Año 44, Nº 2051. Miércoles 5 de agosto de 2020PREMIO MEJOR MEDIO DE PRENSA PUBLICADO EN LENGUA EXTRANJERA - MINISTERIO DE LA DIASPORA DE ARMENIA 2015

SEMANARIO ARMENIO

SARDARABAD

ARAIG HARUTIUNIAN - PRESIDENTE DE LA REPUBLICA DE ARTSAJ:

“Podemos recibir gustosos a 100-150 familias dispuestas a quedarse”Con esta frase, el

presidente de la Repú-blica de Artsaj, AraigHarutiunian, dio unaidea acabada de la situa-ción que se vive actual-mente en el país. Fue enel sexto de los encuen-tros - charlas virtualesorganizadas por los dia-rios “Zartonk”, de Bei-rut, “Arev” de El Cairoy “Sardarabad” deBuenos Aires, que sevienen realizando todoslos miércoles a las 14(hora argentina) desde hace ya casi dosmeses.

Como invitado de lujo, el mandatariokarabají dio un panorama concreto de la si-

tuación en el país, que boga por su recono-cimiento internacional como República in-dependiente pero que simultáneamente,trabaja a diario para la construcción y eldesarrollo de los valores democráticos y re-

publicanos y la transformación de Artsaj enla Patria para armenios nativos y por op-ción.

La apertura de la charla estuvo a cargo

del editor de “Zartonk”, Sevag Hagopian,quien presentó al disertante y al coordina-dor del encuentro, Dr. Antranig Dakessian.

(Continúa en página 2)

CONMOCIONANTE EXPLOSION EN BEIRUT

Sucedió ayer en el puerto de la capital libanesa. Provocó 100 muertos hasta el mo-mento, cerca de 4000 heridos y enormes daños materiales. La explosión se sintió hasta elcentro de la ciudad, donde también hubo destrozos. El barrio armenio de Bourdj Ham-moud quedó seriamente dañado, tanto en propiedades privadas como en instituciones co-munitarias. Según la Agencia Nacional de Noticias la explosión fue causada por 2750toneladas de nitrato de amonio acumuladas en un depósito. Se investiga. (Cont. pág. 3)

Tras una reunión de trabajo con el vi-ceprimer ministro Dikrán Avinian y el titu-lar de Salud, Arsén Torosian, el primerministro de Armenia, Nikol Pashinian,ofreció una conferencia de prensa a travésde la cual instó a la población a continuarcon las medidas preventivas para enfrentarla pandemia de Covid-19.

“Si bien los datos de los últimos cua-tro o cinco días nos remiten a los niveles deinfectados que teníamos a fines de mayo, lomismo que el número de pacientes graves,esto no significa que debamos desatenderlos cuidados” -explicó Pashinian.

“En el contexto de la disminución delnúmero de infectados y la mejora de la si-tuación epidémica, los ciudadanos nodeben debilitar su vigilancia, ya que es po-sible volver a la situación anterior muy rá-

pidamente” -sostuvo y recordó que hubocasos de rebrotes en varios países.

Agregó que el gabinete está traba-jando para la reducción de restriccionestra-tando de obrar con la mayor objetividadposible, para recuperar la cadena econó-mica y de consumo.

También señaló que se preve la recu-peración del transporte aéreo en las próxi-mas semanas. Finalmente, instó a losciudadanos a pasar sus vacaciones en Ar-menia para promover el desarrollo turísticointerno.

El ministro de Salud, por su parte, in-formó que de persistir la baja de casos, enlos próximos días el Hospital Vanadzor ylos centros médicos Vedu y Dilidján pro-blemente vuelvan a desarrollar sus trata-mientos tradicionales.

Ceden los casos deCovid-19 en Armenia

2 Miércoles 5 de agosto de 2020

SEMANARIO ARMENIO SARDARABADwww.sardarabad.com.ar

Redacción y administración: Armenia 1329 (1414) C.A.B.A.Atención: Lun. a vier. de 10 a 20 hs.: Tel.: 4771-2520

E-mail: sardarabad@sardarabad.com.ar sardarabad@gmail.comReg. Nac. Prop. Intel: 891.735

Directora: Diana Dergarabetian de Pérez ValderramaRedes sociales: Susana Dergarabetian Nahabetian

Corresponsales:Montevideo: Dr. Gustavo Zulamian, Rbla. República Argentina 1225 apto.204

San Pablo: Stepan Hrair Chahinian, Rua Estevao Lopes 136

Las notas firmadas son de exclusiva responsabilidad de sus autores.

El presidente trazó un panorama muyalentador de la República, a pesar de la si-tuación de pandemia que atraviesa elmundo entero.

“La vida en Artsaj en muy normal, in-dependientemente del coronavirus. Aun asíno tenemos tantos casos, y los que hay,tampoco son mortales. Gracias a Dios,nuestra economía continúa desarrollán-dose” -dijo el mandatario, como introduc-ción al tema convocante que era “Desafíosy logros en Artsaj”.

Dijo que “nuestro objetivo primordialahora es mejorar la situación demográfica.Pero puedo asegurar que estamos en con-diciones de recibir entre 100 y 150 familiasque deseen quedarse a vivir en Artsaj. Es-tamos dispuestos y los recibimos con gusto,aunque fundamentalmente nos gustaría queregresaran familias que migraron a otrospaíses, como Rusia. De esa manera, nosgarantizaríamos nuestro crecimiento de-mográfico”.

En cuanto a los desafíos, el presidentese refirió al ataque azerbaiyano sobre lafrontera con Armenia, que en su opinión,fue promovido por Turquía. “Hoy quedaclaro ante los ojos del mundo qué proyectaTurquía para la región, Para el pantur-quismo turco, Armenia y Artsaj son un obs-táculo. Para conseguir su objetivo, Turquíadebe profundizar sus relaciones con Azer-baiyán. Hoy, mismo en Najicheván, seestán realizando ejercicios militares, en losque también participa el ejército turco. Estees un llamado de atención a Armenia y almundo todo, para demostrarle que Turquíano se retirará tan fácilmente de la región.Más aún, no se contenta con las posibili-dades actuales” -sostuvo el presidente.

Describió luego el alto grado de dis-posición de los soldados armenios.

En cuanto al desarrollo de distintosproyectos, sostuvo que en primer lugar hayque reforzar la economía tanto en Armeniacomo en Artsaj. Refiriéndose particular-mente a Armenia, “los índices demuestranuna ligera baja este año, debido a la pan-demia. Se calcula que para el final de añohabrá un declive un poco mayor al 5%, loque representa una circunstancia molesta,que deberíamos revertir el próximo añopara seguir construyendo y fortaleciendonuestros objetivos” -señaló Harutiunian.

El ilustre disertante pasó luego a enu-merar algunas prioridades en cuanto a los

objetivos nacionales. En ellos, la construc-ción de caminos, el desarrollo agrícola y laproducción renovable. En ese sentido, se-ñaló un proyecto que está desarrollando elgobierno con Artsakh Roots Investmentpara el desarrollo de superficies de cultivode cítricos y otros árboles frutales, con grandemanda en el mercado ruso. Invitó a su-marse al mismo a inversores de la diáspora,con un desembolso de 10.000 dólares porcinco años, período luego del cual comen-zaría a rendir frutos el capital señalado.

Para alentar la inversión, el gobiernode Artsaj estaría dando posibilidades de ob-tener certificados de propiedad a connna-cionales de la diáspora. El proyecto globales de 100 millones de dólares, y será pre-sentado en los próximos días.

“Esta iniciativa representa un fuertecrecimiento económico, relacionado con larenovación de los cultivos y el cría de ga-nado ovino, en particular, con miras a suexportación al mercado árabe” -explicó.

Otros objetivos importantes son laconstrucción de viviendas, escuelas y jar-dines de infantes, el acceso de la poblacióna bienes de consumo. Además, servicios desalud, educativos y culturales gratuitos parala población junto con otros proyectos decarácter social.

“La construcción debe crecer de talmanera que nos permita garantizar vivien-das y trabajo para nuestros connacionalesde la diáspora. Esperemos que a la finali-zación de la pandemia tengamos la posibi-lidad de trabajar de manera mancomunadacon nuestras comunidades. Visitaré conagrado la Argentina o Egipto, en los queno he estado; pero sobre todo los invito atodos a venir a Artsaj a conocerla y a vertodos los trabajos en curso y proyectados”-sostuvo el presidente karabají.

Tras esta presentación, comenzó el in-tercambio de preguntas y respuestas, que lefueron transmitidas por el Dr. Dakessian.

Las primeras consultas tuvieron quever con el crecimiento demográfico y laconstrucción de viviendas. Si bien la eco-nomía muestra avances y se desarrolla, ladiáspora tiene mayores expectativas o es-pera otros signos. En ese sentido, ¿qué di-ficultades se presentan para la concreciónde proyectos y qué es lo que la diásporapuede hacer? -fue la consulta.

El mandatario respondió que la cues-

tión más importante es la financiera. “Hoy,en Artsaj,es un problema serio la falta deviviendas. No tenemos disponibilidad ha-bitacional para ofrecer ni en Stepanakertni en otras ciudades. Antes que nada, el queviene debe construir su vivienda, para locual necesitará 40.000 dólares o más paraabastecerla. En general, quienes decidenvenir a vivir a Artsaj no son extremada-mente pudientes y para llevar a la prácticaun programa de repatriación necesitamosentre 10.000 y 12.000 dólares por persona.Actualmente podemos ofrecer posibilidadesde asentamiento a cien familias, no másque eso. Para un proyecto más grande, ne-cesitamos que intervenga la diáspora” -ex-presó el preisdente.

