YIL: 8 SAYI: 93 EYLÜL 2005

öncek yazdır

Ögr.gör METEHAN YILGÖR

ŞİRKETLERDE KALİTE MALİYET RAPORLARININ DÜZENLEMESİ VE BİR UYGULAMA

ÖZET

Günümüzde f rmalar gel şen teknoloj ve artan rekabet koşulları altında mal yetler n en aza nd rerek kârlarını en yüksek noktaya çıkarmakstemekted rler. Ürünler n kal tes n n arttırılması le b rl kte ürünler n mal yet de artmaktadır. Bu durum nsanları ucuz ve kal tes z ürün almayatmekted r. Kal ten n get rd ğ mal yetler n bel rlenmes ve dengelenmes açısından çok öneml d r.

Kal te mal yet , meydana geleb lecek hataları önlemek amacıyla yürütülen faal yetler n, kal te muayeneler n n ve ürün üret m esnasındaveya müşter ye tesl m nde sonra görülen hataların sonucunda ortaya çıkan mal yetlerd r.

Kal te mal yetler n genel olarak üç kısımda ele alab l r z.Önleme mal yetler ; hataları oluşmadan önlemeye yönel k tüm personel ngörevler n lk seferde doğru yapmalarının sağlanması ç n gerekl s stem ,mak ne ve personel n mal yet d r.Ölçme ve değerlend rme mal yetler ; g rd, yan ürün ve n ha ürün hatalarını bel rlemeye yönel k ve h zmetler n sten len ölçülere ,prosedürlere uygunluğunu denetleyen faal yetlermal yetler d r.Başarısızlık mal yetler ; kal te planları çerçeves nde ele alınan her türlü önleme ve değerlend rme faal yetler ne rağmen ortaya çıkanbaşarısızlıkların toplam mal yetler d r.

Çalışmamız, TUSAŞ Motor Sanay nden elde ed len ver ler yardımıyla bu üç temel kal te mal yet planı çerçeves nde, kal te mal yet anal zyapılmıştır.

Anahtar sözcükler: Kal te mal yet anal z , önleme mal yet , ölçme ve değerlend rme mal yet , başarısızlık mal yet ,

1.GİRİŞKal te s stem n n kuruluşun kâr ve zarar durumlarına etk s , özell kle uzun dönem ç n büyük önem taşımaktadır. Bundan dolayı kal te

s stem n n ekonom k b r anlayışla değerlend r lmes öneml d r. Kal te s stem n n faal yetler n ve etk nl ğ n mal ter mlerle rapor etmek f rmalarda kal temal yetler n n bütün bölümlerden ortak b r ş d l şekl nde olmasına katkı sağlar.

F rmalar genell kle hurda mal yet n , kontrol mal yet n ve kal te kontrol bölümünün mal yetler n bel rlerken kötü kal ten n satışları % 20oranında etk lend ğ n düşünmezler. Bu mal yet üret m n en alt düzey nde kaybed len gel rd r. Bazı f rmaların kal teye da r hazırladığı mal raporkuruluşların yapılarına, faal yetler ne ve kal te s stemler n ne göre değ ş r.

Kal te mal yetler n n çer ğ farklı alanları fade eder. Bazıları kal te mal yetler n , kal teye ulaşma mal yetler olarak anlarken, bazıları kal tedepartmanı çalıştırma mal yet olarak algılarlar. Kal te yorumları, kal te mal yetler n yeters z kal ten n neden olduğu mal yetler olaraktanımlamaktadır. Günümüzde yönet c ler “kal te mal yetler “ ter m n kullandıkları zaman, kal ten n neden olduğu mal yetlerden sözederler.

F rma elde ett ğ kâr oranı n spet nde, kal te s stem ne yatırım yapmalıdır. F rmanın sağlaması gereken “maks mum“ kal ted r.

Kal te Mal yet program safhalarını şek l-1 dek g b oluşturab l r z.

Şek l 1. Kal te Mal yet Programı Safhaları

Kaynak : Juran J.M., Gryna M., Frank, J.R., Qual ty Plann ng and Analys s, Mc. Graw-H ll Inc., 1980. s.19.

Kal te Mal yet programının hazırlık safhasında hedef m z, kal te gel şt rme ve mal yet azaltma programını doğrulamak değerlend rmek veteşv k etmekt r. B lg y ed neb leceğ m z kaynaklarımız muhasebe ver ler yle desteklenen kal te kontrol uzmanları tarafından yapılantahm nlerd r.B lg y yayınlayan bölüm se kal te kontrol bölümü olmaktadır.Yayın sıklığı bell dönemlerde örneğ n yıllık olmalıdır.

