33
> ]ILXŨIG 9. ZUFL .................................................................................................................................................. 9  8. XIĂZ@IX]CI OXJŨI ..................................................................... ................................................. 8  8.9 F]@FU@A ^FGOFUA ............................................................. ............................................................. 8  8.8 UX]\J XIĂZ@IX]CAB OXJŨI ......................................................... .................................................. 8  8.= ^XF\FCFKA ..................................................................................................................................... =  =. ]IUXJOJ@J XIĂZ@IX]CJ OXJŨJ A \M^&A^ ^XF\FCFK ........................................................... : <. \XJ@LFUA Z ]A]\JOAOI WIŮ\A\J ]IUXJOJ@AB XIĂZ@IX]CAB OXJŨI ........................................................ 5 :. ^F\J@MAGIK@A @I^ILA @  I ]IUXJOJ@J X IĂZ@IX]CJ OXJŨ J A OFDZąA @IĂA@A FL HXI@J............................ 1 5. ^XAOJXA @I^ILI @I ]IUXJOJ@J XIĂZ@IX]CJ OXJŨJ.......................................................................... 9> 5.9 CXIĞI ALJ@\A\J\I / ^BA]BA@D ....................................................................................................... 99  5.8 ^XA]KZŮCAUI@GJ ........................................................................................................................... 98  5.= OFLAEACIMAGI ^FLI\ICI............................................................................................................... 98  5.< ALJ@\A\Q ]^FFEA@D "A^ ILLXJ]] ]^FFEA@D! ................................................................................. 98  5.: @  I^ILA @I KFWA@CJ............................................................ ........................................................... 98  5.5 LJ@AIK/FE/]JXUAMJ @I^IL ........................................................................................................... 9=  5. 4 O  I@/A@/\BJ/OALLKJ @I^IL .......................................................................................................... 9=  5.2 @  I^IL CFO^XFOA\ IMAGJ CKGZĂI ................................................................................................... 9<  5.1 ]@AEEJX @I^IL............................................................................................................................. 9<  5.9> @  I^IL @I I^KACI\A U@FO @AUFZ................................................................................................... 9:  4.  IXBA\JC\ZXI ]A]\JOI WIŮ\A\J ]IUXJOJ@AB XIĂZ@IX]CAB OXJŨI ............................... 9: 4.9 W  IŮ\A\I @I I^K ACI\AU@FO @AUFZ................................................................................................... 95  4.8 W  IŮ\A\I @I \XI@ ]^FX\@FO @AUFZ................................................................................................ 91  4.= W  IŮ\A\I @I OXJ Ũ@FO @A UFZ ......................................................................................................... 8>  2. ]ADZX@F]\ TA/EA OXJŨJ A \A^FUA WIŮ\A\J ........................................................................................... 89  2.9 TA EA Z HZLZą@F]\A ..................................................................................................................... 88  1. ^XAOJ@I CXA^\FDXIE]CAB OJ\FLI WIŮ\A\J Z A]..................................................................88  1.9 ]AOJ\XAĂ@A CXA^\FDXIE]CA IKDFXA\OA .......................................................................................... 8=  1.8  I]AOJ\XAĂ@A CXA^\FDXIE]CA IKDFXA\OA ........................................................................................ 8<  1.= ^XAOJ@I CXA^\FDXIE]CAB IKDFXA\IOI Z A@EFXOIMAF @AO ]A]\JOAOI ............................................ 8: 9>. W  IŮ\A\@A WAL "EAXJTIKK!........................................................................................... ......................... 85  99. W@IĂIG HJWHJL@F]\A WI A@EFXOIMAF@A ]A]\JO ................................................................................. 82 98.  ILOA@A]\XIMAGI XIĂZ@IX]CAB OXJŨI ............................................................................................... 82  9=. ]\ZLAGI ]KZĂIGI "OFLJK A@\JKADJ@MAGJ LADA\IK@AB OXIUI! ............................................................. 81 9<. W  ICKGZĂIC ................................................................. ...................................................................... =>  9:. KA\JXI\ZXI ................................................................ ...................................................................... =8  

Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

  • Upload
    marko

  • View
    273

  • Download
    1

Embed Size (px)

Citation preview

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 1/33

>

]ILXŨIG 

9. ZUFL .................................................................................................................................................. 9 8. XIĂZ@IX]CI OXJŨI ...................................................................................................................... 8 

8.9 F]@FU@A ^FGOFUA .......................................................................................................................... 8 

8.8 UX]\J XIĂZ@IX]CAB OXJŨI ........................................................................................................... 8 8.= ^XF\FCFKA ..................................................................................................................................... = 

=. ]IUXJOJ@J XIĂZ@IX]CJ OXJŨJ A \M^&A^ ^XF\FCFK ........................................................... : <. \XJ@LFUA Z ]A]\JOAOI WIŮ\A\J ]IUXJOJ@AB XIĂZ@IX]CAB OXJŨI ........................................................ 5 :. ^F\J@MAGIK@A @I^ILA @ I ]IUXJOJ@J XIĂZ@IX]CJ OXJŨJ A OFDZąA @IĂA@A FLHXI@J ............................ 1 5. ^XAOJXA @I^ILI @I ]IUXJOJ@J XIĂZ@IX]CJ OXJŨJ.......................................................................... 9> 

5.9 CXIĞI ALJ@\A\J\I / ^BA]BA@D ....................................................................................................... 99 5.8 ^XA]KZŮCAUI@GJ ........................................................................................................................... 98 5.= OFLAEACIMAGI ̂ FLI\ICI............................................................................................................... 98 5.< ALJ@\A\Q ]^FFEA@D "A^ ILLXJ]] ]^FFEA@D! ................................................................................. 98 5.: @ I^ILA @I KFWA@CJ....................................................................................................................... 98 5.5 LJ@AIK/FE/]JXUAMJ @I^IL ........................................................................................................... 9= 5. 4 O I@/A@/\BJ/OALLKJ @I^IL .......................................................................................................... 9= 5.2 @ I^IL CFO^XFOA\IMAGJ CKGZĂI................................................................................................... 9< 5.1 ]@AEEJX @I^IL............................................................................................................................. 9< 5.9> @ I^IL @I I^KACI\AU@FO @AUFZ................................................................................................... 9: 

4.  IXBA\JC\ZXI ]A]\JOI WIŮ\A\J ]IUXJOJ@AB XIĂZ@IX]CAB OXJŨI ............................... 9: 4.9 W IŮ\A\I @I I^KACI\AU@FO @AUFZ................................................................................................... 95 4.8 W IŮ\A\I @I \XI@]^FX\@FO @AUFZ................................................................................................ 91 4.= W IŮ\A\I @I OXJŨ@FO @AUFZ ......................................................................................................... 8> 

2. ]ADZX@F]\ TA/EA OXJŨJ A \A^FUA WIŮ\A\J ........................................................................................... 89 2.9 TA EA Z HZLZą@F]\A ..................................................................................................................... 88 

1. ^XAOJ@I CXA^\FDXIE]CAB OJ\FLI WIŮ\A\J Z A] .................................................................. 88 1.9 ]AOJ\XAĂ@A CXA^\FDXIE]CA IKDFXA\OA .......................................................................................... 8= 1.8  I]AOJ\XAĂ@A CXA^\FDXIE]CA IKDFXA\OA ........................................................................................ 8< 1.= ^XAOJ@I CXA^\FDXIE]CAB IKDFXA\IOI Z A@EFXOIMAF@AO ]A]\JOAOI ............................................ 8: 

9>. W IŮ\A\@A WAL "EAXJTIKK! .................................................................................................................... 85 99. W@IĂIG HJWHJL@F]\A WI A@EFXOIMAF@A ]A]\JO ................................................................................. 82 98.  ILOA@A]\XIMAGI XIĂZ@IX]CAB OXJŨI ............................................................................................... 82 9=. ]\ZLAGI ]KZĂIGI "OFLJK A@\JKADJ@MAGJ LADA\IK@AB OXIUI! ............................................................. 81 9<. W ICKGZĂIC ....................................................................................................................................... => 9:. KA\JXI\ZXI ...................................................................................................................................... =8 

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 2/33

9

9. ZUFL

^f|xjhi wi a`efxoimagioi `i|jxiki gj āfujci li z}~f}|iukgi ujwj }i xiw`ao awufxaoia`efxoimagi a li }|uixi oxjŭj ~xjcf cfgab Ąj }jha fkicũi|a ~xacz~kgi`gj+ ~xj`f}+}ckilaũ|j`gj a fhxilz ~fli|ici. @idkao xiwufgjo xiāz`ix}cj |jb`fkfdagj ~f}kjl`gabdfla`i "~fujĄi`gj ~jxefxoi`}a zw ~il mj`i! a }i ~xiufo jc}~kfwagfo A`|jx`j|i+ hxfgcfxa}`aci xiāz`ixi a xiāz`ix}cab oxjŭi xi}|j ux|fdkiufo hxwa`fo. ]i }uj ofĄ`agfoxiāz`ix}cfo f~xjofo }uicfl`ju`f }j zuflj `fua }jxua}a+ i a}|fuxjoj`f }j zzoxjŭiui`gz ~f}|iukgigz uaũa }|i`lixla. Uxjoj`fo }z }j oxjŭ`a }a}|joa xiwuagika liha li`i} lf}|adka `auf ~xic|aā`fd jeaci}`fd fcxzŭj`gi wi xiwoj`z ~fli|ici. 

^xfmj} wiũ|a|j xiāz`ix}cab oxjŭi gj cf`|a`zaxi`+ ika ofxi ha|a a }ujfhzbui|i` z makgz~f}|awi`gi ŭjkgj`ab xjwzk|i|i+ ua}fcfd `aufi hjwhjl`f}|a a ~z`j ez`cmaf`ik`f}|a

xiāz`ix}cj oxjŭj a oxjŭ`ab }a}|joi z `gfg. ^iŭ`gi fufd xili gj z}ojxj`i `ihjwhjl`f}| xiāz`ix}cab oxjŭi `i lxzdfo }kfgz F]A `aufi+ `i cfoj }j a ljũiuiujĄa`i `i~ili āagj gj ~fxjckf aw z`z|xiũ`gf}|a cfo~i`agj. Whfd fhao`f}|a

~xfhkjoi|acj+ z xilz gj ~xjl}|iukgj` }iof ljf ofdzĄab hxfg`ab `i~ili a iljcui|`ab

ojxi wiũ|a|j.

]kaci 9 / F}`fu`i ixba|jc|zxi oxjŭj 

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 3/33

8

8. XIĂZ@IX]CI OXJŨI 

8.9 F]@FU@A ^FGOFUA 

Xiāz`ix}ci oxjŭi gj |jkjcfoz`acimaf`a }a}|jo wi ~xj`f} ~fli|ici cfga fofdzĄiui

flxjćj`fo hxfgz `jwiua}`ab zxjćigi li ojćz}fh`f cfoz`amaxigz. 

Xiāz`ix}ca }a}|jo gj la}|xahzaxi`  "~xf}|fx`f xi}~fxjćj`! zcfkacf }j xiāz`ix}caxj}zx}a " eawaďca/ojofxagi+ ~xfmj}fxa+ la}cfua a kfdaďca/~xfmj}a+ li|f|jcj! `ikiwj `i uaũjfl gjl`fd oj}|i. La}|xahzaxi`ao z~xiukgi`gjo ~fujwzgz }j xj}zx}a a cffxla`axi

ic|au`f}| z la}|xahzaxi`fo }a}|joz.

]|xi|jdagj la}|xahzaxi`fd z~xiukgi`gi ofdz ha|a7

 ”  Mj`|xikawfui`j

 ”  Bagjxixbag}cj ”  ^f|~z`f iz|f`fo`j

Makg la}|xahzaxi`gi xiāz`ix}cab xj}zx}i gj  ~fujĄi`gj ~jxefxoi`}a }a}|joi a&aka

~fujĄi`gj ~fzwli`f}|a }a}|joi. 

La}|xahzaxi`a }a}|joa ofdz ha|a7

•  ]`iŭ`f }~xjd`z|a / ozk|a~xfmj}fx}ca }a}|joa

•  Zojxj`f }~xjd`z|a ” kfcik`i xiāz`ix}ci oxjŭi+ ckagj`|/}jxujx ixba|jc|zxi

•  ]kihf }~xjd`z|a ” ~f|~z`f iz|f`fo`a }a}|joa z xiāz`ix}cfg oxjŭa "KI@&TI@! 

Xiāz`ix}cz oxjŭz āa`j7  xiāz`ix}ca xj}zx}a+ cfoz`acimaf`a ci`ika+ cfoz`acimaf`a }fe|ujx "~xf|fcfka+ oxjŭ`a f~jxi|au`a }a}|jo+ cfga fofdzĄiui ljkgj`gj xj}zx}i }ilxzdao xiāz`ix}cao }a}|joaoi z oxjŭa a oxjŭ`a ckagj`|a+ cfga fofdzĄiui gz xil`fg

}|i`ama li z oxjŭa ~xa}|z~igz ljkgj`ao xj}zx}aoi! a cfoz`acimaf`a bixlujx..

Cfoz`acimaf`a ci`ika }z  ~xj`f}`a ~z|jua awojlgz āufxfui xiāz`ix}cj oxjŭj+ }i 

xiwkaāa|ao ~xj`f}`ao cixic|jxa}|acioi a }i xiwkaāa|ao eawaācao ~xj`f}`ao ojlagaoi. ]ad`ika }j ofdz ~xj`f}a|a hjŭaā`f "xilafujwi+ }i|jka|}ca ka`c! aka ~z|jo cihkfui "Z\^ 

cihkfua+ cfic}agik`a cihkfua "ljhjka a |i`ca! aka f~|aāca cihkfua!. 

Xjŭao ~xj`f}i ofŭj ha|a i}a`bxf`a "cixic|jx ~f cixic|jx! aka }a`bxf`a"~xj`f} ~icj|i  

~fli|ici!.

8.8 UX]\J XIĂZ@IX]CAB OXJŨI 

^fljki ~xjoi ujkaāa`a ~fcxaui`gi7 

 ”  TI@ "Talj Ixji @j|tfxc!7 dkfhik`j+ojćz`ixfl`j+ `imaf`ik`j+ xjdaf`ik`j 

 ”  OI@ "Oj|xf~fkaj` Ixji @j|tfxc!7 dxil}cj xiāz`ix}cj oxjŭj  ”  KI@ "Kfmik Ixji @j|tfxc! 7 kfcik`j xiāz`ix}cj oxjŭj 

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 4/33

=

^fljki ~xjoi ~xiuz ~xa}|z~i7

 ”  Giu`j oxjŭj 

 ”  ^xaui|`j oxjŭj 

^fljki ~xjoi `iāa`z ~xj`f}i7 

 ”  Oxjŭj }i cfoz|imagfo ~icj|i 

 ”  Oxjŭj }i cfoz|imagfo uflfui 

^fljki ~xjoi |f~fkfdaga7

 ”  Oxjŭj |a~i wujwlj 

 ”  Oxjŭj |a~i ~x}|j`i "|fcj` xa`d! 

 ”  Oxjŭj }i wigjl`aācfo oida}|xikfo "hz}! 

8.= ^XF\FCFKA 

^xf|fcfk  gj }cz~ ~ixuaki a }|i`lixli cfga fofdzĄiuigz cfoz`acimagz ojćz āufxfuaoixiāz`ix}cj oxjŭj. ^xf|fcfka }z awzwj|`f cfo~kjc}`a+ } fhwaxfo li fofdzĄiuigzz}~f}|iukgi`gj ujwj a awojćz xiāz`ix}cab }a}|joi hiwaxi`ab `i xiwkaāa|ao }fe|ujx}caoa bixlujx}cao ~ki|efxoioi. Cfoz`acimaf`a }a}|joa ljkj }j `i }|i`lix`j `aufj }i

~f|~z`f ljea`a}i`ao ez`cmagi. \aoj gj fofdzĄj`f li+ }i gjl`j }|xi`j+ ~xf|fcfka `ili|fo `aufz hzlz oi`gj cfo~kjc}`a+ i }i lxzdj }|xi`j+ awoj`j ~xf|fcfki `i

 gjl`fo `aufz `j z|aāz `i ~xfoj`j ~xf|fcfki `i f}|ikao `aufaoi.

@aufa "}kfgjua! A]F F]A xjejxj`|`fd ofljki a `gabfua f}`fu`a wilima.

]kaci 9.9 / F]A xjejxj`|`a ofljk 

]kfg 47 ]kfg I~kacimagj 

 ”  ~xj~fw`iui`gj zāj}`aci z cfoz`acimaga+ 

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 5/33

<

 ”  xiwoi|xi`gj iz|j`|aā`f}|a a ~xaui|`f}|a zāj}`aci+ 

 ”  ~xj~fw`iui`gj fdxi`aāj`gi }a`|ic}j ~fli|ici.

 ”  Fuig }kfg `agj }ioi i~kacimagi+ aicf `jcj i~kacimagj ofdz awuxũiui|a ez`cmagj aw 

fufd }kfgi

]kfg 57 ^xjwj`|imaf`a ]kfg "fhaď`f ljf f~jxi|au`fd }a}|joi! 

