Sanklan shreni interview

Mktf÷Lk ©uýe (Ãkkrûkf)

3

7 yur«÷, 2013

• íktºke

rºk÷kuf Xkfh

• Mkn íktºke

½Lk~Þk{ Xkfh

• «fkþf, {wÿf

rðï MktðkË fuLÿ-økwshkík ðíke

nhuþ X¬h

• MktÃkkËf {tz¤

yLktík þwõ÷

zkì. rþhe»k fkþefh

rðsÞ Xkfh

• rzÍkELk ÷u-ykWx

rðï MktðkË fuLÿ-økwshkík

ÃkºkÔÞðnkh - fkÞko÷Þ :

rðï MktðkË fuLÿ-økwshkík

2,{Þqh [uBçkMko, økktÄeøkúk{ huÕðu MxuþLk

Mkk{u, yu÷eMkrçkús, y{ËkðkË-9.

Ëqh¼k»k : (079) 26579301

VuõMk : (079) 26579220

E-mail : [email protected]

[email protected]

Website : www.vskgujarat.com

Printed and Published by Shri Haresh

Bipinchandra Thakkar on behalf of

Vishva Samvad Kendra-Gujarat and

Printed at Prizam Printers & Publish-

ers Ltd. 1st Floor, ‘Premsagar’, Nr.

Madhuli Restaurant, Vallabh Wadi,

Bhairavnath Road, Maninagar,

Ahmedabad - 380008. and published

from Vishva Samvad Kendra-Gujarat,

2, Mayur Chambers, Opp. Gandhigram

Railway Station, Ellisbridge,

Ahmedabad-380009.

Editor : Trilok Jayantilal Thaker

Mktf÷Lk©uýe(Ãkkrûkf)

ykÃkýu Mkw¾Lke ÃkkA¤ Ëkuzeyu Aeyu

yLku Ëw:¾ ykÃkýku ÃkeAku fhu Au.

• 7 yur«÷, 2013

• ð»ko : 11

• ytf : 242

• Aqxf ®f{ík : Yk. 10

• ðkŠ»kf ÷ðks{ : Yk. 200

• rîðkŠ»kf ÷ðks{ : Yk. 350

• rºkðkŠ»kf ÷ðks{ : Yk. 500

– Mðk{e rððufkLktË

«uhf «Mktøk

ËkLk yu ÓËÞLkku MkËTøkwý Au Lknª fu nkÚkLkku

½ýe ð¾ík ðMíkw íkku sðk Ëku, LkkLkku Mkh¾ku þçË Ãký y{qÕÞ

ËkLk nkuÞ Au.

yuf rËðMk rLkøkúkuLkk {nkLk Lkuíkk çkwfh su. ðku®þøxLk ÃkkuíkkLkk

fkÞko÷Þ{kt fk{ fhíkk níkk íÞkhu Mkkð Vkxu÷k ð†ku{kt yuf ð]Øk

íÞkt ½wMke ykðe. íku Ãký rLkøkúkus níke. çkwfh rð[kh{kt Ãkzâku fu

þk fk{ {kxu yk zkuþe ykðe nþu.

‘‘{kS ! ykðku çkuMkku. ykÃkLkk {kxu nwt fhwt ?’’ çkwfh çkkuÕÞk.

‘‘{khk Ëefhk ! fþwt s fhðkLkwt LkÚke.’’ zkuþe{k çkkuÕÞk.

‘‘{Lku òýðk {éÞwt Au fu yu rLkþk¤ {kxu ykÃk Vk¤ku ¼uøkku fhku

Aku ?’’ zkuþe{k çkkuÕÞk.

‘‘nk {kS !’’ çkwfh çkkuÕÞk. ‘‘yu ½ýwt {kuxwt fk{ Au. Ãký ykÃkLkk

suðk ðze÷kuLkk ykþeðkoËÚke y{u sYh MkV¤ ÚkEþwt. ÄLkðkLk

{kuxe {kuxe hf{ku ykÃke hÌkk Au.’’

‘‘ykun!’’ Ãku÷e zkuþeyu yu rLkMkkMkku LkkÏÞku.

‘‘{kS þwt ÚkÞwt ?’’ çkwfh r[tríkík ÚkELku çkkuÕÞk.

‘‘çkuxk ! {khe LkkLkfze ¼ux ykðk {kuxk fk{ {kxu ykÃkðk nwt

ykðe Awt.’’

‘‘{kS ! ík{khe ¼ux y{u [ku¬Mk ykðfkheþwt.’’ çkwfh çkkuÕÞk.

‘‘{khe ¼ux yux÷e LkSðe ®f{íkLke Au. Ãký {khe ÃkkMku çkMk

ykx÷wt s Au.’’ yk{ çkku÷e Ãku÷e zkuMkeyu ¼khu Mkkð[uíkeÚke yuf

fkøk¤Lkk Ãkzefk{kt ÷kðu÷k A $zk çkwfhLkk xuçk÷ Ãkh {qõÞk yLku

çkkuÕÞk, ‘‘Ëefhk ! ykLkku Mðefkh fheþ ? {khe ÃkkMku yuLkk fhíkk

ðÄkhu fþwt s LkÚke.’’

‘‘{khe LkkLke ! ÄLÞðkË. yk ËkLk MkkiÚke {kuxe ®f{íkLkwt Au.’’

çkwfh ykt¾{kt yktMkw ÷kðe çkkuÕÞk.

yk ytf{kt...

«uhf «Mktøk 3

íktºke MÚkkLkuÚke 4

ðk[fkuLke f÷{u 5

Mk{k[kh ËÃkoý 6

Ëuþ rðËuþ 10

{w÷kfkík 14

Ãkrhðkh 15

fðh Mxkuhe 16

{rn÷k søkík 19

Ëuþ Ãkrh[Þ 20

Mkkt«ík 21

«çkwØ ¼khík 22

yk[{Lk 23

rððufkLktË 150{e

sL{sÞtrík 24

çkk¤søkík 26

rððufkLktËLke rð[khÞkºkk 27

{nk¼khík «§ku¥khe 28

rMkLku{k 29

[íkwhLkku [kuíkhku 30

rËLk rðþu»k 30

þwt ík{khu Mktf÷Lk ©uýeLkwt ÷ðks{ Ãkwhwt Úkðk ykÔÞwt Au ?,

¼hðkLkwt çkkfe Au ?, Lkðk økúknf çkLkðwt Au..?

MktÃkfo fhku.

fkÞko÷Þ : 079-26579109, 26579301

y{ËkðkË : 9429069351 (òLkfehk{ ¾zfu)

Mkwhík : 9426776347 (òËð¼kE Mkenkuhk)


4

7 yur«÷, 2013

íktºke MÚkkLkuÚke

• rºk÷kuf Xkfh - [email protected]

MktsÞLku {kVe, yu õÞktLke ELMkkVe ??

su™e ƒwrØ nkuÞ MkkS, yu ƒ„kzu ‚ki™e ƒkS ! fËk[ yk…ýku ‚{ks yrŒ ƒwrØ…ýktÚke …ezkÞ Au. ™u yrŒ ƒwrØŒk

fÞkhuÞ r™{o÷, MðåA nkuŒe ™Úke. yrŒ™e „rŒ yÄku„rŒ nkuÞ Au!! ‚tsÞ Ë¥k™ku rfM‚ku fËk[ yk ðkŒku ‚krƒŒ fhu

Au!! yrŒ ÷kzfkuz ™u yrŒ MðŒtºkŒkðk¤ku WAuh ÷kÔÞkuu, yrþMŒ y™u MðåAtËŒk. þwt ‚tsÞ Ë¥k rþMŒ{Þ, þwæÄ

ðkŒkðhý{kt WAhu÷ku nŒku ? sðkƒ ™k s nþu.

…htŒw ‚ðk÷ Œku ÷kufþkne™k yrŒ…ýkt™ku Au! yrŒ yu rðf]rŒ Au. Œku yrŒ ÷kufþkne yu xku¤kþkne Au. ™u xku¤k™u

ƒwrØ, LÞkÞ fÞk nkuÞ Au? {kVe™e Ë÷e÷ku™ku Ëufkhku xku¤kþkne™e þtfk s„kðu Au! fu …Ae yk ‚{qn„k™ yøkkWÚke

ŒiÞkh fhu÷w,(ykuhfuMxÙuz, …úe Ã÷kLz) Œku ™Úke™u?? fux÷ktÞ ‚ðk÷ku™k sðkƒ s™Œkyu {kt„ðk òuRyu. su{fu :

(1) LÞkÞ y™u ‚{k™Œk™k hûkf ©e {kfoLzuÞ ¾wË …ûk…kŒe ð÷ý fu{ y…™kðu Au??

(2) rðãwŒðu„u ‚tsÞ Ë¥k™u {kVe yk…ðk™e hsqykŒku™wt ‚{qn„k™ ŒwŒo s fR heŒu þY ÚkR „Þwt ?

(3) «¿kk Xkfwh ð„uhu {kxu «&™ku WXkðŒk rËøðesÞ®Mkn ykýe ft…™e, ‚tsÞ {kxu ykx÷k ¼kðwf fu{ Au??

(4) ‚tsÞ™e {kVe™k fÞk fkhýku yk…u Au yk ÷kufku??- …rhðkh™u ‚n™ fhðwt Œu?? Œku fÞk „w™un„kh™k …rhðkh™u

‚n™ fhðk™wt ™Úke nkuŒwt? r™Ëkuo»k…ýk{kt ¼q÷ ÚkR „R. yhu, Ëhuf ykŒtfe fkuRf™k ƒnufkðk{kt s ykðe òÞ Au.

þYykŒ{kt r™Ëkuo»k W¼hku s nkuÞ Au. …ý ½kŒf nrÚkÞkhku {t„kððk, hk¾ðk, ŒkuVk™e-ËuþrðhkuÄe ÷kufku™ku ‚kÚk

hk¾ðku-÷uðku yk ƒÄe ðkŒku þwt r™Ëku»ko…ýwt ‚w[ðu Au??

(5) þtfk Œku ‚eƒeykR …h …ý Au : su{fu xkzk fkuxou xkzk™k ykhku…e ™ „ýŒk - ‚k{kLÞ „uhfkÞËu þMºk hk¾ðk™ku

s ykhku… {kLÞ hkÏÞku, Œku Œu ‚k{u ‚eçkeykRyu y…e÷ fu{ ™ fhe?

(6) þwt ‚tsÞ - rðÄ{eoo rnŒku «íÞu ò„Yf Au, Œu ðkŒ ™shu hk¾e, yk…ýk Ët¼e, {Œ™k- ‚¥kk™k ¼qÏÞk

rƒ™‚kt«ËkrÞfŒk™ku Vhe …kuŒk™ku yt[¤ku ykuZðk {kt„u Au??

(7) yhu ‚kiÚke ðÄw Œku ‚ðk÷ LÞkÞ…kr÷fk™k „kihð™ku Au. - LÞkÞ™ku ‚{k™ n¬, LÞkÞ™e r™»…ûkŒk y™u LÞkÞ

{u¤ððk™e ‚{k™ Œf™wt þw?? ÷kufku ™ne rð[khu fu su ‚t…r¥kðk™ Au, ‚ur÷ƒúexe Au, RL^ÕÞwt‚ðk¤ku Au, yhu rðÄ{eo

Au Œu - fkuR…ý ¼q÷ fhu Œu ûkBÞ Au?? þwt yk yk…ýu ‚krƒŒ fhðk {kt„eyu Aeyu?? ‚ðk÷ yk{ ykË{e™ku,

ðtr[Œku™ku Au, LÞkÞ Ít¾Œk …erzŒku™ku Au, yuf nòh {ký‚kuyu ò™ „w{kÔÞk nŒk Œu™k …heðkhs™ku™ku Au. sku

‚tsÞLkkt …rhðkh™u ‚n™ fhðk™wt Au, Œku yk ½x™k™k 1000 …rhðkh™k s™ku ¼ku„ ƒLÞk Au, þwt {kfoLzuÞS™u yk

…erzŒku ™Úke Ëu¾kŒk? ¼„ðk ykŒtf™ku Ëufkhku fh™khk þwt {kuZu {kVe™e ŒhVËkhe fhu Au??

(8) ƒku÷eðwz™k fhkuzku Yr…Þk™k hkufkýfkhku …kuŒk™k …i‚k ƒ[kððk Œku yk ‚{qn„k™ fhkðe hÌkk ™Úke™u??

(9) sku ‚tsÞ Ë¥k {kVe™u …kºk Au Œku, ykŒtfeyku™u ‚kÚk yk…™kh y™uf M÷e…h ‚u÷ fk~{eh, niËhkƒkË, rËÕne,

ð„uhu þnuhku{kt …ÚkhkÞu÷k Au Œu ƒÄk …fzkÞk …Ae þwt {kVe ™ne {kt„u??

(10) ykŒtfe ½x™k ‚{Þu þneË ÚkŒk, ‚hnË …h þneË ÚkŒk, fu ‚ŒŒ ò„Yf hne hûkk fhŒk sðk™ku, …ku÷e‚ku,

fkÞËk™e yktxe½qtxe{kt …qhkðk {u¤ðe ò™™u sku¾{u fuR‚e‚ ÷zŒk ðfe÷ku, ð„uhu «íÞu, ykðe {kVe {kt„e™u yk…ýu

yLÞkÞ ™Úke fhŒkt þwt ??

¾k‚ Œku s™Œkyu yk [nuhkyku yku¤¾e ÷uðk skuRyu, y™u Ëuþ™e þtkrŒ, ‚÷k{Œe ‚kÚku ¾e÷ðkz fh™khk «íÞu

fwýku ¼kð hk¾™khkyku þwt yk…ýe hûkk fhe þfþu ¾hkt?? ‚¥kk {kxu Œuyku ÷kÞf Au ¾hkt?? - {wtƒR™k Œks -

ƒkx÷k nkW‚ ‚{Þu þneË Úk™kh, r‚…kRyku {kxu þtfk WXkð™khk yks ÷kufku ™nkuŒk??

…kuŒk™e ƒwrØþrfŒ™ku hküÙneŒ {kxu ™nª …ý yLÞ fkhýku{kt W…Þku„ fh™khk þwt hküÙ™k WØkhfku ƒ™e þfu ¾hkt??

fÞkt ‚wÄe yk…ýu ‚nuðwt?..fkuR Œku rð[khku...


5

7 yur«÷, 2013

ðk[fkuLke f÷{u

Ãkkrûkf y{kuLk u {¤u Au yLk u {khk

(õ÷eLkef)Lkk MxkVLkk ËËeoyku, íku{Lkk MktçktÄeyku yk Ãkkrûkf

¾qçk s hMkÃkqðof ðkt[u Au. ykÃkLkwt yk Ãkkrûkf xqtfký{kt ¾qçk

s {n¥ðLke òýðk÷kÞf òýfkhe ykÃku Au MkkÚku MkkÚku

rðrðÄ rð»kÞkuLkwt yLku rðrðÄ ½xLkkykuLkwt ¾wçks Mkkhe heíku

Mktf÷Lk ÚkkÞ Au. {kxu Mkk{kLÞ sLkíkkLku xqtfký{kt hMk«Ë

{krníke {¤e hnu Au. y{u ykÃkLkk yk «ÞkMkLku ÓËÞÃkqðof

¾qçks rçkhËkðeyu Aeyu.

zkì. {wfwLË S. þkn, ðzkuËhk

yu ¾qçk s Wíf]ü Ãkkrûkf y{kuLku ¾qçk s

øk{u Au. íku{kt ykðíke {krníke, çkkuÕz LÞqÍ, su õÞktÞ

ÃkuÃkh fu xeðe WÃkh ykðíkk LkÚke. ÷kufkuLku ykðe {krníke

õÞktÚke {¤u ? nwt íkku ðkt[e ÷eÄk ÃkAe r{ºkkuLku MkhõÞw÷ux

fhwt Awt. suLkkÚke ½ýkyu ÷ðks{ ¼hðkLke íkiÞkhe çkíkkðe

Au. {krníke{kt yufkË MkeheÍ, rþðkS {nkhksLkwt SðLk

[rhºk ðøkuhu ykðu íkku ¾qçk s øk{þu. ykÃkLke ®n{ík,

{nuLkík yLku {krníke yufXe fhe ykÃkðkLkk «ÞíLkLku nwt

rçkhËkðwt Awt.

¼qÃkík¼kE h. hkýÃkrhÞk, Mkuxu÷kEx, y{ËkðkË

Lkk{f Mkk{rÞf rLkÞr{ík {¤u Au. ykðe

YÃkfze fkÞkðk¤wt Ãkkrûkf «fkrþík fhðk {kxu Mkk{rÞf

çkk¤fku, ðze÷ku, {rn÷kyku yLku ðÞMf Lkkøkrhfku {kxu

¾qçk s WÃkÞkuøke {krníke ykÃku Au. {khu íÞkt ÃktËhuf

Mkk{rÞf ykðu Au. íku{kt ‘Mktf÷Lk ©uýe’ Lkðe ¼kík Ãkkzu

Au. fux÷wt MkhMk f÷hVw÷ Au. òýu rðï MktðkË fuLÿ{kt

ðMktík çkuXe Au! ytËhÚke çknkhÚke, çknw s ykf»kof

yLku hMkMk¼h Mkk{økúeðk¤w t Mkk{rÞf Au. ytËhLkw t

çknkhLkwt MkkIËÞo rLk¾hu Au, {Lkw»ÞLkk ÔÞÂõíkíðLke su{.

¾qçk snu{ík WXkðeLku MkkIËÞo{Þ Mkk{rÞf çkLkkÔÞwt Au.

ykçkk÷ ð]Ø MkkiLku øk{u yLku WÃkÞkuøke ÚkkÞ íkuðe MkhMk

{ÍkLke ðkLkøke ykÃku Au. y{u ðus÷Ãkwh ¾kíku ©e

MkhMðíke ðrhc Lkkøkrhf Lkð[uíkLk fuLÿ [÷kðeyu

Aeyu. Ëhhkus Ãkk t[Úke Mkkík ðze÷ku {¤u Au yLku

{krníkeLke ykÃk÷u fheyu Aeyu. LkkLke ÷kÞçkúuhe Au.

ðkt[e hÌkk ÃkAe yk Mkk{rÞf ¼ux ykÃkwt Awt. çkÄk fuðk

hMkÃkqðof ðkt[u Au !

rðê÷hkÞ ©e{k¤e, ðus÷Ãkwh, y{ËkðkË

yksLkk xeðeLkk s{kLkk{kt rðãkÚkeoyku íkÚkk fux÷ktf ðze÷ku,

Ãký ðkt[LkLkku {nkðhku økw{kðe hÌkk Au. ðkt[LkLkku þku¾

¼qMkkíkku òÞ Au. ykÚke W¥k{ «fkþLkku Úkíkkt yxfe sðk

{ktzâk Au. íku Ëw:¾Ë Au. W¥k{ «fkþLk, yu {nkLk

ÔÞÂõíkykuLkk SðLkLkku rLk[kuz Au. yksLkk ðkíkkðhý{kt-

Mkk[k SðLkLkk «§kuLkk Wfu÷ yu{ktÚke {¤íkk nkuÞ Au.

‘‘Mktf÷Lk©uýe’’ ðkt[ðk suðwt Ãkkrûkf Au. sYhe ½ýe ðMíkw,

rð[khkuLkku Mktf÷Lk yu{kt nkuÞ Au. «fkþLk Ëhuf ÷kÞçkúuhe{kt

Ãký {tøkkððk suðwt W¥k{ Au.

yLktíkhkÞ þk†e, yuMk.yu{. hkuz, y{ËkðkË

þY ÚkkÞ Au [[ko Ãkºk rð¼køk...

‘Mktf÷Lk ©uýe’ ykøkk{e rËðMkku{kt ‘[[ko Ãkºk rð¼køk’

þY fhLkkh Au. ðk[fku yºkuÚke yÃkkÞu÷k rð»kÞ WÃkh

ÃkkuíkkLkk rð[khku íku{kt hsq fhe þfþu. ðk[fkuyu íku{Lkk

rð[khku {kºk 100 þçËku{kt s hsq fhðkLkk hnuþu.

íku{Lke ÃkkMkuÚke ykðu÷k Ãkºkku{ktÚke ÃkMktË ÚkÞu÷ Ãkºkku s

‘Mktf÷Lk ©uýe’{kt «rMkØ fhðk{kt ykðþu.


6

7 yur«÷, 2013

Mk{k[kh ËÃkoý

¼khík{kt rLkðkhe þfkíkk {]íÞw {kxu {kuxwt fkhý nkEÃkh

xuLþLk : WHO

rðï ykhkuøÞ MktMÚkk

(WHO) yu Lkð sux÷k

MðiÂåAf ðirïf

÷ûÞktfkuLku ytrík{ MðYÃk

ykÃke hnu÷ Au fu su

Lkk uLk-fk uBÞwrLkfuçk÷

zeMkeÍ (NCDs)

¾kMk fheLku nkEÃkh

xuLþLkLk u ½xkzðk{kt

{ËË fhþu. yk nkEÃkh xuLþLk yu fkŠzÞku-ðkMfÞw÷h hkuøkku {kxuLkwt

{kuxwt sðkçkËkh fkhý Au.

MðiÂåAf ÷ûÞktfku su [[koE hÌkk Au íku{kt 2020 MkwÄe{kt (NCDs)

Úke r«{uåÞkuh {kuhxk÷exe 25 xfk ½xkzðkLkku nuíkw Au. fE heíku ?

{ãÃkkLk íkÚkk þkherhf rLkr»¢Þíkk{kt 10 xfk ½xkzk îkhk {eXw/

MkkurzÞ{{kt 30 xfk WÃkÞkuøk{kt ½xkzku fheLku. yk{ fhðkÚke ÷kuneLkk

ô[k ËçkkýLkk çkLkkðku{kt 25 xfk ½xkzku Úkþu. ík{kfwLkk ðÃkhkþ{kt

30 xfk ½xkzkuLkku ÷ûÞktf h¾kÞku Au. MkkÚkkuMkkÚk Ëðkyku, «kiãkurøkfe

yLku Ãkhk{þoíkkLkwt Äkuhý MkwÄkhðk{kt ykðþu.

¼khík{kt rLkðkhe þfkíkk {]íÞw yLku hkuøk {kxu {kuxwt fkhý nkEÃkh

xuLþLk Au, ð¤e yk «{ký økúk{eý rðMíkkh{kt ðÄe hÌkwt Au. Ëuþ{kt

140 r{r÷ÞLk ÷kufku nkEç÷z «uþhÚke ÃkezkE hÌkk Au yLku 2030

{kt yk yktfzku 214 r{r÷ÞLk ÷kufku MkwÄe ÃknkU[e sþu. fkzeoÞku-

ðkMfÞw÷h hkuøkku {kxu nkEÃkh xuLþLk {kuxwt fkhý Au fu suýu 2004 {kt

2.7 r{r÷ÞLk ÷kufkuLku {khe LkkÏÞk níkk yLku 2030 {kt yk {]íÞwyktf

ytËksu 4 r{r÷ÞLk ÷kufkuLkk {]íÞwLku yku¤tøke sþu.

Ãkç÷ef nuÕÚk VkWLzuþLk ykuV ELzeÞkLkk yuMkkurMkyux «kuVuþh zkì.

