Risale-iNurKülliyatı’ndan

YERMİYEDİNCİMEKTUP’TAN

BarlaLâhikasıBediüzzamanSaidNursi

Copyright©ŞahdamarYayınları,2011BueserintümyayınhaklarıIşıkYayıncılıkTicaretA.Ş.’neaittir.

Eserdeyeralanmetinveresimlerin,IşıkYayıncılıkTicaretA.Ş’ninöncedenyazılıizniolmaksızın,elektronik,mekanik,fotokopiyadaherhangibirkayıt

sistemiileçoğaltılması,yayımlanmasıvedepolanmasıyasaktır.

DİJİTALISBN978-605-4038-63-3

YayınNumarası70

ŞahdamarYayınlarıBulgurluMahallesiBağcılarCaddesiNo:1

34696Üsküdar/İSTANBULTel:(0216)5221144Faks:(0216)5221178

www.sahdamaryayinlari.com

Şu Risale1(Hâşiye) bir meclis-i nuranîdir ki Kur’ân’ın şu münevver, mübarekşâkirtleri, içindebirbiriylemânenmüzakerevemüdavele-iefkârediyorlar.VeyüksekbirmedresesalonudurkiKur’ân’ınşâkirtleriondaherbirialdığıdersiarkadaşlarına söylüyor.VeKur’ân-ıMu’cizü’l-Beyan’ınhazine-ikudsiyesininsandukçalarıolanRisaleler’insatıcıvedellâllarınamuhteşemvemüzeyyenbirdükkân ve bir menzildir. Her biri aldığı kıymettar mücevheratı birbirine vemüşterilerineoradagösteriyor.

SaidNursî

1(Hâşiye)Yani,YirmiYedinciMektub’unumumu,hususanBarlaLâhikası.

TakdimBu lâhika mektupları –ki Yirmi Yedinci Mektup’tur– Risale-i Nur’un ilk telifiyle

başlayıp devam edegelmiştir. Risaleler, Barla’da telif edilmeye başlanıp Isparta vecivarındaki kıymettar talebeleri bu risaleleri okumak ve yazmak suretiyle istifade veistifâza ettiklerinde, hissiyatlarını, iştiyak ve ihtiramlarını, bir şükran borcu olarakmuhteremmüellifiHazretiÜstadamektuplarla takdim etmişler, bazımüşkülâtlarının vesuâllerinin halledilmesini rica etmişler; böylece hem Hazreti Üstadın, hem talebelerinmektuplarıileBarla,KastamonuveEmirdağlâhikamektuplarıvücudagelmiştir.

BarlaLâhikaları:Risale-iNur’unBarla’da telif edildiğivekalemle istinsahedilerekneşre başlandığından Eskişehir hapsi zamanına kadar olan devrede Nur’un ilk müştaktalebelerinin, Nur’ların hemen telifi zamanında, ilk okuyup yazdıklarında duyduklarısamimîhissiyat, kalbî ve ruhî istifadeve istifâzalarını dile getiren fıkralarını veHazretiÜstadındabazımektuplarınıihtivaetmektedir.

Kastamonu Lâhikaları ise: Eskişehir hapsinden tahliyeden sonra Nur MüellifiKastamonu’yanefyedilmiş,Denizlihapsizamanınakadaroradaikametemecburedilmiş;bu müddet zarfında Nur Müellifi, Isparta’daki talebeleri ile daimî muhabere ederekNur’ların hatt-ı Kur’ân’la yazılıp çoğalması, neşri ve inkışafı ve eski yazı bilmeyengençlerin istifadesi için de Risale-i Nur Külliyatı’ndan bazı bahislerin daktilo ileçoğaltılması hususunda şedit alâka göstermiş ve Risale-i Nur’un mâhiyeti, kıymeti,deruhteettiğikudsîvazife-iimaniyesivemazhariyeti,hemtalebelerinintarz-ıhizmetleri,mütecaviz dinsizler karşısında sebat ve metanetleri ve ehl-i İslâm’ın birbiri ilemuamelâtında takip edecekleri ihlâslı hareketleri gibi, dahilî veharicî birçokmeseleleretemas etmiştir. Bu itibarla, Kastamonu Lâhika mektupları, bilhassa yazıldığı zamanitibarıyla da büyük ehemmiyet kesbeden bir devrin mahsulü olması ve birçok içtimaîmeseleleri ve küllî imanî bir nazar-ı hakikatle mütâlaa, mülâhaza ve küllîleşmesi gibicihetlerdebüyükkıymetihâizdir.

Emirdağ LâhikaMektupları birinci kısmı: 15 Haziran 1944’te Denizli hapsindenberaat ile tahliyeden sonra Heyet-i Vekile kararıyla Emirdağ’da ikamete memur edilenRisale-iNurMüellifiSaidNursîHazretleri1947sonlarınakadar,yaniüçüncübüyükhapisolan Afyon hapsine kadar Emirdağ’da ikamet ettiği müddetçe Isparta, Kastamonu,İstanbul, Ankara ve üniversite talebeleri ve Anadolu’da Nur’ların neşre başlandığıyerlerdeki talebelerine hizmete müteallik bazı mektup ve suâllerine cevaben yazdığımektuplardır.

İkincikısım ise:1948-1949AfyonCezaevi’nde yirmi aymevkufen kalıp tahliyedensonra tekrar Emirdağ’a avdet edip orada bir müddet kaldıktan sonra, 1951 yılında

Eskişehir’de iki ay ikameti müteakip, oradan da Gençlik Rehberi mahkemesimünasebetiyleikidefaİstanbul’agelipüçerayİstanbul’dakaldığı1952-1953tarihlerindeve daha sonra yineEmirdağ’da iken talebelerine yazdığımektuplar vemahkemelere vedâvâlaratemasedenmeseleleredairmüteadditbahislerdir.

1953’tensonraikameteylediğiIsparta’daarasırayazdığımektuplardavardır.Eskişehir,Denizli ve Afyon cezaevlerinde iken hapisteki talebelerine yazdığı pek kıymettarhapishane mektupları ise, yine Müellif-i Muhterem Hazreti Üstadın neşrini tensibiyleŞuâlar mecmuasında aynen neşredilmiştir. Bu lâhikalarda geçen talebelerin mektupları,Nur’lardanaldıkları feyz-i iman, ihlâsve sadâkatlerini, şehamet-i imaniyelerini ifade ileÜstadlarına arzetmek ve teşekküratlarını bildirmekle bu zamanda zuhur eden bu ders-iKur’âniye’ninmuhataplarıolduklarını izharediyor.VeRisale-iNur’unhakkâniyetineveHazretiÜstadındâvâsınabirerşahithükmündebulunuyor.

Risale-iNur’un telifi ve neşriyle beraber bu lâhikamektuplarının zuhuru, devamı veneşri, bizzat Muhterem Müellifi tarafından yapılması ve tensip edilmesi ve müteadditmektuplardadabulâhikalarınkıymetiniifadebuyurmalarıvenazaravermeleri,herhaldebulâhikalarınehemmiyetinitebarüzekâfidir.

Evet, Risale-i Nur’un telifi, zuhuru ve neşriyle beraber hizmet-i nuriyenin ve ders-iKur’âniye’nin tâliminde ve îfâsında ve meslek-i nuriyenin taallümünde ve uzun birzamandaki hizmetin devamında vâki olacak binler ahvâl ve hücuma mâruz talebelerincereyanlar karşısında sebat, metanet ve ihlâsla hareketlerinde onlara yol gösterecek,hizmet-iKur’âniye’nininkişafındasuhûletemedarolacakikazveihtarlaraelbetteihtiyaçzarurîdir,kat’îdir,bedihîdir.

İşteHazretiÜstadınbugibişüphegötürmezhakikatlerevemeselelereisabetleparmakbasıp dikkati çekmesi, talebelerini ikazda bulunması, elbette bu hizmet-i kudsiyeninehemmiyetiiktizasındandır.

Hembulâhikalarınbirkısmıihtiyacabinaenyazılmışveyazdırılmışihtarlarolmasıveaynı ihtiyacın her zaman tekerrürü melhuz bulunduğundan daima müracaat olunacakhikmetlerivedüsturlarımuhtevîdir.Nitekimyüzervakıalar,hâdiselervemeselelerdebuihtiyaç,kendinigöstermiştir.

Nur’ların birinci talebesi Hulûsi Bey, Hazreti Üstada arzettiği bir mektubunda,“Dünyayıunutmakisteseniz,başkahiçbirsebepolmasadahi,yalnızbumübarekSözler’lerâbıta peydâ eden insanların rica edecekleri izahatı vermek isteyecek ve cevapsızbırakmayacaksınız…Allah için sizi sevenlereve sizden istîzahtabulunanlarayazdığınızpekkıymetliyazılarlameclis-iilmînizdetakrirbuyurduğunuzmütenevviveSözler’ebilegeçmeyenmesâil,kat’iyetlegösteriyorlarkiihtiyaçdahizmetdebitmemiştir.”demekteveNur’ların hizmetinde, ikaz, ihtar ve irşadlara ihtiyaç bulunacağını ifade etmektedir kiondansonrazuhuredenihtiyacamuvafıklâhikalar,omübarekzâtınisabetlisözünüteyid

etmiştir.

Bu lâhikalarda görüleceği gibi, Nur Müellifi Aziz Üstadımız Risale-i Nur’un neşri,okunup yazılması gibi bizzat Nur’larla iştigale ehemmiyet vermekte, talebelerini daimateşvik etmektedir. Bunun lüzum ve hikmeti ise, şüphesiz, izahtan varestedir. Zira,asrımızda kâinat fenleri vemaddî ilimler revaçta olup, yeni yetişen nesiller bu ilim vefenleri okudukları, hem tabiiyyûn ve maddiyyûnun din ve mâneviyat aleyhindekineşriyatı, hemküfr-ümutlakcereyanıkihiçbirdinvemâneviyâtı tanımayanveAllah’aimanhakikatinekarşımuarazaederekdinsizliğineşreden,İslâmîfikrizedeleyenvebütünbeşeriyeti tehdit eden, yeni nesillere ve gençliğe imansızlık fikr-i küfrîsini aşılamakisteyenkitap,broşür,gazetegibineşirvasıtalarınınİslâmveimandüşmanlarıncaönplânaalındığı böyle acîb ve dehşetli bir zamanda, elbette Risale-i Nur’a, okunmasına,neşredilmesineşiddetleihtiyaçvezaruretvar.

Çünkü Risale-i Nur, Kur’ân-ı Hakîm’in bir mucize-i mâneviyesi ve bu zamanındinsizliğine karşı mânevî atom bombası olarak solculuk cereyanlarının mâneviyât-ıkalbiyeyi tahribine mukabil, mâneviyât-ı kalbiyeyi tamir edip ferden ferdâ iman-ıtahkikîden gelen muazzam bir kuvvet ve kudrete istinadı okuyucuların kalblerinekazandırıyor. Ve bu vazifeyi de yine mukaddes Kur’ân’ımızın ilham ve irşadıyla vedersiyleîfâediyor.Tefekkür-üimanîdersiyle,tabiiyyûnvemaddiyyûnunboğulduğuaynımeselelerde tevhid nurunu gösteriyor, iman hakikatlerinimadde âleminden temsiller vedeliller göstererek izah ediyor. Liselerde, üniversitelerde okutulan ilim ve fenlerin aynımeselelerindeimanhakikatlerininisbatınıgüneşzuhurundagösteriyor.

BugibiçokcihetlerleRisale-iNurbuzamandaehl-iimanveİslâmiçinönplândaelealınması icap eden ehl-i iman elindemânevî elmas bir kılıçtır.Asrın idrakine, zamanıntefehhümüne, anlayışına hitap eden, ihtiyaca en muvafık tarzı gösteren, ders veren vedoğrudan doğruya feyiz ve ilham tarikiyle âyetlerin yıldızlarından gelen ders-iKur’ânî’dir,küllîmârifetullahburhanlarıdır.

AsrımızınefkârınınanlayışınaveidrakinehitapedicimâhiyetiveKur’ân-ıHakîm’inbuzamanın fehmine bir dersi olması noktasından Nur Risaleleri, bilhassa bu memlekettebüyük ehemmiyet kazanmıştır. Asırlarca Kur’ân’a bayraktarlık yapan ve dünyayıdiyanetiyle ışıklandıran bu necip millet, yine dünyaya örnek, ahlâk ve fazilette üstadolarak insanlığın geçirdiği müthiş buhranlardan halâs için çare-i necatı göstermektedir.Beşeriyeti dehşetli sadmelere uğratan, tehdit eden, anarşiliğin, ifsat ve tahribin, yegâneçaresi ancak ve ancak ilâhî, semâvî bir dinin ezelî ve ebedî hakikatleridir, hakikat-iİslâmiyet’tir. Risale-i Nur, hakikat-i İslâmiye ve Kur’âniye’yi müsbet ve müdellel birşekildeinsanlığınnazar-ıtahkikinearzveifadeetmektedir.

HemNurMüellifibirmektubunda“Dahildetarafgirâneadâvetvemünakaşalaravesileolan fürûatı değil, belki bütün nev-i beşerin en ehemmiyetli meselesi olan erkân-ı

imaniyeyivebeşerinmedar-ısaadetiveumumİslâm’ınesasverabıta-yıuhuvvetibulunanKur’ân’ınhakâik-i imaniyesini bulmak vemuhtaçlara buldurmaya hayatımı vakfettim.”demek suretiyle, hizmet-i İslâmiye’nin vemesâil-i diniyenin umumunu tazammun edenvüs’atvecamiiyetihâizbulunduğunu,dinîhizmetlerinhernev’initeyitveteşvikettiğinive bir cadde-i kübrâ-yı Kur’âniye olan Risale-i Nur dairesinin umum ehl-i iman veİslâm’aşâmilbulunduğunuifadeediyor.

Ve yine aynı mektubunda, devamla, “Hatta değil müslümanlarla, belki dindarhıristiyanlarla dahi dost olup adâveti bırakmaya çalışıyorum.”; Harb-i Umumî vekomünizm altındaki anarşistlik tehlike ve tahribatlarının lisan-ı hâliyle “Dünya fânidir,firaklarladoludur.Eyinsanlar,adâvetibırakınız,Kur’ândersinidinleyipbirleşiniz;yoksasizi mahvedeceğiz.” diye beyanıyla bu zamanın şartları ve icapları karşısında tarz-ıhizmetiyineKur’ân’ınnuruylagöstererekhakîmâneirşadınvetevfik-iilâhiyeyemuvafıkhareketleisabetli

hizmetinîfasıgibinoktalardanRisale-iNur’unlüzumveehemmiyetinitebarüzettiriyor.

İşte, lâhika mektupları bu gibi hususlara da işaret ediyor. Değişen dünya hâdiseleri,geniş veküllîmeseleler ve şartlar altında isabetli hizmet-iKur’âniye’nin esaslarını dersveriyor.2(Hâşiye)

BediüzzamanSaidNursîHazretlerininHizmetkârları

Tahirî,Zübeyir,HüsnüBayram,MustafaSungur,Bayram

2 (Hâşiye)BarlaLâhikası:Evvelcehatt-ıKur’ân’la el yazması defterler hâlinde tertip ve tanzimedilmiş olup, bunlardanbazılarıbizzatHazretiÜstadımıztarafındantashihedilmiştir.

ElimizdemevcutolannüshalardaHazretiÜstad, tashihleberaberehemmiyetlerineişaretendemektuplarınüzerineiki,üç,dörtvedahaziyadeişaretlerkoymuşlardır.

AyrıcaÜstadımızıntensibiyle1956’daİstanbul’dateksirleneşredilenvebaştarafınaMektubat’tan“İnâyet-iSeb’anın”konulduğu küçük bir Barla Lâhikası dahi vardır ki: Mezkûr el yazma nüshalarındaki mektuplar ve EmirdağLâhikaları’ndandabirkaçmektupdahiledilmiştir.

ŞimdineşredilenbuBarlaLâhikası,yukarıdazikredilenveHazretiÜstadımızıntashihindengeçenelyazmanüshalarveteksirileneşredilenkısım,esasalınarakhazırlanmıştır.

Umumiyetle el yazma nüshalardaki tertip ve tanzim birbirinemuvafıktır. Hemen hemen aynımektuplar aynı sıraylabirbirinitakipetmektedirler.

AncaksonkısımlaradoğruelyazmalardabulunmayanHulusîveRefetAğabeylergibikıymettarNurerkânıtalebelerineHazretiÜstadımızınyazdıklarıhususîbirkısımmektuplarıdahiehemmiyetlerineveihtivaettikleriilmîhakikatlerle,Nurun ilk talebeleri olan o kıymettar zâtların hürmetlerine binaen neşredilmiş bulunuyor. Bu hususa dair EmirdağLâhikası-1’debirmektuptaHazretiÜstadımız,bumektuplarınneşrinitemennietmişbulunmaktadırlar:

“Refetkardeş!SendeçoksafâlargeldinveRisale-iNuryazısıilemeşguliyetinbeniciddensevindirdi.HulûsiveSabrigibi senin de suâllerinin Risale-i Nur’da ehemmiyetli neticeleri ve tatlı meyveleri var. Senin yanında bulunan veRisaleler’dekaydedilmeyenilmîparçalarımünasipyerlerdeveya‘Lâhika’dayazarsınız.”

(YirmiSekizinciMektup’tan)

YedinciRisaleOlanYedinciMesele

3

Şumesele,“Yediİşaret”tir.

Evvelâ, tahdis-i nimet suretinde birkaç sırr-ı inâyeti izhar eden “Yedi Sebeb”i beyanederiz.

Birinci Sebep: Eski Harb-i Umumî’den evvel ve evâilinde, bir vâkıa-yı sâdıkadagörüyorumkiAraratDağıdenilenmeşhurAğrıDağı’nınaltındayım.Birdenodağ,müthişinfilâketti.Dağlargibiparçalarıdünyanınhertarafınadağıttı.Odehşetiçindebaktımkimerhum vâlidem yanımdadır. Dedim: “Ana, korkma! Cenâb-ı Hakk’ın emridir, ORahîm’dir veHakîm’dir.”Birden, o hâlette ikenbaktımkimühimbir zât bana âmirânediyorki:“İ’câz-ıKur’ân’ıbeyanet!”Uyandım,anladımki;birbüyük infilâkolacak..oinfilâkveinkılâptansonraKur’ânetrafındakisurlarkırılacak..doğrudandoğruyaKur’ânkendikendinimüdafaaedecek..veKur’ân’ahücumedilecek.. i’câzı,onunçelikbirzırhıolacak.. ve şu i’câzınbir nev’ini şu zamanda izharına, haddimin fevkindeolarakbenimgibibiradamnamzetolacak..venamzetolduğumuanladım.

Madem i’câz-ıKur’ân’ı bir derece beyan, Sözler’le oldu. Elbette, o i’câzın hesabınageçen ve onun reşehâtı ve berekâtı nev’inden olan hizmetimizdeki inâyâtı izhar etmek,i’câzayardımdırveizharetmekgerektir.

İkinciSebep:MademKur’ân-ıHakîmmürşidimizdir, üstadımızdır, imamımızdır, herbirâdâptarehberimizdir.O,kendikendinimethediyor.Bizdeonundersineittibâen,onuntefsirinimethedeceğiz.

Hem madem yazılan Sözler, onun bir nevi tefsiridir.. ve o risaleler ki hakâik-iKur’âniye’nin malıdır ve hakikatleridir.. ve madem Kur’ân-ı Hakîm ekser sûrelerde,husûsan 4’larda 5’lerdekendikendinikemâl-ihaşmetlegösteriyor,kemâlâtınısöylüyor,lâyık olduğu methi kendi kendine ediyor. Elbette, Sözler’de in’ikâs etmiş Kur’ân-ıHakîm’in lemeât-ı i’câziyesinden ve o hizmetin makbuliyetine alâmet olan inâyât-ırabbâniyeninizharınamükellefiz.Çünküoüstadımızöyleederveöyledersverir.

ÜçüncüSebep:Sözlerhakkında,tevazusuretindedemiyorum;belkibirhakikatibeyanetmekiçinderimki:

Sözler’deki hakâik ve kemâlât benim değil, Kur’ân’ındır ve Kur’ân’dan tereşşuhetmiştir.Hatta Onuncu Söz, yüzer âyât-ı Kur’âniye’den süzülmüş bazı katarâttır. Sâirrisalelerdahiumumenöyledir.

Madembenöylebiliyorumvemadembenfâniyim,gideceğim.Elbettebâkiolacakbir

şeyvebireser,benimlebağlanmamakgerektirvebağlanmamalı.Vemademehl-idalâletvetuğyan,işlerinegelmeyenbireseri,esersahibiniçürütmekleeseriçürütmekâdetleridir.Elbette, semâ-yı Kur’ân’ın yıldızlarıyla bağlanan risaleler, benim gibi çok itirazâta vetenkidâtamedarolabilenvesukutedebilençürükbirdirekilebağlanmamalı.

Hemmademörf-ünâsta,bireserdekimezâyâ,oeserinmasdarıvemenbaızannettiklerimüellifininetvârındaaranılıyor..vebuörfegöre,ohakâik-iâliyeyiveocevâhir-igâliyeyikendimgibibirmüfliseveonlarınbindebirinikendindegösteremeyen şahsiyetimemaletmek, hakikate karşı büyük bir haksızlık olduğu için; risaleler kendi malım değil,Kur’ân’ınmalı olarak,Kur’ân’ın reşehât-ımeziyâtınamazhar olduklarını izhar etmeyemecburum.Evet, lezzetliüzümsalkımlarınınhâsiyetleri,kuruçubuğundaaranılmaz. İştebendeöylebirkuruçubukhükmündeyim.

DördüncüSebep:Bazen tevazu, küfrân-ı nimeti istilzam ediyor; belki küfrân-ınimetolur.Bazendetahdis-inimet,iftiharolur.İkisidezarardır.Bununçare-iyegânesi–kineküfrân-ınimetçıksın,nedeiftiharolsun–meziyetvekemâlâtlarıikraredip,fakattemellüketmeyerek, Mün’im-i Hakikî’nin eser-i in’âmı olarak göstermektir. Mesela, nasıl kimurassavemüzeyyenbir elbise-i fâhireyi biri sanagiydirse veonunla çokgüzelleşsen,halksanadese,“Mâşallah,çokgüzelsin,çokgüzelleştin.”Eğersen tevazukârânedesen,“Hâşâ, ben neyim? Hiç! Bu nedir, nerede güzellik?” O vakit küfrân-ı nimet olur vehulleyi sana giydiren mahir sanatkâra karşı hürmetsizlik olur. Eğer müftehirâne desen,“Evet, ben çok güzelim.Benim gibi güzel nerede var?Benimgibi birini gösteriniz.”Ovakit,mağrurâne bir fahirdir. İşte fahirden, küfrândan kurtulmak için demeli ki: “Evet,bengüzelleştim.Fakatgüzellik libasındırvedolayısıyla libasıbanagiydirenindir,benimdeğildir.”

İşte, bunun gibi ben de sesim yetişse bütün küre-i arza bağırarak derim ki: Sözlergüzeldirler, hakikattirler. Fakat benim değildirler; Kur’ân-ı Kerîm’in hakâikindentelemmûetmişşuâlardır.

6

düsturuyladerimki:

Yani,“Kur’ân’ın hakâik-i i’câzını ben güzelleştiremedim, güzel gösteremedim. BelkiKur’ân’ıngüzelhakikatleribenimtâbirâtlarımıdagüzelleştirdi,ulvîleştirdi.”

Madem böyledir; hakâik-i Kur’ân’ın güzelliği nâmına, Sözler nâmındaki aynalarınıngüzelliklerini ve o aynadarlığa terettüp eden inâyât-ı ilâhiyeyi izhar etmek, makbul birtahdis-inimettir.

BeşinciSebep:Çok zaman evvel, bir ehl-i velâyetten işittim ki:O zât, eski velileringaybî işaretlerinden istihraç etmiş ve kanaati gelmiş ki;“Şark tarafındanbir nur zuhuredecek,bid’alarzulümâtınıdağıtacak.”Ben,böylebirnurunzuhurunaçok intizarettim

veediyorum.Fakatçiçeklerbahardagelir.Öylekudsîçiçeklerezeminhazıretmeklâzımgelir.Veanladıkki,buhizmetimizleonurânizâtlarazeminihzarediyoruz.

Mademkendimizeaitdeğil;elbette,Sözlernâmındakinurlaraaitolaninâyât-ıilâhiyeyibeyan etmektemedar-ı fahir ve gurur olamaz, belkimedar-ı hamd ve şükür ve tahdis-inimetolur.

AltıncıSebep:Sözler’in telifivâsıtasıylaKur’ân’ahizmetimizebirmükâfât-ıâcilevebir vâsıta-yı teşvik olan inâyât-ı rabbâniye, bir muvaffakiyettir. Muvaffakiyet ise izharedilir.Muvaffakiyettengeçse,olsaolsabirikram-ıilâhîolur.İkram-ıilâhîise, izharıbirşükr-ümânevîdir.

Ondandahigeçse,olsaolsa,hiç ihtiyârımızkarışmadanbirkeramet-iKur’âniyeolur.Bizmazharolmuşuz.Buneviihtiyârsızvehabersizgelenbirkerametinizharızararsızdır.Eğerâdikerâmâtınfevkineçıksa,ovakitolsaolsaKur’ân’ıni’câz-ımânevîsininşûleleriolur.Madem i’câz izhar edilir; elbette i’câza yardım edenin dahi izharı, i’câz hesabınageçer.Hiçmedar-ıfahirvegururolamaz;belkimedar-ıhamdveşükrandır.

YedinciSebep:Nev-iinsanınyüzdesekseniehl-itahkikdeğildirki;hakikatenüfuzetsinve hakikati, hakikat tanıyıp kabul etsin. Belki, surete, hüsn-ü zanna binâen makbul vemûtemetinsanlardanişittiklerimesâilitaklidenkabulederler.Hatta,kuvvetlibirhakikatizayıfbiradamınelindezayıfgörür..vekıymetsizbirmeseleyikıymettarbiradamınelindegörse,kıymettartelâkkieder.

İşteonabinâen,benimgibizayıfvekıymetsizbirbîçâreninelindekihakâik-i imaniyeve Kur’âniye’nin kıymetini, ekser nâsın nokta-yı nazarında düşürmemek için,bilmecburiye ilân ediyorum ki; ihtiyârımız ve haberimiz olmadan birisi, bizi istihdamediyor;bizbilmeyerek,bizimühimişlerdeçalıştırıyor.Delilimizdeşudurki,şuurumuzveihtiyârımızdanhariçbirkısıminâyâtaveteshilâtamazharoluyoruz.Öyleyse,oinâyetleribağırarakilânetmeyemecburuz.

İşte,geçmişyediesbababinâen,küllîbirkaçinâyet-irabbâniyeyeişaretedeceğiz.

Birinciİşaret:YirmiSekizinciMektub’unSekizinciMeselesi’ninBirinciNüktesi’ndebeyanedilmiştirki,“tevâfukat”tır.Ezcümle:Mucizât-ıAhmediyeMektubatı’nda,Üçüncüİşareti’nden tâ On Sekizinci İşareti’ne kadar altmış sayfa; habersiz, bilmeyerek, birmüstensihin nüshasında –iki sayfa müstesna olmak üzere mütebâki bütün sayfalarda–kemâl-i muvâzenetle, iki yüzden ziyade Resûl-i Ekrem (aleyhissalâtü vesselâm) kelimeleribirbirinebakıyorlar.Kiminsaflaikisayfayadikkatetse,tesadüfolmadığınıtasdikedecek.Hâlbukitesadüf,olsaolsabirsayfadakesretliemsalkelimeleribulunsayarıyarıyatevâfukolur, ancak bir-iki sayfada tamamen tevâfuk edebilir. O hâlde böyle umum sayfalardaResûl-i Ekrem (aleyhissalâtü vesselâm) kelimesi; iki olsun, üç olsun, dört olsun veya dahaziyade olsun, kemâl-i mizanla birbirinin yüzüne baksa elbette tesadüf olması mümkündeğildir.Hemsekizayrıayrımüstensihinbozamadığıbir tevâfukun,kuvvetlibir işaret-i

gaybiyeiçindeolduğunugösterir.

Nasıl ki ehl-i belâgatın kitaplarında belâgatın derecâtı bulunduğu hâlde, Kur’ân-ıHakîm’dekibelâgat,derece-ii’câzaçıkmış;kimseninhaddideğilkionayetişsin.Öyledemucizât-ı Ahmediye’nin bir aynası olan On Dokuzuncu Mektup ve mucizât-ıKur’âniye’nin bir tercümanı olan Yirmi Beşinci Söz ve Kur’ân’ın bir nevi tefsiri olanRisale-i Nur eczalarında tevâfukat, umum kitapların fevkinde bir derece-i garâbetgösteriyor.Ve ondan anlaşılıyor ki;mucizât-ıKur’âniye vemucizât-ıAhmediye’nin birnevikerametidirkioaynalardatecellîvetemessülediyor.

İkinciİşaret:Hizmet-iKur’âniye’yeaitinâyât-ırabbâniyeninikincisişudurki:Cenâb-ıHakbenimgibikalemsiz,yarımümmî,diyar-ıgurbettekimsesiz, ihtilâttanmenedilmişbir tarzda; kuvvetli, ciddî, samimî, gayûr, fedakâr.. ve kalemleri birer elmas kılıç olankardeşleri bana muâvin ihsan etti. Zayıf ve âciz omzuma çok ağır gelen vazife-iKur’âniye’yi,okuvvetli omuzlarabindirdi, kemâl-ikeremindenyükümühafifleştirdi.Omübarek cemaat ise –Hulûsi’nin tâbiriyle– telsiz telgrafın âhizeleri hükmünde –veSabri’nintâbiriyle–Nurfabrikasınınelektrikleriniyetiştirenmakinelerhükmündeayrıayrımeziyetleri ve kıymettar muhtelif hâsiyetleriyle beraber –yine Sabri’nin tâbiriyle– birtevâfukat-ıgaybiyenev’indenolarak,şevkvesa’yugayretveciddiyettebirbirinebenzerbir surette, esrar-ı Kur’âniye’yi ve envâr-ı imaniyeyi etrafa neşretmeleri ve her yereeriştirmeleriveşuzamanda(yanihurufâtdeğişmiş,matbaayok,herkesenvâr-ıimaniyeyemuhtaçolduğubirzamanda)vefüturverecekveşevkikıracakçokesbapvarken;bunlarınfütursuz, kemâl-i şevk ve gayretle bu hizmetleri, doğrudan doğruya bir keramet-iKur’âniyevezâhirbirinâyet-iilâhiyedir.

Evet,velâyetinkerametiolduğugibi,niyet-ihâlisanındahikerametivardır.Samimiyetindahikerametivardır.Bahusus,lillâhiçinolanbiruhuvvetdairesindekikardeşleriniçindeciddî,samimîtesânüdünçokkerametleriolabilir.Hattaşöylebircemaatinşahs-ımânevîsibirveliyy-ikâmilhükmünegeçebilir,inâyâtamazharolur.

İşte, ey kardeşlerim ve ey hizmet-i Kur’ân’da arkadaşlarım! Bir kaleyi fetheden birbölüğün çavuşuna, bütün şerefi ve bütün ganimeti vermek nasıl zulümdür, bir hatadır.Öyle de şahs-ı mânevînizin kuvvetiyle ve kalemlerinizle hâsıl olan fütuhattaki inâyâtıbenim gibi bir bîçâreye veremezsiniz.Elbette, böyle mübarek bir cemaatte, tevâfukat-ıgaybiyedendahaziyadekuvvetlibirişaret-igaybiyevarvebengörüyorum,fakatherkeseveumumagösteremiyorum.

Üçüncüİşaret:Risale-iNureczaları,bütünmühimhakâik-iimaniyeveKur’âniye’yi,hattaenmuannidekarşıdahiparlakbirsuretteisbatı,çokkuvvetlibirişaret-igaybiyevebir inâyet-i ilâhiyedir. Çünkü hakâik-i imaniye ve Kur’âniye içinde öyleleri var ki enbüyük bir dâhi telâkki edilen İbni Sina, fehminde aczini itiraf etmiş; “Akıl buna yolbulamaz!”demiş.OnuncuSözRisalesi,ozâtındehâsıylayetişemediğihakâiki,avâmlara

daçocuklaradabildiriyor.

Hemmesela; sırr-ıkadervecüz-ü ihtiyârîninhalli için,kocaSa’d-ıTeftazânîgibibirallâme,kırkelli sayfadameşhurMukaddemât-ı İsnâAşernâmıylaTelvihnâmkitabındaancakhallettiği ve ancakhavassabildirdiği aynımesâili, kaderedair olanYirmiAltıncıSöz’de İkinci Mebhas’ın iki sayfasında tamamıyla, hem herkese bildirecek bir tarzdabeyanı,eser-iinâyetolmazsanedir?

Hembütünukûlühayrettebırakanvehiçbir felsefenin eliylekeşfedilemeyenve sırr-ıhilkat-i âlemve tılsım-ı kâinat denilen veKur’ân-ıAzîmüşşân’ın i’câzıyla keşfedilen otılsım-ımüşki’l-küşâ ve omuamma-yı hayret-nümâ,YirmiDördüncüMektup veYirmiDokuzuncuSöz’ünâhirindekiremizlinüktedeveOtuzuncuSöz’ün, tahavvülât-ızerrâtınaltı adet hikmetinde keşfedilmiştir. Kâinattaki faaliyet-i hayret-nümânın tılsımını vehilkat-i kâinatın ve âkıbetinin muammasını ve tahavvülât-ı zerrâttaki harekâtın sırr-ıhikmetinikeşifvebeyanetmişlerdir;meydandadır,bakılabilir.

Hemsırr-ıehadiyetileşeriksizvahdet-irubûbiyeti,hemnihayetsizkurbiyet-iilâhiyeilenihayetsizbu’diyetimizolanhayret-engizhakikatleri,kemâl-ivuzuhlaOnAltıncıSözveOtuzİkinciSöz,beyanettiklerigibi;kudret-iilâhiyeyenisbetenzerrâtveseyyârâtmüsâviolduğunu..vehaşr-iâzamdaumumzîruhunihyâsı,birnefsinihyâsıkadarokudretekolayolduğunu.. ve şirkin hilkat-i kâinatta müdahalesi imtinâ derecesinde akıldan uzakolduğunukemâl-ivuzuhlagösterenYirminciMektup’taki 7kelimesibeyanındaveüçtemsilihâvionunzeyli,şuazîmsırr-ıvahdetikeşfetmiştir.

Hemhakâik-iimaniyeveKur’âniye’deöylebirgenişlikvarkienbüyükzekâ-yıbeşerîihata edemediği hâlde; benim gibi zihni müşevveş, vaziyeti perişan, müracaat edilecekkitap yokken, sıkıntılı ve süratle yazan bir adamda, o hakâikin ekseriyet-i mutlakasıdekâikiyle zuhuru, doğrudan doğruya Kur’ân-ı Hakîm’in i’câz-ı mânevîsinin eseri veinâyet-irabbâniyeninbircilvesivekuvvetlibirişaret-igaybiyedir.

Dördüncüİşaret:Ellialtmışrisaleler8(Hâşiye)öylebirtarzdaihsanedilmişki;değilbenimgibi azdüşünenve zuhurata tebaiyet edenve tetkikevakit bulamayanbir insanın, belkibüyük zekâlardanmürekkep bir ehl-i tedkikin sa’y ve gayretiyle yapılmayan bir tarzdatelifleri, doğrudan doğruya bir eser-i inâyet olduklarını gösteriyor. Çünkü bütün burisalelerdebütünderinhakâik, temsilât vâsıtasıyla, en âmîveümmîolanlarakadardersveriliyor. Hâlbuki o hakâikin çoğunu, büyük âlimler “Tefhim edilmez!” deyip değilavâma,belkihavassadabildiremiyorlar.

İşte,enuzakhakikatlerienyakınbir tarzda,enâmîbiradamadersverecekderecede,benim gibi Türkçe’si az, sözleri muğlâk, çoğu anlaşılmaz ve “Zâhir hakikatleri dahimüşkülleştiriyor.”diyeeskidenberiiştiharbulmuşveeskieserleri–kısmen–osû-iiştiharıtasdiketmişbirşahsınelindebuharikateshilâtvesühûlet-ibeyan;elbette,bilâ-şüphe,bireser-i inâyettir ve onun hüneri olamaz ve Kur’ân-ı Kerîm’in i’câz-ı mânevîsinin bir

cilvesidirvetemsilât-ıKur’âniye’ninbirtemessülüdürvein’ikâsıdır.

Beşinciİşaret:Risalelerumumiyetlepekçokintişarettiğihâlde;enbüyükâlimdentut,tâ en âmî adama kadar ve ehl-i kalb büyük bir veliden tut, tâ en muannid dinsiz birfeylesofakadarolantabakât-ınâsvetâifeler,orisalelerigördükleriveokuduklarıvebirkısmı tokatlarınıyediklerihâlde tenkitedilmemesi..veher tâifederecesinegöre istifadeetmesi,doğrudandoğruyabireser-iinâyet-irabbâniyevebirkeramet-iKur’âniyeolduğugibi,çoktetkikâtvetaharriyâtınneticesiyleancakhusûlbulanoçeşitrisaleler,fevkalâdebirsüratle,hemidrakimivefikrimimüşevveşedensıkıntılıinkıbazvakitlerindeyazılmasıdahi,bireser-iinâyetvebirikram-ırabbânîdir.

Evet,ekserkardeşlerimveyanımdakiumumarkadaşlarımvemüstensihlerbiliyorlarkiOn Dokuzuncu Mektub’un beş parçası, birkaç gün zarfında; her gün iki-üç saatte vemecmuuon iki saatte, hiçbir kitabamüracaat edilmeden yazılması; hatta enmühimbirparçaveoparçadalafz-ıResûl-iEkrem(aleyhissalâtüvesselâm)kelimesindezâhirbirhâtem-inübüvvetigösterendördüncücüz;üç-dörtsaatte,dağda,yağmuraltında,ezberyazılmış.VeOtuzuncuSözgibimühimvedakikbir risale, altı saat içindebirbağdayazılmış.VeYirmi Sekizinci Söz, Süleyman’ın bahçesinde bir, nihayet iki saat içinde yazılması gibi..ekser risalelerin böyle olması ve eskiden beri sıkıntılı ve münkabız olduğum zaman enzâhirhakikatleridahibeyanedemediğimi,belkibilemediğimiyakındostlarımbiliyorlar.Husûsanosıkıntıyahastalıkdailâveedilse,dahaziyadebenidersten,teliftenmenetmekleberaber;enmühimSözlerverisalelerin,ensıkıntılıvehastalıklızamanımda,ensüratlibirtarzda yazılması, doğrudan doğruya bir inâyet-i ilâhiye ve bir ikram-ı rabbânî ve birkeramet-iKur’âniyeolmazsanedir?

Hemhangi kitap olursa olsun, böyle hakâik-i ilâhiyeden ve imaniyeden bahsetmişse,alâküllihâlbirkısımmesâili,birkısım insanlarazararverir.Vezararverdikleri için,hermesele herkese neşredilmemiş. Hâlbuki şu risaleler ise, şimdiye kadar hiç kimsede –çoklardan sorduğum hâlde– sû-i tesir ve aksülamel ve tahdîş-i ezhan gibi bir zararvermedikleri,doğrudandoğruyabirişaret-igaybiyevebirinâyet-irabbâniyeolduğubizcemuhakkaktır.

Altıncı İşaret: Şimdi bence kat’iyet peydâ etmiştir ki; ekser hayatım, ihtiyâr veiktidarımın,şuurvetedbiriminharicinde,öylebirtarzdageçmişveöylegaripbirsuretteona cereyan verilmiş, tâKur’ân-ıHakîm’e hizmet edecek olan bu nevi risaleleri neticeversin.Âdetabütünhayat-ıilmiyem,mukaddemât-ıihzâriyehükmünegeçmişveSözler’lei’câz-ı Kur’ân’ın izharı, onun neticesi olacak bir surette olmuştur. Hatta, şu yedi senenefyimde ve gurbetimde ve sebepsiz ve arzumun hilâfında tecerrüdüm ve meşrebimemuhalif,yalnızbirköydeimrâr-ıhayatetmekliğim..veeskidenberiülfetettiğimhayat-ıiçtimaiyenin çok râbıtalarından ve kaidelerinden nefret edip terk etmekliğim, doğrudandoğruya bu hizmet-i Kur’âniye’yi hâlis, sâfi bir surette yaptırmak için bu vaziyetverildiğineşüphemkalmamıştır.Hattaçokdefabanaverilensıkıntıvezulmenbanakarşı

olan tazyikat perdesi altında bir dest-i inâyet tarafından merhametkârâne, Kur’ân’ınesrarınahasr-ıfikirettirmekvenazarıdağıtmamakiçinyapılmıştır,kanaatindeyim.Hattaeskidenmütâlaayaçokmüştâkolduğumhâlde,bütünbütünsâirkitaplarınmütâlaasındanbirmen,birmücânebetruhumaverilmişti.Böylegurbettemedar-ıteselliveünsiyetolanmütâlaayı bana terk ettiren, anladım ki doğrudan doğruya âyât-ı Kur’âniye’nin üstad-ımutlakolmalarıiçindir.

Hemyazılaneserler,risaleler–ekseriyet-imutlakası–hariçtenhiçbirsebepgelmeyerek,ruhumdan tevellüt edenbir hâcete binâen, âni ve def’î olarak ihsan edilmiş.Sonra bazıdostlarıma gösterdiğim vakit demişler: “Şu zamanın yaralarına devâdır.” İntişar ettiktensonraekserkardeşlerimdenanladımkitamşuzamandakiihtiyacamuvafıkvederdelâyıkbirilâçhükmünegeçiyor.

İşte, ihtiyârve şuurumundairesiharicinde,mezkûrhâletlerve sergüzeşt-i hayatımveulûmların envâlarındaki hilâf-ı âdet, ihtiyârsız tetebbuâtım, böyle bir netice-i kudsiyeyemüncer olmak için, kuvvetli bir inâyet-i ilâhiye ve bir ikram-ı rabbânî olduğuna bendeşüphebırakmamıştır.

Yedinci İşaret: Bu hizmetimiz zamanında, beş-altı sene zarfında, bilâ-mübalâğa yüzeser-iikram-ıilâhîveinâyet-irabbâniyevekeramet-iKur’âniye’yigözümüzlegördük.BirkısmınıOnAltıncıMektup’taişaretettik.BirkısmınıYirmiAltıncıMektub’unDördüncüMebhası’nınMesâil-iMüteferrikası’nda,birkısmınıYirmiSekizinciMektub’unÜçüncüMeselesi’nde beyan ettik. Benim yakın arkadaşlarım bunu biliyorlar. Dâimî arkadaşımSüleyman Efendi, çoklarını biliyor. Husûsan Sözler’in ve risalelerin neşrinde vetashihâtında ve yerlerine yerleştirmekte ve tesvid ve tebyizinde fevka’l-me’mul,kerametkârâne bir teshilâta mazhar oluyoruz.. keramet-i Kur’âniye olduğuna şüphemizkalmıyor.Bununmisalleriyüzlerdir.

Hemmaîşethususundaokadarşefkatlebesleniyoruzkienküçükbirarzu-yukalbimizibizi istihdam eden Sahib-i İnâyet, tatmin etmek için fevka’l-me’mul bir surette ihsanediyorvehâkeza…

İştebuhâlgayetkuvvetlibir işaret-igaybiyedirkibiz istihdamolunuyoruz.Hemrızadairesinde,heminâyetaltındabizehizmet-iKur’âniyeyaptırılıyor.

9

10

11

3“Deki;Allah’ınlütfuyla,rahmetiyle,evetsadecebununlaferahlanın.Çünkübu,onlarındünyamalıolaraktopladıklarıbütünşeylerdendahahayırlıdır.”(Yûnussûresi,10/58).

4“Elif,Lâm,Râ.”(Yûnussûresi,10/1;Hûdsûresi,11/1;Yûsufsûresi,12/1;İbrahimsûresi,14/1;Hicrsûresi,15/1).

5“Hâ,Mîm.” (Mü’min sûresi, 40/1;Fussilet sûresi, 41/1;Şûrâ sûresi, 42/1;Zuhruf sûresi, 43/1;Duhân sûresi, 44/1;

Câsiyesûresi,45/1;Ahkafsûresi,46/1).

6“BensözlerimleMuhammed’i(aleyhissalâtüvesselâm)övmüşolmadım;aslındasözlerimiMuhammed(aleyhissalâtüvesselâm)’laövmüşvegüzelleştirmişoldum.”HassânİbniSâbit’insözüolarak;İbnü’l-Esîr,el-Meselü’s-sâir2/357;el-Kalkaşendî,Subhu’l-a’şâ2/321;İmâmRabbânî,el-Mektûbât1/58(44.Mektup).

7“O(cellecelâlüh)herşeyekâdirdir.”(Mâidesûresi,5/120;Hûdsûresi,11/4;Rûmsûresi,30/50;…)

8(Hâşiye)Şimdiyüzotuzdur.

9Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

10 “Sübhansın ya Rab! Senin bize bildirdiğinden başka ne bilebiliriz ki?Her şeyi hakkıyla bilen, her şeyi hikmetleyapansensin.”(Bakarasûresi,2/32)

11“Allah’ım!EfendimizMuhammed’e,O’nunâlveashabına,seninhoşnutluğunaveO’nunhakkınınödenmesinevesileolacakşekildeçoksalâtveselâmeyle,âmîn…”

MahremBirSuâleCevaptır[Şusırr-ıinâyet,eskidenmahremceyazılmış;OnDördüncüSöz’ünâhirineilhakedilmişti.Hernasılsaeksermüstensihlerunutupyazmamışlardı.Demekmünasipvelâyıkmevkii

burasıymışkigizlikalmış.]

Benden suâl ediyorsun: “Neden seninKur’ân’danyazdığınSözler’debir kuvvet, birtesirvarki,müfessirlerinveâriflerin sözlerindenâdirenbulunur?Bazenbir satırdabirsayfakadarkuvvetvar,birsayfadabirkitapkadartesirbulunuyor.”

Elcevap: Güzel bir cevaptır! Şeref, i’câz-ı Kur’ân’a ait olduğundan ve bana aitolmadığından,bilâ-pervâderim:

Ekseriyetitibarıylaöyledir.Çünkü;yazılanSözlertasavvurdeğil,tasdiktir..teslimdeğil,imandır..mârifetdeğil,şehâdettir,şuhûddur..taklitdeğil,tahkiktir..iltizamdeğil,iz’andır..tasavvufdeğil,hakikattir..dâvâdeğil,dâvâiçindeburhandır.

Şusırrınhikmetibudurki:Eskizamandaesâsât-ıimaniye,mahfuzdu;teslim,kavîidi.Teferruâtta,âriflerinmârifetleridelilsizdeolsabeyanâtlarımakbul idi,kâfi idi.Fakatşuzamandadalâlet-ifenniye,eliniesâsâtaveerkânauzatmışolduğundan:

•Her derde lâyık devâyı ihsan eden Hakîm-i Rahîm olan Zât-ı Zülcelâl, Kur’ân-ıKerîm’inenparlakmazhar-ı i’câzındanolan temsilâtındanbir şûlesini, acz ve zaafıma,fakrveihtiyacımamerhametenhizmet-iKur’ân’aaityazılarımaihsanetti..

•Felillâhilhamd,sırr-ıtemsildürbünüyleenuzakhakikatler,gayetyakıngösterildi..

•Hemsırr-ıtemsilcihetü’l-vahdetiyle,endağınıkmeselelertoplattırıldı..

•Hemsırr-ıtemsilmerdiveniyle,enyüksekhakâikekolaylıklayetiştirildi..

•Hemsırr-ı temsilpenceresiyle,hakâik-igaybiyeye, esâsât-ı İslâmiye’ye şuhûdayakınbiryakîn-iimaniyehâsıloldu..

•Akılileberabervehimvehayal,hattanefisvehevâteslimemecburolduğugibi,şeytandahiteslim-isilâhamecburoldu…

Elhâsıl:Yazılarımdanekadargüzellikvetesirbulunsa,ancaktemsilât-ıKur’âniye’ninlemeâtındandır. Benim hissem; yalnız şiddet-i ihtiyacımla taleptir.. ve gayet aczimletazarruumdur.Dertbenimdir,devâKur’ân’ındır.

SaidNursî

13 12

12HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

13“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

MukaddimeHulûsiBeyveSabriEfendininmektuplarındaRisale-iNurhakkındakifıkralarının,bir

mektupsuretindeRisale-iNureczalarıiçindeidhaledilmesininbeşsebebivar:

Birincisi:Hulûsiise,âhirdekiSözler’inveekserMektubat’ınyazılmasınaonungayretive ciddiyeti enmühimsebepolması.VeSabri’nindahiOnDokuzuncuMektupgibibirsülüs-üMektubat’ınyazılmasınasebep,onunsamimîveciddîiştiyakıolmasıdır.

İkinciSebep:Buikizâtbilmiyorlardıkibirvakitşufıkralarneşredilecek.Bilmedikleriiçin, gayet samimî, tasannusuz, hâlisâne ve derece-i zevklerini ve o hakâike karşışevklerini ifade etmek için, hususî bir surette yazmışlar.Onun için, o takdiratları takriznev’indendeğil,doğrudandoğruya,mübalâğasızbir surette,gördüklerivezevkettiklerihakikatiifadeetmeleridir.

ÜçüncüSebep:Buikizâthakikîtalebelerimdenveciddîarkadaşlarımdan;vehizmet-iKur’ân’daarkadaşlarımiçindetalebelikvekardeşlikvearkadaşlığınüçhâssasıvarkibuikizâtüçündedebirinciliğikazanmışlar.

Birincihâssa:Banamensup her şeyemalları gibi tesahup ediyorlar. Bir Söz yazılsa,kendileriyazmışve telif etmişgibizevkalıyorlar,Allah’a şükrediyorlar.Âdetacesetlerimuhtelif,ruhlarıbirhükmünde,hakikîmânevîvereselerdir.

İkincihâssa:Bütünmakâsıd-ıhayatiyeiçindeenbüyük,enmühimmaksatları,onurluSözler vasıtasıylaKur’ân’a hizmet biliyorlar. Dünya hayatının netice-i hakikiyesinin vedünyaya gelmekteki vazife-i fıtriyelerinin en mühimi, hakâik-i imaniyeye hizmetolduğunutelâkkileridir.

Üçüncü hâssa: Ben kendi nefsimde tecrübe ettiğim ve eczahane-i mukaddese-iKur’âniye’den aldığım ilâçları, onlar da kendi yaralarını hissedip o ilâçları merhemsuretinde tecrübe ediyorlar. Aynı hissiyatımla mütehassis oluyorlar. Ve ehl-i imanınimanlarınımuhafazaetmekgayreti,enyüksekderecedetaşımalarıveehl-iimanınkalbinegelenşübehatveevhamdanhasılolanyaraları tedavietmekiştiyakı,yüksekbirderece-işefkattehissetmeleridir.

DördüncüSebep:HulûsiBey, benimyegânemânevî evlâdımvemedar-ı tesellîmvehakikî vârisim ve bir dehâ-yı nuranî sahibi olacağı muhtemel olan biraderzademAbdurrahman’ın vefatından sonra,Hulûsi aynen yerine geçip omerhumdan beklediğimhizmeti,onungibi ifâyabaşlamasıyla..vebenonugörmedenepeyzamanevvelSözler’iyazarken,onunaynıvazifesiylemuvazzafbir şahs-ımânevîbanamuhatapolmuşcasına,ekseriyet-i mutlaka ile temsilâtım onun vazifesine ve mesleğine göre olmuştur. Demekoluyorkibuşahsı,Cenâb-ıHakbanahizmet-iKur’ânveimandabirtalebe,birmuintayinetmiş. Ben de bilmeyerek onunla onu görmeden evvel konuşuyormuşum, ders

veriyormuşum…

Sabri ise, fıtraten bende mevcut has bir nişan var; bütün gezdiğim yerde kimsedegörmedim.Sabri’de aynınişan-ı fıtrî var.Bütün talebelerim içinde, karabet-i nesliyedendahaziyadebirkarabetkendindehissetmiş.VeşuhavâlideenazümidettiğimveodageçuyandığıhâldeenilerigittiğibirişarettirkiodabirHulûsi-iSânîdir,müntehaptır.Cenâb-ıHaktarafındanbanatalebevehizmet-iKur’ân’daarkadaştayinedilmiştir.

BeşinciSebep:Benkendi şahsımaait takdiratvemedhikabul etmem.Çünkümânenbüyükzarargördüm.Onuniçinşahsımakarşıtakdirat,fahirvegururamedarolduğuiçinşiddetle nefret edip korkuyorum. Fakat Kur’ân-ı Hakîm’in dellâlı ve hizmetkârıolmaklığım cihetinden ve o vazife-i kudsiye noktasında takdirat ve medih bana aitolmayıp, nurlu Sözler’e ve belki doğrudan doğruya hakâik-i imaniyeye ve esrar-ıKur’âniye’yeaitolduğuiçinonumüftehirânedeğil,Cenâb-ıHakk’akarşımüteşekkirânekabulediyorum.

İşte bu iki şahıs, bu hakikati herkesten ziyade anladıkları için, onlar bilmeyerekvicdanlarının sevkiyle yazdıkları takdirat ve medihlerini, Risale-i Nur eczaları içindedercedilmeye sebep olmuştur. Cenâb-ı Hak bunların emsâlini ziyade etsin ve onları damuvaffaketsinvetarik-ihaktanayırmasın,âmîn…

14

SaidNursî

14Allahım,bizivebuikisinivekardeşlerimizdenonlarınemsallerini,Kur’ânveimanhizmetinde,Seninmuhabbetverızanıcelbedecekşekildemuvaffaket.KendisineKur’ân’ıindirdiğinOzathürmetineki,gecegündüzdeğiştikçevegüneşveaydöndükçesalâtveselâmınenüstünüonunüzerineolsun.

YirmiYedinciMektupveZeyilleriOtuz Üçüncü Söz’ün Yirmi Yedinci Mektubu’dur ki, Mektubatü’n-Nur’un

birinci muhatabı olan Hulûsi Bey’in hususî mektuplarından, Risaletü’n-Nurhakkındakitakdiratınıgösterenfıkralardır.

YirmiYedinciMektub’un ikinci kısmı olan“Zeyl”i dahi, elhak birHulûsi-iSâni olan Sabri Efendinin Risaletü’n-Nur hakkındaki takdiratını gösterenhususîmektuplarındakifıkralardır.15(Hâşiye-1)

ŞuRisale16(Hâşiye-2) bir meclis-i nuranîdir ki Kur’ân’ın şu münevver, mübarekşâkirtleri, içindebirbiriylemânenmüzakerevemüdavele-iefkârediyorlar.VeyüksekbirmedresesalonudurkiKur’ân’ınşâkirtleriondaherbirialdığıdersiarkadaşlarına söylüyor.VeKur’ân-ıMu’cizü’l-Beyan’ınhazine-ikudsiyesininsandukçalarıolanRisalelerinsatıcıvedellâllarınamuhteşemvemüzeyyenbirdükkân ve bir menzildir. Her biri aldığı kıymettar mücevheratı birbirine vemüşterilerineoradagösteriyor.

SaidNursî

15(Hâşiye-1)ÜstadımızYirmiYedinciMektub’uilkdefabuşekildetensipbuyurmuşlar,sonradanikinci,üçüncü,dördüncüzeyiller eklemek suretiyle genişletmişlerdir. En son şeklinde ise, Kastamonu ve Emirdağ Lâhikaları da ÜstadımıztarafındanYirmiYedinciMektub’aidhaledilerek,YirmiYedinciMektupikmaledilmiştir.Buitibarla,HulûsiBeyveSabriEfendininmektupları,YirmiYedinciMektub’unbaşlangıcınıteşkiletmiştir.

16(Hâşiye-2)Yani,YirmiYedinciMektub’unumumu,hususanBarlaLâhikası.

18 17

19

(Hulûsi’ninbirincifıkrasıdır.)

Eyyühe’l-Üstâdü’l-Muhterem!

Kendilerinifakirvehakirgörmektezevkalanzevât-ıâliyegibideğil,belkiolduğugibigörünmekisteyenve“talebem,kardeşim,biraderzadem”unvanlarıylataltifbuyurduğunuzbendeniz,hakikattemânendüşkünbirvaziyetteveciddenduanızamuhtaçbirhâldeyim.Serâpâ nur olan Kur’ân-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın hak ve hakikatini, bu asır insanlarının,bilhassa fırak-ı dâllenin gözlerine sokacak derecede, bazı Kur’ân lemeâtının zâhirolmasınamurad-ı ilâhî taallûk etmiş ve bu emr-imühimme, –felillâhilhamd–muhteremÜstadımızvasıtaolmuştur.

İşte,hiç enderhiçolanbu talebenizede,yine lütufve fazlve inâyet-i ilâhî ilebuâlimemuriyetini ifâedenazizvemuhteremhocasınaveHazretiKur’ânhesabınapekcüz’îbir hademelik yaptırılmıştır.Bundan dolayı ne kadar şükretsem azdır; fahre zerre kadarhakkımyoktur.Belki şuhademelikte yapmışolmaklığımmuhtemel hatîât vekusurattandolayı affımı niyaz ve istirham ediyorum. Fenâ şahsiyetimi tarif eylemekliğim gerçimanasızdır. Fakat mürâsele ve mülâkatta bu bapta pekçok büyük iltifatlarınızıgördüğümdenmütehassılhicapsevkiyleufakbirtasdîdebulundum.Sonikimektubunuzdasuâl buyurulan hususa cevap vermekliğim ısrarla emir buyuruldu; 20. Fakat bu ağırsuâle,aczvefakrınenmüntehâsındabulunanbukardeşinizhakvehakikatemuvafıkvemutabık bir cevap verebilmek için inâyet ve kerem-i ilâhî ve meded-i ruhaniyet-iPeygamberî’yeilticaeyledi.Şöyleki:

MübarekSözlerşüphesizKitab-ıMübîn’innurlulemeâtıdır.İçindeizahamuhtaçyerlereksik olmamakla beraber, küll hâlinde kusursuz ve noksansızdır. Beşerin her tabakasıkendi fıtrî anlayışları nisbetinde onlardan hisse-mend ve fayda-mend olurlar. Şimdiyekadar tenkit olunmaması, her meslek ve mezhep ve meşrep ehline hoş gelmesi vemülhidlerin dil uzatamayıp ebkem kalmaları, kanaatimizin sıhhatine delâlet etmeyekâfidirler.

Vazifenizinbitmediğinedairdüşünebildiğimburhanlar:

Evvelâ:Bid’atlarınçoğaldığıbirzamandaulemânınsükûtetmemeleri lâzımgeldiğinedairbeyanbuyurulanhadistekiemirvezecir.21

Sâniyen: Peygamberimiz’in ittibâına mükellef olduğunuzdan, onlar gibi müddet-ihayatınızcavazifeyedevammecburiyetiolduğu.

Sâlisen:Madembuhizmetmünhasıran reyinizledeğil, istihdamolunuyorsunuz;nasılMübelliğ-i Kur’ân, Fahr-i Cihan, Habib-i Yezdân (sallallâhu aleyhi ve sellem) EfendimizHazretleri birgün 22 ferman-ı celîlini tebliğ buyurmakla aynı zamanda vazife-i

risaletininhitâmınaremzenişareteylemişti.MuhteremÜstadındahizmetikâfigörülürse,bildirilirkanaatindeyim.

Râbian:Sözlerhakkındabugünekadarsükûtedilmesivetenkidecüretedilmemesi,ilânihâye bu hâlin devam edeceğine delil olamaz. Hâl-i hayatınızda muhtemel hücumlaraevvelenvebizzatzât-ıfâzılânelericevapvereceksiniz.

Hâmisen: Dünyayı unutmak isteseniz, başka hiçbir sebep olmasa dahi, yalnız bumübarekSözler’lerabıtapeydâedeninsanlarınricaedecekleriizahatıvermekisteyecekvecevapsızbırakmayacaksınız.

Sâdisen: Allah için sizi sevenlere ve sizden istizahta bulunanlara yazdığınız pekkıymetli yazılarla meclis-i ilminizde takrir buyurduğunuz mütenevvi ve Sözler’e bilegeçmeyenmesâilkat’iyetlegösteriyorlarkiihtiyaçda,hizmetdebitmemiştir.

Birkaçmâruzât:NurluSözler’icemaateokumaknasipolduğuzamanlarda,bendebazıhissiyathasıloluyordu;şuradaarzamüsaadeniziricaedeceğim.

Evvelâ:Muhterem Üstadıma mâruzatta bulunmak için kalemi elime aldığım zaman,ruhumda büyük bir inkişaf hissediyor ve ihtiyarsız kalemim o andaki muvakkatduygularımatercümanolduğunugörüyorum.

Sâniyen:Şöyledüşünüyordum:Eğeryalnızadüvv-üekberolannefsinhilesindenvecinveinsveşeytanlarınmekrindeneminolayımdiyeherkesbaşınıkaranlığaçeksevekendisikûşe-i nisyana çekilse veya çekilmek istese ve âlem-i insan ve âlem-i İslâm mühmelkalacak, kimsenin kimseye faydası olmayacak bir zaman olsa; ben din kardeşlerime bunurlu hakikatleri iblâğ edeyimdeAllahüZülcelâl nasıl şe’n-i ulûhiyetine yaraşırsa öylemuameleeylesin.Nefsimidüşünmektenkat’-ınazaretmeyiyineozamanlardaçokfaydalıgörüyordum.Bundakihikmetnedir?

Sâlisen: Esmâ-yı hüsnâdan Rahmân ve Rahîm isimleri en âzam mertebedeolduklarından mı, yoksa başka sebep ve hikmetle mi kelimesi içine dahilolmuşlardır?Budaşumektubuyazarkenkalbimegeldi,bendesoruyorum.

AzizvemuhteremÜstadım!Sizinvücudunuzayalnızbizlerdeğil,bütünâlem-iİslâmmuhtaçtır. Çünkü müminlerin imanına kuvvet veren, gafilleri uyandıran, dalâletedüşenlererâh-ıhidayetigösteren,hükemâ-yıfelâsifeyibehtvehayrettebırakanKur’ân-ıMübîn’den nebean ve lemeân eden o kudsî Sözler’in vücuduna vasıta oldunuz.HemenCenâb-ıErhamürrâhimînazizÜstadımızısıhhatveâfiyettedâimveümmet-iMuhammedüzerekaimbuyursun,âmîn,bihurmetiSeyyidi’l-mürselîn…

Hulûsi

Risale-iNurmektuplarındanbumektubunuzunbendekitesirlerinihülâsatenarzedeyim:

Sıhhat ve âfiyetinizin devamı, şükrümü; bu gibimesâilin hallini isteyenlerin vücudu,ümidimi;nazarımda ilimsayılacakherşeyisizdenöğrendiğim için,buvesileylehakikatsahasındaki mâlûmâtımı; hasbe’l-beşeriyye fütur hâsıl oluyorsa, şevkimi; hasta birtalebeniz olduğumdan Kur’ân’ın eczahanesinden verdiğiniz bu ilâçlarınızla sıhhatimi,matbaha-yıKur’ân’danintihapbuyurduğunuzbugıdalarlabütünhasseleriminkuvvetini;hayatın beş derecesini de tâlim, mevtin itibârî bir keyfiyet olduğunu tefhim, idam-ıebedînin mutasavver olamayacağına kalbimi takvîm buyurduktan sonra, Allah içinmuhabbetin her hâlde bu hayat derecelerinde de devam ederek hayat-ı bâkiyede bâkimeyvesini vereceğini işaret buyurmakla müddet-i hayatımı nihayetsiz arttırmaya sebepolmuştur.

Risale-iNur’laihdâbuyurduğunuzdualar,zatenhergünsevgiliÜstadıdüşünmeyekâfigelmektedir. Kur’ân’ın nihâyetsiz füyuzâtından, tükenmez hazinesinden inâyet-i Hak’laedindiğinizvetebliğemezunolduğunuzmanaları,cevherlerigöstermekle,bildirmekledebu bîçâre vemüştak talebe ve kardeşinize sonuna kadar ders vermek istediğinizi izharediyorsunuz ki bu suretle de ebeden ve teşekkürle gözümün önünden, hayalimdenayrılmamaklığınızteminedilmişoluyor.

23

Hulûsi

Muvâsalatımın ilk gecesi pederimin misafirlerine tahsis eylediği odaya devam edenzevâta–mütevekkilenalellah–akşamlayatsıarasındaRisale-iNur’uokumayabaşladım.

SevgiliÜstadım!

Evvelce arzettiğim veçhile, ben artık bir şey için yaşadığımı zannediyorum. O daÜstadım olan Dellâl-ı Kur’ân’ın vazife-i memure-i mâneviyesini îfâda kendilerine pekcüz’î bir yardım ve Kur’ân hesabına cüz’î bir hizmetkârlıktan ibarettir. OradabulunduğunuzmüddetçeHazretiKur’ân’danhakikat-iimanveİslâmhesabınavâkiolacakistihraçvetecelliyattanmahrumbırakılmamaklığımıhâssatenistirhamediyorum.

İnşaallah,müstecapolanduanızlaAllahüZülcelâl,Risale-iNurhizmetindeümitvearzuettiğimneticeyevâsıl,merhumvemağfurAbdurrahmangibiâhirnefeste imanvetevfikve saadet-i bâkiyede iki cihan serveri Nebiyy-i Ekremimiz Muhammedeni’l-Mustafa(sallallâhuteâlâaleyhivesellem)Efendimiz’evesizmuhteremÜstadımınarkasındaveyakınındakomşulukvermeksuretiyleâmâl-ihakikiyeyenâilbuyurur.

Risale-i Nur gerçi zâhiren sizin eserinizdir. Fakat nasıl ki Kur’ân-ı Mübîn Allah’ınkelâmıikenSeyyid-iKâinat,Eşref-iMahlûkatEfendimiznâsatebliğevasıtaolmuştur;sizde bu asırda yine o Furkan-ı Azîm’in nurlarından bugünün karma karışık sarhoşinsanlarına emr-i Hak’la hitap ediyorsunuz. Öyleyse, O Hakîm-i Rahîm, size bu eseri

yaptırtan o nurları ayak altında bıraktırmaz. Elbette ve elbette fânilerden, belki de hiçümit edilmediklerinden sahipler, hâfızlar, ikinci, üçüncü, hatta onuncu derecedemübelliğler,nâşirlerhalkbuyururitikadındayım.

Hulûsi

Evet, İslâmiyet gibi bir âli tarikatım, acz ve fakrı Allah’a karşı bilmek gibi birmeşrebim,Seyyidü’l-mürselîngibibir rehberim,Kur’ân-ıAzîmüşşângibibirmürşidim,birdakikadamertebe-ivelâyeteerişmekgibiulvîbirneticealmakmümkünolanaskerlikgibibirmesleğimvar.

Üstadım bana ve dinleyen her zevi’l-ukule, “Tarikat zamanı değil, imanı kurtarmakzamanıdır. Beş vakit namazını hakkıyla edâ et; namazın nihayetindeki tesbihleri yap;ittibâ-ı sünnet et; yedi kebâiri işleme!” dersini vermiştir. Ben gerek bu derse, gerekRisaletü’n-Nur’la verilen derslere, Kur’ân’dan istinbat buyurarak gösterdiği hakikatlerekarşıAllah’ıntevfikiylecanüdilden“belî”dedim,tasdikettimvebanaböylecehakikatdersini veren bu zâta da ömrümde ilk defa olarak Üstad dedim. Hata etmedim, isabetettim.

Hulûsi

Bukere irsal buyurulanMektubatü’n-Nur zeyilleri, emsâli gibi hoş, güzel ve bedîdir.Eserlerin “Nur” ism-i azîminin tecellîsi olduğuna, ihtiyaca ve hâl-i âleme göreyazdırıldığınabenceaslaşüphekalmamıştır.Bunuküçükbirmisalle teyitetmekisterim.Mülhidlerçokilerigidiyorlar.Mesela:…ilââhir.

İşte bu ahmakların hezeyanına ve her nevi iğfallerine ve zâhiren süslü laflarınakanmayarak, iman ve itikatlarında sâbit-kadem olmaları için erbâb-ı imana kuvvet vezümre-i tuğyana kahır ve şiddetle ders-i ibret verecek pek münasebetli sözler, mevzuubahisâsârdaayân-beyangörülmektedir.

Hayfâki bunurlar şimdilik24(Hâşiye) –lihikmetin– pekmahdut sahada ve ancakmüminleriçindeneşredilebilir.

26 25

Hulûsi

OtuzİkinciSöz’ünÜçüncüMevkıfı’nıdaHakkıEfendikardeşimizlemerakvedikkatleokuduk.Ciddençokâlimefhumuvar.Tavsifebuâcizinkudretiolsa,belkibuikincinoktaiçinpek ziyade rahatsız etmeye cesaret ederdim.Heyhatki diğerhususattaolduğugibi,bundadasıfrü’l-yedbulunuyorum.Yalnızhulûsvesâfiyetlevekısacaderim:Belkidiğer

bütünSözler’indahafevkindeparlayanbirnecm-inur-efşândır.

(Doktordan Miracı nasıl bulduğunu sordum. Doktor Kemâl der: “Eserin pek büyükkıymetini takdir etmek için İslâm olmaya bile lüzum yok, insan olmak kâfi.” cevabınıverdi.)

Hulûsi

Bizler ki, –elhamdülillâhi teâlâ– âhiret kardeşiniz, Kur’ân hizmetinde âcizhizmetkârınız, esrar-ı Kur’âniye’nin beyanında, –eşşükrü lillâhi teâlâ– “Ashab-ı Kehf”gibi musahibiniziz. Liyâkat ve kifâyetimizin çok fevkinde mahzâ bir lütuf ve inâyet-isamedânîolarak talebenizbulunuyoruz.Bundakiniam-ı sübhaniyeyehamdve şükürdenâcizbulunuyoruz.

Hulûsi

Otuz İkinci Söz’ün BirinciMevkıfı’nı, Ramazan hediyesini ikmalemuvaffak oldum.Tevfîk-i Hüdâ yoldaşım olursa, diğerlerini de, inşaallah, emir buyurduğunuz müddetteyazarım.BukadarkıymetlivenurluSözler’inenhüsünlühatilevehattaaltınlayazılmasılâyık ve muktazi iken, hasbe’l-kader bu bîçâre kardeşinizin perişan ve belki ancakokunabilir,hatalıhattıylayazılmasıda,hamdveşükrümüartırmayavesileoluyorvehervasıtayla aldığım meserret-bahş selâm ve iltifâtât-ı fâzılânelerinin ve her biri Risale-iNur’abirzeyilve tefsirvehâşiyemakamındakicihan-değeremirnâme-iârifânelerindenmaddetendûrbulunacağımdandolayıçokmüteessirolacağım.

Fakatmânevî ciheti böyle düşünmüyorum ve nerede bulunursam bulunayım, inâyet-iBâriilealdığımdersidinletecekbirmuhatapbulmayaçalışacakveneşr-ihakikatyolundaacz ve fakrıma bakmayarak, duanızla elimden gelen her çareye başvuracağım içinmütesellioluyorum.

Yalnız, dünyevî vazifelerle uğraşmak ise, fıtraten hoşlandığım ve hakâikine meclûbolduğum nurlu Sözler’le iştigalime kısmen mâni oluyor. İşte buna müteessifim; fakatelimden bir şey gelmiyor. Her geçen gün dünyanın fenâ ve fâni yüzünü daha ziyadeüryanlığıylagöstermektevebuhayattabâkivesermedîhayat içinbir şeykazanılmadangeçen vakitlere teessür hasıl ettirmektedir. Sureten ayrıldığımıza o kadar müteessirdeğilim.BilhassasevgiliÜstadınsondersi,bu fânidünyanınenzevklihâlindenpekçokyukarıderecedebirbâkihayatolduğunukat’iyetlemüjdeetmektedir.

Hulûsi

Gönül isterdi ki o muazzam Sözler’e sönük yazılarımla biraz uzun cevap yazayım.

Fakat bunamuvaffak olamıyorum.Kabiliyetimin azlığı, istidadımın kısalığı, iktidarımınnoksanlığıyla beraber uhdeme verilmiş olan birkaç maddî vazifelerin taht-ı tesirindedimağım meşgul ve âdeta meşbû olduğundan, o mübarek cevherlerinize mukabil âdiboncukbileibrazedemeyeceğim.

Biliyorsunuz ki çok ifadelerimde sizi taklit ettiğim birinci sebebi, merbutiyet-ihâlisânemin; ikinci sebebi, kudret-i kalemiyemin kifayetsizliğidir. FakatmübarekYirmiDördüncüSöz’demisaligeçenfakirgibi,bendederim:EysevgiliÜstadım,eğergücümyetse,elimdengelsebütünonurluSözlerayarındakelimelerdenmürekkepcümlelerlesizemâruzatta bulunmak isterim. Fakat biliyorsunuz ki yok. Niyetime göre muamelebuyurunuz.

Hulûsi

Eser,emsâligibinurluvehikmetlidir.İnşaallah,temennibuyurduğunuzvecihleümmet-iMuhammed’iniçtimaîvepekmühimbiryarasınakat’îdevâolur.Doğrudandoğruyanur-uKur’ânolanmübarekSözler’inkastveişaretedilmekistenildiğiniarzettimvemakam-ıtasdikte şimdiye kadar kendisine birkaç Söz’ü de okudum ve imkân buldukça daokuyacağım.Lâyüad ve lâyuhsâ niam-ı sübhâniyesinemazhar olduğumAllahüZülcelâlTebarekeveTeâlâveTekaddesHazretleri’nehamdveşükürdenâciz,isyanlaâlûdeiken,zât-ıüstadâneleribiziizn-irabbâniyleomübarekmünevverSözler’leirşadedipzulmettennuraçıkardınız.

Taharrî-ihakikatleömürgeçirirken,mukadderatbuâsibîçâreyidebeşseneevvelŞâh-ıNakşibend Hazretleri’nden Muhammedü’l-Küfrevî Hazretleri’ne doğru açılan tarik-iNakşibendî’yeidhaleylemişti.Sonra,muvakkatbirküsufneticesiolarakyolkaybolmuş,zulmet ve dikenler içinde kalınmış iken, nurlu Sözler’inizle zulmetten nura, girdaptanselâmete, felâketten saadete çıktım. 27 ferman buyuruyorsunuz ki: İmanıkurtarmakzamanıdır. 28.

Hulûsi

Bu defa bu bîçâre talebesine ihsan ettiği hediyeyi, gıyabî muhiplerinden Fethi Beyismindekikomşumuzlaokuyorum.Baştanbaşamucize-ikübrâ-yıAhmediye’yiilânedenOnDokuzuncuMektub’un tahsisenbendelerine irsali,yenidenhayataavdetetmişkadarmüessirolmuşvemütâlaasırikkatdamarlarımıtahrikederekhayliciddîgözyaşıakıtmayavesileolmuştur.

Hulûsi

Ruhu, feza-yı kâinatta beyne’l-ecram seyr-i serî ile seyahat ettirecek tarzda tulû edenmanzume-i hakikat, bilhassa bizler için büyük mazhariyettir. Tarîk-i Nakşî hakkındakifıkrayamukabil“tarîk-iaczvefakrveşefkatvetefekkür”ünhesabınatulûedenfıkradapekçokkıymetlibircevherdir.BuSözleraltınlayazılsalâyıkikennâkıshattımlaistinsahettim.Ohâldekıymeti,âcizbirtalebenizinyadigârıolmasındadır.

Hulûsi

Sâniyen:Şu zaman-ı isyan ve tuğyan ve küfrandamahz-ı inâyet ve lütf-uHak olan,ümmet-iİslâmiye’yihakâik-iimaniyeyesevkveirşadamemuredilenzât-ıhakîmânelerini,bütünümmet-iMuhammediye’yiolduğugibi,buâcizidenurluSözler’letarîk-inurairşadbuyurduğunuzdan dolayı hürmet ve minnetle daim yâd eder, dünyevî ve uhrevîmuratlarınızıhâsıleylemesiniRahîm,KerîmolanAllahüZülcelâlHazretleri’ndenabîdâneniyazveistirhameylerim,efendim.

Hulûsi

(Kardeşiminbirfıkrasıdır.)

Ellerinizi öper, duanızı isterim. Dünyadan dargın, nefsinde âciz olan Abdülmecid’egüzelbirüstad,ulvîbirmürşidolacakyenieserlerinizgeldi.Lafzîbirüstadıkaybettimsedemânevîmüteadditmürşidleribuldumdiyekendimitebşirettim.Hakikatenirşadedeceknurlueserlerdir.Allahçokrazıolsun…

Abdülmecid

(YineHulûsi’nin)

Evet, müteselli olduğum iki cihet var. Biri: elimizdeki mübarek Sözler vasıtasıyladaimasohbet-imânevîdebulunduğumuz.Diğeri:muhabbetimizininâyet-iBâriile“hubb-ufillâh”mertebesindeolduğunaimanımızdır.Binaenaleyh,sizebenimbugünveyarınenbüyük hediyem: Verdiğiniz dersi, namınıza olarak vekâleten –alâ kaderi’l-imkân–müminlere tebliğ eylemek veAllah’ın verdiği hakikîmuhabbeti ebeden taşımak ve bunamukabilErhamürrâhimînveEkremü’l-Ekremîn,Ahsenü’l-Hâlıkîn,Rabb-iRahîmveKerîmHazretleri’nden, hakikî muhabbetin Otuz İkinci Söz’ün Üçüncü Mevkıfı’nda izahbuyurulanneticesinemazharbuyurulmaktır.İman-ıtahkikîyolundabuluştuğumuzHakkıEfendiyleniyetimizhakka,sıdka,ihlâsaiştirakimizmuhakkaktır.

Hulûsi

Bumektubunuzdaki suâlle ve en son yazılmış olanOtuz İkinci Söz’lemünasebet ve

müşabehetnev’indenbudefakiarîza-yıcevabiyemüçvakfelioldu.

DemekoluyorkiRisale-iNurmânevîbirgüneş,herbirSözmuhtelifkadirlerdennuranîyıldızlar veOtuz İkinci Söz üçmevkıfı ile bu yıldızların hepsinin üstünde parlayan veenzar-ıdikkatihâh-nâhâhüzerlerinecelbedenhâlisnurdanvücudagelmişbirincikadirdenpeknurlu,erbab-ıimanagülümseyen,ahzâb-ıdalâletehaşmetlebakan,gözleriniköreden,erbâb-ıgafletiuyandıranpekhaşmetli,çoknurlubirincikadirdenbirkevkeb-inevvârdır.Neyapayım, talebenizindilibukadardönüyor.Yoksabusönük ifadeomübarekSözleriçinsarfedilmeklâyıkolmadığınıbiliyorum.

BizdenÜçüncüMaksad’ıntesirinisuâlbuyuruyorsunuz.BizHakkıEfendiyleittifakanderizki:

İçindeki hakikatler cerhedilmez; içinde lüzumsuz bir şey yok, zararlı bir kayıtmutasavver değil. Dikkatle dinleyenler, Allah tevfik verirse, imanını kurtarabilirler. Buhakâikle Avrupa ehl-i dalâletine de meydan okunur fikrindeyiz. Bu kabîl dalâlet vegaflette olanlar ya mübarezeden mağlûp olurlar, ya ulviyeti hissedip tegayyüb ederler,yahutEbûcehilgibihakikatikabuletmemekteinatederlerveyadehşetlerindenkulaklarınıkapayıpkaçarlar,fikirvekanaatveimanındayız.Sözler’idinleyenlerinbirsükût-umestîgöstermeleri, izhar-ı hayret eylemeleri, kudretleri derecesinde takdiratta bulunmaları,herhaldedüşündüğümüzekuvvetverirbirkeyfiyettir;ümitvetahminimizitasdikediyor.

Hulûsi

Niyetim büyük, tevfikHüdâ’dan.Yalnız oda cemaatimizeYirmiBeşinci Söz’e kadarokudum. Ve inşaallah devam edeceğim. Emrinize tebean ve duanıza binaen füturgetirmiyorum. Maddî vazifem oradakinden daha ağırdır. Fakat her umurumda Allah’aistinad ettiğim için, ümitsizliğe düşmüyorum. Oradan ayrıldıktan sonraki füyuzattanistifadeetmeyicânüyürektenarzuediyorum.NâtamamkalanOtuzİkiveOtuzÜçüncüSözler’indeitmamınamuvaffakolmanızıeltâf-ıilâhiyedenniyazeylerim.

Hulûsi

Benburada,inşaallah,emanetçiolduğumSözler’iinâyet-iHak’laveduanızberekâtıylalâyıklıkulaklaraduyurabileceğimiümitediyorum.Üstadım,müsteriholunuz,buNur’larayak altında kalamazlar.OnlarıDellâl-ıKur’ân’dan enzâr-ı cihana vaz edenHâlık (cellecelâlüh) bizim gibi kimsenin ümit ve tahayyül etmeyeceği âciz insanlarla bile neşir vemuhafaza ettirir. Bu işi ben sa’yimle, kudretimle kazandım diyen huddâm o güngörecekler ki, o mukaddes hizmet, zâhiren ehliyetsiz görünen, hakikaten çok değerlidiğerlerinedevredilmişolurkanaatindeyim.BusebepleoradakikardeşlerimizdenRisale-iNur’laçokalâkadarolmalarınıricaetmekteyim.

Hulûsi

Risaletü’n-Nur, Mektubatü’n-Nur’un mütâlaası, tahrir edilmesi, başkalara neşir vetebliğe–alâ-kadri’l-istitâa–çalışılmasıgibiemr-ihayr-ıazîmehavlvekuvvet-isamedanîveinâyetvelütf-urabbânîilemuvaffakolduğumzamanlarkibuevkattaevvelenvebizzatbu fakir istifade, istifâza, istiâne etmiş oluyor; bu itibarlamezkûr saatleri çokmübarektanıyor, firakınaacıyor,oyaşayışındevamını, tekrarını,kesilmemesini ez-canüdil arzuediyorum.

Fakat ne çare ki iğtinam edebildiğim kısacık vakitlerde zihnimi safîleştiripNur’larınkarşısına, dolayısıyla Kur’ân’ın mucizeleri mecmuasına ve aziz, muhterem Üstadımınmedresesine ve ol Seyyidü’l-Kevneyn Peygamberimiz Efendimiz (aleyhissalâtü vesselâm)Hazretleri’nin ravza-yı saadetlerine ve nihayet Rabbü’l-âlemîn Teâlâ ve TekaddesHazretleri’nin huzur-u lâmekânîsine çıkıyorum. Bu sebeple cidden “O Nur’larla iştigaletmediğimzamanlar,keşkienfâs-ıma’dûde-ihayattanolmayaidiler.”diyorum.

Hulûsi

Geçen hafta muhtelif iki cemaate Yirmi Dördüncü Mektub’un Birinci ve İkinciZeyilleriniokudum.Dinleyenlerhayranvebufakirdeoparlaki’câz-ıKur’ân’danâdetagaşyoldum. Bu eserinizi Risale-i Nur ve Mektubatü’n-Nur’un en münevverleri safındamütâlaa ediyorum.BugünCuma idi.Komşumuz FethiBey’e on bir ve on üç numaralıSözler’i okudum. Dünyevî işlerden tahlîs-i nefisle iğtinam edebildiğim vakitlerde, omübarek nurlu pencerelere koşuyorum.Ruhî vemânevî gıdamı almaya ve bulabildiğimböylebirmuhatabıdahissedaretmeyeçalışıyorum.

Hulûsi

YirmiAltıncıMektub’ubüyüksevinçlealdım.Defaatle,dikkatle,merakla,muhabbetle,lezzetleokudumveneticede, “Duanızolmazsanedeğerinizvar?” fermanbuyuranZât-ıZülcelâl’e ubûdiyetle intisabım hasebiyle ve abdiyetin tazammun ettiği lisanla, kemâl-iaczve fakr ve şevkle, tamamenhasbî, bütünmanasıylaAllahnamına, bütünvuzûhuylaehl-iimanveKur’ânnef’vehesabınaolanmaddî,mânevî,zâhirî,bâtınî,dünyevî,uhrevîhidemâtınızınmükâfatınılütufvekerem-ibînihayesinemünasipbirtarzdaihsanveikrambuyurmasını ve zât-ı Üstadânelerini her iki cihanda aziz etmesini ol Hâlık-ı Rahîm veKerîm Hazretleri’nden abîdâne tazarru ve niyaz eyledim. Ümidim 29 fermanınıntecellîedeceğindedir.

Muhterem Üstad! Zaten sizin, biz bîçârelerden beklediğiniz yalnız dua değil mi?Mübarek Sözler hakkında şimdiye kadarmektuplarımdamevcut olan ihtisâsâtımı nâtık,

sönük ifadâtımı Risaletü’n-Nur’a takriz yapmak hususundaki niyet-i Üstadânelerine birşeydemeyehakkımyok.Fakatbenimoperişanifadelerim,güneşinyanınamumyakmakkabîlinden olacak ve muhtemelen hakikatteki sönüklüğüne rağmen o Nur’larınkomşuluğundan,aynadarlığındanhisse-mendolaraknisbîbirparlaklıkarzedebilecektir.

Risaletü’n-Nur’un müstemîleri arasında, Sultan Abdülhamid’in devrinde Kerbelâ’dasenelercemüderrislikhizmetindebulunmuşolanHacıAbdurrahmanEfendinamında88yaşında bir hoca vardır. Her defaki mütâlaadan büyük memnuniyet göstermekte, “Çokistifadeettim,Allahrazıolsun.”demekteveçokduaetmektedir.YirmiAltıncıMektub’unÜçüncüMebhası’nıgayr-i ihtiyarîmuhtelif rütbedemühimzâtlaraokudum.Hepsi“Çokdoğru,çokgüzel.”dediler.

Evet, bu fakir çok tecrübe ettim ve yakîn hâsıl ettim ki, 30 âyetininlâyemut mucizesi vardır. Bu defaki mektupları birkaç defa muhtelif küçük cemaatlereokumak nasip oldu. Bunların birinde mühim bir âlim de vardı. Cümlesi hayret vetakdirleriniizharettiler.Benimfikrimegelince:

BütünRisaletü’n-NurveMektubâtü’n-Nur,ihtiyac-ızamanagörehersınıferbab-ıdinve hatta, müfrit muannid olmamak şartıyla, dinsizleri bile ilzam ve ikna edecekderecededirler.Fakat–dünyabu–sevk-imenfaat,hırs-ıcâh,küfürveinat,gafletvekesel,şirkvedalâlgibiilâçsızhastalıklaratutulanlariçin,buNur’larakarşıgözyummak,görsebilsekabuletmemek,gördüğünüinkâretmek,hakvehakikatireddetmekgibidivanelikleristib’ad edilemez. Mâlûm-u fâzılâneleri, Allah’ın şu muvakkat misafirhanesinde insansuretindehayvanlarıeksikdeğildir.BuNur’larintişaretseydi,elbetteböylelerininbugünistidlâlendermeyanedilendivanelikhezeyanlarıdaaçıkolarakgörülürdü.

Hulûsi

(ŞufıkrakardeşimAbdülmecid’indir.)

Bu eserler bütün sınıflara ve cemaatlere daima mazhar-ı takdir oluyor. Kim görseistihsaneder.Tenkidemâruzolacakeserlerdeğil.Fakatderecât-ı takdir, derecât-ı fehimgibimütefavitvemüteaddittir.Herkesderece-ifehminegöretakdiredebilir.

Abdülmecid

(HulûsiBey’inselefi,yirmialtıyaşındavefatedenbiraderzademAbdurrahman’ın,vefatındanbir-ikiayevvelyazdığımektuptur.)

33 32 31

Ellerinizdenöper,duanızıdilemekteyim.Sıhhathaberinizi,irşadediciolanOnuncuSözrisalenizle beraber Tahsin Efendi vasıtasıyla aldım; çok teşekkür ederim. Evvelce gerçiemrinize muhalefet ederek muhterem ve değerli amcamdan ayrıldığıma pişman olmuş

isemdeveitâbınızamüstehakolmuşisemdebudamukadderimiş.VeCenâb-ıHakk’ınemirveiradesiylevebelkidebizimiçinhayırlıolduğuiçinoldu.Binaenaleyh,bencehaletsâikasıylabirkusuryaptımvebelâsınıdaçektim.Bundansonraçekmemek içinaffınızıricaveduanızıdilerim.

Azizmamo!34(Hâşiye-1)Şunudaşuradaarzedeyimki:Himayevehimmetinizsayesinde,dinve âhiretime dokunacak ef’âl ve harekâttan kendimi muhafaza ettim ve etmekteberdevamım.Gerçidünyanındeğersizçokmusibetlerinigördümveçektimvebirçokdalezâizvesafâsınıgördüm,geçirdim.HiçbirvakitvehiçbirzamanunutmadımkibunlarınhepsihebâolduğuvedünyanınAllahiçinolmayanlezâizvesafâsıneticesizilletveşeditazap olduğu ve dünyada Allah için ve Allah’ın emir buyurduğu yollarda çekilen veçekilmekte olanmezâhim neticesi, sonu lezzet vemükâfat verildiğini bildiğim ve imanettiğimden,fenâşeylerinirtikâbındankendimimuhafazaedebildim.Buhisvebufikirise,terbiye ve himmetinizle zihnimde ve hayalimde yer yapmıştır. Hakikat böyle olduğunubildiğimiçinbütünmeşakkatlereşükürleberabersabretmekteyim.

Şimdiamcacığımvebüyüküstadım!Habîsolannefsimlemücadeleedebilmekveonunhevâîvebilâhareelemvericiolanarzularınıyapmamakvedinlememekiçinteehhületmekmecburiyetinde kaldım ve şimdi artık her cihetle Cenâb-ı Hakk’ın lütuf ve keremiylerahatım. Kimsenin dediğini, şer ise duymamazlığa gelir ve kimseyle, fenâ hasletlerikapmamak için ihtilât etmemekteyim. Dairede müddet-i mesâiden hariç zamanlarımıkendi evimde Cenâb-ı Hakk’ın şükrüyle geçiriyorum. Bundan başka, ey amca, sizdensonra şimdiye kadar en çok beni ikaz ve fenâ şeylerden meneden, üstad-ı âzam vemürşidimolanbuâyet-ikerîmedenduyduğumvehissettiğimdir:

35

Veöylebiliyorumkiogündepekyakındır.36(Hâşiye-2)

37

duambuveitikadımböyledirveböyledeimanederim38(Hâşiye-3)

39

40(Hâşiye)

BiraderzadenizAbdurrahman

DemekOnuncu Söz onun hakkında birmürşid-i hakikî hükmüne geçmiştir ki birdenonu derece-i velâyete çıkararak şu üç kerameti söylettirmiştir. Benden sekiz sene evvelayrılmış. Onuncu Söz eline geçmiş,mektubun başında söylediği gibi çok azîm istifadeedip sekiz sene zarfında aldığı kirleri onunla silmiştir. Hatta, tayyedilmiş mektubunundiğerbir parçasındaOnuncuSöz’ün şevkindendemiş: “YazdığınSözler’inhepsini bana

gönder, kendi hattımla her birisinden otuzar nüsha yazar ve yazdırırım. Tâ intişar edipkaybolmasın.”İşteböylebirkahramanvârisikaybettim.Ruhunael-fatiha.

SaidNursî

YirmiYedinciMektub’unZeyliveİkinciKısmı

(Hulûsi-iSânîvebüyükbirâlimolanSabriEfendininfıkralarıdır.)

Meb’us-uÂlem (aleyhissalâtü vesselâm)EfendimizHazretleri’nin insanlarıhayrettebırakanve cüz’î şuûru olana iman-ı kâmil bahşeden, fevkalhad ve hârikulâdemânen bin envâ-ımu’cizat-ı Ahmediye’yi ihtiva eden ve pek âli ve azîm kıymeti müsbet ve müsellembulunan On Dokuzuncu Mektub’un Dördüncü Cüz’ü’nü, nazar ve teveccüh-üfâzılânelerindemin-gayr-i haddin vekilleri bulunduğummûmâileyhHulûsi Beyefendiyeirsalkılınmaküzereistinsahabaşlamıştım.

Binmucize-iMuhammediyemündericolanOnDokuzuncuMektup,mukaddimendahiarzedildiği vecihle, arzumun fevkinde pek ziyade ulvî ve nuranî mebâhis ve vekâyi-irisalet-meâbiyeyi beyan ve müjdeyle ruh ve kalb-i âcizîyi bahâr-ı âlem gibi gül vegülistanlığa çevirmiştir. Bu hususta kalben hisseylediğim duygulardan mütevellid velâzımü’l-arz medh ü senâyı gayet parlak bir tarzda arzetmek, ehass-ı emelim ise demaalesef söylemekten âciz bulunduğumu beyanla iktifa ediyorum. Yalnız şu noktayıhissettimki:

Ovekâyidesizcismendeğilsedefakatruhen,Server-iKâinatEfendimizHazretleri’yleberaber idiniz tasavvur ediyorum. Zira o vekâyi-i mezkûrenin künyesiyle, mevkiiyle,an’anesiylekatiyenmüşahedeveolvecihlenakilvetahrirbuyurduğunuzakânîvekâilim.

On Altıncı Mektub’u Atabey’e giderken götürdüm. Ekseri noktalar bir kısım ihvanıağlattı.VeamcazâdemZühdüEfendi,OnAltı’yıokuyunca,“Şimdiyekadarbilmediğimvegörmediğim nuranî ve pek kesretli sürûr-u mânevîyi ihtiva eden bir pencere bugünkalbimde açıldı. Şu pencereden hâsıl olan netâyici yazmak iktidarımın fevkinde ise deavn-i ilâhîye dayanarak bir arîza ile arzetmek ehass-ı emelimdir. Nihayetsiz selâm vehürmetlerimitebliğetavassutunuzuricaederim.”dediler.

Sabri

Gönül ister ki hemen Risaletü’n-Nur’un umumunu yazıversem de mâmelekimdebulunandürr-iyektâlarıistidadımnisbetindemütâlaayabaşlasam.

OtuzBirincielmaskülliyatınıavn-iHakveinâyet-iekremîleriyleikigünevvelikmale

muvaffak oldum. Ahmed kardeşime ait derkenarı tefhim ettim. Biraz okur ve OnuncuSöz’ü istiyor; fakat bu Söz kıymet-i mâneviye itibarıyla mevcudattan ağırdır. İ’caz-ıKur’ân’ın ikinci cüzünü hemen hitam buldurmak üzereyim. Fakat müştak bulunduğumOtuzİkinciSöz’üdahilütufbuyuracakolursanız,hâsılolacakmemnuniyetimibirvecihlearzetmektenâcizkalacağım.Çünkübugibikıymettarvemânidareserleriişittiktensonragörmekiştiyakıgittikçeartıyorvebutabiattanbirtürlükendimimenedemiyorum.

Sabri

Bu defa istinsahına muvaffak olduğum nurlu Yirmi Dokuzuncu Söz’de, melâikedenizlerinde sefâin-i kibriyâya yapışarak seyrân ederken ve beşerin hata-savap işlediğief’âli, kat’î olarak umumî yoklama defter-i kebîrinde okunacağını, nef’ ve zarar hiçbirşeyinmektûmbırakılmayacağınışiddetleihtaredenbeka-yıruhâleminitemâşâederken;matlab-ı âlâ vemaksad-ı aksâ olan ba’s vemahkeme-i kübrânın ahkâmını kable’l-vukumakam-ı istimâda dinlerken ve bilhassa “Medarlar” merdivenlerinden âlî makamlaramânevî suud ederken, hele Onuncu Medar ve Üçüncü, Dördüncü Meseleler’de denizdalgıçlarıgibideryâ-yımâneviyattadalıpyüzerken,okadarenvâr-ıhakâik-ikibriyâyaveezvâk-ıletâif-iulyâyamüstağrakoldumki,arzveifadedenâcizim.

Sabri

Müşrik ve münkirleri mağlûp ve ilzam eden ve son sistem malzeme-i cihadiye-ivahdâniyeyi hâvi ve câmi, kuvvet ve resâneti çelik, kıymet ve ehemmiyeti elmas vecevâhirveakikbirkale-misalolanOtuzuncuSöz’üistinsahamuvaffakoldum.

Sabri

Sözler sayesinde şu bir seneyimütecaviz birmüddetten beri şevkle taallüm, inâyetletefeyyüz,tergipletenevvür,hâhişletelezzüz,işaretletahallûk,tedriçletekemmültarikindeilerlemeyesâîbulunduğumbumuayyenmüddetinbirgününe,sâbıkangeçirmişolduğumumumhayatımınbilemukabilolamayacağıkanaatindeyim.

Sabri

(İkincibirSabriolanAliEfendininbirfıkrasıdır.)

Sözler öyle hâzık bir doktordur ki gözsüzlere hidayet-i Hak ile göz, ve kalbsizlereinhidam-ıkat’iyeyeuğramamış ise, kalb ve şuurundaçatlaklık yoksa tenvirledüşünceyesevk, ve “Nereden, nereye, necisin?” suâl-i müşkülün halliyle insanlığın iktiza ettiğiinsaniyetibahşediyor.

Ali

(YineSabri’nin.)

Sözlernamındaolanbahr-imuhît-inurdaikiseneyimütecavizbirzamandanberiseyruseyahatiminsemereveneticesinigörüpbilmekhususundaşimdiyekadarzeminvezamanmüsait olmadığından, sermaye-i ticaretimin ne derecelere çıktığında, daha doğrusu birticaretedinebildimmi,yoksaedinemedimmi,müteredditvemütehayyiridim.

Hamden lillâh, bu şehr-i rahmet ve mağfirette, inâyet-i rabbâniye ve muavenet-iPeygamberî’ye ve himemat ve daavât-ı Üstadâneleri berekâtıyla sermaye-i ilmiye-ievveliye-ibendegâneminyüzdedoksandokuzdereceyükseldiğinifehmettim.Omenâbi-iilmiye ve temsilât-ı hakikiye, meclislerimi o kadar tezyin ve tenvir etmektedir kiarzetmekten âcizim. Beşerin pek ziyade ayağını kaydıran şu asırda, gayetle harika vefevkalhad cihâzât vemalzemeyi neşreden “Nur fabrikasından” her nevi teçhizatı almakfarz olduğunu bilip, her türlü senâ ve sitâyişe bihakkın sezâ ve lâyık bulunan ve hiçbirsuretleriyâyahamliimkânsızolanmüessesesahib-iâzamına,nederecelerdeîfâ-yışükranvearz-ıminnettarîeylesem,yinehakkıylavazife-izimmetimiedâetmişolamayacağım.

Sabri

Çoktanberiruh-ukemterâneminsonderecemüştakbulunduğuveherbirkelimesibirerelmas mahzeni olan şu Yirmi Sekizinci risale-i pür-nurlarını, lehü’l-hamd, kıraat veistinsahamuvaffakoldum.Şualtın-misalhurufattanmürekkepelmasmenbaınınderece-ikıymetverağbetveehemmiyetiniarzveifadehususunda–mübalâğaolmasın–mümkünolsaydı, şu risale-i kıymettarînin hakâik-i nâmütenâhîsini muvazzıh ve câmi birçokkelimatın vaz ettirilmesine çalışacaktım ki, hakikat lâyıkıyla ifade edilsin. Zira Hâlık-ıÂlemHazretleri,şumükevvenâtıhalkveicadveherbirinibirervazifeyletavzifveecel-iâleminhulûlünde,mesuliyetnoktasındabudünyadaaczvefakrvezaafveihtiyacınıfehmve idrâk ederek, kavânin-i ezeliyevedesâtir-i rabbâniyeye imtisâl ve ittibâ edenlere, şumevzuubahiscennetgibibirnimetlei’zazedecekvealelhususcennetteenbüyüknimet,cemâl-i bâ-kemâl-i rabbâniyeyi müşâhede ve müşerrefiyet-i uzmâ olduğundan, şu fâniâlemdeki her şey binnetice cennete nâzır ve hayran olduğuve şu hakâikinmenbaı olanFurkan-ıMübînveKur’ân-ıAzîm’inebvâb-ımüteaddidesinifetihveesrar-ıgûnâ-gûnunaıttılailederya-yıhakâikedalmakherkesemüyesserolmadığından,beşsuâlvebeşcevapmiftah-ı hakikîsiyle o künûz-u mütenevvia kapılarını açıp pek yakından ve kemâl-isarahatle gösterilmesi ciheti, değil bu abd-i âcizin kasır aklı, belki oldukça yüksekzekâlaramâlikolanlarınbiletakdirinehakkıylaşâyanolduğunukâilvekâniim.

Sabri

Kemâl-i ulviyet ve kıymet-i bînihayesini arz ve ifadeden âciz bulunduğum şuSözler’dekiâliveazîmüslûpvegayeler,buabd-ipürkusuruihyâveâdeta“ba’süba’de’l-mevt” hâline getirdi ve “Siyah Dutun Bir Meyvesi” namıyla müsemmâ, Avrupameftunlarınaendahtedilenaltıntopunelmasgüllelerinigördüm,hayranoldum.

Sabri

Yirminci Mektub’u yazarken vaktimin adem-i müsaadesi cihetiyle çabuk yazmayafazlacasa’yettiğimden,sathîbirnazarvekıraatedildi.Derincedüşünüpzihnimdetakarrurettiremedim ise de müsaade-i fâzılâneleriyle şu hakikati arza ictisar ediyorum ki bumektub-u azîmü’l-mefhum, şimdiye kadar tesyâr buyurulan umum Nur Risaleleri’nin,hülâsatü’l-hülâsa zübdesi ve menba-ı amîki olduğuna müşahedemle beraber, tafsilât veteşrîhathususundadahizevi’l-akılolanlariçin, ibare-iArabiiletahrirbuyurulanveyedifıkra-yı mânidar ve Türkçe meallerinde münderiç olduğuna kanaat-i kâmilem mevcutbulunduğunuarzilebaşkacabirarzudahauyandırdıvededim:

Âh, Hudâ-yı Müteâl ve Vâhibü’l-A’mâl ve’l-Âmâl Hazretleri tevfikat-ı samedanîsiniihsanbuyursadaÜstad-ıÂlîkadrimdenfenn-iilm-ikelâmıtaallümletefeyyüzedebilsem,dedim ve bu arzu kalb-i bendelerîde ile’l-ebed merkûz kalacaktır ki bu da kıymet-ibîpâyânını hissedip ulviyet ve kudsiyetini hakkıyla ifadeden âciz bulunduğumYirminciMektub-umergûptanmütevelliddir.

Sabri

Hele Birinci Söz’de besmelenin derece-i ehemmiyeti ve suret-i temsiliyesi şâyân-ıtakdir ve hayrettir. Öteden beri her kitabın iptidasında Besmele, hamdele, salveleninzikrinin vücubu, hocaefendilerimiz tarafından beyan edilmişse de bu gibi nefsi iskâtedecekbirtemsilişitilmediğinden,buderecezihindetakarrurvetemerküzetmemişti.Şutemsil,BesmeleSözüolanBirinciSöz’denekadarmusîbvemânidarolduğunuinsanolantakdireder.

Sabri

ÜçkitaptanYirminciSöz’ü ilkdefaokudum.Habl-imetîn-i ilâhîvekanun-umübîn-irabbânî olanKur’ân-ıAzîmüşşân’da, şu son asırda vücuda gelen ve Frenklerinmedar-ıiftiharları bulunan tahtelbahir, tayyare ve saire gibi eşyaya, bin üç yüz küsur senemukaddem işaretle ifade edildiğini öğrenerek Kitab-ı Mübîn’in mâzi ve müstakbeldenvermekteolduğuihbarat-ıgaybiyevesâdıkavebeyanat-ıharika,dostvedüşmanımeftunvehayretlerdebıraktığıcihetle,birkatdahai’câz-ıKur’ân’ıisbatveteyidetmiştir.YirmiÜç ve Otuzuncu Sözler’in baş taraflarından üçer, beşer sayfa okuyabildim.Mahzen ve

medfen-i mücevherâta rast gelmiş bir fakir gibi hangi cevheri alacağımı harîsânedüşünüyorum.

Sabri

Bahr-i mucizât, Fahr-i Kâinat Efendimiz Hazretleri’nin “şu sisli asırda paslıruhlarımızıtenvirvetesrîreden”ve“sâik-ihayat-ıebediyeleribulunan”OnDokuzuncuMektub’un beşinci cüz’ünü alarak, üçüncüsünü iade ettim. Fahr-i Kâinat Efendimiz’inmucizâtındanolan,parmaklarındansuakıtarakorduyaiçirmesinedikkatederekderinbirtefekküre daldım. O sırada kalemim boya şişesinde idi. Yazmak vazifeme muvakkat birfâsıla verecektim. Kalemimi tuttum, mürekkebiyle yerinde koymamak için kalemdekimürekkepbitinceyekadarbir-ikikelâmdahayazayımdaöylebırakayımdedim.Başladım,yarımsayfayazdım,kalemdenboyakesilmedi.Bundakihikmetidüşündüm,kalemkurudu.Sonrabirçokdefalarkalemidikkatleboyayabatırarakyazdım,tecrübeettim.Yarımsatır,nihayetbirsatırakâfigelebildi.BudaHatîb-iBağdadî’nin 41sırrındaki42(Hâşiye)

tefekküründenmütehassılvâkıayıandırırbirtekid-ii’câz-ınebevîdir,dedim.

Sabri

Evvelce takdimkılınanarîzalarımdaki tâbirâtveelfâz-ı tâzimiyemniçinhakolmasın?Ziraşukıymettarveehemmiyet-inâmütenâhiyeyiihtivaveâlemeberk-ihâtifgibisatvet-imâneviyevehakikiyesiniemsâligibiîlâmveilânedenYirmiAltıncıMektub-umergubu,yirmi günden berimuhtelif derecattamüntesibîn-i ilmiyemütâlaa ettikleri hâlde, bugüntashihinelüzumgörülenveale’t-ta’dâdyirmisekiznoktadatâdilveilâvebuyurulannukat-ımühimme,kelimatvetâbirât-ıâliyeyizâidveyanoksandiyebilecekbirkimseçıkmasınveçıkmıyor.

Evet,şuasrıneşhâs-ımuzırrasınakarşıilânetmişolduğucihâd-ımâneviyedemüşahedeedilenmuvaffakiyet-i fevkalâdenin, o güruh-u hazele ve rezeleyi iskât ve ilzam ettiğinizerre kadar insafı ve iz’ânı ve insaniyette hazzı olanın ikrar ve itiraf ve tasdik etmesi,vecîbedenolduğuvareste-iraybvezunûndur.

Sabri

(ŞufıkraŞamlıHâfızTevfik’indir.)

Altınyaldızlayazılması lâzımgeleneser-iâlînizde,Resûl-iMüctebâAleyhiEkmelü’t-Tehâyâ Efendimiz Hazretleri’ne dil uzatan hâin-i bîdin olan mülhid hâinlerin kuruyasıdillerini, inâyet-i ilâhî ve ruhaniyet-i Peygamberî ve şeriat kılıcıyla kesmeye muvaffakolduğunuzşueser-ibergüzîdeniziCenâb-ıHak ind-i ilâhîsindevenezd-iPeygamberî’dekabul eylesin. Şefâat-i nebeviyeye efendimi ve fakiri de nâil eyleyip, sancak-ı

Muhammedî (aleyhissalâtü vesselâm) tahtında cümlemizi ihvanlarımızla beraber haşreylesin,âmîn…

Tevfik

(YineSabri’nin.)

Burak-ı Tevfik ile hakâik-i semâvâta râh-ı urûcu irâe ve tefhim için tanzim ve tasnifbuyurulanveherbirlem’a-yıulviyesi,aklîvenaklîbinlerâyâtvealâim-iimanıfevkalhadizahveisbatedenvebirmirkat-ı imanvebirmir’ât-ıVâcibü’l-vücûdve’l-Mennânolanve saray-ı dâr-ı bekanın elmas bir miftahı bulunan Yirmi İkinci bahr-i hakâiki inâyet-iilâhiyeyleistinsahamuvaffakoldum.

Sabri

(Şufıkra,hakikîvebirincibirkardeşimizolanHakkıEfendinindir.)

Mükerrerenmütâlaa ve kıraat ederek, arş kadar yüksek eserleriniz hakkındamütâlaaserdine, bir kelime hatta bir nokta ilâvesine kendimde cüret ve kudret bulamadığımdandolayı,bubaptabirmütâlaadermeyanınaimkângöremiyorum.Yalnız,çokyüksek,cihankadarkıymettarmübarekeserleriokuyup,cehaletimizhasebiyleidrakedebildiğimizkadaristifadeveistifâzayaçalışarakmüstefidolabilmek,bizimiçinpekbüyükbirnimettir.

Hakkı

(YineHakkıEfendinindir.)

İşbu cihan-kıymet eserin mütâlaasında “nasıl bulduğumuz” istifsar buyuruluyor.Dekâik-ihikmetvehakâik-iilmiyeyletezyinvetarsinedilmişolanyüksekeserhakkındabirmütâlaaserdetmek,bidâamınfevkindedir.

Hakkı

(ŞufıkraikincibirSabriolanHâfızAli’nindir.)

Efendim, Yirmi Beşinci Söz, Cenâb-ı Hakk’ın ferman-ı mübîni olan Kur’ân-ıMu’cizü’l-Beyan için öyle bir vuzuh-u etemmi hâvi bir muarrif-i hakikîdir ki bahr-ihakâikteseyruseyahatedenveharicençeliklemücellâvemüstahkemvedahilenelmasveakiklemüzeyyenvemüberhenvemenba-ıhakikîsiolanFurkan-ıHakîmgibi,daimagençliğini ve resanetini, ziynet ve hüsnünü tezyid ve muhafaza eden ve hiçbir vecihleahkâm-ımemdûhasınanakîsagetirmeyen,birsefine-isemâviyeninmahsûlüolup,kalblerikışırlanarakfelsefeninçıkmazçığırlarınasapangafilveâsilereşiddetledarbe-imüthişevemühlikesiniçarpanoSöz,mutîlerelütf-udest-imânevisiyledünyevîveuhrevînihayetsiz

mükâfatınıihsanedenCenâb-ıHakk’ın,zât-ıÜstadânelerinelütufbuyurduğuve“Vehhâb”ism-icelîlindentulûedennurunlem’asıylaziyalandırıphakâik-iilâhiyeninzerrelerinibilepırlantalargibigörüpvegösterenÜstadımınhakâikdenizindeseyruseyahatleriesnasındaisabetedenmevcelerkiyekdiğerinimüteakipherbirisibaşlıbaşınabirmucize,hattabirkatresibileîcazıylai’câzınıgösterdiğinigördüğümde,

44 43

cümle-icelîlesinilisanımdavirdediyorum.

Ali

(YineşufıkraSabri’nindir.)

Nur’larıâlemitenvireden,kıtasıküçükvekıymetipekbüyükveulvîveazîmü’l-meâlve bizzat hatt-ı ekremîleriyle muharrer elmas risalelerini istinsah ve Yirmi İkinci Nurderyasınadalıyorum.

Sabri

(Şufıkra,mühimbirtalebeolanSeyyidŞefik’indir.)

Şifahâne-ikalbinizden tulûedenOtuzÜçüncüSöz’ünüzleotuzüç cihettenmarîzolankalb-imecruhumuzutedavibuyurmanızıbilhassaistirhameylerim.

SeyyidŞefik

(İnşallah,Kur’ân’abüyükhizmetedecekolanKüçükHâfızZühdü’nünmektubudur.)

Bugünistinsahınamuvaffakolduğumi’câz-ıKur’ân’ınbubîçâretalebenizebahşetmişbulunduğu nihayetsiz füyûzat, mevte mahkûm ruhuma öyle bir tabib-i hâzık ameliyatıyapmış ki mübtelâ olduğum emrâz-ı kalbiyeyi tedavi ve yeniden hayat bahşetmişolduğundan, arz-ı minnettarî eyler ve bu bînazîr mücevherat mahzeninin diğer renklikapılarınındaaçılmasınıâcizâneistirhameylerim.

OtuzÜçüncüMektub’unOtuzÜçPenceresi’ndenayrıayrılemeânedennuranîziyalarkalb-i âcizâneme feyyaz nurlarıyla gül-âblar serpti. Daha birçok Nur Risaleleri’ninfüyuzâtındanhisseyâpolmasınıbârigâh-ıehadiyyettentazarruederimefendim.

HâfızZühdü

(YineşufıkraSabri’nindir.)

Mâruzât-ı hususiye: Şu on dördüncü asr-ı Muhammedî’de (aleyhissalâtü vesselâm)

marziyât-ırabbâniyevetebligât-ıAhmediye’yibihakkınîfâveicraveîlâmveinfazeden,

el-hak “matla-ı şems-i füyûzât” tâbiriyle tavsif ve tâzimemâsadak bulunanNur risale-iferîdelerinden ruh-u âcizîye in’ikâs eden ve sermaye-i kemterânemden olmayıp sırfRisaletü’n-Nur’unfüyûzâtvelemeâtındanderipçatıpyazdığımarîzalarım,mahzâbireser-ihüsn-ü teveccüh-ükerîmâneleriolarak,Risaletü’n-Nursırasına idhaledilmesihicabımıintaç etmiştir. Zira bahr-imuhîte nisbeten bir cetvel hükmünde bile olamayan, bu abd-iâcizin pürkusur ifadeleri öyle bâlâ bir mevkide yer tutacak bir mahiyette olmadığıâşikârdır.UmarımCenâb-ıKibriyâ’dan ki karîn bulunduğu nevvâr ve ziyâdâr Sözler’innurveziyalarındanmüstefîdveziyâdârola.

Sabri

(ŞufıkraHulûsi’nindir.)

Esasen siyaset anlamadığım bir iş; şunun bunun âmâline hizmet, menfurum. Zilletleyaşamak,tahammüledemediğimhâllerdir.Felillâhilhamd,Allah’ımızbir,Peygamberimizbir,kitabımızbir,dinimizbir..ilââhir.Bubirbirler,bizeyekdiğerimiziAllahiçinsevmekkaydınısağlamlaştırmaklaberaber,ruhî,kalbî,ebedî,lâyemûtbirbirlikteminetmektedir.Hamdveşükürlerolsun,müminiz.Hayattatesadüfedeceğimizbinlerlemusibetveacılara

45gibiçokmüessirdevâmızvar.Yineidrakediyoruzkiburadavazifelerinihayetbulanlariçin,ebedîmev’ûdbirhayatbaşlıyor.Bizdebuyolunyolcusu,buhanınmisafiri,bu fabrikanınmuvakkat bir amelesi olduğumuz için, er geç o kafileye iltihak edeceğiz.Kısa,müz’iç,dağdağalı,elemli,hüzünlü,firaklıveancakosermedîhayatınmezraasıolanbu fanî ve kararsız âlemde46 başlayan garazsız, ivazsız, pürüzsüz ve kimsenin arzusunatâbiolmadan,sırfhasbîveciddî,hâlisvemuhlisarkadaşlığımızınmeyvesinivehertürlüsaadeticâmihayattaidrakedeceğiz.

Ümit ve iman gibi pek âli sermayemiz var.HocaefendiHazretleri’nin âli tavsiyeleri:Beş vakit namazını tâdil-i erkânla kıl. Yani, başka ibadete gücün yetmez. Namazınnihayetindekitesbihleriyap.Yani,başkazikriyapamadımdiyeteessüfetme.Yedikebâiriterk et. Çünkü sagâiri arayacak zamanda değiliz. İttibâ-ı sünnet et. Zira bu zamandaarkasındagidilecekveharekâtı taklidedeğer,saf,hâlisvemuhlisbirhâdi–kiodaseniyinebuyolagötürecektir–maalesefbulamayacaksın.Belki bu yola çıkaracaklar vardır;fakat kömürle elması kim fark edecek? Öyleyse, sen çalış, ondan daha iyi kılavuzbulamazsın. Derslerinden birinde ki her vakit zikrettiğim şifabahş vecizesihatırımızdavarken,şüphesizhermusibetveherelemhoşkarşılanacaktır.

Aziz kardeş! Zaman olur ki her şey, herkes, hermuamele, kalbi incitiyor. Fakat iştetiryakı:

47

Herzamansöylüyorum:Bizbufânihayatiçindostlukyapmıyoruz.Bukısahayatavedaetmek, indimizde ve itikadımızda ebedî bir hayatınmukaddimesidir. Öyleysemüteessir

olmayalım. Nice ki o hayata başlamadık. İşte mürâsele ile muvasalayı temin edelim.Allah’agüvenelim,Ondanmedetdileyelim.

48

49

Hulûsi

(Sabri’ninYirmiBirinciveYirmiİkinciSözleriyazdığıvakityazdığımektubunbirfıkrasıdır.)

Bilumum Risâlâtü’l-Envâr her biri ayrı ayrı mevzularda, hadd ü hesaba gelmeyenmüşküllerihalletmeleriyleberaber,bendenizşöyletasavvurediyorumki:

Nurderyasındannûş etmek isteyenbir kimse,Birinci veYirmiBirinci veYirmi İkinciSözleri alsa, diğerlerine eli yetişmezse dahimaraz-ı kalbîyi def ve ref’e, ruhu tenvir vetesrirekâfibulunduğumeşhudvemüsellemdir.ZiraBirinciSöz tevhidmiftahıdır.YirmiBir’inBirinciŞıkkıdamirkat-ıcennettir; İkinciŞıkkıdaemrâz-ıkalbiyenin tedavisi içinnazirsiz bir şifahane-i eczadır. İksir ilâçlarıyla, bilâ-istisna herkeste bulunan vesvesemarazını tedavi ve kal’ eder. Kalb ve ruhta Kur’ân-ı Hakîm’in ebedî ve nâmütenahifüyûzâtveenvârındangelenrevzat-ıinşirâhiyeyiküşadilesaadet-iebediyeyeîsaledecekbirrâh-ınecatveselâmettir.Yirmiİkiise,burhanlarıyla,lem’alarıyla,insanolanınakaid-idiniyesinitahkimvetarsîneemsalsizbirrehberbulunduğunuarzederimefendim.

Sabri

(ŞufıkraHüsrev’inmektubundandır.)

SevgilivemuhteremÜstadım,

Sözlerinizin(yanirisalelerinizin)herbiribirerderya-yıazîmdir.Sözlerinizdenpekçokfeyz alıyorum.O kadar ki, okudukça tekrar etmeyi istiyorum.Ve tekrarında duyduğumilâhî bir zevki tarif edemeyeceğim.BugünSözlerinizden değil hepsini, bir tanesini alaninsafla okursa, hakkı teslime vemünkir ise gittiği yolu terke, fâsık ise tevbeyemecburolacağınakatiyenümitvârım.

Hüsrev

(ŞufıkraRefetBey’inmektubudur.)

Sözleriniz mürşidâne ve çok yüksek olduğundan, gayet dikkatli ve tahlil ederekokunmakicapediyor.Serdeylediğinizdelâil-iakliyevemantıkiyeokadartatlıvehayret-bahştırkiinsanokudukçaokuyorvenâmütenahibirzevk-imânevîhissederekhiçelindenbırakmakistemiyor.Busebeple,birdefaokumakkâfideğil.Hepsiyanındabulunupdaimaokumalıdır.

Refet

(ŞufıkradahiSabriEfendininmektubundandır.)

ÜstadımEfendim,

Şu kıymetli elmaslar Cenâb-ı Hak’tan Habib-i Zîşânına gönderilen şecere-i tûbânınnâmütenâhi semereleri olduğunu ve bunların emsali gibi bînazîr mücevherâtın ihraç veteşhiri zamanını bulup sergi-i rabbâniye ve Muhammediye’ye vaz’ eden zât-ıÜstadânelerineşudakikadakasıraklımveistidatsızlisanımlaşöyledualarediyorum:

50

Sabri

(HulûsiBey’infıkrasıdır.)

MaddetenuzakdüşenbubîçâretalebeniziyakındantemsiledenHâfızSabriEfendiilediğerzevatınNur’larhakkındaki ihtisaslarıçokkıymetliveyüksekve lâyıklıbir suretteifade edilmiştir. Bir mektubunuzda Muallim Cûdî’nin kasidesi münasebetiylebuyurduğunuzvecizeyiburadatekraramünasebetgeldi.

51

sırrınca, güzellik yazılarımızda değil, belki i’câz-ıKur’ân’dan olan nurlu Sözler’e veMektubat’aaittir.Herferd-imümin,derece-ifehimvezevkinegöre,aslındagüzelolanbirşeyi tarif eder. Acz ve fakrdaki lezzet, şefkat ve tefekkürdeki ulviyet, hakikaten hiçbirşeylekabil-ikıyasdeğilmiş.

Hâl-i âlem müsait olsa da hazine-i hassa-yı Kur’ân’dan çıkararak tâbir-i âlinizcedellâllığınıyaptığınızelmaslarıçokgözlergörse!Görsedesarhoşlarayılsa,mütehayyirlerkurtulsa, müminler sevinse, mülhidler, kâfirler, müşrikler imana, insafa, daire-i aklagelseler!Vebumesûdveulvîneticeyibizlereidrakettirmesinieltâf-ıilâhiyedentazarruveniyazediyorum,âmîn…

MuhteremÜstad!AllahüZülcelâlHazretleri’nenekadarmüteşekkirbulunsanızyeridir.Aczvefakrtezkeresiylegirmeyemuvaffakolduğunuzsaray-ıKur’ân’ınhashazinesinden,gözler görmemiş, kulaklar işitmemiş cevherleri görüyor vemezun olduğunuzmiktarınınecimnecimçıkartarakevvelâkendinizbakıyor,sonra“Eyyühe’l insan! İştebakınız,bumisafirhaneyi açan, âlemleri rahmetiyle yaratan, sizi hikmetiyle halk buyurupbu âlemegönderenSultan-ıKâinat, bin üç yüz küsur sene evvel, büyük bir elçisiHabîb-i Ekremi(aleyhissalâtü vesselâm) vasıtasıyla, size hilkatteki hikmeti, buraya gelmekteki maksadı,ubûdiyetiniktizaettiğihizmeti,ilââhir..bildirmişti.Buâlitebligatı,okudsîahkâmısizinanlayacağınız lisanla anlatıyorum, dinleyiniz. Eğer aklınız varsa, gözünüz görüyorsa,

insanlığınız varsa hakikati anlar ve imana gelirsiniz.” diye beyanatta bulunuyorsunuz.Bizler, hasbelkader, –felillâhilhamd– bu kudsî beyanatı yakından dinlemek, görmek vegöstermek iştiyakını gösterdik. Siz de o elmasları gösterip bizi uyandırdınız. Hakikatianlatıp, yolumuzu doğrultmaya vesile oldunuz. Allah sizden ebeden razı olsun. Nefs-iemmareninzebunu,cinveinsşeytanlarınınhedefiolmaktankurtulamadıkisedebuhasbîveKur’ânîhizmettenzevkalıyoruz,lâyıkıylayapamıyorsakdayolundabulunuyoruz.

52

Hulûsi

İkinciZeyl(Ümmî,fakatallâmelerinişinigörenveesrâr-ıKur’âniye’yekarşıIsparta’nın

intibahınasebepolan,âhiretkardeşimÂdilcevazlıBekirAğa’nınSözlerhakkındakiihtisâsâtıdır.)

Fazîlet-meâbÜstadımHazretleri,

Efendim, evvelâ arz-ı tâzim ve hürmetlemübarek ellerinizi öperek, her an ve zamanlisanımayakıştığıkadarduaederveduanızıricaediyorum.

Efendim,mâlûmunuz,fakir talebenizvekardeşinizcahilolduğumhâlde,güneş-misaliolan risale-i bergüzîdelerinizden umum Nur Risalelerinizi okutup dinledim. Güneşinnurunasedçekilemediğigibivesedçekilmekihtimaliolmadığıgibi,risalelerinizedesedçekilemez.Onlarıistimâdaruhvekalbimitetkikettim;tetkikatımdanegibihissetmişveanlamış olduğumu aradım.Baktım ki ruh ve kalbimde bir feyezan ve coşkunluk var kibeni bilâ-ihtiyâr bir vazifeye sevketmek için hemen “Haydi, haydi!” diye tazyikatabaşladı.Benderuhumdaolanbuvâkıayıtakipederken,oNur’larınirâeettiğimiftahlarıgördümvegösterildi.Anladımkibuanahtarlarlaicapedenkapılarıaçıp,oNur’laraehilolan kardeşlerimi –min gayri haddin– arayıp bulmak vaziyeti âdeta bana emrolunup, oNur’lardangüneşgibinursaçılmasıhususundabendebuhâlikendimevazifeaddettim.

O Nur’lardan almış olduğum anahtarları teslimle, hâin-i din olan mülhidlerin ellerikımıldanmayacakderecedekırılması için,hamden-lillâh,bukardeşlerimiarayıpbuldum.Emânetullah ve emânât-ı Peygamberî’nin (aleyhissalâtü vesselâm) gayet parlak, yakut vezümrütten kıymettar olan hazinelerini o zâtların ellerine teslim ettim. Elhamdülillâh,Cenâb-ıHakmuvaffak etti. Omübarek eserlerinizimütâlaa eden eşhas, insan iseler veinsaniyetlealâkalarıvarsaimaneder.İnanmadıklarıtakdirde,yainsaniyettenistifaetmeliveyahut“İnsandeğiliz.”demeli.Bueserlerbaşlıbaşına,ayrıayrıbirerfâtihtir.İnşaallah,her cihetle fethederek fâtih olacaktır. Cenâb-ı Mevlâ âhirette cümlemizi sevabına nâileyleyip şefaatine mazhar buyursun, âmîn… Tekrar mübarek ellerinizi bûs ile duanızıistirhameylerim,efendimhazretleri.

Abdülceliloğullarından

ÂdilcevazlıEmrullahoğluBekir

(BufıkraHulûsi-isânîSabri’nindir.)

Bekledim,tâkiOnuncuSözneşredilmiş.İşbukıymetimükevvenâtafâikolanmübareknurlu eserden bir nüshacık ihsan buyuruldu. Hemen aldığım dakikada, zîruhtan hâli vezümrüt-misalyeşillenmişnebatatarasındabirağacınaltınagittim.Lâkinmevsimitibarıylahaliçe-i zemin gayet revnaktar ve envâ türlü çiçeklerle müzeyyen ve muhteşem ise deânifü’l-beyaneser,âlem-ibekanınsened-ihakikîvekat’îsiveenkavîvegayet rasînvesonderecegüzel,naklîveaklîvemantıkîvetarifiimkânsızbirdelâilveberâhin-ikat’iyeile müsbet ve hatta haşir hakkında ayağı kayarakmühlik uçurumlara giden ve en fenabataklıklaradüşen,hüsranvedalâletteboğulanpekçokkimseleridakikveamîkişârâtvehakâikiyleihyâettiğiniveedeceğini–alâkaderi’l-istitâa–öğrendim.

Her ne kadar o kıymettar eserin derecat-ı refîa ve mühimmesini, hatta en kısa bircümlesini bile hakkıyla anlayabilmek ve o hususta söz sarfedebilmek bidâamın fersahfersahfevkindeisedemenba-ıhakikisibulunanFurkan-ıMübîn’dentambirfeyizalanveemsâligörülmemişbirşâheserolduğunuanladım.Bufakir,şiddetliaczvezaafımlabîhadbahr-i hakâike daldım. Ve bahr-i muhît-i nura girebilmeye, şumübarek eser, elmas birmiftahım oldu. Binaenaleyh, havas ve havassu’l-havas dikkatle onu mütâlaa ederlerse,daha ne derecelerde hakâik-i ilâhiye ve maarif-i rabbâniye müşahede ederek iktisab-ıfüyûzâtedeceklerinitahminedemem.