Proje safhasındak hedefler m z, gel şt rme programı süres nce lerlemeler zlemek programın devamını sağlamaktır .B lg yed neb leceğ m z kaynaklarımız kal te kontrol uzmanları tarafından yapılan tahm nlerle desteklenen muhasebe ver ler d r.B lg y yayınlayacak bölümmuhasebe departmanının doğrulamasıyla kal te kontrol departmanı olacaktır.Yayın sıklığı , en az yılda b r bazen aylık olmalıdır.

ŞİRKETLERDE KALİTE MALİYET RAPORLARININ DÜZENL... http://www.mevzuatdergisi.com/2005/09a/04.htm

1 / 9 17.09.2015 08:27

Kontrol safhasındak hedefler m z, gel şt rme programı süres nce elde ed len kazançları tesp t etmek , kal te mal yetler n n devam kontrollerç n ver bulmak.B lg y yayınlayan se kal te kontrolün sağladığı değerler ve yorumları kullanarak muhasebe departmanıdır.Yayın sıklığı aylık veyahaftalık olmalıdır.

Kal te mal yetler n n sınıflandırılmasını şu şek lde yapab l r z

A- Yatırım Mal yetler :

Laboratuar, ölçme ve kontrol ek pmanları, b na ve lg l tes sata yapılan harcamalar fa z, amort sman, ve fırsat mal yetler d r.

B- Faal yet Mal yetler :

-Ölçme Mal yetler

-Ölçme ve Değerlend rme Mal yetler

-Kusurlu Ürün Mal yetler

a) İşletme ç kusurlu ürün (İç başarısızlık)

b) İşletme dışı kusurlu ürün (Dış başarısızlık)

şekl nde sınıflandırılmıştır. Aşağıdak Şek l 4.8’de bunu göreb l r z.

2. Esk şeh r TUSAŞ Motor Sanay nde Kal te Mal yet Ver ler n n YorumlanmasıKal te mal yetler n n uygulaması ç n b r örnekle açıklamaya çalışalım.

TUSAŞ Motor sanay nden elde ed len, üç aylık b r dönem çeren kal te mal yet ver ler d r. Bu ver ler TUSAŞ Motor Sanay kal tebölümünden elde ed lm şt r. Hang döneme a t olduğu se f rma yetk l ler tarafından g zl tutulması stend ğ ç n bu ver ler n hang döneme a t olduğuaçıklanmamış, elde ed len bu ver ler üzer nde oluşturulan tablolar ve M crosoft Excel’de yapılan graf kler yardımıyla f rma bell b r dönem n n kal temal yetler rdelenmeye çalışılmıştır.

Oluşturulan kal te raporunun tüm b r mlere mza karşılığı dağıtmaktadır öner lmekted r. Böylece tüm bölümler "kal te mal yetler " ndek azalışve artışı aylık veya üç aylık dönemler hal nde görerek programlarını ona göre ayarlayab lmekted rler.

2.1 Önleme Mal yetlerHataları oluşturmadan önlemeye yönel k tüm çalışanların ve departmanların şler n lk seferde doğru yapmalarını sağlayan h zmetler n ve

ürünler n müşter stekler ne ters düşmes n önlemek amacıyla tasarlanmış faal yetler bu faal yetler ç n gerekl metod ve s stem ek pman, mak ne vepersonel n mal yetler d r.

Önleme mal yetler ne esas olan faal yetler BS 6143’ün 1990 yılında yayınlanmış olan k nc kısımda aşağıdak g b tanımlanmıştır[1]

;

· Kal te planlaması

· Kal te ölçüm, test ve kontrol ek pmanlarının tasarımı ve gel şt r lmes

· Kal ten n gözden geç r lmes ve tasarımın doğrulanması

· Kal te ölçüm, test ve kontrol ek pmanlarının bakımı ve kal brasyonu

· Kal tey değerlend rmede kullanılan üret m ek pmanlarının bakımı ve kal brasyonları

· Tedar kç değerlend rme

· Kal te eğ t mler

· Kal te tetk kler

· Kal te ver ler n n elde ed lmes ve anal z

2.1.1 Kal te Ver ler n n Elde Ed lmes ve Anal zKal te planlaması gereğ nce kontrol ,muayene ve test noktalarında yapılan kontrol ,muayene test ve deneyler n sonuçlarının

formlar üzer nde kayıt olarak tutulması, bu ver lerden hareket ed lerek yapılan anal zler önleme mal yetler ç nde yer alır.Bu kalem ç ndeayrıca kal te kayıtları olarak adlandırılan bu tür kayıtların dosyalanması, ulaşım ç n harcanan zamanlar le bu kayıtların korunmasıç n yapılan harcamalarda yer alır.Bu mal yetler n toplamı 19.677$ dır.

