Jaarverslag 2013Samenvatting

40 jaar

40 years

40 ans

ZOA WERELDWIJD

AFGHANISTAN JORDAN

DR CONGO

MYANMAR

SRI LANKA

SUDAN

YEMEN

SOUTH SUDAN

PAKISTAN

THAILAND

BURUNDI

LIBERIA

ETHIOPIA

HAITI PHILIPPINES

ZOA Wereldwijd

ZOA in 2013• Zestien landen

• Veertigduizend donateurs

• 579 collectecontactpersonen en 16.755

collectanten brachten € 851.329 op

• Totale inkomsten € 35.892.616

• 1024 medewerkers, waarvan 73 in Nederland,

34 uitgezonden medewerkers en de meerder-

heid lokale medewerkers

5VOORWOORD

Beste lezer,

Graag wil ik u vertellen over één van onze lokale medewerkers in Sri Lanka en één van de mensen die zij in 2013 mocht helpen.

Mensen uit het dorp hadden ZOA’s medewerker gewezen op een volstrekt geïsoleerde vrouw. Ze zorgde niet meer voor zichzelf en haar kinderen, ze vervuilde en de kinderen gingen niet naar school.

Onze collega bezocht de vrouw, en vond het inderdaad moeilijk contact te maken. Tot ze een ingeving kreeg. “Mag ik je haar borstelen?”, vroeg ze. Dat mocht. Terwijl de vrouw zichtbaar genoot van de aandacht en zorg die ze kreeg, begon ze te vertellen. Tijdens de burgeroorlog raakte ze haar echtgenoot kwijt. Tot op heden weet ze niet waar hij is en of hij nog leeft, al gaat ze er vanuit dat hij is overleden.

Dankzij het contact dat ontstond ging deze verdrietige, eenzame vrouw zich openstellen voor hulp. Ze kreeg spullen om de dagelijkse zorg voor

zichzelf en haar kinderen op te pakken, zoals zeep en kleding. Verder kreeg ze een klein krediet en hulp bij het starten van een winkel. Het gaat nu heel goed met haar, en haar kinderen gaan naar school.

Ik vind dit zo’n ontroerend verhaal! In het jaarverslag vindt u grote getallen; hoeveel inkomsten en uitgaven, hoeveel projecten en hoeveel mensen. Maar uiteindelijk zijn het allemaal door God geliefde mensen, naar wie wij – u en ik - onze hand uitsteken, die mogen weten dat zij niet alleen staan en hoop mogen hebben op de toekomst.

Dank u wel voor uw betrokkenheid!

Johan Mooij algemeen directeur

Wat kunt u doen? Wij geloven in de kracht van gebed. Wilt u blijven bidden voor vluchtelingen en ontheemden? Voor wereldleiders en dictators? Voor hen die de beslissingen nemen en voor hen die onder geweld en machtsmisbruik lijden?

Voor * scholen * kerken * bedrijven * hebben we allerlei leuke, concrete ideeën klaarliggen om samen in actie te komen. Neem contact met ons op en we denken graag met u mee.

Voor veel van onze campagnes is de inzet van vrijwilligers essentieel. Help bijvoorbeeld mee tijdens Walk4Water, verkoop kruidnoten in uw kerkelijke gemeente of geef een uurtje van uw tijd als collectant.

En ten slotte: mogen we uw blijvende financiële steun vragen?

7INTRODUCTIE

In 2013 stonden we stil bij het veertigjarig bestaan van ZOA. Het initiatief van vier jonge mannen in 1973 om Vietnamese bootvluchtelingen te helpen is uitgegroeid tot een organisatie die in zestien landen hulp verleent.

Tijdens een ontmoeting met de vier oprichters van ZOA constateerden we samen dat de mis-sie van de organisatie in die veertig jaar niet is veranderd. Die missie is nog altijd om hoop te brengen aan mensen die lijden als gevolg van natuurrampen en gewelddadige conflicten.

We mochten dankbaar terugkijken en Gods zegen voor ons werk in de afgelopen veertig jaar herkennen. Hij heeft ons werk gezegend met de betrokkenheid van tienduizenden donateurs en honderden trouwe vrijwilligers. Ook heeft Hij zegen op ons werk gegeven, doordat we mil-joenen mensen mochten helpen, van noodhulp naar wederopbouw.

ThailandDe werkzaamheden in Thailand zijn na ruim dertig jaar overgedragen aan vluchtelingenorga-nisaties en andere internationale organisaties. Een bewogen moment, maar we hebben de stap gezet met vol vertrouwen op de capaciteiten van deze opvolgers.

Jordanië ZOA begon in 2013 met hulpverlening aan Syrische vluchtelingen in Jordanië, waarin we niet-geregistreerde vluchtelingen helpen met bijvoorbeeld dekens, pannen en matrassen. Ook bieden we psycho-sociale ondersteuning aan vrouwelijke vluchtelingen.

FilipijnenIn november werden de Filipijnen getroffen door een super-tyfoon en een vloedgolf. Samen met onze collega’s van het Christelijk Noodhulpclus-ter – Dorcas, Red een Kind, Tear en Woord en Daad – ontvingen we 5,1 miljoen euro. Dat zijn

bedragen om stil van te worden! Aan het eind van het jaar was de hulp in volle gang.

Haïti en PakistanDe noodhulpprogramma’s die in 2010 zijn opge-start, zijn in 2013 afgerond. We mochten 4423 boerengezinnen in Haïti helpen met een nieuwe start. In Pakistan hebben we 13.858 gezinnen – ofwel zo’n honderdduizend mensen – kunnen helpen na de verwoestende overstromingen van zomer 2010.

Hulp, hoop en herstel in 2013Op de volgende pagina's vindt u voorbeelden van wat we in 2013 mochten doen voor slacht-offers van rampen en conflicten. Het overzicht is niet volledig, informatie over onze andere programmalanden vindt u uiteraard op onze website. Het financieel jaaroverzicht begint op pagina 22.