Bundanbaşka, şunuranî veulvî vekudsî eser, numarası itibarıyladokuz eserindahamukaddimensebkatettiğiniîmâveişaretleberaberve“10”numaradansonradahabirçokeserlerinvücudunumutazammınbulunmasınadairbirhassasiyet-ikalbiyeuyandırdı.

Sonra anladım ki: Kur’ân-ı Hakîm’in nur ve ziyâdar menbaı cûş u hurûşa gelmiş.Furkan-ıHakîm’inelmasmeâdinindendehşetlibir infilâkhusulbulmuş,Sözlernamındahadsiztiryaklarvemücevheratzâhiroldu.Pekçokkulûbdef-imarazvekesb-iâfiyetetti.Furkan-ıMübîn’infeyziyleSözler’ininherbiriniherkesegörmekmüyesserolmayangayetdakikveamîkbeyanat-ıharikalarınıröntgenmakinesiyletemsilediyorum.Nasıloröntgenşuâı şu uzuvların içindeki en hafî ve ince hâli görüyor, gösteriyor. Öyle de Nur’larınhazinedarları olan Sözler dahi, hakâik-i eşyada en ufacık zerreleri bile görmek vegöstermekhâssasınıhâizdir.

Sabri

(ŞuikifıkraHüsrev’indir.)

Şimdiye kadar emsaline tesadüf etmediğim bu güzel ve yüksek Sözler’i birden bire

kavramak herkesemüyesser olamayacağı için, affımı rica ediyorum.Duanız berekâtıylabirgüngeliponadaCenâb-ıHakk’ınmuvaffakbuyuracağıümidinitaşıyorum.Vebenizât-ı âlînize tevdi eden ve Sözler’i yazmaklığıma ruhsat verenCenâb-ıHakk’amilyarlarcahamdediyorveşükrediyorum.

Hüsrev

(KezaHüsrev’in.)

Risalelerinyüksekliğinevegüzelliğineve latîfliğineâciz lisanımla,kısaaklımlazayıfidrakimle hayrette kaldığım şöyle dursun, bilâ-kayd her okuyanı bizzarure tahsine sevkediyor. Cenâb-ı Hakk’a ne kadar hamd eylesem, şükreylesem, bu lütufların hakkınıödeyemem.

Hüsrev

(ŞufıkraKüçükHâfızZühdü’nündür.)

Nurbahçesininnurlumeyvelerindenikitanesinidahakoparmayamuvaffakoldum.Bumeyvelerinmuhtevîbulunduğulezzeti,kasırlisanımlaşimdiifadeedebilmektençokâcizbulunuyorum. Nebiyy-i Âhirüzzaman (aleyhi ekmelüssalâti vesselâm)’ın huzur-u saadetine vepâk, latîf sohbet-inebeviyeleriylemüşerrefolmakzevkini idrakettirenbukıymettarOnDokuzuncu Mektub’u mütâlaa etmekten bir türlü doyamıyorum. Bilcümle Risaletü’n-Nur’untakdirvetevkîrihususundasözsöyleyebilmektenkalemimâcizvenâkıstır.Cenâb-ı Vâhibü’l-Atâyâ’dan dilerim ki Nur bahçelerinin meyvelerinin hepsinden tatmayaarkadaşlarımgibiâcizlerinidemuvaffakkılsın.

HâfızZühdü

(BirNurtalebesininfıkrasıdır.)

Bugünoyüksekkitabınikmalinemuvaffakoldum.“Mirac”ınikmalvemütâlaasındanmütevellid sürûr ve saadetimi tariften kalemim dûçâr-ı acz oluyor. Mütâlaadan doğanduygularımıhülâsatenvebircümleylearzedeceğim:

Mirac’ınmütâlaasındahayatınfelâketgirdaplarınıvesaadet-iebediyeyegidenmânevîderyanın selâmet yollarını gösteren kalb dolusu bir nur ve ziya buldum. Evet, hertemsilâtta isbatedilenpekçokhakikatlervebugüntahatturuve tahayyülübileruhumuzudolduruptaşırmayakâfigelenasr-ısaadetveharikalardevrigözümünönündehayatlandı;fikirdenfikre,hayrettenhayretedüştüm.

Miraç kitabı, felsefe düşkünü mûterizlerin felsefesini her zaman için iflâs ve sukutettirmekkuvvetinemâlikbireserdir.Miraçkitabı,başlıbaşına,asıllardakihakikatleriîzamedilmeden ve bîtarafâne bir tefekkürün bile göreceği ve kabul edeceği bir nazarla isbat

eden ve kapalı kalmış noktaları ehl-i imana makul ve mantıkî fikirlerle izhar eden birkitab-ıtarihtir.

Gafletedalmışvedalâletinmağlûbuvebir tutamaklıylakendisinebirmümtazmevkivermekisteyenfilozof,Miraçgibibirşaheserkarşısındaapoletlerisökülmüş,bütünşöhretvenamısukutamahkûmbirkralvaziyetinedüşer.Okralisedaimîbiryeisemahkûmdur.Hâlbukibuncahakikatlerkarşısındafelsefezincirlerivemuterizefkârıbirerbirerkırılan,dâvâsının ve iddiasının haksız olduğunu anlayan filozof ise Hâlık-ı Âzam’ın kudret veazametihuzurundasecdeederveafdiler.

Zekâi

(Zekâi’ninfıkrasıdır.)

NamazadairfaziletvemükâfatmenbaıolanDördüncüveDokuzuncuveYirmiBirinciSözlerruhumunkaranlıkköşelerininâkabil-i târifbirsurette tenviretmiştir.Kemâl-iaşkve şevkle tetebbu ettiğim bu şaheser, şüphe bulutları içinde vakitlerini bir hiç için zâyiedip giden ehl-i gaflete ve gençlik hevesâtına esir olupmürûr-u zamanla nâdim olaraktarik-ihakikatiarayanlarabirrefik-ihayatolsun.

Zekâi

(Şufıkradoktorundur.)

Hocam, emaneten bendenizde bulunan iki kitabı emrediyorsunuz. Bendeniz deyalvarıyorumkigelecekhaftatakdimedeceğim.Çünküküçüğünüikidefa,büyüğünübirdefaokuyabildim.İhatamındarlığıveyaaczimdolayısıylaidrâkimdekıttır.Binaenaleyh,sizinomuhteşemtemsillerinizidefalarcadahaokumakistiyorumkicüz’î-küllîbiralâkahasılolsun.YaRab,onebüyükmantık,onebüyükmüskitbeyanve tarz-ı telâkki!Ah,Üstadım,bumübarekdininmübecceliyetiniidrakveihatavetakdirdesizeveancaksizemedyûn-u şükranım veminnettarım. – 53– dinî akidelerimin azîm bir inkılâbı var.Nur Risaleleri’nden aldığım dinî ve insanî ve vicdanî ve iktisadî ve ilmî dersler banahayattamuvaffakiyetverecektir.

DoktorYusufKemâl

(Doktorundur.)

Tammanalarıylamefhumlarını kavramak iktidarında olmadığımo yüksek eserlerinizifırsat buldukça okuyorum. İrşad-ı âliyeleri unutulmaz ve şaheser hâtıradır. Mezarımakadar dinî akidelerinizin esiri ve kurbanıyım. Üstadım, sizin Sözler’iniz benim dinîmuhayyilemi cidden değiştirdi. Ve daha sevimli bir mecrâya sevketti. Şimdi bendeniz,doktorlarındüşündüğügibidüşünmüyorum.

DoktorYusufKemâl

(BuuzunfıkraHulûsiBey’indir.)55 54

56

Eyyühe’l-Üstadü’l-Azîz,

Yirmi SekizinciMektub’un DördüncüMeselesi’ni dört gün evvel, İkinci ve ÜçüncüMeselesi’nivemelfuflarınıdünalmaklabahtiyaroldum.

Evvelâ:MuhteremSabriEfendinin,hakk-ıâcizîde ibrazbuyurduğuazîm teveccühvetakdîr-i Üstadâneleriyle de müsbet tevazuları münasebetiyle birkaç söz söylemeyemüsaadeniziricaediyorum.Şöyleki:

Bu fakir-i pür-taksir kardeşinizde, çokmükerrem vemuazzez tanıdığıÜstadının bazıhasletlerindendenizdenkatrenisbetindevardır.Bucümledenolmaküzereüçhâlimiarzedeceğim:

Birisi:Tâküçükyaştanberilütf-uHak’laKur’ân’ınhakikatinemeraketmişvetaharrî-ihakikat yolunda bulunmuş. Nihayet aradığımı Eğirdir’de Üstad-ı Muhteremimin neşrevasıta olduğu Sözler unvanlı Nur’larda bulmuşumdur. Bu buluş, beni evvelemirdeçirkâbdanselâmete,felâkettensaadete,zulmettennuraçıkardığıiçin,Nur’laraveHazretiKur’ân’avebunurlarınizn-iHak’lanâşiri,mübelliği,vâizi,dellâlıolanÜstadımaoandanitibarenruhumdalâyetezelzelbirmuhabbetvebiralâkavebirmerbutiyyethasılolmuştur.Yüzbinkerehamdve şükürler olsun.Nur’larla alâkadarolduğumzamanlarda, dünyevîbütünlezzetlerinfevkindebüyükbirzevkvehavâssımdaazîmbirşevkhissediyorum.

İkincisi: Ubûdiyetin iktiza ettiği ve bu Nur’lardan aldığım derslerin delâlet ettiğivecihle bütün kusurları, tekmil fenalıkları nefsimden ve iyilikleri, iyi şeyleri Allah’tanbiliyorum.Nur’laraveKur’ân’ahizmetihasbîolarakarzuediyorumveneşrinemuvaffakolamadığımiçinmüminlerhesabınaçokmüteessiroluyorum.Buhâlimedeşükürlerolsun.

Üçüncühâl ve hakikî şahsiyetim:Bunu tarif etmeye cidden hicap duyarım.HemenCenâb-ıAllah’tandilerim,benivebütünkardeşlerimizinefisvecinveinsveşeytanlarınmekirlerindenmuhafazaeylesinvedalâletesapanlardaneylemesin,âmîn…

Benimkardeşlerim,57(Hâşiye)Üstadımınkardeşvetalebeleriolanzâtlar,şüphesizbirinciveikinci hâli ruhlarında hissederler. Öyleyse, beşerde, bilhassa müminlerdeki hâsselerininkişafı tahdit edilemiyeceği için, tevfik-i Hüdâ’yla bir kere bu yola girenler, nefis veşeytanlarına bu âciz, fakir ve bîçâre kadar mağlûp olmayacakları cihetle, terakki veistifadelerideonisbetteziyadeolur.MuhteremÜstadımbukusurlutalebesineteveccühü,insanlara,müminlere,müminlerinbilhassabenimgibimuhtaçlarınaderece-işefkatinevebenimihtiyacımınençokolduğunadelilvemisaldir.

Hülâsa:Banaliyâkatiminçokfevkindehüsn-üzanedenveteveccühgösterenazizvemuhteremvemütevaziSabrikardeş,bilkiçokgünahkâr,çokâciz,fakir,müflis,ümmet-iMuhammed’den (aleyhissalâtü vesselâm) bir abdim. Dualarınıza çok muhtacım. Acz ve fakrarzuhâlini kabul ettirerek hazine-i hâssa-yı Kur’ân’dan âleme muhtelif nam ve tarz veşekillerdecevherlerteşhirinemuvaffakolandellâl-ıKur’ân’ınkudsîhizmetindekendisineyardım en büyük emelim ve en ciddî temennim, en mukaddes niyetimdir. Bu niyetimsebebiyleNur’larlameşgulolmaksaadetinemazharolduğumdakikalarında,hilâf-ımemulbazı sözler kendiliğinden kalbime ve kalemime gelmektedir ki bumârifet benim değil,elbet,muhakkakvemutlakHazretiKur’ân’danlemeânedenNur’laraaittir.Öyleyse,asılüstad Kur’ân’dır. Üstad-ı muhteremimiz, elyak ve el-hak muarrifi, mübelliği vemüderrisidir. Biz muhtaçlar fırsatı ganimet bilmeli, cevherleri almalı, kalbimize,dimağımıza nakşetmek, dâreynde medar-ı saadetimiz olacak olan bu Nur’ları –alâkaderi’t-tâka–neşreçalışarakmuhafazasınıkuvvetleştirmeliyiz. 58

Sâniyen: Mektubat’ın küçüklerinden on üçünü hâvi hususî mektuplar mecmuasınıaldım.Buvesileyledemâziyihâlyerinekoyarak,derinmanalı,şirinsohbetinizibirkeredaha şevkle dinlemiş oldum.Zaten ben o vakitlerinmâzide kalmasına razı değilim; hervakithâlgibimütâlaaediyorum.Mâzi,hâl,müstakbelbunlardaitibarîbirertaksimdeğilmi?Ehl-izevkiçinbutaksimeihtiyaçkalmıyor.

Sâlisen: Yirmi Sekizinci Mektubun Sekiz Meselesinden Birincisi, bana ait rüyahakkındakıymetlibirdersvermiş. 59âyetinegüzelbir tefsir,nihayetmanasızâhirolmuş rüyaya hoş bir tâbir olmuştur. Nevme ait âyeti pek âli ve münasip bir surettetefsirinizle,baştaherkestenziyademuhtaçHulûsi’nizolduğuhâldebütünRisale-iNurveMektubâtü’n-Nurmüstemîlerinevekârîlerinefaydalı,zevkli,esaslı,ciddî,vecizvebeliğbirdersdahavermişoldunuz.

Şuraya bir işaret etmek isterim:Kur’ân’ın kerametine bir nokta, bir zerre daha ilâveediyorum.GerekEğirdir’de,gerekburadabazenzihnimebirşeygelirvekendisiylehaylimeşgul ettirir. Hemen ilk mektubunuzda benim zihnimi işgal eden bu şeyin cevabınıbulurum.60(Hâşiye)Bubirde,beştekalmadı,çoktaaddütetti.Onuniçindiyorumki,keramet-iKur’âniye’dendir.

İkincimesele, güzel ve ilmî bir ders olmakla beraber bir cihet daha hatıra geliyor.Hizbü’ş-şeytanın avenesi tâ buralardan dolaşarak sahte ve şaşırtıcı hareketlerle arkadançevirmek istemeleridir.Busebepleşifâhâne-iKur’ân’ınanahtarı, inâyet-i ilâhî ileelindebulunan sevgili Üstadımızın bu zehirlere de ilâç yetiştirmesi ve silâhhâne-i Kur’ân’danaldığıacîbsilâhlarlamübarezeetmesinev’indengüzelvebedîüslûplaveharikatemsilâtlabulunuşuhakikatenşâyân-ımennüşükrandır.Allahsizdençokrazıolsun.

Üçüncümesele,hakikatençokgüzel,çokhoş,çokvâzıhtır.Bumeseleyibeşnoktayaayırmakla sanki İslâm’ın beş rüknünü hatırlatmış, selâmet için beş esası göstermişsiniz.

Hem bunu dostlarınıza ve kalben sizden bir şey bekleyenlere, suâl-i mukaddere cevapnev’indenkalemealmışsınız.Fakathüsn-üzannamesağveriyorsunuz.Niyetleme’cûrvefaide-mend olacağını ihtar ediyorsunuz. Sâil buna da razı. Otuz İkinci Söz’ün ÜçüncüMevkıfı zaten bu derde ilâç vermekte, bu yarayamerhem vurmakta ve bu arzuya çarebulmaktadır.

Sözler ilekuvvetü’z-zahrolduğunuzmüminler,bataklıktançıkardığınızmütehayyirler,ayılttığınız sarhoşlar, iade-i şuur ettirdiğiniz divaneler, şu zamandaKur’ân’dan daha iyimürşid olamayacağına inandırdığınız hakikaten müştak insanlar, ilzam ettiğinizmünafıklar,mülhidler,hattakaçırdığınızşeytanlarıhergözüolanvebakangördü,akıldannasibi olan anladı, kalbi bozulmayan inandı.Bu azîmmuvaffakiyâtın sırrı, acz yolununrehberi olan Kur’ân’ın ve Nur’ların dellâlının gösterdiği hakikî acze karşı Hâlık’ınihsanındadır. 61 âyet-i celîlesine istinaden, her ne matlubunuz varsaKur’ân’dadır. Buna muvaffak olmak için, Nur’larla alâkadar olmak, Kur’ân’a hâdimolmak, Allah’a karşı haddini ve acz-i tam içinde bulunduğunu anlamak ve bütünmevcudiyetiylekabuletmekleolurdiyemütemadiyenmüminleribukestirme,selâmetlivesaadetliyolaçağıranÜstadımızdanAllahüZülcelâlHazretleriebedenrazıolsun.Dünyevî,uhrevîbütünmuradlarınıhasıletsin.Ümmet-iMuhammed’ebağışlasın,âmîn,bihurmetiSeyyidi’l-mürselîn…

Duanızın,cümlemizmuhtacıveduanızdabulunmakhepimizinborcudur.SabriEfendikardeşimiz ne güzel takdir etmiş; mâşallah, mâşallah! Kimin haddidir ki bu Nur’lardayanlışlık bulsun. Evet, bazı ibareler belki edebiyat denilen şeye tam muvafıkdüşmüyormuş. Bunda da isabet var. Çünkü edebiyat satılmıyor, Kur’ân’dan nurlargösteriliyor.BufakirkardeşinizbuSözler’iokuduğumzamanÜstadımıtemsilederbirhâlalıyorum. Tâbirâtınızla, şivenizle okumak bana o kadar zevkli, lezzetli geliyor ki tarifedemem.Onuniçinbirharfedokunmayıazîmbirgünahişliyortelâkkiediyorum.Bazenverdiğiniz salâhiyetin mânevî kuvvetiyle namınıza olarak bir harfin yerini değiştiriyorveyakaldırabiliyorum.İştebendekitelâkkivetesirbumahiyettedir.

Bumektubumüsveddeettiğimvakittambuandamüezzinminarede 62demişti.Bende (cellecelâlüh)ilemukabeleetmiştim.Buhâl,iştekikudsiyeteaçıkbirişaretdeğilmi?

Dördüncühususîmesele:EskiSaidlisanıyladaolsanekadarmuvafıkistîmal-isilâhediyorsunuz, bârekâllah! Mânevî taşlarınız 63 âyet-i kerîmesinde işaretbuyurulduğuüzerehedeflerine isabet ettiğinekaniim.Allahböylelerinin şerlerinikudretkılıcıylakessin.BöylesihâinvezâlimleriKahhâr ismine tevdiederiz.Hizmette füturumyok; fakatmânilerin hadd ü pâyânı yok. Fakat dünyayı sırtıma yükleseler, her tarafımıateşle sarsalar, bu ulvî düşünceme mâni olamazlar. Amma buna gönül razı değil, çokşeyler arzu ediyor. Ne çare, nefis ve cin ve ins şeytanları müthiş topuzlarla karşımadikildiklerinden, ister istemezmücadeleyemecburum, hakikî hizmetten geri kalıyorum.Bunanekadarmüteessifolsamazdır.

64

Hulûsi

(Altısenebanakemâl-isadakatle,hasbîolarakhizmetedenveharikaolarakbenimgibibirasabîadamıhiçbirvakitgücendirmeyenvemüsveddekâtipliğinidaimayapan

SüleymanEfendininfıkrasıdır.)

EfendimHazretleri,

Evvelâ mübarek ellerinizi öper, mukaddes dualarınızı beklerim. Fakir hademeniz vetalebenizvekardeşinizolanSüleyman,şimdiyekadartelifolunanmübarekNur’larıbirerbirermütâlaaederekherbirisindenayrıayrıvebüyüknurlugüneşgibiışıklargördümveçok büyük istifade ettim. O nurlar uhrevî yolumu irâe ettiler. Allah sizden razı olsun.Âhiret yolunda bulunan çok noksanlarımı gösterdiler, teşekküründen âcizim.ONur’larıtemsil ve tasvir edecekkudreti kendimdegörmediğimden, ruhumuyoklayarakhissiyat-ıkalbiyemişöyletasviretmeye–mingayrihaddin–cüreteyleyeceğim.Hatavâkiolursadaaffımıistirhamediyorum.

Efendim!Görmüş olduğumRisale-iNur deryasındaki lezzet ve saadetin dünyada hiçemsalinigöremediğimgibi,kendivicdanîmuhakememneticesindekatiyenanladımkiorisaleler her biri başlı başına ve ayrı ayrı birer tefsir-i Kur’ân’dır. Mahlûkat içerisindehilkaten insan şeklindevehakikat noktasında insaniyetten sukut edenve serâpâmânevîyaralar içindebulunan insanlara buNur’larınmütâlaası serî, şifalı bir ilâç veyaralarınagayet nâfi bir tiryak vemerhem olduğunu ufacık karîhamla anlayabildim.BuNur’larınkıymetinizamangösterecekvedillerdedestanolarakşarkvegarbıgezecekitikadındayım.Ve, inşaallah, Avrupa’ya karşı dahi Kur’ân’ın ne kadar parlak bir güneş olduğunugösterecektir.

Tekrarelleriniziöperek,duanızıisterim,efendimhazretleri.

Talebeniz

Süleyman

(ŞufıkraaklenHulûsi,kalbenSabri,vicdanenHüsrevhükmündeolanRefetBey’inmektubudur.)66 65

67

BudefaSüleymanEfendivasıtasıylaYirmiBeşinciSöz’ü,tashiholunmaküzerehuzur-uâlinize takdimediyorum. İ’câz-ıKur’ânel-hakbir şâheserdir. İhtivaettiğihayret-bahşhakâik itibarıyla âsâr-ı âliyenizin enmühimmidir.Mucizât-ıAhmediye’yi okudum.Çokmükemmel ve ruha ulviyet ve inkişaf bahşeden çok kıymettar bir eserdir. Şu kadar kimu’cizat-ı Ahmediye’nin en büyüğü Kur’ân-ı Mu’cizü’l-Beyan olduğuna göre, i’câz-ı

Kur’ân’ın ruhumda husule getirdiği tebeddülât vemünderecatından ettiğim istifade çokazîmdir. Bu eserinizle 68 âyet-i celîlesinin muhtevî olduğu şümullü ve pekazametli olan maânî-i ulviye isbat edilmiş oluyor. Bugünkü terakkiyât-ı fenniye veihtirâât-ı beşeriyeyi kendi mahsulât-ı fikriyeleri addeden ve bir hazine-i hakâik olanKur’ân-ıMu’cizü’l-Beyan’ımühmelbırakarakAvrupa’danilimveirfandilenciliğiyapanve akıllı geçinen gafiller, beşerin dünyevî ve uhrevî saadetini temin edecekmaâliyât vedesâtir-i muazzamayla memlû bulunan bu âsâr-ı muhteşemeyi bir nazar-ı insaf ve birteyakkuz-ı ârifâne ile mütâlaa etselerdi, dalmış oldukları hâb-ı gafletten pek çabukuyanacaklardı.Fakat,heyhât,bizler arpaambarı içindeaçlıktanölen tavuklarabenzeriz.Elimizde birmecmua-yı hakâik dururken ona karşı göz yumar ve başkalarından istiâneederiz.

İ’câz-ıKur’ân’ınyüksekliğihakkındaneyazsamazdır.Kalemimonutavsiftenâcizdir.Kudret-i kalemiyem olsaydı, hakkını vermeye çalışırdım; olmadığı için âcizâne olaraksözümü kesiyorum.Kemâl-i hürmetlemübarek ellerinizden öper ve hizmet-iKur’ân’dasâbitolmamhakkındakiduanızıtalepveistirhamederim,efendim.

Refet

(BinbaşımerhumÂsımBey’infıkrasıdır.)

Envâr-ı Kur’âniye mizan ve burhanlarından ve kıymeti takdir edilemeyen Sözlernamındakirisale-işerifelerfakiri ihyâediyor,kalbiminurlandırıyor. 69Çoktanberiaramakta iken, lehü’lhamd, Cenâb-ı Hak, Sözler’i bu fakire ihsan buyurdu. Kalb vegönlümeâcizkalemimvekâlimtercümanolamıyor.

Âsım

BahtiyarkardeşimHüsrev,

Şu Risale70(Hâşiye) bir meclis-i nuranîdir ki Kur’ân’ın şu münevver, mübarek şâkirtleri,içindebirbiriylemânenmüzakerevemüdavele-i efkârediyorlar;veyüksekbirmedresesalonudur ki Kur’ân’ın şâkirtleri onda her biri aldığı dersi arkadaşlarına söylüyor; veKur’ân-ıMu’cizü’l-Beyan’ınhazine-ikudsiyesininsandukçalarıolanRisaleler’insatıcıvedellâllarınamuhteşemvemüzeyyenbirdükkânvebirmenzildir.Herbirialdığıkıymettarmücevheratıbirbirinevemüşterilerineoradagösteriyor.Bârekâllah,sendeomenziliçokgüzelsüslendirmişsin.

SaidNursî

YirmiYedinciMektub’unÜçüncüZeyli

(Said’inbirfıkrasıdır.)

(NurRisalelerineçokmüştakveonlarınmütâlaasındanintibahagelenbirdoktorayazılanmektuptur.Buüçüncüzeyleçendanmünasebetiazdır;fakatkardeşleriminfıkralarıiçinde

budabenimbirfıkramolsun.)

Merhabaeykendihastalığınıteşhisedebilenbahtiyardoktor,samimîveazizdostum

Senin hararetli mektubunun gösterdiği intibah-ı ruhî şâyân-ı tebriktir. Biliniz kimevcudatiçindeenkıymettar,hayattır.Vevazifeleriçindeenkıymettar,hayatahizmettir.Ve hidemat-ı hayatiye içinde en kıymettarı, hayat-ı fâniyenin hayat-ı bâkiyeye inkılâpetmesi için sa’yetmektir. Şu hayatın bütün kıymeti ve ehemmiyeti ise, hayat-ı bâkiyeyeçekirdekvemebdevemenşeolmasıcihetindendir.Yoksa,hayat-ıebediyeyizehirleyecekvebozacakbirtarzdaşuhayat-ıfâniyeyehasr-ınazaretmek,ânîbirşimşeğisermedîbirgüneşetercihetmekgibibirdivaneliktir.

Hakikat nazarında herkesten ziyade hasta olan, maddî ve gâfil doktorlardır. Eğereczahane-i kudsiye-i Kur’âniye’den tiryak-misal imanî ilâçları alabilseler, hem kendihastalıklarını,hembeşeriyetinyaralarınıtedaviederler,inşaallah.Seninşuintibahınseninyaranabirmerhemolduğugibi,senidahidoktorlarınmarazınabirilâçyapar.

Hembilirsin,meyusveümitsiz bir hastayamânevî bir teselli, bazenbin ilâçtandahaziyade nâfidir. Hâlbuki, tabiat bataklığında boğulmuş bir tabip, o bîçâre marîzin elîmyeisine bir zulmet daha katar. İnşallah, bu intibahın seni öyle bîçâreleremedar-ı tesellîeder,nurlubirtabipyapar.Bilirsinkiömürkısadır,lüzumluişlerpekçoktur.Acababenimgibi sen dahi kafanı teftiş etsen, mâlûmatın içinde ne kadar lüzumsuz, faydasız,ehemmiyetsiz, odun yığınları gibi câmid şeyleri bulursun. Çünkü ben teftiş ettim, çoklüzumsuz şeyleri buldum. İşte o fennî mâlûmatı, o felsefî maârifi faydalı, nurlu, ruhluyapmakçaresiniaramaklâzımdır.SendahiCenâb-ıHak’tanbirintibahistekiseninfikriniHakîm-iZülcelâl’inhesabınaçevirsin,tâoodunlarabirateşveripnurlandırsın.Lüzumsuzmaârif-ifenniyen,kıymettarmaârif-iilâhiyehükmünegeçsin.

Zeki dostum, kalb çok arzu ederdi, ehl-i fenden envâr-ı imaniyeye ve esrar-ıKur’âniye’yeiştiyakderecesindeihtiyacınıhissetmekcihetindeHulûsiBey’ebenzeyecekadamlar ileri atılsın.HemmademSözler senin vicdanınla konuşabilirler.Her birSöz’ü,şahsımdandeğil,belkiKur’ân’ındellâlındansanabirmektupturveeczahane-ikudsiye-iKur’âniye’den birer reçetedir farzet. Gaybûbet içinde hâzırâne bir musâhabe dairesinionlarlaaç.

Hem arzu ettiğin vakit banamektup yaz. Ben cevap yazmasam da gücenme. Çünküeskiden berimektupları pek az yazarım.Hatta üç senedir kardeşimin çokmektuplarınakarşıbirtekcevapyazdım.

SaidNursî

(Sabri’ninfıkrasıdır.)

Eyyühe’l-Üstadü’l-Âzam,

Bilhassa dest ve dâmen-i mübareklerinizi bûs edip, her an ve zaman muhtaçbulunduğum daavât-ı Üstadânelerini niyaz eylerim. Bir hafta evvel Süleyman Efendikardeşimvasıtasıylairsalbuyurulanenvâ-ıiltifatışâmillütufname-iekremîlerini,kemâl-ihasretle alarak müftehiretle okudum. Bir fıkrasında tevâfukat-ı gaybiye hakkındakikanaat-ı âcizanem suâl buyuruluyor. “Neam, sadakte, eyyühe’l-Üstadü’l-Muhterem!”kelimeleriyleicabetediyorum.Zira,şutevâfukat-ıgaybiye-iacîbe,bilumumbahr-imuhit-i nurun talebelerini ve hatta talebelerin cemaat-i müstemialarını mest ve hayran vemedyun-u secde-i şükran bırakmıştır. Nur’ların şumu’ciznümâ kerametlerini, ancak veancak mir’ât-ı Muhammediye (aleyhissalâtü vesselâm) ile müşahede edebiliriz. Bu hakikatindiğerbirmârifetiolan:

Âyinedirbuâlem,herşeyHakilekâim,

Mir’ât-ıMuhammed’denAllahgörünürdâim.71(Hâşiye-1)

Şu iki mısra-yı mânidârı, perişan arîzamı şereflendirmek niyetiyle dercediyorum. Bufakir ve âciz talebeniz, şu hayret-fezâ keramet-i Kur’âniye’yi ve i’câz-ı nebeviyeyimüşahede ettiğim günden beri, bu bapta çok derin düşüncelere dalıyorum. Ve “Şutevâfukat-ı acîbeye müşabih tevâfukat, başka kitaplarda bulunur mu?” maksadıyla çoktemaşaediyorum,göremiyorum.Görülsedepeknâdirbirhâldedir.Şuhâlde tevâfukat-ıgaybiye, bir keramet-i aleniye olarak endamını nurlarda izhar ediyor. Ve lisan-ı hâllebeşere hitaben diyor ki: “Ey benîâdem, şu sisli asırda dalâleti ref ve selbedip necat vesaadet bahşedecek ve dimağınızdaki semli kokuları verd-i72(Hâşiye-2) Muhammedî’ye tebdiledecekveenkestirmevesonderecemuhkemvemüstakimbir tarik-iselâmetvenecatasevkedecek,pekçokkerâmâtvei’câzınıgösteren,bizimbulunduğumuzderya-yınurânîdir.Veâtiyendahaniceâsâr-ıhafiyetezahüredecektir.”diyenidâediyor.

Müsaade-i fâzılâneleriyle bir mâruzâtım daha var. Fakat bu cihette, şahsımı istisnaederekmeramımıarzedeceğim.BendenizNur’larınmüştakmüşterilerinde,dahadoğrusuyanık talebelerinde bir tevâfuk-u fevkalâde görüyorum.Çünkü enaniyet ve nefsaniyetinşiddetlehüküm-fermaolduğuşuasırda,hepsininderece-iihtiyaçveiştiyakıbir,kâffesininahlâkveetvarıbir,umumununtarz-ıtelâkkisibirveyekdiğerinekarşı“ahîliebveüm”den(aynıana-babadanolankardeşten)dahakavîbirrâbıta-yıhakikiyeilemerbut,samimiyetve hakikat-perverlikte, âdeta yekdiğerine müsabaka eder derecede ciddî ve hâlis,kardeşliktetakipettiklerihatvehareketbir,vedahapekziyadebirbirinebenzeyentullâb-ınuraniyenin bu harika hâllerini de ayrıca bir tevâfukat-ı gaybiye sırasında görüyorum.Zira,İstanbul’dan,İzmir’den,Aydın’dan,Kütahya’dan,Isparta’dan,Eğirdir’den,ilââhir..muhtelifbeldelerdenseçilip,hersınıftamukayyedbulunantalebelerinaynıhâssalarıhâiz

olmalarıcâlib-inazar-ıdikkatolsagerektir,zannederim,EfendimHazretleri.

Sabri

(Sabri’ninfıkrasıdır.)

LütufkârveinâyetkârÜstadımEfendimHazretleri,

Ramazan-ı Şerifin onuncu Cumartesi günü, saat on bir buçukta, her bir nüktesinâmütenâhihikmetvehakikatmüjdelerinihâvivemübeşşir,dokuznükteliRamazaniyeyialdım. Ruhumun fevkalâde muhtaç ve müştak bulunduğu ve nazirsiz eser-i pürnuru, ogecekemâl-ifahirvesürûrlayazdım.VeaslınıyineNisliHâfızMahmudEfendiyeteslimettim; Hakkı Efendiye götürdü. Ertesi sabah istinsah ettiğim Risaleyi bir daha dikkatliokuyarak,hattımın tevâfukunu tashihveAliEfendiyeaitbirmektupyazdım.Tam imzaedeceğim esnada, İslâmköyü’nden bu vazifeye mânen memur bir adam geldi; AliEfendiye gönderdim. Ve şu ümidin fevkinde âni olarak gelen vasıta-yı irsal, eserinkudsiyetinesarihvebârizbirdelilolduğunaşüphekalmadı.

Üstad-ıAzîzim,bazenNur’larıdüşünüp,hakikatenpekçokhakâikvehikmetleriihtivaettiklerinigörüyordum.Yalnızşuşehr-irahmetvemağfiretinibâdâtındanolansıyâmaaitbirmevzuaçılmadığınıgörerek,Üstadımabir arîza takdimetsemveotuzgünden ibaretolanRamazan-ıŞerifeaitOtuzuncuMektupolmaküzere,birniyazdabulunmakemelindeiken,birsebebebinaenşuarzumdanferâgatettim.

İşte bu defaKülliyat-ıNur’danmebhus-u anhâ risale, bu abd-i âcize hitaben, “Seninkalbindeki hafî bir arzu ve hissin, bizim levha-yı mânevîmizde gayet büyük harflerleyazılıdırkiişteis’âfedildi.”tarzındabanaihsanbuyuruldu.Fakirderuhumunmühimbirihtiyacını temin eden, binler hikmet ve müjdeli Ramazaniyeyi alarak, Kur’ân-ıAzîmüşşân’ıinzâledenesecdelerveNur’lardellâl-iâlişânınahadsizteşekkürlerle,borçluolduğumdua-yıfâzılânelerinemüdavimbulunduğumuarzeylerim,EfendimHazretleri.

Sabri

EyÜstad,

Yirmi Yedinci Söz, müslümanları sa’y u gayretin ve bu ulvî dinin hizmetine teşvikediyor.Burisalesankiufuktabirhedef,ehl-iimaniçindebirrehber…

Evet, bu Söz, kalbler içinde bir iştiyak, iştiyak içinde bir nur olmuş. Otuz ÜçüncüMektupise,OtuzÜçPenceresiileberaber,hakikatmayasıylayoğrulmuşbirvarlık…Bukıymetlieser,ulviyetvekudsiyetiçinde,kuvve-iidrakiyesiylehissizbeşerehassasiyet;vegaflet perdelerinden hakikati görmeyen nazarlara kuvvet; hakperest ehl-i imana ise,ulviyetbahşediyor.

Hadsiz ihtiyaçlara düşen, zâhire aldanarak maddiyata saplanan ve kendini lâkaytlıkiçinde yeise düşüren zavallılar, bu mukaddes eserin kârii olsunlar, anlasınlar ki nereyegiderlerse, nereye bakarlarsa bir Hâlık-ı Âzam’ın, bir Rahîm-i Rahmân’ın dairesinden,hududundan, kanunundan ve idaresinden harice çıkamazlar.Hermevcudiyet, her vâkıa,hertahavvülât,herinâyet,heriltifatbirKadîr-iZülcelâl’inyed-izaptındadır.

Demek oluyor ki en ufak bir zerrede –Sâni’i ilân ettiği cihetle– koca bir kâinatınsaltanatınınküçüknumûnesimevcuttur,denilebilir.

Zekâi

AzizvebüyükÜstadım,

İki üç günlük sa’yimin mahsulünden doğan ve inâyet-i Hak’la istinsaha muvaffakolduğumOnYedinciSöz’ütashihiçintakdimediyorum.

Ey yüce Üstadım, On Yedinci Söz ki mefhumu, nâmütenâhî yükselen hakikatlerdir.Yüzlerce teşekkür… Her söz beşeriyetin müptelâ olduğu mahfî emrâzı gösteriyor. Venurlarıyla teşhis ederek tedavi ediyor. Pekâlâ, pek rânâ anlıyorum ki benim gibi yaralı,mânen zarar-dîde olmuş bir genç için, muhtaç bulunduğum teselliyetkâr şeyler, hepRisale-iNur’dandır.KalbimetesellinurlarınıserpenHâlık-ıÂzam’abinlerceşükür…

Zekâi

Sözler, yani Risale-i Ahmediye berâhinini yazarken, çok defalar kalemimi elimdenbırakıp, o asr-ı saadetin anlarının tahassürüyle, hicranıyla yandım.Buhicrandan kalbimağlamış, gönlüm coşmuş, ruhum vücudumdan ayrılarak uzaklara gitmiş. Bana tesellituhfelerigetirmiş.

Öyle ya, aziz Üstad, asr-ı saadette değilsek, müştakıyız. Bu bize kâfi. HazretiMuhammed’in (aleyhissalâtü vesselâm) bize bıraktığı muazzam bir mucizesi bugün elimizdedeğilmi?Okitap,bize,muhtaçvemüştakbulunduğumuzsaadetivaadetmiyormu?Onahâlisânesarıldığımızzamanmuhtaçbulunduğumuzzevk-imânevîyibizevermiyormu?

Evet, aziz Üstadım, bugün elimizde tuttuğumuz, gözümüzle gördüğümüz hakikîinsanlara rehber olan omuazzamkitap, o büyükmucize ki benmaddiyat içinde, dünyacereyanında boğulmak üzere iken, beni onun ulvî sesleri ne güzel teselli etmiş ve banasarsılmazbiristinadgâholmuştur.Hakk’anâmütenâhişükürlerolsun.

MuhteremÜstad,banaöylegeliyorkimânevîsaadeteküşâdebulunanruhum,kıymettarrisaleleriokudukça,yazdıkçagitgidebirzevk-imânevî,birsaadet-iebedîhazırlıklarıylacoşacak.Coşkunluklarımınhaylidevamettiğioluyor.

Üstadım, işteozamandünya,nazarımdabirhiçten ibaretkalıyor,ebediyete, sonsuza,

saadetâlemlerinekatılmak istiyorum. İşteodakikalarbudünyayıbanaverseler,bu tatlıhülyalarımın bir nebzesini bile vermek istemem. Defolsun gençlik rüyâlarının kâbuslufırtınaları!

Üstadım,duanızamuhtacım.

Zekâi

Fazilet-meâbÜstadım,

Nur sabahı olan Risale-i Nur’dan Birinci, İkinci, Üçüncü, Beşinci, Altıncı, Yedinci,SekizinciSözler’iistinsahederekberây-ıtashih,taraf-ıâlîlerinetakdimediyorum.MezkûrSözlerkikısaolduklarıhâldemefhumlarıbüyük;büyükhislerveulvîfikirbahşediyor.OSözlerkiherbiriayrıayrımecralardancereyanederekbüyükbirderyayadökülenberrakve saf ırmaklar gibi çağlıyorlar. İşte bendeniz, bu çağlayan ırmakların latîf ve ulvîseslerindenhayliderece istifadeediyorve sonlarında,beşeriyetinbaştaâcizlerinin iptilâolduğu emrâza şifa verici eczalar istihsal ediyorum.Kendisini acı, yoksulluk içerisindebunalıyor zanneden ve muhayyilesi inkişaf edememiş kimseleri ikaz etmek emelinitaşıdığımaeminolunuz.

Aziz Üstadım, anlıyorum ki kaybolmuş ümitlerimin, hayatımın semâsında sönenyıldızlarımın ufûlüne teessüf edip, bir fecr-i sabah ararken, bir nur sîma, bir nur sabahkarşımda parladılar. Allah sizden razı olsun ki kıymetli eserleriniz sayesinde hayatınkıymetveehemmiyetinianladım.Busuretlekalbimebiristinadgâh-ımânevîbuldumdiyemüstağrak-ı sürûroluyorum.Hemen,Rabbim,Üstadımızı ikicihandaazizvegayelerinevâsıleylesin,âmîn…

Zekâi

EyAzizÜstad,

Vâkıa, emr-i âlîleri Sözler’in yazılması hususunda acele edilmemesi idi. Fakat hiçmümkünmükikarşımdabillûrîsularakıtanulupınarınsuyundankanakana içmek içinaceleetmeyeyim?Mâlûm-uâlileri,bendenizbuhusustavazifelerdeçokgeçkaldım.Bucihetlerivuzuhilegörüpidrâkederken,mümkünmükioulupınarınbillûrîsularıylaelimiyüzümü yıkamayayım, kalbimi parlatmak için istîcâl göstermeyeyim? Cenâb-ı Hakk’ınazîm bir lütfu ki temin-imaişetim için çalıştığım zamanlar arasında kıymettar risaleleriyazmak için vakit bulabiliyorum. Bu fırsatları kaçırmak istemediğim içindir ki aceleediyorum. İstîcâlimin en büyük sebebi, muhtaç bulunduğum teselliyetkâr nurları, orisalelerde buluyorum. Nasıl ki içerisinde tevakkuf imkânı olmayan tünellerden hariskumpanyalarfazlaseyruseferetmekleiftiharederler.Talebenizdekezâ,ocihan-kıymetrisalelerinekadarfazlaokur-yazarsam,okadaristifade-bahşvemüftehirolacağım.

On Altıncı Mektub’u serâpâ okudum. Her türlü mezâhim ve meşakkate karşıgösterdiğinizsabırvetevekkülemeftunoldum.OSözler’iokudukça,bütünmevcudiyetimbir ıssızlık içinde parlayacak zannettim. Tehâcüm-ü ıztırap için hep güler yüzlü, güzelyüzlüsabırlartemenniettim.

Yirmi Üçüncü Söz, derinden gelen bir sayha gibi insaniyete bağıran ve insanlarainsanlıklarınıihtaredenveenâlimakamlarasahipolmakyollarınıgösterenvekârîlerinitekâmülesevkedenvemeşruaşklardoğuranölmezbir tesellihâtırasıdır.Sözüuzatmayabaşladım.YirmiÜçüncüSöz’ü lâyıkıyla takdirdenâcizim.Çünküo,bir tesellivesâadetmayasıdır.

AhmedZekâi

(Hüsrev’inbirfıkrasıdır.)

SevgilivemuhteremÜstadımefendim,

Bizi maddî ve mânevî tenvir eden, yükselten ve erişilmez feyizlere müstağrak kılanrisalelerinizemalikiyetimden ve lâyık olmadığım hâlde, bu şerefe nâiliyetimden dolayı,Cenâb-ı Hakk’a bînihâye teşekkür etmekte, gerek bu şerefe nâil olmaklığıma vesileolduğunuzdanvegerekseâtiyenbuhusustaüzerimizeterettüpedenvazife-iKur’âniye’demuvaffakiyetkazanacağımızı tebşiretmekteolduğunuzdandolayı,duyduğumpekbüyükbirsürûrlamüftehirim.Üstadım,hakkınızda,hatırınızagelmeyennimetlerinengüzeliyledünyevîveuhrevîmesûdolmanızıhervakitiçinduaetmekteyim.

Muhterem Üstadım, sizi özlemiştim. Aradaki hâinlerin her hususta engel olmaları,şüphesizçokmüteessirediyor.Bugünkühâlyüreklerimizi sızlatıyor, fakatelimizdenbirşey gelmiyor.Nur deryasının feyizli risaleleri kimin eline geçerse, o zâtı kendine ciddîolarakraptettiğigibi,müştaklarveehilolanlararasındadolaşıyor.

73

Hüsrev

(Hüsrev’inSözler’iyazmayabaşladığızamanyazdığımektubunfıkrasıdır.)

MuhteremEfendimHazretleri,

Bu sefer okumaklığımız için irsal buyurduğunuz iki kitaptan birisini Bekir Ağadanaldım.Kitabın birkaç sayfasını okudum.Ve kitabın bir nüshası kendimde kalmak üzereistinsah etmeye başladım. Kitap münderecâtında arada sırada dimağımı alâkadar edenmesâildenbahsettiğiniveküçükmektuplarınpekbüyükhakikatlerikucakladığınıgördümveçokmüstefidoldum.

AltıncıMektub’akadaryazılanSözler’ibir taraftanyazıyor,diğer taraftandayazının

geççeyazılışındansıkılarakokumayabaşlıyordum.Pekçoksürûrbenikaplıyordu.AltıncıMektub’agelince,şugurbettekifirkatinizinenhazinkısmınıtayyettiğinizivebirkısmınında hikâye edildiğini okudum.Okudukça sizinle beraber kalbim hazin hazin ağlamaktankendimi alamamakta idim. Hatta yanımda bulunan valideme dahi okudum. Okurkenvalidem ağlıyor, gözlerinden yaşlar dökülüyordu. Ben de ağlamamak için nefsimecebrediyordum.Diğertaraftandaacabatayyedilenkısmındandabirazyazılsaidi…

Hüsrev

EyÜstad-ıMuazzam,

Atabey’egelenRamazanmeyvesiolanveRamazan-ıŞerifinhikmetlerinibildirenSöz,biziikazvebilmediğimizhikmetleritasrihediyor.OkuduğumherSöz,neşrettiğinizoulvîhakikatler içinâciz lisanımtavsifve takdirdenâcizkalıyor.Vegörüyorveanlıyorumveöyleimanediyorumkibirzamangelecek,buRisalâtü’l-EnvarveMektubâtü’n-Nur,içiniçinateşlenen,feveranedenbirdağgibihararetlenur-feşanbirmenbakuvvetinetesahubedecek.Vebelkideetmiştir.Birdüğmesinebasmaklahertarafıziyayamüstağrakedenbirelektrik dinamosu gibi kendinden çok uzak mesafeleri ikaz ve irşad nuruyla ihâtaedecektir.

Nur’uneskitalebesimerhumLütfi’ninarkadaşı

Zeki

(Hüsrev’inbirfıkrasıdır.)

MuhteremEfendim,sevgiliÜstadım,

Yirmi Dokuzuncu Mektub’un bir kısmını nasıl bulduğum ferman buyuruluyor. Buhususta ne yazabilirim, ne gibi bir fikir dermeyan edebilirim? Risalelerin her birisininnurları bir, fakat mevzuları ayrı, güzellikleri ayrı, latîflikleri ayrı, zevkleri ayrıdır. Burisalenin nuru diğer risaleler gibi her tarafı parlak, her köşesi güzeldir. Bilhassa,ruhlarımızısızlatan,kalblerimiziağlatanbuhâl-imüessifedolayısıyla,sevgiliÜstadımdanbir şifa-yı âcil bekliyordum. Bu şifayı, Yedinci, Sekizinci, Dokuzuncu Nüktelerbeklediğimdevâyıvermiş isedebinlermaslahatve faydaları içindeyalnızbirmaslahatiçin bile olmadığı hâlde tebdil edilen şeâir-i İslâmiye’den bazıları, bizi çok meyus vemüteessirediyor.

Fakat, sevgili Üstadım, zaman takarrüb etmiş olmalı ki bir taraftan mülhidlerintecavüzleri ziyadeleştikçe, diğer taraftanmuhteremÜstadımızın,Kur’ân’ın feyziyle nâilolduğu hakikat deryasından kükreyip gelen gizli hakâiki izhar etmesi bizim sevincimiziartırmaktadır.Mademçiçekleri görmek için baharı beklemek zarureti vardır; biz de onaşiddetlevesabırsızlıklaintizaretmekteyiz.

Hüsrev

(Hüsrev’infıkrasıdır.)

Sevgili,muhteremÜstadım,kıymettarÜstadım,

BekirAğaylagönderdiğinizmektuptanduyduğumsürûru tarif etmek,benimgibiâcizbirtalebeninnelisanıvenedekalemininhaddideğildir.Sevincimdenmektubunuzutakbilediyor,ruhumsizinleyaşadığıhâlde,cismenuzakbulunduğumuzdanağlıyordum.Zamanoluyor ki gözlerimden dökülen yaşları yazı yazmak veyahut risaleleri okumakla teskinedebiliyordum.Zamanoluyor, kalbimmütemadiyen ağlıyor, ah sevgiliÜstadım!Sizdenpek büyük istirhamım budur ki beni affediniz. İki-üç seneden beri dünyayı sevmezolduğumhâldekurtulamadığımdançokmüteessirim.Issızsahralar,susuzçöller,ruhumunbirermeskenioluyor.Hayalenoralardadolaşıyorum.Güyabirşeyarıyorum.

Evet, bir şey arıyorum. Heyhât, aradığım hem çok yakın, hem çok uzak görünüyor.Bilmiyorum, daha ne kadar zaman bu hâl içerisinde çırpınacağım. Evet, yine pekçokmüteşekkirim. Nasıl teşekkürüm hadsiz olmasın? Henüz bir sene oldu; iki gece birbiriüstüne gördüğüm iki rüya-yı sadıkada, temelleri atılmakta olan büyük bir gülyağıfabrikasınınkâtipliğinetayinedilmişveişemübaşeretetmiştim.Burüyatarihindenikiaysonra risaleleri yazmaya başladım. Ve bilhassa Yirmi Sekizinci Mektub’un Yedinci veSekizinciMeseleleri’nde,hizmetimizinmakbuliyetiverıza-yı ilâhîdahilindeolduğupekaçık bir lisanla yazılması, âciz talebenizi de dilşâd etmiş bulunuyor. Sevgili Üstadım,Allahsizdenebedenrazıolsun.

Hüsrev

EyAzizÜstad,

BudefayazmayamuvaffakolduğumüçmevkıftanmürekkepOtuzİkinciSöz’überây-ıtashih takdim ediyorum. İşbu kitabın, nazar-ı âcizîde giranbahâ bir hazine olduğunuyazmaya,bilmem,lüzumvarmı?Dünyanınölçülmekimkânıolmadığınısöyleyenzâtvefikr-i beşerin nâmahdut bir arazi olduğunu iddia eden adam ne doğru söylemişler! Bunoktada fikrim, gittikçe inkişaf eden efkârımın ve dar muhayyilemin genişlemesindenmütevellitbirfikirdir.Dünyanınölçülmezbirboşlukolduğunuvefikr-ibeşerinnâmahdutolduğunu izah maksadına müstenit değildir. Demek ki her risaleden ruhum ayrı ayrıgıdasını alıyor. Otuz İkinci Söz’ün kalbime ve ruhuma bahşettiği safâ-yı sermedî vecâvidânîdeğilmikibuuzunmektubumlamesruriyetimiizhariçinsizitâcizetmemebâdioluyor. Hülâsa, tatlı bir sermestî içinde hayatımdan memnunum. İnşaallah, duanızhimmetiyle,böylemeşrubirsermestîiçindehayat-ıebediyeyevâsılolacağıminşaallah.

AhmedZekâi

(Hüsrev’inbirfıkrasıdır.)

Çokmuhterem,sevgiliÜstadım,

YirmiDokuzuncuMektub’unÜçüncüKısmı’nıokuduk.Mektupmünderecatıhepimizişevke getirmiş, sevinçle her tarafımızı doldurmuştu. Kur’ân-ı Hakîm’in bazı âyâtındançıkan kıvılcımlarıyla, bir taraftan aklı gözlerine inmiş olan maddiyyûnlar ve emsâlitabakasına karşı, Mektûbatü’n-Nur ve Risalâtü’n-Nur’la meydan okuyarak onlarınkafalarına hakikat tokmaklarını vurmakta ve diğer taraftan onların kalblerini pek parlakfeyizleriyledoldurmaktadır.

Onsekizbindeğil,sevgiliÜstadımınbuyurduklarıgibi,yirmisekizbinâlemebakanobüyük Furkan-ı İlâhî’nin, bugünkü asırdan başka gelecek asırlara da bakan vecihlerininbazı mühim noktalarına işaret edilmesi ve lafzullah üzerinde vâki tevâfukatın gözeçarpacakvenazarıcelbedecekşekleifrağedilmesivebazıkelimelerdegörünenmânidartevâfukatın güzellikleriyle meydana çıkarılması hakkında vâki Üstadımın fikirlerine,haddim olmayarak, yine Üstadımdan aldığım kuvvet ve cesaretle iştirak ediyorum. Veböyle bir Kur’ân-ı Kerîm’in yazılması hakkında vâki olacak her fedakârlığa hazırolduğumu,utanarak,baştanayağakadarbeniistilâedenbusürûrunverdiğihâlet-iruhiyeüzerine arzediyor ve ayrıca diyorumki: SevgiliÜstadıma istenilen şekilde kendi elimleyazılmışbirKur’ân-ıKerîm’iyazıp takdimetmeyiçokarzuediyorum.Fakatmeseleninmüstâceliyetini düşünemiyordum. Ve bir de diğer kardeşlerimin bu şereftenmahrumiyetidirkibufikriminvebuarzumunkabulündeısraredemiyorum.

Evet, sevgiliÜstadım, inşaallah, zaman takarrübetmiştir. İnşaallah,mev’ûdvaktebizde erişmiş bulunuyoruz. Artık sebep, Selef-i Sâlihîn’in Kur’ân’a hâşiye olarak bir şeyilâve edilmemesi hakkındaki kararlarının zamanlarına ait bulunması ve ulemâ-yımüteahhirînin müsaadeleri de Arapça’nın tahsili cihetine gidilmediğinden ileri geldiğikanaatini taşıyarak, Arapça’nın okumak ve yazmak istenilmediği bir zamandabulunuyoruz.Binaenaleyh,Kur’ânhakkındasevgiliÜstadımındüşündüklerinepekbüyükbir ihtiyaç olmakla beraber, bu güzel ve pek büyük bir emr-i hayra kapı açan bu işinhemenikmaledilmesiiçinherşeyetercihedilmesiricaveistirhamındayım.(SaatçiLütfiEfendikardeşimdebukanaattedir.)

SevgiliÜstadım,Allahsizdenhemebediyenrazıolsun,hemdeherbirhayırlıişinizdemuvaffak etsin, duasıyla Cenâb-ı Hakk’a müteşekkir olduğum hâlde size olanminnettarlığımıarzedervedâmenleriniziöperim,muhteremefendimhazretleri.

Hüsrev

EyÜstad,

Kur’ân’ınbirmâkesiolanyazdığımrisaleler,seninnebüyüküstadolduğunukabulveteslimekâfidir.SenkieyazizÜstad,İslâmiyetüzerineçökenzulmetvegafletperdelerinirisalelerinleyırttın.Omülevvesperdeleraltındakiennurluhakikatlerimeydanaçıkardın.Senin sarsılmaz azmin, kahraman metanetin, ârâmsız sa’yin semeresiz kalmadı.Anadolu’nunortasınaöylebir âb-ı hayat çeşmesi açtınki74(Hâşiye-1) bu çeşmeninmusluklarıyazdığınız Risaleler’in, neşrettiğiniz eserlerin hakâikidir. Menba ve mâdeni, bâkî olanKur’ân-ıHakîm’inbahridir.Birgünolupbudâr-ıimtihandansaadetâlemlerinegöçtüğünzaman, kıymettar eserlerin seni nâmınla beraber yaşatacaktır. Ne mutlu, senin açtığınçeşmeninkıymetinitakdirleonamuhafızvemüdâfiolanveicabındaeserlerininahkâmınıilânvetelkinuğrundabincanlahayatınıfedâyamüheyyâolan,candansevdiğintalebelerinvar. Uhrevîler diyarında olduğunuz zamanlarda dahi sizin ruhunuzu muazzeb edecekhareketlerdebulunmayacaklarınaeminolunuz.Birçokesrar-ıKur’âniye’ninanahtarlarınışimdidentalebenizetevdiettiğinize,onlarcanlabaşlasizeminnettarvemüteşekkirdirler.Bugün saçmakta olduğunuz feyizli nurlar, beşeriyetin hakikî insan olanlarını pâyânsızsürûrlara istiğrak ederek,mükellef oldukları vezâifi bildiriyor.Hizmetiniz inkâr edilmezveseninfedakârlığınazîmdir,azîmdir.

AzizÜstad,hizmetingöklerdegezsin75(Hâşiye-2) ve sizdestanlardageziniz.FedakârÜstad,diyanettenmedetalmayan,ehl-igafletingafletini ziyadeleştirenedebiyatdenilenmüthişsarhoşluk, ancak ve ancak sizin âsâr ve telkinleriniz sayesinde mündefî oluyor. Dinsizmilletler pâyidâr olamayacağı ve hatta insaniyeti bile öğrenemeden dünyadan gelipgeçeceklerini pek mâkul ve mantıkî delillerle isbat ettin. Eserlerin, ruhun gibi ulvî veihatalı.

Sevgili Üstadım, müsterih olmalısınız ki sizin sa’yiniz beyhûde değildir. Lâyemûtrisalelerin ilelebed kıymetli ellerde gezecek. Bugünkü dinsizlere haddini bildirecek. Vebelki imandahibahşedecek.Zaten sizin talebinizbudeğilmi?Emeliniz, gayeniz, imandairesinde ikaz ve irşad hedeflerine yetişmek değil mi? Felsefe mezbelelerinde nâlân,sürünenedepsizler,elbettehakikîedebiveedebiyatısizineserlerinizdebulacaklarınaaslaşüpheyokturkiböyleolacak.

SizdeartıkmuhteremÜstad,muhtaçolankocabirmilletetarifvemikyaskabuletmezbir hizmeti îfâ etmiş bulunuyorsunuz.Bumillet, bu toprak, bu vatan hiçbir zaman sizeolanborçlarını ödeyemezler.Dilerimkibu azîm,kudsîhizmetinizinmükâfatınıCenâb-ıHaksizepeklâyıkbir tarzdaihsanetsin.Dünyaveâhirettesizdenvebizimgibiâcizvekusurluhizmetçilerindenrazıolsun,âmîn…

Lütfi’ninarkadaşı

(Hüsrev’infıkrasıdır.)

SevgiliÜstadım,

Yorucubirkuvvetlegecevegündüzbenidüşündürenvefakathiçdekıymetiolmayanvaziyetten kurtaran mektubunuzu aldığım vakitten beri, sürûr içinde, Cenâb-ı Hakk’abînihâyeteşekkürlerimitakdimediyorvebeşvakitte,eltâf-ıilâhiyeyemazhariyetiniziduaediyorum.Bilhassa sevincimi artıran keyfiyet, Cenâb-ıHakk’ın sırf hizmet-iKur’ân’daistihdametmesininiş’arbuyurulmasıdır.

MuhteremÜstadım, vaziyetimden çok çokmemnunum.Artık emr-i âlilerimûcibincehiçbir şey düşünmüyorum. Düşündüğüm bir şey varsa, o da Risale-i Nur’dan Sözler’iikmal etmek, bunlardan istinsah ederek arkadaşlarımızın çoğalmasını temin etmek içinlâyıkıylaçalışmaktır.Bununiçin,kendimdegördüğümâriyetveemanetbirvarlığadeğil,belkiCenâb-ıHakk’ınkudretvelütuflarınaistinadediyorum.

MuhteremÜstadım,yazdığımOtuzİkinciveYirmiYedinciSözleri takdimediyorum.YirmiYedinciMektup’taarkadaşlarımızınihtisâsatlarınıokurken,bilseniz,nekadarsürûrduyuyorum. Yekdiğerine, ayrılmamak için kıymetsiz maddî iplerle değil, kıymetli vemânevîiplerlebağlanmışbirailevebircemaatefradınınhissedeceğisevinçlemütelezzizoluyorum. Şüphesiz, zât-ı Üstadâneleri başımızda olmakla beraber, büyük olanlarımızağabey ve beraber olanlarımız da kardeşlerimiz olmuşlardır. Veyahut ben bu cemaatiniçerisine dahil olduğumdan, fevkalhad bahtiyarım.Kur’ân-ıMübîn’in nurlarının ahz veneşrihususunda,sevgiliÜstadımız,şahsiyetinizvasıtakılınmasındandolayıdırkisizibizeverenCenâb-ıHakk’aminnettarlığımızıtahdidedemeyiz.

Hüsrev

(Sabri’ninbirfıkrasıdır.)

Eyyühe’l-Üstadü’l-Muhterem,

Bi’l-istinsah takdim-i huzur-u fâzılâneleri kılınanYirmi SekizinciMektub’unYedinciMeselesi tam zamanında izhar-ı endam etmiştir. Şu mübarek eser Risalâtü’n-Nur veMektubâtü’n-Nur’unbirnevi tarihçeleriolduğugibi,diğercihettendeâsâr-ıpür-envârınsenedât ve berâhin-i kat’iyeleri hükmünde görülmekle beraber, üç seneden beridimağımdamahsusvemahfuzbirçokihtisasatıdabukerezâhireçıkarmıştır.İşteKur’ân-ıAzîmüşşân’ın derece-i kudsiyet ve ulviyet ve nuraniyeti böyle elmas ve mücevherat-ımâneviyeyicâmibulunduğu,bumeseleveemsâlimesâildenanlaşılmıştır.

Evet,şuhakikatideitirafetmeklâzımkibirmücevherathazinesinekadarzenginvenekadar yüksek bir servete mâlik olursa olsun, bâyii, dellâlı, usûl-ü bey u şirâya âşinâolmazsa,zilyedbulunduğukıymettarhazineninmüştemilvemuhtevîbulunduğuemtiayı,lâyıkıylaâlemeilânveenzâr-ıâmmeyevazedemez.Binaenaleyh,şudevr-imüşevveşte,hakâik-iKur’âniye’ninhakkıylabeyuşirâsınıyapandellâl-ıKur’ân’ındeğilaltısenedir,belkikırksenedenberiehl-iİslâm’ahitâben,

76

fermân-ı rabbânîsiyle nidâ etmeleri, bilumum envâr-ı imaniyeye muhtaç ümmet-iMuhammed’imedyûn-uşükraneylemişveeylemektedir.

Sabri

(Sabri’ninfıkrası.)

Eyyühe’l-Üstadü’l-Muhterem,

BukereYirmiYedinciMektub’unİkinciZeylini,YirmiSekizinciMektub’unBeşinci,AltıncıMeselelerinibilistinsahasılmaa-surettakdimediyorum.BendeleriYirmiYedinciMektub’untelifvetesisvetertibindeçokmühimbirisabethissediyorumkibumektubuntelifindeki gaye, katiyen mektup sahiplerini ilân ve teşhir olmadığı, belki muhtelifü’d-derecât zevi’l-efkâr ve elbâbın her biri, Nur’ların ancak yüzde birer hâssalarını vefevâidini görerek, dellâl-ı Kur’ân’ın bir dereceye kadar nidalarını taklide çalışmaları,ayrıcabirzevkveletâfetihsasediyor.

Nurderyasınıgörmeyenbazıkimselermüştâkanesoruyorlarki:MensupbulunduğunuzNureczahanesindenegibimuâlecâtvarveasılmevzularınedir?EvvelcebusuâlekarşıRisaletü’n-Nur’u mümkün ise birer birer göstermeye, değilse aklım erdiği kadarsöylemeye mecbur idim. Şimdi ise, Risaletü’n-Nur’un yüzde on nisbetinde mevzuunumümkünmertebe ifadeyehazırım.Venîmbir fihristini andırırYirmiYedinciMektub’uveriyorvebildiriyorum.Cüz’î-küllîmaksadımıbildirebiliyorum.Nur’larınekseraksamıvücudageldiktensonraYirmiYedinciMektupâdetaişarettabancasıgibiendahtedildi.Vehem de Nur deryasının askerleri beyninde bir nevi müsabaka vazifesini de gördü. Hermüntesipmeşher-iNur’aazçokhünerinidöktü.

Sabri

(Sabri’ninfıkrasıdır.)

EyyühelÜstad,

Îd-isaîd-ifıtrînizitebrikvebilvesiledestvedâmen-ikerîmaneleriniöperim.

Efendim, her an Nur’larla tegaddi eden ruh-u âcizânem, yine evvelki Cuma günümugaddîbirnuramuntazıriken,YirmiDokuzuncuMektub’unÜçüncüKısmınıihsanveirsalbuyurulmaklafakirtalebenizmüşerrefvemüstefidveminnettarkalmıştır.Birsaatlikmisafir kalan bu eser-i kıymettar ve mânidarı hemen Abdullah götürdü. O rüya-misalgördüğüm eserin, bir haftadan beri dimağımdaki kıymettar nakışlarını ve mânidarmeallerini,aczimdolayısıylaifadeedebilmeyeiktidarımyok.

Şu kadar arzedebileceğim ki bu burhânî, senedî, şuhudî, velhâsıl kâffe-i esbab-ısübutiyesiaslındamünderiçvemüştemilbulunankıymettareser,umumRisale-iNurve

Mektubatü’n-Nur’ungüneş-misali’câzları,âlemlerihayrettebırakankerametleri,dostvedüşmanınitirafvetakdirinikazananâsâr-ısâbıka-yınuraniyeninnekadargüzelliklerivemeziyetlerivarsa,sankibukısımdaiçtimaetmiş.Veyahutşöylediyebileceğimkihernezamannurlardanbirrisalegörsem,bugibiveyahutdahaziyadebirzevk-ihakikîvesürûr-unâmütenâhigörüyorum.Şuhâldebuacipmahsusatvemeşhudat,ancakNur’laraaitvemünhasırbiri’câz,kezâlikNur’laramahsusbirkerametidirdemekte,ehl-iimancakâmilbirkanaatmevcutbulunacağınaeminim.Bilhassa tevâfukatı, tefsiratıgösterilerek tahririmusammemvemenvîbulunanKur’ân-ıAzîmüşşân’ı,umumehl-iimanvetevhidkemâl-ihâhişle ve nihayetsiz hürmetle karşılayacakları bedâhette olduğu gibi, birçok kimselerinde,âhirömürlerindeyenidenokumayaşevkvegayretgösterecekleri,birihtimal-ikavîdir.Dahaniceemsalinâmesbukâsârınvücudagetirilmesini,bütünruhumladilerveCenâb-ıMün’im-iHakikî’denmuvaffakiyetlertemennieylerim,efendim.

77

HâfızSabri

(Sabri’ninfıkrasıdır.)

Üstad-ıÂlîşânımEfendim,

Şu iki geceden iğtinam edebildiğim vakitlerde, Yirmi DokuzuncuMektub’un BirinciKısmı’nı istinsahederek,kendinüshamıAliEfendiyeveaslınızât-ıÜstadânelerineiadevetakdimediyorum.Şubiraydanberi,ruhlarımızateşemâruzçimengibiyanık,küskün,solgunbirvaziyetteolup,hattaekserarkadaşlarla,bumeselehakkındanehatt-ıharekettakip edeceğimizi mektupla muhabere ve müşavereye başladık. Ve bu tarafta Üstad-ıÂzamımıza en yakın bendeleri olduğu için, şifahen veya tahriren bu bapta mâruzattabulunmak emelinde iken, budertlere birer iksir, ilâç ve cevab-ı şâfi olanYirmiYedinciSöz’ü,birkatdahamuvazzahveoldukçaşümullübircevâb-ıâliyibizlereihsanedenvekısacıkcümlesinâmütenâhihakâik-imaânîyicâmibulunan,“bahr-imuhît-ikebir”tâbirinemâsadak olan her bir cümle-i Kur’âniye şu kısımda, bilhassa Beşinci, Sekizinci veDokuzuncu Nükteler’de asrın kuru kafalı, müflis, felsefeci şeytanlarını gemlemiş, iskâtetmiş,dahadoğrusubütünbütünilzamveruhlarımızıdatenvirvetesrirvetesellietmiştir.

Üstad-ıMuazzezim,Kur’ân-ıAzîmüşşân’ın,nederecelerdezenginbirhazine-irahmet-iilâhiye bulunduğu vâreste-i arz olup, o hazine-i kudsiyenin muhtevi bulunduğu envâ-ıtürlüelmasvepırlantalarıçıkartmakvebilvesilebizimgibimuhtaçolanlaradaverdirmekhususunda,Nur’larKülliyatı’nınekserisinde tambirmuharriklikvazifesinideruhteedenÜstad-ı SâniHulûsi Beyefendimi, teşbih ve tâbiri caizse, saatçilerde bulunan yıldızvârisekiz-on ağızlı saat anahtarlarına benzetiyorum ki o müteaddit ağızlı anahtar, âlemdemevcuthersaatitahrikeder,işletir.Mümâileyhbeyefendimdeaynenohâldeolup,emsâligörülmemiş ve duyulmamış birçok mesâil-i mühimme-i hakikiyeyi Hazreti Kur’ân ve

dellâl-ıKur’ân’danistiyor.

Şuasırdahazine-ihâssa-yımâneviyeninhazinedar-ıbînazîride,okıymettarsâilineenkıymettar ve ruha tambir gıda-bahşmevâdd-ımâneviye-iKur’âniye’yle i’zaz ve ikrâmederken,ohalkayalâyıkvemüstehakolmadığımhâlde,fakirdegıda-yıruhânîmiârâmsızalınca, o mevâidi ihsan edene de getirene de isteyene de hadsiz medyûn-u şükrankalıyorum. Bu defaki aldığım lütufnâme-i ekremîlerinde, gücenmesini hazır farzederek,“Mektupla muhabere etmiyorum.” buyuruluyor. Bu hususta kalb ve ruhuma “Nedersiniz?” dedim. “Estağfirullah, sadhezâr estağfirullah! Biz ölmüştük, lehülhamd, bizetaze hayat bahşedildi. Gücenmeye hiçbir cihetle hakkımız yok. Vazifemiz olan duayadevamveteşekkürborçluyuz.”cevab-ıhakgûyânesiniruhumdanaldım.

HâfızSabri

(HulûsiBey’infıkrasıdır.)

Eyyühe’l-Üstadü’l-Muhterem,

BukereYirmiDokuzuncuMektub’unDört ilâDokuzuncuNükteleri’nihâvimübarekmektubunuzu, Yirmi Sekizinci Mektub’un Yedinci Meselesi’nin sırr-ı azîm-i inâyetbeyanındaki hâtimesi namını verdiğiniz vemu’ciz-nümâRamazanın hikmetlerini beyanedenYirmiDokuzuncuMektub’un İkinciKısmı’nı vemünevver hâtem-i i’câzı kemâl-işükranla aldım. İştiyakla, lezzetle, zevk-imânevî ile defaatle okudum.Fakat iki haftayayakındır ki cevap yazamadım. İşte bu mübarek Cuma günü, hem Nur’lardan aldığımfeyizleri, tesellileri, hem kalbî teessüratımı icmâlen arz maksadıyla, bu varak-pâreyitahrîrelütf-uHak’labaşladım.

Evvelen,YirmiDokuzuncuMektub’unaltınüktesiyleKur’ân’ınhakikîtercümesikabilolmadığını, imandanzerrekadarnasibiolana,YirmiBeşinciSöz’dekiburhanlarazeylenisbat ediyor. Ve şeâir-i İslâmiye’yi gayet güzel bir üslûpla tarif ve mütâlaa etmekleberaber, ulemâü’s-sû ashabına çok mükemmel ve mânevî tokat aşkediyorsunuz. Venihayette,mektuptakihakikatlerinKur’ân’dangeldiğineaklı takvim için,onunbelâgat-ıi’câzveîcâzınaimtisâlen,

78

âyet-ikerîmesininazaravaz’ediyorsunuz.Bubîçâreduacınız, talebeniz ibrazve irsalbuyurduğunuzNur’larınmütâlaasında,müsbetvemenfîikitesiraltındaneyapacağınıveneedeceğinişaşırıyor.Çünkümânevîvazifemiziîfâedemiyoruz.Çokazvedarbirmuhiteneşredebiliyoruz.Bid’at ve dalâlet her gün artmakta, ahkâm-ı İslâmiye’ye, sünnetlerdenbaşlayarak ve Kur’ân hedef tutularak, çok insafsızca hücum edilmekte olan böyle birzamandavetambuyaralaramünasipmerhemolacak,bunurluveşifalıeserlerinmahduteşhas arasında ve yalnız bu zavallıların ümit ve imanlarını takviye edecek vaziyettekalmasıteessürüartırmaktavedergâh-ıilâhîyeilticadanbaşkaçârebırakmamaktadır.

Evet,kat’îkanaathasılolur;hattadikkatlebakılsagörülüyorkibusaray-ıâleminkırâzahatve-behatve yaklaşmakta.Her saat çatısından tuğla, duvarından bir kerpiç, sıvasındanbirparçakopmakta,hatta lâmbasının ışığıazalmaktadır.Eksilmez,yıpranmaz,yıkılmaz,değişmez zannolunan bu kervansaray elbette eskiyecek, yıpranacak, yıkılacak vedeğişecektir.

İşte, beşere, bilhassa müslümanlara ârız olan ve alettevâli artmakta olan zaaflar, buneticeyi tâcil ediyor, mütâlaasındayım. Fakat, irşad buyurulduğu üzere, madem kineticeyledeğil,hizmetlemükellefiz.Ohâlde,ümidimizikesmeyerek,sabırvesükûnladuaveniyazladergâh-ı ilâhîdenyalvarmalıyız. “Muhît ilimvezevalsizvenihayetsizkudretsahibiolanHâlıkımıziyiyapar,iyiliklerhalkbuyurur,inşaallah.”demeliyiz.

Yirmi Sekizinci Mektub’un Yedinci Meselesi’nin Hâtimesi, gaybî işârât hakkında,ihtimalen dahi olsa her türlü evhamı izale etmek maksadıyla yazılmıştır. Sıddıkınız,elhamdülillâh, mübarek eserlerde delâlet ettikleri manalarda, işaret ettikleri hakâikte,bütünmevcudiyetlekabulvetasdikvekudsîmaânîsinidercanetmektenbaşkabirhisaslataşımamıştır.NasılkiazizÜstadımızbuKur’ânîcevherlerikendisinegöstermekle iktifaetmiyor ve muhtaçlara da “Bakınız, görünüz, istifade ediniz; siz de muhtaçlara,müştaklara,mütehayyirlere göstermeye vasıta olunuz.” buyuruyorlar. Bu fakir talebenizbu emre “Alerre’s-i ve’l-ayn, sem’an ve tâaten!” demiş. Ve –alâ kaderi’l-imkân vemütevekkilen alellah– bu emel uğrunda hizmette bulunmayıminnettarâne arzu etmektebulunmuştur. Binaenaleyh gaybî tevâfuk hakkındaki bu müdellel ve muknî beyanat dayerindedir, fazla değildir. Bu da herhalde lâzımdır. Buna mutlak ihtiyaç vardır veyaolacaktır. Gösterilen misalden de anlaşılıyor. Özene bezene yazılmış, senelerle emeksarfıyla cemedilmiş, toparlanmış, tefsir kavâidine siyak ve sibak-ı kelâm gözetilerek,muhtemelenbazı yerlerindekesret-i istimâl sebebiyle, hâh-nâhâhnazar-ı dikkate çarpantevâfukvemuvâzenetedean-kasdin ihtimamedilerek,emniyetlevücudagetirilmişolanbir tefsir iledoğrudandoğruyahazâin-imukaddese-iKur’âniye’den,buasır insanlarına,müslümanlarına göre nebeân, feverân ve lemeân eden nurlu âsârdaki gaybî muvafakat,muvazenetkıyasedilebilirmi?Asla!..

Hâtimedeki Ahmed Galip Bey’in fıkrası hoştur. Bu fıkranın Hazreti Kur’ân’a vemahzen-i esrar-ı ilâhiyenin bir nevi nurlu reşahatı ve lemeâtı olan Sözler’e nisbeti,güzelliğini arttırmıştır.Allahbugibikardeşlerimizinadedini çokarttırsın.Vecümlesini,bumeyandabufakir-ipür-taksîridemuvaffakunbilhayrbuyursun,âmîn…

Yirmi Dokuzuncu Mektub’un İkinci Kısmı, Kur’ân’ın has dürbünüyle bakılmaksuretiyle, Ramazanın hikmetlerinden dokuzu mükemmelen ve emsalsiz tarzda beyanbuyurulmuştur.AllahsevgiliÜstadımızdanrazıolsun.BuseneburadaRamazan-ıŞeriferiayet, evvelki senelerden zâhiren ziyade idi. Gönül arzu ederdi, keşke bu âli eser, buRamazandan evvel elimize geçmiş olaydı! Seyyidü’r-Rusül, Nuru’l-vücûd EfendimizHazretleri (sallallâhu aleyhi ve sellem) 79 buyurdukları mâlûm-u fâzılâneleridir. İşte bu

sebeple, azlığından müteessir olduğum buradaki cemaatimize tam vaktinde okumaksuretiyle, bu emr-i celîl-i nebevîyi de yerine getirmiş olurduk. Fakat bu şereftenmahrumiyetimiz, maddî uzaklığından ileri gelmiştir. Çünkü Kur’ân’ın madem ki ilknüzûlü şehr-i Ramazanda olmuştur. Bu asırda ve şu zamanda da, o mübarek âyetin80

hikmetlerihakkındaeseryazılmasınınbuaydaolmasıensebvealâdır.Cenâb-ıHakemsal-ikesiresiyle,hayırlısıylacümlemizimüşerrefbuyursun,âmîn…

Hâtem-ii’câz,hizmet-iKur’ân’dakikıymettarkardeşlerimitanıttırdı.Veşugüzelnurlubeytihatırlattı:

Âyinedirbuâlem,herşeyHak’lakâim,

Mir’ât-ıMuhammed’den,Allahgörünürdâim.81(Hâşiye)

Veşufıkrayısöylettirdi:

Âyinedirbuhâtem,herkessıdkilehâdim,

Mir’ât-ıÜstaddan,Kur’ân’dırgörünendâim.

AllahüZülcelâlcümlesindenrazıolsun.Bumübarekmir’âtınboşköşesine,bubeyitleimzamınkonulmasınıtasvib-iârifânelerinearzederim.

Hulûsi

(BinbaşıÂsımBey’inRisaletü’n-NurSözlerihakkındatemsîlettiğibirfıkradır.)

Münezzehtirşuûnattan,hepilham-ıilâhîdir,

Okurkennuralırvicdan,sütûr-ubî-tenâhîdir,

Riyâdan,kibirden,hermeâsîdenmünezzehtir,

Kelâm-ılâyezâlîdengelenbirnur-umüferrihtir.

Nasılbirvecdiçindeanladımbilsen,buâsârı,

Bu,âyetlergibinuranîvelâhutîbuefkârı,

Meâsirmi?Esermi?Müncelî,yoksamüessirmi?

İlâhîbir“sirran”danberkuran,hayret-fezâsırmı?

Anılmaz,anlatılmaz,sırr-ıvahdettenhaberlerdir.

Seneygafilbeşer,bilnefsini,görkineşeylerdir.

Bütünkevnvâlihvehayrandüşündükçeserencâmın

Kerîmhayretle,hürmetleanarnâmın,büyüknâmın.

Âsım

(HulûsiBey’infıkrasıdır.)82

Eyyühe’l-Üstadü’l-Muhterem,

Geçen haftaYirmi SekizinciMektub’unBeşinci veAltıncıMeseleleri isimlerini alanbiri şükre, diğeri harem-i şerif suâline cevap olan iki eser-i âli’l-âlînizi kemâl-i şevklealdım,zevklemütâlaaettim.Çoksusamıştım.Şükredairçokderinmanalı,şekergibitatlı,şeker şerbetinizi besmeleyle içmeye başladım. Bu âciz talebenize nimetlerinin hadd üpâyânı olmayan ol Hâlık-ı Kerîm, ol Mün’im-i Hakîm, ol Rezzâk-ı Rahîm (celle celâlüh)Hazretleri’ninNur’larnamıaltındakiin’amveihsanınakarşı 83 84dedim.Vemânevîsusuzluğumu,elimermez,gücümyetmez,nazarımerişmez,hülâsaacz-itamiçinde,fakatrahmetinden ümit kesmediğim bir hâlde iken, ol Rahmânü’r-Rahîm Hazretleri’ninmuazzez Üstadım vasıtasıyla teskin ettiğine, yüz binler hamd ve şükür eyledim veedeceğim. Mübarek Sözlerinizde öyle kudsî feyizler var ki sanki talebenizin alâkaylamütâlaaedenveya istimâeyleyenlerielinden tutuyor.“Bak,bu,bumanayadelâleteder.Şu, şunun içindir. Bundaki maksat ve gaye ve hikmetler şunlardır. Gel, daha yukarıgidelim, daha ilerleyelim.” diye, menbadan menbaya, etekten tepeye, izden yola,hakikatten mârifete götürüyor, çıkarıyor, ziyaret ettiriyor, istifade ve istifâzaettiriyorsunuz.Budefa,buseyrileşükürnehrininmenbaınaşükürdağınıntepesine,şükürçığırının şehrâhına, şükr-ümutlaktaki hakikatlemârifete götürüyor.Vemebdede olduğugibi,müntehâda

“Dertarîk-ıacz-mendi,lâzımâmedçâr-çiz;

Acz-imutlak,fakr-ımutlak,şevk-imutlak,şükr-ümutlakeyaziz!”

buyuruyorsunuz.Bizde 85diyerekmukabeleediyoruz.Duavesalâvâtlabukudsîseyahatenihayetveriyorsunuz.

İbraz buyurduğunuz pek âli şefkatten yüz bulanmuhtaç ve âciz talebeniz, Üstadınınnazarınıbaşka tarafaçevirecekbir suâlecüreteylediği için,“Gel,haydi,Harem-iŞerifegirelim.Oranınbugünkühâliniveesbabınıbirazanlatayım.”demeknev’indenolanYirmiSekizinciMektub’unAltıncıMeselesi’nideokudum.Çokistifadeettim.Allahsizdenrazıolsun.

Hulûsi

(HulûsiBey’infıkrasıdır.)

Bu defa lütuf ve inâyet buyurulan, Yirmi Sekizinci Mektub’un Yedinci Meselesi’nihürmetle aldım.Tâzimlevedefaatlemütâlaa ettim.Ayrıcabirdefayeni talebenizHâfızÖmer Efendiye ve bir defa pederim ve eski hocalarımdan İbrahim Efendi ve bir

dostumuzavebirdefadaFethiBey’eokudum.İnşaallah,yineokurveokuttururum.Bumübarek mektubunuzla başta şu bîçâre olduğu hâlde, dinleyenlerin ahvâl-i ahîredolayısıylakalblerindehâsılolanmânevîyarayaçokmükemmelvemünasipbirmerhemvurdunuz.

86nass-ıcelîlinihatırlatarak,Allah’ınlutfunaveHabîb-iEkrem’inin (aleyhissalâtüvesselâm)ruhâniyetine,Kur’ân-ıAzîmüşşân’ın 87devamettiğineşüphekalmayan,i’câzınadehâletvehakikîsabırlabuacılaramukabeleederseniz,inşaallah,yakınvenurluistikbalemazharolursunuz,gibihakikatenpekazîmbirmüjdevermişoldunuz.Bîçâregân-ı ümmete, izn-i ilâhî ile beyanbuyurduğunuz i’câz-ıKur’ânhürmetine,AllahüZülcelâlmuhterem Üstadımızdan ebeden razı olsun. Ve Hazreti Kur’ân hesabına intizarbuyurduğunuzümitlerinizi,an-karîbmübeddel-ihakikatvemüminleredeselâmet-iimantevfikbuyursun,âmîn…

Yirmi Sekizinci Mektub’un Yedinci Meselesi’ni almazdan evvel, mübarek Sözler’lealâkadar olmayan zevata, defaatle Üstadım altı-yedi seneden beri şöyle buyurmaktadır:“Kur’ân’ın sûrları yıkılmıştır. Bütün hücumlar Kur’ân’adır. İmanı kurtarmakzamanıdır…” İşte, yavaş yavaş bu beyanatın sıhhati, her gözü ve aklı olan mümintarafından tasdik edilecek hâdisat zuhur etmektedir, diyordum. Bu mektup, bu bîçâretalebenizinÜstadınınemirlerinitebliğdesadıkolduğunuisbatetmekleberaber,evvelcedearzettiğimvecihle,mektuplarıalmazdanevvelhatırımagelen,hattalisanımakadargeçençok meseleler nev’inden olduğuna şüphem olmadığı için, bunu da i’câz-ı Kur’ân’danaddediyorum.Tevâfukatta, bendenizdeki nüshadada ekseriyetlemuvâzenet vardır.Evet,hangicihettenbakılsainâyet-iilâhiyeayanbeyangörünür.

MuhteremÜstadım,rahmet-iilâhiyeilebirhakikatidahayakînenanladım.Odaşudurki: İlk şeref-i mülâki olduğum zamanda verdiğiniz ders, bütün risale ve mektuplardavücudunuhissettirmektedir.Farkyalnızoderstekimücmelhakâikindiğerderslerletafsil,tavzihveizharındanibarettir.DemekkiimanıveKur’ân’ıesasittihazetmekle,dâimîbirfeyzmenbaı, sermedî bir nur kaynağı, fenâsız kudsî bir hazine, ilâhî bir kale kurulmuşoluyor.

Evet, madem ki kâinatın halkına sebep olan Nebiyy-i Efham (sallallâhu aleyhi ve sellem)EfendimizHazretleri,vazife-i risaletlerinimükemmelen îfâettiktensonra,emr-i ilâhi ilevücuduna bâis oldukları âlem-i bekaya teşrif ettiler. Şu misafirhane kapanıncaya kadargelipgeçecek,dolupboşanacak,çürüyüptazeleneceksükkânına,bilhassacinveinseenâlibir hediye, enmükemmel bir rehber, enmukaddes birmürşid olarak,Kur’ân-ıHakîm’ibırakmışlardır. Nitekim müteakip asırların yetiştirdiği birçok zevât-ı âliye, bütünmüşkülleriniKur’ân’lahalletmişler,aradıklarınıKur’ân’dabulmuşlar.

İşte,bubid’atvezulümatasrındadayineoKur’ân-ıHakîmveKerîm,lâyemûti’câzınıSözlerveMektuplar’laizharetmişvebuhakikatenazîmişte,rahmet-iilâhiyeye,muazzez

ve muhterem Üstadımız elyak ve elhak memur ve vasıta olmuştur. Bu hakikate, dahabirinciderste,lütf-uilâhîileimanettim.Diğernurluderslerkuvvet-iimanavesileolmuşveolmaktabulunmuştur.

88

Aziz ve muhterem Üstadım, “Bu dünya mümine zindandır.” derler. İşte, neşrine,izharına, beyanına vasıta olduğunuz Nur’lar, bize bu karanlık dünyamızı aydınlattı.Hilkattekihakikatitâlimetti.Bâki,dâimîvesermedî,saadetlihayatıtedrisetti.ŞahsenbuNur’larolmasaydı,hâlimneolacaktı?YaNur’laraerişmeseydim,neyapacaktım?YabuNur’larınneşrine,–alâkaderi’t-tâkative’l-imkân–lütf-uilâhîileçalıştırılmasaydım,bütünkazancım mâsiyet ve kara yüzle, perişan hâlle, nasıl dergâh-ı ilâhîye çıkacaktım?Elhamdülillâh, sümme ve sümme elhamdülillâh, niyet-i hâlise ve cüz-ü lâyetecezzâkabîlinden olan Kur’ânî hizmet sebebiyle, bu abd-i pür-taksîr de inşaallah duanızlarahmet-iilâhiyeyenâilolurümidindeyim.

Hulûsi

(Sabri’ninbirfıkrasıdır.)90 89

Efendim, hiç şek ve şüphemkalmadı ki nurnurdan seçilemediği gibi,Nur deryasınınnurânî talebeleri de nerede olursa olsun hepsi bir gayede, umumî bir zihniyette,yekdiğerlerinerekabetleriyok,daimabirbirininevsâf-ımümtazesiylemüftehirvemübâhî,samimiyet ve vefa hususunda, rüfekasını şahsına tercih eder, bir emelde bulunmalarıyegâneemelvegayeleriolan“tevhid”inbiralâmet-imümtazevefârikasıolanittihadvetesanüd-ühakikîyevemeşruayıkâlenvefiilenvehâlengöstermeleriylesabittirkibuhâlbiralâmet-imuvaffakiyettir.

Talebeniz

H.S.

(RefetBey’inbirfıkrasıdır.)

AzizvemuhteremÜstadımEfendim,

Son neşrettiğiniz Söz, fakirde çok derin tesir ve intibalar bıraktı. Onun sâikının neolduğunuanlayamadım.Zat-ıâlinizioSöz’deçokhiddetlibuldum.Gayetâteşînbirkalem,bütün elemlerinizi dökmüştü. İhtiva ettiği hakâike mest ve hayran olduğum hâlde,saatlerce okudum. Artık Sözlerinizin hiçbirini diğerine tercih edemiyorum. Zira, birinemühim derken, diğeri daha mühim ve bir diğeri ehem olarak kendini gösteriyor.Binaenaleyh, envâr-ı Kur’âniye’yi gökteki yıldızlara benzetiyorum. Filhakika yıldızlarparlaklıkitibarıylabirbirindenfarklıisedehepsiyıldızdır.Veaynımenbadanahz-ıenvar

etmede olduklarından, keyfiyetçe yekdiğerinden farkı yok gibidir. Sözleriniz aynenböyledir.Herbiriniyüzdefaokusam,yüzbirincidefahiçokumamışgibibüyükbirzevk-imânevîileokumamdahiyüksekliğineşahittir.BubaptanekadaryazsamSözlerhakkındahiçbirşeyyazmışolamayacağımıdüşünereksözümenihayetveriyorum.

Refet

(ŞufıkraMesudEfendinindir.)

EybenimmuhteremÜstadım,

Hadd-ibülûğumdanbuânakadar,lâînşeytanınzırhındanmâmulbirsandukaderûnundakilitlemişolduğuakl-ıuhrevîveimanımıtazyikaltınaalmıştı.Duanızsayesindevebanakarşı göstermiş olduğunuz hüsn-ü niyet ve nasihatlerin semeresi olarak, ancak yedisenede,Üstadımınduayumruğuylalâînşeytanınzırhsandukasıkırılarak,imanımıtekrarteslimettin.Veteslimaldığımışununlaisbatederimkiduayakabulbuyurduğunuztarihte,yani, Ramazan-ı Şerifin üçüncü günü berây-ı ziyaret nezdinizde idim.Müfarakatimdensonra, Cenâb-ı Hakk’ın gösterdiği ve sevgili Üstadıma arzeylediğim rüya ile, âcizânetefsirimde, gündoğudan günindiye doğru olan çayı, yani, gündoğudaki duayı almamışolsaydım,önümde,elindesepetlegidenadamgibigayyâkuyusunagidecektim.Bendeokapının önünde durduğum hâlde, o müessir almış olduğum dua sayesinde, o korkunçkapıdan çağırılmayarak, avdetimde geniş bir caddeden halkın omuz omuza geçtiği vebizimmesturbirmevkideseyreylediğimizomeşakvemezahimeiştirakettirilmediğimiz,ancak Üstad-ı Muhteremimin, Cenâb-ı Hak nezdinde duasının kabulüdür. Ve Sözler’inmukavemet-sûztesirleridir.

Ben de bunamukabil,Üstadımın hâdimolduğu çığırı tâkiple hizmet etmek emelindeisemdeyalnızettiğimhizmetkâfideğildir.Odaancakâhiretmenfaatimiziçindir.YalnızCenâb-ıFeyyaz-ıMutlakHazretleri’ndenbeşvakitteduaediyorum:“YaRabbi,yaRabbi!Yirmiyedisenedenberi,şeytanaleyhi’l-lâ’neninzırhlıçeliksandukayakilitlemişolduğuimanımı, balyozuyla kırarak tahlis eden Üstad-ı Ekremime, yani Kur’ân-ı Hakîm’inlemeâtıolanRisale-iNur’unneşrinebirhizmetolarak,banamenamdagöstermişolduğunyevm-imahşerde gayyâkuyusukapısının ağzından çevirmeyemuvaffak olanmüfessir-iKur’ân’ı ve son musannif bulunan Saidü’n-Nursî Hazretleri’nin yevm-i mahşerdesancaktarı kıl, yaRabbi, yaErhame’r-râhimîn.Ve’l-hamdü lillâhiRabbi’l-âlemîn!” olanCenâb-ı Mevlâ’dan evkat-ı hamsede vird-i zebânımdır. Ve siz Üstadımın kabulbuyurmasınıistirhamileelveayaklarınızdanöperim,EfendimHazretleri.

MehmedMesud

(AhmedHüsrev’infıkrasıdır.)92 91

93

KıymettarÜstadım,

Tarih-i mektuptan iki gün evvel idi. Yirmi Yedinci Mektub’un Üçüncü Zeyli’niyazmakla meşguldüm. Hulûsi ve Refet Bey, Zekâi ve Sabri Efendi gibi kardeşlerimin,Risaletü’n-Nur ve Mektubatü’n-Nur’a karşı gösterdikleri âteşîn muhabbetle, kalbîiştiyaklarını gösteren kalemleri, beni de heyecana düşürmüştü. Bu sırada Bekir Ağa,sizdengelenbirmektuplateşrifetti.BekirAğa,mutadınınhilâfıolarak,pekgülşenyüzlüidi.Mektubu aynı sevinçle, ba’de’t-takbil beraber açtık.Bir varak-pâre-i fâzılâneleriyle,Yirmi DokuzuncuMektub’un Sekizinci Kısmı’nın sekiz sayfadan ibaret olan SekizinciRemzi, üç sekiz tevâfukatıyla kendini gösterdi. Yirmi Yedinci Mektub’un ÜçüncüZeyli’ndenhâsılolansevinçlibirheyecan-ıkalbîveBekirAğanınÜstadınaveNur’larakarşı kalbî iştiyakını gösteren sevimli yüzü ve dört aydan beri beklediğimiz tevâfukatıngayesininmebdeinigösterenSekizinciRemiz’deki,sevgiliÜstadımızınmânevîbirnurlaparlayanvegülümseyen,oyüksek,enharika,tatlısözü,fakirtalebenizdeöylebirhâlet-iazîmetevlidetmiştikiişteodakikamsaadet-iebediyeyenailolanlarıngeçirdiğianlardanbirdakikaidi.BusürûriçindemektubunuzuveSekizinciRemziokudum.Okurkenherbircümlenin nihayetinde, “Var ol, mes’ud ol, bahtiyar ol Üstadım!” nidaları, kalbimetercümanlıkedenlisanımdanihtiyarsızdökülüyordu.İlkdefaBekirAğayla,birdefaRüştüEfendikardeşimle,birdefadaRefetBeykardeşimleokudum.

Evet,sevgiliÜstadım!SenelerdenberiKur’ân-ıAzîmü’l-Burhan’ınbahr-iummanındamedfun defineleri, Risaletü’n-Nur ve Mektubatü’n-Nur’la meydana çıkarmıştınız. İşte,azîm bir define daha lütf-u ilâhî ile Yirmi DokuzuncuMektub’un Sekizinci Kısmı’nınSekizinci Remzi’nde en parlak ve gözler kamaştıran nurlarıyla tezahür ediyor, kendinigösteriyor.Beşerinnazarınıisteristemezkendineçeviriyor.

Binüçyüzsenedenberi,sahib-i insafıhayrettebırakanvedünyanınherköşesindevebeşerinhertabakasında,cinvebeşerlisanında,semâvâttamelekveruhânîlerlisanındaenyüksekmakam-ımümtazıişgaledenoFurkan-ıİlâhî’ninesrâr-ımühimmesindenvei’câz-ıazîmesindenbirparçasıdaha,susmakbilmeyenmu’ciznümâbirsadâvelatîfbirâvâzvetükenmezbirfeyizlekarşımızaçıkıyor.

O kıymettar Kur’ân’ın bugün mükevvenatı yed-i kudretinde tutan ve azamet-ikibriyasıylaidareedenveazamet-icelâlikarşısındaherşeyikendinesecdeettirenbirZât-ıVâcibü’l-vücûd’un kelâmı olduğunu, üzerindeki hadsiz damgalarıyla gösterenrisalelerinizin kıymeti ne büyüktür! O risalelere nasıl kıymet verilir? Nasıl başkasıylamuvazeneedilir?Nasılbirbaşkasınıntefevvukutahatturedilir?

Beşerin zulmetli sîmasına nurlar saçan ve tevhid haricindeki her türlü akideleri zîr uzeberedenveşâkirtlerinegülümseyerektatlıbiryüzlebakanvehoşvepekşirinbirlisanlasöyleyen, o risaleler ve o risalelerin sahibi ve naşiri olan sevgili Üstadım, siz

talebelerinizinkalblerinderisalelerinizleyaşıyorsunuz.Hemöylebirsuretteyaşıyorsunuzki küçük bir işaretinizemüheyya talebelerinizin ruhlarında ırmakların çağladıkları gibi,tevâli eden ve tükenmek bilmeyen ilâhî birmuhabbetle yaşıyorsunuz. Hayat-ı fâniyeyeveda etseniz bile, büyük büyük cemaatlerin arasında hürmetle yâd edileceğinize94(Hâşiye) venâmınızın dünya ve ukbâda ihtiramla taşınacağına ve risalelerinizin pek büyük hâhişlerevaçtaolacağınakaviyyenümitvârım.

Evet, nasıl sözlerim haksız olsun ki en tehlikeli anlarda bile, hakkı söylemektesusmayanvepekâliruhutaşıyanvetalebelerineherantesellinurlarınıdağıtan,Kur’ân-ıKerîm’in bugünkü dellâl-ı muhteremi olan Üstadım! Sizin, din-i mübîn-i İslâm’a olanmerbutiyetinizeveobüyükmuhabbetinizeveoyükseksa’yinizemükâfatolarakdefter-ihasenâtınıza Cenâb-ı Vâcibü’l-vücûd Hazretleri – 95– ecirleri yazmasını rahmet-iilâhiyedenniyazederim.

Nasıl bugünkü beşeriyet size ve Risaletü’n-Nur’a medyun olmasın ki semâmızdadolaşan güneşin saçtığı ve her an ufûlüyle bir başka âlemi gösteren nurları gibi değil,Kur’ân’ın arş-ı âzamından gelen nurlarla ölmez, tükenmez, sermedî bir nuru,risalelerinizdegösteriyorsunuz.

İşte,oRisalelerkiherbiribaşlıbaşınamenbalarıvemecralarıayrıvefakatbirbahr-imuhît-iummanadökülennehirlergibidir.Sonsuzolanbunehirlerin,hangisinevarsanasıldoyuncaya kadar su içmez? El ve yüzlerini temizlemek isteyenler, nasıl oluyor da buenhardan istifade etmez? Veyahut arazilerini iska için cetveller yaparak hangi tarafagötürülse,azîmcemaatlernasıltefeyyüzetmez?

Bu enharda öyle azîm şifalar var ki hastalar içse, her türlü devayı içinde bulurlar.Yaralılar içse, bin türlü yaralarına merhem bulurlar. İhtiyarlar içse, hayat-ı ebediyenincivanmerdgençlerindenolurlar.Tazeleriçse,saadet-idâreynibirandaeldeederler.

Risaleleri okuyanlar, sevgili Üstadım, sizin ne büyük ve âli bir kalbe mâlikbulunduğunuzuteslimiçin,bilmemtefekküreihtiyaçvarmı?

Buncazamandanberi “Kur’ân-ıAzîmüşşân’ındellâlıyımvebukudsîvazifemihiçbirşeye değişmem.” diye vâki olan ilânâtınıza bir kat daha kuvvet veren, bu kerreki neşirbuyurduğunuz Yirmi Dokuzuncu Mektub’un Sekizinci Kısmının sekiz sayfalık olanSekizinci Remzi ne güzel gösteriyor. Ve bu gösterilen hakikatlere meftun olmamakmümkünmü?

Ah, sevgiliÜstadım, lisan ve kalemimmüsait olsa, her bir risale için lâyık olduklarışekildemedhiyeleryapıptakdimetsem!Heyhat,herşeydeolduğugibi,buhusustadabenfakirim.

Evet, sevgili Üstadım, sevincimizi arttıran bir mesele daha var. O da Kenzü’l-Arşduasınınfeyzindengelenbirnükte-iKur’âniyenâmıaltındaneşredilenikisayfalıkhuruf-u

hecâiye-iKur’âniye’ninbukısmailâvesivebukısmındayazmaktaolduğumuztevâfukluvehâşiyeliKur’ân-ıKerîm’inbaş tarafına,umumun istifadeve istifazalarınınkolaylıklateminine binaen dercedilmesi hakkındaki tensib-i fâzılâneleridir. Bu tensip bizce depekçok musîb görülmekle, fakir talebenizin nazarını mâziden hâle, hâlden de istikbaleçeviriyor. Ve istikbaldeki parlayan nurları göstermekle, nihayetsiz sürûrlara müstağrakkılıyorsunuz.

AhmedHüsrev

(Refet’infıkrasıdır.)97 96

98

MuhteremveçokkıymetliÜstadımEfendim,

Yirmi Dokuzuncu Mektub’un Sekizinci Kısmının Remzini dikkatle okudum. İhtivaettiği harika-nümâ rumuzat ve o rumuzatın ifade ettiği yüksek hakâik, fakire azîmistifadeler temin etti. Ve beni derin derin tefekküre ve teemmüle sevk eyledi.Çocukluğumdan beri hakâik-i diniyeye çok merak eder ve her fırsattan istifade ederektetkikat ve tetebbuatta bulunurdum. Ne yazık ki emelime muvaffak olamazdım. Busebeptenyeisvenevmîdiyedûçarolurdum.NâmütenâhişükürlerolsunolHallâk-ıAzîm’ekizât-ıâliye-ifâzılânelerigibi,herasırdaemsalineendertesadüfolunanbirdâhî-iâzamabizleri mülâki kıldı da otuz seneden beri ruhumun çok büyük iştiyak ve tahassürlebeklediğibirüstad-ımuhteremenâileyledi.

99

Madem şimdiye kadar böyle hakikatler hiçbir eserde görünmemiş ve işitilmemiştir;yazılması çok muvafıktır ki okuyan her ehl-i imanın, Kur’ân-ı Hakîm’in hazâin-inâmütenâhiyesinden bir kısım cevâhiri elde etmek suretiyle, hem ağniyâ-yı mâneviyeadedinedahilolsunvehemdekünûz-umahfiyeyeıttılakesbetmekgibi,ruh-ubeşerinenbüyük ihtiyacatını tatmin etmiş bulunsun. Hülâsa, tevâfukat ve rumuzat-ı Kur’âniye,tebşirat-ı azîmeyi ihtiva etmesi itibarıyla, kemâl-i hassasiyetle takip ve tetkikolunmaktadır. Bundan dolayı nihayetsiz hürmet ve tâzimatımı arzeder ve mübarekellerinizden öperek, Cenâb-ı Hakk’ın bize inkişaf-ı kalbî ihsan buyurması hususundakidua-yıhayriyeleriniistirhameylerim,sevgiliÜstadımEfendim.

Refet

(Rüşdü’nünfıkrasıdır.)101 100

102

PekkıymettarvepekmuhteremÜstadımEfendimHazretleri,

Nur’larıylakarakalbiminurlandırmışolduğunuzMektubat’ınızdan,i’câz-ıKur’ânî’denİhlâs-ı Şerif, Muavvizeteyn, Fatiha-yı Şerif sûrelerinin tevâfukat-ı hurufiye sırlarınıgösterir, Yirmi Dokuzuncu Mektub’un Sekizinci Remzini din kardeşlerimle birlikteokuduk. Çok şükür, bin şükür elhamdülillâh. Cenâb-ı Vâcibü’l-vücûd ve TekaddesHazretleri’ninkelâmıolanKur’ân-ıAzîm-iHakîm’in sırlarınahayretvebütünkalbimlevelisanımla 103dedim.

Üstadım,yenitevâfukatlıKur’ân-ıAzîmüşşân’ınbaştarafınaburemzinilâvesi,hakvehakikatiilânmaksadınamuvafıkolsadaokudukçadoymakveusanmakbilinmeyenveherokudukçadünyalezzetindenbinkatfazlalezzetverenvekararmışkalblerinurlandıranvebizebizimlisanımızlahâllerimiziteşrihvetarik-iHakk’ıgösterenrisale-ipürnurlarınızdada beraber ayrıca bulunması ve Kur’ân-ı Hakîm’in başına mümkün olursa hemArapçasının ve hem de Türkçesinin konulması muvafık olacağı zannındayım, EfendimHazretleri.

Rüşdü

(SaatçiLütfüEfendininfıkrasıdır.)105 104

106

İ’câz-ı Kur’âniye’den İhlâs-ı Şerîfle Muavvizeteyn ve Fatiha-yı Şerîfe sûrelerinintevâfukat-ı hurufiye sırlarını gösteren,YirmiDokuzuncuMektub’unSekizinciRemzi’nialdım ve okudum. Neşir buyurulan işbu risaledeki tevâfukat, şimdiye kadar emsâlinâmesbuk bir sırrı meydana koymuş. Bu hususa dair mütâlaada bulunmak, kuvve-ikalemiyemin ve havsala-yı mevcudemin kat kat fevkinde bulunmakla beraber, aff-ıÜstadânelerine mağruren şu kadar diyebilirim ki: Neşir buyurulan risaledeki izahat,herhangi bir bedbîn ve kör olan bir gafili uyandırmaya ve hatta bütün mevcudiyetiylekararmış kalbleri tenvire ve irşada pek büyük delil bulunduğundan, MuhteremÜstadımızın tasavvurîkararıveçhile,herferdinKur’ân-ıAzîmü’l-Burhan’dakimu’cizatıgörmesi içinKur’ân’ın baş tarafına derci hususu pekmuvafık görüldüğünü arzeylerim,EfendimHazretleri.

SaatçiLütfü

(ÂsımBey’infıkrasıdır.)108 107

109

Üstadımı bu fakire lütuf ve kereminden ihsan buyuranKadîr-iMutlak,Ezel veEbedSultanıCenâb-ıHayy-iLâyemûtHazretleri’ne,herdakikadayüzbinlercehamdveşüküretsem–kiediyorum–yineyüzbindebirborcumubileifâedemem.– 110 111–Pür-

taksîr olan bu fakir, bilâ-fasıla otuz dört sene olan hayat-ı askeriyemde, muktezâ-yıbeşeriyet,azveçokmâsiyetfırtınavedalgalarınatutulmuş,vazife-idiniye-iuhreviyeveubûdiyetcihetipekçoknoksankalmışvehâb-ıgafletperdesinebürünmekleimrâr-ıhayatetmişolduğumuşimdianlıyorumvekusurlugeçmişzamanlarımapişmanvenâdimolup,evvelkigüldüklerimeşimdiağlıyorum.BudasizÜstadımave risalelerinizekavuşmaklahasılolmuşturkiyüzbinlerceşükür,Cenâb-ıHaksizibufakireihsanbuyurdu.

Dört seneevvelBurdur’ageldiğimde,kardeşimizŞeyhMehmedEfendinindelâletvetavassutuyla muhabereye başlanmış ve binnetice hikmet-resan ve nur-feşan vemüşkül-küşâ ve kâinatın muammâ-yı tılsımını açan anahtarları bu fakirin eline veren yine orisalelerdir. İşte o paha takdir edilemeyen o anahtarlar, öyle mücevherat ve pırlantaelmaslar ki ne diyeyim, iktidarsızlığımdan lisanım ve kalemim kalbimin tercümanıolamıyor,âcizkalıyor.

Şeriat,hakikatvemârifethazinevedefineleriniküşâtedecekveeden,ancakveancakbuNurrisale-işerifeleridir.BuNurrisalelerininherbirisibirbirindennurlu;heleİ’câz-ıKur’ânnurunalânur!Nasıl tavsif edeyim?Bir gülistan-ı ferah-fezâdagayet nâdidevehoş bu ezhâr-ı latîfe gûna-gûn bulunup da, hangisini koparmaya, koklamaya, tercihetmeye mütehayyir kalıp da, neticede hepsinden bir deste, bir demet yapmaya kararverdiği gibi; bu risale-i şerifeler de yazanı, okuyanı, dinleyeni nur bahçesine, nurderyasınagarkedipdemütefekkir,mütehayyiredip,hepsindenbirçiçekdemetiyapmazdaneyapar?İnsanı,fakatoinsanıtahayyürvetefekkürsahrâsındamest-ilâya’kılbırakmazda ne yapar? Bütün dünyevî beşeriyet ve hayvaniyet hâssalarından tecerrüt etmesine,Hâlık’ına ubûdiyet-i mütemâdiyede bulunmasına, mezmum bilcümle ahlâkları def vetardetmesineilââhir…gibihissiyatıylamütehassisedipdenefs-iemmareyiöldürmezdeneyapar?

DiyebilirimkibuNurrisale-işerifeleribirgülistan-ıcinândır.Bugülistandanistifadeedemeyenbed-mâyelere,nasibedârolamayanlarasad-hezârteessüf!İşteogibilereilham-ırabbânîerişsinde,YirmiÜçüncüSözrisale-işerifesininâhirindekiikilevhanınbirincisikihicâb-ıgaflettennihânı,ikincilevhadakizeval-igafletleayânatebdiledebilsinler.

Cümle müminîn-i muvahhidînin tarik-i hidâyette hatve-endâz olmaları için, Cenâb-ıVacibü’l-vücûdHazretleri’nekavlenduave tazarrûetmekliğimvefiilendehenüzdörttebiriniyazamadığım,buNurrisale-işerifelerininfakirdemevcutolanlarını,itimadettiğim,muhabbet ve aşkı olduğunuhissettiğim ihvana, ezcümle (……)gibi zevât-ımuhtereme,Cuma günleri fakirhanede toplanıldığı vakit, bizzat okuyor ve ellerine birer Nurparçalarından verip akşama kadar ve bazı geceleri okunmakta devam ediliyor.HepimizCenâb-ıKadir-iKayyûm’a ubûdiyet ve niyazımızı îfa ediyoruz ve Zât-ıÜstadânelerinekarşıdabuborcumuzolandua-yıÜstadâneleriniyâdvetezkârediyoruz.

“Cenâb-ı Zülcelâl-i ve’l-Kemâl Hazretleri, muhterem Zât-ı Üstadânelerini dünyalar

durdukça Nur Risaleleri’ni rehberlikte, delâlette ve nur dellâllığında ilâ-âhiri’d-deverankâimbuyursun.”duasınıhernamazınâhirindehemşirenizleberabervird-izebânetmişiz,EfendimHazretleri.

Âsım

(AhmedGalib’inSözlerhakkındabirfıkrasıdır)

Âdem-iilm-ihakikattirsözün,

Tercüman-ıkenzüvahdettirsözün.

HazretiHak’tanatâ-yımahzdır,

Neş’e-iŞît-ihüviyettirsözün.

Ders-ihikmettenbütünulvîbeyan,

Misl-iİdrîs,pür-hikmettirsözün.

Mevc-itûfân-ıdalâlettensiper,

Keşti-iNuh-uselâmettirsözün.

Sarsar-ıilhaddaninkazeden,

Şûle-iHûd-uhidâyettirsözün.

Tezkiyet-bahş-ıkulûb-umüminîn,

Sâlihdâr-ıemanettirsözün.

Vahdetinesrarınıilâneden,

OlHalîl-veşasl-ımillettirsözün.

Bahş-ızemzemeylerehl-ihayrâta,

İsmail-ifeyz-ihürmettirsözün.

Mahz-ıtahkiktir,hayâlettenâlâ,

Sırr-ıİshak-ıhakikattirsözün.

Zümre-itâğutuhepberbâdeder,

Lûtgibirükn-üsalâbettirsözün.

Hepkelâmullah-ınâtıkşerhidir,

Kenz-ii’câz-ırisalettirsözün.

Din-iHakkınneşrutâmimiiçin,

Fazl-ıİsrâil-ikudrettirsözün.

Hakcemâliylekemâlingösteren,

Hüsn-üYûsuf’tanişarettirsözün.

Yoklukiçre,varlığakaimolan,

Sabr-ıEyyûb-umetânettirsözün.

Mülhidfiravunlarıgarkeyleyen,

Tûr-uMûsâ-yışeriattırsözün.

Sertesermizan-ıhikmetlerasîn,

ÇünŞuayb-ıemnüadalettirsözün.

Ehl-iidlâliedenzîruzeber,

SankiHârûn-ufesâhattirsözün.

Asker-iCâlûdküfrümahveder,

Savt-ıDâvud-uhilâfettirsözün.

Mârifet-itakvâvehikmetmülküne,

BirSüleyman-ıemârettirsözün.

Hâsılıdertlileredermâneder,

Dest-iLukmân-ıhazâkattirsözün.

Ba’s-üba’de’l-mevtekaimhüccetin,

ÇünÜzeyrmazhariyettirsözün.

Sözdeğil,özdürbütüntibyânınız,

Veçh-iHakk’ahepişarettirsözün.

Lübb-ülübmârifettirmâ-hasal,

YüzyüzeHakk’aitaattirsözün.

Ehl-işevkeâb-ıhayatbahşeden,

Hıdr-ıbahreyn-ivelâyettirsözün.

Bâr-ısıklettenukulükurtaran,

Nur-uİlyâs-ıriyazettirsözün.

Kulluğunefdaliniizhâreden,

Zülkifl-iibadettirsözün.

Sedçekerkâfirolanye’cüclere,

ÇünküZülkarneyn-ikudrettirsözün.

Sırr-ıtesbihatıtelkineyleyen,

Misl-iYûnusgavvâs-ıhakikattirsözün.

Rahmet-iRahmân’ıheptezkâreder,

Hamd-iZekeriyya-yırahmettirsözün.

Tâbileşerh-ikitab-ıHakeder,

İlm-iYahyâ-yıverasettirsözün.

Mürdeyiihyâ,körübînâeder,

Nefha-yıİsâ-yıfıtrattırsözün.

Müjde-ipeyman-ıkulûb-uehl-ihak,

Mâhi-itârik-ifetrettirsözün.

Ahmed’inmirâcınıeylerbeyan,

Şerh-iahkâm-ınübüvvettirsözün.

HakTeâlâdaimapür-nurede,

Çünküirfân-ısaadettirsözün.

Şân-ıÜstaddanedersenGaliba,

Ezki,birim’ân-ıhayrettirsözün.

AhmedGalib

(AhmedGalib’inSözlerhakkındakiArabîfıkrasıdır)

112

(SözlerhakkındaMuradEfendininfıkrasıdır.)

Azizdost,

Derya-yımaariften,semâ-yıirfânailâhîbirhavaylacoşupfışkıranvesemâ-yıirfandanzemin-i maarife ilâhî bir havayla inen bârân-ı mârifeti ve feyezân-ı hikmeti zeminleâsumanarasındaseyredalmıştım.Busıradacoşanderyanınka’rından,sahil-ibeyanapahatakdir edilemeyen cevahir geliyordu. Bunlardan bir miktar olsun almaya iktidarımgelmiyor ve gelemiyordu. Yalnız görüp alabildiğim bir şey varsa bedîin cilvesiylebedîiyatınneşesiylehayrettir.

Murad

(Sabri’ninfıkrasıdır.)

On dördüncü asrın elli ikinci sâline yetişip, ahkâm-ı kat’iyesiyle mümine beraat vemücrimeidâm-ıebedîkararınıninfazveicrasıgününekadar,bâkikalacakolankavânîn-iezeliye-i sübhâniyeyi, bilkülliye hedm ve imha etmek âmâl-i bâtıla ve efkâr-ımünafıkanesine kapılan ehl-i dalâlet, ilk hatvelerini atmak istedikleri sırada, keşf-ikablelvukuolarak, işbuçelikkale tâbir ettiğimiz,Kur’ân-ıMu’cizü’l-Beyan’ınmüfessirvemümessiliolanNurderyası,zâhirenotuzüçadet,mânenotuzüçmilyonelmas,incivemücevherat-ı mütenevvia ve müteaddideyi vücuda getirdikten sonra, asıl kalenin buteşkilât-ınuraniyevemühimmedairesindetanzimvetarsîniiktizaettiğihengâmda,ednâbirameleolarak,yüzbindefahaddiminfevkindeolanşukudsîvazifeye,buabd-iâcizdetayin ve kabul edilmekliğimdeki tevfikat-ı sübhâniyeye karşı, secdegâh-ı rabbâniyedemütâlaa ve riya olmasın, şu fâni vücudumu ârâmsız ifnâ etsem, o mukaddes vazifedairesinde,birdakikamüşerrefiyetimemukabilubûdiyetetmişolamayacağımdan,

113

kaside-işerifesiylearz-ıubûdiyetetmekleiktifaettim.

Hulûsi-iSâni

Sabri

(AhmedHüsrev’infıkrasıdır.)

SevgiliÜstadım,

Buhâlkarşısındakendimidüşünüyorum.Vebirdepeşindekoştuğumbukudsîhizmetebakıyorum. Cenâb-ı Hakk’ın lütf-u ihsanlarına hamd eder ve şükrederken, birkardeşimizindediğigibi,bendekendimediyorumki:

EvetHüsrev, iyi olan sen değilsin. Takip ettiğin yol iyidir, güzeldir, parlaktır.Ondandahagüzelveondandahaparlakveonlardandahanurlu,hiçbirşeyolamazdiyorum.

SevgiliÜstadım,sizemedyunuz, risaleleremedyunuz.Bizi sizeve risalelereulaştıran

Cenâb-ıHakk’amedyunvemüteşekkirizvehâmidiz.

Sevgili Üstadım,mektubunuzda yorgunluğumdan bahis buyuruyorsunuz. Evet, bazenyoruluyorum; fakat yorgunluktan istirahati arzu eden nefsimi, ruhum vazifeye davetediyorvebelkibugünküsa’yim,keffâretü’z-zünûbolur.ÇünküCenâb-ıHakk’ınrahmetivâsidir, diyorum. İşte bu düşünce ile şevk ve sevince doğru ilerlerken, yazılarımınkıymettarÜstadımımemnunetmesi,buhâlimikatkattezyidediyor.

114

AhmedHüsrev

(KüçükZühdü’nünfıkrasıdır.)

Yirmi Dokuzuncu Mektub’un Yedinci Kısmı’nı akşam fakirhanede Bekir Ağa ileberaber bazı hususî arkadaşlarımızla okuduk. Ve son risalenin dinsizleri iskâta kâfigeleceğinehepimizkanaatveimangetirdik.

KüçükZühdü

(Sabri’ninfıkrasıdır.)

Vakit vakit mukaddesat-ı diniyeye, ehl-i dalâletin icra etmekte oldukları hücumlarla,ruhumda açılan cerihaların teellümatıyla müteellim olduğum bir anda, muhterem BekirAğa,Hızırgibiyetişerek,YirmiDokuzuncuMektub’unYedinciKısmı’nısunup,derdimedermanoldu.

Evet eczahane-i Kur’ân’ın müstahzarâtından ve ancak binden bir nisbetindekihikmetinden olan işbu dürr-ü meknûn, es’ile ve ecvibe, işaret ve sarahatiyle tedaviyle,mağmûm kalbimi tesrir ve müteessir vicdanımı tenvir ve mükedder ruhumu mahzûzedince dedim: “Aman yâ Rabbi! Sen, Resûlün ve Habibin Muhammed Mustafa’nın(aleyhissalâtüvesselâm)hakikîümmetineöylebirtükenmezhazâin-ihikmetbahşetmişsinkiohazine-ikudsiye1351seneahkâm-ıezelîsiveferman-ıebedîsiyleöylebirhayat-ıbâkiyeihsanetmişkihakikîverese-ienbiyâolanulemâ-yıbenâm,enkısabirâyettennicehakâik-inâmütenâhiyeistinbatveistihraçederekümmet-iMuhammed’inkulûb-umecrûhalarınıKur’ân-ıMu’cizü’l-Beyan’ın âb-ı hayatıyla ihyâ buyuruyorsunuz. EyMâlikü’l-Mülk veeyHâlık-ı Zülcelâl, eyHâkim-i Bîmisal! Senin Zât-ıAzamet-iKibriyâ’na iltica ederekniyazediyorum,şöyleki:Ahkâm-ıKur’âniye’yii’lâvetarik-iAhmediye’yiibkavehakikîverese-i enbiyânın âmâl ve makâsıdını teshil ve teysir buyurarak, bu bîçâre kullarınıKur’ân-ı Azîmüşşân’ın daire-i nuraniyesinde mes’udâne îlâ-yı kelimetullah etmeyigöstermeden hayat-ı bâkiye âlemine göçürme Allah’ım!” diyerek zâhirî ve bâtınîgözlerimilevâih-iKur’âniyeileperdeledim,ÜstadımEfendim.

Pür-kusurtalebeniz

Sabri

(Sözler’imüştaklarınellerineyetiştirenkardeşimBekirAğa’nınfıkrasıdır.)

Elimizdeki hakâik-i Kur’âniye’yi câmi Nur risaleleri, her an ve zaman bizi tarik-ihakikatin nurlarına istiğrak ederek, şu zaman-ı hâzıranın ehl-i imanın kalbine verdiğiıztırabıizaleetmektedir.

Hakk’aşükürlerolsunkiehl-iimanınüzerinemusallatolanvegayr-ikabil-itahammülolanhâlâtkarşısında, imanve irşadınnuranîdairesidahilinde,hakvehakikate lâyıkbirvazifede istihdam ediliyoruz. Şu zamanda yegâne medar-ı tesellimiz olan şey, ancakErhamü’r-Râhimîn’in, tavassutunuzla bize kavuşturduğu hakikatlerdir. Lisanım,şükranlarıma tercümanolamıyor.Ne söyleyeceğimi bilmiyorum.Ancak söyleyebildiğimşey,beklediğimümit,benimveehl-iimanın,bilhassarisalelerlealâkadarkardeşleriminikicihandamesrurolmalarınıvebilhassabaştaÜstadımızınkudsîvepekazîmhizmetinden,Hâlık-ı Kâinat Hazretleri’nin razı olmasını temenniden ibaret kalıyor. Bugünkü ahvâl-imüessifedenmüteessirolmamakmümkündeğil.Allah iyiyapar, inşaallah.Bencâhilim,bukadaryazabildim.OSözler’inkıymetinitariftenâcizim.Nekadaryazsam,oeserlerinkıymetindenbindebirnebzesinigösteremez.

Talebeniz

EmrullahoğluBekir

(TarikathakkındaolanTelvihat-ıTis’amünasebetiyleyazılmış.)116 115

117

SevgilivekıymettarÜstadımEfendim,

HâfızAliEfendikardeşimleirsalbuyurulanYirmiDokuzuncuMektub’unDokuzuncuKısmı’nı pek büyük bir sevinçle aldım ve okudum. Kısmen kardeşlerimle, kısmen deyalnız başıma beş-altı defa okuduğum hâlde, bu risalenin ruhuma ilka eylediği nuranîfeyizleri karşısında, okudukça okumak ihtiyacım artıyordu. Ve senelerden beri müştakıbulunduğum tarikatin böyle ulvî, nezih, âli hakikatlerini öğreten bu kıymettar risaleyielimden bırakamıyorum.Her okudukça başka bir zevki veren ve kendi arkadaşları olandiğerrisalelergibi,herbakıştabaşkabirgüzellikveletâfetgösterenburisaleyiveiçindekiulvî ve âli hakikatleri bize okuyan levhalarınmünderecatını belki dört-beş seneden beriarıyor,bulamıyordum.

Sevgili Üstadım! Allah sizden ebediyen razı olsun. Nasıl ki bahr-i muhît içerisindeyaşadıklarıhâlde,susuzkalmalarındandolayıdeğil,belkikendilerindenzîkıymetşeylerinhusulüiçinNisanyağmurunaşiddetlibiralâkaylaihtiyaçgösterenbalıklargibi,benimde

burisaleyeihtiyacımşiddetliidi.Cenâb-ıHakveFeyyaz-ıMutlakHazretleri’nebînihâyeşükür olsun ki hayatımın bu karanlık sayfasını da arzularımın pek fevkinde olaraknurlandırdı.

Evet,burisaleninfakirtalebenizdehasılettiğitesirveintibalarınıkalemleifadedenhervakitiçinâcizim.Küçükküçükcümleleriveanahtarlarıylapekbüyükdefinevehazineleriaçan ve azîm girdapları kapatan ve tarikatın nezih, âli ve çok yüksek feyizli, sürûrlu,zevkli, doyulmaz ve bırakılmaz bir yol olduğunu ders veren bu kıymettar risaleyi çokehemmiyetlibuluyorum.Vebilhassatarikatamensupolupdaharicinittihamındankaçınanveyahut öğrenmek ve anlamak istedikleri hâldemuvaffak olamayan ve alâkadar olmakisteyen kardeşlerimi, bu risaleye mâlikiyetlerinden dolayı tebrik etmekte, kendimi çokhaklıgörüyorum.

KıymettarÜstadım,risaleningerikalankısmınındabiranevvel ikmaliyle istifadeveistifazamız için irsal buyurulmasını, dest vedâmenlerinizi öperekniyaz etmekteyim.Veikmalveirsalinedearkadaşlarımlabirliktesabırsızlıklaintizarımızıarzediyorum,EfendimHazretleri.

118

Hakirtalebeniz

AhmedHüsrev

17HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

18“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

19Allah’ınselâmı,rahmetivebereketi;kâinatınzerreleriadedincevesonsuzakadarüzerinizeolsun.

20“İşittikveitaatettik…”(Bakarasûresi,2/285).

21Bkz.:Müslim,îmân78;Tirmizî,fiten11;EbûDâvûd,salât239,242;İbnMâce,fiten20;Nesâî,îmân17-18.

22“İştebugünsizindininizikemâleerdirdim.”(Mâidesûresi,5/3)

23Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

24(Hâşiye)Bundanotuzbeşseneevvel.

25“Sabır,kurtuluşunanahtarıdır.”(ed-Deylemî,el-Müsned2/415;es-Sehâvî,el-Makâsıdü’l-hasenes.260;es-Suyûtî,ed-Düreru’l-müntesiras.13;el-Aclûnî,Keşfü’l-hafâ2/27)

26“MuhakkakkiAllahsabredenlerlebareberdir.”(Bakarasûresi,2/153;Enfâlsûresi,8/46).

27Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

28Başgözüstüne.

29“Banaduaedin,sizecevapvereyim.”(Mü’minsûresi,40/60)

30“Şunudailânet:Hakgeldi,bâtılyıkılıpgitti.Çünkübâtıl,yokolmayamahkûmdur.”(İsrâsûresi,17/81)

31HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

32“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

33Allah’ınselâmıüzerinizeolsun.

34(Hâşiye-1)Kürtçe“amcacığım”demektir.

35“Ogünonlarınağızlarınamühürvururuzda,Bizeellerikonuşurveişleyiphesaplarınageçirdiklerigünahlaraayaklarışahitlikeder.”(Yâsînsûresi,36/65)

36(Hâşiye-2)Câ-yıdikkattir,vefatınıhaberveriyor.