Resuelto el tema de la vivienda, ¿quéposibilidades de trabajo hay?, ¿qué proyec-tos lleva a la práctica el gobierno? -fue lasiguiente pregunta.

El mandatario presentó amplias posi-bilidades de trabajo en el sector de los ofi-cios relacionados con la construcción, eldesarrollo agrícola y los servicios. “Hoy,hay trabajo para algunos cientos o mil fa-milias, pero estamos trabajando en un pro-yecto a largo plazo, que en los próximoscuatro años generará entre 10.000 y15.000 puestos de trabajo, sobre todo en elsector agrícolo-ganadero. Si tuviéramosresuelto el aspecto financiero para la cons-trucción de viviendas, nosotros creamos lasoportunidades de trabajo” -sentenció elpresidente karabají.

La consulta fue luego acerca de las re-laciones de Artsaj con la diáspora y las po-sibilidades de reconocimiento internacionalde la República, tema muy complicado ysensible para la segunda república armenia.

Artsaj guarda estrechas relaciones conla diáspora y tiene representaciones en Bei-rut, Estados Unidos, Moscú, París y Berlín.Los nexos más frecuentes son a través delFondo Nacional Armenia, no solo parahacer obras en Artsaj sino para relacionarsecon la gente, con su día a día. “Para nos-otros la relación con la Diáspora es muyimportante. Por eso creamos la Comisiónde Consolidación con Armenia y con laDiáspora, que seguramente nos dará la po-sibilidad de estrechar aún más nuestroslazos, tras la pandemia” -sostuvo el presi-dente.

Consultado sobre el presupuesto na-cional y cómo se distribuye, dijo Araig Ha-rutiunian: “El presupuesto anual es de 225a 230 millones de dólares, que debemos au-mentar a 260 millones. Lo derivamos atodos los órdenes de la vida nacional:salud, construcción de viviendas y cami-nos. Este año, muy probablemente no ten-gamos crecimiento económico peroprevemos que será del 10% el próximo año.

Debemos sostener ese crecimiento,para que dentro de cinco años hayamos al-canzado un presupuesto nacional de 400 a500 millones de dólares. Esa es una ciframuy importante para Artsaj.

Reitero que hoy podemos recibir a100 o 150 familias, algo que era imposiblehace unos años. Pero si la diáspora parti-cipa, podemos concretar otros proyectos.Tenemos el problema demográfico, por loque es importante que ofrezcamos posibili-dades a quienes deseen vivir en Artsaj” -explicó.

Con ese objeto se está construyendoen Shahumian, Karvadjar, Lachin, Stepana-kert y en distintas partes del país. En esas yotras regiones, se busca también el desarro-llo cultural, mediante la creación de museosy centros de difusión, explicó el presidentequien confía que en los próximos años Art-saj podrá tener una red de gobierno regionaldesarrollada.

En la segunda parte de la reunión, lasconsultas fueron dirigidas al Sr. Gabo Ke-babdjian, representante de Artsaj en MedioOriente.

Continuaremos con el tema en nuestrapróxima edición.

Sr. Garo Kebabdjian

“Podemos recibir gustosos a 100-150 familias dispuestas a quedarse”

3Miércoles 5 de agosto de 2020

ESCRIBANIA GAITANCarlos Víctor Gaitán

Azucena Fernández. María Florencia ClériciEscribanos

Carlos Federico Gaitán HairabedianAbogado

Av. Pte. R. S. Peña 570 2º P. (1035) C.A.B.A. Tel.: 4343’3599 (rot.) fax int. 111escribania@escribaniagaitan.com

El lunes pasado, el gobernador de Tavush, Haig Chobanian, visitó los pueblos y al-deas de su provincia que padecieron los bombardeos de Azerbaiyán.

El ataque azerbaiyano sobre la frontera de Armenia, con su intento de ingresar al te-rritorio armenio, provocó daños considerables en más de cien viviendas, además de losheridos y víctimas fatales, sobre las que se informó oportunamente.

“Estuve en Aikepar y Nerkin Garmiraghpiur, donde los bombardeos fueron másfuertes. Hablé con los habitantes. Vamos a reconstruir sus residencias cuanto antes y vana ser mejores que las que tenían” -declaró el gobernador, quien además felicitó a los ha-bitantes por su resiliencia y los alentó a mantenerse más erguidos que nunca.

DEL GOBERNADOR DE TAVUSH:

“Más erguidos que nunca”

Inmediatamente después de las dosexplosiones, el katolikós de la Gran Casade Cilicia, Aram I, salió a recorrer las callesacompañado por eclesiásticos y miembrosdel Consejo Directivo de la Iglesia Apostó-lica Armenia, para evaluar los daños y lle-var tranquilidad y consuelo a losdamnificados.

Varias instituciones armenias comolos colegios Demirdjian de la U.G.A.B.,Vahán Tekeyán, oficinas de la FRA - Tas-hnagtsutiun y sus instituciones de influen-cia sufrieron severos daños.

La embajada argentina en Beirut re-portó daños totales.

Entre las víctimas informadas hasta elmomento, hay seis armenios.

El gobierno de Armenia ofreció ayuday solidaridad al amigo país. Lo hizo a tra-vés del primer ministro, Nikol Pashinian,quien mantuvo una conversación telefónicacon el presidente libanés, Michel Aoun, aquien expuso sus intenciones.

Por su parte, el presidente Armén Sar-

kisian se comunicó con la katolikós AramI, a quien transmitió sus condolencias porlas pérdidas humanas y su preocupaciónpor los daños materiales en el barrio arme-nio de Bourj Hammoud, junto con su dis-posición a la colaboración para lareconstrucción.

Además, el ministro de RelacionesExteriores de Armenia, Zohrab Mnatsaga-nian, publicó en Twitter la disposición a laayuda por parte del gobierno armenio.“Beirut recuperará su gloria” -escribió.

Entre tanto, el katolikós de todos losarmenios y patriarca supremo, S.S. KarekínII, envió una carta de condolencias al pre-sidente Aoun, ofreció su apoyo al pueblo li-banés y sus palabras de consuelo a losdamnificados por la explosión.

Las organizaciones políticas y las ins-tituciones civiles, educativas y de benefi-cencia armenias están manteniendoinformada a la opinión pública de todo elmundo sobre la situación en sus respectivasinstituciones.

Conmocionante explosión en Beirut

4 Miércoles 5 de agosto de 2020

Unite a nosotros a través de la sala de Facebook.Contactanos a través de centroculturaltekeyan@gmail.com

CENTRO CULTURAL TEKEYAN CATEDRA LIBRE ARMENIA DE LA UNIVERSIDAD JOHN F. KENNEDY

Ceremonia de sanación en laCatedral San Gregorio

El Iluminador

Ayer por la mañana, en el día mensual de recordación y veneración de San Tadeo enla Catedral San Gregorio El Iluminador de Buenos Aires, el primado de la Iglesia Apos-tólica Armenia para la Argentina y Chile, arzobispo Kissag Mouradian, presidió una ce-remonia especial de sanación de los enfermos, destinada a los pacientes que estánpadeciendo la pandemia de Covid-19 y a todos los enfermos en general.

Como es habitual los días 4 de cada mes, la bendición en armenio y castellano, -eneste caso con la iglesia vacía por la pandemia-, se realizó con la cruz que contiene las re-liquias del santo apóstol predicador del cristianismo en Armenia, que se conservan en elaltar lateral de la Catedral.

Acompañaron a monseñor Mouradian, el archimandrita Arén Shahenian y los padresIeghishé y Mesrob Nazarian. La transmisión se transmitió en vivo por el sitio de Facebookdel Centro Armenio.

Mar del Plata, julio de 2020

Unión Armenia Mar del Plata manifiesta su total repudio a todo acto de violenciaen cualquiera de sus formas, ya sea violación de Tratados de Paz, acciones bélicas contraciviles, provocaciones y afrentas desde el gobierno de Azerbaiyán como del gobierno deTurquía.

Tal como expresa el nombre de nuestra institución, propendemos a la unidad de laMadre Patria, a la unión y mutuo respeto entre los pueblos.

Nuestra historia, nuestros mártires, nuestra religión y nuestras tradiciones nos con-vocan a mantenernos hoy más que nunca en nuestro propósito de unión, de convivenciay de respeto en total paz.

Bregamos por la paz, la unión, el respeto y la tolerancia entre los pueblos y siempremanteniéndonos vigilantes y muy atentos ante cualquier acto de violencia contra nuestropueblo tanto en la Madre Patria Armenia como en cualquier punto donde exista nuestraDiáspora.

¡Paz en y para Armenia!Unión Armenia/Artsaj Mar del Plata

Facundo NalpatianPresidente

Continúan las condenas porel ataque de Azerbaiyán

sobre ArmeniaA las manifestaciones y acciones que se llevaron a cabo en todas las comunidades

armenias de la diáspora, se sumó una demostración que realizaron los armenios de Berlínel sábado pasado frente a la Cancillería Federal para demandar que Alemania cese la ventade armas a Turquía y Azerbaiyán.