2.1.2 Kal te Güvence El K tabıTekl f ed lm ş veya başlanmış kal te yönet m tekn kler n , kal te mühend sl k tekn kler n ve kal te s stemler n anlatan

d rekt fler yer alır.Bu mal yetler n toplamı 2.706$ dır.

2.1.3 Kal ten n Gözden Geç r lmes ve Tasarımın DoğrulanmasıÜret m n çeş tl aşamalarında üret len ürünler n kal tes n n, tasarım kal tes ne uygunluğu bakımından değerlend r lmes gerekl d r. Bunun ç n

kal te planlaması dışında yeterl deneyler , güven l rl k testler n gerekl durumlarda planlamak ve test / deney sonuçlarını değerlend rmek gerekl d r.Bu faal yetler kal ten n gözden geç r lmes mal yet 7.281$ dır.

2.1.4 Kal te PlanlamasıMüşter ye tatm nkar ürünler n m numum kal te mal yet le tem n etmek ç n faal yetler n sıralamalarının bel rleneceğ lg l planların

hazırlanması 9.704$ dır.

2.1.5 Kal te Eğ t mlerEğ t mler n planlanması, organ ze ed lmes , eğ t mler ç n ayrılan zamanlar ve kırtas ye, eğ t mler ç n yapılan harcamalar, ayrı b r mal yet

kalem olarak önleme mal yetler ç nde yer alırlar.Bu mal yetler 1.586$ dır.

Toplam Önleme Mal yetler =Kal te ver ler n n elde ed lmes ve anal z + Kal te güvence el k tabı + Kal ten n gözden geç r lmes vedoğrulanması + Kal te planlaması + Kal te eğ t mler =40.945$ dır.

2.2. Ölçme ve Değerlend rme Mal yetlerG rd , yan mamul ve n ha mamul hatalarını ayıklamaya yönel k ve h zmetler n sten len ölçülere, prosedürlere uygunluğunu denetleyen

ŞİRKETLERDE KALİTE MALİYET RAPORLARININ DÜZENL... http://www.mevzuatdergisi.com/2005/09a/04.htm

2 / 9 17.09.2015 08:27

faal yetler mal yetler d r.

Oluşan kal te düzeyler n n, kal te stek ve standartlarına uygunluğunu tesp t etmek amacıyla ortaya çıkan mal yetlerd r. Sonuçlarınuygunluğu mal yetler le elde ed len kazanç arasındak l şk ye bağlıdır. Üret m aşamasında satış sonrası h zmete, tasarımdan satın almaya kadargeçen tüm sürede ürünün veya h zmetler n kal te beklent ler ne uygunluğunu bel rlemek amacıyla yapılan her türlü ölçme, yürütme, denetlememasraflarıdır. D ğer b r dey şle değerlend rme mal yetler f rmada ürünü sten len spes fıkasyonlarda ve toleranslarında tutmak ç n katlanılan tümmuayene ve ölçme ve değerlend rme mal yetler d r.

2.2.1 Muayene ve Test EtmeÜret m süres boyunca ve üret m tamamlandıktan sonra yapılan muayene ve testler n oluşturduğu mal yet kalem d r. Bunlar :

· Muayene ve testler ç n harcanan zaman

· Muayene ve testlerde kullanılan malzemeler, enerj ve tahr p olan ürünler n mal yet

· Uzmanlık gerekt ren konulardak danışmanlık h zmetler n n bedeller ; uçuş ve motor onaylama testler , den z nakl yes n nonaylanması g b danışmanlık, h zmet yapan ş rkete ödenen m ktarda bu kaleme dah ld r.Bu mal yetler 143.519$ dır.

