17LEEUWARDER COURANT Woensdag 2 september 2009

R e g i o

(Advertentie)

S tudente Eva Schevers (24)Diermanagement aan het

Van Hall Larenstein in Leeu-warden zou een maand bijPolar Zoo in Noorwegen stagelopen. Maar door de beren Salten Pepper mocht ze langerblijven in de meest noordelijkedierentuin ter wereld. Ze leer-de de beren socialiseren.

Schevers zou dierverzorgingdoen. Maar al snel werd duide-lijk dat het tussen de stagiaireen de beren klikte. Ze werdnauw betrokken bij het projectberen vertrouwd met mensente maken.

Salt en Pepper zijn tweejonge bruine beren waarvanéén een albino is. ,,Toen ik injanuari werd aangenomenwaren ze nog niet eens gebo-ren. Na tweeënhalve maand,twee kilo zwaar, werden ze bijhun ouders weggehaald endoor mensen groot gebracht,”zegt Schevers. ,,Nee, dat is nietzielig. De dierenverblijven hierzijn zeer ruim, maar de jongenkunnen hun vader niet ontlo-pen en die zou ze mogelijk openig moment doden.”

Beren socialiseren vergroothun welzijn, meent Schevers.,,Wilde dieren in gevangen-schap hebben stress. Door zevroeg aan mensen te latenwennen, raken ze hun angstkwijt. De dieren hebben min-der stress en zullen juist eer-der nieuwsgierig worden. Zezijn ook beter toegankelijkvoor dierenartsen. Op hetmoment leren we Salt en Pep-per tegen het hek te staan enhun bek te openen, zodat dedierenarts later hun klauwenen gebit kan controleren.”

De eerste weken sliepen debeertjes samen met een ver-zorger in een blokhut binnen

de omheining van het dieren-verblijf. ,,Ze zijn zeer afhanke-lijk en je moet ze vertellenwanneer ze moeten slapen. Hetis heel belangrijk dat je laatweten dat je er voor ze bent endat ze op je kunnen rekenen.

Ze zijn nu 45 kilo, worden zelf-standiger en we nemen al watafstand.”

In Amerika zijn eerder berengesocialiseerd, zegt Schevers,maar Salt en Pepper zijn deeerste van Europa. ,,De men-

sen hier moeten dus nog veelleren’’, is de ervaring van destudente. ,,Het is bijvoorbeeldheel belangrijk dat je met res-pect met ze omgaat, zo jongals ze zijn. Een collega van mijwilde laatst door de poort,

maar Pepper deed er nogallang over om opzij te gaan.Toen hij hem een duwtje gaf,haalde Pepper uit.”

Schevers neemt afscheidvan de beertjes, het vliegtuigwacht. ,,Ik moet naar school,

maar ben wel een beetje ver-drietig en zou graag tot heteinde van het project meege-holpen hebben. Ik heb het hierzéér naar mijn zin en dit isnatuurlijk een enorme boostvoor mijn cv.”

Sociale beren

Eva Schevers in de meestc noordelijke dierentuin ter wereld met Salt en Pepper. ,,Beren socialiseren vergroot hun welzijn.’’ Foto Erik Fokke

Salt en Peppper zijn deeerste bruine beren inEuropa die ‘gesociali-seerd’ worden. StudenteEva Schevers aan het VanHall Larenstein in Leeu-warden is nauw bij hetproject betrokken.

Door Erik Fokke

WOLVEGA - Biologische chipsfabrikantFZ Organic Foods uit Wolvega wordtgek van de gemeente Weststellingwerf.Al jaren ligt directeur Bjorn Andringain de clinch met ambtenaren en som-mige buren over de stank die zijnchipsmakerij zou veroorzaken. Pro-bleem is dat Weststellingwerf geengeurcriteria heeft vastgelegd voor defabriek.

Beide partijen troffen elkaar gisterenvoor de Raad van State. De zaak speeltal jaren, eigenlijk sinds Andringa in2006 begon met het uitbreiden van zijn

fabriek in jam en soep met een chips-lijn. Hij investeerde €600.000 om peruur 200 kilo chips te kunnen maken.Veel stank komt er volgens hem nietvan af.,,We zijn een heel kleintje, verge-lijkbaar met een snackbar.”

In de zomer daarop begonnen deklachten van omwonenden. FZ OrganicFoods plaatste daarop een filter, ver-hoogde een pijp en legde zeventig me-ter condensbuis aan. Volgens Andrin-ga was het toen gedaan met de klach-ten, op die van de directe buurman na.

Weststellingwerf bestrijdt dat. Het

stinkt soms te erg, zo roken gemeente-ambtenaren zelf. ,,Het feit dat je ietsruikt, wil niet zeggen dat je hinder ver-oorzaakt”, aldus staatsraad SylviaWortmann.

