sâbit’le münîf437

Ma‘rifî-i Sânî’yle hem-dem hem-sıfât Tâsin imiş

Şânına lâyık olan medhin ider [dâimâ]Makâm-ı âsitâne-i pîrde sâhib-i zamân Tâsin imiş

430 Kîş: Din, mezhep.431 Feyz-resân: Feyz ulaştıran. 432 Dil-keşân: Gönül çeken.433 Müdâm: Devamlı, sürekli. 434 Tâlibân: Tâlipler, dervişler. 435 Âbidân: Âbidler, kullar, köleler. 436 Dil-nişân: Gönül gösteren. 437 Münîf: Yüce, ulu.

Maârifî Nefesler

101

Ma‘ârifî Şeyhlerinden Kuşadası Dergâhı post-nişîni Ferdî Baba Efendi

{1}

Erenlerin ulusu Hakk Muhammed Ali’dirGerçeklerin arzûsu Hakk Muhammed Ali’dir

Mürşide ver sen seni gör cemâlin ahseni446

Küntü kenz’in mazharı Hakk Muhammed Ali’dir

Dinle nushun447 nâsıhın448 var zevkine nâtıkın449 Zikri fikri âşıkın Hakk Muhammed Ali’dir

Ey[â] gözüm fehm eyle bil Hakerenler destgîr450

On iki erkân-ı Pîr Hakk Muhammed Ali’dir

446 Ahsen: En güzel. 447 Nush: Nasihat, öğüt.448 Nâsıh: Nasihat eden. 449 Nâtık: Konuşan, söz söyleyen.450 Destgîr: Elden tutan, yardımcı.

145

Hazret-i Fethü’l-Maârif’in türbesi, 2015