þi÷u»k {kunLku sýkðu÷ fu Ëuþ{kt þnuhe ðMíke{kt 20 Úke 40 xfk íkÚkk

økúkr{ý ðMíke{kt 12 Úke 17 ÷kufkuLku nkEÃkhxuLþLk Au.

çkUfku{ktÚke fhs ÷E Ãkhík Lk [qfðíkk fhkuzÃkríkyku !

Mkhfkh ‘{Lkhuøkk’ nuX¤ Ãkkt[ fhkuz ÃkrhðkhkuLku hkusøkkh ykÃkðk {kxu

sux÷e hf{ ¾[o fhu Au. yuLkkÚke çk{ýe hf{ {kºk Mkkík nòh ÷kufku

Ãkh çkUfkuLke ÷uýe Au. yk hf{ ykhkuøÞ yLku Ãkrhðkh fÕÞký

{tºkk÷ÞLkk ð»koLkkt çksuxÚke Ãký ÷øk¼øk çk{ýwt yLku {kLkðMktMkkÄLk

rðfkMk {tºkk÷ÞLkk çksuxÚke Ãký ÷øk¼øk ºký nòh fhkuz YrÃkÞkÚke

ðÄkhu Au.

Mkhfkhu sýkðu÷ Au fu, yuf fhkuz YrÃkÞkÚke ðÄkhu fso ÷uðkðk¤k

7295 ÷kufku WÃkh Mkhfkhe çkUfkuLkk 68,262 fhkuz YrÃkÞk ÷uýkt

çkkfe Au. yk hf{ Ëuþ¼h{kt Ãkkuýk [kh fhkuz ¾uzqíkkuLku ykÃkðk{kt

ykðu÷ fso {kVeÚke Ãký ½ýe ðÄkhu Au.

«ríkð»ko yk hf{ ðÄíke òÞ Au. su{fu 2010 Lkk ð»ko{kt 4099

÷kufku ÃkkMku Yk. 26,629 fhkuzLke hf{ ÷uýe níke, íku ðÄeLku 2011

Lkk ð»ko{kt 4589 ÷kufku ÃkkMku Yk. 34,633 fhkuzLke hf{ ÷uýe níke.

ßÞkhu 2012 {kt 7295 ÷kufku ÃkkMku Yk. 68262 fhkuzLke hf{

÷uýe níke.

fk~{eh{kt ÷kufkuLkk rðhkuÄLkku ÷k¼ ÷uíkk ºkkMkðkËeyku

yVÍ÷ økwhwLku VktMke yÃkkÞk çkkË hkßÞ{kt fw÷ A ÔÞÂõíkyku {]íÞw

Ãkk{u÷ Au. íÞkt VktMkeLke rðhwØ{kt rðhkuÄ «ËþoLkku ÚkE hÌkk Au.

yrÄfkheyku Mk÷k{ríkË¤ku WÃkh nw{÷k ytøku Lkðe íkhn òuE hÌkk

Au. ºkkMkðkËeyku rðhkuÄ fhLkkhkyku{kt ¼¤e sELku, Mk÷k{rík Ë¤ku

WÃkh økúuLkuzLkku WÃkÞkuøk fhe nw{÷k fhu Au. y÷økíkkðkËe {wÚkezk

{s÷eMk-yu-{wMkkðhkík îkhk yÃkkÞu÷ çktÄLkku ÷k¼ ÷E, ‘yLzh

çkuh÷ økúuLkuz-÷kUL[Mko’{ktÚke økúuLkuz Akuzâk níkk íkÚkk yufu-47 yuMkkuÕx

hkEV÷{ktÚke VkÞhªøk fhíkk níkk. çk ur{Lkk ûk uºk{k tÚke

Mke.ykh.Ãke.yuV. yu çku yufu-47 hkÞV÷, [kh yufu {uøkuÍeLk, yuf


7

7 yur«÷, 2013

yLzh-çkuh÷-økúuLkuz-÷kuL[h (UBGL), [kh yufu-36 økúuLkuz íkÚkk çku

UBGL økúuLkuz þkuÄe fkZâk níkk.

hkßÞ{kt Mke.ykh.Ãke.yuV.Lkk 60,000 sðkLkku Au. AuÕ÷k yuf

{kMk{kt rðhkuÄeyku îkhk ÃkÚÚkh {khkLku fkhýu 350 sðkLkku ½ðkÞk

Au íkÚkk 150 ðknLkku LkwfþkLk Ãkk{u÷k Au.

MkiLÞLkk ðzkLkku ÃkkrfMíkkLk WÃkh çkuÄkheLkeríkLkku ykhkuÃk

MkiLÞLkk ðzk sLkh÷ rð¢{ ®Mk½u MÃkü sýkÔÞwt fu, ÃkkrfMíkkLk

ºkkMkðkËLku ¼khík{kt rLkfkMk fhe þfu Lknª, yLku ykþk hk¾e níke

fu, ÃkhMÃkh rðïkMk ò¤ðe hk¾ðku òuEyu. íku{ýu fÌkwt fu, ‘íkuyku

ykÃkýLku ÷kuneÞk¤ fhe hÌkk Au yLku ík{u MkiLÞfûkkyu ík{khe MkkÚku

nMíkÄqLkLke y{khe ÃkkMku yÃkuûkk hk¾ku. nwt {kLkwt Awt fu íku Lknª çkLku.

y{khu Ãký LÞkÞe hnuðwt Ãkzþu.’

¼khík yLku RrsÃík ðå[u Mkkík Mk{sqíkeLkk fhkhku

¼khík yLku RrsÃíku

ÃkhMÃkh MknÞkuøk

íkÚkk MktçktÄ {sçkqík

fhðk Mkkík

{ n ¥ ð L k k

Mk{sqíkeyku WÃkh

nMíkkûkh fÞko Au

su{kt yuf MkkEçkh Mk÷k{rík MkkÚk u òuzkÞu÷ Au. ðzk«ÄkLk

{Lk{kunLk®Mkn yLku RrsÃíkLkk hk»xÙÃkrík {kun{Ë {qhMkeLke ðå[u Lkðe

rËÕne{kt rîÃkûkeÞ çkuXf ÃkAe yk Mk{sqíkeyku Ãkh nMíkkûkh ÚkÞk.

Mk{sqíkeyku{kt MkkEçkh Mk÷k{ríkLkk ûkuºk{kt Mk{sqíke-Ãkºk, RrsÃíkLke

y÷ysnh ÞwrLkðŠMkxe{kt ykExe{kt Wíf]üíkk fuLÿ, çkkirØf MktÃkr¥k

yrÄfkhLkwt hûký, «k[eLk ðMíkwykuLke [kuhe Úkíke yxfkððk, {wÏÞ

ûkuºkkuLke yku¤¾Lke Mk{sqíkeÃkºk, Ãke.yuMk.yu÷.ðe. Úke RrsÃíkLkk

WÃkøkún yuSõÞwçkeMx-1 Lkwt «ûkuÃký íkÚkk MktÞwõík hk»xÙ, S-77 íkÚkk

økwx-rLkhÃkuûk {t[ku{kt Mk{sqíkeLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au.

ÄLkkZâ Mk{Úkofku ÃkkMkuÚke íku{Lke {ktËe ÃkuZeykuLke ÷kuLk ðMkq÷kík

çkUfkuyu fhðe s Ãkzþu : Lkkýk{tºke

EhkËkÃkqðof Ëuðk [qfððk{kt fMkqh fhLkkhkykuLku, Lkkýk{tºke r[ËBçkh{u

fzf [uíkðýe ykÃke Au. íku{ýu, çkuLfkuLku, {ktËe ÃkuZeykuLke ÷kuLkLke

ðMkq÷kík íkuLkk ÄLkkZâ «ðíkofku yLku {kr÷fku ÃkkMkuÚke fzf nkÚku fhðk

sýkðu÷ Au. ‘‘ykÃkýLku ÄLkkZâ Mk{Úkof yLku {ktËe ftÃkLke Lk òuEyu.

Mk{Úkofkuyu Lkkýk ÷kððk s Ãkzþu. ykÃkýu RåAeyu fu çkUfku, LkkuLk-

ÃkhVku{eOøk yuMkuxTMk (NPAs) ðMkq÷ðk ÷uðk fzf Ãkøk÷k ÷uþu.’’ íkuyku,

ònuh ûkuºkLke çkUfku yLku LkkýktfeÞ MktMÚkkykuLkk ðzkyku MkkÚkuLke çkuXf

çkkË ÃkºkfkhkuLku sýkÔÞwt níkwt.

yk [uíkðýe, yLkuf ftÃkLkeyku fu su{kt rðsÞ {kÕÞkLke ®føkVeþh

yuh÷kELMkLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au fu suýu çkUf ÷kuLk Ãkhík-[qfðýe fhðk

yMk{ÚkoLkku çkíkkðe Au íkuLkk Ãk]c¼qr{{kt ykðu Au.

ònuh ûkuºkLke çkUfku (PSU Banks) Lke {k[o-2011 NPAs (LkkuLk-

ÃkhVku{eOøk yuMkuxTMk) Yk. 71,080 fhkuzÚke ðÄeLku rzMkuBçkh-2012

Yk. 1.55 ÷k¾ fhkuz WÃkh ÃknkU[e økE Au fu su fkuÃkkuohux yufkWLxMkLkk

53.68 xfk Úkðk òÞ Au.

yk Ãkife rzMkuBçkh-2012 Lkk ytíku, ytËksu 172 fkuÃkku ohux

yufkWLxTMkLke NPA Yk. 100 fhkuzÚke ðÄw Au. ykðk fuMkku{kt

MktzkuðkÞu÷ hf{ Yk. 37,194 fhkuz Au. Lkkýk {tºkeyu sýkðu÷ fu,

‘‘Mk{Úkofkuyu ðÄkhkLkkt Lkkýk ÷kððk s Ãkzþu yLku ftÃkLkeykuyu ÷kuLkkuLke

Ãkhík [qfðýe fhðe íku{Lke Vhs Au.’’

Qòo Mk÷k{ríkLke ÃkuLk÷Lkk ðzk fu÷fh

íku÷ yLku fwËhíke

økuMk {tºkk÷Þu,

ò ý e í k k

y Ú k o þ k † e

rðsÞ fu÷fhLkk

Lkuík]íð{kt yuf

M k r { r í k L k e

h[Lkk fhe Au

yLku íkuLku Wòo Mk÷k{rík yLku 2030 MkwÄe{kt ½hyktøkýu íku÷ yLku

fwËhíke økuMk WíÃkkËLk ðÄkhðk íkÚkk íkuLkk ykÞkík WÃkh ½xkzku ÷kððk

{kxu hkuz-{uÃk íkiÞkh fhðk sýkðkÞu÷ Au. yk Mkr{rík ykøkk{e A

{kMk{kt íku ytøkuLkku ynuðk÷ ykÃkþu.

nur÷fkuÃxh MkkuËk{kt Exk÷e ÃkkMkuÚke ËMíkkðuòuLkku «Úk{

Mkux {éÞku

ðe.ðe.ykE.Ãke. nur÷fkuÃxh MkkuËk{kt fnuðkíkk økkuxk¤kLkk MktË¼o{kt ¼khík

MkhfkhLku Rxk÷eÚke Mk¥kkðkh heíku ËMíkkðuòuLkku «Úk{ Mkux {éÞku Au. su{kt

rVLk{ufkrLkfk ftÃkLkeLkk Ãkqðo MkeEyku sqMkuV ykuMkeoLke rðhwØ íÞktLkk

yrÄfkheyku îkhk hsw fhkÞu÷ ðkuhtxLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. ynª Wå[

MÚkkLkLkk Mkhfkhe Mkqºkkuyu sýkðu÷ fu yk ËMíkkðuòuÚke 12 yuzçkÕÞw-101

nur÷fkuÃxhku {kxu 3600 fhkuz YrÃkÞkLkk MkkuËk{kt Yïík¾kuheLkk ykhkuÃkkuLkk

rfMMkk{kt ¼khíkLku íkÃkkMk ðuøk {¤e þfu Au. yk ËMíkkðuòu {¤ðkÚke

fnuðkíkk økkuxk¤kLkk {q¤{kt ÃknkU[ðkLkk «ÞkMkkuLku {sçkqíke {¤e þfu Au.


8

7 yur«÷, 2013

POK {kt nsw 3974 çktz¾kuhku - sB{w-fk~{eh Mkhfkh

sB{w yLku fk~{eh Mkhfkhu íkksuíkh{kt rðÄkLkMk¼k{kt sýkÔÞwt

níkwt fu LkðuBçkh 23, 2010 ÃkAe ‘Ãkqðo çktz¾kuhkuLku sB{w yLku

fk~{eh{kt Ãkhík ykððk {kxuLke Lkerík yLku «r¢Þk nuX¤ þkuÄe

fkZðk{kt ykðu÷k {køkkuo {khVík yuf Ãký ¼qíkÃkqðo çktz¾kuh Ãkhík

ykðu÷ LkÚke. hkßÞLkk øk]nrð¼køkLkk {tºkeyu yuf «§Lkk ÷ur¾ík

W¥kh{kt sýkðu÷ fu, ‘nsw Mk¥kkðkh heíku 3794 çktz¾kuhku

ÃkkrfMíkkLk yrÄf]ík fk~{eh{kt hnu Au.’’

‘‘nwt økktÄeSLkk WÃkËuþLku RÍhkÞu÷ ÷E sEþ’’ -

yur÷Mk r{÷h

Lkkøkrhf yrÄfkhku {kxu MktøkXLkLkk xufkÚke yur÷Mk r{÷hu ònuh

rníkLke yhS (PIL) fhe níke su{kt ÞwØLkk Mk{Þ{kt ðkÞwË¤u

{rn÷kykuLku yuhVkuMkLkk rð{kLk [÷kððk Lk ykÃkðkLkk nwf{ Mkk{u

yhS fhe níke yLku ytíku íkuýeyu fkuxo{kt Sík {u¤ðe níke. yk

yur÷Mk r{÷h nk÷ ¼khíkLke {w÷kfkíku Au. íkuýeLkku sL{ Ërûký

ykr£fk{kt ÚkÞku Au yLku r{÷hu økZðk÷{kt yuf rnLËw MkkÚku ÷øLk

fÞko Au. íkuýeyu nðkEË¤{ktÚke yuf ð»ko {kxu ‘çkúuf’ {u¤ðe rðïLkk

«ðkMk WÃkh Au. íkuýeLke ÃkkMku EÍhkÞu÷ Ãku÷uMxkELk ðå[uLkkt

Mkt½»koLkku Wfu÷ Au. íkuýe fnu Au ‘nwt RÍhkÞu÷{kt hksfkhý{kt

òuzkEþ. nwt yLkw¼ðe hne Awt fu, {khku Ëuþ {Lku çkku÷kðe hÌkku

Au. RÍhkÞ÷ Ãku÷uMxkE÷Úke ðMkkníkku MkuLzðe[ ÚkE økE Au.

íku{ýu íku{Lkk ½hçkkh Akuzðk Ãkzþu. y{khu MkhnË çkktÄðe

Ãkzþu. íkuyku íku{Lke heíku íku{Lkw t SðLk Sðe þfþu yLku y{u

y{khe heíku.’ Mkt½»ko{Þ Ëuþ{kt WAuh MktË¼uo íkuýeyu sýkðu÷

fu, ‘ßÞkhu ík{khwt çkk¤f 18 ð»koLkw t ÚkkÞ íÞkhu MkuLÞ{kt {kuf÷ðwt

Ãkzu íÞkhu ík{khu Mk{sðwt òuEyu ík{ku Mkt½»koðk¤k Ëuþ{kt hnku

Au. ík u ¼Þtfh Au. Ãkhtík w nw t Lkðe rËþk ykÃkeþ økktÄeSLku

RÍhkÞu÷ ÷E sELku. nwt økktÄeSLke yLkwÞkÞe Awt yLku {Lku ¾kºke

Au fu íku íÞkt Ãký þktrík ÷kðþu.’

nur÷fkuÃxhkuLke ¾heËe{kt Mke.çke.ykE. îkhk íkÃkkMk

Rxk÷e{k t Ú k e í k u{Lke xe{ u { u¤ð u÷ {krníkeLkk ykÄkh u

Mke.çke.ykE. yu íkksuíkh{kt 750 r{r÷ÞLk zku÷h / Yk. 3600

fhkuzLkk 12 nur÷fkuÃxhku yøkMíkk ðuMx÷uLz ÃkkMkuÚke ¾heËeLkk fhkh

nuX¤, ¼khíkeÞ ðkÞwMkuLkkLkk ðzk yuMk.Ãke. íÞkøke Mkrník 11

÷kufku íkÚkk [kh ftÃkLkeyku Mkk{u íkÃkkMk nkÚk Ähe Au. íkÃkkMk{kt

yuMk. Ãke. íÞkøke WÃkhktík íku{Lkk ¼ºkeòyku MktSð WVuo ‘sw÷e’

íÞkøke, zkuõMkk íÞkøke, MktrËÃk íÞkøke, yuzðkufux økkiík{ ¾uíkkLk

yuhku{uxÙeõMk MkkÚku yøkkW òuzkÞu÷k yLku ftÃkLkeLkk MkeEyku

«ðeýçkûkeLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. yk WÃkhktík Exk÷eLke Mkthûký

ûkuºku {kuxe ftÃkLke rVLk{u fkrLkfkLkk ¼qíkÃkqðo MkeEyku røkMkuÃk

ykuhMke, yøkMxk ðuMx÷uLzLkk MkeEyku çkúwLkku MÃkuøLkkur÷rLk, yk

ftÃkLke rVLk{ufkrLkfkLke rçkúxLk ÂMÚkík MkçkzeÞhe ftÃkLke Au. íkÚkk

fnuðkíkk ð[uxeÞk røkzku hkÕV nMf, fk÷kuo ðu÷uLxeLkku, VŠzLkkLzku

økuhkuMkk íkÚkk r¢rùÞLk r{fu÷Lkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au.

yk WÃkhktík [kh ftÃkLkeyku Mkk{u íkÃkkMk nkÚk ÄhkE hne Au. su{kt

rVLk{ufkrLkfk, yøkMíkk ðuMx÷uLz, ykEzeyuMk RLVkuxuf r÷.

(RÂLzÞk) íkÚkk yuhku{urxÙõMk ELzeÞkLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au.

sÞÃkwh{kt yr¾÷ ¼khíkeÞ «ríkrLkrÄMk¼k

hksMÚkkLkLkkt ÃkkxLkøkh sÞÃkwh{kt ºký rËðMkLke hk»xÙeÞ MðÞtMkuðf

Mkt½Lke yr¾÷ ¼khíkeÞ «ríkrLkrÄMk¼k ÞkuòE níke.

yk çkuXf{kt çkktø÷kËuþ yLku ÃkkrfMíkkLk{kt rnLËwykuLke ÂMÚkrík ytøku

®[íkk ÔÞõík fhe yk Mk{MÞkLkwt rLkhkfhý ÷kððk Xhkð ÃkMkkh

fhkÞku níkku. su{kt sýkðkÞwt níkwt fu ÃkkrfMíkkLk yLku çkktø÷kËuþ{kt

rnLËwyku WÃkh ÚkE hnu÷k ytíkneLk yíÞk[khkuLkk Ãkrhýk{u íkuyku

Mkíkík {kuxe MktÏÞk þhýkÚkeo çkLkeLku ¼khík{kt ykðe hÌkk Au.

ÃkkrfMíkkLk yLku çkktø÷kËuþLkk rnLËwyku Mkíkík ºkkMkLkk fkhýu ½xíke

síke sLkMktÏÞk ËkYý økheçke yLku {kLkðkrÄfkhLkwt nLkLk yLku

rðMÚkkÃkLkLke Mk{MÞkyk uÚke ºkMík A u. Ãk qð o yLk u Ãkrù{

ÃkkrfMíkkLk{kt rð¼ksLk Mk{Þu rnLËwykuLke MktÏÞk ¢{þ: 28 xfk

íkÚkk 11 xfk níke íkÚkk ¾trzík ¼khík{kt 80 xfk {wM÷e{ku níkk.

ßÞkhu ¼khíkLkk {wM÷e{kuLke ykçkkËe 14 xfk MkwÄe ðÄe økE Au.

ßÞkhu çkktø÷kËuþ yLku ÃkkrfMíkkLk{kt rnLËwykuLke ðMíke yLkw¢{u

10 xfk íkÚkk 2 xfkÚke Ãký ykuAe ÚkE økE Au.

Xhkð{kt ¼khík MkhfkhLku yLkwhk uÄ fhíkk t sýkðkÞw t Au fu,

çkktø÷kËuþ yLku ÃkkrfMíkkLkLke Mkhfkh Ãkh ßÞkt rnLËwyku ðMku Au

íku MÚk¤ku WÃkh Mkwhûkk«ËkLk fhðk fuLÿ Mkhfkh Ëçkký fhu. hk»xÙeÞ

þhýkÚkeo yLku ÃkwLkoðkMk Lkeríkyku{kt VuhVkh fhe rnshíke rnLËwyku

{kxu MkL{kLkeÞ SðLk SððkLke ÔÞðMÚkk fhu. yk ÔÞðMÚkk ßÞkt

MkwÄe ÃkkuíkkLkk {q¤ MÚkkLk Ãkh MkL{kLkeÞ yLku Mkwhrûkík ÂMÚkrík{kt

Ã khík Lkk Vhe þf u íÞk t Mk wÄe fh u. WÃkhk t í k çkkø÷k tË uþ

ÃkkrfMíkkLk{ktÚke rðMÚkkrÃkík rnLËwyku {kxu çktLku Ëuþku ÃkkMkuÚke

ûkríkÃkqŠíkLke {ktøkýe fhu íkÚkk MktÞwõík hk»xÙMkt½Lkk þhýkÚkeo íkÚkk

{kLkðkrÄfkh MkkÚku òuzkÞu÷ MktçktrÄík MktMÚkk (UNHCR) ÃkkMku

yuðe {ktøkýe {qfu fu rnLËwyku íkÚkk yLÞ ÷½w{íkeykuLke Mkwhûkk

íkÚkk MkL{kLkLke hûkk {kxu su íku MktMÚkk ÃkkuíkkLke ¼qr{fk MÃkü

fhu. Xhkð{k t MÃküÃkýu sýkðkÞw t Au f u ÃkkrfMíkkLk yLk u


9

7 yur«÷, 2013

çkktø÷kËuþ{ktÚke ðMku÷k íkÚkk þhýkÚkeo çkLkeLku ¼khík ykðu÷k

rnLËwykuLku Mkwhûkk íku{s SðLkrLkðkonLkk yrÄfkhLke hûkk {kxu

Mk{økú ËuþðkMkeykuyu yuf ÚkðkLke ykð~Þõíkk Au.

rzøLkexe, zu÷eøkeþLk yLku rzðkuþLk rðLkk Mkkhk rþûkf

çkLke þfkíkwt LkÚke.

Ãkk uhçk tËhLke çke. ykh. økk uÞkýeÞk çke.yuz. fk u÷ usLkk

íkk÷e{kÚkeoyku yuðk ¼krð rþûkfkuLku MktçkkuÄíkk hk{f]»ý r{þLk

¾kíku Mðk{e ykí{ËeÃkkLktËS {nkhksu sýkÔÞwt níkw tfu ¼khíkeÞku

ÃkkuíkkLkwt ÔÞÂõíkíð ¾kuE çkuXk níkk íÞkhu Mðk{e rððufkLktËu íkuykuLku

òøk]ík fhðkLkku «ÞíLk fÞkuo níkku. yksu Mðk{eLkk sL{Lkk 150

ð»ko ÃkAe Ãký íkuyku ykÃkýe ðå[u s nkuÞ íkuðwt yLkw¼ðkE hÌkwt Au.

