SADRŽAJ

Uvod........................................................................................................................................................31. O primjenjenoj matematici.........................................................................................................42. Uticaj matematičkih ideja i metoda na sve grane nauke, tehnike i prakse................................5 3. Oblasti primjene matematike.....................................................................................................6

3.1 Aktuarska matematika...................................................................................................63.2 Vjerovatnoća..................................................................................................................63.3 Statistika........................................................................................................................73.4 Numerička analiza.........................................................................................................7

4. O primjenjenoj informatici.........................................................................................................85. Oblasti primjene informatike.....................................................................................................9

5.1 Microsoft Windows.......................................................................................................95.1.1 Operativni sistem....................................................................................................95.1.2 Fajl (Folder)...........................................................................................................105.1.3 Datoteke................................................................................................................10

5.2 Microsoft Power Point prezentation............................................................................115.3 Internet........................................................................................................................12

5.3.1 Internet pretraživač...............................................................................................135.3.2 WWW (World Wide Web).....................................................................................13

Zaključak................................................................................................................................................14Literatura...............................................................................................................................................15

2

UVOD

Matematika( grčki : μαθηματική) što u prevodu znači učenje tj. učenju pripadajuće ; od starogrčkog glagola μανθάνω manthánō - što u prevodu znači (učim) je formalna i egzaktna naukakoja je nastala izučavanjem figura i raču nanjem s brojevima. Ne postoji opšte prihvaćena definicija matematike. U današnje vreme bi matematikamogla da se opiše kao nauka koja proučava strukture koje sama stvara ili koje potiču izdrugih nauka (najčešće fizike, ali i iz drugih prirodnih i (društvenih nauka ) i opisuje osobinetih struktura. Informatika(engl. information technology) je nauka koja se bavi strukturiranjem,obradom i prenosom informacija. Računarstvo (engl.computer science) je nauka koja se bavi računarskim hardverom, softverom, kao i teorijom računanja i njegovom primjenom.

Softver se bavi proučavanjem programskih jezika, programskih paradigmi kao isamih programa. Hardver se bavi proučavanjem računarske arhitekture i njenihperiferija. Računar kao sprava je namenjen za automatizovanje zadata ka i izvršavanje računskih zadataka.Kompjuterima su se još u devetnaestom vekunazivali ljudi koji su izvršavalikompleksne račune.

Informatika i računarstvo nisu potpuno iste stvari, iako su veoma usko vezane jer se bave istim ili sličnim tematikama. Informatika se danas uglavnom ubraja u internetske ili tehničke nauke. Ona ima nezanemariv dio tema koje su isključivo teoretske prirode. Postoji problem i sa terminima u raznim jezicima zbog uske vezanosti informatike i računarstva, takoda se termin informatika uglavnom odnosi na računarstvo. Informatika je više teoretske prirode, ali se zato detaljno bavi softveromi strukturiranjem, obradom, pretvaranjem,pohranjivanjem i prienosom informacija. Računarstvo obuhvata sve što je vezano za računar iračunarsku nauku kao što je hardver, softver, izradaprograma pomoću programskih jezikaitako dalje.

3

1. O PRIMJENJENOJ MATEMATICI

Primjenjena matematika je grana matematike koja se odnosi na matematičke metode koje se obično koriste u nauci, inženjeringa, biznisu i industriji. Dakle, "primjenjena matematika" je matematička nauka sa specijalizovanim znanjem. Termin "primjenjene matematike", takođe opisuje profesionalnu specijalnost u kojoj matematičari rade na praktičnim problemima.U prošlosti, praktične primjene su motivisani za razvoj matematičkih teorija, koji potom postaje predmet studije čiste matematike, gdje se uglavnom razvijala matematika sama po sebi. Dakle, aktivnost primjenjene matematike je sudbinski povezan sa istraživanjem u “čistoj matematici”.

