Upload
others
View
6
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Skały budują ce Ziemię
Minerały
Minerał – pierwiastek lub związek chemiczny
powstał y w przyrodzie w sposób naturalny,
jednorodny pod względem chemicznym i fizycznym.
Minerał y w większości mają budowę krystaliczną.
Minerały
Erytryn – kwiat kobaltowy
Minerały
malachit
Minerały
piryt
Minera ły
złoto
Minerały
granat
Minerały
Azuryt
Minerały
Ametyst
Minerały
Na ś wiecie występują też
substancje mineralne (ciała niekrystaliczne)
takie jak:
bursztyn
ozokeryt (wosk ziemny)
ropa naftowa
gaz ziemny bursztyn
Minerały
Minerały rozpoznajemy według
charakterystycznych właściwości fizycznych:
v gęstość
v barwa
v twardość
Minerały
Do rozpoznawania twardości minerałów
słu ży skala Mohsa.
Jest to dziesięciostopniowa skala,
którą wyznaczają minerały wskaźnikowe.
Twardość minerałów w skali Mohsa
1. Talk 2 2 4 10 Mg (OH) Si O
Twardość minerałów w skali Mohsa
2. Gips CaSO 4 2 . 2H O
Twardość minerałów w skali Mohsa
3. Kalcyt CaCO 3
Twardość minerałów w skali Mohsa
4. Fluoryt CaF 2
Twardość minerałów w skali Mohsa
5. Apatyt Ca 5 4 5 F(PO )
Twardość minerałów w skali Mohsa
6. Ortoklaz 3 8 K[AlSi O ]
Twardość minerałów w skali Mohsa
7. Kwarc SiO 2
Twardość minerałów w skali Mohsa
8. Topaz (AlF) 2 4 SiO
Twardość minerałów w skali Mohsa
9. Korund Al 2 3 O
Twardość minerałów w skali Mohsa
10. Diament C
Skały
Skała – jest to skupisko minerałów jednorodnych lub
różnorodnych, powstał ych w naturalnych procesach we
wnętrzu Ziemi lub na jej powierzchni.
Gdy skała składa się głównie z jednego minerału np.
wapnia, gipsu mówimy ż e ma budowęjednorodną
natomiast gdy w jej skład wchodzi kilka minerałów jak
np. w przypadku granitu, mówimy, że ma budowę
różnorodną czyli złożoną.
Klasyfikacja skał
Magmowe: Osadowe: qgłębinowe qokruchowe
qwylewne qpochodzenia organicznego
qpochodzenia chemicznego
Metamorficzne
Cykl skałotwórczy
Skały magmowe
Materia zgromadzona w górnej części płaszcza Ziemi
Jest gorąca i plastyczna, a nawet płynna. Nazywamy jąmagmą
Skał y magmowe powstały w wyniku jej krystalizacji.
Skał y magmowe dzielimy na:
Głębinowe – to skały których (wulkaniczne)
stygnięcie i krystalizacja powstają kiedy magma
odbywały się pod powierzchnią
Ziemi. Ponieważ proces ten zachodził
powoli, powstałe w jego wyniku
kryształy są zwykle dobrze
wykształcone i wyraźnie widoczne. Mają budowę skrytokrystaliczną.
Maj ą budowę jawnokrystaliczną
Wylewne –
wydostanie się na powierzchnię
Ziemi. Zastyga wtedy bardzo
szybko i dlatego kryształy nie
zdążą się wykształcić.
Przykłady ska ł magmowych
głębinowe
Granit
Występowanie granitu
granit
granit
granit
granit
Przykłady ska ł magmowych
wylewne
Bazalt
Występowanie bazaltu
bazalt bazalt
bazalt
bazalt
Przykłady skał magmowych
wylewne
Porfir
Występowanie porfirów
porfir
porfir
Przykłady skał magmowych
wylewne
Andezyt
Występowanie andezytów
andezyt
Skały osadowe
Powstają :
1. z okruchów innych skał (procesy wietrzenia) = okruchowe
2. z obumarłych roślin i zwierząt = organiczne
3. wytrącają się z roztworów wodnych = chemiczne
Przykłady ska ł osadowych
Przykłady ska ł osadowych
okruchowe
Występowanie piasków, żwirów i mułów
żwir
piasek
piasek
żwir żwir
żwir
muł
piasek
muł
żwir
piasek
żwir
żwir
piasek
żwir
muł
piasek
żwir
piasek piasek
żwir
żwir
piasek muł
muł
piasek
muł
żwir
żwir
żwir żwir
Występowanie piaskowców i zlepieńców
zlepieniec
piaskowiec
piaskowiec piaskowiec
piaskowiec
zlepieniec piaskowiec
Przykłady ska ł osadowych
Pochodzenia organicznego
wapień
Występowanie wapieni
wapień wapień wapień
wapień
wapień
Przykłady skał osadowych
Pochodzenia organicznego
Wapień muszlowy
Występowanie wapienia muszlowego
wapień
muszlowy
Przykłady skał osadowych
Pochodzenia organicznego
Kreda
Występowanie kredy
kreda
kreda
Przykłady ska ł osadowych
Pochodzenia organicznego
Węgiel kamienny
Wyst ępowanie węgla kamiennego
węgiel
kamienny
węgiel
kamienny
węgiel
kamienny
Przykłady skał osadowych
Pochodzenia chemicznego
Gips
Występowanie gipsu
gips
gips
Przykłady skał osadowych
Pochodzenia chemicznego
Sól Kamienna
Występowanie soli kamiennej
sól kamienna
sól kamienna
sól kamienna
sól kamienna
Przykłady ska ł osadowych
Pochodzenia chemicznego
Siarka
Występowanie siarki
siarka
Skały metamorficzne
Powstają ze skał magmowych lub osadowych
w warunkach wysokiego ciśnienia i temperatury.
Przeobrażenie następuje gdy ukształtowane już
skały pogrążają si ę wgłębiach Ziemi - przy
zderzaniu płyt(metamorfizm regionalny) lub
przez kontakt z magmą lub gorącymi gazami w
g łębi Ziemi (metamorfizm kontaktowy).
Przykłady skał metamorficznych
Marmur
Przykłady skał metamorficznych
metamorfoza
marmur
wapień
Wyst ępowanie marmuru
marmur
marmur
marmur
Przykłady skał metamorficznych
Gnejs
Przykłady skał metamorficznych
granit metamorfoza gnejs
Wyst ępowanie gnejsu
gnejs gnejs
gnejs
gnejs
Podsumowanie
ska ły magmowe metamorficzne
osadowe
Okruchowe
piasek, piaskowiec
ż wir, zlepieniec
Wylewne Głębinowe
bazalt granit
porfir
andezyt
muł, mułowiec
Chemiczne
sól kamienna
gips, siarka
Organiczne
wapień skalisty
wapień muszlowy
węgiel kamienny
gnejs, marmur