{kMíkh yux÷u {k Mk{kLk Míkh, Ãkhtíkw rþûký søkík{kt fux÷ktf

÷kufku ÃkiMkk ÃkkA¤ yktÄ¤e Ëkux {qfu Au. íkuÚke þuheyu øk÷eyu ¾q÷e

økÞu÷e rþûký MktMÚkkyku [krhºÞðkLk rðãkÚkeoykuLkwt ½zíkh fhe

þfðk{kt MkV¤ Úkíke LkÚke.

Mðk{eSyu sýkÔÞwt níkwt fu rþûkf nt{uþk Mkt½»ko fhíkku hnuðku òuEyu

yLku Mkt½»koÚke s Mk{ksLkwt rLk{koý Úkþu. sux÷k Mkt½»ko ðÄw yux÷wt

SðLk {nkLk çkLkþu. {nkLk {kýMkku nt{uþk, Mkt½»ko{ktÚke s

ykøk¤ ykÔÞk Au. rþûkfku{kt ºký ‘ze’ nkuðk sYhe Au : rzøLkexe,

zu÷eLkuþLk yLku zeðkuþLk. íku rðLkk Mkkhk rþûkf çkLke þfkíkwt LkÚke.

Mðk{e rððufkLktËLkk rð[khku ®sËøke{kt yÃkLkkððk{kt ykðþu

íkku ík{u ðÄw ©uc Lkkøkrhf çkLkeLku ¾hk yÚko{kt Mk{ksLkk ßÞkuríkÄoh

çkLke hnuþu.

Mk{ks{kt Lkð[uíkLkk yLku LkðþÂõíkLkku Mkt[kh fhðk {kxu yksu

Mðk{e rððufkLktËLkk rð[khkuLke yíÞtík sYh Au.

‘‘MkÏíkkEÚke ÷køkw fhku ykVMÃkk’’ : ¼ksÃk

©eLkøkh{kt ÚkÞu÷ ykíktfðkËe nw{÷kLku ÷ELku MktMkË{kt ¼khu

ntøkk{ku ÚkÞku. ÷kufMk¼k{kt rðÃkûkLkk Lkuíkk Mkw»{k Mðhksu yk {wÆkLku

÷ELku Mkhfkh WÃkh Mk[kux rLkþkLk íkkõÞwt. yu{ýu fÌkwt fu, Mkhfkh

çkesuÃke WÃkh Ãkzfkh ykÃkðkLkk çkË÷u ÃkkrfMíkkLkLku Ãkzfkh ykÃku,

rðÃkûk Lkuíkkyu sýkðu÷ fu,

‘‘þwt ykÃkýu ©Øktsr÷ ykÃkíkk hnuþwt yLku ykíktfe nw{÷k Úkíkk

hnuþu. Mkk[wt yu Au fu ykÃkýu [qÃk Lk hneyu. ÷kufMk¼k{kt ¼ksÃku

sB{w yLku fk~{eh{kt Mkþ† çk¤ rðþu»kkrÄfkh fkÞËku (ykVMÃkk)

Lku fzfkEÚke y{÷ fhðkLke {ktøkýe fhe. Ãkkxeoyu sýkðu÷ fu

yuLku nxkððkLkku fkuE Ãký «ÞíLkkuLku òuhËkh rðhkuÄ fhþu.’’


10

7 yur«÷, 2013

Ëuþ rðËuþ

[eLk

þ† Mkthò{Lke rLkfkMk{kt [eLk {ku¾hu

[eLku ÃkkuíkkLke Mkthûký ûk{íkkyku {kºk ÍzÃk¼uh ðÄkhe LkÚke, Ãkhtíkw

rðï{kt {kuxk Mkthûký Mkthò{ Ãkqhk Ãkkzíkk yktíkhhk»xÙeÞ çkòh{kt

ÃkkuíkkLkwt MÚkkLk «MÚkkrÃkík fÞwO Au. [eLkLke þ†kuLke rLkfkMk{kt 2003-

07 yLku 2008-12 ðå[u 162 xfkLkku ðÄkhku ÚkÞku Au. ðirïf

þ†kuLkk rLkfkMk{kt [eLkLkku Vk¤ku yk Mk{Þøkk¤k{kt 2 xfkÚke ðÄeLku

5 xfkyu ÃknkUåÞku Au. 2008-12 Lkk Mk{Þøkk¤k{kt ¼khík rðïLkku

MkkiÚke {kuxku þ†kuLkku ykÞkíkfkh Ëuþ níkku. Mðezeþ ®Úkf xuLf Mxkufnku{

ELxhLkuþLk÷ ÃkeMk rhMk[o ELMxexâwx (SIPRI) yu çknkh Ãkkzu÷

{krníke {wsçk, 2008-12 ðå[u Þw.yuMk., hrþÞk, s{oLke yLku

£kLMk ÃkAe Ãkkt[{k - MkkiÚke {kuxk þ†ku Ãkqhk ÃkkzLkkhkyku{kt [eLku

MÚkkLk ÷eÄwt Au. [eLkLkk þ†kuLke rLkfkMkLkku 55 xfk rnMMkku ÃkkrfMíkkLk

¾heË fhu Au. ßÞkhu ¾heËe{kt y{urhfkLkku rnMMkku 30 xfk, ¼khíkLkku

26 xfk, s{oLkeLkku 7 xfk, £kLMkLkku 6 xfk rnMMkku Au. [eLkLkku þ†ku

rLkfkMkLkwt fw÷ {qÕÞ 133.5 rçkr÷ÞLk zku÷h Au. su Ãkife ÃkkrfMíkkLk{kt

rLkfkMk Úkíkk þ†kuLke ®f{ík 53.5 rçkr÷ÞLk zku÷hLke Au yLku ßÞkhu yLÞ

Ëuþku{kt Úkíke þ†kuLke rLkfkMkLkwt {qÕÞ 52.6 rçkr÷ÞLk zku÷h Au. ykðíke

ÃkuZeLkk [eLkLkk þ†ku ÃkkrfMíkkLkLke {ktøkýe {kxuLke ÞkËe WÃkh Au.

Ërûký ykr£fk

ËwrLkÞkLke MkkiÚke Ÿ[e yÄoLkkheïhLke «rík{kLkwt yLkkðhý

ËwrLkÞkLke MkkiÚke Ÿ[e rþð«rík{kLkwt Ërûký ykr£fk{kt yLkkðhý

fhðk{kt ykÔÞwt Au. yk «rík{kLke Ÿ[kE 20 {exh Au. çkuLkkLkeLkk

yuõxLkrð÷u{kt ykðu÷ Mxe÷{ktÚke çkLku÷e yk «rík{kLku Lkð ¼khíkeÞ

f÷kfkhkuyu ËMk {rnLkkLke {nuLkíkÚke çkLkkðu÷ Au. yk «rík{kLkku yzÄku

¼køk ¼økðkLk rþð Au yLku yzÄk ¼køk{kt {kíkkþÂõík Au.

¼økðkLkLkk yk YÃkLku yÄoLkkheïh fnuðk{kt ykðu Au. yk «rík{k

çkLkkððk{kt 90 xLk Mxe÷Lkku WÃkÞkuøk ÚkÞku Au. ík{e÷ VuzhuþLk ykuV

økkðíkUøkLkk yæÞûk LkËkMk rÃkÕ÷uLkwt fnuðwt Au fu yk «rík{k ÷kufkuLku

Mkíkík ÞkË yÃkkðþu fu yuýu ÃkkuíkkLkk yntfkhLkku íÞkøk fhe MðkÚkohrník

{kLkðíkk yLku Mk{kLkíkkLkk ûkuºk{kt ykððkLkwt Au.

rðï

{tøk¤ WÃkh ‘yuðhuMx’Úke Ÿ[ku Ãkðoík

{tøk¤ økún WÃkh {kuf÷ðk{kt ykðu÷ hkuðh ‘õÞwrhÞkuMkexe’ yu

íÞkt ykðu÷ yuf yuðk ÃkðoíkLkk xku[Lke íkMðeh {kuf÷kðu÷ Au

suLke Ÿ[kE Ãk]Úðe WÃkh MkkiÚke Ÿ[k Ãkðoík yuðhuMxÚke ðÄkhu

{kLkðk{kt ykðu Au. ði¿kkrLkfkuLkk {ík {wsçk {tøk¤Lke MkÃkkxeÚke

yk ÃkðoíkLke ô[kE 18000 Vwx Au ßÞkhu s{eLkLke MkÃkkxeÚke

yuðhuMxLke ô[kE 15000 Vwx Au.

‘LkkMkk’Lkk ði¿kkrLkfkuyu yk ÃkðoíkLku ‘{kWLx þkÃko’ ykÃÞwt Au. yu{Lkwt

yLkw{kLk Au fu ÷k÷ økúnLke s{eLk fÃkkELku sðk¤k{w¾eLkk íkr¤Þu Úkh

WÃkh Úkh çktÄkíkk økÞk. suLkkÚke yk rðþk¤ ÃkðoíkLkwt rLk{koý ÚkÞwt Au.

rðï

ºkkMkðkË WÃkh fkçkw

ºkkMkðkË WÃkh fkçkw {u¤ððkLkwt ¼khíku, y{urhfk yLku Þw.fu. ÃkkMkuÚke

þe¾ðwt Ãkzþu. ¼khík{kt yk ûkuºk ELxu÷esLMk çÞwhku fk{ fhe hne

Au. 26-11-2008 Lkk ºkkMkðkËe nw{÷k çkkË fw÷ 12 sux÷k çkeò

ºkkMkðkËe çkLkkðku çkLÞk. yk {kxu çksux{kt Yk. 1200 fhkuzLke

òuøkðkE Au. nk÷ fw÷ 25000 Lke {kLkðþÂõík íkÚkk 3500 ûkuºk


11

7 yur«÷, 2013

yusLxku fk{ fhu Au. Ãkhtíkw íkuyku MktMkËLku sðkçkËkh LkÚke.

ßÞkhu y{urhfk{kt 9-11-2001 Lkk ºkkMkðkËe nw{÷k çkkË yufÃký

ºkkMkðkËe nw{÷ku Úkðk ÃkkBÞku LkÚke. íkuLkwt çksux Yk. 40,000 fhkuzLkwt

Au. íkuLke {kLkðþÂõík 36000 íkÚkk ûkuºk yusLxkuLke MktÏÞk 14000

Au íkuyku fkÞËk çkLkkðLkkhkykuLku sðkçkËkh Au.

yk WÃkhktík Þw.fu.{kt 7-7-2005 Lkk ykíktfðkËe nw{÷k çkkË yuf

Ãký ºkkMkðkËe nw{÷ku Úkðk ÃkkBÞku LkÚke. íkuLkwt çksux Yk. 10,000

fhkuzLkwt Au. íkuLke {kLkðþÂõík 38000 íkÚkk ûkuºk yusLxkuLke MktÏÞk

13000 Au yLku íkuyku MktMkËLku sðkçkËkh Au.

ykÃkýu íÞkt ÔÞwnkí{f, hksfeÞ RåAkþÂõík, yMkhfkhf hkßÞ

MkkÄLkkuLkku y¼kð òuðk {¤u Au. rðïMkLkeÞ fkÞËkfeÞ {k¤¾wt

ºkkMkðkËe n w{÷kyk u çkLkíkk yxfkððk{k t rLk»V¤íkkLk w t

«rík®çkrçkík fhu Au.

yksu øk]n{tºkk÷Þ nuX¤ ELxur÷sLMk çÞwhku (I. B.) íkÚkk {Õxe

yusLMke MkuLxh (mac) Au fu su yuLk.ykE.yu., yuLk.yuMk.S.,

Mke.ykh. Ãke.yuV., çke.yuMk.yuV., yuLk.Mke.çke.,

Mke.ykE.yuMk.yuV., yuMk.yuMk.çke., ykE.xe.çke.Ãke. ßÞkhu

Ãke.yu{.yk u., ykh.yu.zçkÕÞw., yuLk.xe.ykh.yk u.,

su.ykE.Mke. Au. yk WÃkhktík Mxux RLxur÷sLMk yusLMkeyku, Mxux

yLxexuhkurhMx ÞwrLkxku fkÞohík Au.

øk]n{tºkk÷ÞLkwt fk{, yLkuf yLÞ fk{ku{kt yktíkrhf Mk÷k{rík yus

yuf {wÏÞfk{ Au. yksu ykE.çke.Lku 10 nòhÚke ðÄw ûkuºkeÞ fk{

fhLkkhkLke sYh Au. íku hksfeÞ ELxur÷sLMk WÃkh ¼kh {qfu Au. íku

ûkuºkLke ELxur÷sLMkLkk çkË÷u xufrLkf÷ ELxur÷sLMk WÃkh ykÄkh hk¾u

Au íkÚkk MkkEçkh ÞwØfûkkLkku y¼kð Au. hkßÞ ELxur÷sLMk yusLMkeyku

ÃkkMku zeSx÷ zuxkçkuÍ íkÚkk Mktf÷LkLkku y¼kð Au.

rðï

nhËeÃk ÃkwheLku MktÞwõík hk»xÙMkt½Lkwt MkL{kLk

MktÞwõík hk»xÙMkt½Lkk {nkMkr[ð çkkLk rf {wLku, MktÞwõík hk»xÙ{kt ¼khíkLkk

Ãkqðo fkÞ{e «ríkrLkrÄ nhËeÃk®Mkn ÃkwheLku ‘Úkku{Mk suVhMkLk ELxhLk÷

rðrs÷LMk’ ÃkwhMfkhÚke MkL{kLk fhðk{kt ykÔÞwt Au. yk MkL{kLk yu{Lku

{kLkðíkk {kxu ykÃkðk{kt ykðu÷ ©uc Mkuðk çkË÷ ykÃkðk{kt ykÔÞwt Au.

ÃkkrfMíkkLk

íkkr÷çkkLkLke ÃkkrfMíkkLkLku [uíkðýe

ÃkkrfMíkkLke íkkr÷çkkLku MkhfkhLku [uíkðýe ykÃke Au fu, òu yuýu ËuþLkk

Ãkrù{ku¥kh ûkuºkLkk swËk swËk ûkuºkku{kt ykíktfðkËeykuLke fB{h íkkuzâkLkk

Ëkðk fhðkLkwt [k÷w hk¾þu íkku íku íkuLke Lkerík {kuxku VuhVkh fhþu.

«ríkçktrÄík íknhef-yu-íkkr÷çkkLk ÃkkrfMíkkLku íÞkt yuf rLkðuËLk{kt

øk]n{tºke hn{kLk {r÷fLkk yu rLkðuËLkkuLkku nðk÷ku ykÃÞku Au. su{kt

Ëkðku fhðk{kt ykÔÞku níkku fu Mkhfkhu ykíktfðkËeykuLku yufçkksw ¾Mkuze

ËeÄk Au yLku yuLkku ©uÞ yuLke ykíktfðkË rðhkuÄ hýLkeríkLku òÞ Au.

MktøkXLku fkuEÃký þktrík «r¢ÞkLke Ãknu÷kt Mkt½»ko rðhk{Lke {ktøkýeLkku

yMðefkh fhe ËeÄku Au.

©e÷tfk

Mðk{e rððufkLktË MkkÄoþíke Mk{khkun

Mðk{e rððufkLktËLke 150 sL{sÞtíkeLkk MktË¼o{kt ©e÷tfk{kt ÃkkxLkøkh

fku÷tçkku{kt rðþk¤ hk»xÙeÞ rnLËw Mkt{u÷Lk ÞkuòE økÞwt. su{kt ©e÷tfkLkk

25 rsÕ÷kLkk 640 økk{ku{ktÚke ytËksu 20,000 rnLËwykuyu ¼køk

÷eÄku.

yk fkÞo¢{Lkku Mðk{e rððufkLktË MkkÄoþíke Mk{khkun Mkr{rík, ¼khíkLkk

hk»xÙeÞ Mkr[ð ©e yrLkhwØ ËuþÃkktzu sýkðu÷ fu, Mðk{e rððufkLktËyu

rðïLku òøk]ík fhðkLkwt fk{ fÞwO. ðirïf çktÄwíðLkku rð[kh yu{ýu swËe

swËe søÞkyu Vu÷kÔÞku. Mðk{eSLkwt ÔÞÂõíkíð ykÃkýk MkkiLkk {kxu

«uhýkYÃk Au yu{ýu fÌkwt fu Mðk{e rððufkLktË MkLk 1897 {kt rðïÄ{o

Mkt{u÷Lk{ktÚke fku÷tçkku ykÔÞk níkk. ykÚke ynª rnLËw Mkt{u÷Lk ÞkusðkLkwt

{n¥ð yuÚke ðÄw ðÄe òÞ Au.


12

7 yur«÷, 2013

Mk{økú ©e÷tfk{kt Mðk{e rððufkLktËLke 150 sL{sÞtíkeLkk MktË¼o{kt

fw÷ 140 fkÞo¢{ku ÞkuòÞk níkk. su{kt yuf ÷k¾ rnLËwykuyu ¼køk

÷eÄku. ytËksu Ãkkt[ ÷k¾ rnLËwyku Mk{khkunLkk {kæÞ{Úke MktÃkfo{kt

ykÔÞk níkk.

Þw.fu.

ykh.yuMk.yuMk. ykíktfðkËe MktøkXLk LkÚke : rçkúxLk

rçk úxeþ Mkhfkhu sýkðu÷ Au f u hk»xÙeÞ MðÞtMk uðf Mk t½

(ykh.yuMk.yuMk.) íkÚkk çkshtøkË¤ ykíktfðkËe MktøkXLk LkÚke yLku

yuLkk MkÇÞkuLku ynª ykððk WÃkh fkuE «ríkçktÄ LkÚke.

Þw.fu.

50 ¼khíkeÞ rðãkÚkeo {kxu L.S.E. Mfku÷hþeÃk

rçkúxeþ ðzk«ÄkLk zuðez fu{uhkuLku ònuh fÞwO fu, Þw.fu.{kt ¼khíkeÞ

rðãkÚkeoyku {kxu fkuE {ÞkoËk LkÚke. íÞkh çkkË íkhík s ÷tzLk Mfq÷

ykuV EfkuLkkur{õMk (LSE) Lkk rLkÞk{f «ku. fuøk fkuÕnLku fu suyku

ðzk«ÄkLk MkkÚku ¼khíkLkk «ðkMk{kt níkk íku{ýu fÌkwt fu, LSE,

¼khíkeÞku {kxu 50 Lkðe ÃkkuMx økúußÞwyux Mfku÷hþeÃk þY fhe hÌkwt

Au. yu WÕ÷u¾LkeÞ Au fu LSE {kt «ríkð»ko, ÃkkuMx økúußÞwyux «kuøkúk{ku{kt

300-400 ¼khíkeÞkuLke LkkUÄýe ÚkkÞ Au.

rðï

Lkkuðuo/LkuÄh÷uLz{kt ¼khíkeÞ MktMf]rík

çkhV ykåAkrËík ykuM÷ku þnuh{kt rðs÷uLz MfÕÃk[h yuhuLs{uLx ¾wçk

s {kunf Au. Lkkuçku÷ ÃkeMk MkuLxh{kt {nkí{k økktÄeLkk SðLk WÃkh

‘ykE ykuLk økktÄe’ íkhefu yku¤¾kíkwt rðþk¤ «ËþoLk Au íku yux÷wt

yËT¼wík Au fu Ëhuf ¼khíkeÞ økðo ÷E þfu Au. «ÏÞkík ËMíkkðuS

VkuxkøkúkVh nuLkhe fkŠxÞh çkúuMkLkLkk økktÄeSLkk Mk{ÞLkk Ãkkzu÷k yËT¼wík

Vkuxkyku økkuXððk{kt ykÔÞk Au. LkkuðuoLkwt MktMkË¼ðLk{kt LkkuðuoLkk hkòLkk

{nu÷ LkSf swLkk þnuh{kt ykðu÷ Au. rðsfuLk yuf yuðwt MÚk¤ Au fu

ßÞkt rðþk¤ rnLËw ðMkíke Au. ykBMxh zu{{kt ©e{tík rnLËwyku Au.

rðsfuLk{kt 25 rnLËw Ãkrhðkhku îkhk Ëuþ{kt MkkiÚke {kuxwt rnLËw {trËh

çkktæÞwt Au. su Ãknu÷e ð¾ík {w÷kfkík ÷u íkuLku íku ykùÞo[rfík fhe Ëu

íkuðwt Au. hk{{trËh «ðkMkeyku {kxu ykf»koýLkwt fuLÿ Au yLku íku{kt Ãký

¾kMk fheLku z[ ÷kufku «kÚkoLkk fhu Au. ynª {trËh{kt ði¿kkrLkfkuLkwt yuf

sqÚk fkuBÃÞwxh yLku rð¿kkLkLkk ðøkkuo ÷u Au. {trËh{kt yuf y÷øk Y{

Vk¤ðkÞu÷ Au. su{kt ði¿kkrLkf fuLÿ Q¼wt fhðk{kt ykÔÞwt Au.

y{urhfk

fuLMkhLkk òu¾{Úke çk[ðk Mkkík Ãkøk÷k

y{urhfkLkk nkxo yuMkkurþÞuMkLk íktËwhMík ÓËÞLke ò¤ðýe {kxu Mkkík

Ãkøk÷ktLke ¼÷k{ý fhe Au fu, su fuLMkhLku Ãký Ëqh hk¾e þfu Au. su{kt

(1) Mkr¢Þ çkLkku : yXðkrzÞk{kt 150 r{rLkx fMkhík fhku. (2)

fku÷uMxhku÷ ½xkzku : fku÷uMxhku÷Lku «rík zuMker÷xhu 200 r{r÷økúk{

MkwÄe Lke[u ÷kðku. (3) Mkkhwt s{ku : yk¾k yLkksLkwt ÄkLk, V¤ku,

þkf¼kS ÷uðk. (4) ÷kuneLkwt Ëçkký ò¤ðe hk¾ku : íkuLkwt «{ký

120/80 Úke Lke[wt ò¤ðe hk¾ku. (5) ykuAwt ðsLk : çkkuze{kMk ELzuûk

25 Úke Lke[u hk¾ku. (6) ç÷zMkwøkh ykuAwt fhku : ¼qÏÞk Ãkuxu ç÷z

Mkwøkh 100 Úke Lke[wt nkuðwt òuEyu yLku íku Mkkuzk, fuLze, ðøkuhuLkku

WÃkÞkuøkÚke Ëqh hneLku íku MkeÄwt fhðwt yLku (7) Äúw{ÃkkLk yxfkðku-çktÄ

fhku : Äúw{ÃkkLk yxfkððk fktE Ãký fhku.

y{urhfk

3 zku÷h ðkzfkLkk 2.2 r{r÷ÞLk zku÷h !

{kºk 3 zku÷h{kt ¾heËðk{kt ykðu÷ yuf ðkzfkLkk LÞqÞkufo{kt ÚkÞu÷

nhkS{kt 2.2 r{r÷ÞLk zku÷h WÃkßÞk Au.

