SÜPER DENEMELERfsmiho.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/59/02/763422/dosyalar/...Mustafa Kemal’in çocukluk ve öğrenim hayatından hareketle onun kişilik özelliklerinin oluşumu hakkında

PISA, TIMSS, CEMC SINAVLARI DİKKATE ALINARAK HAZIRLANMIŞTIR!

8

KAZANIMDAN YENİ NESİLE SORU BANKASISÜPERSTART - 8 / T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Soru Bankası

Startfen YayıncılıkGümüşpala Mh. İskeçe Cd. Yeniyuva Sk. No:1/AAvcılar / İSTANBULwww.startfen.com

startfenyayincilik

startfenyayincilik

startfenyayincilik

startfenakademiwww.startfen.comOnline Alışveriş

0850 220 88 82

[email protected]özel Mantıkve Muhakeme

Okula YardımcıLise Giriş Sınavına Hazırlık

Videolu Anlatım

Optik Kodlama

Akıllı Tahta

Zorluk SeviyeliYeni Nesil Sorular

MüfredataTam Uyumlu

Süper DenemelerleTürkiye Sıralamanı Gör

KAVRA PEKİŞTİRGELİŞTİR

SÜPER DENEMELER

www.startfendijital.com

Süper Denemeyi ÇÖZ!1-

2-

4-

5-

3-

Optikte KODLA!

QRCode TARAT!

Yanlışlarını video izleyerek ÖĞREN!

Türkiye Sıralamanı GÖR!

Diğer Yayınlarımızı Çözdünüz mü?

Startfen Mobil Aplikasyon

ISBN- 978-605-805-63-05

Yayınları

0850 220 88 82 / www.startfen.com

Gümüşpaşa Mahallesi İskeçe Caddesi Yeniyuva Sokak No:1/A Avcılar / İSTANBUL

İsmail BAYSAL

Önder DORUK

Zeynep Fulden SERİ

Startfen Dizgi Ekibi

www.grafikportal.com.tr

Aykut Basım Yayın Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti / 0212 428 52 74Eylül 2019

12619

35768

978-605-805-63-05

Genel Koordinatör

Yayın Koordinatörü

Yazar

Dizgi

Kapak Tasarım

Baskı – Cilt

Matbaa Sertifika No

Yayıncı Sertifika No

ISBN

Copyright © Tüm Hakları Saklıdır.

Fikri ve Sınai Haklar Kanunu’na göre, her hakkı Yayıncılık ‘a aittir.

Yayıncılık ‘ın yazılı izni olmaksızın kitabın herhangi bir şekilde kısmen veya tamamen çoğaltılması,

basım ve yayımı hâlinde gerekli yasal mevzuat uygulanır.

startfenyayincilik startfenakademistartfenyayincilikstartfenyayincilik

https://www.startfendijital.com

SUNUŞ

Sevgili Öğrencilerimiz,

Sınavda başarılı olabilmek için akademik olarak yeterli bilgi düzeyine sahip olmanın yanı sıra çok

sayıda soruyu anlayarak çözmek gerekir. Yayıncılık; sizlere en üst düzeyde fayda sağ-

layacak, sizlerin vermiş olduğunuz emeklerin karşılığını fazlasıyla alacağınız bir bilgi birikim düzeyine

ulaştıracaktır.

Milli Eğitim Bakanlığının https://odsgm.meb.gov.tr ağ adresinde “Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğre-

tim Kurumlarına İlişkin Merkezî Sınava Yönelik Örnek Sorular” 24.10.2018 tarihinde yayınlanmaya baş-

layan soruları, her biri alanında uzman öğretmenlerimizin büyük gayret ve emekleriyle her öğrencinin

seviyesine uygun bir şekilde hazırlanmıştır. Bu kitapla birlikte her öğrencimiz; kazanım ölçmelerle konu

kavramayı, kazanım değerlendirmelerle konuyu geliştirmeyi, performans ölçmelerle konuyu pekiştir-

meyi öğrenecek ayrıca süper denemelerle de sınava hazır olacaktır.