1.1. Podjela primjenjene matematikeNe postoji jednoglasnost koje oblasti spadaju u primjenjenu matematiku. Istorijski gledano, primjenjena matematika se sastojala uglavnom od primjenjene analize, prije svega od diferencijalnih jednačina, aproksimacija, teorija, asimptotskih metoda, varijacionih metoda i numeričke analizei vjerovatnoće. Ove oblasti matematike su bili intimno vezani za razvoj Njutnove fizike. Sve dok početkom 20. veka temama kao što su klasična mehanika, često seuče u odjeljenjima primjenjene matematike na američkim univerzitetima, umesto u odeljenjima za fiziku.Fizika, inženjerstvo i kompjuterske nauke su tradicionalno koristili primjenjenu matematiku.Danas, pojam primjenjene matematike se koristi u širem smislu. Ona uključuje klasične oblasti kao i druge oblasti koje su postale sve značajnije u aplikacijama. Čak ioblasti kao što su teorija brojeva, koje su dio čiste matematike sada su važne u aplikacijama (kao što su kriptografija), mada segeneralno ne smatraju dijelom oblasti primjenjene matematike po sebi. Ponekad se termin primjenjuje matematika koristi za ra zlikovanje između tradicionalne primjenjene matematike koja se razvila pored fizike, i mnoge oblasti matematike koje se mogu primjeniti u realnom svijetu. Mnogi matematičari prave razliku izmedju primjenjene matematike, koja se bavi matematičkim metodama, kao i primjene matematike u nauci i inženjerstvu. Međutim, kao što su matematičari Poenkare i Arnold negiraju postojanje "primjenjene matematike" i tvrde da postoje samo "primjena matematike", na sličan način, nonmathematicians, spoj primjenjene matematike i primjene matematike. Korišćenje i razvoj matematike u riješavanju industrijskih problema se takođe zoveindustrijska matematika.Uspjeh savremenih numeričkih matematičkih metoda i softveradovela je do pojave računarske matematike, računarskih nauka, kao i računarskog inženjering, koji koriste računare visokih performansi za simulaciju pojava i rešenje problema u nauci i inženjeringu.

Često se smatraju kao interdisciplinarne discipline. Historijski, matematika je najvažnija u prirodnim i tehničkim naukama. Međutim, posle Drugog svetskog rata, došlo je do stvaranja novih oblasti matematike, kao što su teorije igara i društvenog izbora, teoriju koja je izrasla iz ekonomskog razloga, ili neuronske mreže, koje su nastale iz studija mozga u neuronauke. Dolazak računara je uspostavio nove aplikacije: proučavanje i korišćenje nove računarske tehnologije (kompjuterske nauke), koristeći računare na ostalim studijama i rešavanje problema pomoću njih (računarskenauke), kao i učenje matematičkih obračuna (na primer, teorijske kompjuterske nauke, računarske algebre,numeričke analize). Statistika je vjerovatno najraširenija matematička nauka koja se koristiu društvenim naukama, ali i druge oblasti matematike dokazuju da sesve više koristi u ovim disciplinama, pre svega u ekonomiji.