2.2.2 Labaratuar Kabul test Üret m sürec n n değ ş k aşamalarında , ürünün sten len kal teye uygunluğunun bel rlenmes amacıyla yapılan muayene vetestler n mal yet d r.Üret m sonrası kabul testler , ambalaj ve gönderme şlemler n n mal yetler yanısıra , müşter ye yapılan testler nmal yet de bu kapsamda yer alır.Ömür , güven l rl k ve çevreye etk ler n bel rleyen tekn kler n mal yetler de bu başlık altında elealınır.Metalurj labaratuarı tarafından yapılmış örneğ n madenle kaplama testler , metalurj k anal zler , plazma püskürtec vb , şlenm şmaddeler n ve özel yöntemler n hesaplanmalarıyla b rleşt r lm ş mal yetler , kal brasyon mal yetler bu kaleme dah l değ ld r.Bunlarıntoplam mal yet 5.3932$ dır.

2.2.3 Muayene ve Test Kuruluş ÇalışmalarıYen muayene tekn kler n n tasarımı ve gel şt r lmes muayene ya da test ed lecek bazı ürünler ç n ön hazırlıklar

gerekeb l r.Ürünler n ve lg l muayene ve test düzeneğ n n hazırlanması mal yet bu b leşenler oluşturur.Kal te bütçes nde olmayantasarım mal yetler n har ç tutar.Bunların toplam mal yet 5.808$ dır.

2.2.4 Stok değerlend rmeStoklarda bulunan hammadde , yardımcı malzeme ve ürünler n stoklama süres boyunca başlangıçtak koşullarını koruyup

koruyamadıklarını anlamak ç n yapılan muyene ve testler n mal yetler d r.Bunların toplam mal yet 6.084$ dır.

2.2.5 Muayene ve Test Araçlarının Ayarlanması ve BakımıÖlçme aletler n n ve yardımcı c hazların doğru ölçeb l r ve ayarlı olarak tutulab lmes n sağlayan s stem n mal yet d r.Söz konusu

ayarlama ya da bakım onarım şletme ç nde yapılmıştır.Bunların toplam mal yet 22.548$ dır.

2.2.6 Kayıt Tutma ve SaklamaBütün kal te kayıtlarının toplanmasını , sınıflandırılmasını , hazırlama mal yetler kal te el k taplarının yen den ncelenmes

vb.Bunların toplam mal yet 22.548$ dır.

s2.2.7 D ğer Önleme Mal yetlerBazı muayene ve testler, ürüne zarar vereb l r.Böylece kullanılmaz duruma gelen ürünün mal yet de bu b leşen

oluşturur.Bunların toplam mal yet 1365$ dır.

Toplam Ölçme ve Değerlend rme Mal yetler = Muayene ve Test Etme + Labaratuar Kabul Test + Muayene ve Test KuruluşÇalışmaları + Stok Değerlend rme + Muayene ve Test Araçlarının Ayarlanması ve Bakımı + Kayıt Tutma ve Saklama + D ğer ÖnlemeMal yetşler =185.524$

2.3. Başarısızlık Mal yetlerKal te s stem ç nde kal te planları çerçeves nde alınan her türlü önleme ve değerlend rme faal yetler ne rağmen ortaya çıkan

başarısızlıklarının toplam mal yetler d r. Bu mal yet k kategor ye ayrılmaktadır.

İç başarısızlık mal yetler d r.

Dış başarısızlık mal yetler d r.

2.3.1. İç Başarısızlık Mal yetlerÜrün veya h zmet müşter tarafından kabul ed lmeden önce kuruluş ç nde saptanan hataların neden olduğu mal yetlerd r. Bu mal yetler

herkes n her sefer nde ş n lk defada doğru yapmasıyla oluşur- Juran'a göre aşağıdak kalemler çer r[2]

:

· Hurda

· Yen den şlenme

· Yen den test

· Duruş süreler

· Kazanç kayıpları

2.3.1.1 Hurda Mal yetİsten len kal tey sağlamadığı bel rlenen ve ekonom k olarak onarılamayan ürünler n yarattığı kayıpların mal yet d r. Örneğ n kalıba

dökülmüş ger dönen ürünler,satıcılardan yen den elde ed len mal yetlere bağlı olan zararlar bu b leşene bağlı değ ld r. Bunların toplam mal yet17.642 $ dır.