Bu kitabın hayallerinde güzel bir gelecek olan her öğrenciye başarı getirmesi dileklerimizle…

İÇİNDEKİLER1. ÜNİTE Bir Kahraman Doğuyor ...................................................................................................................................7

2. ÜNİTE Millî Uyanış: Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar ................................................................................... 29

3. ÜNİTE Millî Bir Destan: Ya İstiklal Ya Ölüm ........................................................................................................... 53

4. ÜNİTE Atatürkçülük Ve Çağdaşlaşan Türkiye ...................................................................................................... 77

5. ÜNİTE Demokratikleşme Çabaları ...................................................................................................................... 103

6. ÜNİTE Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası ......................................................................................................... 125

7 . ÜNİTE Atatürk’ün Ölümü Ve Sonrası .................................................................................................................. 147

Cevap Anahtarı ............................................................................................................................................................... 167

1. ÜNİTE

8.1.1. Avrupa’daki gelişmelerin yansımaları bağlamında Osmanlı Devleti’nin yirminci yüzyılın başlarındaki siyasi ve sosyal durumunu kavrar.

8.1.2. Mustafa Kemal’in çocukluk ve öğrenim hayatından hareketle onun kişilik özelliklerinin oluşumu hakkında çıkarımlarda bulunur.

8.1.3. Gençlik döneminde Mustafa Kemal’in fikir hayatını etkileyen önemli kişileri ve olayları kavrar.

8.1.4. Mustafa Kemal’in askerlik hayatı ile ilgili olayları ve olguları onun kişilik özellikleri ile ilişkilendirir.

BİR KAHRAMAN DOĞUYOR


7

T.C. İNKILAP TARİHİVE ATATÜRKÇÜLÜK

TEST 1 KAVRA

1. Çanakkale Savaşları sırasında Conkbayırı’nda Anzak birlik-leri ile Türk askeri karşı karşıya geldi. Türk askerinin geri çekil-diğini gören Mustafa Kemal, keskin ve yüksek bir sesle;“– Niçin kaçıyorsunuz?Asker:– Efendim düşmanM. Kemal:– Düşmandan kaçılmazAsker:– Cephanemiz kalmadı.M. Kemal:– Cephanemiz yoksa süngümüz var!” dedi ve asker-lere süngü taktırdı.

Yukarıda verilen olayda Atatürk’ün kişisel özelliklerinden hangilerinin ön plana çıktığı söylenebilir?

A) Kararlı – Vatansever B) İleri görüşlü – Çok yönlüC) İnkılapçı – Kararlı D) Barışsever – Cesur

2. 20. yüzyıl başlarında Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu zor durumdan faydalanmak isteyen Avrupalılarkapitülasyonlara ve Osmanlı Devleti ile imzaladıkları antlaşma hükümlerine dayanarak devletin ekonomik açı-dan sıkıntılar yaşamasına neden oldular.

Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisinin Avrupalı devletlerin ulaşmak istedikleri amaçlar arasındayer aldığı söylenemez?

A) Osmanlı Devleti’ni ekonomik açıdan dışa bağımlı hâle getirmekB) Elde ettikleri kazançlarla siyasi güçlerini artırmakC) Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü korumakD) Pazar ve ham madde alanlarına daha kolay ulaşmak

3. “Devlet ancak dili, tarihi, soyu, ülküsü bir olan bir toplum oluşturulması halinde ayakta kalır.”

Bu görüşü savunan bir kişinin aşağıdaki fikir akımlarından hangisini desteklediği söylenebilir?

A) Türkçülük B) İslamcılık C) Osmanlıcılık D) Batıcılık


8


4.

Osmanlı Devleti, 1839 yı-lında ilan edilen Tanzimat Fermanı ile topraklarında yaşayan tüm vatandaşların eşit haklara sahip olduğu-nu, kanunların ve hukukun üstünlüğü esasına dayalı

bir devlet yapılanmasını ön görmüştür.