4

2. UTICAJ MATEMATIČKIH IDEJA I METODA NA SVE GRANE NAUKE, TEHNIKE I I PRAKSE

Nezadrživo i brzo prodiranje matematičkih ideja i metoda u gotovo sve grane nauke,tehnike i prakse uopšte jedna je od najbitnihih odlika savremenog progresa nauke i tehnike. Nauke kao što su mehanika, fizika, astronomija i niz tehničkih, koje se odavno razvijaju u sferama matematičkih modela, pod uticajem tokova savremenog razvitka matematike, radikalno mjenjaju svoje klasične metode istraživanja, kada su u pitanju naročito oni problemi koje je sa sobom donio vijek automatizacije, kosmonautike i svet elementarnih čestica. Sintezom ogromnog broja eksperimentalno otkrivenih činjenica, s jedne strane, imatematičke teorije, s druge, zasnova ne na modelima koje pružaju teorija polja, teorijamatrica i teorija grupa, savremeni istraživači fizičari postigli su i postižu krupne uspijehe u svojim nastojanjima da se razmrse puteve u labirintu mikrosvijeta. Pri otkrivanju veza koje postoje među elementarnim česticama bitnu uloguodigrala je teorija grupa; na osnovu nje konstruisana je teorija simetrije elementarnih čestica, u saglasnosti sa zakonima kvantne mehanike. Apstraktni pojam grupe je primjer matematičkog modela koji je upravo svojom apstraknošću omogućio dubok prodor ljudskog uma u tajne objektivne stvarnosti otkrivanjem i predviđanjem najskrivenijh veza među mikročesticama. Za savremeno matemetičko modelovanje bioloških pojava i procesa karakteristično nastojanje biologa i matematičara zajedno da odgovore, na pitanja, da li je ljudski mozak mašina svoje vrste, odnosno može li se konstruisati računska mašina slična mozgu koja bi "mogla da misli".Modelovana je nervna ćelija ili neuron, u vidu konačnog automata sa dva moguća stanja nadeaženosti i mirovanja. Kombinacijom tih modela „formalnih neurona“ dobijen je model nervnog sistema - formalni nervni sistem. Proučavanja mreže formalnih nurona dovela su do određenih teorijskih dostignuća u logici i elektrotehnici. Formalni neuroni i apstraktna Tjuringovamašina, kao matematički modeli, postali su osnova brojnih zanimljivih istraživanja o prirodi mišljenja i ogućnostima savremenih elektronskih mašina u vezi sa mišljenjem. Pokušavaju se otkriti pomoću matematičkih modela tajne funkcionisanja nervne ćelije i nervnog sistema uopšte. Na osnovu imitacije procesa samoobnavljanja, najprimitivnije karakteristike života, razmatraju se metode konstruisanja samostvarajućih mašina, koje je prvi razradio matematičar Fon Nojman (J. Von Neumann, 1903-1957). Postavio je pitanje da li se može konstruisati mašina iz pojedinih prostijih elemenata, koja će, ako se smjesti u sredinu snadbijevenu dovoljnim brojem spomenutih elemenata, proizvesti mašinu automat, sličnu prvobitnoj. Prikazao je da se takva mašina može konstruisati. Savremena otkrića u genetici pokazala su da postoji, izneneđujuća sličnost između Fon Nojmanovog modela i procesa koji nastaju u živoj ćeliji. Tako se biološki proces samoobnavljanja može razmatrati u krajnje apstraktnoj formi. Sva ova i njima slična istraživanja doživela su punu kristalizaciju i sintezu uVinerovoj (N. Wiener, 1894-1964) kibernetici, nauci o upravljanju sistemima, koja danas, s jedne strane, praktično objedinjuje niz vrlo apstraktnih disciplina matematike i kojoj su, s druge strane, materijalna osnova elektronske mašine. Matematika sve više postaje neophodna za nauke koje se bave društvenim fenomenima. Društvene pojave i društveni procesi se sve više "egzaktno" razmatraju putem matematičkih modela. Problemi upravljanja u tehničkim, ekonomskim, biološkim, informacionim i drugim procesima podstakli su stvaranje čitavih novih oblasti u matematici, kao što su: dinamičko programiranje, optimalno upravljanje i teorija slučajnih procesa.

5

Matematička logika i apstraktna algebra su danas u naučnoj, tehničkoj i uopšte društvenoj praksi pouzdani posrednik između čovijeka i raznih komplikovanih automata na njihovom jeziku precizno se postavljaju programi za automate. Tu se elektronske cifarske mašine pojavljuju kao snažno oruđe matematizacije onih situacija u naučnoj, tehničkoj i uopšte društvenoj praksi pred kojima su stajali nemoćni mnogi klasični matemetički modeli. S obzirom na savremene tokove razvitka matematike koji se ogleda u stvaranju matematičkih modela adekvatnih, na primer, za proučavanje problema jezika matematička lingvistika, univerzalna gramatika, itd., zatim za proučavanje problema kojima se bave psihologija, sociologija i druge nauke o društvu, može se očekivati sa sigurnošću da će se matematika sve više i više primjenjivati u naukama koje se bave društvenim fenomenima. Danas se matematičkim metodama vrše istraživanja u oblasti arheologije, paleografije,numizmatike i istorije književnosti. Simetrija, toliko značajna kao umjetnička kategorija, našla je svoju racionalnu, dubokosuptilnu, razradu u teoriji simetrije Hermana Vejla (H. Weyl, 1885 - 1955), koja je zasnovanana apstrahtnoj teoriji grupa kao matematičkom modelu. Ova teorija nalazi svoje primjene u tumačenju umetnčkih djela, davno nastalih, kao i u stvaranju novih. Ili, uzmimo naprimer matematičku poetiku, disciplinu čije je konstruisanje u toku. U njoj se pitanjima pesničkog jezika i njegovih figura prilazi putem logičkog modelovanja na osnovu teorije skupova, apstraktne algebre i topologije. Deduktivno rezonovanje, bitno za matematiku (kao model), često se susreće u pravnim naukama i pravnoj praksi, iako je tu ograničeno samom prirodom činjenica. Matematika, posebno matematička logika (svojim modelima), može pravniku pružiti izvanrednu priliku da se uči potpunoj, čvrstoj i objektivnoj argumentaciji, toliko potrebnoj njegovoj teoriji i praksi. Aksiomatska metoda, kao najapstraktnija matematička metoda, donedavno je bila svojstvena samo istraživanjima koja su se odnosila na probleme osnova matematike, odnosno njenih disciplina. Međutim, aksiomatski način rasuđivanja sve više postaje stil rasuđivanja u naučnoj i tehničkoj praksi, a time i u društvenoj. To proizilazi iz toga što savremena praksa moderno organizovanog društva ima sve veću potrebu za strogim i logički jasnim rasuđivanjima, za precizno i jasno formulisanim pretpostavkama, na osnovu kojih treba stvarati teorije od bitnog značaja i donositi odluke za uspešno upravljanje različitim procesima u društvu.