ZOA in 2013

Techneuten voor AfghanistanDelftse studenten organiseerden een Happietaria

– een tijdelijk restaurant, waarvan de opbrengst

voor water in Afghanistan was. Organisator Martin

Maayen: “Dit ZOA-project sprak ons als techneuten

natuurlijk aan. Plus dat je met z’n allen wèl iets

kan doen. Ook al is Afghanistan instabiel, met de

opbrengst van 45.000 euro konden we een dorp

iets geven waarmee ze verder kunnen.”

ZOA in Afghanistan

Twee waterpompenAbdulla Hedayat (een pseudoniem) heeft lang als

vluchteling in Pakistan gewoond. Onlangs keerde

hij terug naar Afghanistan. “Ik wil mijn land helpen

opbouwen. Maar het is niet eenvoudig. Ik heb

geen geld om een huis te bouwen, en drinkwater

was een groot probleem. In ieder geval zijn er nu

twee waterpompen gebouwd door ZOA, dat is

essentieel voor dit dorp.”

9

ZOA werkt sinds 2000 in Afghanistan. Duizen-den vluchtelingen zijn inmiddels teruggekeerd, wat een grote belasting is voor de bevolking en de schaarse grondstoffen. ZOA richt zich op water en sanitaire voorzieningen, voedsel-zekerheid, capaciteitsopbouw van lokale over-heden en - indien nodig – noodhulp.

2013 was geen gemakkelijk jaar voor Afghanistan. Vanwege de presidentsverkiezingen in 2014 en het vertrek van internationale militaire troepen was toenemende spanning voelbaar. Werkloos-heid is een groot probleem, vooral onder jonge-ren, voor wie het een aantrekkelijk alternatief kan zijn om zich bij de Taliban aan te sluiten.

Toch kon ZOA dit jaar de geplande projecten uitvoeren. Onze uitstekende relaties op lokaal niveau zijn daarin essentieel.

In Uruzgan zien we duidelijke verbeteringen in

de hygiënesituatie. In 101 dorpen zijn drink-water- en irrigatievoorzieningen hersteld en gaven we voorlichting over vredesopbouw en geweldloze conflictoplossing. Het ontroerde ons dat omringende dorpen ons kwamen vragen om deze training ook bij hen te geven. De Afghanen zijn het geweld moe en hunkeren naar vrede!

Het waterproject in Deh Sabz – waar ook de opbrengst van Walk4Water 2013 aan is be-steed – loopt voorspoedig. Naast de aanleg van waterputten doen we ook veel aan hygiënevoor-lichting. O.a. het toiletgebruik nam toe van 72% naar 97%, en kinderen dragen nu slippers tegen voetinfecties.

In Noord-Afghanistan voeren we een ‘water voor vrede’-project uit. 2700 Gezinnen hebben nu toe-gang tot schoon drinkwater, en 32 vredesgroepen hebben inzicht gekregen hoe een rechtvaardige verdeling van water conflicten voorkomt.

Hunkeren naar vrede

ZOA in CongoHeeft het zin? Jan de Putter, ZOA Business Ambassador, team

Congo: “De vraag of ons werk wel zin heeft in

een fragiel land als Congo, leeft helemaal niet bij

me. Wat we vandaag doen, heeft vandaag zin. Als

deze mensen weer op de vlucht moeten, hebben

ze toch enkele jaren van rust en opbouw gekend.

En bovendien ervaren dat er hoop is!”

God vergeet niemandEgera Yalala (38) is gevlucht, in 2002

teruggekomen en heeft daarna nog geregeld

met haar kinderen in de bossen rond Lulinda

geschuild tegen geweld. Alle inkomsten uit de

visserij vielen stil. “Maar God vergeet nooit

iemand en Hij zond ZOA. Het visserijproject

betekent veel voor ons dorp. Zelf heb ik nu een

inkomen uit visverkoop.”

ZOA werkt sinds 2008 in de Democratische Republiek Congo. De gezinnen zijn heel kwetsbaar voor extreme armoede, omdat zij nauwelijks reserves hebben, en omdat door de jaren van ontheemding veel kennis en vaardigheden verloren zijn gegaan.

De aanwezigheid van gewapende groepen blijft het leven van de Congolezen beïnvloeden. Ook in 2013 was er sprake van periodes van oplaaiend geweld, en moest ZOA-staf eenmaal evacueren. Gelukkig kon ZOA ook in die periodes haar werk voortzetten, vooral omdat we ons werk via vijftien lokale organisaties uitvoeren. Zij kunnen werken in gebieden die voor buitenlandse organisaties te gevaarlijk zijn. Bovendien dragen we zo bij aan capaciteitsopbouw van middenkader, wat voor de toekomst van Congo zo hard nodig is. We waren erg blij met de manier waarop deze organisaties het werk hebben voortgezet tijdens ZOA’s afwezigheid!

In de districten Fizi en Lubero hebben we duizenden gezinnen kunnen helpen met herstel van hun inkomensvoorziening: door landbouwgereedschappen, zaaigoed, visgerei en geiten te verstrekken, financiële steun te bieden aan kleine ondernemers en dorpsspaarsystemen op te zetten, kwam economisch herstel op dorpsniveau op gang. Alle initiatieven gingen gepaard met training.

In het Uvira-district, direct aan de grens met Burundi, zijn we in 2013 een nieuw programma gestart in zestien dorpen. We ondersteunen 3359 kleine boeren. Ook zijn we twintig spaargroepen gestart, waaraan vooral alleenstaande moeders en werkloze jongeren deelnemen, die zich voorbereiden een bedrijfje te starten. Voor 532 kinderen van alleenstaande moeders betaalden we schoolgeld en lesmaterialen zodat zij naar school kunnen.