19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde sözü edilen bugelişmelerin yaşanmasında aşağıdakilerden hangi-sinin ortaya çıkardığı etkiler belirleyici olmuştur?

A) Fransız İhtilali B) Sanayi İnkılabıC) Rönesans D) Reform

5.

“Memleket kesinlikle modern, medeni ve refah içinde olacaktır. Bu bizim için hayat davasıdır.’’

Mustafa Kemal ATATÜRK

Mustafa Kemal’in yukarıdaki sözü onun, aşağıda verilen kişisel özelliklerinden hangisi ile ilişkilen-dirilemez?

A) İnkılapçı B) ÇağdaşC) Kararlı D) Çok yönlü

6. Aşağıdakilerden hangisi Fransız İhtilali’ninOsmanlı Devleti üzerinde yarattığı olumsuz etki-leri arasında gösterilemez?

A) Anayasal sisteme geçilerek demokrasinin dev-let yönetimine yansıması

B) Osmanlı topraklarında azınlık isyanlarının başla-ması

C) Devletin egemenlik ve hakimiyet alanının sınır-landırılması

D) Toplumsal ve siyasi içerikli sorunların artması

7. Aşağıdakilerden hangisi Mustafa Kemal’in eği-tim hayatının geçtiği şehirlere örnek olarak gös-terilemez?

A)

Manastır

B)

Selanik

C)

İstanbul

D)

Sofya

9

BİR KAHRAMAN DOĞUYOR T.C. İNKILAP TARİHİVE ATATÜRKÇÜLÜK

8. Milliyetçilik fikrinin etkisi ile çok uluslu devletler toprak kayıpları yaşamış, azınlık isyanları nedeniyle sınırlardeğişmiş imparatorlukların parçalanması ile yeni ulus devletleri ortaya çıkmıştır.

Osmanlı Devleti’nin kaybettiği aşağıdaki topraklardan hangisi yukarıda sözü edilen durumun etkisiyle açık-lanamaz?

A) Bulgaristan B) Sırbistan C) Yunanistan D) Trablusgarp

9. Mustafa Kemal, Sofya’da görevde iken Batılı devletlerin yaşam tarzı ve kültürünün yanı sıra onların OsmanlıDevleti ile ilgili düşünce ve fikirlerini de öğrenme şansı elde etmiştir. Katıldığı toplantılar sayesinde demokrasianlayışı hakkında fikirlerini şekillendirmiştir.

Buna göre, ateşemiliterlik görevi Mustafa Kemal’e aşağıdakilerden hangisini kazandırmıştır?

A) Vatanseverlik B) Diplomatik tecrübe C) Kararlılık D) İleri görüşlülük

10. Milliyetçi fikirlerin de etkisiyle Osmanlı topraklarında yaygınlaşan azınlık isyanları Avrupalı güçlü devletler tara-fından da desteklenmiş, imparatorluğun sınırları toprak kayıpları nedeniyle daralmış, devlet çöküşün eşiğinegelmiştir.

Verilen bilgilerden hareketle Osmanlı Devleti ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Batılı devletlerin siyasi müdahalelerine maruz kalmıştır.B) Fransız İhtilali sonrasında güçlenen ayrılıkçı fikirlerden olumsuz yönde etkilenmiştir.C) Toprak bütünlüğü tehlikeye girmiştir.D) İçinde bulunduğu zorlu süreci Avrupalı devletlerin desteği ile atlatmıştır.

11. Osmanlı pazarları Avrupa’dan gelen maliyeti düşük sanayi mallarıyla doldu. İnsanlar, ithal ürünleri satın almayayöneldiler.

Bu durumun aşağıdakilerden hangisine neden olduğu söylenebilir?