37Allah’ım,budünyadanbiziancakkelime-işehadetveimanlaçıkar.

38(Hâşiye-3)Hemimanilegideceğinihaberveriyor.

39“Allah’a,meleklerine,kitaplarına,peygamberlerine,âhiretgününe,kadere,hayırveşerrinAllahTeâlâdangeldiğine,ölümden sonra dirilişin hak olduğuna iman ettim. Allah’tan başka ibadete lâyık hiçbir ilâh bulunmadığına veMuhammed’in Allah Resûlü olduğuna şehâdet ederim.” Ebû Hanîfe, el-Fıkhu’l-ekber s.27-29. Bunları imanesaslarındansayanhadisleriçinbkz.:Buhârî,îmân50;tefsîr(31)2;Müslim,îmân1,8,9.

40 (Hâşiye) Âhir nefesteki kelimat-ı imaniyeyi âhir-imektubunda zikretmesi dünyadan kahramancasına imanını kurtarıpöylegideceğineişareteder.

41“Ellibinyıltutanbirgünde(O’nayükselirler).”(Meâricsûresi,70/4)

42(Hâşiye)Otefekkürde,birgünlükişibirdakikadayapmış.

43“Mâşâallah!Allahnegüzeldilemişveyapmış!”(En’âmsûresi,6/128;A’râfsûresi,7/188;Yûnussûresi,10/49;Kehfsûresi,18/39;A’lâsûresi,87/7)

44İmannûrundanveRahmân’ınlutfettiğihidayetnimetindendolayıhamdolsunYüceRabbimize.

45“Kadereimaneden,gamvehüzündeneminolur.”Bkz.:el-Kudâî,Müsnedü’ş-Şihâb1/187;ed-Deylemî,el-Müsned1/113;el-Münâvî,Feyzu’l-kadîr3/187.

46 “Dünya, âhiretin tarlasıdır.” mânâsındaki hadis için bkz.: el-Gazâlî, İhyâu ulûmi’d-dîn 4/19; es-Sehâvî, el-Makâsıdü’l-hasenes.497;Aliyyülkârî,el-Esrâru’l-merfûas.205.

47“(EyRasûlüm!Senböyleonlarınüzerinetitrerken)onlarhalâsendenveyolundanyüzçevirecekolurlarsadeki:Bana(yardımcıvedestekçiolarak)Allahkâfidir.O’ndanbaşkahiçbirilâhyoktur.BenO’nadayandım,O’nagüvendimveO,(bütünkâinatın,bütünvarlıkların idaremerkeziolan)BüyükArş’ınRabbi, (bütünkâinatınmutlakSultanı,bütünvarlıklarınyegânesığınağı,besleyipyaşatanı,koruyupgözetenidir).”(Tevbesûresi,9/129)

48 “Hamdolsun bizi bu cennete eriştiren Allah’a! Eğer Allah bizi muvaffak kılmasaydı, biz kendiliğimizden yolbulamazdık.Rabbimizinelçileriningerçeğibildirdikleribirkeredahakesinlikleanlaşılmıştır.”(A’râfsûresi,7/43)

49Allah’ım,efendimizMuhammed’e(aleyhissalâtüvesselâm),onunâlveashabına,ezeldenebedekadarilm-iilâhîdekimevcudatadedincesalâtveselâmet.

50Allah’ım,Risale-iNurla şereflenen bu dürr-ü yektâmüellifimuhafaza eyle.Onun ve kalbi hakikatlerle dolu olanSabri’ninkalbineneşevesürûrver.

51“BensözlerimleMuhammed’i(aleyhissalâtüvesselâm)övmüşolmadım;aslındasözlerimiMuhammed(aleyhissalâtüvesselâm)’laövmüşvegüzelleştirmişoldum.”HassânİbniSâbit’insözüolarak;İbnü’l-Esîr,el-Meselü’s-sâir2/357;el-Kalkaşendî,Subhu’l-a’şâ2/321;İmâmRabbânî,el-Mektûbât1/58(44.Mektup).

52“Amellerniyetleregöredir.”Buhârî,bed’ü’l-vahy 1;Müslim, imâre 155;Tirmizî, cihâd 16;EbûDâvûd, talak 11;Nesâî,tahâret60,talak24,eymân19;….

53Birsebebebinaen..

54HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

55“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

56Meleklerin,insanlarınvecinlerinsayısıncaAllah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

57(Hâşiye)Sabrigibitalebelerehitapediyor.

58TevfikancakAllah’tandır.

59“Uykunuzudinlenmeyaptık.”(Nebesûresi,78/9).

60(Hâşiye)Bukeramet-inuriye,Hulûsi’deolduğugibiçoklardadahitezahüretmişveediyor.

61“Yaşvekuruhiçbirşeyyokturkiaçık,netbirkitaptabulunmasın.”(En’âmsûresi,6/59)

62Yegânebüyük,Allah’tır.

63“(EyResûlüm)Attığınvakitsenatmadın,lâkinAllahattı.”(Enfâlsûresi,8/17).

64“Onlarınduaları‘HamdâlemlerinRabbiAllah’amahsustur.’diyesonaerer.”(Yûnussûresi,10/10)

65HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

66“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

67Allah’ınselâmı,rahmetivebereketi;sonsuzakadarsürekliüzerinizeolsun.

68“Yaşvekuruhiçbirşeyyokturkiaçık,netbirkitaptabulunmasın.”(En’âmsûresi,6/59)

69“Bu,Rabbiminbirlütfudur…”(Nemlsûresi,27/40)

70(Hâşiye)Yani;YirmiYedinciMektub’unumumu,hususanBarlaLâhikası.

71(Hâşiye-1)LatîfbirtevâfukturkiHulûsi-iSâniSabriEfendibubeytibanayazdığızamanda,yaaynızamandaveyahutazsonra,HulûsiBeybirayuzakbiryerde,aynıbeytibanayazmıştır.Bu ikizâtınhemhizmet-iKur’ân’da,hembanakarşımünasebetlerindekitevâfukları,alâmet-imuvaffakiyettir.

Said

72(Hâşiye-2)Güldemektir.

73Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

74 (Hâşiye-1)Buhizmet-ikudsiyedekisevapveşereftebenimgibibîçâreninhissesi,tasavvurettiğinizmiktardanbindebirdüşseyineşükrederim.Ehl-ihüner,elmaskalemleriyleimdadımayetişensizingibiKur’ân’ınhâlisşâkirtleridir.

75 (Hâşiye-2)Bukardeşiminbuhissine iştiraketmiyorum.Rıza-yı ilâhîkâfidir.Eğeroyâr ise,her şeyyârdır.Eğeroyârdeğilse,bütündünyaalkışlasabeşparadeğmez.İnsanlarıntakdiri,istihsanı,eğerböyleişte,böyleamel-iuhrevîdeilletise, o ameli iptal eder. Eğermüreccih ise, o ameldeki ihlâsı kırar. Eğermüşevvik ise saffetini izale eder. Eğer sırfalâmet-imakbuliyetolarak, istemeyerek,Cenâb-ıHak ihsanetse,oamelinve ilmin insanlardahüsn-ü tesirinamınakabuletmekgüzeldirki*1 bunaişarettir.

Said*1“Banageleceknesillerarasındahayırlaanılmamınasipbuyur.”(Şuarâsûresi,26/84)

76“Eyimanedenler!Sizipekacıbirazaptankurtaracakçokkârlıbirticaretisizebildireyimmi?”(Safsûresi,61/10)

77KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

78“Cehennemliklerlecennetliklerelbettebirolmaz.Felâhvebaşarıyaerenler,cennetliklerdir.”(Haşirsûresi,59/20).

79“Dinnasihattir.”Müslim,îmân95;EbûDâvûd,edeb59;Nesâî,bey’at31;Dârimî,rakâik41;AhmedİbniHanbel,el-Müsned1/351,2297,4/102.Ayrıcabkz.:Buhârî,îmân42(babbaşlığında).

80Bakarasûresi,2/185.

81(Hâşiye)LatîfbirtevâfukturkibirinciHulûsiileikinciHulûsiunvanınıalanSabriEfendi,buradakibirbirindençokuzakolduklarıhâlde,aynıfıkrayımektuplarındabanakarşıyazıyorlar.

82Risâle-i Nur’un ve Nur mektuplarının harfleri sayısınca ve onların bin katı daha fazlası kadar, Allah’ın selâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

83Yegânebüyük,Allah’tır.

84Bütünhamdler,övgülerAllah’adır.

85Anladım;nekadardadoğrusöylediniz.

86“Allah’ınrahmetindenümitkesmeyiniz.”(Zümersûresi,39/53)

87İlknüzûlüânındankıyâmetgününekadar.

88Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

89HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

90“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

91HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

92“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

93Allah’ınselâmı,rahmetivebereketi;sonsuzakadarsürekliüzerinizeolsun.

94(Hâşiye)Ben,kardeşimHüsrev’inbumakamdakihissiyatınaiştirakedemiyorum.İnsanlarınnazarındamevkikazanmakve dillerinde yâd edilmek, hakikat-bîn olanlarca bir şeref değildir. Eğer rızâ-yı ilâhî varsa, o rızanın cilvesi olarakinsanlardateveccühgörünse,birdereceemâre-irızaolmaknoktasındamakbulolabilir.Yoksaarzuedilmemeli.MademHüsrevhakikat-bîndir,elbettebenimşahsımahavaleettiğişerefi,risaleleriniyetediyor.Zatenoşerefteumumtalebelerhissedardırlar,tekbirisineverilmez.

95Sayılamayacakvehesapedilemeyecekderecedefazla..

96HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

97“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

98Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

99Allah’ahamdolsun;hamdolsunkibuRabbiminihsanıdır.

100HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

101“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

102Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

103Allah’ım,kalblerimiziimanveKur’ânnuruylanurlandır.

104HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

105“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

106Allah’ınselâmı,rahmetivebereketi;sonsuzakadarsürekliüzerinizeolsun.

107HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

108“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

109Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

110BütünşükürveşükranlarAllah’adır,minnetinhertürlüsüdesadeceO’nadır.

111“Bu,Rabbiminbirlütfudur…”(Nemlsûresi,27/40)

112AhmedGalib’inSözlerhakkındakiArabîfıkrasınıntercümesidir

•Mücahedeveiçtihadile,sünnetiihyaetmeyedevameden,

Ümmet-iMuhammed’infesadauğradığışugündedinikuvvetlendiren.

•Hakyolundansapmışolanlarınüzerinemânevîkılıncıçektin,

Kionlardalâletlerindeinatedipduruyorlaridi.

•Sözlerin,dindendönenlereveHakyoldansapanlarakarşışimşeklerçakankuvvetlibirkılınçtı.

•Hakikat,doğrulukvedürüstlükyolunagelirlermidiyeherbirtarafanidaettin.

•Hakyolundakiehl-ikalb,sanaitâatlecevapverdiler,

Muhabbetledolankalblerise,aşkveheyecanlacoşuptitrediler.

•Evetsenonlarıhemgizli,hemdeaçıkolarakHakk’adavetettin.

Onlardaenuzakbeldelerdenkoşupsanageldilerde,

•Delillereveâyetleretopyekünyapıştılar,hiçbirinekayıtsızkalmadılar.

Çünküonlarsanagüvenerekveitimatederekgelmişlerdi.

•Sözlerinizdevekonuşmalarınızdaaçıkbirnurgördüler,

Öylekibuaçıknurgünbegünartıyordu.

•OnlarahemilimadınahemdedoğruyolailetmeadınaHakkagidenpekçokkapıaçtın.

•BunlaramükâfatsadedindeAllah,sizepekçokhayırlakarşılıkversinveheryerdesizesafâ

bahşetsin.

•Allah,kalbinizibütünüzüntüvekederden,geriyebıraktığınızeserleridehederolmaktanmuhafaza

buyursun.

•Allah,sözlerinizivekonuşmalarınızıkıyametekadarnurlarlahikmetçarşısındarevaçtaeylesin.

•EyÜstad!İnsanlarıKur’ân’aveHakk’açağırmaktançekinme!

Kalplerebişaretsaç,doğruyolailetenAllah’tır.AhmedGalib

113İlâhî,Senikrâmveihsânsahibisin;benisehatalarınsahibiyim.Hatalarımıafet.

114Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

115HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

116“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

117Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

118KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

YirmiYedinciMektub’unÜçüncüKısmıveÜçüncüZeylinNihayetidir

(İkinciSabriveİkinciHüsrevveBirinciAli’ninfıkrasıdır.)

EyYüceÜstad,

Cenâb-ıErhamü’r-Râhimîneçokşükürlerkisize,omuazzamKitâb-ıMübîn’inhazine-ihakâikinin miftahını, rahmetiyle ihsan buyurmuş. O hakâik-i azîme ki bütün dünyahalkının eşedd-i ihtiyaçve atş ile sabırsızlıkla,mütereddid,mütehayyir, “Acababir âb-ıhayat bulacak mıyız?” diye bir hâlette iken, o mahfuz ve mestur zemzeme-i azimeninmusluklarını açarak, hermeşrep ehlininmüracaatlarında içirilmemek kabil olmayan birtarzda,cüz’î,küllî,hattapekâmîolanlarbilebirdamlaylahararetinikestirecekderecedevazife-i âliyenizde münteşir, tekellüfsüz, tasannûsuz, çok cihetlerle kanâat-ı kâmileyleşahitolabildiğimizbuvazifeylemuvazzafveancakilm-ibînihâyedenlemeâneden,Arş-ıHüdâ’yanazarileâlemerahmetevesileolduğunuzhengâmdanediyebilmekmümkünvenecesaret!

Hembütünmümkinatlaalâkadar,omuhîtveehass-ıhavassınbiletamfâikderecesindemassedebilmesi,bencebaîddiyebileceğimserâsernurolaneserlere,fakirgibi,herhusustanısfdeğil,hiçinhiçiolanların,buhusustamütâlaadeğil,elimekalemalıpomübarekfikr-iâlîniniçinemüşevveşfikrimikarıştırmaktankorkuyorumvecesaretedemiyorum.Gaye-imaksat olan, yalnız Üstadım, her hususta muvaffakiyete kısa nazarımla bakıyorum.Muvaffakiyetler neticesi, bizim için bir eyyam-ı mübareke uzaktan uzağa görünüyor.İnşaallah,oyevm-imev’ûdu,duanızhimmetiylegöreceğiz.Vebizgörmezsek, fütuhat-ıazîme nâil olan eserleriniz, pek bâlâ bir mevkide kahramanâne müşahede edeceklerişüphesizdir. Cenâb-ı Hak sizden ebedî râzı olsun. Dua-yı âciziyeden başka birmütâlaadermeyanedemeyeceğimden,ohususu,fikr-iâlî,kalb-isâfîkardeşlerimehavaleedip,elveeteklerinizeyüzlerimsürerek,kırıkdöküksözlerimdenaffınızıdilerim.

Üstadım, bu üçüncü nükte-i kenziyeyi mütâlaa ettim. Sûre-i Alak-ı mübareğinhurûfâtının îmâettiği sırlar karşısındahayretimdengayr-i ihtiyârî, “Allah,Allah!” lafz-ıcelâliağzımdançıkmaklaözvegözlerimhazinhazinyaşarıyorduveşöyledüşünüyordum:

Evet, nasıl ki, kâinatın her zerresi Hâlık-ı Kâinat’a şehadet ve gülümseyerek haberveriyorlar.ÖyledekâinatınharitasıolanKur’ân-ıHakîm’invücudunuteşkiledenharfleride hâdisat-ı kevniyenin mâzi, hâl ve müstakbeline lisan-ı hâlleriyle şehadet edecekleribedihîdir, diyorum. Bu düşüncemin izahını nihayetteki ihtarında buldum, elhamdülillâhdedim.

Hele mübarek Sûre-i Rahmân, şu zamanın efkâr-ı bâtıla ve firavun-meşrep kafalarayıldırım-misal sâika ile, pek sarih bir surette, her işiRahmânü’r-Rahîm’in diye isbat veotuz bir defa bir cümle tekrarla, çör-çöpten ibaret olan tabiiyyûn ve maddiyyûn

tahassungâhlarını, o kudsî harflerinin remziyle zîr u zeber ediyor. Zaten, Üstadım, çokyerlerde beyan buyurduğunuz gibi, bu kâinat kitabını açanKadîr-i Zülcelâl veHakîm-iZülkemâl,okitabıkapayıncayakadar,okitabınsayfa,satır,harfvenoktalarınıhakkıylaizah edecek ve hikmetini gösterecek bir müfessir, bir muarrifi ve o muarrifin verese-ihakikîsinirahmetimuktezasıylaeksiketmeyecek.

119

Evet, Üstadım, şâhidim ki çok yorgunsunuz ve yoruluyorsunuz. Fakat o vazifeninkudsiyeti yorgunluğa değil, her şeye tercih edileceğini buyuruyorsunuz. Madem şuzamanda iki mühim cereyan-ı azîmenin birisinin kumandasını Cenâb-ı Hak size tahmiletmişoluyorkibütündünyaKur’ân’ınbeyanveesrarındanmânensizidinliyor,inşaallah,hervakitdinleyecek.Bumânevîmuharebezamanındanetice-imuharebeyalnızinsanlarınizmihlâline değil, belki bütün mevcudatın netice-i tahribini taşıyan ve istîmal edenmuharriplerledir.Öyleysesizyalnızbizedeğil,ilâyevmi’l-kıyâmbâkikalacakmüslümanyavrularının yaralanmaması için zırh; ve bir endahta dünyayı sarsan, gürûh-u hazeleyiboğucudumanlariçindebırakan,Kur’ân-ıHakîm’insonsistemmalzeme-imübarekeleriniicadavesilesiniz.Varol,eysevgiliÜstadım!Hemen,Rabbimyorgunluğunuzabedelbinehl-igazâsevabıihsanbuyursun,âmîn…

Affınıza mağruren şunu diyeceğim ki: Madem mânevî cihad zamanıdır, muvazzafaskeriz ve askerlikten lezzet aldığımızı söylüyoruz, düşman hem dessas, hem sûrîkuvvetlicedir.“Kılıçhasmagöreçekilir.”düsturuyla,sizintelâşsızveârâmsızsa’yinizgözönünde iken, cephemizehile tuzağı addedilenhubb-u câhve sermaye-i dünyagibi, çokcâzibedar şeylerle bizi aldattıklarını bilmeliyiz.Ve cepheyi bırakıp, âfil şeylere aldanıp,çok mübarek ve mukaddes şeylerin ayak altında kalmasına sebebiyet vermemek için,ancak ve ancakCenâb-ıKibriyâ’nın azamet ve kudretinden ve şümullü rahmetinden veŞâh-ı Levlâk’ın himmet-i âmmesinden ve Zat-ı Üstadânelerinin makbul ed’iyelerindengecevegündüzhissemendolmamızıniyazediyorumveböyleimanımvarveherdakikaârâmsızbekliyorum.

HâfızAli(rahmetullâhialeyh)

119Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

(HulûsiBey’inbirfıkrasıdır.)

YirmiDokuzuncuMektub’unYedinciKısmı:1–Şeâir-iİslâmiye’nintağyirineaslarazıolmayanvetahammüledemeyerekkulaklarını

tıkayanlarınkanaatlerindekiisabetekat’îbirhüccet;

2– Tevilkârâne “Zâhirî muvafakat gösteriyorum.” iddiasında bulunanları birincizümreyeilhakettirecekmüessirbirkuvvet;

3–Ulemâü’s-sûahzâbınaşeditbirtokat;

4–Muhtelifnamvevesilelerle,dinsizlikgayesiylebid’alarçıkaranlara,kahirbirdarbe-ikudretvetavk-ılânet;

5–Beşincivealtıncıişaretler,ıslah-ıâleminbizzatHazretiMehdî’ninzuhurunavâbesteolduğuna kanaat eden zümreden, bu zât-ı âlîşânın dahi bu emirde muktedir olmasındaşüpheduyanların,buvehimlerinibertarafedecek,itimatlarınıteminedecek,gayetkuvvetligüneşgibibirhakikat;

6– Yedinci İşaret, bu asrın en mâkul mücahedesinin nasıl yapılmak iktiza ettiğinedelâleteden,mahz-ıhikmetgibihâssalarıcâmidir.

Âcizkardeşinizinkısavasfıdaelbetteaczineşehadeteder.Yoksabuhakâiki lâyıkıylavasfeylemek,bubîçâreninhaddideğildir.

Dünyevî meşgalem, hususî işlerimiz ve pederime yardım gibi, mecburî ahvâl veduygular, evvel ve âhir arzettiğim gibi, hizmet-i Kur’âniye’deki vazifeme çok mânioluyor.Neyapayım?

120 diyorum. Duanıza çok muhtacım ve muhtacız. Biz her vakit sevgiliÜstadımızaduadabulunuyoruz.

Hulûsi

(Sabri’ninfıkrasıdır.)

Üstad-ıEkremimEfendimHazretleri,

Ekalli, kırk senedenberi hakikat âlemindenurlar saçannuranî, kudsî, feyizli sözlerinkâffesi, bütün safahatında tarikat ve seyr-i sülûke ait pencereleri küşâd ile müştaklaratemaşa ve berk-i hâtif misal 121 nidâ-yı belîğiyle dâvet etmekte iken, dürbînî birnazara mâlik olanlar, pek âşikâre görüp ve dinleyip iltica etmekte iseler de bu abd-ipürkusur, onlarla omuz omuza yürüyen, tarikatın ne demek olduğunu, matla-ı şems-ifüyuzatvemenba-ıfevz-inecatolan,YirmiDokuzuncuMektub’undokuzlevha-yısaadeticâmiDokuzuncuNüktesi’niokuduktansonra,–alâkaderi’l-istitâa–öğrendim.Nihayetsizfüyuzat ve hadsiz ezvâk-ı mütenevviayı hâvi olduğunu, bir kat daha tasdik ettim.

Elhamdülillâh,şunüktedenuramuhtaçkalbimelâyuâdnurlarbahşedildi.

Kalbiminhissedip,lisanımınifadeyemuktedirolamadığıderya-yıhakikatedalarak,şueser-i giran-bahanın şâyân-ı menn ü şükrân olduğunu arz ve mâba’dinin tevâli vetemadisinicânüyürektentalepvetemennietmekteiken,iştetetimmesiolanüçtelvihdeihsanbuyuruldu.

Buhâtimekısmı,vartalardankurtulmakçaresinigösterenirşadveikazlarıyla,ciddenbirlevha-yı saadet ve bâis-i hayât-ı mücedded olmuştur. Acaba her an, en az bin bir nevisemere-isaadetletegaddîetmektenkaçanveocadde-ikübrâyaaslalâyıkolmayaniftiraveisnâdât perdelerini görüp, şu meş’ale-i adîmü’l-misali söndürmek, zulümat ve dalâlâtvadilerineyolaçmakisteyenbakar-körlerenedemeli?

Nazîrsizşuleleriyleasr-ıhâzırıihyâvetenvirveistikbalinkrokisinibihakkıntanzimvetahkimedennurlar,ilelebedpayidarolsun.DilerimBâri-iTeâlâHazretleri’ndenkişuâsâr-ı pürnûrun, bütün ümmet-iMuhammed’e (aleyhissalâtü vesselâm) tâmîmine muvaffakiyet vemüyesseriyetihsânbuyursun,âmîn…

Sabri

(Hüsrev’infıkrasıdır.)

SevgiliÜstadımEfendim,

Kenzü’l-Arşduasınınfeyzindengelenbirnükte-iKur’âniye’de,yanlışlığıntarafımızdannasılkarşılandığını suâledenvehatasınınesbabınıbize izahedensevimlimektubunuzualdım.Bukısmı,Sûre-iKevser’inlatîfveyüksektevâfukatınıgösterenAltıncıRemiz’levebirdebüyükbirfatihtendahabüyükolantarikataaitkısımlaberaberokudum.

Buhaftasevincimveşevkimpekziyadeidi.Birtaraftan,senelerdenberitabedilmesive âlem-i İslâm’a neşredilmesi için istinsah edilen o kıymettar mahzen-i hakâik, eminvâdilere gönderiliyordu. Diğer taraftan, şu baharın câzibedar güzelliğinden, pekçokyüksek bir nuraniyetle karşımıza çıkan Yirmi Dokuzuncu Mektub’un her bir kısmınınverdiğizevk-imânevîiçerisindeyaşıyorduk.

Kenzü’l-Arş duasının feyzinden gelen ikinci bir nükte-i Kur’âniye’yi, mektubunuzgelmedenevvel arkadaşlarlabirlikte tekrarokuduk.Tetkikgayesihiçbirimizdeolmadığıiçin, on dakika içerisinde, yazılan bu kısmın nurânî şûleleri arasında kaldık. Okurken,ağzımızdan arada sırada çıkan sadâ-yı hayret ve taaccüpten başka bir şey işitilmiyor veyüzümüzdenakanbeşâşet,duyduğumuzmânevîzevki,tarifekâfigeliyordu.

SevgiliÜstadım,herbirrisalearamızdapekbüyükbirsevinçlekarşılandığıvehayretleokunduğu ve lâyık olduğu şekilde hürmet gördüğü için, her nasılsa vâki olan hatamhakkındaki mektubunuzu aldığım vakit, kıymettar Üstadım, bu hâli bize ihtaretmeseydiniz,bizhiçbirvakitböyleşeylemeşgulolmayacaktıkve“Yanlışvar.”diyenlere

karşıdahakdâvâedeceğimizdehiçtereddütetmeyecektik.Sûre-iKevser’inveSekizinciRemzin tevâfukat-ı hurufiyeleri üzerinde birer birer tetkikatta bulunmuş ve hiçbirindenoksanbulamamıştık.Esasenbutetkikatımız,noksanaramakgayesiyledeğil,belkitevsi-imâlûmat ve bir demânevî gıdamızı almak için vuku buluyordu.Bu akşam fakirhanedeRefet, Lütfi, Rüşdü Efendi kardeşlerimle oturmuş bu hususta tekrar konuşmuştuk.Hepimizdiyorduk:Üstadımızbizesöylemektehiçbirşeydençekinmediğinibiliyoruz.İştebuhâlbizekâfidir.Şimdiyekadardaböylebirşeyvukubulmuşdeğildir.Buhusustaenbüyükşahit,burisaleler,ilmikendilerineisnadedenzâtlarınellerindegezdiğihâlde,onlarıdatasdikemecburetmiştir.

İşte, sevgiliÜstadım, bu hâdisat dimağımızı daha ziyade takviye etmiş bulunuyor vebizisizedahaziyaderaptediyor.Herhusustabizihimâyevevikayeetmekteolduğunuza,kâfivedahakat’îbirburhanyerinegeçmişbulunuyor.

Sevgili Üstadım, bu hafta hatt-ı destinizle, pekçok zahmet çekerek, bin müşkülâtiçerisinde yazdığınız bütün Kur’ân’daki tevâfukatı gösterir bir nükteyi daha aldım.Bundan başka bir nükte gibi umumî olup, yalnız tarzları ayrı olmaküzere iki tevâfukatlistesi daha yazılacağı iş’âr buyuruluyor. Onları da sabırsızlıkla bekliyoruz. Veyorgunluğunuzuhatırladıkça,yüreklerimiz sızlıyor.Cenâb-ıHak, sizlere lâyıkbir tarzdahayr-ıkesirihsaneylesin,âmîn…

Hüsrev

(Hüsrev’infıkrasıdır.)

SevgiliÜstadım,muhteremEfendim,

Kur’ân-ı Kerîm’in âyât ve kelimât ve hurufâtında görünen ihtilâf bertaraf edilmeküzere, yeniden hakikî ve esaslı bir surette âyât ve kelimât ve hurufâtın tesbit edileceğihakkındaki iş’âr-ı fâzılâneleri, cidden şâyân-ı tebşirdir. Bu ve bu gibi ahvâl, biziÜstadımızınulvîveumumîolanvazifesindehervakitiçinCenâb-ıHak’tanmuvaffakiyettalebindebulunmaklığasevkediyor.BilhassakardeşimizHacıNuhBey’eyazılanmektupsureti ve bunamümâsil diğermektubat, bizim hayatımızı değiştirmiş vemüstakbeldekihayatımızanurlarserptiğigibi,bugünküinsanlığıngiriftarolduğuriyakârlık,tabasbusvetemellukveemsâligibipekçokahlâk-ıreziledenkurtarmışveherbirerlerininyerlerinedeahlâk-ı hasene fidanları gars ederek, birer şecere-i âliye ve nâfizenin vücuda gelmesinesebebiyet vermiştir. Hatta o kadar diyebilirim ki bugünkü beşeriyetin duygularındanbambaşka bir hayata sevketmiş ve her ân, “Halıkımız bizden ne suretle razı olacak vebugünnegibibirsa’yilesayfa-yıhayatımıkapatacağım?AcabaümmetibulunduğumuzosevgiliPeygamber-iZîşân (aleyhissalâtü vesselâm)Efendimiz’in,dalâletyolunu tutanveyahutdalâlete gidenlerin arkalarından giden ümmetlerini, ne suretle tarik-i hidâyete getirmekiçinsa’yetsekhoşnudiyet-iPeygamberî’yi(aleyhissalâtüvesselâm)celbedebiliriz?”duygularıve

mefkûreleriyleyaşatmaktadır.

Kıymettarüstadlarınaherhatvedeittibaısevenotalebelerinizinruhlarında,Üstadlarınınengüzelfıkrasıolan“Kur’ân-ıAzîmüşşân’afedaolanbubaş,başkayereeğilmeyecek.”sözühayatımızdaengüzelveenbüyükbirmiftahvebirdüsturolmuştur.

İştebuhayatta,buzevkleyaşadığımıziçin,buvâdidekikorkudenilenmevhumkuvvet,talebelerinizin hak uğrunda gösterdikleri cesaretten korkmaktadır. Rızâ-yı ilâhî uğrundahergelecekhâlememnuniyetlegöğüsgermeyi,Üstadlarınınhâlindenhergünveher anders alan talebelerinize ve kardeşlerime hayırlı muvaffakiyetler ve saadetler temenniederken,sevgiliÜstadım,sizedelâyıkolduğunuzdandahagüzelbirşekildevedahaelyâkbir tarzdaeltâf-ı sübhaniyeyenâiliyetiniz içinduaedervedâmenlerinizikemâl-ihürmetvetâzimleöperim,EfendimHazretleri…

Hüsrev

(NasuhîzadeŞeyhMehmedEfendininfıkrasıdır.)

Bülbül-üBağistan-ıKur’ân,Üstad-ıEkremim,EfendimHazretleri,

Mürşid-i ekmel, şeyhimHacı Rahmi Sultan Hazretleri, seferberliğin ikinci senesindeirtihâl-i dâr-ı beka buyurdular. Burdur’u teşrifinizden bir ay evvel, merhum RahmiSultan’la beraber bir cami-i şerifte birkaç cemaatle bulunmakta iken, sükût-u hâl-imurakebeye varıldı. Bazı veliler ruhânî teşrif buyurdular. Nihayette, siz Üstadım teşrifbuyurdunuz. Bir cezbe-i Rahmân zuhur ile uyandım, kendime geldim. Bir ay sonraBurdur’uteşrifle,bazıyevmsohbet-iirfâniyenizdebulunupruhlarımızagıdabahşolundu.

Şutulûatımıarzaictisârediyorum:

Halka-yıhakikattedevrandadırolmübârekÜstad.

Kavuşturdularruhunu,ervâh-ıenbiyâyaânın.

Mest-imüstağrakoluphayrettedirolmübarekÜstad.

MübarekKur’ân’ındellâlısındedilerâna.

Sözlericândır,onututmayanruhsuzdurhemân,

Bütünsöylediğinur-uhikmettirânın.

Mirâc-ıruhânîdedevrandadırolmübarekÜstad.

Kalbimiçrefeyz-iNur’ungörmüşemhemân.

İçiumman-ıvahdette,dışısahrâ-yıkesrettegörünürÜstad.

Dünyada,uhrâdarefikolalımâna.

UmarımMevlâmihsanederbizâcizkullarına.

NasuhîzâdeMehmed,söyledihemânbusırları.

Hazine-iKur’ân’ınbirmiftâhıdırHazretiÜstad.

NasuhîzâdeŞeyhMehmed

(ÂsımBey’infıkrasıdır.)

MuhteremÜstadımEfendimHazretleri,

Buarîzamıtakdimvetasdîeikisebeb-imücbirhasıloldu:

Birincisi: Sevgili Üstadımın geçenki iltifatnâmelerinin bir fıkrasında buyuruluyor ki:“Bu fakirle azizkardeşimHüsrevgibi yüksek, ciddî, hâlis kardeşve talebelerimi, âhir-iömrümüzekadarhizmet-iKur’ân’dadâimeylesin.”

Muazzez Üstadımın, bu dua, bu niyaz ve himmetlerine bütün mevcudiyetimle âmîndedim. Ve daima da diyorum. Ve Cenâb-ı Lemyezel Hazretleri’ne de daima niyazımbudur. Ve pek muhterem ve pek sevdiğim Üstadımın dua ve himmeti sürûr, sevinç,gözyaşlarımı akıttırıyordu. Bu fıkra ve cümleyi takip eden ikinci fıkra ki aynenyazıyorum:

“Ve ben öldüğümde sizi arkamda vâris bırakarak ferah ile kedersiz kabrime girmekrahmet-iilâhiyedenümitederim.”

BurasıbeniçokdüşündürdüvehiçbirdakikaÜstadımınbuarzu,bu talepverahmet-iilâhiyeden bu ümidi, zihnimden ve fikrimden ve kuvve-i hayalimden hiç çıkmıyor.Binaenaleyh, bu fıkraya bütün zerrât-ı mevcudiyetimle “Âmin!” dedim ve Cenâb-ıHakk’ınfazlvekereminitazarruveniyazettim.

Bununlaberaber–yâHazret, riyadeğil, tasannudeğil, içimdendoğuyor–gönül şöyleistiyorve arzuediyor:Bu fakir,Üstadımdanevvelkabregirsinve siz, dâr-ı bekanın ilkkapısınagelinceyekadar,dâr-ıdünyadabulununuzkibufakirvemuhtaçolantalebenizearkasındangöndereceğinizduavehediyenizlemütena’im,şâdvemesrurolsun.Vesizinteşrifinizde –ki Erhamü’r-Râhimîn olan Rabbü’l-âlemîn’den dua ve niyâzım budur–ruhum sizi istikbal etmek şerefiylemüşerref olabilmek gibi, gönül arzu ve hayatı hasıloluyor.122(Hâşiye)Veçokdüşündürüyor.Vebuarzuveniyazımdandahabüyüğüveşedîdişudurki: Üstadımın dâr-ı dünyada daha pekçok zamanlar kalması, dolayısıyla vazife-ikudsiyenizin devamı ve hakikat ve hidayet nurları olan Risale-i Nur ve Mektubâtü’n-Nur’larınteksiriveintişarıyla,hâb-ıgafletteolanların,dalâlettekalanların,ehl-ibid’avemülhidlerin tarik-i hak ve hidayete girmeleri için siz Üstadımın çok zaman dahayaşamaklığınızıvebaşımızdaneksikolmamanızıvesizingaybûbetinizlebizlerinyetimveöksüzkalmamaklığımızıgönülarzuediyor.

Daha çok söylemek isterim, fakat iktidar ve kifayetsizliğimden kalemim, kalbimin

tercümanıolamıyor.Herişgibi,buarzumudaCenâb-ıKibriyâ’yahavaleederiz…

Âsım(rahmetullâhialeyh)

(HâfızAli’ninbirfıkrasıdırkiküçükbirmeselede,“Gücendinmi?”diyeistifsarmünâsebetiyleyazılmıştır.)

Eyyühe’l-Üstadü’l-Muhterem,

Hayatımın her safhasından kıymetli ve o hayatı, pervâne-misal, bir emrinin infâzınaateşteyakmayaheranhâzırolduğumkıymetliÜstadım!

Evet, değil böyle hakikat uğrunda, hatta bir kıymetli hediyeyi ihsan eden Pâdişâh-ıZîşâniçin,ohediyeyisarfetmektetereddütedilmez.ÖyledeÜstadım,bizeemanetolarakvenezamanalınacağımeçhulolanhayatınveherzamanemrineâmâdevehazırolduğumCenâb-ı Mün’im’in, o emanet üzerine ne gibi emri vâki olsa, inşaallah, bilâ-tereddütemanetiniiâdeyehazırız.Mademsiz,oPadişah-ıBîzevâl’inkurbiyet-iilâhiyesinde,aynıemrini tebliğe memur bulunuyorsunuz; öyleyse, hem mübarek sözünüz hak ve aynırahmettir.

Hem efendim.. bahçıvan-misal, fidanları büyütmek üzere, hayvanat-ı muzırranıntaarruzundanbiranevvelkurtarmakiçinaşağıdallarkesilirki,tâyükselsin.Ofidanlarınhiçbir cihetle hakları yoktur ki “Bizi tımar eden ve hayatımıza sebep olan, bizi bazenrencideediyor.”diyemezler.Zirahâl-iasıllarıylakalsaydılar,birmuzırhayvankoparacaktıvetopraktakiköküdetefessühedecekti,yokolacaktı.

Evet, Üstadım, mübalâğasız, pür-kusurlukta mislim olmadığını nefsime bile bazenkabul ettirdiğim.. yalnız pür-zünûb talebenizi, dizlerime değil, belime değil, boğazçukuruma değil, belki de boyumdan aşan ve belki dahilimin de siyah çamurlaramezcolduğu ve tefessüh etmeye başladığı bir zamanda Hızır gibi yetişip ve misl-iLokman, Kur’ân-ı Hakîm’in şifahenesinden lemeân eden muâlecelerle tedaviyebaşladınız.Hayatisminelâyıkbirhayatbahşınavesilesiniz.Ohayatıihsanedenevevesileolanuğruna,ohayatıifnâetmemek123(Hâşiye)kâr-ıakıldeğildir.

Hembirhasta,ameliyatamuhtaçolduğunubilmelidir.Vehastasınıgecegündüztedavialtındabulunduraneczacıyakarşıyüzbinlerle teşekkürveoeczacıyaeczahaneyi teslimeden Hakîm-i Pür-kemâl, Kadîr-i Bîmisal Hazretleri’ne nihayetsiz hamd ve şükreborçluyuz. Ve bu borcumu îfâ edemediğimden pek mükedderim. Allahü Teâlâ sizdenebedenrazıolsun.

HâfızAli(rahmetullâhialeyh)

(HulûsiBey’inbirfıkrasıdır.)

AzizÜstad,müşfikkardeş,muhteremmücahid,

Son iki hafta içinde, iki defada vürud eden Yirmi Dokuzuncu Mektub’un AltıncıKısmıyla Kenzü’l-Arş duasının feyzinden gelen bir nükte-i Kur’âniye ve YirmiDokuzuncuMektub’unSekizinciKısmınınSekizinciRemziveAltıncıRemzi isimlerinitaşıyanmu’ciznümâeserlerialdım.

Birincimektup, hasbe’l-beşeriye çok sıkıldığımbugününhemen saatinde elimegeçti.Evet, gözlerim böyle bir nura, aklım böyle bir derse, hasta vücudum böyle bir ilâca,muztaripruhumböylebirteselliye,nihayetzâlimnefsimböylebirmânevîterbiyeyeçokmuhtaç olduğu bir zamanda bu eserin yetişmesi, hem hakikatte üç gün sonra postayaverilenikincieserdendokuzgünevvelgelmesikat’iyetlegösteriyorkibuişkendikendineveya tesadüfî olmuşdeğil.Belki gelmiş değil, gönderilmiş.Yetişmiş değil, yetiştirilmiş.Maksatsızdeğil,buhizmetekoşturulmuş.Hattabirdest-igaybîtarafındanenlüzumlubiranda, en muhtaç ve Kur’ân hâdimlerinin en zayıfı, en âcizi, en liyâkatsizi, en zebûnubulunanbubîçârekardeşinizemahz-ıeser-irahmetveinâyetolaraksunulmuştur.

124

YirmiDokuzuncuMektub’unAltıncıKısmı’nıpederim,FethiBey,HocaAbdurrahmanve diğer bir zât hazır iken, geçen Cuma okudum. Ben birkaç defa sırf kendi hesabımamütâlaa ettim. Okuyacak ve okunması icap edecek mahdut zevâtın da inşaallah,istifadesineçalışacağım.Bunurlueserlerhemokşamak,hemkorkutmakgibiikizıttesirihâizdir.İnsanlarabuikivasıtadanbirininmüessirolacağıdaşüphesizdir.İştebuhakikatigözönündebulunduranşerâit-iimandakiesaslaramüşabihbirtarzda,Kur’ân-ıHakîm’intilmizlerini ve hâdimlerini hakikaten ikaz ediyor ve aldanmamaları için altı esasıkendilerinebihakkındersveriyorsunuz:

1–Hubb-ucâhyerine,Allah’aimanınbirmanasıolanrızâ-yıilâhîyi;

2–Havfvevehimyerinekadereimanı;

3– Hırs ve tamah yerine 125 âyet-i celîlesi delâletiyle Kur’ân’a, kütüb-üilâhiyeyeimanı;

4–Menfîmilliyetçilikhissiyerine,bütüncinve insemürselNebiyy-iEfham (sallallâhuteâlâ aleyhi ve sellem) Efendimiz Hazretleri’nin mesleğini, 126 ve 127 gibiâyât-ımübarekeyiderhatırettirmeksuretiylepeygamberlereimanı;

5– Enâniyet yerine acze, noksanımızı itiraf ve Kur’ân’ın tereşşuhatının neşr vemuhafazasıbâbındahissemizedüşenhizmetiyapmakvehizmetlemükellefolduğumuzubilerek neticeyi hesaplamamak, yani bir nevi beşeriyetten çıkmak, kütüp ve suhuf-uenbiyâyıinzâlevasıtaolanmelâikeyebenzemeksuretiylemeleklereimanı;

6– Tembellik ve ten-perverlik yerine vazifedarlık, kudsî ve her saati birgün ibadethükmüne geçecek kıymette olduğuna şüphe edilmemek lâzım gelen Kur’ânî hizmetinevakit bırakmayacak hâllere karşı, bu hizmetin ulviyetini düşünerek, elden çıkmazdan

evvelgözüdörtaçmayı,yaniölmezdenevvelhayatınkadrinibilmekgibi,kat’îbirlisanlaâhirete imanı delâleten, remzen, işâreten, sarahaten ders veriyorsunuz ve ikaz lütfundabulunuyorsunuz.

Allahü Zülcelâl Hazretleri sizden ebeden razı olsun ve ümmet-i merhume-iMuhammediye’yi (aleyhissalâtü vesselâm) dalâletten kurtarmak ve şahrâh-ı Kur’ân’a delâleteylemek hususundaki ihlâslı mücahede ve hizmetinizde dâim ve muvaffak buyursun,âmîn…

128

“Kenzü’l-Arş Duasının Feyzinden Gelen Bir Nükte-i Kur’âniye” serlevhalı eserle,YirmiDokuzuncuMektub’unSekizinciKısmı’nınSekizinciRemzi’ndekifüyûzât,tarifvetavsifedilmeyecekâlivemüstesnabirvaziyettedirler.

Birincide, bütün hurufât-ı Kur’âniye’nin adet itibarıyla işaret ve izah buyurulantevâfukları,garîk-ıbehtvehayretetti.

Dörtküçüksûredekihurufâtıntevâfukatveçhinekısmenişaretedenikincieser:Hakkaki mu’ciznümâdır. Nebiyy-i Âhirzaman, medâr-ı fahr-i cihan, sebeb-i hilkat-i ekvân venüzûl-üKur’ân,PeygamberimizMuhammedMustafa(sallallâhuteâlâaleyhiveâlihîveeshâbihîveezvâcih) Efendimiz Hazretleri’nin eser-i hikmet ve rahmet olarak, şimdiye kadar mahfîkalmış mucizelerinden i’câz-ı Kur’ân’a taallûk eden ve gaybî tevâfuk namıyla sevgiliÜstadımız tarafından mevki-i intişara vaz olunan bu emsalsiz eserlere karşı duyduğummânevî zevk ve feyzin binden birini bile arzedemeyeceğim. Ve mazhar olduğumuz bukadarazîmniam-ıilâhiyeyevekerem-isübhaniyeyekarşışükürdenâcizim.

129

Yirmi Dokuzuncu Mektub’un Yedinci Kısmı’ndan bir suret Abdülmecid Efendikardeşimize göndermiştim.Cevabında ezcümle diyor ki: “Seydânın bintü’l-fikri o güzelkıza,HulûsiileAbdülmecid’denmaadâherkimbakarsacâizdeğildir.Mahremolanlardabu hususta nâmahremdir. Bu gibi kızların dışarıya çıkmaları, hiçbir menfaati teminetmediğinivebilâkisbüyükbirmazarratıintâçedeceğiihtimalikavliniSeydâyayazsaniyiolur.EskiSaid’inhiddeti,yenisindedevardır.Hâlbuki,YeniSaid,insanoğullarıylaizâa-yıvakitetmemeli.Meslekvemeşrebiöyleiktizaediyor.Herneise…Cenâb-ıHakHâfız-ıHakikî’dir.”

Bendenizdekısacaşumealdecevapvermiştim:

Bu mütâlaa bizler için doğrudur. Fakat dünyaya arkasını çeviren ve mânevî vazife-imemuresini îfâ ederken insanlarla –Nur’larla alakadar olanları vasıtasıyla–meşgul olanÜstad Hazretleri için bu fikri muvafık bulmuyorum. Çünkü o zâtı bu emr-i azîmdeistihdam eden, elbettemuhafaza buyurur. Bana öyle kat’î kanaat gelmiş ki, eğer bizlerNur’larlaalâkamızıkesersek,ÜstadHazretleribizearkasınıçevirir.

Azizkardeşimizinendişesi,zâhirebakılırsahaklıveçoksamimîdir.FakatzatencemaatiçokmahdutolanNur’larlaalâkadarzevâtınbuhakâiktenmahrumedilmelerinivebukudsîeserintamamenhapsedilmelerinilâyıkgörmüyorveesasamugayirbuluyorum.Nâsırımız,hâmimiz,muînimiz,hâfızımızAllah’tır.Bütündesâisibertarafederek,muhteremÜstadınvazife-i kudsiyesine sâfi niyet, samimî his ve ciddî şevk ile yardım etmekte olankardeşlerimeselâmvemuvaffakiyetlerineduaeder,dualarınıricaederim.Pederim,FethiBey, Hoca Abdurrahman Efendi, sâbık Müftü Kemâleddin Efendi, imam Hâfız ÖmerEfendivediğerSözler’lealâkadarolanlarselâmveduaediyor,hayırduanızıistiyorlar.

Devam-ı âfiyet ve muvaffakiyetinizi tekrar eltâf-ı ilâhiyeden tazarru ve niyaz eyler,mübarek ellerinizi kemâl-i hürmet ve tâzimle takbil eyler, kusurumun affını ve hayırduanızdanbubîçâresıddıkınızıçıkarmamanızıhâssatenarzveistirhameylerim.

130

Hulûsi

120“BizeuygungördüğüherhâlimizdenötürühamdolsunRabbimize..”Bkz.:Tirmizî,deavât128;EbûDâvûd,edeb97,98;İbniMâce,edeb55,duâ2;AhmedİbniHanbel,el-Müsned2/117.

121Gelineykardeşler!

122 (Hâşiye)Hakikatenmerhumunmünâcâtıkarîn-iicabetolmuşkiaynıyıliçindeÜstadınabedel,mahkemede,Üstadınazarar gelmemek için “Yâ Rabbi, canımı al! ” diyerek mahkemede vefat ederek irtihâl-i dâr-ı beka etmiştir(rahmetullahialeyhirahmetenvâsiaten).

123(Hâşiye)Benimbedelimeşehidolacağınıhissetmiş.Kuvvet-iihlâsınkerametiolarakhaberveriyor.Haberverdiğigibişehidoldu.

SaidNursî

124Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

125“Asılbütünmahlûklarınrızıklarınıveren,kâmilkuvvetvetamiktidarsahibiolanAllahTeâlâ’dır.”(Zâriyâtsûresi,51/58).

126“Müminlerbirbirleriyleancakkardeştirler.”(Hucurâtsûresi,49/10)

127“Hepiniztoptan,Allah’ınipine(dinine)sımsıkısarılın,bölünüpayrılmayın.”(Âl-iİmransûresi,3/103)

128EfendilerEfendisiPeygamberimizizhürmetineveKur’ân-ıMübînhürmetine.

129 Allah’ım! Mekkî, Medenî, Hâşimî ve Kureşî olan Habîbinin hürmetine bizim arzumuzu ve Üstadımız SaidNursî’ninmaksûdunutahakkukettir.

130 “Kendinden başka her şeyin fâni olduğu gerçek Bâkî, Allah’tır. İçte duyulacak sevgi de, sadece Allah içinolmalıdır.” ‘Allah için sevme ve nefret etme’ bazı hadislerde amellerin en faziletlisi sayılmış;*1 bazı hadislerde deimanınengüçlübirbağıolduğunadikkatçekilmiştir.*2

*1EbûDâvûd,sünnet2;AhmedİbniHanbel,el-Müsned5/146;el-Bezzâr,el-Müsned9/461.*2et-Tayâlisî,el-Müsneds.101;İbniEbîŞeybe,el-Musannef6/170,172,7/80.

(Said’infıkrasıdır.)

(Hulûsigibimühimbirtalebeminbanagönderdiğihediyesininiadesinedairyazdığımbirmektubu,arkadaşlarımıntensiplerinebinaenonlarınfıkralarıiçine

dercedildi.)132 131

133

Aziz,sıddık,vefâdarâhiretkardeşlerimHacıNuhBey,MollaHâmid,

Sizlerbenimiçinçokehemmiyetlisiniz.“Sıddık-ıvefiybuzamandayoktur.”diyenlerekarşısizlerigösteriyorum.YirmiseneVan’dageçirdiğimhayat-ı ilmiye..benimiçinVançok kıymettardır. Lillâhilhamd, sizler o kıymettarlığı gösterdiniz. Ve Van’a karşı şedithissiyatımatammukabeleediyorsunuz.Sizemedâr-ıibretbirvâkıasöyleyeceğim.Şöyleki:

GeçenseneBarlalı,İstanbulticaretindebulunanBekirEfendininşerikiMehmedEfendivasıtasıyla bir mektup aldım.Mektup harika olarak bana göründü. Çünkü Hulûsi Bey,“Nuh Bey ile görüştüm.” diye o mektupta bana yazıyor. Aynı mektupta, kardeşimAbdülmecidde,MollaHâmid’inselâmveduasınıbanayazıyor.AynımektuptaNurşin-iSüflâ’daMollaAbdülmecid’in yazısı ve imzası vardı. Fesübhanallah, dedim.En ziyadesevdiğimbu insanların ayrı ayrımemlekette bulunmakla beraber, birmektupta bunlarıniçtimalarıtevâfuklubirlevha-yıtemâşâdır.

BuseneyineoMehmedEfendiEğirdir’egelmiş.YineNuhBey’inaynıtelgrafını,ozâtbana getirdi. Fesübhânallah, dedim. Nuh Bey’in lisan-ı hâli, güya Mehmed Efendiye“Dostum,benseninleberaberÜstadımlagörüşeceğim.”diyor,tahayyülettim.SonrayineoMehmedEfendininhizmetkârıEğirdir’egidipMehmedEfendininmektuplarınıgetirmiş.YineNuhBey’inhediyeyeait,banaolanmektubunugetirdi.Dedim,katiyenbuiştesadüfîdeğil.Sonramektubunmüştemilâtınadikkatettim.Tahminettim,Van’daNuhBey’inbanahazırladığıhediyeyigöndermektarihinde,bendeaynıtarihte134(Hâşiye)aynıfiyattabirhediye-iazîmeyiNuhBey’innamınaVan’dakiihvanımagönderiyordum.İştebuikitevâfuk,banaişarettir ki Nuh ile Hâmid, talebelik ve kardeşlik için min tarafillâh intihap edilmişler.Çünkütevâfukbizimiçinbiremâre-itevfik-iilâhîolduğunakanaatimgelmiş.Risaleler’detevâfukatınbazınumûnelerinigöreceksiniz.

Fakat çok rica ederim ki gücenmeyiniz, hediyeyi kabul edemedim. Adem-i kabulünesbabıçoktur.Enmühimbirsebep,benimkardeşlerimvetalebelerimleolanmünasebetinsamimiyetinive ihlâsı zedelememektir.Hem iktisat,bereket vekanaat sayesinde, şiddetliihtiyacımolmadığıhâlde,dünyamalınaeluzatmakelimdedeğil.. ihtiyarımharicindedir.Hembirmisalleincebirsebebianlatacağım:

Mühimbir tüccardostumotuzkuruşlukbirçaygetirdi,kabuletmedim.“İstanbul’dansenin için getirdim, beni kırma.” dedi.Kabul ettim.Fakat iki kat fiyatını verdim.Dedi:

Niçinböyleyapıyorsun,hikmetinedir?Dedim:Bendenaldığındersi,elmasderecesindenşişe derecesine indirmemektir. Senin menfaatin için, menfaatımı terk ediyorum. Çünküdünyaya tenezzül etmez, tamah ve zillete düşmez, hakikat mukabilinde dünya malınıalmaz, tasannuamecbur olmaz bir üstaddan alınan ders-i hakikat elmas kıymetinde ise,sadakaalmayamecburolmuş,ehl-iservetetasannuamuztarkalmış,tamahzilletiyleizzet-iilmini feda etmiş, sadaka verenlere hoş görünmek için riyakârlığa temayül etmiş, âhiretmeyvelerini dünyada yemeye cevaz göstermiş bir üstaddan alınan aynı ders-i hakikat,elmasderecesinden şişederecesine iner. İşte, sanamânenotuz lira zararvermekle, otuzkuruşluk menfaatimi aramak, bana ağır geliyor ve vicdansızlık telâkki ediyorum. Senmâdem fedakârsın; ben de o fedakârlığa mukabil, menfaatinizi menfaatime tercihediyorum,gücenme.

Oda,busırrıanladıktansonrakabuletti,gücenmedi.

EyNuhBeyveHâmidKardeşlerim,sizdegücenmeyiniz.HemNuhBey,bilinizki,şuzamanda o havâlide vefâdârâne, şefkatkârâne beni aramaklığınız öyle bir hediyedir ki,bunun gibi binler hediyeden kıymettardır. Hem size gönderdiğim risaleleri muhafazaetmek ve sahip çıkmak ve benim yerimde onları himaye etmek, binler lira kıymetindebana karşı büyük bir hediyedir. Çünkü netice-i hayatımı ve vazife-i vataniyemi ve ohavâlidekikardeşleriminuhuvvetvemuhabbetlerinekarşıborçlarımıedaedenorisalelereciddî sahip çıkmak, tam muhafaza etmek ve ehline yetiştirmeye vasıta olmak öyle birhediyedir ki dünyevî hediyelerin binlerine mukabildir. Hem emin olunuz ki mânevîzararım büyük olmasaydı, Nuh Bey’in hatırını kırmayacaktım. Şimdiye kadar, Cenâb-ıHakk’a şükür, hediyeleri kabul etmeye mecbur olmadım ve şu zamanda ehl-i ilmin birsebeb-isukutuolantamahagirmeyeihtiyarbendenselbedildi.Hemeğersizinhediyenizikabuletseydim,çokzâtlarınyakalbikırılacaktıveyahutellisenelikkaidembozulacaktı.

Oradavecivarınızdabulunaneskitalebelerimvekardeşlerimebirerbirerselâmveduaediyorumveonlarındualarınıistiyorum.

135

Kardeşiniz

SaidNursî

(SaidNursî’ninbirfıkrasıdır.)137 136

138

Aziz,sıddık,sadık,çalışkankardeşim,hizmet-iKur’ân’daarkadaşımRefetBey,

Senin gördüğün vazife-i Kur’âniye’nin hepsi mübarektir. Cenâb-ı Hak sizi muvaffaketsin,füturvermesin,şevkiniziartırsın.

Seninvazifenyazıdandahamühimdir.Yalnız,yazıyıterketmeyiniz.

Uhuvvetiçinbirdüsturubeyanedeceğimkiodüsturuciddennazaraalmalısınız:

Hayat,vahdetveittihadınneticesidir.İmtizaçkârâneittihadgittiğivakit,mânevîhayatdagider.

139işaretettiğigibi,tesanüdbozulsacemaatintadıkaçar.Bilirsinizkiüçelifayrı ayrı yazılsa kıymeti üçtür. Tesanüd-ü adedî ile içtima etse, yüz on bir kıymetindeolduğu gibi, sizin gibi üç-dört hâdim-i Hak, ayrı ayrı ve taksimü’l-a’mâl olmamakcihetiyle hareket etseler, kuvvetleri üç-dört adam kadardır. Eğer hakikî bir uhuvvetle,birbirinin faziletleriyle iftihar edecek bir tesanüdle, birbirinin aynı olmak derecede birtefânisırrıylahareketetseler,odörtadam,dörtyüzadamkuvvetininkıymetindedirler.

Sizler koca Isparta’yı değil, belki büyük bir memleketi tenvir edecek elektriklerinmakinistleri hükmündesiniz. Makinenin çarkları birbirine muavenete mecburdur. Hembirbirini kıskanmak değil, belki bilâkis birbirinin fazla kuvvetinden memnun olurlar.Şuurlufarzettiğimizbirçark,dahakuvvetlibirçarkıgörsememnunolur.Çünküvazifesinitahfifediyor.Hakvehakikatin,Kur’ânveimanınhizmetiolanbüyükbirhazine-iâliyeyiomuzlarında taşıyan zâtlar, kuvvetli omuzlar altına girdikçe iftihar eder,minnettar olur,şükreder.

Sakınbirbirinizetenkitkapısınıaçmayınız.Tenkitedilecekşeylerkardeşlerinizdenhariçdairelerde çok var. Ben nasıl sizin meziyetinizle iftihar ediyorum, o meziyetlerden benmahrumkaldıkça,sizdebulunduğundanmemnunoluyorum,kendimindirtelâkkîediyorum.Siz de Üstadınızın nazarıyla birbirinize bakmalısınız. Âdeta, her biriniz ötekininfaziletlerinenaşirolunuz.

Kardeşlerimizden İslâmköylü Hâfız Ali Efendi, kendine rakip olacak diğer birkardeşimizhakkındagösterdiğihiss-iuhuvveti,çokkıymettargördüğümiçinsizebeyanediyorum:

Ozâtyanımageldi;ötekininhattı,kendisininhattındaniyiolduğunusöyledim.“Odahaçok hizmet eder.” dedim. Baktım ki, Hâfız Ali kemâl-i samimiyet ve ihlâsla, onuntefevvukuyla iftihar etti, telezzüz eyledi. HemÜstadının nazar-ı muhabbetini celb ettiğiiçinmemnunoldu.Onunkalbinedikkatettim,gösterişdeğil, samimîolduğunuhissettim.Cenâb-ıAllah’aşükrettimkikardeşlerimiçindebuâlihissi taşıyanlarvar. İnşaallahbuhisbüyükhizmetgörecek.Elhamdülillâh,yavaşyavaşohisbucivarımızdakikardeşleresirayetediyor.Küçükbirlatîfe:

Sohbet içinde sizden bahis geçti. Şükre dair meseleyi sordum: “Hüsrev’in yazdığınıRefetBeygördümü?”BekirAğadedi:Evetgördüvededi:“Çokgüzel,fakatacabasenkalemkarıştırmadınmı?”Hüsrevdedi:“Yok,kendinüshamda,tambütüngelmedi.Fakatkendilerineyazdığımtamgeldi.”Birazmünakaşaoldu…

BumünasebetlekardeşimRefetBey’ederimki:Aslındatevâfuknoksanolsaydı,zatenben tavsiye etmiştim ki kalem karıştırmasınlar, asıl vaziyet bozulmasın. Bekir Ağa dagördükiasılmüsveddedeçıkıntıolduğuhâlde,tevâfukHüsrev’intarzındavar.OnuniçinHüsrev’inbirmaharetivarsa,tevâfukubozmamış.HattaMucizât-ıAhmediye’dekisalavâttevâfukundatavsiyeetmiştimkikimsemaharetinikarıştırmasın.Fakatasılmüsveddelerde,en acemi bir müstensihin nüshasında, birkaçı müstesna bütün tevâfuktadır. Onun için,sekiz ayrı ayrı müstensihin setredemediği bir tevâfuk, elbette kuvvetlidir; müstensihlerbozmasınlar.Tevâfukugetiremeyenbozuyor.Demekenbüyükmeharetodurki tevâfukubozmasın.Çünkütevâfukvar.SendeHüsrev’eyardımetkihakikatenmevcutvematluptevâfukudenkgetirebilsin.Çünküyoktanvaretmiyorsunuz;hakikîvarıyoketmeyin.

Sözler’lealâkadarolanlaraselâmveduaediyorum.

SaidNursî

(HâfızAli’ninfıkrasıdır.)

Eyyühe’l-Üstadü’l-Muhterem,

Yirmi Dokuzuncu Mektub’un Üçüncü Kısmının Dokuzuncu Meselesi’nde emirbuyurulanhizmet-iKur’ân’danfakirinhissesineikierkekvebirkızçocuğudüşmüşimiş.Aynı emri alıp gelirken düşünüyordum: Acaba, akraba-yı taallûkatımda çocuklar var,hangisini intihap edeyim? Benim bu düşünceme mânen denilmiş ki: “Hay Ali! Kendireyinemuhtardeğilsin.Onunintihabıbaşkakapıyaaittir.”ÜçgünsonraYaşarveNecatiisminde iki çocuk, bana hem refik, hemders arkadaşı ve bir derece onlara kalfa olaraktayin edildim. Çocuklar hurufatı tam bilmedikleri için bazen yazıyla, bazen kitaptangösteriyordum. Bir ay sonra Kur’ân okumaya başladılar. Beşinci ay içinde 140

hatmemuvaffakoldular.

Mübarek Üstadım, bu hususu çok düşünüyordum ki lâakal bir-iki senede Kur’ânokumayaliyakatkesbedilirken,memûlünhilâfındameydanagelenbuemr-iazîmkimseyeverilmez;ancakveancaki’câz-ıKur’ân’ınobüyükdenizininreşhasıdırveikicihanfahri,Nebiyy-iÂhirzamanPeygamberimizMuhammedMustafa’nın(aleyhissalâtüvesselâm)himmet-i mâneviyeleriyle o i’câzın izhar ve intişarına memur edilen Üstadımın duası gibi çokbüyükkuvvetlerlehasılolduğuna,bendeğilbuhâleşahit,karyemizinekserisiimanediptasdikediyorlar.Bütünköyehl-iimanınamına,buemr-ihayravesileolanÜstadımıza–

141– teşekkürlerle, “Cenâb-ı Hak sizlerden ebeden razı olsun” duasını âciz lisanımladaimasöylüyorum.

Üstadım, bir şey daha var ki emr-iÜstadânelerine intizardayım.Oda şudur:Cenâb-ıHakihsanederse,dairenizinşakirdiniHâfızYaşarbukıştabaharasebepolup,mütenevviçiçekleri açmasına Nisan yağmuru misillü, vücudunuz o çiçekler arasında, bir gül-üMuhammedî (aleyhissalâtü vesselâm) yetiştirmekte inşaallah vesile olacağınıza şüphe yoktur.

Mübarek dairenin mübarek talebesine, mübarek Cuma gecesinde hatminin duasıyla,hıfzının iptida duasını ve fakir-i pürkusurun af duasını, bütün hâsse ve duygularımla,hürmetle el ve eteklerinizden öper ve kusurlarımın affını niyaz ederim, EfendimHazretleri.

HâfızAli

(Hüsrev’infıkrasıdır.)

SevgiliÜstadım,

Evvelki hafta irsal buyurduğunuz, “Bir Sırr-ı 142” serlevhasını taşıyan risalenizialdık.Esasenhiçbirhaftageçmiyor,sürûrlarımızıtezyideden,yenivehemgayetderecedeşirinbirerrisaleelimizegelmemişbulunsun.İşte,ikihaftadırbukıymettarrisaleyiokuyorveelimizdenbırakmıyoruz.

Evet, bu risale, Cenâb-ı Hakk’ın istikbalde bu ümmete vaad ettiği güneşin tulûunaintizarımızı teşdid etmekle kalmadığı gibi, bir taraftan içindeki hakikate bizi meftunediyor.Ve diğer taraftan, acaba fezası zulmet bulutlarıyla dolu olan bu âlemin, o güneşneresindenvenesuretledoğacakveneşekildebuzulmetveâfetsaçanbulutlarıdağıtacakdiye tahayyülederken, ikinci feyyâzbirdiğerzeyl,ogüneşinvaktini tayinetmeklebizipek büyük bir bâr-ı sakilden kurtarmış ve senelerden beri almak istediğimiz hâldealamadığımızderinbirnefesivermişvebizidilşâdeylemiştir.

AhmedHüsrev

(HulûsiBey’infıkrasıdır.)

Bu defa, Kenzü’l-Arş duasının feyzinden gelen İkinci ve Üçüncü Nüktelerle, zeylinihâvi mübarek mektubunuzu almakla cidden bahtiyarım. Bu âciz kardeşiniz, gelenmektubunuzun,gerekmuhteremÜstadımavegerekseohavâlidekikıymetliarkadaşlarımaolan tesiribanaaitolmadığınavebelkibenimbirvasıtaolduğumadelildir.Çok tecrübeettim, zât-ı fâzılânelerine mektup yazmak için, bazen üç kelimeyi bir arayagetiremiyorum. Ekseriyetle gaybî bir zatın ifâdâtını zaptına kadir olduğum kadaryazdığımı hissediyorum. Demek yazdırılıyor. Maamâfih, vâki takdirleri, bir dua olaraktelâkki ile teşekküretmekteyim.Kur’ânhizmetinidünyevîvemaddîmenfaatesarahatentercihedenHüsrevnamındakikardeşimitebrikederim.Cenâb-ıHak,böyleHüsrev’lerinadediniçoğaltsınvedaimarttırsın,âmîn…

Bukudsîhizmetecandaniştirakedenzevâtıbilmekbanaenbüyükmüjdeoluyor.MüftüKemâl Efendi, evvel mektubu mütâlaa etmişti. İki gün evvel ziyaretine gittim, “Hiçkimsenin bugüne kadar muktedir olmadığı dekâik ve hakâiki Kur’ân’dan bulupçıkarmışlar.”diyerektakdirlerinibeyan,selâmvedualarını tebliğetmekliğimisöylediler.

BudakikayakadarmübarekmektubuFethiBey,HacıBahaEfendi,pederimveeniştemveHacıAbdurrahmanEfendidinlemeyemuvaffakoldular.HâfızÖmerEfendiyedeinşaallahilkfırsattaokumayaçalışacağım.

Her mektubunuz, bana yeniden hayat verecek kadar müessir oluyor. Bu mübarekmektup, Dördüncü Remzin yazılışını ve bu fakire de ihsan edileceğini mübeşşir oluşuitibarıyla,bilhassamemnuniyetvesürûrumumucipolmuştur.

Haylizamanevvel,Kur’ân’dakitevâfuksırrınıaçmayabaşlamıştınız.Bugünekadar–lihikmetin–mahfîkalmışolani’câz-ıKur’ân’dan,böyleçokmühimbirfaslınınkeşfineveneşrinemuvaffakoluşunuzanekadarhamdveşüküredilseyeridir.İzn-iBâriileaçtığınızbu yolda ilerledikçe, daha ne kadar harikalarmeşhudunuz olacak ve bunlardanmuhtaçkardeşlerinize ne âli müjdeler vereceğiniz; geceden sonra gündüz, kıştan sonra bahar,dünyadansonraâhiretinvücutlarıgibikat’îhissedilmektedir.Nebüyükbahtiyarlıktırkibusaadetlere mazharız. Ne kadar bedbahtlıktır ki bu Nur’lara göz yumarlar. Ne derecehatadır ki bu hakâike lâyıkı veçhile alâkadar olunmaz. Ne câniyane ve ahmakane birruhturkiüflemeklebugüneşisöndürmekdüşünürler…

İşte bu ışıklı yolunuzda, Sâhib-i Kevser’in delâletiyle Kevser’i buldunuz. Şefîu’l-Mahşer’in izniyle Kevser ırmağının menbaında durarak, 143 âyet-i celîlesiniokuyorve“Eynâs!Kimkiebedîhayatister,işteâb-ıhayat!Kimkiyolunuşaşırmış;iştevesile-i necat!Kimki küfür ve inadındandönmez, onubekliyor şedit azapve ikab! İlââhir…”gibinurlubeyanatınızlahertâifeyiihyâ,ikazediyorsunuz.

Sizikudsîhizmetinizde,–alâkaderi’t-tâka–tâkibeçalışandost,kardeşvetalebelerinizebirermaşrabavererek,muhtaçlaragıda,zayıfvemarizlereilâç,zâlimvekâfirleresemm-ikatîl olan mâ-yı kevserden ulaştırmayı emrediyorsunuz. Sizin kudsî hizmetinizle,irşadınızlaaçılanhakikatufkunabakınca,Kur’ân’ınhudutlarıtayinvetahdidedilmeyecekkadarvâsibirhavz-ıekberolduğunu;Fatihabesmelesinin( )menbaındangelen,herbirisiayrı lezzette, ayrı şiddette, ayrı kuvvette “sûre”ler namında, yüz on dört âb-ı hayatşubelerininkevsermusluğundanbuhavuzaakmaktaolduğunugörürgibioluyoruz.

İdrâk-imaâlîbuküçükaklagerekmez,

Zirabuteraziokadarsıkletiçekmez!

Elele,omuzomuzavererekhimmetvegayret-iHüdâpesendâneleriylemazhar-ıtakdirolan uhrevî kardeşlerime selâm ve dualar eder vemuvaffakiyetler temenni ile dualarınıistirhameylerim.

Hulûsi

(ÂsımBey’infıkrasıdır.Telvihat-ıTis’amünasebetiyleyazmış.)

SevgiliÜstadım!

Nediyeyim,müştâkıolduğumburisale-işerife,busözler,buhakikat,bunur,bufakirelütufvekerem-iilâhîolarakihsanbuyuruldu. 144

Cenâb-ıKadir-iMutlakHazretleri’nehadsizvehesapsızhamdüsenâediyorumkisizÜstadımakavuştumvebinneticebunurları, buhakikatleri gördüm,okudum,yazdımvegerdenbeste-i inkıyâd oldum. Binaenaleyh, tavsiye ve dua-yı Üstadâneleriyle feyizyâbolmak için, Cenâb-ı Zülcelâl ve’l-KemâlHazretleri’nden veMefhar-iMevcudat AleyhiEkmelü’t-Tahiyyat (aleyhissalâtü vesselâm) Efendimiz Hazretleri’nden ve bütün pîr, pîran vemürşidân ve Şah-ı Nakşibend (kuddise sirruh) Hazretleri’nden ve bilhassa bütünmevcudiyetiylegerden-dâde-iinkıyâdveteslimolduğumsizÜstadımdantazarruveniyazve istimdad ediyorum ki –mütevekkilen alellah– ya Üstad-ı Âzam, tarîkat-iMuhammediye’nin(aleyhissalâtüvesselâm)maksat,gayeveesasını,teferruatvefüruatınızikirvebeyanedenbuDokuzuncuKısım,birnur-utarikatvehakikattir.Okumayadoyulmaz;okudukça hâsıl olan şevk ve lezzet hesaba gelmez. Hele Dokuzuncu Telvih, hülâsa veicmaledilerekbütünhakikatlertoplanmış.–Temsildehatâolmasın–HazretiMevlânâ’nınüfürdüğü neyden tuğyan ve feyezan eden, Hazreti Ali’nin (kerremallâhu vecheh) kuyuyasöylediği esrar-ı hakikatten başka nedir? Farkı nerededir ki o ney, o kuyuda hâsıl olankamıştandır.

Karîhamdar,kalemimâcizkalbimetercümanolamıyor.Şukadardiyebilirimkibenimgibifakirvemüptedîlerebüyükvepekbüyükbirders,birmürşidvemutmainneyeerişmişve daha yukarı çıkmış sâfilere bir düstur ve ders-i ibrettir. Kıymet takdir edilmez birşâheser-i tarikattır,birnur-uhakikat-feşân,birgülistandır.Dahadoğrusu,sırfbir ilham-ırabbânîdir.Cenâb-ıLemyezelHazretlerisizÜstadımı,buvebununemsâliâsâr-ıbergüzîdetelifinde,envarvehakikatlerneşirvedellâllığındaçokzamanlardaimvekaimbuyursun.Ve siz Üstadımı, sizi sevenlerin ve dellâllığında bulunduğunuz nidalarınızı işitmek vedinlemek,okuyupyazmak,mûcibincehareketveameletmekhevesveiştiyakındabulunankardeşleriminbaşındaneksikbuyurmasın,âmîn,bihurmetiSeyyidi’l-mürselîn…

Âsım(rahmetullâhialeyh)

(RefetBey’infıkrasıdır.)

MuhteremÜstadım,

Bu remizler, öyle hayret-bahş ve harika-nümâ eserlerdir ki, okuyan ilim âşıklarınaezvâk-ı nâmütenâhi ve hissiyat-ı ulviye-i rakîka bahşetmektedir. Bu hissiyat-ı âliye ilehayatımız o kadar tazelendi ki –yeni hayatımızda sâbit-kadem olmak şartıyla–Hallâk-ıAzîm’den uzun ömürler temenni ediyorum. Zira mütâlaasına doyamıyorum. Ne kadarokursam okuyayım, diğer bir okuyuşumda, okumamış gibi oluyorum. Ve yeni bir eserokurgibioluyorum.Hadsizbirzevk-imânevîvenihayetsizbirhazz-ıruhîileokuyorum.

İştegerekSözlerveMektubatvegerekseRemizler’inenharikavasfı,zannedersembu

ince noktada olsa gerektir. Âsâr-ı saireyi bir defa okuyunca, ikinci bir defa okumaya okadarhevesuyanmıyor.Kur’ân-ıHakîm’inenvârınınekadarokursamokuyayım,def-icû’edemiyorum.BilhassaRemizler, fakiri çok teshir ve hayretemüstağrak kıldı. Ve onlarıderhalyazıyorum.

Refet

(AhmedHüsrev’infıkrasıdır.)

Bizi tarik-i Hak’ta dolaştıran, mânevî yaralarımızı tedavi eden, hakikat uğrundakidüşüncelerimize bir kat dahametanet veren, bugünün şeytankârâne tehdidatına rağmencesaretimizi takviye eden ve her hususta ruh ve kalblerimizi iman ve hakikat nuruylanurlandıran ve sa’yimizde teşcî edenveKur’ân-ıHakîm’in iki âyetini ihtiva edenOtuzBirinciMektubunBirinciveİkinciLem’alarınıveYirmiDokuzuncuMektub’unSekizinciKısmından İkinci Remzi’ne ait mühim bir i’câzı da aldık, okuduk. Aldığımız mânevîfeyzi,benimgibiyoksulbirtalebenizinkalbvekalemininhaddideğildirkitarifetsin.

Kıymettar Üstadım, nasıl o Hâlık-ı Zülcelâl’e nihayetsiz bir minnettarlıktabulunmayalımki,azizÜstadımızıvasıtakılarak,enbüyüknimetlerini,pekziyademuhtaçolduğumuz bir vakitte veriyor, bizi teselli ediyor. Hemmemnun ediyor, hem istikbalinnurlu yüzünü göstererek bizi o nura koşturuyor. Bir taraftan kardeşlerimizi çoğaltıyor,muhabbetlerimizi teksir ediyor. Maddî ve mânevî kuvvetlerimizi takviye ediyor. Diğertaraftansaadethazinelerininanahtarlarınıellerimizeveriyor.

EyazizÜstadım,Cenâb-ıHaksizdenebedenrazıolsun.

AhmedHüsrev

(Zeki’ninfıkrasıdır.)

Benistiyorumkibiranevvelbiryereçekileyimdemesâidenhariçzamanlarımı,oulvîvemukaddeshazine-ihakikatveâsâr-ıgiran-bahâhizmetindedevamabaşlayayım.Fakatbugünlükbuyüce emeliminhusulünden, bizzarure ve bilmecburiyemahrumkalıyorum.Hiçolmazsaşugünlerdeelimde,omütâlaasıgönüllerevekalblerebirsafâ-yısermedîvecâvidânîbahşedenkitab-ıkâinatınbirerlem’asıvebirernur-utimsâliolaneserlerinizdenbir-iki tanesi elimde bulunsaydı, benim için nâ-kabil-i tarif bir sürûr ve saadet menbaıolacaktıvenebulunmazbirnimet,neelegeçmezbirdefineolacaktı.

ÇokzamanevvelSabriEfendiağabeyim,yeniçıkankudsîveesrarlınurlardan,bircüzübari olsun göndermek fikrinde olduklarını bildiriyorlardı. Galiba müsait vakitbulamadıklarından, yazıp gönderemediler. Hem bazı eserleri beraberimdegetirmediğimden çok pişman oluyorum. Onlardan başkalarını istifade ettirmek fırsatınıbulamazsamda,mütâlaaeder,mânenmücadeleyebirmedar-ıkuvvetolurdu.

Netice itibarıyla, madem ki şimdilik o hazinelerden istifade edemiyorum; o hâlde,kendimi zararlı görmekte haklıyım. İnşaallah duanız himmetiyle, yakın bir zamanzarfında,ozararlarıtelâfiyekâfibirzamanvebirfırsatelegeçer.

Birömr-ümukadderdenmâdudolanşugünlerimşükürvehamdilegeçmektedir.Banaöylebirkanaatgeldiki,kalbimiyokladıkça,kalbimbukanaati takviyeediyor;nefsimlemücadeledemuzafferolacağımıümitediyorum.

Aziz Üstadım, şu hicrana ve firaka, muvakkat olduğu için tahammül ediyorum.Ayrılığımızhernekadarmuvakkatolsa,yinebenimüteessirediyor.Bizzarûremâlâyânişeylere mâruz kaldıkça, “Âh” diyorum, “Üstadımın yanında olsaydım!” Ve kendikendime, daha doğrusu kalbime ümit ve cesaret tavsiye ediyorum. Reddedilen bir arzunasılkesb-işiddetederse,emelleriminşimdilikhusûlegelmemesiyle,imanveemellerimde aynı nisbette kesb-i kuvvet ediyor, ruhum yükseliyor; kalbimde açılan pencereden,mânendahaserinvedahagenişnefesalıyorum.

Zeki

(HulûsiBey’infıkrasıdır.)

Üstad-ımuhteremimefendim,

Bumektubunmühimbirhususiyetivar.Oda,tarik-ıvelâyetserlevhasınıtaşıyanveçokehemmiyetlibirmevzuuihtivaetmesidir.Evet,

145

âyet-icelîlesinebirnevitefsirolanbumübarekvemünevvereserle,

1–Tarikat,hoşçatarifediliyor.

2–Faydasından,cüz’î,fakatgüzelbirmisalgösteriliyor.

3–Velâyet ve tarikatınmünasebeti ve ehemmiyetleri, inkâr edenlerin fırak-ı dâlledenolduklarıvebuhazine-iuzmâyıkapatmak,tahripetmekvebukevsermenbaınıkurutmakisteyenlerinfiillerindekihatayüzlerinevuruluyor.Vebuyolda,aklıbaşındaveinsafıolanıiknaedecekdelâilvemisallerbeyanolunuyor.

4–Meslek-i velâyetin yekdiğerine zıt vasıfları ise, seyr u sülûkün iki meşrebi gayetsarihizahvetavsifediliyor.

5– Vahdetü’l-vücûd ve vahdetü’ş-şuhud meşrebiyle bundaki mühim varta beyanolunuyor.

6– Velâyet yolları içinde en güzelinin sünnet-i seniyyeye ittibâ olduğu, velâyetyollarının ve tarikat şubelerinin en mühim esası ihlâs olduğu ve bu dünyanın dârü’l-hikmetvedârü’l-hizmetolup,dâr-ıücretolmadığınıfasihbirüslûplatakrirbuyuruluyor.

7–Şeriatınşümûlü, tarikatvehakikatinmaksud-ubizzathükmünegeçmemeleri iktizaettiği,sünnet-iseniyyeveahkâm-ışeriatharicindebulunanehl-itarikatınikikısmıtarifvesünnet-iseniyyeyemuhalefetlerimisaliylefehmetakribediliyor.

8–Tarikattakisekizvartasayılmakla,nazar-ıdikkatcelbediliyor.

9–Tarikatınpekçokfevâidindendokuzu,icmalentedrisbuyuruluyor.

Heyhât!Bumaâliyatılâyıkıylafehmedemediğimiçin,ancakkabiliyetimnisbetindefeyzaldığımı itiraf etmek mecburiyetindeyim. Bununla beraber, bu bîçâreye, bu mübarekeserinizle çok şeyler öğrettiniz. Bazı zayıf bilgilerimi takviye ettiniz. Mütâlaalardan,musahabelerden ve vaaz u nasihatlardan, muhtelif meslek ve meşrep erbâbıylahasbihallerdenedindiğimbazınoksankanaatlarıtashihlesağlamlandırdınız.

Allahü Zülcelâl Hazretleri dünyevî ve uhrevî bütün matlup ve maksudunuzu ihsan,bilhassa ümmet-i merhume-i Muhammediye (aleyhissalâtü vesselâm) hakkındaki dualarınızıdergâh-ıulûhiyetindekabulbuyursun.HakikatenKur’ân’a,imanahizmettenbaşkabirşeydüşünmeyenazizvemuhteremÜstadımızıbuümmetebağışlasınverıza-yıilâhîsinenâilbuyursun,âmîn,bihurmeti’l-Kur’âni’l-Mübînvebihurmetiİmami’l-Mübîn!

Bu nurlumektubu okuduğum zevâtın hepsi, muhteviyatını takdir ve tasdik ettiler veeminimkiçokistifadeettiler.

Aziz,müşfikÜstadım,Allahiçinsizemuhabbetedenbuâciz talebenizi,hervesileyleikazveirşadaçalışıyorsunuz.Mânevîçokyüksekderslerveriyorsunuz.Fakatmaddetenvemânenyakınınızda,şeref-isohbetinizlemüşerrefvehizmet-iKur’ân’atevfik-iilâhîyleçokemeklerigeçen,ciddençokmuhteremveçokkıymetlikardeşlerimgibifeyzalamıyorum.Bunu da isyan ve kusurumun fazlalığından ve muhîtin, hâdisatın beni daima nurlarlaiştigale mâni oluşundan ve çok yaman nefsimin ve cin ve ins ve şeytanlarınhücumlarındanbiliyorvebusebeplebedbahtlığımıhissediyorum.

Gerçimazharolduğumve–yüzbinkerreyazıkki–şükrünüyerinegetiremediğimniam-ı ilâhiyehadsizdir.Fakathergün,her saat, hattaherdakikave saniyebu fânihayattakinasibimin kesildiğini ihtar etmekte olmasına rağmen, yine tamamen dünyadan elimiçekmekliğim mümkün olamıyor. Hazreti Kur’ân’a, sevgili Üstadıma çok kuvvetlimerbutiyetim ve Nebiyy-i Efham (sallallâhu aleyhi ve sellem) Efendimiz Hazretleriningetirdikleri din-i mübîne ve şeriata lâyetezelzel imanım, mübarek duanızla bu fakir-ipürkusuru,inşaallah,hüsrandakoymazümidi,yegânetesellimiteşkilediyor.

Bu mektubunuzda Yirmi Altıncı Söz’ün Zeylinde bahis buyurulan ve –alâ kaderi’t-tâka–hükmünetevfik-ihareketeçalıştığımyolki;acz,fakr,şefkat,tefekkürtarikidir.AzizvemuhteremÜstadımıntarifvetavsiyeveirşadbuyurduklarıkestirme,Kur’ânîvenurânîcaddedir.İnşaallahbuyoldandönmem.Temenniederimki,hiçeksilmeyenvevazifenamıaltındauhdemetevdiedilen işler,buseneduanızlavehayırlısıylabirazazalırda,hakikî

hizmetedahaziyadeçalışırım. 146

Hulûsi

(Sabri’ninfıkrasıdır.)

Üstad-ıÂzamEfendimHazretleri,

Budefahoşve latîf tevâfukatıylanuranîyolcularadest-imânevîsiniuzatarak,ziyâdarparmağıyla“Bizlerbaşıboş,gelişigüzelserpilmişşeylerdeğiliz.Belkimuvazene-itâmmeve tevâfuk-u hakikiye ve bir kıyâs-ı kat’iye ile inkişaf ve temevvüc eden kitab-ısemâviyye-i Kur’âniye’nin misalsiz birer yıldızlarıyız…” diyerek, bâlâsı zîrine, sağısolunaeyâdî-imânevîsiylemusafahavemukabeleedercesinetevâfukatımüşahedeedilenKitab-ı Mübîn’in lemeât ve tereşşuhatının tevâfukatı, Onuncu Söz’de dahi müşahedeedildi. Bu Söz’ünmânidar ve hikmettar tevâfuk ve intizamları, sanki kemâl-i hararetleyekdiğerinemüştakvemütehassirbirkaçsamimîveciddîkardeşvearkadaşlarınvuslatlarıgibi, Kur’ân-ı Azîmüşşân’ın her bir âyât ve kelâmı, taht-ı tasarrufuna aldığı kelime vekelâmları,yinesemâvâtınhadsizelektrikleriolanyıldızlargibiparlatarak,şuletâfetleriyle,insaniyettarifinetamdahilolanzîşuurumestvehayranbırakıyor.

Şurası da şâyân-ı hayrettir ki: ŞumübarekOnuncu Söz,mevzuu olan haşirmesele-imühimmesi, kâinatın hitam-ı ömrünemuallâk vemukadder olduğu gibi,Risaletü’n-Nurarasındadahi,buSöz’ünensontevâfukatınıgöstermesideayrıcabirtevâfukturdiyorum.CennetnehirleridemekolanKur’ânînehirleri,envâ-ıtürlüâvâzıylacoşkuncoşkunaksınki, zaman-ı câhiliyet ve devr-i fetrette, son derece ihtiyaçlı olan akvâm üzerlerine tulûeden şümûs-uKur’âniye’nin sür’atle inkişaf ve tevessü ve nev-i beşerin humsunu ihyâ,ebedîvedâimîbirnurla tenvirve izâeeylediğigibi, şuasr-ıdalâletvehüsranvedevr-ibid’atvetuğyanda,ehl-iimanvetevhidinyaralıruhlarınamerhemolsun.

Evet,altı-yedisenedenberihoşveşirinbumanzarayıgörenlatîfvenazîrsizbirgül-üMuhammedîyi(aleyhissalâtüvesselâm)koklayanümmet-iMuhammed(aleyhissalâtüvesselâm)Sûre-iKevser’den – 147– mükâfat-ı ruhiyesini ve dimağiyesini aldı. Ve bu noktaya ruhumeminidiki,çoktanberiehl-iimanvetevhid,İslâmiyetgibibâkîvesermedîgüneşinküsûfve ufûlüne canavarcasına çalışmayı kendine vazife addeden ehl-i dalâletin pisprogramlarınıgörüpnevm-igaflettenuyanarak,Sûre-iKevser’itakipedenikisûreyilisan-ıhâlvekâlileokuyarak,zındıklarahitaben,“Bizlersizinnifakdenizindeserseriyânevezulümkârânegezendalâletvesefâhetgemilerinizebinemeyiz;ancak,Kur’ân-ıMu’cizü’l-Beyan’ın nuranî ve tevhid sikkeli iman ve İslâm zırhlılarına bineriz. Menzillerimizevardığımızdamuvaffakiyetvesemere-isa’yimiztezahürvetahakkukeder.”diyebağırarakve 148 fermân-ı mübînini tilâvetle, “Sûre-i Kevser’in müjde ve beşâreti bizlerikuvvet ve metanete sevk, hem behçet ve meserrete yetiştirdi.” Mâruzatıyla nusret vefütuhatıngelmesikokusunualarak,fevcfevcdaire-iKur’âniye’yearz-ıdehaletettiler.Bu

hususta tesbih ve tahmidin ehemvazifeleri olduğunu anlayarak tevbelerini reddetmeyenCenâb-ı Rabbü’l-İzzet Hazretleri’ne istiğfara şitâb edip salâh ve felâh ve fevz-i necatyollarınıtuttular.

“HemenRabbim,hakikîverese-ienbiyâyıteksir,dünyevîveuhrevîâmâlvemakâsıdınamuvaffak buyursun.” duasını tekrarla beraber Onuncu Söz’ün âciz kalemime kumandaveripyazdırdığışuarîzacığımı takdimecüreteder,bilhassadestvedâmen-imuallâlarınıöperim,efendim.

Hâmiş:HarmanortasındaMevlevi-vâridolaşanbubîçâreçiftçi,sözlerinideişlediğiişebenzeterek,söylediğinitekrarsöylemiş,geçtiğiyeredönmüş,yinegelmişsede,neyapsın?Üstadı,yıldırımgibiserihatvelerleilerlerken,hiçolmazsakarıncayürüyüşütakipedeyim,irtibatkesilmesinniyetiyleşuperişancümleleridercvetakdimettim,efendim.

M.Sabri(rahmetullâhialeyh)

(AhmedHüsrev’inbirfıkrasıdır.)

KıymettarÜstadım,

BugünSüleymanEfendi kardeşimle irsal buyurulan, biri dünyanın ömrünü izah edenbirmektupla,diğeriHazretiYûnus’un(aleyhisselâm)duasınınfezâilinigösterenOtuzBirinciMektub’unOtuzBirLem’adanOnBirinciKısmınınbirincikısmınıaldıkveokuduk.

SevgiliÜstadım,bukısımbiziokadarmesrurettikitarifinemuktedirdeğilim.Cenâb-ıHaksizdenebedenrazıolsun.

Burisalekat’îbirvarlıklabuümmetenecatkapılarınıaçıyor.Vebuzulümatlıgünlerinavdetetmemeküzerevedaetmekteolduğunuihbaretmekleberaber,şâkirtlerinihepbirdenvebirağızdanmünacatadavetediyor.

SevgiliÜstadım,istikbalimizinurderyasındanfışkırannücûm-misalnurlarlaaydınlatanve bu kasvetli ve karanlıklı ve kâbuslu günlerimizde kat’î bir ümitle yaşatan ve her birrisalede lemeân eden yeni bir başka nurla yüzümüzü güldüren Cenâb-ı Vâcibü’l-vücûdHazretleri’ne bîhisab şükrümüzü takdim ederken, sevincimizi katlayan Üstadımızınvürûdunasabırsızlıklaintizarımızıarzederim,efendim.

AhmedHüsrev

(SaidNursî’ninbirfıkrasıdır.)

KardeşimHüsrev,Lütfi,Rüştü,

Size Üstad ve talebeler ve ders arkadaşları içinde fayda verecek bir fikrimi beyanedeceğim.Şöyleki:

Sizler –haddimin fevkinde– bir cihette talebemsiniz ve bir cihette dersarkadaşlarımsınızvebircihettemuînvemüşavirlerimsiniz.

Azizkardeşlerim,Üstâdınızlâyuhtîdeğil…Onuhatasızzannetmekhatadır.Birbahçedeçürük bir elma bulunmakla bahçeye zarar vermez. Bir hazinede silik para bulunmakla,hazineyikıymettendüşürtmez.Haseneninonsayılmasıyla,seyyieninbirsayılmaksırrıyla,insafodurki:Birseyyie,birhatagörünsede,sairhasenatakarşıkalbibulandırıpitirazetmemektir.Hakâikedairmesâildekülliyatlarıvebazendetafsilâtlarısünuhat-ıilhâmiyenev’indenolduğundan,hemenumumiyetleşüphesizdir,kat’îdir.Onlarınhususundasizlerebazımüracaat ve istişarem, tarz-ı telâkkisine dairdir.Onlar hakikat ve hak olduklarınadairdeğildir.Çünkühakikatolduklarınatereddüdümkalmıyor.

Fakat münâsebât-ı tevâfukiyeye dair işaretler, mutlak ve mücmel ve küllî surettesünûhât-ı ilhâmiyedir. Tafsilât ve teferruatta bazen perişan zihnim karışır, noksan kalır,hata eder. Bu teferruatta hatam, asla ve mutlaka zarar îras etmez. Zaten kalemimolmadığından ve kâtip her vakit bulunmadığından, tâbirâtım pek mücmel ve notahükmündekalır,fehmiişkâleder.

Biliniz, kardeşlerim ve ders arkadaşlarım! Benim hatamı gördüğünüz vakit serbestçebana söyleseniz mesrur olacağım. Hatta başıma vursanız, Allah razı olsun diyeceğim.Hakk’ın hatırını muhafaza için başka hatırlara bakılmaz. Nefs-i emmârenin enâniyetihesabınaHakk’ınhatırıolanbilmediğimbirhakikatimüdafaadeğil,–ale’r-re’sive’l-ayn–kabulederim.

Biliniz ki şu zamanda şu vazife-i imaniye çokmühimdir.Benimgibi zayıf, fikri çokcihetlerle inkısam etmiş bir bîçâreye yüklenmemeli, elden geldiği kadar yardım etmeli.Evet,mücmelvemutlakhakâike,bizzâhirîvesileolupçıkıyor.Tanzimvetasfiye,tasvirise, kıymettar, muktedir ders arkadaşlarıma aittir. Bazen onlara vekâleten tafsilâta,tanzimatagirişiyorum,noksankalıyor.

Bilirsiniz ki yaz mevsiminde dünya gafleti ziyade hükmeder. Ders arkadaşlarımızınçoğu fütûra düşüp tâtil-i eşgale mecbur oluyor. Ciddî hakâikle tam meşgûl olamıyor.Cenâb-ıHak,kemâl-irahmetinden,ikisenedirciddîhakâikenisbetenyemişler,fâkihelernev’inden tevâfukat-ı latîfeyle ezhânımızı taltif etti, zihnimizi neş’elendirdi. Kemâl-imerhametinden o tevâfukat-ı latîfe meyveleriyle, ciddî bir hakikat-i Kur’âniye’yezihnimizisevkettiveruhumuza,omeyvelerigıdavekutyaptı.Hurmagibi,hemfâkihe,hemkutoldu.Hemhakikat,hemziynetvemeziyetbirleşti…

Kardeşlerim, bu zamanda dalâlet ve gaflete karşı pekçok mânevî kuvvete muhtacız.Maatteessüf, ben şahsım itibarıyla çok zayıf vemüflisim.Harika kerâmâtım yok ki, buhakâikionunla isbatedeyim.Vekudsîbirhimmetimyokki,onunlakulûbucelbedeyim.Ulvîbirdehamyokki,onunlaukulüteshiredeyim.Belki,Kur’ân-ıHakîm’indergâhında,bir dilenci hâdim hükmündeyim. Bu muannid ehl-i dalâletin inadını kırmak ve insafa

getirmekiçin,Kur’ân-ıHakîm’inesrarındanbazenistimdadederim.Kerâmât-ıKur’âniyeolarak,tevâfukattabirikram-ıilâhîhissettim,ikielimlesarıldım.

Evet, Kur’ân’dan tereşşuh eden İşârâtü’l-İ’câz ve Risâle-i Haşir’de kat’î bir işarethissettim. Emsalleri bulunsun bulunmasın, bence bir keramet-i Kur’âniye’dir. İşârâtü’l-İ’câz’ınbirsayfasınadikkatettik;satırlarınbaşındabütünhurûfâtikişerikişerolup,harikabirintizamlahurufatınvaz’edildiğinigördük.OnuncuSöz’demedâr-ıtevâfuk(3,4,5,6)rakamları,herbirisi13’teittifakları;o13’ünde,AltıncıveSekizinci,mahremDördüncüRemizlerdemühimbiresraranahtarıolduğunugördük.Bundaşüphemizkalmadıkikâğıtüzerinde daima kalacak bir keramet-i Kur’âniye’dir, bir ikram-ı ilâhîdir ve doğrudandoğruya, risalenin ve iman-ı haşrin tasdikine bir imza telâkki ettik. Havada uçmak, suüzerinde yürümeye benzemiyor; onlar muvakkat…Hem şahsın kemâline ve ihtiyarına,belki istidrâca verilebilir. Doğrudan doğruya hakikate –hususan bu zamanda– hizmetedemiyor.

Her neyse, bir küçük mesele münasebetiyle çok konuştum ve çok da israf ettim.Ahbaplafazlakonuşmakmergubolduğundan,inşaallahbuisrafaffolur.

Kardeşiniz

SaidNursî

(BiraderzademmerhumAbdurrahman’ınvefatınımüteakipyanımagelip,kuvvetliemârelerleAbdurrahman’ınyerinebanagönderildiğikalbimeihtaredilen,gayetçalışkanvehâliskardeşlerimizden,elmaskalemli,KuleönlüSarıbıçakMustafa

Hulûsi’nin,onfıkrayerinegeçecektekbirincifıkrasıdır.)150 149

151

EybenimmuhteremÜstadım,

Âciz talebeniz, küre-i arz içerisinde ruhum bazen şarka, bazen cenuba, bazen garba,bazen şimale,bazen semâyagiderdi.Acabayardımne taraftanerişecekdiyebeklerdim.Ruhum bir mürşid-i ekmel taharri ederdi. Aramak üzere iken bana ilham olundu ki,“Mürşidi sen uzakta arıyorsun. Pek yakınında bulunan Bediüzzaman vardır. O zatınRisale-i Nur’u müceddid hükmündedir. Hem aktaptır, hem zülkarneyndir, hemâhirzamanda gelecek İsâ (aleyhisselâm)’ın vekilidir, yani müjdecisidir.” denildi. Bununüzerineüstad-ımuhtereminnezdinevardım.Risaleleri,bizeyazmakiçinemirverdi.Bende on beş kadar Sözler’den yazdım ve okuyorum. İstidadım kısa, fikrim müşevveşolduğundan,risalelerdenhakkıylaistifadeveistifazaedemiyordum.

Bilâhare,YirmiİkinciMekub’uverdiniz,yazdım.Birikidefaarkadaşlarımlaokudum.Âciz talebenizin maddî ve mânevî on beş yaşından beri mazide birikmiş olan küflü

yaralarınıtedavietti.Elhamdülillâh.Bununüzerinebirrüyagördüm.Rüyabudur:

Menâmda, kıbleye karşı bir vilâyete gittim. O vilâyette gezerken, iki büyük acipfabrikaya rast geldim. Bu fabrikalar dünyadaki fabrikalara benzemiyor; ve hem de, bufabrikalar insanın sağ cenahına geliyor. İkisinin de sahipleri yok. İçerisine girdim;fabrikanın biri büyük, biri küçük.Bu küçük fabrikayı ben idare ederim diye, ona sahipoldum.

Bununüzerinebirrüyadahagördüm:

Kıbleye karşı uzun bir kışla ve kışlanın içinde büyük bir fırın var. Ben de o fırınındairesindeyimveayaküzereyim.Karşımda,gençlerdenehl-itakvâSüleymanismindebirgenç vardı. Ve sağ tarafımda yine gençten, İsmail isminde birisi vardı. Buna binaen,alettahminyüzkadargençler,ofırınındairesindesağımdavesolumdaayaküzere idiler.Hayretettim.Bununüzerinebüyükbirzâtgeldi,gençlerinönüneufacıkbirmendilserdi.Omendil üzerinden, dört köşe haşhaşlı ekmeği gençlere birer birer dağıttı. Bilâhare, omendilin içinden birer avuç da kuru üzüm dağıttı. Bakıyorum, o mendilden üzüm veekmektükenmedi.Hayretettim.Banadenildiki.Bumübarekzat,SaidNursî’dir.Bendeanladımki,buharikaişaktablardabulunurdedim,uyandım.

Bunun üzerine risaleleri devam üzere yazmakta iken, Allah’ın tevfiki ve Üstad-ıMuhtereminhimmetierişti.Çokçokistifadeetmeyebaşladım.Bilâhare,bütünorüyamdagördüğümgençler,etrafımatoplandı.HerbirisibanaarkadaşveKur’ân’atalebeoldular.

Ve bir de bizim memleketin insanları, bir parça ehl-i tarikat ve ehl-i takvâdır.Memleketimizde zâhir ve bâtın hocası olmadığından şeytana ve nefse çok defa hedefoluyorduk ve evham içinde boğuluyorduk. Risaleleri okudukça, şeytan-ı lâîn ve nefsinhileleriniveevhamlarınıcehennemindibineatıyordu.Risaleleriokurken,çokarkadaşlarçokhayrettekalırlardı.“BukocaBedi’,bu lü’lü-misalbusözleri,bukelimelerineredenbuluyor?” diye birbirimize çokdefa diyorduk.Lisanına baksan, bir şey istifade edilmezgibi görünüyor. Hâlbuki, “Söyledikleri hep hikmettir. Nazarımıza dehşet veriyor, nurserpiyor.152(Hâşiye)”diye,tekrartekrariştiyaklaokuyorduk.Bununüzerine,“Risaletü’n-NurveMektubatü’n-Nur,okuyanlarabiriksir-iâzamdır.”diyehükmettik.

Muhterem Üstadım, maddî ve mânevî yaraları bulunan, bu yüz arkadaşlarımınyaralarını, risaleler tedavi ediyor. Hatta, bazen bizden uzak olanlar evhama boğulur,gelirler; âciz talebeniz bir risale okursam evhamını kaldırır, giderlerdi. Cenâb-ı Hak,Feyyâz-ıMutlakveHallâk-ıAzîmmevcudatvecâmidatvezerreleradedincesizdenrazıolsun,âmîn…

Yarın mahşerde, herkesten evvel Resûl-i Ekrem ve Nebiyy-i Muhterem EfendimizHazretleri’ninşefaatinemazharol,inşaallah,âmîn…

Bugençlerinhergün,hersaatduasınıalıyorsunuz.Veherbirrisaleyiokurken,enaşağı

sekiz-onkadararkadaşbulunuyor.Hâlbukibufitne-iâhirzamanda,bugençlerinbirarayageliphaksözdinlemeleripekmühimdirvemedâr-ışükrandır.

BuâciztalebenizArabîgörmemişvemedresehiçgörmemiş.EskidenyazılmışTürkçekitaplarıokurdum,maddîvemânevîyaralarımıtedaviedecekilâçbulamazdım.Ruhumvekalbimçokçırpınıyordu.Öylebirdereceyegelirdimki,her saatkendimi intiharetmeyekarar verirdim. “Acaba hâlim nedir ve ne olacak?Mürşid-i kâmil nerede bulabilirim?”diyeçokmerakederveyeisiçerisindekalırdım.

Cenâb-ıHak,nasılkicehennemgibibirzamaniçindecennetgibibirzamanıhalkeder;veherzamanalâyıkçareleriicadeder;veheryarayamuvafıkilâcıihsâneder…Öyledebu medresesiz zamanımızda, bizim gibi yaralılara –Üstad-ı Muhterem vasıtasıyla–risaleleri Türkçe olarak telif ettiriyor. Buna ne kadar şükredeyim – 153– Cenâb-ıHakk’a şükürler olsun ve Üstad-ı Muhteremi de Kur’ân hizmetinde muvaffak edip ikicihandaazizeylesin,âmîn…

Ben hiçbir Arabiyat görmeden, medresede beş-on sene okumadığım hâlde, yalnızrisaleleriyazıpciddiyetleokudum.Kendimiyirmisenemedresedeokumuşgibitahayyülediyorum. Sebebi ise, bu âcizin, bu fakirin, bumiskinin nezdine çokArabiyat hocalarıgeliyorvebenimokuduğumahayretediyorlar.Evveldenmürşid-ikâmilterbiyesigörmüşinsanlar geliyorlar, benden işittikleri kelimelere meftun oluyorlar. Çok hocalar, iki dizüzerinegelip,“Risaleokuyuver.”diyorlar.

Eğersesimerişseydiolancakuvvetimlebağırarak,küre-iarzdakigençlerediyecektim:“Risaleleri ciddî okumak ve yazmak, yirmi sene medresede okumaktan fâiktir ve dahamenfaatlidir.”Medresede okumaktakimaksat, evvelâ kendini kurtarıp, sâniyen ümmet-iMuhammed’i (aleyhissalâtü vesselâm) kurtarmaya çalışmak değil mi? Risaletü’n-Nur veMektubatü’n-Nur,yirmisenelikmedreseilminiveriyoritikadındayım.

Veherbirrisale,tekbaşıylabirmürşid-iekmeldir.Kalbibozulmamışherhangigenç,birrisaleyialıpdikkatleveteslimiyetleokusa,daire-iinkıyâdageliyor,ıslaholuyor.Herhangibir maddiyyûn bir risaleyi alıp okursa, iman etmezse de hiçbir bahane bulamıyor.Herhangibirdinsizokusavetamammanasıylaanlasa,imanageliyor.Herhangibirfilozofokusa,“Bundandahayüksekakılolamazveakıllartoplansabununfevkineçıkamaz,akılbunayolbulamaz.”diyor.Risale-iNur,lisan-ıhâlileAvrupameftunubulunantekgözlüdeccâla“Yaimanet,yahutbütündünyanınmaskarasıolacaksın.”diyor.

Şimdi,azizderskardeşlerim,bufakir,birtanemürşid-iekmelvekutupararken,Cenâb-ıHakk’ınihsanıyla,keremiyle,lütfuyla,rahmetiyle,Üstad-ıMuhtereminsa’yiileyüzondokuz mürşid-i ekmel ve kâmil buldum. Risaletü’n-Nur ve Mektubatü’n-Nur, yüz ondokuzadediyle,herbirisibirermürşid-iekmeldirveaktaptır.

Eymaddîvemânevîyaralıolangençkardeşlerimveeymürşid-iekmelemuhtaçolanehl-itarikatkardeşlerim:

ŞeyhAbdülkadirGeylânîveŞah-ıNakşibend,İmamRabbânî,İmamGazâlî,MuhyiddinArabî, Mevlânâ Hâlid (radiyallâhu anhüm ve kaddesallâhu esrârahum) Hazretleri’nin derece-ikemâlâtları,merâtib-iimanlarırisalelerdeveMektubat’tavardır.154(Hâşiye)

Eykardeşlerimveeyhalifeler!Tarikatınvehakikatinmüntehasınıanlamakisterseniz,risaleleri ciddiyetleokuyun.Bâlâdakizâtlarınarkasındagidersinizveyüksek imanlarınayaklaşırsınız.

Ey ehl-i tarikat kardeşlerim! Bilhassa sizlere çok rica ediyorum, risaleleri bir defaokuyunuz. Risaletü’n-Nur ve Mektubatü’n-Nur’un her bir satırında, bir kitabın tesirinibulamazsanız,bananedersenizdeyiniz,kabulediyorum.

Tekrar çok tavsiye ediyorum, okuyun, okuyun. Okudukça, risaleler feyz-âver nurlarısaçıyorlar.Okudukça iştiyak getiriyorlar, usanç vermiyorlar. Başka kitapları bir-iki defaokusan, insana usanç veriyor. Hâlbuki risaleler öyle değil, okudukça başka başka imanhâlleritelkinediyorlar.

Döneceğim bâlâdaki rüyanın tâbirine; aklım yetiştiği kadar tâbir edeceğim, Allahhayretsin:

Biribüyük,biriküçükfabrikadanbüyükfabrika ise,Üstad-ıMuhteremdir.Fabrikanıniçerisinde bulunan acîb ve garip, bedî’ âletler ise, bu zamana kadar hiçbir imamınsöylemediği kelimeleri ve iman telkinatlarını yapanRisaletü’n-Nur eczalarıdır.Oküçükfabrika ise, Risale-i Nur’ları kim okuyup yazarsa, o dahi küçük fabrikaya benzeyecek.İçerisindekibedî’âletlerise,Risale-iNur’undüsturları,hakikatlerivemesâil-iimaniyedir.Okuyan ve yazan insanlar, öyle kuvvetli, sarsılmaz imanları bulacaklardır. Fabrikahareketi ise,risaleleriokuyupyazanadamlarınkemâl-işevkveheyecanlaçalışmalarıdır.Görmüşolduğumvilâyetise,velâyet-ikübrâyollarınıgösterenRisale-iNur’dur.

Burüyayıtakviyeiçin,birrüyadahasöyleyeceğim:

Menâmda,İstanbul’ayayaolarakikidefagittim.İstanbul’avardığımda,dükkânlarıhepaçıktır, içinde sahipleri yoktur. Dükkânların içinde, sandıklarda büyük büyük mıhlargördüm ve başka demir parçaları da vardı. Bunun üzerine mânevî rahmet yağarken,İstanbul’danyayaolarakavdetettim…

Allahuâlem,bununtâbiridedünyadaİstanbulbüyükvegüzelmemleketolduğugibi,öyle de risaleler ve Mektubatü’n-Nur velâyet-i kübrâ yollarını gösterir. Demir gibikuvvetli, elmasmıhlar gibi hakikatin burhanlarını satışa çıkaran ve her risale bir kudsîdükkânhükmünegelenbirmeşher-inuranîdir.Osergide imanînurlar teşhirediliyor.Vevelâyet-ikübrâyollarınıgösterdiğini,ikikereikidörtederderecesindekanaatimgelmiştir.

İkincigördüğümrüyanıntâbiri,Allahuâlem,böyleolsagerektir:Kıbleyekarşıkışlaise,mânevîAllah’aaskerolangençlerin Isparta vilâyetindekigenişdershanelerine işarettir.Ekmeği dağıtan zât ise, Üstad-ı Muhterem Said Nursî’dir. Ve ekmek pişiren fırın ise,

Üstadımın hususî medresesidir. Fırının ekmeğinin müşterileri ise, risaleleri okuyuplezzetinianlayan,benimgibivearkadaşlarımgibi 155diyenlerdir.

Evet,Üstad-ıMuhterem, insanlaramânevî ekmek dağıtıcıdır.Bu fırında çok işaretlervardır.Aklımbukadar yetişiyor.Gençlerinayaktaolması ise, gençlerin imanî risaleleriokuyup imanları kuvvetleneceğine işarettir.O tatlı ve yedikçe noksan olmayan üzüm veekmek iseher şeydendaha tatlı i’câz-ıKur’ânesrarınave imanın envârına işarettir ki,onları Risale-i Nur dağıtıyor. Âciz talebeniz ise, gençlerin başında ve sağ taraftabulunduğumise,gençlereihsan-ıilâhî,ikram-ıilâhîveÜstad-ıMuhtereminhimmetiyleogençlerevesileolacağımaişarettirinşaallah.Benimaklımbukadareriyor;bukadartâbiredebildim.Rüyalarımınıslahvetâbiriniricaederim.

Yirmigünzarfındabirrüyadahagördüm:EğirdirGölü’nünkenarında,yaniçakıllığındabulunuyormuşum.Budenizinkenarındabüyükbirbeyazçadırkurulmuş.Çadırıniçinde,büyükbirdireğindibindeÜstadımSaid(radiyallâhuanh)bulunuyor.Buesnadaelinebüyük,birkırmızıkaplıkitapalıp,çadırındireğinedayanarakokitabıokudu.Bilâhare,hariçten,kıbletarafındanMahmudismindegençten,yeşilelbiselibirisigelipÜstadımınelindenolkitabı–yaniokuduğuhutbeyi–istedivealdı.ÇadırdanMahmudismindekigençdışarıyaçıktı,kıbleyekarşı,ayaküzerehalklaradediki:“Buânagelinceyekadarböylebirhutbeyihiçbir imam okumamıştır.” diyerek, o hitabeyi alıp kıbleye karşı götürdü. O andauyandım..Allahhayretsin.

Bu rüyayı da bildiğim kadar tâbir edeceğim:O deniz ise, Şeriat-ıMuhammediye’dir(aleyhissalâtü vesselâm). O çadır ise Isparta vilâyetidir. O hutbe ise, Risaletü’n-Nur veMektubatü’n-Nur’dur.HutbeyigötürenyeşilelbiseligençMahmudise,yaŞeyh-iGeylânî,ya İmam Rabbânî’dir. Risaleler, makam-ı Mahmud yolunu târif ediyorlar. ÜstadımınhutbesiolanRisale-iNur,buzamanınbirmehdîsivemüceddididir.

Ey küre-i arzda bulunan gençler, hocalar ve halifeler! Bin senedir insanların aradığıMehdîHazretleri’ninpişdârıvemüjdecisi,ÜstadımınneşrettiğiRisale-iNur’dur.

Ey benim kardeşlerim! Benim gibi âciz bir talebenin okumasından, anlamasından neçıkar? Üstadıma ne suâl açabilirim? Kaç kitap okudum da suâl açayım ve meselehalledeyim?Negibisuâlsorayım?

Dünyada çok kitaplar vardır ve o kitapları okumuşsunuzdur. Okuduğunuz kitaplarınhepsinideanladınızmı?Alâküllihâl, anlayamadığınızmeselelerçoktur.Üstadımasuâlaçınız,meydanailimçıksınveimanhakikatiçıksındadünyadabulunanüçyüzellimilyonmüslümanlar da istifade etsinler. Ne kadar müşkülâtınız varsa halledilsin, bizim gibiâcizlerdeistifadeetsin.

Eyhocalarveehl-ikalb,soracağınızsuâllerincevaplarınıRisale-iNur’dabulabilirsiniz.Ehl-i keşif ve kalbden birisi, benim gibi âciz bir insandanMehdî’yi soruyor, “Ne vakitgelecek?”DahaMehdî’yianlayamamış.Dâbbetü’l-arzkimlerolduğunubilmiyor.Bunlara

dair, risalelerde birer bahis vardır. Her müşkül suâlin cevabını o risalelerden arayınız,bulursunuz.

Eyhocalarvehalifeler!“Bizimilmimizbizeyeter.”deyip,yıldızböceğigibişavkınıza,ilminizealdanmayın. İnsanınkendibildiğikendinekâfigelmez.Her insan,hermeseleyianlayamaz.Uyuyorsunuz!Uyuduğunuzmiktarartıkyeter;uyanmalı!

PedervevalidemvecümlearkadaşlarımvebiraderimAliçokselâmedip,ikiellerindenöperveduaetmektedirler.

Kuleönü’ndeSofuoğluTalebeniz

MustafaHulûsi(rahmetullâhialeyh)

(Risale-iNur’untesvidindeçokhizmetisebkatedentemizkalbli,ihlâslı,güzelbirhâfız,müdakkikbirhocaolanHâfızHalid’inbirfıkrasıdır.)

Risale-i Nur’un müellifi Bediüzzaman, nâdire-i cihan, hâdim-i Kur’ân Said Nursîhakkındahissiyatımdanbindenbirinibeyanediyorum:

Üstadım, kendisi Nur ism-i celîlinemazhardır. Bu ism-i şerif, kendileri hakkında birism-iâzamdır.KendikaryesininismiNurs,validesininismiNuriye,KadirîüstadınınismiNureddin,NakşîüstadınınismiSeyyidNurMuhammed,Kur’ânüstadlarındanHâfızNuri,hizmet-i Kur’âniye’de hususî imamı Zinnûreyn; fikrini, kalbini tenvir eden âyet-i nûr156

olması ve müşkül mesâilini izaha vasıta olan nur temsilâtı gayet kıymettardır. Resâilinmecmuuna Risale-i Nur tesmiyesi, Nur ismi onun hakkında ism-i âzam olduğunu teyidetmektedir.

Risale-iNuradlıharikatelifatınınbirkısmıArabîolmaklaberaber,Risale-iNureczalarışimdiyekadaryüzondokuzabâliğolmuştur.Herbir risale,kendimevzuundaharikadır.Gayetyüksekolmaklaberaber,OnuncuSöz ismiyle iştihar edenhaşredair olan risalesipek harikadır, câmidir. Ulemâca sırf naklî olan haşri ve neşri, gayet kuvvetli ve kat’îdelâil-iakliyeileisbatetmiştir.Onunlaçoklarınimanınıkurtarmışlar.

157

âyetininsırrıyladiyebilirimkiRisale-iNurbirkamer-imârifettirki,şems-ihakikatolanKur’ân-ıMu’cizü’l-Beyan’ınnurunuistifâzaeylemişki,

158

olan meşhur kaziyye-i felekiyeye mâsadak olmuştur. Hem diyebilirim ki, ÜstadımKur’ân hakkında bir kamer hükmünde olup, semâ-yı risaletin şemsi olan Resûl-iEkrem’den(aleyhissalâtüvesselâm)nuruistifadeedipRisale-iNurşeklindetezâhüretmiş.

Üstadım, başkalarında nadiren bulunan mümtaz hasletlerinden, zâhirî tavrının pekfevkinde bir vaziyet gösteriyor. Zâhir hâle bakılsa, ilmihali bilmiyor gibi görünüyor;

birden, bakarsın, bir derya kesiliyor. Mezun olduğu miktarı ve Resûl-i Ekrem’den(aleyhissalâtü vesselâm) istifade derecesi nisbetinde söyler. Resûl-i Ekrem’den (aleyhissalâtüvesselâm)cihet-i istifadesiolmadığıvakitlerde,yeniaygibimahviyetgösterir.“Bendenuryok, kıymet yok.” der. Bu hasleti de tam tevazudur ve 159 hadisiyle tam âmilolmasıdır.

İşte bu haslet icabatındandır ki bizim gibi talebelerinden bazı mesâil-i ilmiyedemuhalefetbulunsa,onlarınsözlerini,içindearar,hakbulduğuvakit,kemâl-itevazuylavelezzetle kabul ederek teslim eder. “Mâşallah!” der “Siz benden daha iyi bildiniz.” der.“Allah razı olsun.” der.Hak ve hakikati, nefsin gurur ve enâniyetine daima tercih eder.Hattabenbazımeselelerdemuhalefetediyordum.Banakarşıgayetmültefit,memnunânebirtavıralır;eğeryanlışyapsam,güzelce,damarımadokunmayarakbeniikazeder.Eğergüzelbirşeysöylemişisem,çokmemnunolur.

Üstadım bilhassa hikmet-i hakikiye fenninde, yani hikmet-i şeriat ve İslâmiyetnoktasındapekharikadırvehikmet-ibeşeriyededahiçokileridir.Hattaoilimde,EflâtunveİbniSina’yıgeçmişdiyebilirim…

Bundan on üç sene evvel, Dârü’l-Hikmeti’l-İslâmiye âzâsından iken, küçükten berişimdiye kadar mânen izn-i ilâhî ile onun bir muîni ve nâsırı ve muhafızı olan kutb-urabbânîvekandil-inurânîAbdülkadir-iGeylânî(aleyhinazaru’r-rahmânî)HazretlerininFethu’r-Rabbânîrisalesinitefe’ülenaçtığıesnada,

160

ibâresi çıktı. O ibare, onun hakkında pek mânidar olarak, Eski Said’i Yeni Said’eçevirmesinesebebiyetvermiştir.

EskiSaidolduğuzamanlarda,İngilizlerindinîsuâllerinegayetlatîfvemüskitbircevapvermiştir.Veilm-imantıkta,İbniSina’nıntelifatındangeçecekTâlikatnamındaharikabirrisalesi var. İşkâl-imantıkıyeyi kıyâs-ı istikrâî cihetiyle onbinekadar iblâğ edip, hiçbirâliminyetişemediğibirderece-iihatagöstermiş…Sünuhatismindebirrisalesindegördümki, Resûl-i Ekrem (aleyhissalâtü vesselâm), âlem-imanada, birmedresede ona ders verdiğinigörmüş.Oders-imâneviyeyebinaenİşârâtü’l-İ’câznamındakiharikatefsiriyazmış.Banabirgündediki:

“Harb-iUmumîhâdisatvenetâiclerimâniolmasaydı, İşârâtü’l-İ’câz’ıAllah’ın tevfikive izniyle altmış cilt yazacaktım. İnşaallah, Risale-i Nur, âhiren o mutasavver harikatefsirinyerinitutacak.”

Üstadımla yedi-sekiz senemusahabetim esnâsındamühimmeşhudatım çoktur. Fakat161 mûcibince, deryaya delâlet maksadı ile bu fıkra kâfi görüldü. Çünkü

Üstadımdaniftirakzamanıidi;aceleyazdım.Üstadım, 162âyetininsırrıylaçokdefayanlarında beni musahip bulmak hakkını ve teveccüh duasıyla yerine getireceklerineeminim…

HâfızHalid(rahmetullâhialeyh)

(HulûsiBey’infıkrasıdır.)

Aziz,muhterem,müşfikvemükerremÜstadım,

Bu defa irsâline inâyet buyurulan Risale-i Nur eczalarının dört kısımlık fihristesinialdım. Daha evvel Otuz Birinci Mektub’un On Üçüncü ve On Dördüncü Lem’alarınıalmış,fakatihtisaslarımıarzamuvaffakolamamıştım.Fihristelerdörttarafımıaydınlattılarveitikattabirolup,çokmetinhikmetlerlebazıa’mâldeayrılıklarıolandörtmezheb-ihakgibi, bu fakire hakka, hakikate, sıdka, imana, nura, rızaya giden yolları gösterdiler.Hâdisât-ıdünyeviyemeşgalesi,şimdiyekadarbaşımdangeçmemişbirtarzdabeniyormuş.Koca bir dairenin maddî ve mânevî ağır yükü altında tek başıma kaldığımdan çokbunalmıştım.

AzizÜstadımınOtuzBirinciMektub’unBirinciLem’ası’ylatavsiyebuyurduğuevrâdınkuvveti, Risale-i Nur’un feyzi, müşfik üstadımın müstecab duası ve üstadımın üstadıHazretiGavs’ın,lillâhil-hamd,enküçükhâcetimigörecekkadarzâhirhimmeti,mahzabirlütf u fazl-ı ilâhî eseri olarakdevamedebildiğim salâvât-ı şerife berekâtıyla zuhur edenimdâd-ırisaletpenâhîveCenâb-ıAllah’ınnihayetsizin’âmveihsanveinâyetisayesinde,yüzbinlerhamdveşükürlerolsun,yeisevefüturadüşmektenkurtulmuş;yalnız,huzur-umânevînizebirkaçsatırlıkarîzaileçıkmakgeçkalmıştır.

Hakikaten,elmaskalemliçokkıymetlikardeşlerimin–âsâr-ıNur’uncem’veteksirveneşrinde– gösterdikleri gayret ve himmet ve sevgili Üstadımıza bu kudsî vazifedeyaptıklarımuavenet,hertürlütakdirinfevkindedir.AllahüZülcelâlcümlesindenrazıolsunveneşr-ienvâr-ıKur’âniye’dedaimîmuvaffakiyetleremazharbuyursun…

Otuz BirinciMektub’unOnÜçüncü veOnDördüncü Lem’aları’nda, o kadar büyükdersler, o kadar azametli hakikatler, o derece şâşaalı hikmetler ve nurlu, kudsî, lâhutîfeyizler mündemiçtir ki, bu bîçâre kardeşinizin sönük zekâsı, kısa düşüncesi, perişan,müşevveşdimağıilehissedebildiğizevkleriifadeetmesineimkânyoktur…

İdrâk-imaâlîbuküçükaklagerekmez,

Zira,buteraziokadarsıkletiçekmez.

OnÜçüncüLem’a’nınonüçişaretlebeyanı,Sûretü’l-FelâkveSûretü’n-Nâsâyetleriyle,163

âyetlerininmecmu-uadedineveyabuikisûreninherbirindeokunmaktaolan164adediileveFatihabaştasayılmazsa,yüzonüçüncüsûreyetamvelatîftevâfukveişaretgöstermesi nazar-ı dikkati celbetmektedir. Her işaretin nihayetinde, o işaretteki hakâik,birkaç enseb ve âlâ kelimeyle ifade edilmiştir ki bundan daha kuvvetli beyan olamaz.İhtisasımı,buişaretlerdekikelimelerlekısacaarzedeceğim.

Birinciişaret:Şeytanınveonunşerikvemuînleriolanehl-idalâletinşerrindenancakşeriat-ı Muhammediye (aleyhissalâtü vesselâm) ile âmil ve sünnet-i Ahmediye (aleyhissalâtüvesselâm)ilemütemessikolmaklakurtulmakimkânıolduğunu;

İkinciişaret:Küfregirenehl-idalâletinkemiyetençokluğununkıymetsizliği;şeytanveavenelerinin tasallutlarına karşı istiâze, istiğfar, hıfz-ı ilâhîye iltica ve takvâyla sünnet-iseniyyeyeyapışmaktanbaşkaçareolmadığını,

Üçüncü işaret: Zâhiren cüz’î hata ve isyanla çok büyük tahribat yapmakta olanhizbü’ş-şeytanakarşı,enkuvvetlikaleolanKur’ânîkaleyeilticalâzımgeldiğini,

Dördüncü işaret: 165 âyetine bir nevi tefsir mâhiyetinde, cüz’îihtiyarveicadsızkesbileşerleresebebiyetverenşeytanınmüthiştahribatınakarşıistiğfarveAllah’ailticavesünnet-iseniyyeyeriayetiktizaettiği;

Beşinciişaret:Kur’ân-ıHakîm’inazîmtergibve teşviklerinin tamyerindeolup,ehl-iimanın desâis-i şeytaniyeye kapılmaları imansızlıktan ve imanın zayıflığından ilerigelmediğini..hemgünâh-ıkebâiriişleyenlerinküfregirmediklerinin

166

iki âyetle sâbit olduğunu ve nihayet Cenâb-ı Erhamü’r-Râhimînin Gafûr ve Rahîmisimlerinimelcevetahassüngâhyaparakşeytandanistiâzeedilmesini;

Altıncıişaret:Tahayyül-üküfrü,tasdik-iküfürleiltibasvetasavvur-udalâleti,dalâletintasdiki suretinde gösteren desâis-i şeytaniyeden kurtulmak için, hakâik-i imaniye vemuhkemât-ıKur’âniye’yesarılmakvelümme-işeytaniyedengelendesiselerekarşıistiâzeetmekveherikimânevîyarayakarşısünnet-iseniyyeyimerhemyapmakicapettiğini;

Yedinciişaret:Erkân-ıimaniyedenbiriolankaderetevilsizimanetmeklâzımolduğunuve günah-ı kebîreyi işleyen mümin kalabileceğini, fakat, şeytanların tahribatına karşıCenâb-ıHakk’ınbinbir isminin tecellî etmekteolduğunu,Ehl-iSünnetveCemaatolanehl-ihakmezhebindenayrılmamakveKur’ân’ınçetinvemetinkalesinegirereksünnet-iseniyyeninmuktezasınatevfik-ihareketeylemeklekurtulmayamuvaffakolunacağını;

Sekizinciişaret:Küfürvedalâletyolundainsanlarınnasılihtiyarlarıylasülûkettiklerinivebunlarınnasılhayatgeçirebildiklerinialiyyü’l-a’lâbirtarzdadersverdiktensonra,ehl-iiman için Kur’ân’ın himayesi altına iman-ı tam ve itikad-ı kâmille girmek ve sünnet-iseniyyenindaire-inuraniyesinesevesevedahilolmaklığınnekadargüzelolduğunu;

Dokuzuncu işaret: Hizbullahın, neden çok defa hizbü’ş-şeytan olan ehl-i dalâletemağlupolduklarını,MedinemünafıklarınındalâletteısrarederekhidayetegirmemeleriveResûl-i Ekrem’in (aleyhissalâtü vesselâm) iki muharebedeki mağlûbiyetinin hikmetini beyanederek,OSeyyidü’l-mürselîn’insünnetineittibasayesindemuvakkatacılarıngeçeceğini;

Onuncu işaret: İblis’in en mühim bir desisesi olarak kendine tâbi olanlara kendini

inkârettirdiğinden–dörtmisalleizahsuretiyle–bahis;ehl-iimana,cinveinsşeytanlarınınşerlerinden,Allah’ailticaetmekleselâmetekavuşulacağını;

Onbirinciişaret:Cirimvecismiküçük,cürümvezulmübüyük,ayıpvezenbiazîmbîçâre insanı kâinatın hiddetinden, mahlûkatın nefretinden, mevcudatın öfkesindenkurtarmakiçinKur’ân-ıHakîm’indaire-ikudsiyesinegirmeyevesünnet-iseniyyeyeittibâeylemeyedâvetettiğini;

Onikinciişaret:Mahdutgünahlaracehennemlemukabeleninmahz-ıadaletolduğuna,cehennemincezâ-yıamel,cennetinfazl-ıilâhîileolduğuna,seyyieninazyazılıphaseneninçok yazılmasına, ehl-i dalâletin muvaffakiyetlerinin –hâşâ!– kendilerinde hakikatolduğunaveyaehl-ihaktazaafbulunduğunadelâletetmediğinigösterendörtmeraklısuâlegayetfasihvebeliğcevaplarvermeksuretiyle,ehl-iimanı, 167düsturuna,hertürlüsaadeticamiolanKur’ânvesünnetşahrâhınagirmeyeteşvikettiğini;

On üçüncü işaret:Üç noktasıyla, şeytanın desiselerine müptelâ olan bîçâre insana,hayat-ıdiniye,hayat-ışahsiyevehayat-ıiçtimaiyeselâmetivesıhhat-ifikirveistikamet-inazar ve selâmet-i kalb için muhkemât-ı Kur’âniye mizanlarıyla ve sünnet-i seniyyeterazileriylea’mâlvehâtırâtınıtartveKur’ân’ıvesünnet-iseniyyeyidaimarehberyap;ve

168 diyerek Cenâb-ı Hakk’a ilticada bulun, diye çok kıymetli tavsiyedebulunduğunu;ve 169nev’indenonüç işarethâlinde tefsirolunanSûretü’n-Nâsve ikiâyetitekrariledersenihayetverdiğini,gayetzevkliveşevklivealâkalıbirsurettebeyanveifadeeylemektedir.