Wederopbouw in kwetsbare vrede

11

Geïnspireerd op het evangelieEen Nederlandse ondernemer steunt ZOA’s programma

in Jemen vanuit zijn eigen stichting Mitswah. Waarom?

“Geïnspireerd op het evangelie en dit citaat van Franklin

Roosevelt: ‘De test van onze vooruitgang is niet of we

meer kunnen toevoegen aan de rijkdom van mensen die

al veel hebben, maar of we voldoende kunnen geven aan

diegenen die te weinig hebben’.”

ZOA in Jemen

Fatima uit Hawm, Arhab (50)Haar gerimpelde gezicht verraadt een moeilijk

leven. “Sinds de conflicten in 2011 is het moeilijker

geworden. Er is minder werk en voedsel en brand-

stof is duurder geworden. Water is schaars. We zijn

afhankelijk van regenwater, en om het te halen

moet ik een half uur lopen. Een betrouwbare water-

bron in mijn dorp betekent een grote verandering.”

In het spoor van de Arabische lente ontstonden ook in Jemen politieke conflicten in 2011. Daaronder gaat echter een veelvoud van andere problemen schuil in dit zeer arme land. Niet alleen is Jemen het meest waterschaarse land ter wereld en is meer dan de helft van de bevolking ondervoed, maar ook wonen er grote groepen vluchtelingen uit andere landen in het toch al overbevolkte land, is er sprake van gewelddadige conflicten tussen verschillende stammen en worden schaarse hulpbronnen uitgeput.

ZOA werkt in Jemen sinds 2012. We richten ons op dorpen die hebben geleden onder de geweldsuitbarstingen in 2011 in de regio’s Arhab en Bani Garmouz. De gevechten tussen het regeringsleger en gewapende stammen zijn inmiddels afgenomen, hoewel de situatie gespannen blijft.

Gezinnen die zijn gevlucht vinden het moeilijk om terug te keren naar hun dorpen, vanwege de verwoesting die ze daar aantreffen. Water is een eerste levensbehoefte, en bovendien van belang voor boeren om hun gewassen te verbouwen. ZOA richt zich daarom op herstel van watervoorzieningen, en verbetering van de regenwateropvang. Hierbij betrekken we werkloze jongeren, die getraind worden in het onderhoud van de voorzieningen en in zakelijke vaardigheden, waarna ze een eigen bedrijfje kunnen beginnen. Daarnaast geven we voorlichting over de verbetering van hygiëne via de vrouwen. In 2014 willen we starten met kleinschalige naai- en business training voor vrouwen, om hen te helpen meer zeggenschap over hun eigen leven te krijgen.

13

Herstel van dagelijks leven

Scholen Nijkerk in actieZes scholen van de Hervormde schoolvereniging

Nijkerk spaarden voor vluchtelingkinderen in

Thailand het mooie bedrag van 4.655 euro bij

elkaar. Voorlichter Bert Koster: “Ik neem vaak

een schooltas mee van een Birmees kind, met

boeken, schriften, pennen, een puntenslijper. Dat

gebruiken kinderen in Nederland ook. Zo breng

ik het leven van vluchtelingkinderen dichtbij.”

ZOA in Thailand

Belang van onderwijsPaw Cherry (32) is in 2001 als tiener uit Myanmar

gevlucht. “Ik kon mijn school afmaken, en toen

ben ik zelf onderwijzeres geworden. Ik heb als

leerkracht ook veel bijscholing kunnen doen,

zoals verdiepingsmodules, lesplanning en didac-

tiek. Het goede niveau van het onderwijs hier is

heel belangrijk voor het leven van de mensen in

het kamp.” Op de foto rechts: Paw Cherry. Links

ZOA-medewerkster Evelyne.

Sinds 1984 was ZOA betrokken bij hulpverle-ning aan vluchtelingen uit Myanmar (destijds: Birma) in vluchtelingenkampen in Thailand. Het programma richtte zich vooral op onder-wijs, waarbij in zeven kampen jaarlijks zo’n 30 à 40.000 kinderen naar school gingen. Het was een prachtig programma voor een groep vluch-telingen met weinig toekomstperspectief.

Toch besloten we in 2007 om het werk te gaan overdragen aan andere organisaties. De reden daarvan was dat we ons heroriënteerden op ons mandaat en onze toegevoegde waarde in bepaalde situaties. De conclusie was dat ZOA zich vooral richt op hulp en wederopbouw in gebieden waar een conflict heeft plaatsgevonden. In die complexe hulpverlening hebben wij ons als organisatie gespecialiseerd. De hulpverlening in Thailand – in een min of meer stabiele vluchtelingensituatie – kan echter ook door andere organisaties worden uitgevoerd.

Sinds die tijd hebben we de overdracht zorgvuldig voorbereid. We hebben zelforganisaties in de kampen getraind in planning en management van het onderwijsprogramma. We hebben nationale en internationale organisaties bereid gevonden de werkzaamheden over te nemen, en we hebben hen geassisteerd in het werven van fondsen.

Eind 2013 is het programma definitief overgedragen en sloot het ZOA-kantoor zijn deuren. Met dankbaarheid voor wat we in al die jaren mochten betekenen voor deze vluchtelingen, en met een gerust hart dat de werkzaamheden door capabele en gemotiveerde mensen zijn overgenomen. En vooral met een gebed in ons hart om vrede voor Myanmar en een veilige terugkeer van de vluchtelingen.

Prachtig werk goed overdragen

15

Draagt Elkanders LastenHet Reformatorisch Dagblad heeft met stichting

Draagt Elkanders Lasten actie gevoerd voor Zuid-

Sudan (deels ZOA, deels MAF). Journalist Ab Jansen

schreef na een bezoek indringende reportages,

fotograaf Jaco Klamer bracht de Zuid-Sudanezen

door zijn foto’s dichtbij. De RD-lezers reageerden

massaal; de eindopbrengst gaat richting de

vijfhonderdduizend euro. Wat een betrokkenheid!