3. OBLASTI PRIMJENJENE MATEMATIKE

U prethodnom tekstu smo spomenuli nekoliko oblasti primjenjene matematike. Unastavku ćemo opisati neke od tih oblasti primjenjene matematike.

3.1 Aktuarska matematika

Aktuarska matematika je najznačajniji dio osiguranja koji matematičkim metodama na osnovu računa vjerovatnoće i statistike utvrđuje cijenovnike osiguranja, potrebne garantne rezerve i druge rezerve u osignjuranju, način reosiguravajućeg pokrića i druge elemente poslovne politike. Posebno je veliko značenje osiguravajuće matematike u utvrđivanju cijenovnika i raspodjele udjela u dobiti u svim oblicima životnih i bolesničkih osiguranja, a bitna je i na području ulaganja sredstava. Razvojem računarske tehnologije povećane su mogućnosti razvoja osiguravajuće matematike.

3.2 Vjerovatnoća

Vjerovatnoća je jedna od nekoliko riječi koje označavaju nesigurne događaje, koja se uzavisnosti od konteksta može nazvati i izgledi, mogućnost, šansa, nesigurno, sumnjivo,…Teorija vjerovatnoće pokušava da kvantifikuje vjerovatan događaj. Kao i druge teorije, teorija vjerovatnoće je opis koncepta_u formalnim terminima,_odnosno_terminima_koji_se posmatraju odvojeno od njihovog značenja. Ovim formalnim terminima upravljaju pravila matematike i logike i rezultati se tumače i prenose i u tom objašnjenom obliku vraćaju u oblast

6

okvirne teorije. Postoje najmanje dva uspiješna pokušaja da se formalizuje vjerovatnoća, koji su nazvani Kolmogorova formulacija i Koksova formulacija. U oba slučaja zakoni vjerovatnoće su isti, sa malom razlikom u tehničkim detaljima:

- vjerovatnoća je broj između 0 i 1;- zbir vjerovatnoća da će se posmatrani događaj dogoditi, i da se on neće dogoditi iznosi 1;- vjerovatnoća da će se neka dva događaja dogoditi je jednaka proizvodu vjerovatnoće jednog

od njih i vjerovatnoće drugog pri uslovu da se prvi već dogodio.

Vjerovatnoća događaja se predstavlja kao realan broj između 0 i 1. Nemoguć događaj ima vjerovatnoću 0, a siguran događaj ima vjerovatnoću 1. U slučaju da je jednaka vjerovatnoća da će se događaji dogoditi, kao i da neće, vjerovatnoća je 0,5.

3.3 Statistika

Statistika je oblast matematike koja se bavi sakupljanjem, analizom, interpretacijom objašnjavanjem i prezentacijom podataka. Ima svoje primjene u širokom spektru akademskih disciplina, od fizike do ekonomije i sociologije. Matematički metodi statistike su potekli iz teorije vjerovatnoće u vreme dopisivanja Pjera Ferma i Bleza Paskala(1654.). Kristijan Hajgens(1657.) je dao prvo poznato naučno tretiranje ove teme. Jakob Bernuliu djelu Ars Conjectandi (posthumno,1713.) i Abram d Moavru delu Doktrina šansi (1718.) su statistiku posmatrali kao granu matematike. U moderno doba, rad Kolmogorova je bio bitan za formulisanje osnovnog modela teorije vjerovatnoće koji se koristi u osnovi statistike.