OnDördüncüLem’a’nınBirinciMakamı’nıteşkiledenikimeselebenceçokmühimdir.BudersintakrirvetahririnevesileolanRefetBeykardeşimizdenAllahrazıolsun.İkinciMakambaşlıbaşınabirşâheserdir.

hakkındakibeyanbuyurulanaltısır,öylebirhazine-iesrar-ırabbânîdirkiancakRahmân-ıRahîm’ininâyetiylebumübarekeseriokuyupanlayanlarondanzevkalabilirler.

Bundanevvelkibirmektupta, ihtiyarsızBirinciSöz’ü teşkileden hakkındakimübarekeserden,kalb-iâcizîyegelenbazıhoştefekkürattanbahsetmiştim.Dâimaşefkatledua ve derslerinden istifade ettirenmuazzez üstadım, benimdaha evvelden deiçindeki Rahmân ve Rahîm isimlerinin hikmet-i tahsisi hususundaki suâlime, ikinci vemutantanbircevapdahalutfetmişoluyorlar.BumazhariyettendolayıHâlık-ıRahîmenekadarşükretsemazdır.

Fihriste’yi harfi harfine henüz okuyamadım, fakat inşaallah okuyacağım. On BirinciMektub’unneleriihtivaettiğiniöğrendim.Yazılmayanverahmet-iilâhiyedenyazılmasınamuvaffakiyet niyaz olunan âsârın da neşrine muvaffakiyetinizi, eltâf-ı sübhaniyedentazarru ve niyaz eylerim. Otuzuncu Söz’ün mahkeme başkâtibini nasıl tehdit ettiğini,hâtırasınıtamamıylagözümünönünegetirdim.

Fihriste-i Güldeste: Fihriste namı altındaki bütün risalelerde yazılı olduğu tarzdadeğildir. Tamamen hususiyet göstermektedir. Sözler’in ve Mektupların bir hülâsatü’l-hülâsasıdenecekvaziyettedir.

Âsâr-ı nurun bir zübdesi, hazâin-i nurun elmas anahtarı, resâil veMektubat’ın nurlukapısı olan bu hayırlı telife sebep olanları damüellifini de,AllahüZülcelâl ve’l-KemâlHazretlerisaadet-idâreynemazharbuyursun,âmîn…

Hulûsi

(Hüsrev’infihristehakkındabirfıkrasıdır.)

AzizÜstadım,

Senelerden beri vücuda getirilen misilsiz âsâra, Otuz Birinci Mektub’un On BeşinciLem’asıileöylemisilsizbireserdahailâvebuyurulmuşoluyorkioşâheserler,böyleşâhbireseri,oharikabediiyyâtböylebedîbirzübdeyi,oacîbtelifatböyleacipbirmecmuayı,o azîm hakâik böyle bir azîm külliyât-ı hakâiki ve o nurlu risaleler böyle nurlu birfihristeyi istiyordu. Yüz binler şükrolsun ol Feyyâz-ı Mutlak Hazretleri’ne ki hiçbirmüellifin muvaffak olamadığı böyle misilsiz eseri hazine-i rahmetinden ihsan etmekle,yüzyirmi adedevâsıl olanKülliyat-ıNur’u, yüzyirmi sayfadanaşağıolmayanmisilsizfihristesiylebir yerde toplamışbulunuyor.Bu risaleninmenfaati, fevâidi okadar çokkiizaha hâcet yok.Bu kıymettar risale, kendi kendini lâyık olduğu bir tarzdamethediyor.Hemokadargüzelmethediyorki;fevkindebeyanolamaz.

Hüsrev

(DereliHâfızAhmedEfendininçokmânidarrüyalıbirfıkrasıdır.)

Azizvemüşfiküstadımefendim,

Birgün âlem-imenamdabir sahrada gezerken, birçok kalabalık ahalinin içine girdim.Dersim olan kelime-i tevhide devam ediyordum. O ahâlinin cümlesi nasârâ imiş. Bizâşikâre kelime-i tevhidi çektiğimizden, hepsi bize iştirak etti.Her yüz başında, 170

diyorum. O nasârâlar, “İsâ ruhullah” diyorlar. Onlara dedim ki: “Yahu, biz İsâ’yı(aleyhisselâm) tasdik ediyoruz.” Ve kendilerine kelime-i tevhidi okudum, “İsâ ruhullah”dedim. “İşte bakınız, ben sizin peygamberinizi tasdik ediyorum. Siz de bizimpeygamberimizi tasdiketsenizneolur”dedim.“Hayır!İsâ (aleyhisselâm)gökten inmedikçeve sizin peygamberinizi âşikâr tasdik etmedikçe, biz tasdik etmeyiz.” dediler. Bununüzerineyanımdaikiarkadaşbulundu.Lâkinarkadaşlarımkimlerolduğunubilemiyorum.“Bizduaedelimdeİsâ (aleyhisselâm)gelsinvebizinasıl tasdikediyor,göreceksiniz.”Duaettik.İkikişi“Âmin!”dediler.Lâkinİsâ(aleyhisselâm)gelmeyincemüteessirolduk.Yineduaettik, “YaRabbi!Bizi bunların yanındaniçinmahcup çıkarıyorsun?”dedik. “Budin âlî

değilmi?”

Tahminen,arasıbirsaatveyabirbuçuksaatsonra,karşıdanüçkişiçıktı.Elhamdülillâh,İsâ(aleyhisselâm)geliyor.Baktım,birisisakallı, ikisişâbb-iemred.Dedim:“İsâ (aleyhisselâm)otuzüçyaşındaolduğuhâldegöğehuruçetti,niçinsakalındabeyazvar?”Kalbimegeldiki,“Allahuâlem…İsâ (aleyhisselâm)değilse?”Buzâtve ikiarkadaşıylayanımızageldiler.Dikkatlebaktım,Üstadımızınsimâsıveelbisesidir.Bizimyanımızagelince,bizimaltımızmağara imiş.Yanındaki iki kişiye emretti: “Şurada kilitli salipler, haçlar var.Cümlesiniçıkarınız.” Çıkardılar. Nasârâlara karşı hepsini kırdı ve kelime-i tevhid getiripPeygamberimiz’itasdikedince,bizdenasârâlara,“Bakınız,işteİsâ’nın(aleyhisselâm)vekiligeldi.”deyince,cümlesitasdikettiler.

Allahuâlem,burüyanınbirtâbirişudurki:ÜstadımızınKur’ân-ıHakîm’denaldığıveneşrettiğiRisale-iNurvasıtasıylanasârânınbirkısmıİslâmiyet’ikabuledecekvenasârâmüslümanları veya hıristiyan müminleri hükmüne geçip Üstadımızın sözlerini İsâ’nın(aleyhisselâm)sözlerinev’indenhüsn-ükabuledeceklerineişârettir.

Evet, Risale-i Nur’da öyle bir kuvvet vardır ki, Avrupa’nın enmuannid filozoflarınıdahiteslimemecbureder.Herruhunbirihtiyac-ıhakikîsiolanhakikîimannurunuarayanhıristiyan muvahhidler, elbette Risale-i Nur’u görseler, Hazreti İsâ’nın (aleyhisselâm)

vesâyâsınev’indenkabuledipsarılacaklardır…

DereliMutâfHâfızAhmed

(ÂsımBey’infıkrasıdır.)

Bu Risale Fihristesi, hakikaten menba-ı nur ve mecma-ı hakikattir. Elhak nurfihristeleridir. Şöyle söyleyebilirim ki: Otuz Üç Söz, Otuz Üç Mektub’un her biri,feyezandaolanbirermenba-ınur-uhakikatvegülistan-ı bâğ-ı cinandır.Binaenaleyhbumüteadditgüllerbağınınherbirisindenmüteadditgüllerkoparıp,dörtkısımüzerinegüllerdemetiyapılmışgibivücudagetirilmişbireser-icihan-kıymetolduğunakanaatettim.BuFihristeleriokumak,herhaldevebehemehâlSözveMektuplarrisale-işerifenizigörmek,okumak,yazmakiçininsanıiştiyakvegayretesevkediyorveşiddetlikamçılıyor.Fakircenoksanolanrisale-işerifelerinhangisinievvelâyazayım?Çünküherbiribirbirleriylenurvehakikatmüsabakasınaçıkmışdiye,mütelâşîveheyecanlıbirvaziyetteyim.İnşallah,–dua-yıÜstadâneleriyle–kâffesiniyazarım.Şurasınıdaarzetmek isterimki:SabriEfendikardeşimin ilhâhı ve zat-ı Üstadânelerinin ilhamıyla Fihristelerin telifi, çok musîb vehayırlı,hemhadsizhakikatlereanahtarolmuştur…

Cenâb-ıHak,sevgiliÜstadımızıâfiyettedâim,ömürlerinebereketveherbirumûrundamuvaffakiyetihsanbuyursundapekçokzamanlarbaşımızdatâc-ızaferolaraktaşıyalımvehizmet-iKur’ân’daçalışalım,yorulalım,yolalalım.Vecümlemüminîndeistifadeetsinveehl-ibid’avemülhidlerindebaşlarıyeregelsin.

Talebeniz

Âsım(rahmetullâhialeyh)

(Kuleönü’ndenSarıbıçakMübarekMustafa’nınkardeşiKüçükAli’ninfıkrasıdır.)

(Bulunduğumuzasrınyaralarından,mânevîdoktoramuhtaçbirgencinfıkrasıdır.)

Aziz,şefkatli,muhteremÜstadım,

Bulunduğumuz asır, mânevî seferberlik (harp) zamanı olduğundan, vücudumdakiyaralarabaktıkça,yaralargitgidedahafazlalaşmaktaiken..birgünişittimki,“Sağdansolageçiniz!”diye ilânediyorlar.Veotuz ikiharfinbirkaçadedinikaybedip ilânedinceöylebir yara daha açıldı ki evvelki yaraları unutturdu. Nasıl ki, nass-ı Kur’ân’da

171 Ashâb-ı Kehf efendilerimiz beş veya sekiz delikanlı,asrımızdaki tahammül edilmeyen fenalık gibi o asırda fenalıktan, fitneden kaçarakmağaraya iltica ettiler. Sebebi ise, din-i hak üzere bulunan ehl-i imanı, zamanlarınınpadişahıolanDakyanus,putperestliğedâvetedip,kabuledenleriputlarakurbankestirip,kabuletmeyenlerikatliâmettiğisırada,Ashab-ıKehfefendilerimizmağarayaçekildiler.

Bendeasrımızaveyaralarımızabaktıkça,bütüngünruhumçırpınmaktaiken..“Acababu karma karışık zamanda, benim gibi böyle mânevî yaralı gençler, o Mahkeme-iKübrâ’da,Cenâb-ıVâcibü’l-vücûdveTekaddesHazretleri’ninhuzurunda,PeygamberimizMuhammed Mustafa (aleyhissalâtü vesselâm) Efendimiz’den nasıl şefaat dileyebilirler?”diyerek, bütün gün ruhum ağlardı. Madem Muhammed’e (aleyhissalâtü vesselâm), binlercemaddîvemânevîyaralılar,dilsizler,nüzûlolmuş,bütünkalbikararmış,imanıyokbedevîadamlar,Muhammed (aleyhissalâtü vesselâm)’ın yanına vardığında, bir saat, birgün sohbet-inebevîde bulunur; sonra kavim ve kabilelerine rehber ve muallim olarak döndüler. Vemadem kıyâmete kadar bâki bıraktığı Kur’ân ve Kur’ân’ın tayin etmiş olduğu mânevîdoktorlar, kıyâmete kadar gelecek müminlere maddî ve mânevî doktorluk vazifesinigörecekler.Veşimdikihâlvilâyetimizdahilindebulunanmânevîdoktoramüracaatedeyimdiyerek,ruhumherangezmekteikenbîhuşolupyattım…

Bana rüyamda üç şahıs gösterildi. İkisinin ismini söylemediler. Diğeri ÜstadımBediüzzaman’ı, ismiyle söylediler. Hemen eline yapışıp ellerini öptüm. Üstadım aceleolarakcebindenbirkalemvebirkâğıtparçasıçıkarıpbanaverdi.Hemenuyandım.Pedervevalidemehl-ikalbolduğundan,rüyayıanlattım.Pederim,“BuZâtBarla’yahenüzyenigeldi.Birikisenekadaroldu.Git,müracaatet.”dedi.Bendedim:“Dahaaskeregitmedim,yaşımgenç.Böylebüyükmânevîbirdoktorunyanınabuyaralarlanasılgideyimvenasılcerrahiyesinedayanayım?”Bana“Git.”denildi.Hitapikioldu.Hemensabahleyinkalkıpgittim. Üstadımı görünce, bir-iki dakika titredim. Sonra, “Fesübhânallah!” dedim.“Doktoru görünce o yaralar bütünkuvvetleriyle bağırıyorlar.Verdiği eczâlara tahammüledemeyecekler.”Oyaraları açamadım.Üstadımda talebeliğekabuledip,beşvakit farzı

bırakmayacağıma çok çok tenbih etti. Avdetten bir-iki ay sonra hemen askere gittim.Terhisoluncayakadar,(yirmimahmukaddem)buyaralariçinde,hersaatveherdakika,

172kaziyyesinidüşünüp,“Acababenimhâlimneolur?”derdim.Memleketeavdetimde,ağabeyimMustafa’yı (rahmeten vâsiaten) görünce ruhum biraz genişledi. Acaba bu neredenileri geliyor, dedim. Bir-iki gün sonra, mübarek Ramazan-ı Şerîf gecesi üçüncü hitapolarak,yine rüyamda,memleketimizinkenarında,ÜstadımBediüzzaman,elindebir asâ,çobanolupdellâllığıilânediyor.Vediyor,“BenKur’ân’ındellâlıyım!”diyeyüksekseslebağırıyor,ilânediyor.Benheyecanımdanhemenuyandım…

Demek, bakınız ey kardeşlerim ve bütün müminler! Üstadım Hazretleri değilmemleketimize, bütün üç yüz elli milyon müslümana her saat, her dakika, her anbağırıyor. Benim gibi zâhir kulağıyla dinlemeyiniz, kalb kulağıyla dinleyelim ki her anbağırıpçağırdığını işitelim.Madembuelmasvecevherler,busergilerasrımızaverilmiş;bütün asrımızda kazancımızı versek, yine o elmasların birinin fiyatını veremeyeceğiz.Bahar mevsimi geçmeden bütün cevherlerden alalım. O cevherler ise Risale-i NurKülliyatı’dır.

BenâcizdeYirmiDördüncüSöz’ünDördüncüveBeşinciDalınıokumayaveyazmayabaşladım.Veyaralarımınbirerbirerkuruduğunuhissedince,MektubatveSözler’ibütünkuvvetimleyazmayakararverdim.Benimgibiyaralıkardeşlerime,bütünmüslümanlara,bütün kuvvetimle bağırıyorum: “Eyvah! Bu asrımızda, bu yaralarla nasıl istirahatedebiliriz, yoksa!.. Bu asrın mânevî doktoru ve ilâçları ise, Kur’ân’dan tereşşuh edenRisale-iNurveMektubatü’n-Nur’dur.Onlarasıkısarılalım.”

Âciztalebeniz

AliUlvi

(KuleönükaryesindenİbişoğluMehmed’inbirfıkrasıdır.)

MuhteremÜstadımEfendim,

KardeşimMustafarisaleleriyazmayabaşlayalıbeşseneoldu.Maalesefikisenesinizayiettik. Üç seneden beri, risaleleri sair arkadaşlarla beraber, hizmetimizin haricinde herzaman okuyup istifade ediyoruz. Bazı, köyümüzün ehl-i tarikat olanları, bidayetenkardeşimMustafa’nınokuduğunaehemmiyetvermiyorlardı.

Ben de, bu “OkunanSözler, hem tarikate, hemhakikate pekmuvafıktır.Bu zamanınyaralarına bir ilâçtır.” diyordum. Ve her ne zaman yeis içerisinde kalsam, kardeşiminyanına gelir, işittiğim hakikatleri Risale-i Nur’dan okutur, dinler ve Risale-i Nur’unverdiğifeyizleyaralarımtedaviolur,giderdim.Herhangibirmeseledenbahsedilse,Risale-iNur’daeniyisivardır.YalnızçokinsanlarvarkiSözler’inkıymetinibilmiyorlar.Bendebütünbusöylenensözlereilâç,risalelerdevardırdiyorum.Olancakuvvetimleküre-iarza

bağırarakderimki,“Hariçtegörülenmarazlarailâçvardır.”

Ey kardeşlerim! İstifade edelim. Bu risalelerden istifade etmeyenler ne kadarakılsızdırlar!Çokşükürlerolsunkiböylebirzat-ımuhteremeCenâb-ıHakbizieriştirdi.–

173–

Cenâb-ıHakk’ın rahmetiyle, ihsanıyla, eltafıylaÜstad-ıMuhtereminhimmetiyle ehl-itarikatla birleştik. Şimdi Sözler’i çok okuyoruz. Ve onlar da çok istifade ediyorlar,menfaattar oluyorlar. Sözler’in hak olduğunu tamamıyla anladılar. Hatta okumak içinkardeşimiçokzamanicbarediyorlar.BirgünkardeşimMustafarisaleleriyazmaklığımiçinbeni teşvik etti. Ben de yazmak için Yirminci Mektub’u aldım. İstinsah ettiğim bumektuptaüçtevâfukgördüm.Satırınyukarısındaikitane“nihayetsiz”var,vealtındadaüç“dünya” tevâfuku var. Bu hâlden müteessir oldum. İnşaallah üstad-ı muhteremiminhimmetiylerisaleleriyazmağamuvaffakolurumümidindeyim.

Yirminci Mektub’u elimde götürürken, meydanda idi. Karşımda muhtar odasıolduğundan, risaleyi saklamıştım. O gece rüyamda, Üstad-ı Muhteremimi büyük birdenizde ve denizin içerisinde sarayda gördüm. Bizim köyün insanları da o sarayınetrafındaidiler.Âciztalebeniz,doruatabinerekzatınızınyanınavardım.Oadamlarbana,denizdennasılatladığımısordular.Bendeoadamlaracevaben,“Atyeninallıolduğundanhiçzahmetçekmedengeldim.”Hâlbuki,denizincebirsuretteincimadetmişti.OesnadaÜstadımkarşımaçıkarak,“NiçinSözler’isaklıyorsunuz?BundansonraSözlermeydandaolacak.” dediniz. O esnada benden at istediniz. Ben de güzel yürüyüşlü atı getirdim, oesnadauyandım.Allahhayretsin.

Âciztalebeniz

HacıMehmed

(KuleönükaryesindenelmaskalemliMustafa’nınkıymettararkadaşıHâfızMustafa’nınfıkrasıdır.)

Ey Feyyâz-ı Mutlak ve Vâhid-i Ehad olan Cenâb-ı Allah’a giden tarik-i müstakimyolunu gösterip, pek elemli ve pek hatarlı uhrevî hayatımın kurtulmasına sebep olanÜstadımEfendim!

Bundandörtmahmukaddem,Kur’ân-ıHakîm’inelmas, incidükkânındanpırlantalarıve vüs’atimiz kadar uhrevî harçlığı almak üzere ziyaretinize kardeşim Mustafa ilevarmıştık.“Niçingeldiniz?”diyeşefkatlibirtekdirebinâenmüteessirânegeriyedöndük.O tekdirden gelen şefkatli ve ücretli bir fırtınaya tutulduk. O zaman Üstadımın iksir-iâzamolanomübarekkalbinirencideettiğimizianlayınca,ikincibirteessürbanageldi.Buzamanakadarpekâciz,hiç-ender-hiçolanzayıfruhumoteessürleriçindeferyadederken,şefkatli tokat risalesinde, bizim fırtınalı tokadımızı zikredenÜstadımızın hakkımızdanedereceşefkatliolduğunuanladık.Oteessürâtımızsürûrakalboldu. 174

Bu mübarek Rebiü’l-evvelin on ikinci gecesi –mübarek bir gecede– Üstadımın pekyakınımızdaolan Isparta’yahicretibeniokadarmemnunvemesrurettiki,oyaralarveberelerveteessürlerdenhiçbirşeykalmadı.Elhamdülillâh,Rebiü’l-evvelayınınonikincigecesi,dünyaveâhiretyaratılmasınasebepolan,dünyaveâhireti,zerredenşemsekadarbütün mükevvenâtı ziyalandıran, kıyâmete kadar bâki, güneş gibi nurlu, feyizli, gıdalışeriatıyla âhiret kapısını açan o mübarek Zât-ı Fahr-i Âlem (sallallâhu aleyhi ve sellem)Efendimiz’in omübarek gecede dünyaya teşrif buyurması, bütünmükevvenâtımemnunedecekpekmübarekbirgecedeÜstadımınhicreti,yaniRebiü’l-evvelinon ikincigecesiIsparta’nın harîmine dahil olması ve hicretinin tevâfuk ve tesadüf gelmesi, beni yine oelmasçarşısındapırlantalarıvüs’atimizkadaralmaküzereÜstadımınziyaretineyolaçtı.İnşallah,buhicretinizbüyükfütuhatasebepolacaktır.

Nitekim, Sallallâhu aleyhi ve sellem Efendimiz’in Mekke’den Medine’ye hicretiesnasında, feth-iMekke haberininCibrîl-i Emîn ile nüzûlü, Peygamberimiz’i ve sahabeefendilerimizimemnunettiğigibi,Üstadımıntevâfukedenhicreti,fütuhatasebepolması,benivebütünmüslümanlarımemnunvemesrureyleyecektir,efendim.

İmamoğluHâfızMustafa(rahmetullâhialeyh)

(İmamoğluHâfızMustafa’nınbirfıkrasıdır.)

(Bütün Söz ve Mektubat’ın birer mürşid-i kâmil vazifesini gördüklerine dair hâtıragelenbirmektuptur.)

ÜstadımEfendim,

Bundanbir seneevvel–SözlerveMektubat’ı istinsahesnasında–bazınükteler,kendiemrâz-ıkalbiyememuvafıkbirilâçgeldiğinden“Evet,bunükteyialtınyazıylayazmalı.”diye söylerdim. 175 Lem’alar telif edildi. Bütün Söz veMektubat’a feyizleriyleanahtarlıkyaptı.Şöyleki:

Kışınenşedittehlikelivefırtınalızamanında–yırtıcıhayvanlarınenazgınvekuvvetlizamanlarında–genişsahrada,çamurlubiryoldagidenbiryolcununimdatsız,kimsesizotehlikeler içinde, düşe kalka, –yüzde doksan dokuz– fırtınalar ve o yırtıcı canavarlarınelinde parçalanacağı ve telef olacağı hengâmda, kendini kurtarmak isteyen o yolcunungözüne tesadüf eden, sahranın ortasındaki çelikten daha güzel, polattan daha kuvvetliyapılmış bir saraya rast gelmesi, o yolcuyu o kadarmemnun vemesrur eder ki hatta osarayadahaçabukyetişip,yırtıcıhayvanlartarafındanparçalanmasındanhalâsolmakiçinkoşarak,acelesindenayaklarınınbileyeretemasetmesiniistemeyenbuyolcu,kendisininsarayagirmesinevesileolanlara,değilbütünmalınıvermek,belkicanınıfedaeder.

İşte, asrımızda Sözler ve Mektuplar, o yolcunun saraya rast gelmesiyle bütüntehlikelerden kurtulduğu gibi, ins ve cin canavarlarının tehlikelerinden kurtulmak için

Sözler’in her biri o kaleden daha sağlam bir tahassungâh olduğuna yüz bin kanaatimvardır. Lillâhilhamd, o sarayın anahtar vazifesini Lem’alar’ın feyziyle bulabildim. Otehlikelerdenbîçârezayıfruhumukurtarmakiçiniçeriyegirdim.Gördümkicennet,sekiztabaka olup, hiçbirbirine mâni olmadığı ve benzemediği gibi, birine girdiğimde onunletâfetievvelkigirdiğiminlezzetinitazelendirdiğigibi,risaleleraynenöyledir.

İmamoğlu

HâfızMustafa(rahmetullâhialeyh)

(Risale-iNur’untesvidvetebyizindeçokhizmetisebkatedenŞamlıHâfızTevfik’in,Risale-iNur’unhakkâniyetinedairistihracîbirfıkrasıdır.)

176

Malûm olsun ki Zübdetü’r-Resâil Umdetü’l-Vesâil namında, kutbü’l-ârifîn ZiyaeddinMevlânâŞeyhHâlid’in(kuddisesirruh)mektubatveresâil-işerifelerindenmuktebesnesâyih-ikudsiyesinintercümesinedairbirrisaleyi,onüçsenemukaddem,Bursa’daHocamHasanEfendiden almıştım. Nasılsa mütâlaasına muvaffak olamamıştım. Tâ bugünlerde,kitaplarımın arasında bir şey ararken elime geçti. Dedim: “Bu Hazreti Mevlânâ Hâlid,Üstadımın hemşehrisidir. Hem İmam Rabbânî’den sonra, Tarik-ı Nakşî’nin en mühimkahramanıdır. Hem Tarik-i Hâlidiye-i Nakşiye’nin pîridir.” Risaleyi mütâlaa ederken,HazretiMevlânâ’nıntercüme-ihâlindenşufıkrayıgördüm:

Ashâb-ı kütüb-ü ehâdîsten İmam Hâkim, Müstedrek’inde ve Ebû Dâvûd, Kitab-ıSünen’inde;Beyhakî,Şuabü’l-Îman’datahriçbuyurdukları,

177

yani,“HeryüzsenedeCenâb-ıHakbirmüceddid-idingönderiyor.”hadis-işeriflerinemazharvemâsadakvemuzhir-itâmolanMevlânâeş-şehîr,kutbü’l-ârifîn,gavsü’l-vâsılîn,vâris-i Muhammedî, kâmilü’t-tarîkati’l-âliyye ve’l-müceddidiyye Hâlid-i Zülcenâheyn(kuddisesirruh),ilh…

Sonratarihçe-ihayatındagördümkitevellüdü1193tarihindedir.Sonragördümki1224tarihinde Saltanat-ı Hind’in payitahtı olan Cihanâbâd’a dahil olmuş. Abdullah DihlevîHazretleri’nden aldıkları füyûzât-ı mâneviyeyle Tarik-i Nakşî silsilesine giripmüceddidliğebaşlamış.

Sonra 1238’de ehl-i siyasetin nazar-ı dikkatini celbettiğinden, vatanını terk ederekdiyar-ıŞam’ahicretlegitmiştir.Hemiçindegördümki,HazretiMevlânâ’nınnesli,HazretiOsmanbinAffan’a(radiyallâhuanh)mensuptur.

Sonragördümkitercüme-ihâlindeistidad-ıfıtrîvekabiliyet-iharikailesinniyirmiyebâliğ olmadan a’lem-i ulemâ-yı asr ve allâme-i vakit olmuş. Süleymaniye kasabasındatedris-iulûmileiştigaleylemiştir.

Sonra Üstadımın tarihçe-i hayatını düşündüm. Baktım, dört mühim noktada tevâfukediyorlar.

Birincisi:HazretiMevlânâbinyüzdoksanüçtedünyayagelmiş.Üstadımise,–Arabî–binikiyüzdoksanüçte.TamMevlânâHâlid’inyüzsenesihitambulduktansonradünyayagelmiş.

İkincisi:HazretiMevlânâ’nın tecdid-i dinmücahedesine başlangıcı vemukaddimesi,Hindistan’ın payitahtına bin iki yüz yirmi dörtte girmiş. Üstadım ise, aynen yüz senesonra, bin üç yüz yirmi dörtte Osmanlı Saltanatının payitahtına girmiş, mücahede-imâneviyesinebaşlamış.

Üçüncüsü:Ehl-isiyaset,HazretiMevlânâ’nınfevkalâdeşöhretindentevehhümederekdiyar-ıŞam’anakl-imekân ettirilmesi, bin iki yüzotuz sekizdevâki olmuştur.Üstadımise,aynenyüzsenesonrabinüçyüzotuzsekizdeAnkara’yagidip,onlarlauyuşamayıp,onları reddederek,küserek tekrarVan’agidip,birdağda inzivaederkenbinüçyüzotuzsekiz senesini müteakip, Şeyh Said hâdisesinin vukuu münasebetiyle ehl-i siyasetinvehminedokunmuş.ÜstadımızdankorkarakBurdurveIspartavilâyetlerindedokuzseneikametettirilmiş.

Dördüncüsü:HazretiMevlânâHâlid,yaşıyirmiyebâliğolmadanevvelallâme-izamanhükmünde, fuhûl-ü ulemânın üstünde görünmüş, ders okutmuş. Üstadım ise, tarihçe-ihayatınıgörenlerevebilenleremâlûmdurkiondörtyaşındaicâzetalıpa’lem-iulemâ-yızamanlamuarazaya girişmiş, on dört yaşında iken, icâzet almaya yakın talebeleri tedrisetmiştir.

Hem Hazreti Mevlânâ Hâlid, neslen Osmanlı olduğu ve sünnet-i seniyyeye bütünkuvvetiyle çalıştığı gibi, üstadım da Kur’ân-ı Hakîm’e hizmet noktasında, meşrebenHazreti Osman-ı Zinnûreyn’in arkasından gidip, Hazreti Mevlânâ gibi, Risale-i Nureczâlarıyla,bütünkuvvetiylesünnet-iseniyyeninihyâsınaçalıştı.

İştebudörtnoktadaki tevâfukat, tamyüz sene fasılaylaRisale-iNur’un takviye-idinhususundaki tesirâtı, Hazreti Mevlânâ Hâlid’in Tarik-i Nakşiye vasıtasıyla hizmeti gibiazîmgörünüyor.178(Hâşiye)

Üstadımkendineaitmedhüsenâyıkabuletmiyor.FakatRisale-iNur,Kur’ân’aaitolupmedhüsenâ,Kur’ân’ınesrârınaaittir.YalnızÜstadımlaHazretiMevlânâ’nınbirkaçfarkıvar:

Birisi:HazretiMevlânâ, zülcenâheyndir. Yani, hemKadirî, hemNakşî tarikat sahibiiken, Nakşîlik tarikatı onda daha galiptir. Üstadım, bilâkis, Kadirî meşrebi ve Şâzelîmesleği daha ziyade onda hükmediyor. Ben Üstadımdan işittim ki: Hazreti MevlânâHindistan’dan Tarik-i Nakşî’yi getirdiği vakit, Bağdat dairesi Şâh-ı Geylânî’nin (kuddisesirruh) ba’del-memat hayatta olduğu gibi, taht-ı tasarrufunda idi. Hazreti Mevlânâ’nın

mânentasarrufu,bidâyetencâ-yıkabulgöremedi.Şâh-ıNakşibendileİmamRabbânî’ninruhaniyetleri Bağdat’a gelip Şâh-ı Geylânî’nin ziyaretine giderek rica etmişler ki“Mevlânâ Hâlid senin evlâdındır, kabul et.” Şâh-ı Geylânî, onların iltimaslarını kabulederekMevlânâ Hâlid’i kabul etmiş. Ondan sonraMevlânâ Hâlid birden parlamış. Buvâkıa, ehl-i keşifçe vâki ve meşhud olmuştur. O hâdise-i ruhaniyeyi, o zaman ehl-ivelâyetinbirkısmımüşahedeetmiş,bazıda rüya ilagörmüşler. (Üstadımınsözüburadahitambuldu.)

İkincifark:Şudurki:Üstadımkendişahsiyetinimerciiyyettenazlediyor.YalnızRisale-iNur’umercigösteriyor.HazretiMevlânâHâlid’inşahsiyeti,kutbü’l-irşad,merciü’l-hâsve’l-âmmolmuştur.

Üçüncüfark:HazretiMevlânâHâlid,zülcenâheyndir.Fakat,zamanınmuktezasıyla–ilm-itarikatıvesünnet-iseniyyeyiesastutmakcihetiyle–tarikatıdahaziyadetutmuşlar.Onoktadasarf-ıhimmetetmiş.Üstadımise,şudehşetlizamanınmuktezâsıylailm-ihakikativehakâik-iimaniyecihetiniiltizamederek,tarikataüçüncüderecedebakmışlar.

Elhâsıl:Baştakihadis-işerifin“Heryüzsenebaşındadinitecdidedecekbirmüceddidigönderiyor.” müjdesinin ihbarına müvâzi olarak, Hazreti Mevlânâ Hâlid, ekser ehl-ihakikatintasdikiyle,binikiyüzsenesinin,yanionikinciasrınmüceddididir.Mademtamyüz sene sonra, aynen dört cihette tevâfuk ederek Risale-i Nur eczaları aynı vazifeyigörmüş.Kanaatverirki–nass-ıhadisle–Risale-iNurtecdid-idinhususundabirmüceddidhükmündedir.

BenimÜstadım daima diyor ki: “Ben bir neferim, fakatmüşir hizmetini görüyorum.Yanikıymetbendeyoktur.BelkiKur’ân-ıHakîm’infeyzindentereşşuhedenRisale-iNureczâlarıbirmüşiriyet-imâneviyehizmetinigörüyorlar.”

Üstadımıkızdırmamakiçinşahsınısenâetmiyorum.

ŞamlıHâfızTevfik

(RefetBeyveHüsrevgibiRisale-iNurşâkirtlerinin–Risale-iNurbereketineişareteden–bulduklarılatîfbirtevâfuktur.)

Risale-iNur’unIsparta’yanederecerahmetolduğunadelâletedenbirtevâfuk-uacîbe

Risale-i Nur’un mazhar olduğu inâyâtın külliyetinden mühim bir ferdi de şudur ki:IspartavilâyetisekizsenedenberiRisale-iNur’unmüellifinisinesindesaklamıştıveBarlagibi şirin bir nahiyesinde, Cenâb-ı Hakk’ın lütuf ve keremiyle muhafaza etmişti. Bumüddet zarfında yavaş yavaş intişar eden Risale-i Nur’dan Isparta’da binler adamimanlarınıtakviyeettiler.Bilhassagençlerpekçokistifadeveistifazaettiler.

VaktâkiÜstadımızınBarlagibilatîfveşirinbirmahaldekisıkıntılıvepekacıklıveenkatı kalbleri ağlatan işkenceli esareti bitti. Risale-i Nur’un müellifi olan ÜstadımızınnazarıCenâb-ıHakk’ınavniyleIsparta’yamütevecciholdu.Evhamadüşenbazızâlimehl-idünyanınteşebbüskârâneharekât-ızâhiriyesibirsebeb-iâdiolarakyenibirzulmehedefoldu.ÜstadımızIsparta’yagetirildi.

Fakat Üstadımızın teşrif ettiği zaman yaz mevsiminin en hararetli zamanı idi.Yağmurlar kesilmiş, Isparta’yı iskâ eden sular azalmış, bir kısm-ı mühimmininmenbaıkesilmiş,ağaçlarsararmaya,otlarkurumaya,çiçeklerburuşmayabaşlamıştı.

Risale-iNur’unenziyadeintişarettiğimahalIspartavilâyetiolduğuiçin,Risale-iNurhakkındakiinâyât-ırabbâniyeyipekyakındanmüşahedeedenRisale-iNurşâkirtleriolanbizler,mühimbirvâkıayadahaşahitolduk.

Buhâdiseise:MüellifininIsparta’yateşrifinimüteakip–birasıriçindebirveyaikidefavukuagelen–buyazmevsimindekiyağmurunkesretliyağmasıolmuştur.Pekharikabirsurette yağan bu yağmur Isparta’nın her tarafını tamamen iskâ etmiş; nebatata yenidenhayat bahşedilmiş; bağlar, bahçeler başka bir letâfet kesbetmiş; ekserisi hemen hemenziraat ile iştigal eden halkın yüzleri –Risale-i Nur’un nâil olduğu inâyâtından vebereketindenolanbuyağmurdanistifadeederek–gülmüş,ruhlarıinbisatetmişti.Cenâb-ıHak,kemâl-imerhametiyle,buyazmevsimininbuşiddetlivehararetlivaziyetini,baharınen letâfetli, en şirin ve en hoş vaziyetine tebdil etti. Güya Risale-i Nur, yüz on dokuzparçasıyla,müellifiolanÜstadımızabirtaraftanhoşâmedîetmekvemahzunolankalbineteselli vermekve gamnâk ruhunu tatyip etmek; ve diğer taraftan da, sekiz seneden beriyaşadığı Barla’yı unutturmak ve o muhteşem çınar ağacını ve dostlarını ve alâkadarolduğuşeylerdengelenfirakhüznünühatırlatmamakiçin,Cenâb-ıHak’tanyüzondokuzrisalenineliyle,yüzondokuzbinkelimeleridiliyleduaetti,yağmuristedi.Cenâb-ıHak,öyle bereketli bir yağmur ihsan etti ki bir misli doksan üç tarihinde yağdığınıihtiyarlarımızdan işitiyoruz ki bu tarih, Üstadımızın tarih-i velâdetine tesadüf etmekleberaber,buumumîhâdise-irahmetolankesretliyağmur,hususîbirsuretteRisale-iNur’abaktığınabirdelilideşudurki:

Risale-iNur’unneşrinevasıtaolanÜstadımızgeldiğigün,Isparta’yıgayethararetliveyağmursuzluktantoz-toprakiçindegörmüş.Barlagibibiryayladangelipböylebiryerdedayanamayacağım, diye telâş ediyordu. Üçüncü veya dördüncü günü bahçeleri kısmengezdiği vakit, sebze ve ot ve çiçeklerin susuzluktan buruştuklarını görerek gayetmüteessirâne su istiyor, yağmur talep ediyordu. Arkadaşımız olan Bekir Bey’den,değirmenleri çeviren suyu göstererek “Isparta’nın suyu bu kadar mı?” diye sormuştu.Bekir Bey cevap verdi: “Gölcüğün suyu kesilmiş, gelmiyor. Isparta’nın dörtte birinisulayanbusudanbaşkayoktur.”dedi.

Üstadımızın Isparta’da çok talebesi bulunduğundan, ruhen yağmurun gelmesini

istiyordu.AynıgündeöylebiryağmurgeldikiellisenedenberiIspartaböylebirhâdiseyigörmemiş. O yağmur yüzde doksan dokuz menfaat vermiştir. Bundan anlaşılıyor ki otevâfuk tesadüfî değil; bu rahmet, Isparta’ya rahmet olan Risale-i Nur’a bakıyor.Lillâhilhamd,bukerem-i ilâhîneticesiolarakÜstadımızdiyorki:“IspartabanaBarla’yıunutturdu.Unutamayacağımbirşeyvarsa,oda,heryerdeolduğugibi,Barla’dabulunanciddîdostvetalebelerimdir.”

Talebesi Talebesi Hizmetkârı

Mustafa Lütfi Rüştü

Hizmetkârı DaimiHizmetkârı DaimiHizmetkârı

Hüsrev BekirBey Refet

(SüleymanEfendi,MustafaÇavuşveBekirBey’inbirfıkrasıdır.Isparta’dakikardeşlerimizinfıkrasındakidâvâyıisbatedenkuvvetliikideliligösteriyor.)

Refet Bey ve Hüsrev gibi kardeşlerimizin harika bir surette yağan umumî yağmuriçindeRisale-iNurbereketinehususiyetlebaktığına,bizimdekanaatimizgeliyor.Çünkügözümüzle yağmur hâdisesini, hususî bir şekilde hizmet-i Kur’ân ve Risale-i Nur’abaktığınıikisuretlegördük.

Birinci suret: Risale-i Nur’un vasıta-yı neşri olan Üstadımızın camii, Barla’daseddedildi.Risale-iNur’u yazacak hariçteki talebelerinin yanına gelmelerimen edildiğihengâmda kuraklık başladı. Yağmura ihtiyac-ı şedit oldu. Sonra yağmur başladı, hertarafta yağdı. Yalnız Karaca Ahmed Sultan’dan itibaren, bir daire içinde kalan Barlamıntıkasınayağmurgelmedi.Üstadımızbundanpekmüteessirolarakduaediyordu.Sonradediki:

“Kur’ân’ınhizmetinesedçekildi,buköydekimescidimizkapandı.Bundabireser-iitabvar ki yağmur gelmiyor. Öyleyse, madem Kur’ân’ın itabı var. Yâsin sûresi’ni şefaatçiyapıpKur’ân’ınfeyzinivebereketiniisteyeceğiz.”

ÜstadımızMuhacirHâfızAhmedEfendiyedediki:“SenkırkbirYâsin-iŞerifoku.”

MuhacirHâfızAhmedEfendibirkamışaokudu.Okamışısuyakoydular.Dahayağmuralâmetigörünmezken,ikindinamazıvaktinde,Üstadımız,daimaitimatettiğibirhâtırasınabinaen Muhacir Hâfız Ahmed Efendiye söyledi ki: “Yâsin’ler tılsımı açtı; yağmurgelecek.”

Aynıgecede,evvelceyağmadığıBarladairesiiçineöyleyağdıkiÜstadımızınodasınınaltındakiÇobanAhmed’inbahçesindekiduvaryağmurdanyıkıldı.HâlbukiKaracaAhmed

Sultan’ınarkasındavedenizkenarındabalıkavlamaklameşgulŞem’îilearkadaşlarıbirdamlayağmurgörmediler.

İştebuhâdisekatiyendelaletediyorki,oyağmur,hizmet-iKur’ân’lamünasebettardır.O rahmet-i âmme içinde bir hususiyet var ki Sûre-i Yâsin anahtar ve şefaatçi oldu veyağmurkâfimiktardayağdı.

İkinci suret: Kuraklık zamanında, yirmi otuz gün içinde yağmur Barla’yayağmamışken, Yokuşbaşı Çeşmesi yapıldığı bir zamandamenbaına yakınÜstadımız vebiz (yani, Süleyman, Mustafa Çavuş, Ahmed Çavuş, Abbas Mehmed ve sairkardeşlerimiz)berabercemaatlenamazkıldık.Tesbihattansonraduaiçinelimizikaldırdık,Üstadımızyağmurduasıetti.Kur’ân’ışefaatçiyaptı.Birden,ogüneşaltında,herbirimizinellerine yedi-sekiz damla yağmur düştü.Elimizi indirdik, yağmur kesildi.Cümlemiz buhâlehayretettik.Ovaktekadaryirmiotuzgündüryağmurgelmemişti.Yalnızoyağmurduası ânında, dua eden her ele yedi-sekiz damla düşmesi gösterdi ki bunda bir sır var.Üstadımız dedi ki: “Bu bir işaret-i ilâhiyedir. Cenâb-ı Hakmânen diyor ki: Ben duayıkabul ediyorum, fakat şimdi yağmur vermiyorum.” Demek sonra Sûre-i Yâsin şefaatedecek.Nitekimöyleolmuştur.

Elhâsıl:Isparta’dakikardeşlerimizinumumîrahmetiçindekiRisale-iNur’unbereketinedairdâvâettiklerihususiyeti,buikikuvvetlidelilletasdikediyoruz.

Şem’î,MustafaÇavuş,BekirBey,

MuhacirHâfızAhmed,Süleyman

(rahmetullâhialeyhimecmaîn)

Ehl-i iman –bilhassa şimdiki Risale-i Nur’un zâkir ve muvahhid şâkirtleri– öyle bircaddeveminhâcagirmişlerki,ocaddegayetmüstakim,gayetnurlu,gayetsevimli.Bütüniki tarafı elmas, inci dükkânı…Bunların başında, nass-ı Kur’ân’dan gelen veKur’ân-ıKerîm’in ve Furkan-ı Hakîm’in âyât-ı beyyinatından intişar eden Risale-i Nur’un yüzyirmi parçasından beher parçası birer mürşid-i âzam, birer mürşid-i ekmel, birer kale-ihasîn,birerelmaskılıçolaraksabittir.Öyleyse,eyLütfi,Risale-iNur’asıkıyapışkibirmürşid-i ekmel bulasın. Lisanına tevhidi ver ki şu muhkem kaleye giresin; Feyyâz-ıMutlak’ın kelâmı olan Kur’ân-ı Mu’cizü’l-Beyan’a hâdim ol ki o elmas kılıcı elindetutasın. İşte o kılıçla, hiç havfsız, başlarını sarhoşlukla o bataklığa sokan dinsizlerinkafalarınavurarakatla.Ondansonra, 179gibikat’îdelilleriPeygamberimiz (sallallâhuteâlâ aleyhi ve sellem)Efendimiz’denmüteselsilen,bütünRisale-iNur’unmüellifiÜstadımızSaid Nursî’nin yetiştiği ve serbest gezdiği “Şeriat-ı Garrâ-yı Muhammediye (aleyhissalâtüvesselâm)”olanhatt-ımüstakîmibaribirparçadasentakipetkibaşınfelâhbulsun…

ŞugeçenCumagünüruhumdabirsıkıntıdevamederek,Üstadımiçin sırrını

istinsahediyordum.Maalesefemrâz-ıasabiyeminhadsizistilâsı,omühimrisaleyipekâniolarak akîm bıraktırdı. Tekrar yine başladım, bir parça yazdım; baktım ki yine satırgeçmişim,evvelkiyazdığımyeremürekkepdökülmüş.Kendimdeosıkıntıhâlâduruyor.Tekrar olarak abdest üstüne abdest aldım, bütün seyyiatımı itiraf ederekortaya döktüm,istiğfar ettim. Mübarek dua olan salavât-ı şerifeye başladım. Sonra kalbime geldi kiÜstadımdanhimmetisteyeyim.Üstadımınüstadınadediğigibi,bendederimvededim…Ohâl, o vaziyet el’ân devam ediyordu.Hatta intihar derecesine kadar gelmişti.Dedim:“AmanyâRabbî!Bundakihikmetnedir?”Veorisaleyiertesigünetâlikettim.

O akşam, yani Cumartesi gecesi, âlem-i menamda, Üstadım Atabey’in ZergendereMescidinde imiş. Sabah namazına gidiyormuşum.Tesadüfi bir karakol kumandanı banadediki:“Nereyegidiyorsun?”“Camiye.”dedim.Benitakibencamiyeodagirdi.Gördümki Üstadım bir karyola üzerindedir. Evvelki cemaatimizden hariç, içeride beş-altı dahajandarmabulunuyor.Cemaat

180

devamediyorlar.Oberabergirdiğimizkumandanise,cemaatimizekarşı“Amansizneyapıyorsunuz?”diyerekkendisininitliğiniisbatedip,mağruriyetindeniçeriyetükürdü.OandaÜstadımodinsizinyüzüne tükürüp“Gityanımızdan,pis!”dedi, tardetti.Hemenozaman elimi sağ taraftaki deliğe uzattığımda bir kasatura geldi. Hiç meslek vemeşrebimize uymayan, her cihetle muhalif hareket eden Hasan isminde bir adam okasaturayı alıp veucuyla o dinsizi göstererek, “Aman efendim, amanhocam, siz yalnızemirbuyurunuz,budinsizinimhasınasebepbenolacağım.”dediveaynızamandabirsağomuzuna,birdesolomuzunavurduvegitti.Bütünbudinsizlerbunugörüncetevehhümedüşüp “Başımıza belâ bulduk, bizden Hocanın yanına kimse gitmez. Ancak EthemÇavuş181(Hâşiye-1) var, onu gönderelim, bizim için yalvarsın, yakarsın; aman biz hepsindenvazgeçtik.”dediler.

OsabahbugariprüyayıZühdüEfendiveHâfızAhmedağabeylerimesöyledim.HattaogünHâfızAhmed,ÜstadımıziyaretiçinikibardaksuylaberaberIsparta’yagitmekistedi.Fakir de gittiğine memnun oldu. Rüyayı tenbih ettim, çünkü o gece gördüm. Nitekimsöylemiş. Fakat çok acıklı haberden o kadar müteessir oldum ki o zaman anladım,ruhumdakisıkıntıbuimiş.182(Hâşiye-2)

Lütfi

131HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

132“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

133Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

134(Hâşiye)Maddetenotuzliralık,mânenbelkiüçyüzliralıktır.

135KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

136HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

137“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

138Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

139 “Sakın birbirinizle ihtilâf etmeyin; sonra korkuya kapılıp zaafa düşersiniz, rüzgârınız (kuvvetiniz) gider.” (Enfâlsûresi,8/46)

140Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

141Sayılamayacakvehesapedilemeyecekderecedefazla..

142“Hiçşüphesiz(sanabolvekesilmezhayır)verdik.”(Kevsersûresi,108/1)

143“VeRabbilerionlarapakmıpakbiriçecekikramındabulunur.”(Dehrsûresi,76/21)

144Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

145 “İyi bilin ki, Allah’ın velîleri için (özellikle âhirette) herhangi bir korku söz konusu değildir ve onlar aslaüzülmeyeceklerdirde.”(Yûnussûresi,10/62).

146TevfikancakAllah’tandır.

147BütünşükürveşükranlarAllah’adır,minnetinhertürlüsüdesadeceO’nadır.

148“Allah’ınyardımıgeldiğizaman..”(Nasrsûresi,110/1)

149HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

150“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

151Kur’ân’ınharfleriveesrarıadedince,Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

152 (Hâşiye)Evet,Mustafakardeşim,Said’inüç şahsiyetinden ikisini tamamfarketmiş.Said’dekiÜstadını,dersverdiğivakitâlîgörüyor.BîçâredostuolanSaid’i,hakikatteolduğugibiâdigörüyorvegördüğüdoğrudur.

Said

153Sayılamayacakvehesapedilemeyecekderecedefazla..

154 (Hâşiye) Merhum büyük kardeşim Mustafa, Risale’nin şakirtleriyle velâyetin şakirtlerini ve birbirinin arasındakidereceyianlatmakistiyor.BumeseleyiRisale-iNurhalletmiş.Hemtevhid-iâmîiletevhid-ihakikîyigöstermiş.Hemgözükapalıolarakgitmeninvegözüaçıkolarakgitmenin farkınıRisale-iNurbeyanetmiş.Hemâlem-iyakaza ileâlem-imenâmıRisale-iNur keşfetmiş.Hem âlem-imisal ile âlem-i şehadeti bibirindenRisale-iNur ayırmış.Hemvelâyet-i kübrâyı, velâyet-i vustâyı, velâyet-i suğrâyı ve birbirinin farkını, tamamıyla Risale-i Nur göstermiş. Birsohbette, bir kademde –sahabelerin meseli gibi– zâhirden hakikate geçmenin sebeplerini anlatmış. Hem tarikatşeyhlerininveEimme-iErbaa’nıncaddeleriniRisale-iNurbeyanetmiş.Hemilmelyakîn,aynelyakîn,hakkalyakînileeldeedilenimanınfarklarınıRisale-iNurgöstermiş.HemHazretiEbûbekir-iSıddîk(radiyallâhuanh)veHazretiÖmer(radiyallâhu anh) ve Hazreti Osman’ın (radiyallâhu anh) meşrebini Risale-i Nur takip etmiş. Hem İmam Ali’nin(radiyallâhu anh) bir veled-i mânevîsi olduğunu, Celcelûtiye’yi tefsir ile Risale-i Nur’un kıymetini ve vazifesiniRisale-iNur göstermiş.HemResûl-i Ekrem’in (aleyhissalâtü vesselâm)Mehdî ve İsâ (aleyhisselâm) ve Deccal veYe’cüc-Me’cücveSedd-iZülkarneynhakkındakimüteşabihhadisleriRisale-iNurteviletmiş,esasmaksadıanlatmış.İmamAli(radiyallâhuanh),Şah-ıGeylânî(radiyallâhuanh),Sekizinci,OnSekizinci,YirmiSekizinciLem’alarileveSekizinciŞuâilekerâmât-ıevliyahakolduğunuveyerdeikenArş-ıÂzam’ımüşahedeettikleriniRisale-iNurbeyanetmiş.Hemumummüçtehidler“Mütekellimîndenbirisigelecek,hakâik-iimaniyeyivebütünmesâilivâzıhbirsurette

beyanedecek.”diyemüjdelerini,Risale-iNur,hâdisât-ıâlemile isbatetmiş.Hembütünherasırdagelenmeb’uslar,velîler keşfiyatlarında, “Birisi gelecek, şarktan bir nur zuhur edecek.” diye Risale-i Nur’un şahs-ı mânevîsini veÜstadımın şahs-ı mânevîsini ve talebelerin şahs-ı mânevîsini görüp, bütün ümmet-i Muhammed’e (aleyhissalâtüvesselâm)Risale-iNur’unfaziletini,ehemmiyetini,kıymetiniveemr-iPeygamberîilebütünümmetvirdlerindeazâb-ıkabirden ve âhirzamanda gelecek fitneden, Deccal’ın şerrinden istiaze etmelerini ve yapacağı maddî ve mânevîtahribatınıRisale-iNurtamiryaptığınıgörmüşler.Müjdeler,beşaretler,işaretler,remizlerlehaberverdiklerini,Risale-iNur,Eskişehir,Denizli,Afyon,İstanbulgibihâdisât-ıâlemilegöstermiş…

Elhâsıl:Asırlardanberibeklenilenvemuntazırkalınanzât,Risale-iNurimiş.HattaÜstadınkendisidebirzamanböylebirzatıngeleceğinemuntazırimiş.Hâlbuki,neağabeyimMustafa’nınvenedebenimhaddimdeğilkiRisale-iNur’unkıymetini ve vazifesini beyan edeyim, heyhât! Risale-i Nur, Kur’ân’ın has tefsiri olduğundan Kur’ân’a bağlıdır.Kur’ân iseArş-ı Âzam’a bağlıdır. Onun için, Risale-i Nur’uKur’ânmedh ü senâ edebilir. Birinci Şuâ’da otuz üçâyetiyleişaretetmiş.Bunuyazmaktanmaksadım,ağabeyimMustafa’yaRisale-iNur’danmedetveKur’ân’danşefaatveÜstadımdanduaistemektir…

Talebeniz

KüçükAli

155Dahayokmu?

156Nûrsûresi,24/35.

157“OAllahki,güneşiaydınlatanparlakbirışıkkaynağıyaptı;ayıise(güneşebağlıolarak)ışıklıkıldı.”(Yûnussûresi,10/5)

158Ayınışığı,kendindendeğilgüneştengelir.

159 “Kim Allah için mütevazi davranırsa Allah Teâlâ hazretleri (ondan hiçbir şeyi eksiltmez; aksine) onu sadeceyükseltir.”el-Bezzâr,el-Müsned3/161.Ayrıcayakınmânâdakihadis-işerifleriçinbkz.:Müslim,birr69;Tirmizî,birr82;İbniMâce,zühd16;Dârimî,zekât35.

160 “SenDârü’l-Hikmet’tesin; kalbini tedâvi edecek bir doktor ara!” (Bkz.:AbdülkadirGeylânî,el-Fethu’r-Rabbânîs.265)

161Damla,denizinvarlığınıgösterir.

162“Yakınkomşulara”(Nisâsûresi,4/36)

163“Sendeki:‘YâRabbî!Şeytanlarınvesveselerinden,onlarınyanımdabulunmalarındanSanasığınırım!’”(Mü’minûnsûresi,23/97-98)

164KovulmuşşeytanınşerrindenAllahTeâlâ’yasığınırım.

165“SanagelenheriyilikAllah’tandır.Başınagelenherfenalıkisenefsindendir.”(Nisâsûresi,4/79).

166“Zerreağırlığıncahayıryapanonubulur,zerreağırlığıncaşeryapandaonubulur.”(Zilzâlsûresi,99/7-8)

167“HikmetinbaşıAllahkorkusudur.”(el-Beyhakî,Şuabü’l-îmân1/470;el-Kudâî,Müsnedü’ş-Şihâb1/100;el-Hakîmet-Tirmizî,Nevâdiru’l-usûl3/84;ed-Deylemî,el-Müsned2/270;el-Gazâlî,İhyâuulûmi’d-dîn4/161)

168KovulmuşşeytanınşerrindenAllahTeâlâ’yasığınırım.

169“Hitamımisktir,içildiğindesonumisgibikokar.”(Mutaffifînsûresi,83/26)

170“MuhammedAllah’ınresûlüdür.”(Fetihsûresi,48/29)

171“Oyiğitgençlermağarayasığınmışveşöyleduaetmişlerdi:‘Rabbimiz,katındanbizehususîbirrahmetver,bizeyardımet,önümüzüaçveşuişimizdedoğruverızanauygunolanneiseonubizenasipeyle!’”(Kehfsûresi,18/10)

172“Ölümkesinbirgerçektir.”(Bkz.:et-Taberânî,el-Mu’cemü’l-kebîr3/180.Ayrıca,ölümgerçeğiniifadeedenâyet-i

kerîmeleriçinbkz.:Bakarasûresi,2/28;Âl-iİmransûresi,3/185;Hacsûresi,22/66;Câsiyesûresi,45/26;Kafsûresi,50/19;Cum’asûresi,62/8;Mülksûresi,67/2).

173BütünşükürveşükranlarAllah’adır,minnetinhertürlüsüdesadeceO’nadır.

174Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

175Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

176HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

177 Ebû Dâvûd,melâhim 1; et-Taberânî, el-Mu’cemü’l-evsat 6/324; el-Hâkim, el-Müstedrek 4/567, 568; Hatîb el-Bağdâdî,TârîhuBağdâd2/62.

178 (Hâşiye)MademHazretiMevlânâHalid,milyonlaretbâlarının ittifaklarıylamüceddiddirvebaştakihadis-işerifinbirmâsadakıdır.Vemademtamyüzsenesonra,dörtmühimcihet-itevâfuklaberaberRisale-iNuraynıvazifeyigörüyor.Demek,nass-ıhadisileRisale-iNureczalarıtecdidvetakviye-idinvazifesinigörüyorlar.

179“Emrolunduğungibidosdoğruol!”(Hûdsûresi,11/112)

180“Allah’tanbaşka ilâhyoktur.Obirdir.Ortağıyoktur.MülkumumenO’nundur.Ezeldenebedeher türlühamdveövgü, şükür ve minnet O’na mahsustur ve O’na lâyıktır. Hayatı veren de, alan da O’dur. O, ezelî ve ebedî hayatsahibidir.BütüniyiliklerO’naaittir;O,yapılanherhayrıkaydedervekarşılığınıverir.O’nunherşeyegücüyetervehiçbirşeyO’naağırgelmez.”(Bkz.:Tirmizî,deavât36;Nesâî,menâsik163;İbniMâce,ticârât40,menâsik84).

181(Hâşiye-1)Câ-yıhayrettirkiogecedeKeçiborlu’dabulunanEthemÇavuşherkestenevvelohâdisedenmüteessirolarakimdadagelmişti.

182(Hâşiye-2)GaripvelatîfbirtevâfukturkiIsparta’daCumartesigecesindebaşımagelengayetsıkıntılıbirhâdiseyisekizsenekemâl-isadakatle,hiçgücendirmedenbanahizmetedenSıddıkSüleymanaynızamanda,benimgibiaynısıkıntıçektiğindenve sebebini debilmediğinden, Isparta’yaPazar’dan evvel geldi.Sıkıntısınınmânevî sebebini de anladı.Süleyman’ınnekadarselimbirkalbibulunduğumâlûmdur.Hemaynıgecede,hastalebeleriniçindeletâfet-ikalbiylemümtaz Küçük Lütfi, bu fıkrada mezkûr rüyayı ve sıkıntıyı görüp aynı sıkıntıma iştirak ve az bir tabirle aynıvaziyetimimüşahedeediyor.

Elhâsıl: Süleyman’ın selim kalbi, Lütfi’nin latîf ruhu imdadıma koşmak istemişler. Demek ki Risale-i Nur’unşâkirtlerininruhlarıbirbiriylealâkadardır.Cesetlerimüteaddittir;ruhlarımüttehidhükmündedir…*1

SüleymanRüştünamındakikardeşimiz,buhâdisegecesindenevvel,sabahleyinbanaveBekirBey’edediki:“Benbugecebirrüyagördüm.BurüyadasizÜstadımıvalininmakamındavaliolarakgördüm.Etrafınızdahükûmetadamlarıbulunuyordu.Elinizdebulunanküçükbirkâğıdanotyapmışsınız,nutuksöyleyecekmişsiniz.SonrabirdahagördümkiÜstadım,siz,BekirBeyveHüsrevbirfaytonabinmişsiniz,hükümettenevegeliyordunuz.”dedi.Osabahınakşamı,hükümet dairesinde aynı hâl vuku bulmuş, faytonda aynı adamlar bulunup selâmetle eve dönülmüştür. İsticvapmakamındasöylenensözlertamyerindeolduğuiçin,nutuksuretindeonagörünmüş.HemHâfızAli,aynıgecede,banaolan hücumu ve su-i kasdı kendine karşı görmüş. Sabahleyin başındaki kasketinin siperliğini dikmiş, tâ hücumdankurtulsun.

Elhâsıl: Risale-i Nur’un şâkirtlerinin şahs-ı mânevîsi kerâmetkârâne bir hassasiyet gösteriyor ki, Hâfız Ali, ulvîsadakatiyle; birinci Süleyman selim kalbiyle, ikinci Süleyman Rüştü müstakim aklıyla, Küçük Lütfi latîf nuruylaÜstadlarınınimdadınamânenkoşmuşlar,sıkıntısınaiştirakiletahfifineçalışmışlar.

Said*1Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

Mektubat’ınÜçüncüKısmı(Hüsrev’inbirfıkrasıdır.)

SevgiliÜstadım,

“Mirkatü’s-SünneveTiryâk-ıMarazi’l-Bid’a”isminehakikatenelyakolanOtuzBirinciMektub’unOnBirinci Lem’ası’nı kardeşlerimle ve dostlarımla defâatle okudum.Gâyetazimbirtebşirât-ıpeygamberîilebaşlayanburisalenin,onbirnüktesindenherbirnüktesibaşka bir hüsün ve başka bir letâfette yazılmakla beraber; ittibâ-ı sünnetin maddî vemânevî fevâidi tâdad edilirken, akla açılan kapılardan içeriye giriyor. Her kapınıniçerisindebulunankapılarvepencerelerdenbakarak,gördüğühakikatlerkarşısındahayranoluyor.Gösterdiğideliller ilemuterizlerin itirazlarınamükemmelvemuntazamcevaplarvermekle mukabele ediyor. Ehl-i şevke, “Benim gösterdiğim kapılardan girseniz,müşkülâtsız ebedî bir saadete kavuşmuş olacaksınız.” diyerek ittibâ-ı sünneti, her birmüslümana, hayatında düstur ittihaz etmesini tavsiye ediyor. Talebelerine,anlayabilecekleri bir tarzda emr-i azîm olan dersini takrir ederken, “Ben zâhirde 15-16sayfadanibaretküçükbirrisaleyim.Fakathakikatteneşrettiğimnurlaçokbüyükdenizlerigeçecekbirazametteveçokbüyükyıldızlarınnurlarınısetredecekkudretteyim.Bahtiyarol kimsedir ki beni hafızasında nakşederek, benimle âmil olur.” diyerek belîğ ve çokyüksekvenihayetderecedelatîfsözleriylebizleriirşatediyor.

Bu hakâiki gösteren bu risaleden, gücüm yetse de yüz tane, ikiyüz tane yazabilsem.Heyhat!Elimkısa,sa’yimmahdut,aczimherbiremr-ihayrıarzumakadarifâyamâni…Bukadararzuya rağmenyazabildiğimbirnüshasını takdimetmişbulunuyorum.Hüsn-ükabulbuyurulursabenimiçinnebüyüksaadettir.

Ahmed-i Bedevî Hazretleri’nin kerametkârâne hareketiyle, semâvât ve arzıntabakatındanbahsedenOnİkinciLem’a’yıüç-dörtdefaokudum.

Sevgili Üstadım, rızka muhtaç her bir zîhayatın rızkı, Rezzâk-ı Hakikî tarafındantaahhüdaltınaalındığıverızıkancakMün’im-iHakikî’ninyed-ikudretindebulunduğu,okadargüzelbirüslûpiletârifbuyuruluyorki..vetalebelerineokadarşirinveâlîbirdersveriyor ki akıl eğriliğe, nefis itiraza, kalb inkâra sapacak hiçbir yol bulamıyor. Zaferikazananordulargibiinsanınbütünkuvâsına,“EykıymettarrisalelerveeynuranîfeyyazSözler, meydan sizindir! Size teslim olmuşuz! Beşeriyete ve bütün mükevvenâtahükümran olan Hâlik-ı Azîm’in hak sözleriyle bizlere tarîk-ı hidâyeti ve istikametigösteriyorsunuz.”dedirtiyor.Bilhassaarzvesemâvâtınyedişertabakaolduğunadairâyât-ı azîmenin183 küllî ve umumî ve şümullü maânisinin tatlı ve lezzetli ve şirin hakâikiniokurken,insanınhissiyatınakalemitercümanolabilsedeburisaleleremukabeleedebilse..heyhat!

Hertarafınıanlayabilmekimkânıolmamaklaberaber–bukısımda–arzınyediiklimive

birbirinemuttasıl yedi tabakasıvebu tabakalardakinuranîmahlûkatınmürûruubûrunahiçbirşeyinmâniolmamasıhâlâtı;veelektrikveziyavehararetinakilvekâinatıbaştanbaşa istilâ eden madde-i esîriyeden başlayarak semâvâtın yedi tabakasının kabuledilmesine hiçbirmâni olamıyacağı, fennen, aklen ve hikmetenmuhtelif delâil ile isbatedilmesiveensonundasemâvâtınyeditabakavearzınyedikatolduğuhakkındaKur’ân-ıHakîm’in ifadâtının tasdik edilişi, akıl ve kalb şübehâta atılacak yol bulamaması,risalelerin büyüklüklerine has bir keramet-i kübrâ olduğunu gösteriyor. Böyle azimhakikat-iKur’âniye’yigöremeyenfeylesoflarınvekozmoğrafyacılarınkulaklarıçınlasın!..

Evet sevgili, kıymettar Üstadım, bu nurlu misilsiz eserler, insanın şübehatını izaleettiğineveşübheleridâvetedecekkaranlıkbirnoktabırakmadığınakat’îbirkanaatleimanettiğimgibi,temasettiğimkardeşlerimdenvemütâlaasındabulunanzevâttan,kanaatımınumumentasdikedildiğiniişittiğimanlar,hertarafımımeserretkapladığınıhissediyorum.

Ey sevgili Ütadım, her hususta size yapılacak dua için kelimat bulamıyorum. Zât-ıZülcemâl, bu kadar güzelliklere, hazine-i rahmetinden binler güzellikleri size ihsanetmeklemukabelebuyursun,âmîn…

AhmedHüsrev

(SabriEfendininbirfıkrasıdır.)

Eyyühe’l-Üstad,

Kelâmullahi’l-Azîzi’l-Mennân olan Hazreti Kur’ân, şeâir-i İslâmiye’nin hâdimlerinicenâh-ıhimayevere’fetinealarak,budefakihâdise-ielîmedebirsenedenberimülhidlerinçevirdikleri plânlarını akîm bırakıp, zâhiren üç kardeşimizi beraat ve mânen milyonlarmümin muvahhidînin zümresine nişâne-i beraatini bahş ve mülhidlere ebediyet veezeliyetiizharlakendinimüdafaavehadimlerinimuhafazavehimayeettiğiniveedeceğinigöstermekle,Kur’ân hâdimlerinin kulûbu, behçet ve sürûramüstağrak olarak, ilerlemekistedikleri hâlisâne emel ve gayelerinde adımlarını daha ziyade uzatmaya ve dairelerinidahaziyadetevsiebaşlamışlardır. 184

AzizÜstadım,Cenâb-ıKibriyâ’nınmahzâbir lütufvenihayetsizbir keremve ihsanıolarakNur’larKülliyatı,buabd-ipürkusurgibinicegafillere ihsanbuyurularak, sürekliyağmurlarınarzüzerindetathîratyaptığıgibi,nurlarmahallesindeşuasr-ıdalâletvedevr-ibid’atte çirkâb-ı hayat-ı maddiye bataklığına batan bu âciz kula, “Zararın neresindendönsen kârdır.” ders-i ikazını vererek, hamden sümme hamden, zulmet vadisindençıkararakşâhika-yıNur’ayetiştirmişti.

Hernasılsa,birseneevvel,“EySabri!Belkihubb-ucâhameyledersin;olurkiocihettebir arzu uyandırır.Gel, o bedbahtların bulanık havuzcuğuna bir daha dal, çık.” denildi.Elhamdülillâh,selâmetçıktım.Bundanhalâsımnazar-ıfakirânemdepekehemmiyetlibir

kurtuluştur.

Talebeniz

Sabri

(OsmanNuri’ninbirfıkrasıdır.)

Kitaplarınenbüyüğüsün,Kelâm-ıKadîm,

Hakkanunlarınanasısın,Kur’ân-ıAzîm,

Kudsîtarihlerinnurbabasısın,Kelâm-ıKadîm,

Sen,dinimizinbekçisisin,Kur’ân-ıAzîm.

Dörtilâhîkitabınanası,yalnızsensin,

İftiharederseninle,bütündin-iİslâm,

Sensizyaşamakisteyenkalblergebersin,

Senhakikatinilkvesongüneşisin.

Hervarlığınüstünde,sönmeyecekgüneşsin,

Bütüngizliveâşikârınmiftâhısensin,

Senitanımayanvetâbiolmayan,heryerde

Sahibiningazabınauğrasın,gebersin…

Hükmün,muhakkakkıyâmetekadarbâkidir,

Sanainanmayanlarâdi,zelîl,kâfirdir,

Sen,hervarlığınüstündedoğangüneşsin,

Seniistemeyenler,dünyadacehennemegöçsün.

Hâşâ!Senibeğenmeyenveyanlışdiyenlerin,

Dillerikesilsin,yerebatsın.

SanahorbakmakisteyenleriAllahkahretsin,

Senhakikatinilkvesongüneşisin…

OsmanNuri

(HâfızAli’ninbirfıkrasıdır.)

AzizÜstadım,

OtuzBirinciMektub’unOnÜçüncüLem’ası, “Hikmetü’l-İstiâze” nâm-ı âliyi taşıyanbirparça-yınurualdım.Elhamdülillâh,istinsahamuvaffakoldum.Cenâb-ıHak,hazine-ibînihayesindenemsâl-isairesiniihsanbuyursun,âmîn,bihurmetiSeyyidi’l-mürselîn…

Üstadım efendim, bu azîm hakikati taşıyan risale, fakir talebenizde pek azîm tesiratyaparak, dimağım ve bütün duygu ve hâsselerim, o azîm hakâik üzerine serpilerek,toplanmazbirhâlegeldiler.Gündüzde,güneşinziyasıkarşısındakalanyıldızböceğigibi,gerek güneşin tarifini ve gerekse kendi şevkiyle daire-i muhîtinde bulunanları tarifedemediğigibi;fakir,aynıhâlkesbettim.

Evvelâ:Burisale,diğer tevhidedairbüyükrisalelerinbirbüyükkardeşiolabilir.Zira,nasılkiöbürkütle-inur,Cenâb-ıHakk’ınâlem-ikebirdecilve-icemâlvekemâlveesmâ-yıhüsnâsınıpekzâhirbirtarzdaâmâolanlaradagösterdiler.Aynenbuparça-yıNur,âlem-i asgar olan ve esmâ-yı hüsnâya ayna olan ve hilkat-i dünyanın ruhu mesabesindekibeşerinkemâlvesukutuna,ebediyetveademinesebepolanenbüyükvesilevedesiseleri,pekyakînenkeşfedipgösteriyorlar.

Sâniyen: Bu hakikatleri düşünürken kalbime şöyle geldi ki: Nasıl ki, “Hüdhüd-üSüleymanî, zeminin suyu meçhul olan yerlerinde hafriyatsız suyu bulmaya vesile idi”diyorlar. Aynen bu risale, hüdhüd-ü Süleymanî tarzında, âlem-i asgar olan insanınezdadlardan müteşekkil cism-i vücudunda nur-u iman yatağı olan kalbi, biaynihîgösteriyor. Zemin yüzünde zararlı ve zararsız otları teşhis eden kimyagerin âb-ı hayatbulduğugibi,bindebirhakikatiniancakgörebildiğimianladığımbueser-iâli,bütünehl-iiman ve zîşuura, menba-ı hakikisi olan Kur’ân-ı Hakîm gibi, nurlarıyla âb-ı hayatıserpiyor.

HâfızAli(rahmetullâhialeyh)

(AhmedHüsrev’inbirfıkrasıdır.)

ÜstadımEfendim,

Birhaftaevvel“Hikmetü’l-İstiâze”isimlirisaleninbirkısmınıvebirkaçgünevveldediğerkısmıyla,OnDördüncüLem’a’nınBirinciMakamı’nıaldım.Hikmetü’l-İstiâze’ninBirinciKısmı’nımüteadditdefalarkardeşlerimleokudum.

Ey sevgili Üstadım, bu kıymettar risaleylemücahid talebelerinize öyle güzel bir ilâçtakdim ediyorsunuz ki bu ilâçlarla mânevî yaralarımızı o kadar güzel ve çabuk tedaviediyorsunuz ki o pekmüthiş yaralarımız bir anda iltiyâmbuluyor, ıztıraplarımız o andazâil oluyor, kalblerimiz serâpâ sürûrla doluyor. Rabb-i Kerîmimize karşı taşımaktaolduğumuzmuhabbetimiz tezayüd ediyor.VeHalık-ı Rahîme karşı olan âdâbımıza bilehalelgelmeyeceğiniokudukça,vazifedekişevkvegayretimiziarttırıyor.

Evet, azizÜstadım,ekserzamanlar insvecin şeytanlarınınhücumlarındanve terbiye

edemediğim âsi nefsimden gelen birtakım havâtır-ı şeytaniyeden kurtulmak için pekçokçabaladığımzamanlarımoluyordu.Kalb,bugibihâlettenkurtulmak için inzivâararken,Nakşî kahramanlarının 185 diye olan esâsâtı dimağıma ilişiyordu. Fakat busözecevapverenazizÜstadımınbeyanatıarasında,“İnsanbirkalbdenibaretolsaidi,busözdoğruolabilirdi.Hâlbuki,insanda,kalbdenbaşkaakıl,ruh,sır,nefisgibimevcutolanletâif ve hâsseleri kendilerine mahsus vezaife sevkederek zengin bir dairede, kalbinkumandası altında îfâ-yı ubûdiyeti” tavsiye buyuruluyor. Güneş gibi böyle hakikatleriizharedenböylenurludüsturlar talebelerindeesasolduğu için, sâlifü’l-arzhavâtıraçarearıyordum.

Talebelerininher an ihtiyaçlarınıdüşünüpçareler arayan, ilâçlarhazırlayan, ihzârâtınızahmetsiz olarak talebelerine istimal ettiren,mukabilinde hiçbir şey istemeyerekminnetve medhin Cenâb-ı Hakk’a yapılmasını emreden sevgili Üstadım… Size evvelden beri“Lokman” nazarıyla bakmaktayım…Evet, hakikaten bir Lokman’sınız. LokmanHekimgibi,kalbîarzularımızı işiterekbu risalelerlemuâleceuzatıyorsunuz.Bedî’olanCenâb-ıHakk’ın bedâyii içinde, kemâliyle her cihette derece-i nihâyeye vâsıl olan bedî’kelâmından, bedî’ bir kuluyla ihsan ettiği bu bedâyii medhedebilmek, intak-ı bilhakolmadıkçaelbetteimkânsızdır.Buvadidenekadarsözsöylenilseyineazdır…

Sevgili Üstadım, herhangi bir risaleyi açıp okuyacak olsam, hissem kadar dersimialıyorum.Hâlbuki, evvelce bu risaleleri tamamen yazdığım için, okumaya pek az vakitbulabiliyordumveel’andaöyleyim.Evvelceokuduğumzamanlaristifademazoluyordu.Şimdi ise, Nur’ların hakikatlerini gördükçe minnet ve şükrüm tezayüt ediyor, kalbimnurlarla doluyor, ruhum nurlarla istirahat ediyor, letâifim bu Nur’larla hisseleri kadarfeyizyâb oluyor. Ve yine Cenâb-ı Hak’tan ümit ediyorum ki, hissem ve istifadem güngeçtikçeçoğalacaktırvenasibimartacaktır…

Bu hâdisat gösteriyor ki bedî’ âsârın büyük bir hâsiyeti ve bir kerametidir ki,talebelerini başka ellere vermiyor ve nurlandırmak için başka kapılara boyunbüktürmüyor.Ağlayankalblerimizetesellilerveriyor.İmanlarımızıtakviyeediyor.Lika-yıilâhîyiiştiyaklaistetiyorvesonundada,“YaRab!SenÜstadımızdanhoşnutolacağıtarzdarazıol!”nidalarını,lisanenvekalbensöylettiriyor.

186

Talebeniz

AhmedHüsrev

(Sabri’ninbirfıkrasıdır.)

Eyyühe’l-Üstad,

Eyyam-ıbaharınherbirgününün,birerletâfetvetarâvet-ibîmisaliveaciptebeddülü,

Fâtır-ı Akdes Hazretleri’nin nihayetsiz kudret ve azametini irâe eylediği gibi, deryâ-yıNur’un da bînazîr ve hayret-bahş bir baharı;Minhaclar,Mirkatler, İstiâzeler ve emsâlilatîf, şirin, nuranî ezhâr ve esmâr-ı bînihayeleri, ehl-i iman ve tevhide taze hayatbahşediyorlar. Bu nurlar öylemânevî gıdalar ki herkesi, her an doyurmaya kâfi; ve buelmaslaröylekıymettarbirerridâlardırkiherkesiherzamanısıtmayavâfidir. 187

Aziz büyük Üstadım, bu risaleleri okudukça ruhum güller gibi açılıyor, hayat-ıfâniyedengelenâlâmvemeşakkatikaldırıpatıyor.Yerine,kanaatgibibirkenz-imahfîyiiddiharediyor.Vediyorum:

“Eyruh!Şimdiyekadarmânevîtalepvearzularını teminedenNurfabrikasınınelmasvecevherlerindenherbirerlerininayrıayrıkıymetvezerafetlerinigörünce,bundandahakıymettarbireserolamazdeyip,senhâlen,benkalenhükmediyorduk.Envâr-ıKur’âniyeve reşehât-ı Furkaniye ve lemeât-ı bekaiyenin işte nihayeti yokmuş… Elhamdülillâh,hakâik-i Kur’âniye’den –yevmen feyevmen– nasîbedar oluyoruz ve olacağız inşaallah.HemenCenâb-ıKibriyâ, şu enhâr-ı kevseri hayat-ı bâkiye harmanı olanmahşere kadarakıtsın,âmîn…

ÜstadımEfendim,bugünharekât-ımâziyemileahvâl-ihâzıramımukayesecihetiihtaredildi. Âlâ kadri’l-istitâa, tetkik ettim. Neticede ahvâl-i hâzıramı –hamden sümmehamden– sıklet cihetinde pek hafif ve kıymet hususunda pek ağır buldum. Harekât-ısâbıkamisebununhilâfınadır.Elhamdülillâh,Cenâb-ıFeyyâz-ıHakikî,âciz,fakir,muhtaçkullarındanrahmet-irabbâniyesiniesirgemedi…“Armutpiş,ağzımadüş.”kabîlinden,hernevi malzeme-i cerrâhiye-i ruhiyeyi, hâzık bir operatörle beraber ihsan buyurdu. Eğerbizler,buameliyatıgörmeseydikvebunurluvezevkli,şevkliihramagirmeseydik,hubb-ucâhyüzündenacabahangibid’attangeriduracaktık?

İşte – 188– nurların bîpâyân füyuzatı, zümre-i muvahhidîni medyûn-u şükranbırakmıştır.

189

Heman Cenâb-ı Hak cümle Ümmet-i Muhammedi (aleyhissalâtü vesselâm) envâr-ıKur’âniye’den müstefid ve hakikî muvahhidîn sınıfına ilhak ve şimdiye kadar gafletlegeçirdiğimiz zamanlardan, defter-i a’mâlimize yazılan seyyiatımızı, rahmetiyle afbuyursun,âmîn…

Hulûsi-iSâniSabri

(Zekâî’ninbirfıkrasıdır.)

Üstadım,

Birmeydan-ımücadeleve imtihanolanşudünyanınherköşesindebeşereders-i ibretolacakbirhâdise,birnumûneeksikdeğil…Heryerdemuhtelifü’l-mizaçinsanlardaayrı

ayrı temâyülât-ı kalbiye bulunuyor. Hâdisat-ı dünyeviye içinde, en elîm olan şeyin,meslek-i uhreviye ve diniye perdesi altında vahşet ve hayvaniyet ruhlarıyla karşılaşmakolduğunutecrübelerimvemüşahedelerimbanaöğretiyor.

Evet, ehl-i iman için mûcib-i teessür şeyler, kendisini ıslah-ı hâle irca etmek üzere,ubûdiyetle Hâlık’ına yalvarırken, bir mülhidin uysal bir mahlûk gibi sokularak, birkaçzamanhilelietvargösterdiktensonra,ruhununçirkinliğiylekarşısındakinehücumederek,kendineonubenzetmekistemelerinivehattakarşısındakimüminhakkında,sû-izanvesû-itefehhümedüştüğünügörmektir.

AhÜstadım,nevardı,insanlaryagöründüğügibiolsa,yahutolduğugibigörünselerdi!Ehl-i irşad, ahkâm-ı Kur’âniye’yi tebliğ hususunda müşkülât çekmeyecek ve inkâredilmeyecekti. Benim gibi henüz kendini ıslah edemeyenler de, bazı budalalarınruhlarındasâfiyetvehüsn-üinsaniyetaramayaçalışmayacaktı.

AzizÜstadım,inşaallahCenâb-ıHak,hakvehakikatingüneşgibiyükseldiğinisizevebize göstersin. Bir zindan hayatına benzeyen, birçok mânevî mahrumiyetler içerisindegeçenşugünleri,sürûrluveserbestgünleretebdileylesin,âmîn…

Talebeniz

Zekâi

(Sabri’ninfıkrasıdır.)

Üstad-ıEkremim,

Hikmetü’l-İstiâze’nin İkinci Kısmı öyle kıymettar bir hazine-i cevahir ve maraz-ıvesvesenin iksir bir ilâcıdır ki, âlem-i fâniden âlem-i bekaya göçünceye kadar, nefis veşeytanınhücumunamâruzbulunaninsan,kalbininüzerineasıpberaberindetaşımalı.Oikidüşmanher zamanköpükgibi, zâhirdebir şeyebenzeyip,hakikatte ele avucagirmeyenhavâîitirâzât-ımuannidâneyaparlar.Onlarakarşıenrasîntahassungâhveengüzeleslihave bu uğurda sarf edilecek hâlis sikkeler bunlardır. Zira vücudumda tecrübe yaptım.Suâlleri okuduğum vakit nefsim, suâl cihetine mâil bulunuyor. Ve ehemmiyet veriyor.Fakat, elhamdülillâh, akabinde, tevâli eden Kur’ânî elmas müdafaalar, o kabil emrâz-ınefsaniyeyi çabuk çürütüyor ve kökünden kurutuyor. Şu nuranî ve Kur’ânî hikmetleribihakkıntakdirhususunda,zîruhvezîşuurunmükemmelibulunannev-ibeşerin,bidâyet-ivahiyden tâ haşre kadar, i’câz ve icâzında izhar-ı acz edegeldikleri, dâvâmızın bâriz vezâhirbirdelilidir.

Hülâsa:Kur’ân-ıMu’cizü’l-Beyan’ın ahkâm-ı bî-nazîrinden olan şuRisale-i İstiâze-iFurkaniye’yi mütâlaamda, derya-yı hakâikte sermest-i hayran kalarak, kemâl-i aşkladedim:“YâRab,şuKitab-ıMübîn’ininfaz-ıahkâmınıteshilveteysirvedellâl-ıKur’ân’ıda,âmâlvemakâsıdındamuvaffakvecemîihvanımlaberaberbukemterkulunuda,hulûl-

ü ecelime değin Kitab-ı Mübîn’e hâdim buyur.” duasıyla arîza-yı âciziyeye hâtimeveririm.

Sabri

(HâfızAli’ninfıkrasıdır.)

SevgiliÜstadım,

BudefairsalineinâyetbuyurulanHikmetü’l-İstiâze’ninİkinciKısmınıaldım.Sekizinciİşaret’teisbatedilipgösterilenhakvehakikat,dalâletvâdilerindeuçanserserimudillerinyollarınıpekvâzıhtenvirile,onlarahemkendilerininneyaptıklarını,hemcadde-ihakikatigöstermekle,îcâzıylaazîmbirmeseletahayyülbuyuruluyor.

Dokuzuncu İşaret’te ise, bütün ehl-i iman ve bilhassa risale-i envarla hilkat-iinsaniyenin gaye-i hakikîsini anlamaya çalışan talebeleriniz, ruhen istikbale gittikçe, bumesele pek geniş bir daire olarak, Hazreti Âdem’den beri bütün Peygamberân-ı İzamHazerâtınınehl-idalâletekarşımağlûbiyetive fecihâdiseler çokdüşündürüyorvekalbizedeliyordu. 190Ogenişdaireöyletenvirediliyorki, içindeÜstad’dan,Fahrü’l-Mürselîn’denHazretiÂdem’ekadarmüşkülât,hakvehakikatkılıcıylafethedilip,akılvekalb 191diyetasdikediyorlar.

Onuncu İşareti yazarken elimden kalemi bırakarak hâzırûna okudum. İçinde temsilinmisaldeğil,hakikatolduğunuveböylebirhakikati, ism-iHakîmve ism-iNurve ism-iBedî’incilvesiylegörüleceğiniderkettim.Vehayalentatbikineçıktım.Pekdoğrubiresasolduğunuanladım,Cenâb-ıHakk’aşükrettim.

On Birinci İşaret’te gösterilen zecr-i Kur’ânî, kâinat tarlasının mahsulü, makinesininmensucatı, insan nev’i olduğu ve umum mevcudat semeratıyla o nev’e hizmetettiklerindeninsanhodgâmlığıyla,bedbinliğiyleoazîmgaye-idünyayıhiçeindirmesiyle,büyük çarklar misillü anâsır-ı külliyenin insan aleyhine hareket ettiklerini ve mühlikmesuliyettenkurtulmakancakKur’ân-ıHakîm’indaire-ikudsiyesinegirmekveFahrü’l-Mürselîn’eittibâetmekleolacağınıbeyanlainsanıkendineveznettiriyorsunuz.

On İkinci İşaret ve dört suâlin cevabının ihtiva ettikleri hakikatler, bizi arasıra kendihesabınaçalıştırmakisteyenvecüz-üihtiyarilekendisindebirvarlıkgörüp,istihkakagözdikenveşöhretvehodfuruşluk tahakkümüylehebâençalışannebatîvehayvanînefisvehevazincirlerini,altınmakaslarlakeserekhalâsbuyuruyorsunuz.

OnÜçüncü İşaret ve üç noktayla, her zaman, hususuylamübarek vakitlerde bizimleuğraşanvebazıyeisedüşüren,yüzümüzünsiyahlığınıgörmeyip,müminkardeşlerimizinufak tefek çizgiler nev’inden karalarıyla onları bütün siyahlıkla itham ettiren, Cenâb-ıHakk’ınrahmetiniveGaffârveRahîmisimlerinitenkidecüretedenvebuyüzdenbüyüktahribatlarasebebiyetverdirenhizbü’ş-şeytanınkuvvetigösteriliyor.

Muhterem Üstadım, bu işareti yazarken, vücut âlemine seyahate çıktım. İşârâttakinoktalar birmüfettiş hükmünegeçti. İzah buyurulan kuvvetler yerinde görülüp, teslim-isilâh etmek üzere idiler. Bize bu kuvvetleri gösteren Kur’ân-ı Hakîm’den istimdad vefeyzi, her hatvelerimde istiyordum. Ve bize bu esas hakikat-i hayatın neticelerini,karanlıklarınıgösterenÜstadımız,muvaffakiyetimiziCenâb-ıHak’tandilemekteolduğu,herankendinigöstermektedir.Veinşaallahhalâsedecektir.

MuhteremÜstadım, buOnÜç İşaret, on üç cevahir kümesinimuhtevîdir. Bunlardanbazılarını ipeçizipgöstermekleveçizmemeklevegörmemekle,ocevahirhazinesinevecevherlerine bir nakîse gelmeyeceğinden eğri ve doğru çizmek istediğim cevherler,inşaallahhüsnünüzâyietmez.

Ey sevgili Üstadım, ne kadar teşekkürât-ı vefîre ifâ etsem ve hayliminnettar olsam,yineifâedemeyeceğimekâilolduğumdan,dilerimCenâb-ıHak’tanrazıolacağınızkadar,nâil-imükâfâteylesin,âmîn,bihurmetiSeyyidi’l-mürselîn…

HâfızAli(rahmetullâhialeyh)

(VezirzâdeMustafa’nınfıkrasıdır.)

Aziz,kıymettarÜstadım,

Hesapsızhamdveşükür,olHâlık-ıMennânHazretlerineki,benümmîolduğumhâlde,hissiyatveemellerimi,şufâniveâfilolanhayat-ıdünyadantecritle,Risale-iNurtalebeleriiçine girdim ve hizbü’l-Kur’ân âlimlerine arkadaş oldum.Hizmet-i neşriyede ve ilimdeonlara yetişemiyorum. Fakat inşaallah irtibat ve muhabbet ve ihlâsta yetişmeyeçalışacağım. Ve duayla onların kalemlerine yardım ediyorum. Risale-i Nur’a karşıhissiyatımı,ümmîliğimmünasebetiyle,yalnızrüyalarımlaarzediyorum.

BudefarüyadaFahr-iÂlem(aleyhissalâtüvesselâm)EfendimizHazretlerinigördüğümvakit,Sûre-i Hacc’ın nihayetinde, 192 okuyarak ve Şâh-ı Geylânî (kuddise sirruh)Hazretlerinigördüğümvakit,Sûre-iNur’da 193âyetinikıraatedereknevmdenbîdâroldum.Veanladımki,buâhirdesünnet-i seniyyeyedairmühimbir risaleyazıldığı için,Resûl-iEkrem’in (aleyhissalâtü vesselâm)makbulü olmuş ki, rüyamdamüşerref oldum.Ve oâyet Risale-i Nur’un hülâsasını ifade ettiği gibi, ehl-i gafleti şiddetli tehdit eder. Şâh-ıGeylânî’yi gördüğümün sebebi, Risale-i Nur’un talebelerinin kudsî bir üstadı, beni deşâkirt kabul ettiğine dair bir işaret anladım ve bu âyetler havsalamın haricinde olduğuhâlde,okudsîzâtlarınhürmetine,kuvve-ihafızamdaherzamanokurvebirgenişlikhâsılolurdu.

Diğerbir rüyamda,pekgenişbirdaire (temellerihenüz inşaediliyor)görmüştüm.Budefaobüyükbinaikmaledilmiş,içinegirdiğimdesağcihetinicami-işerifolarakgördüm.Venamazkıldıktan sonra,bütünyazılanRisale-iNur’ubanaverdiler.Bendeyalnızbir

adedini orada okunmak üzere verdim. Binanın en yüksek ve ortasında bir dikmesinindeğişmesi için ellerinde demir, vinç ile çalışanlar üç kişi idiler, gördüm. Tâbirini sizÜstadımahavaleediyorum.

Ümmîtalebeniz

Mustafa

(ÂsımBey’infıkrasıdır.)

Üstad-ıEkremim,

Bu kerre ikmalinemuvaffak olabildiğim üç risale-i şerife ki,YirmiDördüncü,YirmiDokuzuncu Söz, Otuz Birinci Mektub’un Beşinci Lem’ası Mirkatü’s-Sünne Risaleleriberây-ı tashih ve manzûr-u Üstadânelerine buyurulmak üzere takdim edildi. Risale-işerifelerincümlesi,birerhakikatnurufışkıranbirergülistan-ıcinândır.HeleOtuzBirinciMektub’un Lem’aları ki Minhâcü’s-Sünne ve gerekse Tiryâk-ı Marazi’l-Bid’a olanMirkatü’s-Sünne okunmaya doyulmaz. Okudukça hissedilen mânevî sürûr ve füyûzatınhadvehududubulunmazbirumman-ıfeyizdir.Bazıcümleleroluyorki,namazdanevvelvesonra fakirhaneyegelen ihvanamüteadditdefalarokuyupfeyizleniyoruz.HeleGiritliHasanEfendi, gözyaşlarındankendisini alamıyor.Mâlûm-uÜstadâneleri, kendisiKâdirîşeyhidir. Zat-ı Üstadânelerine ve bâhusus Gavsü’l-Âzam Şeyh Geylânî Hazretlerinemerbutiyetvemuhabbetiderece-inihayettedir.

Üstad-ıEkremim,budefarisale-işerifelerbirparçatehireuğradı.Bunu,fakirinatâlet,betâlet ve kesâletine haml buyurmayınız. Şikâyet değil, müftehirâne arz ediyorum. Busene Cenâb-ı Hakk’ın fakire lütuf-u ihsan ve keremi çok oldu. – 194– yüz binlercemüteşekkirim. Ramazan Bayramından beri, iki defadır hastalığım ki –el’an nekahetdevrindeyim–Risale-iNur-u Şerifelerin istinsahına oldukça bir fasıla vermiş oldu.Çokşükür elhamdülillâh, bu hastalıklar bir in’âm-ı ilâhîdir.Dua-yıÜstadâneleriyle sıhhatimyerinegelmektedir.

Âsım

(RüşdüEfendininfıkrasıdır.)

EyAzizÜstadım,

Bu kadar azîm ihsanınız, beni sevgiliÜstadımızın nezdinde talebelerin en sonuncusuolmak şerefini kazandırdığını tahattur ettirdikçe, Cenâb-ı Vâcibü’l-vücûd Hazretlerinegece ve gündüz dua ediyorum. Ve bazı vakitlerde başım secdede olduğu hâlde,mütemadiyen ağlıyorum. Günahımın azameti, cürmümün hadsizliği beni titretirken,sevgiliÜstadımınduası,Cenâb-ıHakk’ınrahmeti,beniteselliediyor.

Hergönderdiğinizrisaleyikemâl-iiştiyaklaokuyorum.Kıymetlikardeşlerimlebelkihergün bir yerdeyim. İstifadem pekçok, siz Üstadımın mânevî feyizlerini her vakitrisalelerdenalıyorum.

EvetazizÜstadım,hissiyatımıyazabilsemherhaftamektuplarımlamukabeleedeceğimve size mektup yazmak da, benim için en büyük meserrettir. Affınıza istinad ederek,zâhiren sükûtla ve mânen dergâh-ı Hüdâ’ya el açtığım vakitlerde, size âciz Rüşdütalebeniz, aczini takdim ettikçe, sevgili Üstadımdan bilmukabele gördüğüm lütuflarkarşısında,gözyaşlarımlacevaplarîtâeyliyorum,efendim.

Talebeniz

Rüşdü

(HâfızAli’nindersininetarzdaanladığınıgösterenbirfıkrasıdır.)

MuhteremÜstadım,

OtuzBirinciMektub’unOnDördüncüLem’asının İkinciMakamı’nı bir defa kendimokudum. Pek cüz’î istifadeyle, dimağımda bir lezzet hissettim. İkinci ve üçüncütekrarlarımdaöylebirzevk-iruhanîuyandırdıki,eğerkalbvekalemimruhumatercümanolabilseidiler,belkibirderecesizÜstadımaminnettarânearzacüreteylerdim.Heyhât,nekalbimvenekalemimveruhum,aczleönümeçıktılarveitiraf-ıkusurediyordular.

Sevgili Hocam, Sözler unvanıyla neşr-i envar ve feth-i bab-ı rahmet eden envâr-ıKur’âniye esasen has, mahsus bir sikke-i hâtemi taşımaktadırlar. Her bir parçasından,şümullü rahmet-i ilâhiyeye cüz’î, küllî bir kapısı var gösteriyor ve göstermekle kapılarıaçık bırakıyorlar. Bu mübarek risaleyi, Süleyman, Zeki, Zekâi ve Lütfi kardeşlerimleokurken,hayalimebirbüyükmüzeyyenbirsaraygösterildi.Aslıvehakikatinivevüs’atinivemüzeyyenatınıtemâşâiçinruhençıktım.Baktımki,yorgunvenazarımkesikbirtarzdageriye döndüm. Zekâi kardeşim devam ediyordu. Tekrar o saray şeklinde mutantan,revnaktar,kıymetçe,mahiyetçeaynı,ufakbirsaray-ıvücutâlemimigördüm.Vefeth-ibâbediptemâşâetmekistedim.Anahtarıyoktu.Birdenkardeşiminağzından işittim.Kapıaçıldı.

195 dedim.Gördümki, büyük sarayınmüştemilâtı ve tezyinatı, o küçüksaraydadercedilmiş.Âdetaçarklardanmürekkepbirsaatveçokiplerihâvibirnessacdır.Dikkatettim,osaatikuranveişleteniveo iplerigûnagûnaboyayıpdokuyanı,gündüzügündüzedengüneşolduğugibi,pekparlakbirsuretteizahbuyuruluncagördüm.Tekrar

196dedimveşuâlem-ikübrânınfihristesinivenumûnesinielimealıncaartıkpervasızseyahateçıktım.

MuhteremÜstadım, şu söz öyle bir hakikati ders veriyor ki, daha insana yabancı vebilinmesimümkünolmayanbir şeykalmıyor.Hergördüğümûnisbir arkadaşoluyorve

susuz vadiler ve geniş sahralar ve koca küre-i arz bir bahçe hükmünde Halık-ı Rahîmtarafındanihzaredilmişvetılsımıda olduğuvetılsımıbulunmazsavealınmazsa,o bahçede yaşamak mümkün olmadığı ve yaşasa da her tarafta yabancı olarak ve herhatvesinde istiskal edilerek, hayat değil, belki câmid olarak bulunacağını izahbuyuruyorsunuz.Helebiziherzaman,gündekırkdefahavsalamızalmayarak“âh”ilegeridönenmirâc-ımüminolannamazda 197sırrıöylebirdüğmeolarakgösteriliyorki,hermüminkendivücutâlemindebirelektrikfabrikasıgörüyor.Vedüğmesiniaçıncabütündünyayıziyaylagösteriyor.

Sevgili Üstadım, “Cenâb-ı Hak bu kıymetli eserleri kıyâmete kadarmümin kullarınayetiştirsin.”duasıylahatm-ikelâmeylerim,efendim.

Kusurlutalebeniz

HâfızAli

YenimühimbirkardeşimizMüftüAhmedFeyziEfendi’ninfıkrasıdır.Bufıkraçendanşahsımabakıyor.Ozatşahsımıgörmemiş,dellâllığımeseriolanrisalelerigördüğünden,haddimdenpekçokfazlaolansenavemedhi,risalelereveesrar-ı

Kur’ân’aaitolduğuiçinkabulettim.

Hamd-i bînihayeKerîm-iMüteâl’e, salât ü selâmHabib-i Zülcelâl’e veO’nun âl veashabına.

Eybâkîyevâsıl olmuş fâni!Ve eymatlubunbâb-ı rahmetindeoturanmahbûb!Ve eyderecâtın ekmeli olan sıfat-ı abdiyete sülûk edebilmiş bahtiyar! Ve ey Şems-i Tâbân-ıZülcemâl’in karanlıklara aksettirdiği ziyâ-yı hidâyet! Ve ey Habib-i Kuddûs’ün tarik-iulviyetinde karanlıkları yararak uçan şehâb-ı şâşaanisâr! Hatîât ve mâsiyet deryasınınkorkunç dalgaları arasında inleyen, Hâlık-ı Kerîm’in bunca eltâfını nankörlüklekarşılamaktanbaşkabirvaziyetibulunmayanbuednâ-yımevcudat,nâilolduğunderece-imakbuliyettenbirkatresininolsun,kendineihdâsınıseninşevketvekeremindenbekliyor.Neolur,benikendinealıphizmetinlemüşerrefkılsan.Neolur,Habib-iKibriyâ’yabenimdekendisininhizmetine intisabım içinveO’nunuşşâkınınasgarıvehikmetvenurunundellâlıolmaklığımiçinyalvarsan,ah!..

Heranayaklarınınaltınıöpmekateşiylemütehassirvenâlân,ahkar-ımahlûkat

AhmedFeyzi

(AhmedHüsrev’inOtuzBirinciMektub’un,OnDördüncüLem’asınınİkinciMakamımünasebetiyleyazdığıfıkradır.)

SevgiliÜstadımEfendimHazretleri,

Üç-dörtgünevvelCenâb-ıHakk’ınomukaddeskelâmındanmüjdelerçıkararakaktâr-ıalemesaçancoşkundenizlerinakıntılarıgibi,feyizleriylebizimesteden,âfilgüneşinhergündüze mahsus sönmez ziyası gibi, ardı arası kesilmeyen nurlarıyla bizi nurlandıran,hiçbir ferdi şübehattaboğmamakesasıüzerineyürüyen,kendisinehasbelâgatiyleukulüteshiredecekbirkabiliyetlesöyleyen,sâmialarıvebâsıralarıkendisinemüteveccihkılan,oazametlikülliyat-ınurdanbirnurdahaaldım.

Bunur,ogüzelİslâmnişanıveobüyükrahmethazinesininkeşşâfıolan ’in,binler esrarından otuz sırra mukabil, altı sırla nurlu şualarını ezhanımıza nakşetmiş verahmetinbinbiresmâ-yıilâhiyedengelenşuâlarıyla,insanahadvehesabagelmeyenniam-ısübhaniyeninmededelleriyleyardımagönderildiğiniöğretmekle,bizisonsuzbirderya-yıfeyzegarketmiştir.

Bukudsîmübarekkelimeninher sûre başında zikriyle, ehemmiyet ve azameti veherhayırlı işlerde tekrarıylamübarek bir şefaatçi olması, ferşde gezen insana, arşa çıkacakkametgiydirmesiveacz-imutlaktaçırpınaninsanıKadîr-iMutlak’araptetmekle,insanınkıymetveizzetigösterildiktensonra 198hadis-işerifiyleMün’im-iHakikî’ninbin bir esmâ-yı hüsnâsının cilvelerinin şualarından tezahür eden rahmetiyle perverdeedilmeksuretiylede,rahmetinbircilve-ietemmiolduğuizahbuyurulmuştur.

SevgiliÜstadım,ruh-uinsanınnazarınıakılvekalbinivemuhayyilesini“Bismillâh”ilekâinat sîmasına, “er-Rahmân” ile arz sîmasına, “er-Rahîm” ile ebnâ-yı cinsinin sîma-yımânevisine dağıtıyor. Oralardaki rahmet-i vâsia-yı külliyenin azametini, letafetinigösteriyor.

Aziz Üstadım, nazarım nereye ilişse, aklım herhangi bir hâli muhakeme etse,muhayyilem neyle meşgul olsa, sâmiam ne duysa, kalbim nereye gitse, dolaştıklarıyerlerde ve tesadüf ettikleri şeylerde, beşere bakan pek büyük âsâr-ı rahmeti görüyor.SemâvâtveArş,bütünheybetiyleinsanlarınseyrangâhı,cennetmesken-ihakikîsioluyor.Zemin bir hane şekline giriyor.Mele-i âlânın sekeneleri ve zemin yüzüne serpilen yüzbinlercemahlûkatvenebatatenvâının,insanlarınhacetleriiçinkoşuştuklarını,sineklerdenbalıklara, zerrelerden yıldızlara kadar küçük büyük her bir masnû, insanların yüzünevahşetledeğil,gülerekbaktıklarınıgörüyor.

SonsuzrahîmolanHâlık-ıAzîm’inkusursuzolanbukasrınıtemaşayadoyamayanruh,kendine avdet ediyor. Rahmetin nihayet derecede incelikleriyle tanzim ve idare edilencisme bakıyor. Duyguları arasında yalnız muhayyilesine hasr-ı nazar ediyor. Bumuhayyilenin dimağda kendisine tahsis edilen mahalli, bir hardal tanesi kadarken, herzamanbütün âlemi sinema şeritleri gibi hayalhanesindedolaştırır.Hafızabir çeşit, akılayrıbirçeşit,fikirbaşkabirhâlde,kalbdahabaşka,kâmilinsanlardahâl-ifaaliyetteolandiğer letaif daha başka bir şekilde, bâsıra, sâmia, zâika, lâmise, şâmme gibi havâss-ızâhirîninistiâbettiklerimânevîsahalaranisbetle,nihayetderecedeküçükbirdimağımda

yerleştikleri hâlde, yekdiğerine karışmayarak, biri diğerinin vazifesine müdahaleetmeyerek,ayrıayrıvazifelerde,ayrıayrıdairelerdegayetmuntazamçalıştıklarınıvehattaetibbânın bile senelerce tahsil ederek içinden çıkamadıkları vücud-u beşerin her birkısmının, her bir uzvunun inceliklerini görüyor. Bu derece rahmetle tanzim edilen, bukadarmuhtelif vezaifle çalıştırılan, bumuhayyirü’l-ukulmakineyi temaşa eden ruh, bumakine üzerindeki derece-i mâlikiyetini düşünüyor. Hükmünün hiçbir uzva tesiretmediğinigörünce,sığınacakbiryer,ilticaedecekbirmahal,perverdeedilecekbirvarlıkarıyor. İşte o vakit bu kadar rahmetiyle perverde eden Hallâk-ı Azîm’e karşı secde-işükranakapanarakağlıyor,ağlıyor,ağlıyor.Bütündertlerinidöküyor.Onun,yalnızonunlütf u keremine iltica ederek affolunmak, dünyada olduğu gibi ukbâda da sevdikleriylebirliktevadettiğicennettebulundurulmasınıistiyorveyalvarıyor.

AhmedHüsrev

(RefetBey’infıkrasıdır.)

AzizvemuhteremÜstadımEfendim,

Geçen hafta aldığım mektupta, “Senin ve Şerif Efendi’nin ifadeleri kısadır; bir şeyanlaşılmıyor. Tenkit mi, takdir mi?” buyurdunuz. Bütün eserlerinizi takdir ve kemâl-iistihsan ile karşıladığımızmâlûm-u âlileridir.Esasen tenkit edecekkudret-i ilmiyedeğilbizde,Türkiyeulemâsındaolmadığı,hâdisatlasâbittir.

Sinn-i sabavetinizde şark ulemâsını ilzam etmeniz ve ondan sonra İstanbul’a gelerekbilumum ulemânın nazar-ı takdir ve hürmetini celbetmeniz, bu hususu isbata kâfidir.Gerek Şerif Efendi ve gerekse Hikmetü’l-İstiâze ve Besmele Sırrını okuyan diğerarkadaşlarduyduklarıhazz-ımânevîdengaşyolmuşlardır.

Fakiregelince,Sözlerhakkındahiçbirşeyyazmazsambile,okemâl-itakdirdendir.Zira,şimdiye kadar büyük bir zevkle mükerreren okuduğum ve daima okumaktan hâlikalmadığımSözlerveMektubat hakkında kanaatlerimi daimaÜstadıma arz ettiğimden,yazacak kelime bulamıyorum. O da âcizliğimden olsa gerektir. Bir risale ne kadarparlaksa, onu takip eden, ondan çok ziyade parlaktır. Binaenaleyh, ne yazsak hakkıylaifade-imerametmişolamıyorum.

Şimdi hayatım çok zevklidir. Sözler’in tetkikatıyla meşgulüm. Evvelki okuyuşlarımdahazmedemiyordum. Şimdi gayet yavaş ve dikkatli okuyup anlamaya çalışıyorum.Takıldığım noktalar oluyor, soruyorum. Bu vesileyle istifade fazladır. Nitekim YirmiDördüncü Söz’ün Birinci ve İkinciDalında çok tevakkuf ettim. Lâyıkıyla anlayamadım.ÜstadımızlagörüştüğümdebuikiDalınşifahenizahınıricaedeceğim.

MuhteremÜstadım,fakirinbirnoktaçokhayretinimucipoluyor.Sizdenbirmeseleninizahını rica ediyorum. İzah ediyorsunuz.O izahta da,muhtaç izah noktaları bulunuyor.

Öylelatîfveşümullücümlelerlecevapveriyorsunuzki,ocümlelerideanlamakiçinsuâlicap ediyor. Bundan şu netice çıkıyor ki, Sözlerinizin her satırı, bir kitap teşkil edecekkadarşümullüvemânidardır.İstenildiğikadarizaholunabilecektir.

Refet

(Doktorİbrahim’infıkrasıdır.)

Efendim,

Nuranî ve ziyadar cadde-i kübrâ-yı mâneviyede seyr u seyahat eden umum âhiretkardeşlerimleherhaftagörüşüyorveâramsıztulûedenRisale-iNureczalarıgibi,feyizvemârifet güneşlerinin haberlerini işittikçe, ruhum güller gibi açılıyor. Hubur ve ibtihacamüstağrakoluyor.Veistidadımnisbetindebir-ikimeseleciköğrenmeyesa’yediyor isemde, bu envâr-ı bahr-i muhîtten kardeşlerimin ruhlarına in’ikâs eden mesâilden bâhisarîzaları tahrirvetakdimettiklerinigördükçe,adem-imuvaffakiyetimdenmütevellitesefvekederimhasebiylecehlimdenel-amânçekiyorum.“Ümmîliknegüçimiş!”diyeruhumağlıyor.Muterifâne,“İbrahim,müstehaksın”diyorum.NihayetyineümidimiRabbimdenkesmeyerekdiyorum:“Birmüesseseninbaşmüdürü,muavini,kâtibi,müvezzii,tahsildarı,hademesiolur.Fakirkısmenmüvezzîlik, kısmenhademelik sıfatıylabulunsamne zararıvar?”deyipmütesellîoluyorum.

İbrahim

(OsmanNuri’ninfıkrasıdır.)

Kur’ân-ıAzîmBirkelimeni,milyonlardefatekrarokusam,

İlkbaşladığımlezzeti,daimaduyarım.

Senİslâmocaklarınınsönmezbirlem’asısın,

SenomisilsizZatınemsalsizkelâmısın.

RabbinensevgiliResûlünekısmetolan,

Değerlibinbirçeşitisbatlıkelâmısın.

Hangikitapvarki,asırlarcaböylehürmetleokunsun?

Nasılbirnankörvarki,gelsinsanadokunsun?

Hâşâ,sanainanmayanlarkâfirsebile,

Gelsinonundellâlınınyanınaotursun.

Odellâldanalıncaders-iilhamı,

Lânetlereder,inkârettiğineKur’ân’ı,

İlminenderinhocası,burhanı,

Zelîleder,karşısındasenitanımayanı.

Kudsîkitabınçokünlü,onundellâlıÜstadımSaid

Gönülisterki,oayardabulunsunbinlerSaid.

Aynıgününsabahıokuduğum,büyükvekudsîkitabımızolanKur’ân-ıAzîmüşşân’danaldığımnurluilham-ıilâhîden,dolayısıylagüneşgibikuvvetliolanRisale-iâliyelerinizinâcizdebıraktığıderinhisvetesirlerdendoğmuştur.

OsmanNuri

(Hulûsi’ninfıkrasıdır.)

Bir Mirkatü’s-Sünnet olan mübarek mektup hakkındaki ihtisaslarımı arza maalesefmuktedirdeğilim.Fakatistikametlitefsir,i’câzlıbeyan,nurluilângibişanınalâyıktâbirletavsifedebileceğimBeşinciLem’anınonbirnükteyiihtivaedişinimânidarbuldum.Sanki,mânen diyor: İfâ-yı sünnetlemükellef olduğumuz, ol Nebiyy-i Zîşân’ın taraf-ı ilâhîdengetirip haber verdiği yakînenmâlûm olan şeylerin hak olduğunu bilip, kalble tasdik vedille ikrar etmek suretiyle, tarif olunan imanve İslâmın şartlarınınmecmuuolanonbiradediylebunurlumektuptakinüktelerdesarihtevâfukvardır.Mademböyledir,müminimdiyenittibâ-ısünnetetmeli.“Elhamdülillâhmüslümanım”iddiasındabulunanve199itâbındankurtulmakisteyensünneteyapışmalı,ilââhir..hakâikidersveriyor.

Bu mektubu almazdan evvel –Allah hayretsin– bir gece rüyamda büyük bir camidebulunuyorum. Namaz kılındıktan sonra, ben kapıya yakın bir yerde ayakta duruyorum.Baktım, mihrabın sol tarafından küçük ve toplu bir cemaat geliyor. Bana yaklaştıklarızaman,“İşteAbdülkadir-iGeylânîHazretleri”diyekulağımabirsesgeldi.Gayr-iihtiyarî“Medet yâ Gavs-ı Âzam” diyerek, ağlayarak ayağına kapandım. Mübarek sol elleriylebeni yerden kaldırdılar ve şefkat gösterdiler. Kendileri uzun boylu, çok mehîb veüzerlerinde siyahbir sako,mübareksakalları siyah,pekazağarmış,beşûşvenuranîbirçehre…mübarek başlarında birmahrût-u nâkıs şeklinde yüksek ve çok beyaz bir sarıkvardı.Camidençıkınca,bitişikbirodadacemaatleberaberoturduğumuzudahatırlıyorum.Burüyabanaçokzevkvermekleberaber,duavehimmetlerininHizbü’l-Kur’ânüzerindeherzamanmevcutbulunduğunadahaziyadeyakînhasılettirdi.

Hulûsi

(Sabri’ninfıkrasıdır.)

Bukere,birkıtalütufname-ifâzılâne-imergubeleriyletereşşuhat-ıKitab-ıMübîn’inbirzübdesi bulunan, Fihriste-i Mübîn’in Dördüncü Kısmını, Süleyman Efendi kardeşimizyediyle aldım, okudum. Müellifine, kâtibine, naşirine, hâdimlerine binler dualar ettim.Hakikatenvakt-i kıraatimolan iki saat zarfında,Risalâtü’n-NurveMektubatü’n-Nur’unkâffesini icmâlen okumuş kadar mütelezziz ve müstefid oldum. Ve şöyle dedim:Lütufnâme-ikeremkârîlerindeişaretbuyurulduğuüzeredörtnüshadeğil,belkibirkaçay,hervazifeyetercihenFihriste’yiteksirveneşresa’yetmeliyiz.

Mademkigayemizneşr-ienvâr-ıhakâik-iKur’ân’dır.Bumübarekvekıymettareser-igirânbahâ ise hakâik-i Kur’âniye’nin hülâsası ve zübdesi ve tâbiri câiz ise, tam birpişdârıdır.Miftâhu’n-nusretvemirkatü’l-fütûhtur.

Üstad-ıAzizim,mukaddimen,bukıymettareserleriavn-iilâhîylevücudagetirdikçe,bukusurlu talebenizidebirmuhatapaddederekher eseri irsalve tenvirbuyurmakta idiniz.Fakat o zamanlar, gayr-i ihtiyarî nurla, zulümat karşısında bulunmaklığım hasebiyle,nurlarla aramdaki perde açılmamıştı. Şimdi o semm-i katil tâbirine lâyık muhalif, zıt,menfî cereyanların zevaliyle, envâr-ı bînihaye-i Kur’âniye’nin, elhamdülillâh, kapılarıaçıldı.Sâlifü’l-arzzulümâtınzebûnubulunduğumsıralardamünteşirâsârı tekrarokuyupyazıyorum.

Risalelerinderece-ikıymetlerinivebahşettiğifeyzivefevziarzetmek,lisanvekaleminfersah fersah iktidarının fevkindedir. Bu mübarek ve kudsî tereşşuhat-ı Kur’âniye velemeât-ı Furkaniye’yi, hakikî bir dellâl-ı Kur’ân olmalı ki, hakkıyla takdir ve senaedebilsin. Zira bu hayat-ı hakikiye ve sermediye hazinelerindeki müstâmel kelimat vetâbirâtınkâffesisairlerineminkülli’l-vücûhfâikvebâkirbeyanatıhâvi,kemâl-iselâsetvecezâlet ve şâyân-ı gıbta ve hayret, dirayetimüştemil ve cami ve cümel ve fıkarât ism-iBedî’ ve Hakîm’in bir cilve-i hâssa ve mümtâzesidir, dersem binden bir hakkını bilevermişolamam.

Hülâsa:Bu nurların kâffesi, deccallaramahsus vemüstahzar elmas gülleler ve ehl-iimaniçinmenba-ıenvâr-ıhakâikolanKur’ân-ıHakîm’densonasırdanebeanetmiş,binlerâb-ıhayât-ıbâkiyehazineleridir.

Sabri

(HâfızAli’ninfıkrasıdır.)

SevgiliÜstadımEfendimHazretleri,

OtuzBirinciMektub’unOnBeşinciLem’asınınBirinciKısmını,büyükbirmeserretlealdım.

SevgiliÜstadım,zatenfakir,âcizanenazarımda,“Şems-ihidayettenneşr-ienvâredenSözler”hakvehemhakikatolarak,hakikatâlemininçarşısıdır.Hakikatâlemindenevarsa,

okadarzengin,okadarmücehhez,okadarbîpâyandır.Böylebirçarşı-yıâlemmallarınıalmaklâzımki,birpadişahkuvvetiolsun.Eğergörmekse,öylebirkeskinnâfiz,seyyarbirnazarolmalıki,seyr-iseyahatlegörebilirsin.Budapekenderbulunduğundan,almakvegörmekiçinlâzımki,bütünmallarınbirnumûnelevhasıbulunsun.

EysevgiliÜstad,hernumûnelevhalarımukaddemâgörülüyorduki,yalnızbirparçaylatopların ve küllîlerin nevilerini gösterir. Daha bir şeye yaramaz. Fakat serâser nur olanhazine-i bînihayenin fihriste ve numûne levhasının her parçasından, 200 gömleğiçıkacak. Harika derecede parçaları ve kıymetleri hâvidirler. Nasıl umuma muhalifkülliyatlaharikaolduğugibi,cüz’iyatlarıylahârikabirhatemitaşıyorlar.

Evet,Üstadım,bumektubuistinsahederkenkalbveruhumcûşuhurûşagelerekbütünenvâr-ıresâilikemâl-işevkvetahassürlegörmekistiyordular.

Demek,Üstadım,umumrisalelerinherparçasına ihtiyacımızolduğugibi,herparçayıdabirdengörmeyeşiddetleihtiyaçvarmış.Cenâb-ıVâcibü’l-vücûdsizekemâl-irahmetvemerhametinden,orahmetvemerhametininiktizasıylanâil-imükâfatbuyursun,âmîn…

HâfızAli

(KardeşimAbdülmecid’infıkrasıdır.HulûsiBey’eyazdığımektuptandır.)

EyEl-Azîz’inAzizi,HazretiSeyda’nınMuhteremTilmizi,

Teşnesi bulunduğum tebşirnamelerinizi memnuniyetle aldım. Var olunuz. Cevaplarıyazmakicapeder,ammaneyazayım?Ruhnâhoş,kalbbîhoş,kafambomboş.Zira,etraf-ıerbaamdan takattur eden vahşetler, kasâvetler, yeisler, beisleri tasavvur ettikçe, biricinnete, yani cünûna, diğeri cennete, yani Şam’a gitmek üzere, akıl ve ruhum seferbervaziyetini alıyorlar. Bunun içindir ki, ne Seyda’nın, yani Üstadın talebeliğini ve ne desizinkardeşliğinizibihakkınîfâedemediğimden,neyazacağımıbilemiyorum.

Hemde sizden gelenmektuplar saf, temiz, nurlu bir fikirden çıktığından, okuyanlaraışık veriyor. Zulmetli fikrimden çıkan arîzalar ise, size zulmet vereceği ihtimalindenkorkarak,titreyetitreye,takdimecesaretedemiyorum.

Abdülmecid

(RefetBey’inbirfıkrasıdır.)

AzizvemuhteremÜstadımefendim,

Sözler’in veMektubat’ın ve Pencereler’in fihristesi o kadar güzel olmuş ki, bir defasathîbirnazaratfedenkimse,Risaleti’n-Nureczâlarınınkıymetveehemmiyetihakkındayek nazarda bir fikir edinebilir. Bu fihriste umum risalelere bedeldir. Hiçbir müellif,yazmış olduğu yüz yirmi kadar kitabının her birisinin hülâsa-yı meâlinden ve bilhassa

metnindeki âyâtı, birer birer münasip ve mânidar bir tarzda tâdâd etmek suretiylerisaleleringayatındanvemahiyetindenbahsetmekşartıyla,böyleehemmiyetlidörtrisaleyivücudagetiremez.Fihriste’ninbârizbirvasfıdahavarki,odakendiihtiyarınızlaolmayıp,sünuhat-ıkalbiyeileolduğunuisbatediyor.Bizbuhâllerigördükçe,sizingibibirÜstadanâiliyetimizdendolayıRabbimizeçokşüküretmekteyiz.

Refet

(HulûsiBey’infıkrasıdır.Eğirdir’debirkardeşimizegönderdiğimektuptandır.)

ÜstadHazretlerinin sonOtuzBirinciMektubunOnÜç veOnDördüncüLem’alarınıhâvi olan pek kıymetli, nurlu ve hikmetli, serâpâ nur olan hakâik derslerinden derinmanalı, şirin lezzetli, asel-imusaffâ nev’inden ekmel eserlerini almakla bahtiyar, cevaptakdiminemuvaffakolmamaklabedbahtım.Şuracıktakaralamayaniyeteylediğimbirkaçsatırla, o ders-i hakâikten aldığım feyzi izah veya duygularımı nakletmek istemiyorum.Çünkü bu dersin nihayetindeki hususî hâşiye, sanki mânen beni bir müddet mektupyazmaktan menetti. Zâhirî manalar da bu işaretin doğrudan doğruya bu bîçâreye aitolduğunugöstermektedir.Bunurludersibirdefa(OnÜçüncüLem’akısmını)İmamÖmerEfendigibiarkadaşlaraokuyabildim.

Sevgili Üstadımın emirleri, işaretleri, dersleri, tenbihleri, ikazları, irşadları, tehditleri,şefkatleri hep hakikatlidir. Bugüne kadar söylenmişler böyle olmakla beraber, bundansonrakiler de aynı mahiyettedir. Asla şüphe ve tereddüdüm yoktur. Tabiî, sevk-i tabiîtesadüf değil. Hakikî, fıtrî sevk-i ilâhî, kader-i sübhânî, her işimizde hâkim. Cüz-üihtiyarımızla seyyiatımızdanmesulolmaklaberaber,hasenat tevfik-iHüdâ ileolduğuna,Kur’ân-ıBâhirü’l-Burhanşahid-isadıktır.

Hulûsi

EğirdirMüftüsüneSonİhtar(BirkardeşimizolanHakkıEfendininhatırıiçinlâyıkolduğuşiddetibırakıpgayetmülayimbirsuretteihtar

edildi.)201

Eskibirdostveilimnoktasındabirarkadaşolmaküzeresizinlebirhasbihaledeceğim.İkimizetaallûkedenmühimbirmusibet-idiniyeyisizehaberveriyorum.Bununtelâfisinemümkünolduğukadarberaberçalışmalıyız.Şöyleki:

Zatınız, herkesten ziyade hizmetimize taraftar ve hararetle himayetkâr olmak lâzımgelirken, maatteessüf, meçhul sebeplerle, aksimize tarafgirâne ve bize karşı soğukçarakîbane baktığınızdan, oğlunuzu bu köyde yerleştirip ona dost-ahbap buldurmak içinçalıştınız. Neticesinde, burada öyle bir vaziyet hasıl olmuş ki, mahiyetini düşündükçe

seninbedelineruhumtitriyor.Çünkü 202kaidesince,buvaziyettengelengünahlardan,seyyiattansizmesulsünüz.

Zehiretiryaknamıvermekletiryakolmadığıgibi,zındıkahissiyatınıverenvedinsizliğezemin ihzar edenbir heyetinvaziyetine, nenamverilirseverilsin,GençYurdudenilsin,hattaMübareklerYurdudenilsin,nedenilirsedenilsin,omanadeğişmez.Başkayerlerde,Genç Yurdu ve Türklük Meclisi, Teceddüt Mahfeli gibi isim ve unvanlarla bulunanheyetler,başkaşekillerdezararsızbirsurettebulunabilirler.Fakatbuköyde,mademsekizsenedirkisırfesâsât-ıimaniye,usul-ühakâik-idiniyeylemeşgulüz.Elbette,buköydebizekarşımuannidânebirheyetintakipedeceğiesas,imansızlığaveusûl-üdiniyeyemuhalif,hatta zındıka hesabına bir hareket yerine girer. Bilinsin bilinmesin, netice öyle çıkar.Çünkü bu havalide umumca tebeyyün etmiş ki, siyaset cereyanlarıyla alâkadar değilim;belki yalnız hakâik-i diniyeylemeşgulüz.Şimdi buradabirisi bizemuhalif hareket etse,hükûmethesabınaolamaz;çünkümesleğimizsiyasîdeğil.Hemyenibid’alarhesabınadaolamaz;çünkühakikîmeşgalemizesâsât-ıimaniyeveKur’âniye’dir.

HemresmîDiyanetdairesininemirlerihesabınadahideğil;çünküemirlerini tenkitvemuhalefet meşgalesi bizi kudsî hizmetimizden men ettiği için, o meşgaleyi başkasınabırakıp onunla meşgul olmuyoruz. Mümkün olduğu kadar o emirlere karşı temasettirmemeyeçalışıyoruz.

Öyleyse, sekiz sene bu cereyan-ı imanî merkezi olan bu köyde, bize karşımuhalefetkârâne ve mütecâvizâne vaziyet alan, ne nam verilirse verilsin, muhalefetizındıkahesabınaveimansızlıknamınakaydedilecek.

İşte, sizin ilminize ve makam-ı içtimaînize ve mensab-ı fetvanıza ve bu havalidekinüfuzunuza ve evlât hakkındaki müfrit şefkatinizden gelen teşvikkârâne muavenetinizeistinadederek,buradahembeni,hemsenipekciddîalâkadaredecekbirvaziyetvücudageliyor.