ZOA in Zuid-Sudan

Chiefs sluiten vredeLokale conflicten kunnen diepe wonden trekken,

terwijl mensen elkaar juist nu nodig hebben. ZOA

organiseerde een vredesopbouwtraining in Kolnang,

waar diverse leiders aan deelnamen. Twee lokale

leiders, Mayom en Alier, realiseerden zich tijdens de

training wat er tussen hen was gebeurd waardoor

zij al negen maanden niet met elkaar spraken. Zij

realiseerden zich ook dat hun conflict gevolgen kon

hebben voor het dorp. Ze spraken hier uitgebreid

met elkaar over en begroeven de strijdbijl.

Het einde van 2013 wierp een donkere schaduw over de jonge natie Zuid-Sudan. Conflicten binnen de regering resulteerden in conflicten binnen het leger en tussen bevolkingsgroepen, uitlopend in gevechten en moordpartijen. Opnieuw sloegen honderdduizenden op de vlucht.

ZOA is betrokken bij de hulpverlening in Zuid-Sudan sinds 1998. Sinds de onafhankelijkheid in 2011 hebben we bijgedragen aan herstel van dit jonge land, met aandacht voor voedselzekerheid, water en sanitaire voorzieningen, onderwijs en capaciteitsopbouw. Het dagelijks leven is echter zwaar voor Zuid-Sudanezen, met hoge prijzen voor dagelijkse benodigdheden, waaronder voedsel.

ZOA kon in Central Equatoria een groot voedselzekerheidprogramma succesvol afronden. Het wordt echter lastig om fondsen te werven

voor wederopbouwprogramma’s, omdat de nadruk meer op noodhulp komt te liggen voor bijvoorbeeld Jonglei en de grensstreek met Ethiopië. ZOA is daarom extra blij met de start van een enthousiast Business Ambassadors-team dat zich heeft verbonden aan Central Equatoria.

In Bor en Terekeka richtten we ons op boerengroepen, vredesopbouw en water voor vee en landbouw. We werkten samen met vele gemotiveerde Zuid-Sudanezen, die zich inzetten voor de opbouw van hun land. Dat we de activiteiten op hebben moeten schorten vanwege het geweld, is dan ook in-verdrietig voor deze mensen die het beste willen voor hun gezinnen en hun land.

Het ZOA-team in Zuid-Sudan blijft eens te meer toegewijd aan hulp, hoop en herstel voor de lijdende bevolking van dit prachtige land.

Trouw blijven in donkere tijden

17

Women for SyriaZes vooraanstaande christelijke vrouwen uit

politiek, kerk en media vroegen in juni om

aandacht voor de uitzichtloze situatie van Syrische

vluchtelingen. Zij bezochten ZOA’s programma ter

ondersteuning van vluchtelingvrouwen, werden zeer

geraakt en deelden hun ervaringen via hun eigen

netwerk. De Syrische vrouwen die ver van ons bed

lijken, kwamen zo dichtbij.

Start noodhulp in 2013

Concert voor de FilipijnenDe vijf christelijke organisaties van het Nood-

hulpcluster werkten samen om geld te werven

voor hulpverlening op de Filipijnen. De samen-

werking werd bekroond met een benefietconcert

in Houten, dat tegelijkertijd werd uitgezonden op

Groot Nieuws Radio. Een prachtige avond, met

de medewerking van vele artiesten en gulle en

warme reacties van onze donateurs.

ZOA in JordaniëIn februari startten we met hulpverlening aan Syrische vluchtelingen, in samenwerking met Dorcas. We distribueerden matrassen, dekens, kookgerei en voedsel in de grensstad Mafraq. We kwamen vervolgens in contact met de organisatie Arab Woman Today. Samen met hen ontwikkelden we een programma voor niet-geregistreerde vluchtelingen in een andere grensstad, Irbid. Ook hier konden we pas aangekomen vluchtelingen helpen met noodzakelijke goederen. Daarnaast ontwikkelde Arab Woman Today een workshop voor Syrische vrouwen, waarin met veel liefde en aandacht met hen werd gesproken over omgaan met verlies en verdriet. Bijzondere bijeenkomsten die veel los maakten, en waarin de letterlijke arm om iemand heen veel mocht betekenen.

Door de nood geroepen

19

Twee heel verschillende noodhulpacties zijn we gestart in 2013. De ene na een ruime voorbereidingstijd, in een situatie van burgeroorlog en geweld. De andere na een plotselinge desastreuze natuurramp. In beide gevallen werden we geraakt door de betrokkenheid, het gebed en de giften van onze achterban, die samen met ons naast slachtoffers van rampen en conflicten wil staan.

ZOA in de FilipijnenNa de verwoestende tyfoon Hayan op 8 november kwam een grootschalige hulpactie op gang. Onze Nederlandse achterban doneerde ruimhartig, en samen met onze collega-organisaties Dorcas, Red een Kind, Tear en Woord en Daad konden we voedsel en goederen distribueren en starten met huizenbouw. De Filipijnen toonden grote veerkracht waarmee ze aan de wederopbouw begonnen, ondanks het grote verdriet om het verlies van geliefden, huis en inkomen. De plannen zijn om in 2014 door te gaan met huizenbouw, en te beginnen met herstel van mogelijkheden om een inkomen te verdienen.

Grote dromen beginnen kleinEsther Omesse (Haïti) kreeg in 2011 een kleine

lening om een cassavemolen te starten. Daarmee

is ze zo succesvol, dat ze ernaast ook een winkel

met snacks en drinken heeft geopend. “Over vijf

jaar hebben we ons ‘Family Omesse-complex’, met

een grote winkel en boven een schoonheidssalon”,

vertelt een ambitieuze en dankbare Esther. Op haar

winkel staat: ‘Sel Dye’ – Alleen God.