- St atističko ocenjivanje - Testiranje statističkih hipoteza- Aritmetička sredina- Geometrijska sredina- Modus- Medijana - Varijansa- Standardna devijacija- Analiza varijanse

3.4 Numerička analiza

Numerička analiza je granamatematike koja se bavi pronalaženjem približnih riješenja za probleme čije tačno riješenje nije moguće, ili je neizvodljivo. Pri riješavanju mnogih praktičnih problema,teorijska matematika može dokazati a postoji rešenje ili da je jedinstveno, ali ne i dati postupak dolaska do tog rešenja. Zato numerička analiza ima za cilj da pronađe približno numeričko riješenje određenog problema, da bi se ono moglo iskoristiti u raznim inženjerskim disciplinama (kao što jenpr. softversko inţenjerstvo ) . U softverskom inženjerstvu najčešće koristimo iterativne postupke, čije se riješenje približava tačnom, ali zbog konačnog broja ponavljanja uvijek neznatno odstupa. Cilj je naći riješenje koje što manje odstupa od tačnog. Odstupanje približnog od tačnog rešenja je greška(npr. apsolutna, relativna, greška približne vrijednosti funkcije, itd. Greške se javljaju zbog numeričkih postupaka, kao i zbog ulaznih podataka. Prema poreklu, greške mogu biti:1. neotklonjive2. greške metode ili greške odsjecanja3. računske greške ili greške zaokruživanja

7

4.O PRIMJENJENOJ INFORMATICI Pojam informatika se sastoji od riječi informacija i automatika. Prvi put se pominje u Njemačkojgodine 1957. od strane Karla Štajnbuha. Ovaj pojam pokriva istovremeno nauku o računarima (računarstvo) i nauku o informacionim sistemima. Informatika ima za osnovu matematiku, elektroniku, fiziku i neke inţenjerske nauke. Nastala je u19. vjeku razmišljanjem tadašnjeg genijaČarlsa Bebidža , koji je zamislio mašinu koja bi uzimala podatke, obrađivala ih na neki način i onda obrađene podatke prikazivala. Bebidž je to naravno zamislio potpuno mehanički , dok su danas računari elektronski. Današnji računari imaju sličnosti sa Bebidžovom mašinom:binarni sistem 1To je tako zato što je to računaru najjednostavnije: 1- ima struje, 0 - nema struje.Sistem koji ima deset cifara (0..9) se zovedekadni.Bebidţ je imao ideju korišćenja bušenihkarticaza svoj računar, a upravo to se i koristilo za čuvanje podataka pre nego što su uupotrebu ušle magnetne memorije. Ulazno/izlazni sistem -način ubacivanja podataka i algoritma za obradu podataka uračunar i prikaz obraĎenih podataka. Kasnije se veliki broj ljudi bavio automatizovanom obradom podataka i informatikakao nauka se rodila.Danas, kada je informatika toliko razvijena i kada ljudski rod polako ulazi u zlatnodoba računara pojmovi računarstva (nauka o računarima) i informatike (nauka o podacima) se polako razilaze. Više nije potrebno, i verovatno nije moguće, daprogramerdobro poznaje sve procese koji se odvijaju u računaru. Dok se inţenjer računara bavihardverominţenjer informatike se bavisoftverom. Jedan od najbitnijih teoretičara moderne informatike jebritanski matematičar Alan Tjuring. Tjuring se tokomDrugog svetskog ratabavio nemačkom"Enigmom",aparatom koji je Nemačka vojska koristila za šifrovanje i dešifrovanje poruka. Do kraja rata Tjuring jerazvio proces kojim su se sve poruke mogle dešifrovati. Tokom tih istraţivanja nastala je Tjuringova mašina.Tjuringova mašina je zamišljeni ureĎaj koji moţe da predstavi podatkei nad njima izvrši algoritam. Iako je vrlo proste strukture ona je ekvivalentna svimelektronskim i mehaničkim računarima.

8

Osnovni delovi računara, bez kojih danas uopšte ne bismo mogli zamisliti da radimonešto nanjemu, su: miš, tastatura, monitor, matična ploča , grafička kartica , procesor, RAM, flopi disk, hard disk, CD iliDVD ( optički zapisi ) ,modem, zvučna kartica i naravno zvučnici za nju, te, naravno kućište. Iako svi ovi djelovi nisu nužni za rad na računaru, danas ih ima gotovo svaki kućni računar.