 ”  ~xj|uixi "cf`ujxwagi! ~xaokgj`j a joa|fui`j ~fli|cj aw gjl`fd fhkaci

~xj|}|iukgi`gi z lxzda

 ”  uxũa cfo~jx}agz ~fxzci 

 ”  uxũa j`cxa~magz ~fli|ici 

]kfg :7 ]kfg ]j}agj 

 ”  z}~f}|iukgi`gj+ cffxla`axi`gj a wiuxũj|ic }ifhxiĄi`gi+ 

 ”  lagikfd awojćz i~kacimagi `i fhi cxigi ujwj 

]kfg <7 \xi`}~fx|`a ]kfg 

 ”  z~xiukgi`gj ~xj`f}fo ~fli|ici fl awufxi lf flxjlaũ|i+ 

 ”  ~fljki ~fxzcj z ~icj|j "`i awufxz!+ }i}|iukgi`gj ~fxzcj fl ~xa}|adkab ~icj|i

"`i

 ”  flxjlaũ|z! a ~xfujxi dxjũici z ~xj`f}z+ 

 ”  ~f`fu`f joa|fui`gj ~icj|i cfga `a}z }|adka `i flxjlaũ|j+  ”  hiejxa}i`gj ~fxzci a ozk|a~kjc}axi`gj

]kfg =7 OxjŰ`a ]kfg  

 ”  xz|axi`gj a z}ojxiui`gjo ~fli|ici "`ikiŭj`gjo `ighfkgjd ~z|i wi ~xj`f}~fli|ici!

 ”  fuig }kfg gj fldfufxi` wi mjkz ~z|i`gz ~icj|i fl awufxaũ|i lf flxjlaũ|i 

]kfg 87 ]kfg ujwj "}kfg ~xf|fci ~fli|ici! 

 ”  cf`|xfki dxjũici z ~xj`f}z a `gabfuf a}~xiukgi`gj 

 ”  }a`bxf`awimagi xili ~xagjo`aci a ~xjlig`aci

]kfg 97 Eawaďca ]kfg  

 ”  ~xj`f} `aw ha|fui `i jkjc|xaā`fo a ojbi`aācfo `aufz 

 ”  `iāa` ~xjl}|iukgi`gi > a 9 

 ”  hxfg ^A@/fui cf`jc|fxi a `gabfuf w`iāj`gj. 

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 6/33

:

=. ]IUXJOJ@J XIĂZ@IX]CJ OXJŨJ A \M^&A^ ^XF\FCFK

]iuxjoj`j xiāz`ix}cj oxjŭj }j zdkiu`fo hiwax igz `i A`|jx`j|  |jb`fkfdagioi a

~xf|fcfkaoi cfga }z ~flkfŭ`a ofdzĄao `i~ilaoi cfga `ixzũiuigz hjwhjl`f}|~fli|ici a alj`|a|j|i }zhgjci|i.

]kaci 8 / ^xaojx }iuxjoj`j xiāz`ix}cj oxjŭj 

Ckgzā`a ~xfhkjo kjŭa z āa`gj`ama li ~flima cxzŭj a jdwa}|axigz z jkjc|xf`}cfo fhkacz

cfga `agj `j~f}xjl`f ualkgau a whfd |fdi ~f}|igz awkfŭj`a `fuao ux}|ioi `i~ili+ if}`fu`a xiwkfwa wi |f kjŭj z }ioao f}`fu`ao cixic|jxa}|acioi ixba|jc|zxjxiāz`ix}cab oxjŭi A`|jx`j|&A`|xi`j| |a~i7 

\M^&A^ ~xf|fcfka `a}z ~xfgjc|fui`a li wilfufkgj wib|juj wi wiũ|a|foa`efxoimagi+

A`|jx`j|  gj oxjŭi z cfgfg }j gjl`f}|iu`f ~xa}|z~i a`efxoimagioi cfgj }j~xj`f}j a ofdzĄj gj zhimaui`gj ~fxzci `j~fw`i|fd ~fxjcki a }ilxŭigi.

Z makgz xjũiui`gi `iujlj`ab ~xfhkjoi+ z~fxjlf }i xiwufgjo xiāz`ix}cab oxjŭi+

xiwuagigz }j a }~jmagikawfui`a }fe|ujx}ca a bixlujx}ca }a}|joa wiũ|a|j.Li`i} z }uj|z ~f}|fga ujkaca hxfg ~xfawufćiāi |jb`fkfũca cuika|j|`ab ~xfawufli wixiwkaāa|j `aufj wiũ|a|j }iuxjoj`ab oxjŭi. Z fuao ~xfawuflaoi }z zdxićj`a giu`a  }|i`lixl`a cxa~|fdxie}ca ikdfxa|oa. Fua ikdfxa|oa fhjwhjćzgz lfu`fkg`a `aufhjwhjl`f}|a wi ujĄa`z cfojxmagik`ab a`efxoimaf`ab }a}|joi a xiāz`ix}cab oxjŭi. 

Aicf ~foj`z|a ~xfawufla ~xjl}|iukgigz ujfoi cuika|j|`i xjũj`gi }i }|i`fuaũ|i|jb`fkfdagj xjikawimagj+ f`a }j `j ~xj~fx zāzgz wi ~xaoj`z z \M^&A^  xiāz`ix}caooxjŭioi }i hjwhjl`f f}j|kgauao ~flimaoi. F}`fu`a xiwkfd gj `j~f}|fgi`gj ~f|~z`j}adzx`f}|a z cxa~|fdxie}ca cuika|j| fuab xjũj`gi.

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 7/33

5

@igcuika|j|`agi cxa~|fdxie}ci xjũj`gi cfgi }j ~xaoj`gzgz z }iuxjoj`ao xiāz`ix}caooxjŭioi hiwaxigz }j `i ~xaoj`a }aoj|xaā`ab cxa~|fdxie}cab }a}|joi wi wiũ|a|z |ig`f}|a"z }~jmagik`ao }kzāigjuaoi ~f ofdzĄ}|uz zw cfxaũĄj`gj }f~}|uj`ab }aoj|xaā`abikdfxa|ioi uaũjd cxa~|fdxie}cfd cuika|j|i!+ |jb`fkfdagj lada|ik`fd ~f|~a}i `i hiwa

i}aoj|xaā`ab cx a~|fdxie}cab }a}|joi+ lada|ik`ab mjx|aeaci|i a bixlujx}cab oflzki "}oix|cix|amj a cxa~|fdxie}ca cf~xfmj}fxa!.

Fuicua }a}|joa wiũ|a|j }z ~xfgjc|fui`a li }j z}~jũ`f flhxi`j fl ~f|j`magik`abf~i}`f}|a a `i~ili z makgz zdxfŭiui`gi hjwhjl`f f}j|kgauab xj}zx}i a`efxoimaf`ab}a}|joi.

Cxa~|fdxie}ca ikdfxa|oa cfga }j ~xaoj`gzgz z }a}|joaoi wiũ|a|j A`|jx`j|&A`|xi`j|xiāz`ix}cab oxjŭi ljkj }j z luj ujkacj dxz~j7

  ]aoj|xaā`a cxa~|fdxie}ca ikdfxa|oa+ 

   I}aoj|xaā`a cxa~|fdxie}ca ikdfxa|oa. 

^fljki gj awujlj`i `i f}`fuz ~f}jlfui`gi a`efxoimagi `jf~bfl`ab wi ũaexfui`gj aljũaexfui`gj. ^xaoj`fo }aoj|xaā`ab cxa~|fdxie}cab ikdfxa|ioi }j+ cif a z

|xilamaf`ik`ao }a}|joaoi wiũ|a|j+ f}|uixzgj ez`cmagi wiũ|a|j |ig`f}|a z }iuxjoj`aoa`efxoimaf`ao }a}|joaoi.

]i lxzdj }|xi`j+ ~xaoj`fo i}aoj|xaā`ab cxa~|fdxie}cab ikdfxa|ioi a |jb`fkfdagjlada|ik`fd ~f|~a}i f}|uixzgz }j }kjljĄj ez`cmagj z }iuxjoj`ao xiāz`ix}caooxjŭioi7 

   Iz|j`|aā`f}| }|xi`j cfgi gj ~f}kiki lada|ik`f ~f|~a}i`z ~fxzcz+ 

  Wiũ|a|i a`|jdxa|j|i ~fli|ici z ~fxzma cfgi gj ~f}ki|i+ 

  @j~fxjmauf}| jkjc|fx`}cfd ~f|~a}`aci wi }ilxŭig li|j ~fxzcj. 

<. \XJ@LFUA Z ]A]\JOAOI WIŮ\A\J ]IUXJOJ@AB XIĂZ@IX]CAB

OXJŨI 

Z~fxjlf }i xiwufgjo a ao~kjoj`|imagfo xiāz`ix}cab oxjŭi A`|jxj`j| |a~i+ xiwuagigz

}j a xiwkaāa|a ojbi`awoa wiũ|a|j }~jmagikawfui`a wi flhxi`z fl ~fgjla`ab ux}|i `i~ili.

Z }|ix|z |xjhi ha|a }uj}|i` li xiāz`ix}cj oxjŭj A`|jx`j| |a~i+ ~fxjl |fdi ũ|f

fofdzĄiuigz awzwj|`f ~fujĄi`gj jeaci}`f}|a xili a }oi`gj`gj |xfũcfui+~xjl}|iukgigz cxa|aā`z |iācz hjwhjl`f}|a li|j fxdi`awimagj }i }|i`fuaũ|i hjwhjl`f}|aa`efxoimagi cfgj }j z }a}|joz ~xj`f}j.

Z }uj|z ~f}|fga ujkaca hxfg xiwkaāa|ab ~xjdkjli a i`ikawi f~i}`f}|a cfxaũĄj`gixiāz`ix}cab oxjŭi `i hiwa A`|jx`j| |jb`fkfdagi awxićj`ab fl }|xi`j xjkjui`|`aba`}|a|zmagi. Gjl`i |icui i`ikawi zciwzgj `i |a~fuj `i~ili+ z ~xfmj`|aoi ~xagiukgj`ab

`i~ili+ ]kaci 8.9+ cif a ~xf}jā`j dzha|cj ~xfzwxfcfui`j |ao `i~ilaoi z 8>>9.dfla`a+ ]kaci 8.8.

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 8/33

4

]kaci = / \a~fua ~xagiukgj`ab `i~ili `i xiāz`ix}cj oxjŭj z ~xfmj`|aoi 

^xjoi gjl`fo }kaā`fo ~xjdkjlz iojxaācfd a`}|a|z|i wi wiũ|a|z xiāz`ixi "Mfo~z|jx 

]jmzxa|q A`}|a|z|j "M]A!‑} 8>>> Mfo~z|jx Mxaoj i`l ]jmzxa|q ]zxujq! cfga gj

fhzbui|if ujkacj cfx~fximagj+ 4>* xiwoi|xi`ab }zhgjci|i gj ~xagiuakf lj|jc|fui`j

`jiz|fxawfui`j ~xa}|z~j z }ufgao oxjŭioi z 8>9> dfla`a.

\icfćj+ ~xjoi a}|fg i`ikawa+ z ~xj|bfl`ab : dfla`i+ 55 xiwoi|xi`ab }zhgjci|i gj~xagiuakf zcz~i` dzha|ic ~xfawujlj` cxićfo f}j|kgauab cfx~fximag}cab a`efxoimagi zaw`f}z fl ,55 4>2 >>>+ i :< xiwoi|xi`i }zhgjc|i }z ~xagiuaki zcz~i` dzha|ic

~xfawujlj` ea`i`}ag}cfo ~xf`jujxfo z aw`f}z fl ,:= 115 >>>.

]kaci < / ^xfmjā`a dzhama z 8>>9. dfla`a 

Fui i`ikawi gj |icfćj  ~f|uxlaki }kjljĄj |xj`lfuj z cfxaũĄj`gz xiāz`ix}cab oxjŭiA`|jx`j| |a~i z ~f}kjl`gj uxjoj7

  Xiwufg }uj ũaxjd }~jc|xi ofdzĄab `i~ili.   @i~ila `i cfx~fximag}cj xiāz`ix}cj oxjŭj A`|jx`j| |a~i ofdz ha|a jc}|jx`a a

a`|jx`a. Aicf }z ~xj|bfl`ab dfla`i `i~ila `i xiāz`ix}cj oxjŭj A`|jx`j| |a~ihaka ~xj|jŭ`f jc}|jx`a+ `fuagj i`ikawj "cif ũ|f gj a ~xj|bfl`f ~foj`z|i i`ikawi

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 9/33

2

M]A! ~fciwzgz li o`fdf ujĄz ũ|j|z a ea`i`}ag}cj dzha|cj `i`f}a ũaxfc }~jc|ix a`|jx`ab `i~ili. Xiwkfwa wi |f kjŭj z }iofg ~xaxfla oxjŭi A`|jx`j| |a~i z

cfgaoi a`|jx`a zāj}`ama `a}z }iof wi~f}kj`a z li|fg cfx~fximaga "wi cfgj ~f}|fgaflxjćj`a }|j~j` ~fujxj`gi!+ ujĄ a ~f}kfu`a ~ix|`jxa+ wi~f}kj`a z eaxoioi

~flxzŭ`amioi+ cff~jxi`|a+ lf}|iukgiāa+ a|l.+ cfga aw xiwkfdi gjl`f}|iu`f}|acfxaũĄj`gi a ~fujĄi`gi jeaci}`f}|a a ~xflzc|au`f}|a xili aoigz uxkf }kaāi`+ icf`j a a}|a+ ~xa}|z~ cfx~fximag}cfg oxjŭa cif a wi~f}kj`a z li|fg cfx~fximaga.

  Z ~f}kjl`gj uxjoj }z wihjkjŭj`a ujfoi ujkaca ea`i`}ag}ca dzhama ~xfzwxfcfui`a`i~ilaoi `i xiāz`ix}cj oxjŭj A`|jx`j| |a~i.

  Zfāj`f gj li ~xaoj`i }iof cfojxmagik`ab |jb`fkfdagi wiũ|a|j a`efxoimagi `jofŭj zujc ~xjl}|iukgi|a ~fzwli`f xjũj`gj flhxi`j fl ~f|j`magik`ab `i~iliujĄ li }j ~f`jcil ofxi cf`ma~axi|a a ~xaoj`a|a }kfgjua|i a }ujfhzbui|`i ~fka|aciwiũ|a|j cfgi Ąj ~fxjl cfojxmagik`ab |jb`fkfdagi wiũ|a|j fhiujw`f zckgzāa|a a~xaoj`z cuika|j|`agab+ }f~}|uj`f xjikawfui`ab ojbi`awioi wiũ|a|j+ cif a

ojbi`awioi cf`|xfkj ~xa}|z~i a fxdi`awimaf`ab jkjoj`i|i wiũ|a|j li|jxiāz`ix}cj oxjŭj A`|jx`j| |a~i. 

]i lxzdj }|xi`j+ ]I@] A`}|a|z|  gj fhiuaf a}|xiŭaui`gi cfgi }z xjwzk|fuiki zljea`a}i`gz |xa ka}|j f}`fu`ab dxjũici cfgj fofdzĄiuigz xiwkaāa|j ux}|j `i~ili `ioxjŭj A`|jx`j| |a~i a ~fgjla`iā`j xil`j }|i`amj z oxjŭa. 

^xui ka}|i }j fl`f}a `i cxig`gj cfxa}`acj a ljea`aũj }kjljĄab ~j| `igujĄ ab

hjwhjl`f}`ab dxjũici7 

F|uixi`gj `jwib|jui`fd j/oiak ~xakfdi "i||imboj`|! lfhagj`fd fl`j~fujxkgaufd awufxi+

^xf~z}| li }j a`}|ikaxigz hjwhjl`f}`a ~i|mb/jua }|i`lixl`ab A`|jx`j|

~xfdxio}cab ~icj|i+ cif a `fuab ljea`amagi "z~dxilj! i`|auaxz}`ab ~xfdxioi+

A`}|ikaxi`gj a lft`kfil/fui`gj }mxjj` }iujx/i a adixi fl `j~fujxkgauab awufxi+

@jcxjaxi`gj a `j|j}|axi`gj himc/z~ f~jximagi+

  CfxaũĄj`gj ofljoi lfc }|j ujwi`a z kfcik`fg xiāz`ix}cfg oxjŭa "KI@!. 

Lxzdi ka}|i }j fl`f}a `i cfx~fximag}cj z~xiuj "oi`idjoj`|! a ljea`aũj }kjljĄab}jlio `igujĄab hjwhjl`f}`ab dxjũici cfgj z|aāz `i }kihf}|a cfx~fximag}cjxiāz`ix}cj oxjŭj7 

  @jfhjwhjćj`gj fldfuixigzĄjd hxfgi }kzŭhj`aci cfga |xjhi li z}~f}|iuj aflxŭiuigz }a}|jo wiũ|a|j z fcuaxz cfx~fximagj+ 

^xaoj`i }iof fxdi`awimaf`ab ualfui wiũ|a|j hjw ~xaoj`j "a hjw ~xabui|i`gi`jf~bfl`f}|a ~xaoj`j! ojbi`awioi wiũ|a|j a`efxoimagi+ 

  Xjũiui`gj }iof ~fgjla`iā`ab hjwhjl`f}`ab ~xfhkjoi hjw ~xaoj`j ojxi a}|uixi`gi z}kfui wi cxjaxi`gj cfo~kj|`fd }a}|joi wiũ|a|j cfga ha f}adzxifxjũj`gj `igũaxjd }~jc|xi hjwhjl`f}`ab ~xfhkjoi+

  CfxaũĄj`gj }iof oxjŭ`ab hixagjxi "eaxjtikk! z cfx~fximag}cfg xiāz`ix}cfg oxjŭa+   @j}bui|i`gj cfkacf uxjlj a`|jkjc|zik`f uki}`aũ|uf a ~f}kfu`i xj~z|imagi eaxoj+ 

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 10/33

1

  ^xaoj`i cxi|cf|xig`ab xjũj`gi ~fgjla`iā`ab }a|zimagi ũ|f lfufla lf hxwfd

zo`fŭiui`gi hjwhjl`f}`ab ~xfhkjoi+   ^xj|uixi`gj li Ąj }j hjwhjl`f}`a ~xfhkjoa xjũa|a }ioa fl }jhj icf }j

ad`fxaũz. 