Terug naar zelfredzaamheid

Positieve veranderingenGhulam (Pakistan) is voorzitter van het

Dorpscomité, en leerkracht aan de pas gestarte

school. “Er zijn zoveel positieve veranderingen

sinds 2010”, vertelt Ghulam, “we weten meer

over landbouw, over gezondheid en hygiëne,

we zijn de school gestart met elkaar, en als er

problemen zijn, lossen we dat met elkaar op.”

In 2010 zijn we twee noodhulpcampagnes gestart: na de aardbeving in Haïti in januari, en na de overstromingen in Pakistan, in augustus. In beide landen mochten we helpen met noodhulp na de ramp, en met de wederopbouw in de drie jaren daarna. Eind 2013 hebben we beide programma’s afgesloten.

De insteek in noodhulpprogramma’s is om drie jaar te blijven. De schade bij rampen is vaak heel divers. Huizen, scholen, ziekenhuizen, wegen en bruggen zijn kapot. Vakmensen – timmerlieden, leerkrachten, verpleegkundigen – zijn deels omgekomen. Bronnen van inkomsten – gewassen op het veld, goederen in winkels, bedrijfspanden en materialen – zijn kapot of verdwenen. Als ZOA willen we mensen nabij zijn in de zware periode van herstel. Na drie jaar mogen we over het algemeen constateren dat mensen weer op het niveau zitten van voor de ramp en

vaak boven dat niveau. In die drie jaar werken we ernaar toe dat mensen weerbaarder zijn voor het geval een nieuwe ramp zich voordoet. Na drie jaar gaat het mandaat van ZOA - ‘hulp aan slachtoffers van rampen’ over. Dan is het moment gekomen onze werkzaamheden over te dragen aan andere, veelal lokale, organisaties.

ZOA in HaïtiIn totaal hebben we 5.700 gezinnen kunnen helpen om hun bestaan weer op te pakken. Het wederopbouwprogramma richtte zich op drie onderdelen: ontwikkeling van kleinschalige economische initiatieven, van middelgrote bedrijven en van duurzame landbouw. Al deze onderdelen droegen bij aan herstel van een ´normaal leven´: meer inkomen, meer banen en betere landbouwopbrengsten.

Het herstel is zichtbaar; er lopen jonge geitjes rond, mensen kunnen hun kinderen naar

school sturen. De dorpen hebben zaadbanken, kwekerijen en goede opslagruimtes voor hun oogst. De weerbaarheid van deze Haïtianen om toekomstige tegenslagen – zoals nieuwe tropische stormen - het hoofd te bieden, is sterk toegenomen.

ZOA in PakistanPakistan is een land met grote tegenstellingen tussen arm en rijk. De armste mensen wonen in de kwetsbare gebieden naast de rivier, en waren dus het hardst getroffen. Naast de 753 huizen die we bouwden, hebben we ook 13.858 gezinnen (ong. 100.000 mensen) kunnen helpen met verbetering van de landbouw. Ook zijn er 250 zelforganisaties van boeren gestart. Samen inkopen of verkopen vermindert de afhankelijkheid van tussenhandelaren. Vrouwen kregen training in hygiëne en de verbouw van groente.Deze zo hard getroffen gezinnen hebben weer een nieuwe start kunnen maken.

Noodhulp afgesloten: Haiti en Pakistan

21Terug naar zelfredzaamheid

“Afghanistan is kouder”“Koud, nou èn?” De Walk4Water-deelnemers

lieten zich niet afschrikken door de ijzige koude. In

Afghanistan kan het nog veel kouder zijn, was de

algemene opinie. Vrolijk en stoer liepen ze daarom

hun sponsortocht met - deels - een volle jerrycan.

Samen met W4W in Bunschoten-Spakenburg en

Middelharnis haalden ze 120.000 euro op voor

ZOA in Afghanistan.

ZOA in Nederland

Samen met vrijwilligers!ZOA stond in 2013 stil bij haar veertigjarig

bestaan. In november hielden we een

concert voor onze vrijwilligers, aan wie we als

organisatie zoveel te danken hebben. Samen

met hen mochten we God danken voor zijn

nabijheid in de afgelopen jaren, en bidden om

zegen voor de toekomst.

ZOA heeft meer te doen in Nederland dan alleen fondsenwerven. Het staat zelfs in onze statuten: naast hulpverlening aan slachtoffers van rampen en conflicten hebben we ook tot doel de Nederlandse samenleving bewust te maken van problematiek rondom vluchtelingen, ontheemden en slachtoffers van rampen.

Bewustwording en voorlichting staat natuurlijk in nauw verband met fondsenwerving. Wat niet weet, wat niet deert – die volkswijsheid gaat ook op voor de situatie van vluchtelingen, die zich immers grotendeels aan ons beeld onttrekt. Daarom is vertellen en laten zien één van de belangrijkste middelen die we gebruiken om bewustwording tot stand te brengen. Dat doen we via allerlei kanalen en op allerlei manieren, want niet iedereen wordt op dezelfde manier geraakt.

We bieden o.a. een blik op onze doelgroep via onze website, met presentaties op scholen en in kerken, door het ZOAmagazine, onze Facebookpagina (zoa_nl), tijdens Walk4Water en de kruidnotenverkoop en via interviews op de radio en in de krant.”

Bewust, en dan?Weten wat er aan de hand is en het lijden van je medemens zien, kan een machteloos gevoel geven. ‘Wat kan ik daar nou aan doen?’ Juist als christelijke organisatie laten we het daarom niet bij informeren. We verwijzen ook naar Gods oproep recht te doen en zorg te dragen voor de kwetsbaren. Wij doen ons werk in het bijbels perspectief van Gods Koninkrijk, dat verzoening en herstel in volle omvang zal brengen. In dàt perspectief zijn we verre van machteloos. Vanuit die overtuiging durven we onze donateurs dan ook vrijmoedig om steun

te vragen. En we zijn dankbaar voor de betrokkenheid en de respons die we ook in 2013 mochten ervaren.