Los manifestantes, que coincidieron en momentos en que ambos países realizan ejer-cicios militares conjuntos en Najicheván, pidieron al gobierno alemán que imponga san-ciones a los citados países aliados.

Por su parte, Unión Armenia Mar del Plata, difundió un condena que compartimos:

5Miércoles 5 de agosto de 2020

Luego de la Asamblea General Ordinaria llevada a cabo el 28 de junio ppdo.,y habiéndose realizado la reunión de distribución de cargos, el nuevo Consejo Di-rectivo de la Unión General Armenia de Beneficencia, filial Buenos Aires, quedóintegrado de la siguiente manera.

PresidenteCdor. Ruben Arturo Kedikian

VicepresidenteCdor. Carlos D. M. Margossian

VicepresidenteLic. Juan I. Balian

Secretario generalLic. Jorge Mihran Dicranian

Secretario adjuntoSr. Juan Carlos Mouradian

Secretaria de actasSra. Susana C. Dergarabetian

TesoreroCdor. Daniel G. Tchilinguirian

Tesorero adjuntoSr. Eduardo Balyan

Vocales titularesSr. Adolfo Smirlian,

Lic. Ignacio César Balassanian, Sra. Margarita M. Mateossian,

Sr. Martín Yernazian

Vocales suplentesIng. Maximiliano Khatchikian,

Arq. Armando A. Topalian, Lic. Lusiné M. Sarafian,

Lic. Matías R. Gorganchian, Sr. Pedro G. Kalaidjian

Revisor de cuentas titularSr. Diego E. Kopuchian

Revisor de cuentas suplenteLic. Alexis O. Koruk

UNION GENERAL ARMENIA DE BENEFICENCIA

Nuevo Consejo Directivo

Te presentamos UGABCOMPARTE, el programaque tiene como objetivo hacerllegar cajas con alimentos noperecederos a los sectoresmás vulnerables de la socie-dad en estos momentos difíci-les. �

Vos también podés serparte de esta campaña, do-nando a través de los links yayudándonos a ayudar. �

� Sumate! �Entre todos pongamos el

hombro por los que más lonecesitan�

Podés hacer tu donaciónpor Mercado Pago!

Desde tu cuenta selec-cioná “enviar dinero” y diri-gilo a ugabcomparte@gmail.com Podés donar también entrando en el siguiente link

https://linktr.ee/ugab.buenosaires

UGAB Solidaria

Semana tras semana aumenta la can-tidad de kilos de guiso que preparan jóve-nes deportistas, exalumnos e integrantes delgrupo scout “General Antranik” de laU.G.A.B. en la casa scout, donde los do-mingos elaboran la comida que luego esdistribuida el mismo día a través de los co-medores de Convidarte.

Vos podés ayudar y ser parte de estamovida solidaria

Colaborá de forma muy sencilla do-nando a través de mercado pago en estelink

https:linktr.ee/ugab.buenosaires

UGAB Comparte

Miércoles 5 de agosto de 20206

Nilüfer Bulut escribe: La islamización forzada fue unode los métodos de supervivenciautilizados durante lo que los armenios llaman "Medz Ieghern", la gran tragedia. La profesora Zerrin KurtoğluŞahin dice que al cumplir con la imposición de la islamización, aestos armenios (en su mayoríamujeres y niños) se les asegurósu existencia biológica, pero sus conexiones culturales y sociales fueron arrancadas.

Nilüfer Bulut / IZMIR.- El tema delos armenios “islamizados por la fuerza”comenzó a hablarse y a escribirse muchomás a partir de la década de 2000.

La Fundación Hrant Dink, fundada ennombre del periodista armenio asesinado,y de “Agos”, un semanario bilingüe arme-nio publicado en Estambul, han realizadoestudios que han aumentado la visibilidadde los armenios de Turquía. Estos estudiosabrieron un nuevo capítulo sobre los arme-nios islamizados por la fuerza, que eran co-nocidos por la sociedad musulmana perocuya presencia no era más que otro "otro"para ellos, mientras que dentro de la socie-dad armenia, eran considerados como las"pérdidas del genocidio".

La Fundación Hrant Dink organizóuna conferencia el 2 y 4 de noviembre de2013 en la Universidad del Bósforo en Es-tambul sobre este tema. El periódico Agóspublicó una edición especial sobre arme-nios islamizados por la fuerza el 11 de no-viembre de 2013. Fethiye Çetin escribió unlibro sobre su abuela armenia, titulado "An-neannem" (Mi abuela) e impreso en 2004.Fue coautora del libro "Torunlar" (Nietos )con Ayşe Gül Altınay en el que los nietosnarran las historias de sus abuelas y abuelosarmenios. A través de estos libros, el temafue traído a la atención de la sociedad a tra-vés de los ojos de los armenios islamiza-dos.

Esta islamización forzada fue uno delos métodos de supervivencia durante loque los armenios llaman "Medz Ieghern",la gran tragedia.

Entrevistamos a la profesora ZerrinKurtoğlu Şahin, estudiosa de la filosofía yuna de los académicas para la paz. Discuti-mos este tema, su posición dentro de laidentidad armenia, cómo los armenios isla-mizados perciben sus propias identidadescon relación a los puntos de vista de loscristianos armenios y los turcos musulma-nes, y dónde se posiciona este tema en tér-minos de confrontar el problema armenioen Turquía.

- ¿En qué tipo de ambiente y bajo

qué condiciones tuvo lugar la islamiza-ción forzada de los armenios?

Zerrin Kurtoğlu Şahin: - En reali-dad, el concepto de "islamización" da unaidea de la atmósfera y las circunstanciascircundantes. El concepto ya expresa quelos armenios no se convirtieron al Islam porsu propia voluntad, se vieron obligados ahacerlo. La política de islamización fue uncomponente clave del genocidio. Por lotanto, ciertos armenios, en su mayoría mu-jeres y niños, se salvaron la vida con la con-dición de que se convirtieran enmusulmanes.

Sus vidas se salvaron, pero su ascen-dencia no.

Al cumplir con la imposición de la is-lamización, a estos armenios se les asegurósu existencia biológica, pero sus conexio-nes culturales y sociales fueron arrancadasy sus almas fueron robadas y destruidas.Fueron transformados en individuos atómi-cos que estaban culturalmente muertos.

Este fenómeno también nos muestracómo se imaginó la identidad en este perí-odo.

Las identidades aparentemente se de-finieron a través de referencias religiosas,no étnicas. La conversión de un armenio alIslam también significó la limpieza de suidentidad étnica.

Esta situación, en primer lugar, re-quiere la reconsideración de la política tur-comana del İttihat ve Terakki, el Partido de

Unión y el Progreso, un movimiento polí-tico a principios del siglo XX en el ImperioOtomano.

Hasta donde se puede reunir, el factorfundamental de la identidad turca es elIslam. Esta concepción tampoco cambia enla era republicana. Actualmente, el Islam estambién uno de los componentes esencialesde la identidad turca, así como un escudoprotector.

Por otro lado, la situación tampoco esdiferente para los armenios. Una gran partede ellos también ha identificado su origenétnico con su religión. Desde mi punto devista, es una situación más comprensibleque el cristianismo sea una parte insepara-ble de la identidad armenia. Esto se debe aque el gobierno ha herido a los armeniosprecisamente desde ese ángulo y, por lotanto, donde sea que el gobierno te hiera,eso se convierte en tu identidad.

En el libro "Sessizliğin Sesi" (La vozdel silencio) de Ferda Balancar, un jovenarmenio cuya familia paterna se había con-vertido al Islam dice: "Lo que es más im-portante para mí no es ser armenio, sinoser cristiano. Ya soy armenio. De todosmodos, este es el estado natural, pero serun buen cristiano es más importante paramí que cualquier otra cosa ".

¿Cuándo se trató por primera vezel tema de los armenios islamizados, ypor qué tardó tanto en presentarse estetema?

- Como puede imaginar, este es un

tema difícil. En primer lugar, debe conside-rarse el trauma que se sufre, ya que ante laamenaza de perder sus vidas, se vieronobligados a cambiar de creencia religiosa.La creencia religiosa no es así, se trata dela determinación de creer. Las mujeres is-lamizadas (muy pocos hombres fueron is-lamizados) fueron islamizadasindividualmente o en grupos bajo la super-visión de representantes administrativos,políticos o religiosos de la creencia reli-giosa dominante, recitando la kalima sha-hadah, ya que el primer paso hacia laimplementación de la fe en el Islam es de-clararlo.

Estas mujeres fueron expuestas a unadoble opresión. La primera fue la opresiónderivada de la enorme división, la fracturaentre el corazón, que es el lugar de la cre-encia y la vida de uno.

El proceso de islamización de las mu-jeres armenias ha sumergido a la mayoríade ellas en extrema soledad y silencio.

Esto también se debió a que se casa-ron o debieron casarse con una persona mu-sulmana. En el caso de la abuela de FethiyeÇetin, que solo pudo transmitir la verdadsobre sí misma en su lecho de muerte, estofue posible solo susurrando.

La segunda opresión surgió por sermujeres que vivían en una sociedad patriar-cal. Como la ascendencia se determinabasolo a través de los hombres, no de las mu-jeres, la política de islamización se practicóespecialmente en las mujeres. Debido aesto, se podría decir que el problema de losarmenios islamizados es un problema demujeres. De hecho, las mujeres armeniasque tuvieron hijos de hombres musulmanestuvieron que mantener su secreto inclusoante sus propios hijos.