\xjĄi ka}|i }j fl`f}a `i a`efxoi|aācj ~xfej}af`ikmj a ljea`aũj }kjljĄab lj}j| `igujĄabhjwhjl`f}`ab dxjũici7 

  ^xackgzāaui`gj xiāz`ix}cfd }a}|joi `i A`|jx`j| hjw ~xj|bfl`j ~xaoj`j }uab

`jf~bfl`ab hjwhjl`f}`ab ojxi li }j |f zāa`a+   ^xackgzāaui`gj |j}| a xiwufg`ab }a}|joi `i A`|jx`j| }i ljeizk| kfwa`cioi+   ^xf~z}| li }j }a}|jo iŭzxaxi }i xjũj`gaoi `jcab hjwhjl`f}`ab ~xfhkjoi+ 

  CfxaũĄj`gj `jcxa~|fui`ab ~xf|fcfki wi z~xiukgi`gj }a}|joaoi+ xz|jxaoi a

eaxjtikk/fuaoi+

Liui`gj cfxa}`amaoi kfwa`ca ~xjcf |jkjef`i a `gabfuf oj`gi`gj hjw ~xj|bfl`jiz|j`|acimagj f}fhj cfgi wib|jui awoj`z+

  ^xf~z}| ~xa flxŭiui`gz a |j}|axi`gz ~xfmjlzxj himc/z~/i }a}|joi+

CfxaũĄj`gj `j~f|xjh`ab A`|jx`j| }jxua}i+ 

  ^xaoj`i oxjŭ`ab hixagjxi }i ~xiuakaoi cfgi `j f}adzxiuigz hjwhjl`f f}j|kgaualfkiwjĄa a flkiwjĄa }ifhxiĄig+

  ^xf~z}| z ao~kjoj`|imaga a iŭzxaxi`gz }fe|ujx}cfd ~icj|i wi lj|jcmagz uaxz}i+  ^xf~z}| z jlzcimaga cfxa}`aci z fl`f}z `i |f ũ|i gj ~f|xjh`f zāa`a|a cili }j

zfāa ~f|j`magik`a hjwhjl`f}`a ~xfhkjo. 

AoigzĄa z ualz ~xj|bfl`f xjāj`f+ z `i}|iucz }z }zoaxi`a `igājũĄa ualfua ~f|j`magik`ab`i~ili a ofdzĄj flhxi`j z fcuaxz \M^&A^ la}|xahzaxi`ab xiāz`ix}cab }a}|joi. 

:. ^F\J@MAGIK@A @I^ILA @I ]IUXJOJ@J XIĂZ@IX]CJ OXJŨJA OFDZąA @IĂA@A FLHXI@J

@igājũĄa ualfua `i~ili `i xiāz`ix}cj oxjŭj A`|jx`j|&A`|xi`j| |a~i }z7 

  ^xa}kzũcaui`gj ”  `jfukiũĄj`f ~xa}|z~i`gj ~flimaoi z f|ufxj`fo fhkacz akfwa`cioi+

  Kiŭ`f ~xjl}|iukgi`gj ” `jiz|fxawfui`a ~xa}|z~ ~flimaoi aka cxjaxi`gj

`jiz|fxawfui`ab ~fli|ici+

@i~il |a~i zcali`gi }jxua}i "lj`aik/fe/}jxuamj!  ”  f`jofdzĄiui`gjez`cmaf`a}i`gi oxjŭ`ab }jxua}i a xj}zx}i+ 

^f`iukgi`gj ~f}ki|ab ~fxzci  ” `jfukiũĄj`i cf`|xfki cfoz`acimagj }zhgjci|i a~f`iukgi`gj+ awoj`i aka }~xjāiui`gj ~xj`f}i ~fli|ici+ 

  ^fdići`gj kfwa`cj ”  `jfukiũĄj`a ~xa}|z~ ~flimaoi zw ~fofĄ f|cxauj`jkfwa`cj+

Cxa~|fi`ikawi  ”  f|cxaui`gj |ig`ab ckgzājui ” f|cxaui`gj ~fli|ici z f|ufxj`fofhkacz `i hiwa ũaexi|i a f|cxauj`fd |ig`fd ckgzāi+ 

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 11/33

9>

@i~ila |a~i \xfgi`}cfd cf`gi  ” la}|xahzmagi wkf`iojx`ab ~xfdxioi `i xil`j

}|i`amj+

Uaxz}a ” z`aũ|j`gj ~fli|ici. 

Aicf ~foj`z|a `i~ila `a}z }~jmaeaā`a }iof wi \M^&A^ xiāz`ix}cj oxjŭj f`a }z |z

`iguaũj a}~fkgj`a gjx }j likjcf `igujĄa hxfg xiāz`ix}cab oxjŭi z }uj|z hiwa xi `i

A`|jx`j| |jb`fkfdagioi.

OfdzĄa `iāa`a flhxi`j fl `iujlj`ab `i~ili }z }kjljĄa7 

  Ůaexfui`gj ” wiũ|a|i |ig`f}|a ~fli|ici a kfwa`ca+ 

^xaoj`i |jb`fkfdagj lada|ik`fd ~f|~a}i  ”  ~xfujxi iz|j`|aā`f}|a+ wiũ|a|ia`|jdxa|j|i ~fli|ici a fhjwhjćj`gj `j~fxjmauf}|a wi }ilxŭig ~f}ki|j ~fxzcj+ 

^xfmjlzxi gicj iz|j`|acimagj  ”  hjwhjl`i ojćz}fh`i iz|j`|acimagi }|xi`i zcfoz`acimaga+

  CfxaũĄj`gj gicab ckgzājui a āj}|i awoj`i ckgzājui ”  }~xjāiui`gj oj|flicxa~|fi`ikawj+

  Wiũ|a|i ilxj}i }jxujxi ” wiũ|a|i fl `i~ili |a~i zcali`gj }jxua}i+

  CfxaũĄj`gj lada|ik`ab mjx|aeaci|i cif gjl`fw`iā`ab alj`|aeacimaf`ab ~ixioj|ixi}zhgjci|i z cfoz`acimaga+

  CfxaũĄj`gj }oix| cix|ami wi dj`jxa}i`gj lada|ik`fd ~f|~a}i a hjwhjl`f āzui`gjckgzājui a lxzdab cxa~|fdxie}cab ~ixioj|ixi+

  Uaũj`auf}ci i`|auaxz}`i wiũ|a|i.

Z makgz flhxi`j fl `iujlj`ab ~f|j`magik`ab `i~ili `i oxjŭz+ `ig}ux}a}bfl`agj gj~xaoj`a|a cfoha`fui`j oj|flj wiũ|a|j cfgj }j }i}|fgj fl ujĄa`j dfxj `iujlj`aboj|fli.

5. ^XAOJXA @I^ILI @I ]IUXJOJ@J XIĂZ@IX]CJ OXJŨJ

A`|jx`j| gj zujf xjufkzmagz z `iāa` `i cfga cfo~i`agj ~f}kzgz } fhwaxfo li gj |fawzwj|`f jeaci}i`+ gje|a` a ekjc}ahaki` ~xf|fcfk.

Ojćz|ao+ ~f}|fgjĄj oj|flj cfgj }j cfxa}|j wi xz|axi`gj ~icj|i z oxjŭa āa`j abxi`gauao z fl`f}z `i ujkaca f~}jd hjwhjl`f}`ab xawaci+ cif ũ|f }z7 }~ffea`d+ }`aeea`d a

}j}}af` bagimca`d. \icfćj+ \M^&A^ ~xf|fcfk `j fhjwhjćzgj `acicuz efxoz`j~fxjmauf}|a wi zdfufx`j a ea`i`}ag}cj |xi`}icmagj.

^fxjl |fdi ũ|f ofxigz li fhjwhjlj a`|jx`f fcxzŭj`gj+ fxdi`awimagj ofxigz lifhjwhjlj a cfoz`acimagz awojćz zlikgj`ab ci`mjkixagi+ ~f}kfu`ab ~ix|`jxi+ cfxa}`aci a

wi~f}kj`ab cfga ~z|zgz aka xilj }i zlikgj`fd oj}|i. ^xj`fũj`gj ~fxzci ~z|joA`|jx`j|i aka A`|xi`j|i lf |ab xiwkaāa|ab j`|a|j|i ~xjl}|iukgi gjli` fāadkjli` xawac+ aoigzĄaz ualz `jlf}|i|ic wiũ|a|j z ~f}|fgjĄfg A`|jx`j| oxjŭa. Cf`|xfki a z~xiukgi`gj

hjwhjl`fũĄz a ~xa}|z~fo ~foj`z|ab j`|a|j|i z ~f}kfu`fo fcxzŭj`gz cfo~i`agj gj flawzwj|`fd w`iāigi.

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 12/33

99

Hjw ~xaoj`j hjwhjl`f}`ab ojbi`awioi+ a giu`j a ~xaui|`j oxjŭj }z xi`gauj `i`jfukiũĄj`f `ildkjli`gj a ~xa}|z~. A`|jx`a `i~ila ofdz ha|a xjwzk|i| oa`aoik`j aka

`j~f}|fgjĄj A`|xi`j| hjwhjl`f}|a.

Xawama cfga lfkiwj }~fkgi z gjl`fg ~xaui|`fg oxjŭa ~f|aāz fl cf`jcmagi `i A`|jx`j| a

jc}|xi`j|. Cf`|xfki ~xa}|z~i cfxa}`aci }iof `i hiwa ~i}}tfxl/i `j ofŭj li wiũ|a|a~fli|cj cfga }j ~xj`f}j cxfw oxjŭz. 

Hjw ~xaoj`j cf`|xfki a ojxi hjwhjl`f}|a+ uiũa ~flima a }a}|joa ofdz ha|a ~xjloj|`i~ili. @jca `i~ila }z ~i}au`a. Lxzda `i~ila }z ic|au`a a a`efxoimagj }j oj`gigz }i

makgjo oj`gi`gi aka z`aũ|j`gi }ioab ~fli|ici aka }ioj oxjŭj ~z|jo cfgj }j uxũa~xj`f} ~fli|ici. Uiũj oxjŭj a ~flima }z xi`gaua `i hakf cfga fl |a~fui `i~ili cfga }z`iujlj`a z `i}|iucz zcfkacf `a}|j ~xaoj`aka fldfuixigzŭj hjwhjl`f}`j ojxj.

Z `i}|iucz fufd xili+ ha$j ~xjl}|iukgj`j f}`fu`j a`efxoimagj a ka}|i zfhaāigj`ab

oxjŭ`ab `i~ili cfga  }j ~xaoj`gzgz `i eac}`j a ofhak`j \M^&A^ xiāz`ix}cj oxjŭj.Gjli` lfhix ~xjdkjl fuab xi`gauf}|a }j ofŭj `iĄa `i Oamxf}fe| xj}zx}aoi"ttt.oamxf}fe|.mfo!.

  Cxići alj`|a|j|i / ~ba}ba`d

  ^xa}kzũcaui`gj

Oflaeacimagi ~fli|ici

]~ffea`d alj`|a|j|i "A^ illxj}} }~ffea`d!

@i~ila `i kfwa`cj

Lj`aik/fe/}jxuamj "Lf]! `i~il Oi`/a`/|bj/oallkj ̀ i~il

  @i~il cfo~xfoa|imagj ckgzāi 

]`aeejx `i~il

@i~il `i i~kaci|au`fo `aufz

5.9 CXIĞI ALJ@\A\J\I / ^BA]BA@D 

\f gj gjli` fl li`i} `ig~f~zkix`agab `i~ili. Z `igcxiĄjo+ `i~il }j fdkjli z~xj|uixi`gz li }j xila f uikal`f tjh }ig|z flxjćj`j fxdi`awimagj+ cif a li }j xila f

uikal`fg ic|au`f}|a "xj}j|fui`gj+ `jcj iloa`a}|xi|au`j ic|au`f}|a+ a|l.! z ujwacfxa}`aācab |ig`ab ~ixioj|ixi ~xa}|z~i }a}|joz "mxjlj`|aik}!. Z |fo }oa}kz+ `i~iliā|xiŭa fl cfxa}`aci li lf}|iua `i~iliāz }ufgj |ig`j ~ixioj|xj "hxfgjuj cix|ami aka hakfũ|i lxzdf!.

Lxzdao xjāaoi+ ~ba}ba`d ~xjl}|iukgi }aozkaxi`gj ~xiufd hi`cix}cfd tjh }ig|i akajoiak ilxj}j z makgz gjl`f}|iu`fd }icz~kgi`gi |ig`ab ~ixioj|ixi cxig`gab cfxa}`aci cfga

}j wi|ao cfxa}|j wi juj`|zik`z cxićz `fumi }i xjik`fd tjh }ig|i.

^ba}ba`d ~xjl}|iukgi gjl`z `fuz ux}|z A`|jx`j| `i~ili cfga ~xj }ujdi makgi cfxa}`acj

hi`cix}cab }jxua}i. ^ba}ba`d gj gjli` fl ~xuab hjwhjl`f}`ab `i~ili cfga fofdzĄzgj gjl`f}|iu`z oi}fu`z wkfz~f|xjhz+ cfgi ~xaukiāa fxdi`awfui` cxaoa`ik.

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 13/33

98

5.8 ^XA]KZŮCAUI@GJ 

Z f~ũ|jo }kzāigz+ ujkaca ljf oxjŭ`ab cfoz`acimagi }j xjikawzgj z f|ufxj`fo fhkacz"`jũaexfui`f!+ ũ|f fofdzĄzgj `i~iliāz cfga gj ~xa}|z~af ~z|juaoi ~fli|ici z oxjŭali of`a|fxaũj a āa|i }ifhxiĄig. Cili `i~iliā ~xa}kzũczgj cfoz`acimagz+ |f }j `iwaui

}`aeea`d aka }`ff~a`d. OfdzĄ`f}| li ~xa}kzũcauiā of`a|fxaũj oxjŭz gj dj`jxik`f`igujĄa hjwhjl`f}`a ~xfhkjo }i cfgao }j ilo`a}|xi|fxa }z}xjĄz z gjl`fg fxdi`awimaga.Zcfkacf }j `j ~xaoj`j gica cxa~|fdxie}ca ojbi`awoa ũaexfui`gi+ ~flima ofdz ha|a āa|i`afl }|xi`j `jfukiũĄj`ab kami |fcfo ~xfki}ci cxfw oxjŭz. 

5.= OFLAEACIMAGI ̂ FLI\ICI 

@icf` ũ|f `i~iliā lfćj z ~fwamagz li ofŭj  li āa|i ~fli|cj cfga ~xfkiwj cxfwxiāz`ix}cz oxjŭz fxd`iawimagj+ `ixjl`a kfdaāca cfxic gj āj}|f li ab oflaeaczgj.Ăj}|f+ `i~iliā ofŭj oj`gi|a ~fli|cj z ~icj|aoi `i `iāa` li `a|a ~xaoikim `a|a

~fũakgikim ofdz |f ~xaoj|a|a. 

5.< ALJ@\A\Q ]^FFEA@D "A^ ILLXJ]] ]^FFEA@D!

UjĄa`i oxjŭi a f~jxi|au`ab }a}|joi cfxa}|a A^ ilxj}j z makgz alj`|aeacimagj uikal`fdxiāz`ixi `i oxjŭa. Z `jcao }kzāigjuaoi+ ofdzĄj gj li }j wkfz~f|xjha A^ ilxj}i fl}|xi`j wkf`iojx`fd cfxa}`aci "`i~iliāi!. \ig `i~il gj ~fw`i| cif alj`|a|q }~ffe a`d.

@i~iliā ofŭj cfxa}|a|a }~jmagik`j ~xfdxiooj li cf`}|xzaũj A^ ~icj|j cfga }j~fgiukgzgz `i oxjŭa cif li ~f|aāz }i uikal`ab ilxj}i z fcuaxz A`|xi`j| /i "a`|jx`j|

oxjŭj! li|j fxdi`awimagj. @icf` lfhagi`gi ~xa}|z~i oxjŭa }i uikal`fo A^ ilxj}fo+`i~iliā ofŭj oflaeacfui|a+ xjxz|axi|a aka hxa}i|a ~fli|cj.

5.: @I^ILA @I KFWA@CJ 

Zfhaāigj`i }|uix z ujĄa`a f~jxi|au`ab }a}|joi a oxjŭ`ab hjwhjl`f}`ab ~ki`fui gjcfxaũĄj`gj }a}|joi cf`|xfkj ~xa}|z~i `i hiwa kfwa`ca. @iaoj+ `igājũĄj gj ~xa}|z~ cicf}iofo xiāz`ixz |icf a oxjŭ`ao xj}zx}aoi flxjćj` cfxa}`aācao aoj`fo "z}jx `ioj! a kfwa`cfo "~i}}tfxl!.