Zij vond het ook vreemd dat West-stellingwerf niet precies heeft bepaaldhoeveel odeureenheden de fabriekmag uitstoten. ,,Hoe moet de heer An-dringa anders weten waar hij aan toeis?”

Weststellingwerf wilde de onderne-mer zo zelf laten kiezen hoe hij de pro-blemen oploste. Andringa heeft zelf lie-

ver een norm. ,,Dan kan ik er wat mee,dan komt aan deze voortdurende strijdmet de buurman eindelijk een eind.’’

Het huis van de buurman stond er la-ter dan de fabriek, beweert Andringa.Hij vindt dat het huis nooit gebouwdhad mogen worden en dat de buren, nuze er zelf voor kozen minder dan zeven-tien meter van een fabriek te gaan wo-nen, ook niet moeten zeuren.

Of het huis er inderdaad korter staatdan de fabriek, kon Weststellingwerfop de zitting niet aangeven. Opkopenvan het huis van de buurman, een sug-

gestie van de Raad van State, wordt An-dringa te duur. ,,Het is een enorme vil-la.”

Een veeg uit de pan was er ook voorWeststellingwerf over het hanterenvan bestuursdwang, terwijl de zaaknog onder de rechter is. ,,Heel onrede-lijk”, vindt staatsraad Sylvia Wort-mann.

De brief die de gemeente stuurdeaan de bewoners van de nabijgelegenwoonwijk, met de oproep te klagen alsze wat ruiken, deed ’s lands hoogsterechtscollege af als ,,uitlokking’’.

Chipsfabriek in Wolvega worstelt met onmeetbare stank

LEEUWARDEN - De provinciesteekt €493.000 in vier projec-ten in het waddengebied. Hetgeld is een aanvulling op de mil-joenen die minister JacquelineCramer eind mei beschikbaarstelde uit het Waddenfonds.

Voor herstel van mosselban-ken komt €150.000 provinciaalgeld bovenop de €5,38 miljoenuit het Waddenfonds. Onder-zoek naar verduurzaming vande garnalenvisserij is goed voor€7888 provinciegeld en€433.000 rijksgeld.

Op Terschelling wordt onder-zocht hoe duurzaam energie op-gewekt kan worden met gloei-

end heet water diep uit de bo-dem (geothermie). Daarnaastkrijgt het Centrum voor Natuuren Landschap led-verlichting.De provincie betaalt voor beideplannen samen €163.000, 30procent van de totaalkosten.

Zorgcentrum De Stilen op heteiland kan €172.000 tegemoetzien, bovenop de Waddenfonds-bijdrage van €230.000. De kli-maatneutrale nieuwbouw krijgtdriedubbel glas, zonnecollecto-ren en led-verlichting.

Eerder ontving de Wadden-academie al €5 miljoen van hetrijk en €450.000 van de provin-cie.

Provincie trekt beursvoor waddengebied

LEEUWARDEN - Zelf zegt hij volko-men onschuldig te zijn, maar deveertigjarige Griek uit het Belgi-sche Maasmechelen hoordetwee jaar celstraf eisen. Volgensofficier van justitie Roelof deGraaf was hij ,,de grote man diebepaalde wat er gebeurde’’ toeneen ploegje ging inbreken bijeen Heerenveense vrouw.

Drie anderen zijn al eerderveroordeeld tot celstraffen van22, 21 en 15 maanden. Ze warenbetrokken bij de diefstal met ge-weld. De vrouw was met haar ei-gen honkbalknuppel bedreigd,toen ze de inbrekers op eennacht in augustus vorig jaar be-trapte.

De inbrekers hadden de reisvanuit België ondernomen, om-dat ze meenden dat de vrouwerg rijk was. Ze gingen er metgouden sieraden vandoor, maarzonder geld. Het beeld van rijk-dom had de vrouw zelf opgeroe-pen, toen ze met twee betrok-ken mannen in gesprek was ge-

weest over een investering inhun computerbedrijfje.

Omdat ze niet met geld overde brug kwam, begon het twee-tal te dreigen. De mannen na-men contact op met buren enkennissen in Maasmechelen enGenk, van Griekse en Albanesekomaf. Die zouden wel iets rege-len. Over wie er nu precies methoge snelheid in een gestolenauto naar Heerenveen redenvoor de diefstal, lopen de ver-klaringen uiteen.

Dat de Griek erbij was, bleekvolgens de officier duidelijk uitde verklaringen van anderen.Maar zelf hield de man vol hele-maal niets met de kwestie te ma-ken te hebben.