Ben kendim burada muvakkatım; ıslahına da mükellef değilim; belki bir derecemesuliyettenkurtulabilirim.Fakatzatınızhemsebep,hemnokta-yıistinadolduğunuzdan,ovaziyettengelenmüthişmeyvelerdefter-ia’mâlinizegeçmemekiçin,herşeydenevvelbuvaziyetiıslahetmelisiniz.Veyahutoğlunuburadançek.Odaimîseninmânevîzararınagünahişleyecektezgâhıtebdiletmeyeçalış.Zatınızabutezgâhınmahsulâtındannumûneolarak, sizin hesabınıza, bana muhalif suretinde gelen yalnız iki küçük numûneyigöstereceğim:

Birincisi:Beni haddimden çok fazla hüsn-ü zanda bulunan ve harekâtımı herkestenziyadehaktelâkkiedenbirehl-iilim,sanaitimaden,oğlunuzameslekçedostluketmiş.Oadambirgünyanımageldi.Hususîodamdanamazımıkılmakvaktigeldi.Benimleberabercemaatlekılmakonunyanındaçokehemmiyetliolduğuhâlde,gizliezân-ıMuhammedîyi(aleyhissalâtüvesselâm)işitmektenkulağımüteneffirâne,havftangelenistikrahile,kalktı,kaçtı.

Buişesenfetvaver!Fahr-iÂlem’in(aleyhissalâtüvesselâm)ennuranî,leziz,kudsîkelimâtınıişitmektenkaçanbirkulağınaltındaolankalbdebulunaniman,nehâlegirdiğinisensöyle!

Bu böyle olsa, başka cahil yahut gençler, omeslekte nasıl boya alırlar, kıyas ediniz,benimleberaberbuişeağlayınız.

İkincisi:Bir dostum vardı, takvâsı ifrat derecesindeydi. Benim yanıma geldiği vakit,âhireteaitengüzelparçalarıbanagösteriyorduveihtarediyordu.Zatınızonubirderecebendensoğutmakveseninoğlunadostyapmaksuretindeonunlakonuşmuşsunuz.

İşte o zât, o telkinattan sonra geçen Ramazanda birgün, bana Hülâgû ve Cengizvâkıalarını okutmak için gösterdi. “Aman, bunları oku!” dedi. Ben kemâl-i taaccüp vehayretten dedim: “Kardeşim, sen divane mi oldun? Benim Delâil-i Hayrât’ı okumayavaktim yok. Böyle zalemelerin sergüzeşt-i zâlimânelerini bu Ramazan-ı Şerifte banaokutmakhissinineredenkaptın?”dedim.Haftadaikidefayanımagelenohasdostumu,ikiaydabirdefadahagöremedim.Fakathakkındainâyetvardı,ohâldenkurtuldu.

Herneyse…Bunevidenolanelîmhâdiselerçoktur.Hakikatlibirkardeşiminnesebenkardeşi olduğunuzdan, haşînâne değil, mülâyimane bir surette olan bu dertleşmektengücenmeyiniz.203(Hâşiye)

SaidNursî

(Ehl-ibid’anınşiddetlihücumunamâruzkalanSüleymanhakkındadır.)

Suâl: Süleyman nasıl adamdır? Başta buranın memuru, çok adamlar onu tenkidediyorlar. “Lüzumsuz sözleri hocaya söylüyor, yanlış ediyor, âdeta münafıklıkediyor.”derler.Sanaçoktanberihizmetediyor;mahiyetinedir,bildir.

Elcevap: Süleyman sekiz sene benim gibi asabî, hiddetli bir adamı hiçbir vakitgücendirmeyen, hiçbir menfaat-i maddî mukabilinde olmayarak, kendi işini bırakıp,kemâl-isadakatleAllahiçinhizmetibuköycemâlûmdur.Böylebiradamlabuköydeğil,belkibuvilâyetiftiharetmeli.Butarzahlâk,buzamandabulunması,medâr-ıibrettir.Benhem garip, hem misafirim. Benim istirahatimi temin etmek köyün borcu idi. Bu köynamınaCenâb-ıHak onu veMustafaÇavuş’u veMuhacirHâfızAhmed’i veAbdullahÇavuş’ubana ihsanetti.BendeCenâb-ıHakk’aşükrediyorum.Bunlar,banayüzerdostkadarkıymettargöründüler,vatanımıbanaunutturdular.Gurbetvemisafirlikeleminibanaçektirmediler. Bunların yüzünden ben, bu köyün hayatta ve vefat edenleriyle alâkadarolup, onlara her zaman dua ediyorum.Sadakatçe Süleyman’dan geri kalmayanMustafaÇavuş’la, Muhacir Hâfız Ahmed, şimdilik hücuma mâruz olmadığından iyiliklerindenbahsedilmedi.BirparçaSüleyman’danbahsedeceğiz.Şöyleki:

Süleyman, benim her hususî işimi ve kitabetimi kemâl-i şevkle, minnet etmeyerek,mukabilindebir şeykabul etmeyerek,kemâl-i sadakatleyapmış.Hattaoderecehizmeti

sâfivehâlis,Allahiçinyapıyordu,belkiyüzdefadanziyadearzuettiğimdakikada,ümitedilmediği bir tarzda geliyor; “Fesübhânallah,” diyordum. “Benim arzu-yu kalbimi, buişitiyormu?”Anladımkio,istihdamolunuyor;sadakatininkerametidir.Hattahizmetimdebulunduğubirgün,biryaşındakikızçocuğunabakılmamış.Yüksekbirdamdan,taşüstüneçocuk düştü. O hizmet sadakatinin bir ikram-ı ilâhî olarak, o çocuk hiçbir teessür vehastalıkgörmediğigibi, sütten,memedenbilekesilmedi.Herneyse,bu tarz sadakatınınlem’alarınıçokgördüm.

Süleyman’da sadakatle beraber esaslı bir ihlâs gördüm. Evet, bu günlerde insafsızinsanlar, onun şeref ve haysiyetini kıracak derecede, hakkında işâalar izhar ettiklerizaman, ona tesellî nevinden dedim ki: “Sana bu su-i şöhreti takmakla riyadankurtulursun.”Odakemâl-isürûrveciddîbirsuretteoteselliyikabuletti.

Gelelimgıybethakkındakimesleğine:Buzat,bendegıybethakkındanekadarşiddetlibirnefretolduğunubildiğicihetle,benikızdırmamakiçin,mümkünolduğukadarcevazdaolsa söylemiyor. Ve bilhassa Ramazan’da, bütün bütün içtinab eder. Zaten ahlâkındabaşkasınamuzırlıkyok.İnsafsızlarınişâasınasebep,bukadarolmuş:Birisisormuş,“HocaEfendifilânadamaşöyledemişmi?”Odageldi,banaaynısözüsöyledikioadamacevapversin.Hâlbukiosözdenegıybetvar,nedebirşey.Herneyse…

Benbuköydeümitetmiyordumki,benimenziyadeitimadettiğimvetamahlâklarınavediyanetlerinekanaatettiğimMustafaÇavuş,SüleymanEfendigibikardeşlerimitenkitetsinler.Zannederdimki,bengittiktensonra,buradabenimyerimde,banaettiklerihürmetionlaraedecekler.Ümidimbudurki,köyhalkınınyüzdedoksanıonlarınkıymetini takdiredecekler.Birkaçinsafsızlartenkitededursunlar,otenkidlerdenneçıkar?Bunlarailişmek,doğrudandoğruyabanailişmektir.

Banahizmetedenmezkûrkardeşlerim,hiçbirmaddîmenfaatidüşünmeyerekvekabuletmeyerek ve bilâkis kendi keselerinden bana ve misafirlerime bakıyorlar. HattaSüleyman’a bazı yemediğim bir ekmek verdiğim vakit, hatırımı kırmayarak alır. Fakatkatiyen mukabelesiz almıyor. Ona mukabil evinden getiriyor. Arasıra birer bardak çayısrar ediyordum, ilhâhıma karşı istinkâf ediyordu. “Niçin böyle yapıyorsun?” derdim.“Hizmetimizemaddîfaydagirmeyip,fîsebîlillâh,ihlâslıolmakistiyoruz”derdi.

Hatta bu Süleyman ve Mustafa Çavuş, misafirlerim için çok hizmet ettikleri hâlde,hiçbirvakithiçbirmisafirbu ikizatabirhediyegetirdiğinigörmedim,bilmedim.YalnızBekir Bey bir defa Süleyman’ın küçük kızına birkaç meyve vermiş. Ona mukabilSüleyman–bildiğimegöre–birkaç defa patlıcan, biber, kavungibi sebzeler hediye edipona göndermekle beraber, Bekir Bey buraya geldikçe onun, hem başka misafirlerinhayvanatınasaman,arpaverir.

Bununbuahlâkızatındavardı.Yanımageldiğivakit,benimbirdüstur-uhayatımolanistiğnâ ve insanların hediyelerini almamak kaidesi, onun aslî ahlâkına muvafık gelmiş.

Dahaziyade,insanlarındeğilhediyesinikabuletmek,onlaraettiğiiyilikleremukabildahibirşeykabuletmiyor.Hattayüzdefabenısraretmişim;bendenfazlakalanbirşeyikabuletmiyor.

Hatta bir defa, bir kıyye kadar üzüm, kayısı kurusu, bir kıyye bal ben yemiyordum.Misafirleredeyedirmekistemiyordum.Onaısrarettim,“Buhediyemdir, teberrükümdür.Çocuklarınıza hediye ediyorum, almaya mecbursun.” dedim. Aldı, iki şinik buğdayını,bana,değirmendeöğüterekgetirdi.Dörtaydırdahabitmemiş.

İştebuzatınhakikîhâlibusuretteiken,insafsızinsanlarbununhakkındaişâaediyorlarki, “Said’in sayesindeyaşıyor.”Odakemâl-i iftiharladedi: “Evet,Üstadımın sayesindekanaati ve iktisadı öğrendim, rahatla yaşıyorum. Halkların bu sözleri bana iyidir. Beniriyadankurtarır,ihlâsasevkeder.”dedi.

Bendededim:“Sanaiyidir,hizmet-iKur’ân’azarardır.Onuniçinhakikat-ihâlibeyanediyorum,tâehl-ibid’abilsinkiihlâsla,Allahiçinçalışıyorlar.”

SaidNursî

(Hulûsi’ninfıkrasıdır.)

On Sekiz Recep tarihli, Otuz Birinci Mektub’un Birinci, İkinci Lem’alarıyla YirmiDokuzuncuMektub’unBirinciRemzininBirinciMakamını,Şaban’ınbirinci günü, yaniyazıldığındanonüçgünsonraaldım.Demekoluyorki,Receb’inonsekizrakamına,onüçdahailâveederek,mübarekmektubunnumarasınıteyidetmekgibi,gaybîbirişaretibrazedilmiş oluyor. Bu nurlu Mektuptan aldığım hisseyi, kendisinden evvel gelmiş olanmânevîfeyzinden,âliaffınızagüvenerekbahsetmeksuretiylearzedeceğim.Şöyleki:

Mektubun bura postahanesinde kaldığı gece, âlem-i menamda şöyle garip bir hâletgördüm; Allah hayretsin: Kamer batn-ı arzdan sür’atle çıkarak, şâkulen semâvâtayükselmeye başladı. Çıkışıyla sür’atle yükselişinde hiçbir ziya eseri görülmüyordu.Sükûnetle hareketi takip etmekle beraber, sanki gaybî bir ses bana, “Alâmet-i kübrâbaşladı.” diyor gibi geldi. Kamer bu hızla çıkışı esnasında, bir hadde geldi ki, parladı,büyüdü.Bedr-itamhâlininbirkaçmislicesametarzetti.Buvaziyetteiçindebirinsanşekligöründü.Kısabirzamansonrabuşekilvekamerkayboldu.Cihanserâserzulmetiçindekaldı.Mağrib cihetinde,ufuktanbirmızrakboyuyüksekliğinde, şems sönükbir ziyaylagöründü.Ufku takibenbirmüddet şimaledoğrugayet sür’atlegitti vekayboldu.Tekrarzulmet başladı. Soğukkanlılığımı muhafaza etmekle beraber, kıyâmet kopuyor diyeuyandım.

İştebudehşetligeceningündüzünde,OtuzBirinciMektub’unBirveİkinciLem’alarınıhâvikıymetli eseri aldım,okudum.Kendikendimegecekihâleti düşündüm.Dedim:Bumübarekmektup,bana şudersiveriyor:Senbir sefineye râkipsinki,o azametli sefinen

başdöndürücü süratle, feza-yı nâmütenâhide koşturuluyor. Bu sefineyi böyle pırıl pırılçeviren Kadîr-i Kayyûm, sana musahhar ettiği, muntazam tulû ve gurub eden şemsleincelerek,büyüyerekmükemmelbirtakvim-isemâvîvaziyetinigösterenkamergibiazîmcisimleri de istihdamediyor.Bir kürekün feyekûn204 emrini aldığı zaman,bumuazzamküreler gibi milyonlarca seyyârat birbirine karışacak, nizam-ı âlem bozulacak, her şeyharapolacak.

205

sırrızâhirolacak.Öyleyseenmetin,enâli,enmüzeyyengörünenbusaray-ıkâinatınbirandayıkılacağı,harapolacağı,bütün sekenesininmahvunâbudolacaklarınıdüşün.Hiçenderhiçolduğunuhatırla.Seninminiminihayattekneni,dağlargibidalgalarıbulunan,kısacıkömrünündenizindealdanarakboğdurma.Vehayat-ıebediyenisöndürmekisteyen,enbüyükveenyakınolannefsininhilesindenkurtulmayaçalış.Bununiçinsanaçokkolayveucuz,tesirimücerrebvekat’îve

206

207

gibihalâsve şifavenecatvasıtalarını tavsiyeederim.Bunlarabilhassamağribve işâortasında,otuzüçerdefadevamet,demekteolduğunuhissettim.

Oküçükrüyanıntâbiri,muhteremÜstadımaaittir.Vearzusunabağlıdır.Budefamânevîmahrumiyetinuzaması,beniciddenmüteessiretmişti.Sabragayretettim;fakatgariptirki,bu mübarek mektubun bura postahanesine vürûdu gününün sabahında 208 emr-icelîlinin kuvvetine dayanarak tahammül etmekte olduğumu, fakat meraktan dahasbelbeşeriye kurtulamadığımı nâtık küçük bir mektubu, uhrevî kardeşimiz HakkıEfendiyegöndermiştim.

BunurlumektubunbaşınıişgaledenbeşnükteliİkinciLem’a,başımatokmakvurarak:Ey bîçâre, sabırdan bahsetmek sana yakışır mı? Gözünü aç da Hazreti Eyyub’un(aleyhisselâm) sabrına bak! Aklın varsa, o Peygamber-i Zîşân’ın (aleyhisselâm) sabırdakikahramanlığını taklide çalış. Ve korkunç mânevî yaralarından kurtulmak için

duasını vird-i zebân et, diye tenbih ve ikazda bulunduğuna yakîn hasılettim;elhamdülillâhdedim.

YirmiDokuzuncuMektub’unSekizinciKısmınınBirinciRemzininBirinciMakamınınBirinci Bâbı, mucizât-ı Ahmediye’nin en büyüğü ve kıyâmete kadar i’câzının devamedeceğine şüphe olmayan Kur’ân-ı Kerîm’in, otuz cüzünden otuzuncu, yüz on dörtsûresinden yüz onuncu, lafız itibarıyla küçük, fakat makam ve mana itibarıyla âli veşümullü Sûretü’n-Nasr’daki çok mühim sırlardan muazzez ve muhterem Üstadımızvasıtasıylazâhirolantevâfukatamünasebetlibirteksırrındanbeyanbuyurulanüçmesele,banaöylebirkanaatgetirdiki,buküçüksûreninüçâyetindensülüsve tamamındaotuzcüzKur’ân’a,hattaherharfindebirsûreyeişaretvedelâletmevcutolduğunucezmettim.

Bunuranîmektuphakkındakimuhtasar tahassüsâtımıâcizaneyukardaarzettim.Feyzmenbaına maddeten ve mânen çok yakın olan kardeşlerime, şu perişan ifâdâtım kapıaçmak ve buradan içeri geçmeye sizler lâyıksınız, diyecek kadar fayda-bahş olduğuhakkındakiemirlerinizdençoksevindim.

Sevgili Üstadım, Allah için sevenler, Kur’ân’a hâdim olmayı yürekten isteyenler,musibetin büyüğünü dine gelen mesâib bilenler, zâhiren ne kadar şâşaalı, mutantangörünse de, her bid’akârâne hareketten mutlak ve muhakkak, Kur’ân’a ve imana birhücum hissedenler.. ilâ âhir. İşte bunlar, niyetlerindeki ihlâs, kalblerindeki sâfiyet veimanlarındaki kuvvet ve Kur’ân’a ciddî merbutiyetleri derecesinde, –felillâhilhamd–merkez-imenbâvemasdar-ıfeyzeyakınbulunduruyorlar.Elbetteböyleulvîruhlu,ciddî,ihlâslı, metin, imanlı kardeşlerimi çok sever ve mazhar oldukları niam-ı ilâhiyeyeşâkirîndenolmalarını tazarru eylerim.Hasbelkaderdünyayadalmış,mâsiyettebunalmış,hakikatteacıklıbirgurbetedüşmüşolanbubîçârekardeşlerineduaetmeleriniricaederim.Cümlesine, alelhusus isimleri zikrolunanGalip,Hüsrev,HâfızAli,SüleymanEfendilereve Nur’ların başkâtibi Şamlı Hâfız Tevfik, hasta olduğundan müteessir olduğum veinşaallah iade-i afiyet etmiş olanMuhacir HâfızAhmed Efendiye ve sairmukarreblereselâmvedualarederim.

Hulûsi

(SabriEfendininfıkrasıdır.)

Eyyühe’l-Üstâdü’l-Âzam,

Şâh-ı Geylânî Hazretleri’nin mânidar ve ihâtalı bir beyt-i kıymettarîlerinin Dellâl-ıKitab-ı Mübîni mânevî parmağıyla irâe ve müntesiplerine îmâ ve işaret ettiğitefe’ülnâmeninnihayetfıkrasındaokudumvededim:“Evet,Nur’larheyetiniumumehl-ihak ve hakikat mânevî elektrik aynalarına hedef etmişlerdir. Ve hatta Kur’ân-ıAzîmüşşân’ınveehâdîs-inebeviyeninbuhususualenenveyasırranveremzenihbarıylabilevardır”demekteaslatereddütetmiyorum.

Bu zümre-i sâfiye ve hâlise arasında, sâni Hulûsi tesmiyesine bile lâyık ve müstaidolmayanvehiç-ender-hiçolanbirabd-ipürkusurada,haddininfersahfersahfevkindebiryerveriliyor.Hâlbuki,buaczibîpâyan,kusuruçok,hatası azîmSabri, sahâif-i a’mâlinebaktığındaçokkaravemucib-inefretgörüyor.Vebumevkideişaretedilenşahısismiyle,a’mâlveharekâtıyla, sabrve teennîsimüsbetvemüsellembulunanbaşkakardeşlerimizolduklarınahükmediyor.Çünkükıymettarbirhazinevedefineyikeşfedenveozeminvezamanda gayûr keşşâfa, taharriyatta bezl-i vücut eden sâîler o yolda acaba o defineyibulabilir miyiz gibi bir eser-i tereddüt göstermeyerek sarf-ı mesâide bulunan, pekkıymettar semere-i sa’yi ve âlem kıymetindeki mahsul gayretleriyle, herkesi tergib veteşvikvetenvirehasr-ıvücutedenzevât,hakikatenşâyân-ıtakdirvetebriktirler.

Hulûsi ise, Şâh-ı Geylânî, İmam Rabbânî ve Şâh-ı Nakşibendî gibi nice zevât-ımübarekenin mâziden şiddetle bastıkları adımlarının kuvvetiyle, istikbalde coşupfışkıracakolanmenâbiü’l-envârı,mûmaileyhayrıbirmeslek,birmeşrepteolduğuhâlde,her türlü vezaife tercih ederek, “Dahîlek yâ Dellâlü’l-Kur’ân!” nidâ-yı âşıkane vemüştâkanesiyle dehâlet etmesi, fevkalâde bir tefeyyüze mazhar olduğuna ve olacağınayegâne delil ve hüccettir.Onun içindir ki,Risaletü’n-Nur veMektubatü’n-Nur’a birincimuhataplığı hakkıyla ihraz etmiştir. Ve müstehaktır. Ve hâkezâ, Süleyman Efendikardeşimiz de, mânen vemaddeten teşrik-i mesai etmiş ve hiçbir ferdin yapamayacağıfedakârâne hidematı yapmış olmasıyla, saadet-i ebediye sikke-i hâliselerinin teksir vetâmimineçalışmış, 209mefhumunca,kezâbuzatda,hertürlütakdiresezâvelâyıktır.

Bugünahkârise,maalesefsâlifü’l-arzzevâtınhiçbirisiylekabil-ikıyasdeğildir.MademÜstad-ıÂliböylegörmüşlervebuşekildebuyurmuşlar.Küfrân-ınimetetmeyip,tahdis-inimet suretinde kabul eder ve gördüğüm sayfa-yı siyahımın, sayfa-yı beyaza tahvilini,Cenâb-ıHak’tantazarruveniyazederveRahmet-iRahmân’ailticaeylerken,teveccühât-ıÜstadânelerininbekasınıyürektendilerim,efendim.

Sabri

(AhmedHüsrev’infıkrasıdır.)

SevgiliÜstadım,

Aktâb-ıHamse-iAzîme’ninbirincisiveGavs-ıÂzamnamıylamüştehirŞeyh-iGeylânîHazretleri’nin, şimdiki Kur’ân’ın hâdimlerine bakan kasidesindeki ihbârât-ı gaybiye-imühimmeyi hâvi, kıymettar risaleyi kardeşlerime ve dostlarıma okudum. Ve inşaallahfırsat buldukça yine okuyacağım. Rahatsızlığım, bir suretinin takdimine fırsat bahşetmediği gibi,Otuz İkinci Söz’ünBirinci ve İkinciMevkıflarından da üç-dört sayfadandahafazlayazmaklığımamânioldu.

SevgiliÜstadım,obüyükŞeyhinmazharolduğuobüyüktecellîvenâilolduğuobüyükeltâf-ı sübhâniye ile sekiz yüz senelik mesafeyi gören ve bu müddet arasında gelipgeçenlerevebugünündehşetiniehl-izevkvekeşfegösteren,yazılarındakioderinvepekincemanalar,idrakedebildiğimkadarınıdüşünürken,ehl-igafletinnazarındansaklanmışolanvefakatehl-ihakikatingörmesinemâniolmayanmaziyihatırladım.Veburisaleninfeyziyle mücahede-i mâneviyenizden ve etrafınızda toplanmış olan fedakâr, mücahidtalebelerinizden ve mâruz kaldığınız mühlik felâketlerden ve nâil olduğunuz, bu kadarazîm eltâf-ı ilâhiyeden başlayarak, Şâh-ıGeylânî’ye kadar ve ondan asr-ı saadete kadaruzananouzunzamanıhayalengezdim.ObüyükGavs’ınsekizyüzseneevvelilânettiğibuhakikatinkarşısındahayranoldum.ObüyükŞeyh, eskiSaidgibibirmürid ile, yeniSaid gibi bir ders arkadaşıyla konuşuyor. Ve konuşmaya da zaman ve mekân mâniolamıyoristerarzınöbürtarafındaolsun,istersemâvâtınenuzakköşelerindeolsun,ister

HazretiÂdemSafiyyullahzamanındadünyayavedâetmişolsun…

İşte bu muhavere neticesinde bu ihbârât-ı gaybiyeyi ve acîbeyi sekiz-on sene evvelöğrenmiş ve şimdi de talebelerinize ders veriyorsunuz. Bu hizmette temayüz edenarkadaşlarınıza irâe ederek, her hususta sitayişe lâyıkHulûsi’yi ve ona refik olacak birkabiliyette bulunan mütevâzi Sabri’yi ve hizmet ve gayretleriyle sadıkane çalışanSüleyman ve Bekir Ağa gibi talebelerinize işaret eyliyorsunuz. Ve bu küçük cemaatinistinadgâhıolanazîmcemaatlerinhimmetlerinivebucemaatleriniçindekinuranîsîmalarıtanıttırdığınızgibi,Şâh-ıGeylânîzamanındakiHülâgûvak’asıyladazamanımızınriyakârmünafıklarınavebumünafıklarınre’skârlarınahitapederek“Yakınbir istikbaldekahhârbirel,sizecezanızıtamamenvermeklemâsumlarınintikamınıalacaktır.”diyorsunuz.Buhakikatler, gösterilen dokuz-on delille isbat edildikten sonra, bu risale-i şerife ile ilânediliyordu.

Sevgili Üstadım, Hulûsi Bey’in bir fıkrasında söylediği gibi, ben de diyorum ki:Kur’ân’ın feyziyle açtığınız bu cadde-i nuraniyede acz ve fakr kanatlarıyla tayeranederken, ne büyük harika kerametlerle karşılaşıyorsunuz! Ve ne azîm hâdisât-ı acîbeyeşahit oluyorsunuz! Kimbilir, daha neler göreceksiniz. Ve mazhar olduğunuz buinâyetlerden bizleri de hissedar ederek, vazifemizde her an gayret ve ciddiyet tavsiyeediyorsunuz.

İşte sevgiliÜstadım,bukadar ikram-ı ilâhîkarşısındabir taraftankullukedemediğimiçin gözlerim yaşarıyor. Kalbim ağlıyor. Diğer taraftan da bârgâh-ı samediyeteaffolunmaklığım için yalvarırken, bîhad ve bîhesab minnet ve teşekkürlerimi takdimediyorum. Ve sevgili Üstadıma ve muhterem fedakâr kardeşlerime muvaffakiyet veselâmetlerihsanedilmesiiçinduâgûoluyorum,kıymettarÜstadımEfendimHazretleri.

Günahkârtalebeniz

AhmedHüsrev

(RefetBey’infıkrasıdır.)

PekmuhteremvesevgiliÜstadımEfendim,

BudefagöndermişolduğunuzGavs-ıGeylânîHazretleri’ninihbar-ıgaybîsi,çokşâyân-ıhayretveteemmülbirmesele-imühimmedir.Büyükzevk-iruhânîileokumaklaberaber,fakirtalebenizbunuçoktanhissetmiştim.“Üstadımızınbuzamaniçin,mühimbirvazife-imâneviyesi var. Lâkin henüz ifşâ etmiyor, mektum tutuyor.” fikrindeyim ve bu fikrimibazı hâlis kardeşlerime de söylemiştim. Geçen sene Sabri Efendiye yazmış olduğunuzmektupların birinde de şu fıkrayı görmüştüm: (İmam Rabbânî, son zamanlarda birigelecek,imanmeselelerinigayetvâzıhbirsuretteneşirveilânedecek.Busizinhiç-ender-hiç kardeşiniz –hâşâ– kendimi o adam zannedecek değilim; yalnız o büyük adamın bir

pişdârneferiolduğumuzannediyorum.Senbendenozatınkokusunuhissediyorsun.)Bufıkra evvelki düşüncemi takviye etti ve kemâl-i sürûrla gelip Hüsrev’e dahi söyledim.Üstadımızın rütbe-i mâneviyesini anladığımızdan çok sevinmiştik. Bundan dört-beş ayevvel de ziyaret-i âlinize geldiğimde, Üstadımız hakkında sormuş olduğum suâleverdiğinizcevap,kezâlikevvelkikanaatlerimiteyitvetakviyeetti.Ozamanyalnızbir-ikikişi biliyorduk. Şimdi, bu risalenin neşriyle has talebelerin hepsi vakıf olmuş oluyor.Sürûrumuza pâyan yoktur. Dinsizliğin münteşir olduğu şu zamanda bulunduğumuzaevvelce teessüfediyorduk.Şimdihiç teellüm, teessüreserikalmadı.Zât-ıâlilerigibibirÜstadı bulduğumuzdan, zaman ne olursa olsun bizimeyus etmiyor.Cenâb-ıAllah tûl-üömür ihsan buyursun. Daha bizlere çok zevkli eserler okutacağınıza eminim.Müsaadenizleşunudailâveedeyimkisizindahaharikavazife-imâneviyenizvar.Zamangelecek, remizlerle, işârât-ı Kur’âniye ile öyle haber vereceksiniz ki210(Hâşiye) bunları dageçecekvebizlerişaşırtıpbırakacaktır.

Fakirtalebeniz

Refet

(RefetBey’infıkrasıdır.)

Son gönderdiğiniz Minhâcü’s-Sünnet gibi Lem’alar hakkında ne söylesem ifade-imeram etmiş olamam. Zira eserler birbirini takiben neşrolundukça, kıymetleri demebsûtan tezayüd etmektedir. Bizlere cennet hayatı yaşatmaktadır. Eserler hakkındafakirinmütâlaayürütmesiküstahlıkolur.ÇünküŞeyh-iGeylânî’ninmedihbuyurduğuzat-ımübarekinyazmışolduğueseritenkitdeğil,kemâl-ihürmetletasvipvetahsinvetakdirvebüyükbirzevk-iruhânîileokumaktanbaşkaneyapabiliriz?Yalnızşukadardiyebilirimki,budalâletdevrindebizlerezât-ıâlilerigibiyüksekbirÜstadılütufbuyuranveşimdiyekadar emsâline tesadüf olunmayan mükemmel ve mükemmil eserler okutup ezvâk-ınâmütenâhiyeiçindeyaşatanHâlık-ıZülcelâl’e,nihayetsizşükürleretmekle,îfâ-yıvazife-iubûdiyetedebilirsekbahtiyarız.

Talebeniz

Refet

(HâfızAli’ninfıkrasıdır.)

PeksevgilivemuhteremÜstadım,

Hazreti Şeyh-i Geylânî’nin (kuddise sirruhü’l-âlî) keramet-i acîbe-i gaybiyesini aldım.Hayretimden düşünmeye başladım. Aradan çok geçmeden, hizmet ettiğim Nur elektrikfabrikasındanbirdüğmeçevrildi,birmumlukbirziyageldi.Birşeylergörmeyebaşladım.Aynıylayazıyorum.Kusurvenoksan,bîçâreAli’nindir.

Evet,Üstadım,nasılkiFahr-iÂlem (sallallâhu aleyhi ve sellem)Hazretleri şecere-ikâinatınhayattar çekirdeği, enbiyâ ve mürselîn o şecere-i mübarekin dalları olup, dalıniptidasındanmüntehasınakadar, kat’î bir alâkayladaimîbirbirlerini götürüyorlar.Bu sıriçin, Hazreti Âdem Safiyyullah kokladığı ve hissettiği nur-u Muhammed (aleyhissalâtüvesselâm)hakkındademiş:“YâRab,benimalnımdabirçığırtıvar,nedir?”Cenâb-ıKibriyahazretleribuyurmuş:“Nur-uMuhammed’in(aleyhissalâtüvesselâm)tesbihidir.”Aynenkütüb-üsâbıkada da vesile-i dünya olan Şâh-ı Levlâk’i evsafıyla, ashabıyla haber vermelerigösteriyor ki ulûm-u evvelîn ve âhirîni cami bir kitapla ba’s olunacak, kâinatın ruhuhükmündevebütünkâinatıngüzelliklerikendifıtratındatecemmuedip,tekemmülletulûu,fecirdensonraşemsintulûugibibekleniyordu.

İşte bu kitab-ı kâinatın vâzıh bir fihriste-i mukaddesesi olan Furkan-ı Mübîn, Arş-ıÂzam’dan ve her ismin âzamî mertebesinden nüzûl ile kökü Arş-ı Âzam’dan, gövdesiFahr-iÂlem’in (sallallâhu aleyhi ve sellem) sadrına ve dalları bütün zemini ihata eden kitab-ıkâinatın her sayfasında ve her cüzünde lafzullah ve lafz-ı Resûl-i Ekrem (aleyhissalâtüvesselâm) ve lafz-ıKur’ân’ın bütün birbiriyle alâkadârâne işaret edip birbirini göstererek,birbirinin hükümlerini tasdik ettikleri misillü, Hazreti Şeyh (kuddise sirruh) sırrına mazharolduğu, esmâ ve cilvesine mazhar olduğu Levh-i Mahfuz ve lutfuna mazhar olduğuCenâb-ı Hâlık’ın bildirmesiyle, sekiz asır sonra kendisiyle tevâfuk eden bir hâdim-iKur’ân’ıgörüpvetasdiketmeklehabervermesi,hakveayn-ıhakikattir.

Evet,Hazreti Şeyh hâdim olduğu o hizmet-i kudsiye-iKur’âniye hürmetine zamanınpadişahlarınıtitretmiş,nur-uMuhammed(aleyhissalâtüvesselâm)omuzundatecellîetmesiyle,onur-u Muhammed’in (aleyhissalâtü vesselâm) ziyasıyla hareket eden bütün evliya HazretiŞeyh’e boyun eğmeleri, gerekmüslim ve gayr-imüslim ve her birmeşrep ehliHazretiŞeyh’i tenkidecüretetmemelerigösteriyorki,cadde-iMuhammediye’de (sallallâhu aleyhi vesellem) bataklık ve nur-u Muhammedî’de (aleyhissalâtü vesselâm) zıll olmadığını, aynelyakînderecesindeisbatediyordu.

Öyle de on dördüncü asrın hâdim-i Kur’ân’ı da dokuz yaşından altmış (seksen altı)yaşına kadar, bilâ-istisna, doğrudan doğruya Kur’ân namına hizmet ve hareketi vezamanın padişahından en canavar reislerine baş eğmediği, hatta terakkiyat-ı fenniye vezihniyedebirinciliğiihrazeden,Avrupadevletleriniiskâteden,zemzeme-iKur’âniye’ninşifâhânesinden nebeân ederek, onların semlerine karşı tiryakları şişe değil, mâ-yı cârinehirlerle îlâ-yı kelimetullah eden ve onların kalelerini zîr u zeber eden, emsâligörülmemiş on dördüncü asra mahsus envar-ı Kur’âniye’den Risale-i Nur’la, cihanıncihât-ı sittesini ve semânın yüzünü aydınlatan ve yaralı olup ölmeyen ehl-i imanınyaralarınıtedaviveseksenyaşındaihtiyarlarınışâbb-iemredvegençlerinimâsumbirhâleHazretiEyyubvârîhayatbahşınavesileolanhâdim-iKur’ânî’ninveNurRisalelerini,değilHazretiŞeyh (kuddise sirruh) altıncı asırdan on dördüncü asırda görmesi, kütüb-ü sâbıkadaremzen ve Hazreti Kur’ân’da sarahaten göstermeleri, o kitab-ı mübarekin şe’nindendir,

diyebileceğim. İnşaallah, vazifenin makbuliyetine işarettir ki, vazifenin ehemmiyetinebinaenCenâb-ıHakonuçokzamanevvelgöstererek,meb’us-uâlem,güzide-ibenîâdemEfendimiz’den,Hulefâ-yıRâşidîn’den(radiyallâhuanhum),aktâb-ıevliyadanöylebirmânevîkuvvet teraküm etmiş oluyor ki, değil bu zamanın kör ve sağırları, dünyanın en azgınfiravunvenemrutlarıdaolsa,yinekorkacaklarıveağızaçamayacaklarıbedihîdir.DilerimCenâb-ı Hak’tan, envâr-ı Kur’âniye’nin 211 212 bayrağı altında toplanan ehl-iimanın ellerine yetişmesiyle, ilâ yevmilkıyâm o envârın tevessüüne ve neşrine hayatınıfedâedenveedecekerbabınınteksiriniihsanbuyursun,âmîn,âmîn,bihurmetiSeyyidi’l-mürselîn…

SevgiliÜstadım,yarımyaşımıntercümanolduğuşuarîzama,yarımnazarlabakıpaff-ıkusur buyurmanızı diler, el ve eteklerinizden öper, “Bize ve bütün âleme vesile-i hayatolanÜstadım, Cenâb-ı Hak sizden ebediyen razı olsun.” duasını gece ve gündüz niyazeylerim.

Mücrimtalebeniz

Ali

(Hulûsi’ninfıkrasıdır.)

Aziz,muhteremÜstadımEfendimHazretleri,

Emirlerinizeimtisâlen,uhrevîkardeşimizHüsrevBeytarafındanirsalbuyurulanşâyân-ıhayret ve câ-yı dikkat, “MühimBir İhbar-ıGaybî” ismini taşıyan çokkıymetli,manalı,ruhlu,sürûrlu,tesirli,lezzetli,hikmetli,nurluemrinizibuhaftaaldığımdandolayı,Cenâb-ıHak ve Feyyâz-ıMutlakHazretleri’ne hamd ve şükürler vemüşfikÜstadıma yüzümünkarasına, kalbimin yarasına bakmayarak, dergâh-ı ilâhîye kapanıp dualar eylerim. Vedefaatle,

213

dedim.

Gavs-ı Azam Şâh-ı Geylânî (kuddise sirruhu’l-âlî) Hazretlerinin eserlerindeki gaybî vemânevî ihbar, bu bîçâreyi öyle bir hâle getirdi ki, tariften âcizim. Ruhaniyetlerindekicelâletveazametkarşısındaavuçiçindesıkılanbirtophamurnehâlegirerse,bubîçâredeöyle oldum. Bir şey düşünemez, sersem, âdeta meyyit-i müteharrik bir hâle geldim.Günlerdenberizihnimvebütünhavâssım,hementamamenbuharikaeserlemeşgul.Buhâletteiken,istidadımınfevkindeşöylebirkaçbeyitkalbimevekalemimegeldi.Kaidesineuygun olarak düzeltemedim. Müşfik Üstadımın aflarına istinaden yazıyorum. Tashihi,Üstadımavehablullahayapışankardeşlerimebırakıyorum.

Hulûsibakgaybîihbarnameye,

GörÜstadımnelerizhareylemiş…

Kitab-ıSinan’danediptefe’ül,

Hakk’akikerametibrâzeylemiş…

“ÜmmîAlîm”le214(Hâşiye)“Sinan-ıÜmmî”de,

Hesâb-ıebcedlevarmutabakat…

Görünürbakılıncabutarikle,

Esmâ-yıÜstadlatammünasebet…

Hakkıylahâdimü’l-Kur’ân’dırÜstad,

İspatakâfidirbumuvafakat…

Hayret-bahşesraravakıftırbuzat,

İhvânaderizhaber-ibeşâret…

Sekizyüzseneevvelindengörmüş,

Hâdimü’l-FurkanBediüzzaman’ı…

Habib-iHudâhemdeGavs-ıÂzam,

Sultan-ıevliyaŞâh-ıGeylânî…

Büyükbirhüsn-üzaneyle,Üstadım

SeniKur’ânhâdimiederadd…

Kapansecde-işükre,de,Hulûsi:215

Buâcizkulunumuvaffakeyle,

Hizmet-iKur’ân’laşerefyâbeyle…

Hizbü’l-Kur’ân’danayırmatâebed,

Buâsikulunamerhameteyle…

ÜstadımSaidNursî’denolrâzı,216

EvliyasultânıAbdülkadir’in,

Himmetineksiltmebizdenİlâhî…

İhbarname-igaybınizhârının,

Gönülistediyazmaktarihini…

YüzbinhamdüşükretHakka,Hulûsi

SanaÜstaddırMollaSaidNursî…

Uhrevîkardeşiniz

Hulûsi

(KalemikerametliMesud’unehemmiyetlibirrüyasıdır.)

ÂlicenapvefaziletmendÜstad-ıMuhteremimEfendimHazretleri,

Tulûatolmadıkça,sizÜstadımamektupyazmayamuktedirolamıyorum.ÇünkübaşlıcaâmâlimNur’ların ikmaliolduğundanveyazdığımesnadabiranevvelbitirmekemeliyleseribirsuretteyazdığımiçin,oNur’lardanalmışolduğumfeyzietraflıcaanlatamayacağımiçin,mektuptastîrinecüretedemiyorum.

Hüsrev Efendinin nezdinizden müfarakatı günü, bendeniz ziyarete geliyordum.Bedre’nincivarındabirbirimizetesadüfettik.Geridönmekliğimizisöylediler.Sabırsızca,esbabınınnedenmünbaisolduğunusordum.Neticeyianlattılar.Birlikteköyeavdetettik.Çokmüteessiroldum.Meyusiyetimdenikigündışarıyaçıkamadım.Kalbiminteessürünüteskiniçin,Nur’larıyazmaklameşguloldum.

Avdetimizinikincigünününgecesi,saatonbuçuğakadaryazıyla iştigalettim.Sahuruyedikten sonra meyusâne ve mükedderâne yattım. Gördüm ki, zat-ı âlinizle birlikteMedine-i Münevvere’ye gitmişiz. Harem-i Şerif’in kapısından girince, makber-i saadetönümüzde görünüyordu. Makber-i saadetin içinde Peygamberimiz (sallallâhu teâlâ aleyhi vesellem) Bâbü’s-Selâm’a doğrumüteveccih idiler. Ben der’akap koşmak istedim. Birlikte,ben sizin bir adım arkanızda olarak vardık. İmamın namazdan fariğ olduğunda nasılyüzünücemaateçevirir,bizimgirdiğimiztarafadoğruZât-ıRisaletdönmüşler.Dizüstüneoturmuşlar ve biz de vardık. Zât-ı Âliniz hemen bir adım mesafeli olarak diz çöküpoturdunuz. Ben de sizin arkanızda diz çöküp oturdum. Siz Resûl-i Ekrem (aleyhissalâtüvesselâm) ileepeymüddetgörüştünüz.Dikkatliveçh-isaadetenazarettiğimde,alnıveçh-imübarekigüneşgibigayetparlakvesairaksâmıbuğdayrengi,re’yül-aynmüşahedeettim.Oesnâdamükâlemenizneyemüncerolduğunuanlayamadım.TefsiriniÜstad-ıEkremimehavaleediyorum.Yalnızkâsırfikrimle,senneoluyorsun,diyekalbimiteskinedebildim.Üstadım, şu zâlimlerin İslâmiyet’e karşı tecavüzlerini, kendimerciineve şeriat sahibineşikâyetetti.

Mesud

(VezirzâdeKüçükMustafa’nınfıkrasıdır.)

EysevgiliÜstadımız,eynurlarınmazharıvenâşiri,

Cenâb-ıHak,sizibumemleketegöndermiş,tâkidalâletegidenruhlar,seninneşrettiğinNur’larlakurtulsun.Cenâb-ıHakk’agecevegündüzsecde-işükranetsek,bunimetlerinşükrünüödeyemeyeceğiz.

EyÜstadım,benümmîyim.Sairkardeşlerimgibimâlûmatlıdeğilimki,Risale-iNur’akarşı hissiyatımı dilimle ifade edeyim. Fakat, inşaallah, sadakatte ve muhabbette veirtibat-ı ruhîde kardeşlerime yetişmeye çalışacağım. Uyanık âleminde ifade-i meramedemeyendilimebedel,uykuâleminderuhumundiliyle,mahiyetinianlamadığımvesizekarşımerbutiyetimedelâletedenbir-ikivak’ayıarzedeceğim:

Birincisi:Bundanbirbuçukseneevvel,ticaretiçin,ikigünlükmesafedeolanbirköyegitmiştim. O esnada dünyanın içyüzü bana göründü. Hem fâni, hem zindan hükmündeolduğundan, bir nefret geldi.Bana bu fâni dünyadan, bâki bir âleme yol gösterecek birÜstad,Cenâb-ıHak’tanistedim.Vededimki:“ÖylebirÜstadarastgelsem,sözveriyorumki,onatamhizmetkârolacağım.”

İşte, ben bu hâlde ve bu niyazda iken, o gece gayet şirin ve güzel, bilmediğim birşehirde gayet güzel, dünyada misli bulunmaz ziynetli bir at üstünde, siz Üstadımı onabinmiş, garptan şarka doğru beş-altımetre yüksekte, şehrin üstünde uçarken selâmınızadurduk, selâmınızı aldık. O esnada uyandım, şehadet getirdim. Şükrettim ki, istediğimÜstadıbulacağım.İkiaysonraziyaretinizegeldim.

İkincivakıa:Rüyada,birşehirdegayetkesretliaskerlervecephanegörüyorum.Bizde,güyaoaskerlerdeniz.Dedim:“YaRabbi,buaskerlerinkumandanıkimdir?”Niyazettiğimvakit, karşımızda yüksek bir saray zuhur etti.O sarayın içerisine girdim ki, kumandanıgöreyim.Baktımki,parlakbirçayakıyor.Oçayıtakipettim.Baktım,şubelereayrılıyor.Devam ettim. Tâ menbaına kadar gittim. O askerlerin kumandanı, o suların sahibinibuldum.Yani Üstadımızı, iki adamla başında namaz kılarken gördüm. Ben de o sudanabdest aldım, namaza dahil oldum. Kalbimin hareketiyle, dilimin şehadetiyle uyandım.Cenâb-ıHakk’aşükrettimkiÜstadımızıbizegösterdi.

Hizmetkârvetalebeniz

Mustafa

(HulûsiBey’infıkrasıdır.)

Bu hafta Otuz Birinci Mektub’un Yedinci Lem’asıyla Üçüncü Lem’asını, hazine-iMektubat’a ilâve vemuhibbân vemüştâkana tilâvet eylemekle, vesâtat-ı âliyenizle, birlütf-uazîm-iilâhîyedahamazharolduğumdandolayıKerîm,Rahîm,Bâkî-iZülcelâl’eyüzbinler hamd ve şükür eylemekte ve sevgili Üstadımı rızâ-yı Samedânîsine ve vazife-imeşkûre-i mâneviyesinde devamlı, nüfuzlu, şümullü muvaffakiyetlere mazharbuyurmasına,abîdânetazarruveniyazlardabulunmaktayım.Bubîçâreveisyankârdançok

dua beklediğinizi emir buyuruyorsunuz. Ben o dergâh-ı âliye ancak bir nevi i’câzınınizharınaFahru’l-âlemîn,Habîb-iRabbü’l-âlemîn,Seyyidü’l-mürselîn (sallallâhu teâlâ aleyhi vesellem)EfendimizHazretleri’ninenbüyükmucizesiolan,tâkıyâm-ısaatekadarhükmüvei’câzı bâki olacağına iman ettiğim Kur’ân’ın nurları delâletiyle ve Üstadımın mübarekisimlerini,vesile-ikabulolmaküzerekullanarakilticaedebiliyorum.Hiçmümkünmüdürki, bu eşiğe yüzümü sürerken, “Ya Rab, Üstadım Said Nursî Hazretleri’nden razı ol,dâreyndemuratlarınıhasılkıl!”diyeyalvarmayayım?Aslavekat’â!Bubirvazifeolmaklaberaber,kanaatçeİnşallah,vesile-iicabe-iduadır.

AzizÜstad,sadîkınızınzayıfruhu,bufânihayattaolduğugibi,bâkivesermedîhayattada inşaallah ulvî ruhunuzun cenâh-ı şefkatinden ayrılmayacaktır, ayrılamayacaktır veayıramayacaklardır.

Evet,gayr-ikabil-iinkârdırkibufânihayatındağdağalarıarasında,havâsveletâifherzaman müştakı bulundukları münevver ve muhteşem aynaya bakamıyorlar. Fakat omeşgaleden ferâgat edildiği anda, yine Nur bütün haşmetiyle arz-ı dîdar ediyor. Buzamanlarda hiç ayrılık hissetmiyorum. Hatta ihtilâf-ı mekânı da tesirsiz görüyorum.YedinciveÜçüncüLem’alarınburapostahanesinevürûdu,Ramazan’ınonbirinetesadüfediyor. Bir gün postada kalmasına karşılık tutulursa, her bir Lem’a, bu mübarek ayınbaşındanonunakadarbirer gün almışlar ve 217 olan aşr-ı ûlâ-yıRamazandamahall-imaksuda vâsıl olmuşlardır. Müftülük ilânına göre tam onuncu gündedir. Dördüncü veSekizinciLem’alarıdabumâh-ıgufrânınondördüncügünüaldım.Postabirgünevvelgeldiğinevebirgündepostadakalışınaveyabirincimakamasayılırsa,bunurlueserde,sanki Ramazan’ın her gününde bir Lem’a alarak, yerini bulmakla, hem bu adetlerinboşuna konulmadığına, hem de 218 olan aşr-ı sâni-yi Ramazanda yazıldığı mahalleyetişeceğinesarahatderecesindedelâletediyor.

Şusaatteşuââtınıgözümesokangüneşgibi,bukadarnurluvezâhirhakâiki,mahzâbirinâyet-iilâhîolarakbubîçâreyegösterilenbumübarekeserlerden,buNur’larınbihavlillâhgurupsuz tulûettiklerimahalle,UtaridveZühregibimaddetenvemânenyakınbulunanHizbü’l-Kur’ân’a dahi hâfız, sadık, halis ve salih kardeşlerimin daha çok esraranlayacaklarınaşüpheetmiyorum.

Madem ki, merkez-i feyze en uzak bulunan âciz bir kardeşlerinin mübarek eserlerhakkındaki duyguları, kendilerinin de lâyıklı, manalı çok değerli ihtisaslarını beyanavesileoluyor.İnşaallah,buhareketlerihizmet-iKur’ân’danmâdudolur.Âlîhuzurunuzdakardeşlerimlebirazkonuşmakistiyorum.

Kardeşlerim,bubîçâreninNur’larlaiştigaliüçdevreyeayrılmıştır.

Birincisi:Üstad Hazretleriyle ilk teşerrüf etmek saadetine nail olduğumdan itibarenintişaretmişolaneserleri,kendimiçinistinsahetmek.

İkincisi:YinemuhteremÜstadımınemirlerine imtisalen,Sözler’in,muhtelif tabaka-yı

nâsa tesirleri ve kabil-i cerh, lâzımü’t-tashih, mucib-i itiraz cihetleri olup olmadığıhakkında,kasıraklımlaanlayabildiğimkadarvekısagörüşümleseçebildiğimkadarınıarzeylemek ve bütün fırsatlardan istifadeyle, din kardeşlerime faydalı olmak, onlara da buNur’ları göstermek, dikkat-i nazarlarını celb etmek, kalbî ve bâtınî yaralarına merhemeylemekemeliyle,ihtiyarsızvemânevîbirtesiraltındaâsâr-ıNur’uaşklaokumak.

Üçüncüsü:YineazizvemüşfikÜstadımınemirlerinemutâvaatla,bildiğinizveçhileherbirisi bir türlü letâfet ve belâgat ve celâdette ve çok kolaylıkla akıllara hayret verecektarzdaintişaretmekteolannurluâsârhakkındakiihtisaslarımıarzeylemekvebizzatveyakardeşlerimnamına,bazıKur’ânîmüşkilâtvetereddüdatımakam-ıfeyzetakdimederek,butariklehemmüşkilinhalline,hemdesâililebirlikte,diğerkardeşlerindeistifadelerineâcizânehizmeteylemek.DenizdenkatremesabesindekibuKur’ânîhizmettendolayı,bubîçâreye bir kıymet atfetmeyiniz.Çünkümaalesef hiç liyakatım olmadığını ben çok iyibiliyorum. 219 âyet-i celîlesi ümit vermemiş olsa, isyanımın nihayetsizliğikarşısındaçıldırmakiştenbiledeğil.

Öyleyse, aziz kardeşlerim, bu zavallı kardeşinizehayır duabuyurmanızı bilhassa ricaediyorum.Kur’ânhesabına bakılırsa, o zamanbelki bazı güzellikler görünebilir.Buda,sevgiliÜstadımızınbuyurduklarıgibi,Kur’ân’ıngüzelliklerivemenba-ıkevserdengelenNur’ların latifliği bu hususu temin etmişlerdir. Hîn-i sabâvetimden beri, en ziyademenfûrum –felillâhilhamd– yalan söylemektir. Onun için hakikati ifade ettiğime eminolabilirsinizki,yukarıdaarzettiğimüçsafhadaihtiyarvetesadüfyoktur.Hâkimolan,birdest-i gaybî ve kader-i ilâhîdir. Bunu hissediyordum. Kader-i ilâhîyi izaha lüzum yok.Dest-igaybındaGavs-ıÂzamSultan-ıEvliyaBâzü’l-Eşheb,SeyyidAbdülkadir-iGeylânî(kuddisesirruhü’l-âlî)Hazretleriolduğunusondefaöğrenmişolduk.

FakatmuhteremÜstadımın âli aflarına istinaden şunu ilâve edeyim ki,Gavs-ıÂzamHazretleri’nin keramet-i gaybiyeleri, sarahaten Üstadımız Said Nursî Hazretleri’nigöstermektedir.Çocukluğundan beri harika tercüme-i hâli tetkik edilecek olursa görülürki,buzatınvücudusırfKur’ânveimanhesabınadır.Ondandırki,oharikahâlâtamazharolmuşbizbîçâreler,buşem’inpervanesioldukça,hizbü’l-Kur’ânnamınaHazretiGavs’ınhimmetveduasınavecedd-izîşânıPeygamberimiz (sallallâhu teâlâaleyhi ve sellem)EfendimizHazretleri’nin şefâatine, iltimasına ve nihayet Münzilü’l-Kur’ân’ın affına, himâyesinemazharolacağımızaşüpheedilmemeklâzımdır.

Allahü Zülcelâl Hazretleri cümlemizi muhafaza buyursun, âmîn. Dâreynde bâis-inecâtımızolanbuhizmetibilkülliyeterkedecekolursak,ozamanhelâkimizmuhakkaktır.Mademki elimizdema’fuv olduğumuza dair senedimiz yok.Bâis-i feyzimizÜstadımızHazretlerininbizlereşefkatindendolayı,keramet-igaybiyedenhaberverdiklerimüjdeler,yalnız şevkimizi ve şükrümüzü arttırmaya vesile olmalı. İsimlerinin sarahatenzikredildiğinibildirmekleberaber,gösterdikleri âli ferâgat, cümlemiz içinnazar-ı ibretlegörülmeliveciddentaklitolunmalıdır.

Yine emirlerindendir ki, bizler hizmetlemuvazzafız,mükellefiz. Netice ile değil. BuNurlu hizmette bizleri birleştiren Allahü Zülcelâlden niyazım, haşirde de livâ-yıMuhammedî(aleyhissalâtüvesselâm)altındahaşirvecemolmaklığımızdır.

220

Müsaadenizlesadedegeliyorum:

OtuzBirinciMektub’unYedinciLem’asınaesasolanüçâyet-i celîlenin tefsiriharikabirtarzdadır.BilhassaİkinciVecihleBirinciVechinikinciihbar-ıgaybîciheti,işitilmemişbirsurettedir.BuMektub’unÜçüncüLem’asıki,

221

âyetininmeâliniifadeeden 222cümleleriningösterdikleriikihakikattençokbüyük feyiz aldım. Gariptir ki bu mübarek eser, 223 âyet-i celîlesiylebaşlamakla,sankibufakiringördüğürüyayabirişaretyapıyorvediyorki:Seninrüyandagördüğünkamer,buâyettebahisbuyurulanrüyanınsahibi,İkiCihanınFahri(sallallâhuteâlâaleyhi ve sellem) Hazretlerinin bir parmak işaretiyle ve izn-i Hak’la inşikak etmiştir. Şemsonunhatırı için,OnDokuzuncuMektup’tabeyanbuyurulduğuüzere,birsaathareketsizgörünmüştür,gibimu’cizatınıhatırlatarak,“Eygafil, ittibâ-ısünnetet!”diyor.Burüyayınakleden mektubumda, Otuz Birinci Mektub’un Birinci ve İkinci Lem’alarıyla, YirmiDokuzuncu Mektubun Birinci Remzinin Birinci Makamından gelen feyiz neticesi,ihtiyarsızyaptığımtâbirinsonundayazmışolduğum 224âyet-icelîlesininbirnevii’câzlı tefsirini beyan buyurmakla, mektubuma gayet latîf ve çok muhteşem bir cevapverilmiş oluyor. Otuz Birinci Mektub’un Dördüncü Lem’asının Birinci Makamı“Minhâcü’s-Sünne”denmeyehakikatenlâyıktır.

Birincinükte:Resûl-iEkrem’in (aleyhissalâtüvesselâm)ümmetineşefkatininderecesinivebihakkın şefîu’l-müznibîn olduğunu göstermekle beraber, Süleyman Efendi merhumunMevlid-işerifindeki,

Tıflikenoldileridiümmetin,

Senkocaldın,terkedersinsünnetin

vecizesini hatırlatmakta ve ol Hazrete ümmet olanlara, sünnetlerine riayet lüzumunuehemmiyetledersvermektedir.

İkincinükte:Cenâb-ıPeygamber (sallallâhu teâlâ aleyhi ve sellem)EfendimizHazretleri’ninnesl-imübareklerinin, ilâ yevmilkıyâmHz.Hasan veHüseyin’den (radiyallâhu teâlâ anhumâ)gelecekleriniveistikbaldeçokmübarekzevâtındabumeyandazuhuredeceklerininazar-ınübüvvetlegördükleriiçin,buikihafîdinebütünonurluzâtlarhesabınaşefkatgöstermesiöylebirtariftirki,beşerindüşünmesiyleyazılmasınaimkânyoktur.

Üçüncü nükte: Nass-ı kat’î ile sabit225 ve hadis-i nebeviylemüberhen226 Âl-i Beyt’emuhabbete işaret etmekte, bu vazifeyi ifâya davet eylemektedir. Çünkü İslâmiyet bir

vücutsa,buvücudunbelkemiği,muhakkakÂl-iBeytvebaşıherzamanKitabullah’tır.

Dördüncünükte:Şîaları ilzamedecekkadarkuvvetli bir derstir.Bu şümullüderstengayeneolduğu,sonundamükemmelenicmaledilmiştir.

227emr-icelîlinetevfikan,bütünmüminlertevhideçağırılmıştır.

Keramet-i Gavsiye’nin işârâtını teyid eden remizleri defaatle okudum. Bu müjdelerhamdveşükrümüartırmıştır.ZenbilliAliEfendininhâleçokuygunolanfıkrasıhoşumagitti.Latîftefe’ülünüz 228kabîlindenolmuştur.

Evet, Kur’ânî bahçede her zaman başka renkte, başka letâfette, başka tesirde hakikîcennet çiçekleri açılıyor. Bu mezherenin bülbülünü ve onun gönülleri teshir edennağmesini dinleyen, meşk eden yoldaşlarına, dâreynde selâmet ve saadet vemuvaffakiyetlertemenniveniyazeylerim.

Şairinzamanamuvafıkbirbeyti:

Birmevsimbaharınageldikkiâlemin,

Bülbülhâmûş,havztehî,gülistandaharap

Bendederim:

Öylebirbid’alardevrindeyizkiİslâm’ın,

Birbülbülü,birgülistanıkalmışKur’ân’ın.

Keramet-i Gavsiye’yi henüz kimseye okuyamadım. İçinde bu bîçâreden bahsedilişi,okumak hususunu düşündürüyor.Mübarek Ramazan229(Hâşiye) bir an evvel bu isyankârlarınkadir-nâşinasların elinden yakayı kurtarmaya çalışır vaziyette, süratle elimizdengitmektedir. İmamÖmerEfendigeçen sene, “RamazanınHikmetleri” eserininRamazanayıgeçtiktensonragelişinden,benimgibimüteessirolmuştu.BuRamazanınbirinciCumahutbesinde, ben de hazır olduğum hâlde, yüzlerce cemaate, bu nurlu hikmetlerdenbirkaçını hemen aynen okudu. Bu anda bu fakirde husule gelen şükür hislerini tarifedemeyeceğim. 230

Hulûsi

(AhmedHüsrev’infıkrasıdır.)

SevgiliÜstadım,

Bu fakir talebenize teselli veren mektubunuzu aldım ve ba’de’t-takbil okudum.Ruhumdahasıl olanmânevî yaraların ıztıraplarıyla çokmüteellimolurdum.Her şeydenziyade hürmet ettiğiniz ve ehemmiyeti dolayısıyla pek fazla itina ettiğiniz şeâir-idiniyemize ve sizi severek, hâhişle, fîsebîlillâh emirlerinize itaat ederek size koşantalebelerinizesedçekmeksuretiyleyapılandenâeteruhumsabredemiyordu.Biranevvel

Hâlık’ına ulaşmak isteyen ruhumda, azîm bir galeyan hissediyordum.Diğer taraftan dasizden mâlûmat alamadığım için, ıztırapların altında fevkalhad eziliyordum. Zâlimlerinkahrıiçindergâh-ıilâhîyeilticaetmekletesellîbulmakisterken,iştebumektubunuz,kazave kadere razı olmak suretiyle tesellî ihsan ediyordu. Ben de 231 diyerek kahırtalebindebulunmayıbırakıyorum.

Ey sevgili ve müşfik Üstadım, her an duanıza muhtaç talebeniz, kendi hesabımadüşünürsem, ruhenbirparça istirahat ediyorum.FakatÜstadımvekardeşlerimhesabınadüşünürsem, ıztırabım, yeisim birden bine çıkıyor, ruhum feverân ediyor, yine Cenâb-ıHakhesabına,itaatetmekistemiyor.

Aziz Üstad, âlem-i İslâm’a indirilen o azîm darbeler, âlem-i İslâm hesabına sizinomuzlarınıza isabet ettiğini biliyorum. Böyle olmakla beraber, ulvî ruhunuz, âlihamiyetiniz, hadden efzûn sabrınız, daha pekçok ve pek güzel hasletleriniz üzerinde enbârizizlerigözükenşefkatiniz,zâlimlerhakkındadahayırduaetmekoluyor.

Talebeniz

AhmedHüsrev

(BabacanMehmedAli’ninfıkrasıdır.)

Cenâb-ı Vâcibü’l-vücûd ve Tekaddes Hazretleri’nin, Cibrîl-i Emîn vasıtasıyla,ÂhirzamanNebîsiPeygamberimiz (aleyhissalâtü vesselâm)Efendimiz’egönderilenvebugünekadarmuhafaza edilenKur’ân-ı Hakîm’i hakikatiyle ve hak sözlerle, Hakk’ın yaratmışolduğukullarınatercümanlıkedenveHakk’ınrızasıiçingecevegündüzduaeden,hakikîsaiddenbirmuhabbetnamealdımki,odaÜstadımEfendiminmektubudur.

CiddîvesamimîdostumuzvekardeşimizbulunanÂsımBey’evardığımdamüjdeledi.Beşdakikakadargörüştüm.Vegöndermişolduğunuzemanetlerialırkenöylesevindikkibülbülün gül dalında seher vaktinde aşkından, ağzından çıkarmış olduğu nağmeler gibiişittik.Onuniçinbirbirimizlenekonuştuğumuzubilemedik.Bildiğimşukadarki:Yalnızayrılırken,çokşükürCenâb-ıAllah’a,böyleenvâr-ıKur’âniye’yineşredenbirÜstadımızvarken,hiçbirvakitsaadetimizdenmahrumkalmayızdiyebildik.

Babacan

(ZekiZekâi’ninfıkrasıdır.)

AzizvesevgiliÜstadım,

Üçhaftayayakınbirzamanoluyorkisizemektupyazamadım.Herzamanolduğugibi,şu günlerde dairede vazifenin çokluğu dolayısıyla, pek kıymetli olan uhrevî vazifelerimgerikalıyorvebucihetle teessürümkâfigelmiyormuşgibi,buhafta içindeişittiğimpek

acı, elîm bir haber, bir sâika gibi beni beynimden vurdu. İşittim ki Üstadım yılanlarınhücumunamâruzkalmış.

Ah, Üstadım, vakit vakit tehacümlerine, taarruzlarına mâruz kaldığımız bu menhushainlerinzulmündennezamanâzadekalacağız?Bumülhidmütecavizler,haddinitecavüzetmeyebaşladılar.Artıktecavüzünbuderecesifazladır.Buitibarla,muazzambirbârika-yıhakikatinzuhuruyaklaştığı imanve itikadı,bizi teselli ediyor.Nezamanki, tahribatveistibdadhaddiniaştı,uçurumkendinigösteriyor.“Büyükfelâketler,güleryüzlüintibahlardoğurur.”derlerkipekmusîbbir söz.Herhangibirhükümetzulmüve istibdadıarttırdı;mazlummilletleristiklâlinikazanıyor.Şuasırdadinsizlikvetahribatfazlalaştı.İnşaallah,mazlumvemâsumehl-iimanınyüzügülecek.Parlakbirhakikatgüneşitulûedecek.

AzizÜstadım,nâkıskalemim,âcizlisânım,hissiyatımatercümanolamıyor.Herdindaşgibi, benim de kalbim aziz imanımın aşkıyla çarpıyor. Hamdolsun, damarlarımızdadolaşankan,binlersenelikehl-ihakveimandan,irsenintikaletmişbirmayadır.

SevgiliÜstadım,öyleanlargeliyorkihayatçokalçalıyor.Bizinsanlarodereceeğilmekmecburiyetinde kalıyoruz. Bu fikrimle, nefsim hesabına bir hisse-i gurur aramıyorum.Menhus ve mülevves ellerin temiz bileklerimizi sıkması, sabır taşını çatlatacak kadarmüellimbirhâldeğilmidir?Tahribatınenmüthişzamanındahastalananinsaniyetimânevîilâçlarla tedavi etmeye çalışırken, bize musallat olan hâinlere mukabele etmek, acabazavallıbirmilletinsürükleneceğiuçurumasedçekmekiçin,çekilecekmezahimvemeşâk,hayatın ind-i ilâhîdemakbuliyeti içinsabretmek,sondereceyekadar tahammületmek…bufikirfakirinhaylidüşüncesineticesibulabildiğibirhakikat.

Sevgili Üstadım, şu günleri, düşünceler ve elemler içerisinde geçiriyorum. Hâdiseyibirkaç ağızdan birbirini tutmayan rivayetler gibi, dallı budaklı olarak işittim.Bendenizehâdisenincereyanıhakkındalütfenbirhaberveriniz.İnsancünungetirecek!

Sevgili Hocam, siz herkes için, beşeriyet için, zararlı olan tahribat ve âfâtın önünüalmak için, gece gündüz çalışınız, kendinizi tehlikeye atın da, acı acı tahkirata mâruzkalın! Hayır, aziz Üstadım, hayır! Yüce dâhi, hayır! Sizin nasibiniz bu değil. Sizeverilecekmükâfatbuolamaz.Buhâletler,olsaolsaüç-beşdinsizinvebirtakımcehennemyolcularının çılgınlığıdır. Bu hâle sabretmek ve ehemmiyet vermemekle, pek yücemükâfatlaramazhariyetlerkesbediyorsunuz.Sizaslavekat’âmüteessirolmayın.Nekadarvahşiyânevezâlimâneolursadadönüparkanızabakmayın.Sizeaçılanmânevîâlemlerinkapılarınadoğruilerleyin.Yürüyün,yürüyün,tânâmütenâhiyürüyün.Gittiğinizyerlerde,uzaklaştığınızâlemlerdebizimgibiyaralı,âciz,zayıf,pür-kusur,kemterbîçâreleriçinde,müebbedbiristirahatvesaadetyatağınıhazırlayın.

Zekâi

(Zekâi’ninfıkrasıdır.)

Kalbimderinbir ihtiyaçve iştiyak içinde, şumübarekgünlerde,Üstadımınziyaretiniarzuediyor.Nasılkiyazgünlerininsıcakdemlerindebilumumnebatat,yağmura ihtiyaçhissederse,ZekâideÜstadımınnasihatlerinevetelkinlerineöylecemüştakvemuhtaçtır.

Üstadım, eyyâm-ımübarekepek çabukgelip geçti.Benimgibimânevî yaralılarındanmecruhbîçâreler,böylemübarekgünlerde,elbettekusurlarınınaffınıvemeşruemellerininhusulünü,Hallâk-ıÂlem’dentemenniveniyazetmişlerdir.Cenâb-ıAllah,mâh-ıgufrânınkudsiyetihürmetine,kusurlarımızıafvemağfireteylesin,âmîn…

Sevgili Üstadım, bu defa üç gün izinle Atabey’e gidip, ebeveynimi ve âhiretdostlarımızıziyaretettim.

Ah,Üstadım,bazenzâhirîhadisatinsanıçokdüşündürüyor.Gayr-iihtiyarî,ruhugaripve rikkatle karışık bir ıztıraba düşürüyor. Bu anlarda, hayatın kararsızlıklarındanmütevellityeis,bizimüteessirediyor.Şefkatvemerhametehasretçekiyoruz.

Üstadım, öyle zannediyorum ki âcizleri, hayatın ihtilâta mecbur eden ahvâlindenuzaklaşamadıkça, kalbim ârâmgâh-ı lezzetinde tam bir sükûnu bulamayacak. İnşaallah,duanızın himmetiyle, o anlara da selâmetle vâsıl olacağım. Bu hissiyatımı izah etmek,anlaşılmışbirruhiçinzaiddeğilmidir?

AzizÜstadım,emsal-ikesiresiyleÜstadımızın riyaseti altındamüşerrefolmaklığımızıdilediğimÎd-iFıtrınızı tebrikvesilesiyle, takdim-i ihtirâmâteyler,muhteremellerinizdenveayaklarınızdanöperim,sevgiliÜstadım.

Günahkârtalebeniz

Zekâi

(ÂhirethemşirelerimdenMüzeyyene’ninfıkrasıdır.)

SevgiliÜstadım,

İki aya yakın zamandan beri, gelen âhiret kardeşlerle selâmınızı alıyorsam da benimgibiâcizebutalebenin,sizinhervakitnurlunasihatlerinizidinlemeyeihtiyacıolduğundandolayı, haftaları bütün mahzuniyetle geçiriyorum. Evet, zaman oluyor ki gözlerimdendökülen yaşları, nurlu risaleleri okumakla teskin ediyorum. Zaman oluyor, kalbimmütemadiyen ağlıyor. Hele şu mübarek Ramazan, birkaç müfsidin kalbimize saldığıhançerinacısınıkalben,bütüngüniçiniçinağlamaklageçiriyoruz.

Nihayet,aldığımbirhaberüzerine,yineeskisigibiâhiretkardeşlerimizin, siziziyaretetmekten mahrum olmadıklarından memnun oldum. Yalnız mübarek ibadethanenin vebütünehl-iiştiyakınsizinduanızdanmahrumkaldığınaçokacıyorum.Hattımınnoksanlığıvezayıflığıdolayısıylarisaleleriyazamadığımdanbeniaffediniz.“Şuzamanlardadünyayısevmezolduğumuzhâlde,kurtulamadığımızaçokmüteessirim.Issızsahralar,susuzçöller,

kimsesiz yerler ruhumuzunmeskeni oluyor.Hayalenoralardadolaşıyoruz.Evet, bir şeyarıyoruz. Heyhât!.. Aradığımız gün hem çok uzak, hem çok yakın görülüyor. Daha nekadar bu hâl içerisinde çırpınacağız?” diye feryad eden kardeşlerimizin hissiyatına buâcize,bufakireiştirakediyorum.

Âcizetalebeniz

Müzeyyene

(AhmedHüsrev’infıkrasıdır.)

Senelerden beri zâlimlerin pençe-i zulmünde inleyen bu bîçâre müslümankardeşlerinizle geçirmekteolduğunuzbumübarekbayramınbelki dokuzuncusunuhücraköşelerinde,dostlarınızdanuzak,akrabavetaallûkatınızdanmahrumbirvaziyette,teâlîveterakkisi için çalıştığınız cemiyet-i İslâmiye arasından uzaklaştırıldığınız bir hâldegeçireceğinizi hatırladıkça yüreğim parçalanıyor, ruhum azîm bir elemle yanıyor,gözlerimden yaşlar dökülüyor.Kalbimden yükselip gelen bir ses, “Ağla, hem çok ağla!Belki rahmet-i ilâhiyeninnüzûlüve âlem-i İslâm’ın saadet ve selâmeti için ağlayanlarlaberaberağla.”diyor.

Bu anda kalb gözüm, bu hüzne iştirak ederek, Dicle ve Fırat ve Nil-iMübarek gibiâlem-igaybvâdilerindesularakıtarakağlıyor.

Ah, sevgili Üstadım, ehl-i gaflet gülerken, ehl-i ilhad nefsî müştehiyatları arkasındakoşarken, biz ne acı hayatlarla karşılaşıyoruz! Ah, sevgili Üstadım! Cenâb-ı Hak bizesaadet vermeyecek mi? Acaba bugün daha çok uzayacak mı? İhtiyarsız kendimesorduğumbusuâllereyinekendimcevapverirken, teennîvesabır tavsiyeediyorum.Vesırr-ı 232tebşiratıylamütesellioluyorum.

Ey kıymettar Üstadım, sizin hüznünüze, huzurunuzda olduğum hâlde iştirakimiistiyordum.Öylehissediyorumkiruhenhiçdeuzakdeğilim.Bazenkendimiunutuyorum.Güya kanatsız tayeran ediyor, koca çınar ağacının arasından girerek meclisinize dahiloluyorum.

SevgiliÜstadım,Hâlıkımdanebediyenrazıolmuşum.Odasizdenebediyenrazıolsun.Maalesefziyaretinizlemüşerrefolamıyorum.BunabedelBekirBey’letakdimettiğimvearzu edilen şekilde yazamadığım İ’câz-ı Kur’ân’ın sayfalarını açtıkça, hakîr talebenizinhersayfayamukabilellerinizdenöpmekteolduğumukabulbuyurmanızıistirhamla,sıhhatve selâmet ve muvaffakiyetiniz için dua ederek, el ve ayaklarınızdan öperim, efendimhazretleri.

233

Talebeniz

AhmedHüsrev

(SabriEfendininfıkrasıdır.)

Dün Eğirdir’e gittim. Hulûsi Bey’in ihlâslı ve sadakatli mektubunu getirdim. Nuranîkalb ve ruhtan cûş eden şu mektubun muhteviyat ve münderecatını bu fakir de tekrarederim.Kendihesabımatakdimediyorum.Omuhteremkardeşimebedelfakire,mademkiÜstad-ıMuhteremim,Sâni-iHulûsiisminivermiş.Ohâlisimzasahibininhalfindebufakirdegörünse,ifâdâtınaiştiraketse,irsiyet-imâneviyesidahaiyisâbitvezâhirolur,emel-iâcizanesiniesasgayevemaksatbildim,efendim.

Âciztalebeniz

Sabri

(Aydın’lıİsmail’infıkrasıdır.)

Sizin tatlı Sözlerinizi yazmaya başladım ve yazmaya doyamıyorum. Ve sizin tatlıSözleriniziyazmayabaşladığımanda,ruhumdabirferahlıkhissediyorum.Aynızamandasizihiçbirtürlüunutamıyorum.Vedaimasizinmektubunuzuyazmakistiyorum.

Talebeniz

İsmail

(Aydın’daDoktorŞevket’infıkrasıdır.)

Üstad-ıâzamımEfendim,

Nuranî ve çok kıymettar eserlerinizi okuduk, nurlu ve feyizli eserlerinizin tesiriyleparlayan kasvetli kalblerimizle, sizÜstadımıza ebediyenminnettar vemedyun-u şükranbulunduğumuz gibi, Risaleler’i bizlere okutturmaya ve yazdırmaya sebep olan, HâfızZühdü Efendi kardeşimizi de, daima hayırla yâd etmekten kendimizi alamıyoruz.Kendilerine fiyat takdir edilemeyecek derecede kıymete mâlik bulunan muhteremRisaleleriniziyazıpikmaletmemize,Cenâb-ıHakk’ınbizimuvaffakkılmasıiçin,Üstad-ıEkremimizinduavehimmetlerinemuhtaçbulunuyoruz.

Talebeniz

DoktorŞevket

(AhmedHüsrev’infıkrasıdır.)

SevgilimüşfikÜstadımEfendimHazretleri,

Arz-ıhürmetveiştiyaklaelveayaklarınızdanöperim.HulûsiBey’insuâllerineverilencevaplaraaitcihandeğerkıymetli,nurlu,feyizlisözleriniziikigünevvelaldım.Suâllerin

cevapları o kadar latîf idi ki ne okumaya doyabildim ve ne de idrâkim kadar olsunhakkıylakavrayabildim.

Muhyiddin-iArabîHazretleri’ninmakbûlîndenolduğuhâlde,hatasınınveherkitabındamühdî olamamasının esbabı, o kadar amîk bir şekilde ve o derece ince bir tarzda izahbuyuruluyor ki bu âli dersinizi sair kardeşlerimle beraber okudum. Dedim: “Azizkardeşlerim, bu âli dersten istifade ediyor, mühim bir şey anlıyorum; fakat zübdeedemiyorum,zihnimdetoparlayamıyorum.Siznedersiniz?”

Hâzırûn,dersimizinyüksekliğine işaretederek, İslâmiyet’inardıvearkasıkesilmeyenhücumlaramâruzkaldığıbirzamanda,bunurlueserlerekavuştuğumuzdandolayı,binlerteşekkürettik.Bilhassadoktoraverilensoncevaphâşiyesininletâfeti,yüzümüzdeâsârınıgöstermişti.

Birtaraftanhınzıretininhurmetiesbâbı,illeti,gayetgüzelbirsuretteizahedilmiş,diğertaraftan da âli müfekkirenizden parlayan nurlarla, hem de pek yakında dünyanınufuklarında İslâmiyet’in güneşinin parlayacağına işaret buyuruyorsunuz. Cenâb-ı Haksizdenhadsiz,hesapsızrazıolsun.

SevgiliÜstadım,âciztalebeniz,buacziylemânevîhimmetinizeilticaediyorum.VeöyleümitediyorumkiHallâk-ıKerîm’imbeniihtiyarımolmayarakistihdamettiğibuvâdide,duanızhimmetiyle,inşaallahbiridrakvebirkabiliyetihsanbuyuracaktır.

Hakirtalebeniz

AhmedHüsrev

(Said’inbirfıkrasıdır.)235 234

236

Aziz,sıddık,fedakârvevefâdârkardeşimKürtBekirBey,

Maatteessüf,bilmecburiyenâhoşvemâlâyânisayılacakbirbahissöyleyeceğim.Fakatbubahsim,hakikîhamiyet-perverTürkçülerekarşıdeğil,belkifrengîlikhesabınasahtekârbirsuretteTürkçülüğükendineperdeedenmütecavizlerekarşısöylüyorum.Şöyleki:

Mülhidmünafıklarınensonvealçakçavevicdansızcaaleyhimizdeistimalettikleribirsilâhışudurki,diyorlar:“SaidKürt’tür;birKürd’ünarkasındabukadarkoşmakhamiyet-imilliyeye yakışmaz.” Ben bu münafıkların vicdansızca desiselerine karşı değil, belkisafdillerintemizkalbleribunlarınsözleriylebulanmamakiçindiyorumki:

Evet,benbaşkamemlekettedünyayagelmişim.FakatCenâb-ıHakbenibumemleketinevlâdına hizmetkâr etmiş ki dokuz sene mütemadiyen bu memleketteki milletin ondandokuz kısmının saadetine kendi dilleriyle hizmet ettiğim, bu havalideki insanlara

mâlûmdur.

HembenbumemleketteHulûsi,Sabri,HâfızAli,Hüsrev,Refet,Âsım,MustafaÇavuş,Süleyman, Lütfü, Rüşdü, Mustafa, Zekâi, Abdullah gibi yirmi-otuz müslüman Türkgençleriniâdetayirmi-otuzbinmilletdaşlarıma tercihettiğimiveonlarıootuzbinadamyerinekabulettiğimi,budokuzsenedekiTürkçeâsârilevehizmetlegöstermişim.

Evet, ben bin gafil ve âmîKürd’ü, birTürk olanHulûsi’ye karşı tutmadığımı ve bincahilKürd’ü, birer Türk olanÂsım veRefet’emukabil göremediğimi ve bir genç olanHüsrev’i bin âmîKürt’le değişmediğimi ehl-i dikkat ve benim ahvâlimemuttali olanlartasdik ettikleri hâlde, frengîlik namına ve ilhad hesabına, Türkçülük perdesi altında,sahtekârbirmilliyet-perverliksuretindevehodfuruşlukcihetindebanatecavüzedenlerveTürkmilletinivemilliyetinizehirleyenmülhidlerbilsinlerkibenmillet-iİslâmiye’ninenmühimvemücahidvemuazzambirordusuolanTürkmilletinebinlerTürkkadarhizmetettiğimi binler Türk şahittirler. İşte bana Kürt diyen ve ittiham eden, zâhir hamiyet-perverlikgösterensahtekârlar,bumilletenegibihizmetettiklerinigöstersinler.

Bu firavuncukların enâniyetini kabartan mahviyetkârâne söz söylemek câizolmadığından,bilmecburiyeomütekebbirlerekarşıizzet-iilmiyeyimuhafazaetmekiçin,söylenmeyecek ve izharı münasip olmayan uhrevî hizmetlerimi Cenâb-ı Hakk’ın affınagüvenerekizharettim.

237

SaidNursî

(Zekâi’ninfıkrasıdır.)

AzizÜstadım,

Buelîmhâdisathususundasabırvetevekküldenbahsetmek,bilirimki,zaiddir.Esasenbizim gibi hayatın cüz’î ıztırabından ah ü enîn eden kemterlere, sabır ve tevekkül gibidefine-i saadet ve necâtın kıymetini siz öğrettiniz. Hamdolsun, günden güne bukelimelerinmefhumunudahaiyikavrıyoruzve takdiredebiliyoruz.İlkzamanlarda,yaniNur’lara çok uzak olduğumuz gaflet zamanları, hayatta, hâdisatta, her şeyde sabır vetevekkülbizlerezâhirenacıvekabil-ihazımdeğilgibigeliyordu,öylegörüyorduk.FakatbuhususatıbihakkıntelkinvetenvirbuyuranÜstadımızınirşadı,bizimnazarımızdasathîvezâhirîşeylerisilmektedir.Bufakirinvegünahkârınenziyademedar-ısürûruolanbirşey varsa, o da ancak akıl ve fikir ve bahr-imuhit-i kebirden bir katre nisbetinde kalbgözüylehakikînurlarıgörüpmuvakkatbiranvezamaniçinmütelezzizolmasıdır.

Sevgili Üstadım, hamd olsun, kardeşlerimiz fikren ve ruhen hâl-i terakkidedirler.İnşaallah,mânen ve nazar-ı ilâhîde de terakki ediyorlar.YirmiYedinciMektup gittikçecoşan berrak bir şelâle gibi çağlamaktadır. Yegâne arzum ve emelim, tarîk-i selâmet

saliklerininkesretiniveelimizdekimecmua-yıhakâikindahaçokkıymetlivetemizellerdedolaştığını görmektir. İnşaallah, zaman bu mukteza-yı hak ve hakikati icra edecektir.Âcizleri,buümitveintizarlahayırlıâkıbetiCenâb-ıHak’tantemenniediyor.Veşimdilikgayûr,sadık,müttakîağabeylerimvekardeşleriminmeziyetleriylevetemizkalbleriylevehüsn-üniyetleriyleiftiharediyorum.Nur’larla,projektörlerle,semavîyıldızlarlaezelîbiriman gibi mânevî toplarla mücehhez olan sefine-i mâneviyemizin şu zamanındalgalarından, kasırgalarından âzâde kalmasını Cenâb-ı Hallâk-ı Âlem’den yalvarırken,müteveccih olduğumuz, hilkat-i âlemlere bâis ve bâdî olan iki cihan serveri, âcizlerinsenediCenâb-ıPeygamber(aleyhissalâtüvesselâm)Efendimiz’inveetbâıezvacınınsefinemizinerkânveetbâıylamüttefikolduğuümitveimanınıbesliyorum.Âcizleriise,mânenheranzararveziyaniçindebirtaraftanıslah-ıhâledememiş,hasarauğrayanmukaddesbilgilerintashih ve takviyesine muhtaç, diğer taraftan nefsin hücumuna mâruz ve huzuzatınamüptelâ, öbür taraftan günahlarına mukabil olmayan cüz’î bir ubûdiyetin saadet-iebediyeyi bihakkın temine kâfi gelemeyeceğinden korkup kusurlarımın cezasınıntahayyülündenanbeanmüzmahilim.Bizlerkendiubûdiyetimizvebunâkıshizmetimizlebizedelil,birmürşidvebirşefîolmadıkçasaadet-iebediyeyevâsılolmaknekadaruzak!Heyhât,hayat-ıdünyeviyedümdüzdeğil.Hissiyat-ıbeşeriyetebeddülepekmüstaid.

Aziz Üstadım, madem ki bizi talebeliğinize ve kardeşliğinize, hatta kabule lâyıkolmayanvatandaşlarınızıvemecruhlarıhuzurunuzavearkadaşlığınızakabulbuyurdunuz.Vebizimyaralarımızadevâolacaksemavîeczahane-ikudsiyedenilâçlarıbizegösteriyorve istimal ediyorsunuz. Lütfen şu âciz talebelerinizin feryatlarına acıyarak bir an evvelbizi tedavi edin de yaralarımız kabuklansın, kurusun. Ondan sonra esas mühimvazifelerimiziifâetmeyebaşlayalım.Bizimyaralarımızadevâolacakiksirlervetiryaklarsizdemevcutikenşifâyıvedelâlet-iâliyelerinizât-ıfâzılânelerindenumarız.

Sefine-imâneviyenizinilânatmüvezziitalebeniz

Zekâi

(Galib’inFarisîfıkrası)

(Keramât-ıGavsiyemünasebetiyleyazmış.)

(ÂsımBey’infıkrasıdır.)

Otuz Birinci Mektub’un Dördüncü Lem’ası olan Minhâcü’s-Sünne, el-hak çokkıymettarveemsâlibulunmayanrisale-işerifedir.Takdirvetahsinebihakkınelyak,medihve senâya şâyeste olup, ne kadar medhedilse yine azdır. Her gören ve her okuyan vedinleyenmeftunoluyor.HattameşrepçeAlevîlik,Sünnîlik cihetindemüfrit olanlarbile,sonderecetakdiretmektedirler.Müfritmeşreplerinbirbirinekarşıadamlarıdahi,hiçitirazedemeyipmünakaşakapısıaçamıyorlar.

Asım

(AhmedHüsrev’infıkrasıdır.)

Muhyiddin-iArabîHazretleri’ninmeşrebini izahedipnoksaniyetinibeyanedennurlubeyanatınızdan çok istifade ettim. O meseleye ait evvelki dersinizden anlayamadığımcümleler ve karanlık noktalar, bu defa başka bir tarza çevrilerek karşıma çıktığınıhissettim. Ve güzel yüzlü hakikatlerini görmeye başladım. Elhak, çok tefeyyüz ettim.Kardeşim Refet Bey ile beraber okuduk. Üstadımıza minnettarâne teşekkürler ettik.Cenâb-ıHak,sizelâyıkolduğunuzecr-ikesîriihsanetsin,âmîn…

AhmedHüsrev

(BabacanMehmedAli’ninfıkrasıdır.)

Eybenimruh-ucanımÜstadımHazretleri,

Size karşı hakkıyla talebelik vazifesini ifâ edemiyorumveRisale-iNur’a tamhizmetedemiyorum. Çünkü Risale-i Nur’la tezahür eden kuvvet ve kudret, zekâvet, esrar veenvarı düşündükçe, tefekkür ettikçe kendimden geçip, bîhuş kalıyorum. Öyle yüksekyerlere çıkamıyorum. İnşaallah,Cenâb-ıHakk’ın izniyle, kullarına bahşetmiş olduğu enkıymettar cevahirden bin kat ziyade kıymetli bulunanKur’ân-ı Hakîm’in sırlarını izharedenrisalelerdengücümyettiğikadaristifadeyeçalışacağım.Gündüzderd-imaişetlevakitbulamadığımdan,geceninbirkısmınıoNur’larlaışıklandıracağım.

ONur’larıyazdıkçakalemimvekalbimgayetşirinveruhânîbirsevinçhissediyorum.Cenâb-ı Hakk’a nasıl hamd ve şükredeceğimi bilemiyorum. Bazen o Risale-i Nur’unenvârınakarşı ihtiyarımelimdengidiyor.Gafletligeçmişzamanımıdüşündükçemahzunvemükedderbulunuyorum.BuNur’larıbulduktansonraistikbalimigördükçekahkahaylagülüyorum,feraholuyorumvemüferraholuyorum.Onbeşsenedirböylebirhizmetiarzuediyordum.Dünyanınçoksafahat-ıhayatınıvezevkiyatınıgördüm.Buebedekarşıarzuyutatminveişbâetmiyordular.

İştetamoarzuyutatminveteminedecekgıdayıRisale-iNur’dabuldum,elhamdülillâh.Şimdiye kadar nefsim dünyanın zâhirî zevklerine kapılmış ve beni diğer bir âleminzindanlarınakadarsevketmeyikurmuşvebirderecemuvaffakolmuştuvebanabinmişti.Şimdi 238 olan Cenâb-ı Mevlâ ve Tekaddes Hazretleri’ne hadsiz hamd veşükrediyorumkiSaid ismindebirzâtınvasıtasıylaesrar-ıKur’âniye’yibenim imdadımayetiştirdi.Nefs-i emmarenin o beliyyesinden kurtuldum.Onbeş senedir, hakikate gidenyoluaramakiçinçokkapılarçaldım.Çoklarındadünyayaaitziynetlerigördüğümdengeriçekildim. Fakat –lillâhilhamd– tam bir kapı buldum. Cenâb-ı Hak beni o kapıya tamhizmetkâr yapıp sebat versin. Bu zulmetli asırda hakâik-i imaniyenin envarını neşredenRisale-iNur,nedereceparlakolduğuveherkesemenfaatlibulunduğuinkâredilmez.İnkâredilse,bilmemezliktenveanlamamazlıktandır.Anlayanasivrisineksazgelir,anlamayanadavulzurnaazgelir.Cenâb-ıHakgözlerimizinperdelerinikaldırsın,hakâikihakkıylabizegöstersin,âmîn…

BabacanMehmedAli

(BinbaşıAsımBey’infıkrasıdır.)

MuhteremÜstadımEfendim,

Herdefaolduğugibi,bukeredenâmüstehakolduğumhâldehakk-ıfakirânemdelütufve ibzal buyurulan iltifatât-ı bînihaye bu fakirimestediyor.Ne yapacağımı şaşırıyorum.Ancak Cenâb-ı Lemyezel Hazretleri’nin lütf u kerem ü ihsanına hamd ü şükr u senâ

ederek risale-i şerifelere sarılıyorum.Ve lezzet alıp, sizÜstadımı karşımda ve yanımdabulupmütehayyirvemütefekkirolarakbahr-isürûradalıpgidiyorum.Vebuhâlindevamvetezyîdinieltafveinâyet-isübhâniyedenniyazediyorum.Nasıletmeyeyim,yaHazret?Fakire bunca iltifattan başka, hele bu defaki lütufnâmelerinin başına, birçok tavsiftensonra“Hizmet-iKur’âniye’dekuvvetliarkadaşımvetarik-iHak’taveebedyolundaenîsyoldaşım”kelimat-ılatîfesi,bucihan-kıymetkelâmlarınız,benimgibifakir,hakir,muhtaçbirkardeşinizekarşıibzalvehimmetbuyurulması,sizinbüyüklüğünüzevedahadoğrusuGavs-ı Âzam Şeyh Geylânî (kuddise sirruhü’l-âlî) Hazretleri’nin teveccüh, dua, himaye vemuhafazası olduğunanasıl iman etmeyeyim?Nasıl ki budefaGavs-ıÂzam’ın ihbârât-ıgaybiyesi risale-i şerifesini gördüm, okudum, yazdım. Gavs-ı Âzam, âzam-ı aktâbolduğunu bilir ve kalben tasdik ederiz ve ziyade muhabbet etmekte iken, bu defa bukanaat, bu muhabbet tasdikimi kat-ender-kat ziyadeleştirdi ve takviye etti. Ve HazretiŞeyh’eimanvemuhabbetimihabl-imetinilebağladı.Nasılbağlanmayayım?Bukerametve ihbar-ı gaybiyesi ki hakikat fışkıran ve ruha hayat bahşeden sözleri söyleyen, haberverenöylebirsahib-imenba-ıkerâmâtvehakikatolanHazretiGavs-ıÂzam,Üstadımınüstadıdır.

İştebukeyfiyet,Üstadımaolanincizap,merbutiyetveteslimimibirkatdahatarsînettive yıkılmaz ve tahrip edilmez bir kale hükmünü aldırdı.Madem bu fakir, bumuhkemkaledeyim, hariçten ve hiç kimseden pervam yok. Ve haricin taarruz ve kıyamına damukabiltaarruzvehücumlarhisvekuvvetinieldeettim.Lütufveinâyet-iBâriile,Gavs-ıÂzam’ınteveccühveduasıylasizÜstadımakavuştum. 239

Bâri’TeâlâveTekaddesHazretleri’ndendilerimveniyazeylerimki,âhirömrümekadarbu yolda hatve-endâz olayım ve buyurulduğu gibi “sıddık, fedakâr, hakikî âhiretkardeşiniz ve hizmet-i Kur’âniye’de kuvvetli arkadaşınız ve tarik-i Hak’ta ve ebedyolundaenîsyoldaşınız”olmayabihakkınkesb-iistihkakveliyakatedeyim.240

Ya Üstad-ı Ekremim, size, yani Risale-i Nur’a hüsn-ü hat ve daha doğrusu tâzim,tekrim,hürmet,samimiyet,muhabbetveteslimiyetiminbindebirinitakdimedemiyorum.Âcizkalemimvelisanım,hissiyatveruhumuntercümanıolamıyor.

Ruhumun siz Üstadıma karşı incizap ve mahbubiyeti, yüzde beş şahsınıza karşı ise,doksanbeşineşr-ienvâr-ıhakikatvedellâllığındabulunduğunuzKur’ân-ıHakîmşerefinetâzimvetekrimdir.Öylekanaatveimanımvarki,sizinnurvehakikatfışkıranSözleriniz,Kur’ân-ı Hakîm’den muktebes tefsiridir. Takdir, tahsin, medih ve sitayiş etmeyen vemuhabbet vemerbutiyet beslemeyen insan değildir ve daha doğrusumerdud-u ilâhî vePeygamberîolanlardır.Cenâb-ıHâlık-ıLemyezelHazretleribugibileredetarik-iHakk’ınasîbedâreylesin,âmîn,bihurmetiSeyyidi’l-mürselîn…

Sevgili Üstadım, hemşirenizin hastalığının had devresi geçmiş; evvelce arzetmiştim.Yüzde yirmisi mevcuttur. Henüz yataktan kalkmadı. Kuvvet ve iktidarı yok. Namaz

kılabiliyorsa da vücudu titremekte ve arasıra arızayamâruz kalmaktadır. Lehü’l-hamdüve’l-minne,çokşükürCenâb-ıHakk’ınlütufvekereminevebugününe,mâzininsıkıntıveelemigeçti.Hâl-ihazırınaşükürveistikbaletevekküllemeşguldür.VesizÜstadımadualarediyor ve diyor ki: “Şu nur ve hakikat-iKur’âniye risale-i şerifeleri imdadıma yetişti.”HeleOtuzBirinciMektub’unİkinciLem’ası’ndakisabırvetahammülveşükürbahsineokadarbağlanmıştırki,mezkûrrisale-işerifeyievvelveâhirvebilhassahastalığısırasındamüteaddiden fakire okutmuş ve Cenâb-ı Hakk’a hamd ü senâ etmiş ve diğer ÜçüncüLem’ayıvesairrisale-işerifeleriokutupdinlemektevegözyaşlarıdökmektedir.241

Bunlar ve diğer risale-i şerifeler hakikat fışkıran, nurlar saçan bir feyizdir. Şu kadardiyebilirimkiehl-idalâletvebid’alarınenilerigidenlerivemülhidlerinenşenîlerinibileimanagetireceğinekanaatimvaryeterkiruhunanüfuzedebilsin.

Çok şükür, sevgili Üstadımızın sayesinde ve teveccüh ve duasıyla bu Nur’lardanmütenevvir ve mütena’im oluyoruz. Hele Gavs-ı Azam Şeyh Geylânî Hazretleri’ninkerâmâtve ihbârât-ıgaybiyesinihemşirenizokadar lezzetvemuhabbetledinliyorkiüçsene evvelisi hastalığa tutulduğu vakit, o hâlinde ve kısmen aklı başında olmadığızamanlarbahçedeağaçlarındallarını tutup,“YaAbdülkadir-iGeylânî,yaVeyselKarânî,meded!” diye bağırıp sallanıyordu. Bu defa kerâmât ve ihbârât-ı gaybiyesini mufassalsurettegörmeyevedinlemeyemuvaffakoldu.Burisale-işerife,fakiredeziyadesiyletesiretti, sürûr ve gözyaşlarını akıttı ve akıtmakta sa’y ü gayret etti. Muhabbet ve şevkimiartırdı. Şükrümü nasıl ifâ edeceğimi bilemiyorum.Hâlık-ı LemyezelHazretleri’ne karşıvazife-iubûdiyetimnoksan,ikicihanserveriSeyyidü’l-mürselînFahr-iÂlem(sallallâhuteâlâaleyhi ve sellem) Efendimiz’e karşı ümmetlik vazifesinde kusur ve noksanım ziyade vehizmet-iKur’âniye’yekarşıbihakkınsa’yügayretveçalışmaktakusurvenoksanımçokolmakla beraber, fakiri siz Üstadımla beraber bulundurup, hâdim-i Kur’ân kardeşlerlebirleştirip,hizmet-iKur’âniye’den–velevkibirbahr-iummandanbirkatreolsun–fakirehisse verilse, kendimimesûd ve bahtiyar addederim.Hamd ü senâ ve şükrüme hadd üpâyân göremem.Bütün okuduğumarkadaş ve kardeşlerin hepsi hep takdir ve tahsin vetasdikediyorlarvekanaat-ikâmiledebulunuyorlar.Hizmet-iKur’ân’aşevkvegayretleritezayüdediyorvebukafiledevebudairedekileregıptaediyorlar.Cenâb-ıHâlıkümmet-iMuhammed’in(aleyhissalâtü vesselâm)kalblerine ilhamversin, ruhlarınınurlandırsın,saadet-idâreynihsanbuyursun.

Kardeşiniz,fakirvemuhtaç

Asım

(VezirzâdeMustafa’nınfıkrasıdır.)

Üstadım,

Beşvakitnamazdansonra,hakk-ı fâzılânelerinizeduacıyımveduanızı ricaediyorum.MesleğinizeveneşrettiğinizRisale-iNur’akarşıhissiyatımı,dilimlebeyanedemiyorum.Benümmîyim,sairkardeşlerimgibiifade-imeramedemem.Fakat–felillâhilhamd–kalbveruhumRisale-iNur’untesirâtıylaintibahagelmişler.

Kalbiminintibahınırüyalarımlaanlıyorum.Zatenbugafletvezulmetzamanınınyakazaâlemini, ağır bir uyku âlemi; ve uyku âlemini ise, bir derece yakaza âlemi görüyorum.OnuniçinsizÜstadımakarşırüyalarımlasizearzediyorum.

İşte, bu rüyamın hülâsası şudur ki: Bir camide sizinle beraber bulunuyoruz.Avlusunda bazı talebe arkadaşlarımla temizlik yapıyoruz. Bir otomobil zuhur etti.Mescidin yakınında duruyor. İçindeResûl-i Ekrem (aleyhissalâtü vesselâm) bulunuyor. Sonrabir dere açıldı, fasıla verdi. Tâbirini sizÜstadıma havale ediyorum.Yalnız ben bundanhissediyorumkiResûl-iEkrem’in (aleyhissalâtü vesselâm) sünnet-i seniyyesini ihyâya çalışanveneşredenRisale-iNur,Resûl-iEkrem’in(aleyhissalâtüvesselâm)takdirvetahsininemazharolmuşkiimdâd-ıruhânîylecamimizolanbuvilâyetemânevîteşrifetti.Fakatehl-idalâlet,desiseleriyle sünnet-i seniyye hizmetkârlarını müşevveş ediyorlar. Üstadlarıylagörüşmemekiçinmânilerteşkilediyorlar.

İkinci rüyamın hülâsası şudur ki: Bir mezaristanın nihayetlerinde kesretliharmancılarınbuğdaysavurduğunuveilerideikikapılımuhkembirkalegibiyapılmışbirsaray içinde Hazreti Gavs-ı Geylânî oturmuş, gayet kalabalık insanlar varmış, gördüm.Ziyaretettim.TâbirinisizÜstadımahavaleedip,fakatbundanhissediyorumkimezaristangeçmiş zamandır. O harmanlardaki kesretli buğdayları savuran, bu zamandaki Risale-iNur’un naşirleri ve talebeleridir ki ruhların mânevî rızkını yetiştiriyorlar. Hakikattanelerinievhamvehayâlât samanlarından tasfiyeediyorlar.Bu talebelerinÜstadınınenmühimbirüstadıolanHazretiGavs-ıGeylânî,muhkemkalegibibirsaraydaoturduğunuve onlara üstadlık ettiğini ve o etrafındaki kalabalık da ve kendi fazla meşguliyeti,keramet-iGavsiyesîileizharettiğigibi,Risale-iNurtalebelerinekarşıhimmetveduasıylafazlameşgulolduğunufehmediyorum.

Ümmîtalebeniz

Mustafa

(HâfızAli’ninfıkrasıdır.)

MuhteremÜstadım,

Birinci, İkinci Sözler çok ellerde dolaştıkları için, okunmaz bir hâlde idiler. Kezâ,istinsahettim.Kalbimegeldiki,“AcabaşuİslâmveimanhüccetiolanSözler’debirsırr-ıtevâfuk var mı?” diye baktım, gördüm, 242 dedim. Anladım ki, risalelerdeumumiyetle bir kütle-i i’câz ve Şems-i Sermedî’nin sönmez bir ziya-yı hakikati

görünüyor.NasılkiKur’ân-ıHakîmbütündünyaya, insvecinnebinküsursenedenberinidâedip,düşmanlarınıiskâtvedostlarınımüferrahedip,hükmükıyâmetekadarbâkidir.ÖyledeKur’ân-ıHakîm’inhakikîmüfessiri olanRisale-iNurve eczaları, bu zulümatlıperdelerin altından kendilerini gösterip neşr-i envar ettikleri gibi, inşaallah, bir zamanolacak, zulümat perdelerini yırtarak, bütün dünyaya hitap edip, Kur’ân-ı Mu’cizü’l-Beyan’ınmucize-ibahiresiniisbatedecektir.Cenâb-ıHakilâyevmi’l-kıyâmneşr-ienvarahizmetedenhadimlerininteksiriniihsanbuyursun.

HâfızAli

(HâfızAli’ninfıkrasıdır.)

Üstad-ıÂlîşânımEfendimHazretleri,

OnbirnükteyihâviMirkatü’s-Sünne’yiistinsahamuvaffakoldum.Buziyadarlem’aşuzamandaşirkileimanınvekötüyleiyinintemyizvetefrikiiçinöylebircevher-mihenkkimemdûhugibigözlerhakikatinigörmekteveakılhakikatineermektehayranveâcizdirler.Zaten şu zamanın pek şiddetli zulümatını yırtacak, zıddının pek fevkinde bir nûr-ulâyezâlî, Cenâb-ı Hakk’ın rahmetinden ümit edilirdi. 243. O nur, bilfiil risale-iNur’da nebeân ettiği, her aklı başında olanlarca görülüyor. Değil böyle en büyük birhakikati izahve tefsiredenbir risale,hattabir ferdi ikaz içinyazılanbirmektubunbile,hermeşrebebakarbirgözü,herkeseyararbirsözübulunuyor.

EyazizÜstad,bizlernasılşükretmeyelim,nasılminnettarolmayalımkiCenâb-ıHak,şiddetli muhtaç olduğumuz dünyanın o koca güneşi gibi, Kur’ân güneşinin hakikî birmüfessirine bizleri kavuşturdu. Nasıl salât ü selâm olmasın ki ol Hazreti sipeh-sâlâr-ıenbiyâ olan Şâh-ı Levlâk’e ki bizlerin görmez gözlerimizi nuruyla şûledâr edip, tarîk-imüstakimesevkeyledi.Nasılduagûolmayalım,olHazretiDellâl-ıKur’ân’akiisyanımızabakıp, bizleri halka-yı irşadından hariç ve hâl-i aslîmizde bırakmadı ve inşaallah ikicihandadabırakmayacaktır.

Sevgili Üstad, her iki parçayı istinsah ederken kalbime geldi ki asıllarını taklitetmeyeyim.Zira,üzerlerindezâhirveezhâr-ıtevâfuku,cilve-ibedâyibaşkatarzdakendininasıl gösterecek dedim.Ve takdim-i âcizânem olan iki nüshadaki sanat-ı bedîa, akıl veistidad-ıbeşerdenpekuzakbir tarzda,güyatezgâhındaölçülerek,biçilerek,herharfibirvezn-ikasdî ilezuhurettiğinigösteriyor.Veşuzamanınakıldanuzakeblehlerinemânendiyorlar ki “Bizim hâlen üzerimizde tecellî eden cilve-i cemâli, aklınızla ölçemezsiniz.Yalnızgözlerinizvarsagörebilirsiniz.”

Evet,bahardazemininyüzündesanat-ırabbâniyeilehertaraftasündüs-misalçiçeklerinaçılmaları; cüz’î şuuruolankimse,birKadîr-iMutlakolanZât-ıZülcelâl’denbaşkasınaveremez.ÖylederisalelerumumiyetleKur’ânömrününasırlarsenelerindenondördüncüasır nevrûz-u sultânî misillü bir baharı taşıyorlar. Arı kadar aklı olan, bu baharda bu

çiçeklerdenistifadeetmezsenedenir?Vekocabaharıgörmeyenehl-ibasîretenedenir?..Vegörüpdekendinikıştazemherireatananedenir?..Heyhâtkendinezîşuûrveehl-izikirveehl-ibasiretsüsüverenlere!

Var ol, ey sevgili Üstad! Sen bu Kur’ânî elmaslarla, o koca baharın mübeşşirisin.“Cenâb-ı Hak, maksut ve muradınıza nâil buyursun, âmîn…” duasıyla dest ü dâmen-imuallâlarınıöperim,EfendimHazretleri.

Fakirtalebeniz

Ali

Sâlifü’z-zikreserlerhakkındabirarîzacıkdabufakirveâciztalebeniztakdim-ihuzur-ufâzılâneleriniyetindeisemdeesasenemelvegayelerimizbirolduğuiçin,HâfızAliEfendikardeşimin şu mektubunun meâlini tekrarla iktifa eylediğimi arz ve hâk-i pâ-yıekremîleriniöperim,efendim.

Pür-kusûrtalebeniz

Hulûsi-iSâni

(HulûsiBey’infıkrasıdır.)

AzizvemuhteremÜstadım,

Nur’ların intişarındaberkgibi bir sür’at lâzımgelirken cüz’î bir betâettenher zamanesefle bahsettiğim, mâlûm-u âlîleridir. Yakın vakitte bazı müştaklar daha söz dairesineiltihak ettiler. Kalbime gelen bir ihtarla keyfiyet-i intişarı düşündüm ve şu hakikatlerihissettim,hattakanioldum:

MübarekSözlerveMektuplartamamenolmasabilebumuhittedehemdeyazılmadanhayli intişar etmişler. Civar diğer vilâyet kazâlarında, bu âsârı görmek ve işitmekisteyenlerçokvarmış.Fesübhânallah,bukadarcüz’îvenâkıshizmettenbuderecefaydaelde edilmesi de gösteriyor ki bu Sözler ve Mektuplar hakikaten “Nur” isminintecellîleridirkisühuletleintişarediyorlar.Buhâlkarşısındahayretletefekkürdeiken, 244

ismini alan Birinci Söz, hatırıma getirildi. Ve şöyle düşünmeye başladım. Dünyayaarkasını çeviren Üstad, Hazreti Gavs’ın teşvikiyle belki delâletiyle Kur’ân’ın gayr-imekşufbirhazinesinden ilegiriyor,Kur’ânîtarlaya diyerekSözlertohumunuekiyor,Furkanîbahçeye diyereknurluMektuplarçekirdeğinidikiyor.Emr-i ilâhîye imtisâlenekilentohumvedikilençekirdeklerininkişafveintişarlarışüphesizharika-âsâolur.

Birinci Söz’deki temsilde seyahat eden mütevâzi zât, tamamen Üstadımızdır. Nebat,ağaç ve otların ipek gibi yumuşak kök, damarları nasıl tesiriyle, yer altında sert taşıtoprağı delip, geçiyorsa, aynen onun gibi, ile mevkî-i intişara vaz olunan Sözler de

harika bir tarzda arza yayılıyor. Ve en münevver ve mükemmel meyve olan beşerinmüminlerininkalblerinenüfuzediyorlar.Bubid’atlarınkesretivemuharriplerinbolluğudevrinde ilegarsolunanNurfidanınınyapraklarıolan,diğerSözlerveMektuplar’la,bukudsî fidanın dal ve budakları olan Hizbü’l-Kur’ân ve bu hizbin esası ve seyyidi olanmuhteremÜstaddabirhıfz-ıgaybîyemazharbulunuyorlar.

Şems-iRisalet’tengelenKur’ânîNur’larınevvelenÜstadaveburadandabizbîçârelere,bizlerden de diğer müştaklara, ilâ âhir… intikal etmekte olduğunu tasavvur ettim.“Elhamdülillâh!”dedim.Mühimbir rüyamdaarzettiğimvecihle,Sözlerinizinmüminlereintişarınaküçükcemaatinizinâyet-iilâhiileâhize,vasıtaolmuşlar. 245sırrınamazhariyetle mânevî galebeyi temin, merkezdeki mürşidlerine müteveccih ve murakıpküçükbirhalka-yıtevhiditeşkiledenlergibi,buküçükcemaatinizinherbiriarkasında,birnisbet-i mütezâyide-i muntazama ile artan, mahrut şeklinde zümre-i muvahhidîni görürgibi oldum; 246 dedim. Bu kudsî tasavvuru, kardeşlerimize aşağıdaki levha ile dahaziyade izaha çalışacağım. Bu nurlu tefekkür, bana büyük bir ümit bahşetti. MuallimCûdî’ninkasidesindekişumısraıdaderhatırettirdi.

Cemettikabâilveşuûbu

Birkıbleyebağladıkulûbu

Mevlâ’yamuhabbetimüsellem

Sallallâhualeyhivesellem.

İşte,ittibâ-ısünnete247(Hâşiye)pekbüyükehemmiyetverenmuhteremÜstadımızdabuasırda248 sırrınca, içlerine saçılan nifak tohumu yüzünden, her gün biraz daha tevhidi

bırakanları,birkıbleyebağlamakiçin,SözlerveMektubatnamındakinurlueserlerleehl-iimanı irşada çalışıyor. Küffara, hatta cin ve şeytanlara dahi, mebde-i nüzûlündeki gibi,nusûs-uKur’âniye’yiilanediyor.Mahfîi’câzıizharediyor.

Vahdetü’l-vücûda dair olan risaleyi mühim zâtlara okuduktan sonra, bir sevk-imâneviyle,ihtiyarsız,biryeredahagittim.Oradavahdetü’l-vücûdmeşrepsahibiâlimbirzâtı hazır buldum.249(Hâşiye) Vahdetü’l-vücûd hakkındaki mektubu okudum. Daha doğrusu,ihtiyarsız olarak okudum.Müstemî olan omühim âlim, bidayette cüz’î itiraz parmağınıuzatmak istedi. Sonuna kadar dinlemesini ihtar ettim. Tamamen okuduktan sonra, o zathayretinden Sözler’in büyüklüğünü ve “Bu zamanda böyle büyük kelâmı acaba kimyazabilir?”diyemerakıvesuâliüzerine,Kur’ân’ınfeyzinemazharolanÜstadımızıhaberverince,ozattamamıylaarz-ıteslimiyeteyledi.

İşte, ihtiyarım olmayarak bu acîb tesadüf ve teslimiyette kader-i ilâhînin bu cilvesi,dâvâmızasadıkbirburhanvetesadüfoyuncağıolmadığımızabüyükbirdelildir.

250

Hulûsi

(Bugelecekikifıkra,İkinciSabriolanHâfızAliEfendinindir.)

Bu defa istinsahına muvaffak olduğum Yirmi Dokuzuncu Sözü istinsahım esnasındaİkinci Esas’ın “Medarlar” namıyla, “biner mumluk elektrik lâmbaları” hizasınageldiğimde, şöylebir fikir kalbimegeldi.Kalemibırakarakdüşündümvedüşündüğümüaynenyazıyorum:

Üstadım,beka-yı ruhvehaşirhakkında,Cenâb-ıHak tarafındanbizeohakâikegidenyolugöstermiş.Gösterilenhakikatinyolundahevesât-ınefsâniyeyehoşgelmeyenşeylervardıki,bizeuzunvekaranlık…

İşte,şimdiserâsernurolanSözlerveoNurfabrikasınınelektrik lambalarıvekuvve-icâzibeleri, o yolu pek parlak gösterdiği gibi, pek yakından cezbedip hemen yakın veyakındandahayakınolduğunugöstermekleberaber,havfyerineemniyet,zakkumyerineaselbahşediyorlar.Vefevkalgayehikmetlerinibeyandaaczimiitirafla,lisanımındöndüğükadarderim:

251

Deryâ-yıNur’unbaşkumandanıolanÜstadımırazıolduğunamelüzerinesâbitverazıolacağıameliniteshilvemüyesserkıl,âmîn…

Ali

Serâser nur olanumumSözler’in hakikatini beyandaki âli, gâli, el yetişmezmakam-ımana-yımefhumunu,değilşimdizamanınzındıkları,tâeskiinatçıvebunlaramüşabehetiolanfiravunlar,nemrutlaranlasalardıimanederlerdi,dedimvesizeçokduaettim.

Ali

(HulûsiBey’infıkrası.)

Yirmi Beşinci Söz, i’câz-ı Kur’ân’ı çok parlak bir tarzda isbat eden, ehl-i Kur’ân’amesned,melcevemahzen-iesrar;vegürûh-uisyanvetuğyanveküfrânabütünlevâzımat-ıharbiyeyicâmi,mühlikbirsilâhhane;yıkılmaz,aşılmaz,geçilmezbirsur;burçvebarûsumuhkem,mahûfvemüthişbirkale-ipolatvebedendir.

Hakikat böyle olmakla beraber,Kur’ânî sûra dayananKur’ânî kaleye iltica eden çokacibveharikaKur’ânîesrarın tetkikinekoyulan,Kur’ân’ıkendilerinedelil-işefî, imam,refik, muhafız bilen hâdimü’l-Kur’ân namına esrar-ı Kur’ân’a inâyet-i Hak’la muttali,hakâik-iKur’ân’alütf-uHak’laâşina,rumuzat-ıKur’ân’aavn-iHak’lavakıf,müdakkik,muarrif, mübeşşir Üstadımdan şunu öğrenmek istiyor ve bunu kalben cidden çok arzuediyorum…

Hulûsi

253 252

254

AzizkardeşimMustafaEfendi,

Bazıemârelerlevebazızevâtınhüsn-üşehadetiylebanakanaatgelmiştirki,zatınızdahiMüezzinzâde Bekir Efendi gibi bana ciddî bir talebe ve samimî bir âhiret kardeşiolabilirsiniz.HemseninmerhumpederinHacıSaidEfendi, silsile-iduamdaçoktanberidahildir.

Bu defaki gayet kıymettar hediyen olan zemzem suyu ve Medine-i Münevverehurmasınamukabil,gayetkıymettarveehl-iimanmâbeynindenihayetderecedemuteberve ehl-i dalâlet başında sâikagibi tesir gösteren,OtuzBirinciSözolanmiraçve şakk-ıkameredairrisaleyivevahdaniyetvemarifetullahvemuhabbetullahadairveehl-itahkikmeyanındaemsalsizvepekmeşhurvenuranîüçmevkıflıolanOtuzİkinciSöz’ütakdimediyorum.Eğer zâtınız hattı güzel bir zatı bulup size, (kendinize) istinsah etsen çok iyiolur.Fakat tashihinedikkatedilsin.Bir ikidefa,kardeşimSeyyidŞefik’inmuavenetiylemukabele edilsin. Sonra Bekir Efendi alsın, kendine ve kayınpederine yazdırsın. Eğerzatınız öyle iyi bir kâtip bulamadın; aslı sana kalmak ve birkaç defa Bekir Efendi ileberaberokumakşartıylaBekirEfendiyeveyaMehmedEfendiveyaHâfızHidâyetEfendigibikıymetinitakdiredenvemünasipgördüğünzâtlaraver,kendilerineyazdırsınlar.

Haber almışım ki, Arabî olarak eski hurufla Matbaa-yı Evkaf’ta tab edilmek iznivarmış. Eğer Cenâb-ı Hakk’ın rahmetiyle, Türkçe olarak eski hurufa müsaade-i resmîolduğu dakikada ve Bekir Efendi şu iki risaleyi Seyyid Şefik’in taht-ı nezaretindetashihinegayetdikkatetmekşartıylaçabuk tabediniz.Tabmasrafınıdakesenizdensarfetmeye mecbur değilsiniz. Çünkü Haşir Sözü’ne seksen banknotu sarf ettik; üç yüzbanknotukazandık.Demekbunlarsatılmayacakmallardeğildir.Müslümanruhlarıbunlaragıdagibimuhtaçtırlar.Yalnızikiyüzeyakınabonelerbulunsa,birisitabedilsehemfiyatınıçıkarabilir, hem başka risalelerin de tab’ına medar olabilir. Halklardan sadaka kabuletmediğim gibi, kitaplarıma da sadakalarla tab’ını kabul etmem. Yalnız gayretinizi vehimmetinizi, Onuncu Söz gibi, yalnız yanlışsız ve güzelce tab’ına ve matbaadakitashihatına sarf ediniz. Ve birinci olarak tab ettirdiğiniz risalenin masârif-i tab’iyesi nekadarisebanabildiriniz.Benborçeder,paragönderirim.

Eğer tab’ına muvaffak oldunuz ise; zâtınız, pederiniz gibi çok sevdiğiniz Medine-iMünevvereveMekke-iMükerremeahâlisinebirmiktarnüshagönderseniz çok iyiolur.Belkieskihediyelerinizdendahahayırlıhediyehükmünegeçecektir,inşaallah.

255

SaidNursî

(HulûsiBey’ehitaptır.)257 256

258

Azizkardeşim,

Sizler sabah ve akşam duamda dahilsiniz. Siz dahi beni duanızda dahil ediniz. Şuâlemde müminin mümine karşı en büyük yardımı dua iledir. Eğer bir adam, dostundaneminisekigururagirmez;onuşükresevketmekiçin,tahdis-inimetnev’indenonaaitbirkısımihsânât-ırabbâniyeyibahsetsebeisyokturzannederim.

İşte,senigurursuzbildiğimiçinbusırrısanaaçıyorum.Şöyleki:

BenSözler’iyazarkenihtiyarsızolarakeksertemsilâtı,şuûnât-ıaskeriyenev’indezuhurediyordu.Benhayretediyordum,nedenböyleyazıyorum?Sebebinibulamıyordum.Sonrahatırıma geldi ki, belki istikbalde şu Sözler’i hakkıyla anlayacak, kabul edip hırz-ı cânedecek en mühim talebeleri askerîden yetişecek. Onun için böyle yazmaya mecburoluyorum,düşünüpokahramanaskerleribekliyordum.

İştemağrurolma, şükret; senoaskerlerdenbahtiyarbirisisinki, evvelyetiştin.YirmiDört adet Sözler’i meşâgil-i dünyeviye içinde yazmaklığın, benim bu hüsn-ü zannımıteyidetti.Fakatbâkikalançokmühimdirler.Hususani’câz-ıKur’ânveKaderSözleri…İnşallah,ötekilerisanayazdıran,bunlarıdahiyazdıracak.ŞimdiyekadaryazdığınSözleribirvakitgönder,güzelcetashihedipgöndereceğim.

MerhumMuallimCûdî’ninkasidesimübarektir.Cenâb-ıHako zatı şefâat-iKur’ân’amazhar etsin. Görmemiştim, görmesinden memnun oldum, Allah senden razı olsun.Yazdığınsalavât-ışerifeise,onunhususundabirşeyerastgelmedim.Fakatondakiletâfetvenuraniyetgösteriyorki,oonunhakkındazikredilensevabavefaziletelâyıktır.

İşittim ki Onuncu Söz’den sen kendi nüshanı pederinize göndermişsiniz. Ben onamukabil bir nüshayı kardeşime hediye ediyorum. O nüshada, fehmi teshil eder çokyerlerindeçizgiçekilmiş.OnuŞeyhMustafa,HakkıEfendi,HüseyinEfendi’yeverinizvedahasairbildiğinizegösteriniz,tâonlarnüshalarınıonungibiyapsınlar.

Kardeşim, şugurbet, esaret,yalnızlıkvahşetindeŞeyhMustafa,HakkıEfendi, senveHüseyinEfendigibinurludostlarlaünsiyetediptesellîbuluyorum.Cenâb-ıHakbenidesizidetarik-ihaktanşaşırtmasın,âmîn.

ŞeyhMustafaveHakkıveHüseyinveEdhemEfendilereselâmladuaederim.259

Âhiretkardeşiniz

SaidNursî

(HulûsiBey’ehitaptır.)261 260

262

Gayyûr,ciddî,hâlisvemuhlisâhiretkardeşim,

Evvelen:SizeOtuzİkinciSözünİkinciMevkıfınıgönderdim.263(Hâşiye)Dikkatleokuyunuzvegüzelceyazınız.Hatalarvarsadatashihediniz.Acelevehazinbirkalbleyazıldığıiçin,içindemüşevveşiyetbulunacaktır.

Sâniyen:Muvakkatbirfütur,birtembelliksizdeârızolduğunuyazıyorsunuz.Bahardakanın galeyânından gelen ve gecelerin kısalmasındaki uykusuzluğundan neş’et eden vemüstemilerin kalbleri işlere teveccüh etmelerinden tevellüd eden rehavet ve füturdanbaşka,meyanımızdakimünasebet-i ruhiyenin râbıtasıyla,musibetin eseri olarakbendekisarsıntınınsizein’ikâsıvesirayetetmesimümkündür.

Merhum Abdurrahman’ın vefatı zamanında, bilmediğim hâlde, o münasebet-i ruhiyecihetiyle fazla bir sarsıntıyı Ramazan-ı Şerif’te hissettim. Şimdi anladım ki şuurî veihtiyarîolmayançokin’ikâsâtvardır.

Fakat, kardeşim, sen şimdi iki vazifeyi görmekle mükellefsin: Biri, kardeşim HulûsiBey’invazifesini;biride,evlâd-ımâneviyemvebiraderzâdemvebirdehâ-yınuranîsahibiolmakpekmuhtemelolanAbdurrahman’ınvazifesidesize ilâveedildi.Obenimhakikîbirvârisimidi.Yazdıklarımıvemalımıkendimalıtelâkkiederdi,öyledesahipoluyordu.Sendebundansonrayazıvesözleri,seninhocanınyazısıdiyetutma;kendimalınveseninsözlerindirbil,öylesahipol.HakkıEfendiyesöyleki,odakardeşimAbdülmecidyerindekendinianlasınveonunvazifesiylemükellefolduğunubilsin.

Sâlisen:OtuzÜçüncüSöz’denbaşka sözyazılmak ihtiyacı kalmadı.Hem şer’an çokmübarekbuotuzüçadetten,bazıesbababinaengeçmeyeceğim.Hemdehakâik-iesasiye-iKur’âniye ve imaniyenin elzem ve lâzım olan kısımları hemen ekseriyet-i mutlakaitibarıylayazılmıştır.

Ümit ediyorum kiCenâb-ıHak kabul etse, tevfik verse, yazılanlar dalâlet bulutlarınıdağıtmaya kâfidirler.Her derdin devâsı içinde var demeyeceğim; fakatmühlik dertlerinağleb devâsı, yazılanlarda vardır. Siz onların mütâlaasını, kıymettar bir ibadet olantefekkür nev’inde telâkki ediniz. Ve onlardaki ilmi, envâr-ı imandan vemârifetullahtantasavvur ediniz ki usanç vermesin. Hem sizde ve müstemiînde iştiyak olduğu zamanokuyunuz.Bâkîselâmvedua.

Kardeşiniz

Said

Otuz Üçüncü’nün Birinci Makamı’na dair sen fikrini yazdın. Beğendiğinigösteriyorsun.HakkıEfendiyleMüftüEfendivesairihvanlarındanasılbulduklarınıanla,banayaz.Umumkardeşlerimeselâmveduaediyorumveonlarınduasınıistiyorum.

HulûsiBeykardeşim,oseninselefinemektubunuokuveonaacıveonaduaet…

(HulûsiBey’ehitabenyazılmışbirmektuptur.)265 264

266

Sevgilikardeşim,

Seni teşvik için değil, çünkü teşvikemuhtaç değilsin. Hemmedar-ı fahir olmak içindeğil; çünkü fahir ise ucub ve riyâya medardır. Belki sana medar-ı şükür olmak içindiyorumki:

SenveHakkıEfendibenimiçinyüzciddî talebehükmünegeçtiniz.Hattadiyebilirimki, kader-i ilâhî beni bu yerlere göndermesi, sizleri şu vazife-i kudsiyede uyandırmakiçinmiş. Şimdi şu zamanda iman-ı tahkikînin dersini vermekpek büyükbir fazilettir vekudsîbirvazifedir.İman-ıtahkikîyitaşıyanbirmümin,çokmüminlerebirnokta-yıistinadolur ki, şuursuz olarak avâm-ı müminîn, o iman-ı tahkikî sahibinin kuvvet-i imanınaistinadederekkuvve-imâneviyelerikırılmaz;dalâletlerekarşıdayanırlar.

İşteşöylebirderstebulunduğunuziçinCenâb-ıHakk’aşükretmelisiniz.BendeCenâb-ıHakk’a yüz binler şükür ediyorum ki, o kuvvetli omuzlarınız yüküm altına girdiği içinzayıfomuzumağırlıktankurtulupruhumrahatetti.İstirahatbulanruhumsizetakdirkârâneve minnettarâne bakıyor. Ve mesuliyetten kurtulan kalbim de muvaffakiyetinize duaediyor.Veicrâ-yıvazifeiçinçokdüşünmektenkurtulanaklımdasizitebrikediyor.Benşuvazife-i kudsiyede bilmeyerek istihdam olunurdum; siz bilerek hizmet ediyorsunuz,bahtiyarsınız.İnşaallah,niyet-ihâliseniz,benimmüşevveşniyetimidahitashihedecektir.Şimdibaşkabirkaçnoktayısizebeyanediyorum.

Evvelen: Yazdığım bazı şeylere dair fikrinizi soruyordum. Maksadım, “Gördüğümhakikat acaba hakikat midir?” diye sormuyorum. Belki, “Hakikate açılan yol, acabaumuma yol olabilir mi?” diye soruyorum. Çünkü umumun telâkkisini sizin kadarbilmiyorum.

Sâniyen:MisafirmüftüyeveŞeyhMustafa’ya,sizegönderilenmektubunbirersuretiniverdiğin için iyi ettiniz. Hatta bana da bir suret gönderiniz. Hem biraderzadem olan omüftünün oğluna deyiniz ki, benim tarafımdan âhiret kardeşim ve Kur’ân hizmetindearkadaşım ve meşreben celâlli olan pederine yazsın: Selâm, duamla beraber ondanistiyorum ki, beraber götürdüğü envâr-ı Kur’âniye’nin suhulet-i intişarları için irşad venasihatinde 267âyetindekilütf-uirşadıkendinerehberetsin…

Râbian: Sorduğun suâllere dair yanımda kitap bulunmadığı için, Hanefî ulemâsınınkavillerini ve ehâdîsin rivayetlerini şimdilik bilmiyorum. Fakat bence, böyle efdaliyetmeselesinde,kabul-üâmmeyi ihsâsedenâdet-icemaatmedar-ı tercihtir.Âdet-i İslâmiyenasılgelmiş,odahaefdaldir.