Xi`agj ujxwagj cfo~f`j`i|i f~jxi|au`ab }a}|joi `a}z zujc ũ|a|akj a`efxoimagj f

alj`|a|j|z cfxa}`aci |fcfo `gabfufd ~z|i cxfw oxjŭz z makgz uikalimagj. \f gj ofdkf lifofdzĄa ~xa}kzũcauiāz li lfhagj uikal`f cfxa}`aācf aoj a kfwa`cz a li ab a}cfxa}|a lilfhagj ~xa}|z~ oxjŭa cif uikali` cfxa}`ac.

Cili `i~iliā `ićj a ~xa}|z~a uikal`fo cfxa}`aācfo `ikfdz+ f` Ąj aoi|a a}|i ~xiuicif a ic|zjk`a cfxa}`ac. @i ~xaojx+ zcfkacf cfxa}`ac aoi iloa`a}|xi|fx}ci ~xiui+

`i~iliā ofŭj cxjaxi|a lfli|`j `ikfdj wi ci}`aga ~xa}|z~.

@icf` ũ|f lfhagj ~xa}|z~ oxjŭa }i uikal`ao `ikfdfo+ `i~iliā ofŭj xjikawfui|a hakfcfgz fl }kjljĄab ic|au`f}|a7 

  Li lfhagj ka}|j uikal`ab cfxa}`aci a aoj`i xiāz`ixi+ cif a oxjŭ`ab a`efxoimagi+ 

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 14/33

9=

  Li oflaeaczgj cf`eadzximagj }jxujxi a }ioj xiāz`ix}cj oxjŭj+ zckgzāzgzĄa acf`|xfkz ~xa}|z~i a xz|a`d |ihjkj+

  Li oflaeaczgj+ xjxz|axi aka fhxaũj ~fli|cj. 

5.5 LJ@AIK/FE/]JXUAMJ @I^IL 

Wi xiwkacz fl `i~ili `i kfwa`cj+ Lj`aik/fe/]jxuamj "Lf]! `i~il }~xjāiui `fxoik`fcfxaũĄj`gj xiāz`ixi aka xiāz`ix}cj oxjŭj fl }|xi`j uikal`ab cfxa}`aci.

]kaci : / ^xaojx LLf] `i~ili

@icf` ũ|f lfhagj ~xa}|z~ oxjŭa+ `i~iliā ofŭj xjikawfui|a hakf cfgz fl ic|au`f}|a7  Li ~xjuixa wi~f}kj`j a`efxoimaf`fd }a}|joi |icf li f`a `a}z z ofdzĄ`f}|a

li floib lj|jc|zgz `i~il. @i |ig `iāa`+ `i~iliā aoi ofdzĄ`f}| li cxjaxilfli|`j ̀ i~ilj+

  Li ũikgj `juikal`j ~fli|cj i~kacimagioi aka oxjŭ`ao }jxua}aoi+ ~xfzwfczgzĄa`i |ig `iāa` li }j ~xjca`j xil i~kacimagi aka }jxua}i aka li `j xilj `i zfhaāigj``iāa`+ 

  Li ũikgj ujkacz dfoakz }ifhxiĄigi }uj lfc }j xiāz`ix aka āa|iui oxjŭi `jzdi}j+

  Li hkfcaxi }ifhxiĄig ũ|f xjwzk|zgj z `jofdzĄ`f}|a ~xa}|z~i oxjŭ`aoxj}zx}aoi fl }|xi`j iz|fxawfui`a cfxa}`aci.

5. 4 OI@/A@/\BJ/OALLKJ @I^IL 

Cif ũ|f a }iof aoj ciŭj+ oi`/a`/|bj/oallkj `i~il }j f}|uixzgj cili `jcf

`jfukiũĄj`f+ ~f}|iukgj` awojćz lui uikal`i cfxa}`aci cfga cfoz`amaxigz+ uxũa ic|au`fof`a|fxa}i`gj+ ~xabui|i`gj a cf`|xfkz cfoz`acimagj a |f hjw w`i`gi fukiũĄj`abcfxa`}aci.

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 15/33

9<

]kaci 5 / ^xaojx `i~ili oi`/a`/|bj/oallkj

@i ~xaojx+ `i~iliā ofŭj li lfdfufxa&z}~f}|iua ckgzājuj wi ũaexfui`gj }i fhifukiũĄj`i cfxa}`aci. ]uica cfxa}`ac |ili ũikgj ũaexfui`j ~fli|cj `i~iliāz cfga ofŭjli ljũaexzgj ~fli|cj. 

Cili xiāz`ixa cfoz`amaxigz `i `a}cao `aufaoi oxjŭ`fd }kfgi+ xiāz`ixa ofdz `j ha|a zofdzĄ`f}|a li flxjlj }i cfgao xiāz`ixaoi z oxjŭa f`a z }|uixa xiwoj`gzgz ~fli|cj. 

5.2 @I^IL CFO^XFOA\IMAGJ CKGZĂI 

Ckgzā ~xjl}|iukgi |ig`a cfl aka hxfg cfga }j wib|jui wi ũaexfui`gj+ ljũaexfui`gj akauikalimagz wiũ|aĄj`ab a`efxoimagi. Aicf flxjćaui`gj&xjcf`}|xzcmagi ckgzāi ~xjl}|iukgi gjli` |jŭic a xiāz`ix}ca a`|j`waui` ~xfmj}} wi `i~iliāi+ |f gj ofdzĄj xjikawfui|a.

Cili `i~iliā lfćj lf ckgzāi+ |ig ckgzā }j ~f}oi|xi cif cfo~xfoa|fui` ckgzā.

@i~iliā cfxa}|a cfo~xfoa|fui` ckgzā li lfhagj ~xa}|z~ wiũ|aĄj`fg cfoz`acimaga ~xaājoz `a|a ~fũakgikim `a|a ~xaoikim `a}z }uj}`a li }z ~xjloj| `i~ili.

Zw cfxaũĄj`gj cfo~xfoa|fui`fd ckgzāi+ `i~iliā ofŭj ljũaexfui|a aka oflaeacfui|a~fli|cj. @i~iliā |icfćj ofŭj ~fczũi|a li cfxa}|a cfo~xfoa|fui` ckgzā li awxiāz`ilfli|`j ckgzājuj cfga ofdz fofdzĄa|a ~xa}|z~ lxzdao wiũ|aĄj`ao cfoz`acimagioi. 

5.1 ]@AEEJX @I^IL 

]`aeejx gj i~kacimagi aka zxjćig cfga ofŭj li āa|i+ of`a|fxaũj a ~xjzwaoi ~fli|cj a

~icj|j cfga }j xiwoj`gzgz z oxjŭa. Zcfkacf ~icj|a ~icj|a ~fli|ici `a}z ũaexfui`a+}`aeejx ~xfdxio ofŭj aoi|a ~f~|~z` zual z ~fli|cj cfga }z z`z|ix ~icj|i.

]kaci 4 / ^xaojx }`aeejx `i~ili

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 16/33

9:

CfxaũĄj`gjo }`aeejx ~xfdxioi+ `i~iliā ofŭj xjikawfui|a }kjljĄj f~jximagj7 

   I`ikawaxi|a oxjŭz a a`efxoimagj f ~xa}|z~z+ juj`|zik`f ~xfzwxfczgzĄa li oxjŭi~xj}|i`j li fldfuixi aka ~f}|i`j `ja}~xiu`i+

  ^xa}|z~a|a a āa|i|a ~xaui|`z cfoz`acimagz. 

5.9> @I^IL @I I^KACI\AU@FO @AUFZ 

@i~il `i i~kaci|au`fo `auz makgi i~kaci|ua`j }jxujxj ~xfzwxfczgzĄa dxjũcz zf~jxi|au`fo }a}|joz }jxujxi aka i~kacimagioi. \f ofŭj xjwzk|fui|a li `i~iliā lfhagjofdzĄ`f}| li ~xj}cfāa `fxoik`j cf`|xfkj ~xa}|z~i. @i~iliā cfxa}|a ~xjl`f}|a |icuj}a|zimagj+ wilfhag`i cf`|xfkz `il i~kacimagfo+ }a}|jofo aka oxjŭfo a ofŭj }~xfuj}|a`jcz fl }kjljĄab f~jximagi7

  Li āa|i+ lfligj+ hxaũj aka oflaeaczgj ~fli|cj aka f~jxi|au`a }a}|jo+ 

  Li zhima uaxz} cfga Ąj cfxa}|a|a xiāz`ixj a }fe|ujx}cj i~kacimagj li cf~axi uaxz}jcxfw mjkz xiāz`ix}cz oxjŭz+ 

  Li zujlj }`aeejx ~xfdxio z makgz i`ikawj oxjŭj a li lfhagj a`efxoimagj cfgj Ąjjuj`|zik`f ofĄa li }j cfxa}|j li }j ~xfzwxfczgj li oxjŭi ~xj}|i`j lifldfuixi aka ~f}|i`j `ja}~xiu`i+

  Li }j `i `jzfhaāigj` `iāa` ~xjca`j xil i~kacimagi aka f~jxi|au`ab }a}|joi+ 

  Li }j ljic|auaxigz lxzdj hjwhjl`f}`j cf`|xfkj li ha }j fofdzĄaka hzlzĄa`i~ila.

4. IXBA\JC\ZXI ]A]\JOI WIŮ\A\J ]IUXJOJ@AB XIĂZ@IX]CABOXJŨI 

Z makgz f~|aoik`j flhxi`j a`efxoimaf`ab }a}|joi a }iuxjoj`ab xiāz`ix}cab oxjŭi fl~f|j`magik`ab f~i}`f}|a a xiw`fux}`ab `i~ili cfgaoi }j zdxfŭiuigz xiwkaāa|a }jxua}a axj}zx}a+ ~xjlkiŭj }j ixba|jc|zxi }a}|joi wiũ|a|j cfgi }j }i}|fga fl ojbi`awioiwiũ|a|j ~xaoj`gj`ab `i |xa `jwiua}`i hjwhjl`f}`i `aufi cfga }z `ioj`gj`a wiflhxi`z fl xiwkaāa|ab |a~fui `i~ili.

Fua `aufa }z ~xfgjc|fui`a li oa`aoawzgz a fdxi`aāj ofdzĄz ũ|j|z |icf ũ|f juj`|zik`fzdxfŭiui`gj gjl`fd `aufi `j ofŭj cfo~xfoa|fui|a f}|ikj hjwhjl`f}`j `aufj

ixba|jc|zxj }a}|joi wiũ|a|j.

Z |fo }oa}kz+ ojbi`awoa wiũ|a|j a`efxoimaf`fd }a}|joi ofdz li }j }i}|fgj fl~xaoj`gj`ab ojbi`awioi `i }kjljĄi |xa `aufi7 

  Wiũ|a|i ‛} cxigi `i cxig‟ "j`l/|f/j`l }jmzxa|q! `i i~kaci|au`fo `aufz cfgi }j

wi}`aui `i ~xaoj`a |jb`fkfdagj lada|ik`fd ~f|~a}i `i hiwa i}aoj|xaā`abcxa~|fdxie}cab ikdfxa|ioi a wiũ|a|j |ig`f}|a ~fli|ici ~xaoj`fo }aoj|xaā`abcxa~|fdxie}cab ikdfxa|ioi. ^xaoj`fo fufd `aufi wiũ|a|j dkfhik`f }j

fhjwhjćzgj7 

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 17/33

95

f  ~xfujxi iz|j`|aā`f}|a cfxa}`aci }jxua}i cicf z }oa}kz cfoz`acimagj"j`l/z}jx iz|bj`|ami|af`! |icf a "f~maf`f! z }oa}kz cf`|xfkj ~xa}|z~i

oxjŭa "immj}} mf`|xfk!+f  wiũ|a|i a`|jdxa|j|i ~fli|ici cfga }j ~xj`f}j+f

  wiũ|a|i fl ofdzĄ`f}|a `ic`il`fd ~fxami`gi fldfufx`f}|a wi ~f}ki|j~fli|cj a

f  wiũ|a|i |ig`f}|a ~fli|ici.

Fuig `auf wiũ|a|j dj`jxik`f }kzŭa wi flhxi`z fl a`|jx`ab `i~ili. 

  Wiũ|a|i `i |xi`}~fx|`fo `aufz ~xjl}|iukgi wiũ|a|z |ig`f}|a ~fli|ici ~xaoj`fo}aoj|xaā`ab cxa~|fdxie}cab ikdfxa|ioi a iz|j`|acimagj āufxfui cfoz`acimaf`fd}jdoj`|i oxjŭj `i |xi`}~fx|`fo `aufz. Fuig `auf ũ|a|a oxjŭz fl jc}|jx`ab`i~ili ~xaoj`fo cxa~|fdxie}cab |z`jki "wiũ|aĄj`ab }j}agi! awojćz āufxaũ|icfoz`acimaf`fd }jdoj`|i oxjŭj `i |xi`}~fx|`fo `aufz `i hiwa }aoj|xaā`ab

cxa~|fdxie}cab }a}|joi a ~xaoj`fo ~xfmjlzxj gicj iz|j`|acimagj awojćzāufxaũ|i oxjŭj āaoj }j fhjwhjćzgj ~xfujxi iz|j`|aā`f}|a }|xi`i zcfoz`acimaga.

  Wiũ|a|i `i oxjŭ`fo A^ `aufz fhjwhjćzgj cxa~|fdxie}cz a kfdaācz wiũ|a|z `i`aufz A^ ~icj|i cfga }j xiwoj`gzgz awojćz oxjŭ`ab āufxfui a ũ|a|a āa|iuz oxjŭzfl jc}|jx`ab `i~ili cfxaũĄj`gjo wiũ|a|`ab ojbi`awioi cfgj ~xzŭi}|i`lixl`i cfoz`acimaf`i f~xjoi. Fui wiũ|a|i }j hiwaxi `i f}|uixaui`gzcxa~|fdxie}cab |z`jki `i A^ `aufz `i hiwa A^]jm ~xf|fcfki wiũ|a|j ~z|jo cfdi

}j f}|uixzgz Uax|zjk`j ^xaui|`j Oxjŭj "U^@ ” Uax|zik ^xaui|j @j|tfxc!.

]zũ|a`i ~xjlkfdi ~xaoj`j uaũj}kfg`j ixba|jc|zxj wiũ|a|j gj z ~xj~fxzma cfxaũĄj`gicfoha`fui`ab ojbi`awioi wiũ|a|j `i uaũj xiwkaāa|ab `aufi A]F&F]A ofljki. Lickj+zcfkacf `agj ofdzĄj cfxa}|a|a ojbi`awoj `i }uao `aufaoi+ cif oa`aoik`i ixba|jc|zxi+~xjlkiŭj }j ~xaoj`i cfoha`imagj ojbi`awioi `i lui `aufi+ a |f7 

  Wiũ|a|i `i i~kaci|au`fo `aufz "cif fhiujw`i! a

  Lfli|`i wiũ|a|i `i |xi`}~fx|`fo aka oxjŭ`fo `aufz.

@i |ig `iāa`+ }a}|jo }j hxi`a cicf fl a`|jx`ab "i~kaci|au`i wiũ|a|i! |icf a fl jc}|jx`ab

`i~ili "|xi`}~fx|`i aka oxjŭ`i wiũ|a|i!.

4.9 WIŮ\A\I @I I^KACI\AU@FO @AUFZ

Z makgz xjikawimagj ojbi`awioi wiũ|a|j `i i~kaci|au`fo `aufz z fcuaxz a`efxoimaf`fd}a}|joi Fxdi`awimagj+ ~xjlkiŭj }j ~xaoj`i lada|ik`fd ~f|~a}i a lada|ik`j j`ujkf~j+ `i

hiwa }oix| cix|ami wi cfxa}`acj.

Wi xjikawimagz wiũ|a|j `i i~kaci|au`fo `aufz+ `jf~bfl`f gj ~xaoj`a|a fldfuixigzĄzcxa~|fdxie}cz hahkaf|jcz cicf `i ckagj`|z+ z fcuaxz fldfuixigzĄj ckagj`|}cj i~kacima gj"}|i`likf`j! aka A`|jx`j| hxft}jx ~xfdxioi+ |icf a wi ~xaoj`z `i fldfuixigzĄjo tjh

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 18/33

94

aka i~kaci|au`fo }jxujxz. Fuj cxa~|fdxie}cj hahkaf|jcj `i ckagj`|z a }jxujxz }z z

~f|~z`f}|a fldfufx`j wi xjikawimagz cxa~|fdxie}cab ez`cmagi `i i~kaci|au`fo `aufz.