Aunque el Islam se presenta como unareligión universal y aunque las mujeres ar-menias se vieron obligadas a convertirse enislamizadas, ser una convertida no era unasituación respetada en la sociedad. Cuandoagregas a esto el hecho de ser mujer, puedesentender que el silencio fue el producto deesta gran alienación.

El segundo fenómeno que debe con-siderarse es la relación de este tema con elgenocidio armenio.

Es imposible discutir este tema sindiscutir el genocidio armenio.

Cuando comenzamos a hablar sobre elgenocidio, este tema entró en el horizonte,y Hrant Dink fue el arquitecto de este hori-zonte.

Lo que Hrant construyó fue ampliadopor proyectos de historia oral como "Nene-min Masalları" (Historias de mi abuela),"Anneannem" (Mi abuela), "Nenem birErmeniymiş '(Mi abuela era armenia)," Er-meni Kızı Ağçik "(Niña armenia Ağçik),"Müslümanlaştırılmış Ermeni KadınlarınDramı" (El drama de las mujeres armeniasislamizadas), "Türkiye'de Ermeni Kadınlarıve Çocukları Meselesi" (La cuestión de lasmujeres y niños armenios en Turquía), "SonSön" Última palabra de Hoşana) y "Torun-

TEMA DE GENERO

Las armenias islamizadas

(Continúa en página 7)El periodista Hrant Dink fue asesinado para vengar la muerte de Talat Pasha

Miércoles 5 de agosto de 2020 7

lar" (Nietos). Ahora,muchas personasestán discutiendosobre sus propiasabuelas armenias.Puedo decir que seestán abriendo lascapas de este silencioreforzado y multipli-cado.

Además, tam-bién debe conside-rarse la posición delos armenios que fue-ron islamizados antesde que los armenioscomenzaran a resistirla islamización.

-¿Podemos hablar de una memoriacolectiva o una cultura colectiva for-mada a través de las antiguas identida-des de los armenios islamizados,relacionadas o como resultado de lo queexperimentaron?

-No creo que la primera generaciónhaya podido hacer esto después de tantotrauma. Por un lado, los hombres de su fa-milia han sido masacrados y usted ha per-dido a la mayoría de los miembros de sufamilia durante la deportación. Por otrolado, sin siquiera poder llorar tus pérdidas,te han pedido que mates a tu propio Dios, aquien hubieras rezado por tus pérdidas, aquien le hubieras rogado clemencia ... Elhecho de que que las abuelas armenias pu-dieron susurrar sus historias solo mientrasmorían o al momento de su muerte, de-muestra su lealtad a su vieja identidad.

-¿Cuáles son los efectos de la islami-zación de los armenios en las próximasgeneraciones? es decir, con relación alhecho de que esto fue una negación for-zada de su identidad.

- Es diferente para las generacionesposteriores. Esto se debe a que estuvieronprotegidos de este secreto durante una granparte de sus vidas y no conocen la identidadanterior. Además, una gran parte de ellos,incluso después de haber aprendido este se-creto, tal vez porque nacieron en la fe mu-sulmana o tal vez porque todavía eranecesario el escudo protector del Islam, pa-recía que no habían experimentado un cho-que. con su nueva identidad

Un nieto armenio que conozco se re-firió a su abuelo materno como "el últimoarmenio de nuestra familia". Otros sevuelven a asociar con su antigua identidady eligen el cristianismo. Si lo que llama me-moria colectiva es conciencia histórica co-lectiva, entonces ningún hijo o nieto esindiferente a la historia en la memoria desus padres. Este es -de hecho- el enfoquecorrecto. Sin embargo, a pesar de eso,muestran la voluntad de vivir pacífica-mente en su propia tierra con otros ciuda-danos.

También necesito decir esto: la turqui-

ficación de las generaciones posteriores aúncontinúa. Por ejemplo, nuestras institucio-nes educativas, a través de los libros detexto escritos por escritores de historia bas-tante oficiales, nacionales y militaristas ypuestos a través del filtro de lo turco y elislam, continúan turquificando e islamizan.

- ¿Cómo se ven los armenios cristia-nos y los armenios islamizados?

-Como dije hace poco tiempo, esta estambién una de las razones del silenciosobre este tema. Ser un converso tampocoes una situación respetada para los arme-nios que han seguido siendo cristianos.

Los armenios que han sido islamiza-dos han sufrido una grave pérdida de repu-tación. Pero, además, los armeniosislamizados se cuentan entre las pérdidasdel genocidio armenio.

Algunos armenios islamizados, porotro lado, aún mantienen sus identidadescomo un secreto. Esto puede estar relacio-nado con diferentes miedos.

Los que pueden revelar su identidadanterior, creo, pueden superar el distancia-miento con los armenios cristianos siempreque se aferren a esta identidad anterior.Pero repetiré lo que dije hace poco, paraaquellos que viven en esta tierra: la mayoríade los armenios islamizados y los armeniosque han permanecido cristianos, como per-sonas que han sido sometidas a todo tipo decrueldades de nacionalismo religioso o ét-nico, están demostrando la voluntad devivir junto con otros ciudadanos con un re-cuerdo de su propia identidad que está lim-pia del nacionalismo.

-¿Cuál es la importancia del debatesobre este tema? ¿Cómo cree que estetema presentado afectaría el entorno po-lítico de este país?

-Todo tipo de confrontación es bueno;Es curativo. Todos juntos, debemos ser ca-paces de "mirar dentro de nuestras almas",como dijo Zamyatin.

Hablar y encontrarse cara a cara escrucial para recuperarnos de nuestras esqui-zofrenias y paranoias políticas y morales.

Cuando entierras tu cabeza en laarena, suceden tres cosas: 1) No puedes res-

pirar dentro de la arena, 2) Permanecescomo un cuerpo sin cabeza y sin cerebro, y3) Todos excepto tú continúan viendo todo.

Este tema y el tema relacionado delgenocidio deberían poder debatirse sin sercriminalizados por el Estado.

Es muy importante tanto para los va-lores democráticos como para nuestrasabuelas y abuelos maternos y paternos quese han visto obligados a guardar silencio.

Además, se lo debemos a Hrant Dink,por el bien de la humanidad, que trajo sushistorias a nuestra atención.

Además, hay una comunidad heridaque está tratando de vivir en este país a tra-vés del silenciamiento, el miedo y la intro-versión, que es hostigada casi todos los días

a través de canales oficiales y no oficiales,cuyo dolor se ha multiplicado, cuyas heri-das no han cicatrizado, pero están presen-tes, al tiempo que son nómades en su propiatierra.

Todos necesitamos esta confrontaciónpara inmunizarnos contra el microbio fatalllamado nacionalismo.

* La frase "islamizado por la fuerza"se usa para dejar espacio para otras expe-riencias de islamización, según AyşegülAltınay en su libro de documentos de laConferencia Armenia.

https://www.duvarenglish.com/human-rights/2020/08/02/islamized-armenians-

Según el Partido de la Justicia y el Desarrollo (AKP), la formaciónde Erdogan, la ley quiere acabar con los insultos en internet; la

oposición denuncia censura

Estambul,( Agencias AFP y AP.)- Un mes después de que el presidente de Turquía,Recep Tayyip Erdogan , pidiera "poner orden" en las redes sociales , uno de los últimosespacios donde los turcos pueden expresarse libremente, el Parlamento aprobó hoy unaley que da a las autoridades más poder para regularlas .

La ley exige que las grandes empresas de redes sociales, como Facebook y Twitter,tengan oficinas de representación en Turquía para abordar las quejas contra los contenidosen sus plataformas.

El presidente turco Recep Tayyip Erdogan, durante un discurso en Ankara, el 20 dejulio pasadoEl presidente turco Recep Tayyip Erdogan, durante un discurso en Ankara,el 20 de julio pasado Fuente: AFP

Según el gobierno, la legislación era necesaria para combatir los ciberdelitos y pro-teger a los usuarios. El Partido de la Justicia y el Desarrollo (AKP, islamo-conservador),la formación del presidente Erdogan, sostuvo que la ley quiere acabar con los insultos eninternet. El texto fue presentado después de que la hija y el yerno del presidente recibieraninjurias en Twitter.

En una intervención en una sesión parlamentaria hoy en la mañana, Rumeysa Kadak,legislador del AKP, dijo que se emplearía para retirar publicaciones que contengan acu-saciones e insultos contra las mujeres.

Los legisladores de la oposición dijeron que la ley limitará más libertad de expresiónen un país donde los medios están ya bajo un estricto control gubernamental y docenasde periodistas están encarcelados. Calificaron la norma de "ley de censura''.

El anuncio del proyecto de esta ley suscitó la preocupación de numerosos internautasque se movilizaron en internet en las últimas semanas con la consigna "No toques mi redsocial".

Si una empresa de medios sociales se niega a designar a un representante oficial, lalegislación contempla fuertes multas, prohibiciones publicitarias y reducciones del anchode banda. Con un fallo judicial, el ancho de banda se reduciría a la mitad, y más en ade-lante. Las reducciones del ancho de banda suponen que las redes sociales serían demasiadolentas para los usuarios.