A) Yeni fabrikaların kurulmasınaB) Dış ticaret açığının azalmasınaC) Ülkenin, uluslarası açık bir pazara dönüşmesineD) Ulusal egemenliğin zedelenmesine


10


TEST 2 KAVRA

1. Osmanlı padişahı II. Abdülhamit, 1877–78 OsmanlıSavaşı’nın (93 Harbi) çıkmasını bahane ederekmeclisi tatil etmiş, Meşrutiyet yönetimini askıyaalmıştır.

Bu durum, Osmanlı Devleti’nde;

I. Demokrasi,II. Anayasal düzen,

III. Halk iradesi

kavramlarından hangilerine uygun hareket edil-mediğini gösterir?

A) Yalnız II B) I ve IIC) II ve III D) I, II ve III

2. • Tarih ve edebiyata ilişkin farklı fikirlerin geliş-

mesine ortam hazırlayan okuldur.

• Kurmay yüzbaşı rütbesi ile mezun olduğuokuldur.

• Annesinden gizli olarak sınava girerek yazıl-dığı okuldur.

Yukarıdaki bilgiler Mustafa Kemal’in öğrenim gördüğü okullarla eşleştirildiğinde hangisi dışa-rıda kalır?

A) Harp AkademisiB) Selanik Askeri RüştiyesiC) Harp OkuluD) Manastır Askeri İdadisi

3.

“Ülkeler çeşitlidir. Ama uygarlık birdir ve bir ulusun ilerlemesi için uygarlığa katılması gereklidir.”

Mustafa Kemal ATATÜRK

Atatürk’ün yukarıdaki ifadesinde, onun;

I. İdealist,II. İnkılapçı,

III. Çok yönlü

kişilik özelliklerinden hangilerinin vurgulandığı söylenebilir?

A) Yalnız I B) I ve IIC) I ve III D) I, II ve III

4. Mustafa Kemal askeri ateşe olarak Sofya’da görevyaptığı esnada Bulgar parlamentosunun toplantı-larına katıldı. Bölgede azınlık statüsünde kalanTürklerin haklarını savunabilmek amacıyla çeşitlifaaliyetlerde bulundu.

Buna göre, Mustafa Kemal ile ilgili;

I. Sadece askeri görevler üstlendiği,II. Ayrılıkçı fikirleri desteklediği,

III. Siyasi ve sosyal konularla da ilgilendiği

yorumlarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız IIIC) I ve II D) I, II ve III

11


5. Meşrutiyet yönetimine son vermek amacıyla çıkan ve 31 Mart Olayı olarak bilinen isyanı bastırmak için Sela-nik’te Hareket Ordusu kurulmuştu. Bu ordunun kurmay başkanlığını Mustafa Kemal üstlenmişti.

Verilen bilgilerden yola çıkarak, Mustafa Kemal’in;

I. Çok yönlülük,II. Yenilikçilik,

III. İleri görüşlülük

kişilik özelliklerinden hangilerine sahip olduğu söylenebilir?

A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) I, II ve III

6.

Mustafa Kemal;• Çanakkale Savaşı’nda sergilediği başarılardan dolayı albay,

• Kafkas Cephesinde Ruslara karşı gerçekleştirdiği başarılı mücadeleden dolayı tümgeneral rütbesine yükselmiştir.

Verilen bilgilere göre Mustafa Kemal için aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?

A) Farklı cephelerde önemli askeri görevlerde bulunmuştur.B) Askeri başarıları devlet tarafından takdir edilmiştir.C) Osmanlı sınırları dışında yer alan bazı bölgelerde görev almıştır.D) Yetenekli ve başarılı bir komutandır.

7. Manastır Askeri İdadisi Mustafa Kemal’in sadece eğitim hayatı için değil, genel anlamda karakterinin ve kişilik özelliklerinin de şekillenmesinde rol oynamış en önemli okuldur. Bu okulda tanıştığı, Ömer Naci sa-yesinde edebiyata ilgi duymuş, Namık Kemal ve Tevfik Fikret’in eserleri sayesinde ise vatan ve millet sevgi-sini güçlendirmiştir. İyi derecede Fransızca bilen Ali Fethi Bey aracılığı ile J.J Rousseau, Voltaire gibi Fransız İhtilali’nin öncülerini takip etme fırsatı bulmuş, milliyetçilik, eşitlik, özgürlük gibi kavramlarla tanışmıştır.