@iaoj+ ckagj`|}ci feeka`j i~kacimagi "}|i`likf`j! }i zdxićj`fo cxa~|fdxie}cfohahkaf|jcfo "aka fldfuixigzĄfo Im|aujR cf`|xfkfo! aka tjh ~xj|xiŭauiāca ~xfdxio aw

cfdi }j ~fwaui fldfuixigzĄi Im|aujR cf`|xfki "aka GIUI i~kj| z `f`/Ta`lft}hiwaxi`ao i~kaci|au`ao }a}|joaoi!+ |xjhi li aoi }kjljĄj cxa~|fdxie}cj cixic|jxa}|acj7 

  ^xaoj`i ojbi`awoaoi wiũ|a|j `i i~kaci|au`fo `aufz cfgaoi }j fhjwhjćzgz}kjljĄj ez`cmagj7 

f   Iz|j`|aā`f}| ~f|~a}`aci "i}aoj|xaā`a cxa~|fdxie}ca ikdfxa|io a |jb`fkfdagilada|ik`fd ~f|~a}i!+

f  Wiũ|a|i a`|jdxa|j|i eigkfui "i}aoj|xaā`a cxa~|fdxie}ca ikdfxa|io a|jb`fkfdagi lada|ik`fd ~f|~a}i!+

f

  Fhjwhjćj`gj `j~fxjmauf}|a "i}aoj|aā`a cxa~|fdxie}ca ikdfxa|io adj`jxa}i`gj ckgzājui `i }ioao }oix| cix|amioi a |jb`fkfdagi lada|ik`fd~f|~a}i!+

f  Wiũ|a|i |ig`f}|a ~fli|ici "}aoj|xaā`a cxa~|fdxie}ca ikdfxa|io a |jb`fkfdagilada|ik`j j`ujkf~j!.

Cfxa}|j }j |jb`fkfdagj lada|ik`fd ~f|~a}i a lada|ik`j j`ujkf~j.

  Z`aujxwik`f}| z fl`f}z `i }oix| cix|amj a āa|iāj }oix| cix|amj. Zdxićj`i Im|aujR cf`|xfki `i ckagj`|z+ cif a cxa~|fdxie}cj hahkaf|jcj zdxićj`j `i}jxujxz+ cfxa}|a fldfuixigzĄa oallkjtixj "cfga }j }i}|fga fl7 M]^

"Mxq~|fdxi~bam ]jxuamj ^xfualjx!+ ^CM]-99 hahakaf|jcj a |fcj` oj`ilŭjxi wiiloa`a}|ximagz }oix| cix|amj! wi ~xa}|z~ }oix| cix|amioi. @i fuig `iāa`+ckagj`|}ci a }jxujx}ci i~kacimagi }z `jwiua}`j fl cf`cxj|`j }oix| cix|amj cfgiĄj ha|a cfxaũĄj`i i a ~xjkiw `i lxzda |a~ cix|amj gj z ~f|~z`f}|a laxjc|i`. 

  Ckagj`|}ci i~kacimagi "hakf }|i`likf`j hakf li }j cfxa}|a tjh ~xj|xiŭauiāca~xfdxio! }i zdxićj`fo cxa~|f cf`|xfkfo ofxi li fhjwhjla ez`cmagz ~xfujxjiz|j`|aā`f}|a cfxa}`aci `i hiwa `gjdfuj }oix| cix|amj a fldfuixigzĄjd ^A@/i~xj `jdf ũ|f }j fofdzĄa cfxaũĄj`gj }ioj i~kacimagj+ |g. i~kacimagi `j ofŭj li}j }|ix|zgj hjw cfxaũĄj`gi fldfuixigzĄj }oix| cix|amj fukiũĄj`fd cfxa}`aci.^xa |foj+ ~xfujxi `agj }iof li ka }j flxjćj`i cix|ami `ikiwa z āa|iāz cix|ami

ujĄ }j ofxi ~xfujxa|a a }jx|aeaci| cfxa}`aci "~xfujxfo uikal`f}|a+ li ka gj awli| flMI cfoj }j ujxzgj a ~xfujxi }|i|z}i ~fuzāj`f}|a!. 

Hiwaxi }j `i cxa~|fdxie}cao f~jximagioi cfgj }j awuxũiuigz `i }iofg }oix|cix|ama7 lada|ik`a ~f|~a} "|g. X]I ~xaui|j cjq j`mxq~|af`! a ljũaexfui`gj}aoj|xaā`fd ckgzāi cfl lada|ik`j j`ujkf~j "lada|ik j`ujkf~j xj|xajuik!. F}|ikjcxa~|fdxie}cj f~jximagj "ũaexfui`gj& ljũaexfui`gj }aoj|xaā`ao ikdfxa|oaoi+cxjaxi`gj bi}b uxjl`f}|a ~fli|ici cfga }j lada|ik`f ~f|~a}zgz+ ujxaeacimagilada|ik`fd ~f|~a}i! }j awuxũiuigz z ckagj`|}cfo a }jxujx}cfo }fe|ujxz"}fe|ujx}ca ljf cxa~|f cfo~f`j`|a `i ckagj`|z a }jxujxz!.

Hiwaxi }j `i ^CM] lj eim|f }|i`lixlaoi wi wiũ|a|z+ a |f7 

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 19/33

92

f ^CM]-9 wi lada|ik`a ~f|~a} a lada|ik`z j`ujkf~z+f  ^CM]-4 wi efxoi| wiũ|aĄj`ab ~fli|ici+ f ^CM]-99 }|i`lixl`a a`|jxejg} wi ~xa}|z~ }oix| cix|amioi.

I~kacimagi |xjhi li hzlj }|i`lixl`i z }oa}kz efxoi|i lada|ik`f ~f|~a}i`ab aũaex fui`ab ~fli|ici. Z |fo }oa}kz+ |xjhi ~xaoj`a|a }|i`lixlj7 ^CM]-4 "aka`fuaga Milj}! aka ROK LAD]AD }|i`lixl "aka `fuaga Rilj}! wi efxoi| wiũ|aĄj`abeigkfui.

I~kacimagi ~xa xjikawimaga hjwhjl`f}`ab ojbi`awioi |xjhi li cfxa}|a}|i`lixl`j `iāa`j ~xa}|z~i }oix| cix|amioi7 M]^ "Mxq~|fdxi~bam ]jxuamj^xfualjx! a ^CM]-99 hahkaf|jci+ a }|fdi gj `jwiua}`i fl cf`cxj|`j }oix|cix|amj cfgi Ąj ha|a cfxaũĄj`i |icf li gj ~xjkiw `i lxzda |a~ cix|amj z ~f|~z`f}|alaxjc|i`.

Ckagj`|}ci }|i`likf`j i~kacimagi+ aka fldfuixigzĄj }|xi`amj tjh i~kacimagj+ |xjhili fofdzĄj7 

f Awhfx }jx|aeaci|i ~f|~a}`aci "cfga }|fgj z ^jx}f`ik ]|fxj/z! zcfkacf `ili|fg xil`fg }|i`ama ~f}|fga ujĄa hxfg cfxa}`aācab }jx|aeaci|i. 

f Awhfx }jx|aeaci|i "cfga }|fgj z F|bjx ^jf~kj]|fxj/z! `ioj`gj`fd~xaoikimi ũaexfui`fd eigki+ |g. kamj&cfxa}`ac wi cfdi }j ũaexzgj |ig eigk`icf` lada|ik`fd ~f|~a}aui`gi. \f ofŭj ha|a a }io }jxujx zcfkacf }j xilaf ũaexfui`fg lf}|iua ~fli|ici lf }jxujxi.

f ^xaciw a`efxoimagi f ~flimaoi cfga }j lada|ik`f ~f|~a}zgz ~xj }iofd~f|~a}aui`gi+

f  ^xaciw a`efxoimagi f xjwzk|i|aoi lada|ik`fd ~f|~a}aui`gi a&aka ũaexfui`gili|ab ~fli|ici+

f  ^xaciw a`efxoimagi f xjwzk|i|aoi z}~jũ`j aka `jz}~jũ`j ujxaeacimagjlada|ik`fd ~f|~a}i a&aka z}~jũ`fd aka `jz}~jũ`fd ljũaexfui`gi li|ab~fli|ici.

Ckagj`|}ci a }jxujx}ci cxa~|f cfo~f`j`|i |xjhi li z fufo |xj`z|cz ~flxŭa}kjljĄj cxa~|fdxie}cj ikdfxa|oj a ~xalxzŭj`j lzŭa`j ckgzājui7 

f   I}aoj|xaā`a ikdfxa|oa ” X]I ikdfxa|io "cfga }j awuxũiui `i }oix| cix|ama!}i lzŭa`fo i}aoj|xaā`fd ckgzāi fl 8><2 ha|i. 

f Bi}b ikdfxa|oa ” ]BI/9+ ]BI/88<+ ]BI/8:5+ ]BI/=2< aka ]BI/:98.f  ]aoj|xaā`a ikdfxa|oa ” =LJ] ikdfxa|io }i lzŭa`fo ckgzāi fl 952 ha|i aka

 IJ] ikdfxa|io }i lzŭa`ioi ckgzāi fl 982+ 918 aka 8:5 ha|i. 

I~kacimagi |xjhi li hzlj f|ufxj`i wi }|ik`z lfdxil`gz cicf `fuab ikdfxa|ioi|icf a wi wioj`z f`ab ikdfxa|ioi wi cfgj gj z|uxćj`f li }z cxa~|fdxie}ca }kihawi cfxaũĄj`gj. \icfćj+ i~kacimagi |xjhi li fhjwhjla ~xfoj`z lzŭa`i

fldfuixigzĄab cxa~|fdxie}cab ckgzājui zcfkacf }j zciŭj ~f|xjhi wi |ao. 

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 20/33

91

I~kacimagi |xjhi li hzlj f|ufxj`i wi juj`|zik`z zdxil`gz ~xaui|`ab}aoj|xaā`ab ikdfxa|ioi cxjaxi`ab a ujxaeacfui`ab fl }|xi`j `ilkjŭ`j a`}|a|zmagjwi ~f}kfuj cxa~|fwiũ|a|j z wjokga+ zcfkacf ~f}|fgj wib|jua wi |f. 

Z fcuaxz i~kacimagj "ckagj`|}cj a }jxujx}cj! |xjhi fhjwhjla|a ez`cmagz ujxaeacimagjlada|ik`fd ~f|~a}i fldfuixigzĄab ~fli|ici "cfga }j xiwoj`gzgz awojćz

cfxa}`aci a }a}|joi aka ~fli|ici&lfczoj`i|i cfga }z ixbauaxi`a a ~xjdkjligz }j zfcuaxz }a}|joi! cfga }j }i}|fga fl }kjljĄi lui cfxici "|ao xjlfo!7 

f ^xfujxi lada|ik`fd ~f|~a}i ~fli|ici `i f}`fuz giu`fd ckgzāi awlada|ik`fd }jx|aeaci|i ~f|~a}`aci "cfga gj lfũif zw lada|ik`f ~f|~a}i`j~fli|cj z }iofg efxoi|axi`fg ~fxzma!+

f  ^xfujxi }iofd lada|ik`fd }jx|aeaci|i. Fui ~xfujxi }j awuxũiui `i}kjljĄa ̀ iāa`7

~xfujxiui }j li ka gj li|a }jx|aeaci| a}|jcif+ ~xfujxiui }j li ka gj }jx|aeaci| awli| fl MI "mjx|aeami|af`

 Iz|bfxa|q! cfoj }j ujxzgj a  ~xfujxiui }j li ka gj }jx|aeaci| ~fuzāj`+ |g. li ka }j `ikiwa `i

uiŭjĄfg MXK ka}|a cfgj awligj li|f MI. 

Z fcuaxz ojbi`awioi wiũ|a|j `i i~kaci|au`fo `aufz ofdki ha }j a`|jdxa}i|a a

fldfuixigzĄi mbikkj`dj/xj}~f`}j ~xfmjlzxi gicj iz|j`|acimagj cfxa}`aci `i

i~kaci|au`fo ̀ aufz.

 Ik|jx`i|aui |foj gj li }j wi |j ~f|xjhj a}cfxa}|a }|i`lixl`i ~xfmjlzxi ckagj`|}cj a}jxujx}cj iz|j`|acimagj z fcuaxz ]]K ~xf|fcfki wiũ|a|j `i |xi`}~fx|`fo `aufz ũ|f gjf~a}i`f z `i}|iucz i ũ|f }j a ~xjlkiŭj wi ~xaoj`z z fcuaxz a`efxoimaf`fd }a}|joiFxdi`awimagj.

4.8 WIŮ\A\I @I \XI@]^FX\@FO @AUFZ

Z ujwa xjikawimagj |xi`}~fx|`ab ojbi`awioi wiũ|a|j+ ~xjlkiŭj }j ~xaoj`i}|i`lixl`fd ]]K "]jmzxj ]fmcj|} Kiqjx! ~xf|fcfki "`fuagi ujxwagi gj \K] "\xi`}~fx|

Kiqjx ]jmzxa|q! ~xf|fcfk! awojćz cfxa}`aci a tjh }jxujxi "aka tjh }jxua}i!.

Z }|uixa+ z a`efxoimaf`fo }a}|joz Fxdi`awimagj ~xjlkiŭj }j ~xaoj`i7 

]]K ~xf|fcfki }i }jxujx}cfo iz|j`|acimagfo  ” `jf~bfli` gj ]]K }jxujx}ca}jx|aeaci| awli| wi li|a tjh }jxujx a

]]K ~xf|fcfki }i ckagj`|}cfo a }jxujx}cfo iz|j`|acimagfo `i hiwa lada|ik`ab}jx|aeaci|i a }oix| cix|ami cfxa}`aci. Z fufo }kzāigz gj |icfćj `jf~bfl`f litjh }jxujx "aka fldfuixigzĄa tjh }jxua}! aoi ]]K }jxujx}ca }jx|aeaci|. 

@iaoj+ wi ~f|xjhj iz|j`|acimagj cfxa}`aci a`efxoimaf`fd }a}|joi Fxdi`awimagj+

~xjlkiŭj }j ~xaoj`i wiũ|a|j `i |xi`}~fx|`fo `aufz a gicj iz|j`|acimagj cfxa}`aci `i

hiwa ]]K ~xf|fcfki }i ckagj`|}cfo a }jxujx}cfo iz|j`|acimagfo.

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 21/33

8>

Lickj+ z fufo }kzāigz `agj }iof lfufkg`f li tjh }jxujx ~f}jlzgj }jx|aeaci|"}jxujx}ci iz|j`|acimagi! ujĄ gj `jf~bfl`f li z }a}|joz ~f}|fga&cfxa}|a }j afldfuixigzĄj ]jx|aeacimaf`f |jkf "MI! cfgj awligj }jx|aeaci|j ckagj`|aoi `i }oix|

cix|amioi. @i fuig `iāa` }j ~f}|aŭj li }iof ckagj`|a }i }oix| cix|amioi a

fldfuixigzĄao lada|ik`ao }jx|aeaci|aoi ofdz li ~xa}|z~j li|fo tjh }jxujxz+ i}ioao |ao li awuxũiuigz ~f}kfu`j ~x fmj}j z fcuaxz a`efxoimaf`fd }a}|joi

Fxdi`awimagj.

4.= WIŮ\A\I @I OXJŨ@FO @AUFZ

Zoj}|f ]]K ~xf|fcfki `i |xi`}~fx|`fo `aufz+ aka lfli|`f `gjoz+ ofdz }j cfxa}|a|a a

cxa~|fdxie}ca ojbi`awoa wiũ|a|j `i oxjŭ`fo `aufz cfga }j `igājũĄj hiwaxigz `iA^]jm ~xf|fcfkz wiũ|a|j a z}~f}|iua uax|zjk`ab ~xaui|`ab oxjŭi "U^@ ” Uax|zik ^xaui|j

@j|tfxc!.

Z wiua}`f}|a fl `iāa`i cfoz`acimagj cif a ~xf|fcfkaoi cfga }j cfxa}|j wicfoz`acimagz+ cxa~|fdxie}cj U^@ oxjŭj }j `igājũĄj hiwaxigz `i āa}|fo A^]jm~xf|fcfkz wiũ|a|j aka `i cfoha`imagioi ^^\^&A^]jm aka K8\^&A^]jm.

Z fcuaxz a`efxoimaf`fd }a}|joi Fxdi`awimagj dj`jxik`f }j ~xjlkiŭj ~xaoj`i A^]jm~xf|fcfki `i hiwa lada|ik`ab }jx|aeaci|i āufxfui z xiāz`ix}cfg oxjŭa "aka awojćz ckagj`|ia U^@ }jxujxi!.

Z |fo }oa}kz+ U^@ oxjŭi+ cfgi }j hiwaxi `i A^]jm ~xf|fcfkz+ ofŭj }j z}~f}|iua|aawojćz lui xz|jxi aka xz|jxi a eaxjtikk/i+ aka awojćz U^@ ckagj`|i a U^@ cf`mj`|xi|fxi

"xz|jx aka eaxjtikk zxjćig! ” f~j| `i hiwa lada|ik`ab }jx|aeaci|i.

]i lxzdj }|xi`j+ `jf~bfl`f gj ~xaoj`a|a eaxjtikk zxjćigj z makgz ~flawi`gi }ujzcz~`jwiũ|a|j a cf`|xfkj ~xa}|z~i }a}|joz. Gjli` ~xaojx ofdzĄj ~xaoj`j eaxjtikk zxjćigi li| gj `i }kama <.9.