El representante tendrá que responder a las solicitudes individuales de eliminar con-tenido que viole la privacidad y los derechos personales en el plazo de 48 horas, o pro-porcionar motivos para el rechazo. La compañía sería responsable de los daños yperjuicios si el contenido no se elimina o bloquea en 24 horas.

Lo más alarmante es que la norma, formada por nueve artículos, exige que las em-presas de redes sociales almacenen los datos de los usuarios en Turquía.

Turquía aprueba una polémica ley para reforzar elcontrol de las redes sociales

TEMA DE GENERO

Las armenias islamizadas

Miércoles 5 de agosto de 20208

Nacido en 1934, en Alepo, Siria,Torós Rastkelenian, más conocido por suapodo de Torós, fue un prolífico escultor,cuyas obras se hallan en distintas ciudadesde Francia, su país de adopción, y delmundo.

Rastkelenian era el autor del monu-mento memorial erigido en Marsella enconmemoración del geno-cidio armenio y en memo-ria de los combatientesarmenios, héroes de la Re-sistencia, que murieron porla libertad de Francia.

Fue también el artí-fice del monumento al ge-nocidio armenio enAix-en-Provence, Franciay de varias otras obras detemática diversa en el país.

Reconocido por sutrabajo, Torós fue distin-guido como “Oficial de lasArtes y de las Letras” enFrancia, en 2000; Caba-llero de la Legión deHonor, también en Franciaen 2009; y obtuvo la con-decoración de NersésShnorhali otorgada por elgobierno armenio, esemismo año.

En 2015, en ocasióndel centenario del genoci-

FRANCIA

Falleció el famoso escultorTorós Rastkelenian

dio armenio y del 24º aniversario de la in-dependencia de Armenia, Torós donó la es-cultura del padre Gomidás al MuseoInstituto Gomidás de Ereván.

En la capital armenia, también tieneun lugar destacado su escultura de SayatNova, que llama la atención por su síntesisexpresiva.

Monumento al genocidioarmenio en Marsella.

“Sayat Nova” en Ereván.

Sábado de música en Buenos AiresEl sábado 1 de agosto fue

especialmente activo e intere-sante para los que siguen la mú-sica armenia aun desde suscasas.

Por un lado, Edgardo Sa-rian, quien ese día cumplía años,decidió festejarlo de manera vir-tual con sus amigos y seguido-res, ofreciendo un recital desdeel living de su casa, hacia dondellegaron las felicitaciones y pe-didos especiales de temas.

Edgardo llevó a los oyentespor temas tradicionales y tuvopalabras de agradecimiento para quienes lohan acompañado en el desarrollo de su pro-fesión.

Por otra parte, en el espacio #Kaianéen casa, la Unión Cultural Armenia puso enel aire “Diálogos desde la música”, sitio en

el que Andy Istephanian, director de la or-questa de la institución, mantuvo un intere-sante diálogo con la cantante MirtaSatchian.

Sus orígenes en la canción, su forma-ción musical en Armenia, su carrera de can-tante y solista fueron parte del diálogoameno que mantuvo Mirta con Andy,ambas conocidas y sólidas figuras en loprofesional y en la difusión de la música ar-

menia. Antes, la pre-

sentación del violi-nista VartánStepanian acercó alauditorio a su co-nocimiento y valo-ración comointérprete de la or-questa y solista. ·

Չորեքշաբթի, 5 Օգոստոս 2020 9

«Զարթօնք», «Արեւ» եւ «Սարտա-րապատ» թերթերի սիրելի բարեկամ-ները Չորեքշաբթի, յուլիսի 29-ինդարձեալ ժամադրուած էին հանդի-պելու արդէն իսկ բոլորի համարօգտաշատ եւ սպասուած ժամադրա-վայրը դարձած՝ մամուլի 6-րդառցանց լսարանում։

«Արցախ. Նորօրեայ Մարտա-հրաւէրներ եւ Իրագործումներ» թե-մայի շուրջ իմաստալից,մասնակիցներին հպարտութիւններշնչող եւ հեռանկարներով լեցունխօսքով ելոյթ ունեցաւ ԱրցախիՀանրապետութեան վսեմաշուք նա-խագահ՝ Պրն. Արայիկ Յարու-թիւնեանը: Տարբեր երկրների շուրջ65 մասնակիցներով կազմուածառցանց հարթակը ինչպէս միշտձեռնհասութեամբ վարեց՝ լիբա-նանահայ ծանօթ մտաւորական,Հայկազեան Համալսարանի Հայագի-տական Հանդէսի պատասխանատուխմբագիր եւ նոյն համալսարանիՍփիւռքի Ուսումնասիրութեան կեն-տրոնի տնօրէն՝ Դոկտ. ԱնդրանիկՏագէսեանը։

«Զարթօնք» օրաթերթի գլխաւորխմբագիր Սեւակ Յակոբեանն իրխօսքում երախտագիտութիւն յայտ-նեց Արցախի նախագահին առցանցլսարանում ելոյթ ունենալու համարեւ խօսքը փոխանցեց Դոկտ.Անդրանիկ Տագէսեանին։

Դոկտորն իր հերթին, պատաս-խանելով Նախագահ Յարութիւնեա-նի՝ լսարանին ուղղուածորպիսութեան վերաբերեալ հարցին,նշեց, որ իրենք լաւ են այն ժամանակ,երբ հզօր է Արցախը, Մայր Հա-յաստանը։ Երկար չսպասեցնելովՆախագահին ու ներկաներին, Դոկտ.Տագէսեանը անմիջապէս խօսքըփոխանցեց Արցախի նախագահԱրայիկ Յարութիւնեանին։

«Արցախի ներքին կեանքը, ան-կախ կորոնավիրուսային վտանգնե-րից, շատ նորմալ է։ Արցախը դեռկարողանում է դիմակայել վարակին։

Հաստատուած դէպքերը մեզմօտ շատ քիչ են, մահացութիւններչունենք, փառք Աստծոյ, տնտեսու-թիւնն էլ շարունակում է զարգա-նալ»,- այս փոքրիկտեղեկատուական նիւթով իր խօսքըսկսեց Արայիկ Յարութիւնեանը։

Նախագահը հակիրճ անդրա-դարձաւ այն բոլոր ծրագրերին,առաջնահերթութիւններին, որոնքիրենց առջեւ դրել են։ Մինչ այդ,Յարութիւնեանը շեշտեց, որ իրենքպատրաստակամ են ու հնարա-ւորութիւն ունեն 100- 150 ընտանիքընդունել Լիբանանից, ովքեր հայ-րենադարձուել կը փափաքին։ «Մերառաջիկայ հիմնական խնդիրն էլինելու ժողովրդագրական վիճակի

բարելաւումը։ Այսհամատեքստում նշեմ,որ մենք պատրաստա-կամ ենք ամենայն հո-գ ա տ ա ր ո ւ թ ե ա մ բԼիբանանից ընտանիք-ներ ընդունել Արցա-խում։

Մի քանի հարիւրընտանիքի ընդունելուհնարաւորութիւնը եւպ ա տ ր ա ս տ ա կ ա մ ո ւ -թիւնը կայ այս պահին։Սակայն, նշեմ, որ մեր

նպատակն է փորձել այնընտանիքներին հետ վերադարձնելԱրցախ, որոնք ժամանակինտեղափոխուել են այլ երկրներ,մանաւանդ Ռուսաստան։ Դրանով կըփորձենք նպաստելժողովրդագրական աճին»,- ասացՆախագահը։

Խօսելով մարտահրաւէրներիմասին, Արայիկ Յարութիւնեանըկարեւորեց հետեւեալը։ Հայ ատրպէյ-ճանական սահմանին վերջին օրերինտեղի ունեցած դէպքերին Թուրքիայիմիջամտութիւնը մեծ մարտահրաւէրէ, որը գնալով խորանում է։ «Դուքտեսաք օրեր առաջ Տաւուշումհայատրպէյճանական սահմանինտեղի ունեցած դէպքերին Թուրքիայիմիջամտութեանը։ Ամբողջ աշխարհըայսօր հասկանում է, որ Թուրքիանշատ լուրջ եւ մեծամասշտաբ ծրա-գրեր ունի տարածաշրջանում։Թուրքիային փանթուրքիզմի գաղա-փարին խանգարում է Հայաստանը եւԱրցախ աշխարհը։ Այդ ծրագիրնիրականացնելու համար Թուրքիանաւելի է խորացնում իր յարա-բերութիւնները Ատրպէյճանի հետ։Այսօր Նախիջեւանում ընթանում ենզօրավարժութիւններ, որին մասնակ-ցում է նաեւ թուրքական բանակը։ Սաուղերձ է Հայաստանին, ամբողջաշխարին, որ Թուրքիան չի պա-տրաստւում տարածաշրջանից այդ-քան հեշտ հեռանալ։ Աւելին՝ չիբաւարարւում եղած հնարաւորու-

թիւններով»,- ասաց նախագահը։Հայկական երկրորդ պետու-

թեան ղեկավարի խօսքով՝ բանակիհետ կապուած իհարկէ կանխնդիրներ, բայց դրանք օր օրի աւելիքիչ են դառնում, ամեն օր ամ-րապնդւում է մեր անվտանգութիւնը։«Այս հանդիպումից ժամեր առաջ էլմասնակցել եմ հրամանատարականդասընթացների մասնակցած անձ-նակազմի հետ ու քննարկել ենքբանակն էլ աւելի ուժեղացնելուծրագրերը։