Birinci suâliniz:Eğer Kur’ân okunurken, namazın, tesbihatın tetimmesi ise, kıbleyekarşıduranlar,vaziyetlerinibozmamakevlâdır.Yalnızmüezzininönündekiadamarkasınıçevirsin, yahut çekilsin. EğerKur’ânmüstakil olarak okunursa, okuyana karşı teveccühetmek evlâdır. Hem cihât-ı sitte ile mukayyed olmayan ruh kulağıyla dinleyen adamkıbleyekarşıteveccühetse;vecismanîkulağıyladinleyenadam,okuyanakarşıteveccühetse,evlâdır.

İkinci suâliniz: Cemaatin iştiyakına ve okuyanın niyetine göre efdaliyet tahavvüleder.268(Hâşiye)

Üçüncüsuâliniz:Üçİhlâs,birFatiha,muhtasarbirhatimhükmündeolduğundanonavakittahditedilmez.Hervakittegayetmüstahsendir.

Dördüncü suâliniz: 269 kelâmını değil yalnız müezzin, her birmusallî her bir namazın selâmından sonra söylemesi Şâfiîce sünnettir. Hanefîce dahi,müezziniçinhernamazdasünnetolmasıgerektir.

Umumihvanlaraselâmvebayramlarınızıtebrikediyorum.

Âhiretkardeşiniz

SaidNursî

(HulûsiBey’eyazılanbirmektuptur.)271 270

272

Azizkardeşim,hamiyetliarkadaşım,gayretlitalebem,sevgilibiraderzadem,

Seningüzelmektubunbanaşifalıoldu.Benziyaderahatsızkenonuokudum,banabirsürûr verdi, o sürûr dahi o hastalığa bir hiffet verdi. Şu hastalığın sırrı, insanlardanistiğnâyadairsanayazdığımmektubunkerametidir.Çünküomektububirgüniki-üçzata,onların hediyelerinin adem-i kabulüne medar olmak için okudum. Aynı günde o zatınhanesinegittim.Azbiryemekgetirdi, arkadaşlarımınhatırları içinbirparçayedim.Hiçhatırıma gelmedi ki, o günde o hakikatli mektubu o yemek sahibine okudum, şimdimuhalefet ediyorum.Yemekten sonra hatırımageldi. Fakat “Hediye kabul edemiyorum,belki yemekyenilir.” tahmin ettim.Fakat 273 altına girdiğimden, öyle bir şiddetlitokat yedim ki, bu dört senede böyle hastalık görmemiştim. Fakat Cenâb-ı Hakk’aşükrettimki,bir-ikisenedirbazıemârelervehâdiselerlezannettiğimbirhakikat,butokatlagayetkat’iyetlegöründü.

ŞeyhMustafa’yabenimtarafımdangeçmişolsundeveşuhikâyeyionasöyle:

Eskide ikiciddîâhiretkardeşlerivarmış.Birihastadüşer;ötekisiziyaretinegitti.Duaeder, hasta iyi olmaz. “Öyleyse sen kalk, ben yatacağım” demiş. Hasta kalkmış, onunyerine hasta olarak yatmış. Her neyse… Demek Şeyh Mustafa ile kardeşliğimizciddîleşmiş ki, ben hastalığına dua ettim, kabul olmadı. Fakat birkaç gün devamımukadderolanhastalığınınbirparçasıbanaverildi.İnşaallahonabirparçahiffetgelmiştir.

Sözlerhakkındahüsn-üşehadetiniz,banabüyükbirtesellîverdi.Vazifeminbitmediğinedairburhanlarınızgayetkuvvetlidirler;lâkinbengayetkuvvetsizim.FakatCenâb-ıHakk’atevekküledip,oburhanlaraserfürûediyorum.

Cemaate Sözler’i okumak zamanında, sendeki hissiyât-ı âliye ve fazla inkişaf vefedakârânehamiyet-idiniyegaleyanınınsırrışudurki:

Velâyet-i kübrâ olan veraset-i nübüvvetteki makam-ı tebliğin envarı altına girdiğiniçindir. O vakit sen, dellâl-ı Kur’ân Said’in vekili, belkimânen aynı hükmüne geçtiğiniçindir.

Gurbet mektubuyla kamer ve zemin ve seyyarata dair mektubuma cevapverilmemesinin sebebi şu olmak gerektir ki: Gurbet Mektubu, bütün dünyayı unutmakhissiyleyazılmıştır.Sendünyayıunutmakdeğil,belkivazifeitibarıylaensathîmaddiyatlazihnin meşbû olduğu bir zamanda, herhalde o gurbetteki zevki bulamadın. Ve oMektub’untamderecesini,muvakkatenperdeçekilmişolanparlakzekâvetinkavrayamadıki,cevapyazamadı.

ÖtekiMektup,çokyüksekveçokgenişhakâikeişaretettiğivehadsizâlem-iulviyeninvenihayetsizâlem-imâneviyeninbirneviharitasınaişaretettiğiiçin,sâfî,meşgalesiz,arzîvearzlılardansıyrılıpyukarıyaçıkanbirakıllâzımdı.Hâlbuki,benimgayretlikardeşim,ovakitzemininharitasınıalacakbirvazifeylemeşgulolduğundandırki,oulvîvepekkeskinzekâvetin,oMektub’akarşısükûtuiltizametmeyemecburolmuş.

SaidNursî

274

275

Aziz, sıddık, vefâdar, hakikatli, fedakâr kardeşlerim Nuh Bey, Molla Abdülmecid,MollaHâmid,

Çok mübarek hediyenizi açtık, gördük ki, Van hediyesi değil, belki Medine-iMünevvere ve Ravza-yı Şerife’nin mübarek kerametli hediyesidir. Hem fiyatı, üstündeyazıldığı gibi yirmi beş lira değil, yirmi beş bin liradan fazla mânen kıymetlidir. Omübarek hediyeyi Medine-i Münevvere namına, bu havalideki Kur’ân-ı Hakîm’inhizmetinde hâlis hizmetkârlarına ve benim arkadaşlarıma tevzi’ etmek için, –aler-re’s-i

vel’ayn– kabul ettik. Fakat bumânevî hediyenin ehemmiyetli bir sırrı bulunduğu banaihtaredildi.YaniCenâb-ıHakk’ayüzbinşükürediyorumki,Kur’ân’avezât-ıRisaletehizmetimizinbiralâmet-imakbuliyetinev’indenolarak,biriltifat-ınebevîyihissettim.Osırrısizeaçmakmünasipgörüldü.Şöyleki:

Şimdi bumektubu yazan kâtiple kardeşiMesud beraber bir gün, üç aydan beri bahsigeçmediği Ahmed Ağa’nın bahsi geçti. Beraberimde kâtip Tevfik’le Mesud’a dedim:“BütünkitaplarıDiyarbakır’dakiAhmedAğa’yagöndereceğiz.TâyaŞâm-ıŞerîftarafına,yaVan’daki sıddıklara ulaştırsın.”Bu sözümüzvemeşverettendört saat sonra, aynenoAhmedAğahabersizçıktıgeldi.

Aynı günde siyah bir mürekkebimiz vardı. “Keşke güzel bir kırmızı mürekkebimizolsaydı.”dedik.Birazomürekkeptentaşüzerinedöktük;siyahvemoridi.Sonrayazmayabaşladık.Tamistediğimiztarzdakırmızıoldu.Buhâleyedi-sekizkişipekçokhayretettik.Buişidebirfâl-ihayraddettik.“Fesübhânallah,”dedik,“Bundabirsırvar.”Sonrabirdenbire hatırıma geldi: Şâm-ı Şerif’te eniştemMolla Said var; bir kısım kitapları AhmedAğayaveripgöndereceğim”dediktensonra,tambirsıddıkolanNuhBeyhatırımageldi.Evvel başka memleket niyetiyle, sonra İstanbul’daki kardeşlerin istemesiyle, siyahtalihimiz suretini değiştirip parlayacaktır, diye mana verdik. Sonra Mısır’a niyet edipyazdırdığımkitapları,enlâyıkVan’ıveensâdıkıNuh’ugördüm,onagöndereceğimdiye,AhmedAğagittiktensonra,onunarkasındanBurdur’akadargönderdim.

Sonrabuişteöylebirmuvaffakiyetveteshilâtgöründüki,şüphebırakmadıki,buradabirsırvar.Nazar-ıdikkaticelbetti.Dikkatettikkievvelkimektuptasizeyazdığımızgibi,İstanbul’daoturanbiradam,üçdefaburayamisafiretengelerek,onuneliyleNuhBey’inüçdefamektuptelgrafıelimegeçiyor.VeensevdiğimHulûsiBeyveMollaAbdülmecidveMollaHâmid veHocaAbdülmecidEfendilerin selâmları ve isimlerini birmektupta,yine oMehmedEfendi geçen sene bana o getirdi.Dedim: “Bu bir işaret-i inâyettir; butesadüfîdeğil.”

Sonra Nuh’un hediyesi, yirmi beş liralık kıymetinde bir teneke, bizim namımızageldiğini işittik. Arkadaşlarla beraber hesap ettik ki, biz burada hangi tarihte kitaphediyeleriniNuhiçinhazırlıyordukaynıtarihte,Nuh,habersizolarak,kırkgünmesafede,bize o nisbette vemana cihetiyle onun gibimübarek hediyeyi hazırlıyordu.Bu tevâfukkatiyen tesadüf değil. Hatta bir kısım dostlar dediler ki, bu Nuh Bey’in kerametidir.“AcabaNuhBey’inkerametivarmıki,biliyormuşgibimukabilinigönderiyor?”dediler.Dedim ki, “İhlâsın ve sadakatin dahi velâyet gibi kerameti var. Belki, bazen dahafevkindedir.”

Hediyenin vürudundan sonra, bir ay kadar kazamerkezinde bıraktık, almadık. SonraNuh’unmektubunualdıktansonragetirterekaçtık,hayrettekaldık.Tasavvurumuzunbütünbütün fevkinde çıktı. Bu teberrüke karşı istiğnâ değil, belki bir iltifat-ı Ravza-yı

Mutahhara olduğundan, ona karşı dilencilikle iftihar ediyorum. sırrınca,“Habîb’indiyarındangelenher şeymahbubdur.”Ve onun içinde bir, bilhassaRavza-yıMutahhara’nınlevha-yımüzeyyenevemünevveresivardı.Birkısımsanat-ıilâhiyeninbirneviküçükmüzehanesişeklinegetirdiğimhücreminduvarına,olevha-yımübarekeyidahitâlik ettim ve karşısında oturdum; derince, müştâkane temâşâya başladım. Birden, olevhadabana ihtaredergibikalbimegeldi:Bizler senin risalelerinmânidar işaretleriyiz.Fesübhânallah,dedim,buhediyeiçindesırlarvar.

Tetkikebaşladım.Baktımkigönderdiğimrisalelerkaçparçadır;herbirparçayamukabilbirnevihediyevar.Yirmibirparça,hemrisalelerdenhem teberrükten saydım.Buçeşitteberrükü,şimdiyekadarişitmemiştim.Hiçbirhacıböylebirzamanda,böylemerakedip,her neviden bir kısım alsın hem benim hesabıma Medine-i Münevvere’nin mübarekeşyasını bana ayırıp göndersin… Bu demek Nuh muh işi değil. Ravza-yı Mutahharasahibininbuteberrükiçindebiriltifatıvardır.

Mademkitaplarınparçalarıvehediyelerinnevileribirbirinetevâfukediyor.Öyleyseherbir nevi, bir nevi kitaba işareti var, münasebeti var. Şu gözümün önündeki levha ise,Mucizât-ı Ahmediye namında aslı beş parçadan ibaret On Dokuzuncu Mektub’amuvafakatmünasebetivar.ÇünküşulevhaoRavza-yıMutahhara’nınvehücre-isaadetinsuretini gösterdiği gibi,Mucizât-ıAhmediye risalesi dahi, asr-ı saadetinmânevî suretinialmıştır.Şubeşminare,obeşparçayaişaretediyor.ŞukubbeMiraçRisalesi’nebakıyor.

Öyleyse,sairnevilerindahi,risalelerinnevilerineişaretederdiye,dikkatettimkiyedinevihurmagönderilmiş.Birparçasıbüyükçe,otuzüçtanekadar.Fesübhânallah,dedim,yedi nevi göndermekte nemana var? Birden kalbime geldi ki: İman-ı billâha dair yedineviileaynıhakikatyazılmış,Van’agönderilmiş.Dikkatettim:Evet,mevzuvahdâniyet-iilâhiye olduğu hâlde, Yirminci Mektup’la sureti küçük, manası pek büyük zeyliyle veYirmiİkinciSözherbiribirerrisale,BirinciMakam,İkinciMakamıveOtuzİkinciSözÜçüncüMevkıfı ile evvelki ikimevkıf her biri birer risale hükmünde veOtuzÜçüncüMektup,OtuzÜçPencereileyedirisaledir.Odaaynenyedinevienvâr-ımârifetullahtanbir şems-i hakikatin ziyasındaki elvân-ı seb’agibi birmahiyetgösterdiğinden,Medine-iMünevvere’nin hediyesi içinde hakikat-i hurmadan yedi nevi Nuh Bey’in eline verilipburaya kadar gönderilmesi, o yedi nura tevâfukla bir makbuliyet işareti veriyor dedik,Allah’aşükrettik.

Hemonevidenbirisiotuzüçtaneolması,orisalelerinbirisiotuzüçpencereolmasıvehediye içindeki tesbih üç defa otuz üç olması, Otuz Üçüncü Söz’ün Otuz ÜçüncüMektubu’nda otuz üç penceresinemuvafakati, Nuh’u ihtiyarsız, sırf bir vasıta-yı zâhirîolarak bize gösterdi. Nuh’a değil, belki Ravza-yı Mutahhara’ya karşı minnettarâne,müteşekkirânebaktık.

Sonra,omübarekmâ-yızemzem,büyükçebirşişeveparlaknuranîbirsuretteiçinden

çıkması… Dedik ki: Madem o levha-yı mübarek Mucizât-ı Ahmediye’ye, o yedi nevihurma mârifetullaha ve resâil-i tevhide işaret var. Elbette bu mâ-yı zemzem dahi, âb-ıhayatınmâ-yızemzemesinikâinatadağıtanKur’ân-ıMübîn’inmenbâıvebirincimahall-inüzûlübi’r-izemzemecivarıolduğundanYirmiBeşinciSözolan i’câz-ıKur’ân’a işaretvardır.Vealâmet-imakbuliyetolaraktelâkkiediyoruz.

SaidNursî

(HulûsiBey’eyazılmıştır.)276

Suâl:İmamGazâlî’nin“Neş’e-iuhrâ,neş’e-iûlâyabütünbütünmuhaliftir.”demesininsebebi?

Elcevap: Hüccetü’l-İslâm İmamGazâlî’nin “Neş’e-i uhrâ, neş’e-i ûlâya bütün bütünmuhaliftir.” demesi, mahiyet ve cinsiyet itibarıyla değildir. Çünkü 277 ve

278 gibi çok âyetlerin sarahatine muhalif olur. Omuhalefet, keyfiyet ve suretitibarıyladır.Hemdeumur-uuhreviyeninmertebecefevkalâdeyüksekolmasına işarettir.HemdeGazâlî’ninhaşr-icismanîileberaberhaşr-iruhânînindahivukubulmasına,–bazıehl-ibâtınataklitvemümâşâtcihetiyle–birişaretidir.

Suâl:Sa’d-ıTeftazânîbirihayvanî,diğeriinsanîolmaküzereruhuikiyetaksimettiktensonra,“Mevtemâruzkalan,yalnızruh-uhayvanîdir.Ruh-uinsanîisemahlûkdeğildirveonunlaAllahbeynindenisbetvesebepyoktur.Cesetlekaimolmayıpmüstakill-ibizzattır”demesininsebebiveizahı?

Elcevap: Sa’d-ı Teftazânî’nin 279 demesi; 280 sırrıyla –beka-yı ruhbahsindebeyanedildiğigibi–ruhunmahiyeti,zîhayatbirkanun-uemir,zîşuûrbirayna-yıism-i Hayy, zîcevher bir cilve-i hayat-ı sermedî olduğundan mec’uldür. Bu cihetle,mahlûktur denilemez. Fakat Sa’d,Makâsıd veŞerhu’l-Makâsıd’da, bütün muhakkıkîn-iİslâm’ınicmâınaveâyâtveehâdîsinnusûsunamuvafıkolarak,“Okanun-uemir,vücud-uhâricîgiydirilmiş,sairmahlûkatgibimahlûkvehâdistir.”demiştir.Sa’d’ınezeliyet-iruhakâil olmadığına bütün âsârı şahittir. 281 demesi, hulûl gibi bâtıl bir mezhebinreddine işarettir. Hayvânâtın ruhları dahi bâkîdir; kıyâmette yalnız cesetleri fenâ bulur.Mevt ise fenâ değil, belki alâkanın kesilmesidir. 282 demesi, esbâb-ı zâhiriyenintavassutuveAzrail (aleyhisselâm)’ınkabz-ıervâhhususundakimünâcâtıbahsindedenildiğigibi,ruhundoğrudandoğruyaperdesiz,vasıtasızicadedilmesineişarettir. 283demesi,beka-yı ruh isbatında denildiği gibi, “Ceset ruha dayanır, ayakta kalır. Ruh ise bizâtihîkaimdir.Cesetharapolursadahaziyadeserbestolur,melekgibigöğeuçar.”demektirvebâtılbirmezhebinreddineişarettir.

(Hususîkısmı)

Haşre dair, Sûre-i Rûm’da 284 haşrin, ayrı ayrı çok kuvvetli burhanlarınımucizâne beyan eden o âyetlerin ilhamı ile, o âyetlere bir tefsir yazmak niyetindeolduğumvakitte,busuâllerinsorulması,latîfbirtevâfuktur.

285 fıkrasını dua ve münâcâtımda ilâve ettiğim dakikada hatırıma geldiniz. Bunevi duada dahi birinciliği kazandınız.Kalben, kalemen, bilfiil alâkadar olmak şartıyla,yirmidört saatteyüzdefa, tasavvurcabeşyüzdefa,mânevîkazançveduamdahissedarolmayamüstehakolmanızıarzuettiğimbirvakittebusuâlleriniz,benisizinhesabınızaçokmesrurettivebirbeşaretoldu.

SaidNursî

(HulûsiBey’ehitaptır.)286

287

Azizkardeşim,

Evvelâ:Mektubunbanatesiretti.Fakathakikatidüşündüm,oteessürgitti.İştehakikatşudurki:

Mâbeynimizdekimünasebetveuhuvvetinşaallahhâlisvelillâhiçinolduğundan,zamanvemekânlamukayyed olmaz.Bir şehir, bir vilâyet, birmemleket, belki küre-i arz, belkidünya, belki âlem-i vücut, iki hakikî dost için birmeclis hükmündedir. Böyle dostluk vekardeşliğin firakı yok, hep visaldir. Fâni, mecazî, dünyevî dostluklar sahipleri, firakıdüşünsün,bizene?

Mezhebimizde (mesleğimizde) firak yok. Sen nerede bulunsan, şu kardeşinleellerinizdekiSözlervasıtasıylasohbetedebilirsin.Bendeistediğimzaman,seniyanımdadergâh-ı ilâhîyeberaberelaçıpniyazetmeksuretindegörebilirim.Eğerkadersizibaşkabir yere gönderse, 288 hükmünce, kemâl-i rızayla teslim ol. Hem senin gibi,inşaallahkalbiselîm,aklımüstakîm,hakikî imandersiniverenzâtlarabaşkayerlerdahaziyade muhtaçtır. Orada (Eğirdir’de) lillâhilhamd imana çok hizmet ettin. Eğirdir’denziyadebaşkayerlerbelkidahamuhtaçtır.

Sâniyen:Sorduğunbirincisuâleseninkalbinitevkilediyorum.Nasılfetvaverirse,bendeöylerazıyım.Merâtib-idünya,nokta-yınazarımdapekehemmiyetsizolmaklaberaber,senin gibi mertebesini hizmet-i Kur’ân’a medar edenler için, minnet altına ve zilletegirmemek şartıyla hoş görüyorum. İkinci suâlin ise, peder ve validenin arzuları pekmühimdir.Kur’ân-ıHakîmbirâyet-ikerîmede,beştarzdaonlarakarşışefkatvehürmeteemreder.289Eğersuhuletlearzularıyerinegelmekkabilseyaparsınız.

Sâlisen:Aziz kardeşlerim, bahar ve yazınmeşgaleleri, hem gecelerin kısalması, hemşuhûr-uselâseningitmesiveekserkardeşleriminbirderecehissealmasıvedahasairbazı

esbabınbulunması,elbettebirdereceneşelikışdersinefüturverir.Fakatonlardangelenfütur size fütur vermesin. Çünkü o dersler, ulûm-u imaniyeden olduğu için, bir insanyalnız kendi nefsine dinlettirse yeter. Bâhusus, siz daima bir-iki hakikî kardeşi debulursunuz.

Hemo dersi dinleyenler yalnız insanlar değil.Cenâb-ıHakk’ın zîşuur çokmahlûkatıvardır ki, hakâik-i imaniyenin istimâından çok zevk alırlar. Sizin o kısımarkadaşınız vemüstemilerinizçoktur.

Hem mütefekkirâne o çeşit sohbet-i imaniye, zemin yüzünün bir mânevî ziyneti vemedar-ışerefiolduğunaişaretenbiridemiş:

Yani, semâvât zemine gıpta eder ki zeminde hâlisen lillâh sohbet ve zikir ve tefekküriçin, bir-iki adam, bir-iki nefes, yani bir-iki dakika beraber otururlar, kendi Sâni-iZülcelâl’ininçokgüzelâsâr-ırahmetiniveçokhikmetlivesüslüâsâr-ısanatınıbirbirinegöstererekSânilerinisevipsevdirirler,düşünüpdüşündürürler.

Hemdeilimikikısımdır:Birneviilimvarki,birdefabilinsevebir-ikidefadüşünülsekâfigelir.Diğerbirkısmı,ekmekgibi,sugibi,hervakitinsanonudüşünmeyemuhtaçolur.Bir defa anladım, yeter diyemez. İşte ulûm-u imaniye bu kısımdandır. Elinizdeki Sözlerekseriyetitibarıylainşaallahocümledendir.

Bütünkardeşlerimizebirerbirerselâmediyorum.Zannederimmufarakatihtimalinden,ikimizdenziyadeHakkıEfendikardeşimiz,dahaziyadesevapkazanmakemâresiolarak,daha ziyade müteessirdir. Fakat Cenâb-ı Hak hakkımızda çok emârelerle inâyet verahmetinigösterdiğinden,surîiftirakımızvukubulsa,bireser-iinâyetverahmetolduğunutelâkkietmeliyiz.

Râbian: Sizin gibi hakikate yetişmiş ve hakikatteki hakikî tesellî ve esaslı sevincibulmuşzâtlara,envâr-ıimaniyeninveesrar-ıKur’âniye’ninneşirlerinekarşıehl-idalâletinveşeytanlarındesâisletehacümündenneşetedenmüşkülâtvegamvekederekarşısabırvemetanetetvehüzünvemeraketmedemeyeihtiyaçhissetmem.

Hem her vakit beklediğim, ehl-i zındıkanın bana hücumu gayretli talebem, cesaretlibiraderzadem olan uhrevî kardeşimden başlaması muhtemel olmakla beraber, hıfz-ıKur’ânî hermüşkilâtagalipve lezzet-i hizmet-i imaniyeher kederi unutturur itikadındaolduğumdan,seniteşcîveteşvikelüzumgörmem.

Râkımü’l-hurûfHâfızHâlidsanaselâmeder,duanıister.290

Âhiretkardeşiniz

SaidNursî

(ÜçüncüMektubunbaşkısmı)291

292

Azizkardeşimvesevgiliarkadaşım,

Şimdiyüztabakalıkfıtrîbirsarayın,enyukarımenzilindebulunuyorum.Sendemânenburadahazırol.Birparçasohbetedipkonuşacağız.İştekardeşim,

Evvelâ: Evvelki mektubumda, bütün Sözler’e dair suâl etmiştim ki: İçlerinde cerhedilecek hakikatler var mı? Veyahut avâma izharı muzır şeyler bulunuyor mu? YoksayalnızOtuzİkinciSözünÜçüncüMaksadıiçindeğildi.

Sâniyen: Sana Nokta Risalesi’ni gönderiyorum. Acîptir ki, Eski Said’in kuvvet-iilmiyle,nazar-ıaklıylaanladığıvegördüğühakikatleri, seninkardeşinşuhud-ukalbiyle,nur-uvicdanlagördüğünetevâfukediyor.Yalnızbazıcihetlerdenoksankalmıştırki,YirmiDokuzuncuSöz’detekmiledilmiş.Hususanâhirdekiremizlinükteveoremizlinükteninsırrı beyanında, çok hakikatler Nokta’da yoktur, Yirmi Dokuzuncu Sözde vardır. FakatbirbirindençokuzakbuikiSaid’inaklı,kalbi,budereceittifakıaciptir.

Sâlisen:ŞeyhMustafa’ya selâmımı tebliğle beraber deki:YazdığınKaderSözübeniçokmemnun etti.Duayla kardeşlik hakkını edâ ettiğin gibi, bununyazmasıyla talebelikhukukunu dahi kaza ettin. Allah senden razı olsun. Yazdığını Abdülmecid’egönderiyorum.Oyüzlerceadamaokutturacak;herbirisindensevapsanagelecek.

Râbian:KardeşimizAbdülmecid’ebirmektuplabazıSözlerigönderiyorum.Sengayetemniyetlibirtarzdapostayaver.Adres:“Ergani-iOsmaniye’deesnaftanVanlıŞehabeddinEfendi vasıtasıyla Vanlı Abdülmecid Efendiye.” Bu adresi yeni hurufla mektuba veemaneteyazınız.293(Hâşiye)

294

295

Kardeşiniz

SaidNursî

(Mektubat’taOnSekizinciMektub’unbaşıveİkinciMesele-iMühimmedekisuâlinincevabınabirzeyildir.)297 296

298

Aziz,sıddık,muhliskardeşimHulûsiBey,

Suâllerinizedairbircevapyazmıştım.KardeşimizHüsrevbir izah istedi.Ozat ruhensizebenzediğiiçin,onunistizahınasendeiştirakettiğinitahayyülettim.Buzeyliyazdım,sizegönderdim.

Hem Keramet-i Gavsiye’nin birinci satırına dair bir parça gönderildi, onun âhirineyazarsınız.HemKeramet-iGavsiyeilemünasebettarbirnükte-iKur’âniye’yigönderdik.Meşrebimizemuhalifolanbuizhar-ıesrarabenisevkedenmânevîihtarlakardeşlerimizinsa’yeziyadeşevkvegayretegelmelerinebirvesileolmasıdır.

Hakikatenbirvakitfüturgeldi.Tevâfukçıktı,şevkitazelendirdi.Birzamanyinefüturbaşgösterdi.Keramet-iGavsiyeçıktı,gayretiçokziyadeleştirdi.Benbuhâlettenanladımki, izharından hizmetimize zararı yok; olsa olsa nefsime zarardır. Zaten nefsim hizmetefeda olmaya hazırdır. Başta muhterem pederiniz, Fethi Bey, Hoca Abdurrahman,Kemâleddin,ÖmerEfendiolarakrisalelerlealâkadarolanzâtlaraselâmveduaediyorumvedualarınıistiyorum.

299

Kardeşiniz

Said

(Hulûsi’ninikincisuâlinincevabınabirzeyildir.)

Suâl: Muhyiddin-i Arabî, vahdetü’l-vücûd meselesini en yüksek bir mertebe telâkkiettiğigibi,ehl-iaşkbirkısımevliyâ-yıazîmedahionaittibâetmişler.Bumeslekenyüksekmertebeolmadığını,hemhakikîolmadığını,belkibirderecedeehl-isekirveistiğrâkınveashâb-ışevkveaşkınmeşrebiolduğunudiyorsun.Öyleise,muhtasaransırr-ı verâset-i nübüvvetle ve Kur’ân’ın sarâhatiyle gösterilen Tevhîdin yüksekmertebesihangisidir?Göster.

Elcevap: Benim gibi hiç ender hiç, âciz bir bîçârenin kısa fikriyle bu yüksekmertebeleri muhâkeme etmek, yüz derece haddimin fevkindedir. Yalnız, Kur’ân-ıHakîm’infeyzindengelengayetmuhtasarbir-ikinükteyisöyleyeceğim;belkibumeseledefaydasıolacak.

Birincinükte:Vahdetü’l-vücûdunmeşrebinevesaplanmasınaçokesbabvar.Onlardanbir-ikisikısacabeyanedilecek.

Birinci sebep: Mertebe-i rubûbiyetin hallâkıyetini âzamî derecede zihinlerinesığıştıramadıklarından ve sırr-ı ehadiyet ile her şeyi bizzat kabza-yı rubûbiyetindetuttuğunu ve her şey kudret ve ihtiyar ve irâdesiyle vücud bulduğunu kalblerine tamyerleştiremediklerinden, “Her şey O’dur” veyahut “yoktur” veya “hayaldir” veya“tezâhüriyetidir”veya“cilveleridir”demeyekendilerinimecburbilmişler.

İkincisebep:Firâkı hiç istemeyen ve firaktan şiddetle kaçan ve ayrılıktan titreyen vebu’diyettencehennemgibikorkanvezevâldengayetderecenefretedenvevisâli,rûhuvecanı gibi seven ve kurbiyeti cennet gibi hadsiz bir iştiyakla arzulayan aşk sıfatı, herşeydekiakrebiyet-iilâhiyeninbircilvesineyapışmakla,firakvebu’diyetihiçesayıp,likâ

vevisâlidâimîzannederek 300diye,aşkınsekriyleveoşevk-ibekâvelikâvevisâlinmuktezâsıyla, gayet zevkli bir meşreb-i hâli vahdetü’l-vücûdda bulunduğunu tasavvurederek, müthiş firaklardan kurtulmak için, o vahdetü’l-vücûd meselesini melce’ ittihâzetmişler.

Demek birinci sebebinmenşei, aklın gayet geniş ve gayet yüksek olan bazı hakâik-iimaniyeyeyetişmediğindenveihâtaedemediğindenveaklınimannoktasındatamamıylainkişâf etmediğindendir. İkinci sebebin menşei, kalbin aşk noktasında fevkalâdeinkişâfındanvehârikulâdeinbisâtındanvegenişliğindenilerigelmiştir.

Ammasarâhat-iKur’âniyeileverâset-inübüvvetinevliyâ-yıazîmesiveehl-isahvolanasfiyânıngördüklerimertebe-iuzmâ-yı tevhid ise,hemçokyüksektir,hemrubûbiyetvehallâkıyet-i ilâhiyenin mertebe-i uzmâsını, hem bütün esmâ-yı ilâhiyenin hakikîolduklarını ifade ediyor. Ve esâsâtı muhâfaza edip, ahkâm-ı rubûbiyetin muvâzenesinibozmuyor.Çünküderlerki:

Cenâb-ıHakk’ınehadiyet-izâtiyesiylevemekândanmünezzehiyetiyleberaber,herşeybütünşuûnâtıyla,doğrudandoğruyailmiyleihâtaveteşhisedilmiş;veirâdesiyletercihvetahsisedilmiş;vekudretiyleisbatveîcâdedilmiştir.Bütünkâinatıbirtekmevcudgibiîcâdve tedbir ediyor. Bir çiçeği kolaylıkla halkettiği gibi, koca baharı dahi o suhûletlehalkeder.Birşeybirşeyemâniolmaz.Teveccühündetecezzîyoktur.Aynıanda,heryerde,kudretveilmiyletasarrufnoktasındabulunuyor.Tasarrufundatevzîveinkısamyoktur.OnAltıncıSözveOtuzİkinciSöz’ünİkinciMevkıfı’nınİkinciMaksadı’ndabusırtamamıylaizahveisbatedilmiştir.

kaidesiyle temsildeki kusura bakılmadığından, gayet kusurlu bir temsilsöyleyeceğimtâikimeşrebinbirderecefarkıanlaşılsın.

Mesela, hârika ve emsalsiz, gayet büyük ve gayet ziynetli, şark ve garba bir andauçacakveşimaldencenubaulaşankanatlarınıkapayıpaçacak,yüzbinlernakışlarlatezyinedilmişvekanadınınherbir tüyündegayetdâhiyânesanatlardercedilmişbir tavuskuşufarz ediyoruz. Şimdi seyirci iki adam var. Akıl ve kalb kanatlarıyla bu kuşun yüksekmertebelerinevehârikaziynetlerineuçmakistiyorlar.

Birisi,butavuskuşununvaziyetineveheykelinevehârikulâdeherbirtüyündekikudretnakışlarınabakarvegayetaşkveşevkilesever.Dakiktefekkürükısmenbırakırveaşkayapışır.Fakatgörürki,hergünosevimlinakışlar tahavvülve tebeddüleder.Sevdiğiveperestiş ettiği omahbuplar kaybolur, zeval buluyor. O adam kendine teselli vermek veaklına sığıştıramadığı vahdet-i hakikî ile rubûbiyet-i mutlaka ve ehadiyet-i zâtî ilehallâkıyet-i külliyeye mâlik bir nakkâşın bir nakş-ı sanatıdır demek lâzım gelirken, oitikadyerine,“Butavuskuşundakiruhokadarâlidirkionunsâniionuniçindedirveyaoolmuş. Hem o ruh, vücuduyla müttehid, vücudu ise sûret-i zâhiriye ile mümteziçolduğundan, o ruhun kemâli ve o vücudun yüksekliği, bu cilveleri böyle gösterir, her

dakikabaşkabirnakşıveayrıbirhüsnüizhâreder.Hakikîihtiyarilebiricaddeğil,belkibircilvedir,birtezâhürdür.”der.

Diğeradamderki:“Bumizanlıvenizamlı,gayetsanatkârânenakışlar,kat’îbirsurette,birirâdeveihtiyarvekasdvemeşîetiiktizâeder.İradesizbircilve,ihtiyarsızbirtezâhürolamaz.Evet,tavusunmahiyetigüzelveyüksektir;fakatonunmahiyetifâilolamazbelkimünfaildir; fâili ile hiçbir cihette ittihad edemez. Ruhu güzel ve âlidir, fakatmûcid vemutasarrıf değil, belki ancak mazhar ve medardır. Çünkü her bir tüyünde, bilbedâhe,nihayetsizbirhikmetlebirsanatvenihayetsizbirkudretlebirnakş-ızînetgörünüyor.Buiseiradesiz,ihtiyarsızolamaz.Bukemâl-ikudretiçindekemâl-ihikmetivekemâl-iihtiyariçindekemâl-irubûbiyetivemerhametigösterensanatlar,cilve-milveişideğil.Buyaldızlıdefteri yazankâtiponun içindeolamaz, onunla ittihad edemez.Belki, yalnızodefter, okâtibin yazı kaleminin ucuyla temâsı var. Öyle ise, o kâinat denilen misalî tavusunhârikulâdeziynetleri,otavusHâlikı’nınyaldızlıbirmektubudur.”

İşte şimdi o kâinat tavusuna bak, o mektubu oku, Kâtibine “Mâşallah, tebârekâllah,sübhânallah!”de.Mektubukâtipzannedenveyakâtibimektupiçindetahayyüledenveyamektubu hayal tevehhüm eden, elbette aşk perdesinde aklını saklamış, hakikatin hakikîsuretinigörmemiş.

Vahdetü’l-vücûdunmeşrebinesebebiyetverenaşkınenvaındanenmühimciheti,aşk-ıdünyadır.Mecâzîolanaşk-ıdünya,aşk-ıhakikîyeinkılâpettiğizaman,vahdetü’l-vücûdainkılâp eder. Nasıl ki insandan şahsî bir mahbûbu muhabbet-i mecâzî ile seven, sonrazevâl ve fenâsını kalbine yerleştiremeyen bir âşık,mahbubuna aşk-ı hakikî ile bir bekâkazandırmak için “MâbudveMahbub-uHakikî’ninbir ayna-yı cemâlidir.”diyekendiniteselli eder, bir hakikate yapışır.Öyle de koca dünyayı ve kâinatı hey’et-imecmuasıylamahbub ittihaz eden, sonra o muhabbet-i acîbe dâimî zevâl ve firak kamçılarıylamuhabbet-i hakikîye inkılâp ettiği vakit, o çok büyük mahbubunu zevâl ve firaktankurtarmakiçinvahdetü’l-vücûdmeşrebineilticaeder.Eğergayetyüksekvekuvvetliimansahibi ise,Muhyiddin-iArabî’ninemsâligibi zâtlarazevkli,nurânî,makbulbirmertebeolur.Yoksa,vartalara,maddiyatagirmek,esbaptaboğulmakihtimâlivar.Vahdetü’ş-şuhudise,ozararsızdır,ehl-isahvındayüksekbirmeşrebidir.

Kardeşiniz

SaidNursî301

302

YirmiİkinciMektub’unHâtimesi’ndekiBahseBirZeyildir303

Gıybetşuâyetinkat’îhükmüylenazar-ıKur’ân’dagayetmenfurveehl-igıybet,gayetfena ve alçaktırlar.Gıybetin en fena ve en şenîi ve en zâlimâne kısmı, kazf-imuhsanâtnev’idir.Yani,gözüylegörmüşdört şahidigösteremeyenbir insan,birerkekveyakadınhakkındazinâisnadetmek,enşenîbirgünah-ıkebâirveenzâlimânebircinayettir,hayat-ıiçtimâiye-iehl-iimanızehirlendirirbirhıyanettir,mesutbiraileninhayatınımahvedenbirgadirdir. Evet, Sûre-i Nur bu hakikati o kadar şiddetle göstermiş ki, vicdan sahibinititretiyorvetüyleriniürperttiriyor.

304

şiddetle ferman ediyor ve diyor ki: Gözüyle görmüş dört şahidi gösteremeyen,merdûdü’ş-şehadettir; ebedî şehadetlerini kabul etmeyiniz. Çünkü yalancıdırlar. Acababöyle kazfe cesaret eden hangi adam var ki gözüyle görmüş dört şahidi gösterebilir?Kur’ân-ıHakîm bu şartı koşturmakla, “Böyle şeylerde şakk-ı şefe etmeyiniz, bu kapıyıkapayınız demektir.” 305 tehdidiyle, öyleleri münafık gibi ehl-i imanın hayat-ıiçtimâiyeleriniböyleişâalarlaifsadediyorlar,ifadeediyor.Vebilhassaböylegıybetehl-inamus ve ehl-i haysiyet hakkında olsa ve bilhassa ehl-i ilim hakkında olsa ve bilhassaakıldanhariçbirtarzdaolsa…Mesela,namuslubirzat,kendigayetyakışıklı,hercihetlemükemmel ve ailesine kemâl-i itimadı olduğu hâlde, hiçbir cihetle ona mukabilgelemeyenveonunhizmetkârıhükmündeveonanisbetençirkincebir insanvedünyadaonların içtimâını hiçbir fıtrat ve vicdan kabul etmediği bir surette, o bîçâre ailesini osuretlegıybetetmek,bunevigıybetinenşenîidir.Böyleeşna’gıybetinsebebi,olsaolsa,insanın dest-i ihtiyarında olmayan bir muhabbet vasıtasıyla, yine kadınlarınkıskançlığından ve habbeyi kubbe görüp ve kendi iffetini göstermekle başkasını ithametmeknev’indenbunevişayialarmeydanalıyorlar.Buişâadantevbeetsinler;yoksakahr-ıilâhî gelmesi kaviyen memuldür. Öyle iftira edenler, böyle iftiraya maruz kalacakları,cezâ-yıamelleriolmakihtimalinidüşünsünler!

SaidNursî

YirmiAltıncıMektub’unİkinciMebhası’nınÂhiridir(Benimlegörüşenveyagörüşmekarzuedendostlarabirdüsturdurki,uzaktabulunanbir

kısımkardeşlereyazılmıştır.)

Benimlegörüşmekarzunuzuhissettim.Kardeşlerim,benimlegörüşmekikicihetleolur:Ya dünya cihetiyle, yani hayat-ı içtimaiye-i insaniye itibarıyladır. Şu cihetteki kapıyıkapamışım.Veyahayat-ıuhreviyevehayat-ımâneviyecihetiyledir.Odaikivecihledir.

Biri:Şahsıma haddimden fazla hüsn-ü zan edip şahsımdan, bir istifade-imaneviyeyiniyet etmektir. Şu veçhi de kabul etmem. Çünkü ben Kur’ân-ı Hakîm’in sırf birhizmetkârıyım, o mukaddes dükkânın bir dellâlıyım. Şahsî dükkânımdaki perişan,ehemmiyetsiz şeyleri satışa çıkarmayacağım ve çıkarmak istemiyorum.ÇünküKur’ân-ı

Hakîm’in kudsî elmaslarının kıymetlerine şüphe îras etmemek için, perişan ve şahsîdükkânımda bulunan kırık cam parçalarını satsam, hakikî sarraf olmayan müşteriler,dellâllıkvaktindeelimdegördüklerielmaslaradaşişenazarıylabakabilirler;zihinlerinebiriltibas,birşüphegelir.Onuniçin,şahsîdükkânımıkatiyenkapamışım.Banaomukaddesdükkânınhizmetkârlığıyeter.Müflisbirhizmetkârolsam,dahahoşumagidiyor.

İkincivecih şudurki:Kur’ânhesabıylavedellâllığıvehâdimliğinoktasındabenimlegörüşmektir. Şu vecihte gelenleri –ale’r-re’si ve’l-ayn– kabul ediyorum. Fakat bugörüşmek için şark ve garp mâni olmaz. Belki yerin üstü ve altı dahi birdir. Suretengörüşmeyeokadarlüzumyok.

Şumünasebetindevemânevîgörüşmenindeüçmeyvesivar:

Birincisi:Dellâllık ettiğimmukaddes dükkânınmücevheratını benden almaktır. İşte odükkândanşimdilikonikiküçükcevherlerisizegönderdim.

İkincimeyvesi: Beş farz namazını kılan ve yedi kebâiri terk eden zâtları, şumânevîmünasebet ve görüşmek neticesi olarak, âhiret kardeşliğine kabul ediyorum. Ben hersabah mânevî kazancım ne ise, o âhiret kardeşlerimin sayfa-yı a’mâline geçmek içinCenâb-ı Hakk’ın dergâhına niyaz edip hediye ediyorum. Onlar dahi beni mânevîhayratlarınavedualarınahissedaretmelidirler;tâhisselerinikazancımızdanalsınlar.

Üçüncümeyvesi:Onlarıyanımdayahakikatenveyahayalenhazıredipberaberdergâh-ıilâhîyeelaçıpduaederekveKur’ân’ınhizmetinedairelele,kalbkalbeveripgayetciddîbirsuretterapt-ıkalbetmektir.İşte,kardeşlerim,sizeşuüçmeyveşimdidenhâsıldır.

306

SaidNursî

183Bkz.:Talâksûresi,65/12;İsrâsûresi,17/44.

184Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

185Hemdünyayı terk etmek, hemnefis hesabına âhireti dahimaksud-u hakikî yapmamak, hemvücudunuunutmak,hemucbe,fahregirmemekiçinbuterkleridüşünmemek.

186KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

187Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

188Sayılamayacakvehesapedilemeyecekderecedefazla..

189“Bütünhamdler,övgülerâlemlerinRabbiAllah’adır.”(Fâtihasûresi,1/2)

190Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

191Doğrusöyledinvehakkıdilegetirdin.

192“Allah’ıAllaholuşunungerektirdiğişekildetanıyıptakdiretmediler.MuhakkakkiAllah,mutlakgüçlüdür,herişte

üstünvemutlakgaliptir.”(Hacsûresi,22/74)

193 “(İhtiyaç sahibi ve bakıcısı olmayan) görme özürlü içinmahzur yoktur.” (Nûr sûresi, 24/61).Ayrıca bkz.: Fetihsûresi,48/17.

194BütünşükürveşükranlarAllah’adır,minnetinhertürlüsüdesadeceO’nadır.

195İmannûrundanveRahmân’ınlutfettiğihidayetnimetindendolayıhamdolsunYüceRabbimize.

196Bütünhamdler,övgülerAllah’adır.

197“(Haydiöyleysedeyiniz):YalnızSanaibadeteder,yalnızsendenmedetumarız.”(Fâtihasûresi,1/5)

198 “ŞüphesizAllah Teâlâ, insanı Rahmân sûretinde yaratmıştır.” : Buhârî, isti’zân 1;Müslim, birr 115,cennet 28;AhmedİbniHanbel,el-Müsned2/244,251,315,323,434,463,519.

199“Yapmadığınız,yapmayacağınızşeylerinedensöylersiniz?”(Safsûresi,61/2)

200“Dupdurubirtevhidinancıüzerinde(İbrahimMilleti’nebağlılık).”(AhmedİbniHanbel,el-Müsned3/375,406;el-Beyhakî,es-Sünenü’l-kübrâ6/4; el-Beyhakî,Şuabü’l-îmân5/484).Aynıhususu ifadeedenâyetler içinbkz.:Bakarasûresi,2/135;Âl-iİmransûresi,3/95;Nisâsûresi,4/125;En’âmsûresi,6/161;Nahlsûresi,16/123)

201Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

202(Birişe)sebepolan,(onubizzat)yapangibidir.

203 (Hâşiye) Hiç kimseye söylemediğim, hatta düşünmesini de istemediğim,Kur’ânî hizmetimize zarar veren bir hâletisöyleyeceğim: Zatınız, bir zaman bize dost göründüğünüzden, senin oğlun talebe gibi yanıma geliyordu. Ciddîistifadeyeçalışıyordu.Değilbanasıkıntıvermek,belki ihtarâtımıciddî telâkkiediyordu.Vaktâkizatınızbanakarşırakibânebirvaziyetaldınız;oğlunuzdaovaziyetintesiriyleöylebirşeklegirdiki,enmutitalebeden,enmerhametsizbirdüşmanvaziyetinegeldi.Ozamandanberiçektiğimsıkıntılarınvehizmet-iKur’âniye’mizegelenzararlarınkısm-ıâzamı, oğlunuzun yüzünden ve senin o rakibâne vaziyetinden geldiğine şüphe kalmadı. Senin nüfuzun ve şerefinolmasaydı, oğlun böyle şeylere müdahale edemezdi. Her neyse… Sizi bütün bütün gücendirmemek için kısakesiyorum.KardeşimHakkıEfendinin hatırı için ben hakkımı helâl ederim. Fakat bizi istihdam eden ve hizmetinekabuledenKur’ân-ıHakîm’indarbesindenkorkmalı;belkiohelâletmez.

204“(O,birşeyiyaratmakisteyincesadece)‘ol!’der,odaoluverir.”(Bakarasûresi,2/117;Âl-iİmransûresi,3/47,59;En’âmsûresi,6/73;Nahlsûresi,16/40;Meryemsûresi,19/35;Yâsînsûresi,36/82;Mü’minsûresi,40/68).

205“O’nunvechi(Zâtı),hariçherşeyyokolacaktır.HükümO’nundurvehepinizO’nunhuzurunagötürüleceksiniz.”(Kasassûresi,28/88)

206“Sen’denbaşkailâhyoktur.Sen,hertürlükusurdan,eksiklikten,eşi-ortağıbulunmaktanmutlakmünezzehsin.Ben,gerçektenkendineyazıkedenlerdenoldum!”(Enbiyâsûresi,21/87)

207“Rabbim,budertbanaiyicedokundu(veSanagerektiğigibiibadetedemezhalegeldim).Sen,MerhametlilerinEnMerhametlisisin!”Enbiyâsûresi,21/83’tenalınmışbirduadır.

208“MuhakkakkiAllahsabredenlerlebareberdir.”(Bakarasûresi,2/153;Enfâlsûresi,8/46).

209(Birişe)sebepolan,(onubizzat)yapangibidir.

210(Hâşiye)Bu,Refet’inbirkeramet-iferasetidir.

211“Allah’tanbaşkailâhyoktur.”(Sâffâtsûresi,37/35;Muhammedsûresi,47/19)

212“MuhammedAllah’ınresûlüdür.”(Fetihsûresi,48/29)

213Allah’ım,Nebiyy-iÜmmîolanHabîbinMuhammed’in(aleyhissalâtüvesselâm)hürmetine,arzumuzuveüstadımızSaidNursî’ninmaksudunugerçekleştir.

214(Hâşiye)(ÜmmîeyAlîm)tarzındaokunduğunagöre.

215Allah’ım,SenbenimRabbimsin;beniseSeninbirkulunum.

216OSenden,SenOndanrâzıolduğunHabîbininhürmetine.

217“Evvelirahmet(olanRamazanayı)”İbniHuzeyme,es-Sahîh3/191;el-Beyhakî,Şuabü’l-îmân3/306;el-HârisİbniEbîÜsâme,Müsnedü’l-Hâris1/412;ed-Deylemî,el-Müsned1/38.

218“Ortasımağfiret(olanRamazanayı)”İbniHuzeyme,es-Sahîh3/191;el-Beyhakî,Şuabü’l-îmân3/306;el-HârisİbniEbîÜsâme,Müsnedü’l-Hâris1/412;ed-Deylemî,el-Müsned1/38.

219“Allah’ınrahmetindenümitkesmeyiniz.”(Zümersûresi,39/53)

220“EyRabbimiz!Buhizmetimizikabulbuyur!Herşeyihakkıylaişitenvebilenancaksensin.”(Bakarasûresi,2/127).

221“O’nunvechi(Zâtı),hariçherşeyyokolacaktır.HükümO’nundurvehepinizO’nunhuzurunagötürüleceksiniz.”(Kasassûresi,28/88)

222EyKendindenbaşkaherşeyinfânîolduğutekBâkî!

223“GerçekşukiAllah,Rasûlü’nüngördüğünütasdikederveonumutlakagerçekleştirecektir.”(Fetihsûresi,48/27)

224“O’nunVechi(Zâtıverızası)dışındaherşeyyokolupgitmeyemahkûmdur.”(Kasassûresi,28/88)

225Bkz.:Şûrâsûresi,42/23.

226Bkz.: “Size iki şey bırakıyorum.Onlara temessük etseniz, necat bulursunuz:BiriKitabullah, biriÂl-iBeyt’im.”(Tirmizî,menâkıb31;AhmedİbniHanbel,el-Müsned3/14,17,26,59,5/181)

227“Hepiniztoptan,Allah’ınipine(dinine)sımsıkısarılın,bölünüpayrılmayın.”(Âl-iİmransûresi,3/103)

228“Hitamımisktir,içildiğindesonumisgibikokar.”(Mutaffifînsûresi,83/26)

229(Hâşiye)GariptirkiHulûsi’ninbusözünübelkiyirmidefatekraretmişim.Süleymangibidostlarşahittirler.Demekbirhakikatvarkiikimiziböylesöyletmiş.

Said

230Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

231“İşittikveitaatettik…”(Bakarasûresi,2/285).

232“Hiçşüphesiz(sanabolvekesilmezhayır)verdik.”(Kevsersûresi,108/1)

233KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

234HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

235“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

236Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

237KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

238“VeO,herşeyüzerindemutlakgüçvekudretsahibidir.”(Mâidesûresi,5/120;Hûdsûresi,11/4;Rûmsûresi,30/50;Şûrâsûresi,42/9;Hadîdsûresi,57/2;Teğâbünsûresi,64/1;Mülksûresi,67/1)

239“Bu,Rabbiminbirlütfudur…”(Nemlsûresi,27/40)

240TevfikancakAllah’tandır.

241Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

242Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

243Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

244Allah’ınadıyla

245“Niceküçüktopluluklarvardırki,Allah’ınizniyleçokbüyüktopluluklaragalipgelmiştir!”(Bakarasûresi,2/249)

246Yegânebüyük,Allah’tır.

247(Hâşiye)Hulûsi’nintekerrüretmiş–*1 –birkerâmet-iihlâsiyesişudurki:Yeniyazılanvedahaonagönderilmeyenrisalelerinmevzuunu teşkil edenbir esasımektubundayazar.Âdeta istiyor.Çokdefaolduğugibi, şimdide, ittibâ-ısünnetedairMirkatü’s-Sünne’yesarihbirsurettebirhiss-ikablelvukuiletalepediyor.

Said*1Durumunfarkında,idrakindeolmaksızın…

248“Alimlerpeygamberlerinmirasçılarıdırlar.”Tirmizî,ilim19;EbûDâvûd,ilim1;İbniMâce,mukaddime17;AhmedİbniHanbel,el-Müsned5/196.

249(Hâşiye)Elaziz’liHacıŞevketHoca.

250“Allahgerçektenherşeyekadirdir.”(Bakarasûresi,2/20,109,148;Âl-iİmransûresi,3/165;Nahlsûresi,16/77;Nûrsûresi,24/45;Ankebûtsûresi,29/20;Fâtırsûresi,35/1)

251EyRabbim,ism-iâzamınınhakkıiçin,Kur’ân’ıHakîminhakkıiçin,Habîb-iEkremininhakkıiçin…

252HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

253“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

254Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

255KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

256HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

257“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

258Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

259KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

260HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

261“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

262 Risaletü’n-Nur’un eczâlarını yazmak için harcadığınız zaman dakikalarının âşireleri sayısınca, Allah’ın selâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

263(Hâşiye)BirinciMevkıf’ıiseRamazanhediyesidir.

264HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

265“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

266Risaletü’n-Nureczâlarındanokuduğunuzharfadedininebcedhesabısayısınca,Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

267“Onatatlı,yumuşakbirşekildehitapedin.”(Tâhâsûresi,20/44)

268(Hâşiye)İkincisuâl:SabahveakşamnamazlarındansonraSûre-iHaşr’insonunda*1 ’denbaşlamaksünnetiken*2’denbaşlanmasıefdaliyetiterkolurmu?*1“AllahO’durki…”(Haşirsûresi,59/22,23,24)

*2“(Cehennemliklerlecennetehli)elbettebirolmaz.”(Haşirsûresi,59/20)

269“Allah’ım,selâmSensin;selâmetdeancakSendendir.Çokyücesin,hayrınvebereketinsınırsızdıreyCelâlveİkrâmSahibi!”Müslim,mesâcid136;Tirmizî,salât108;EbûDâvûd,vitr25;Nesâî,sehv82;İbniMâce,ikâme32;Dârimî,salât88.

270HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

271“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

272Vücudunuzdaki zerrelerin ömür dakikalarınızla çarpımı sayısınca,Allah’ın selâmı, rahmeti ve bereketi üzerinizeolsun.

273“Hemdeyapmadıklarıveyapmayacaklarışeylerisöylerler.”(Şuarâsûresi,26/226)

274Öylebirzâtınadıylaki,“Yedikatgök,dünyaveonlarıniçindeolanherkesAllah’ıtakdisvetenziheder.HiçbirşeyyokturkiAllah’ıhamdiletenzihetmesin.”(İsrâsûresi,17/44).

275AyrılıkgünlerindekidakikalarınâşireleriadedinceAllah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

276HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

277“(Kışta)ölümününardından(baharda)yeryüzünüdiriltir.İştesizdeöldüktensonraböylediriltilip,kabirlerinizdençıkarılacaksınız.”(Rûmsûresi,30/19)

278 “O’dur ki, ilk baştan yaratır, sonra (dünyada yaratılışı sürekli iade eder ve âhirette her şeyi) yeni baştanyaratacaktır.”(Rûmsûresi,30/27)

279İnsanınruhumahlûkdeğildir.

280“Deki:‘Ruh,Rabbiminbiremri,emirâlemindenbirtecellisidir.’”(İsrâsûresi,17/85)

281OnunlaAllaharasındanisbetyoktur.

282Sebepdeyoktur.

283Bizâtihimüstakildir.

284“…O’nunvarlığınınvekudretinindelillerindir…”(Rûmsûresi,30/20,21,22,23,24,25)

285Hanımlarıveçocukları.

286Öylebirzâtınadıylaki,“Yedikatgök,dünyaveonlarıniçindeolanherkesAllah’ıtakdisvetenziheder.HiçbirşeyyokturkiAllah’ıhamdiletenzihetmesin.”(İsrâsûresi,17/44).

287 Ömür dakikalarınızın âşireleri sayısınca, Allah’ın selâmı, rahmeti ve bereketi üzerinize olsun. Cenâb-ı Hakhayatınızıselâmetveâfiyetiçindeidameettirsin.

288“Allah’ınkullarınısevkettiğiveonlariçinseçtiğiherşeydehayırvardır.”(Bkz.:el-Aclûnî,Keşfü’l-hafâ1/478)

289“Rabbinşöylebuyurdu:Allah’tanbaşkasınaibadetetmeyin.Anneyevebabayagüzelmuameleedin.Şayetonlardanher ikisi veya birisi yaşlanmış olarak senin yanında bulunursa sakın onlara hizmetten yüksünme, “öff!” bile deme,onlarıazarlama,onlaratatlıvegönülalıcısözlersöyle.Şefkatle,tevazuileonlarakolkanatgerveşöyleduaet:‘YâRabbî,onlarküçüklüğümdenasılbeni ihtimamlayetiştirdilerse,onamükâfatolaraksendeonlaramerhametbuyur!’Rabbiniziçinizdekiduygularıpekiyibilir.EğersiziyikimselerisenizşunubilinkiAllahkötülüklerden(özellikleannevebabasınayaptığıkötümuamelelerden)tövbeedenlerekarşı,günahlarıçokaffedicidir.”(İsrâsûresi,17/23-25).

290KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

291OZâtınadıylaki,semâvâtkendisiniyıldızların,güneşlerin,aylarınvegezegenlerinkelimeleriyletesbiheder.

292Allah’ınselâmı,rahmetivebereketi;semâlardakiyıldızlarsayısıncasizinvekardeşlerinizinüzerineolsun.

293(Hâşiye)Mektubunbundansonraki“Hâmisen”kısmı,Mektubat’taÜçüncüMektuptadır.

294“ÇünkübütüneşyaLâilâheillâHûdeyip,kâinatınazîmhalka-yızikrindeberaberzikrederekçalışıyorlar.Vakit-be-vakit,lisan-ıistidatile,Cenâb-ıHaktanhukuk-uhayatını‘YâHak’deyiphazine-irahmettenistiyorlar.Baştanbaşada,hayatamazhariyetlerilisanıyla‘YâHayy’isminizikrediyorlar.”

295KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

296HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

297“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

298Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

299KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

300Vücûd-uVâcib’enisbetenbaşkaşeylerevücûddenilmemeli..onlarvücûdunvanınalâyıkdeğillerdir..

301“Allah’ım!Bizehakkıhakolarakgösterveona ittiba etmeklebizi rızıklandır.” (et-Taberî,Câmiu’l-beyân 1/252;İbniTeymiyye,Minhâcü’s-sünne1/19)

302“SübhansınyaRab!Seninbizebildirdiğindenbaşkanebilebiliriz ki?Her şeyi hakkıyla bilen, her şeyi hikmetleyapansensin.”(Bakarasûresi,2/32)

303“Hiçsizdenbirinizölmüşkardeşinincesedinidişlemektenhoşlanırmı?”(Hucurâtsûresi,49/12).

304 “Onu duyduğunuzda, ‘Böyle bir şeyi ağzımıza almak bize yakışmaz. AmanAllah’ım, bu çok büyük bir iftira!’diyerekkestiripatmanızgerekmiyormuydu?”(Nûrsûresi,24/16)

305“İmanedenlerarasındaçirkinşeylerinyayılmasınıarzuedenleregelince…”(Nûrsûresi,24/19)

306KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

Mesâil-iMüteferrika

BirinciMeseleSuâl: Salavâtın bu kadar kesretle hikmeti ve salâtla beraber selâmı zikretmenin sırrınedir?

Elcevap: Resûl-i Ekrem’e (aleyhissalâtü vesselâm) salavât getirmek, tek başıyla bir tarik-ihakikattir. Resûl-i Ekrem (aleyhissalâtü vesselâm) nihayet derecede rahmete mazhar olduğuhâlde, nihayetsiz salavâta ihtiyaç göstermiştir. Çünkü Resûl-i Ekrem (aleyhissalâtü vesselâm)bütün ümmetin dertleriyle alâkadar ve saadetleriyle nasibedardır. Nihayetsiz istikbalde,ebedü’l-âbâdda, nihayetsiz ahvâle mâruz ümmetin, bütün saadetleriyle alâkadarlığınınihtiyacındandırki,nihayetsizsalavâtaihtiyaçgöstermiştir.

Hem Resûl-i Ekrem hem abd, hem resûl olduğundan, ubûdiyet cihetiyle salât ister,risalet cihetiyle selâm ister ki: Ubûdiyet halktan Hakk’a gider, mahbubiyet ve rahmetemazharolur.Bunu ifadeeder.RisaletHak’tanhalkabirelçiliktirki,selâmetveteslimvememuriyetinin kabul ve vazifesinin icrâsınamuvaffakiyet ister ki, lafzı onu ifadeediyor.

Hem biz lafzıyla tâbir ettiğimizden, diyoruz ki: Ya Rab! Yanımızda elçiniz vedergâhınızdaelçimizolanreisimizemerhametetki,bizesirayetetsin.

307

İkinciMesele(Birkardeşimizinuzunbirsuâlinekısabircevaptır.)

Eğerdesen:Nedirşutabiatkiehl-idalâletvegafletonasaplanmışlar;küfürveküfrânagirip,ahsen-itakvimdenesfel-isâfilînesukutetmişler?

Elcevap:Tabiatnamıverdiklerişey,şeriat-ıfıtriye-ikübrâ-yıilâhiyedirki,mevcudattazuhur eden ef’âl-i ilâhiyenin tanzim ve nizamını gösteren âdetullahın mecmu-ukavânîninden ibarettir. Mâlûmdur ki, kavânîn umûr-u itibariyedir; vücûd-u ilmîsi var,haricîsiyok.GafletveyadalâletsâikasıylaKâtipveNakkaş-ıEzelî’yitanımadıklarından,kitabıvekitabetikâtipvenakşınakkaş,kanunukudret,mistarımasdar,nizamınazzam,sanatısânitevehhümetmişler.

Nasılkibirvahşîveinsanlarıniçtimâiyatınıgörmemişbiradammuhteşembirkışlayagirse, bir ordununnizâmât-ımâneviyeylemuttarid hareketini temâşâ etse,maddî iplerlebağlı tahayyül eder. Veyahut o vahşî, muazzam bir camiye dahil olsa, görse kimüslümanlarıncemaatveîdlerdemuntazam,mübarekvaziyetlerinigörse,seyretse,maddîrabıtalarlabağlanmalarınıtevehhümeder.

Öyle de vahşiden çok vahşi olan ehl-i dalâletin, cünûd-u semâvât ve arzamâlik olanSultan-ıEzelveEbed’inmuhteşemkışlasıolanşukâinataveMabûd-uEzelî’ninmescid-ikebîri olan şu âleme girdikleri vakit, o Sultan’ın nizâmâtını tabiat namıyla yâd etse venihayethikmetlerlemeşhûnşeriat-ıkübrâsını,kuvvetvemaddegibisağırvekörvecâmid,karmakarışıktezahürattanibarettahayyületse,elbetteonainsandemekdeğil,belkivahşîhayvan dahi denilmez. Çünkü o tevehhüm ettiği tabiat için, geçen Sözler’de ve sairrisalelerimde yüz yerde, dirilmeyecek bir surette o tabiat fikr-i küfrîsi öldürüldüğü veYirmi İkinci Söz’de gayet kat’î bir surette isbat edildiği gibi; her zerrede, her sebeptebütünmevcudatı halkedecek bir kudret, bir ilim vermek, belkiVâcibü’l-vücûdun bütünsıfâtını onda kabul etmek gibi nihayetsizmuhal endermuhal bir dalâlet, belki dalâletindivaneliğindengelenmanasızhezeyanlardır.

Elhâsıl:OSözler’degayetkat’îbirsuretteisbatedilmişki,tabiat-perestadambirilâh-ıvâhidikabuletmediğiiçin,gayr-imütenâhiilâhlarıkabuletmeyemecburdur.Oilâhlar,herbirisi her şeye muktedir olmakla beraber, bütün ilâhlara hem zıt, hem misil olarak şukâinatın intizamı içinde birleşsin. Hâlbuki, bir sineğin kanadından tut, tâ manzume-işemsiyeye kadar hiçbir yerde bir sinek kanadı kadar şerike yer yoktur ki, parmakkarıştırsın.

308

ferman-ıkat’î,şirkveiştirâkinesâsâtınıkat’îbirburhanlakeser.

ÜçüncüMeseleKüfür,mânevîbircehenneminçekirdeğiolduğunuİkinciSöz’deveSekizinciSöz’deve

başka Sözler’de isbat edildiği gibi, maddî bir cehennem dahi onun meyvesidir.Cehennemeduhulünesebepolduğugibi,cehenneminvücudunadahisebeptir.Ziraküçükbirhâkim,küçükbirizzet,küçükbirgayret,küçükbircelâlibulunsa;biredepsizonadese,“Benitedipetmezsinveedemezsin.”;herhalde,oyerdehapishaneyoksada,onuniçinbirhapishane icadedecek,onu içineatacaktır.Hâlbuki,kâfir, cehennemi inkârla,nihayetsizgayretveizzetvecelâlsahibivegayetbüyükbirzatıtekzipvetâcizediyor,yalancılıklaveaczleithamediyor,izzetineşiddetledokunuyor,celâlineserkeşâneilişiyor.Elbette,farz-ımuhal olarak, cehennemin hiçbir sebeb-i vücudu bulunmazsa, o derece tekzip ve tâcizitazammunedenküfüriçincehennemihalkedecek,okâfiriiçineatacaktır.

DördüncüMeseleEğerdesen:Neiçinehl-iküfürvedalâletdünyadaehl-ihidayetegalipoluyor?

Elcevap: Çünkü küfrün divaneliğiyle ve dalâletin sarhoşluğuyla ve gafletinsersemliğiyle, ebedî elmasları satın almak için verilen letâif ve istidâdât-ı insaniyesermayesini,fânişişelere,soğukbuzlaraveriyor.Elbettehamcamvecâmidcemed,elmas

fiyatıylaalındığıiçin,enâlâcamveeneclâcemedalınır.

Birvakitelmasçızenginbiradamdivaneolur,çarşıyagider,beşparalıkcamparçasınabeşaltınverir.Ozengindivaneye,herkeseniyicamlarınıalıronaverir.Hattaçocuklardagüzelbuzparçalarınıonaveriyor,biraltınalıyorlardı.

Hembirvakitbirpadişahsarhoşolur,çocuklarıniçinegirer,onlarıvükelâveümerâ-yıaskeriye zanneder. Şâhâne emir verir, çocukların hoşuna gider, iyi itaat ettiklerindengüzelcebireğlenceyapar.

İşteküfürbirdivâneliktir,dalâletbirsarhoşluktur,gafletbirsersemliktirki,bâkimetâyerinefânimetâıalır.İşteşusırdandırki,ehl-idalâletinhissiyatlarışiddetlidir.İnadı,hırsı,hasedigibiherşeyişedittir.Birdakikamerakadeğmeyenbirşeyebirseneinateder.

Evet küfrün divaneliğiyle, dalâletin sekriyle, gafletin şaşkınlığıyla, fıtraten ebedî veebedmüşterisi olan bir latîfe-i insaniye sukut eder; ebedî şeyler yerine fâni şeyler alır,yüksek fiyat verir. Fakatmüminde dahi birmaraz-ı asabî bulunuyor veyamaraz-ı kalbîvar.Odahi,ehl-idalâletgibi,ehemmiyetsizşeylereziyadeehemmiyetverir.Lâkinçabukkusurunuanlar,istiğfareder,ısraretmez.

309

BeşinciMeseleMühimbirsırr-ıâyet:

Kur’ân-ıMu’cizü’l-Beyan,mecmûumucizeolduğugibi,herbirsûresidahibirmucize,hattapekçokâyetlerinherbirisibirermucizeveyabirlem’a-yıi’câzıgösterirbirtarzdadır.Mesela, sahabedenbahseden âhir-iSûre-iFetiholan âyeti, ki 310 ’tanbaşlar, bütünhurûf-uhecâiyeyitazammunetmekleberaber,sahabenintabakat-ımeşhuresininkiAshâb-ıBedir,Şühedâ-yıUhud,Ashâb-ıSuffe,Ehl-iBiat-ıRıdvangibişöhretgîr-iâlemtabakatınesmâsının adedine işaret ediyor. Ve şu âyetten evvelki 311 âyeti, altmış üç harfolduğundan, ömr-ü nebeviyeye işaret ettiği gibi, bahsettiğimiz âyetle beraber Ashab-ıBedirveSuffeveUhudveEhl-iBeyt-iNebevî’ninadedinigösterir.İşte,âhirdekiâyetinadedi iki yüz altmıştır. Ashab-ı Bedir, Şühedâ-yı Uhud’la beraber, Bedir’le Uhudşühedâsındanbulunanbirteksayılmak,hemisimleribirolanlarbir sayılmakşartıyla, ikiyüzaltmıştır.

AynıâyettekihurufatgibiAshab-ıBedir,Ashab-ıSuffeilesöylediğimizşartlaberaber,iki yüz altmış dört eder. Âyetten dört fazladır ki, Hulefa-yı Erbaa veya Hamse-i Âl-iAbâ’dan dördüne işaret vardır.Âyette her bir harfin ne kadar tekerrür ettiği veAshab-ıBedir ve Uhud ve Suffe’nin esmâsına ne derece muvafık adet göstermesine, gelecekhurûfâtadikkatet:

Hemzelafzı(9)gayr-imelfuzu(15)muvafıkgeliyor.

(4), (8), (3)muvafık, (8)muvafık, (3), (10), (6), (3)muvafık, (16)muvafık,(6)muvafık.UhudveSuffe’den (7)muvafık,Suffe’den (2)muvafık,Suffe’den (2)muvafık,Bedir’den (2)muvafık,Suffe’den (1), (3)Uhud’daAbâdile-iSeb’a,Hulefâ-yıSelâse (10)muvafık,Suffe’den (6), (14), (1)muvafık,Bedir’de (6), (34), (24)muvafık, (16)muvafık, (16), (15), (12)muvafık, (2),(18)muvafık…

İşte şu hurûfâtın yarısı Ashab-ı Bedir ve Suffe ve Uhud’da muvafık gelmesiylegösteriyor ki, gayr-i muvafık olanlar başka tabakâtın adedine muvafıktır.Mesela, Ehl-iBiat-ıRıdvangibitabakât-ımeşhureye…

Hemcâ-yıdikkattirki: 312 âyetinde şu âyet gibi, bütünhurûf-uhecâiyeyitazammun etmiş. Fakat bunun aksine olarak, o hurufatın tekraratı acip bir tarz-ımünasebettedir.Şuâyetisebirbirinebakıyor.Kardeşkardeşinemuvafıkgelmiyor.Demekşu âyetteki hurufatın vazifesi, âyetin manasını teyid ederek, bahsettiği sahabelerinesmâsına bakıyorlar. Evet, şu âyet-i kerîme, cümleleriyle gösterdiği aynı hükmü, yinekelimeleriyle, hurufatıyla aynımanaya işaret eder.Mesela, şu âyetin hurûfâtları ashababaktıklarıgibi,kayıtlarıdaashabınsıfât-ımeşhuresinebakar.Osıfatıgöstermekleosıfatsahiplerineparmakbasıyorlar.

Mesela: 313 ’deki maiyet-i hâssa, sohbet-i mahsusayı zikretmekle Ebûbekri’s-Sıddık’ınmedar-ıfahriveşöhretiolanmaiyet-ihâssailebaşınaparmakbasıyor.

314 şiddet-i hamiyet-i İslâmiye ile küffâra galebe-i kat’iyesiyle şöhretşiâr olanHazretiÖmer’iaynagibigösterir.

315şefkat-irahîmâneylemeşhur-uenâmolanHazretiOsman-ıZinnûreyn’eparmakbasıyor.

316 kaydıyla, rükû ve secdede devam ve kesrettemeşhur olanHazretiAliyyü’l-Murtazâ’yaişaretediyor.

317cümlesiyleEhl-iBiat-ıRıdvân’a,318Ashab-ıSuffe’ye,

319fukahâveulemâ-yısahabeye,320Ashab-ıHuneynveFetih,UhudveBedir’dekisahabelerinnâmdaryiğitlerine

işaretettiğigibi,enbiyâdansonrabenîâdemiçindeenyüksek,ennâmdar,enmümtazolansahabelerin medar-ı rüçhâniyetleri, menşe-i imtiyazları ve mâden-i meziyetleri olansecâyâ-yısâmiyeveahlâk-ıâliyevemuamelât-ıgâliyeyeomezkûrkayıtlarvesıfatlarlaişaretediyor.Okayıtlarladiyorki:

Sahabelerinhalkakarşıvaziyetleri:Düşmanlarınaşedittirlervedostlarınavemüminlererahîmdirler. Cenâb-ı Hakk’a karşı rükû ve secdede kemâl-i itâattedirler. Her işlerindeCenâb-ıHakk’ın rızave fazlınıkastederekkemâl-i ihlâstadırlar.Hemsahabelerin ilimde

veameldevesiyasetteveaskerliktegösterdiklerifevkalâdemetanetveterakkivesebatvetefevvuku,mazidenTevrat ve İncil’i işhad ederekmucizâne vemüstakbelden ibadet vecihadvazifesindeharikulâdehareketleri ihbarederekmucizânemâzivemüstakbelde ikiihbar-ı gaybiyeyle sahabelerin i’câzkâr ahvâlini haber vermekle, şu âyette bir lem’a-yıi’câzı gösterir. Ve âyetin daha başka çok işaretleri vardır. İzahı uzun olduğundan veihâtamıznâkısveelimizkısabulunduğundankısakestik.

İşte, madem şu âyet, hem cümleleri, hem kelimeleri, hem hurufatıyla, ayrı ayrıvazifeleri gördükleri hâlde,mana-yımaksudun etrafında toplanıp ona bakıyorlar.Acababilmediğimiz ve beyan etmediğimiz, şu âyetin daha çok esrar-ı acîbeyi cami olduğuanlaşılmazmı?

AltıncıKüçükBirMeseleOtuzüç adetSözler’in ve otuz üç adetMektup’larınmecmuunaRisaletü’n-Nur namı

verilmesininsırrışudurki:

BütünhayatımdaNurkelimesiheryerdebanarastgelmiştir.Ezcümle,karyemNurs’tur,merhume validemin ismiNuriye’dir,Nakşî üstadımSeyyidNurMuhammed’dir,Kâdirîüstadım Nureddin. Kur’ân üstadlarımdan Nuri, talebelerimden benimle en ziyadealâkadarı Nur isimli bulunanlardır. Kitaplarımı en ziyade izah ve tenvir eden, nurmisalidir.Kur’ân-ıHakîm’dekienevvelaklıma,kalbimeparlayanvefikrimimeşguleden,

321âyetidir.Hemhakâik-iilâhiyedemüşkülâtımınekserisinihalledenesmâ-yıhüsnâdanNurism-inurânîsidir.HemKur’ân’aşiddet-isevkveinhisar-ıhizmetimiçinhususîimamımZinnûreyn’dir.

322

SaidNursî

(HulûsiBey’insuâlinecevaptır.)

Dişlerinkaplanmasıhakkındakisuâlecevap1932 tarihli suâlinize şimdilik etrafıyla cevap veremiyorum. Fakat bu meseleyle

münasebettarbir-ikimesele-işeriatıicmalenyazıyorum.Şöyleki:

Abdest vaktinde ağzı yıkamak farz değil, sünnettir. Fakat gusül hengâmında ağzınıyıkamak farzdır. Az bir şey de yıkanmadık kalsa olmaz, zarardır. Onun için dişlerikaplamalehindeulemâlarfetvavermeyecesaretedemiyorlar.

İmam Âzam ile İmam Muhammed (radiyallâhu anhumâ) gümüş ve altından dişlerinyapılmasınafetvaları,sabitkaplamahakkındaolmamakgerektir.Hâlbukibudişmeselesiumûmü’l-belvâ suretinde o derece intişarı var ki, ref’i kabil değil.Ümmeti bu belvâ-yıazîmeden kurtarmak çaresini düşündüm; birden kalbime bu nokta geldi. Haddim vehakkımdeğilki,ehl-i içtihadınvazifesinekarışayım.Fakatbuumûmü’l-belvâzaruretinekarşı,fetvalarataraftarolmadığımhâldediyorumki:

Eğer mütedeyyin bir hekîm-i hâzıkın gösterdiği ihtiyaca binaen kaplama sureti olsa,altındakidişağzınzâhirîsindençıkar,bâtınhükmünegeçer.Gusüldeyıkanmaması,guslüiptal etmez.Çünkü üstündeki kaplama yıkanıyor, onun yerine geçiyor. Evet, cerihalarınüstündeki sargıların zarar için kaldırılmadığından ceriha yerine yıkanması, şer’an oyaranıngasliyerinegeçtiğigibi,böyle ihtiyacabinaen sabitkaplamanınyıkanmasıdahidişin yıkanması yerine geçer, guslü iptal etmez. – 323– Madem ihtiyaca binaen buruhsat oluyor. Elbette yalnız süs için, ihtiyaçsız dişleri kaplamak veya doldurmak buruhsattan istifade edemez. Çünkü hatta zaruret derecesine geldikten sonra, böyleumûmü’l-belvâda,eğerbilerek,sû-i ihtiyarıylaolsa,ozaruret ibâhayasebebiyetvermez.Eğerbilmeyerekolmuşsa,zaruretiçinelbettecevazvar.

SaidNursî

(Üçcesetlibirruhunbirfıkrasıdır.Yani:HâfızAli,Sabri,SarıbıçakAli.)

Otuz Birinci Mektub’un On Yedinci Lem’asının On Yedinci Notası’nın yedimeselesindeki ikinci meselesi iken Yirminci Lem’a olan İhlâs Risalesi’ni aldım.Kuleönü’nde kardeşim Ali Efendi ile, Yirmi Birinci Lem’a namıyla projektör-misal,geceleri gündüze çeviren, pekmübarekve çokkıymettar vegayetmüessir bir risaleyle,Yirmi İkinci Lem’a olan On Yedinci Nota’nın Üçüncü Meselesi iken, Lemeât’akarışmakla, sosyalizm ve bolşevizm oyunlarıyla âlem-i insaniyetin fıtrat-ı hayat-ıhakikiyesini unutturmak, ebedî zulümatı, müsâvat-ı esasiye namıyla, kendi şahıslarınıistisnaederek,millet-iİslâmiye’yiesassızlığaattıklarıgazlıbombalarıylabirnevigeceyigetirdikleri gibi, güya istila ettiğimânevî toprakta kuvve-i inbatiyeyemedar olacak birhayat dahi bırakmayarak ihrak ettikleri bir anda, şu Lem’a o âlemi tenvir ile güneşigösterip,âb-ıhayatıylauyanıkzeminüzeriniyeşerttiğinigösteriyor.

Muhteremefendimiz,birhaftamukaddem,maddetenküçükvemânenbüyükbirnâme-imergubelerinizi, Bekir Bey vasıtasıyla bir ordu kuvvetinde aldım. Cenâb-ıErhamürrâhimîn’ehesapsızhamdveşükürolsunki,bizimgibiâciz,zayıf,fakir,kusurlukullarını, hiçbir zaman maddî ve mânevî takviye-i rahmetinden baîd tutmuyor. Esenrüzgârlarmuvakkatenkapıvepencerelerdengirselerde,ohaneninsahibiderhalkapatıyorve ayıktırdığını gösteriyor.Gerçi çok okuyamıyorsak da, yazıyı aynı vaziyette yazıyor.

324

Muhteremefendim,“Şuyazılanrisalelerinasılbuldunuz?”buyuruyorsunuz?YaHazretiÜstad, ne diyelim? Bizimmânevî yara ve hastalıklarımızı teşhis buyurup, öldürmemekiçin bir nevi muâleceleri ile memzuc, hem mugaddî, hem müessir tiryaklarını Cenâb-ıHakk’ınihsanıylagönderiyorsunuz.İhlâshakkındaevvelcevebilhassasonraihsanedilenrisaleleri okudukça, vücudumun ağrıdığını ve her zerresinin titrediğini, müteadditdiyarlardantevellüdedenkurtlaroynamayabaşlayınca,enahmakveeblehçehareketlerimigösterdiler.

Şu Sözler bittecrübe yazılmasıyla, umum kardeşlerimiz ikaz ediliyor. Ve her ferdekudsiyetiyle,güyaoferdehitapedergibibirulviyetlemâ-izemzemiçiriyor. İhlâsı tam,vicdanı temiz, ruhu teslim, cismi latîf, nesebi tâhir kardeşlerimiz, bu ikazla Cenâb-ıErhamürrâhimîn’eniyazedip,“YâRab,cümleihvanımızıyaramazşeylerdenhalâsetveihlâs-ı tâmme ihsan et!” dualarında, sâlifü’l-arz haslet-i hamse-i âliye ve ehliyedenolmayanvekesafetliruhuylamüteadditnurukarıştıranvezâhirhâliylesebeb-irisaleolup,umumun dua ve himmetlerini her an arzulayan, bu uğurda Risale-i Nur’a serfürû veserfedâ edenleri, Cenâb-ı Erhamürrâhimîn, Habib-i Ekrem (aleyhissalâtü vesselâm), Kur’ân-ıHakîm ve Hizbü’l-Kur’ân hürmetine mağfiret buyurup, niyet edip talep ettiklerihizmetindemuvaffakbuyursun,âmîn…

Şumübarekrisaleler,hararetlibiradamınsuyugördüğünde,ufakbirkaptaisekazanınakoymak, büyük göl ve deniz ise, içine girmek istediği gibi, şu zamanın nursuz yakıcışiddet-ihararetinekarşıihlâsdenizinigöstermeklehararetikesmek,hemhernevicevahirveelmasiçindebulunduğunubeyanetmekleodenizedâvetediyor.Nefsintalibiolduğunuriyâvehubb-ucâhgibihercihettezararlıyılanlargibizehirleyen, ibadetperdesialtındadünyayı tahsil etmek isteyip, kabir kapısında hatasını bildiği ve teveccüh-ü nâsamuhabbetten,firavungibigarkolurkendönmekisteyip,kimseyemüyesserolmadığınıvedahateferruatıyla..oâlemleribuLem’alaröyletenvirediyorlarki,eğermurad-ıilâhîolsa,buzamanınşöhret-perestzındıklarıdagörselerdi,ellerindekivücutlarınazemherirgetirenbuzlarıatıp,ihlâsileimanedip,Kur’ân’ınelmascevahirlerinialırlardı.

Muhterem efendim, Keramet-i Aleviye risalesi çok cihetlerle keramet olduğu gibi,Risale-i Nur şâkirtlerini intibaha ve teşvike, sa’y ve gayrete, cesaret ve şecaate sevkle,hareket ettikleri yolda yalnız olmadıklarını ve karşılarında düşmanın, yalnız onlarındüşmanı olmayıp, belki mâzide duran ve bize pek yakından bakan ervâh-ı âliyenin dedüşmanıolup,oâliruhlarönümüzdepişdar,etrafımızdazırhgibivemuhafızvemuavinolduklarınıgöstermekle, zayıflarakuvvet,havfedenlerecesaretve şecaat,kavîlere refikoluyorveherzamanburisaleyeherkesinihtiyacınıgösteriyor.Buzamanınkisve-iilmiyevemümessil-i din ve rehber-imillet perdeleriyle ilmi eneye, dini dünyaya ve kendilerimeyhaneye düşen ulemâü’s-sûu haber vermekle, ehl-i iman ve irfanı insafa, ittifaka,ittihadadâvetediyor.

Cümlemiz, hâk-i pâ-yı ekremîlerine yüzler sürerek, mübarek dest-i dâmen-i

kerîmâneleriniöperizefendim.325

İslâmKaryesi’nden……….Kuleönü’nden

Ali(rahmetullâhialeyh),……………………Ali

(Hüsrev’ehitâbenyazılanbirmektuptur.)327 326

328

329

Aziz,mübarek,sıddıkkardeşim,

Evvelâ:Sözler’e başlamadan iki ay evvel gördüğünmübarek rüya çok güzeldir, hemhakikattir.Evet,kardeşim,senbirbahçe-iebedîolanKur’ân-ıHakîm’incennetinden,gül-ü Muhammedî (aleyhissalâtü vesselâm) namında, hadsiz nuranî hakikatlerin fabrikasıhükmünde, tefsir-i hakâik-i Kur’âniye etrafında halka tutan ve sizin gibi çarklardanmürekkepolanbircemaat-imübareke içindeenhasveenyüksekmertebeyekâtip tayinedildiğine,orüyabeşaretverdiğigibi,bizdebeşaretediyoruz.

Sâniyen:Bu defa bize yazdığınMucizât-ı Ahmediye (aleyhissalâtü vesselâm) risalesi çokharika düşmüş.Kim ona bakıyor; bir zevk-i hakikî hisseder.Demek oluyor ki,mânevî,hâlis, samimî hisler,maddî nakışlar suretinde kendini hissettiriyor.Bu sırra benmuttaliolduğumvakit, kardeşimGalipdahi aynı hisse iştirak etti. “Evet, bunun altındamânevîtebessümvar” diye, senin hattını kendi hattına tercihlemukabele etti.Oyazdığın risalevasıtasıyla pekçok insanlar imanlarını kuvvetleştiriyorlar; muhabbet-i Ahmediye(aleyhissalâtüvesselâm)kalblerindeziyadeleşiyor.İşaret-igaybiyehakkındaşüphelerikalmıyor.Osevapdasenindefter-ia’mâlinegeçiyor.Kur’ânveResûl-iEkrem (aleyhissalâtü vesselâm)kelimesinden başka, işaret ettiğin kelimât çok mânidardır, hem bir temeldir. O ikikelimeninmübarek tevâfukunabirhüccettir.Hemgösteriyorki, bütüno tevâfukatı dahiriâyet etmeyen, o iki kelimenin tevâfukuna kalem karıştıramaz. Zannediyoruz ki orisalelerinhatt-ıhakikîsinisenbuldunveyahutyakınlaştın.

Sâlisen:Mâbeynimizdemünasebetmânevî, ruhî, hakikî olduğu için zamanvemekânmüdahale etmez. Dergâh-ı ilâhîye müteveccih olduğumuz vakit günde belki kaç defa,Hüsrev yanımda bir cihette hazır olmakla beraber, senin o şirin yazıların, hususan OnDokuzuncuMektup’takimübarekhattıngöründükçesenihayalimizcehazırediyoruz.Benveburadakiarkadaşlardahiseniburadagörmekçokarzuluyoruz.FakatIspartasanaçokmuhtaçtır.Hemdeşimdihâlvemevsimpekmüsaitgörünmüyor.Onuniçinkardeşimibirmiktar yanımda bulundurmakla, sana zahmet vermek istemiyorum. Yoksa sen bize çoklâzımsın.İnşaallahbirvakitkazaedeceğiz.

Râbian:Şumübarekşehr-iRamazan, leyle-iKadr’i ihataettiği için,kendisideömüriçinde bir leyle-i Kadir’dir ki muvaffak olanın ömrüne bin ömür katar. Dakikası birgündür. Saati iki ay, günü birkaç sene hükmünde bir ömr-ü bâkîdir. Senden ve âhirethemşirem yani ikinci validem ve kardeşiminmuhterem validesinden duanızı istiyorum.Mademduadasizişerikediyorum;sizdebenimduamaâmînhükmündeolarakduaediniz.

Kardeşimiz Ali Efendi’ye dahi çok selâm ve dua ediyorum. İnşaallah tam Hüsrev’elâyıkbirkardeşoluyor.Sairkardeşleresenitevkilediyorum,selâmveduaediyorum.Bueyyâm-ımübarekedebanaduaetsinler.

Galipder:“Hüsrev’lemânevîbirirtibathissediyorum.”Çokselâmediyor.Vebilhassasaatçi Lütfü Efendi’ye pekçok selâm ve dua ederim. Cenâb-ı Hak ona, o bana yazdığıPencereRisalesi’ninhurufuadedince ruhuna rahmet,kalbinenur,aklınahakikat,malınabereketihsaneylesin,âmîn,âmîn,âmîn…

Maksadım,onao risaleyiyazdırmak,onuhas talebelerdairesine idhaletmekti.Yoksaonaozahmetivermezdim.Mâşallah,Hâtem-iMucizât-ıAhmediye’yi (aleyhissalâtüvesselâm)çokgüzeltersimetmişsiniz.Sözler’lealâkadarlariçinde,buhâtemetamkanaatiolanlarınisimlerinibanayazsınlar,onlarıikincidairedeyazacağız,tâonurahissedarolsunlar.ŞükredairnüshanızKuleönlüMustafabiradamaverip,odamuhafazaedememiş.Yağmurbirparça bozduğu için mahcup olarak, sana göndermeyip bana gönderdi. Benim de güzelyazılmış bir nüsham var, sana gönderiyorum. Ona göre yeni bir nüsha kendinizeyazarsınız.Senbana şükredair yazdığınmübareknüshayı, bir ay evvelAtabey tarafınagöndermiştim. Kim aldığını bilmiyorum, elime geçmedi. Hem size Yirmi SekizinciMektub’un Yedinci Meselesi’nin Hâtimesi’ni gönderiyorum. O Hâtime, hâtem-i i’câzagelentenkidatıreddediyorveparlakbirmühr-ütasdikolduğunugösteriyor.Ohâtemlerinbir nüshasını sana gönderdik. Orada hâtemi gören ve kabul eden ve Sözler’le alâkadarolanzâtlarınmünasipgördüklerini,boşkalangözlerekaydedebilirsin.

330

Mirzazade

SaidNursî

332 331

333

Azizvegayretliâhiretkardeşimvehizmet-iKur’ân’dayoldaşımHulûsî-isânîveSabri-ievvel,

Mâşallah,YirminciMektub’unkıymetinigüzelanlamışsınızvegüzeldeyazmışsınız.

Mektubunda ilm-i kelâm dersini benden almak arzu etmişsiniz. Zaten o dersialıyorsunuz.YazdığınızumumSözler,onurluvehakikî ilm-ikelâmındersleridir. İmam

Rabbânî gibi bazı kudsîmuhakkikler demişler ki:Âhirzamanda ilm-i kelâmı, yani ehl-ihakmezhebi olanmesâil-i imaniye-i kelâmiyeyi, birisi öyle bir surette beyan edecek ki,umumehl-ikeşifvetarikatınfevkinde,onurlarınneşrinesebebiyetverecektir.HattaİmamRabbânîkendisinioşahısgibigörmüştür.

Senin şu âciz ve fakir ve hiç ender hiç olan kardeşin, bin derece haddimin fevkindeolarak,kendimiogelecekadamolduğumuiddiaedemem,hiçbircihetteliyakatimyoktur.Fakatoileridegelecekacipşahsınbirhizmetkârıveonayerhazıredecekbirdümdârıveobüyük kumandanın pîşdâr bir neferi olduğumu zannediyorum. Ve ondandır ki, sen deyazılanşeylerdenoacipkokusunualdın.

Hemmektubunda 334 ’yeaitolanesrarısuâlediyorsun.EvetoâyetinbüyükbirdenizindençokSözler’dekatarâtı,reşehâtıvardır.BâhususYirminciMektup’ta,OtuzÜçüncü Mektup’ta, Otuz İkinci Söz’de, Yirmi İkinci Söz’de onun bazı çeşmeleri var.Elbette o âyette çok tabakat var. Her tâife bir tabakadan hissesini almıştır. Ruhumistiyordu ki, o âyetin bazı envârını yazayım; fakat şimdiye kadar müteferrik suretteyazıldığındanöylekalmış,şimdilikonunlaiktifâedilmiş.

335

Kardeşiniz

Said

337 336

338

Aziz, sıddık kardeşlerim ve hizmet-i Kur’âniye’de fedakâr arkadaşlarım Sabri, HâfızAli,Hüsrev,Refet,Bekir,Lütfü,RüşdüEfendiler,

Kardeşlerim,buRamazan-ıŞerif’tesize,âlem-inurdanbahisleraçmakarzularıvaridi.Maalesefbirhâdisezulmetâlemindenbahsetmeyebenimecburediyor.Buyenihâdiseiçinetraftakidostlar lisan-ıkâlvehâllemeraklı, endişelibir tarzdabenden istizah istiyorlar.Onları ve sizlerimeraktan kurtarmak için, o hâdiseyi, iki kısım olarak, bir parça beyanedeceğim.

Birinci kısım:Bu bize nisbeten musibetli ve elîm hâdiseyi, Cenâb-ı Hak inâyet verahmetiylebaşkasureteçeviriyor.Evet,cennetucuzolmadığıgibi,cehennemdelüzumsuzdeğil. Bu hâdisenin bize karşıki veçhi, rahmet görünüyor. Ehl-i dünyaya karşı veçhi,cehennemin lüzumunu gösteriyor. Filhakika buRamazan-ı Şerif’te hâdisenin sureti çokçirkindi. Fakat Gavs-ı Âzam’ın dediği gibi, inâyet gözünün altında ve hıfzındaolduğumuzdan,çokcihetlerlehakkımızdalemeât-ırahmetgöründü.

İkincisi:BuRamazan-ı Şerif’te acz u zaafı ve fakr u ihtiyacı tam hissedip, Cenâb-ıHakk’a iltica etmek, bu surette intibah ve heyecan ve şuur ve şiddet verdi. Ramazan-ı

Şerif’te şimdi okuduğum münacatların okunmasına bu hâdise mühim bir kuvvet oldu.Zatenmusibetler,dergâh-ı ilâhîyesevketmek içinbirerkaderkamçısıdır.Herokuduğumbirkelimeveduadavemünacatdaşuurluveşiddetlioluyor.Resmîveruhsuzolmuyor.Sahâbelerdeki ibadetlerinin sırr-ı tefevvuku bu noktadandır. Tesbih ve zikri bütünmanasıylaşuurlubirsurettesöyledikleridir.339(Hâşiye)

SaidNursî

(HulûsiBey’ehitaptır.)341 340

342

Aziz,sıddık,muhliskardeşim,

Evvelâ:BiraderzademHalilNâci’nindünyevîmusibeti,benideciddenmahzuneyledi.Cenâb-ıHakonudakurtarsın, sizede sabırve tahammül ihsâneylesin, âmîn…Nur’uneskidenberihiçsarsılmayanmuhlisbirkahramanıelbettedünyanıngeçici,kıymetsiz,fânivaziyetlerikarşısındatelâşetmez,mağlûpolmazinşaallah.

Sâniyen:Silsile-i ilmiyedebanaensonveenmübarekdersiverenvehaddimdençokziyade şefkatini gösteren Hazreti Şeyh Muhammedü’l-Küfrevî’nin (kuddise sirruh)

hulefâsındanAlvarlıHocaMuhammedEfendiyeveihvanlarınaçokselâmvearz-ıhürmetederim.VeohavâlideNur’larla alâkadar senindostlarına çok selâmveNurhizmetindemuvaffakiyetlerineduaederiz.

343

Hastakardeşiniz

SaidNursî

344

Azizkardeşim,

Beni merak etmeyiniz inâyet-i rabbâniye devam ediyor. Maişet cihetinde kanaat veiktisatbeniihtiyaçtankurtarıyor.Sakınbirşeygönderme.Senaltı-yedinefsebakıyorsun;benimyarımnefsimvar.Senbenideğil,bensenidüşünmeliyim.Sabri’ninmektubuonayetişmemiş. Sen ve Hulûsi, benim her bir amel-i uhrevîmde hissedarsınız. Mâh-ıRamazandakazançbirebindir.Sizdebanaduanızlayardımediniz.

Said

İşaret-iAleviye’yitamtasdikettinizmi,HaşirRisalesi’niçokkuvvetlibuldunuzmu?..

345

Binler selâm.Sizmaddî rütbenizdençokyüksekmânevî rütbeniz iktizasıyla ayrı ayrıyerleregönderiliyorsun.Oyerlerin sana ihtiyacıvar.Hiçmeraketme.SeninRisaletü’n-Nur hakkında mektupların, çok talebe yerinde, senin bedeline hizmet-i nuriyedeçalışıyorlar.Birinciliğidaimasanakazandırıyorlar.

Kardeşiniz

SaidNursî

(Yıldızmektubu)346

347

Aziz, sıddık kardeşlerim, hizmet-iKur’âniye’de çalışkan arkadaşlarım Sabri, Hüsrev,HâfızAli,Refet,Bekir,Lütfü,Rüşdü,

SizeCemaziye’l-âhirayındavukubulanbirhâdise-isemâviyemünasebetiylebirmeselebeyanedeceğim.Şöyleki:

HazretiZât-ıAhmediye’nin(aleyhissalâtüvesselâm)zuhuruzamanında, 348âyetininbirnumûnesini gösterir bir tarzda, recm-i şeyâtîne alâmet olan yıldızların düşmesi kesretlevukubulmuştur.Ehl-itahkikinnazarında,ozamanvahiyzamanıgeldiğinden,vahyeşüphegelmemek için, kâhinler gibi, gaybî ve cinler vasıtasıyla semavî haberlerine karışanlarasedçekmeyealâmetveişaretolmaklaberaber,zât-ıAhmediye (aleyhissalâtü vesselâm)cinveinsemeb’usolarakteşrifinesemâvâtehlincebirşenlik,birbayramgibibiralâmet-isürûrolduğunu,ehl-ikeşifvehakikathükmetmişlerdir.

HemoMeb’usZât,ehl-iküfürvedalâletiçinbirnirân-ımuhrikaveehl-ihidayetiçinenvâr-ı müşrika menbaı olduğuna, gaybî ve semavî bir işarettir. Şimdi şu Cemâziye’l-âhir’deemsâligörülmemişbirtarzda,gecesaatdörttebaşlayıp,beşvebeşbuçuğakadardevamedenyıldızlarındüşmesiehemmiyetlibirhâdise-isemâviyedir.Semâvâtınhâdisâtızeminimize baktığı cihetle herhalde o hâdisâtın dahi küre-i arzda bir eseri olacaktır.Cenâb-ıHakk’ınrahmetinesığınmalıyızki,nîrân-ımuhrikayapmasın,envâr-ımüşrikayaçevirsin.

Evet,nasılkiKur’ân-ıHakîm’insûrelerinde,âyetlerbirbirinebakar,işaretederler.Öylede,Cenâb-ıHakk’ınbirkur’ân-ıkebîriolanşukâinatınulvî,süflîsûreleridahibirbirinebakar, birbirinin nüktelerini izhar eder. Semâ sûresinde bizim gibi lafz-ı Celâl’i yalnızkırmızı yazmak değil, belki nur yaldızıyla lafza-yı Celâl gibi yazılan yıldızlar ve oyıldızlardanfışkırannuranînoktalar,elbettebir işaret fişeklerihükmünde,birersırrı ilânettiğini, o mu’ciznümâ semâvî sûresinin şânındandır. Kendimizce bir fâl-i hayıraddetmeliyiz.

Sâniyen:Sizesemâvâtınkırmızıyıldızlarınıandıran,Kur’ân’dakiİsm-iCelâl’inikibin

sekizyüzaltı(2806)defatekerrürü,Kur’ânsemâsınıonuranîyıldızlarlaziynetlendirmişve o adetlerin sayfalar, yapraklar, sûreler itibarıyla birbirine mânidar münâsebât-ıtevâfukıyetleri,dahaziyadeletâfetini,ziynetinigüzelleştirmiş.

Budefasizekendinüsha-yıKur’âniye’migönderiyorum.Bunüshamdasizegönderilenlisteyegöreişaretlerkoydum.İsm-iCelâlveism-iRabb’eayrıayrıişaretvazedildi.

İsm-iCelâl’intevâfukat-ıadediyesihemmuntazamdır,hemmânidardır;fakatbirparçadikkatister.Çünkürisalelerdegörünentevâfukgibi,daimasayfasayfayabakmıyor.Bazensayfa mukabiline değil, belki bir arkasına veya arkasının mukabiline bakar. Bazen biryaprakatlar,bazenbirsayfaikisayfanınmecmuunabakar.Mesela:Otuzbeşincisayfadaonüç(13)adetlafza-yıCelâlgelir.Arkasınasekiz(8),sonrabeş(5)geliyor.Demekoonüç adet bu iki rakama birden bakar ki, o da on üç ediyor, ve hâkeza…Hembazen birsayfa,ikisayfanınmecmuunabakmaklaberaber,aynısuretindeikiadetgelir,herbirionunbircüzünügösterir.Mesela:Sûre-iTevbe’de,188.sayfadaonaltı lafza-yıCelâlgeliyor,arkasındaaltıgeliyor,altınınarkasındaongeliyor.Beraberyukarıdanokunsaonaltıolur,tevâfukeder.

Sûre-iAhzab’ınyinesayfadörtyüzyirmiikide(422)onaltıism-iCelâlgeliyor;zâhirîtevâfukuyok.Hâlbukibirsayfadahaevvelongelirvemukabilindealtıvar;terkipedilseon altı olur, tevâfuk eder. Hem bazen ism-i Rab ile beraber tevâfuk eder. Bazen sayfasayfayadeğil,yaprakyaprağabakar.Hembazensayfarakamınabakar.

Dokuzrakamıçokdefasayfarakamınabaktığıiçintevâfuktançıktığınıhissettim.349(Hâşiye)

Her neyse, siz de tetkik edersiniz. Sonra meşveretinizle gizli tevâfukatı gösterecekrakamlarıyazacağız.YeniyazdığımızKur’ân’dantensipettiğiniz takdirdekaydedeceğiz.Baştayüzellisayfadaellibirdefayedivesekizgeliyor.Yirmisekizdesekizdir,yirmiüçteyedidir.Buyedi,sekizbirbirinemuvafıkkabuledilmiş;yedidensekize,sekizdenyediyegeçmekle tevâfuk bozulmuyor. Bu iki rakamın Kur’ân’da mühim sırları bulunduğuhissedilir.

Sâlisen:HazretiZât-ıAhmediye (aleyhisselâm)nasılbirşecere-i tûbâolduğunuveasfiyaveevliyavesıddıkîn,oşecere-inuraniyeninmeyvelerivemesâlikve turukonundallarıolduğunu gösterir bir silsile-i azîme, eskiden kalma ve eskimiş bir silsilename yanımdavar. Onu güzelce tebyiz etmek için hattı güzel, cetvelde mehareti bulunan zâtlarıistiyorum.ŞimdilikHüsrev’leTenekeciMehmedEfendi,BekirAğa’da bulunan ölçüyleonbeştabakakâğıtberaber,HâfızAli’ninhabergönderdiğivakitgelsinler.

Râbian:YirmiYedinciMektub’a ilhak edilecek, kardeşlerimizin bazı yeni fıkralarınısize gönderdim.Hakikatenbu fıkralar ve umumYirmiYedinciMektub’un fıkraları çokfaydalıdırlar.Ehemmiyetli,tatlı,hoş,güzelmanalar,dersler;teşvik,teşciederhislervardır.Benkendimonlardantatlıistifadeediyorum;tembelolduğumzamanbanaehemmiyetlibirteşvik kamçısı oluyor. Her neyse… Kardeşlerim, gücenmeyiniz; bir miktardır sizlere

mektup yazdığım zaman birbirinden uzakmeseleleri topluyorum; her mektup bir aşureolur.

Hâmisen:Ben kolu kısa, boyu kısa cübbeme razı oldum; daha bir şey lâzım değil.Hüsrev’insakosuyanımdamakbulmisafirdi,gönderiyorum.Validesininbirderecekesb-iâfiyetettiğindençokmesruroldum.Cenâb-ıHaksıhhatveâfiyetversin.OradaHüsrev’inkardeşiAliHasanveTenekeciMehmedEfendiveHâfızAhmedgibiSözler’lealâkadarolanlaraselâmediyorum.

Kardeşiniz

SaidNursî

Numûne için gönderilen kâğıt zâyi olmuş, göremedik. Beyaz kâğıttan siz intihapedersiniz.Sulfatogeldi,fakatçoktur.MehmedEfendibanayenidenbirlevhayazmasıbeniminnettarediyor.Cenâb-ıHakyazdığıherbirharfemukabilbinsevapihsaneylesin,âmîn,âmîn…

351 350

352

Ey bu dâr-ı fânide medar-ı tesellilerim, bu diyar-ı gurbette enîslerim ve esrar-ıKur’âniye’debeniiştiyaklarıylakonuşturanzeki,ferasetlimuhataplarım,

Sizlere, yalnız bir-iki dakika temâşâ etmekle, ne derece acınacak bir hâlde, nâkıs birhatla çalıştığımı ve sizin kıymettar kalemleriniz, ne kadar bana ehemmiyetli olduğunuihsasetmekiçin,kendihattımlatashihsizbirfihriste-ihurufgöndermiştim.Hâlbuki,sizlerbir-ikidakikadeğil,saatlercebaktınızvegünlercezaptettiniz.Bundananladımki,sizonafazla merak ediyorsunuz. Onun için size o listenin tebyizini gönderiyorum. İstersenizkendinizebirsuretalırsınız.

Fakatbunubilinizkibufihristemuvakkatbirme’hazolmakiçin takribîbir tarzdadır.Ben kolaylık için, kısmen eski mahfuzatıma, kısmen iki mikyasla dokuz saatte perişanhattımla yazmıştım. Sonra anladım ki, bu vadide bir tefsir köyümüzde var. O tefsirigetirdik,mukabeleettik.Ekseriyet-imutlakaylatevâfuketmişiz,birkaçbüyükyekûnlarda,on-on beş küçük yerlerde muhalefet oldu. Tahkikat neticesinde, tefsirin matbaa vemüstensihlerineser-isehviolarakmuhalefetolmuş.İkiüçyerdemüsveddelistemizitashihettik.Sonraotashihimizinyanlışolduğunuanladık,dahalistemizideğiştirmedik.Matbaahatası olarak tefsir tashihe muhtaç zannettik, fakat edemedik. Çünkü sahibi büyük birmüdakkik vematbaa da Câmiü’l-Ezher yanında ve kurbünde, Ezherî ulemâsının nazarıaltındaolduğundantashihecüretedemedim.

Aynı tefsiri, tebyizle beraber gönderiyorum. Ona bakarsınız; fakat tenkideuğraşmayınız.Çünkübenimlistemtakribîdir,dahatahkikîyapmadım.Tefsirise,çoğunda

rivayete istinad eder.Hembazı Sûre-iMekkiye’deMedenî âyetler girmiş.Belki hesabadahil etmemiş.Mesela, Sûre-i Alâk’ta hurufu yüz küsur demiş.Muradı, en evvel nâzilolan nısf-ı evveldir. O doğru söylemiş. Ben ise, eski mahfuzatıma istinaden mecmu-usûreyizannettiğimiçinonunsavabındahataetmişim.

Hem tevâfuktaki esrar, küllî yekûnlara bakar. Takribî fihriste bize kâfidir. Kenzü’l-Arş’ınüçnüktesindeyazılantevâfukat,küsuratındeğişmesiyledeğişmezler.Belkibüyükyekûnlarındeğişmesiyledahio tevâfukatbozulmaz.Mesela,Sûre-iKehf ileotuzdokuzsûre, bin adedinde ittifak ediyorlar. Bir-iki tane bin adedini kaybetse, omühim tevâfukbozulmaz. Ve hâkeza… Küsuratın çendan esrarı var, daha bize tamamıyla açılmadı.İnşaallahaçıldığıvakittefihristedahitahkikîbirsuretegirecek.

SaidNursî

(Hüsrev’infıkrasıdır.)

AzizÜstadım,

Cemaziye’l-âhirayındavukubulan 353âyetininifadeettiğihâlâtınbirnumûnesiniizahedenhâdisat-ısemâviyeyleKur’ân’ınsemasındaparlayanlafza-yıCelâlyıldızlarınınacipve tatlı tevâfuklarınıdersverenokıymettarmektubunuzu,HâfızAlikardeşimizdedahil olduğu hâldeRefet,Bekir, Lütfi,Rüşdü,KeçeciMustafaEfendi ve ağabeyimAliEfendi’yleberaberokuduk.Ogecemeclisimizpek tatlı idi.Hâdisât-ı semâviyeyihayretve taaccüple ve pek büyük bir sevinçle karşılayarak,mele-i âlânın bayramlarına biz deiştiraketmiştik.

Nasıl ki bu hâdise-i semâviyenin birinci defa vukuu, (başta insan suretinde yapılmışHubel tâbir ettikleri büyük putlarıyla 360 putu ilâh kabul eden) müşrikîn-i Kureyş’inhelâkine netice vermişti. İnşallah, bu ikinci vuku’da 14’üncü asr-ı Muhammedî’de veAvrupa terakkiyatıyla iftihar ettiği ve yirminci asır namını alan bugünde, ehl-i fetretinputperestliğin daha feci bir surete giren suret-perestliğinin kökü kesileceğini bize ilânediyordu.

Bu ilân, ümmet-imerhume-iMuhammediye’ye, pek güzel ve pek hayırlı bir fütuhatıhazırladığını hatırlatarak, mahzun kalblerimizi şenlendirmiş, ağlayan yüzlerimizigüldürmüş, gamnâk çehrelerimize beşaşet serpmişti. Dimağımızda asr-ı saadetin ocâzibedarhayatınıcanlandırmış,güyamâziyiistikbaleçevirerek,birmüddetoâlemlereveonezihruhlu,ulvîdüşünceliinsanlararasındayaşatmıştır.

Sâniyen:Lafza-yıCelâl’inmânidar vemünasebettar tevâfukatını temâşâya koyulduk.Butevâfukat,ihtiyarsıznazarımızıkendisineçeviriyordu.İraeedilenkısımlarvetevâzünettirilen adetler, o kadar şirindi ki, okurken kalbimize serinlik, dimağımıza bir inkişaf,ruhumuzabirgıdaveriyordu…

Vaktimiziarttırmakiçin,yanyazıileyazılanKur’ân-ıKerîm’in15’incisayfasınakadar7,8adetlertevâfukatınımuhafazaederek,51defagelmesi,mektubunnihayetiniasel(bal)ile bağlıyordu. Ne kadar gariptir ki bu rakamların hem yazılmaları birdir, hem sıradakardeşlikleribirdirvehemdesayfadagösterdiklerirakamlatevâfuklarıbirdir.

EysevgiliÜstad,Cenâb-ıHaksizdençokrazıolsun,yeniyenimeyvelervefâkihelerletagaddisuretiyletakviye-iezhana,hemdedef-icû’suretiyleıztıraplarımızıteskinevasıtaoluyorsunuz.

Hüsrev

(Hüsrev’infıkrasıdır.)

SevgiliÜstadım,azizhocam,efendimhazretleri,

Elveayaklarınızdanöperek,sıhhatveâfiyetiniziçinduacıyım.Buhaftazarfında,yazıpikmaline muvaffak olabildiğim yirmi altıncı ve onuncu cüzleri ve Kur’ân-ı Kerîm’intamamenyazılmasındanmütevellidsürûrlarımıifadeedenşuarîzamıtakdimediyorum.

Sevgili Üstadım, bu hususta mâruz kaldığım, o Furkan-ı Ezelî’nin bazı inâyâtındanbahsetmekliğimemüsaadeedilmesiniricaederim.Şöyleki:

Lafza-yı Celâl ve lafz-ı Rab tevâfukatıyla, kelime tevâfukatını muhafaza etmeksuretiyle, bir Kur’ân-ı Kerîm yazılmasını emir buyurduğunuz vakit, pek büyük birsevinçlekalemesarılmıştım.İlkyazdığımüçcüzünbaşlangıcında,okadarmüşkülâtlayazıyazıyordum ki, sevincimi yeis, şevkimi fütur doldurmuştu. Esasen Arabî hattımın hiçolmaması,yeisimiteşdid,füturumutezyidediyordu.

Sevgili Üstadım, bu hâl çok devam etmedi. İlk günlerde sabahtan akşama kadarçalıştığımhâlde,beşveyaaltısayfayazıyazabilmek,benimiçinbüyükbirmuvaffakiyetiken, Kur’ân-ı Azîmü’l-Burhân’ın yardımı imdadıma yetişti. Müşkülâtın yerini sürûr,teessürün yerini sevinç kapladı. Bazı günler kalemi elimden bırakmamak için, namazvaktinin uzamasını veyahut gurubun olmamasını temenni ediyordum. Bazen olurdu,sabahlara kadar yazı yazmak isterdim. Bazen olur, yazılması gayet güç sayfalara,Kur’ân’dan istimdad ederdim; gayet kolaylıkla o sayfayı yazmaya muvaffak olurdum.Bazen en kolay yazılacak sayfalarda, istimdadı bırakırdım. Elimde kalem güya yazıyazmaktaizhar-ıaczederdi.Hattabazenyanlışyazaraksayfalarıtebdilettiğimolurdu.

Bu kadar teshilât arasında, Arabî hattımın şeklinin değişmekte olduğunu gördüm.Birincidefakiyazdığımyazılarımlasonyazdığımyazılarımıkarşılaştırdığımvakit,böyleçapraşık bir yazıyla, nasıl olur da dilâver bir pehlivan gibi ortaya atıldığımı düşünerekevvelceçokmeyûsoldum.Sonradasevincimdenmesrurâneşükürlerettim.

Kur’ân’damevcuttevâfukatıylaberaberyazanHâfızAli,HocaSabri,HâfızZühdügibikardeşlerimin yazdıklarını gördükçe şevkim artıyordu. Ümidin fevkinde bir terakkiyat

gördüm. Bu esnalardaki inâyetin bir kısmı kalbe tulû ediyordu. Bir kısmı idare-itaayyüşümetaallûkediyordu.Birkısmıdayazıyazarkenvukubuluyordu.Meselasonbirhâdiseyiarzedeceğim.Şöyleki:

EnsonyazdığımSûre-iTevbe’nin197.sayfasındaaltılafza-yıCelâlmevcut,dimağımasayfanınyazılacakşeklinihazırladım.

354

âyet-i celîlesindeki iki tane lafza-yı Celâl, tevâfuk harici kalmak suretiyle yazmayabaşladım. Vaktâ ki 355 ’taki lafza-yı Celâl’i yazdım. Düşündüm ki, istediğim gibiolmayacak, öyleyse üç bir, iki bir tevâfuk olsun dedim. Ben tevâfuk edecek lafza-yıCelâl’e yaklaştıkça, lafza-yıCelâl’ler tevâfuktan uzaklaşıyorlardı.Bir türlü arzu ettiğimşekilde muvaffak olamadım. En nihayet hâl-i hazır vaziyet vücuda geldi. Sayfayıdeğiştirmek istedim.Baktım,bu sayfa ihtiyarımıdinlememişti.Bundabirmaksat vebirgaye olacağını hatırlayarak, sayfayı yırtmadım. 198’inci sayfayı yazdıktan sonra, dikkatettim.197’ncisayfadatevâfukharicîbirsatırdakiikilafza-yıCelâl198’incisayfadaaynısatırüzerindeki,ikilafza-yıCelâlileüstüstegeldiğinivediğerinin199’uncusayfadapekcüz’î bir inhirafla (belki yarım santim kadardır) diğer bir lafza-yı Celâl’in üstündeolduğunu gördüm, 356 diyerek, Cenâb-ı Hakk’ın benim gibi alîl ve pekçokmâsiyet ve kusurlu bir kulunu böyle kudsî bir hizmette istihdam ettirdiğinden dolayı,nihayetsizsürûramüstağrakoldum.

Buinâyetvemuvaffakiyetler,faziletvemübecceliyetteherşeyetefevvukedensusmazve susturulmaz bir ses, feyyaz bir ziya ve nevvâr bir azametle, yirmi sekiz bin âlemeimamlık eden, ders veren o Furkan-ı Ezelî’nin hadsiz kerametlerinden bir kerameti venihayetsizmucizelerinden,kıvılcım-misalküçükbirlem’asıidi.

Cenâb-ı Hak dergâh-ı izzetinde kabul buyursa, benim gibi, zillet ve meskenet hertarafınıkaplayankusurlu,âcizbirabdiçin,nebüyükbirsaadet.

İşte, sevgiliÜstadım,himmet-iâlînizkive 357hitâb-ı izzetinemazharolanmenba-ı füyuzat Aleyhissalâtü vesselâm Efendimizin himemât-ı kudsiyeleriyle ve refikolan Kur’ân-ı Azîmüşşân’ın kerametleriyle ve Cenâb-ı Vâcibü’l-vücûd hazretlerininmüsaade ve lütufları sayesinde ve yine onların rızası uğrunda, ümmet-i Muhammed(aleyhissalâtü vesselâm) için vasıta olup yazdırılan buKur’ân-ıKerîm’i size takdim ederken,fakirtalebeniz(sizeciddîbirtalebe,hakikîbirkardeş,mutibirevlâtvePeygamber-iZîşânEfendimiz Hazretleri’ne ümmet ve Hallâk-ı Kerîm’e de kemter bir kul) olabilmekdilekleriyleelveeteklerinizdenkemâl-itâzimvehürmetleöperim,efendimhazretleri.

Fakirtalebeniz

AhmedHüsrev

(MilâslıHalilİbrahim’infıkrasıdır.)

Efendim,

İsterim ki Yirmi Yedinci Mektub’un tatlı sadâları içerisinde benim de boğuk sesimçıksın.Lâkinheyhâtomaden-iesrârbahrindendemvurmakhaddimdeğil.Benimarzumve iştiyâkım, o gülistana girebilmek ve o güzel güllerden koklamak… Yoksa onuntavsifinde âciz ve kâsırım. Gerçi kalbimde galeyan eden manalar çoktur. Lâkin hernedense,lisanhissiyatımızıntercümanıolamıyor.

Şu kadar diyebilirim ki elimde mevcut risaleler ve Fihriste’de gördüğüme nazaran,Risale-iNureczalarıbirşecere-inuraniyedirkidallarıaktâr-ıarzaneşr-ienvârediyor.Veilânihaye edecektir. Karanlıklı bir gecede, semâdaki yıldız ve kamerler, zemin yüzündenasılrehberlikederlerse,Risale-iNureczalarıdaöyledir.Vezulmettenuraihtiyaçneise,Risale-iNureczalarıdaodur.

Bahr-i dalâletmevceleri arasında, Sefine-iNuh (aleyhisselâm) necat verir, her kim dahilolsa, tufan-ı maâsiden halâs bulur. Risale-i Nur eczaları, küre-i arzın mevsim-i erbaakütüphanesinde bir bahardır. Ve bahar kadar letâfetlidir ve canbahştır. Ve ölmüş arza obahar vasıtasıyla hayat verildiği gibi, Risale-iNur eczaları da ölmüş arz kulûblara tazehayat verir. Risale-i Nur eczaları bir mürşiddir. İnsanı haksızlıktan hakka döndürür vehayvanlıktan insaniyete ve esfel-i sâfilînden, âlâ-yı illiyyîne yükseltir. Otuz ÜçüncüSöz’ünYirmiDördüncüMektub’uveemsalleri, insanınruhundainşirahhasılediyor.VekalbindeSâni-iHakîm’inhikmetinekarşıpencereleraçıyor.Risale-iNureczaları,insanınsıkıntılı vaktinde imdadına yetişir ve tesellî eder. Bu ciheti aynen gördüm ve elhâsılRisale-iNureczalarıhakkındahernedesem,yineonurakarşısönüktür.İşteofihristelerfihristesiböyleolunca,dahailerisiniehliolananlar.

358

Kardeşiniz

Halilİbrahim(rahmetullâhialeyh)

(HulûsiBey’infıkrasıdır.)

Bugün hayreti mûcip, nazara cazip, dikkati câlip, manası latîf, tertibi zarif, tevâfukunazif, envârı zâhir, icâzı bâhir, zübde-i burhan, erkân-ı iman, bir lem’ası i’câz-ıKur’ânolan vemübarekHüsrev’in çokmükemmel bir tarzda istinsah ettiği, YirmiDokuzuncuSöz ile, melfufu cidden çokmühimmeseleleri cami ve bedî cevapları hâvi OnAltıncıLem’a’yı ve benim gibi tembellere mükemmel bir ders-i ikaz olan Mektubu almaklabahtiyar ve çoktandır mahrum kaldığım Nur’lara kavuşmaktan mütevellid nimetemazhariyettendolayı,Cenâb-ıHallâk-ıRahîm’eteşekkürdenâcizim.

Oradakardeşlerimizdenbeşnevi ibadethakkındaki izahlarıylakötüşahsiyetimedeğil,

sırfKur’ân’a,imana,Nura,hakâikemüteveccihhâlimebaktım.Vekanaatlerimiyokladım,bendeaynışeyleridüşünmüşvekanaatgetirmiştim.

1–Ehl-idalâletekarşımücahede:359

2–Neşr-ihakikatteÜstad’ayardım:361 360

3–Müslümanlaraimancihetindenhizmet:363 362

364

gibiâyetlerle365

hadis-işerifi.

4–Kalemleilmitahsil:366 Madem ki hakikat ilmi tedris ediliyor; elbette mahfî hikmetlere binaen

mahdutinsanlarınelinegeçen,kulağınagirenbuneviderslerincidditahsiliiçin,bilhassaokuması yazması olanların bizzat yazmak suretiyle bu neticeyi bulacaklarına şüpheedilmemelidir.Birşeyiyazmakokumak,anlamak,sonrabaşkakâğıdanakletmektirki,butarzlamatlupistifadeninteminedileceğimuhakkaktır.

5–Birsaatibirseneibadethükmünegeçecektefekkür:

Evet, Nur’larla istifade, böyle saatler, zannederim, hepimizin meşhudu olmuştur.Sözler’deki hakâiki tefekkür, aynen Kur’ân’ın künûzunu mânen taharrîdir ki, “Fettâh”ismi imdada yetişerek, öyle muhayyirü’l-ukul kapılar açıyor ki zevkine nihayetbulunmuyor. Perdesiz, vasıtasız Kur’ân’a bakınca, zülâl gibi hakâikin tecelli ettiği,bulutsuz havada güneş ve böyle bir havada yıldızlarla süslenmiş semâda bedirlenmişkamergibimüşahedeolunuyor.

Benim gibi bir isyankârın vaziyeti, hâli, kabiliyeti, istidadı asla müstaid değilken,Allahü Zülcelâl’in nihayetsiz kerem ve rahmeti, fazl ve inâyetiyle, iki kere iki dörtkat’iyetindekat’î kanaatimgelmiştir ki,HazretiGavs’ınveonunÜstadı, iki cihan fahriNebiyy-i Efhamımız (aleyhissalâtü vesselâm) Efendimiz Hazretleri’nin dua ve himmetleri,HazretiKur’ân’ınşâkirtleriüzerindedir.

Sû-i ihtiyarımızla bozmazsak, bu himayet ve sahâbet elbette devam edecektir, kat’îkanaat ve imanındayım. Şu satırları bana yazdırtan âsâr-ı Nur’un şeref-i vürudları vefeyizleri, inşallah, içinde gizlenmiş olan aşr-i âhir-i Ramazandaki leyle-i Kadr’in ihyâedilmişsevabınıverirverızâ-yısamedanîyemazhariyetle,saadet-iebediyeyikazanmayabirvesileolur.

EyÜstadımınbufâniâlemdearkadaşları,inşallah,âhiretâlemindedeyoldaşlarıolacakolanazizvekıymetlikardeşlerim,

Şuandakalbimşöyle inliyor,bende ihtiyarsızyazıyorum:HazretiÜstadıngösterdiğiyol, aynen Kur’ân’ın cadde-i kübrâsıdır; ondan ayrılmayalım, hizmetten kaçmayalım,fütur getirmeyelim. Sermayesi yalan ve yalancılık olan siyaset propagandaları, sû-ikesbimizle kazanılan ve bugün tevarüs edilen fena şeylere karşı, kaderi ittihamderecesinde muradullaha müdahaleye cesaret etmeyelim. Biz abdiz; sebeb-i hilkatimiz,Seyyidimizi, Yaratanımızı, Râzıkımızı bilmek ve bulmaktır. Hülâsa-yı mevcudat olanPeygamberimiz vasıtasıyla inzal ve ikrambuyurulanKur’ân’ın ahkâmına ve oHazretinsünnetinetevfik-ihareketebezlügayretedelim.İşteoNurelimizdemürebbî,yanımızdamuarrif,aramızdaNur’larıneşremürebbîvemuarrifimizidinlemeyeçalışalım.Bizvazife-iubûdiyetiyapalım,netice-imükâfatı,Hâlık-ıRahîmimiz’ebırakalım.Yekdiğerimizeenbüyükyardımolanduayıdaesirgemeyelim.

Zühre,Habbe,KatreveZeyli’ninArabîbirnüshasıbufakireihdâbuyurulmuş,birgüntercümesinindeyapılacağınaişaretolunmuştu.DemekzamanıgeldivebenimgibiArabîbilmeyenkardeşlerinmânevî arzuları,Zühre’nin tercümesine vesile oldu.Çokmuhtasarolarakduygularımıarzedeceğim:

BirinciNota:367kelime-itevhidiyleMâbud-uHakikî’yebağlanmalı.

İkinciNota:368

tekbir-iekberiylekibriyaveazametsahibiancakAllahüZülcelâlve’l-kemâlolduğunu..

ÜçüncüNota:369

nass-ı azîmi ile, madem her şey helâk olacak; ey zayıf insan, bundan senin, şemsenisbeten bir zerre bile olmayan hayatının da hissesi olduğunu anla, aklını başına topla,yaratılışındakihikmetidüşün,haddinibil,ömürvehayatını,sanasaadet-iebediyeyiteminedecekşeylerlegeçir,hakikatini..

DördüncüNota:370

371

gibiâyetlerlemüeyyedolduğuüzereba’de’l-mevt372

âyetinin sırrı zâhir olacak ceza ve hesap gününde,Mâlik-i Yevmiddîn’in huzurunda,mahlûkat ve mevcûdatın en kıymettarı olan insanın, aynen halkolunarak

bulundurulacağını..

BeşinciNota:

Avrupa’nınsûrîmedeniyetininhakâik-iKur’âniye’ylebutlanını373

âyetininbirmuhavereşeklindetedrisini..

AltıncıNota:375 374

gibi âyetlerle, hem iman tâcını giyen hizbullahın galebesini ve hem zâhir insansuretindehalkolunanmüşrikîninveonlarınbirnev’iolan,herşeyiinkâredenlerin,Kur’ânnazarındakikıymetlerini..

YedinciNota:377 376

378

gibiâyâtınmanasınıhatırlattığını..

SekizinciNota:

Sonundazikrolunandörtâyet-icelîleninbirnevitefsiri..

DokuzuncuNota:

BugününDokuzuncuSözününbirçekirdeğiolduğunu..

OnuncuNota:

Mârifetullahayolaçacak,bid’alarınkesretizamanındaRisale-iNurunvanınıalacakveen evvel ehl-i imana “Öldükten sonra dirilmek var, ceza ve hesap günü var, uyanın”hitabıylamevki-iintişarakonulacakolanOnuncuSöz’emahfîişaretettiğini..

OnBirinciNota:

OnBir,On İki,OnÜç,OnDördüncüSözlergibi,Kur’ân’dan fazlacabahsedenNurrisalelerini, bilhassa bunlar arasında parlak birmevkii işgal edenYirmiBeşinci Söz’üngeleceğineîmâedildiğini..