@i }kama <.9 gj li| ofdzĄa ~xaojx gjl`j uaũj}|xzcj eaxjtikk cf`eadzximagj z cfgfg }j gjli` `auf eaxjtikk zxjćigi "`~x. ~xjui}bfl`f ~icj|}ca eak|xa! cfxa}|a wi ‐~xuz flhxi`z‛a xiwluigi`gj jc}|jx`j oxjŭj+ LOW wf`j a a`|jx`j oxjŭj+ lfc }j lxzda `auf eaxjtikkzxjćigi "`~x. ~xjui}bfl`f i~kaci|au`a eaxjtikk zxjćiga! cfxa}|j wi wiũ|a|z `igf}j|kgauagab

ljkfui a`efxoimaf`fd }a}|joi ” hiwi ~fli|ici.Tjh uaũj}kfg`j i~kaci|au`j cf`eadzximagj z Fxdi`awimaga ha }j+ ~xjoi ]kama <.9+}i}|fgikj fl tjh }jxujxi z LOW wf`a+ i~kaci|au`fd }jxujxi z a`|jx`fg oxjŭa a hiwj~fli|ici z `ighjwhjl`agjo ljkz a`|jx`j oxjŭj "himc j`l }jxujx `j|tfxc!. E axjtikk

cf`eadzximagi ~xaciwi`i `i ]kama <.9 }j ofŭj xjikawfui|a }i eaũj eaxjtikk zxjćigi }i 8 aka= a`|jxejg}i+ aka gjl`ao ~ixfo eaxjtikk zxjćigi }i uaũj a`|jxejg}i ": a uaũj!.

\icfćj+ ~f|xjh`f gj xiwof|xa|a a ~xaoj`z lxzdab ‐`jcxa~|fdxie}cab‛ ojbi`awioi 

wiũ|a|j z Fxdi`awimaga+ a |f7 i`|auaxz}`j wiũ|a|j+ ~i|mb oi`idjoj`|+ tjh mf`|j`|eak|xaxi`gi+ A`|xz}af` ^xjuj`|af` ]a}|joi "A^]!+ j`l/~fa`| }jmzxa|q ojbi`awioi+ a|l.

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 22/33

89

Ojćz|ao+ ~foj`z|a ojbi`awoa `a}z ~xjloj| fuj }|zlagj. ^xjloj| fuj ]|zlagj wiũ|a|j}z ~xj }ujdi cxa~|fdxie}ca ojbi`awoa wiũ|a|j. 

2. ]ADZX@F]\ TA/EA OXJŨJ A \A^FUA WIŮ\A\J 

Cfl zoxjŭiui`gi cihkfo ~f|xjhi` gj eawaāca ~xa}|z~ kfcimaga+cihkz a oxjŭ`fg f~xjoa.]io cf`mj~| hjŭaā`ab oxjŭi aoi |ig ~xfhkjo+āj}|f gj ofdzĄ ~xa}|z~cfoz`acimag}cfo ojlagz awui` kfcimagj "wdxilj+ ~xf}|fxagj! `i cfgfg }j f}|uixzgj

hjŭaā`i ujwi. \icf }j }|uixi `fui zkiw`i |iāci wi oxjŭ`j `i~iliāj+}io ojlagkfcik`j oxjŭj ~f}|igj ofdzĄi zkiw`i |iāci+ i ofdzĄa }z a lxzda }~jmaeaā`a~xfhkjoa.Hjŭaā`a Ta/Ea zxjćiga |icfćj āj}|f `joigz `acicuz wiũ|a|z `iojũ|j`z z}|i`lixl`ao ~f}|iucioi.Cicf gj hjŭaā`i ujwi āj}|f ~fujwi`i `i kfcik`zcihkfu}cz J|bjx`j| oxjŭz+ |f ofŭj ha|a a}cfxaũĄj`f wi ~xfuikz hjw eawaācfd ~xa}|z~i

a}|fg.

^a|i`gj }adzx`f}|a gj gjl`f fl `igājũĄj ~f}|iukgi`ab cili }z z ~a|i`gz hjŭaā`joxjŭj. Hxfg`a i`ika|aāixa a jc}~jx|a wi ~a|i`gi xiāz`ix}cj }adzx`f}|a }oi|xigz hjŭaā`joxjŭj }adzx`agao fl cki}aā`ab ŭaāi`ab oxjŭi. Wi |f ~f}|fgj gica ixdzoj`|a+ gjx a ŭaāi`joxjŭj `i `jca `iāa` aoigz a }ufg hjŭaā`a ljf.Cili gj z ~a|i`gz }adzx`f}|+dkiu`j

xiwkacj awojćz KI@ a TKI@ oxjŭi ~f|aāz fl xiwkaāa|fd eawaācfd `aufi. ]~foj`aof~f`fuf li }ioi ‐]~xjil ]~jm|xzo‛ |jb`fkfdagi+ dixi`|zgj ua}fc }|j~j` }adzx`f}|a.^fxjl `gj o`fda hjŭaā`a zxjćiga aoigz zdxićj`j f~magj wi cxa~|fui`gj. AJJJ 2>8.99+

}|i`lixl`f ~xjluaći }adzx`f}`z |jb`acz ~fw`i|z cif ‐Taxjl Jyzauikj`| ^xauimq‛

"TJ^! cfgi }j hiwaxi `i cfxaũĄj`gz ckgzāi a XM< ikdfxa|oi wi j`cxa~magz. Cfxa}`amacfga `j w`igz ckgzā `j ofdz `a ~xa}|z~i|a TKI@/z. J`cxa~magi }j `jz~fxjlauf kicũjao~kjoj`|axi cfl TKI@/fui ũ|f gj xjwzk|axikf ~fgiufo lf}|i `jwiua}`ab ~xfawufćiāi}~jmagikawfui`ab wi TKI@ wiũ|a|`a }fe|ujx. Li ha `jcf ~xa}|z~if TKI@ oxjŭa ofxiaoi|a a`efxoimagj f xilaf f~}jdz+ cfxaũĄj`fo ci`ikz+ }adzx`f}`fo ckgzāz a ũaexioiwi iz|j`|aeacimagz a iz|fxawimagz cfxa}`aci. \f gj o`fdf uaũj ~fli|ici `jdf cflcki}aā`ab ŭaāi`ab oxjŭi a āa`a TKI@ oxjŭj }adzx`agao. 

\a~fua wiũ|a|j7 

OIM eak|xaxi`gj / `iggjl`f}|iu`aga fhkac wiũ|a|j+xila `i |jojkgz ka}|jlf~zũ|j`ab&wihxi`gj`ab OIM ilxj}i+ |g bixlujx}cab ilxj}i.Fuf ofŭj ha|a cfxa}`f+ikadi gj kicf wifhaĄa gjx ujĄa`i oxjŭ`ab ili~|jxi aoi ofdzĄ`f}| "~xauxjoj`fd!oj`gi`gi OIM ilxj}j.Ofŭj lfhxf ~f}kzŭa|a cif lfli|i` |a~ wiũ|a|j+zw `jca fhkacj`cxa~magj a iz|fxawimagj.

A^ eak|xaxi`gj / |icfćj lfli|`a fhkac wiũ|a|j+ z~iliā cfga }j a~ic }~fga `i I^ ha |xjhif}ufo zxjćigz `ioj}|a|a `jcz fl lf~zũ|j`ab A^ ilxj}i+ũ|f ofŭj lfli|`f }oi`ga|axawac.

TJ^ j`cxa~magi / }cxiĄj`ami wi ‛Taxjl Jyzauikj`mq ^xauimq‟+ fxada`ik`a }|i`lixl witaxjkj}} j`cxa~magz+~xjuiwaćj` gj.TJ^ cfxa}|a 982 a 8:5/ha|`j ckgzājuj+ a zdkiu`fo gj

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 23/33

88

hfkga fl `acicuj wiũ|a|j+ika ofŭj ~xjl}|iukgi|a lfli|`z f~i}`f}| gjx ofŭj liui|a kiŭi`f}jĄig }adzx`f}|a+ i z~xiuf whfd ũaxfcf ~fw`i|fd }adzx`f}`fd ~xf~z}|i ofŭj~xjl}|iukgi|a ~fdfl`z oj|z wi oi`gj }adzx`j bicjxj.

T^I+T^I8 / }cxiĄj`ami wi ‛Ta/Ea ^xf|jm|jl Immj}}‟ "Ta/Ea wiũ|aĄj`a ~xa}|z~!.

Xiwuagj`a cif wioj`i wi TJ^. Cfxa}|j JI^ iz|fxawimagz ~xjcf Xilaz} }jxujxi zwoj|flz ljkgj`fd ckgzāi "^xj/]bixjl Cjq/^]C!.Cfl T^I+ ~flima }z }|i`lixl`f

cxa~|fui`a XM< j`cxa~mag}cao ~xf|fcfkfo+i cif }adzx`f}`a ikdfxa|io ofdz cfxa}|a|a

\CA^. Cfl T^I8+ }|i`lixl`f }z cxa~|fui`a }i IJ] j`cxa~mag}cao ~xf|fcfkfo+i cif

}adzx`f}`a ikdfxa|io cfxa}|j MMO^.

\CA^ / aka ‛\jo~fxik Cjq A`|jdxa|q ^xf|fmfk‟+ gj }adzx`f}`a ~xf|fcfk cfxaũĄj` zT^I&T^I8+ `ioj`gj` li wioj`a `j}adzx`a TJ^ hjw li cfxa}`ama ofxigz oj`gi|a

f~xjoz+ hakf ~xjcf `ilfdxil`gj lxaujxi hakf eaxotixj/i. ]uica oxjŭ`a ~icj| aoiuki}|a|a j`cxa~mag}ca ckgzā. 

 IJ] / aka ‛Ilui`mjl J`mxq~|af` ]|i`lixl‟+ gj cxa~|fui`i |jb`fkfdagi cfgz gj cif}|i`lixl lf`jki ukili ]IL/i.

MMO^ / aka ‛Mfz`|jx oflj ta|b Ma~bjx hkfmc mbia`a`d Oj}}idj iz|bj`|ami|af` mflj^xf|fmfk‟+ cfxa}|a IJ] cif j`cxa~magz+}kzŭa wi f}adzxiui`gj ~fujxkgauf}|a a a`|jdxa|j|i~fli|ici+ cif a wi awhjdiui`gj `jcab }adzx`f}`ab `i~ili.

2.9 TA EA Z HZLZą@F]\A 

A lfc ujkaca hxfg a`lz}|xag}cab cfo~i`agi dfufxa f ~xfũaxj`gz lfoj|i+ uaũj ~xa}|z~`ab|iāca ũaxfo dxilfui ~f mjkfo }uj|z+ hzlzĄ`f}| Ta/Ea oicix z `ixjl`ab 98 oj}jma

}j āa`a li Ąj aĄa lxzdao uaũj bixlujx}cao |fcfo. Fājczgj }j li Ąj }j ~xfũaxa|a `i ujĄahxfg `fuab a }|ixab zxjćigi+ li Ąj }j zdxićaui|a cif }i}|iu`a ljf ofhak`ab |jkjef`i~fxjl hkzj|ff|b |jb`fkfdagj+ ~i āic a z O^= ~xj`f}auj āa|iāj lfwufkgiuigzĄa ao}|xaofui`gj. Z `j |icf likjcfg hzlzĄ`f}|a+ wi fājcaui|a gj li Ąj Ta Ea ~f}|i|a}|i`lixl z czĄ`ao fcxzŭj`gaoi ~fujwzgzĄa }uz jkjc|xf`acz a lfuj}|a lfiz|foi|awimagj }iofd lfoi. \iā`f gj li gj `i |f ~xj|j`lfuif a Hkzj|ff|b+ ojćz|aoTa Ea gj gje|a`aga+lf`jckj a gjl`f}|iu`aga wi }bui|i`gj.

1. ̂ XAOJ@I CXA^\FDXIE]CAB OJ\FLI WIŮ\A\J Z A]

Cxa~|fdxie}ca ikdfxa|oa cfga }j ~xaoj`gzgz z }a}|joaoi wiũ|a|j A`|jx`j|&A`|xi`j|xiāz`ix}cab oxjŭi ljkj }j z luj ujkacj dxz~j7

  ]aoj|xaā`a cxa~|fdxie}ca ikdfxa|oa+    I}aoj|xaā`a cxa~|fdxie}ca ikdfxa|oa. 

^fljki gj awujlj`i `i f}`fuz ~f}jlfui`gi a`efxoimagi `jf~bfl`ab wi ũaexfui`gj aljũaexfui`gj. 

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 24/33

8=

1.9 ]AOJ\XAĂ@A CXA^\FDXIE]CA IKDFXA\OA 

Dxz~z }aoj|xaā`ab cxa~|fdxie}cab ikdfxa|ioi ~xjl}|iukgigz ikdfxa|oa cfl cfgab gj ckgzāwi ũaexfui`gj alj`|aāi` ckgzāz wi ljũaexfui`gj+ ]kaci =.9. Ikdfxa|oa aw fuj dxz~j }j|icfćj `iwauigz a ikdfxa|oa }i |ig`ao ckgzājo gjx gj |ig`f}| ckgzāi cfga }j cfxa}|a a wi

ũaexfui`gj a wi ljũaexfui`gj j}j`magik`i wi hjwhjl`f}| ~fxzci z }a}|joz.

Fua }a}|joa ~xjl}|iukgigz f}`fuz |xilamaf`ik`j cxa~|fkfũcj |jfxagj a xiwuagigz }j ujĄujfoi lzda `aw dfla`i. ] fhwaxfo li wiũ|a|i a`efxoimagi |jŭaũ`z ~xaoj`z aoi z~f}kfuaoi ujwi`ao wi lxŭiu`j }|xzc|zxj "ufg}ci+ ~fkamagi a la~ kfoi|agi!+ fua }a}|joa }z

haka a}ckgzāauf |ig`a }a}|joa+ `ioj`}ca ljea`a}i`a a xjikawfui`a fl }|xi`j `ilkjŭ`ablxŭiu`ab a`}|a|zmagi.

]kaci 2 / ]aoj|xaā`a cxa~|fdxie}ca }a}|joa 

]i ~fxi}|fo a`|j`wa|j|i a ~xaoj`j jkjc|xf`}cab fhkaci cfoz`acimagi giuaki }j ~f|xjhi

wi ljea`a}i`gjo giu`ab }aoj|xaā`ab cxa~|fdxie}cab ikdfxa|ioi ~i gj z ~f}kjl`gablj}j|ic dfla`i ljea`a}i`f uaũj giu`ab }aoj|xaā`ab cxa~|fdxie}cab ikdfxa|ioi wi~xaoj`z z i~kacimagioi z cfgaoi wi |f ~f}|fga ~f|xjhi.

Fua ikdfxa|oa }j zdkiu`fo cfxa}|j z i~kacimagioi ujwi`ao wi }a}|joj ~f}kfu`ab a

ea`i`}ag}cab cfoz`acimagi. AoigzĄa z ualz jc}~kfwau`a xiwufg ~f}kfu`ab a ea`i`}ag}cab}a}|joi z ~f}kjl`gj uxjoj+ giu`a }aoj|xaā`a cx a~|fdxie}ca ikdfxa|oa }z ~f}|ika

lfoa`i`|`a z ~fdkjlz cfxaũĄj`gi.

Ojćz|ao+ `agjli` fl `gab `agj z}ufgj` cif dj`jxik`a }|i`lixl ujĄ ~foj`z|a }a}|joazdkiu`fo cfxa}|j fldfuixigzĄj ka}|j ofdzĄab cxa~|fdxie}cab ikdfxa|ioi. @i |ig `iāa`+

Hjwhjl`a ci`ik

Awufx

ckgzāi 

Awufx ~fxzcj  JI 

R R Flxjlaũ|j LI Q

Cxa~|fi`ika|aāix  

C

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 25/33

8<

cif ~ixioj|ix cfoz`acimagj+ haxi }j a alj`|aeaci|fx }aoj|xaā`fd ũaeix}cfd ikdfxa|oicfga Ąj }j cfxa}|a|a ~xa li|fg |xi`}icmaga. 

Aicf gj ~f oi}fu`f}|a cfojxmagik`i z~f|xjhi }aoj|xaā`ab cxa~|fdxie}cab ikdfxa|ioilikjcf ~xjuiwaũki z~f|xjhz z |ig`fo }jc|fxz "ujwi`fo wi lxŭiu`j }|xzc|zxj!+ dkiu`a

|jfxag}ca xjwzk|i|a }j a likgj ljũiuigz z fhki}|a |ig`j cxa~|fkfdagj a |ig`ab }a}|joi. UjkaciujĄa`i lxŭiui aoi }~jmagikawfui`j fxdi`awimagj cfgj }j hiuj lawig`axi`gjo a i`ikawfoxiw`ab ux}|i ũaeix}cab }a}|joi "`~x. @]I z ]IL!. ]|j~j`a lf}|ad`zĄi z |fg fhki}|a`igājũĄj `a}z giu`f ~fw`i|a a `ikiwj }j z }ejxa ~xj|~f}|iuca. 

^f}|fgj luj f}`fu`j ux}|j }aoj|xaā`ab ũaeix}cab }a}|joi7 

  hkfc ũaeix}ca }a}|joa+

  }jcuj`magik`a ũaeix}ca }a}|joa "}|xjio ma~bjx!.

1.8 I]AOJ\XAĂ@A CXA^\FDXIE]CA IKDFXA\OA 

 I}aoj|xaā`a cxa~|fdxie}ca ikdfxa|oa ~xjl}|iukgigz gjl`f fl `igujĄab lf}|ad`zĄicxa~|fkfdagj lxzdj ~fkfua`j luilj}j|fd ujci. F|cxauj`a }z z ~xfmj}z xjũiui`gi~xfhkjoi ujwi`ab wi wiũ|a|z |ig`f}|a a la}|xahzmagz ckgzājui cfga gj āj}|f haf ic|zjki` z~xaoj`ioi }aoj|xaā`ab cxa~|fdxie}cb ikdfxa|ioi.