1000 ð»ko ÃkqhkíkLk ðkzfku fu su [eLk{kt MkkuLøkMkk{úkßÞ fk¤Lkku níkku.

íku yuf LÞqÞkufo Ãkrhðkhu, 2007 Lke Mkk÷{kt 3 zku÷h{kt ¾heãku níkku

yLku íkuLku yuf ‘{kMxhÃkeMk íkhefu’ íkuLkk fkuE ®f{íkLke yÃkuûkk ðøkh

«ËŠþík fhkÞku níkku.


13

7 yur«÷, 2013

[eLk

[eLkLkku ÃkkrfMíkkLk{kt ÃkøkÃkuþkhku

[kELkk ykuðhMkeÍ Ãkkuxo nkuÕzªøk ftÃkLkeLkk {kæÞ{Úke [eLku,

ÃkkrfMíkkLkLkk ÔÞqnkí{f çktËh øðkËh WÃkh rLkÞtºký {u¤ÔÞwt Au. ÃkŠþÞLk

økÕV YxLku Mk÷k{rík Ãkqhe ÃkkzðkLkku [eLkLkku yãíkLk «ÞíLk Au. fkhý

fu íÞktÚke 60 xfk íku÷Lkku ÃkwhðXku ÃkMkkh ÚkkÞ Au. MkkÚkkuMkkÚk [eLku

{n¥ðLkwt Lkkifk{Úkf Ãký {u¤ÔÞwt Au yLku íkuLku [eLkLkk Ãkqðo{kt ykðu÷

Xinjjang «ktíkLku {køko (Road) Úke òuzu÷ Au. ÃkkrfMíkkLkLkk yuf {kºk

Lkkifk{Úkf, fhkt[eÚke 460 rf{e Ëqh yk øðkËh çktËh ykðu÷ Au.

fhkt[eLkk rðfÕÃku øðkzhLku rðfMkkððkLkku nuíkw, ¼khíkeÞ LkkifkË¤ îkhk

ÃkkrfMíkkLkLkk snkòu {kxu çkeS ð¾ík ½uhkçktÄe Úkíke yxfkððkLkku

Au. 1971 Lkk ÞwØ{kt ¼khíkeÞ LkkifkË¤u yk fk{ fÞwO níkwt. çkeswt,

ÃkkrfMíkkLk yLku [eLk ÍzÃk¼uh 1300 rf{eLkku fkhkfkuh{ nkEðuLku

rðfMkkðe hnu÷ Au yLku íku øðkËh yLku fk~{ehLku òuzu Au. yk WÃkhktík

ÃkkrfMíkkLkLkk W¥kh-Ërûký 1264 rf{eLkku ELzMk-nkEðu íkÚkk 653

rf{eLkku {fhLk fkuMx÷ nkEðu Au fu su {q¤ «kusuõxLkku ¼køk Au. suLkkÚke

øðkËhÚke [eLk MkwÄeLke {køko ÃkrhðnLk MkwáZ çkLkþu. [eLk yk WÃkhktík

Mk{ktíkh nkEMÃkez hu÷ðu çkktÄLkkh Au. økÕVLkk {q¤Úke Mkkt½kE ÃknkU[íkk

ðuÃkkhe snksLku yk 10,000 rf{eLkwt ytíkh fkÃkíkk 20 rËðMk ÷køku

Au. íku øðkËh çktËhuÚke hkíkk Mk{wÿ{kt ÚkE ÞwhkuÃk{kt sðk ðuÃkkhesLkkuLku

3900 rf{e çk[e sþu.

MkqºkkuLkwt fnuðwt Au fu, [eLkLkku ÷ktçkk økk¤kLke ÞkusLkk nuX¤ hu÷ðu yLku

{køko ÃkrhðnLk MkwrðÄk yV½krLkMíkkLk{kt Q¼e fhe {æÞ yurþÞkLkk

Ëuþku MkwÄe ÃknkU[ Q¼e fhðkLke Au.

y{urhfk

ËwrLkÞk¼hLke r{MkkE÷ku WÃkh y{urhfkLke Lksh

W¥kh fkurhÞk yLku EhkLk íkhVÚke r{MkkE÷ nw{÷kLke ðÄíke síke

Ä{feLku ÷ûk{kt hk¾e y{urhfkyu ËwrLkÞk¼h{kt r{MkkE÷kuLkku «ûkuÃký

WÃkh Lksh hk¾ðk {kxu çkeòu WÃkøkún Syku-2 Lkwt MkV¤ «ûkuÃký

fÞwO. yrÄfkheykuLkk fnuðk {wsçk, yk WÃkøkúnLku 58 {exh ÷ktçkk

hkufux yux÷kÍ-5 Lke {ËËÚke Akuzðk{kt ykÔÞwt níkwt. yíÞkh MkwÄe{kt

200 r{MkkE÷ku þkuÄðk{kt y{urhfkLku MkV¤íkk {¤e Au. yk WÃkhktík

1700 R£khuz ½xLkkykuLku LkkUÄðk{kt MkV¤íkk {¤e Au. 2015

MkwÄe{kt yk ©uýe{kt ºkeòu WÃkøkúnLku MÚkkrÃkík fhðk{kt ykðþu. 2016

{kt [kuÚkku yLku ©]t¾÷kLkk ytrík{ WÃkøkúnLku fûkk{kt {kuf÷ðk{kt ykðþu.

y{urhfk

y{urhfe rzøkúe yLku ¼khíkeÞ rðãkÚkeoykuLkku ¢uÍ

y{urhfk{kt çku-ºký ð»ko ykŠÚkf hÌkk çkkË Vhe ¼khíkeÞ rðãkÚkeoyku{kt

y{urhfe rzøkúe {u¤ððkLkku [Mkfku ðÄe hÌkku Au.

y{urhfe fkuLMÞw÷ux MkðeoMk îkhk ykuõxkuçkh-2012 yLku £uçkúwykhe-

2013 ðå[uLkk økk¤k{kt ¼khíkLkk 5600 rðãkÚkeoykuLku rðÍk ònuh

fhkÞk níkk. ð»ko 2012 {kt ¼khíkeÞ rðãkÚkeoykuLku ykÃkðk{kt ykðu÷k

y{urhfe rðÍk{kt 50 xfkLkku ðÄkhku ÚkÞku Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt

y{urhfk{kt 1 ÷k¾ fhíkkt Ãký ðÄw ¼khíkeÞ rðãkÚkeoyku yÇÞkMk

fhe hÌkk Au. ykuõxkuçkh-2012 Úke ÷ELku Vuçkúwykhe-2013 ðå[u

¼khíkLkk 5600 rðãkÚkeoykuLku ðeÍk ykÃkðk{kt ykÔÞk níkk. økÞk

ð»koLke íkw÷Lkk{kt yk heíku y{urhfk síkk ¼khíkeÞ rðãkÚkeoyku{kt

50 xfkLkku ðÄkhku ÚkÞku Au.


14

7 yur«÷, 2013

{w÷kfkík

ELk÷uLz {uøkuÍeLkLkk «ýuíkk ©ef]»ý çkuzufhLke rðþu»k {w÷kfkík

yuf LkkLkfzk ELk÷uLzLkku WÃkÞkuøk yuf {uøkuÍeLk íkhefu fhðkLkku õÞkhuÞ

fkuEyu rð[kÞwO Lkrn nkuÞ. Ãkhtíkw yuf ÔÞÂõíkyu íku fkÞo fhe çkíkkÔÞwt

yLku íku{kt MkV¤ Ãký ÚkÞk. yk WÃkhktík íku{ýu LkE ËwrLkÞk y¾çkkh{kt

16 ð»ko MkwÄe fk{ fÞwO. íkÚkk Lkkxâ÷u¾Lk, fkÔÞ÷u¾Lk, Mktøkeík,

r[ºkf÷kLkk ûkuºkku{kt Ãký yLkufrðÄ MkV¤íkkyku nktMk÷ fhe Au. íku{Lkku

{hkXe ¼k»kk{kt ykí{LkkË Lkk{Úke fkÔÞMktøkún «økx ÚkE [qõÞku Au.

íku WÃkhktík nk÷{kt íkuyku {hkXe ¼k»kk{kt rËðk¤e rðþu»kktf [÷kðu Au.

ELk÷uLz (yktíkhËuþeÞ Ãkºk)Lkku {hkXe {uøkuÍeLk íkhefu WÃkÞkuøk fheLku

Ëuþ-rðËuþLkk ¾qýu ÃknkU[kzLkkh íkÚkk nMíkr÷rÃkLkk òýfkh ©ef]»ý

çkuzufh MkkÚkuLke hknw÷ Ãkxu÷Lke rðþu»k {w÷kfkík.

«§-1 : ELk÷uLzLkku {uøkuÍeLk íkhefu WÃkÞkuøk fhðkLkku rð[kh fuðe

heíku ykÔÞku ?

sðkçk : yøkkWLkk Mk{Þ{kt ßÞkhu nwt LkkufheLke MkkÚku ßÞkhu frðíkk

yLku ÷u¾ ÷¾eLku {uøkuÍeLk yLku y¾çkkhku{kt {kuf÷íkku íÞkhu MktÃkkËfku

íku Ãkhík {kuf÷íkk íÞkhu {Lk{kt rð[kh ykÔÞku fu nwt Ãký fu{ MktÃkkËf Lk

çkLke þfwt ÃkAe {U ELk÷uLz Ãkh {uøkuÍeLkLke þYykík fhe.

«§-2 : ©ef]»ý çkuzufh Mkknuçk, ík{khk yLku çkeò MktÃkkËfku ðå[u þwt

Vhf níkku ?

sðkçk : çkeò MktÃkkËfku ÃkkuíkkLkk y¾çkkh fu {uøkuÍeLk{kt AÃkkÞu÷k

÷u¾ku {kxu Ãkkuíku sðkçkËkh LkÚke íku{ ÷¾íkk, ßÞkhu nwt Ëhuf ÷u¾ {kxu

MktÃkkËf Mkn{ík nkuÞ íkuðwt sYhe LkÚke. nwt {khk ÷u¾{kt MktÃkkËfeÞLke

søÞkyu MktíkkÃkfeÞ ÷¾íkku níkku. ßÞkhu nwt Ëhuf ÷u¾Lku ykf»kof (fu[e)

xkEx÷ ykÃkðkLkku «ÞíLk fhíkku níkku.

«§-3 : ELk÷uLz {uøkuÍeLkLke þYykík õÞkhÚke fhe yLku õÞkt MkwÄe

[÷kÔÞwt ?

sðkçk : ELk÷uLz {uøkuÍeLk Ãkºk Mkkhktþ ({krMkf)Lke þYykík E.Mk.

1985 {kt rËðk¤eLke þw¼fk{Lkkyku îkhk fhðk{kt ykðe níke yLku

ð»ko 2002 MkwÄe [÷kðe níke.

«§-4 : ÃkkuMxfkzo {uøkuÍeLkLkk ðk[fku fkuý níkk ?

sðkçk : ÃkkuMxfkzo {uøkuÍeLk nwt {khk MkøkkMktçktÄeyku yLku su ÷kufku {Lku

òýíkk níkk íku{ýu íkÚkk þk¤k, yuLk.S.yku., Mknfkhe MktMÚkkyku

MkwÄe ELk÷uLz ÃknkU[kzðkLkku «ÞíLk fhíkku níkku.

«§-5 : ELk÷uLz {uøkuÍeLk þk {kxu çktÄ fhðwt Ãkzâwt ?

sðkçk : ð»ko 2002 {kt ßÞkhu 12,000 sux÷e ELk÷uLz {uøkuÍeLk

÷kufku MkwÄe xÃkk÷ rð¼køk îkhk ÃknkU[kzðkLkku «ÞíLk fÞkuo níkku íÞkhu

xÃkk÷ rð¼køk îkhk íku{ktÚke Võík 25 «ík: (fkuÃke) s {kuf÷ðk{kt

ykðe níke. yLku çkkfeLke «ík: (fkuÃke) íku{ýu Lkü fhe ËeÄe níke.

suLkkÚke ykŠÚkf LkwfþkLkLke MkkÚku {khk ÓËÞLku Ãký ¼khu yk½kík ÷køÞku

suLkk fkhýu çktÄ fhðkLke Vhs Ãkze.

«§-6 : ELk÷uLz {uøkuÍeLk õÞk MÚk¤kuyu ÃknkU[e níke ?

sðkçk : yk {uøkuÍeLk ¼khík{kt {nkhk»xÙ, økwshkík, {æÞ«Ëuþ íkÚkk

rðËuþ{kt MðezLk, òÃkkLk, rçkúxLk yLku y{urhfk ðøkuhu MÚk¤kuyu ÃknkU[e

níke yLku yk{ktÚke ½ýk çkÄk ðk[fku ykSðLk MkÇÞku níkk.

«§-7 : yk {uøkuÍeLk{kt fÞk-fÞk rð»kÞkuLkku Mk{kðuþ fhíkk níkk ?

sðkçk : yk {uøkuÍeLk{kt ðkíkko, Mktøkeík, r[ºkf÷k, ¼rð»Þ yLku

MkqºkkuLkku Mk{kðuþ Úkíkku níkku yLku ðk[fkuLkk «rík¼kð yLku {hkXe¼k»kk

ytøkuLkk ÷u¾kuLkku Mk{kðuþ Úkíkku níkku.

«§-8 : ík{Lku ELk÷uLz {uøkuÍeLk {kxu {¤u÷ku ©uc «rík¼kð fÞku

níkku ?

sðkçk : {Lku rðîkLk

«kuVuMkh ðMktík Mkknuçk

nt{uþkt fnuíkk fu òu nwt hkò

nkuík íkku Mkku økk{zktLke

¼qr{ËkLk yLk u nkÚke

ykÃkíkk, yk {Lku {¤u÷

ík{k{ «rík¼kðku{kt ©uc níkku.

«§-9 : ík{u yLÞ fE-fE «ð]r¥kyku MkkÚku òuzkÞu÷k níkk ?

sðkçk : nwt Lkkxâ÷u¾Lk, r[ºkf¤k, fkÔÞ÷u¾Lk, MkkrníÞ yLku

nMíkr÷Ãke ðøkuhu suðk ûkuºkku MkkÚku òuzkÞu÷ku níkku.

• {w÷kfkík - hknw÷ Ãkxu÷ • íkMkðehku-økkuÃkk÷ Äkhu[k


15

7 yur«÷, 2013

«§-10 : yk «ð]r¥kyku{kt ík{Lku fE-fE MkV¤íkkyku «kÃík ÚkE

níke ?

sðkçk : {U ÷¾u÷ yuf Lkkxf su

{nkhk»xÙ hkßÞ Lkkxf MÃkÄko{kt

¼sðkÞu÷ íku LkkxfLku y÷øk-y÷øk

©uýe{kt 12 ÃkwhMfkh {éÞk níkk íkÚkk

©e{íke RÂLËhk økktÄe {kxu çkLkkðu÷wt

r[ºk íku{ýu ¾qçk s ÃkMktË ykÔÞwt níkwt

íku{s fkuMk{kuMk çkuLf îkhk ÞkuòÞu÷

‘fkuMk{kuMk þíkkçËe Mktøkeík

{nkuíMkð’{kt fkuMk{kuMk þíkkçËe

ÃkwhMfkh {éÞku níkku. {nkhk»xÙLke çknkh

hnuLkkhk {hkXeyku{kt yk økkihð{Þ ÃkwhMfkh {u¤ðLkkhku nwt yuf s Awt.

«§-11 : ík{u Äku-11 MkwÄeLkku s yÇÞkMk fÞkuo nkuðk Aíkkt ík{u

ykx÷k MkV¤ Aku íkuLkwt hnMÞ þwt Au ?

sðkçk : rþûkýLkk y¼kðÚke rðfMkeík Lkk çkLke þfkÞ íku økuh{kLÞíkk

Au. {Lku su fk{ fhðkLke RåAk ÚkE íku fkÞo fÞwO Au yLku íku{kt {Lku

MkV¤íkk «kÃík ÚkE Au.

«§-12 : ík{u {hkXe ¼k»kk {kxu ½ýwt ÞkuøkËkLk ykÃÞwt Au. {hkXe

hksLkuíkkyku îkhk {nkhk»xÙ{kt su {hkXe ¼k»kkLkku WÃkÞkuøkLkku ykøkún

hk¾ðk{kt ykðu Au íku ÞkuøÞ Au fu Lkrn ?

sðkçk : yk rð[khÄkhk MkkÚku nwt yktrþf heíku Mkn{ík Awt, fkhý fu

su «Ëuþ{kt hnuíkk nkuÞ íku «ËuþLke ¼k»kk ykðzðe òuEyu íkÚkk íkuLkku

WÃkÞkuøk fhðku sYhe Au.

«§-13 : {kuzLko Ãkºkfkhíð rðþu ykÃk þwt fnuþku ?

sðkçk : y¾çkkhkuLkwt íkÚkk xeðe [uLk÷kuLkwt Míkh Lke[u sE hÌkwt Au. su

rËðMku rËðMku sLkíkkÚke Ëqh ÚkE hÌkk Au yLku íkuykuyu økwLkuøkkhkuLkk

Vkuxk Lk AkÃkðk òuEyu íkÚkk xeðe Ãkh á~Þku Lk Ëþkoððk òuEyu.

suÚke Mk{ksLku Lkfkhkí{f rð[khÄkhk íkhV Äfu÷kíkk çk[kðe þfkÞ.

«§-14 : ykÃkLke ¼rð»Þ{kt þwt ÞkusLkk Au ?

sðkçk : {khu ËuðLkkøkhe r÷rÃkLkk yûkhku suðk {khk Lkk{Lkk swËk

«fkhLkk VkuLxLke r÷rÃk çkLkkððkLke ÞkusLkk Au. su {khk Lkk{Úke

yku¤¾kþu suLkk Ãkh nwt xqtf Mk{Þ{kt fk{ þY fheþ.

Ãkrhðkh

ÔÞÂõík

½hLke MkwrLkÞkuSík þku¼k, ½hLkk ðzkLkk [k÷-[÷Lk, ½hðk¤kykuLke

çkku÷[k÷ ðøkuhu çkkçkíkku ½hLke MktMf]rík «rík®çkrçkík fhu Au.

½hðk¤kykuLkk LkÞ-rðLkÞ, heík-¼kík, Mk{]rØ ðøkuhu çkkçkíkku ½hLke

MktÃkLLk MktMf]ríkLke ãkuíkf Au. Mkðkhu yktøkýwðk¤e, htøkku¤e fhðe,

ôçkhkLku Mkwþkur¼ík fhðkðk¤e n¤Ëe-ftfw, ½h{kt ¼Âõíkøkeík, {tºk,

sÃk, ËuðÃkqsLk, ðøkuhu ½hLke þku¼k ðÄkhu Au. yux÷k {kxu ½hLkk

çkÄkLku ½hLkwt yr¼{kLk Úkðk ÷køku Au. Ãkrhðkh yux÷u fu, ½hLkk çkÄk

MkÇÞku Ãký yLÞkuLÞ ÃkkhMÃkrhf MktçktÄ, Mkh¾e yr¼Yr[,

Mk{hMkíkkÚke ¼hÃkqh nkuðe òuEyu. yuLku çkË÷u yuf Ãkqðo çkksw çkeòu

Ãkrù{ çkksw, yuðwt hÌkwt, íkku Ãkrhðkh Mkkhku çkLke þfíkku LkÚke. çkÄk

÷kufku yuf{w¾e ÚkELku ®[íkLk fhðkÚke Mkw¾e fwxwtçk Mkt¼ð nkuÞ Au.

Mkn®[íkLk s W¥k{ fwxwtçkLkwt ÷ûký Au. fkuE Ãký ½h íÞkhu s Mktíkku»kÚke

¼hu÷wt nkuE þfu Au, ßÞkhu ½hLke Ëhuf ÔÞÂõíkLke ÃkMktËøkeyku, RåAk-

yrLkåAk Ãkqýo fhðk {kxu çkÄk ÷kufku íkiÞkh nkuÞ Au. çkeòLkwt Mkw¾-

Ëw:¾ Lk ðnU[ðkðk¤k íkÚkk nt{uþk ÃkkuíkkLkk{kt s Mker{ík hnuðkðk¤e

ÔÞÂõík ½hLke Mktík]ÂÃíkLku Lkü fhu Au. ykÃkýe rnLËw SðLkÃkØrík{kt

fkuEÃký fk{ fhíke ð¾íku, MkkiLkku MknÞkuøk sYhe nkuÞ Au. yk ðkík

ËuðÃkqò ðøkuhu fhíke ð¾íku S¢±ïü ¢æ ¥ç±Ú¢ï{Ý ÐêÁ¢¢ÜU}¢ü S¢}¢¢Ú|¢ï¼ J (fkuELkku

rðhkuÄ Lk fheLku, Ãkqòf{o ykht¼ fhe hÌkku Awt.) yuðwt fneLku s ykøk¤

ðÄu Au. yu «fkhu Ëhuf Ä{ofkÞo{kt, ËkLk ykÃkíke ð¾íku Ãký, çkÄkLke

Mkt{ríkMkq[f yæÞo ykÃkðk{kt ykðu Au. yk rMkðkÞ, ÷kirff, fkixwtrçkf

fkÞkuo{kt Ãký Ãkwhw»ku Ãký ½hLkk fk{ku{kt ÃkkuíkkLke ÃkíLkeLku {ËË fhðe,

†eykuyu Ãkwhw»kkuLkk ÔÞðnkhku{kt {ËËYÃk çkLkðwt, çkk¤fkuyu ð]ØsLkkuLke

Mkuðk fhðe, ð]ØsLkkuyu ½hLkk LkkLkk-{kuxk MkÇÞkuLku Mkk[wt {køkoËþoLk

ykÃkíkk hnuðwt òuEyu. ½hLkk {n¥k{ fk{kuLkwt ¼khý ½hLke øk]rnýeLku

s WXkððwt Ãkzu Au. yuLkkÚke ½hLke øk]rnýeLkku Úkkf [ku¬Mk ðÄu Au.

Ãkhtíkw ½hLkk çkÄk s MkÇÞku yu{Lkk fk{ku{kt Úkkuze Úkkuze {ËË fhíkk

hnu, íkku øk]rnýeLkkt fk{Lkku çkkus yu{Lku yu{s ykuAku ÚkE òÞ Au. òu

Ãkwhw»k, çkk¤fku - Ãkkuík ÃkkuíkkLkwt fk{ òíku fhe ÷u íkku øk]rnýeLkk fkÞoLkku

çkkus yð~Þ n¤ðku ÚkE òÞ Au.


16

7 yur«÷, 2013

LkkÞf Lknª, ¾÷LkkÞf... ?