OnİkinciNota:

Bütünmüslümanlara,muhteliftarikatlardasülûkilekazanılacakneticeye,aczvefakrveşefkatvetefekkürtarikindebesmeleolacakbirdersverdiğini..

OnÜçüncüNota:

Yirmi Altıncı Sözü 379 âyetlerini, 380 hadisini, Birinci Söz’ü, mecazîmuhabbettekimâkuldereceyigöstererek,taklittentahkikegeçmeklüzumunu..

OnDördüncüNota:

Çokmühimvepeknurlubireserolan,YirminciTevhidMektubunu..

OnBeşinciNota:

Üçmeselesiyle, Kur’ân’daki emir ve nehyin ne kadar yerinde olduklarını ve şeriat-ıAhmediye desâtirinin, ne kadar mâkul ve mantıkî esaslara istinad ettiğini, ayân beyangöstermektedir. Çok kusurlu ve âciz talebeniz, aldığı feyizleri ancakmetindeki yazılarıtekrarla ifade edebilir. Hitabı azaltmak için, sözü itnâba düşürmemek daha mâkuldüşüncesiyle,mâruzatımıkısakesmeyidahafaydalıgörüyorum.

Hulûsi

(Mucizât-ıAhmediye’yiyaldızlayazanDoktorAbdülbâkiBey’infıkrasıdır.)

Sevgili,müşfikÜstadım,efendimhazretleri,

Kıymetine nihayet olmayan ve her vecihlemedih ve takdir sitayişine şâyân bulunanRisale-iNureczalarındanbirparçasıolanOnDokuzuncuMektub’u,bumektubunmazharolduğuintişarındakiinâyetinemâsadakolankalemimle,ikigünevvelikmaledip,sevgiliÜstadımatakdimediyorum.BurisalehakkındaazizÜstadımakalbîihtisasatımıarzetmekistiyorum.Fakatnekalemimvenedekalbimifadedenâcizdir.

Bu risalenin ruhumda vücuda getirdiği tebeddülâtı tarif imkânsızdır. Hakikatenruhumunasr-ısaadeteaitkaranlıklınoktalarınıaydınlatmış,kalbiminenderinmahallerinenüfuz ederek, fakir talebenize verdiği ziyaları, nurlarıyla fakir talebenizi öyle bir hâlegetirmiştirki,bukusurlutalebenizCenâb-ıHak’tanistediğivezulümatlarıyararaknurlarserpenasırda,beşeriyetihelâktenkurtarıpsaadetedavetedenveelindevelisanındasonsuzmu’cizatıyla, yalnız beşeriyete ve dünyaya değil, bütün mevcudata, dünya ve âhiretekendini tanıttıran o Peygamber-i Zîşân’a ümmet olabilmek ve sevgili Üstadıma talebeolabilmek kaydı altında hayatıma hâtime verilmesidir. El ve ayaklarınızdan öperim,efendim.

Abdülbâki

(Ehl-idünyanınÜstadımızhakkındakiasılsızüçvehimlerimünasebetiylebirkardeşimizinettiğisuâlinekarşıcevaptır.)

Üstadımız Barla’da kimsesiz kaldığı için, mütâlaa edecek kitapları olmadığından,dünyadan ümidini kesip, âhiret noktasından, iman cihetinde, kendi nefsiyle olanmükâlemelerini,düşündükleriniçokdefa“Eynefsim,eynefsim!”diyekalemealmış.Nevakitovaziyetten,obelâdankurtuldu.Burayageldi,altıayzarfındaoradakialtıgünkadarbir şey yazmadı. Zaten neşriyat yapmıyor. Ancak kendi nefsi için nota nev’indenkaydettiği mesâili, iman cihetinde vesveseye düşmüş bazı has dostlarının istemelerine

binaen, güçlükle onlar alıp mütâlaa ediyorlar. Yazdığı en mühim bir eseri, bir müdür,vesveseli veonunhakkındamuannidbir valiye şikâyet tarzındavermiş, omuannidvalitetkikatında, “Bu eserde ve bunun neşriyatında siyasete taallûk edecek bir cihet yoktur;sırfmesâil-iimaniyeyeaittir.”diyehakikatianlamaklaomüdürütekdiretmiştir.

Hem hocamız tarikat zamanı olmadığını, mütemadiyen dostlarına söylüyor. “İmanıkurtarmak zamanıdır.” diyor. Buna delil, dokuz senedir hiçbir kimseye tarikat tâlimetmemesidir. Yalnız mezhebi Şâfiî olduğu için, namazdan sonraki tesbihatı birazfazlacadır.Ofazlalıkda,otuzüçertesbihattansonra,mezheb-iŞâfiî’desünnetolanbazenon,bazenotuzüç 381veüçdefadasalavâtokumaktanibarettir.

Hususîibadetindeyanınahiçbirkimseyibırakmaz;enhashizmetçisideyanınagiremez.Ve diyor ki: “Ben şeyh değilim, ancak bir hocayım. Eskiden dünyaya karıştığım içingünahlarımçoktur.Onlaraistiğfarediyorum.”diyor.

Üstadımız hakkında ehl-i dünyanın ve ehl-i hüküm tarafından çok defa “Neyleyaşıyor?” diye endişekârâne soruluyor. Bu suâl altında, “Acaba başkaların hediye vesadakalarıylamıyaşıyor?”deniliyor.

Elcevap:Bizlerdaimîhizmetindeyiz.Hiçbirkimseninsadakavehediyesiniihtiyarıylakabuletmez.Mecburkaldığızaman,mukabilinivermeksuretiylealır.Barla’daköyhalkıazolduğundan,menedipkendinikurtarıyordu.Burayageldikten sonra,Barlagibi “Benbirşeyistemiyorum.”diyeolanmusırrânereddemuvaffakolamadı.Hatırlarıkırılmayacakbazı dostların getirdikleri yemekleri birkaç defa yedi. Sonra birden bire, hasta olmadığıhâlde iştahı tam kesildi. Bizim kanaat-i kat’iyemiz geldi ki, başkasının hediye vesadakasınıyedirmemekiçin,mânevîbirihtarvebiritaptır.

Evetikiseneevvel,bütünRamazan’daüçekmek,birokkapirinçonavedörtkedisinekâfigeldiğigibi,birseneevvelüçfırancala,birRamazanyinekâfigelmişti.BuRamazan-ıŞerifte,otuzgünde,yarımokkayoğurtla,yarımokkadandahaazpirinçvedörtkuruşlukbirfırancalayediğini(yalnızbir-ikikupaçayiçmekveiftarzamanındabirçaykaşığıbalyemekmüstesna)başkabirşeyyemediğinibizzatmüşahedeettik.382(Hâşiye)

HemdaimîhizmetindeolanbirarkadaşRüşdüEfendi,üçokkasıbeşkuruşasatılanufakbalıklardangüzelcekızartılmışüçtanegetirmişti.BunlarıÜstadımızayedirmekiçinısraretti.HemRüşdüEfendininhatırınıkırmamak,hemdebalıklarısevdiğiiçinyedi.Obalıkyüzünden beş saatmütemadiyen sancı çekti.Bu sancı başladıktan üç saat sonra,RüşdüEfendiyedediki:“Hüsrev’dekiparamdanbalığınfiyatınıal;sancıdevamediyor”dediğihâlde balıkların fiyatını almadığı için, iki saat daha devam ediyor. En nihayet dedi ki:“Amanparayıal,benibusancınınverdiğiazaptankurtar.”RüşdüEfendibalığınfiyatınıaldığıdakika, sancıbirdenbirekesildi.BizÜstadımızınhâlinden,vaziyetinden,buaciphâli aynen gördük. İşteÜstadımız hakkında “Neyle yaşıyor?” diyenler, hatalarını tashihetsinler.

Bekir,Refet,Hüsrev,Rüşdü

(HulûsiBey’inmektubudur.)384 383

385

Eyyühe’l-Üstadü’s-Said,

Risale-iNurşâkirtlerininşahsiyet-imâneviyelerindeenâciz,enzayıfveenmenfaatsizbir uzuv olmakla beraber, bu intisabın verdiği kuvvetle,mânevî efradının dualarının vekudsî himayelerinin himmetine veRabb-iRahîm’in kerem ve inâyetine dayanarak, nailolduğumuzsonnurluâsârınmütâlaavezavallımuhitimizdekineşrindenmütevellidhâlissürûrumuza ve nihayetsiz mânevî duygularımıza tercüman ve lisan-ı acz ile hissiyatıizharavasıta,baştamuhteremveçokmüşfikveazizÜstadaveonuntevfik-iHüdâileenkıymetlimuinleriveRisale-iNurşâkirtlerininmânevîcisimlerindedaimafaalvenevvarnâkil ve nâşirleri olan kardeşlerimize şükran ve dua borcumuzu iblâğ etmek emel veniyetiyle,şuarîzacığıyazmayabaşlıyorum.

Evvelâ ulvî ve gaybî kerametten bahs edeceğim: Mecmuatü’l-Ahzab’da “Ercûze”namındakikaside-imübarekiFethiBey’debuldum.Birçokyerleriniokudum.Fazlatetkikedemedim. Ancak “Sekîne” nâmı verilen ve ism-i âzamı tazammun eden altı isim

(celle celâlüh) olarak buldum.386 Bu esmâ-yı mübarekenin vird edilmesinemüsaadevenesuretledevamiktizaettiğineemriniziistirhamederim.

MerhumceddiminHazretiAli (radiyallâhu anh)EfendimizHazretlerinemâtufve evvelcearz ettiğim 387 düsturunu tasdik sadedindeki keramat hadisinin ifade edildiği birzamanda,oradadabumübarekeserinneşredilmişolması,ciddenhayretimucipolmaklaberaber, işlerimizin tesadüfle alâkası olmadığını gösterecek küçük bir delil ve Risale-iNur, mucize-i kübrâ-yı Ahmediye (aleyhissalâtü vesselâm) olan Kur’ân-ı Azîmüşşân’dannebeânettiğiiçini’câzkârhâdisâteksikolmayacağınaişarettir. 388

Bu ulvî eserin sonuna Risale-i Nur şâkirtleri namına bu âciz talebenizin isminikoymakla,sıddîkınızınyazılmışveyazılacakbütünRisale-iNur lemeâtınakarşı tasdiktetereddüdetmeyeceğineişaretolduğunu,şükürlekarşıladım.

Sûre-i Rahmân’daki 389 âyet-i celîlesindeki tekrarlar gibi, Risale-i Nur’unmebde-iintişarındanbuzamanakadarenvâ-ıkerametvegaybîi’câzizharedilmektevebufeyizli hâdisat, Risale-i Nur şâkirtlerini gayrete ve himmete teşvik eylemekle beraber,onlarımânevîsilâhlarlateçhizederek,kuvve-iimanlarınıtezyidevesileolmaktadır.

Allahü Zülcelâl Kur’ân-ı Kerîm’inde, Peygamber-i Zîşân hadis-i nebevîlerinde,Cihâryâr-ı Güzîn, Sahâbe-i Kirâm ve Âl-i Beyt namlarına, Hazreti Ali ve evlâdındanHazreti Gavs kaside-i mübarekelerinde, fitne-i âhirzamandaki en mühim ve Kur’ânî

harekete remiz, delâlet, işaret, belki sarahatle parmak bastıklarını, Risale-i Nur nâşiribütüneserlerindegösterirvederslerindetekrartekrarsöylerse,tereddütveşüpheyezerrekadarmahalvehakkalırmı?Aslavekat’â.Allah’ınihsanınayüzbinlerhamdveşükürlerolsun.

Münasebet gelmişken, tahdis-i nimet maksadıyla, mazhar olduğum, bütün acz venoksanıma rağmen,gördürülmekteolankudsîhizmetin şerefi,mânevîvahdetteki ihlâsınikramı addedilmeye sezâ, gaybî himaye ve sıyaneti,Risale-iNur şâkirtleri kardeşlerimemücmelenarzveiblâğedeyim.

1–Allah’amâlûm,çokkusurlarımıbilmeyenbüyükveküçükbütünhalkınhakkımdakiteveccühleri;

2–İktizaettikçe,soruldukça,münasebetgeldikçe,pervasızcadaimaaldığımderslerden,öğrendiğim hakikatleri söylediğim hâlde, bütün meslektaşlarımın hakkımda muhabbetgöstermelerivecevapverememeleri;

3– Ahkâm-ı diniyece gücüm yettiği kadar mutâvaat gösterdiğimi bildiklerine vegördüklerine rağmen, eksermeslekbüyükleriminhususiyetvegidişlerinibeğenmediğimhâlde,alenentakdirleriniizhareylemeleri;

4– Elaziz’de maddeten hayli uzakta bulunmaklığıma rağmen, Risale-i Nur feyzimenbaındannebeânedenlemeâtın,izn-iHak’laarızasızgelebilmeleri;

5–Eskihocalarımınâsâr-ınurubuâcizdendinlemeleri,vasıtamlaokumaları;

6–Elhamdülillâh,burayagelennurlueserlerin,hususiyetvemahremiyetkayıtlarınabirderecedikkatederek intişarınaçalıştığımhâlde,yüzbinkereşükürveminnetolHâlık-ıAzîme,birmâniveşerzuhuretmemesi..ilââhir…

Açık, zâhir, bâhir ve kat’î bir himaye ve sıyanet-imâneviye neticesi veRisale-iNurşâkirtleriarasındakihakikîihlâsvetesanüdünparlakbirtecellîsidir.

Sun’î bir tevazu için değil, hakikati ifade için derim ki, bundan evvel Sabri Efendikardeşimizeyazdığımküçükmektubumdadazikrettiğimveçhile,Risale-iNurşâkirtlerivücud-u mânevîsinde, ancak küçük bir ayak parmağı kadar bir kıymeti olan bu bîçârekardeşinizi,Hâlıkımızbugünahkârabdininihayetsiz in’âmve ihsanına lâyıkgörmüşki,Risale-iNurnaşirinebir talebe,Risale-iNur şâkirtlerinebirkardeş,Kur’ânhâdimlerinebirarkadaşetmiştir.ArabîveFârisîbilmeyen, ilimvemedresegörmeyenbirâsiabdine,hikmet-isamedâniyesiyleböylebirikramdabulunuşu,elbettebirhikmetemüsteniddir.OdaherhaldeRisale-iNur’laalâkadarolanlararasındakisafvetveihlâsla,Risale-iNur’unind-iilâhîdekiderecesinevehizmetinulviyetineatfolunur.

İşteRisale-iNurşâkirtlerindenengayr-inâfibiruzva,misalolarakzikredilenbukadaraçıkhimayevesıyanet-i ilâhîvâkiolursa,diğermünevverunsurlaranederece ikramve

inâyetolacağıkıyasolunabilir.

Allah’ın inâyetine, Peygamberimiz Muhammed Mustafa (sallallâhu teâlâ aleyhi ve sellem)EfendimizHazretleri’ninimdatveruhaniyetlerineistinadederek,Allahrızasıiçinhizmetekoşan,yekdiğerinimânevîveuhrevîkardeştanıyan,baştamüşfikÜstad,yaniRisale-iNurnaşiri ile onun şâkirtlerini 390 391 âyetlerinin sırlarının tezahürü inşaallahkarşılayacaktır.

İktisat hakkındaki risale hem insanî, hem içtimaî, hem dinî, hem dünyevî çok güzelahlâkî,çokhoş imanî,çokdeğerlinurânîbirnasihatnamedir.Buradakikardeşlerimizdenbazılarınınâsâr-ıNurhakkındakiihtiyarsızşusözleri,nekadaryerindedir.Diyorlarki:Bumübarek eserlerden biri okununca, içimizden “Bundan daha yüksek eser olamaz.”dediğimizhâlde,ikincisinidinlediğimizzamanbakıyoruzki,buevvelkindendahaulvîvenurludur.

Bendediyorumki:Eyihvan!Risale-iNur’unbütüncüzlerindeöylebirkuvvetvarki,yalnızbirinidinlemeye,okumayaveyayazmayamuvaffakolankimse,Allahtevfikverirse,imanınıkurtaracakhakikatleriondabulur.Çünkühercüzündiğerleriylemânenirtibatlarıvardır. Okuyana ve dinleyenlere sırran diyorlar ki: Bu okuduğun kitapta, bizdekihakikatlerin de uçları, kokuları, işaretleri var. Dikkat edersen görürsün, çalışırsananlarsın, cüz-ü ihtiyarını bu emre sevk edersen Allah da muvaffakiyet verir. Bulur vebilebilirsin.

İhlâsa dair Yirminci, Yirmi Birinci Lem’alar: Yirminci Lem’a muhtelif meslek vemeşrepte müminler arasındaki rekabetkârâne ihtilâfların esbabını öyle bir teşrihtir ki,tavsif edebilmek için bumübarek eseri aynen nakleylemekten başka çare yoktur.Allahcümlemizimuhliskullarındaneylesin,âmîn…

En az on beş günde bir defa okunması emir buyurulan Yirmi Birinci Lem’a: Evradedinilecek kadar ehemmiyetlidir. Mâlûmdur ki kale içinden fetholunur. Bugünkümuvaffakiyetesebepolanihlâskalkarsa,maâzallah,ozamançokvahîmneticelertevellüdeder. En büyük düşmanımız nefsimizdir. Onu susturmak için, zannedersem, şu ihtarkâfidir:“Eynefs-inâdân!Benikandıramazsın.Mademki,peygamber-iazîmü’l-kadrbirnebiyyullaholanHazretiYusuf(aleyhisselâm),

392

demiştir.Aldatamazsın;sendenveseninsamimîyoldaşlarıncinnîve insîşeytan,ehl-ibid’aveulemâü’s-sûşerlerindenAllah’asığınırım.”

Eski Said lisanıyla kaleme alınmış olan Yirmi İkinci Lem’a: Zaleme güruhununhücumlarınapekmükemmelmüdafaaveelyakveâlâbircevaptır.

393

OtuzBirinciMektubunYirmiBeşinciLem’ası

Maddî ve mânevî bütün hastalıklara mükemmel devadır. Altıncı Devanın iki defayazılmasınamerakettim,hatırımageldi.Birdenyirmibeşekadardevalarıtopladım,325oldu. Tekrar eden altı numaralı devayı da zam edince 331 çıktı. Söylenişte ve yazılıştaekseriyetle hazfedilen bu rakamlardaki kaldırılmış bin sayısını nazar-ı dikkate alırsak1325ve1331’deİslâmâlemininbaşınagelmişolanmusibetlere,buLem’adamahfîişaretbulunduğuna hükmeyledim. Basiretli ve nurlu arkadaşların, daha mahfî hakâikçıkardıklarınıümitediyorum.

EskitalebenizdenHâfızHüseyinEfendiyebuLem’ayıbabasınınvefatındanbirkaçgünsonra,arefegünüHâfızÖmerEfendiyleevinegitmeksuretiyleokumaknasipoldu.Maddîvemânevîhastalıklarına ilâçverenhekim-ihâzıkazizÜstadaçokduaetti.Bumübarekeserin bu zat üzerindeki tesirini şöyle telhis edebiliriz. Ehibba ve arkadaşlarındanhastalığınısoranlara,“Çokmükemmelbir ilâçbuldum.Doktorlarailâçparasıvermektenelhamdülillâhkurtuldum.Gündengüneiyioluyorum.”diyormuş.17Zilhicce1353.

Uhrevîkardeşinizveâciztalebeniz

Hulûsi

(Risale-iNurşâkirtlerindenKuleönlüHacıOsman’ınbirfıkrasıdır.)

MuhteremÜstadım,

Risale-iNur’ubirkaçsenedenberidinleyip,bindebiralmışolduğummânevîyaralarımabir ilâç vazifesi görüyordu. Fakat hastalara ait Yirmi Beşinci Lem’a ve ihtiyarlara aitYirmi Altıncı Lem’a’yı Mustafa ve arkadaşlarımla beraber okuyup kemâl-i şevkledinledim.Bakıyorumki, vücudumdakiyaralaragüzel tesir ediyor, arkadaşlarımadedim:“MademRisale-iNur’untesiribukadarkuvvetlidir;benyazmayakararverdim.Fakathiçokuyupyazmamyokki,böylekıymettarRisale-iNur’ayardımedeyim.Mademkalemimyok,benihizmetçivepostacıolaraktayinediniz.”diyemüteessirânesöyledim.

Ogecerüyamda,kendimiölmüşveyıkanmışolarakkabrebıraktılar.Haşirzamanıgelipkabirden kefenle başım açık, ayaklarım yalın olarak kalktım. Korkarak memleketimizegelirken, büyük bir köprüye yolum uğradı. Köprünün iki tarafında iki nöbetçi vardı.Birindengeçip,diğerihemenbeniyakaladı.Acabanereyegötürecekdiye,bütünvücudumtitriyordu.BirazgittiktensonraköprübitmedenÜstadımabeni teslimetti.Üstadımbeniyıkayıpbıraktı.

Sonra asker olarakbir camiyebütün ahali toplandı.Bir asker geldi, banadedi: “Senibüyükbirkumandanahizmetçitâyinettiler,gideceksin.”Bendedim:“Benimgibisüflîbirnefer, nasıl o müşirin yanında hizmetçilik eder?” İtiraz ettim. Yine tekrar etti,“Gideceksin.” Ben korkarak gittim. Baktım ki, orada Üstadımı görünce mesrûrânesevindim. Bana dedi: “Arkamdan gel.” Yüksek bir saraya çıktı, bana dedi: “Bu ufak

hizmetleri gör.” Ben düşünmekte iken, Barla’lı Süleyman Efendi geldi. Beraberbulunurken,Üstadımgüzelbirgülbahçesinegitti.Ve–oradabirküçükgençoturur–banadedi:“Senbugencehizmetedeceksin”dedi.Hemenuyandım.

Eykardeşlerim,mademÜstadım“Bendebirşeyyok;benyalnıztayinolduğumcevahirdükkânındanherkesin ihtiyacıvarolduğunuveKur’ân’ındellâlıolduğunu”sekiz-dokuzsenedir ilân ediyor. Biz Risale-i Nur’ları yazmak, okumak ve dinlemek için herkesinihtiyacı var. Onun için, ey müslümanlar, mânevî yaralarınıza ilâç ararsanız, Risale iNur’davardır.Yazın,okuyun,imanınızokadarteâliedecektir.Hiçşüpheetmeyiniz.

Mübarekikiellerinizdenöperimvebayramınızıtebrikederim.394

Câhilveâciztalebeniz

HacıOsman

(ÂhirethemşirelerimizdenveRisale-iNurtalebelerindenMüzeyyene’ninfıkrasıdır.)

MuhteremÜstadım,

Şu fâni dünyanın elemlerine gark olan gözlerim, sizin feyizli, nurlu Sözlerinize vetesirliveşifalırisalelerinize,canügönüldenmerbutoldukçaveokudukça,risaleleriniznekadarbüyükbirmürşidolduğunuhiçbirşeyletarifedemem.

Evet,şudünyaya,şuzamanaçökenzulmetvegafletperdeleriniSözlerinizyırtıyorlar,parçalayıpozulmetivegafletidağıtıyorlar.Hangiakılvarki,hakikatperdesinigörüpde,o hakikat perdesinde nur-u hakikat parlarken, onlara gözünü yumup, zulmet perdesineatılmışolsun?Bende inşaallahzulmeteatılmam.Artıkgüçlüklebahtiyarolupda tekrarbedbahtolamam.

Üstadım, ben sair kardeşlerim gibi sizden bizzat ders almaktan mahrumum. Fakathaftadaveyabirayda,âlîSözlerinizdengıyabîbirdersalıyorumtasavvuruyladinliyorum.Güya bizzat sizden ders alıyorum. Bütün gün ehl-i İslâm’ın selâmetini ve şu hâliminzulmetten nura dönmesini, siz başta ve önde, biz arkada Cenâb-ı Hakk’a yalvaralım.Cenâb-ıMevlâm hayırlısıyla ihsan buyursun. Fazla söylemeye lisanım, aczim, kusurumbırakmıyor.KusurumuzuÜstadımızaitirafediyorum.

İnşaallah, risalelerin tesiriyle, birgün olur da,müstakimLütfüEfendi gibi ehl-i takvâkardeşlerimiz misillü, biz dahi gayr-i ihtiyarî ve istemeyerek işlediğimiz ahvâldenSözlerinizin irşadıyla kurtuluruz. Zekâi kardeşimizden On Yedinci Söz, On SekizinciMektup,YirminciMektupveOtuzÜçPencerelinurlarlaparlayankıymetlirisalelerialdık.Mütâlaaediyoruz.HakikîÜstadımızolanHazretiKur’ânelimizdedir.

Müzeyyene

(Müzeyyene’nindiğerbirfıkrası)

Üstadım,

Kıymettar risalelerinizi okuyan, elbette kilitli sandık içinde münevver kalan sönükkalbleri, gümüşten yapılmış altınla yaldızlanmış birer anahtar hükmündeki risalelerleaçtığınavekalbininkurtulmasınaveparlamasınabinaenkemâl-imemnuniyetleCenâb-ıMevlâ’yaşükürlerverisalelerinintişarınaçalışanlarateşekkürleretmemekkabildeğildir.Ah, vefasız dünyanın telâşesi ve elemi ve kederi beni Nur’lara hizmetten alıkoyuyor.HakkıylaçalışamadığımdanvekardeşlerimgibiNur’larahizmetedemediğimdenkalbimöyle muazzep oluyor ki, tarif edemem. Bugünlerde dediler ki, “Af varmış, Üstadİstanbul’a gidiyormuş” demeleriyle, bir cihette memnun oldum ki, Üstadım esarettenkurtuldu.Vebircihettezannettimki,bütünAtabey’indağlarıbaşımadüşüyor,müteessiroldum. Affınıza ve bedbaht insanların eziyetinden kurtulmanıza teşekkürlerle berabertebrikediyorum.Fakatbunurluvekıymetlirisalelerinsahibibizdenuzaklaşmasınagönülrazı olmuyor. Barla dağlarında bizi ve bu etrafı nurlandıran, bizlerden uzaklaşmamalı.Uzaklaşmasınıkimarzueder?Barlaçokbahtiyardırki,enevvelvehervakit,o tazeveşirinrisaleleriherkestenevvel,bizzatşifahenÜstaddanişitebilirler.

Müzeyyene

396 395

397

Gayûr,zeki,ciddî,sıddık,hakikîkardeşlerimHocaSabriEfendi,HâfızAli,

BuCumagünügündüz,rahatsızlığımdandolayıbirazyatmıştım.Rüyayabenzer,fakatrüya değil, hayalen gördüm ki: Sabri karşıma çıktı, arkasında Hâfız Ali… Sabri banadiyor: “Üstadım, inâyât-ı seb’a namıyla beyan edilen büyük inâyetler varken, OnuncuSöz’deki cüz’î inâyete bu kadar ehemmiyet vermenin sebep ve hikmeti nedir?” dedi,çekildi.Sonrakalktım,düşündüm.Dedimki:“Isparta’yayazdığımmektubuSabriokumuşveyaokuyor;hararetliyazışımdanbanaacıyarakbendensuâletmekistemiş.”Herneyse…BendeHulûsi’densonrabirincimuhatabımolanSabri’yederimki(HâfızAlidedinlesin):

BuOnuncuSöz’dekicüz’îinâyeteziyadeehemmiyetverdiğiminüçhikmetivar:

Birincisi: Onuncu Söz’ün kıymeti tamamıyla takdir edilmemiş. Ben kendi kendimehususî, belki elli defa mütâlaa etmişim ve her defasında bir zevk almışım ve okumayaihtiyaç hissetmişim.Böyle bir risaleyi bazıları bir defa okuyup, sair ilmî risaleler gibiyeter der, bırakır. Hâlbuki bu risale ulûm-u imaniyedendir. Her gün ekmeğe muhtaçolduğumuzgibi,oneviilmehervakitihtiyaçvar.Burisaleyenazar-ıdikkatiehemmiyetlecelb etmeyi ruhum arzu ediyordu. Lâkin, elimden bir şey gelmezdi. Cenâb-ı Hakmerhametindenbirişaretverdi.Oişaretnekadargizliise,benimociddîarzumamutabık

geldiğinden,çokehemmiyetligörünüyor.

İkincisi:Bilirsiniz, uzak yerlerden, bazı beş günlük yoldan bir zat bizi görmek veuhrevî bir istifade etmek için gelir. Hâlbuki vaziyetim birkaç saatten fazla onunlagörüşmeyi müsaade etmiyor. Hâlbuki, o misafire risalelerin kıymetini göstermek, onuonlardan istifadeye sevk etmek, hem muhtaç olduğu kuvvet-i imana ve kuvve-imâneviyeyeyardımetmekiçin,birkaçgünlâzım.Çünkürisalelerdekikuvvetliburhanlaraherkes yetişemiyor, tamamıyla kavramıyor.Ruhumçok arzu ediyordu ki, kısa, hafif birvesile elimegeçip, bîçâremisafirlerin zahmeti beyhudegitmesin.Fakat kerametimyok,elimden bir şey gelmez. Yalnız misafirlerin niyet ve ihlâsına itimad edip onlarınmükâfatını rahmet-i ilâhiyeye havale ediyordum. İşte Cenâb-ı Hak evvel İşârâtü’l-İ’câz’da, sonra Onuncu Söz’de, çabuk kanaat verecek ve risalelere itimad ettirecek bireser-iinâyetihsanetti.Hakikatenbenimiçinçokkolayoldu.Bendeçokrahatettim.Veçokzâtlaraazbirzamandakuvve-imâneviyeveKur’ân-ıHakîm’inhakkâniyetinegözlegörünecekemârelergösteriyordum.Hattaçokmuannidlerininadıkırıldı.Çokdinsizlerdeonunlaimanageldiler.Fakatİşârâtü’l-İ’câz’dakiizahıbir,iki,üçsaatbitmiyordu.Bendeyoruluyordum.Cenâb-ıHak,kemâl-irahmetindendahakolay,İşârâtü’l-İ’câz’ınikisaatteverdiği faydayı Onuncu Söz iki-üç dakikada aynı faydayı verdi. Bu zamanda gözlegörünecekgayetcüz’îbireser-i inâyet,mânevîbüyükkerametlerdendaha tesirlidir. İştebucüz’îeser-iinâyet,hembana,hemsizingibikardeşlerimebirkolaylıkteminettiğiiçin,ziyadeehemmiyetverdim.MadembuSöz’dekitevâfukbizevemisafirlereçokfaydalıdırve hayırlı neticeler verir; elbette içinde bir inâyet var.Âdî olsun, yüz emsali bulunsun,yinebizefevkalâdebirinâyet,birikram-ırabbânîdir.

Üçüncüsü:Bilirsinizkifazlaiştigalâttanyorgundüşmüşbirfikir,kendinieğlendirmek,istirahatetmekister.Bizmeşgulolduğumuzpekderin,pekgeniş,pekciddîolanhakâik-iKur’âniyeveimaniye,fazlameşguliyetimizdengelenyorgunluğutahfifedecekveyorgunfikrimizi neş’elendirecek ve eğlendirecek tevâfukat nevinden, latîf bir sanat-ı bediiyesuretindebirlutfunugösterdi.

Hemolatîfvehafifvemahbupvecâzibedartevâfukattakiinâyet,biranahtarhükmünegeçip, Kur’ân’ın bir hazine-i esrarına bir nevi rehber olduğu için ziyade ehemmiyetverdim.Yoksahizmetimizeterettüpedenveyardımedeninâyet-irabbâniyeokadarçokturki,eğersaysambindengeçer.ŞuOnuncuSöz’ünhurufatındakisır,hiçkimseninsun’veihtiyarıylaolmadığınıherkestasdikettiğiiçin,dahaehemmiyetligöründü.

Fakat ben mutlak işarete ehemmiyet verdim. Lâkin tafsilâtını ehemmiyetle tetkikedemedim.Eniyibirtarzdabeyanedemedim.Bir-ikisaatzarfındanotanev’indenişaretlerkoydum.Birincidefayaitimadedipdahatetkiketmedim.Hâlbuki,tâbirâtımdabazıkusurvar,fehmiişkâleder.Isparta’dakikardeşlerimizmaksadıanlamamışlar;haklarıvar.Çünküoibareomaksuduifadeedemiyor.

Madem öyledir; bu Söz’ün latîf tevâfukat-ı harfiyesindendir ki (mebhasındaki) hemsayfanın yirmi iki olmak itibarıyla, yazı bulunanların yerinde, (yarısından ziyade yazılıbulunansayfalarınhakikîveitibarîsatırlarına)vebaştakiyaprağınciltüstündeismininikisatırı ilâvesiylebinüçyüzkırk iki (1342) ilâ âhir…Hemomebhastakibu cümle, hemâhirdekibeyazsayfayısaymakcihetiylealtmışaltıolupbaştakiâyetinmelfuz(altmışaltı)hurufunatevâfukediyor.Birinde,âhirdekiikibeyazsayfayısaymakcihetiyle(altmışyedi)olupbaştaki âyetinmelfuz (altmışyedi) hurufuna tevâfuk ediyor.OâyetSûre-i İhlâs’ınhurufatına,hemlafzullahınmakam-ıebcedîsinetevâfukediyor,denilmeli.Bizbirnüshayıöyleyaptık,sizegönderiyoruz.Yanınızdakinüshalarıonagöreyap.Eğirdir’dekinüshalarıdaöyleyapınız.

398

Kardeşiniz

SaidNursî

400 399

401

Aziz,ciddî,sıddıkkardeşlerim,hizmet-iKur’âniye’desamimîvekuvvetliarkadaşlarımSabri,Hüsrev,Ali,Refet,Bekir,Lütfü,Rüşdü,

Cenâb-ıHakk’ahadsizşükürolsunkisizlerihudutsuzbirsahrâ-yıhakikattebanaenîsarkadaş ve yoldaş vermiş. Bu acip sahradaki hareket ve sülûk, bazen pek inceehemmiyetsiz görünen bir şeyde mühim istifadeler edilir. Onun için zâhir nazardamâlâyânizannedilenbazımeselelerde,fazlatakipediyorum.Veziyadenazar-ıdikkatinizicelbediyorum.Ezcümle,OnuncuSöz’dekieliftevâfukatı,mühimbirmeselegibinazar-ıdikkatinizegösteriyorum.Bununsırrışudurki:

Bir iltifât-ı hâssaya gizliden gizliye bir işaret bulunduğunu kat’î hissettiğim için,ihtiyarsızolarak,kemâl-isürûrveferahımdantaşkıncasınabağırarak,“Aman,geliniz,sizdegörünüz.”diyorum.Evet,nasılki,birpadişahınhasbirednâişaretinemazharolmak,kanun-uumumî ilebirmüşiriyet teveccühünden fazlamedar-ı sürûrdur.ÖyledeHâlık-ıZülcelâl’inhususîiltifatınıîmâedenengizlibirişarete,yüzbincanolsavefedaedilseveyüzbinseneömürvarsa,oyoldasarfedilseyineucuzdur.

İştebusırdangelensürûrunverdiğicezbekârânetaşkınlıkla,dikkatsizleremâlâyâniveisrafsayılanböyletevâfukatadairbahisleraçıyorum.İştebirbahisdahaaçacağım:

Onuncu Söz, Kur’ân’ın bir sülüsünü inkâr etmek niyetiyle, haşr-i cismanîyi resmenmilletiçindeinkâretmekfikrindebulunanzındıklarısusturmakla,harikabirşûle-ii’câz-ıKur’ânî’yi gösterdiği gibi, daha müteaddit emârelerle, mânevî i’câz-ı Kur’ân hesabınafevkalâde bir mahiyeti bulunduğunu icmâlen hissetmiştik. Ve şimdi yeniden tekrar

OnuncuSöz’enazar-ı dikkat-i âmmeyi celb etmek için, ihtiyarsızolarakonunlameşguledildimvebaktım.

Budefa lafzullahınenbirinciharfiolanelif,OnuncuSöz’deöylebir tevâfukgösterdiki,katiyentesadüfehavaleedilmediğigibi,başkaemârelerleotevâfuktagaybîbirişaretikatiyen hissettim. Sonra işaretlerini koydum. Hem işaretemedar olmak için harikulâdeolmaklâzımdeğildir.Çünküçokâdiperdeleriçindemühimişaretlerverilir;ehlianlar.

Mademişaret-igaybiyevar;elbettetesadüfiçindenkaçar,dahahükmedemez,encüz’îrakamları da o işaretemâl edilir.Mademmecmuunda işaret var, bütün eczâsı o işaretinhikmetine tâbidir; tesadüf orada oynayamaz. Hatta yirmi dokuzuncu sayfada ÜçüncüHakikatteki elif sayılmamak lâzım gelirken, sehven saymıştım. Sonra anladım ki, banasaydırılmış. Baştaki Onuncu Söz kelimesiyle, şu Üçüncü Hakikat ikisi sayfa başındabulundukları için, hakları sayılmaktı. Onların sair arkadaşları sayfa rakamları gibi bazıvazifeyi gördürmek için bir cihette saymak işareti olarak haberim olmadan banayazdırılmış.Herneyse…Kendimin tereddüdüiçindeğil,–çünkükat’îkanaatimgelmiş–Belkibaşkasınınşüphevetereddüdünüizaleiçinbazımuvazeneleryaptım:

Onuncu Söz’ün âhirinde yazıldığı gibi, altı yüz sayfadan ziyade birmübarek kitabıntevâfukatıyüzyirmibeşçıktı.Üçyüzellisayfadanibaretdiğerbirkitabıyinesaydım.Ellitevâfuk çıkmadı. Yine eskiden kendi telifatım Türkçe ve Arabî olan iki yüz seksensayfadanibaretbulunankitabınelif’lerinisaydım,tevâfukatıkırkıtecavüzetmedi.

Demek bu Onuncu Söz’de ve İşârâtü’l-İ’câz’daki ekseriyet-i mutlakanın tevâfukatı,gizli bir işaret-i gaybiyeyi tazammun ediyorlar. Mecmuunda işaret bulunsa yeter. Hercüzündeişaretigöstermeklâzımdeğildir;fakathercüzişaretinmalıdırveonunhikmetinetâbidir. Size acele edip, en evvelki işaret olunan nüshayı göndermiştim. Az hâşiyelerisonra ilâve ettik. Bu defa Süleyman Efendi ile gönderilen nüshayla mukabele ediniz,tekmiledinizveHalilİbrahimEfendiylegönderilennüshayla,yinebunüshaylamukabeleederek,sonraÂsımBey’egönderiniz.

BudefakiHulûsiBey’inmektubunusizegönderdim.İşaretettiğimikikavs içerisindebulunan kısım, Yirmi Yedinci Mektub’un Dördüncü Zeyli’nde yazılacak. Kavslerharicindebulunanveüzerlerinekırmızıçizgiçekilenleryazılmayacaktır.HâfızAhmedveMehmed Celâl ve Hâfız Veli gibi kalbi cezbeli dostlarıma ve tarik-i hakikatte sairkardeşlerimizeselâmediyorum.HâfızVeli ileçendangeçgörüştük,fakatHâfızVeli’ninburadaMehmedUsta isminde, on senelik hâlis bir dostu bulunduğundan ve oMehmedUsta benim sekiz senedir tarik-i âhirette gayet ciddî bir kardeşim olduğundan, HâfızVeli’yedeomünasebetleeskidostnazarıylabakıyorum.Obanamektupyazmıştı;vakitbulamıyorum ki mektubuna cevap vereyim. Ehl-i kalb için bazen sükût dahi birkonuşmaktır.

402

Kardeşiniz

SaidNursî

Kardeşlerim, affedersiniz, bu intizamsız perişan mektupla sizinle konuşmakistemiyorum. Fakat müteaddit işlerle ve tetkikatla meşgul olduğumuz anda, sür’atli birsurette fikrimizin bir köşesiyle yazdık.Keçeli kâtibin hâlimâlûm.Kafasını başka yerdebırakmıştı;mektupperişanoldu.Onuniçinkusurabakmayınız.

Tevâfuktakimüdahale-igaybiyeyibirmektuptasizeböylebirtemsillebeyanetmiştim.Mesela,benimavucumdanohut,leblebi,üzüm,buğdaygibimaddelerbulunsa,benonlarıyereatsam,üzümüzüme,leblebileblebiyekarşısıralansa,hiçşüphekalırmıki,elimdençıktıktan sonra, gaybî bir el müdahale edip sıralamasın? İşte hurufat ve kelimat omaddelerdir;ağzımızoavuçtur.

(Mesud’ungaripbirfıkrasıdır.)

Kamer yeni tulû ettiği esnada, onun aydınlığına ve gecenin serinliğinde, arpanınyumuşamasıhasebiyleorakbiçmekteiken,kameringüzelliğineveşeffaflığınabakarakveorağın bitmemesi, Nur’ları yazmaktan mahrum kaldığımı tahassürâne ve meyusânedüşünmekte iken, bilmem iğfâlât, bilmem tulûat, hatırıma gelen şu sözü söyledim: “YâRab! İsmim Mesud, kendim bîsud, çok çalıştım olamadım mesud!” dedim ve arpabiçmeye devam ettim.Aradan birmüddet geçtikten sonra yattım.Menamda dediler ki:“Bırakma üstadın Said’in eteğini, eyler seni mesud.” Derhal uyandım; ay hemenkaybolmaküzere.Derhal“YâRab!Bensaadet-idünyeviyeistemedim,tevbekâroldum.”Saadet-i uhreviyemin, sizin duanızla olacağı telkin edilmiştir ve duanıza muhtacım.Bendenizi duadan dirîğ buyurmamanızı temenni eder, el ve ayaklarınızdan öperim,efendimhazretleri.

Mesud(rahmetullâhialeyh)

YirmiAltıncıMektub’unDördüncüMebhası’nınBirinciMeselesi

404 403

405

Aziz,sıddıkvesadık,muhlisvehâliskardeşimİbrahimHulûsiBey,

Mektubunda beyan ediyorsun ki: “Eğirdir gibi” orada muvaffak olmuyorsun. Ondantelâş etme.Orada öyle esbap var ki bütün bütün tevakkuf ve tatil neticesini verebilirdi.Cenâb-ıHakk’aşükür,yinetevakkufdeğilmuvaffakiyetvar.

Omânevî esbaptanbiri şudur ki:Cinnî şeytandanders alan insan şeytanları, dünyevî

meşgaleleriyle seni bir çember içine alıp, Nur’lara hizmetini tahdit etmek için,sezdirmeyerekperdealtındaçalışmışlar.

Hemohavalidesabıkanmüthişameliyatve icraatolduğundan,omuhittebirürkeklikhasıl olup, senin kalbindeki gayet kuvvetli bir metanet olmasaydı, o Nur’lar orada hiçışıklandırmayacaktı.Fakatoradaazhizmetdeçoktur,kıymettardır.

Sâniyen:(BukısımYirmiAltıncıMektub’unDördüncüMebhası’ndakiDörtMeseledenBirincisinin“Sâniyen”kısmınınsonunaektir.)

406 tâbirinden sonra 407 zikri, icmalden tafsîle geçmektir. Nasıl ki,“memleket-iİslâmiyehâkimi”tâbirindensonra,“Anadolu,AsyaveAfrikahâkimi”tâbirihaşmet-i saltanatı mufassalan gösterir. Öyle de, rubûbiyet-i mutlakadan sonra, haşmet-irubûbiyetimufassalangösterir.Herneyse,şimdiliksuâlinetamcevapveremiyorum.Onabedel Kur’ân i’câzına ait iki küçük nükteyi söyleyeceğim. Sen şu iki nükteyi OnDokuzuncu Mektub’un Beşinci Cüzünün On Sekizinci İşaretinin Birinci Nüktesininâhirinehâşiyeolarakilâveediniz:

İşteBirincinükte:(Mektubat’ın210.sayfasındakiHâşiye-2’dir;şukısımonaektir.)

Şuüçhakikatemukabilgelecekhangihakikatvar?Kiminhaddinedüşmüşki,bunlarıtaklitetsin?Evet,nasılkibutarz-ıifadesun’îolamaz,öyledetaklidedilmez.Evet,kiminhaddine düşmüş ki, hadsiz derece haddinden tecavüz edip, Hâlık-ı Kâinat’ı bu surettekonuştursun?

İkincinükte:Kur’ân-ıHakîm’inumumsayfalarıâhirindeâyetlertamamoluyor.Güzelbirkafiyeilenihayetlerihitambulması,hemlafzullahyaprağınikisayfasındaveyakarşıkarşıya iki sayfasında veya yakın sayfalarda ekseriya ya muvafakat-i adediye veyamünasebet-i adediyebulunması, bir emâre-i i’câzdır.Vebunun sırrı şudurki:Âyâtın enbüyüğüolan“müdâyeneâyeti408”,sayfalarıiçinveSûre-iİhlâsveKevsersatırlarıiçinbirvâhid-ikıyâsîittihazedildiğinden,Kur’ân-ıHakîm’inbugüzelmeziyetivei’câzalâmetigörülmektedir. Demek bu hüner Kur’ân’ındır. Yoksa Hâfız Osman gibi zâtların değil.Çünkübuvaziyet,âyetindenvesûresindenneş’etetmiştir.

Sâlisen:Mektubunuzdan anladım ki sana gönderilen risaleleri kendin için istinsahediyorsun,aslınıAbdülmecid’everiyorsun.

Azizkardeşim, çendanAbdülmecidbenimnesebîkardeşimveyirmi sene talebemdir.FakatneovenehiçbirisibenimHulûsimeyetişmiyor.Omektuplar–ekseriyet-imutlaka–seninnamınlayazılmışvesanagönderiliyor.Abdülmecidikinciderecede,kendineistihsahetmekveyamütâlaaetmekiçinonudateşriket,diyebirmektuptademiştim.Fakateğersen,okardeşinikendinefsinetercihedersenveonazahmetvermemekiçinzahmetçeksenona karışmam. Senin peder ve validene ve Fethi gibi arkadaşlarına ve senin eskihocalarınaselâmveduaederim,dualarınıisterim.

409

Kardeşiniz

SaidNursî

21Ramazan-ıŞerif

(Abdülmecid’eyazılanmektubu,seninmektubununiçinekoydum,onagönderiniz.)

(Biraderlerineyazdıklarımektuptan.)

Eğer ahvâl-i ruhiyemi anlamak istersen, gelecek şu iki fıkra tercümandır. Bir şairindediğigibiderim:

Neygibiherdemki,geçmişömrümüyâdeylerim.

Tânefesvarisekurucismimdeferyadeylerim.

Birticaretkılmadım,nakd-iömürolduhebâ,

Yolageldim,lâkingöçmüşcümlekervan,bîhaber.

Ağlayıpnâlânedip,düştümyolatenhagarip,

Dîdegiryân,sînebiryân,akılhayrân,bîhaber.

Evet,geçmişömrüisrafettik,zayiettik.Çokmübarekzâtlar,ahbaplarkaybettik,yalnızkaldım.Omübareklerleberaberâhireteçalışmadım.

YirmiSekizinciMektub’unSekizinciMeselesininİkinciNüktesi

Eğer denilse: Şu tevâfukat-ı gaybiye eğer bir meziyet-i belâgat olsaydı, Kur’ân-ıMu’cizü’l-Beyanbelâgatlerinenvâındanenilerideolduğugibi,bunevidedeenileriolmaklâzımgelirdi.Eğerbirmeziyet-ibelâgatdeğil;nedenbüyükbir ikrâm-ı ilâhîsayıyorsunuz?Hemhangikitapolursaolsun,bunevitesadüfatiçindeçokbulunabilir.

Elcevap: Kur’ân-ı Hakîm 410 sırrıyla, her zamanda bir milyondan fazlahâfızlarınkalbindemânenyazdırmaklâzımgeldiğiiçin,hıfzıçokişkâledecekvehâfızlarıçok azaltacak olan şu nevi tevâfukat-ı müteşabihe, Kur’ân-ı Hakîm’de çok ilerigitmemiştir.Ehl-ihıfza, rahmet içindemutabık-ımukteza-yıhâlbirmânevîbelâgati,bumeziyet-i belâgatin terkiyle yapmıştır:Çokdefa kısa kesmekle çokuzunmanaları ifadeetmesi gibi. Hem şu tevâfukat belâgat olmasa da, madem içinde eser-i kast ve şuurgörünür.Kastveşuurise,bilmüşahedevebilitiraf,müellifvemüstensihlerindeğil,elbettebir dest-i gaybînin tanzimiyledir. Ve o dest-i gaybînin bu tarz müdahalesi ise, alâmet-ikabuldürverızayaemâredir.Vebuemârederemzederki,yazılanhakikatlerkusursuzdur,

hakbirsurettegösterilmiştir.

Ama sair kitaplarda şu nevi tevâfukat bulunuşu tesadüfe verilebilir. Fakat şurisalelerdekişuurlutevâfukat-ıgaybiyeyi,bütüngörenzâtlarınittifakıyla,şuursuztesadüfehavale edilemez. Ve verilmesine imkân verilmiyor. Hatta en mühim iki müstensih vebizler, değil ki bir risalenin umumunda, birtek sayfa kanaat verir ki, tesadüf karışamaz,haddideğildir.Çünkümisilolarakiki-üçkelimebulunur.Birbirinebakaröylebirvaziyetteki,zâhirenbirkastiraeediyor.

Mesela, şimdibakıyoruz, şu sayfada “yaş” lafzı, üçdefa tekerrür etmiş.Üçüöylebirvaziyette birbirine bakıyor ki şüphe bırakmaz ki, bir tanzim-i gaybîdir. Hem şimdibaktığımız şu sayfada, yalnız altı “hüzün” kelimesi var.O altı “hüzün”, üç satırda öylelatîfikikavsiteşkiletmişki,neş’elibirhüznügöreneverir.

Hem işâret-i gaybiye olmak için, başka hiçbir kitapta bulunmamak lâzım gelmez.Mesela,nasılki,belâgat-iKur’âniyederece-ii’câzavâsılolduğuiçin,birmucize-irisaletolduğu hâlde, sair ehl-i belâgatın umum kitaplarında, derecatlarına göre belâgat vardır.Onlardabelâgatbulunması,i’câz-ıKur’ân’amünâfiolamaz.

Öylede i’câz-ıKur’ân’ınyüzer kısmındanbir kısmının cilvesi, bir nevi ikram-ı ilâhînev’inden, Kur’ân’ın bir nevi tefsiri olan Sözler’de, hakâik-i Kur’âniye’nin hüsn-üintizamına işaretengörünüp tecellî etmesine, sair kitaplarda tevâfukatınbulunması zararvermez.Çünkü o dereceye yetişmezler.Çünkü Sözler’deki o nevi tevâfukat o dereceyegelmişki,dikkat edenlerekat’îkanaatverirki,beşerindüşünüşüdeğilve ihtiyarıyladaolmamıştır. Belki nakşî bir nevi Kur’ân i’câzının, gölgesinin gölgesi, kendi tefsirininaynasında,birneviikram-ıilâhîsuretindetemessülediyor. 411

YirmiSekizinciMektub’unSekizinciMeselesininÜçüncüNüktesi

412

413

Azizkardeşim,

Evvelâ: Kardeşimiz Abdülmecid’in, Yirmi Altıncı Mektubun Üçüncü Mebhasını,lüzumsuzbirihtiyatabinaenziyadegörmesini,sendeonunziyadesiniziyadegörmekliğinbeniziyadesevindirdi.

414

diyen ve Kur’ân’ın takdirine mazhar olan Hazreti İbrahim’in (aleyhisselâm) ittibâınamükellefolduğumuzaişareteden 415sırrınamazharolduğumuzubilmeliyiz.

Sâniyen:Banakarşıumumendostbirşehirahalisindenbirmüftü,sathîbirnazarla,vâhîbazı tenkidâtı, Onuncu Söz’ün teferruat kısmına etmiş diye Abdülmecid yazıyor.Abdülmecid’inonaverdiğicevaplar,ikiyermüstesna,mütebâkisikâfidir.Fakatikiyerde,odaozatınsathîsuâline,sathîolarakcevapvermiş:

Birincisi:Ozât demiş ki: “OnuncuSöz’ün hakikatlerimünkirlere karşı değil.Çünküsıfât ve esmâ-yı ilâhiyeye binâ edilmiş.” Abdülmecid cevabında diyor ki: “Münkirlerihakikatlerden evvelki dört İşaretle imana getirmiş, ikrar ettirmiş. Sonra hakikatleridinlettiriyor.”meâlindecevapvermiş.Hakikîcevabışudurki:

Her bir hakikat, üç şeyi birden isbat ediyor:HemVâcibü’l-vücûd’un vücudunu, hemesmâvesıfâtını;sonrahaşrionlarabinaedip,isbatediyor.Enmuannidmünkirden,tâenhâlis bir mümine kadar herkes, her hakikatten hissesini alabilir. Çünkü hakikatlerde,mevcudata,âsâranazarıçeviriyor.Derki:

Bunlarda muntazam ef’âl var. Muntazam fiil ise fâilsiz olmaz. Öyleyse bir fâili var.İntizam ve mizanla o fâil iş gördüğü için, hakîm ve âdil olmak lâzım gelir. Mademhakîmdir;abesişleriyapmaz.Mademadaletleişgörüyor;hukuklarızayietmez.Öyleysemecma-ıekber,birmahkeme-ikübrâolacak.

İşte hakikatler, bu tarzda işe girişmişler.Mücmel olduğu için, üç dâvâyı birden isbatediyorlar. Sathî nazar fark edemiyor. Zaten o mücmel hakikatlerin her birisi, başkarisalelerveSözlerdekemâl-iizahlatafsiledilmiş.

Abdülmecid’in ikinci nâkıs cevabı şudur ki:O zâtın yanlış suâlinemümâşât edip,yanlışınıkabulettiğiiçin,yanlışetmiş.ÇünküOnuncuSöz’ünHâşiyesi’nde,ism-iâzam,yalnız her ismin bir mertebesinden ibaret olduğu zikredilmemiş. Belki çok yerlerdedemişiz:İsm-iâzamdanveherisminâzamîmertebesindentezahüreder.İsm-iâzamıisbatetmekleberaber,her isminbirmertebe-iâzamıvarki,Resûl-iEkrem (aleyhissalâtü vesselâm)bunlaramazharolduğugibi,haşr-iâzamdaonlarabakıyor.Meselaism-iHâlıkmerâtibi,benimHâlıkım’dantut,tâHâlık-ıküll-işey’ekadarolanmertebe-iâzamakadarmerâtibivar.

O şüpheli zatın, her ismin bir mertebe-i âzamı olduğunu tezyif etmek niyetiyle,“Mutasavvife-i mütefelsife fikridir.” demiş. Hâlbuki, başta İmam Âzam, İmam Gazâlî,Celâleddin-iSüyûtî,İmamRabbânî,Şâh-ıGeylânîgibisıddıkîn-imuhakkıkîn,ism-iâzamıayrıayrıgörmüşler.İmamÂzamdemiş:el-Adl,el-Hakemism-iâzamdır,vehâkezâ.Herneyse,bumeselebukadaryeter.

Ozatınsathîilişmesindenüçcihetlememnunoldum:

Birincisi:Tenkit etmek istediği hâlde, edemediği için gösteriyor ki, Onuncu Söz’ünhakâiki,kabil-itenkitdeğildir.Olsaolsa,teferruatkabîlindenbazıibarelerineilişebilir.

İkincisi: İnşallah, âli bir zekâ ve gayreti bulunan Abdülmecid’i gayrete getirdi.

Hulûsi’yeyakışacakçalışkan,müteyakkızbirarkadaşoldu.

Üçüncüsü:Ozâtmüşteridir ki ilişmiş.Müşteri olmayan lâkayt kalır. İnşallah, ileridetamistifadeedecek.

Bunükteninbir güzelmeâlini ya sen, yaAbdülmecidkaleme alıp, benim selâmımla,memnuniyetimleberaber,ozatagönderebilirsiniz.

Mahallenizin imamı Hâfız Ömer Efendiye selâm et ve de ki, ben onu kabul ettim.Talebelikşartlarınıdaonasöyle.PederinizveFethiBeyveHocaAbdurrahman,Sözler’iciddî dinlemeleri beni çokmesrur ediyor.Benonlara dua ediyorum.Onlar da banaduaetsinler. Seydâ namındaki zât, pederinizin intisap ettiği zât değil, ondan evvel gelmişiştihar etmişmühimbir zâttır.Başta Sabri, Süleyman,Tevfik bütün ihvanlar size selâmediyorlar.

Kardeşiniz

SaidNursî

416

417

Aziz,sıddıkkardeşim,

Sana bu defa Yirmi Dokuzuncu Mektub’un üçüncü Kısmını ve Beşinci Kısmınıgönderiyorum.ÜçüncüKısım’dabirsırvar.Ramazan’dabirsaatte,benimlemüsevvidzâthastaikensür’atleyazılmış.Göreceğiniztarz,aynenbulunmuş;bizhayretettik.AnladıkkiokısımdaKur’ân’adairniyetimiztamhaktırvelâzımdırki,böyleolmuştur.

Hem Mucizât-ı Ahmediye’deki tevâfukata, bir sened-i kat’î olarak, iki parça (oMektuptan4’üncü,5’incicüzlerini)gönderdim.

Oikiparçaorisalenintelifininakîbinde,acemibirmüstensihmüsvedde-iaslîdenaceleyazdığı, hatta salavâtları (A.S.M) işaretiyle geçtiği hâlde, iki sene sonra tetkik ettik,ümidimizfevkindeacîbbirtevâfukgördük.

Sonra, ondan daha acemi bir müstensihe dedim: “Resûl-i Ekrem (aleyhissalâtü vesselâm)kelimesiyle,Kur’ânkelimesinikırmızıyaz,aynenonüshayıistinsahet.”Hâlbuki, ikincimüstensih çok acemi idi. Evvelki müstensihin nüshasındaki tevâfuku kısmen bozmuş,şuurutaallûkettiğiiçinletâfetiniihlâletmiş.Fakatyinetevâfukatabirhüccetolur,sizdegüzelce kendinize tebyiz ediniz. O müsvedde-i ûlânın bir sureti ya sende veyaAbdülmecid’demahfuzkalsın.

Felillâhilhamd, şimdi Kur’ân-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın iki yüz eczâ-yı i’câzından bircüzünügözegösterecekbirkaçKur’ân’ı yazdırıyoruz.Birisi tamamoluyor. İçinde2806lafza-yı Celâl’den, yüzde bir müstesna, umumen tevâfuku, gaybî tarzında görünüyor.

Lafzullahı kırmızıyla yazdırdık. Gören, “Kur’ân’ın i’câzını gözümle görebiliyorum.”diyebilir.İnşallah,bucüz-üi’câz,hatt-ıKur’ânî’yimuhafazaedecek,tahriftenkurtaracak.

Elmaskalemlikardeşlerimizetaksimettim,enbirincikardeşimizHakkıEfendibirincicüzüyazdı.İkincisini,üçüncüsünüseninbedelineyazmayahâhişkârdır.

Başta valideyninize, Fethi Bey, Hoca Abdurrahman Bey, yeni talebem İmam ÖmerEfendiolarakSözler’lealâkadarolanlaraselâmveduaediyorum,dualarınıisterim.

SâbıkMüftüKemâlEfendiyedeki:Müjde!Herbirsaathastalıklıömrü,birgünibadethükmündedir. Şu zamanda hayatın en iyi sureti böyledir. Biz dergâh-ı ilâhîde onunhakkındaenhayırlısınıniyazedipduaediyoruzveedeceğiz.Öylelerinduasımakbuldür.Banaduaetsin.HocaAbdurrahmanileFethiBey,ikisi,hastalebelerindaire-iduasıiçindeduada kazancıma hissedardırlar. İkisi bana dua etsinler. Eskide benim Ömer ismindetalebemvardı;seninşimdikioradaÖmerEfendionaduadaarkadaşolmuştur.

418

Kardeşiniz

MirzazadeSaidNursî

YirmiDokuzuncuMektub’un dördüncü kısmı hem uzundur, hem birtek nüshadır.Budefagönderemedim.Okısımdoğrudandoğruyai’câz-ıKur’ân’ınbiraynasıdırveçokdamühimdir.Otuzsekizsayfadır.BaştaSabri,Süleyman,Hüsrev,Bekir,Tevfik,Galipsizlereselâm ederler.OnDokuzuncuMektub’un dördüncü cüzünü,OnBeşinciNükteli İşaretekadartashihettim.Acelegöndermeklâzımgeldi,vakitbulamadım,tamtashihedeyim.

SenevvelâOnBeşinciNükteliİşaret’tensonra,kendinüshanızlamukabeleediptashihediniz, sonra tebyiz ediniz. Yirmi Sekizinci Mektub’un Yedinci Meselesi’nde acip birtevâfukgörüldü;şöyle: İkisayfabaştanbaşa,yalnızbaştakisatırmüstesna,yirmidokuzsatırşuurveihtiyarımızınhâricinde,bütün“elif”gelmiş.Bubütün“elif”YirmiSekizinciMektup’tan Yirmi Dokuzuncu Mektub’a ehemmiyetli bir işaret-i gaybiyedir, diyordu.Sonranumûnesinisizegöndereceğiz.

SaidNursî

(SaidNursî’ninbirfıkrasıdır.)420 419

421

Aziz,sıddık,hakikatliâhiretkardeşimveciddîvekuvvetliarkadaşım,

Kur’ân-ıHakîm’inbaşhâşiyelerinde,âyât-ıKur’âniye’ninadedialtıbinaltıyüzaltmışaltıolmakla,envâr-ıKur’âniyevehakikat-iFurkaniyeeyyâm-ışer’iyeilealtıbinaltıyüz

altmışaltısenekadar,küre-iarzdahükmücereyanedeceğineişaretettiğinedairsuâlinize,ovakitzihnimbaşkayeremütevecciholduğuiçin,izahlıbircevapveremedim.Sonrabanaihtar edildi ki: “Âsım’ın suâli ehemmiyetlidir, cevap ver.” Ben de o ihtara binaen, üçesaslabirparçaizahedeceğim:

Birinci esas:Nasıl ki nur-u Muhammedî ve hakikat-i Ahmediye (aleyhissalâtü vesselâm),divan-ı nübüvvetin hem fatihası, hem hâtimesidir. Bütün enbiyâ onun asl-ı nurundanistifaza ve hakikat-i dininin neşrinde onunmuînleri ve vekilleri hükmünde oldukları venur-u Ahmedî (aleyhissalâtü vesselâm) cephe-i Âdem’den, tâ zât-ı mübarekine müteselsilentezahür edip neşr-i nur ederek, intikal ede ede tâ zuhur-u etemle kendinde cilvegerolmuştur.

Hem mahiyet-i kudsiye-i Ahmediye, Risale-i Miraç’ta kat’i bir surette isbat edildiğigibi, şu şecere-i kâinatın hem çekirdek-i aslîsi, hem en âhir ve enmükemmelmeyvesiolmuş. Öyle de hakikat-i Kur’âniye zaman-ı Âdem’den şimdiye kadar, hakikat-iMuhammediye (aleyhissalâtü vesselâm) ile beraber, müteselsilen enbiyâların suhuf vekütüplerindenurlarınıneşrederek,gelegeletânüsha-yıkübrâsıvemazhar-ıetemmiolanKur’ân-ıAzîmüşşânsuretindecilvegerolmuştur.

Bütün enbiyânın usûl-ü dinleri ve esas-ı şeriatları, hülâsa-yı kitapları Kur’ân’dabulunduğuna, ehl-i tahkik ve ehl-i hakikat ittifak etmişler. Bu sırra binaen fetret-imutlakanın zamanı ihraç edildikten sonra, rivayet-i meşhureyle zaman-ı Âdem’den tâkıyâmete kadar, “eyyam-ı şer’iye” ile tâbir edilen yedi bin seneden, fetret-imutlakanınzamanı tarhedildiktensonraaltıbinaltıyüzaltmışaltı senekadar,din-i İslâm’ınsırrınıneşreden hakikat-i Kur’âniye, küre-i arzda ayrı ayrı perdeler altında neşr-i envaredeceğine,âyâtınadediişaretediyordemektir.

İkinciesas:Mâlûmdurkiküre-iarzınmihveriüstündekihareketiyle,gecegündüzlervemedâr-ı senevîsi üstündeki hareketiyle, seneler hâsıl oluyor. Güneşle beraber her birseyyarenin, belki sevâbitin ve Şemsü’ş-şümûs’un dahi, her birinin mihveri üstündeeyyam-ımahsusalarını gösteren bir hareketi vemedârı üzerinde deveranı dahi, bir nevisenelerigösteriyor.Hâlık-ıarzvesemâvât’ınhitâbât-ıezeliyesinde,oeyyamveseneleridahiiraeettiğinedelilişudurki:Furkan-ıHakîm’de,

422

423

gibiâyetlerisbatediyor.

Evet,kışgünlerindeveşimaltaraflarında,gurupvetulûmâbeynindedörtsaatgündenve bu yerlerde kışta sekiz-dokuz saatten ibaret eyyamlardan tut, tâ güneşin mihveriüstündebirayayakınyevminden,hattakozmoğrafyanınrivayetinegöre,tâ 424tâbiriyleKur’ân’danâmıilânedilenveşemsimizdenbüyük“Şi’râ”namındadiğerbirşemsin,belkibin seneden ibaret olan gününden, tâ Şemsü’ş-şümûs’un mihveri üstündeki elli bin

senedenibaretbirtekyevminekadareyyâm-ırabbâniyevardır.

İştesemâvâtvearzınRabbi,oŞemsü’ş-şümûsveŞi’râ’nınHâlık’ıhitapettiğivakit,osemâvâtvearzınecramınaveâlemlerinebakankudsîkelâmındaoeyyamlarızikredervezikretmesigayetyerindedir.

Mademeyyâmın lisan-ı şer’îdeböyle ıtlâkatıvardır. İlmü’t-tabakatü’l-arzvecoğrafyave tarih-i beşeriyet ulemâsınca, nev-i beşerin yedi bin sene değil, belki yüz binler senegeçirdiğini teslimdeetsek,“Âdem’denkıyâmetekadarömr-übeşeryedibinsenedir.”425

olan rivayet-imeşhurenin sıhhatine ve beyan ettiğimiz altı bin altı yüz altmış altı sene,Nur-u Kur’ân hükümfermâ olduğuna münâfi olamaz, cerh edemez. Çünkü eyyâm-ışer’iyenin,dörtsaattenellibinseneyekadarhükmüveşümulüvar.Fakatnefsü’l-emirdekieyyâmın hakikati, o rivayet-i meşhurede hangisi olduğu şimdilik bu dakikada kalbimeinkişafettirilmedi.Demekosırrıninkişafımünasipdeğil.

Şumeseledeşimdilikdelilinigösteremeyeceğimbirmüddeâyıbeyanediyorum.Şöyleki:

Şudünyanınbirömrü,veşudünyadakiküre-iarzındahiondankısadiğerbirömrü,veküre-i arzda yaşayan nev-i insanın daha kısa bir ömrü vardır. Bu birbiri içinde üç nevimahlûkatınömürleri,saatiniçindekidakika,saniye,saatlerisayançarklarınnisbetigibidir.Nev-iinsanınömrü,küre-iarzınikihareketiylehasılolanmâlûmeyyamileolduğugibi,zîhayatın vücuduna mazhar olduğu zamandan itibaren, küre-i arzın ömrü ise merkez-iirtibatı olan şemsin hareket-i mihveriyesiyle hasıl olan eyyam ile olması hikmet-irabbâniyeden uzak değildir. Ve dünyanın ömrü ise Şemsü’ş-şümûs’un hareket-imihveriyesiylehasılolaneyyâmiledir.

Şuhâldenev-iinsanınömrüyedibinseneeyyam-ımâlûme-iarziyeyleolsa,küre-iarzınhayata menşe olduğu zamandan, harabiyetine kadar, eyyam-ı şemsiye ile iki yüz binseneden geçer. Ve Şemsü’ş-şümûs’a tâbi ve âlem-i bekadan ayrılıp küremize bakandünyalarınömrü–Şemsü’ş-şümûsun işârât-ıKur’âniye ileherbirgünü50.000 (ellibin)sene olmasıyla– yedi bin sene, o eyyâmla yüz yirmi altımilyar (126.000.000.000) seneyaşarlar. Demek, eyyâm-ı şer’iye tâbir ettiğimiz eyyâm-ı Kur’âniye’de bunlar dahilolabilirler.

Evet,semâvâtvearzınHâlık’ı,semâvâtvearzabakanbirkelâmıylasemâvâtvearzınsebeb-ihilkativeçekirdek-iaslîsiveenmükemmelâhirmeyvesiolanbirzatahitabında,oeyyamları istimal etmek, Kur’ân’ın ulviyetine ve muhatabın kemâline yakışır ve ayn-ıbelâgattir.426(Hâşiye)

427

428

SaidNursî

OnBeşinciNota’nınÜçüncüMeselesiEy insanveeynefsim,muhakkakbilki:Cenâb-ıHakk’ın sana in’âmettiğivücudun,

cismin,âzaların,malınvehayvânâtın ibâhadır, temlikdeğildir.Yani, istifadeniçinkendimülkünü senin eline vermiş, istifade et diye ibâha etmiş. Senin gibi, idare etmektenhakikaten âciz ve tedbirden cidden câhil bir şahsa temlik etmemiş. Çünkümülk olarakverseydi,idaresinisanabırakmaklâzımgelirdi.

Acabaenkolay, enzâhirvedaire-i ihtiyarve şuurdadahilolanbirmidenin idaresiniyapamadığınhâlde,nasılgözvekulakgibidaire-iihtiyarveşuurunharicindeidareisteyenşeyleremâlikolabilirsin?

Mademsanaverilenhayatvehayatınlevâzımatıtemlikdeğil,ibâhadır.Elbetteibâhanındüsturuyla hareket etmek lâzımdır. Yani, nasıl bir zât, ziyafete misafirleri dâvet eder.Onlara,meclisziyafetindekieşyadanveziyafettenistifadeyiibâhaediyor,temliketmiyor.İbâha ve ziyafetin kaidesi ise, mihmandarın rızası dahilinde tasarruf etmektir. Öyleyseisraf edemez, başkasına ikram edemez, sofradan kaldırıp başkasına sadaka veremez,dökemez, zâyi edemez. Eğer temlik olsaydı, yapabilirdi ve kendi arzusuyla hareketedebilirdi.

Aynenbunungibi,Cenâb-ıHak sana ibâha suretindeverdiğihayatı intihar ilehâtimeçekemezsin, gözünü çıkaramazsın vemânen gözü kör etmek demek olan gözü vereninrızasıharicindeharamasarfedemezsin.Vehâkezâ,kulağıvedilivebunlargibicihâzâtıharama sarf etmeklemânen öldüremezsin.Ve eti yenilmeyen hayvanını lüzumsuz tâzipedipkatledemezsin.Vehâkezâ…Bütünsanaverilennimetler,bumisafirhane-idünyanınsahibi olanMihmandar-ıKerîm-i Zülcelâl’in kavânîn-i şeriatı dairesinde tasarruf etmekgerektir.

SaidNursî

430 429

431

AzizkardeşimRefetBey,

Senin mektubunu ve kitabını memnuniyetle aldım. Gayet sevdiğim bir talebem olanHulûsiBey’in ruhunusizdehissettim.Seniyenideğil,Hulûsigibieskibir talebeolarakkabulettim.Talebeliğinhâssasışudurki:YazılanSözler’ekendimalıgibisahipolmalıdır.Kendisitelifetmişveyazmışnazarıylabakıpneşrineveehilolanlaraiblâğınaçalışmaktır.Mâşaallah,hattıngüzeldir.Vakitbulursanbirkısmınıyazın.BirkısmınıHüsrevgibiciddîtalebeleryazar;onlardanbilâharealır,yazarsınızveonlarla teşrik-imesaiedersiniz.Altısenedir Isparta’da ciddî talebelerin çıkmasına muntazırdım, bekliyordum. El-minnetülillâh, şimdi sizinle beraber birkaç tane çıkmaya başladı. Çünkü bir talebe, yüz dosta

müreccahtır. Sözler namındaki envâr-ı Kur’âniye ise, en mühim ibadet olan ibadet-itefekküriye nev’indendir. Şu zamanda en mühim vazife, imana hizmettir. İman saadet-iebediyeninanahtarıdır.

432

Kardeşiniz

SaidNursî

434 433

435

Ciddî,sıddık,dikkatli,hakikatlikardeşimRefetBey,

Cenâb-ı Hak yeni hayatınızı mübarek eylesin ve refika-yı hayatınızı hayat-ıebediyenizde, Otuz İkinci Sözün Üçüncü Mevkıfı’nın âhirlerindeki Üçüncü İşarette,refika-yıhayatadairvaadevesıfatamazhareylesin,âmîn…

Bu defaki mektubun çok güzeldir. Arkadaşlarının fıkraları içerisinde Yirmi YedinciMektup içine dercedeceğim. Arasıra yazıyla meşgul olsanız iyi olur. İnşaallah yenihayatınızsizerisalelerinhakâikinekarşıyenibirşevkuyandıracak.

Kardeşim, sen, Hüsrev, Âsım, nazarımda çok kıymettarsınız. Cenâb-ı Hak sizleri vesizin gibileri Kur’ân hizmetinde sâbit-kadem ve fedakâr ve kemâl-i sadakatte dâim vemuvaffakeylesin,âmîn…

OradaŞeyhMustafa,Lütfü,Rüşdügibikardeşlerimeçokselamediyorum.436

Kardeşiniz

SaidNursî

438 437

439

Aziz, sıddık, ciddî, samimî âhiret kardeşim ve hizmet-i Kur’âniye’de çalışkan birarkadaşımRefetBey,

Mektubunuz beni mesrur etti. Biliniz ki, iki sene evvel mâbeynimizde hararetli biruhuvvet başladı. Sonra bazı ârızalarla ileri gitmedi. Müjde, şimdi ileri gidiyor. ÇünküHüsrev bana yazdığımektubunda, senden çokmemnun olduğunu,Barla’dan döndüktensonraseniistediğimtarzdabanagösteriyor.

Demek tam onunla ittihad ve teşrik-i mesâi ediyorsun. Elinden geldiği kadar onunlamünasebetikuvvetleştir.Hemherbirhastalebeninmühimbirvazifesi,birçocuğaKur’ân

öğretmek olduğundan, sen bu vazifeyi yapmaya başladın. Sen birinci talebelerdenolduğundan, inşaallah senin çocuğundabirincilerdenolacaktır.Mademçocukbenimdeevlâd-ı mâneviyemdir; ona verdiğin ders, yarısı senin namına ise, yarısı da benimhesabımaolmalıdır.

Seninrüyaniseçokmübarektir.Tâbiripekzâhirdir.Ispartabircamidir.Hüsrev,Refet,Lütfü,Rüşdügibizâtlarınsamimîmütesânidheyetinşahs-ımânevîsisanaSaidsuretindegösterilmiş. Risalelerle verdiğiniz ders ise, vaaz u nasihat suretinde gösterilmiş. Sennamazı kılmadığınızdan geç kalıp, acele ederek derse yetişmek tâbiri, Sözler’in neşriharicindebazıvezâif-idiniye,hembirparçatembellik,sizibirincilikhakkınolanbirincidersteikinciderecedekaldığınızaişaretedip,seniikazediyor.Herneyse…

Ben senden şimdi çok memnunum ve oradaki kardeşlerim dahi senden çokmemnundurlar. Cenâb-ı Hak bize ve size tarik-i hakta hizmet-i Kur’âniye’de sebat vemetânetversin,âmîn…KayınpederinizHacı İbrahimEfendiyeçokselâmlaBedreddin’evehemşiremeçokduaediyorum.

440

Kardeşiniz

SaidNursî

442 441

443

Aziz,sıddık,gayyûrkardeşim,

SüleymanEfendi’den anladım ki, bazı hususîmüşkülâtamâruz oluyorsun. Sizin gibimetin insanlara sabır tavsiyesi zâiddir. Hizmetin kudsiyeti ve o hizmetteki zevk vegayretindeki şevk, o acı hususî müşkülâta karşı gelir ve galebe eder tahmin ediyorum.Mümkün olduğu kadar aldırmamalısın. Kıymettar, kusursuz bir malın dükkâncısımüşterilereyalvarmayamuhtaçdeğil.Müşterininaklıvarsaoyalvarsın. 444sırrınca,azîm hayırların müşkülâtı çok oluyor. Müşkülât çoğaldıkça ehl-i himmet fütur değil,gayretvesebatınıziyadeleştirir.İnşaallahsizdeöylemetînvesebatkârlardansınız.

445

Kardeşiniz

SaidNursî

447 446

448

Aziz,sıddıkkardeşimRefetBey,

Maşaallah, şimdi sizümit ettiğim tarzda risaleleri takipediyorsunuzveyazıyorsunuz.Seningibilerinaz sa’yidahiçokhükmündedir.Çünküçoklar size itimadedip sizi takliteder.Sizingibiciddîkardeşleri,bugurbetmemleketindebulduğumdan,burasıbenimiçinhakikîbirvatanhükmünegeçti, hakikîvatanımıunutturdu.Yazılaneserlerinyüksekliği,me’haz ve mâden-i kudsîleri olan Kur’ân’dan sonra, sizler gibi muhatapların ciddîiştiyakları ve tam tefehhümleridir. Siz beni bulduğunuzdan bir şükretseniz, ben sizibulduğumdandolayıbinşükrediyorum.

Mektubundaism-iâzamısuâlediyorsun.İsm-iâzamgizlidir.Ömürdeecel,Ramazan’daleyle-i Kadir gibi, esmâda ism-i âzamın istitarı, mühim hikmeti var. Kendi nokta-yınazarımda hakikî ism-i âzam gizlidir, havassa bildirilir. Fakat her ismin de âzamî birmertebesivarki,omertebeism-iâzamhükmünegeçiyor.Evliyalarınism-iâzamıayrıayrıbulması bu sırdandır. Hazreti Ali’nin (radiyallâhu anh) Ercûze namında bir kasidesiMecmuatü’l-Ahzab’da var. İsm-i âzamı altı isimde zikrediyor. İmam Gazâlî onuCünnetü’l-Esmânamındakirisalesinde,HazretiAli’ninzikrettiğive ism-iâzamınmuhîtiolan o esmâ-yı sitteyi şerh ve hassalarını beyan etmiştir. O altı isim de’tür.449

Keramet-i gaybiyenin ikinci parçasını tashih ederek bir parça daha ilâve ettik,gönderdim.

Bedreddin’insür’atleilerigitmesi,Kur’ân-ıHakîm’infeyz-ikerametindendir.Cenâb-ıHakmuvaffaketsin.

Hacı İbrahim Efendiye bilhassa selâm ediyorum. Lütfü, Rüşdü, Hâfız Ahmed, SezaiEfendilereselâmediyoruz.Âhirethemşiremededuaediyorum.SeninbudefakimektubunbirparçasıMektubatiçinedercedildi.

450

Kardeşiniz

SaidNursî

452 451

453

Aziz,sıddıkkardeşimvehizmet-iKur’âniye’dehakikatlibirarkadaşımRefetBey,

Bu defa istinsah ettiğiniz risaleler çok güzel olmuştur. Senin gayret ve samimiyet veciddiyetini bana gösterdiler ve Refet tembel değildir, isbat ettiler. Onları tashih edipgöndermiştim. Sonra işittim ki, getiren adam İslâmköyünde bırakmış. Otuz BirinciMektubun Üçüncü, Dördüncü Lem’alarını yazmaya vakit bulamadım. Korkuyorum ki,onların da 454 sırrı gibi,mevsimi geçerek, sonra güzel yazılmamış olsun. İnşallahsizleriniştiyakıbeniçalıştıracak.Fakatbuşuhûr-uselâseçokkıymettardır;leyle-iKadr’in

sırrıyla seksen sene bir ömrü kazandıracak bir vakitte, en iyi, en efdal şeylerlemeşgulolmak lâzım geliyor. İnşaallah, Kur’ân’a ait mesâille iştigal, bir nevi mânevîmütefekkirâne Kur’ân okumak hükmündedir.Hem ibadet, hem ilim, hem marifet, hemtefekkür, hem kıraat-i Kur’ân manaları risalelerin istinsah ve mütâlaalarında vardıritikadındayız.Zatenbucihetisiztakdiretmişsiniz.

Mucizât-ı Ahmediye’yi sizin için yazdırdım, tekmil oldu. Fakat başka bir nüsha onagöreyazdırmaklâzımolduğuiçin,muvakkatenburadakalacak.SeninmektubundaHâfızSezaibizimleciddîalâkadarolduğunugösteriyor.Benbirzamanidi,AğrosluZekâigibisamimî, hararetli Isparta’da yeni bir kardeşimiz bulunacak, vicdanen hissediyordum.İnşaallah,buSezâi, oolacak.Benonu işittiğimvakit, hissettiğimşahıs tevehhümettim.Eğertasavvurumgibiisezateniyi;olmasaöyleolmayaçalışsın.EğerZekâinasıladamdırmerak ederse,YirmiYedinciMektub’un fıkralarındaZekâi’ninmahiyetini ve ne derecesamimîolduğunugösterirfıkralarıvar,baksın.

Kapınpederin Hacı İbrahim Efendiye çok selâm ediyorum. O zatı ciddî bir âhiretkardeşitelâkkietmişim.İnşaallahseninbuyenigayretvesa’yindenodahissedardır.

Bedreddin’in küçüklüğüyle beraber, büyük talebeler dairesine dahil etmişim. O,küçüklerin büyüğüdür.Ve inşaallahCenâb-ıHak onun emsâlini çoğaltsın. Bedreddin’invalidesine dua ediyorum. Elbette Bedreddin’in hüsn-ü terbiyesinde en mühim hisseonundur.Çünküonunenbirinciüstadıodur.

BekirAğa,LütfüEfendi,HâfızAhmed,Sezaigibikardeşlereselâmediyorum.455

Kardeşiniz

SaidNursî

456

457

Aziz,sıddıkkardeşim,

Evvelâ:Buyenihâdiseninmahiyetinimeraketmişsiniz.Orayagelen ikiuzunmektupmahiyetinigösteriyor.

458

âyeti o hâdiseye sebebiyet verenlerin başına sâika gibi iniyor ve inecek. Fakat bizacûlüz.Herşeyinbirvakt-imuayyenesivar.

459

âyetine mâsadak olarak bu hâdise bize karşı veçh-i merhametle bakıyor. Mülhidlerekarşı olanvecih, azapvekahr ile nazar ediyor.Herneyse…Cennet ucuzolmadığı gibi

cehennemdelüzumsuzdeğildir.

Sâniyen:Bedreddin’i burada dinlemek arzu ediyordum; vakit müsaade etmedi. Benmânenoradahayalendinliyorum. İnşaallah evlâtlıkmertebesinden talebelikmertebesinegidiyor.

Sâlisen:Benimkendihattımlamektupistiyorsun.Birdudaksızadama,“Lâmbayıüfle,söndür.”demişler.Demiş,“Enzahmetliişibanagösteriyorsunuz,yapmayacağım.”

Belî,Cenâb-ıHakbanahüsn-ühatvermemiş.Hembirsatıryazmak,banabüyükbirişgibiusançveriyor.Eskidenberidiyordum:“YâRabbi!Benokadarmuhtaçikenvenazmıseverken, bu iki nimet bana verilmedi” diye, teşekkî değil, tefekkür ediyordum. Sonrabanakat’îtebeyyünettiki,şiirvehatbanaverilmemekdebüyükbirihsanimiş.

Hemohattaihtiyacımı,sizingibikalemkaramanlarınınmuavenetleriteminediyor.Hatbilseydim,hattaitimadedip,mesâilruhtakararlayaraknakşedilmeyecekti.Eskidenhangiilmebaşladım,hattımolmadığıiçinruhumayazardım.Fevkalâdebirmelekeihsanedildi.

Şiirise,çendankıymettar,şirinbirvasıta-yıifadedir.Fakatşiirdehayalhükmettiğiiçin,hakikatekarışır,hakikatlerinsuretinideğiştirir.Bazenhakikatbirbirinegeçer.Hâlishakvemahz-ı hakikat olanKur’ân-ıHakîm’in hizmetinde, istikbalde bulunacağımızmukadderolduğundan, kader-i ilâhî, bir inâyet olarakbize şiir kapısını açmadı. 460 sırrı bunabakar.

İşte, kendi hattımamukabil, sana iki nükte söyledim. İnşaallah başka bir vakit seninhatırıniçinbüyükzahmetçekipbirkaçsatıryazacağım.GalipBey’inikielivar;sağelinibana vermiş, benim hesabıma yazıyor. Sol eli de kendine kalmış.Bumektup o iki elleyazılmıştır.HazırMesud,GalipveSüleymanEfendiler,MustafaÇavuş,AbdullahÇavuşselâmediyorlar.BendebaştaHüsrev,BekirBey,umumkardeşlerimizeselâmediyorum.Bilhassa kayınpederiniz Hacı İbrahim Bey’e ve muhtereme hemşireme ve mübarekBedreddin’eçokduaediyorum.

461

Kardeşiniz

SaidNursî

Aziz,sıddık,müdakkikâhiretkardeşim,hizmet-iKur’âniye’dearkadaşım,

Evvelâ: Mektubunuzda, benim her mektubumun başında 462 yazılmasınınhikmetinisoruyorsunuz.Bununhikmetişudurki:

Kur’ân-ıHakîm’inhazâin-i kudsiyesine, banaaçılan enbirinci kapı o olduğudur. Enevvel, hakâik-i âliye-i Kur’âniye’den şu âyetin hakikati bana zâhir olmuş ve ekserrisalelerde,ohakikatsereyanetmiştir.

Hembirhikmetişudurki:İtimadettiğimmühimüstadlarımınmektuplarınınbaşlarındaistimaletmeleridir.

Hemmektubunuzdayedikebâirisoruyorsunuz.Kebâirçoktur;fakatekberü’l-kebâirvemûbikat-ıseb’atâbiredilengünahlaryedidir:Katl,zina,şarap,ukuk-uvâlideyn(yanikat-ısıla-yırahim),kumar,yalancışehadetlik,dinezararverecekbid’alarataraftarolmaktır.

Sâniyen: Bu yaz mevsiminde hakâik-i Kur’âniye’ye nisbeten meyveler hükmündetevâfukata dair, hurufat-ı Kur’âniye’nin nüktelerini beyan ediyorduk. Şimdi mevsimdeğişmiş; huruftan ziyade hakâike ihtiyaç vardır. Gelecek yaza kadar, muvakkaten okapıyı ihtiyarımızla çalmayacağız. Fakat o hurufa ait beyanat ne derece hak olduğunu,MevlânâCâmî’ninDivanıylakardeşlerimle tefe’ül ettik.Dedik: “YaCâmî!Buhurûfât-ıKur’âniye’yedairbeyanettiğimiznüktelerenedersin?”BirFatihaokuyupfâliaçtık.İştebaştafâlşugeldi:

Yani,“Buhuruföyleharfdeğildirkiakılveidraksayfasındangitsin.Öylekudsîharf,öylegüzelşirinhat,daimakalbiminsayfalarındayazılmalı,silinmemeli.”AcîptirkibütünDivan’ında bu fâle benzer mealde yazı göremedik. Demek bu fâl, Hazreti Câmî’ninkerametindenbirnebzeoldu.

463

Kardeşiniz

Said

Mucizât-ı Ahmediye’yi (aleyhissalâtü vesselâm), sana güzel ve tevâfuklu bir tarzdayazdırdım.Hüsrevkerametlikalemiylebanayazdığıgayetkıymettarbirnüshayı,aynenvetam tamına muvafık gelmek şartıyla size yazdırıldı, yakında göndereceğim. Yanınızdayeniyazılani’câz-ıKur’âniyegibi,banabirnüshalâzımdır.FakatHâfızınkalemioradakimevcut tevâfuku tamamenmuhafazaedememiş.TevâfukçuHüsrev’in taht-ınezaretinde,mâbeyninizdetaksimedip,banayadigârbiri’câz-ıKur’ânî’yimüşterekenyazsanızçokiyiolur.

14Şevval1352,Kânun-uSâni1934464(Hâşiye)

466 465

467

Aziz, sıddık, müdakkik âhiret kardeşim ve mütefekkir ve hakikatli arkadaşım RefetBey,

Evvelâ:MektubunuzdaRisale-iNur’unmizanlarınıherokudukçadahaziyadeistifade

ettiğinizi yazıyorsunuz. Evet, kardeşim, o risalelerKur’ân’dan alındığı için kut ve gıdahükmündedir.

Hergünihtiyaçgıdayahissedildiğigibi,hervakitbugıdâ-yıruhânîyeihtiyaçhissedilir.Seningibiruhuinkişafedipkalbi intibahagelenzâtlarokumaktanusanmaz.BuKur’ânîrisaleler,sâirrisalelergibitefekkühnevindendeğilkiusançversin.Belkitagaddîdir.

Sâniyen:Gavs-ı Âzam gibi, memattan sonra hayat-ı Hızırîye yakın bir nevi hayatamazharolanevliyalarvardır.Gavs’ınhususî ism-iâzamı,“YaHay”olduğusırrıyla, sairehl-ikuburdanfazlahayatamazharolduğugibi,gayetmeşhur,Mâruf-uKerhîdenilenbirkutb-u âzamveŞeyhHayâtü’l-Harrânî denilen bir kutb-u azîm,HazretiGavs’tan sonramematlarıhayatlarıgibidir.Beyne’l-evliyameşhurolmuştur.

Sâlisen:TenekeciMehmedEfendininhıfz-ıKur’ân’a çalışmakniyeti çokmübarektir.Cenâb-ı Hak onu muvaffak etsin. Elimizden geldiği kadar duayla yardım edeceğiz.Kur’ân-ıAzîmüşşân’ınherbirharfininekallionhaseneolmaklaberaber,tekerrürettikçevemübarekvakitlererastgeldikçevemelekvesairzîşuurruhânîlerkıraatinidinledikçe,herbirharfiöylebirçekirdekolurkihasenatcihetindenöylebirmânevîsümbülteşekküleder ki o sümbülün taneleri, tekellüm vaktinde ağızdan çıkan bir kelimenin havanındalgalarının aynalarında temessül eden milyonlarca, o kelime gibi kelimelerin adedinebelkimüsâvigelir.Böyleherbirharfibirhazine-iebediyeninbiranahtarıolabilirbirkudsîkelâmı kalbinde yazmak, ne kadar mukaddes bir hizmet olduğu âşikârdır. İnşaallah,Bedreddinçoklarabirhüsn-ümisalolacaktır,dahaçoklarınıhıfz-ıKur’ân’asevkedecektir.

Başta Bedreddin, kayınpederin Hacı İbrahim ve âhiret hemşirem olarak ihvanınızınbayramınıtebrikveselâmveduaediyorum.Babacanoradaiseonaçokselâmediyorum.

468

Kardeşiniz

SaidNursî

(5Şubat1934)470 469

471

Aziz,sıddık,müdakkik,müştakkardeşimRefetBey,

Sen benimle ne kadar konuşmayı arzu ediyorsan, belki ondan ziyade ben arzuediyorum. Fakat,maatteessüf,müteaddit esbap tahtında sıkıntılı bir vaziyetteyim.Hattabir-ikisaattebulduğumbirfırsat,yedi-sekizmektubuyazmayaçalışıyorum.ArasırabenimyanımagelenGalipdahimenedildi.YalnızbîçâreŞamlıkaldı;odahervakitgelemiyor.

Hem bu yılanları yaralandırıp bize canavarcasına saldırıyorlar. Her fırsattan sıkıntı

vermeye çalışıyorlar. Zaten ben meb’uslardan hayır beklemiyordum. Bunlara iliştiler,kaldırmadılar, bütün bütün düşman ettiler. İşte, maatteessüf, bunlar dünyayı hatırımagetirdikleri için, tulûât-ı kalbiye tevakkuf ediyor. Başlarını yesin, bu ehl-i dünyanındünyasını düşünmek bana zehir oluyor. “Ben dünyanıza karışmıyorum; bunamukabil opisdünyanızıbanadüşündürmeyiniz.” dediğimhâlde olamıyor.Ben deCenâb-ıHakk’aniyaz ettim ki bana kuvvetli bir sabır, bir tecrid-i zihin ihsan etsin ki, düşünmeyeyim.Lillâhilhamd,kalbimebuesasgeldiki:“Buhizmet-iKur’âniye’debaşanegelirsegelsin,hatta her günde birer başım olsa da kesilse, yine o hizmetin kudsiyetindeki lezzet-iruhânîyemukabilgeliyorvekâfidir.”diye,kemâl-iteslimlekazâyarıza,kadereteslimveCenâb-ıHakk’atefvîz-iumurdüsturunurehberittihazettim.

Nuh’a yazdığım gibi, size de diyorum ki: Eskide bir zât, haksız bir mesleği hakzannederek, ondan aldığı bir muhabbetle, diri iken derisinin soyulduğuna tahammülederek,kahramanânebirtavırgösterdiğigibi,acabaayn-ıhakvemahz-ıhakikatvebütünenvâr-ı hakâikin menba ve mâdeni olan hakikat-i Kur’âniye’ye hizmetimizdeki kudsîlezzet,bumülhidlerinmuvakkat,ehemmiyetsiziz’açlarınavekalbimizdeaçtıklarıyaralaratiryakvemerhemolamazmı?Elbetteolurveolmuşveoluyor.

Sâniyen: Yemen imamı olan Zeydîler Seyyidi hakkındaki suâliniz, hakikatenehemmiyetli ve yümünlüdür. Fakat meymenetsiz bir zamana rast geldi. Hem zihnimkapalı,hemhâlmüsaitdeğil,hemvehem…Yalnızbukadarvarkimeşhur İmamZeydsâdât-ı azîmeden ve eimme-i Âl i Beyt’tendir. Ve müfrit Şîaları reddeden ve 472

deyip Hazreti Ebûbekir ve Hazreti Ömer’den teberrîyi kabul etmeyen ve o iki halife-izîşânı hürmet edip kabul eden bir zâttır. Onun etbâları, Şîaların en mutedili ve enSünnîsidir.Bunlarhemehl-i insafvehemçabukhakkıkabulederbir tâifedir. İnşaallah,Vehhâbîlerintahribatınıtamiresebepolduklarıgibi,Ehl-iSünnetveCemaattenZeydîlerininhirafları dahi istikamet kesbedip, Ehl-i Sünnet’e iltihak edip imtizaç edecekler. Buâhirzamançokçalkalanıyor;bufitne-iâhirzamanacîbşeylerdoğuracağınıihsasediyor.

Risalelerlealâkadararkadaşlara selâmveBedreddinvehemşiremeveHacı İbrahim’eduaediyorum.

473

Kardeşiniz

SaidNursî

(15Şubat1934)475 474

476

Aziz,sıddık,dikkatlikardeşimRefetBey,

Evvelâ:OnuncuSöz’ünBirinciİşaretininâhirinde,“Evet,birşeydenherşeyiyapmakveherşeyibirtekşeyyapmak,herşeyinHâlıkınahasbiriştir.”ŞucümlehemYirmiİkinciSöz’ün lem’alarında, hem Otuz Üçüncü Mektub’un pencerelerinde, hem YirminciMektub’unonbirkelimelerindeizahveisbatedilmiştir.Buradakikülliyetnisbîveörfîdir.“Birşeydenherşeyiyapmak”takimurad,bütündünyanınmevcudatınıbirşeydenyapmakveicadetmekdeğildir.Belkiondakimurat,birşeydenyanibirkatresudan,birinsanın,birhayvanınherşeyini,hereczâsını,herbircihâzâtınıhalkediyorvebirşeyolan topraktannebatatvehayvanatınherbirşeyleriniondanhalkederdemektir.Hem“herşeyibirtekşeyyapmak” cümlesindeki külliyet mukayeddir, nisbîdir. Yani, insanın yediği her nevitaamdanoinsandabasitbirciltvebirkanvebiretvehâkezâ…

Elhâsıl:Bukülliyettenmaksatodurkibirşeyiçokmuhtelifeşyayaçevirmekvebirçokmuhtelifeşyayıdabirtekşeyyapmak,ancakHâlık-ıküll-işey’emahsustur.

Sâniyen:Minhâcü’s-Sünne’yi kendi hattınla yazdığına, çok memnun oldum. Seninkalemin,merhumAbdurrahman’ınkalemigibibanaşiringeliyor.

Sâlisen:TenekeciMehmedEfendininhıfzabaşlamasımübarektir.Allahmuvaffaketsin.Bizonaduaylayardımediyoruz.Odaokudukçabizeduaylayardımetsin.Bedreddin’evevalidesine ve ceddine dua ediyorum. Sezâi Bey benim nazarımda Isparta’nın birZekâi’sidir. Ben de onu görmek istiyorum. Fakat şimdi maddeten, mânen kıştır. Zatensizlere demiştim ki Said’in şahsının ehemmiyeti yoktur ki sohbetine arzu edilsin.ÜstadınızolanSaidise,herbirrisaleyiaçtıkçaonunlasohbetedersiniz.ÂhiretkardeşinizolanSaid ise, her sabah akşamdergâh-ı ilâhîde dua vasıtasıyla sizinle beraberdir. SezâiBey,üstadını,kardeşiniistediğivakitgörebilir. 477kaidesiyleişitmesigörmektençok evlâ olan şahs-ı Said’i görenler bazı pişman olur, “Keşke görmeseydim.” der. Bu,davulabenziyor;uzaktansesiiyigeliyor,yakındaboşgörünüyor.

BaştaHüsrev,BekirBey,Rüşdü,HâfızAhmed,Sezâi,KeçeciŞeyhMustafa,TenekeciMehmedEfendigibihaskardeşlerinizeselâm,duaediyorum.

478

Kardeşiniz

SaidNursî

480 479

481

AzizkardeşimRefetBey,

Bu sabah namazdan sonra başımı çevirdim,RefetBeyi gördümzannettim.Geceleyinbirtorbabalveiçindedolualtın,mübarekbirtalebemeveriyordum.ArkamdakizâtdemekRefetBey’inkalbveruhunutaşıyor.Hemdellâlıolduğumhazineninenkıymettar,entatlı

şeyi bizim vasıtamızla satın almak istiyor. Sonra gördüm ki senin ikinci bir nüshandır,yaniSeyranî’dir.

Orüyadaikinizhissedarsınız,paylaşırsınız.Herneyse…SizinbudefayazdığınızSözziyadehoşumagittiğiiçin,evvelcesanadediğimgibi,başkahatlaranisbetenseninhattıngözüme eski dost göründüğünün sırrını anladım ki, merhum biraderzademAbdurrahman’ın hattına benziyor. Bu hat kendini göstermeli. İştiyakın oldukça, böyleintihapettiğinrisaleleriyazsanızmübarekolur.

Hulûsi,Abdurrahman’ınyerineçendangeçmiş.Şuyazımüşâbehetibanamüjdeediyorki, birAbdurrahmanRefet’ten de çıkacak.Mürekkep hakkında düşündüğün iyidir. Eldegezecek, güzel olmak şartıyla sabit olsun. Kendinize yazdığınız parlak olsun. Çünkümütâlaayaiştiyakveiştahıaçar.

YeniSözler’lealâkadarlıkedenlere,evvelkiüçHâfızileMutafHâfızMahmudEfendiyeselâm, hem dua ediyorum. Sebat etsinler; onları kardeş dairesine dahil etmişim, talebedairesinegirmeyeçalışsınlar.Sizkimiintihapetsenizbenimdekabulümdür.HocaİsmailHakkıEfendiye çok selâmve dua ediyorum.Mademaz adamla konuşan İşârâtü’l-İ’câzonunlahaylikonuşmuş,bendeozatı–ale’r-re’sive’l-ayn–kabulediyorum.İşârâtü’l-İ’câzile iktifa etmesin. İşârâtü’l-İ’câz’ı tefsir eden ve hakâikini aydınlattıran ve göz görürderecesindegösterenSözler’i,Mektuplarıokusun.HususanYirmiBeşinci,YirmiAltıncıSözler’i, Yirminci ve Otuz Üçüncü Mektupları gibi intihap ettiği risaleleri de okusun.BaştaBekirveHüsrevkardeşlerimeselâmveduaederimvedualarınıisterim.

Vahhâbîmeselesidünkügünelimegeçti.Baktım,sanagöndermekruhumistedi.BaşkabirsuretteRefetkendigeldi,kendikitabınıkendinegötürdü.

482

SaidNursî

SeninveHüsrev’inyazılarıbenihiçyormuyor.Çünküyanlışlarıazdır.Fakatbaşkalar,birdefakendileri tashihetmedenbanageliyor.Hafızama itimadedip,yalnız tashihedipyoruluyorum.Sâirlerinyazdıklarınısizlermukabeleedip,ba’dehubanagöndersenizdahaiyiolur.

484 483

485

Aziz,sıddık,gayyûr,ciddîkardeşlerimRefetBey,HüsrevEfendi,

Sizler çokların medar-ı intibahı oldunuz ve hüsn-ü misal oldunuz. 486 sırrıncavasıtanızla ve size iktidâ ile hizmet-iKur’âniye’ye girenlerin kazandıkları hasenatın birmisli, inşaallah sayfa-yı a’mâlinize geçer. Bu defaki, isimlerini yazdığınız Hâfız Bekir,Hâfız Tahir, Hâfız Şükrü efendileri kardeş kabul ettim; talebe olmaya da çalışsınlar.

Selâmımıonlaratebliğediniz.Sizebudefaavâm-ımüminînhakkındakikerametebenzerişlernev’indenvemaûnet-iilâhiyetesmiyeedilenikicüz’îhâdiseyisöyleyeceğim:

Birincisi:Bir ikiarkadaşımızOnDokuzuncuMektub’uyazmışlar.Birisinindördüncücüzündesalavât-ışerife, iki-üçsayfamüstesna,üç-dörtsalavâttanbaşkabütünsalavâtlarbirbirine bakıyor. Ben de hayrette kalarak işaretler koydum. Diğerinde ikinci, üçüncücüzündebeş-altı sayfamüstesna, bütün sayfalarda salavâtları birbirinemüvâzi, birbirinebakıyor, işaretler vaz’ ettim.Kime gösterdim, hayrette kaldı. Görenlermüttefikan kararverdiler ki, umum Sözler’de mânevî i’câz-ı Kur’ân’ın bir şuâı in’ikâs ettiği gibi, OnDokuzuncu Mektup’tan bilhassa Mucizât-ı Ahmediye’nin bir nevi şuâı salavât-ı şerifesuretinde in’ikâs etmiştir.Hemgörenler karar verdiler ki, Sözler’emahsus, bilhassaOnDokuzuncuMektub’ahasbir tarz-ıhatvar.Eğero tarzhatta tevfikanyazılsa,çokgaripletafetlergörünecektir.Hervakitmusırrâne,heryazana“Seyrekvegüzelyazınız.”derdim.Şimdi anlaşılıyor ki, omânevî has hattı tavsiye etmek için, intak-ı hak kabilinden banasöylettiriliyordu.Şuhakikativemânevîtarz-ıhattaenyakın,KüçükHâfızZühdü’nünveEşref’in ve KuleönlüMustafa’nındır ki, o muvafakat, muvazenet onların hattında dahaziyadegörünüyor.Hervakitbengörüyordum;dikkatliyazanlardabazıbirsatıratlıyor,birkelime yanlış yazmayan bir satır yanlış yazıyordu. Meğerse, Sözler’deki fevkalâde birletafetineseriolaraktevâfukatatlattırıyor.

İkincihâdiseyiyazmayakâğıdımızmüsaitolmadığındankestim.487

Kardeşiniz

SaidNursî

RefetBey,

Senin çok antika iki mucize-i kudret, müzehânemi tezyin etti. Âdi zannettiğimizşeylerde ne kadar hârikulâde işler bulunduğunu ihtar ediyorlar, şu On DokuzuncuMektup’taikinci,üçüncücüzündesalavât-ışerifeninhersayfadabirbirinebakmasıtesadüfişiolamaz.Çünkütesadüf,ondabirtevâfukeder.Buiseondadokuztevâfukvar.Demek,neşuursuztesadüfünişivenedebenimvenedekâtiplerindüşünüşüdür.Çünkübenyenianlıyorum, kâtipler benden sonra anladılar. Demek gaybî bir kast ve iradeyle, umumSözler’de ve bilhassa On Dokuzuncu Mektup’taki salâvât-ı şerifede harika bir letafetiirade etmiş. O tevâfukat ise, gaybî bir kastla dercedilen bir belâgat ve letafetintereşşuhatıdır.

SaidNursî

(14Nisan1934Çarşamba)

489 488

490

Aziz,sıddık,müdakkik,meraklıkardeşimRefetBey,

Namınıza yazılan On İkinci Lem’a’nın izaha muhtaç noktalarının izahına şimdilikihtiyaç yoktur. Asıl maksat, âyâta gelen evhamın def’ine kifayetidir. Ve bu nokta-yınazardakâfiderecedeherkesfehmeder.Herrisaledeherkesinhissesivar;fakatherkesherşeyinibilmeklâzımdeğildir.Mirkatü’s-Sünnetvevahdetü’l-vücûdadairikirisaleyinasılbuldunuz?Elbettekıymetşinasnazarınonlarıtakdiretmiş.

Budefakisuâlinizinikicihetivar:Biri,sırr-ıÂl-iAbâcihetikiosırdır.Benosırrınehlideğilim ki, cevap vereyim. Yahut her bir sırrın izharı kaleme gelmez. Çünkü hakikat-iMuhammediye’nin bir cilvesi o Âl-i Abâ’da tezahür ediyor. İkinci cihet-i zâhirîsi isezâhirdir.Ezcümle:Sahih-iMüslim’deÜmmü’l-MüminînÂişe-iSıddîka’dan(radiyallâhuanhâ)mervîdirkidemiş:

491

İştebuhadîs-işerîfgibi,Kütüb-üSitte-iSahiha’dabumealdekesretlihadîslervardırkiÂl-iAbâ’yıgösterir.Birzâtdef-ibeliyyâtiçinistişfâ( )veistişfa’( )içinböyledemiş:

492

Gücenme,şimdilikbukadar.Seninmektubundaisimlerizikredilenherbirerlerineayrıayrıselâmveduaediyorum.

493

Kardeşiniz

SaidNursîsırrınadairyazılanOnÜçüncüLem’a’nınyediişaretinigönderdim.Bakarsınız, izahıdeğilnoksanıvarsa

bildiriniz.

(9Mayıs1934Çarşamba)495 494

496

Aziz,sıddık,müdakkikkardeşimRefetBey,

Evvelâ: Nevzad-ı mübarekenin dünyaya gelmesini, sizin için bir fâl-i hayır olaraktebrikediyorum.İnşaallah, 497sırrınamazharolacak.ÂsımBeygibisenindebirkızevlâdı dünyaya gelmesi, meşrebimizde en mühim esas şefkat olduğu cihetiyle ve şefkat

kahramanları kızlar olduğundan ve en sevimli mahlûk bulunduğundan, daha ziyadetebrikeşâyansınız.Zannederim,buzamandaerkekçocuklarıntehlikesidahaçok.Cenâb-ıHakonusizleremedar-ıteselliveünsiyetveevinizeküçükbirmelâikehükmünegetirsin.“Rengigül”ismiyerine“Zeynep”olsa,dahamünasiptir.

Sâniyen: Hikmetü’l-İstiâze’nin, Besmele-i Şerifenin sırlarına dair senin ve ŞerifEfendinin ifadeleriniz kısadır. Tenkit mi, takdir mi, anlaşılmıyor. Zaten mükerrerendemiştim:Herkesherrisaleninhermeselesinianlamasınamuhtaçdeğil.Nekadaranlarsakâfidir.

Sâlisen:Âlem-imisal,âlem-iervahlaâlem-işehadetortasındabirberzahtır.Herikisinebirer vecihle benzer. Bir yüzü ona bakar, bir yüzü de diğerine bakar.Mesela, aynadakiseninmisalin,suretensenincisminebenzer;maddetenseninruhungibi latîftir.Oâlem-imisal; âlem-i ervah, âlem-i şehadet kadar vücudu kat’îdir.498(Hâşiye) Acâib ve garâibinmeşheridir,ehl-ivelâyetintenezzühgâhıdır.

Küçükbirâlemolaninsandakuvve-ihayaliyeolduğugibi,büyükbirinsanolanâlemdedahi, bir âlem-imisal var ki o vazifeyi görüyor.Ve hakikatlidir.Kuvve-i hâfıza Levh-iMahfuz’danhaberverdiğigibi,kuvve-ihayaliyedahiâlem-imisaldenhaberverir.

BaştaHüsrev, Bekir Bey, Rüşdü, Lütfü, HâfızAhmed, Sezâi, üçHoca, üçMehmed,hanenizdeki üç mâsum ve kayınpederin olarak oradaki kardeşlerimize selâm ve duaediyorum.

499

Kardeşiniz

SaidNursî

(30Mayıs1934Çarşamba)501 500

502

Aziz,sıddık,müdakkik,meraklıkardeşimRefetBey,

Seninbendebirüstadın, bir kardeşin,bir dostunvar.Üstadınıher risale içindegörüpgörüşürsün. Kardeşini sabah akşam dergâh-ı ilâhîde, mânen ve hayalen, o seni duaylagördüğügibi,sendeonuosuretlegörebilirsin.Bendekidostunugörebilmekiçin,burayagelmekle zahmet çekme. Çünkü o dostun ziyarete liyakati yoktur. O bir, siz çoksunuz.İnşaallahogelir,sizioradaziyareteder.

503âyetinedairşimdicevapvermeyevaktimmüsaitdeğil.Sıhhatinibilmiyorum,fakat rivayet ediliyor ki: Resûl-i Ekrem (aleyhissalâtü vesselâm) ferman etmiş ki: “Oğlançocuğunuseviniz.”Demişler:“Kızlarıniçinistisnaettin?”Fermanetmişki:“Kızlarkendi

kendinisevdirirler,onlarfıtratensevimlidirler.”504

Evet,kız,şefkatvecemâlinmazharıolduğundan,erkekçocuğundandahaziyadesevilir.Bâhususbuzamandaebeveynhakkındakızlardahamübarektir.Çünkütehlike-idiniyeyeçokmâruzolmuyorlar.

İkincisuâlin: İbrahimHakkı, “Cû’, ism-i âzamdır.” demesininmuradını bilmiyorum.Zâhirenmanasızdır,belkideyanlıştır.Fakatism-iRahmânmademçoklaranisbetenism-iâzam vazifesini görüyor.Mânevî vemaddî cû’ ve açlık, o ism-i âzamın vesile-i vüsulüolduğunaişareten,mecazîolarak,“cû’ism-iâzamdır,yanibirism-iâzamabirvesiledir.”denilebilir.

Mübarekhanenizdekimâsumlaraduavedersarkadaşlarınaumumenselâmediyorum.505

Kardeşiniz

SaidNursî

(20Haziran1934Çarşamba)507 506

508

Aziz,sıddık,meraklıkardeşimRefetBey,

Mektubunda letâif-i aşereyi suâl ediyorsun. Şimdi tarikati ders vermek zamanındaolmadığımdan, tarik-i Nakşî muhakkiklerinin letâif-i aşereye dair eserleri var. Şimdilikvazifemizise,istihrac-ıesrarolduğundan,mevcutmesailinakildeğildir.Gücenme,tafsilâtveremiyorum.Yalnızbukadarderimki:

Letâif-iaşere,İmamRabbânîkalb,ruh,sır,hafî,ahfâ,insandaanâsır-ıerbaanınherbirunsurdanounsuramünasipbirlatîfe-iinsaniyetâbirederek,seyr-isülûktahermertebedebirlatîfeninterakkiyatıveahvâlindenicmâlenbahsetmiştir.

Ben kendimce görüyorum ki insanınmahiyet-i câmiasında ve istidad-ı hayatiyesindeçok letâifvar;onlardanon tanesi iştiharetmiş.Hattahükemâveulemâ-yızâhirîdahi,oletâif-i aşerenin pencereleri veyahut numûneleri olan havâss-ı hamse-i zâhirî, havâss-ıhamse-ibâtınadiye,oletâif-iaşereyibaşkabirsurettehikmetlerineesastutmuşlar.

Hatta avâm ve havas beyninde teâruf etmiş olan insanın letâif-i aşeresi, ehl-i tarikinletâif-iaşeresiylemünasebettardır.Meselavicdan,âsab,his,akıl,hevâ,kuvve-işeheviye,kuvve-igadabiyegibiletâifi,kalb,ruhvesırrailâveedilseletâif-iaşereyibaşkabirsurettegösterir.Dahabuletâiftenbaşkasâika,şâikavehiss-ikablelvukugibiçokletâifvar.Bumeseleye dair hakikat yazılsa çok uzun olur.Vaktimde kısa olduğundan, kısa kesmeyemecburoldum.

Senin ikinci suâlin olan, mana-yı ismî ile mana-yı harfînin bahsi ise, ilm-i nahvinumum kitapları başlarında o mesele izah edildiği gibi, ilm-i hakikatin Sözler veMektubat’lar namındaki risalelerinde temsilâtla kâfi beyanat vardır. Senin gibi zeki vemüdakkikbirzâtakarşı,fazlaizahatfazlaoluyor.

Sen aynaya baksan, eğer aynaya şişe için bakarsan, şişeyi kasten görürsün. İçindeRefet’etebeî,dolayısıylanazarilişir.Eğermaksat,mübareksîmanızabakmakiçinaynayabaktın; sevimliRefet’ikastengörürsün, 509dersin.Aynaşişesi tebeî,dolayısıylanazarınilişir. İştebirincisuretteaynaşişesimana-yı ismîdir;Refetmana-yıharfîoluyor.İkincisuretteaynaşişesimana-yıharfîdir,yanikendiiçinonabakılmıyor,başkamanaiçinbakılır ki, akistir. Akis mana-yı ismîdir. Yani 510 olan târif-i isme bir cihettedahildir.Veaynaise 511olanharfintarifinemâsadakolur.

Kâinat, nazar-ı Kur’ânî ile, bütün mevcudatı huruftur, mana-yı harfî ile başkasınınmanasını ifade ediyorlar. Yani, esmâsını, sıfâtını bildiriyorlar. Ruhsuz felsefe, ekseriyamana-yıismiylebakıyor,tabiatbataklığınasaplanıyor.Herneyse…Şimdiçokkonuşmayavaktim yoktur. Hatta Fihriste’nin en kolay, en mühim, en âhir parçasını dahiyazamıyorum.

Senin ders arkadaşların, bilhassa Hüsrev, Bekir, Rüşdü, Lütfü, Şeyh Mustafa, HâfızAhmed,Sezâi,Mehmedler,hocalaraselâmvemübarekhanendemübarekmâsumlaraduaediyorum.

512

Kardeşiniz

SaidNursî

(27Haziran1934Çarşamba)514 513

515

Aziz,sıddık,veziyademüteharrîvemüstefsirkardeşimRefetBey,

Senin fâik zekân ve dikkatin, sorduğun suâllerin çoğuna cevap verebildiği için,muhtasarcevapveriyorum,gücenme.Seninleçendankonuşmak istiyorum, fakatvaktimmüsaadesizdir.“Müslim-igayr-imümin”ve“mümin-igayr-imüslim”inmanasışudurki:

Bidayet-i Hürriyet’te İttihatçılar içine girmiş dinsizleri görüyordum ki İslâmiyet veŞeriat-ıAhmediye,hayat-ıiçtimaiye-ibeşeriyevebilhassasiyaset-iOsmaniyeiçin,gayetnâfivekıymettardesâtîr-iâliyeyicâmiolduğunukabuledip,bütünkuvvetleriyleŞeriat-iAhmediye’ye taraftar idiler. O noktada müslüman, yani iltizam-ı hak ve hak taraftarıoldukları hâlde, mümin değildiler. Demek, “müslim-i gayr-i mümin” ıtlakına istihkak

kesbediyordular.

Şimdi ise frenk usulünün ve medeniyet namı altında bid’atkârâne ve şeriat-şikenânecereyanlara taraftar olduğu hâlde, Allah’a, âhirete, Peygamber’e imanı da taşıyor vekendinidemüminbiliyor.MademhakvehakikatolanŞeriat-ıAhmediye’ninkavânîniniiltizametmiyorvehakikîtarafgirliketmiyor,gayr-imüslimbirmüminoluyor.

İmansız İslâmiyet sebeb-i necat olmadığı gibi, bilerek İslâmiyet’siz iman dahidayanamıyor,belkinecatveremiyor,denilebilir.

İkinci suâliniz: Ecel-i mübrem ile muallâk, mâlûmunuz olan tâbir-i diğerle “ecel-imüsemmâ”ve“ecel-ikazâ”tâbiredilir.

Üçüncü suâliniz ki Sözlerotuz üç,Mektubat otuz üç, Pencereler otuz üç, mecmuudoksandokuzolduğugibi,ArabîKatrerisalesininbaşındabeyanedildiğiüzere,enevvelbufakirkardeşinizinharekât-ıfikriyesinamazdansonraotuzüç 516veotuzüç 517veotuz üç 518 ’deki meratibe göre doksan dokuz mücâhedât-ı fikriye ve makamat-ıruhiyedekitezahüratvedoksandokuzesmâ-yıhüsnâcilvesinemazhariyetsırlarını,hayalmeyal bir surette uzaktan uzağa hissedilmesindendir ki bu otuz üç mübarek adedi,ihtiyarımolmayarakçokharekât-ıilmiyemdeveneşriyedehükmediyor.

Başta seninders arkadaşlarınveHacı İbrahimolarakkardeşlerimize selâmediyorum.Vemübarekhanendekimâsumlaraduaediyorum.

519

Kardeşiniz

SaidNursîYirmiYedinciMektub’unfıkralarıiçinedercetmeküzere,kardeşimAbdülmecid’inHulûsiBey’eyazdığımektubun

işaretolunanbaş tarafıylaarkasındakiRefetBey’inmektubundanalınan fıkralarıHüsrevyazsın, sonraHâfızAli’yegöndersin.

(11Temmuz1934Çarşamba)521 520

522

Aziz,sıddık,müdakkik,meraklıkardeşimRefetBey,

Sizin gibi hoşsohbet bir kardeşimi, haksız olarak suâl sormamaya ve sükûta davetediyordum. Çendan bu davette mâzurum, belki mecburum. Çünkü bugün dört saatmütemadiyenkâtibibekledimki,birmektupyazacağım,olmadı.Tâbenyirmidakikadakimesafeyegittim.Bağ suyubaşındabularakuykusuzyorgunbuldum.Onualdattım, “Azbirişimvar.”dedim.Hâlbukiondakikazannedip,ikisaatzarurîyazılaryazdırdım.Zatenkafamdayorgunveistirahatemuhtaçtır.FakatRefetgibibirmüştakısusturmanıncezası

olarak bir tokat yedim. Senin bu hafta edeceğin kolay, latîf suâline bedel, Senirkentliarkadaşlarımız müz’iç, eski Said’in kuvve-i hafızasına havale edilecek acîb suâllerisordular. Dedim kendi nefsime: “Müstehak oldu. Sen Refet’i dinlemedin, işte bunlarıdinle.” Hâlbuki onlara cevap vermek lâzım geliyor. Çünkü onlara, böyle meselelerdedinsizler ilişiyorlar.Mecburî,gayetmuhtasarvenâkısvekısacevapyazdım.FakatyineRefet’inhatırıiçinyazdım.

Ocevabı,bundanevveldörtsuâlecevapvemugayyebât-ıhamseyedairSabriEfendiveHâfız Ali’nin suâllerine dair kısa cevabı, Hüsrev ile beraber okuyunuz. Münasipgörürseniz, üçü birden, ya On Altıncı Lem’a veya yazılmayan On Dördüncü Mektupmakamınakaimedilsin.

Hem yanlış varsa tashih edersiniz. Çünkü cevapların aslı sünuhat olmakla beraber,tafsilâtındafikrimkarışarakyanlışedebilir.HâfızAhmedEfendiOnDokuzuncuMektub’uyazacaktı;acababaşladımı?Onaçokselâmediyorum.Yazıhizmetiehemmiyetlidir,kaçcihette ibadettir. Seninmübarek hanenizdeki mâsumlara dua ediyorum. Vemalûm dersarkadaşlarınaçokselâmediyorum.KeçeciŞeyhMustafaEfendibazırisaleleriyazıyordu.İnşallah,böylekudsîhizmeteöylemübarekzâtlar iştirakederler.Onadabilhassaselâmediyorum ve duasını istiyorum. Hacı İbrahim Efendi ve Bedreddin’i, Refet’i tahatturettikçe,ekseriyetleonlarıhatırlıyorum.Onlaradabilhassaselâmediyorum.

Kardeşiniz

SaidNursî

524 523

525

Aziz,sıddık,müdakkikkardeşimRefetBey,

Sorduğunsuâleenkolayveruhsatlıcevapsenincevabındır.MültekaŞerhiDamad’ınveMerâku’l-Felâh ikisidemişler: İkiRamazaniçinbirkeffâretkâfidir.Müteadditvâkıalarabirkeffâretkifâyeteder.Çünkütedâhülvardır.Ve 526demişler.

Hakikat nokta-yı nazarında bumeselede azimet var, ruhsat var. Azimet hâli, kuvvetimüsait ise, her Ramazan için ayrı bir keffâret var. Fakat ruhsat ciheti, tedahül sırrınabinaen,müteadditRamazaniçinbirkeffâretfarz,ayrıayrıkeffâretmüstehapderecesindekalır.Bukeffârettemana-yıukubetlemana-yıibadetikisidahimündericolduğuiçin,hemkerhenicbaredilmeyecek,hemtedâhüleder.

Azizkardeşim,fıkhü’l-ekberolanesâsât-ıimaniyeilemeşgulolduğumuziçin,nakleveehl-iiçtihadınmedârikinevemeâhizinebakandekâik-imesâil-ifer’iyeyezihnimşimdilikciddîmütevecciholamıyor.Zatenyanımdadakitaplarolmadığıgibi,vaktimdeyokturkimüracaatedeyim.Hemulemâ-yı İslâmokadar tetkikat-ı sâibeyapmışlarki füruatadair

tetkikat-ı amîkaya ihtiyaçları kalmamış. Eğer hakikî ihtiyaç hissetseydim, böyle füruatadairmüçtehidîninderinme’hazlarınagidipbazıbeyanattabulunacaktım.Belkide,dahaonevi hakâike meşguliyet zamanları gelmemiş. Her neyse. Size bu defa Sûre-i Feth’inâhirineaitveonunmünasebetiyle

527

âyetine dair beyanatı ve “Minhâc-ı Sünnet” namındaki lem’ada 528 sırrına dairmuhakematınasılbuluyorsunuz?KardeşinHüsrev ile sen,Şeyh-iGeylânî’ninkerâmât-ıgaybiyesininbütünparçalarıylabirnüshayazıpHulûsiBey’egönderseniziyiolur.ÂsımBey’e de onlar bütün gitmelidir. Başta, Gavs-ı Âzam’ın tâbiriyle Bekir Bey, bizimtâbirimizle Bekir Ağa, AhmedHüsrev, Lütfü, Rüşdü, HâfızAhmed, kayınpederinHacıİbrahimBeyveSezâiBeyolarakumumkardeşlerinizeselâm,duaediyorum.Vemübarekve bahtiyar Bedreddin’in başından öperim. O Kur’ân’ı okudukça bana dua etsin. Öylemâsumun duası inşaallah hakkımızda makbuldür. Onun validesi olan âhiret hemşiremeayrıca dua ediyorum. Bedreddin gibi bir evlât sahibesi olduğundan tebrike şâyandır.Bedreddin’in okuduğu her bir harf-i Kur’ân’ın, on sevaptan tut, tâ bine kadar uhrevîmeyveleri vardır. Hem validesinin defter-i a’mâline, hem hoca ve Üstadının defter-ia’mâlinedahiosevaplarkaydolunur.

529

Kardeşiniz

SaidNursî

(Hüsrev,Üstadınınkendihakkındahiddetinizannedip,birmeseleyedairmüteessirenyazdığımektubundanbirfıkradır.)

SevgilivekıymettarÜstadım,

Mektubunuzun mütâlaasından mütevellit teessüratım arasında, kalbime çok havâtırhutur ediyordu. Her tarafı ve her hâli kusur ve ayıpla dolu talebeniz, sevgili Üstadınınayaklarınınaltınavarlığını sermişti.Belkihergün,bu şiddettendahabüyükbir şiddetlemuamele görse ve hattaÜstadı uğrunda, yüz bin hayatı olsa hepsini bile vermeye bilâ-tereddüthazırolduğunu,sûrîdeğil,kalbîbiritiraflamüheyyadır.

Mücrimtalebeniz,senelerdenberiHâlık’ındanbirhâmiistiyordu.Baştanaşağıyakadarsiyahlıklarla dolu olan defter-i a’mâlim tetkik edilse, bu hususta ne kadar tazarru veniyazım vardır ve ne kadar gözyaşlarım bulunacaktır. Kur’ânî hizmet uğrunda, arzınsekenesi kadar hayatım olsa, her birisini feda etmeyi, ne büyük saadet ve şeref kabuletmişim.

Ey sevgili Üstadım, ey kıymettar Hocam, ey senelerden beri aradığım muhteremmürşidim,eyazizdellâl-ıKur’ân,

Iztıraplarımın sürûra inkılâp etmekte olduğunu hissediyorum. Uzakta olanın kusurugörülmez, tokat yakında olana vurulur. Kalbim bu cümlelere 530 diyor. Fakatdimağımdansilinmeyenbirşeyvarsa,odaazizÜstadımınelemlerineiştiraketmekidi.

Muhterem mürşidim, kimin haddi var ki risalelerin birisine el uzatsın veyahut birsayfasınadil uzatsın veyahut bir cümlesini tenkit etsin veyahut bir kelimesine, hatta birharfine ve belki bir noktasına itirazda bulunsun? Bilâ-istisna, her fert istihsan ederken,böylebirşeyyapmakiçin,bucüretikimdenalayım?..

Yok,sevgiliÜstadım,müsteriholunuz;senelerdenberiçekmekteolduğunuz,kalebendcezasındanpekşeditazâbınıza,birbaşkavemühimelemkatılmasınataraftarolanlarabirparça meyletmek şöyle dursun, belki bu hâlin şiddetle ve belki fedaisi olarak aleyhteolduğuma,vicdanımıntasdikikâfibirşahittir.

AhmedHüsrev

(HâfızAli’ninbirfıkrasıdır.)

AzizÜstad,

Bu asrın sisli, semli revacı, (şecere-i kâinatın meyvesi olan insanın nüve, lüb, kışırgayelerini) zâil ve faniye, zillet vegurura, âfil firaka, zâhir bâtıla, atâlet ademe,hırs vehayvaniyete, câmid ve abesiyete, başıbozukluk ve hiçliğe sevk ile, o meyvenin kısm-ıâzamınınölüp,ekallinindeölmekvetefessühüânında,mezkûrşecereninmerkezüzerinekarib, Isparta dalına tâlik edilen, Hakîm-i Mutlak’ın etem, ekmel şifahanesi olanKur’ân’dan nebean eden “Tiryak Notalar” tesmiyesi ile, her notanın binler harflerdamlalarıyla imdada yetişerek, küre-i arz bahçesini iska ve binler meyvelere hayatbahşedenvebuyüzdenmenbaıgibi,kıyâmetekadarharikabirkerametvetaklitedilmezbirturraileçağlayacakolaneser-imübareki,elhamdülillâh,istinsahettim.