@iaoj+ z i}aoj|xaā`ao ũaeix}cao }a}|joaoi }j cfxa}|j xiwkaāa|a ckgzājua wi ũaexfui`gj aljũaexfui`gj+ |wu. giu`a a |ig`a ckgzā+ |icf li ckgzā wi ũaexfui`gj ofŭj aoi|a }uicf i}iof ~f}jl`ac ckgzāi wi ljũaexfui`gj ofŭj ljũaexfui|a ~fxzcz.

Ojćz|ao+ ua}fci xiāz`ix}ci wib|ju`f}| fuab ikdfxa|ioi z|aāj `i ~jxefxoi`}j}a}|joi z cfgaoi }j ~xaoj`gzgz+ |icf li }j `j ~xj~fxzāzgj ~xaoj`i wi wiũ|a|z|ig`f}|a a`efxoimagi z }a}|joaoi }i ujkacao ~xf|fcfo a`efxoimagi.

Fuf `ixiu`f `j ljwiuzaũj iz|foi|}ca fuj ikdfxa|oj gjx `iāa` `i cfga gj zwcfxaũĄj`gj fuicuab ikdfxa|ioi ofdzĄj f}|uixa|a ez`cmagj a`|jdxa|j|i+ iz|j`|aā`f}|a a`j~fxami`gi aoi `j}zo`gauz ~xjl`f}| `il |xilamaf`ik`ao |jb`acioi.

]kaci 1 / Giu`a ckgzā 

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 26/33

8:

Z ka|jxi|zxa gj f~a}i`f uaũj ikdfxa|ioi }i giu`ao ckgzājo ika }i }|i`fuaũ|i cuika|j|i+f|~fx`f}|a `i xiw`j ux}|j `i~ili+ jeaci}`f}| a kicfĄz ao~kjoj`|imagj |jxi}~xf}|xi`gj`f}|+ `a}z }ua ~flgjl`icf lfhxa. Z |fo }oa}kz }j cif ~xaxfl`a awhfx 

`iojĄj X]I ikdfxa|io cfga uaũj fl luilj}j| dfla`i flfkjui }uao |jfxag}cao a

|jb`fkfũcao ̀ i~ilaoi.F~a} a `iāa` z~f|xjhj fufd ikdfxa|oi ~xf~a}i`a }z z }|i`lixlz ^CM]-9. ^fxjl X]Iikdfxa|oi ofdzĄj gj cfxa}|a|a a lxzdi lui ikdfxa|oi+ L]I "Lada|ik ]ad`i|zxj Ikdfxa|bo!a JML]I "Jkka~|am Mzxuj L]I!+ cfgi }~iligz z }|i`lixl lada|ik`fd ~f|~a}i "@A]\

}|i`lixl L]] "Lada|ik ]ad`i|zxj ]|i`lixl!.

1.= ^XAOJ@I CXA^\FDXIE]CAB IKDFXA\IOI Z A@EFXOIMAF@AO ]A]\JOAOI 

Z ~xj|bfl`fo |jc}|z hakf gj xjāa f cxa~|fdxie}cao |jb`acioi cfgj }j ofdz cfxa}|a|a ~xalawig`axi`gz a xjikawimaga }a}|joi wi wiũ|a|z a`efxoimagi. Cxa~|fdxie}cj |jb`acj cfgj }j

cfxa}|j }of }ux}|ika z luj dxz~j+ }aoj|xaā`j a i}aoj|xaā`j cxa~|fdxie}cj }a}|joj. ]i}|i`fuaũ|i hjwhjl`f}`ab z}kzdi gi}`f gj li }j zw oi`gj aka ujĄj ~xfhkjoj ~xaxjikawimaga z }uicfo fl fuab }a}|joi ofŭj xjikawfui|a ujĄa`i f}`fu`ab hjwhjl`f}`ab}jxua}i.

Z fhj ux}|j }a}|joi `jf}~fx`f }j ofŭj ~f}|aĄa ~fujxkgauf}| ~fli|ici. Ăa`gj`ami gjli }aoj|xaā`a }a}|joa `i hiwa }kzāig`fd a ~}jzlf}kzāig`fd `awi ~xzŭigz uaũa `aufhjwhjl`f}|a fl i}aoj|xaā`ab }a}|joi ~xa a}|ao lzŭa`ioi ckgzājui. \icfćj+ i}aoj|xaā`a}a}|joa }z w`i|`f }~fxaga fl }aoj|xaā`ab }a}|joi a `jf~bfl`a }z ao ckgzājua w`i|`fujĄj lzŭa`j. ]i lxzdj }|xi`j cfl }aoj|xaā`ab }a}|joi z }kzāigz a`|j`wau`fd

}ifhxiĄigi giukgi }j ~xfhkjo la}|xahzmagj ckgzājui. 

Ů|f }j |aāj z|uxćaui`gi iz|j`|aā`f}|a a alj`|a|j|i }zhgjc|i z cfoz`acimaga |f }j awzwj|`fcuika|j|`f xjikawzgj z i}aoj|xaā`ao }a}|joaoi cfxaũĄj`gjo |jb`acj lada|ik`fd ~f|~a}izw z~f|xjhz lada|ik`ab mjx|aeaci|i. Z }aoj|xaā`ao }a}|joaoi |icfćj }j ofdzxjikawfui|a }a}|joa wi iz|j`|acimagz+ `ig~fw`i|aga gj Cjxhjxf}+ ika }i }|i`fuaũ|i kfdacj}iofd ~xfmj}i iz|j`|aeacimagj |z ~f}|fga gjl`i `j~xjof}|aui |jũcfĄi. @iaoj z|icuao }a}|joaoi zujc ~f}|fga |xjĄi }|xi`i fl ~fujxj`gi cfgi ic|au`f zāj}|uzgj z

~xfmj}z iz|j`|acimagj+ |j cif |icui ~xjl}|iukgi ~f|j`magik`a awufx f~i}`f}|a.

Ů|f }j |aāj wiũ|a|j a`|jdxa|j|i ~fli|ici z fhi }a}|joi }j ~foj`z|a }jxua} xjki|au`fkicf xjikawzgj i cif cxa|jxagzo }j zwaoi z}~jũ`f ljũaexfui`gj "}|xzc|zxi a }ilxŭig~fxzcj!.

Cfl xjikawimagj }jxua}i `j~fxami`gi cfl }aoj|xaā`ab }a}|joi }j giukgi ~xfhkjo~f}|fgi`gi ic|au`j |xjĄj }|xi`j fl ~fujxj`gi cfgi z }~fx`ao }a|zimagioi uxũaixha|xiŭz. ^xjl`f}| i}aoj|xaā`ab }a}|joi z fufo }kzāigz gj z |foj ũ|f gj }zhgjc| }ioz }|i`gz li ~x zŭa lfciwj zājũĄi lxzdfd j`|a|j|i z |xi`}icmaga zcfkacf }z f}|ikahjwhjl`f}`a ojbi`awoa }a}|joi iljcui|`a "~i}au`i |xjĄi }|xi`i fl ~fujxj`gi!.

Aw ~xj|bfl`fd awkidi`gi ~xaxfl`f ~xfa}|aāz wickgzāma f cf`mj~maga }a}|joi wiũ|a|j z}iuxjoj`ao a`efxoimaf`ao }a}|joaoi a xiāz`ix}cao oxjŭioi. @iggjl`f}|iu`agj a

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 27/33

85

`igkfdaā`agj gj efxoaxi|a }a}|jo cfga cfxa}|a lfhxj }|xi`j a gjl`ab a lxzdab cxa~|fdxie}cabikdfxa|ioi+ ~fdf|fuz ũ|f }z f`a ~f }ufgao lfhxao f}fha`ioi cfo~kjoj`|ix`a.

^xjoi |foj `igjeaci}`aga ~xa}|z~ z cf`ma~axi`gz }iuxjoj`ab }a}|joi wiũ|a|j gjefxoaxi`gj bahxal`fd }a}|joi cfga cfxa}|a lfhxj f}fha`j a gjl`ab a lxzdab }a}|joi+ ~i

|icf wi z|uxćaui`gj iz|j`|aā`f}|a+ wiũ|a|j a`|jdxa|j|i a fhjwhjćj`gj `j~fxami`gi |xjhicfxa}|a|a i}aoj|xaā`j }a}|joj i wi wiũ|a|z |ig`f}|a ~fli|ici }aoj|xaā`j cxa~|fdxie}cjikdfxa|oj.

Fl ikdfxa|ioi }i giu`ao ckgzājo ~xaxfli` awhfx ha haf X]I ikdfxa|io whfd }ufgj

xfhz}`f}|a a āa`gj`amj li }j a}|a ikdfxa|io cfxa}|a a wi ũaexfui`gj a wi ~f|~a}aui`gj~fxzci. Xi}~xf}|xi`gj`f}| fufd ikdfxa|oi z ~xaoj`ioi zāa`aki di gj uiŭjĄao ljeim|f }|i`lixlfo z |fg cki}a.

9>. WIŮ\A\@A WAL "EAXJTIKK!

Gjli` fl `igjeaci}`agab `iāa`i wiũ|a|i xiāz`ix}cab oxjŭi a `gj`ab āki`fui gj}|jcfxaũĄj`gj eaxjtikk }a}|joi wi cf`|xfkz ~xa}|z~i. Fua }a}|joa ez`cmaf`aũz ~f ~xa`ma~z~xabui|i`gi aka flhagi`gi oxjŭ`ab cfoz`acimagi flxjćj`ab ~fka}ioi eaxjtikk }a}|joi.^f}|fga uaũj |a~fui eaxjtikk }a}|joi z wiua}`f}|a fl |fdi z cfo fhkacz }z xjikawfui`a+

cicuj ofdzĄ`f}|a `zlj+ `i cfo `aufz }j awuxũiuigz a cfgi gj `gabfui zkfdi z oxjŭa zcfgfg }j `ikiwj.

]kaci 9> / ^xa`ma~ xili eaxjtikk/i

Z wiua}`f}|a fl |fdi z cfo fhkacz }z xjikawfui`a eaxjtikk }a}|joj ofŭjof ~fljka|a

`i7

 ”  `ioj`}cj zxjćigj 

 ”  xiāz`ix}ca }fe|ujx  

@ioj`}ca eaxjtikk zxjćiga }z zdkiu`fo `ioj`gj`a wiũ|a|a xiāz`ix}cab oxjŭi ~xj `jdf

~fgjla`iā`ab xiāzi`xi. Xjikawfui`a }z z fhkacz `jwiua}`ab oxjŭ`ab zxjćigi }i

`igājũĄj lui oxjŭ`i a`|jxejg}i fl cfgi }i gjli` ~fujwzgj }i ̀ j~fzwli`fo oxjŭfo"`~x. A`|jx`j|! i lxzda }i oxjŭfo cfgz |xjhi wiũ|a|a|a "`~x. KI@!. Zxjćiga z }jha }ilxŭj

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 28/33

84

eaxotixj cfga uxũa i`ikawz zkiw`ab a awkiw`ab ~fli|ici a `i `gab ~xaoj`gzgj ~f}|iukgj`gi

~xiuaki "~fka}j!. Fui ~xiuaki }j ~f}|iukgigz `igājũĄj ~z|jo xiāz`ixi cfga }j }izxjćigjo ~fujwzgj ~z|jo oxjŭ`fd aka }jxag}cfd cihki.^xjl`f}| `ioj`}cab eaxjtikkzxjćigi `il f}|ikao xjũj`gaoi gj}|j gjl`f}|iu`f}| "`joi lfli|`fd }fe|ujxi! a

`ioj`}ca lawig` "bixlujx zxjćigi gj ~xakidfćj` }ux}a!. Xiāz`ix}ca }fe|ujx |icfćj ofŭj fhiukgi|a zkfdz eaxjtikk/i. Fuiciu }fe|ujx }j a`}|ikaxi

`i xiāz`ixj z ualz cfxa}`aācfd }fe|ujxi aka ljki f~jxi|au`fd }a}|joi ũ|f zgjl`f

~xjl}|iukgi a ~fljkz ~f |foj `i cfo `aufz }j }fe|ujx awuxũiui. ^xjl`f}| a`|jdximagj zcjx`jk f~jxi|au`fd }a}|joi gj}z ~xj }ujdi ~jxefxoi`}j i oi`i z flxjćj`ao}kzāigjuaoi "cili gj `i~xiukgj` ~xf~z}| z }fe|ujxz! gj}|j ofdzĄ`f}| ~xa}|z~i

ez`cmagioi f~jxi|au`fd }a}|joi ~xa ‐~zmi`gz‛ }fe|ujxi. ^xjl`f}| xjikawimagj eaxjtikk

}a}|joi z fhkacz lfli|`fd xiāz`ix}cfd }fe|ujxi gj}|j ~xj }ujdi ofdzĄ`f}|a`}|ikaxi`gi eaxjtikk }a}|joi `i fhaā`j xiāz`ixj a `i }uica  xiāz`ix ~fgjla`iā`f+

 gjl`f}|iu`f a`}|ikaxi`gj `fuab ujxwagi }fe|ujxi cif a ofdzĄ`f}| awhfxi }fe|ujx}cfdxjũj`gi. Dkiu`i oi`i xjikawimagj eaxjtikk }a}|joi z fhkacz lfli|`fd xiāz`ix}cfd}fe|ujxi `i}~xio `ioj`}cab zxjćigi }z+ ~xj }ujdi+ ~jxefxoi`}j i wi|ao a ~f|xjhi

li }j `i xiāz`ix a`}|ikaxi `j`ioj`}ca f~jxi|au`a }a}|jo |g. f~jxi|au`a }a}|jo cfga

f}ao ez`cmaf`ik`f}|a ujwi`ab wi eaxjtikk ~f}jlzgj a lfli|`j ez`cmaf`ik`f}|a cfgj

ofdz ha|a wkfz~f|xjhkgj`j a awufx `j}|ihak`f}|a&`j}adzx`f}|a }a}|joi.

Z wiua}`f}|a fl |fdi cicuj ofdzĄ`f}|a `zlj eaxjtikk }a}|joj ofŭjof ~xj }ujdi 

~fljka|a `i f}`fuz |fdi cfgj }kfgjuj \M^&A^ ofljki ~flxŭiuigz a cfgj a`efxoimagj f

}uicfg cfoz`acimaga ofdz awuzĄa ~z|jo mjkfcz~`j cfoz`acimagj i `j }iof `i

f}`fuz |xj`z|`fd }ifhxiĄigi.

Z }ckilz }i |icuao cxa|jxagzoi eaxjtikk }a}|joj ofŭjof ~fljka|a `i7 

  ]a}|joj ~xuj dj`jximagj

Fua }a}|joa aoigz ofdzĄ`f}| xili }i ~xui āj|axa }kfgi \M^&A^ ofljki |icfli  

 gj `iguaũi gjla`ami aw cfgj ofdz lfha|a a`efxoimagj ~fx| |xi`}~fx|`fd}kfgi.Lfli|`f+ fua }a}|joa `joigz ofdzĄ`f}| awukiāj`gi wickgzāici `if}`fuz~xj|bfl`f lf}|iukgj`ab gjla`ami wi ~xj`f} ~fli|ici ujĄ z i`ikawzzckgzāzgz

}iof |xj`z|`f ic|zjk`z gjla`amz.

  ]a}|joa lxzdj dj`jximagj

Eaxjtikk }a}|joa lxzdj dj`jximagj }j `iwauigz a ‐}|i|jezkk eaxjtikk‛. I|xahz|}|i|jezkk zciwzgj `i |f li ~flxzāgj xili fuab }a}|joi `agj fdxi`aāj`f }iof `i|xj`z|`f ic|zjk`z gjla`amz wi ~xj`f} ~fli|ici ujĄ gjla`amj i`ikawaxigz zcf`|jc}|z ujwj. Fua }a}|joa `igājũĄj ofdz li z|uxlj li ka gj lf}|iukgj`i gjla`ami a`amagi|fx `fuj ujwj "j`d. `jt mf``jm|af`! aka gj z ~a|i`gz gjla`ami ujĄf}|uixj`j ujwj "j`d. j}|ihka}bjl mf``jm|af`!. A`efxoimagj fufd |a~i

~xjl}|iukgigz lfli|`a cxa|jxagzo cfga }j ofŭj a}cfxa}|a|a wi cxjaxi`gj ~fka}i}|i|jezkk eaxjtikk }a}|joi.

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 29/33

82

  ]a}|joa |xjĄj dj`jximagj 

Eaxjtikk }a}|joa |xjĄj dj`jximagj f}ao xi`agj f~a}i`ab ez`cmaf`ik`f}|a aoigz a

ofdzĄ`f}| cfxaũĄj`gi ~ixioj|ixi i~kaci|au`fd }kfgi. Aw |fd xiwkfdi }j

~f`jcil `iwauigz a ~xfrq hi}jl eaxjtikk }a}|joaoi. Fuicua }a}|joa `igājũĄjlfkiwj }i oflzkix`fo ~flxũcfo wi xiwkaāa|j ~xf|fcfkj i~kaci|au`fd }kfgi i

}cz~ oflzki gj zdkiu`fo ofdzĄj ~xfũaxaui|a. 