Ցանկացած իրավիճակում մենքոչ միայն յաղթող ենք, այլառաջիկայում եւս ունենալու ենքփայլուն արդիւնք։ Այն ծրագրերը,որոնք մեր առաջ դրուած են ուիրականացուելու են, թոյլ են տալիսինձ նման յայտարարութիւններանել»,- ընդգծեց Արայիկ Յարու-թիւնեանը։

Բանախօսի խօսքով՝ բանակա-շինութեան ծրագրերի իրականաց-ման համար նախեւառաջ պէտք էունենալ հզօր տնտեսութիւն եւ՛Հայաստանում, եւ՛ Արցախում։ «Հա-յաստանում COVID-19-ով պայմանա-ւորուած իրավիճակը փոքր-ինչ այլ է,դէպքերը շատ են։ Մինչեւ Տնտե-սական ցուցանիշները եւս նուազումեն։ Այս տարի մօտ 5 տոկոստնտեսական անկում է նկատուումոր մինչեւ տարեվերջ հաւանաբարաւելի կը մեծանայ։ Սա եւսխանգարող հանգամանք է։ Միւստարի պէտք է փորձենք վերա-

կանգնել ՀՀ տնտեսութիւնը, որը շատկարեւոր է բանակի հզօրութեանտեսանկիւնից»,- իր խօսքում նշեցՆախագահը։

Խօսելով Արցախում իրականա-ցուելիք առաջիկայ ծրագրերի մասին,Արցախի նախագահը ներկայացրեցմի քանի առաջնահերթութիւններ՝առաջինը ճանապարհաշինութիւննէ, յետոյ աշտարակաշինութիւնը,գիւղատնտեսութեան զարգացումը եւվերամշակուող արդիւնաբերութիւնը։

«Գիւղատնտեսութեան զար-գացըման առումով շատ հետաքրքիրառաջարկ ենք ներկայացնելու։ Իդէպ՝ նշեմ, որ նմանատիպ իհանդիպում էլ ունեցել եմ ArtsakhRoots Investment (ARI) նախագծիներկայացուցիչների հետ։ Նմանա-տիպ մի ծրագիր էլ շուտով Ար-ցախում ենք անելու։ Նռան,արքայանարինջի, քիուիի մեծքանակութեամբ այգիներ ենքտնկելու։ Այնպիսի մրգեր, որոնք մեծպահանջարկ ունեն նաեւ Ռուսաս-տանում։ Ներդրումային ծրագրերումհնարաւորութիւն ենք տալու մերՍփիւռքի հայրենակիցներին եւսմասնակցել։

5 տարուայ համար 10 հազարտոլարի ներդրում է պահանջւում,որից յետոյ կը լինի մեծ շահոյթ։

Հողի սեփականութեան հնարա-ւորութիւն ենք տալու արտասահ-մանում բնակուող մերհայրենակիցներին։ Ապրելով դրսում,վճարելով այդ գումարը, մերհայրենակիցները կը կարողանանստանալ սեփականութեան վկայա-կան, հետեւել աշխատանքներին։ 100մլն տոլարանոց ներդրումային ծրա-գիր է սա, որը շուտով ներկայացնելուեմ։

Սա ապահովելու է տնտեսականմեծ աճ։ Արտադրուած պտուղն էլվերամշակման կարիք է ունենալու։Այստեղ մեր յաջորդ քայլը լինելու էվերամշակման ուղղութեամբ։ Տնտե-սութեան զարգացման տեսանկիւնիցմենք մեծ կարեւորութիւն ենք տալիսնաեւ անասնապահութեանը, ոչ-խարաբուծութեանը։ Յետագայումհնարաւորութիւն ենք ունենալուդէպի արաբական աշխարհ արտա-հանում կատարել»,- ներկայացրեցԱրայիկ Յարութիւնեանը։

Նա նաեւ խօսեց բարեգործականծրագրերի, դպրոցների, մանկապար-տէզների կառուցման, գոյքի ձեռքբերման, Արցախում առողջապա-հական, կրթական համակարգըլիովին անվճար դարձնելու եւ առ-հասարակ սոցիալական ծրագրերիմասին։

«Կրթութիւնը մեր ապագան է։Որակեալ կրթութիւն ունենալու

Մամլոյ Առցանց Լսարան - 6 -

“Պատրաստ Ենք 100-150 Հայրենադարձուած ԸնտանիքիԱնմիջապէս Եւ Սիրով Ընդունել Արցախում.”

Նախագահ Արայիկ Յարութիւնեան

(Շարունակ. էջ 10)

Չորեքշաբթի, 5 Օգոստոս 202010

համար մենք պէտք է ունենանք լաւպայմաններ։ Մանաւանդ Կարանտի-նային մեր հայութիւնը շատ էմասնակցել նման բարեգործականծրագրերի։ Արցախում առողջապա-հութիւնը, կրթութիւնը լինելու էանվճար, պետութիւնն է փոխ հա-տուցելու։ Արցախում բոլոր ըն-տանիքները ունենալու են առանձինբնակարանի հնարաւորութիւն։

Բ ն ա կ ա ր ա ն ա շ ի ն ո ւթիւնըպէտք է այնքան աշխուժանայ, որմենք կարողանանք մեր սփիւռքիհայրենակիցներին այստեղ ապահո-վել բնակարանով ու աշխատանքով։Մնացածը կախուած է լինելուհամաշխարհային իրավիճակից։ Յու-սով եմ, որ COVID-19 շուտ կընահանջի եւ մենք հնարաւորութիւնկ՛ունենանք հաղորդակցուելու,աշխատելու։

Ես սիրով կ՛այցելեմ Արգեն-տինա, Եգիպտոս, որտեղ չեմ եղել։Ձեզ եւս սիրով Արցախ եմ հրաւիրում,տեղում տեսնելու ու ծանօթանալուկատարուող ու կատարուած աշխա-տանքներին»,- իր ներածականխօսքում ասաց Արցախի նախագահԱրայիկ Յարութիւնեանը։

Դոկտոր Անդրանիկ Տագէսեանըշնորհակալութիւն յայտնեց Նախա-գահ Յարութիւնեանին սփիւռքահա-յերին Արցախում ընդունելուպատրաստակամութեան համար։

Տագէսեանը հարց ուղղեց Նա-խագահին կապուած ժողովրդա-գրական վիճակի հետ,վերաբնակեցման ծրագրեր։

«Բնակեցման ծրագրերը թերեւսակնկալած դեմբերով չեն զարգանում։Տնտեսութիւնը շատ լաւ է զարգա-նում, բայց սփիւռքը շատ աւելին էակնկալում։ Ի՞նչ խոչընդոտներ կանայդ ծրագրերն իրականացնելուհարցում։ Սփիւռքն այդ հարցում ի՞նչկարող է անել»,- հարց ուղղեց ԴոկտԱնդրանիկ Տագէսեանը։

Արայիկ Յարութիւնեանը պա-տասխանեց, նշելով՝ հայրենադար-ձութեան, վերաբնակեցման համարկամ մի ծանր խնդիր՝ ֆինանսականվիճակը։ «Այսօր Արցախում բնա-կարանային լուրջ խնդիր կայ։

Բոլոր բնակավայրերում, այդթւում Ստեփանակերտում ազատտուն չկայ, որ տրամադրենք։ Իսկ, եթէմենք գնում ենք նման ծրագրերիիրականացմանը, պէտք է առաջինհերթին տուն կառուցենք։ Ցաւօքչունէինք այդ հնարաւորութիւնները։

Միայն մէկ տուն կառուցելուհամար 40 հազար տոլար է հար-կաւոր։ Դրան գումարած այլ ան-հրաժեշտութիւնները, գումարնաւելանում է։ Ովքեր գալիս ենԱրցախ, այնքան էլ ունեւոր չենլինում։ Մէկ հոգի Արցախ բերելու

համար առնուազն 10-12 հազարտոլար գումար է անհրաժեշտ։ Սա էմիշտ եղել խնդիրը։ Բայց այսօր գոնէմի քանի հարիւր ընտանիք ի վիճակիենք ընդունել, աւելի շատ չենք կարող։Սփիւռքը պէտք է մասնակցի»,- ասացՅարութիւնեանը։

Անդրանիկ Տագէսեանը դիտար-կում արեց, որ միայն տուն ունենալըբաւարար չէ, պէտք է այդ ընտա-նիքները նաեւ աշխատեն, արտա-դրեն, հետեւաբար՝ հարց ուղղեցտնտեսական առումով ի՞նչ ծրագրերկան։ Նախագահը ներկայացրեց, որշինարարութեան, գիւղատնտեսու-թեան, ծառայութիւնների մատուց-ման ոլորոտներում հնարաւորութիւնունեն այդ մարդկանց աշխատանքովապահովելու։ «Մի քանի հարիւր կամհազար ընտանիքի հնարաւորութիւնունենք աշխատանքով ապահովելու։Յետագայում մեծ ծրագրեր ունենքտնտեսութեան զարգացման, որըյետագայ 4 տարում հնարաւորութիւնկու տայ լրացուցիչ 10-15 հազարաշխատատեղ ստեղծելու։ Մանա-ւանդ գիւղատնտեսութեան ոլորտում։Եթէ տուն կառուցելու ֆինանսականմիջոցներ ունենանք, աշխատանքովապահովելու հնարաւորութիւն մենքկը ստեղծենք»,- մանրամասնեցնախագահ Յարութիւնեանը։