We zijn dankbaar voor de 579 collecte-contactpersonen en de 16.755 collectanten die 851.329 euro ophaalden bij de huis-aan-huis collecte. We zijn dankbaar voor de dertien kantoorvrijwilligers die vele kosten besparen door hun talenten ter beschikking te stellen. We zijn dankbaar voor de ong. 40.000 donateurs, kerken, scholen en bedrijven die met grote en kleine bedragen de hulpverlening mogelijk maken.

Zo kijken we dankbaar terug op 2013 en vol vertrouwen naar het komende jaar.

Bewustwording en fondsenwerving

23

InkomstenIn 2013 zijn de totale inkomsten van ZOA gestegen tot meer dan 35,8 miljoen euro*. In 2012 was dat 34 miljoen euro, in 2011 32,5 miljoen euro. Hoe is dit bedrag opgebouwd en welke ontwikkelingen konden we in 2013 constateren?

De inkomsten komen uit drie verschillende bronnen: 1) onze eigen fondsenwerving in Nederland, 2) andere fondsenwervende instellingen

(dat noemen we acties derden) zoals EO-Metterdaad, stichting Draagt Elkanders Lasten en de Happietaria’s, en

3) institutionele donoren – zoals het ministerie van Buitenlandse Zaken, de Europese Unie en USAID – en partnerorganisaties zoals Woord en Daad, Dorcas en TEAR Australia.

In 2013 zijn de inkomsten uit de eigen fondsenwerving fors gestegen, van 6,8 miljoen naar 8,9 miljoen euro. De forse stijging is met name terug te voeren op de ruime giften die we voor Jordanië en – vooral – de Filipijnen mochten ontvangen. We zijn echter heel blij met de constatering dat ook de reguliere giften op peil bleven. Dat betekent dat onze donateurs extra hebben gegeven aan de noodhulpcampagnes, zonder dat dit ten koste ging van de algemene giften.

De huis-aan-huis campagne bracht minder op dan begroot: 851.329 euro in plaats van de begrote 920.000 euro. Kritieke factor hierbij is dat het moeite kost collecte-contactpersonen en collectanten te werven en vast te houden. De opbrengst per collectebus blijft al jaren gelijk, zodat iedere collectant meer of minder hier duidelijk verschil maakt. We zijn dan ook heel

dankbaar voor die 579 collecte-contactpersonen en 16.755 collectanten, die zich hebben ingezet en dit mooie bedrag van hebben opgehaald. In vergelijking met 2012 is het CBF-percentage gelijk gebleven op 17,4 procent, ruim onder het gestelde maximum van 25 procent. Het CBF-percentage ziet op de kosten die worden gemaakt voor de eigen fondsenwerving. Dat betekent dat we voor elke 17,40 euro die we investeren in fondsenwerving, honderd euro aan inkomsten werven.

* In de tabel ‘Inkomsten en uitgaven’ op pagina 26 vindt u het bedrag 44.119.707 euro. Dit zijn onze eigen inkomsten plus 8,2 miljoen euro. Deze 8,2 miljoen euro is door het ministerie van Buitenlandse Zaken in het kader van MFS-2 aan ZOA overgemaakt als penvoerder van het Dutch Consortium for Rehabilitation. ZOA heeft dit bedrag doorgestort aan de partnerorganisaties

24

Onze financiën in 2013

van dit consortium, CARE Nederland, Save the Children Netherlands en HealthNet TPO.

UitgavenIn 2013 was het percentage van onze uitgaven dat in datzelfde boekjaar aan de doelstellingen werd besteed: 91,2 procent. Dit percentage is

een lichte daling ten opzichte van vorig jaar, toen het 92,4 procent was. Dit ligt voornamelijk in een iets andere toewijzing van de kosten dan in voorgaande jaren. Kosten gemaakt om fondsen te werven bij scholen en kerken vallen vanaf 2013 geheel onder fondsenwervende kosten. In eerdere jaren vielen deze kosten

grotendeels onder ‘voorlichting’, als één van ZOA’s doelstellingen. Zie de staafdiagrammen voor de ontwikkeling van de percentages in de afgelopen jaren.

De algemeen directeurJohan Mooij was gedurende het hele jaar 2013 fulltime in dienst als algemeen directeur. Zijn totale bruto jaarinkomen was 106.557 euro en de totaal bruto bezoldiging inclusief werkgeverslasten zoals pensioen en verzekeringen bedroeg 135.067 euro. Het brutosalaris is toegekend door de beloningscommissie van de Raad van Toezicht. Het ligt op 76 procent van de maximale inkomensnorm van 140.046 euro zoals die is vastgesteld door de Vereniging van Fondsenwervende Instellingen.

25SAMENVATTING FINANCIËN

0

5000

2010 2011 2012

Besteed aan de doelstelling 2010 - 2013

2010 2011

10000

15000

20000

25000

30000

35000

2012

8.504

1.162

18.811

Inkomsten ZOA (excl. MFS-2) 2009 - 2012

8.136

816

23.405

6.798

1.503

0

86%

88%

90%

92%

94%

25.729

91,0% 91,7% 92,4%

2013

6.599

2.109

17.314

2009

Projectfinanciering door institutionele donoren, partnerorganisaties en fondsenAndere fondsenwervende instellingen (‘acties derden’)Uit eigen fondsenwerving

91,2%

In 2013 realiseerde ZOA een iets lager percentage bestedingen aan de doelstellingen. In 2013 besteedde ZOA 91,2% (2012: 92,4%) van de totale uitgaven aan de doelstellingen.