ŞİRKETLERDE KALİTE MALİYET RAPORLARININ DÜZENL... http://www.mevzuatdergisi.com/2005/09a/04.htm

3 / 9 17.09.2015 08:27

2.3.1.2 Bozuklar, Yen den İşlemeKal te planı çerçeves nde yapılan muayene, test ve deneylerde bazı ürünler n tam r ve yen den şleme le sten len kal te spes f kasyonlarını

sağlayacağına karar ver len malların yen den şlenmes le ortaya çıkan mal yet. Tasarım değ ş kl kler , garant kapsamında yapılan tam rler noluşturduğu mal yetler bu kaleme dah l değ ld r. Bunların toplam mal yet 64.553 $ dır.

2.3.1.3 Yen den Muayene ve Yen den TestÖyled r d ye kullanılan yapılmış düzen n, çalışmayan veya tam r ed len akt v teler n n mal yet . Düzenlenen bütün ş rket personel katkıları da

dah l bunların toplam mal yet 20.937 $ dır.

2.3.1.4 Duruş SürelerPersoneller n b lg almak amacıyla d nlemes n n veya geçerl l ğ n doğrulanmasının düzelt c etk ler n n ücretler ve maaşları (yan ödemeler

dah l) bunların toplam mal yet 9.623 $ dır.

2.3.2 Dış Başarısızlık Mal yetlerŞ kayetler, garant stekler , satış kayıpları, müşter le bağlantılar, ürün sorumluluğu. Bunların toplam mal yet 0 $ dır.

Toplam Başarısızlık Mal yetler = İç başarısızlık mal yetler +Dış başarısızlık mal yetler = 112.755 $ dır

2.4 Toplam Kal te Mal yetlerToplam Kal te Mal yetler : Toplam önleme mal yet + Toplam değerlend rme mal yet + Toplam başarısızlık mal yetler

2.5 SatışlarNet satışlar, ş rketler n malat mak neler n n montajı ve test akt v teler n n b r sene ç n tesc l d r. Mühend sl k çalışmaları har ç. bunların

toplam mal yet 3.316.580 $ dır.

Toplam kal te mal yetler n n satışlar ç ndek oranı(TKM / Satışlar) * 100

(339.233 / 3.316.580 ) * 100 = 10, 2 %

Önleme mal yetler n n toplam kal te mal yetler ç ndek oranı(Önleme mal yetler / Toplam K . M) * 100 = %

(.954 / 339.283) * 100 = 12.1 %

Değerlend rme mal yetler n n toplam kal te mal yetler ç ndek oranı(Değerlend rme mal yetler / Toplam K . M) * 100

(185.524 / 339.233) * 100 = 54.7 %

Başarısızlık mal yetler n n TKM dek oranı(Başarısızlık mal yetler / Toplam kal te mal yetler ) * 100

(112.755 / 339.233) * 100 = 33.2 %

Kal te güvence departmanı şletmen n mal yetPersonel n olan ve olmayan bütün görevler (dolaylı yada d rekt olarak) ç n olan ücret ve maaşlar, seyahat mal yetler , telefon, baskı, stoklar

vb dah l olmak üzere, “kal te müdürünün“ sorumluluğu olan, bölüm 1 de tanımlanan bütün görevler mal yet 331.668 $ dır.

Kal te güvence departmanı şletmen n satışlar ç ndek oranı

(Kal te güvence bölümü şletmen n mal yet / Satışlar) * 100

(331. 668 / 3.316.580) * 100 = 10. 0 %

Not : Satışların toplam kal te mal yetler nden daha az olması tavs ye ed l r.

Tablo 1. Önleme, Ölçme ve Değerlend rme Mal yetler

ÖNLEME MALİYETLERİ

Kal te ver ler n n elde ed lmes ve anal z 19.677 $

Kal te güvence el k tabı 2.706 $

Kal te hesaplarının resm kontroller 7.281 $

Kal te Planlaması 9.704 $

B lg sayar yazılım kontrolu 1.586 $

D ğer önleme mal yetler 0 $

Toplam Önleme Mal yetler 40.954 $

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME MALİYETLERİ

ŞİRKETLERDE KALİTE MALİYET RAPORLARININ DÜZENL... http://www.mevzuatdergisi.com/2005/09a/04.htm