Դրան ի պատասխան ԱնդրանիկՏագէսեանը նշեց, որ Արցախը շատզօրաւոր վարկ ունի Սփիւռքում,Սփիւռքը հաւատում է Արցախին ուայդ առումով հնարաւոր է լուրջքայլեր ձեռնարկել։ Տագէսեանը,համադրելով լսարանի կողմիցհնչեցուած հարցերը, Նախագահիցհետաքրքրուեց Սփիւռքի հետ կա-պերի մասին, Արցախի միջազգայինդիրքի ու հնարաւորութիւններիմասին։ «Միջազգային որեւէ հնա-րաւորութիւն չունենք, բայց Սփիւռքիհետ կապ ունենք, իհարկէ։ Մենքունենք ներկայացուցչութիւններ Պէյ-րութում, ԱՄՆ-ում, Մոսկուայում,Փարիզում, Պերլինում։ Մենք Հայաս-տան համահայկական հիմնադրամիխողովակներով կարողանում ենքհնարաւորութիւն տալ Սփիւռքին ոչմիայն բարեգործութիւններ անելայստեղ, այլեւ գտնուել Արցախում,կապ ստեղծել, շփուել։ Մենք շատ ենքկարեւորում Սփիւռքի հետ կապը։Դրա համար ստեղծել եմ «Հայաս-տանի հետ համարկումի ու Սփիւռքիհետ զարգացման կոմիտէ»։

Համաճարակի աւարտից յետոյշատ աւելի ենք աշխուժացնելուՍփիւռքի հետ կապը»,- ասացԱրցախի նախագահը։

Ներկաներին նաեւ հետաքր-քրում էր, թէ Արցախի տարեկանպիւտճէն ինչպէ՞ս է բաժանւում

ոլորտների միջեւ, որոնք են առաջ-նահերթ համարուող ոլորտ-ները։«Արցախի տարեկան պիւտճէն 225-230 մլն տոլար է։ Աւելացնելու ենքմինչեւ 260 մլն տոլար։ Այն ուղղուումէ բոլոր ոլորտներին՝ առողջա-պահութիւն, բնակարանաշինութիւն,ճանապարհաշինութիւն։ Այս տարի,իհարկէ, տնտեսական աճ կարող էչլինել, բայց միւս տարի կանխա-տեսւում է 10 տոկոսից աւել աճ։ 2007-2020 թուականին մեր ՀՆԱ-ի աճըեղել է տոկոս։

Առաջիկայ 5 տարիներին մենքմենք կը ծրագրաւորենք պահպանելսա, ինչը նշանակում է, որ 5 տարիյետոյ մեր պիւտճէն լինելու է 400-500մլն տոլար։ Դա մեծ թիւ է լինելուԱրցախի համար։ Այսօր ես հա-մարձակւում եմ ասել, որ 100- 150ընտանիք կարող ենք ընդունել,տարիներ առաջ չէի համարձակուի։Իսկ եթէ Սփիւռքը մասնակցի, աւելիմեծ ծրագրեր կարող ենք իրա-կանացնել։ Մեր ամենամեծ խնդիրըժողովրդագրութիւնն է։ Դրա համարմենք պէտք է շատ տուն կառուցենք ումեր հայրենակիցներին հնարաւո-րութիւն տանք գալ եւ Արցախումապրել»,- հարցին պատասխանեցԱրայիկ Յարութիւնեանը։

Տագէսեանի կողմից ուղղուածհարցին, արդեօ՞ք ճիշտ է տպա-ւորութիւնը, թէ ամբողջ ուշադրու-թիւնը Ստեփանակերտի վրայ է,Նախագահը պատասխանեց՝ եթէտիեզերքից նայէք, Արցախի ամենհատուածում շինարարութիւն էընթանում եւ ուշադրութիւնը միայնՍտեփանակերտի վրայ չէ.

«Ճանապարհներ են կառուցւումՇահումեանի, Քարվաճառի, Լաչինիու մնացած բոլոր տարածքներում։Տներ ենք կառուցում բոլոր տա-րածքներում։ Հիմա հակառակը,աւելի շատ ուշադրութիւն ենքդարձնում ոչ Ստեփանակերտին»։

Լսարանի մասնակիցներին հե-տաքրքրում էր նաեւ տաւուշեանվերջին իրադարձութիւնների մասինՆախագահի կարծիքը։

«Ատրպէյճանը տեսնում է, որԱրցախում յաջողութիւն շանսերչունի, քանի որ Արցախի բանակըշատ հզօր է ու մարտունակ։

Դրա համար փորձեց ինչ-որյաջողութիւն արձանագրել Հայաս-տանի սահմանին, որը Ալիեւինկտար քաղաքական աւելի մեծ հնա-րաւորութիւն։ Այսօր Ատրպէյճանումսոցիալական, քաղաքական վիճակըվատ է, նաֆթի գները նուազում են։Ներքին կայունութիւնը եւ իշխա-նութիւնը պահելու համար նա երկուճանապարհ ունի՝ կա՛մ նման փոքրմարտական գործողութիւններովյաջողութիւններ արձանագրել ուիշխանութիւնը պահել, որն, ինչպէս

տեսաք, Տաւուշում չյաջողուեց։ Կա՛մլայնամասշտաբ պատերազմ, որիռիսկն աւելի մեծ է։ Ես հաշուարկներեմ անում, առաջիկայում կը հրա-պարակեմ։ Վերջին 10–12 տարուայընթացքում մօտ 250-300 մլրդ տոլարեն ունեցել նաֆթից։ Բայց այսօրչունեն մարտունակ բանակ, սոցիա-լապէս զարգացած երկիր, չունեն ոչմի բան։ Ալիեւեան ծրագիրը այստարիների ընթացքում մսխել էնաֆթային տոլարները՝ ոչ ի օգուտիրենց ժողովրդի։ Դրա համար պէտքէ փորձեն իշխանութիւն պահել»,-տեսակէտ հատնեց Արցախինախագահը։

Գալով Արցախի մշակութայինկեանքին, երկրում մշակութայինզարգացուածութեանը, որը հետաքր-քրում էր լսարանին, ԱրայիկՅարութիւնեանը նշեց՝ համայնք-ներում մշակութային, համայնքայինտներ, թանգարաններ են կառուցել,շարունակում են կառուցել։

«Մշակոյթը զարգանում է։Շուշիում ունենք թանգարան, լաւ է,զարգանում է։ Ուզում եմ մէկ լաւ լուրեւս յայտնել ձեզ կապուած Շուշիիհետ։ 2022 թուականի մայիսի 9-ինՅաղթանակի 30-ամեակի կապակ-ցութեամբ ցանկանում ենք Ազգայինժողովը տեղափոխել Շուշի։ Ես այդծրագիրն արդեն մշակել եմ։ Ի դէպ,յիշում էք՝ Ատրպէյճանում լաւ չէինզգում, երբ իմ երդմնակալութեանարարողութիւնը տեղի ունեցաւՇուշիում։ Այդ առումով իրենց համարյաջորդ լուրը կլինի 2022 թուականինԱզգային

ժողովը Շուշի տեղափոխելուորոշումը։ Սա շատ խելօք քայլ էլինելու։ Մեծ ուշադրութիւն ենքդարձնում սփորթին ու մշակոյթին»,-ասաց Նախագահը։ Այս առնչու-թեամբ Նախագահը նաեւ նշեց, որքայլեր են ձեռնարկում համայնքներնաւելի ինքնուրոյն դարձնելու համար,տեղական ինքնակառավարմանհամակարգը զարգացնելու ուղղու-թեամբ։

«Մի քանի տարուց կ՛ունենանքտարածքային կառավարման զարգա-ցած համակարգ»,- ասաց Արցախինախագահ Արայիկ Յարութիւնեանըեւ ժամանակի սղութեան պատճառովչկարողացաւ աւելի երկար խօսել։

Նախագահը շնորհակալութիւնյայտնեց ներկաներին հարցերի,քննարկման համար։ Իրենց հերթինԴոկտոր Անդրանիկ Տագէսեանը եւ«Զարթօնք» օրաթերթի գլխաւորխմբագիր Սեւակ Յակոբեանը շնոր-հակալութիւն յայտնեց Նախագահիննման առիթի համար։

(Շարունակելի)

ՔՐԻՍԹԻՆԱ ԱՂԱԼԱՐԵԱՆ

“Պատրաստ Ենք 100-150 Հայրենադարձուած ԸնտանիքիԱնմիջապէս Եւ Սիրով Ընդունել Արցախում.”

Նախագահ Արայիկ Յարութիւնեան

Miércoles 5 de agosto de 2020 11BIENESTAR EMOCIONAL

La voz del almaDe todas las palabras que me gustan,

sin dudas, cuando digo “alma” me trans-porto a un lugar conocido por mí, pero im-preciso de ubicar.

Muchas veces intenté encontrar su ca-mino, algo que la defina concretamente,para racionalizar su significado y podercontárselo a otros de forma precisa, certera,inequívoca.