0

5000

2010 2011 2012 2009

Besteed aan de doelstelling 2009 - 2012

2010 2011

10000

15000

20000

25000

30000

35000

8.504

1.162

18.811

Inkomsten ZOA (excl. MFS-2) 2009 - 2012

8.136

816

23.405

6.798

1.503

0

86%

88%

90%

92%

94%

25.729

91,0% 91,7% 92,4%90,9%

2012

6.599

2.109

17.314

2009

Projectfinanciering door institutionele donoren, partnerorganisaties en fondsenAndere fondsenwervende instellingen (‘acties derden’)Uit eigen fondsenwerving

0

5000

2011 2012 2013 2010

Spent on objectives as % of total expenditures

2011 2012

10000

15000

20000

25000

30000

35000

8.136

23.405

Project grants

Income ZOA excl. MFS-2 partner income (x € 1.000)

Action 3rd partiesOwn fundraising

6.798

1.503

25.729

8.897

610

0

86%

88%

90%

92%

94%

25.870

91,7% 92,4% 91,2%91,0%

2013

8.504

1.162

18.811

2010

816

Inkomsten ZOA excl. MFS-2 partner inkomen (x € 1000)

26SAMENVATTING FINANCIËN

tabellen

ACTIVA 31-12-2013 31-12-2012

Materiële vaste activa

Grond 349.000 -

Gebouw 1.062.927 326.417

Kantoorinventaris en apparatuur 208.218 222.727

Transportmiddelen in programmalanden 379.940 612.278

2.000.085 1.161.422

Vorderingen 10.559.073 5.919.357

Liquide middelen 10.697.247 15.148.776

Totaal activa 23.256.405 22.229.555

BALANS (€)

Officieel jaarverslag en accountantsverklaringDit document is een publieksversie afgeleid van het officiële jaarverslag 2013 van de Stichting ZOA. Het volledige (Engelstalige) jaarverslag is beschikbaar via www.zoa.nl.

De jaarrekening 2013 is opgesteld overeen-komstig de RJ650 Fondsenwervende Instel-lingen. Bij het opstellen van de jaarrekening 2013 en deze publieksversie is tevens rekening gehouden met de richtlijnen van het CBF.

ZOA heeft op 22 april 2014 bij haar of-ficiële jaarrekening 2013 een goedkeurende accountantsverklaring ontvangen van de KPMG Accountants N.V. Voor deze verkla-ring wijzen wij naar de officiële jaarverslag 2013 (pag. 121).

27SAMENVATTING FINANCIËN

tabellen

PASSIVA 31-12-2013 31-12-2012Reserves en fondsen

Continuïteitsreserve 5.396.167 5.396.167

Bestemmingsreserve

Programmagarantie 356.228 284.541

Disaster Response 676.453 631.006

Overige 267.529 276.114

1.300.210 1.191.661

Programmafondsen 4.502.099 3.385.929

11.198.476 9.973.757

Schulden op korte termijn

Belastingen en sociale premies 187.414 158.872

Vooruitontvangen bedragen 8.541.997 7.171.316

Overige schulden en overlopende passiva 3.328.518 4.925.610

12.057.929 12.255.798

Totaal passiva 23.256.405 22.229.555

28SAMENVATTING FINANCIËN

INKOMSTEN Werkelijk 2013 Budget 2013 Werkelijk 2012

Inkomsten uit eigen fondsenwerving

Huis aan huis collecte 851.329 920.000 925.207

Nalatenschappen 247.376 375.000 347.531

Contributies, donaties, giften en schenkingen 7.797.962 5.282.011 5.525.040

8.896.667 6.577.011 6.797.778

Inkomsten uit acties van derden 610.304 1.000.000 1.502.718

Projectbijdragen

Projectbijdragen overheden verstrekt aan MFS-2 partners 8.227.091 8.175.164 8.091.621

Projectbijdragen overheden en andere donoren 25.870.133 31.913.924 25.729.483

34.097.224 40.089.088 33.821.104

Rente-inkomsten 102.726 230.000 250.414

Koersresultaten en overige inkomsten 412.786 - 144.982

Som der inkomsten 44.119.707 47.896.099 42.516.996

STAAT VAN INKOMSTEN EN UITGAVEN (€)

UITGAVEN Werkelijk 2013 Budget 2013 Werkelijk 2012

Besteed aan doelstellingen

Besteed door MFS-2 partners 8.227.091 8.175.164 8.091.621

Eigen bestedingen aan doelstellingen 28.769.583 35.602.689 29.698.406

Bestedingen in het buitenland 36.996.674 43.777.853 37.790.027

Voorbereiding en coördinatie vanuit Nederland 2.237.078 2.231.116 2.032.294

Voorlichting/bewustwording 600.068 1.128.318 1.042.765

Totaal besteed aan doelstelling 39.833.820 47.137.287 40.865.086

Kosten fondsenwerving

Kosten eigen fondsenwerving (CBF kostenratio) 1.549.273 17,4% 1.235.650 18,8% 1.182.625 17,4%

Kosten acties van derden 80.373 85.573 84.356

Kosten verkrijging subsidies 198.227 322.503 223.203

1.827.873 1.643.726 1.490.184

Beheer en administratie 1.233.296 1.150.341 1.211.190

Som der uitgaven 42.894.989 49.931.354 43.566.460

Overschot/tekort 1.224.718 -2.035.255 -1.049.464

29SAMENVATTING FINANCIËN

tabellen

INKOMSTEN Werkelijk 2013 Budget 2013 Werkelijk 2012

Inkomsten uit eigen fondsenwerving

Huis aan huis collecte 851.329 920.000 925.207

Nalatenschappen 247.376 375.000 347.531

Contributies, donaties, giften en schenkingen 7.797.962 5.282.011 5.525.040

8.896.667 6.577.011 6.797.778

Inkomsten uit acties van derden 610.304 1.000.000 1.502.718

Projectbijdragen

Projectbijdragen overheden verstrekt aan MFS-2 partners 8.227.091 8.175.164 8.091.621