Spisak tema vezanih za računarstvo: Base64 Baza podataka GeekCode GNU GNU-ova LSD GPG PHP PERL HTML Ličnosti na polju informat ike MTA Operativni sistem Programski jezik Dekoder Parser(Raščlanjivač) Unikod Quoted Printable UCS ANSI-SPARC Arhitektura

5.OBLASTI PRIMJENJENE INFORMATIKE

U nastavku ćemo spomenuti neke od oblasti primjenjene informatike koje se danas najčešćekoriste.

5.1. Microsoft Windows

5.1.1. Operativni sistem

U računarstvu , operativni sistem(OS) je skup programa i rutina odgovoran za kontrolu i upravljanje uređajima i računarskim komponentama kao i za obavljanje osnovnih sistemskih radnji. Operativni sistem objedinjuje u cjelinu raznorodne djelove računara i sakriva od krajnjeg korisnika detalje funkcionisanja ovih delova. Operativni sistem stvara za korisnika radno okruženje koje rukujeprocesima i datotekama, umesto bitovima, bajtovima i blokovima.

Većina operativnih sistema dolazi sa aplikacijom koja obezbjeđuje korisnički interfejs za rukovanje operativnim sistemom, kao što su interpreter komandne linije i grafički korisnički interfejs. Dodatno, operativni sistem omogućava pokretanje drugih, korisničkih, programa kao što su editori, prevodioci i internet pretraživači.Mreţni operativni sistem jedruga vrsta operativnog sistema. Najkorišćeniji operativni sistem u upotrebi na stonim i prenosivim računarima jeMicrosoft Windows XP. Jači serveri koriste Linux, FreeBSDi druge vrste juniksolikih operativnih sistema. Međutim, i ovi operativnisistemi, posebnoMac OS X, se takođe koriste na personalnim računarima.

5.1.2 Fajl (Folder)

9

Fajl (datoteka) je skup podataka kojem je dodjeljeno neko ime. Struktura podataka jenebitna i ne mora postojati. Tehnički gledano, ni podaci ne moraju postojati, jer je fajl može imati veličinu nula, što fajl svodi na jedan zapis u tabelu fajl sistema. Fajl je takođe i osnovnai nedjeljiva organizaciona i funkcionalna jedinica u fajl sistemu (znači, operacije u fajl sistemu se mogu vršiti isključivo nad cijelim fajlom, a najmanja jedinica nad kojom se mogu vršiti je jedan fajl). Fajlovi se mogu klasifikovati na osnovu sadržaja i namjene, ali sa tačke gledišta fajl sistema, svi su ravnopravni. Folder (direktorijum) je skup fajlova kojem je dodjeljeno neko ime. Tehnički, folder predstavlja posebnu vrstu fajla, odnosno zapisa u fajla sistemu, koja pokazuje na fajlove kojipripadaju folderu. Jedan folder može sadržati više fajlova, kao i drugih foldera (podfoldera,poddirektorijuma) i može biti smješten u drugi folder (parent folder, naddirektorijum). Početni(root) folder fajl sistema ne može subfolder, iako se može pridružiti većem fajl sisemu.Folderi obrazuju "drvo" fajl sistema.

Slika 1 :Izgled foldera, datoteke i klizača

5.1.3 Datoteke Datoteka (engl. file) je strukturirani sastav podataka koji su sadržajno usko povezani i koji se nalaze na internom (npr.hard disku)ili eksternom (npr.DVD)mediju za memorisanje. Podaci memorisani u datotekama opstaju i nakon prestanka rada određenog programa kojem pripadaju i nazivaju se persistentni podaci(engl. persistance, što znači održano, postojano).Datoteke se u skoro svim operativnim sistemima održavaju putem filesystem-a. Sistemi datoteka regulišu pristup harddisku, memoriji , mreži i specijalnim datotekama. Kodvećine operativnih sistema, sadržaj jedne datoteke je obično jednodimenzionalni red bajta (engl.byte 2), dakle cijelih brojeva između 0 i 255. Tek korisnik datoteke ili sam operativni sistem inte pretiraju ove brojčane redove kao tekst, program ili sliku.