¾çkh Lknª fu{ MktsÞ Ë¥kLku yufu 47 hk¾ðkLkk {k{÷u Ãkkt[ ð»koLke

Mkò ÚkE yLku «uMk fkWLMke÷ ykuV RÂLzÞkLkk [uh{uLk {kfoÛzuÞ

fkíswLke ykøkuðkLke{kt yuf yk¾ku ðøko MktsÞ Ë¥kLkk çk[kð{kt

Wíkhe Ãkzâku. MktsÞ Ë¥kLkk çk[kð{kt Wíkhe Ãkzu÷e yk rLkrùík

xku¤eLkk çk[kð{kt yuf r{ºkyu fÌkwt fu yk fkíswLku økuhMk{s ÚkE

÷køku Au yu{Lku ÷køku Au fu MktsÞ Ë¥kLku røkxkh hk¾ðkLkk {k{÷u s

Mkwr«{ fkuxuo ykx÷e {kuxe Mkò ykÃke ËeÄe Au. yux÷u yu yk{

çk¾k¤ku fhu Au. fux÷kf ¼ku¤k ËuþðkMkeykuLku fËk[ ¾çkh Lkk nkuÞ

íkku MÃküíkk fhwt fu ËkWË økUøk yufu 47 Lku røkxkhLkk fkuzLku{Úke

yku¤¾u Au. {khk r{ºk yLku fkísw ftÃkLkeLke su{ MktsÞ Ë¥kLke

MkòLkku {k{÷ku n¤ðkþ{kt ÷E þfkÞ yu{ LkÚke. LÞwÍ [uLk÷ yks

íkfLkk yuf rhÃkkuxo{kt su økwøk÷{kt WÃk÷çÄ Au, {wtçkELkk yuf

rMkrLkÞh Ãkku÷eMk yrÄfkheLku xktfeLku fÌkwt fu MktsÞ Ë¥kLkku rfMMkku yu

LkkËkLke{kt ÚkÞu÷e ¼q÷ LkÚke, yuLkk MktçktÄku nt{uþkt ytzhðÕzo MkkÚku

hÌkk Au. 14{e LkðuBçkh 2000 Lkk rËðMku MktsÞ Ë¥k yLku ËkWËLkk

s{ýk nkÚk yuðk Akuxk þfe÷Lke xur÷VkurLkf ðkíkku xuÃk fhe níke

yu MkkiÚke {kuxku Ãkwhkðku MktsÞ Ë¥kLke Mkk{u Au. yk Akuxk þfe÷ s

{wtçkE nw{÷kLkku {kMxh {kELz níkku yuðwt Ãkku÷eMk {kLku Au.

fðh Mxkuhe

• rðsÞ Xkfh - [email protected]

yk¾kuÞu {k{÷ku 1993 Lkk {wtçkE

çkkuBçk rðMVkux MkkÚku òuzkÞu÷ku Au yLku

yuLkk íkkh íkku 1992Lkk Ëuþ¼h{kt

Vkxe Lkef¤u÷k íkkuVkLkku MkkÚku òuzkÞu÷k

Au. {wtçkE{kt hnuíkk çkÄk ÷kufku {kxu

12{e {k[o 1993 Lkku rËðMk QøÞku

níkku. hkusLke su{ Mkk{kLÞ Ãkhtíkw 257

÷kufku {kxu ykÚk{íkku Mkwhs òuðkLkwt

LkMkeçk{kt Lknkuíkwt ÷¾kÞwt. ytzh ðÕzoLkk ze

ftÃkLke økúwÃk suLkku ðzku ËkWË Rçkúkrn{ níkku.

yu økúwÃku h[u÷k fkðíkhk{kt yu 257 ÷kufku

nku{kE økÞk yLku çkeò 713 ÷kufku yk

nw{÷k{kt ¾hkçk heíku ½kÞ÷ ÚkÞk níkk. yk

çkkuBçk ç÷kMx{kt nkÚk fu Ãkøk økw{kðeLku çkuXu÷k

fux÷ktÞ Ãkerzíkku fkísw, rËÂøðsÞ®Mkn fu sÞk

¼kËwhe çkå[Lk suðk ËÞkðkLkkuLke ËÞk òøku

yuLke hkn òuELku yu ÷kufku çkuXk Au. çkÃkkuhu 1.30 Úke ÷ELku 3.30

MkwÄe {wtçkE{kt 13 çkkuBçk Äzkfk ÚkÞk níkk. ËkWË økUøkLkk Akuxk

þfe÷u Ãkkh Ãkkzu÷k ykuÃkhuþLk{kt {kuxu¼køku nkux÷ku, çkUfku, ykurVMk,

R{khíkku suðk ònuh MÚk¤kuLku rLkþkLk çkLkkððk{kt ykÔÞk níkk.

1992{kt {wtçkE{kt ÚkÞu÷k fku{e íkkuVkLkkuLkku çkË÷ku ÷uðk yk nw{÷ku

fhkÞku Au yuðwt yu Mk{Þu [[koíkwt níkwt. MktsÞ Ë¥kLke MkòLkku {k{÷ku

yux÷u Ãký økt¼eh çkLku Au fu yuf íkku yk nw{÷k{kt ¼khíkLke MkkiÚke

{kuxe økwLkk¾kuhe xku¤fe MktzkuðkÞu÷e níke yLku 13 çkkuBçk ç÷kMx

fhðkLkku ykþÞ yk ËuþLkk çkwn{rík ÷kufkuLku òLk{k÷Lku LkwfMkkLk

ÃknkU[kzðkLkku níkku. fnuðkÞ Au ËkWËLkku zkçkku nkÚk {Lkkíkku Akuxk

hksLk 1993Lkk çkkuBçk ç÷kMx ÃkAe ËkWËLke økUøkÚke y÷øk Ãkze

ÃkkuíkkLke y÷øk økUøk çkLkkðe ÷eÄe níke. ËkWË yLku hksLkLkk

{ík¼uËku Ãký ËkWËLkk fkuBÞwLk÷ yu«ku[Lku fkhýu Q¼k ÚkÞk níkk

yuðwt òýfkhku ½ýeðkh fne [qõÞk Au. MktsÞ Ë¥kLku su Mkò {¤e

Au yu økuhfkÞËuMkh heíku nrÚkÞkh hk¾ðkLkk økwLkk yLku 1993Lkk

çkkuBçk ç÷kMxLkk MkqºkÄkh ËkWË MkkÚku MktçktÄku hk¾ðkLku fkhýu ÚkE

Au. yux÷u Mkzf WÃkh W¼u÷k fkuE LkkLkk Akufhkyu ÃkÚÚkhku {kheLku

fkuE fkhLkku fk[ íkkuze LkkÏÞku nkuÞ yux÷ku n¤ðku økwLkku yk LkÚke.


17

7 yur«÷, 2013

rËÂøðsÞ®MknLkk çk[kð {wsçk MktsÞ Ë¥kLku {kV fhe Ëuðku òuEyu

fu{fu yuýu ßÞkhu yufu 47 ÃkkuíkkLkk ÃkkMku hk¾e níke íÞkhu yuLke

ô{h {kºk 33 ð»koLke s níke yLku yuLkku ykþÞ ¾hkçk Lknkuíkku.

yk MktsÞ Ë¥kLkku RríknkMk Ãký òuðk suðku Au. MkwrLk÷ Ë¥k yLku

LkhøkeMkLkku Ëefhku MktsÞ Ë¥k LkkLkÃkýÚke s ÷kzfkuz{kt WåAÞkuo Au.

29 sw÷kE 1959 Lkk rËðMku {kuZk{kt [ktËeLkku [{[ku ÷ELku

sL{u÷ku MktsÞ LkkLkÃkýÚke s Afu÷ku níkku. fMkki÷e ÃkkMkuLkk MkLkkðh

økk{Lke Ä ÷kuhUMk Mfq÷{kt ¼ýu÷ku MktsÞ LkþkLkk hðkzu [ze økÞku

níkku. 1982 {kt økuhfkÞËuMkh fuVe ÃkËkÚko hk¾ðkLkk {k{÷u Ãký

MktsÞ 5 {rnLkkLke su÷ ¼kuøkðe [qõÞku Au. ík{u rðrfÃkerzÞk Mk[o

fhku íkku yu{kt ÷¾u÷wt Au : ‘‘He spent 5 month in prison in late

1982 after being caught in passion of illegal substances’’

nkrVs MkEËLku ðkhtðkh ©e{kLk fneLku {Lk ykÃkðkðk¤k

rËÂøðsÞ®MknLkk æÞkLk{kt ÷kððwt òuEyu fu 23 ð»koLkku MktsÞ

{kMkq{ níkku yLku ÃkkuíkkLke ÃkkMku zÙøMk hk¾íkku yk s MktsÞ Ë¥k ËMk

ð»ko ÃkAe ðÄkhu {kMkq{ ÚkE økÞku yLku ÃkkuíkkLke ÃkkMku yufu 47

hk¾íkku ÚkE økÞku. yLku yks hurþÞku [k÷w hk¾eyu íkku rËøøkehkòLkk

rnMkkçk «{kýu yuLku nðu hkufux ÷kU[h hk¾ðkLkku yrÄfkh Ãký

ykÃkðku òuEyu. Mkk{kLÞ {kýMkLke ÔÞÂõíkøkík ÷kEV fhíkkt MktsÞLke

÷kEV ½ýe y÷øk hne Au. 1987 {kt rhÞk þ{ko MkkÚku ÷øLk ÃkAe

rhÞk çkúuLk nu{hus Mkk{u y{urhfk{kt ÷ze hne níke íÞkhu {kÄwhe

rËrûkíkÚke ÷E yLkuf rnhkuELkku

MkkÚku Vkøk ¾uÕÞk ÃkAe rh[kLkk

{kuíkLkk økýíkheLkk rËðMkku{kt

heÞk rÃkÕ÷kE Lkk{Lke {kuzu÷ MkkÚku

÷øLk fhe ÷eÄk. ÃkíLkeLku ßÞkhu

MkrÄÞkhkLke sYh níke íÞkhu

MktsÞ yuþkuykhk{Lke ®sËøke

Sðíkku níkku yuðe [[ko 1998

{kt {erzÞk{kt çknw [k÷e níke.

heÞk rÃkÕ÷kE MkkÚku Ãký {kºk Mkkík ð»ko{kt s AqxkAuzk ÷ELku Mke

økúuzLke rnhkuELk {kLÞíkk MkkÚku MktsÞ Ë¥ku ÷øLk fÞko níkk. MktsÞ

Ë¥kLku {kVe ykÃkðe òuEyu yuLkk {kxu yuf yuðe çkkr÷þ Ë÷e÷

Ãký [k÷e hne Au fu MktsÞ Ë¥ku ÷øku hnku {wÒkk¼kE suðe økktÄe

rð[khLkku «Mkkh fhíke rVÕ{{kt fk{ fÞwO Au yux÷u yuLku {kV fhðku

òuEyu. MktsÞ Ë¥kLkwt Vuðrhx fuhuõxh ðkMíkð rVÕ{Lkwt ¾qt¾kh

økUøkMxh h½wLkwt Ãkkºk hÌkwt Au. ¾÷LkkÞf, yÂøLkÃkÚk (Lkðwt) Mkrník

yLku rVÕ{ku{kt MktsÞ Ë¥k Lkuøkurxð ¼qr{fkyku fhe Au. hk{økkuÃkk÷

ð{koLke yuf rVÕ{Lkwt íkku xkEx÷ s Ëkiz hkÏÞwt níkwt suLkku ytøkúuS

MÃku÷ ‘‘ËkWË’’ yuðku ÚkkÞ Au. Akuxk þfe÷ ÃkkMku xe þxo {tøkkðeLku

Ãknuhíkku MktsÞ Ë¥k Mkkð rLkËkuo»k nkuÞ yu Ãký {kLkðwt yÄwhwt Au.

1993 Lkk çkkuBçk ç÷kMx{kt çkkur÷ðwzLke Mkk{u÷økehe 1993 Úke

yks MkwÄe [[koLkku rð»kÞ hÌkku Au. rVÕ{

rLk{koíkk ¼hík þknLku Ãký ytzh ðÕzo MkkÚku

MktçktÄkuLku fkhýu su÷{kt sðwt Ãkzâwt Au. LkËe{

©ðýLkwt Ãký Lkk{ ze økUøk MkkÚku òuzkÞwt níkwt.

½ýe yuðe ðkíkku Ãký 1993 Lke ykMkÃkkMk

Vhíke hne Au suLkku MkeÄku fu ykzfíkhku MktçktÄ

çkku÷eðwz MkkÚku hÌkku Au. yu{Lke yuf Mxkuhe

çkkur÷ðqzLke ykþkMÃkË rnhkuELk rËÔÞ¼khíkeLkk

{kuíkLke níke. 12{e {k[uo çkkuBçk Äzkfk ÚkÞk

yLku 1993Lke yus yur«÷Lke 5{e íkkhe¾u

ðhMkkuðkLkk Ãkkt[ {k¤eÞk íkw÷eMk yuÃkkxo{uLx{kt

ykðu÷k ^÷uxLke çkkÕfLke{ktÚke ÃkzeLku {]íÞw

Ãkk{e níke. {erzÞk{kt yLkuf ðkíkku [[ko{kt

níke. rËÔÞk ¼khíkeLkk Ãkrík MkkrsË

LkrzÞkËðk¤kLke rËÔÞkLkk ¾qLk{kt Mktzkuðýe {wtçkE

Ãkku÷eMk Mkkrçkík Lknkuíke fhe þfe. yu yuf

ykí{níÞk níke fu níÞk fu ÃkAe yfM{kík yu

yksu Ãký yuf hnMÞ s hÌkwt Au. ½ýk ÷kufku


18

7 yur«÷, 2013

yu rËÔÞkLkk {]íÞwLkk xkE®{økLkk íkktíkýk 1993 Lkk çkkuBçk ç÷kMx

MkkÚku òuzðkLkku «ÞkMk fÞkuo níkku. ¾hu¾h fkÞËku fkÞËkLkwt fk{ fhu

yu LÞkÞu rVÕ{ RLzMxÙeÍLkk {ktÄkíkkyku MktsÞ Ë¥kLku {kVe ykÃkðe

òuEyu yuLkk {kxu yuf sqx çkLke hÌkk Au. yk{ íkku yk ®[íkkLkku

s rð»kÞ Au. rË÷eÃkfw{kh, hsLkefktík, sÞk ¼kËwhe, ysÞ

ËuðøkLk yLku þºkwÎLk ®Mknk òýu yk¾u yk¾e rVÕ{ ELzMxÙe MktsÞ

Ë¥kLkk çk[kð{kt ykðe økE Au. yk çkÄkLkku Mkqh yuf s Au fu

‘‘LkkW MktsÞ RMk [Usz {uLk’’ yLku yux÷u yuLku {kVe ykÃke Ëuðe

òuEyu. MktsÞ Ë¥kLkk çknkLku çkkur÷ðqzLke yuf {kLkrMkfíkk su Mkk{u

ykðe hne Au yu Ãký ½ýe ¾íkhLkkf Au. yk çkÄk{kt fkuE yufkË

ÔÞÂõík MktsÞ Ë¥k MkkÚku r{ºkíkkÚke òuzkE nþu Ãkhtíkw {kuxk ¼køkLkk

÷kufku yuf çkkur÷ðqz fkuBÞwrLkxeLku Lkk{u s yuLkk MkkÚku Q¼k hnu÷k

Ëu¾kÞ Au. yLku çkkur÷ðqz fkuBÞwrLkxeLkku {q¤ {tºk {kºk Lku {kºk ÃkiMkku

Au. MktsÞ Ë¥k su÷{kt òÞ fu Mk÷{kLk ¾kLk su÷{kt òÞ íkku

çkkur÷ðqzLku fux÷e ¾kux sþu yk MkeÄku rnMkkçk íÞkt {tzkÞ Au. yLku

yux÷u s Mk÷{kLk ¾kLkLkku rnx yuLz hLk fuMk nkuÞ fu fkr¤Þkh Lku

{khe Lkk¾ðkLkku fuMk nkuÞ. ykr{hLkku Lk{oËkçktÄLkk rðhkuÄLkk Ähýkt

Lku fkhýu økwshkíkLkk rMkLku{k ½hkuyu ÷økkðu÷ku MðÞt¼q «ríkçktÄ

nkuÞ, çkkur÷ðqz {kºk ÃkiMkkLke ¼k»kk s Mk{su Au. fkuE rVÕ{Lkk

fkuE ÿ~Þ fu ðkíkko Ãkh rððkË ÚkkÞ íÞkhu Ãký yu á~ÞLkk íkÚÞkí{f

MkíÞkuLkku ykÄkh ÷ELku çkkur÷ðqzLkk ÷kufku yu õÞkhuÞ rðhkuÄ LkÚke

fÞkuo. yr¼ÔÞÂõíkLke MðíktºkíkkLkk nrÚkÞkhLkku WÃkÞkuøk fheLku ðkíkku

íkku 55 fhkuzLkwt LkwfþkLk yLku 122 fhkuzLkwt LkwfþkLk yuðe s fhe

Au. fkuE ÔÞÂõík økwLkku fhu yLku yLku SðLk çkË÷kE òÞ yLku ÃkAe

Mktík çkLke òÞ íkku Ãký yu økwLkkLkk ÃkerzíkkuLku LÞkÞ LkÚke s {¤íkku.

MktsÞ Ë¥kLku {kVe {¤ðe òuEyu yuðe {kfoÛzuÞ fkíswyu {ktøkýe

fhe yu Ãknu÷k rËr÷Ãkfw{kh Ãký ykðe {ktøkýe fhe [qõÞk Au. yuf

yk¾e Vkus òýu fk{u ÷køke nkuÞ yuðku ynuMkkMk ÚkkÞ Au yLku yk

yk¾e VkusLkk rLkðuËLkku, {ktøkýeykuLku fkhýu ËuþLkku Mkk{kLÞ

Mk{ks Ëw:¾e ÚkkÞ Au. yÚkðk íkku ËuþLkk Mkk{kLÞ LkkøkrhfLku Ëw:¾e

fhðk s yk ÷kufku ykðe ðkíkku fhu hk¾u Au. {kfoÛzuÞ fkísw Ãký

yu{Lkk LÞkÞÄeþ íkhefuLkk fkÞo fk¤ Ëhr{ÞkLk [wfkËku ykÃkíke

ð¾íku fhu÷k rðÄkLkkuLku fkhýu [[ko{kt hÌkk Au. òLÞwykhe 2009

{kt ykfo rçkþÃk hVu÷ r[LkkÚkLke rÃkrxþLkLkku [wfkËku ykÃkíkk

ykurhMMkk MkhfkhLku rLkËuoþ ykÃÞku níkku fu òu r¾úMíkeyku Mkk{uLke

®nMkk WÃkh rLkÞtºký Lkk fhe þfíkk nkuð íkku Mkhfkh AkuzeLku [kÕÞk

òð. Mkk{kLÞ heíku ykðe rh{kfMko LÞkÞkÄeþku ykÃkíkk LkÚke

nkuíkk. fkísw rððkËku{kt hnuðk xuðkÞu÷k Au. «uMk fkWLMke÷ ykuV

RÂLzÞkLkk [uh{uLkLkku fkÞo¼kh Mkt¼kéÞk çkkË ¼khíkeÞ {erzÞk Ãkh

rxÃÃkýe fheLku rððkË Q¼ku fÞkuo níkku. økwshkík{kt [wtxýe xkýu

LkhuLÿ {kuËe yLku økwshkík rð»ku Ãký yu{ýu ðøkh fkhýu rxÃÃkýe

fhe níke. fkíswyu çktÄkhýLke f÷{ 72 nuX¤ hk»xÙÃkrík {kVe

ykÃku yuðe {ktøkýe fhe Au. fkhý yu ykÃÞwt fu 18 {kMk su÷{kt

hÌkk çkkË MktsÞ Ë¥kLke fkhrfËeo Äq¤{kt {¤e økE Au yux÷u nðu

çkkfeLke Mkò {kLkðíkkLkk Äkuhýu {kV fhðe òuEyu. fkíswLke

Ë÷e÷{kt Ë{ õÞkt Ëu¾kÞ Au ? ykðk rfMMkk íkku Ëuþ¼h{kt ½ýk

çkLÞk Au. MkòLkku zh Ãký ÷kufku{kt yux÷u hnu Au fu òu nwt ftE ¾kuxwt

fheþ íkku {Lku Mkò {¤þu yLku MkòLku fkhýu nwt yLku {khwt ½h

Ãkrhðkh çkhçkkË ÚkE sEþwt. fkÞËkLkk yk ¼ÞLku fkhýu s

Mk{ks{kt økwLkkLkwt «{ký ykuAwt hnu Au. fkÞËkLke yk ÚkeÞheLkku s

AuË fkísw fu{ Wzkðe hÌkk Au yu hnMÞ òýðwt òuEyu. fu{fu {kºk

fkísw s Lknª yYtÄrík hkuÞ nkuÞ fu rËÂøðsÞ ®Mkn. ykøk¤ fÌkwt

yu{ yuf swÚk íkiÞkh ÚkE hÌkwt Au su çkku÷u Au íku ËuþLkk fkÞËkykuLke

rðhkuÄ{kt yLku ËuþLkk rðhkuÄeykuLke íkhVuý{kt [knu yu rðhkuÄeyku

fMkkçk, yVs÷ fu nkrVs MkEË s fu{ Lkk nkuÞ ? su ËuþLkk

fkÞËkLku ykÄkhu çkkÃkLke MktÃkr¥k ykÃkýLku {¤u Au. Mkwhûkk MkkÚku

ÔÞðMkkÞ fhðkLkwt ðkíkkðhý ykÃkýLku {¤u Au yu s ËuþLkk fkÞËk

«{kýu Mkò ÚkkÞ yLku yu Mkò ËuþLke Mkwr«{ fkuxo Ãký {kLÞ hk¾u

íkku yuLkwt MkL{kLk fhðwt s òuEyu.


19

7 yur«÷, 2013

{rn÷k søkík

VkELkkLMkeÞ÷ rMkõÞkurhxe fkuLke ?

• zkì. «¿kk Mkku{Ãkwhk - [email protected]

‘{uz{, VkELkkLMkeÞ÷ rzrMkÍLk ykÃk ½h {U ¾wË ÷uíke ni Þk fkuE

ykuh... Ëur¾Þu {U yuf çkze ftÃkLke Mku çkku÷ hnk nqt, ykÃk fku yåAk

Mkk íkkiVk r{÷k ni.’

‘VkELkkLMkeÞ÷ ? {uhe íkku ½h{U fkuE MkwLkíkk ne Lknª !’

‘Xef ni, rVh òu ½h {U rzrMkÍLk ÷uíkk nku, WLkMku çkkík fhðk rËrsÞu !’

‘½h {U íkku fkuE Lknª, yfu÷e nqt !’

ykx÷wt s fnuíkk VkuLk Mkk{uÚke fÃkkE òÞ Au. yksfk÷ {kuxe {kuxe

ftÃkLkeykuðk¤k LkeíkLkðe Mfe{ku îkhk ík{Lku ÷÷[kððk ykðk VkuLk

fhu Au. Ãkrík-ÃkíLkeLke {w÷kfkík økkuXðu. Lkðe-Lkðe Mfe{kuLke ykuVh

fhu. yksu fhu÷k ELðuMx{uLxLkku ðhMkku ÃkAe {Mk{kuxku ÷k¼ Úkþu

íku{ XMkkðu. ík{u yux÷kt rnÃLkkuxkEÍ ÚkE òð fu ËMk-ÃktËh nòhLkku

[uf yu{Lkk Lkk{u Vkze s Lkk¾ku !