Projectbijdragen overheden en andere donoren 25.870.133 31.913.924 25.729.483

34.097.224 40.089.088 33.821.104

Rente-inkomsten 102.726 230.000 250.414

Koersresultaten en overige inkomsten 412.786 - 144.982

Som der inkomsten 44.119.707 47.896.099 42.516.996

UITGAVEN Werkelijk 2013 Budget 2013 Werkelijk 2012

Besteed aan doelstellingen

Besteed door MFS-2 partners 8.227.091 8.175.164 8.091.621

Eigen bestedingen aan doelstellingen 28.769.583 35.602.689 29.698.406

Bestedingen in het buitenland 36.996.674 43.777.853 37.790.027

Voorbereiding en coördinatie vanuit Nederland 2.237.078 2.231.116 2.032.294

Voorlichting/bewustwording 600.068 1.128.318 1.042.765

Totaal besteed aan doelstelling 39.833.820 47.137.287 40.865.086

Kosten fondsenwerving

Kosten eigen fondsenwerving (CBF kostenratio) 1.549.273 17,4% 1.235.650 18,8% 1.182.625 17,4%

Kosten acties van derden 80.373 85.573 84.356

Kosten verkrijging subsidies 198.227 322.503 223.203

1.827.873 1.643.726 1.490.184

Beheer en administratie 1.233.296 1.150.341 1.211.190

Som der uitgaven 42.894.989 49.931.354 43.566.460

Overschot/tekort 1.224.718 -2.035.255 -1.049.464

30SAMENVATTING FINANCIËN

Per saldo onttrokken/toegevoegd aan: Werkelijk 2013 Budget 2013 Werkelijk 2012

Fondsen 1.116.170 -1.920.255 -985.680

Reserves

Continuïteitsreserve - - 175.677

Programmagarantie 71.686 - -87.984

Noodhulp 45.447 -115.000 -148.632

Overige bestemmingsreserve -8.585 - -2.845

108.548 -115.000 -63.784

Totaal mutatie reserves en fondsen 1.224.718 -2.035.255 -1.049.464

31SAMENVATTING FINANCIËN

Toerekening van kosten 2013 (€)

Programma’s Coördinatie Voorlichting Eigen Derden Project-bijdragen

beheer en administratie

Totaal 2013

Budget 2013

Totaal 2012

Eigen programma’s/projecten 20.376.400 - 185.141 - - - - 20.561.541 26.249.933 22.633.625

Salarissen en sociale lasten 7.801.502 1.774.150 349.421 619.785 57.503 114.951 959.181 11.676.493 13.182.994 10.556.154

Directe kosten (campagnes,

telemarketing etc.)

- - - 795.146 12.264 62.105 - 869.515 787.750 717.606

Huisvestingskosten - 53.670 7.084 13.708 1.616 3.221 28.191 107.490 48.367 48.534

Kantoor en overige algemene kosten - 350.039 49.499 104.032 6.994 13.968 126.711 651.243 747.330 825.179

Controlekosten en Jaarrekening - - - - - - 87.059 87.059 90.000 98.390

Afschrijving en Rente 591.681 59.219 8.923 16.602 1.996 3.982 32.154 714.557 649.816 595.351

Totaal 28.769.583 2.237.078 600.068 1.549.273 80.373 198.227 1.233.296 34.667.898 41.756.190 35.474.839

Bestedingen door MFS-2 Partners 8.227.091 8.227.091 8.175.164 8.091.621

Totaal inclusief MFS-2 36.996.674 42.894.989 49.931.354 43.566.460

32SAMENVATTING FINANCIËN

TOEREKENING VAN KOSTEN 2013

Doelstelling Kosten vanFondsenwerving

Toerekening van kosten 2013 (€)

Programma’s Coördinatie Voorlichting Eigen Derden Project-bijdragen

beheer en administratie

Totaal 2013

Budget 2013

Totaal 2012

Eigen programma’s/projecten 20.376.400 - 185.141 - - - - 20.561.541 26.249.933 22.633.625

Salarissen en sociale lasten 7.801.502 1.774.150 349.421 619.785 57.503 114.951 959.181 11.676.493 13.182.994 10.556.154

Directe kosten (campagnes,

telemarketing etc.)

- - - 795.146 12.264 62.105 - 869.515 787.750 717.606

Huisvestingskosten - 53.670 7.084 13.708 1.616 3.221 28.191 107.490 48.367 48.534

Kantoor en overige algemene kosten - 350.039 49.499 104.032 6.994 13.968 126.711 651.243 747.330 825.179

Controlekosten en Jaarrekening - - - - - - 87.059 87.059 90.000 98.390

Afschrijving en Rente 591.681 59.219 8.923 16.602 1.996 3.982 32.154 714.557 649.816 595.351

Totaal 28.769.583 2.237.078 600.068 1.549.273 80.373 198.227 1.233.296 34.667.898 41.756.190 35.474.839

Bestedingen door MFS-2 Partners 8.227.091 8.227.091 8.175.164 8.091.621

Totaal inclusief MFS-2 36.996.674 42.894.989 49.931.354 43.566.460

WWW.ZOA.NL GIRO 550

ZOA Postbus 4130 7320 AC ApeldoornT 055 36 63 339 E info@zoa.nl

Tekst: ZOAFotografie: Carel Schutte (p. 3), Grzegorg Litynski (p. 4), Liesbeth Verduijn (p. 7), Jaco Klamer (p. 15, l), Jonneke Oskam (p. 17, l), Studio J&J (p. 20, l), Dolf Hoving (p. 28). Overig: ZOAVormgeving: IDD concept communicatie creatie, www.idd.nuDruk: drukkerij de Bunschoter

40 jaar

40 years

40 ans