Z wiua}`f}|a fl zkfdj cfgz aoigz z oxjŭa z cfgfg }j `ikiwj eaxjtikk }a}|joa }j

ofdz ~fljka|a `i7

  oxjŭ`j eaxjtikk }a}|joj 

  kaā`j eaxjtikk }a}|joj 

Oxjŭ`a eaxjtikk }a}|joa }j `igājũĄj `ikiwj `i |iācioi oxjŭj cfgj gj }~igigz }i  gjl`fo aka uaũj }~fkg`ab oxjŭi. Zkfdi fuab }a}|joi gj}|j li wiũ|a|j }uj āki`fuj 

kfcik`j oxjŭj aka li ao wihxi`j flxjćj`j oxjŭ`j icmagj z}ojxj`j ci }~fkg`ao 

oxjŭioi. Oxjŭ`a eaxjtikk }a}|joa }j ofdz ũ|a|a|a kfcik`z oxjŭz fl }~fkg`ab oxjŭi ika}j |icfćj ofdz `iĄa a `i uaũj |iāici z kfcik`fg oxjŭa li ha ũ|a|aka }jdoj`|j kfcik`j

oxjŭj. Wi xiwkacz fl oxjŭ`ab eaxjtikk }a}|joi kaā`a eaxjtikk }a}|joa aoigz wi wili|ic

li ũ|a|j kfcik`a xiāz`ix. 

99. W@IĂIG HJWHJL@F]\A WI A@EFXOIMAF@A ]A]\JO

Hjwhjl`f}| a`efxoimaf`fd }a}|joi gfũ gj w`iāi`agi icf }j aoi z ualz `gabfui~xaoj`i z }~jmagik`ao "fxdi`awimaf`ao! }a}|joaoi. \f }z fxdi`awimaf`a }a}|joa cfga

}z ~f}jh`f w`iāig`a wi lxŭiuz+ ua}fcfwib|ju`a z fl`f}z `i ~fzwli`f}|ez`cmaf`a}i`gi a "~flxiwzojui }j! cxa|aā`a }i hjwhjl`f}`fd i}~jc|i. \f ofdz lihzlz āic a UA^ "Ujxq Ao~fx|i`| ^jx}f`}!+ cif ũ|f }z ufg}ci+ ~fkamagi+ zfũ|j zwju }ua

}zhgjc|a flhxi`j a hjwhjl`f}|a lxŭiuj+ mj`|xik`i `imaf`ik`i hi`ci+ ~fũ|i+ ~f}jh`f|jkjcfoz`acimaf`a }a}|jo+ uflfufl+ ujkaca ~xauxjl`a }a}|joa ” jkjc|xf~xauxjli+ `ixfāa|f`zckjix`j jkjc|xi`j+ }ua }ifhxiĄig`a }a}|joa+cf`|xfki kj|i a }kaā`f. 

W`iāig A] wi  fhjwhjćj`gj a`efxoimagi cif }|xi|jdag}cfd xj}zx}i fxdi`awimaf`ab}a}|joi ~f|j`maxi hjwhjl`f}| cif jdwa}|j`magik`a i|xahz| A]. ] fhwaxfo `i ~f|xjhz li

A] cfxa}|j }~jmagik`j a`}|a|zmagj+ `gabfui f|ufxj`f}| ~xjcf giu`j xiāz`ix}cj oxjŭj gfũuaũj ~f|j`maxi hjwhjl`f}`a i|xahz| A].

98. ILOA@A]\XIMAGI XIĂZ@IX]CAB OXJŨI 

 Iloa`a}|xaxi`gj oxjŭfo "`j|tfxc oi`idjoj`|! gj ~xfmj}} z~xiukgi`gi }kfwj`focfoz`acimaf`fo oxjwfo maga gj makg oic}aoaxi`gj jeaci}`f}|a A ~xflzc|au`f}| oxjwj.

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 30/33

81

@O/`j|tfxc ojidoj`| fhzbui|i }uj ~xfmj}j cfgj iloa`a}|xi|fxa awuxũiuigz z makgz

li ~fhfkgũigz jeaci}`f}| a iz|foi|awimagz }a}|joi |g.}a}|jo a`wj`gjx+ iloa`a}|xi|fxa+

f~jxi|jxa+ |jb`aāixa a cfxa}`ama. ^f}|fgj ~j| ~fkgi cfgi }z wiua}`i7 z~xiukgi`gj zāa`ci+

z~xiukgi`gj fhxiāz`i a jualj`magj+ z~xiukgi`gj cf`eadzximagj+ z~xiukgi`gj dxjũici a

z~xiukgi`gj }adzx`f}|a }a}|joi.

9=. ]\ZLAGI ]KZĂIGI "OFLJK A@\JKADJ@MAGJ LADA\IK@AB

OXIUI!

Z hj}cf`iā`fg hfxha wi wiũ|a|z xiāz`ix}cab oxjŭi fl `i~ili+ jc}~jx|a wi wiũ|a|zxilj `i xiwufgz `fufd ofljki flhxi`j+ }aozkaxigzĄa xil cfkf`agj oxiui. Wi xiwkaczfl |xilamaf`ik`ab+ }|i|aācab bixlujx}cf/}fe|ujx}cab zxjćigi wi wiũ|a|z+ `fua a`|jkadj`|`a 

idj`|a wi wiũ|a|z "‐lada|ik`a oxiua‛! kz|igz cxfw xiāz`ix}cz oxjŭz |xiŭjĄa idj`|j

~xj|`ga "uaxz}j+ mxuj+...!. Cili lada|ik`a oxiu  f|cxagj ~xj|`gz+ ~xfdxioaxi` gj li hxwf~xauzāj xfg lxzdab lada|ik`ab oxiui `i |z kfcimagz+ cif a ~iŭ`gz iloa`a}|xi|fxi wiũ|a|jli ~fcxj`j a}|xidz cfo~gz|jx}cfd a`malj`|i. Z f}`fua fufd ofljki gj cf`mj~| |wu.

‐a`|jkadj`magj cfkf`agj‛ "}tixo a`|jkkadj`mj !+ cfgi fhjĄiui ~f|~z`z |xi`}efxoimagz~f}|fgjĄj wiũ|a|j cahjx`j|aācfd ~xf}|fxi. Cif ũ|f }j cfkf`agi oxiui kicf ~xakidfćiuila`ioaācao ~xfoj`kgauao ~xj|`gioi / ujfoi hxwf }j }cz~j li hkfcaxigz ~xj|`gz

"zkgjwi! a hxwf uxi|j xjlfu`ao wilimaoi+ `izā`ama ~fczũiuigz li xjikawzgz a}|a ofljkz xiāz`ix}cfo }a}|joz.

]kaci 99 / Ofljk a`|jkadj`|`ab oxiui

^f}|fgjĄa xjic|au`a  }a}|joa a zxjćiga wiũ|a|j }z lawig`axi`a li `j~xjcal`f ũ|a|jxiāz`ix}cj }a}|joj a oxjŭj fl }uab ~fw`i|ab ~xj|`ga+ Cicf hxfg`a oikamafw`a ~xfdxioa

oflaeaczgz }ufg cfl z ~xui 8< āi}i ~f}kj ao~kjoj`|imagj `i A`|jx`j|z+ i`|auaxz}`a~xfdxioa "IU^! ab āj}|f `j ofdz lj|jc|fui|a a zckf`a|a. \xfũj }j xiāz`ix}ca xj}zx}a

wi lzdf|xig`f }cj`axi`gj+ xiāz`ixa xilj }~fxagj+ ũ|f }uj axa|axi cfxa}`acj xiāz`ixi.Xjũj`gj gj xiwufg hxŭjd oj|fli }cj`axi`gi+ `i hiwa |jb`acj ~ixikjk`fd ~xfmj}axi`gi +

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 31/33

=>

dlj }j xiāz`ix}ca ~flima ljkj z hi|mbj eigkfuj cfga }j ~xfmj}axigz ~ixikjk`f+ }kaā`fa}|ao ux}|ioi xfhi ~fxjći`ab z xiefuaoi z }z~jxoixcj|z+ i }uici ka`agi xiefui gj~flkfŭ`i flxjćj`fo |a~z ~xj|`ga.

Z ~xf|f|a~z lada|ik`ab oxiui + ao~kjoj`|axi` gj cf`mj~| a`|jkadj`magj cfkf`agj  z agfg

f}`fua gj ljkgj`gj ~xfmj}i IU^ }cj`axi`gi ~xjoi }~jmaeaā`ao ~xj|`gioi. ^xf|f|a~ gja}~a|i` `i xiāz`ix}cfg oxjŭa fl 5< xiāz`ixi. Makg ~xfgjc|i gj ao~kjoj`|axi|a =.>>>xiwkaāa|ab |a~fui lada|ik`ab oxiui+ fl cfgab }uica |xidi wi xiwkaāa|ao lfciwfo ~xj|`gj.Lfc }j cxjĄz cxfw xiāz`ix}cz oxjŭz+ lada|ik`a oxiua  f}|iukgigz lada|ik`j |xidfuj +

ofljkfui`j ~xjoi |xidfuaoi oaxa}i cfgj f}|iukgigz oxiua li ha lfujka lxzdj oxiuj

lf oj}|i `i~ili. ]uica ~z| cili lada|ik`a oxiu alj`|aeaczgj `jca lfciw ~xj|`gj+

~xfdxioaxi` gj |icf li awi }jhj f}|iua giāa lada|ik`a |xid + cfga ~xaukiāa ujĄa hxfglada|ik`ab oxiui . \iciu xfg lada|ik`ab oxiui fw`iāiui ~f|j`magik`z a`ejcmagz xiz`ixi.

Z ~akf| ~xfgjc|z zhiĄj` gj mxu z oxjŭz a lada|ik`a oxiua }z di z}~jũ`f f|cxaka.

@fua ofljk wiũ|a|j `iguaũj fldfuixi wi ujkacj oxjŭj cfgj ljkj xj}zx}j a aoigz ujkacahxfg alj`|aā`ab oiũa`i "lxŭiu`j fxdi`awimagj+ ujkacj cfx~fximagj a z`aujxwa|j|a!.Cfxa}`ama xiāz`ixi+ ofdz ha|a }adzx`a li xfg lada|ik`ab oxiui `jĄj dxjũcfo f}|i|a z`gabfuao xiāz`ixaoi+ wi|f ũ|f lada|ik`a oxiua `j ofdz ~xjŭauj|a hjw }~jmaeaā`j~xfdxio}cj i~kacimagj "‐ďzuixi cfkf`agj‛! a`}|ikaxi`j `i }uicfg oiũa`a+ cfgi awujũ|iui‐oxjŭ`j }|xiŭixj‛. Iloa`a}|xi|fx }a}|joi of`a|fxaũj a `ildkjli cfkf`agz lada|ik`ab 

oxiui a cf`|xfkaũj }uj ~xfmj}j. 

9<. WICKGZĂIC 

Wiũ|a|i xiāz`ix}cab oxjŭi ofxi ha|a }ujfhzbui|i` a cf`|a`zaxi` ~xfmj}.]ujfhzbui|`f}| }j fdkjli z iljcui|`fg wiũ|a|a `i }uicfo }kfgz F]A xjejxj`|`fdofljki. \icfćj+ ~xfmj} wiũ|a|j ofxi ha|a cf`|a`zaxi`+ |g. }|ik`f }j ofxi |j}|axi|a az`i~xjćaui|a.

]i ~fgiufo }uaājui }j }oi|xikf li gj f`jofdzĄj`f ~xa}kzũcaui`gj }ifhxiĄigi zoxjŭa+ ũ|f gj z ~fāj|cz a hakf |iā`f+ ika }j fl`f}akf `i lf|iliũ`gj i`ikawi|fxjoxjŭ`fd }ifhxiĄigi a `gabfu ~xa`ma~ ez`cmaf`a}i`gi. Uxjoj`fo }z }j xiwuaka `fuagaiki|a+ cfga }z }j ~xakidflaka ~xa`ma~aoi ez`cmaf`a}i`gi }uaājui z fl`f}z `i bihfuj.

A}|f |icf }j lf }cfxi }oi|xikf li gj wiũ|a|i `i `aufz ~fx|i `i }uaāz lfufkgi`ojbi`awio li }j li|i xiāz`ix}ci oxjŭi wiũ|a|a fl LBM^ `i~ili. Uxjoj`fo }z }j~fgiuaka ojbi`awoa cfga ofdz li wifhaćz fuig `auf wiũ|a|j+ f ājoz gj z xilz a hakfxjāa.

Cf`|a`zaxi`f}| ~xfmj}i wiũ|a|j xiāz`ix}cab oxjŭi ha }j ofdki ~f}oi|xi|a cif |fāiccfga }j }|ik`f fcxjĄj+ i akz}|xfui` `i }kama 98.

\fāic ljea`aũj āj|axa eiwj ao~kjoj`|imagj hjwhjl`fd }a}|joi a flxŭiui`gi a}|fd zhjwhjl`fo }|i`gz7

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 32/33

=9

  @icf` lj|ikg`fd ~xfzāiui`gi }a}|joi ” a}|a |xjhi wiũ|a|a|a `i iljcui|i` `iāa`+cfxaũĄj`gjo flxjćj`ab |jb`fkfdagi "`jcj fl `gab }z ~foj`z|j z ~xj|bfl`foljkz xili!

  @ildkjli`gj }a}|joi ~flxiwzojui cf`}|i`|`f ~xiĄj`gj ic|au`f}|a }i i}~jc|i

hjwhjl`f}|a  ” ~xiĄj`gj kfdfui+ cfxaũĄj`gj iki|i wi of`a|fxa`d a }k.+ i }uj |fxila ~xiufuxjoj`fd zfāiui`gi juj`|zik`ab ~xf~z}|i a ~fczũigi `i~ili `ioxjŭ`j }a}|joj.

\j}|axi`gj }a}|joi ofŭj li fhzbui|i |j}|axi`gj `fuab |jb`fkfdagi a ~xfmj}i liha }j z|uxlakf li ka wilfufkgiuigz ~fka|acz hjwhjl`f}|a+ |j}|axi`gj ~f}|fgjĄab~xfmj}i li ha }j z|uxlakf li ka }z a likgj `i wilfufkgiuigzĄjo `aufzhjwhjl`f}|a.

  Z`i~xjćj`gj `aufi hjwhjl`f}|a |xjhi li hzlj ~xflzc| ~xj|bfl`j luj eiwj.

Cf`}|i`|`f z`i~xjćj`gj ofxi li }j }~xfufla+ li ha }j |xj`z|`f hjwhjli`}a}|jo+ flxŭif hjwhjl`ao a z hzlzĄ`f}|a 

]kaci 98 / \fāic hjwhjl`f}|a 

7/21/2019 Seminarski - Bezbednost u Racunarskim Mrezama

http://slidepdf.com/reader/full/seminarski-bezbednost-u-racunarskim-mrezama 33/33

9:. KA\JXI\ZXI

S9_ MA] "Mj`|jx efx A`|jx`j| ]jmzxa|q!7 ttt.ma}jmzxa|q.fxd3 

S8_M]A "Mfo~z|jx ]jmzxa|q A`}|a|z|j!7 b||~7&&ttt.dfm}a.mfo3 

S=_ Tjh ]fe|tixj ]I\I@”tjh }jmzxa|q |j}|a`d |ffk+

b||~7&&ttt.tjh|j}||ffk}.mfo&}fe|tixj&tjh|j}||ffk}V}i|i`VtjhV}jmzxa|qV|j}|a

`dV|ffk|ffkVtjh}a|jlj}ad`584=<.b|ok 

S<_ b||~7&&ttt.}mbfkix~jlai.fxd&ix|amkj&]tixoVa`|jkkadj`mj-]tixo/

hi}jlV@j|tfxcVOi`idjoj`| 

S:_ ]f~bf} ]jmzxa|q \bxji| Xj~fx| 8>>2

b||~7&&ttt.}f~bf}.mfo&}jmzxa|q&|f~am&oiktixj/z~li|j.b|ok 

S5_ M]A Mfo~z|jx Mxaoj i`l ]jmzxa|q ]zxujq

b||~7&&dfm}a.mfo&ojohjx}&xj~fx|} 

S4_ A`|jx`j| Mxaoj Mfo~kia`| Mj`|ix+ b||~7&&ttt.am=.dfu&ojlai& 8>9>&

9>999:.i}~r

S2_L. ^kj}cf`gaĄ+ @. Oiājc+ H. ĞfxćjuaĄ+ O. MixaĄ7 ‛]adzx`f}| xiďz`ix}cab

}a}|joi a oxjŰi‟+ Oacxf c`gadi+ Hjfdxil+

b||~7&&ttt.mf`tjr.a`ef&lxidi`~&hffc}V]X]aO.b|ok 

b||~7&&ttt.oc.mf.qz&~zh&}|fxj&~xaciw.~b~6CFL?]X]O 

S1_ Gioj} E. Czxf}j+ Cja|b T. Xf}}+ Mfo~z|jx @j|tfxca`d7 I \f~ Lft`

 I~~xfimb Eji|zxa`d |bj A`|jx`j|+ Illa}f` Tj}kjw+ 8>>9

S9>_ b||~7&&ttt.ma}mf.mfo& 

S99_ ttt.jkeic.`a.im.x} 

S98_ ttt.hdtaxjkj}}.mfo 

S9=_ b||~7&&a.mo~`j|.mfo&u8.dfm}a.mfo&~le&M]A]zxujq8>>4.~le