ELMÞkuhLMkLkk ¼køkYÃku ík{khku {uzef÷ rhÃkkuxo fZkðzkðu. Vu÷ ÚkÞk

íkku fnuþu fu [uf ÃkkAku ÷E òð. ík{u ELxhuMx Lk çkíkkðku yux÷u

òíkòíkLke Ëðkyku ÷uðkLke Mk÷kn ykÃku. Auðxu fnuþu, Ayuf

{rnLkk{kt rhÃkkuxo Lkku{o÷ ÚkE òÞ yux÷u y{Lku sýkðþku, y{u

òíku s [uf ÷uðk Vhe ykðþwt. Vhe VkuLk Ãkh VkuLk.

yuf {kMke íkku yuðk r¾òÞk, fnu, ¼÷wt ÚkkÞ ík{khwt. y{khu ÃkiMkk

hkufðk s LkÚke. ðeMk-Ãkå[eMk ðhMk MkwÄe ík{khe ftÃkLke fu yuLkku

{kr÷f hnuþu yuLke økuhtxe Au ? ¼÷k ÚkELku ¼rð»ÞLke ðkíkku fhu Au,

yksLkwt òuLku !

VkELkkÂLMkÞ÷e YrÃkÞkLkwt hkufký fhðwt íku Mkkhe çkkçkík

Au. ¼rð»ÞLku ÷ûÞ{kt ÷E y{wf hf{Lke çk[ík Ëhuf

ÔÞÂõíkyu VhrsÞkík fhðe s òuEyu, suÚke

¼rð»Þ{kt fkuE íkf÷eV ÚkkÞ Lknª. LkkýktfeÞ hkufký

fhðkÚke ÔÞÂõíkLku ¼rð»Þ{kt fkuE ÃkkMku nkÚk ÷tçkkððku

Lk Ãkzu, íku òuðwt sYhe s Lknª, ykð~Þf Au.

Ãkhtíkw fux÷ef ðe{k ftÃkLkeyku íkku yux÷e nËu ík{khe

ÃkkA¤ Ãkze òÞ fu òíkòíkLkk ðe{kyku ÷E yuLku

¼hÃkkE fhðk{kt s {kÚkkLkku Ëw¾kðku ðÄe òÞ.

SðLk{kt ELMÞkuhLMkLke ykð~Þõíkk Ãký Au s fu{fu

ykfÂM{f {]íÞw{kt íku VkÞËkfkhf Ãkwhðkh ÚkkÞ Au,

Ãkhtíkw íku{kt yux÷e nËu hkufký Ãký Lk fhðwt, suÚke yu

[qfððk{kt s {kLkrMkf ºkkMk ÚkkÞ. RLMÞkuhLMk-

ðk¤kykuLku íkku fr{þLk {¤u yux÷u òíkòíkLke ÷k÷[ Ëu¾kzu, suÚke

yu{Lke ÃkkuíkkLke ÷kEV íkku MkuV ÚkE s òÞ.

n{ýkt yuf RLMÞkuhLMkðk¤k ¼kE hkus Mkðkhu VkuLk fhu, f{ Mku f{

çku-yuf ÷k¾Lkku ðe{ku íkku fhkðe s ÷ku. Ãkkt[-ËMk ðhMk ÃkAe VkÞËku

s Au. yu{Lkk ¾qçk rðLk{ýk ÃkAe fnuðwt Ãkzâwt, ¼kE, yksu {khu íÞkt

«Mktøk nkuÞ yLku nkÚk{kt YrÃkÞk Lk nkuÞ íkku {khu fu{ fhe «Mktøk fkZðku ?

{khk {kxu íkku yksLkku rËðMk {n¥ðLkku Au. çkkfe, ík{u fktE yæÄðå[uÚke

Ãkku÷eMke ÷uÃMk ÚkkÞ íkku Mkkík-ykX xfkÚke ðÄw ÔÞks Ëuíkk LkÚke. yLku

sYhe nkuÞ yux÷wt hkufký íkku y{u fÞwO s Au. Auðxu yu {kLÞk yLku

y u { L k k VkuLk ykðíkk çktÄ ÚkÞk.

íÞk t s yuf çknuLkLkk u

ftÃkLke{ktÚke VkuLk ykÔÞku,

‘ík{Lk u MkhMk ELkk{

÷køÞwt Au, Ãkrík MkkÚku

ykðe òð!’

‘yuf÷e ykðw t ?’

Ãkrík íkku ykðþu s

Lknª !’ òuþ¼uh

fÌkwt fu Mkk{uÚke

Vk uLk {wfkE

økÞku !


20

7 yur«÷, 2013

rðMíkkh : 12,67,000 [ku.rf.{e.

ðMíke : 1,13,60,538

hksÄkLke : rLkÞk{e

{wÏÞ Lkøkhku : ÍªËh, {hkfe, íkknkWðk, ykøkkrËÍ

þkMkLk : yufkrÄþ yLku Mkt½»ko{Þ

÷kufku : nkWMkk, ½uh{k-MkkU½kE, çkuheçkuhe-{tøkk,

rð[híke òrík, Vw÷kLke, W¥kh{kt íkkuhuøk

¼k»kk : £uL[, nkWMkk, ½uh{k, «feýo

Ä{o : MkwLLke {wMk÷{kLk, r¾úMíke, ykrËðkMke

[÷ý : £kLf

LkeÃks : {økV¤e, Zkuh, økwtËh, ÞwhurLkÞ{

({q.÷u. : çktMkeÄh þwõ÷ f]ík ‘«MkrÒkfk ¿kkLkfkuþ’{ktÚke Mkk¼kh)

LkkEsh

(Mknkhk hý{kt ykðu÷ku ykr£fe Ëuþ)

Ëuþ Ãkrh[Þ

• ÃkwÁ»kku¥k{ rðLkkÞf ¼kðu


21

7 yur«÷, 2013

Mkkt«ík

Ãkqðo{kt çkexe hªøkýLku ÷ELku yuf ¾qçk s {kuxwt ËuþÔÞkÃke yktËku÷Lk

ÚkE [qõÞwt Au. yk yuf MktðŠÄík SLkðk¤e «òríkLkwt Lkk{ Au.

{q¤¼qíkheíku, yk «òríkLkk WÃkÞkuøkÚke MðkMÚÞ WÃkh ÃkzLkkhk

Lkfkhkí{f «¼kðLku ÷ELku Mkk{kLÞ ÷kufkuLkk {Lk{kt þtfk níke.

suLkk fkhýu ¾uzqík yuLke ¾uíke fhðkÚke Ëqh hÌkk níkk. ynªyk

yk ðkík ÞkuøÞ økýkþu. SLk MktðÄoLkðk¤e [eòuLkk WÃkÞkuøkLkw t

Ëw»Ãkrhýk{ íkífk¤ Mkk{u ykðíkw t LkÚke. Lkfkhkí{f «¼kð Mkk{u

ykðíkk Úkkuzku Mk{Þ ÷køku Au. íku{ Aíkkt, yk «òríkLkk rðfkMk

MkkÚku òuzkÞu÷k fux÷ktf ði¿kkrLkfku yk{sLkíkkLkk ¼ÞLku Ëqh fhe

þõÞk LkÚke. MkkÚkkuMkkÚk yk MktçktÄ{kt yLÞ òuøkðkEyku Ãký,

¾uzqík yLku sLkrðhwØe níke, Ëk¾÷k íkhefu, SLkMktðŠÄík ÃkkfLku

Ãk wLk: çkesLkk YÃk{kt WÃkÞkuøk fhe þfíkk u LkÚke, fkhý fu,

ði¿kkrLkf ÃkheûkýÚke yuLke sLkLk-ûk{íkk ¾í{ ÚkE òÞ Au.

rðhkuÄ{kt, Ähýk-«ËþoLkku yLkuf Úkðk Aíkkt Ãký çkexe hªøkýLke

¾uíke fhðk {kxu Mkhfkh îkhk ¼÷k{ý fhðk{kt ykðe. Mk{Þ

síkkt, Vhe Wøkú rðhkuÄLkku Mkk{Lkku fhðkLkk fkhýu yuLkk WÃkh

«ríkçktÄ ÷økkððk{kt ykÔÞku íÞkhu Mk{økú çkkçkík þktík Ãkze.

çkexe fÃkkMkLkk rðhkuÄ{kt ¼÷u ÔÞkÃkf Míkh WÃkh fkuE {kuxw t

sLkyktËku÷Lk Lk ÚkÞwt, Ãkhtíkw íkuLkk Ëw»Ãkrhýk{ku Mk{økú ËuþLku òý

Au. yuLkk Lkfkhkí{f «¼kð ¾kMk fheLku {nkhk»xÙ, økwshkík

yLku Ãktòçk{kt òuðk {¤u÷ Au.

Syu{ (Genetically Modified) ÃkkfkuLke MktfÕÃkLkk ½ýe sqLke

LkÚke. MkkiÚke Ãknu÷k, 1990 Lkk ð»ko{kt, çknwhk»xÙeÞ ftÃkLke

{kuLkMxkuLke MknkÞ ftÃkLke fk÷sLkLke ykøkuðkLke nuX¤ x{uxkLkk SLkLku

ÃkrhðŠÄík fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. ÃkkfkuLkk SLk MktðÄoLk fhðk ÃkkA¤

íkfo yu níkku fu, yuLkkÚke ÃkkfkuLke WíÃkkËfíkk íkÚkk økwýð¥kk{kt ðÄkhku

Úkþu. yuLkk rðhwØ Ãkkfku WÃkh fhðk{kt ykðu÷ yíÞkh MkwÄeLkk «Þkuøk

Ãký MktÃkqýoÃkýu MkV¤ fhe þfkíkku LkÚke. yk rð»kÞu yLkuf Ëuþku{kt

yk «fkhLkk Ãkheûký WÃkh ÃkríkçktÄ ÷økkðkE [qõÞku Au. y{urhfk{kt

Ãký yk {wÆu òýfkheLkku yuf{ík LkÚke. yk MktË¼o{kt yuf

rçkLkMkhfkhe MktøkXLk ‘Ãkihðe’ îkhk fhðk{kt ykðu÷ íkÃkkMk{kt yuðwt

òýðk {éÞwt fu, ÃkkfkuLke SLk MktðÄoLk MðkMÚÞ {kxu ½kíkf Au.

Ãkheûký{kt «ÞkuòÞu÷ hMkkÞýkuÚke rðrðÄ «fkhLke rçk{khe ÚkðkLke

‘SLk’ MktðŠÄík ÃkkfLke «kMktrøkfíkk

Mktf÷Lk • ½Lk~Þk{ Xkfh -

[email protected]

þõÞíkkyku hnu÷e Au. SLk MktðŠÄík ÃkkfkuLkk WÃkÞkuøkÚke fux÷kÞ

«fkhLke çke{kheyku Vu÷kðkLke çkkçkík swËk swËk Ëuþku{kt yøkkW

Ãký «fkþ{kt ykðe [qfe Au. nkEfkuxo íkÚkk Mkwr«{ fkuxoLkk yðfkþ

«kÃík LÞkÞrÄþkuLkk Mkt½u Ãký ÃkkfkuLkk SLk MktðÄoLk WÃkh Ÿze ®[íkk

ÔÞõík fhe Au. fuh÷ MkhfkhLkwt {kLkðwt Au fu, ¼khíkLku ykøkk{e 50

ð»kkuo MkwÄe ÃkkfkuLkk SLk MktðÄoLkÚke çk[ðwt Ãkzþu. yu ¾wçks sYhe

Au fu, fkuE xufrLkfLku yÃkLkkðíkk Ãknu÷kt, ykÃkýu yuLke ykz

yMkhkuÚke ðkfuV çkLkðwt Ãkzþu.

yu ÏÞk÷{kt nþu fu, Úkkuzk rËðMkku Ãknu÷k {kuLkMkuLxku ftÃkLkeyu

‘økkuÕzLk hkEMk’Lkk SLkLku çkuxk-fuhkuxeLk Lkk{Lkk hMkkÞýLke

{ËËÚke MktðŠÄík fhe [ku¾kLke yuf Lkðe òíkLku rðfMkeík fhe

níke. yu{ fnuðk{kt ykðíkw t níkw t fu, yk Lkðe òíkÚke çkk¤fku{kt

Úkðkðk¤k ytÄkÃkku ykuAku ykðþu, Ãkhtík w çkLÞw t ík uÚke W÷xw t.

yk ftÃkLke îkhk rðÞuíkLkk{{kt MktíkhkLkk SLkLku MktðŠÄík fhe

yuf Lkðe òík rðfMkeík fhe, Ãkhtík w yuLk u ¾kðkÚke ytËksu

[kh ÷k¾ ÷kufk u {]íÞw ÃkkBÞk. yLku {kuxe Mk tÏÞk{kt ÷kufk u

rðf÷ktøk Ãký çkLÞk. íks¿kkuLkk {ík {wsçk yuLkk MkuðLkÚke

fuLMkh ÚkðkLke Ãký þõÞíkk níke.

y{urhfk{k t Ãký SLk Mk tðŠÄík Mkk uÞkçkeLk ¾kðkÚke {k uxk

yktíkhzk{kt Mkt¢{ý ÚkE økÞwt yLku yuLku Xef fhðk {kxu zkìõxhku

íku Mkt¢r{ík ytøkLku þhehÚke y÷øk fhðwt Ãkzâw t. rçkúxeþ {uzef÷

yuMkkurMkyuþLku Ãký yuf rLkðuËLk{kt Ãkkfku{kt SLk WÃkh fhðk{kt

ykðe hnu÷k «ÞkuøkLkk ¼ÞMÚkkLkku «íÞu ÷kufkuLku [uíkÔÞk Au.

yuMkkurMkyuþLkLkw t {kLkðw t Au fu, ¼rð»Þ{kt yuLkkÚke yuÚke Ãký

ðÄkhu Mk{MÞkyku ðÄþu. òýfkhkuLkw t {kLkðw t Au fu, Ãkkfku WÃkh

fhðk{kt ykðíkk Mkíkík ÃkheûkýkuÚke ÃkÞkoðhý Ãký Ëqr»kík

Úkþu. hMkkÞý ík¥ð xkuÂõMkLk yLku yk «fkhLkk yLÞ ¾íkhLkkf

hMkkÞrýf ík¥ðkuLkk fkhýu {Lkw»Þ {kxu ïkMk ÷uðku {w~fu÷ çkLke

sþu. yu æÞkLk{kt hk¾ðk suðe ðkík Au fu yuf ð¾ík ¾íkhLkkf

hkMkkÞrýf ík¥ðku ðkÞw{tz¤{kt Vu÷kE økÞk, çkkË yuLku hkufðw t

fu ykuAw t fhðw t Mkh¤ Lknª çkLku. yu MÃkü Au fu, rðfkMkþe÷

Ëuþku rðfMkeík ËuþkuLke {kºk «Þkuøkþk¤k çkLkeLku hne økÞu÷

Au. ¼khíkLke ÂMÚkrík yk çkkçkíku swËe LkÚke.


22

7 yur«÷, 2013

«çkwØ ¼khík

{ýfku – 51

rðïLkwt sqLkk{kt sqLkwt çktËh – ÷kuÚk÷

sqLkk{kt sqLkwt çktËheÞ þnuh ¼khík{kt {¤e ykðu÷ Au. suLku ÷kuÚk÷

çktËh fnuðk{kt ykðu Au. yksu íku økwshkík hkßÞLkk y{ËkðkË

rsÕ÷kLkk Äku¤fk íkk÷wfk{kt ykðu÷ Au. 1954 Lkk ð»ko Ëhr{ÞkLk

yk çktËheÞ þnuhLkk ¾tzuhkuLkwt Wí¾LLk nkÚk Ähðk{kt ykÔÞwt níkwt.

ÃkwhkíkíðeÞ yÇÞkMkkuyu hnMÞkuËT½x fÞkuo fu yk «k[eLk çktËheÞ

þnuh yu ®MkÄw¾eý MkÇÞíkkLkku yuf ¼køk Au, fu su 4500 ð»ko

Ãknu÷k ykçkkË níkwt. (ytËksu E.Mk.Ãkq. 2400) yk çktËheÞ þnuh

ðuÃkkh yLku ÄtÄkÚke Ä{Ä{íkw t níkw t. ynªÚke {k¤k-{ýfk,

yk¼q»kýku, MkwíkhkW fkÃkz yLku ¾Lkes-huíke, ÃkÚÚkhLke rLkfkMk

Úkíke níke. ÷kuÚk÷Lkkt EsLkuhkuyu, Lkkifk-ðuÃkkhLkk nuíkwMkh zkufÞkzo

íkÚkk ð¾kh ík iÞkh fhðkLk u xk u[ yøkúíkkyku ykÃke níke,

Ãkwhkík¥ðrðËkuyu íkuLku yuf Wå[fûkkLkk EsLkuhef¤kLkku Lk{qLkk Mk{kLk

økýkðe Au. yk MÚk¤u fktÃkLkku ¼hkðku Lk ÚkkÞ íku {kxu ÚkELku LkËeLkk

ðnuýÚke Ëqh ykðu÷ níkwt. ð¾kh Lkøkhfkux ÃkkMku 3.5 {exh (10.5

Vwx) Ÿ[k {kxeLkk $xLkk {t[-ÃkerZfk WÃkh çkktÄðk{kt ykðe níke.

yk{, þkMkfku økkuËe yLku ð¾kh WÃkh [k÷íke «ð]r¥kyku WÃkh

yufeMkkÚku Lksh hk¾íkk níkk. snkS{k÷ (Cargo) Lkk nuhkVuhe

{kxu {kxeLkk #xkuLkwt çkLkkðu÷ snks-½kx (whart) 220 {exh

(720 Vqx) ÷ktçkwt dock Lkk Ãkrù{{kt níkwt fu suLkku Zk¤ ð¾kh MkwÄe

ÃknkU[íkku níkku. ð¾khLke Mkk{u yuf yøkíÞLke ònuh r{÷fík níke

suLkwt {k¤¾wt MktÃkqýo yá~Þ ÚkE økÞu÷ Au. ÷kuÚk÷ yu yuf ykÞkursík

þnuh níkwt. su{kt þuheyku rºkßÞkLkk ykfkhLke yLku swËk swËk ûkuºkku{kt

rð¼kSík níkwt. íku Mk{Þu Ãkrhðkhku ÃkkMku y÷øk fqtze níke fu su{kt ½Lk-

f[hku yufXku fhkíkku fu suÚke þnuhLke økxh{kt yðhkuÄku W¼k Lk ÚkkÞ.

økxhku økxh{kt WíkhðkLkk rAÿku, ¾k¤fqðkyku LkðkE Ãk{kzu íku heíku [kuÏ¾k

hk¾ðk{kt ykðíkk. yLku f[hkLku LkËe{kt Lkk¾e Ëuðk{kt ykðíkku fu su

¼khu ¼híke ð¾íku MkkV ÚkE síkku níkku. WíMkðku ËhBÞkLk yLkuf

rþÕÃkf]ríkyku, MkkÄLkku xuhkfkuxkLke ðMíkwyku íkÚkk ÄkíkwLkk ðkMkýku

{¤e ykÔÞk níkk fu su ÷kuÚk÷Lke rðfMkeík MkÇÞíkk yLku MktMf]ríkLkk

ËþoLk fhkðu Au. {¤e ykðu÷ ðsLk yLku {kÃkýeLkk ftÃkkMkLkk MkkÄLkku

ËrhÞkE þnuhLkk ði¿kkrLkf ¿kkLk «ríkÃkkrËík fhu Au. yksu íkuLkk

¾tzuhku yu {kuxk çktËhLke nÞkíke çkíkkðu Au. ßÞkt snkòuLku {kxu {kºk

økkuËe s Lk níke Ãkhtíkw Mk{khfk{ íkÚkk ½kx½zíkhLkwt fk{ Ãký Úkíkwt

níkwt. yuMk.ykh. hkð îkhk ÷¾kÞu÷ ÃkwMíkf ‘÷kuÚk÷’ Lku 1985 {kt

¼khíkLkk Ãkwhkík¥ð rð¼køk îkhk «rMkØ fhðk{kt ykÔÞwt Au fu su

÷kuÚk÷Lke ¼ÔÞíkk yLku {nkLkíkkLkk ËþoLk fhkðu Au.


23

7 yur«÷, 2013

nwt fktE Ãký fhe þfwt Awt, fkhý fu...

ykÃkýu fkuEÃký ûkuºk{kt MkV¤ yLku {nkLk ÷kufkuLku òuEyu Aeyu,

íkku ykÃkýe zkuf ©Øk MkkÚku Íqfe òÞ Au. ykÃkýu íkuLke «Mktþk fheyu

Aeyu. yk ËwrLkÞk{kt yuðe fkuE ðMíkw LkÚke, òu fhðk{kt ykðu íkku

ÚkE Lk þfu. òu fkuE çkeò fhe þfíkk nkuÞ íkku [ku¬MkÃkýu ykÃk

Ãký fhe þfku Aku. su ÷kufkuyu yk çkÄwt fÞwO Au, íkuyku Ãký Ãknu÷k

yuðk Lk níkk. çkMk yu{Lkk{kt yuf òuþ níkku yuf WíMkkn níkku

suLke Ëkuhe ÃkfzeLku íkuyku Mkíkík WÃkhLke íkhV [k÷ðk ÷køÞk. Lk íkku

íkuyku fkuE ÃkiMkkÃkkºk Ãkrhðkhku{kt sLBÞk fu Lkníkk yu{Lke MkkÚku

fkuE [{ífkh ÚkÞku yLku Lk íkku fkuEyu MkV¤íkkykuLkku íkks MkeÄuMkeÄku

yuLkk {kÚkk WÃkh hk¾e ËeÄku. yk{ Aíkkt, yu ÷kufkuyu ÃkkuíkkLkk

SðLk{kt su ô[kEykuLku [q{e, yu yrðïkMkÃkkºk - suðe ÷køku Au

íkuðe Au.

[k÷ku ykÃkýu, Ãknu÷kt, rðrðÄ ûkuºkku{kt MkV¤ ÚkÞu÷k fux÷ktf yuðk

{nkLk ÷kufkuLkk Lkk{ òýeyu :

• {nkLk ði¿kkrLkf Úkku{Mk ykÕðk yurzMkLku çkkh ð»koLke ô{hu {kÚkk

WÃkh xkuÃk÷e hk¾e þkf¼kS ðu[e níke yLku xÙuELk{kt LÞwÍ ÃkuÃkh

ðuåÞkt níkk.

• yuf Mk{Þu, ËwrLkÞkLkk MkkiÚke ðÄw ©e{tík fnuðkíkk ÔÞÂõík yuLz›

fkhLkuøkeyu [kh zku÷h «rík{kMkÚke fk{ þY fÞwO níkwt. ßnkuLk ze.

hkufVu÷hLke f{kýe fkhLkuøkeÚke çku zku÷h «rík MkÃíkkn ðÄkhu níke.

• y{urhfkLkk {nkLk hk»xÙÃkrík yçkúkn{ ®÷fLk yuf fkuxze{kt sLBÞk

níkk.

• {nkLk ËkþorLkf yLku ðõíkk zu{kuMÚkrLkÍu Ãknu÷e ð¾ík ònuh{kt

¼k»ký ykÃkðkLke fkurþþ fhe íkku, ÷kufkuyu yuLke nktMke Wzkðe

yu{Lku {t[ WÃkhÚke ¼økkze {qõÞk níkk.

• hku{Lkk {nkLk þkMkf swr÷ÞMk rMkÍh íkkýLkk rþfkhe níkk.