10

Sistem datoteka uređuje pored direktorija sa datotekama i gore opisanim sadržajemdatoteka i atribute datoteka. Atributima pripadajutip datoteke , veličina datoteke (broj bajta udatoteci), regulisanje prava za pisanje i čitanje datoteke, datum nastanka, datum zadnjeg pristupa i datum zadnjih promjena datoteke. U zavisnosti od operativnog sistema mogući su idodatni atributi. U datotekama primjenjeni znakovi zavise od sistema datoteka, operativnog sistema i postavljenih jezičkih postavki. Kod UNIX kompatibilnih datoteka u imenu se npr. ne smiju nalaziti znakovi '/' i NUL-znak. Dodatno je dužina imena datoteke ograničena na 255znakova. Znakovi mogu biti različito kodirani a noviji operativni sistemi podržavaju i unikod.

Slika 2: Atributi datoteke

5.2 Microsoft Power Point presentation

Microsoft PowerPoint je program namenjen izradi interaktivnih slajd – prezentacija, a najčešće se dobija kao dio paketa Microsoft Office. Glavni rezultat rada PowerPoint-a je jedna datotekačijim pokretanjem biva prikazan niz slajdova koji se smjenjuju na punom ekranu računara ili na pogodnoj površini zida ili platna, uz pomoć namjenskog projektora.

Sadržaj prezentacije, čije izvođenje se naziva slide show, obično čine tekst, slike, tabele,grafikoni, multimedijalni efekti itd. Pripremu prezentacije čini gradnja sadržaja tokom koje se svi elementi ubacuju u predviđene prostore na slajdovima. Mogući su i mnogi dodatni zahvati nad sadržajem: likovno uređenje izgleda, efekti smjenjivanja slajdova, razne animacijei naglašavanja sadržaja, korišćenje zvuka itd. PowerPoint prezentacije se primjenjuju u raznim uslovima. Tu su, prije svega, reklamni materijali koji se publikuju na izložbama, sajamskim štandovima ili u izlozima.

U takvim prilikama, sadržaj se automatski “vrti u krug”, tako da posmatrač provodi neko vreme samostalno gledajući prezentaciju. Drugi vid primjene je podrška živom izlaganju govornikana

11

predavanjima, komercijalnim nastupima, sastancima itd. Tada je uobičajeno da govornik sam smenjuje slajdove dok govori, kako bi uz pomoć slike bolje ilustrovao svoje ideje.

Ovaj metod je postao veoma popularan na mnogim javnim skupovima – to je neka vrsta standardaza moderna predavanja. Suština PowerPoint prezentacije je efikasno prenošenje ideja ka gledaocima.

Slika 3: Izgled Power Point-a

5.3 Internet

Internet je svetski sistem umreženih računarskih mreža koji je transformisao način na koji funkcionišu komunikacioni sistemi. Počeci Interneta se vežu za stvaranje ARPANET-a, 1969. godine, mreže računara pod kontrolom Ministarstva odbrane SAD. Danas, internet povezuje milijarde računara širom svijeta na jedan nehijerarhijski način. Internet je proizvod spoja itelekomunikacija . medija, računara itelekomunikacija . Međutim, internet nije samo proizvod tehnološkog napretka, nego takođe društvenih i političkih procesa, uključujući naučnu zajednicu, politiku i vojsku. Od svojih korjena kao jedno neindustrijsko i neposlovno okruženje vezano za naučnu zajednicu.Internet se vrlo brzo proširio na svijet trgovine i poslovanja. Ipak, bilo je potrebno skoro 30 godina da se Internet nametne kao tehnološka inovacija koja konstantno transformiše društvo i ekonomiju.Pojam Internet znači mreža unutar mreže, ili interna konekcija između više računara. Strukturno postoje male mreže koje se međusobno vezuju, i time čine ovu strukturu. Internet se sve više naziva globalnom mrežom informacija (velika internacionalna-globalna bazapodataka).

Broj računara na Internetu se trenutno procenjuje na oko 2.000.000.000. Količina informacija koju ti serveri poseduju je ogromna, i teško je proceniti i prikazati realno kolika je ona zaista.

5.3.1 Internet pretraživač

12

Internet pretraživač predstavlja internet servis , čija je svrha traženje informacija na Internetu , i to uglavnom zadavanjem ključnih riječi, a mnogo rijeđe odabirom ponuđenih stavki. Ishod pretrage se najčešće prikazuje kao spisak web sajtova koji sadrže traženu informaciju, uz mogućnost da se ponuđeni web sajtovi posjete sa strana pretraživača. Jedan od najpoznatijih svetskih pretraživača je Google.