4 / 9 17.09.2015 08:27

Muayene ve test etme 143.519 $

Ürün Muayenes / Test 5.392 $

Muayene / Test kuruluş çalışmaları 5.808 $

Muayene ve Test planlaması 6.084 $

Muayene / Test araçlarının ayarlanması ve bakımı 22.508 $

Kayıt Tutma ve saklama 808 $

D ğer değerlend rme mal yetler 40.954 $

Toplam ölçme ve değerlend rme mal yetler 185.524 $

BAŞARISIZLIK MALİYETLERİ

İÇ BAŞARISIZLIK MALİYETLERİ

Hurda Mal yet 17.642 $

Bozukları Yen den İşleme 64.553 $

Yen den Muayene ve Yen den Test 20.937 $

Duruş Süreler 9.62 $

DIŞ BAŞARISIZLIK MALİYETLERİ 0$

TOPLAM BAŞARISIZLIK MALİYETLERİ 112.755$

Tablo 2. Önleme Mal yetler

Tablo 3. Ölçme ve Değerlend rme Mal yetler

ŞİRKETLERDE KALİTE MALİYET RAPORLARININ DÜZENL... http://www.mevzuatdergisi.com/2005/09a/04.htm

5 / 9 17.09.2015 08:27

Tablo 4. Başarısızlık Mal yetler

Tablo 5. Toplam Kal te Mal yetler (H stogram)

ŞİRKETLERDE KALİTE MALİYET RAPORLARININ DÜZENL... http://www.mevzuatdergisi.com/2005/09a/04.htm

6 / 9 17.09.2015 08:27

ŞİRKETLERDE KALİTE MALİYET RAPORLARININ DÜZENL... http://www.mevzuatdergisi.com/2005/09a/04.htm

7 / 9 17.09.2015 08:27

Tablo 6. Toplam Kal te Mal yetler (Pasta)

Tablo 7. Toplam Kal te Mal yetler n n Satışlar İç ndek Oranı

SONUÇKal te mal yetler n n f rmanın tüm bölümler ne ve yönet me rapor şekl nde nasıl sunulacağı uygulaması Tusaş Motor Sanay nde elde ed len

ver lerle yorumlanmıştır. İşletmen n üç aylık ver ler nden elde ed len sonuç, geç c olarak şten çıkarılan personel n değerlend rme ve önlememal yetler nde azalmaya; ıskarta, bozuk ve tam rdek artış se başarısızlık mal yetler nde b r artmaya neden olduğu görülmüş, mal yet ver ler n nb rb rler yle olan l şk ler nde graf kler yardımıyla ncelenm şt r.

Kal te mal yet ver ler n n sonuçlarını kısaca özetlersek;

- Başarısızlık mal yetler nde ıskarta, bozuk ve tam rdek artış yüzünden b r artış görülür.

- Genel kal te mal yet toplamı 339.233$ dır.

- Başarısızlık mal yetler toplamı 112.755$ le toplam kal te mal yet n n %33‘ünü oluşturmaktadır. Yen den şleme mal yet de 20.937$ lebaşarısızlık mal yetler n n %18.5‘ unu oluşturmaktadır. Mal yet yaratan süreç ve şlemler n ncelenerek g der lmes gerekmekted r.

- Ölçme ve değerlend rme mal yetler önleme mal yetler n n yaklaşık üç katı, başarısızlık mal yetler nden de fazladır.

- Muayene ve Test Etme mal yet 143.519$ le ölçme ve değerlend rme mal yet n n %77.4‘ünü oluşturmaktadır.

- Ölçme ve Değerlend rme Mal yetler Toplam kal te mal yet n n %54.7’s n oluşturmaktadır.

- Kal te ver ler n n elde ed lmes 19.677$ le önleme mal yetler n n %48’ n oluşturmaktadır.

Ş md sırasıyla kal te mal yetler n n nasıl nd r leb leceğ n açıklamaya çalışalım.

Önleme mal yetler n n azaltılması ç n şletme personel n n kal te kavramına bakışlarını, ş rket yönet c ler n n kal te stey p stemed klerşletme programlarını yararlı bulup bulmadıkları konusundak değer yargıları le bel rler. Bu nedenle yönet c ler n kal te y leşt rmeye yönel k tutumlarıçalışanlara açık olarak h ssett r lmel d r. En alt düzeydek yönet c ler y leşt rme çalışmalarında kr t k rol üstlenmel d r. Kal te y leşt r lmes bütünçalışanları kapsayan bazı öner ler aşağıdak g b sıralayab l r z.

-Çalışanların f kr olmalı, değerlend r lmel ve sonuçlar d ğerler ne b ld r lmel d r.