• £kLMkLkk Mk{úkx LkuÃkkur÷ÞLkLkk {kíkk-rÃkíkk økheçk níkk yLku

r{÷xhe yufuzu{e{kt 65 ÷kufkuLke fûkk{kt yu{Lkwt MÚkkLk 46{wt níkwt.

• ÃkkuíkkLke MktøkeíkLke ÄqLkuÚke ©kuíkkykuLku zku÷kðLkkh {nkLk Mktøkeíkfkh

rçkÚkkuðLk çknuhkt níkk.

• {nkLk ÷u¾f [kÕMko rzfLMk ÷tøkzk níkk.

• {nkLk frð nku{h «¿kk[ûkw (ytÄ) níkk íkÚkk Ã÷qxku fËYÃkk níkk.

yk[{Lk

• ykÃk òýíkk s nþku fu yükð¢Lkwt þheh ykX søÞkyuÚke ðktfw

níkwt íkÚkk {nkLk frð MkqhËkMk «¿kk[ûkw (ytÄ) níkk.

yk ÷kufku{kt MkkiÚke {kuxe rðþu»kíkk yu níke fu yu{ýu yu{Lkk þhehLku

fËe Ãký ÃkkuíkkLke {ÞkoËk çkLkðk ËeÄe LkÚke. yk ÷kufkuyu ÃkkuíkkLke

ykí{þÂõíkLkku yux÷ku çkÄku rðMíkkh fÞkuo, yuLku yux÷e ðÄkhu Ÿ[e

WXkðe fu þheh yu{Lke Mkk{u ðk{Lk MðYÃk çkLke økÞwt. yux÷u s ykðk

÷kufkuLku òuELku fkuE þkÞhu yk ÃktÂõíkyku ÷¾e nþu :

¾wËe fku fh çkw÷LË EíkLkk rf nh íkfËeh Mku Ãkn÷u

¾wËk çktËu Mku ¾wË ÃkqAu, çkíkk íkuhe hò õÞk ni >

yk Ähíke WÃkh yLkuf ÷kufkuyu ÃkkuíkkLke SSrð»kk îkhk yu Mkkrçkík

fhe çkíkkÔÞwt Au fu òu EåAkþÂõík «çk¤ nkuÞ íkku, fkuEÃký MkV¤íkk

{u¤ðe þfkÞ Au. yk çkÄk ÷kufku ÃkkMku yu ðkíkLku çkkLkwt çkLkkððk {kxu

Ãkqhíkwt fkhý níkwt fu ‘nwt yk fk{ fhe þfíkku LkÚke, fkhý fu nwt íktËwhMík

LkÚke. yuLkkÚke W÷xwt,yu{ýu nt{uþkt yuðwt rð[kÞwO fu, ‘nwt fktE Ãký fhe

þfwt Awt, fkhý nwt {kýMk Awt.’’ ykÚke yu ðkíkLkku Mðefkh fhðku

òuEyu fu, òu ¼økðkLk ykÃkýk {kxu yuf Ëhðkòu çktÄ fhu Au,

íkku MkUfzku yLÞ Ëhðkò ¾ku÷e Ãký ykÃku Au. ykÃkýkÚke ¼q÷ yu

ÚkE òÞ Au fu, Ãku÷ku yuf Ëhðkòu çktÄ ÚkE sðkLkk fkhýu ykÃkýe

yk t¾k u ¼hkE

ykð u A u yLk u

ykÃkýu Ãku÷kt MkUfzku

¾ wÕ÷k Ãkz u÷k

ËhðkòLk u ò uE

þfíkk t LkÚke, su

ykÃkýe «íkeûkk

fhe hÌkku Au. íkku

ykðku, yk {tºkLku

ykí{Mkkík fhe

ykÃkýe [uíkLkk{kt

ytrfík fheyu fu,

‘nwt fktE Ãký fhe

þfwt Awt, fkhý fu nwt

{kýMk Awt.’


24

7 yur«÷, 2013

rððufkLktË 150{e sL{sÞtrík

rððufkLktË yLku ðzkuËhk

¼khíkLke {nkLk rð¼qrík Mðk{e rððufkLktËLke Mkwðýo þíkkçËe

(1863-2013) Mk{økú Ëuþ yLku økwshkík¼h{kt W{tøk¼uh WsðkE

hne Au. yíÞkhu ËuþrðËuþ{kt hk{f]»ý {X yLku r{þLkLkk 176 sux÷kt

þk¾kfuLÿku fkÞohík Au. íku{ktÚke [kh økwshkík{kt Au : hksfkux, ÷ªçkze,

ÃkkuhçktËh yLku ðzkuËhk.

1893{kt ÞkËøkkh ‘rþfkøkku MkðoÄ{o MktMkË’ (Ãkk÷ko{uLx ykuV

rhr÷ßÞLMk){kt ¼køk ÷uðk ÃkkuíkkLkk y{urhfk «MÚkkLk Ãkqðou rððufkLktË

yuf Ãkrhðúksf íkhefu Ãkkt[ ð»ko (1888-93) ¼khíkLkk íkeÚkkoxLku

LkeféÞk níkk, íÞkhu 1891-92 {kt fËk[ MkkiÚke ÷ktçkku Mk{Þ (Ãkkt[uf

{kMk) íkuykuyu økwshkíkLkwt Ãkrh¼ú{ý Ãký fÞwO níkwt.

økwshkík «ðkMkLkwt ytrík{ [hý

y{ËkðkË, ÷ªçkze, sqLkkøkZ, îkhfk, Mkku{LkkÚk, ò{Lkøkh,

ÃkkuhçktËh, ¼qs, LkkhkÞý Mkhkuðh, ¼kðLkøkh, Ãkk÷eíkkýk, LkrzÞkË

yLku çkeòt fux÷ktf MÚk¤kuLke {w÷kfkík çkkË AuÕ÷u íkuyku yur«÷, 1892

{kt ðzkuËhk ÃkÄkÞko níkk. íkíMk{Þu ‘rË÷khk{ çktøk÷ku’ {kt hnuíkk

ðzkuËhkLkk ËeðkLk {rý¼kE sþ¼kE (1844-1900) Lkk {nu{kLk

íkhefu íkuyku hÌkk níkk.

fåA (1876-80) íkÚkk ðzkuËhk (1890-96) hkßÞkuLkwt ËeðkLkÃkËwt

þku¼kðe økÞu÷k yLku Ãkux÷kË (rs. ykýtË) Lkk ðíkLke yuðk {rý¼kE

sþ¼kE ¾qçk rðîkLk, Ä{orLkc, [krhºÞðkLk, fkçku÷ hksîkhe yLku

rðãk«u{e y{÷Ëkh níkk. íkuyku sqLkkøkZLkk ËeðkLk nrhËkMk

rðnkheËkMk ËuMkkE (1840-95) Lkk økkZ r{ºk níkk, suyku Ãký

rððufkLktË MkkÚku LkSfÚke Mktf¤kÞu÷k níkk. ©e ËuMkkEyu Mðk{eSLku

{rý¼kELkk Lkk{u Ãkrh[ÞÃkºk ykÃÞku níkku.

ÃkkuíkkLkk hkufký ËhBÞkLk Mðk{eSyu {rý¼kE ËeðkLk MkkÚku ðzkuËhk

hkßÞLkk rþûkýíktºk, «òfÕÞkýLkkt fkÞkuo ðøkuhu rðþu Úkkuzku Mk{Þ [[ko

fhe níke. ðzkuËhkLkk þkne ÷û{erð÷kMk {nu÷Lkwt Mk{]Ø økútÚkk÷Þ (su

nðu yksLke ‘MkuLxÙ÷ ÷kÞçkúuhe’Lkku rnMMkku çkLÞwt Au íku) yLku {nu÷{kt

hkò hrð ð{ko (1848-1906) Lkkt r[ºkku rLknk¤eLku Mðk{eSyu

½ýku ykLktË ÔÞõík fÞkuo níkku. íku ÃkAe, ½ýwt fheLku 26{e yur«÷,

1892 Lkk (rËðkLk nrhËkMk ËuMkkELku yk íkkhe¾u Mðk{eSyu ÷¾u÷k

ÃkºkLkk «{ký {wsçk) íkuyku ðzkuËhkÚke {wtçkE sðk hðkLkk ÚkÞk yu íku

MkkÚku yu{Lke yiríknkrMkf økwshkík Þkºkk Ãkqhe ÚkE.

ðzkuËhk Lkhuþ yLku hkßÞÚke «¼krðík

íku yiríknkrMkf ÃkºkLkku yuf ytþ ynª yk[{Lk YÃku : ‘...LkrzÞkË

MxuþLkuÚke ík{khk rLkðkMk MkwÄe ÃknkU[ðk{kt {Lku fkuE {w~fu÷e Ãkze

• ¼híkfw{kh «k. Xkfh - [email protected]


25

7 yur«÷, 2013

LkÚke. Ãkh{kí{kLkk ík{khk fwxwtçk Ãkh ykþeðkoË Wíkhe hnku. {khk

Mk{økú «ðkMk{kt {U ykðku WËk¥k Ãkrhðkh òuÞku LkÚke. ík{khk r{ºk

{rý¼kEyu {khk {kxu Ëhuf MkwrðÄk Mkk[ðe Au. ÄkÞko «{kýu {U

ÃkwMíkfk÷Þ yLku hrð ð{koLkk r[ºkku òuÞkt Au, su ynªLke MkkiÚke ðÄw

ËþoLkeÞ ðMíkwyku Au. nwt yksu Mkktsu {wtçkE sðk Lkef¤wt Awt..’

ÞkuøkkLkwÞkuøk ðzkuËhkLkk «òðíMk÷ yLku «økríkþe÷ hksðe

MkÞkShkð økkÞfðkz ºkeò (1863-1939) yLku Mðk{e

rððufkLktË çktLkuLke MkkÄo þíkkçËe (150{e ð»koøkktX) 2013 {kt

{LkkðkE hne Au. yu shk LkðkE suðwt Au fu WÃkhLkk Ãkºk{kt {nkhkò

MkÞkShkð MkkÚku Mðk{eSLke {w÷kfkíkLkku fkuE WÕ÷u¾ LkÚke. òu fu

Mkhfkhe ËVíkh Ëþkoðu Au íku {wsçk {nkhkò íku Mk{Þu ÷kuLkkð÷k

økÞk níkk. ðÄw Mkt¼kðLkk yu Au fu íkuyku {nkçk¤uïh yÚkðk ÃkqLkk

níkk íÞkhu Mðk{eS íku{Lku {éÞk níkk. rðËuþLkk «ðkMkuÚke Ãkhík

VÞko çkkË Mðk{eS Vhe ðzkuËhkLke {w÷kfkík ÷E {nkhksLku {¤ðk

EåAíkk níkk, Ãký íku þõÞ çkLÞwt Lkrn. Mðk{eSyu rºkðuLÿ{ ¾kíku

hksðe {kíkoLz ð{koLku yuðwt fÌkwt níkwt fu Ãkkuíku suLku {éÞk nkuÞ yuðk

ík{k{ hksfíkkoyku{ktÚke Ãkkuíku ðzkuËhkLkk økkÞfðkzLke ûk{íkk,

Ëuþ«u{, fkÞoþÂõík yLku Ëe½oárüÚke MkkiÚke ðÄw «¼krðík ÚkÞk níkk.

Mðk{eS ðzkuËhkLkk {nkhkýe ÷û{eçkkE {kurníku (1871-1958)

Úke Ãký fËk[ «¼krðík ÚkÞk níkk. fu{ fu çkw÷wh{XÚke 17{e

Vuçkúwykhe, 1901 Lkk r{Mk òuMkuVkELk {ufTr÷Þkuz (1858-1949) Lku Ãkºk

÷ÏÞku níkku fu ‘nwt RåAwt Au fu ík{u ðzkuËhk òyku yLku {nkhkýeLku {¤ku.’

çktøk÷ku çkLÞku MkwÞkuøÞ M{khf !

yu ½ýk ykLktËLke çkkçkík Au fu 1892 {kt rððufkLktËLkk hkufkýÚke

Ãkrðºk çkLku÷ yiríknkrMkf ‘rË÷khk{ çktøk÷k’Lku rððufkLktËLkk

MkwÞkuøÞ M{khf{kt Vuhððk {kxu íku økwshkík Mkhfkh îkhk Yk. 1/-

Lkk «íkef ¼kzkÚke 30 ð»koLkk Ãkèu hk{f]»ý r{þLkLku MkkUÃkðk{kt

ykÔÞku Au, suLkku Mk{kht¼ 18{e yur«÷, 2005 Lkk ÞkuòÞku

níkku. íÞkh çkkË r{þLkLkwt Lkðwt fuLÿ Ãký íÞkt þY fhðk{kt ykÔÞwt.

yk{, ðzkuËhkLkk yLkuf ¼krðfku yLku r{ºkkuLkwt ð»kkuo sqLkwt MðÃLk

Mkkfkh ÚkÞwt Au. M{khf Mktfw÷ (rË÷khk{ çktøk÷ku)Lkk «ktøký{kt

Mðk{eSLke Ãkqhk fËLke «rík{k MÚkkÃkðk{kt ykðe yLku 12{e

òLÞwykhe, 2009 (rððufkLktË sÞtíke) Lkk íkuLkwt yLkkðhý ÚkÞwt.

{kS hk»xÙÃkrík zkì. yçËw÷ f÷k{ yºku çku ðkh (2008 yLku

2012) {w÷kfkíku ykðe økÞk Au. rððufkLktËLkk MktËuþ ‘{kLkðMkuðk

yus «¼wMkuðk’ Lku æÞkLk{kt hk¾e yk þk¾k îkhk þiûkrýf,

íkçkeçke, ykæÞkÂí{f yLku fÕÞký «ð]r¥kyku nkÚk ÄhkÞ Au.

Ëhhkus Mkktsu yºku swËk swËk ykæÞkÂí{f fu MkktMf]ríkf fkÞo¢{ku

ÞkuòÞ Au. fuLÿ{kt fkÞ{e ònuh ÃkwMíkfk÷Þ yLku ðzkuËhk hu÷ðu

MxuþLku çkwfMxku÷Lkwt Mkt[k÷Lk ÚkkÞ Au. ð»ko ËhBÞkLk ynª rðþu»k

rËðMkkuLke ¼kð¼uh Wsðýe, «kMktrøkf «ËþoLkku WÃkhktík hk{f]»ý

- rððufkLktË ¼kð «[kh Ãkrh»kË, {kLkðeÞ økrh{k rþûký, {qÕÞ

rþûký, {kLkð yrÄfkh, yktíkhMkt«ËkÞ MktðkrËíkk, Þwðk çkkçkíkku

ðøkuhuLkkt Mkt{u÷Lkku-[[koMkºkku Mk{Þktíkhu Þkuòíkkt hnu Au.


26

7 yur«÷, 2013

çkk¤søkík

• yLktík þwõ÷ - [email protected]

çkkçkk þkn{÷ òx

1857 Lkk MðkíktºÞ Mktøkúk{Lke yk fnkLke Au. çkkçkk þkn{÷ òx

yuf MkkÄkhý ¾uzqík níkk. Ãkhtíkw {kík]¼qr{Lke ykÍkËe {kxu ftE Ãký

fhe Aqxðk íkiÞkh níkk. E. 1846 Úke E. 1854 MkwÄe Mðk{e

ËÞkLk tË MkhMðíke yLku Mðk{e Mk tÃk qýkoLk tË MkhMðíke MkkÄw

MktLÞkMkeyku{kt ¢ktríkLkkt çkes hkuÃkíkk síkk níkk. {uhX rsÕ÷kLkk

hMkq÷Ãkwh økk{Lkk Mktík øktøkkËkMk òxu ÃkkuíkkLkkt ¼sLkku îkhk ¢ktríkfkhe

rð[khku ðnuíkk fÞko níkk. þkn{÷ Ãkh Ãký ykLke {kuxe yMkh ÚkE

níke. ¾uzqíkku Ãkh ytøkúuòu îkhk Úkíkk yíÞk[khkuLkku çkË÷ku ÷uðk íkÚkk

Ä{oLke hûkk {kxu ík u{Lkk{kt Mk¤økíke ykøk níke. {uhXLkk

¢ktríkfkheykuLkku Lkkhku níkku : ‘‘Ä{oLke hûkk fhku yLku Ëuþ çk[kðku.’’

þkn{÷ Mðkr¼{kLke, çkwrØþk¤e íkÚkk MktøkXLk{kt {knuh níkk.

íku{Lke ÃkkMku 8 nòh MkirLkfku níkk. su{kt ytøkúus MkuLkk AkuzeLku ykðu÷k

Ãký níkk. þkn{÷Lku {kuøk÷ Mk{úkx çknkËwh þknu MkwçkuËkh çkLkkÔÞk

níkk. 10 {u, 1857 Lku hrððkhu {uhXLkk MkirLkfkuyu ytøkúuòu Mkk{u

çk¤ðku ÃkkufkÞkuo. su{kt fux÷ktf ytøkúus yrÄfkheykuLke níÞk fhe Ëuðk{kt

ykðe. çkzkuík íkk÷wfkLke Ãkku÷eMk [kufe Ãkh þkn{÷Lkk MkkÚkeËkhkuyu

nw{÷ku fhe íkkuzeVkuze Lkkt¾e. MkkÚku MkkÚku íku{ýu çkkMkkuË økk{{kt

¢ktríkfkheyku {kxu yLkksLkku ¼tzkh yufºkeík fÞkuo.

yuf ð¾íku 129 ytøkúus MkirLkfkuyu ¢ktríkfkheyku Ãkh yk¢{ý fÞwO.

þkn{÷Lku Ãknu÷kÚke s yk {krníke {¤e økE níke. íku{Lke ytøkík

økwÃík[h MktMÚkk fkrçk÷u ËkË níke. íku{ýu yk ytøkúus MkirLkfku Mkk{u

nòhku ¢ktríkfkhe {kufÕÞk suLkkÚke ytøkúuòuLke nk÷ík ¾hkçk ÚkE økE.

sw÷kE 1857 {kt ¢ktríkfkhe Lkuíkk þkn{÷Lku Ãkfzðk {kxu ytøkúus

MkiLÞu «rík¿kk ÷eÄe. þkn{÷u 7000 MkirLkfku, Mkþ† ¾uzqíkku yLku

s{eLkËkhku MkkÚku ytøkúus MkiLÞLkku Mkk{Lkku fÞkuo yLku íku{Lku çkzkuík økk{

MkwÄe íkøkuze {qõÞk. þkn{÷ økuhe÷k ÃkØríkÚke ÞwØ fhíkk níkk. AuÕ÷u

þkn{÷ ÃkkMku çkzkuík{kt 2000 MkirLkfku çkåÞk níkk. çkzkuíkLkk Ërûký

rðMíkkh{kt ¾k¾e heMkk÷k MkkÚku íku{Lkwt ½{kMkký ÞwØ ÚkÞwt. ytøkúus

MkiLÞ ÃkkMku nrÚkÞkhku níkkt yLku ÞwØLke rLkÃkwýíkk níke. Mkk{u Ãkûku

¾uzqíkkuLkwt MkiLÞ yrþrûkík níkwt. suÚke þkn{÷Lkk MkirLkfku yuf ÃkAe

yuf þneË Úkíkk økÞk. þkn{÷ ÃkkuíkkLke ík÷ðkh yLku ¼k÷kÚke

òuhËkh Mkk{Lkku fhe ytøkúus MkirLkfkuLkku få[h½ký fhe hÌkk níkk.

íku{Lkk þheh{ktÚke ÷kuneLke Äkhkyku ðne hne níke.

{kºk çku MkirLkfku - yuf þkn{÷ Ãkkuíku yLku çkeòu yuf MkirLkf ½kuzk

Ãkh LkkMkíkk níkk. íÞkhu íku{Lkku ÃkeAku fhe hnu÷k ytøkúus MkirLkfkuyu

þkn{÷Lku yku¤¾e ÷eÄk. þkn{÷ ÃkkMku {kºk ¼k÷ku níkku. yuf

ytøkúus MkirLkfu økku¤eçkkh fhe çku økku¤eykuÚke þkn{÷Lkk þhehLku

ðªÄe LkktÏÞwt. Aíkkt þkn{÷u ÃkkuíkkLkk ¼k÷kÚke íku MkirLkfLku ðªÄe

LkktÏÞku. {ktz{ktz íku MkirLkfu ¼k÷ku çknkh ¾U[e fkZâku. ytøkúus

y{÷Ëkh ÃkkfohLkk ykËuþ {wsçk þkn{÷Lkk þhehLkk xwfzuxwfzk

fhe Lkkt¾ðk{kt ykÔÞk. {uhX økuÍurxÞh{kt fhu÷k ðýoLk {wsçk

þkn{÷Lkwt {kÚkwt ÄzÚke y÷øk fhe ÷ktçkk ¼k÷kLke yýe Ãkh hk¾e íku

Mk{økú rðMíkkh{kt Vuhððk{kt ykÔÞwt. rçksLkkuh yLku [kuÞkoMke økk{Lke

MðkíktºÞ «u{e sLkíkk {kxu yk yuf yÃk{kLksLkf yLku ðuËLkk¼ÞwO

f]íÞ níkwt. þkn{÷Lke þrnËe ÃkAe Ãký íku{Lkk Ãkrhðkhu Mðíktºkíkk

{kxuLke {þk÷ s÷íke hk¾u÷e.

ÄLÞ Au çkkçkk þkn{÷ òx suðk {kík]¼qr{Lkk MkÃkqíkkuLku...

(MkkisLÞ : ‘Mk{økúárü’)


27

7 yur«÷, 2013

rððufkLktËLke rð[khÞkºkk

{kLkMkfLÞk {kxu þkne ¼kusLk yLku ðuËktíke ‘‘hMkkuÞk’’Lke f{k÷

...Mðk{eSLkk r«Þ rþ»Þ nkÚkhMk MxuþLkLkk ¼qíkÃkqðo ykrMkMxLx

MxuþLk {kMíkh økwÃík {nkhksLke nrffík íkku ½ýk ÷kufkuLku ¾çkh s

Au. Mðk{e MkËkLktËLkk {kuZuÚke s yk {suËkh rfMMkku Mkkt¼¤ðk suðku

Au. ‘Mðk{eSLkk ytrík{ rËðMkku{kt y{u íku{Lke ÃkMktËøkeLke hMkkuE

çkLkkðíkk. íÞkhu íku{Lke íkrçkÞík ¾hkçk ÚkE hne níke. yufðkh

økwMMkk{kt ÷k÷ ÚkELku íkuyku ÃkkuíkkLke ykuhze{kt çkuXk níkk. yu{Lkku Ãkkhku

[Zu÷ku níkku. íku{Lke Mkk{u sðkLke fkuELke ®n{ík s Úkíke Lk níke.

hMkkuE ÚkE økE yux÷u hMkkuÞkLke su{ f{hu xwðk÷ ®ðxk¤eLku Úkk¤e

íkiÞkh fhe yu{Lkk ykuhzk{kt ÷E økÞku yLku yu{Lku Mk{òððk ÷køÞku

‘{nkhks þktík Úkkyku, økwMMkku Akuze Ëku’ Ãký íkkuuÞu Ãkkhku Wíkhu s Lkne

‘{nuhçkkLke fhku, økwLkku {kV fhe Ëku’ fÌkwt íkku Ãkkhku ðÄw ô[u [Zâku.