Hij was bij zijn familie in zijneigen café, dat overigens als ge-volg van zijn arrestatie over dekop was gegaan. Dat vertelde hijin tranen. Volgens zijn advocaatKlaas Wielenga is er voldoendetwijfel om vrijspraak te recht-vaardigen.

Belgen bestelen ‘rijke’Heerenveense vrouw

LEEUWARDEN - Hij wilde zijn vaderniet opnieuw kwijtraken. Daar-om ging hij in mei met hem meede Bentex in Burgum beroven.Om zich tegenover zijn pas te-ruggevonden vader te bewij-zen. Officier van justitie HenkMous vindt dat hij er 24 maan-den celstraf voor moet krijgen,waarvan zes voorwaardelijk.

Van zijn negentien levensja-ren heeft de verdachte uit Helle-voetsluis er veertien doorge-bracht in kindertehuizen. Al dietijd heeft hij taal noch teken ver-nomen van zijn vader. Geenwonder, want die zat zeventienjaar in de bak. Pas nadat pa be-

gin dit jaar was vrijgekomen,zocht de zoon contact.

Ze amuseerden zich in een ca-ravan in Steenwijk en bij vrien-den in Leeuwarden. Maar op devierde dag vond de vader hettijd voor een beroving om aangeld te komen. Hij verlangdevan zijn zoon dat die mee zougaan. De zoon moest een mesmeenemen, de vader bleek eenpistool op zak te hebben. Methun Leeuwarder vriend redenze naar Burgum, naar de Ben-tex. Tegen sluitingstijd beroof-den ze die zaak en gingen er metde inhoud van de kassa (€340)vandoor.

Doordat een omstander hetkenteken van de vluchtauto no-teerde, kon de politie het drietalin de buurt van Leeuwardenaanhouden. In het onderzoekbleek dat de vader en de chauf-feur bij nog vier andere overval-len op textielsupermarkten endrogisterijen betrokken waren,onder meer in Wolvega enStiens. In totaal maakten ze eenkleine €4000 buit.

Hij wilde niet meedoen, maarkon niet weigeren, omdat hijveel te bang was zijn vader weerkwijt te raken, betoogde dezoon voor de rechtbank. Zijnadvocaat Barbara Klunder zag

in deze psychische dwang aan-leiding vrijspraak te vragen.Maar de officier van justitievond dat de zoon wel degelijkde mogelijkheid had gehad omaf te haken. De vader had geenmachtsmiddelen gebruikt. Hijeiste straf, omdat de roofover-val het veiligheidgevoel vanveel mensen flink heeft aange-tast. Bovendien liet hij meewe-gen dat de zoon al wel een straf-blad heeft opgebouwd met hetstelen van brom- en snorfietsen.

De rechtbank doet over tweeweken uitspraak. De vader ende vluchtautochauffeur komenlater voor het hekje.

Vader sleept zoon mee in overval

JOURE - Knuffels, autootjes, eenzandbak en een speelgoedkas-teel. De twee spelkamers op deeerste verdieping van het gloed-nieuwe Kinder- en Jeugdthera-peuticum (KJT) in Joure ogenals goedgevulde wachtkamers,maar de tijdschriften voor deouders ontbreken.

Hier is het de bedoeling datdie ouders - in de praktijk vaakde moeder - met hun kinderenspelen. Van achter een eenzijdiggeblindeerd raam observeertde therapeut hen. Soms ookworden video’s gemaakt die la-ter samen met de ouders wor-den bekeken.

Aan het spel zien therapeu-ten hoe ouders en kind op el-kaar reageren, legt MariëtteHornsveld van het infantteamuit. Dat is de jongste specialisa-

tie van het snelgroeiende KJT,een particuliere praktijk voorkinder- en jeugdpsychiatrie.

Begonnen als eenmansbe-drijfje van kinder- en jeugdthe-rapeut Dorine Abbink in hetcentrum van Joure, telt het KJTinmiddels tien medewerkers eneen kaartenbak van 150 kinde-ren en jongeren uit heel Noord-Nederland. Vrijdag was de offi-ciële opening van het nieuwepand op bedrijventerreinWoudfennen.

Het infantteam richt zich spe-ciaal op kinderen van nul totdrie jaar, bij wie geen enkele op-voedingstip effect sorteert.Huilbaby’s, peuters die niet sla-pen, eten of spelen, maar ook‘risicokinderen’ van bijvoor-beeld verslaafde ouders.

Hoe eerder je erbij bent, hoebeter, vinden de KJT-therapeu-ten. Daarmee kan namelijk veellatere ellende voorkomen wor-den.