-Çalışan personel n kend ler n ve faal yet alanlarını lg lend ren programlar konusunda b l nçlend r lmeler gerek r. K ş sel görüşmeler, kartlar,posterler ve çeş tl raporlar bu hususta etk n b r b ç mde kullanılab l r.

ŞİRKETLERDE KALİTE MALİYET RAPORLARININ DÜZENL... http://www.mevzuatdergisi.com/2005/09a/04.htm

8 / 9 17.09.2015 08:27

-İy leşt rme programlarında y performans gösteren çalışanlar ödüllend r lmel d r.

Ölçme ve değerlend rme mal yetler n n azaltılması ç n muayene yerler , muayene mal yetler n m n mum yapacak şek lde düzenlenmel ,muayene stasyonları ve metotları, ş n etk n b ç mde başarılması ç n tasarımlanmalı, özel amaçlı aletler veya b lg sayar kontrollu ek pmanvasıtasıyla şlemler yapılıyorsa bu muayene ve test faal yetler ekonom k olmalı, muayene ve test kayıtları, ver raporları etk n b r şek ldeuygulanmalıdır.

Başarısızlık mal yetler n n azaltılması ç n üret mle lg l problemler ve kusur sebepler , kal te personel tarafından hazırlanan raporlardaaçıkça ortaya konulmalıdır. Bu raporda problemler açık ve net b r b ç mde ortaya konulmalı, olası nedenler ve alınması gereken tedb rler yeralmalıdır. Raporlardan ayrıca problemler n ortaya çıkış tar hler ve mal yetler üzer ndek etk ler de bel rt lmel d r. Raporlar, araştırmaları yürüteb lecekb lg ve yetk ye sah p k mselere let lmel d r. Rapor, daha önce kusur g dermek ç n kullanılmış yöntemler de çermel d r.

B r üret m departmanında başarısızlıkların büyük bölümü ç n tasarım uygunsuz ek pman , yanlış malat düzen ve yanlış uygulamalardankaynaklanır. B rçok k ş ç n de bu sebepler g dereb lecek çok az sayıda k ş vardır. İşte kal te yönet c s n n ş bu sebepler ortadan kaldırarakbaşarısızlığı g derecek k ş lere sah p olmaktadır. Bunun ç n de kal te yönet c s organ zasyondak d ğer k ş ler n ortaya çıkab lecek d ğer problemler nçözmek ç n stek duyacağı programlar tasarlamalıdır.

Kal te b lg ler n n anal z ve teşh s ed len problemler ve bu problemler g dermek ç n yapılan çalışmalar b r form yardımıyla fade ed lmel d r.B r k ş ya da departman tarafından çözülen problemler n tanımları, y leşt rme çalışmaları ve bu çalışmaların gerçekleşme durumları bu formdabel rt lmel d r.

KAYNAKÇA

1- Duman Gürcan, S x S gma V zyonu, 6. Kal te kongres2- Houser John R, Claus ng D (1998), The House of Qual ty Harward Bus ness Rev ew ,Temmuz,s.63-733- TIE(1995) Kal te Mal yet Ver ler4- TSE(1997) , Dökümantasyon Eğ t m Notları ,Ankara5- TSE (1997) ISO 9000 Eğ t m Notları ,Ankara6- TSE(1997) İç Kal te Tetk k Eğ t m Notları7- Türk Standartları, ISO 9004 Kal te Yönet m ve Kal te S stemler Klavuzu ,YDK, Ankara Aralık,1994, s 656-6588- Şen Al , Yen yol Fat h , Kal te Mal yetler Kal te Danışma Merkez ,Sem ner Notları9- Uğur,Nac (1997) , Kal te Mal yet ve Gel r KOSGEB ,Ankara, 199610- Özenc ,B Tayfun,Cumbul,Ö.Lütf , Kal te Ekonom s ,Kalder Yayınları,N san 1992,İstanbul,s 2,39,4111- Hacırüstemoğlu Rüstem,Mal yet Muhasbes ,İstanbul ,1995,s.339-34012- TEI, Cost of Qual ty Fourth Quarter

[1] Şen, Al , Yen yol Fat h, Kal te Mal yetler Kal te Danışma Merkez , Sem ner Notları.

[2] Şen, Al ; Yen yol, Fat h; Kal te Mal yetler , Kal te Danışma Merkez Sem ner Notları.

ŞİRKETLERDE KALİTE MALİYET RAPORLARININ DÜZENL... http://www.mevzuatdergisi.com/2005/09a/04.htm

9 / 9 17.09.2015 08:27