Slika 4: Internet pretraživači

Internet pretraživači su, u osnovi, ekspertski sitemi koji imaju za cilj stvaranje što više heuristika sposobnih za pomoć ekspertskom sistemu u predviđanju šta je to što korisnik traži. Specijalizovni internet pretraživači za svrhu imaju traženje informacija u vezi sa specifičnom oblašću. Moramo razlikovati web pretraživače od alata za pretraživanje (WEB BROWSER).Neki od tih alata su: Opera, Firefov (Mozilla), Google Chrome, Safari (Apple),Internet Explorer (Microsoft). Netscape (Sun Microsystem).

Slika 5: WEB Browser-i

5.3.2 World Wide Web (WWW)

WWW, World Wide Web, W3, ili jednostavno Web (na bosanskom: mreža) je sistem međusobno povezanih, hipertekstovanih dokumenata, koji se nalaze na Internetu. Sa brauzerom (Internet eksplorer, Googl Krom, Fajerfoks, Safari, Opera su nekolicina od najpoznatijih danas), korisnici se kreću po web stranicama koje obično sadrže tekst, slike, ali i druge vrste medija, kao što su zvuk i video, između ostalih. Web su stvorili Englez Tim Barners Li i Belgijanac Robert Cailliau, negdje 1990.godine, radeći u CERN u Ženevi .

Ovaj pojam se često pogrešno koristi kao sinonim za Internet, ustvari označava samo jednu od usluga koje omogućava Internet. Komponente web-a su web server, web klijent, HTML (engl. HyperText markuplanguage), URL 3 (engl.uniform resource locator), HTTP(engl.hyper text transfer protocol) 5.3.3 HTMLHTML ( HyperText Markup Language, jezik za označavanje hiperteksta)je pisni jezik specijalno namjenjen opisu web stranica . Pomoću njega se jednostavno mogu odvojiti elementi kao što su naslovi, paragrafi, citati i slično. Pored toga, u HTML standard su ugrađeni elementi koji detaljnije opisuju sam dokument kao što su kratak opis dokumenta, ključne riječi, podaci o autoru i slično. Ovi podaci su opšte poznati kao meta podaci i jasno su odvojeni od sadržaja dokumenta.

Zaključak

13

Takođe se prilično često pokazalo da razvoj matematike ne mora nužno pratiti razvoj fizike ili neke druge "konkretnije"nauke, to jest matematika se može razvijati "sama za sebe", a primjena onoga što se dobije već se nađe tokom godina razvoja drugih nauka (primjeri za to nisu odviše jednostavni, ali, recimo, Riemannov prostor je jedan primjer za to - razvio se sam po sebi, a primjenu je našao tek uteoriji relativnosti). Unatoč svome imenu, većina računarstva ne uključuje bavljenje samim računar ima. Ustvari, istaknuti računarski naučnik Edsger Dijkstra je često citiran kako kaže: "Računarstvo nije ništa više o računarima, nego što je astronomija o teleskopima." Dizajn i dostava računara i računarskih softvera se uopšte smatra područjem disciplina koji nisu računarstvo..

Računarstvo je ponekad kritizirano kao nedovoljno naučno objašnjeno, pogled koji je utjelovljen u izjavi "Nauka je računarstvu ono što je hidrodinamika vodoinstalaterstvu" ,pripisana Stanu Kelly-Bootleu i drugima. Međutim, znatna se interdisciplinarna saradnja odvija između različitih disciplina vezanih za računala. Računarstvo je također nerijetko prešlo u druge discipline, kao što je umjetna inteligencija, fizika itd. Neki smatraju da je računarstvo srodnije matematici od mnogih drugihnaučnih disciplina. Rano je računarstvo bilo pod strogim uticajem rada matematičara kao što suKurt Gödel iAlan Turing, i postoji jako plodonosna razmjena ideja između dvaju polja u područjima kao što su matematička logika, teorija kategorija, teorija domena i algebra.

Literatura

14

[1] Milovanović G. : Numerička analiza, Kragujevac, 2002.[2] Rajović M., Stanojević D. : Verovatnoća i statistika, Akademska misao, Beograd, 2006.[3] Mathematics in the modern world, Scientific American (Зборник чланака о савременојматематици истакнутих америчких математичара), New York, 1964[4] http://www.wikipedia.org/[5] http://tutoriali.org/

15