çkkuÕÞk, òyku Mkk÷kyku. ynªÚke çkhkçkh Lkef¤ku, {khu LkÚke s{ðwt’

Ãký ÃkAe {U Ãký {khwt Ãkkýe çkíkkÔÞwt ‘íkw{ r{÷exhe íkku n{ ¼e

r{÷exhe’ {U r[zkELku fÌkwt ò... ¼wÏÞk hnku. {Lku Ãkhðk LkÚke...

yuLkk ÃkAe þwt ÚkÞwt, yu õÞktÞ ÷ÏÞwt LkÚke. Ãký ykÃkýu ¾kíkheÃkqðof

fne þfeyu fu yk çkÄw ÚkÞk ÃkAe Mðk{eSLkku Ãkkhku Lke[u WíkÞkuo nþu.

yLku íkuyku sBÞk Ãký nþu. Mðk{eS sBÞk ðøkh {X{kt fkuELkwt s{ðwt

þõÞ Lk níkwt. yuðwt ‘fÕ[h’ yLku {kLkrMkfíkk Lk nkuík íkku hk{f]»ý

r{þLk yksu su MðYÃk{kt W¼wt Au íku W¼wt hnuðwt þõÞ Lk níkwt.

nðu fwíkwn÷ W¼wt fhLkkhku ykøk¤Lkku Mkðk÷. ËwrLkÞk{ktLke nòhku Ãkkf

f÷kf]ríkyku{ktÚke s rðï«u{ «økx ÚkÞku Au, yu rððufkLktËLku ¾çkh

níke, Ãký yu{Lkwt ‘{uøLk{ ykuÃkMk’ fÞw níkwt. íku{Lke fE Ãkkf f÷kf]ríkLku

ík{u Ãknu÷ku Lktçkh ykÃkþku ?

yk «§ Úkkuzku sxe÷ Au. òufu yu{Lke {kLkMkfLÞk rLkðuËeíkk yLku

hðeLÿLkkÚk XkfwhLke ¼kýe Mkh÷k ½ku»kk÷ yk çktLkuyu yuf hrððkhu

çkÃkkuhu íku{Lku ¼kusLk fhkÔÞwt. yu ¾hu¾h ÷ksðkçk níkwt. yu yuf

¼kusLk{kt íku{ýu yr¾÷ rðïLke Ãkkff]ríkykuLke Í÷f Ãkuþ fhe níke.

yk «Mktøk Au {k[o 1899 Lkku. MÚk¤ çku÷qh {X. yk ¼kusLkLkk Úkkuzk

• rððuf Þkºke

rËðMkku Ãknu÷k Mðk{eSyu rLkðuËeíkkLku yøkkW fE Lk fnuíkk çku÷wh

{X{kt hkºke ¼kusLk fhkÔÞwt níkwt. íku{Lkwt {uLkw níkwt fkuVe, çkúuz yLku çkxh

yLku yuf yLÞ ðkLkøke. Mðk{eSyu rLkðuËeíkkLke ÃkkMku çkuMkeLku íku{Lku

s{kzâk níkk yLku Lkkð{kt çkuMkkze f÷f¥kk ÃknkU[kze ËeÄk níkk. íÞkh

ÃkAe yk hrððkhLkwt çkÃkkuhLkwt ¼kusLk. yk ¼kusLkLkwt hMkk¤ ðýoLk

rLkðuËeíkkyu {uf÷kWzLku ÷¾u÷ Ãkºk{kt fÞwO Au, ‘yu yuf yÃkqðo f]íkf]íÞ

níkwt. íkwt ynª nkuðe òuEíke níke.. Mðk{eSyu Ãkkuíku hMkkuE çkLkkðe yLku

íku{ýu s ÃkehMÞwt. y{u çkeò {k¤Lkk yuf ykuhzk{kt çkuXk níkk. øktøkk

Ëu¾kÞ yux÷k {kxu Mkh÷k xuçk÷ ÃkkMku Ãkqðo íkhV {kU hk¾eLku çkuXe níke.

yk ¼kusLkLku rLkðuËeíkkyu Lkk{ ykÃÞwt ¼kiøkkur÷f ÷t[. fkhý fu rðïLke

yMktÏÞ ¾kãðkLkøkeyku yuf s xuçk÷ Ãkh yufXe ÚkE níke.

yk ðkLkøkeyku{kt níke. y{urhfLk yÚkðk Þktfe Veþ [kWzkh,

LkkuðuoSÞLk rVþ çkkuÕMk. yk ðkLkøke {Lku {uz{ RÂøLkþLku þe¾ðe.

Mðk{eSyu nkMÞrðLkkuË fÞkuo. íkuLkk Ãkh rLkðuËeíkkyu fÌkwt. ‘yk {uz{

fkuý Mðk{eS ? íkuyku þwt fhu Au ? Lkk{ Mkkt¼éÞk suðwt ÷køku Au.’

Mðk{eSyu sðkçk ykÃÞku. íkuyku çkesw su fhíkkt nkuÞ íku, Ãký MkkÚku

rVþ çkkuÕMk çkLkkðu Au. ºkeS ðkLkøke níke $ø÷eþ fu Þktfe, çkkuzeOøk

nkWMk huþ. yk ðkLkøke çkhkçkh çkLkkðe nkuðkLke Mðk{eSyu ¾kíkhe

ykÃke yLku íku{kt ¾e÷eyku Lkk¾e nkuðkLkwt sýkÔÞwt. Ãký y{Lku

¾e÷eykuLku çkË÷u ÷ðªøk {¤e. ¾e÷eyku Lk {¤e yux÷u y{Lku fux÷wt

Ëw:¾ ÚkÞwt yu fu{ fnwt ! [kuÚke ðkLkøke fk~{ehe - r{LMz ÃkkE y ÷k

fk~{eh (çkËk{ yLku rfMkr{Mk Lkk¾u÷e yuf fk~{ehe ðkLkøke) Ãkkt[{e

ðkLkøke hMkøkwÕ÷k yLku V¤ku.

yk ðkt[eLku ykÃkýu ykùÞo[rfík ÚkE sEyu Mðk¼krðf Au. yk {kýMk

fux÷e rðrðÄ heíku rðïLku yku¤¾ðkLkku «ÞíLk fhíkku níkku.

ykLkk ÃkhÚke yuf ðkík MÃkü Au, Ãkkf f÷krLkÃkwý, rððufkLktËLke

yku¤¾ký fÞko rMkðkÞ Eïhfkuxe rððufkLktË, «u{Lkku Mkkøkh yuðk

rððufkLktËLku Mk{sðk þõÞ LkÚke. (¢{þ:)


28

7 yur«÷, 2013

{nk¼khík «§ku¥khe

[11] ©ef]»ýLkk þt¾Lkwt Lkk{ þwt níkwt ?

(1) rðsÞ (2) Ãkkt[sLÞ (3) WËT½ku»k (4) s÷s

[12] r¼»{ rÃkíkk{nLkwt çkkÕÞkðMÚkkLkwt Lkk{ þwt níkwt ?

(1) Ëuððúík (2) ðYý (3) ÞkiÄuÞ (4) ðíMk

[13] y¿kkíkðkMkLkk Mk{Þ{kt Ãkktzð {íMÞ Ëuþ{kt hkò rðhkxLku

íÞkt hÌkk níkk íkku yu Mk{Þu ‘ftf’ õÞkt ÃkktzðLkwt Lkk{ níkwt ?

(1) MknËuð (2) ÞwrÄrch (3) Lkfw÷ (4) ¼e{

[14] ‘ð]fkuËh’ õÞk ðehLkwt Lkk{ Au ?

(1) ©ef]»ý (2) çk÷hk{ (3) shkMkt½ (4) ¼e{MkuLk

[15] ‘Ëk{kuËh’ fkuLkwt Lkk{ Au ?

(1) ©ef]»ý (2) yswoLk (3) Lkfw÷ (4) fýo

[16] ‘økwzkfuþ’ fkuLkwt Lkk{ Au ?

(1) çk÷hk{ (2) ©ef]»ý (3) ÞwrÄrch (4) yswoLk

[17] ‘Mktf»koý’ fkuLkwt Lkk{ níkwt ?

(1) fýo (2) ËwÞkuoÄLk (3) çk÷hk{ (4) r¼»{ rÃkíkk{n

[18] ‘[¢Ãkkrý’ fkuLkwt Lkk{ níkwt ?

(1) shkMkt½ (2) yswoLk (3) ©ef]»ý (4) rþþwÃkk÷

[19] ‘ðMkw»kuý’ fkuLkwt Lkk{ níkwt ?

(1) ÞwrÄrch (2) fýo (3) ©ef]»ý (4) yswoLk

[20] ‘f]»ý ËiÃkkÞLk’ fkuLkwt Lkk{ níkwt ?

(1) ©ef]»ý (2) ðMkwËuð (3) ðuËÔÞkMk (4) çk÷hk{

økíkktfLkk ‘{nk¼khíkLke «§ku¥khe’Lkk 1 Úke 10 Lkk sðkçkku yk ytf{kt ykÃkðk{kt ykðu÷ Au íku þkuÄe fkZþku. yus heíku yk ytfLke

«§ku¥kheLkk sðkçkku ykøkk{e ytf{kt ykÃkðk{kt ykðþu. yu heíku fw÷ 100 «§ku yLku sðkçkku «rMkØ ÚkE økÞk ÃkAe íku ÃkAeLkk

ytf{kt «rMkØ ÚkÞu÷k 100 {ktÚke 20 «§ku ÃkMktË fhe {qfðk{kt ykðþu íkuLkk sðkçkku íku ytf{kt ykÃku÷k Vku{o{kt ¼he {kuf÷ðkLkk

hnuþu. ðÄw Mkw[Lkk Vku{oLke Lke[u ykÃkðk{kt ykðþu. su ðk[fkuLkk MkkiÚke ðÄw Mkk[k sðkçkku nþu íkuLku ÞkuøÞ heíku ÃkwhMf]ík fhðk{kt ykðþu.

þwt Lkk{ níkwt ?


29

7 yur«÷, 2013

rMkLku{k

• zkì. rþhe»k fkþefh - [email protected]

ykí{k : {kU½ðkhe yLku hksfkhýÚke LkÚke zÞko íkku...

Mkk{kLÞ heíku ¼khíkeÞ rVÕ{Ëþof ßÞkhu rMkLku{k rÚkÞuxh{kt òÞ íÞkhu

íkuLku ¾çkh nkuÞ Au fu íku õÞk «fkhLke rVÕ{ òuðk sE hÌkku Au. (Mkkhe

fu ¾hkçk Lknª Ãkhtíkw yuõþLk, zÙk{k, rÚkú÷h ðøkuhu) yu{ktÞ òu yu

rVÕ{Lku nkuhh rVÕ{ íkhefu økkE ðøkkzeLku «kusuõx fhðk{kt ykðe nkuÞ

íÞkhu «uûkf {LkÚke zhðkLkwt Lk¬e fheLku s síkku nkuÞ Au. fkhý fu

rÚkÞuxhLkk ytÄkhk{kt ÃkkuÃkfkuLko fu Mk{kuMkk ¾kíkk ¾kíkk íkuýu zhe sðkÞ

yuðk á~Þku òuðkLkwt {LkÚke yLku r¾MMkkÚke Lk¬e fhu÷wt nkuÞ Au. Ãkhtíkw

«uûkfku (ynª ¼khíkeÞ yuðwt ðkt[ku)Lkk Ëw¼koøÞu çkÄe s nkuhh rVÕ{ku

çku Mkðk-çku f÷kf íkuLku zhkÔÞu hk¾u yÚkðk ¾whþe{kt sfze hk¾u íkuðe

LkÚke çkLkíke. rçkÃkkþk çkMkw yLku LkðkÍwËeLk rMkËefe yr¼Lkeík ‘ykí{k’

rVÕ{ Ãký ftEf ykðwt rLkhkþksLkf r[ºk WÃkMkkðu Au.

rVÕ{Lke ðkíkko Ãkh Lksh fheyu íkku {kÞk (rçkÃkkþk çkMkw) yuf ykfeoxuõx

Au yLku íkuLkku þtfkþe÷, {khÍqzLke «ð]r¥kðk¤ku Ãkrík y¼Þ (LkðkÍwËeLk

rMkËefe) ÷øLkLkk Úkkuzk ð»kkuo ÃkAe íkuLkk [krhºÞ Ãkh þtfk ÷ELku íkuLku

ÃkhuþkLk fÞuo hk¾u Au. MkkÚku-MkkÚku íku íkuLke LkkLkfze Ãkwºke rLkÞk (zkuÞ÷

ÄðLk) Lku ¾qçk [knu Au yLku íkuLkkÚke Ëqh hne þfíkku LkÚke. ðkhtðkhLke

{kLkrMkf ÃkhuþkLke yLku yMkÌk {khÍwzÚke ftxk¤u÷e {kÞk y¼ÞÚke

AwxkAuzk ÷E ÷u Au. ÃkkuíkkLke ÃkwºkeLku {¤ðk {kxu yËk÷íku {wfu÷e þhíkkuLku

{kLkðkLkku ELfkh fheLku sE hnu÷ku y¼Þ {kuze hkºku heðMko ykðe

hnu÷e, Mk¤eÞk ¼hu÷e xÙf MkkÚku økkze yÚkzkðkÚke MÚk¤ Ãkh s {]íÞw

Ãkk{u Au. yÇkÞ MkkÚkuLkk AwxkAuzk yLku íkuLkk {]íÞwLke ðkík {kÞk íkuLke

ËefheÚke AwÃkkðe hk¾u Au. fkhý fu rLkÞk Ãký íkuLkk rÃkíkkLku ¾qçk [knu

Au, {]íÞw Ãknu÷k Ãký {kÞk Ãkh nt{uþk þf fhíkku hnu÷ku yLku ÃkkuíkkLke

ÃkwºkeLkwt ð¤øký Ähkðíkku y¼Þ {kÞkLku ÃkhuþkLk fhðk {k ËefheLke

ykMkÃkkMk hnu Au. ÃkkuíkkLke ÃkwºkeLku ÃkhuþkLk fhíkk íkuLkk f÷kMk{ux fu

íkuLku ðZíke rþûkefkLku Ãký ¼Þtfh {kuíkLkk ½kx Wíkkhíkk íku y[fkíkku

LkÚke. {kÞkLke {kíkk yk çkÄe çkkçkíkkuÚke ðkfuV ÚkELku yuf ÃktrzíkS

(ËþoLk sheðk÷k) Lku ½hu ÷kðu Au. su rLkÞkLku Ãknuhkððk {kxu {kÞkLku

{kË¤eÞwt ykÃku Au yLku yu {kË¤eÞwt íkuLke y¼ÞÚke hûkk fhþu yuðwt

ð[Lk ykÃku Au. Äehu Äehu rLkÞkLke íkuLkk rÃkíkk MkkÚkuLke ðkík[eík (su

çkeò fkuELku Ëu¾kíkku LkÚke) {kÞkLku íkuLke ËefheLku {kLkMkþk†e ÃkkMku

÷E sðk {sçkwh fhu Au. y¼Þ íkuLke Ãký ¢wh níÞk fhe Lkk¾u Au yLku

íkuLkk hMíkk{kt ykðe hnu÷k ÷kufkuLku yuf ÃkAe yuf nxkðíkku òÞ Au

ytíku ÃkkuíkkLke ÃkwºkeLku y¼ÞÚke çk[kððk {kÞk....

òu ¼khíkeÞ «uûkfkuyu nku÷eðwzLke õ÷kMkef nkuhh rVÕ{ku (Mkku, LkkEx{uh

RLk Ä yuÕ{ MxÙex, xuõMkkMk [uELk þku {uMkufh, {ehMko, Ä yufÍkuMkeoMx

ðøkuhu... ) òuE Au íkuLkk {kxu yk rVÕ{ ½ýe çkÄe nku÷eðwz nkuhh

rVÕ{kuLke r¾[ze suðe ÷køkþu Ãkhtíkw yuf ðkík [ku¬Mk fnuðe Ãkzu fu

rLkËuoþfu rVÕ{ òuðk ykðu÷ku «Úk{ðkhLkku Ëþofu ðkhtðkh ¾whMke Ãkh

WA¤e Ãkzu yuðk Úkkuzk á~Þku sYh hkÏÞk Au. su{fu þk¤kLkk çkkÚkY{{kt

rþûkefkLkk «rík®çkçkLkwt ¾wLk, ykuVeMkLkk ík{k{ fkuBÃÞwxh M¢eLk Ãkh

yènkMÞ fhíkku y¼ÞLkku ykí{k ðøkuhu.... Ãkhtíkw rVÕ{ su{ su{

ykøk¤ ðÄu Au íku{ íku{ ËþofLku rVÕ{ nðu õÞkt sELku yxfþu íkuLkku

ÍzÃkÚke ytËks ykðe òÞ Au. RLxhð÷ MkwÄe ¾whþe{kt sfzkÞu÷ku

Ëþof ÃkAe rLkËuoþf fhíkk Ãký ÍzÃkÚke ykøk÷wt á~Þ fÕÃke ÷u Au yLku

rVÕ{Lke Ãkfz Awxe òÞ Au. rVÕ{Lkk ½ýk á~Þku ËþofLke íkfoþÂõíkLke

fMkkuxe fhe òÞ íkuðk Au, su íkuLke {wÏÞ Lkçk¤kE Au.

Þwðk rLkËuoþf MkwÃkýo ð{koyu ËþofkuLku zhkððk «ÞkMk ½ýku fÞkuo Au. Ãký

{q¤ ðkíkkoLke Lkçk¤kEyku rLkËuoþfLkwt fk{ Zktfe Ëu Au. LkðkÍ suðku

Mkçk¤ yr¼Lkuíkk þtfkþe÷ ÃkríkLke ¼qr{fk{kt íkÆLk ðuzVkÞku Au. rVÕ{Lkwt

Mktøkeík Mkhuhkþ Au. rçkÃkkþk çkMkwLkk yr¼LkÞLke {ÞkoËkykuÚke ðkfuV

rLkËuoþfu íkuLkk þheh MkkIËÞoLkku ÃkqhuÃkqhku WÃkÞkuøk fÞkuo Au. rVÕ{Lke

rMkLku{uxkuøkúkVe yLku yuLke{uþLk MktÞkusLk xufLkef÷e ½ýwt W¥k{ Au.

{kU½ðkhe yLku hksfkhýÚke nsw Lk zÞko, nku íkku ÃknkU[e òð ‘ykí{k’

Lku {¤ðk...


30

7 yur«÷, 2013

yur«÷ 2013

LkkUÄ : fkuÞzkLkku Mkk[ku Wfu÷ íkÚkk Mkk[ku sðkçk ykÃkLkkhLkk Lkk{

ykøkk{e ytf{kt «rMkØ fhðk{kt ykðþu.

(zkp. ¼hík økheðk÷k f]ík “[íkwhLkku [kuíkhku”{ktÚke Mkk¼kh)

• 7 - yur«÷ - Mkku{ðkh

rðï ykhkuøÞ rËLk

• 9 - yur«÷ - {tøk¤ðkh

yuf®÷økS ÃkkxkuíMkð

• 11 - yur«÷ - økwhwðkh

økwze Ãkzðku, [iºke Lkðhkºke «kht¼

[uxe[ktË, nuzøkuðkh sÞtíke

• 13 - yur«÷ - þrLkðkh

{íMÞ sÞtíke

• 14 - yur«÷ - hrððkh

zkì. yktçkuzfh sÞtíke

• 15 - yur«÷ - Mkku{ðkh

yLktík LkkøkÃkt[{e

• 17 - yur«÷ - çkwÄðkh

ykÞtrçk÷ yku¤e

• 19 - yur«÷ - þw¢ðkh

©ehk{Lkð{e, ©e Mðkr{LkkhkÞý sÞtíke

fkuÞzkLkku Mkk[ku Wfu÷ ykÃkLkkhLkk Lkk{ :

01. çk¤ðtík ðLkkShkð Ãkkxe÷, {hkXk ðkz, S. íkkÃke.

02. [wzkMk{k Éíkwçkk rþð¼ÿ®Mkn, þkneçkkøk, y{ËkðkË.

03. rð»ýwfw{kh þt¼w÷k÷ yøkúðk÷, Mkuxu÷kEx, y{ËkðkË.

[íkwhLkku [kuíkhku rËLk rðþu»k

fkuÞzku - 108 : fuheLkku rnMkkçk

ºký {Ëkhe ÃkkMku yuf ðktËhku níkku. yuf ðkh fuhe ¼hu÷ku yuf

xkuÃk÷ku ¼ux{kt {éÞku. ºkýuÞu Lk¬e fÞwO fu, hkík Ãkze Au íkku Mkðkhu

QXe fuheyku ºký Mkh¾k ¼køk fhe ðnU[e ÷Eþwt. hkºku Ãknu÷ku

{Ëkhe QXÞku yLku íkuýu fuheyku økýe íkku ºký ¼køk Ãkzíkk yuf

ðÄíke níke. íkuýu yk yuf ðÄkhkLke fuhe ðktËhkLku ¾ðzkðe ËeÄe

yLku ÃkkuíkkLkku ¼køk Mktíkkze ËeÄku. ÃkAe çkeòu {Ëkhe QXâku, yuýu

Ãký yk{ s fÞwO. ÃkAe ºkeòu {Ëkhe QXâku, íkuýu Ãký yk{s

fÞwO. Mkðkhu ºkýu QXâk yLku xkuÃk÷k{ktLke fuheLkk ºký ¼køk Ãkzâk

íkku yuf ðÄe. íku ðktËhkLku ¾ðzkðe yLku ¼køk Ãkkze ÷eÄk. íkku

þYykík{kt fux÷e fuhe nþu ?

sðkçk : fkuÞzku - 107

çku rËðkMk¤e çkË÷ku

hku{Lk ytfku{kt ÷¾u÷ yk Mk{efhý ‘Mkkík ykuAk yuf çkhkçkh

yuf’ ¾kuxwt Au. nðu ík{khu yk{ktÚke çku rËðkMk¤eyku WÃkkze ÷uðkLke

Au. suÚke Mk{efhý Mkk[wt çkLke òÞ. Ëkuzkðku ík{khe íkfoþÂõík !

fkuÞzku - 109 : çku rËðkMk¤e ÷E÷ku

sðkçk : fkuÞzku - 106 : 21 ½zk

21 ½zk : ºký «fkhLkk ½zkLku ºký ÔÞÂõíkLku yLkw¢{u yk «{kýu

ðnU[ku. (2, 3, 2), (2, 3, 2), (3, 1, 3) su{kt Ãknu÷ku,

çkeòu, ºkeòu yktfzku yLkw¢{u ¼hu÷k, yzÄk ¼hu÷k íkÚkk ¾k÷e

½zk Ëþkoðu Au. ËhufLku 7 ½zk {¤þu íkÚkk Mkkzk ºký ½zk sux÷wt

ËqÄ {¤þu.

(1)

(2)

{nk¼khík «§ku¥kheLkk sðkçk

[1] 3-¾ktzð [6] 1-MktSðLk {rý

[2] 4-shk [7] 2-yïLkËe

[3] 4-îiÃkkÞLk Mkhkuðh [8] 1-þw¼{

[4] 3-shk [9] 2-{qf

[5] 3-íkkuhýMVrxf [10] 3-Mkðoíkku¼ÿ

Documents

Sanklan shreni interview