Upload
others
View
19
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
SAYISAL
ELEKTRONİK
Ege Üniversitesi Ege MYO
Mekatronik Programı
BÖLÜM 1
Sayısal Kavramlar
Analog ve Sayısal Sistemler
Gününüzde bir çok elektronik sistem sayısal ve analog devrelerin birleşiminden oluşur.
Her iki teknolojinin üstün olduğu özellikleri vardır.
CD playerda veri sayısal olark saklanmıştır, sayısal veri okunur analoğa dönüştürülür ve yükseltilerek hoporlöre uygulanır.
23.02.2015 Sayısal Elektronik
3
Analog-Sayısal ve Sayısal-Analoğa Dönüşüm
23.02.2015 Sayısal Elektronik
4
Sayısal ve Analog Sistemler Birlikte Kullanılır
23.02.2015 Sayısal Elektronik
5
Sayısal sistem ve analog sistem kullanmak bazı uygulamalarda zorunlu bazılarında ise isteğe bağlıdır.
Sayısal ve Analog Değerler
23.02.2015 Sayısal Elektronik
6
Neden Sayısal Kullanırız
Gürültü seviyesi sıfırlanabilir Bellkte saklanabilir Mikroişlemci ile işlenebilir Kalite düşer
23.02.2015 Sayısal Elektronik
7
İkili Sayılar ve Mantık Seviyeleri
Sayısal elektronik devreleri iki gerilim seviyesine sahiptir, Yüksek ve Düşük.
Bu gerilim seviyeleri ikili sayılara karşıllık gelir.
Yüksek = 1, Düşük = 0
Yüksek
Düşük
VH(max)
VH(min)
VL(max)
VL(min)
Geçersiz İkili sayıların her birine bit adı verilir. Bit ya 0’dır yada 1’dir
23.02.2015 Sayısal Elektronik
8
Sayısal Dalga Şekilleri
Falling orleading edge
(b) Negative–going pulse
HIGH
Rising ortrailing edge
LOW
(a) Positive–going pulse
HIGH
Rising orleading edge
Falling ortrailing edge
LOWt0
t1
t0
t1
Sayısal dalgalar düşük ve yüksek seviye arasında değişir.
Pozitif vuru düşükten yükseğe çıkar ve orada belirli bir süre kalır tekrar düşük seviyeye düşer.
Negatif vuru ise yüksek seviyeden düşük seviyeye düşer ve belirli sürenin sonunda tekrar yüksek seviyeye geri döner.
23.02.2015 Sayısal Elektronik
9
Vuru (Pulse)
90%
50%
10%
Base line
Pulse width
Rise time Fall time
Amplitude tW
tr tf
Undershoot
Ringing
Overshoot
Ringing
Droop
Yükselme Süresi Düşme Süresi
Salınım
Düşme
Genlik
Üst aşım
Vuru Genişliği
Başlangıç seviye Alt aşım
23.02.2015 Sayısal Elektronik
10
Periyodik Vuru
Sabit aralıklar ile tekrarlanan vuruya peiyodik vuru denir.
Saat işaretleri genellikle periyodik vurulardır. Periyodik vurular frekansları ile veya periyot süreleri ile adlandırılırlar
Tf
1
fT
1
Volts
Time
Genlik
Vuru Genişliği
(tW)
Periyot, T
23.02.2015 Sayısal Elektronik
11
Zamanlama Diyagramı
Zamanlama diyagramı girişler ile çıkışın birbirleri ile karşılaştırılması ve değerlendirilmesi için kullanılır.
Osilaskop veya lojiz analizör ile görüntülenir.
Clock
A
B
C
23.02.2015 Sayısal Elektronik
12
Test ve Ölme Aletleri
Osilaskop
HORIZONTALVERTICAL TRIGGER
5 s 5 ns
POSITION
CH 1 CH 2 EXT TRIG
AC-DC-GND
5 V 2 mV
VOLTS/DIV
COUPLING
CH 1 CH 2 BOTH
POSITION
AC-DC-GND
5 V 2 mV
VOLTS/DIV
COUPLING
SEC/DIV
POSITION
SLOPE
Ð +
LEVEL
SOURCE
CH 1
CH 2
EXT
LINE
TRIG COUP
DC AC
DISPLAY
INTENSITY
PROBE COMP5 V
23.02.2015 Sayısal Elektronik
13
Test ve Ölme Aletleri
Lojik analizör.
İkiden fazla girişi vardır.
23.02.2015 Sayısal Elektronik
14
Test ve Ölme Aletleri
DMM
Gerilim
Akım
Direnç
Güç kaynağının değerini ölçmek, açık devre, kısa devre denetiminde kullanılır.
V
1 s
1 s
40 mA
10 A
COM
Range
Autorange
Touch/Hold
Fused
OFF V
V
Hz
mV
A
0.01 V
23.02.2015 Sayısal Elektronik
15
Terimler
Analog: Kesintisiz sürekli değere sahip değişkenlere denir.
Digital: kesikli değere sahip değişkenlere denir.
Binary: İkili, iki tabanlı sayı.
Bit: İki tabanlı sayı sisteminde her bir rakama verilen ad.
Pulse: bir seviyeden diğer seviyeye ani değişim gösteren işaretlere denir.
23.02.2015 Sayısal Elektronik
16
Terimler
Clock: Sayısal elektronik devrelerinde işlemleri eş zamanlı yapmak için kullanılan periyodik vuru, saat işareti.
Gate: Geçit, Kapı, Mantık işlemini gerçekleyen Sayısal elektronik devre elemanı.
NOT: DEĞİL, tersleyen temel mantık fonksiyonu.
AND: VE, Tüm girişler yüksek ise çıkışını yüksek yapan mantık fonksiyonu.
OR: VEYA, girişlerden biri yüksek ise çıkışını yüksek yapan mantık fonksiyonu.
23.02.2015 Sayısal Elektronik
17