Stoornissen als adhd, autis-me of pdd-nos zijn bij baby’s enpeuters nog niet vast te stellen,erkent Abbink. ,,Maar het isgeen one way-verhaal. Vaak is erook sprake van reactieve adhd.Kinderen vragen iets met hun

drukke gedrag. Dat kun je dusook sturen. De hersenen vankleine kinderen zijn nog heelflexibel.’’

Door ouders en kinderen metelkaar te laten spelen, zien detherapeuten hoe het contactverloopt. ,,Wij gaan een stapjeverder dan de nanny’s op tv’’,verklaart Hornsveld. ,,We lettenvooral op wat wel goed gaat. Zoproberen we uit die negatievespiraal te komen.’’

De andere kant is dat een di-agnose als bijvoorbeeld autis-me ouders heel erg kan opluch-ten. ,,Veel ouders zijn erg onze-ker’’, merkt Abbink. ,,Zij denkendat zij iets fout doen. Maar somsmatcht het gewoon niet. Dat kandus ook aan het kind liggen. Wijleggen uit hoe het werkt en hoeje daarmee kunt omgaan.’’

Het gaat hen er niet om kinde-ren zo jong mogelijk met een‘etiket’ op te zadelen, zeggen detherapeuten. Ook al is een diag-nose vaak wel nodig om de be-handeling vergoed te krijgen.Abbink: ,,Het is zo jammer datde maatschappij zo snel eenoordeel heeft. Het belangrijksteis dat kinderen van zichzelf ac-cepteren: dit kan ik dus niet.’’

Kindertherapeut kijkt ook naar oudersBij het Kinder- en Jeugd-therapeuticum in Joureworden al kinderen vannog geen jaar oud aange-meld. De behandelingricht zich vooral op hunouders.

Door Pauline van Kempen

Therapeuten Dorine Abbink (links) en Mariëtte Hornsveld in de spelkamer waar zij kinderen observe-ren. Foto LC/Catrinus van der Veen

Veel kopers hebben zich de laat-ste jaren verkeken op de wo-ningmarkt. Ze kochten een prij-zig huis, waarbij ze zich rijk re-kenden met de waarde van hunoude woning. De markt is op ditmoment moeilijk en de verkoopstokt. Veel eigenaren zijn nietbereid om hun vraagprijs rigou-reus te laten dalen. Sommige ge-zinnen moeten nu al meer daneen jaar een dubbele hypotheekaflossen.

Om de kosten te beperken,denken veel eigenaren aan tijde-lijke verhuur. Daar zitten wel ha-ken en ogen aan. Bovendien kande huurder bij verkoop niet zo-maar uit de woning worden ge-zet, want er geldt huurbescher-ming voor een vaste periode. Dehypotheekverstrekker steltmeestal voorwaarden. De toe-passing van de zogenaamdeLeegstandswet is nieuw inFriesland. Gemeenten zijn door-gaans niet happig op verhuur.

Leeuwarden besloot eerderdit jaar maximaal in te zetten opverzachting van de woning-marktproblemen. Hierin pastook een soepele omgang met tij-delijke verhuur van particulierewoningen, vindt de gemeente.

,,We krijgen nu elke maand on-geveer twee aanvragen’’, zegtwoordvoerster Anthonie Feen-stra.

Heerenveen werd deze zomervoor het eerst met de ontwikke-ling geconfronteerd en onder-zocht de mogelijkheden de afge-lopen weken. Uit de voorwaar-den van de landelijke regelingvoor tijdelijke verhuur blijkt datdeze,,een maatschappelijk doelmoet dienen’’. Heerenveenkreeg tot dusver alleen zulkeaanvragen voor sloop- en reno-vatiepanden.

Burgemeester en wethou-ders van Heerenveen beslotenafgelopen week om de Leeg-standswet wel toe te passen, zo-lang aan een aantal voorwaar-den wordt voldaan. De gemeen-te heeft nu drie aanvragen bin-nengekregen. Daarvan is er ééngeweigerd. Het betreffende huiswas namelijk niet leeg, terwijldit wel verplicht is.

Smallingerland heeft noggeen standpunt ingenomen.Woningeigenaren hebben welnaar verhuurmogelijkheden ge-informeerd bij deze gemeente,maar er zijn nog geen formeleaanvragen gedaan.

Leegstaand huis vaker verhuurdHEERENVEEN - De tijdelijke verhuur van leegstaande particu-liere woningen neemt toe in Friesland. Eigenaren doenhiervoor een beroep op de zogenaamde Leegstandswet,nu ze in de financiële problemen komen door de stagne-rende woningmarkt. Ze zijn vaak verhuisd naar een nieu-we woning zonder hun eerdere huis te hebben verkocht.Verhuur mag niet zomaar, maar gemeenten stellen zichdoorgaans soepel op.

Gemeenten stellen zich soepel op