Evet,Üstadım,nasılki,531

âyet-i kerîmesinin binler mâsadaklarından bir mâsadakı olan nev-i insanın her birferdine sîma, ses, etvar, ahlâk gibi daha çok latîfeler ve cihâzât mevcut iken, birbirinebenzemeyip,herbir şahısbir âlemolarak,Vâhid-iEhad-iSamed’inmalıvemasnuuvemuvazzafmemuruolduğunu,bilmecburiyeşuuruolanakabulettiriyor.

ÖyledeKur’ân-ıHakîm’inhayattarsemeresiolanSözlerveMektubâtü’n-Nur’unherbirparçası,kendiâlemindenihayetsizkudretigösterenvehermebhaslarıilebinlerâlemleriçinde bir âlem olan âlem-i şuhudun tılsım-ı acîbini tam keşif ve hâl ile, her risale birmuammanınmiftahıvehayattarervâhıhükmündedir.

Bundan böyle, daha binler ihsan-ı ilâhî ve rahmet-i sübhânî olsa, yazılsa, ihtiyaçgörünüyor ve yerleri boş karanlık bir âlem gibi, o şems-i hakikat güneşinin şuâlarını

bekliyorlar. Dilerim Cenâb-ı Hak’tan, böyle anûd bir zamanda, (böyle asâ-yı Mûsâmisillü)çokcihetlerleharika,fütuhatasebepolanveinşaallahbundanböyleolacakolanResâilü’n-Nur’uteksirbuyursun,âmîn,âmîn,âmîn…

Kusurlutalebeniz

Ali(rahmetullâhialeyh)

Aziz,sıddıkkardeşlerim,

Rüşdü’nün gönderdiği otuz liradan yirmi yedisini postayla size gönderdim. Siz onagönderirsiniz.Ona da öyle yazdım.Benim ihtiyacım olmadığından ve kaidememuhalifolduğundan, kabul edemedim. Yalnız onun hayırlı niyeti için, ehemmiyetli hayırlarasarfedilmeksuretiyle,onunhesabınaotuzdanüçbanknotaldım.Sizlerevesizinlealâkadarolanlarapekçokselâmveduaediyorum.

Kardeşiniz

SaidNursî

533 532

534

Aziz,sıddık,muhliskardeşim,

Isparta’ya nakl-i mekân, hem tulûat-ı kalbiyeye, hem sizinle muhabereye bir derecefüturverdi.

Evvelâ:Kardeşimiz Sabri, Hakkı Efendiler arzularıyla, yine Eğirdir vasıtasıyla sizeemanet gönderilecek. OnYedinci Lem’a namındaki notaları Sabri size göndermiş veyagönderecek.Budefadasırlı,kerametliYirmiDokuzuncuSöz’üsizegönderiyorum.LatîfvemânidarbirtevâfukturkiHüsrevseniniçinYirmiDokuzuncuSöz’üyazıyordu.

YazdığıvakitteHüsrevvasıtasıylaçokmübarekRamazanhediyesiaynıandagelmesiyleberaber,aynıgecedebenseninhânentarafınavehânenegeldiğimirüyadagördüğümgibi,iki gece evvel, elhak ikinci bir Hüsrev ve ikinci bir Süleyman olan Süleyman Rüşdü,aynen sizi görmüş.Bundan anladık ki bizler birmenzil içindeki adamlar hükmündeyiz.Maddetenuzaklıktesiriyokvebirbirimizekarşımünasebet-iâdiyedahikaydedilir.

Sâniyen:ŞuYirmiDokuzuncuSöz, tarifnamelerdeyazıldığıgibi,birmüstensihhatt-ıhakikiyesine ihtiyarsız takarrüble, sırrı tezahüre başlamış ve diğer müstensih hatt-ıhakikîsini bulmuş. Hakikaten, ne fikirde bulunursa bulunsun, gören herkesi tasdikemecbur ediyor.Hatta buradamühimvemüşkül-pesent ulemâlar dahi, güneş gibi inanıptasdikediyoruz,diyerekimzaediyorlar.

Şüphemiz kalmadı ki, i’câz-ı Kur’ân’ın yüz cüzünden bir cüzü, şu tefsirine in’ikâsetmiş.Yalnızşufarkvarkii’câzkastîdir,kastendekimsemuarazaedemez.

Şu kitabın tevâfuku ise, fıtrî, ihtiyarsız olmak cihetiyle harika olur, keramet sayılır.Kastîvesun’îbirsurettemuarazaedilmez.Herneyse,şunüshayıkardeşinizAbdülmecidbir defa görsün. İnşallah, ona da bir vakit bir tane yazılacak. Şayet orada birisi aynenistinsahetmekniyetetse,çokdikkatetmekgerektir.Çünküburisaleninhurufatıdasırlı;kendinegüvenmeyenyazmasın.

Sâlisen:KardeşimizFethiBeynehâldedir,nedenazgörüşüyorsunuz?Benonaçokduaettimveediyorum.Senbirmuzırmemurunyüzündenonunlaazgörüşmenbenimüteessiretti. Allah kabul etsin, ben de ona çok defa dua ettim. İnşallah, tam bir arkadaş, birmuhatabın olan Hâfız Ömer, Risale-i Nur’un intişarınamühim bir vasıta olacak ki hermektubundaonuciddîalâkadargörüyorum.

On Altıncı Lem’a namındaki üç mühim meseleden ibaret bir risaleyi sizin içinyazdırıyorum, yetişirse onu da gönderiyorum. Lillâhilhamd, burada gittikçe Risale-iNur’un şâkirtleri ve yazıcıları çoğalıyor. Ne vakit az fütur başlasa, bir teşvik kamçısıhükmündebirşeyzuhurediyor.

Ezcümle:Sufîmeşrepveyazıdamuvakkaten tembellikedenbirkısımkardeşlerimizeyazılan bir mektubun nüshasını, melfufen gönderiyorum. Belki tembel olmayan, fakattembelleşen Abdülmecid de görür. Muhterem valideniz ne hâldedir; onu da merakediyorum.Çokduaediyorum.Hastalığınherbirsaatibirgünibadethükmündeolduğunu,benimtarafımdanhemona,hemHocaAbdurrahman’asöyle.Baştapederiniz,FethiBeyveHocaAbdurrahman,İmamÖmer,Kemâleddingibidostlaraselâmveduaediyorum.Vedualarınıistiyorum.

535

Kardeşiniz

SaidNursî

Mesleğimizinbirmedar-ışevkivezevkiolantevâfukletâifindenüç-dörtnumûne

Birincisi:İktisatRisalesi,birbirindenhabersizaltımüstensihinyazdıklarıaltınüshada,elif’lerin elli üç adedinde tevâfukları, telif ve istinsah tarihi olan elli üçe muvafıkgelmesidir.Sonrabaktımkiasılmüsvedde-iûlâdaçokçıkıntıvetashihlerleberaberelliüçadetsırrınımuhafazaettiğinihayretlegördük.

İkincisi: Risaleler’in Fihristesi tamam yazıldıktan sonra, birinci müsevvid, ihtiyarsız“BugüzelFihristetamamoldu.”deyipyazmış.Omüsevvidhesab-ıebcedihiçbilmediği

gibi,hiçbirşeydedüşünmemiş.“Bugüzelfihristetamamoldu,”aynenbinüçyüzelliikitarihinigösteripFihriste’nintarih-itelifveistinsahınıgöstermiştir.

Üçüncüsü: Yirmi Üçüncü Lem’a’nın müsveddeden tebyiz edilirken, hiç elif’lerinadedinihatıragetirmeden,yazıldıktansonrayüzyirmisekizincirisaleolduğunaişareten,yüzyirmisekizelifolmasıdır.

Dördüncüsü: Dünkü gün Mucizât-ı Ahmediye (aleyhissalâtü vesselâm) tashih edilirken,küçük,latîfikitevâfukunondakikafasılaylavücudagelmesidir.Şöyleki:

İkişerarkadaşMucizât-ıAhmediyeveMirâcıayrıayrı tashihediyorlardı.Mirâcınaltıyüzsatırı içindebirteksatır,kurudireğinağlamasındanbahsediyor.Mucizât-ıAhmediyeyüzellisayfaiçindebirsayfaobahsedairdi.Birdenoikikısımmusahhihleraynıkelimeyisöylüyorlarken,içlerindenbirefendiintikaletti,ikikısımaynıkelimeyisöylüyoruzdedi.Baktık,fevkalâdebirsuretteikitashihaynıkelimeüzerindedir.

On dakika sonra, yedi mucizeye mazhar yedi çocuğun bahsi tashih edilirken,umulmadığı bir zamanda, hazır zâtların nazarındamübarekMeliha isminde beş yaşındabirçocukgeldi,oturdu.Çocuklarınbahsinizevkledinlemeyebaşladı.Çayverdik,çocukbahsibitinceyekadariçmedi.Hazırolanbizdörtkişişüphemizkalmadıkisırr-ıtevâfukunbirincimenbaı olanMucizât-ı Ahmediye’nin telifçe ve istinsahça ve kıraatça ve harikatevâfukçakerametinigösterdiğigibi,buikiküçüktevâfukla,yineokerametinşuâındanikilatîfeyigösterdi.

Hem bir sene evvel bir seyre giderken, arkamdan bir kız çocuğuyla bir kadıngeliyorlardı.Benyoldançıktım,yoluonlarabıraktım.Baktım,benigeçmiyorlar.Sıkıldım.Acele geçtim, bir bahçeye girdim.Baktım, onlar da bahçeye girdiler.Hem hiddet, hemhayretettim.Mucizât-ıAhmediyeelimdeydi.Tefe’ülgibiaçtım.Enevvelgözümeilişenveyalnız risaledebirtekdefazikredilenbir isimkiaynıokadının isminio sayfa içindegördüm.Baktım,okadınıtanıdım.Fesübhânallah,dedim.Bunlarkimolduklarınıanlamakiçin,dahaevvelokitababaksaydım,buhayrettenkurtulacaktım.Buhâdiseyehemben,hemhazırolanŞamlıHâfızvehâdiseyianlayanokadınvebaşkalarıhayretettik.

SaidNursî

Kalben rahatsızlığım dolayısıyla, Kurban Bayramına kadar Süleyman Efendi, ŞamlıHâfız Tevfik, Abdullah Çavuş ve Mustafa Çavuş’tan başka kimseyi kabul etmiyorum.Affedersiniz,gücenmeyiniz.

SaidNursî

IspartaCumhuriyetMüddeiumumîliğine,

Dokuz senedir, beni bu memlekette sebepsiz olarak ikamete memur ettiler. Hariçleihtilâttan menolduğum için çalışamadım, perişan bu gurbette kimsesiz kaldım. On üçseneden beri, beni bu vilâyette tanıyanların tasdikleri tahtında, siyasetle hiçbir cihetlealâkamkalmadığınadelilimşudurki:

Onüçsenedenberibirgazeteyiokumadığımıvedinlemediğimi,sekizseneoturduğumBarla halkıyla işhad ediyorum. On üç sene, bu zamanda siyasetin lisanı olan gazeteyidinlemeyen, işitmeyen, istemeyen bir adamın siyasetle alâkası olmadığı ve sekiz aydanberi merkez-i vilâyette bütün buradaki benimle temas edenlerin şehadetleriyle, siyasetetaallûkedenhiçbirmeseleyetemasetmediğimigösterebilirim.

Buhâlimleberaber,buseneninKurbanBayramında,fıtratensohbettenhoşlanmadığımiçin, hiçkimseyi kabul etmediğimigösterir bir-iki satırlıkyazıylakapımdayazdığımvehiçbir kimse de gelmediği hâlde, bu mübarek bayramın dört gününde bir polisbulundurulmaksuretiyle,benimgibigarip,ihtiyar,hastalıklıbiradamaşüpheisnatederektarassutettirmekvehareket-işahsiyemibilâ-sebeptaht-ınezarettebulundurmaklaverilentazyik ve sıkıntı kâfi gelmiyormuş gibi, bu senenin Nisan’ının dördüncü günü, kışmünasebetiylevemütemadiyenharekâtımın takipve tarassutedilmesindendolayıhariceçıkmadığımdansıkılmıştım.

İşte o günü, altı aylık ıztırabımı tahfif etmekve biraz teneffüs ve rahatsızlığımı izaleetmek için, havanın güzelliğinden istifade ederek gezmeye gitmiştim. Avdetimde, birkomiser ile iki polis ikamet ettiğim evimin kapısında ve bir komiser ile iki polis debahçenindışarısındabulunuyorlardı.İçeriyegirdim,komiserveikipolisbenitakipettiler.Odamaçıktım,onlardaarkamdaidiler.Benimleberabergirdiler,taharriyebaşladılar.

Dokuzsenedenberiihtilâttanbilâ-sebepmenedildiğimden,mesleğimitibarıylaKur’ânveimanlahasr-ıiştigaletmiştim.Veonunneticesiolarakyazdırdığımeserlerden,

Birisi, Kur’ân-ı Hakîm’deki iki bin sekiz yüz küsur lafza-yı Celâl’in bir sırr-ıkerametini ve bir nakş-ı i’câzını gösterecek, en müstesna bir hatla yazılmış gayetlekıymettaryirmidenfazlaKur’ân-ıKerîmcüzlerini;

2. Beka-yı ruh vemelâike ve haşrin hakkâniyetine dair Yirmi Dokuzuncu Söz namıaltındakirisaleniniçindetezahüreden,kendimceenekalbinlirayadeğerbirsırr-ıazîmigösterenrisaleyi;

3. Hazreti Peygamber’in risaletini güneş gibi isbat eden ve harika bir surette on ikisaatte telif edilen yüz elli sayfalık On Dokuzuncu Mektup namı altında Mucizât-ıAhmediyeRisalesi’nikiomucizâtınkerametiolarak,orisaledetevâfuknamıylaöylebirsırr-ı azîm tezahür etmiş ki, o risale tek başıyla maddeten bin lira kadar kendimizcekıymettardır;

4.Vahdâniyet-i ilâhiyeyi güneş gibi isbat eden veKur’ân’ın otuz üç âyet-i azîmesini

tefsiredenOtuzÜçPencerenamındakiOtuzÜçüncüMektupki sırr-ı tevâfuklaberaberkıymet-i ilmiyesi ve edebiyesi itibarıyla ehl-i tevhidce yalnız maddeten bin lira kadarehemmiyetliolanrisaleyi;

5. Şirkin esasını ref edip, vahdâniyeti nihayetsiz derecede kuvvetle isbat eden OtuzİkinciSöznamıaltındakieserikioeserbir âlim tarafındanzayi edilse,onueldeetmekiçin bin lira tereddütsüz vereceğini zannettiğim misilsiz risalemden mevcut her ikitanesini;

6.İsraftankurtarmakvebufakirmilletiiktisadaalıştırmakiçinyazdığım,küçükfakatmüstesna bir ehemmiyette olan İktisat Risalesi ismindeki risaleminmevcut olan her üçnüshasını;

7.Kendiihtiyarlığımdandolayı, imannoktasındaKur’ân’danbulduğumricavetesellinurlarından kaleme aldığım ve mevcudu tam üç nüsha ve iki nüsha da noksan olarakumum beş parçasını ki bence bu risale benim gibi kabre yakınlaşmış bir ihtiyar adamakıymettakdiredilmeyecekderecedeyüksekbirhakikatleyazılmıştır;

8.OnbeşseneevvelArapçaolaraktabedilen,Harb-iUmumî’deateşiçindeyazıldığıiçin, o zamandaki Başkumandanın bu yâdigâr-ı harbin hayrına iştirak etmek niyetiylekâğıdınıkendisiverdiğiİşârâtü’l-İ’câztefsirini;

Hemüçyüzotuzbeşsenesindeİstanbul’databedilenKatre,Şemme,Habbe,HabbeninZeyli veAnkara’daYeniGünMatbaası’nda Zeylinin Zeyli veAnkaraMatbaasında tabedilenHubabveİstanbul’databedilenZühreveŞûlegibirisalelerihâviArapçamatbubirmecmuamı ve İstanbul’da on beş sene evvel tab edilen Sünuhat isminde kıymettar ikimatbu risalemi ve hem biraderzadem Abdurrahman tarafından on beş sene evvelİstanbul’databettirilenTarihçe-iHayat’ımınbirkısmınaaitmatburisalemdenüçnüshasıtamamvebeş-altınüshasınoksankitaplarımıvehemdeİstanbul’dayenihurufçıkmadanevveltabettirdiğimOnuncuSöznamındagayetkıymettarhaşrivekıyâmetigündüzgibiisbat eden risalemi ve daha bilmediğim hususî ve şahsî ve imanî evraklarımı verisalelerimitekrariadeetmeküzere,otaharrineticesindealıpgötürdüler.

Bu taharriyatta o kadar ileri gidildi ki altı ay evvel oturduğum köşkten şimdikioturduğum köşke nakledince, sandalye, şişe, demir ve sair eşyaya ait listeye varıncayakadaraldılarveel’andaiadeedilmedi.

Dokuz seneden beri bu memlekette ve bu kadar dostlarımla temas ettiğim hâlde,şimdiye kadar hiçbir cürüm bana isnat edilmedi ve hiçbir vukuatım da olmadı vehayatımdadâî-i şüphehiçbir emâre vücut bulmadı.Vemenfîliğimde, sebepsiz ve ancakihtiyat ve tevehhüm yüzünden olmakla inziva ettiğim bir mağaradan çıkartılarakmenfîlerle birlikte nefyedildim. Bu müddet zarfında siyasetle ve dünyayla alâkamolmadığına, bu memleketteki dokuz senelik tarz-ı hayatımın şehadetiyle beraber,risalelerimde gerek emniyet dairesi ve gerekse hükûmet dairesi dâî-i şüphe bir şey

bulamadıklarıdır.536(Hâşiye)Eğerbir cürmümvarsa, dokuz senedenberimütemadiyendikkatettiklerihâldecürmümügörmeyenveyagösteremeyenler,şimdigöstermeyemecburdurlar.

Şukitapzayiatımdan lâakal şahsî ikibin lirazararımvar.Çünkübunlarınhiçbirisininbaşka bir nüshasını bende bırakmadılar. Vaktiyle tab etmek için, yalnız İşârâtü’l-İ’câztefsirineikiyüzelliliraverdim.Arabîmecmuasıüçyüzlira.VeYirmiDokuzuncuSözveOn Dokuzuncu Sözlerde o sırr-ı azîme hiçbir âlim ve hiçbir edip yoktur ki “Bin lirakıymetindedir.”demesin.

Ve bir de on üç sene evvel hükûmetDârü’l-Hikmet’te yüz liramaaş alacak kadar işgörebilecekbiradamnazarıylabanabakmış,aydayüzliramaaşvermiş.Busekizsenedebeni, yarım saat bir köy olan İlâma’ya iki defadan fazla gitmeyemüsaade edilmeyecekderecede ihtilât ve gezmekten menedildiğim gibi, bir vâridâtım, bir malım olmamaklaberaber,oköydebenimgibibiradamçalışacakişbulamadığımdanvekimseninbirşeyinide kabul etmemek, bir meslek-i hayatım olduğundan, çektiğim perişaniyet ve zarar veziyanın takdirini müddeiumumîliğe havale ederek, ya kitaplarımın hepsinin iadesiniveyahutbuhusustakizararveziyanımınmüsebbiplerindentazmininidâvâediyorum.

Tetimme:Hükûmetinkanunu,tarikatdersivermeyevemuskayazmayavenüfuzteminetmeyemüsaadeetmediğivebendebunlarlaalâkadarolmadığımvehükümetdeyanımagelenziyaretçilerihoşgörmediğiiçin,bazıadammüteadditdefatarikatvemuskaniyetiyleyanımagelmekistedi.Bendehükûmetinkanununariayetetmekvehükümetmemurlarınısebepsizkuşkulandırmamakiçin,kabuletmeyipreddettim.

Mesmuatıma göre, bu hâlden muğber olanlar yalan ve asılsız bir surette isnadattabulunmuş.Böylehükümetinkanununariayetenreddettiğimkimseleryüzündenbeniböylesıkıştırmaktan, hilâf-ı kanun hareket etmediğim için böyle azap vermek, kanunudinlememeyemecburiyetvaziyetiniveriyorlarmanasıçıkıyor.

Dokuzsenedirdünyevîhayatımagelenher türlüişkenceleretahammüledipsabrettim,sükût ettim. Fakat dünyalarına karışmadığım hâlde, böyle hayat-ı uhreviyeme suikastsuretindeki taarruz karşısında sabrım tükendi. Hakkımı aramak için ikame-i dâvâyamecburoldum.

SaidNursî

307Allah’ım,SeninkulunveresûlünolanefendimizMuhammed’eveonunbütünâlveashabınasalâteyle.

308“Halbukigökteveyerde,Allah’tanbaşka tanrılarbulunsaydıoralarınnizamıbozulurdu.Demekkioyücearşvehükümranlığın sahibiAllah, onların zanlarından, onlarınAllah’a revagördükleri vasıflardanmünezzehtir, yücedir!”(Enbiyâsûresi,21/22)

309“EyRabbimiz!Unuturveyahatayadüşerdebirkusurişlersekbizionunlahesabaçekme!”(Bakarasûresi,2/286)

310“MuhammedAllah’ınresûlüdür.”(Fetihsûresi,48/29)

311“Resûlünü(hidâyetvehakdinle)gönderenO’dur.(Fetihsûresi,48/28)

312“Sonraokederinpeşindenüzerinizebirgüvenduygusuindirdi.Sizdenbirkısmınıbürüyentatlıbiruykuhaliverdi.”(Âl-iİmransûresi,3/154)

313“Onunberaberindekimüminler…”(Fetihsûresi,48/29)

314“…kâfirlerekarşışiddetlidirler.”(Fetihsûresi,48/29)

315“…kendiaralarındaşefkatlidirler.”(Fetihsûresi,48/29)

316“Senonlarırükûederken…görürsün.”(Fetihsûresi,48/29)

317“(Senonlarırükûederken,secdeederken,)Allah’tanlütufverızaararkengörürsün.”(Fetihsûresi,48/29)

318“Onlarınalâmeti,yüzlerindekisecdeizi,secdeaydınlığıdır.”(Fetihsûresi,48/29)

319“Bunlar,Tevrat’takisıfatlarıdır.”(Fetihsûresi,48/29).

320“İncil’deiseşöyleanlatılırlar:…”(Fetihsûresi,48/29)

321“Allahgöklerinveyerinnurudur.O’nunnûrununmisali, (tıpkı içinde lambabulunan)birkandillikgibidir.” (Nûrsûresi,24/35)

322EybütünnurlarOnunnûrununancakbirkesifgölgesiolanNurlarınNûru,EymaddîvemânevîbütünnurlarveumumnûrâniyatOndanfeyizalanNurlarınMünevviri,Eyhernûravenûrânîyeveherbirnurlumahlûkameşîetvekudretiyle sûret-imaddiye vemâneviyesini verenNurlarınMusavviri, Ey bütün nurların bütün keyfiyâtını ilim veirâdesiyle takdiredenvemaddîvemânevîmiktarlarınıverenNurlarınMukaddiri,EybütünnurvenûrânîleribütünlevâzımâtıylahalkedenvebütünnurlarısevkveidârevetedbirveteshiredenNurlarınMüdebbiri,EybütünnurlarıhalkedenNurlarınHâlıkı,EyhernurdanöncevarolanNûr-uEzelî,EybütünnurlarınsönüpgitmesindensonrabâkîkalanNûr-uSermedî,EyNûru bütün nurların fevkinde olan ve azamet-i nûrâniyetiyle bütünmevcûdâta hükmedenNûr-u Semâvât ve arz, Ey hiçbir nur hiçbir cihetleOnun nûrunamisil olamayanNûr-uMukaddes veMuallâ olanAllah’ım! Sen aczden ve şerikten münezzeh ve mukaddessin. Senden başka ilâh yok. El-aman, el-aman! Bizi (veAli’yi)cehennemateşindenkurtar.Bizi(veAli’yi)iyilerzümresiyleberabercennetekoy.Bizimkalblerimiziveonunkalbini, bizim kabirlerimizi ve onun kabrini iman ve Kur’ân nuruyla nurlandır, ya Rahîm, ya Gaffâr! ÂlemlerdeseçilmişMuhammed’e,onuntertemizâlinevehayırlıSahabîlerinesalâtet,âmîn,âmîn,âmîn…

323GerçekbilgiAllahkatındadır.

324Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

325KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

326HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

327“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

328Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

329Allah’ınselâmı,rahmetvebereketiüzerinizeolsun.Allah’ınselâmı,rahmetivebereketisenin,annenin,kardeşininvediğerkardeşlerininüzerineolsun.

330KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

331HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

332“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

333Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

334“Allahgöklerinveyerinnurudur…”(Nûrsûresi,24/35)

335KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

336HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

337“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

338Allah’ınselâmı,rahmetivebereketi;sonsuzakadarsürekliüzerinizeolsun.

339(Hâşiye)Bumektubunmütebâkisibirmaksadabinâenburadankaldırılmıştır.

SaidNursî

340HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

341“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

342Allah’ınselâmı,rahmetivebereketi;sonsuzakadarsürekliüzerinizeolsun.

343KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

344HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

345HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

346“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

347Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

348“Yıldızlardökülüp,etrafasaçıldığızaman.”(İnfitârsûresi,82/2)

349 (Hâşiye)Elhâsıl:Bazı esrar-ı gaybiye için tevâfukat şeklini değiştiriyor.Lafza-yıCelâl’indiğer latîf ve câzibedarvemânidarbirtevâfukuşudurki:BaştaFatihasayfasıylaberaberyüzellibirsayfada,ellibirdefayediilesekizgeliyor.

350HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

351“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

352Kur’ân’ınharfleriveesrarıadedince,Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

353“Yıldızlardökülüp,etrafasaçıldığızaman.”(İnfitârsûresi,82/2)

354“İşte onlarıAllah geniş rahmetinemazhar edecektir.ÇünküAllah azîzdir, hakîmdir (üstün kudret, tamhükümvehikmetsahibidir).”(Tevbesûresi,9/71)

355“Allah,(onlaraaslazulmetmiş)değildi”(Tevbesûresi,9/70)

356Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

357“Senolmasaydın,âlemleriyaratmazdım.”(Aliyyülkârî,el-Esrâru’l-merfûas.385;el-Aclûnî,Keşfü’l-hafâ2/214;eş-Şevkânî, el-Fevâidü’l-mecmûa s.326). Ayrıca yakın ifadeler için bkz.: et-Taberânî, el-Mu’cemü’l-evsat 6/314; el-Hâkim,el-Müstedrek2/672.

358KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

359 “Eğer sizAllah’a (Allah’ın dinine) destek olursanız,O da size yardım eder ve savaşta ayaklarınızı kaydırmaz.”(Muhammedsûresi,47/7)

360“Siziyiliketmek,fenalıktansakınmakhususundabirbirinizleyardımlaşın!”(Mâidesûresi,5/2)

361“Allah’adaitaatedin,Peygamberedeitaatedin.”(Mâidesûresi,5/92;Teğâbünsûresi,64/12)

362“Allahkatında(hakvemakbul)dinancakİslâm’dır.”(Âl-iİmransûresi,3/19)

363“Hepiniztoptan,Allah’ınipine(dinine)sımsıkısarılın,bölünüpayrılmayın.”(Âl-iİmransûresi,3/103)

364“Müminlerbirbirleriyleancakkardeştirler.”(Hucurâtsûresi,49/10)

365“Dinnasihattir.”Müslim,îmân95;EbûDâvûd,edeb59;Nesâî,bey’at31;Dârimî,rakâik41;AhmedİbniHanbel,el-Müsned1/351,2297,4/102.Ayrıcabkz.:Buhârî,îmân42(babbaşlığında).

366“Nûn.Kalemveehl-ikaleminsatırlaradizdiklerivedizeceklerişeylerhakkıiçin!”(Kalemsûresi,68/1)

367“Ohaldeşugerçeğihiçunutmaki:Allah’tanbaşkailahyoktur.”(Muhammedsûresi,47/19)

368 İbn Ebî Şeybe, el-Musannef 1/490; et-Taberânî, el-Mu’cemü’l-kebîr 9/307; ed-Dârakutnî, es-Sünen 2/50;Muhammedb.el-Hasaneş-Şeybânî,el-Mebsût1/385.

369“O’nunvechi(Zâtı),hariçherşeyyokolacaktır.HükümO’nundurvehepinizO’nunhuzurunagötürüleceksiniz.”(Kasassûresi,28/88)

370“Hercanlıölümütadacaktır.”(Âl-iİmransûresi,3/185)

371Deki:“Onlarıbaştankimmeydanagetirmişse,onlarayineOhayatverecektir.O,hertürlüyaratmayıveyarattığıherşeyibütünüylebilir.”(Yâsînsûresi,36/79)

372“Sonrasûrabirdefadahaüflenirvebirdebakarsınki,bütünölülerdirilipkabirlerindenayağakalkmış,etraflarınabakınmaktadırlar.”(Zümersûresi,39/68)

373“BizKur’ân’ımü’minlereşifaverahmetolarakindiririz.”(İsrâsûresi,17/82)

374“Niceküçüktopluluklarvardırki,Allah’ınizniyleçokbüyüktopluluklaragalipgelmiştir!”(Bakarasûresi,2/249)

375“Müşriklerbirpisliktenibarettir.”(Tevbesûresi,9/28)

376“Dünyadandanasibiniunutma!”(Kasassûresi,28/77)

377“Allahadaleti,hattaadalettendefazlaolarakihsanı,engüzeldavranışıemreder.”(Nahlsûresi,16/90)

378“Siziyiliketmek,fenalıktansakınmakhususundabirbirinizleyardımlaşın!”(Mâidesûresi,5/2)

379“BenimmükâfatımancakAllah’aaittir.”(Yûnussûresi,10/72;Hûdsûresi,11/29,51;…).

380 “Nefsini bilen, Rabbini bilir.” Ebû Nuaym, Hilyetü’l-evliyâ 10/208 (Sehl İbni Abdullah’ın sözü); el-Münâvî,Feyzu’l-kadîr1/225,4/399,5/50;Aliyyülkârî,el-Masnû’s.189;el-Aclûnî,Keşfü’l-hafâ2/343.

381“Allah’tanbaşkailâhyoktur.”(Sâffâtsûresi,37/35;Muhammedsûresi,47/19)

382(Hâşiye)Üstadımızhashizmetçilerindenbaşkahiçkimseyiihtiyarıilekabuletmez.Hattadaimîhizmetindebulunaniki-üçümüzün beraber bulunduğunu istemez. Şimdiye kadar hizmet edenlerden mâadâsını, beş-on günde bir defa bilekabul etmez, geri gönderir. Eski zamanını düşünüp, şimdi dahi siyasetle ve ahvâl-i âlemlemünasebettar olduğunutevehhüm edenlerin asılsız vehimlerini kat’î reddedecek şu hâlidir ki on üç sene evvel günde belki dokuz gazeteokurken,dokuzsenedir,bizşehadetediyoruzki,birtekgazeteyibileneokuduvenedeokutturdu,neistedivenedearzuettirdi:

MünavebeileyanındabulunanSüleymanRüşdü

Münavebe ile yanında bulunanHüsrev

MünavebeileyanındabulunanRefet

SekizsenelikbirarkadaşıBekir Barla’da daimi hizmetkarıMustafaÇavuş

Sekiz senelik hizmetinde bulunan bir arkadaşı BarlalıSüleyman

383HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

384“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

385EzeldenebedekadarhiçkesintisizAllah’ınselâmı,rahmetvebereketiüzerinizeolsun.

386HazretiAli (kerremallâhu vecheh)Kasîde-i Ercûzesi’nde, Esmâ-yı Sitte’nin (yani Ferd,Hayy,Kayyûm,Hakem,Adl, Kuddûs) İsm-i Âzam ve Sekîne olduğunu ifade etmiştir. (Bkz.: el-Gümüşhânevî,Mecmûatü’l-ahzâb (Evrâd-ıŞâzelî)s.594-595)

387Evliyânınkerametihaktır.

388Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

389“Şuhalde(eyinsanlarvecinler),Rabbinizinhanginimetiniinkâredebilirsiniz?”(Rahmansûresi,55/13,16,18,21,23,25,28,30,32,34,36,38,40,42,45,47,49,51,53,55,57,59,61,63,65,67,69,71,73,75,77)

390“(KimAllah’ı,Resûlünüveimanedenleridostedinirse)bilsinki,bunlarınteşkilettiğiAllahtarafı,mutlakagalipgelecektir.”(Mâidesûresi,5/56)

391“Güzelâkıbet,elbettemüttakilerindir.”(A’râfsûresi,7/128)

392“Doğrusubennefsimi temizeçıkarmam.ÇünküRabbiminmerhametedipkoruduklarıhariç,nefisdâima fenalığıister,kötülüğesevkeder.”(Yûsufsûresi,12/53).

393“EniyikoruyanAllah’tırveO,merhametlilerinenmerhametlisidir.”(Yûsufsûresi,12/64).

394“İçteduyulacaksevgi,Allahiçinolmalıdır.”‘Allahiçinsevmevenefretetme’bazıhadislerdeamellerinenfaziletlisisayılmış;*1bazıhadislerdedeimanınengüçlübirbağıolduğunadikkatçekilmiştir.*2

*1EbûDâvûd,sünnet2;AhmedİbniHanbel,el-Müsned5/146;el-Bezzâr,el-Müsned9/461.*2et-Tayâlisî,el-Müsneds.101;İbniEbîŞeybe,el-Musannef6/170,172,7/80.

395HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

396“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

397Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

398KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

399HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

400“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

401Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

402KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

403HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

404“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

405Allah’ınselâmı,rahmetivebereketisizin,annevebabanızınvekardeşlerinizinüzerineolsun.

406 “Âlemlerin Rabbi” (A’râf sûresi, 7/54; Şuarâ sûresi, 26/23; Kasas sûresi, 28/30;Mü’min sûresi, 40/64; Fussiletsûresi,41/9;Tekvirsûresi,81/29;Hâkkasûresi,69/4)

407“GöklerinveyerinRabbi”(Ra’dsûresi,13/16;İsrâsûresi,17/102;Kehfsûresi,18/14;Meryemsûresi,19/65;…)

408Bakarasûresi,2/282.

409KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

410“Hiçşüpheyokkiozikri,Kur’ân’ıbizindirdik,onukoruyacakolandabiziz.”(Hicrsûresi,15/9).

411Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

412“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

413Allah’ınselâmısizin,annevebabanızın,kardeşlerinizinvearkadaşlarınızınüzerineolsun.

414 “Hem siz, (Allah’ın size tanrı oldukları hakkında hiçbir delil indirmediği şeyleri) O’na ortak saymaktankorkmuyorsunuzda,nasılbensizinO’naortakkoştuğunuzşeylerdenkorkarım?”(En’âmsûresi,6/81)

415“DupdurubirtevhidinancıüzerindeİbrahimMilleti’nebağlılık.”(AhmedİbniHanbel,el-Müsned3/375,406;el-Beyhakî,es-Sünenü’l-kübrâ6/4; el-Beyhakî,Şuabü’l-îmân5/484).Aynıhususu ifadeedenâyetler içinbkz.:Bakarasûresi,2/135;Âl-iİmransûresi,3/95;Nisâsûresi,4/125;En’âmsûresi,6/161;Nahlsûresi,16/123)

416“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

417AyrılıkgünlerindekidakikalarınâşireleriadedinceAllah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

418KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

419HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

420“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

421Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

422“Sonraheriş,sizingünlerinizhesabıylabinyıltutanbirgündeO’nayükselir.”(Secdesûresi,32/5)

423“MeleklerveRûh,OAllah’ınArşına;miktarıellibinseneolanbirgündeyükselirler.”(Meâricsûresi,70/4)

424“(Müşriklerintaptığı)Şi’râyıldızınınRabbi.”(Necmsûresi,53/49)

425 Bkz.: et-Taberânî, el-Mu’cemü’l-kebîr 11/96; İbni Hişâm, es-Sîratü’n-nebeviyye 3/74; et-Taberî, Câmiu’l-beyân1/383;el-Hâkim,el-Müstedrek2/654.

426 (Hâşiye)BuhesapŞamlıHâfız,Kuleönü’ndenMustafavearkadaşıHâfızMustafa’nınşehadetiilebirdakikazarfındaezberyapılmıştır.(Seneüçyüzaltmışgünhesabınagöredir;kusurvarsabakılmamakgerektir.)

427İlimAllahkatındadır.YazdıklarınınsırlarınıeniyiAllahbilir.

428“EyRabbimiz!Unuturveyahatayadüşerdebirkusurişlersekbizionunlahesabaçekme!”(Bakarasûresi,2/286)

429HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

430“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

431Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

432KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

433HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

434“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

435Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

436KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

437HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

438“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

439Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

440KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

441HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

442“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

443Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

444“İşlerinenhayırlısı,zorluolanıdır.”Bkz.:Aliyyülkârî,el-Masnû’1/57;el-Aclûnî,Keşfü’l-hafâ1/175.

445KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

446HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

447“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

448Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

449HazretiAli (kerremallâhu vecheh)Kasîde-i Ercûzesi’nde, Esmâ-yı Sitte’nin (yani Ferd,Hayy,Kayyûm,Hakem,Adl, Kuddûs) İsm-i Âzam ve Sekîne olduğunu ifade etmiştir. (Bkz.: el-Gümüşhânevî,Mecmûatü’l-ahzâb (Evrâd-ıŞâzelî)s.594-595)

450KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

451HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

452“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

453Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

454“Allah’ınyardımıgeldiğizaman..”(Nasrsûresi,110/1)

455KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

456Öylebirzâtınadıylaki,“Yedikatgök,dünyaveonlarıniçindeolanherkesAllah’ıtakdisvetenziheder.HiçbirşeyyokturkiAllah’ıhamdiletenzihetmesin.”(İsrâsûresi,17/44).

457Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

458 “Allah’ınmescitlerini ibadete kapatan, içlerindeO’nun adının anılmasını yasaklayandan daha zalim kim vardır?(Bakarasûresi,2/114)

459“Derkenmüminlerleonlarınarasınabirduvarçekilirki,onun(aralığındanmünafıklarınmüminleripişmanlıkiçindeizleyecekleri)birkapısıvardır;içerisirahmet,dıştarafıiseazaptır.”(Hadîdsûresi,57/13)

460“Bizpeygambereşiiröğretmedik.”(Yâsînsûresi,36/69)

461KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

462“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

463KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

464(Hâşiye)RefetBey’evürudtarihidir.

465HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

466“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

467Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

468KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

469HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

470“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

471Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

472Gidin;sizrâfizîsiniz.

473KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

474HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

475“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

476Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

477el-Muaydi’yiişitmen,onugörmendendahahayırlıdır.

478KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

479HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

480“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

481Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

482KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

483HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

484“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

485Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

486(Birişe)sebepolan,(onubizzat)yapangibidir.

487KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

488HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

489“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

490Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

491“Peygamber(aleyhissalâtüvesselâm),üzerindesiyahyündenyapılmışnakışlıbirörtüylesabahleyinevdençıktı.OesnadaHasanbinAli(radiyallâhuanh)geldi.Hemenonuörtününaltınaaldı.SonraHüseyin(radiyallâhuanh)geldi.Odaonunlaberaberörtününaltınagirdi.SonraFâtıma(radiyallâhuanhâ)geldi.Onudaiçerialdı.SonraAli(radiyallâhuanh)geldi.Onudaiçerialdı.Vesonraşöylededi:‘(EyPeygamberinşereflihanehalkı,eyEhl-iBeyt!)Allahsizdenher türlükirigideripsizi tertemizyapmak istiyor.” (Ahzâbsûresi,33/33)buyurdu.” (Bkz.:Müslim, fezâilü’s-sahâbe61;Tirmizî,tefsîrusûre(33)7,menâkıb31;AhmedİbniHanbel,el-Müsned1/330,4/107)

492 “Bende beş şey vardır ki, onlarla vebâ ateşinin yangınını söndürürüm: Hz. Muhammed Mustafa (aleyhissalâtü

vesselâm), Murtazâ Hz. Ali (radiyallâhu anh), onun iki oğlu Hasan ve Hüseyin (radiyallâhu anhumâ) ve Fâtıma(radiyallâhuanhâ).”(el-Gümüşhânevî,Mecmûatü’l-ahzâb(Evrâd-ıŞâzelî)s.505)

493KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

494HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

495“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

496Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

497“Erkekevlat,elbettekızgibideğildir.”(Âl-iİmransûresi,3/36)

498 (Hâşiye)Bence âlem-imisalin vücudumeşhuddur.Âlem-i şehadet gibi tahakkukubedihîdir.Hatta rüya-yı sadıka vekeşf-isadıkveşeffafşeylerdekitemessülât,buâlemdenoâlemekarşıaçılanüçpenceredir;avâmaveherkeseoâleminbazıköşelerinigösterir.

499KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

500HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

501“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

502Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

503“Erkekevlat,elbettekızgibideğildir.”(Âl-iİmransûresi,3/36)

504el-Aclûnî,Keşfü’l-hafâ1/55.

505KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

506HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

507“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

508Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

509“İştebakdaAllah’ınnemükemmelYaratanolduğunubirdüşün!”(Mü’minûnsûresi,23/14)

510Mânâsıkendisinedelâleteder.(ez-Zemahşerî,el-Mufassal1/23;el-Ukberi,Mesâilühilâfiyyefi’n-nahv1/45,48;el-Âmidî,el-İhkam1/39)

511Mânâsıbaşkasınadelâleteder.(ez-Zemahşerî,el-Mufassal1/379;el-Âmidî,el-İhkam1/94)

512KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

513HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

514“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

515Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

516Allah’ıbütüneksikliklerdentenzihederim.

517Bütünhamdler,övgülerAllah’adır.

518Yegânebüyük,Allah’tır.

519KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

520HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

521“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

522Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

523HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

524“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

525Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

526Bugörüş,üzerindekararavarılangörüştür.

527“İşteonlar,Allah’ınnimetlerinemazharettiğinebîler,sıddîkler,şehidler,salihkişilerleberaberolacaklardır.”(Nisâsûresi,4/69)

528“(Benburisaletveirşadhizmetindenötürü),sizdenakrabalıksevgisindenbaşkabeklediğimhiçbirkarşılıkyoktur.”(Şûrâsûresi,42/23)

529KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

530“Bu,Rabbiminbirlütfudur…”(Nemlsûresi,27/40)

531“O’nunvarlığınınvekudretinindelillerindenbiride:Gökleriveyeriyaratması,lisanlarınızınverenklerinizinfarklıolmasıdır.”(Rûmsûresi,30/22)

532HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

533“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

534Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

535KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

536(Hâşiye)Câ-yıdikkattirkisekiz-dokuzsenedenberizulümvetazyikataltındagizlemeyemecburolduğumeneskiveenmahrem evrakları âni olarak taharri edip hiçbir şey bırakmayarak alındığı hâlde, mûcib-i telâş ve dâî-i endişe vemedar-ıhicapvehacâletbirşeybulunmaması,garazkârsû-izanlıehl-idünyanınonakarşıettiklerihaksıztazyikatvetarassut ne kadar çirkin ve hata olduğunu gösteriyor. Acaba onu itham eden ve kendini vatana ve millete sadıktevehhümedenehl-idünyanınenbüyükmemurundanenküçüğünekadar,değilsekiz-dokuzsene,belkisekiz-dokuzayzarfında en mahrem ve en gizli evrakı meydana atılıp tetkik edilse, ona telâş verecek ve utandıracak sekiz-dokuzmaddeçıkmazmı?

BundansonrakikısımHazretiÜstadınKastamonuveEmirdağhayatındaikenyazılanveelyazmanüshalarda

dercedilenmektuplardır.537(Hâşiye)

(Risale-iNur’unfaalbirşakirdiolan,AhmedNazifÇelebi’ninbiristihracıdırvebirfıkrasıdır.Bunu,hemBirinciŞuâ’ınotuzikinciâyetiolarakvehemYirmiYedinci

Mektub’unfıkralarındakaydetmekmünasipgörüldü.)

Okendisidiyor:Gelenâyetlerihâfızdandinledim.

538

BuâyetlerdeRisale-iNur’aîmâveremzvebelkiişaretvardiyehissettim.

Evet,madembuâyetgibivazife-irisaletvedâvetebakanâyetler,herasrabakıyorlarveherasırdaefradlarıvemâsadaklarıvar…

VemadembuâyetlerdeResûl-iEkrem’e(aleyhissalâtüvesselâm)verilensıfatlarveunvanlarher zamanda cereyanı ve her bir asırda hükmetmek haysiyetiyle ve unvanların altında,mana-yı remziyle Risale-i Nur gibi, o vazifeyi yerine getiren eserler ve zâtlar; bu gibiâyâtın dâire-i şümullerine girmeleri, Kur’ân’daki i’câz-ı mânevîsinin şe’nidir.. belkimuktezâsıdırvelâzımıdır.

MademRisale-iNur,buacîbasırda,müstesnabirsurettebuâyetinişaretettiğivazifeyiyapıyorvemanasınındaire-ikülliyesindebirferdidir.Elbettemüteadditemârelervegizlikarinelerle diyebiliriz ki bu âyette dahi, Birinci Şuâ’ın sair otuz bir adet âyetleri gibi,Risale-iNur’amana-yıişârîilebakar.Şöyleki:

539 cümlesi, mana-yı işârîsi ile diyor: “Bin üç yüz yetmişe kadartecavüz eden en karanlık bir zulüm, en karanlık bir zulmetten, sizi, ey ehl-i iman ve’l-Kur’ân, Kur’ân’dan gelen nurlara ve imanın ışıklarına çıkaran ve isminde nur vemanasında rahîmiyetbulunanve ism-iNurve ism-iRahîm’inmazharıolanbir lem’a-yıKur’âniye’yevebuasrımızabakıpimaediyor.

Mana mutabakatından başka bir emâre ve karinesi budur ki: 540 fıkrasının(şeddevetenvinsayılır)makam-ıcifrîsi,dokuzyüzkırkyediedip,Risaletü’n-Nurismininmakamıolan,dokuzyüzkırkyediadedinetamtamınatevâfukediyor.

541 cümlesi, şeddeler sayılmaz ve âhirde tenvin vakıftır (elif sayılır)makam-ıcifrîsi, bin üç yüz yirmi üç tarihini gösterir. O tarihte, merkez-i hilâfette, dehşetli bir

inkılâbın mebde-i infilâki içinde yeise düşen ehl-i imana müjde verip, İslâmiyet’inhakkâniyetine ve kuvvetine kuvvetli şehadet eden ve veraset-i nübüvvet noktasındadavettebulunanhakikîbirşahideişareteder.

542cümlesi,543(Hâşiye-1)tenvinlervakıfolmadığındansayılırlar.Makam-ıcifrîsikibinikiyüzellialtıtarihinigöstermekle,buasırdavebuzamandakiİslâmiyet’ininhisafını,birasır evvel izhar eden mukaddematına bakarak, 544 kelimesi yüz doksan bir (191)ederek,Risale-iNur’unbirhakikîismiolanBediüzzaman’ınmakam-ıcifrîsibulunan,yüzdoksanbir (191) adedine tam tamına tevâfukla ima eder kiRisale-iNur dahi, o inhisafiçindebirdâî-iilâllahtır.

545 546(Hâşiye-2) veyalnız 547 kelimesi ise, tam tamınaRisale-iNur’unbir ismiolanSirâcü’n-Nur’alafzanvemânenvecifrentevâfuklabakar.548 ’daki“mim,yâ”, 549’deki“şeddelinun”amukabildir.

Evet İmam Ali (radiyallâhu anh) keramet-i gaybiyesinde, Risale-i Nur’a Sirâcü’n-Nurnamınıvermesi,buâyetinbufıkrasındanmülhemdirdenilebilirveçekinmeyerekderiz.

550 cümlesi,şeddesayılmakcihetiyle,makam-ıcifrîsiylebinüçyüzellidokuz(1359) tarihini göstermekle, bu asrımızın, tambulunduğumuzbu senesine bakarak ehl-iimanabirbüyükihsanıvardiye,mana-yıremzîilehaberveriyor.

Biz bakıyoruz, bu zamanda en büyük ihsan imanı kurtarmaktır. Ve görüyoruz, imanıharikaburhanlarlakurtaran,“başta”Risale-iNur’dur.

Demek,buzamananisbetenbir fazl-ıkebirdeodur.Bu işaretikuvvetlendirenşudur:551 ’daki 552 kelimesi, dokuz yüz altmış (960) edip, Risaletü’n-Nur’un bu ismi,

izafeden tavsif tarzınageçmekle,Risaletü’n-Nuriyeolupmakamıolandokuzyüzaltmışiki (962) adedine mânidar iki farkla tevâfuku, onun başına remzen ve imâen parmakbasmasıdır.

İlâhî,yaRab!SenRisale-iNur’uveRisale-iNurMüellifiÜstadımızSaidNursî’yiveRisale-iNurtalebeveşâkirtlerinivemensuplarını,muhafaza-yıhıfzındavekale-iilâhiyeniçindemuhafazaveemineyle.,âmîn…Vehizmet-iKur’ânveimandasabitvedaimeyle.,âmîn…Vebukudsîhizmetlerinde,muvaffakiyetlerleyardımvemuâvenetlerihsaneyle.,âmîn… Ve Kur’ân-ı Mu’cizü’l-Beyan-ı Azîmüşşân’ın sırr-ı âzamına, marifetullah,muhabbetullahvemuhabbet-iResûlullahsırr-ıkudsîsine;ve 553sırr-ıuzmâsına;verızâullahverü’yet-icemâlullahlütufveihsanınamazhareyle,yâRabbe’l-âlemîn!

554

Fakir,âciz,zayıf,günahkârtalebevehizmetkârınız

İnebolulu

AhmedNazifÇelebi

(AhmedNazifÇelebi’ninbirfıkrasıdır.Bayrammünasebetiylekabuledilmeyenbirhediyeiçinyazmıştır.)

556 555

557

Çokazizveçokkıymetli,müşfikvefedakârüstad-ıâzamefendimhazretleri,

Hazinelerdolusumücevherattandahafazla,hattabufanidünyahayatınınziynetleriyleölçülemeyecek derecede kıymettar mektubunuzu, mübarek Ramazan-ı Şerifin yirmiüçüncü günü akşamı, iftardan on dakika evvel postadan aldım. Cenâb-ı Allah kabulbuyursun,ikiiftarıbiryaptım. 558

Evvelceyazdığımuzunsatırlarınmâlâyâniveboşluğundan,fazlameşgulettiğimdenvegerekbizimvegereksemübarekZekeriyakardeşimizinkıymetsiz,değersizhediyelerini,mezuniyetsiz kabul ederek, takdim etmek cesaretinde bulunduğumdan mütevellit, azizÜstadımın adem-i kabul ve hoşnutsuzluğuyla tekdiratına mâruz kalacağımdan korkarakintizardaiken,müvezziikimektupverdi.İftarvaktidarolduğundan,ayaktazarfıaçtıktansonra, kıymet takdir edemediğim çok şirin ve câzip olan hatt-ı fâzılâneniz, sanki,“Korkma!” diye hitap ediyormuş gibi, tebessüm ederek gözüme ilişince, sürûrumdanokuyamadım.Hemenhânemekoştum,iftarlaberaberokumayabaşladım.

SevgilivemüşfikÜstadım,

Muhyiddin-i Arabî Hazretleri’nin tebşiratı hatırıma geldi. Zât-ı fâzılânelerindekigördüğüm şefkat-i pederânenin, o büyük zâtın haber verdiği şefkat-i pederâneyi hâizbulunduğunuzaimanettim.Kadîr-iMutlakHazretlerisizÜstadımızdankatkatrazıolsunve bizleri de hizmetinizde ve hizmet-iKur’ân’da daim ve sabit eylesin veÜstadımızınkıymetli ve kudsî işaretlerine ve kıymetli dualarına mazhar eylesin, âmîn, bihurmetiSeyyidi’l-mürselîn…

ŞefkatliÜstadım,hizmet-iKur’ân’daveRisale-iNur’unneşriyatındakizerre-ivâhidekabîlindenolanmesâinin,nezd-i âlî-iÜstadanelerindehüsn-ükabulemazhariyeti, zayıf,âciz,fakirhizmetkârınızveiktidarsız,idrakinâkıs,ihatasıdar,şuurumuhteltalebenizinederecesevinçvesürûrakalbettiğinitarifedemem.

Böylemânevî ve kudsî takdiratamazhar buyurulan ve bizim gibi günahkârlara, otuzsenelikiştiyakla,onsenelikmünâcâtveniyazmukabilindesizÜstadımızıihsanbuyuranve kullarının isyanlarına bakmayarak her istediklerini bilen, işiten ve bâliğan-mâ-belâğverenvebütünmükevvenâtıyed-ikudretindetutanveherşeyesahipvemâlikvehâkimbulunanCenâb-ıHakveFeyyâz-ıMutlakHazretleri’nenesuretlehamdveşükredeceğimibilemiyorum.

KıymetliÜstadım,siztavassutbuyurunuz,değersizhizmetimizlepekazvekısaolanşu

dünyahayatı içinde,belki bir katremesabesindekihamdve şükrümüzü, “tekabbelallah”sırrınamazharbuyursun,inşaallah.

Mektubat risalesinin İkinci Mektub’unu daima hatırlayarak, bu emirlerinize riayetetmeye çalıştığım hâlde, bir mücbir-i gaybî bendenizi tahrik ederek, İkinci Mektub’amuhalefetesevkediyor.

Niyetimhâlis, sadakatvemerbutiyetimciddîveçok sağlam.Her türlü riyâdanârivehiçbirmaddîmenfaatemâtufvemüstenitolmayan,AllahrızasıyolundaKur’ânnamınaveRisaletün-Nur’ahizmetgayesinemâtufvebilhassabizimgibiâciz,âsivegünahkârlarınhidayetveirşadveisâlineveehl-idalâletiveehl-ibid’ayıtarik-iHakk’adâvetvehakâik-iimaniyeye hâdim bir kudsî zât, bizlere ve memleketimize “vedîatullah” olarak ihsanbuyurulmuş.Kıymetlimisafirimiz,nasılkibizgünahkârlarınmânevîyardımınakoşuyorve gece ve gündüz mağfiret-i ilâhiyeye ve irşadımıza çalışıyorsa, bizler de bu azizmisafirimizin maddî yardımına, seve seve ve iştiyakla ve ancak Allah için koşmak veçalışmakvazifesiylemükellefbulunduğumuzuhissediyoruz.

Hem bizlere Kur’ân ve Hazreti Peygamber (aleyhissalâtü vesselâm) emrediyor: 559

(gurabâyamuâvenet…)560

Afdilerim,kıymetlivesevgiliÜstadım..bilirimkihediyelerikabuletmiyorsun.Fakatzekâtve sadakagibimuâveneti, arkadaşlarımızın ısrarıüzerineyazmayamecburoldum.Hemdemaddî ihtiyaçlarınıza, ikametgâhkirası, odunve kömür gibimübrem ihtiyaçlariçinlâzımolduğunudüşünmüştüm.

Esasen kaide-i Üstâdâneleri bozulmamak için, arkadaşlarıma daima tavsiye vetelkinatım,hiçbirmaddîmenfaatdüşünülmemesidir.Çünküdindünyayaâletolmazvedinvasıta-yı cerr ve maddî menfaati katiyen kabul edemez. Hatta Risale-i Nur’unneşriyatında,kimseninminnetinialmamakiçin,kıymetliÜstadımıtaklitederim.

Kıymetli ve müşfik Üstadım, şu kadar var ki hizmetkârınız, Üstad namına değil,kıymetli vegaripbirmisafirimiznamınave rızâen-lillâhmaddîyardımetmek istiyoruz.Hemmânevîzarargörmemeniz için,kuvvetvekudretveazametsahibiCenâb-ıAllah’aniyaz ve tazarru ederek, dergâh-ı ilâhîsinde hüsn-ü kabule mazhar eylemesini duaediyoruz.

KıymetliÜstadım,bayramdaziyaretvearz-ıtâzimmakamınakaimolmaküzere,bütünarkadaşlarımızla beraber hem Ramazan-ı Şerifi, hem Leyle-i Kadri, hem mübarek Îd-iSaîd-i Fıtrı, Risaletü’n-Nur’un umum talebe ve şâkirtleri ve Kur’ân’ın kıymetlihizmetçilerimakamındavehükmündekıymetliÜstadımızıtebrikederek,CenâbıHak’tandahaçokkardeşvearkadaşlarımızlabirliktevesizÜstadımızbaşımızdaolarak,Ramazan-ıŞerifinemsâl-ikesiresiylemüşerrefolmaklığımızıniyazvetazarrueyleriz.Vemübarekikiellerinizdenöperek,dua-yıhayriyenizivekudsîirşadlarınızıistirhameyleriz,kıymetliÜstadımız.

Dâimîkudsîdualarınızamuhtaçgünahkâr,hizmetkârvetalebeniz

AhmedNazif

(AbdurrahmanTahsin’infıkrasıdır.)

EyyüceÜstad,

Risale-iNurdairesiiçinekabulvebuâb-ıkevser-ihayatlamenba-ıfeyz-iiman,gayetdeğerli ve kıymettar bu ebedî ders ile, kendimi daimamesut ve bahtiyar addediyorum.Yalnız sür’at-i kalemim olmadığından, yazıyı biraz tehirinden müteessirim. Sehil vemuvaffakiyetimehayırlıdualarınızıricaeder,kemâl-iedepleelleriniziöperim,muhteremÜstadım.

Rûzsâim,leylkaim,

Çûmakam-ıâşıkan

Leyle-inısf-ıRegaib,

Têrik-idünyavetêib.

Nâşir-iRisale-iNur,

Bediüzzamanmuhibb-ibâz-ıGeylân.

Eyferîd-iasri’z-zamân

Sensinhakîm-ikalbân.

Fakirtalebeniz

AbdurrahmanTahsin

(AhmedNazif’inbirparçamektubundandır.)

Maddî ve mânevî borcumuz olan hizmetleri îfâdan kendimizi çekmek, hissizlik vebîgânelikfıtratımızdaveyaratılışımızdayokturkikalalım.MademCenâb-ıHâlık-ıRahîmbizleri insanyaratmıştır. İnsanlığınemrettiğivezâifinbindebirinidahi îfâedemediğimizhâlde,büsbütünnasılbîgânekalalım?

Bu hususta mâzur görmenizle beraber, azimkâr ve cefakâr ve vefâkâr ve fedakâr vehadsizmütehammil,garipvekudsîveazizbirmisafirimizolançokkıymetliÜstadımızın,biz âsi ve günahkârların kalblerini nurlarla doldurduğu hâlde, mukabil borcumuzu,mâneviyata uzanamadığımızdan, ancak değersiz ve kıymetsiz olan maddiyatlaödeyebiliriz, zannıyla teselli bulmaktayız. Af buyurunuz, Üstadım…Dellâl-ı Kur’ân’ınnidalarınıişitenhangimüslümanvardırkikulaklarınıtıkasın?Hâşâ,sümmehâşâ!

Nur’larınızın şuâı gözlerimizi kamaştırıyor. Kalblerimizi bütün sâfiyetiyle Allah’a,

Kur’ân’a ve Resûl-i Müçtebâ’ya (aleyhissalâtü vesselâm) ve o iki cihan serverinin azizvârislerine bağlıyor ve bağlamıştır. Bu bağ öyle bir bağ ki inâyet-i Hak’la, hiçbirmaddiyyûnun ve hiçbir mülhidin ve fırak-ı dâllenin değil, dünya kâfirlerinin bütünkuvvetleribirarayagelse,bukudsîrabıta-yıkalbiyebağınıkoparamaz. 561

Zât-ı fâzılânelerince lüzum görülüp icap etmeden, hiçbir zaman mektup yazmakzahmetlerini ihtiyaretmenizerazıolamam.Buhusustagücenmekşöyledursun,kıymetliÜstadımın kudsî vazifelerinin îfâsına mâni teşkil eden işgali, en büyük hata vehürmetsizliksayarım.

AhmedNazifÇelebi

563 562

564

Aziz,sıddıkkardeşlerim,

OnuncuŞuânâmındayazdığınızFihriste’ninikincikısmı,banaşöylekuvvetlibirümitverdiki:Risale-iNur,benimgibiâcizveihtiyarvezayıfbirbîçâreyebedel,genç,kuvvetliçok Said’leri içinizde bulmuş ve bulacak. Onun için, bundan sonra Risaletü’n-Nur’untekmil ve izahı ve hâşiyelerle beyanı ve isbatı size tevdi edilmiş, tahmin ediyorum.Biremâreside şudurki:Bu seneçokdefa ihtar edilenhakikatleri, kaydetmek için teşebbüsettimisedeçalıştırılamadım.

Evet,Risaletü’n-Nur,sizemükemmelbirmehazolabilir.Veondanerkân-ıimaniyeninherbirisine,meselaKur’ân’ınKelâmullaholduğunavei’câzînüktelerinedair,müteferrikrisalelerdeki parçalar toplansa veya haşre dair ayrı ayrı bürhanlar cemedilse ve hâkezâmükemmelbirizahvebirhâşiyevebirşerholabilir.

Zannederim ki hakâik-i âliye-i imaniyeyi tamamıyla Risale-i Nur ihata etmiş, başkayerlerde aramaya lüzum yok. Yalnız bazen izah ve tafsile muhtaç kalmış. Onun içinvazifembitmiş gibi, bana geliyor. Sizin vazifeniz devam ediyor.Ve inşaallah, vazifenizşerhve izahlave tekmilve tahşiye ileveneşrve talim ilebelkiYirmiBeşinciveOtuzİkinciMektuplarıtelifileDokuzuncuŞuâ’ındokuzmakamınıtekmilileveRisale-iNur’utanzimvetertipvetefsirvetashihiledevamedecek.

Risale-iNur’unsamimi,hâlisşâkirtlerininheyet-imecmuasınınkuvvet-iihlâsındanvetesânüdünden süzülen ve tezahür eden bir şahs-ımânevî bâki vemuktedir bir kuvvet-izahırdır, bir rehberdir. Buradan oraya gelen mektupları, mübarekler heyeti, bir risaleşeklinde toplamasını ve Hüsrev de cüz’î ve hususî bazı cümlelerini ve lüzumsuz bazıfıkralarını tayyetmeyiHâfızAli ve Sabri’ye havale etmiş olduğunu yazıyorsunuz.Evet,Risaletü’n-Nur hakkında, kerametli ve dikkatli ve isabetli ve keskin Hüsrev’in nazarıdoğrudur.Bâkibireserde,muvakkatvecüz’îvehususîkelimeler tayyedilsedaha iyidir.

Budefakimektubunuzdakerametkârâneüçnoktagördük.

Birincisi: Buranın bir Hüsrev’i olacak derecede ihlâs ve irtibat ve iktidarı gösterenKüçükHüsrev,MehmedFeyzi ismindeRisaletü’n-Nur’unçalışkanbir talebesi askerdengelip,dahaikincidefagörüşüldüğüvakit,mektubunuzdaFeyziisminigördük,dedik.BuRisaletü’n-Nur’un şâkirtleri, birbirindennekadaruzakolsadabirbirinepekyakındır kiböylebirdenhissedipyazdılar.

İkincisi: Bu küçük Hüsrev Feyzi, bu âhirlerde İstanbul’da iken, Risaletü’n-Nurhesabına zihnime dokundu. Müteessir oluyordum. “Acaba rahatsızlığı var mı?” Birdenzihnim yüzünü ondan çevirdi: Hâfız Ali ile şiddetli meşgul oldum. Anladım ki teessürverecekvar.FakatRisaleti’n-Nur’unfaalmerkeziolanHâfızAlicihetindeolacak.HâfızAli’yeşifaduasınabaşladımdevamettim.VemektupgelmedenevvelFeyzi’densordum:“Senbirhastalıkçektinmi?”Odedi:“Yok.”Dedim:“Öyleise,Isparta’daRisale-iNur’unehemmiyetli ve kuvvetli bir rüknünün bir rahatsızlığı var.” Fakat, hayalim hakikatinsuretinişaşırmış.Sonramektubunuzgeldi,hakikatanlaşıldı…

Üçüncüsü: Bundan yirmi gün evvel, eyyâm-ı mübarekeden sonra, hatırıma geldi ki:Vazifedârâne kalemi her gün istimal etmeyenler, Risale-i Nur talebeleri unvan-ıicmâlîsinde,heryirmidörtsaatteyüzdefahissedarolmakyeterdiye,hususîisimlerlehasşâkirtler dairesi içinde bir kısmın isimleri muvakkaten tayyedildi. Kardeşimiz HakkıEfendi de onların içinde idi. Bir kaç gün öyle devam etti. Sonra birden hiç sebephissetmeden, yineHakkı,Hulûsi’ye arkadaş oldu. İsmi ile resmi ile has dâiresine girdi.Hakkı’nınbeniduadanunutmasındiye,mektubunuzdakifıkranınyazıldığıaynızamanda,hususîduayıkazanmışhesabıylatahminettik.

Hatta, bu günlerde bunun gibi inayetin çok lem’aları var. Emin bunları, havâdis-iyevmiye diye, bir fıkra yazacak. Belki size de gönderecek. (Risaletü’n-Nur’un küçüktalebeleriveistikbaldeçalışkan,kıymettarşâkirtleriolanlar,şimdidetalebelerdairesindeolarakhissedardırlar).

İstanbul’da Mehmed Feyzi, Eski Said’in risalelerini ararken, aynı günde KahramanRüşdü, bir dükkânda mevcudunu toplamış almış idi. Küçük Hüsrev müteessir olarak,başka yerde aramış, İşârâtü’l-İ’câz’ı bulmuş, tahminen demiş ki bana sebkat eden,herhaldebendenileridekiIspartalıkardeşlerimdir.

Her neyse.. bu İşârâtü’l-İ’caz nüshasını Hâfız Ali ve Sabri’deki nüshalarda bulunankeramet-i tevâfukiyeyi yazdırmak istiyor. En kolay bir çaresi, küçük bir defterde, hersayfasında tefsirin bir sayfasına mukabil, hurûf-u hecânın (“” ve “ ” ve sâire)kaydedersiniz.Kolayınıbulmazsanızkalsın.

Umumkardeşlerimebirerbirervebilhassa risaleler ile çokmeşgulolanlara selâmvedualarederimveduâlarınıbeklerim.

Not:EminveKüçükHüsrevveHâfızTevfikselâmvearz-ıhürmetederler.Tahsinaskeregitmiş.

Kardeşiniz

SaidNursî

(Risale-iNur’unehemmiyetlibirşakirdiolanYusuf’unbirfıkrasıdır.)

565

Rahîm,RaûfveZülminenHazretleri’nininâyetvelütuflarındanolarak,tevbeveistiğfargibikullarınaihdâeylediği,miftâh-ıkeremveihsana,çokgünahkârveterbiyesizolanbensefilYusufToprak,bütünfezâyihveîtisaflarımarağmen, tevessülettikçebanafazlındanverdiği mazhariyetin kıymetini takdir etmek, ona şükreylemek şöyle dursun, bilâkisküfran-ı nimet, defaatle nakz-ı ahd, irtikâb-ı kizb ve hıyanet eylediğim için, derinkasavete,kesifzulmete,müthişdalâlete(hakkıyla)mâruzkalankalbimin,ruhumunaldığımüzminvemünkisyarayıtedaviçaresinitaharriyolundaaklımı,zevkimikaybetmiş,âdetaçılgınbirhâlegirmiştim.

Başvurduğum her tabib-i mânevîden aldığım ilâçlar, yaramı tedaviye, aklımı iknaya,lehfemi iskâta kâfi gelmedi. Bizzarure, 566 âyet-i celîlesinin mefhumunatevessülen,me’lûfolduğumdenâetlerdenmütehassılkoyulekelerikal’vetathîrevetarik-iHak’tasebatamuînolacakbirrehberiararken,ortadahiçbirsebeb-izâhirîolmadığıhâlde,memleketimdenKastamonu’ya nefyim, şüphesiz, nefsime giran gelmiş ve hatta yeis veteessüfekapılmıştım.Bilmiyordumki,bunefyimle,

567

568

âyetlerinin sırrına mazhar edecek ve iltiyamı ümit ve imkânsız gördüğüm mânevîyaralarımın tedavisinemuktedirdoktorlarınveyanlarındakikuvvetlimuâlecenineserini,varlığınıveism-iHayyveHakîm’incilvesinişefkatengöstermeksuretiyle,banaminnetüstündeminnet-iuhrevîyapmakiçindir.Bumülevvesahlâkımlabenneciyimki,buihsân-ıazîmenailolayımdiyeşaştım.Fakat,– 569–

572 571 570

gibiişârât-ıcelîlehatırımagelmekle,birderecemütesellioldum.

Ey yaramın doktoru ve ey dalâlet uçurumunda yuvarlanan ruhumun halâskârı, ve eyilâhîvekudsîyollarınrehberi,

Evvelden hiç muarefemiz yokken, seni kale üstünde ilk ve tesadüfen gördüğümde“Dalâlettenhalâsın,Allah’ınrahmetinevüsulünenkısayoluvarmı?”diyesordum.“Çokkısabirçare-iKur’âniyevardır.”diyebuyurdunuz.Fakatdalâletim,gafletim,enâniyetimitibarıylabukısavemerdânecevaptakihikmet-iazîme,nebeân-ırahmetedikkatetmedim.

Ruhuma ihanet ederek aldırmadım. Ve felâket-i mâneviyede bir müddet daha kalmışoldum.

Vaktâ ki Risale-i Nur hatta enhâr-ı nur demesine şâyeste olan mektuplardan, yinetesadüfenelimegeçenbirnüshayıgörüncevemünderecatındakihakâikedalınca,inâyet-irabbânî,mu’cizat-ıKur’ânî,himemat-ı sübhânî,kerâmât-ı ruhânîeseriolmalıdırki,kasîkalbime, âsi ruhuma, gafil aklıma,mağrur vicdanıma, sakîm düşünceme “tak” diye birtokmakvuruldu.Birintibahhalkasıtakıldı.Hemendüşündüm.“Ulemânınmidâd-ıaklâmı,şühedanın kanından mübecceldir.” ve 573 574 gibi hadisler ile Hazretiİsâ’nın (aleyhisselâm) havâriyyûna, Hazreti Muhammed’in (aleyhissalâtü vesselâm) ensarateklifleriniveonlarınicabetinihatırladım.

Âdeta,fetretdevridenmeyesezâolanbuzamanda,irsiyet-inübüvvetmakamında,îlâ-yıkelimetullahuğrundamaddetenuğraşanseyl-idalâletlekapanmışolanrâh-ıHakk’açığıraçan bir recül-ü fedâkâra iltihak ve muavenet etmek ve bu vesileyle fırsatı ganimetbilerek,zulümattannuramazharolmaklüzumunuhisveintikalettim.Pekâdibirmahlûkolduğumvekalbimemüstevli,ağırdalâletdarbesi,kalınperdesialtındahastabulunduğumiçin, fazileti, mâneviyatı anlamam. Zira, fazileti takdir edebilmek, fazileti bilmeklemümkündür.Yalnız,buncamesâvivemütereddithareketlerimlehuzur-usâmilerinelütfenkabulümde, yüksek ruhunuzdan yağan samimî şefkat, hakikî refet, halîmâne iltifat,kerîmânehüsn-ükabulünüzbenibirtakımümitlere,ihtiyarsızmuhabbetleresevkvebüyüksürûrlaragarketti.AncakAllah’ınenâciz,enaşağı,engünahkâr,enzâlimbirmahlûkunuarkadaşlığınakabulvetahammüleden,birşahsiyet-ialelâdeolamayıp,kuvvetlipüştibâne,füturgötürmezbirmesnedemâlikolmaklâzımgeldiğiniteyakkunedebildim.

576 575

Riyakârlık olmasın, selim fikrinizden, ciddî tavrınızdan, Kur’ân’a ittiba ve temessükyolundakidoğruirşadınızdan,hakikîsözlerinizden,samimîtelkininizden,umumîhayırhahhissiyatınızdankalbime,mecruhruhumauzanantîğ-işifa,neşter-iümidintesiriyledilşadvemutmain oldum.Türlü türlü evhamın açtıklarımenfezlerden, rahnedar kalan ruhumatamamvemuvafıkbuldum.Zira,

578 577

580 579

582 581

584 583

586 585

587

vesairegibihakikatlerdimağımayerleşti.

Elbette bu keyfiyet bana hacc-ı ekber, râh-ı saadet, ömr-ü ebed, tayr-ı devlet, enfâl-iganimet sebebi olunca, sürûrumdan ne kadar kabarsam ve siz halâskâr ve hakîm-i

derdime,nekadarteşekkürveizhar-ımahmideteylesemhakkımolmazmı?

İştebuvesiledirkibeniKur’ândellâlına,Risale-iNurMüellifininşâkirtliğinetahsisvekabul ettirmek gibi, azîm lütuflarına mazhar kılan Rabb-i Rahîmime karşı, dünyadakaldığımveimkânbulduğummüddetçekalemimi,hayatımıbuuğurdaistîmaletmeyesözvekararverdirdi.

Fazlacasözsöylemeyesalâhiyetimveomertebeye istihkakımolmadığından, şimdilikkısa kesiyorum. Hizmetiniz umumî ve müessir, âmâliniz muvaffak, himmetiniz âli vedaim, emeğiniz makbul, sa’yiniz meşkûr, hayatınız mesûd, ömrünüz efzûn, sıhhatinizmahfuz olsun. Sonsuz minnettarlığımın kabulünü, mânevî himmet ve teveccühünüzündevamını rica eder, nurla meşgul, nurlu ellerinizi öperim, efendimiz, büyüğümüz. (15Şubat1359)

Talebenamzedi,sefil

YusufToprak

(Risale-iNur’unistikbaldeehemmiyetlibirtalebesiolanİhsanSırrı’nınbirfıkrasıdır.)

Vakıf-ıesrar-ısübhân,Ferîd-iBediüzzaman,es-SeyyidSaîdü’l-KürdîHazretlerihuzur-usâmîsine,

Es-selâmüaleykümeymürşid-ikâmil!

Kemâl-itâzimlehâk-ipâyinizeyüzlerimisürmemevemübarekellerinizitakbiletmememüsaadenizi yalvarırım. Bendeniz, şu ilticanamemi zât-ı âlînize sunan Saraç AhmedEfendi fakirinizin oğluyum. Üstad-ı kaderin, ezelde levh-i kazaya çizdiği yazılarhükmüylemahkûmolmuş,zavallıbirâvâreyim.

Makam-ıYusuf’tatalihincilvelerinitakdir-iilâhîyetambirinkıyadlaseyretmekteiken,babamdan aldığım bir şefkatnamede zât-ı mürşidânenizin muhabbet-i mânevîlerininmübeşşiri olan selâmlarınızı tebliğiyle, viran gönlüm şâd ve bünyâd edildi. Şumazlumânımı nurlandıran huzur-u mânevîniz muvacehesinde, satırlarım gibi kapkara yüzümü,seyyiat-ı mâzi ile a’mâl-i kabîhamın nişanelerini gizlemeye muktedir olamamaktanmütevellithicabımısetrekudret-yâbolamadım.

Yolunuşaşırmış,nur-uhakikatigörmektenmahrum,mâsivâ-perestlereRisale-iNur’ladest-gîr ve şefî olduğunuzu yıllardan beri bildiğim için, kapınıza boynumu uzatarak,hidayet yolcularınız meyanında yer alabilmek emel-i hâlisânesiyle halka-yı irşadınızabütün ruhumla şitâb ediyorum. İrşâdât ı âliyenize muhtaç bulunduğumu arzederkencüretimin nazar-ı affınıza mazhar buyurulmasına yalvarır, kemâl-i tâzimle mübarekellerinizi takbil ve tevkirle kesb-i şeref ve cân eylerim, büyük mürşidim, efendimhazretleri.

BirgünzâlimlerededirirHazretiMevlâ,

“Tallâhilekadâserakâllahüaleynâ!”

Risale-iNurşâkirtlerinden

İhsanSırrı

(KüçükHüsrevMehmedFeyzi’ninbirfıkrasıdır.)589 588

590

KıymettarÜstadım,efendim,

Çeşm-iim’ânımlakıldım,Risale-iNur’anazar

Yokturimkânyazamislin,efrâd-ıbeşer.

Buneelfaz,bunemana,buneüslûb-uhasen,

Okudukçamüncelîolmakta,daimbirhüsün.

Bârekâllah,eymukaddesnur-uHüdâ,

Sendedirenvâr-ıtevfik-iilâhî,rûşenâ.

Âfitâbınnuruzâildir,bunuremânverir,

Subh-umahşerdeuyûn-umüminîneincilâ.

Herharfişem’a-yıfeyz-iilâhî,cilveger,

Zevkalırbaktıkçainsan,bütüneşyadangeçer.

Eyliyortâlîm-iiman-ıtahkikîcümleâleme,

Kimokursıdkile,inerfeyz-iRahmânkalbine.

Halledertılsım-ıkâinatı,herharfidünyayadeğer,

İlm-inâfidir,yazılırecr-icezîl,tâkıyâmetbîkeder.

Hâsılı,bilcümlemeknûzât-ıhikmet-perverin,

Herbiridirehline,birâfitâb-ıHak-nümâ.

İlâhîbihakkıEsmâike’l-Hüsnâ,

Tâkıyâmetmünteşirolsun,uyûn-uehl-iHakbulsuncilâ.

Eymüellif-iRisale-iNur,geredersiniftiharbecâdır,

Gıptaedersecümleihvanınsana,çoksezâdır.

Çünküeylediniman-ıtahkikebirmemer,

Eldeettinşâh-ıeserlezuhr-uyevmi’l-mefer.

Bilirimdeğilsinenbiyâdanbirnebî,591(Hâşiye)

Lâkinelindenedirbunur-umuteber?

Feyziyasenetmetatvîl-ikelâm,

Eylerelbetehl-iirfan,arz-ıtahsîn-ieser.

Fakirtalebeniz

KüçükHüsrevMehmedFeyzi

593 592

594

Aziz,sıddık,muhlis,haliskardeşim,

Evvelâ:SizinbayramınızıvenurlarlaciddîiştigalinizivedaimabirinciliğiNurdersindevesadakatindemuhafazaetmenizi,bütünruhucanımlatebrikederim..

Sâniyen:Hiçmeraketme,seninlemuhaberemânendevameder.Bütünmektuplarımda“Aziz, sıddık kardeşlerim” dediğim zaman, muhlis Hulûsi saff-ı evvel muhataplarıniçindedir.

Sâlisen:Nur’larpekparlakvegalibânefütuhatıgenişbirdairededevamediyor. 595

sırrıyla, perde altında daha ziyade işliyor. İkimakine, bin ve beş yüz kalemli iki kâtipolmasıyla,inşaallah,zeminyüzünüdeışıklandıracakderecededersverecek.

Kardeşim,bendeseninfikrindeyimkiNurhizmetiiçinkader-iilâhîsenigezdiriyor.Enmuhtaç yerlere sevkeder. Hususan, o havali, memleketim. Güzel levha-yı hakikatinlâhikalarına geçirmek için, Nur şâkirtlerine gönderdik. O civarda Nur’larla alâkadarzâtlaraselâm.

BiraderzademNihad’ıngözlerindenöperim.Odababasıylaberaberdaimaduamdadır.596

Seniunutmayanhastakardeşiniz

SaidNursî

598 597

599

Aziz,sıddıkkardeşlerim,

Evvelâ:UmumunuzunhesabınaTahirî’yigördümvekendihesabımızadaumumunuzatam bir Said ve canlı bir mektup olarak gönderdim. Ve Sandıklı’dan Ethem Hocayla

MustafaHocabugüngeldiler,Nurluvazifelerinegittiler.

Sâniyen: Hulûsi Bey kardeşimiz Zülfikar ve Siracü’n-Nûr’u ve sonra Sikke-iGaybiye’yiistiyor.NursantralıSabrimuhabereetsin,göndermeyeçalışsın.

Sâlisen:Risale-i Nur kendi kendine, hem dahilde, hem hariçte intişar edip fütuhatyapıyor. En muannit dinsizleri de teslime mecbur ettiğini haberler alıyoruz. Yalnız,şimdilik bir derece ihtiyatın lüzumu olduğuna, hususan Beşinci Şuâ içinde bulunanSirâcü’n-Nur,lâyıkolmayanellereverilmemelidir.

İmamAli(radiyallâhuanh)Risale-iNur’a,Sirâcü’n-Nurnâmıvermesive 600demesiyleişaret ediyor ki Sirâcü’n-Nur perde altında daha ziyade tenvir edecek diye bir işaret-igaybiyetelâkkiediyoruz.Umumunuzaselâmederiz.

601

Kardeşiniz

SaidNursî

603 602

604

Aziz,sıddık,muhliskardeşimveimanhizmetindesebatkâr,metinarkadaşım,

Evvelâ: Katiyen bil, sen eski mevkiini Nur dairesinde tam muhafaza ediyorsun. Veseninlemuhabere hiç kesilmemiş.Benkardeşlere yazdığımmektubumda “Aziz, sıddık”dediğimvakit, daima saff-ı evveldeHulûsi demuhataptır. Senin bu ağır şerait altındakinurluhizmetlerinebinbârekâllahderiz.Vebubîçârehastakardeşineettiğinçokyüksekduanabinlerâmîndeyip,Allahsendenrazıolsun,sizitebrikederiz.

Sâniyen: Lillâhilhamd, Nur’ların her tarafta fütuhatları var. En ehemmiyetli yerleresizingibikahramanlargönderiliyor.OhavalideveKars’taNur’larlaalâkadarkardeşlere,hususan biraderzadem Nihad’a çok selâm ve selâmetlerine dua edip dualarını isteriz.BuradakiNurcularsizearz-ıhürmetleçokselâmediyorlar.

605

Kardeşinizveseniunutmayan

SaidNursî

Azizkardeşim,

Benimeraketme.Cenâb-ıHakk’ıninâyetidevamediyor.Hemdedünyamademgeçer,merakadeğmiyor.Senhergündebelkiyirmidefaduadatahatturedilirsin.

S.A.

Nur’un makinistleri, Medresetü’z-Zehrâ’nın faal, muktedir şâkirtlerinden TerziMehmed, Halil İbrahim,mâsumların küçük kahramanlarından Talât ve arkadaşları hembizleri,hembütünNurşâkirtlerinimemnunettiklerigibi,inşaallah,ileridebumemlekete,buhizmet-inuriyeileçokbüyükfaydaveneticeverecekler.

Sorduklarımesele-i şer’iye ise, şimdikimesleğimiz ve hâlimiz, omeselelerlemeşgulolmayamüsaadeetmiyor.Yalnızbukadarvarki:

Ruhsat-ışer’iyeolankasr-ınamazvetakdim-tehir,vesâit-inakliyebirkarardaolmadığıiçin, onlara bina edilmez. Belki, kaide-i şer’iye olan kasr-ı namaz, sabit olanmesafeyebinaedilebilir.

Eğerdenilseki;tayyareyleveşimendiferlebirsaattegiden,zahmetçekmiyorkiruhsatamüstehakolsun.

Elcevap:Tayyareveşimendiferdeabdestalıpvaktindenamazınıkılmak,yayanserbestgidenlerdendahaziyademüşkülâtbulunduğuiçin,ruhsatasebebiyetverir.

Her neyse, şimdilik bu kadar yazılabildi. Bu mesele-i şer’iyeyi ulemâ-yı İslâmhalletmişler,bizeihtiyaçbırakmamışlar.ŞimdihazırDoktorHayriveTerziMustafa,kendihisselerinearz-ıhürmetveselâmederler.

SaidNursî

607 606

608

Azizkardeşim,

Bu hâdise dahi, Abdurrahman hâdisesi gibi bir hüccettir ki bize şimdiki tarz-ı hayatyaramaz. Bize bu dünyada daha sâfi ve âli ve kudsî bir hayat-ı mâsumane ihsanedildiğinden,onakanaatlâzımdı.MerhumAbdurrahmangerçimuvakkatenaldandı,fakatİstanbul’daRisale-iNurmukaddematınabüyükbirhizmetivar.HemOnuncuSöz’letamkurtuldu,sonragitti.

MerhumFuaddahi, inşaallah,Risale-iNur’un feyziyle imanınıkurtarmışvemektubudahi,senindediğingibigösteriyorvesizevehânedânınızamensubiyetiyle,samimîiftiharıvekuvvetliirtibatı,Risale-iNurcihetiyleolduğunuhissettim.

Ben size tâziye vermek değil, belki hem onu hem sizi tebrik ederim ki bu zamanındehşetli ve dalâletli hayatından kurtuldu, dahamâsumve çok bulaşmadan gitti.Ve sizecennettelâyıkbirevlâtve 609sırrınamazharoldu.

Ben şimdiye kadar merhum Molla Abdullah ile beraber Abdurrahman’ı ve Ubeyd’i

ekser dualarımda zikrettiğim gibi, merhum Fuad’ı dahi onlarla beraber her vakit yâdedeceğim,inşaallah.

Evet,kardeşim,dediğingibi,Fuad’ın (rahmetullâhialeyh)mektubuaynenAbdurrahman’ın(rahmetullâhi aleyh)mektubumisillü,Risale-iNur’unbirşûle-ikerametinigösteriyor.YalnızAbdurrahman’ın gayet hâlis ve şimdiki tarz-ı hayattan ve tâbirlerinden müberra, sâfiifadesiondayoktur.Eğerdünyadakalsaydı,mağlûpolmakihtimalivardı.

Cenâb-ıErhamürrâhimînhemona,hemRisale-iNurhânedânınavedairesinemerhametedip,onu rahmetineve cennete aldı,mağlûpettirmedi.Risale-iNur’unküçük talebeleridairesindekimakamındaibkaetti.Hadsizşükürolsunkibuikikahramanbiraderzadelerimvefatlarının ilânnameleriyle, Risale-iNur şâkirtleri imanla kabre gireceklerine dair olanmüjde-iKur’âniye’yeikimisalveikidelilgösterdiler.”

BenimtarafımdanRisale-iNur’aalâkadarveyabizimledostolanlaraselâmveduaile,DâvudveNihadikiMuhammedveAbdülmecidileberaber,bütünmânevîkazançlarımahergünhissedardırlar.

Kardeşiniz

SaidNursî

537(Hâşiye)HazretiÜstadımızelyazmanüshalardaKastamonuLâhikası’ndabulunanbumektupları,Ankara’yayeniyazıneşri için gönderdiği Küçük Ali’nin (rahmetullâhi aleyh) nüshasında Ahmet Nazif’in (rahmetullâhi aleyh) bumektuplarının etrafını işaretleyerek “Başka yerde neşredildiğinden burada neşredilmesin.” diye yazmıştır. BöyleceBarla Lâhikası’nda neşri Hazreti Üstad tarafından münasip görülmüş ve el yazma Barla Lâhikası’nda aynendercedilmişlerdir.

MustafaSungur

538“Eyimanedenler!Allah’ıçokzikredin,O’nusıksıkanın.Sabah-akşamO’nutakdisvetenzihedin.O’durkisizikaranlıklardan aydınlığa çıkarmak için feyiz ve rahmet indirir, melaikesi de sizler için dua ederler. O, müminleregerçekten pekmerhametlidir.Allah’a kavuşacakları gün: “Selâm!” iltifatı ile karşılanırlar.O, onlara pek değerli vecömertçe,birmükâfathazırlamıştır.EyşanlıPeygamber!Bizseniinsanlarhakkındaşahit,müjdeci,uyarıcı,Allah’ınizniyleO’nunyolunadâvetedenbirpeygamberveaydınlatanbirlambaolarakgönderdik.Sen,müminlereAllah’tanbüyükbirlütfanailolacaklarınımüjdele!”(Ahzâbsûresi,33/41-47)

539 “Sizi karanlıklardan aydınlığa çıkarmak için (feyiz ve rahmet indirir, melaikesi de sizler için dua ederler.) O,müminleregerçektenpekmerhametlidir.”

540“Aydınlığaçıkarmakiçin(feyizverahmetindirir,melaikesidesizleriçinduaederler.)O,müminleregerçektenpekmerhametlidir.”

541“Bizseniinsanlarhakkındaşahit,müjdeci…olarakgönderdik.”

542“(Seni)uyarıcıveO’nunyolunadâveteden(birpeygamberolarakgönderdik.)”

543 (Hâşiye-1)*1 kelimesi,Risale-iNur’unhakikî bir ismi olanBediüzzaman’ınmakamına tam tamına tevâfukuvemânenmutabakatıolduğugibi,yalnız,*2 kelimesideRisale-iNur’untercümanıolanSaidismine,üçharfleittihatveüçfarklatevâfukeder.Çünkü“tenvin,elifvevav”mecmuuelliyedi,“sin”denüçfarkvar.

Risale-iNurtalebelerinden

KüçükAbdurrahmanTahsin

*1O’nun(Allah’ın)yolunadâveteden.*2Dâveteden.

544“O’nun(Allah’ın)yolunadâveteden(birpeygamberolarakgönderdik).”

545“Allah’ınizniyle(O’nunyolunadâvetedenbirpeygamber)veaydınlatanbirlambaolarak(gönderdik).”

546 (Hâşiye-2) (Tenvinler, elif sayılır) makamı (1330) edip, Risale-i Nur’un fatihası olan İşârâtü’l-İ’câz tefsirinin zuhurtarihine ve , eğer birinci tenvin sayılsa (1380) ederek, yirmi bir sene sonra Risale-i Nur küre-i zeminiışıklandıracakbirsirac-ımünevverolacağınaremzederinşaallah…

Risale-iNurtalebelerinden

Tahsin

547“Aydınlatanbirlamba”

548“Aydınlatan”

549“Nur”

550“Sen,müminlereAllah’tan(büyükbirlütfa)nailolacaklarınımüjdele!”

551“…pekbüyükbirlütfuihsan)”(Ahzâbsûresi,33/47)

552“lütuf”

553“Allahbizeyeter.Onegüzelvekildir!”(Âl-iİmransûresi,3/173)

554 Ve Allah’ın salât ve selâmı Muhammed’in (aleyhissalâtü vesselâm) ve onun âlinin, ashabının ve iyi ve temizkimseler olan bütün ehl-i beytinin üzerine olsun, âmîn, âmîn, âmîn… Peygamberlerin efendisinin hürmetine.AlemlerinRabbiolanAllah’ahamdolsun.

555HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

556“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

557Allah’ınselâmı,rahmetivebereketi;sonsuzakadarsürekliüzerinizeolsun.

558Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

559“(Siziyiliketmek,fenalıktansakınmakhususunda)birbirinizleyardımlaşın!”(Mâidesûresi,5/2)

560Bkz.:Buhârî,mezâlim 3, ikrah 7;Müslim,birr 58;Tirmizî,hudûd 3, fiten 68;EbûDâvûd, edep 40; Ahmed b.Hanbel,el-Müsned3/99.

561Allah’ahamdolsun;buRabbiminihsanıdır.

562HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

563“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

564YazdığınızyahutyazacağınızRisale-iNurharflerininsayısıncaAllah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

565AncakO’ndanyardımdileriz.

566“(Bendennaklen)deki:Bizzatkendialeyhlerineolarak(inançta)haddiaşanvekendilerineverdiğimduygu,melekevekabiliyetleriboşasarfedenkullarım!”(Zümersûresi,39/53)

567“Olurki,sizbirşeydenhoşlanmazsınızdaoşeyhakkınızdahayırlıdır;birşeyiseversinizama,oşeyisehakkınızdaşerlidir.Allahbilir,sizbilmezsiniz.”(Bakarasûresi,2/216)

568“Birşeysizinhoşunuzagitmezde,bakarsınızAllahondapekçokhayırlartakdiretmiştir.”(Nisâsûresi,4/19)

569BütünşükürveşükranlarAllah’adır,minnetinhertürlüsüdesadeceO’nadır.

570Kimbeniistersebenibulur.(Bkz.:el-Gazâlî,İhyâuulûmi’d-dîn4/324;EbûNuaym,Hilyetü’l-evliyâ10/93;el-Âlûsî,Rûhu’l-meânî24/93)

571“O,müminleregerçektenpekmerhametlidir.”(Ahzâbsûresi,33/43)

572“Allah’ıgafurverahim(affıvemerhametibol)bulur.”(Nisâsûresi,4/110)

573“Alimlerpeygamberlerinmirasçılarıdırlar.”Tirmizî,ilim19;EbûDâvûd,ilim1;İbniMâce,mukaddime17;AhmedİbniHanbel,el-Müsned5/196.

574 “Ümmetimin alimleri, İsrailoğullarının peygamberleri gibidir.” (el-Münâvî,Feyzu’l-kadîr 4/384; Aliyyülkârî, el-Masnû’s.123;el-Aclûnî,Keşfü’l-hafâ2/83)

575“O’nayaklaşıpulaşmayabirvesilearayınveO’nunyolunda(mallarınızvecanlarınızla)cihadedin.”(Mâidesûresi,5/35)

576“Negüzelarkadaşlardırbunlar!”(Nisâsûresi,4/69)

577“Onunlaberaberindirilennûratâbiolanlar…”(A’râfsûresi,7/157)

578“Kitabasımsıkısarılanlar…”(A’râfsûresi,7/170)

579“Hepiniztoptan,Allah’ınipine(dinine)sımsıkısarılın.”(Âl-iİmransûresi,3/103)

580 “Kim Allah’a gönülden sımsıkı bağlanırsa, hiç şüphesiz doğru bir yola iletilmiş demektir.” (Âl-i İmran sûresi,3/101)

581“İşteo,kopmasımümkünolmayanensağlamtutamağayapışmıştır.”(Bakarasûresi,2/256;Lokmansûresi,31/22)

582“BizKur’ân’ımüminlereşifaverahmetolarakindiririz.”(İsrâsûresi,17/82)

583“İştebu,bütüninsanlarayöneltilenbiraçıklamadır,haramlardankorunacakmüttakileriçinbirhidâyetveöğüttür.”(Âl-iİmransûresi,3/138)

584“Bunlar,Allah’ın(çizmişolduğu)sınırlardır.”(Bakarasûresi,2/187,229,230;Nisâsûresi,4/13;Mücadelesûresi,58/4;Talâksûresi,65/1)

585“İştesizeAllahtarafındanbirnûrvehakikatleriaçıklayanbirkitapgeldi.”(Mâidesûresi,5/15)

586“İştebenimdosdoğruyolum.”(En’âmsûresi,6/153)

587“Rızasınıtalepedenverızasıistikametindedavrananlarıhuzur,kurtuluşveemniyetyollarınailetir.”(Mâidesûresi,5/16)

588HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

589“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

590Allah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

591(Hâşiye)MevlânâCâmi,MevlânâCelâleddin-iRumîhakkındademiş:

Câmi’nin bu fıkrasının meâline işaret etmek istiyorum: O yüce zâtı tavsif etme konusunda ben ne söyleyeyim?Peygamberdeğildir,fakatkitabıvardır.

592HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

593“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

594AyrılıkgünlerindekidakikalarınâşireleriadedinceAllah’ınselâmı,rahmetivebereketiüzerinizeolsun.

595“gizliolaraknurlanır.”(Bkz.:el-Gümüşhânevî,Mecmûatü’l-ahzâb(Evrâd-ıŞâzelî)s.509)

596KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

597HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

598“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

599Allah’ınselâmı,rahmetivebereketi;sonsuzakadarsürekliüzerinizeolsun.

600“gizliolaraknurlanır.”(Bkz.:el-Gümüşhânevî,Mecmûatü’l-ahzâb(Evrâd-ıŞâzelî)s.509)

601KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

602HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

603“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

604Allah’ınselâmı,rahmetivebereketi;sonsuzakadarsürekliüzerinizeolsun.

605KendindenbaşkaherşeyinfâniolduğugerçekBâkî,Allah’tır.

606HertürlünoksansıfatlardanuzakolanAllah’ınadıyla.

607“Hiçbirşeyyokturki,O’nuhamdileberabertesbih(tenzih)ediyorbulunmasın.”(İsrâsûresi,17/44)

608Allah’ın selâmı üzerinize olsun. Başınıza gelen bumusibetten dolayı size tahammül ihsan etsin ve sabr-ı cemîlversin.Mevtânızı affetsin.Kabrini imanveKur’ânnuruylanurlandırsın.Veonu, felsefe-i sakîmeyebedel kabrindeRisâle-iNur’larlameşgulkılsın.

609“Ebedîliğeermişçocuklar”(Vâkıasûresi,56/17;Dehrsûresi,76/19)

OnuncuLem’a

ŞefkatTokatlarıRisalesi

610

âyetinin bir sırrını, hizmet-i Kur’âniye’de arkadaşlarımın beşeriyet muktezâsı olaraksehivvehatalarınınneticesindeyediklerişefkattokatlarını611beyânetmekletefsirediyor.Hizmet-iKur’âniye’ninbirsilsile-ikerâmetiveohizmet-ikudsiyeninetrafındaizn-iilâhîile nezâret eden ve himmet ve duasıyla yardım edenGavs-ıÂzam’ın bir nevi kerâmetibeyân edilecek. Tâ ki, bu hizmet-i kudsiyede bulunanlar, ciddiyetlerinde, hizmetlerindesebatetsinler.

Buhizmet-ikudsiyeninkerâmetiüçnev’idir:

Birincinev’i:Ohizmetiihzâretmekvehâdimleriniohizmetesevketmekcihetidir.

İkinci kısım: Mânileri bertaraf etmek ve muzırların şerrini defedip, onlarıtokatlamaktır.

Bu ikikısmınhâdiseleri çoktur,hemçokuzundur.612(Hâşiye)Başkavakte ta’likan, enhafifolanüçüncübirkısımdanbahsedeceğiz.

Üçüncükısım şudurki: Hizmette hâlisen çalışanlara fütûr geldiği vakit, şefkatli birtokatyerler,intibahagelerekyineohizmetegirerler.Bukısmınhâdisâtı,yüzdenfazladır.Yalnız yirmi hâdiseden on üç-on dördü şefkatli tokat yemişler, altı-yedisi zecr tokatıgörmüşler.

BirincisiBu bîçâre Said’dir. Her ne vakit hizmete fütûr verir, “neme lâzım” deyip hususî,

nefsime âit işlerlemeşgul olduğumzaman tokat yemişim.Hemde kanaatımgeliyor ki;ihmalimdentokatyedim.Çünkühangimaksadımbeniiğfâlesevketmişise,onunaksiiletokatyerdim.Sâirhâlisarkadaşlarımındayediklerişefkattokatları,dikkatedeede,benimgibi hangi maksat için ihmal etmişse, onun aksiyle şefkat tokatlarını yediklerindenkanaatımızgelmişkiohâdiseler,hizmet-iKur’âniye’ninkerâmetindendir.

Mesela,bubîçâreSaid,Van’daders-ihakâik-iKur’âniyeilemeşgulolduğummiktarcaŞeyhSaidhâdisâtızamanındavesveselihükümet,hiçbircihettebanailişmediveilişemedi.Vaktâ ki “neme lâzım” dedim, kendi nefsimi düşündüm.Âhiretimi kurtarmak içinErekDağı’ndaharabemağaragibibiryereçekildim.Ovakitsebepsizbenialdılarnefyettiler.Burdur’agetirildim.

Oradayinehizmet-iKur’âniye’debulunduğummiktarca,–ovakitmenfîlereçokdikkat

ediliyordu, her akşam isbât-ı vücud etmekle mükellef oldukları hâlde– ben ve hâlistalebelerim müstesna kaldık. Ben hiçbir vakit isbât-ı vücuda gitmedim, hükümetitanımadım. Oranın valisi, oraya gelen Fevzi Paşa’ya şikâyet etmiş. Fevzi Paşa demiş:“Ona ilişmeyiniz, hürmet ediniz!” Bu sözü ona söylettiren, hizmet-i Kur’âniye’ninkudsiyetidir.Nevakitnefsimikurtarmak,yalnızâhiretimidüşünmekfikribanagalebeetti.Hizmet-i Kur’âniye’de muvakkat fütûr geldi; aks-i maksadımla tokat yedim. Yani, birmenfâdandiğerine(Isparta’ya)gönderildim.

Isparta’dayinehizmetbaşınageçtim.Yirmigüngeçtiktensonrabazıkorkakinsanlarınihtârlarıyla:“Belkibuvaziyetihükûmethoşgörmeyecek,birparçateennietsen,dahaiyiolur.” dediler. Bende, tekrar yalnız kendimi düşünmek hâtırası kuvvet buldu. “Amanhalklargelmesin.”dedim.YineomenfâdandahiüçüncünefiyolarakBarla’yaverildim.

Barla’da ne vakit bana fütûr gelmiş ise, yalnız kendimi düşünmek hâtırası kuvvetbulmuşise,buehl-idünyanınyılanlarından,münafıklarındanbirisibanamusallatolmuş.Bu sekiz senede seksen hâdiseyi, kendi başımdan geçtiği için hikâye edebilirim.Usandırmamakiçinkısakesiyorum.

Ey kardeşlerim! Başıma gelen şefkat tokatlarını söyledim. Sizlerin de başınıza gelenşefkat tokatlarını, izin verseniz ve helâl etseniz söyleyeceğim. Gücenmeyiniz. Gücenenolursaisminitasrîhetmeyeceğim.

İkincisiÖzkardeşimveenbirinciveyüksekvefedâkârbirtalebemolanAbdülmecid’inVan’da

güzelbirevivardı.İdaresiyerinde,hemmuallimidi.Hizmet-iKur’âniye’nindaharevaçlıbir yeri olan hududa gitmekliğim için arzumun hilâfına olarak teşebbüs edenlere,içtihâdıncagüyâmenfaatimiçiniştiraketmedi,reyvermedi.Güyâbenhududagitseydim,hemhizmet-iKur’âniyesiyasetsiz,sâfîolmayacak,hemonuVan’dançıkaracakidilerdiyeiştirak etmedi. Maksadının aksiyle şefkatli bir tokat yedi. Hem Van’dan, hem o güzelevinden,hemmemleketindenayrıldı.Ergani’yegitmeyemecburkaldı.

ÜçüncüsüHizmet-iKur’âniye’ninpekmühimbirâzâsıolanHulûsiBey,Eğirdir’denmemlekete

gittiği vakit, saadet-i dünyeviyeyi tam zevk ettirecek ve temin edecek esbabbulunduğundan,birderecesırfuhrevîolanhizmet-iKur’âniye’defütûrayüzgöstermeyedair esbap hazırlandı. Çünkü hem çoktan görmediği peder ve vâlidesine kavuştu, hemvatanınıgördü,hemşerefli,rütbelibirsûrettegittiğiiçindünyaonagüldü,güzelgöründü.Hâlbukihizmet-iKur’âniye’debulunana,yadünyaonaküsmeliveyaodünyayaküsmeli.Tâihlâsla,ciddiyetilehizmet-iKur’âniye’debulunsun.

İşte, Hulûsi’nin kalbi çendan lâyetezelzel idi. Fakat bu vaziyet onu fütûra sevk

ettiğinden şefkatli tokat yedi. Tam bir-iki sene bazı münafıklar ona musallat oldular.Dünyanınlezzetinidekaçırdılar.Hemdünyayıondan,hemonudünyadanküstürdüler.Ovakitvazife-imâneviyesindekiciddiyetetammanasıylasarıldı.

DördüncüsüMuhâcirHâfızAhmed’dir.Okendisi söylüyor:Evet ben itiraf ediyorumki,Hizmet-i

Kur’âniye’deâhiretimnokta-yınazarında içtihâdımdahata ettim.Hizmete fütûrverecekbirarzudabulundum.Şefkatli,fakatşiddetlivekeffaretlibirtokatyedim.Şöyleki:

“Üstadım yeni îcâdlara613(Hâşiye) taraftar olmadığı için –benim câmim onun komşusudur;şuhûr-u selâse geliyor– câmimi terk etsem, hem ben çok sevâp kaybediyorum, hemmahalle namazsızlığa alışacak. Yeni usûl yapmazsammen edileceğim. İşte bu içtihâdagöre rûhumkadar sevdiğimÜstadımınmuvakkatenbaşkabirköyegitmesiniarzuettim.Bilmedim ki, o yerini değiştirse, başka bir memlekete gitse, hizmet-i Kur’âniye’yemuvakkatenfütûrgelir.Tamosıralardabentokatyedim.Şefkatli,fakatöyledehşetlibirtokatyedimki,üçaydırdahaaklımbaşımagelmedi.Fakat–lillâhilhamd–Üstadımınkat’îihbârıyla, ona ihtâr edilmiş ki, o musîbetin her dakikası, bir gün ibâdet hükmündeolduğunurahmet-iilâhiyedenümitvarolabiliriz.Çünküohata,birgarazabinâendeğildi.Sırfâhiretimidüşünmeknoktasındaoarzugeldi.”

BeşincisiHakkı Efendi’dir. Şimdi burada olmadığı için,Hulûsi’ye vekâlet ettiğim gibi, ona da

vekâleten derim ki:Hakkı Efendi talebelik vazifesini hakkıyla îfâ ederken, ahlâksız birkaymakam geldi. Hem Üstadına, hem de kendine zarar gelmemek için, yazdıklarınısakladı.Muvakkatenhizmet-iNuriyeyi terketti.Birdenbir şefkat tokadımanasındabinlirayıvermeyemükellefolacakbirdâvâbaşınaaçıldı.Birseneotehditaltındakaldı.Tâgeldi,buradagörüştük,avdetindehizmet-iKur’âniye’yetalebelikvazifesinegirdi.Şefkattokadınınhükmükalktı,tebrieetti.

Sonra Kur’ân’ı yeni bir tarzda614(Hâşiye) yazmak hususunda talebelere bir vazife açıldı.HakkıEfendi’yedehisseverildi.Elhako,hissesinesahipçıktı.Bircüzügüzelyazdı,fakatderd-imaîşetzaruretiylekendinimecburbilipgizlidâvâvekâletineteşebbüsetti.Birdenbirşefkat tokatıdahayedi.Kalemitutanparmağı,muvakkatenkırıldı.Buparmaklahemdâvâvekâletiyapmak,hemKur’ân’ıyazmakolmayacakdiye,lisân-ımanaileihtâredildi.Dâvâ vekâletine teşebbüsünü bilmediğimiz için parmağına hayret ediyorduk. Sonraanlaşıldıki,kudsî,sâfîhizmet-iKur’âniye,gayettemizkendinemahsusparmaklarıbaşkaişe karıştırmak istemiyor. Her ne ise… Hulûsi Bey’i kendim gibi bildim, ona bedelkonuştum. Hakkı Efendi de aynen onun gibidir. Eğer benim vekâletime râzı olmazsa,kenditokatınıkendiyazsın.

AltıncısıBekir Efendi’dir. Şimdi hazır olmadığı için, ben, kardeşim Abdülmecid’e vekâlet

ettiğimgibi,onunitimâdvesadâkatineitimâdımveŞamlıHâfızveSüleymanEfendigibibütün has dostlarımın hükümlerine (bildiklerine) istinaden diyorum ki: Bekir Efendi,OnuncuSöz’ü tab’ etti. İ’câz-ıKur’ân’a dairYirmiBeşinci Söz’ü yeni hurûf çıkmadantab’etmekiçinonagönderdik.OnuncuSöz’ünmatbaafiyatınıgönderdiğimizgibi,onudagöndereceğizdiyeyazdık.BekirEfendi,benim fakr-ıhâlimidüşünüpmatbaa fiyatıdörtyüz banknot kadar olduğunumülâhaza ederek ve kendi kesesinden vermek, belkiHocarâzıolmazdiyeonunnefsionualdattı.Tabedilmedi.Hizmet-iKur’âniye’yemühimbirzararoldu.İkiaysonradokuzyüzlirahırsızlarınelinegeçti.Şefkatliveşiddetlibirtokatyedi.İnşaallahzıyâagidendokuzyüzlira,sadakahükmünegeçti.

YedincisiŞamlıHâfızTevfik’tir.O kendisi diyor: “Evet itiraf ediyorumki:Ben bilmeyerek ve

yanlış düşünerek, Hizmet-i Kur’âniye’de fütûr verecek harekâtım sebebiyle iki şefkatlitokatyedim.Şüphemkalmadıki,butokatocihettengeldi.

Birincisi: Lillâhilhamd, benim hatt-ı ArabiyemKur’ân’a bir derece uygun bir tarzdaihsânedilmişti.Üstadımenevvelüçcüzbanayazdırmaklasâirarkadaşlarımataksimetti.Kur’ânyazmak iştiyakı, risalelerin tebyizve tesvidindekihizmetimearzumukırdı.HemArabîhattıbulunmayansâirarkadaşlara tefevvukedeceğimdiyegururkârânebir tavırdabulundum.HattaÜstadımyazıyaâitbirtedbirbanasöylediğivakit,“Buişbanaâittir.”ovakit dedim. “Ben bunu biliyorum, ders almaya ihtiyâcım yoktur.” gibi mağrurânesöyledim.İştebuhatamagöre,fevkalâdehiçhatıragelmeyenbirtokatyedim.EnazArabîhattıolanbirkardeşime(Hüsrev’e)yetişemedim.Bizlerbütünhayretettik.Şimdianladıkki,obirtokattır.

İkincisi: Ben itiraf ediyorum ki: Hizmet-i Kur’âniye’deki kemâl-i ihlâs ve sırflivechillâhiçinhizmeti,ikivaziyetimihlâlediyordu.Şiddetlibirtokatyedim.Çünkübenbumemlekettegariphükmündeyim,garibim.Hemşekvâolmasın,Üstadımınenmühimbir düsturu olan iktisâda ve kanaata riâyet etmediğimden fakr-ı hâlemâruzum.Hodbin,mağrur insanlarla ihtilâtamecbur olduğumdan –Cenâb-ı Hak afvetsin–mürüvvetkârânebirsûretteriyâyavetabasbusadamecburoluyordum.Üstadımçokdefabeniikazveihtârve tekdir ediyordu.Maatteessüf kendimi kurtaramıyordum. Hâlbuki Kur’ân-ı Hakîm’inrûh-uhizmetine zıt olanbuvaziyetimden şeytan-ı cinnîve insî istifâde etmekleberaberhizmetimizedebirsoğukluk,birfütûrveriyordu.

İştebenbukusurumakarşışiddetli,fakatinşaallahşefkatlibirtokatyedim.Şüphemizkalmadı ki, bu tokat, o kusura binâen gelmiş. O tokat da şudur: Sekiz senedir ben,Üstadımınhemmuhâtabı,hemmüsevvidi,hemmübeyyiziolduğumhâlde,sekizaykadar

nurlardanistifâdeedemedim.Buhâlehayretettik.BendeveÜstadımda“Bunedenböyleoluyor?” diye esbab arıyorduk. Şimdi kat’î kanaatimiz geldi ki: O hakâik-i Kur’âniyenurdur, ziyâdır. Tasannû, temelluk, tezellül zulmetleriyle birleşemiyor. Onun için bunurların hakikatlerinin meâli, benden uzaklaşıyor tarzında bulunarak, bana yabanîgörünüyor,yabanîkalıyordu.Cenâb-ıHak’tanniyazediyorumki,bundansonraCenâb-ıHakbana o hizmete lâyık ihlâs ihsân etsin, ehl-i dünyaya tasannû ve riyâdan kurtarsın.BaştaÜstadımolarak,kardeşlerimdenduaricaediyorum.”

Pürkusur

ŞamlıHâfızTevfik

SekizincisiSeyranî’dir. Bu zât, Hüsrev gibi Nur’a müştâk ve dirâyetli bir talebemdi. Esrâr-ı

Kur’âniye’nin bir anahtarı ve İlm-i Cifr’in mühim bir miftâhı olan tevâfukata dâirIsparta’dakitalebelerinfikirleriniistimzaçettim.Ondanbaşkaları,kemâl-işevkileiştirakettiler. O zât başka bir fikirde ve başka bir merakta bulunduğu için, iştirak etmemekleberaber,benidekat’îbildiğimhakikattenvazgeçirmekistedi.Ciddenbanadokunmuşbirmektupyazdı.Eyvahdedim,butalebemikaybettim!Çendanfikrinitenviretmekistedim.Başkabirmanadahakarıştı.Bir şefkat tokadınıyedi.Bir seneyekaribbirhalvethânede(yanihapiste)bekledi.

DokuzuncusuBüyük Hâfız Zühdü’dür. Bu zât, Ağrus’taki Nur Talebelerinin başında nâzırları

hükmünde olduğu bir zaman, sünnet-i seniyyeye ittibâ ve bid’alardan içtinâbı meslekittihâzeden talebelerinmânevî şerefinikâfigörmeyerekveehl-idünyanınnazarındabirmevki kazanmak emeliyle mühim bir bid’anın muallimliğini derûhte etti. Tamamıylamesleğimizezıtbirhataişledi.Pekmüthişbirşefkattokadınıyedi.Hânedânınınşerefinizîruzeberedecekbirhâdiseyemâruzkaldı.Fakat,maatteessüfKüçükHâfızZühdü,hiçtokadaistihkâkıyokken,oelîmhâdiseonadatemasetti.Belki, inşaallahohâdise,onunkalbinidünyadankurtarıptamamıylaKur’ân’avermekiçinbirameliyat-ıcerrahiye-inâfiahükmünegeçer.

OnuncusuHâfızAhmed (rahmetullâhialeyh)nâmındabiradamdır.Buzât,risalelerinyazmasındaiki-

üçseneteşvikkârânebirsûrettebulunuyorduveistifâdeediyordu.Sonraehl-idünya,zayıfbirdamarından istifâde etti.O şevkzedelendi.Ehl-i dünyaya temas etti.Belkio cihetleehl-idünyanınzararınıgörmesin,hemonlarasözünügeçirsinvebirnev’imevkikazansınve dar olanmaîşetine bir sühûlet olsun. İşte hizmet-i Kur’âniye’ye o sûretle o yüzdengelenfütûrvezararamukabilikitokatyedi.

Biri, dar maîşetiyle beraber beş nüfus daha ilâve edildi, perişaniyeti ehemmiyetkesbetti.

İkinci tokat, şeref ve haysiyet noktasında hassas ve hatta birtek adamın tenkid veitirazınıçekemeyenozât,bilmeyerekbazıdessasinsanlaronuöylebirsûrettekendilerineperdeettilerki,şerefizîruzeberoldu,yüzdedoksanınıkaybettiveyüzdedoksanadamıaleyhine çevirdi.Herne ise…Allah affetsin, belki inşaallahbundan intibâhagelir, yinekısmenvazifesinedöner.

OnBirincisiBelkirızasıyokdiyeyazılmadı…

OnİkincisiMuallim Galip’tir (rahmetullâhi aleyh). Evet bu zât, sâdıkâne ve takdirkârâne, risalelerin

tebyizindeçokhizmetettivehiçbirmüşkülâtkarşısındazaafgöstermedi.Eksergünlerdegeliyordu,kemâl-işevkiledinliyorduveistinsâhediyordu.Sonrakendine,otuzliraücretmukabilinde umum Sözler’i ve Mektubat’ı yazdırdı. Onun maksadı, memleketindeneşretmek ve hem hemşehrilerini tenvir etmek idi. Sonra bazı düşünceler neticesinderisaleleritasavvurettiğigibineşretmedi,sandığabıraktı.Birdenelîmbirhâdiseyüzündenbir sene gam ve gussa çekti. Risalelerin neşri ile ona adâvet edecek resmî birkaçdüşmanlarabedel,zâliminsafsızçokdüşmanlarıbuldu;birkısımdostlarınıkaybetti.

OnÜçüncüsüHâfızHâlid’dir(rahmetullâhialeyh).Kendisider:

“Evet, itiraf ediyorum, Üstadımın hizmet-i Kur’âniye’de neşrettiği âsârın tesvidindehararetlibirsûrettebulunduğumzamanmahallemizdebircâmiimamlığıvardı.Eskikisve-i ilmiyemi, sarığı bağlamak niyetiyle muvakkaten o hizmete fütûr verip, bilmeyerekçekildim.Maksadımın aksiyle şefkatli bir tokat yedim. Sekiz-dokuz ay imamlık ettiğimhâlde,müftününçokvaadlerinerağmen,fevkalâdebirsûrettesarığısaramadım.Şüphemizkalmadıki,okusurdanbuşefkatlitokatgeldi.BenÜstadımınhembirmuhâtabı,hembirmüsevvidiidim.Benimçekilmemiletesvidhususundasıkıntıçekmişti.Herneise…Yineşükürki,kusurumuzuanladıkvebuhizmetindenekadarkudsîolduğunubildikveŞâh-ıGeylânîgibiarkamızdamelek-isıyânetgibibirÜstadbulunduğunaitimâdettik.”

Ez’afü’l-ibâd

HâfızHâlid

OnDördüncüsüÜçMustafa’nınküçücük“üçtokat”yemeleridir.

Birincisi:MustafaÇavuş(rahmetullâhialeyh)sekizsenedirbizimhususîküçükcâmiye,hemsobasına, hem gazyağına, hem kibritine kadar hizmet ediyordu. Hatta gazyağını vekibritini sekiz senedir kendi kesesinden sarf ettiğini sonra öğrendik. Cemaate, hususanCumagecelerindegayetzarurîbirişolmayıncagerikalmıyordu.Sonraehl-idünyaonunsaffet-ikalbindenistifâdeederekdedilerki:

“Sözler’inbirkâtibiolanHâfız’ınsarığınailişecekler.Hemgizliezan,muvakkatenterkedilsin.Senkâtibesöyle,cebirgörmedenevvelsarığıçıkarsın.”

Obilmiyorduki:Hizmet-iKur’âniye’debulunanbirisininsarığınıçıkarmayadâirsözütebliğ etmek,Mustafa Çavuş gibi yüksek rûhlulara pek ağırdır. Onların sözlerini tebliğetmiş. O gece rüyada ben görüyordum ki: Mustafa Çavuş’un elleri kirli, kaymakamarkasındaolarakodamageldi.İkincigünonadedim:

Mustafa Çavuş, sen bugün kim ile görüştün? Seni elin mülevves bir sûrettekaymakamınarkasındagördüm.

Dedi: “Eyvah! Bana böyle bir söz, muhtar söyledi, kâtibe söyle. Ben arkasında neolduğunubilmedim.”

Hemaynı günde bir okkaya yakın gazyağını câmiye getirmiş.Hiç vukûbulmayan, ogün kapı açık kalmış, bir keçi yavrusu içeriye girmiş, büyük bir adam gelmiş, keçiyavrusunun seccademe yakın bıraktığımüzahrefatı yıkamak için, ibrikteki gazyağını suzannedip bütün o gazyağını temizlik yapıyorum diye câminin her tarafına serpmiş.Acâibdirki,kokusunuduymamış.Demekomescidlisân-ıhâlileMustafaÇavuş’adiyor:“Seningazyağınbizelâzımdeğil.Ettiğinhataiçingazyağınıkabuletmedim.”diyeişaretvermek için o adamakoku işittirilmedi.Hatta o hafta içindeCumagecesinde ve birkaçmühimnamazda,okadarçalıştığıhâldecemaateyetişemiyordu.Sonraciddîbirnedâmet,biristiğfarettiktensonrasaffet-iasliyesinibuldu.

İkinciMustafalar:Kuleönündekikıymettar,çalışkanmühimbirtalebemolanMustafaile,onunçoksâdıkvefedâkârarkadaşıHâfızMustafa’dır(rahmetullâhialeyh).Benbayramdansonra,ehl-idünyabizesıkıntıveriphizmet-iKur’âniye’yefütûrvermemekiçinşimdilikgelmesinler, diye haber göndermiştim. Şayet gelecek olurlarsa birer birer gelsinler.Hâlbukibunlarüçadambirden,birgecegeldiler.Fecirdenevvelhavamüsaidisegitmekniyet edildi.Hiçvukûbulmadığıbir tarzdahemMustafaÇavuş,hemSüleymanEfendi,hemben,hemonlar,zâhirbirtedbiridüşünemedik,bizeunutturuldu.Herbirimizötekinebırakıp ihtiyatsızlık ettik. Onlar fecirden evvel gittiler. Öyle bir fırtına onları iki saatmütemâdiyentokatladıki;bufırtınadankurtulmayacaklar,diyetelâşettim.Şimdiyekadarbukıştaneöylebirfırtınaolmuşvenedebukadarkimseyeacımıştım.SonraSüleyman’ı,ihtiyatsızlığınıncezâsıolarakarkalarındangönderipsıhhatveselâmetlerinianlamak içingönderecektim.MustafaÇavuşdedi:Ogitse,odakalacak.Bendeonunarkasındangidiparamak lâzım. Benim arkamdan da Abdullah Çavuş gelmek lâzım.” Bu hususta

“Tevekkelnâalellah”dedik,intizarettik.

Suâl: Has dostlarınıza gelen musîbetleri, tokat eseri deyip hizmet-i Kur’âniye’defütûrlarıcihetindebir itab telâkkiediyorsun.Hâlbukisizevehizmet-iKur’âniye’yehakikîdüşmanlıkedenler,selâmettekalıyorlar.Nedendostatokatvuruluyor,düşmanailişilmiyor?

Elcevap: 615 sırrınca: Dostların hataları, hizmetimizde bir nev’i zulümhükmünegeçtiğiiçin,çabukçarpılıyor.Şefkatlitokatyer,aklıvarsaintibâhagelir.

Düşman ise, hizmet-i Kur’âniye’ye zıddıyeti, mümânaatı, dalâlet hesabına geçer.Bilerek veya bilmeyerek hizmetimize tecâvüzü, zındıka hesabına geçer. Küfür devamettiğiiçin,onlarekseriyetleçabuktokatyemiyorlar.

Nasılki,küçükkabahatleriişleyenlerin,nâhiyelerdecezâlarıverilir.Büyükkabahatleridebüyükmahkemeleregönderilir.Öylede,ehl-i imanınvehasdostlarınhükmenküçükhataları,çabukonlarıtemizlemekiçinkısmendünyadavesür’atenverilir.616Ehl-idalâletincinâyetleri,okadarbüyüktürki,kısacık

hayat-ıdünyeviyeyecezâlarısığışmadığından,muktezâ-yıadâletolarakâlem-ibekâdakimahkeme-ikübrâyahavaleedildiğiiçin,ekseriyetleburadacezâyaçarpılmıyorlar.

İşte,hadis-işerifte 617mezkûrhakikatedahi işaretediyor.Yani,dünyadaşumümin,kısmenkusûrâtındancezâsınıgördüğüiçindünyaonunhakkındabirdâr-ıcezâdır.Dünya, onların saadetli âhiretlerine nisbeten bir zindan ve cehennemdir. Ve kâfirlermâdem cehennemden çıkmayacaklar.618 Hasenâtlarının mükâfâtlarını kısmen dünyadagördükleri ve büyük seyyiâtları tehir edildiği cihetle, onların âhiretine nisbeten dünya,cennetleridir. Yoksa mümin bu dünyada dahi kâfirden mânen ve hakikat nokta-yınazarında çok ziyâde mes’ûddur.Âdetâ müminin imanı, müminin rûhunda bir cennet-imâneviye hükmüne geçiyor; kâfirin küfrü, kâfirin mâhiyetinde mânevî bir cehennemiateşlendiriyor.

619

620

İsm-i âzamın hakkına ve Kur’ân-ı Mu’cizü’l-Beyan’ın hürmetine ve Resûl-i Ekrem(aleyhissalâtü vesselâm)’ın şerefine, bu mecmuayı bastıranları ve mübarek yardımcılarını veRisale-iNurtalebeleriniCennetü’l-Firdevs’tesaadet-iebediyeyemazhareyle,âmîn…

Vehizmet-iimaniyeveKur’âniye’dedâimamuvaffakeyle,âmîn…

Vedefter-ihasenâtlarınaBarlaLâhikası’nınherbirharfinemukabil,binhaseneyazdır,âmîn…

VeNur’larınneşrindesebatvedevamveihlâsihsaneyle,âmîn…

YâErhamerrâhimîn!..UmumRisale-iNurşâkirtleriniikicihandamesûdeyle,âmîn…

İnsîvecinnîşeytanlarınşerlerindenmuhafazaeyle,âmîn…

VebuâcizvebîçâreSaid’inkusurâtınıaffeyle,âmîn…

UmumNurŞâkirtleriNâmına

SaidNursî

610“Güngelir,herşahıs(dünyadaiken)hayıradınaneişlemişseönündehazırbulur;kötülükadınaneişlemişsede.İsterki,okötülüklekendisiarasındaupuzunbirmesafeolsun!Allah,siziKendisi’nekarşıgelmektensakındırıyor.Allah,kullar(ın)apekçokacıyandır.”(Âl-iİmransûresi,3/30)

611 Bkz.: “Başınıza gelen her musîbet, işlediğiniz günahlar (ihmal ve kusurlarınız) sebebiyledir, hatta Allahgünahlarınızın çoğunu da affeder.” (Şûrâ sûresi, 42/30) Ayrıca ehl-i imanın hükmen küçük hataları, onların çabuktemizlenmesiiçinkısmendünyadavesür’atenverildiğinedairbkz.:Tirmizî,zühd57;AhmedİbniHanbel,el-Müsned2/287,450.

612(Hâşiye)Mesela:Dinmuhaliflerinin(HalkPartisi),NurTalebelerineverdikleriazapvesıkıntıveihanetlerden,kendileridünyadadahaziyâdecezasınıçektiler,aynınıgördüler.

613(Hâşiye)Yani,Türkçeezangibi,şeâir-iİslâmiye’yemuhalifbid’atlardır.

614(Hâşiye)Tevâfukmucizesinigösterirbirsûrettedemektir.

615“Zulümdevametmez,küfürdevameder.”Bkz.:el-Münâvî,Feyzu’l-kadîr2/107.Ayrıca“AllahTeâlâ,zalimebirazfırsattanır,ammabirdeyakaladımıartıkpaçayıkurtaramaz.”anlamındakihadisiçinbkz.:Buhârî,tefsîrusûre(11)5;Müslim,birr62;Tirmizî,tefsîrusûre(8)11.

616 Bkz.: “Başınıza gelen her musîbet, işlediğiniz günahlar (ihmal ve kusurlarınız) sebebiyledir, hatta Allahgünahlarınızın çoğunu da affeder.” (Şûrâ sûresi, 42/30) Ayrıca ehl-i imanın hükmen küçük hataları, onların çabuktemizlenmesiiçinkısmendünyadavesür’atenverildiğinedairbkz.:Tirmizî,zühd57;AhmedİbniHanbel,el-Müsned2/287,450.

617“Dünyamümininzindanı,kâfirincennetidir.”(Müslim,zühd1;Tirmizî,zühd16;İbniMâce,zühd3;Ahmed İbniHanbel,el-Müsned2/197,323,389,485.)

618Kâfirlerinebediyyencehennemdençıkamayacaklarınadair45âyetvardır.Birkısmışunlardır:Bakarasûresi,2/39,81,162,217,257,275;Nisâsûresi,4/14,169;Mâidesûresi,5/37,80.

619“SübhansınyaRab!Seninbizebildirdiğindenbaşkanebilebiliriz ki?Her şeyi hakkıyla bilen, her şeyi hikmetleyapansensin.”(Bakarasûresi,2/32)

620YaAllah,yâRahmân:EyZât’ıitibarıylamerhametliolan!yâRahim:Eyrahmetiylemahlûkâtınamerhameteden!yâFerd: Ey eşi ve benzeri olmayan! yâHayy: Ey her zaman var olan, diri olan, ezelî ve ebedî hayat sahibi olan! yâKayyûm:EykendiZât’ıilevarolup,zevalbulmayanvebütünvarlıklarıvarlıktatutuponlarıyöneten!yâHakem:EyhükmügeçersizkılınmayanHâkim!yâAdl:Eytamadaletsahibi!yâKuddûs:EyherşeyitertemizyapanvekendisibütüneksiklerdenuzakveyüceZât!