Mi mamá se llamaba Almas, una de-formación argentina que quedó plasmadaen su documento derivada de su Elmasdoriginal. Tal vez sea por eso que al decir“alma” algún sello indeleble vibre en misangre.

Como buscadora que soy, pude descu-brir que para la ciencia el alma es una sumade efectos de la conciencia cuántica, to-mada como una interacción de neuronas enel cerebro.

Desde el punto de vista religioso, elalma o ánima, soplo, aire o aliento, hacereferencia a una entidad inmaterial que po-seen los seres humanos y que varía segúnlos dogmas y tradiciones.

No pude evitar intentar encontrar al-guna respuesta en la filosofía; de hecho dis-ciplina que mejor ha estudiado y permitidodeliberar, aún hoy lo hace, sobre las gran-des incógnitas y verdades que dan luz alpensamiento de quienes hemos sido pues-tos en este planeta Tierra, creemos que paraevolucionar.

A partir de Platón el alma, además deadmitirse como principio vital, fue conce-bida como principio del conocimiento.Aristóteles aseguró que el alma es una fun-ción del cuerpo.

Para Nietzsche, el alma era un “in-vento” y como un invento "contra elcuerpo", debemos comprender su pensa-miento, a partir de sus propias experienciasde la vida y sin juzgar, así es la discusiónfilosófica.

Distintas concepciones de una pala-bra, que luego quiso ser para algunas co-rrientes del pensamiento un sinónimo delespíritu. Y la larga lista en la línea deltiempo agrega, quita y modifica caracterís-ticas o condiciones al alma, desde el co-mienzo de los tiempos.

No quisiera dejar de lado la concep-ción del dualismo antropológico, por elcual el hombre está dotado de cuerpo yalma; principio de vida de los seres vivoscon funciones vitales y racionales que leotorgan identidad y permanencia en la vidapsíquica. Así la define la psicología, ya quealma en griego "psyché" es de donde pro-viene la palabra psicología.

Tengo cierta predilección por todo loque alimenta al alma, ya sea en modo demúsica, lectura o pintura; aquello que em-bellece el espíritu…o el alma.

También se encuentraen esas palabrasque se pronuncian en una conversación dis-tendida de amigo, en esos relatos o historiasde la gente cuando se nota que brotan dealgún lugar, profundo, que hace que brillenlos rostros.

A veces, están los otros relatos, quedesdibujan sonrisas cuando el alma lleva ci-catrices.

Cuando me puse a estudiar y observaremociones y sentimientos de las personas,descubrí que hay un lenguaje verbal, unono verbal y un lenguaje simbólico.

Desde hace algunos años y luego deinvestigar variados modelos terapéuticos,asocié una práctica ancestral que me fue“dada” como la lectura de la borra del cafécon la interpretación de los símbolos uni-versales, que desde las diversas culturasconforman una inagotable fuente de signi-ficados subjetivos.

Diversos autores han contribuido amis estudios y hoy puedo utilizar ese re-curso en mi consultorio, como una herra-mienta más que habilita la expresión delinconsciente.

Por todo esto pude comprender que encada persona había una expresión verbal,gestual y una voz del alma, que necesita en-contrar contención, explicarse y expresarse.

Intangible, es verdad, tampoco sepuede ubicar en un lugar determinado, peroquien puede afirmar que no lleva el alma, adonde quiera que vaya, aunque sea para reíro para llorar.

Quizá, tengo la esperanza, de que misestimados lectores hayan encontrado enestos días difíciles algunas voces del alma,propias y ajenas; hasta puedo pensar quehan aprovechado el tiempo para conversarcon ella, buscando sanar, reparar o perdonarheridas o simplemente para recordar esosgratos momentos en que sonrieron.

Juntar el cuerpo con el alma, cadatanto, es un buen ejercicio, porque lo quenosotros creemos no saber, el alma lo sabe.Solo es cuestión de poner la oreja para es-cuchar con atención. Como referenciapuedo decirles que a veces encontramos elalma muy cerca del corazón.

Hace unos días, desde su espacio lla-mado Mentor Literario, mi querido amigoPablo Puente, conocedor de los misterios ysecretos que se guardan en las almas hastaque un día,con su ayuda las personas seatreven a contar, me regaló una frase quebien vale como síntesis de este recorrido re-flexivo:

“Por lo poco que entendí, de lomucho que leí, a la gente hay que mirarleel alma y no la biblioteca”.

Clr. Cristina Inés Papaziancristinapapazian@gmail.com

Arshak Karhanyan es un joven de 27 años que está desaparecidodesde el 24 de febrero. Estudia en la Universidad Tecnológica Nacionaly trabaja en la Policía de la Ciudad de Buenos Aires. Según consta enla causa, el día de su desaparición Arshak se reunió con un compañerode la Policía, el oficial primero Leonel Alejandro Herba. De acuerdo conlas declaraciones de Herba, hablaron sobre una posible compra de unauto por parte de Arshak, algo que no se correspondería con el estadofinanciero de la familia. Las últimas imágenes de Arshak fueron de élentrando a un supermercado Easy y comprando una pala.

La investigación la lleva adelante la Fiscalía en lo Criminal y Co-rreccional Nº2 a cargo del fiscal Dr. Santiago Vismara. El Ministerio deSeguridad lanzó recientemente una recompensa de medio millón depesos para aquellos que brinden datos útiles que permitan dar con suparadero. Para brindar información, se puede comunicar por teléfonoal 4309-9700 int. 234153 o por celular o Whatsapp al 1158214001.

DESAPARECIDO HACE MÁS DE UN AÑO

Miércoles 5 de agosto de 202012

Prensa Colectividad Armeniade Rosario.- En las últimas horas delviernes 31 de julio, falleció en Rosa-rio Rosa "Vartu" Sivaslian, referentey miembro de la Colectividad Arme-nia de Rosario.

Rosa era la menor de tres her-manos. Sus padres llegaron a Rosariohuyendo del genocidio armenio ydesde que se instalaron en la ciudad,a principios de siglo XX, trabajaronincansablemente, hasta los últimosdías de sus vidas, por el Centro Ar-menio en Rosario.

"Vartu fue una de esas personasque ponía la cabeza, el corazón y elcuerpo por la Colectividad de Rosa-rio. Siempre estaba dispuesta yatenta a generar acciones, a colabo-rar. No puedo más que agradecerletoda la dedicación, la generosidad,el amor y el esfuerzo que ha inver-tido", declaró Juan Danielian, presi-dente de la Colectividad Armenia deRosario.

Mujer fuerte, trabajadora y so-lidaria, Vartu será recordada como una re-ferente para las y los miembros de laColectividad Armenia de Rosario.

"La Colectividad de Rosario quedóhuérfana. Todos nos sentimos hijos deella", dijo conmovido el vicepresidente dela Colectividad de Rosario, Diran Yousou-fian.

En las últimas dos actividades presen-ciales que realizó la Colectividad Armeniade Rosario, un almuerzo y una cena, Vartuestuvo presente, como siempre, en la pre-via, enseñando amorosamente a las y los jó-

venes de la Colectividad a cocinar y prepa-rar las deliciosas comidas armenias que tanbien conocía. Les compartió sus recetas,sus secretos, para cocinarlas y anécdotasque los jóvenes tendrán siempre presente.

"Le prometemos a Vartu que vamos acuidar las semillas que sembró, para queden sus frutos. Porque las semillas nuncase secan, al contrario, siempre germinan",concluyó el presidente de la Colectividadde Rosario.

Prensa del Centro Armenio de Rosario

ROSA SIVASLIAN

La colectividad armenia de Rosariodespide a una de sus referentes

Rosa Sivaslian recibe una distinción de parte del Centro Armenio de Rosario

Ex alumno y docente del InstitutoMarie Manoogian de la Unión General Ar-menia de Beneficencia, Diego Tabakian esun ejemplo de constancia, capacidad y de-dicación.

En plena pandemia, hace apenas unosdías, más precisamente el 31 de julio ppdo.,Diego obtuvo su doctorado en Filosofía, enla Universidad de Buenos Aires con califi-cación sobresaliente y mención para la pu-blicación de su tesis “El problema de laverdad en el pensamiento aristotélico y susantecedentes en la filosofía platónica.”

En este largo y difícil proceso de con-cluir una etapa en circunstancias no conven-cionales, lo acompañaron su esposa,Ángeles Prisco, su hijo Julián, sus padres,José y Miriam Tabakian, su hermana MaríaSol, sus consuegros Ana y Antonio Prisco,su abuela Nelly y sus tías Eva y Sonia, quie-nes compartieron su ansiedad y los pasosprevios a la defensa de la tesis.

El resto vino de él, de su entrega, de su compromiso y de sus ganas de concluir unaetapa para avanzar mucho más allá en su carrera, en momentos en que la atención estápuesta fundamentalmente en la salud y en la economía.

Sus alumnos del Marie Manoogian, del colegio Nuevos Aires, de la Universidad delSalvador y de los seminarios de la UBA, celebran con él su inmensa felicidad y esperanansiosos compartir sus clases de manera presencial, luego de la pandemia.

Con nuestros deseos de renovados éxitos, acompañamos a las familias Tabakian yPrisco en esta felicidad, que nos llena de orgullo.

¡Bravo, Diego! ¡Que se multipliquen los logros!

UN ORGULLO PARA LA COMUNIDAD

Diego Tabakian,doctor en Filosofía