Verilen bilgilerden yola çıkarak Mustafa Kemal ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Fikir hayatının şekillenmesinde arkadaşlarının bilgi ve tecrübeleri de etkili olmuştur.B) Siyasi görüşünün oluşumunda çevresinde ve dünyada yaşanan gelişmelerin payı büyüktür.C) Düşünce yapısının şekillenmesinde eğitim hayatının da etkisi olmuştur.D) Devlet yönetiminde söz sahibi olabilmek için çaba harcamıştır.

12

BİR KAHRAMAN DOĞUYORT.C. İNKILAP TARİHİVE ATATÜRKÇÜLÜK

8. I. Balkan Savaşı’nda subaylar iki farklı siyasi gruba ayrılmıştı. Particilik faaliyetleri ile ilgilenen subaylar arasındailetişim ve işbirliği zayıftı. Ordumuzun ulaşım ve ikmal hatları da bu savaşın başarıyla neticelenmesinde yeterlideğildi. Sözü edilen tüm bu gelişmelerin de etkisiyle ağır kayıplar veren Osmanlı ordusu geri çekilme kararı aldı.

Yukarıda verilen anlatımdan hareketle Osmanlı Devleti’nin 20. yüzyıldaki genel durumu ile ilgili aşağıdakiyorumlardan hangisinin yapılması yanlış olur?

A) Ordu içindeki siyasi çekişmeler, I. Balkan Savaşı’nın kaybedilme nedenleri arasındadır.B) Osmanlı Devleti ağır toprak kayıpları yaşamıştır.C) Milliyetçilik fikrinin subaylar arasında yayılması ile ordu güç kaybetmiştir.D) Particilik düşüncesi orduda düzen ve disiplinin bozulmasına neden olmuştur.

9. Sanayi İnkılabı; büyük fabrikaların kurulmasına, üretimde artış yaşanmasına neden oldu. Ekonomik yeterliliğibulunan devletler iç piyasada tüketemedikleri malların satışını sağlamak için yeni pazar arayışlarına yöneldiler.

Yukarıda sözü edilen bilgiler, aşağıdaki ifadelerden hangisine kanıt oluşturur?

A) Ekonomik çıkarlar, devletler arasında yaşanacak siyasi rekabetlere ortam hazırlamıştır.B) Güçlü devletler dünya siyasetinde itibar kaybı yaşamıştır.C) Sanayi İnkılabı tüm devletleri olumlu yönde etkilemiştir.D) Sömürge yarışı önem kaybetmeye başlamıştır.

10. Aşağıda Osmanlı Devleti’nde 20. yüzyıl başlarında görülen bazı gelişmelere yer verilmiştir.

• Milliyetçi fikrinin etkisiyle ülke sınırları içinde azınlık ayaklanmaları meydana geldi.

• İttihat ve Terakki Partisinin gücünü arttırmasıyla yönetimde “meşrutiyet” esası benimsendi.

• Aydınlar tarafından bazı fikir akımları ortaya atıldı.

Buna göre sözü edilen dönemde, Osmanlı Devleti ile ilgili;

I. Yönetimde demokratik esasların benimsendiği,II. Sosyal yaşamda asayişin bozulduğu,

III. Batılı devletlerle siyasi ve kültürel konularda ortak hareket edildiği

yorumlarından hangileri yapılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I, II ve III


13


GELİŞTİRTEST 3

1. Tanzimat döneminde Osmanlı aydınları devletin dağılmasını önleyecek bir çare olarak Osmanlıcılık fikrini ortaya koydular. Osmanlıcılık fikrinin gereklerine göre, sınırlarımız içinde yaşayan tüm milletler hiçbir ayırım gözetmek-sizin, Osmanlı vatandaşı olarak kabul edilecekti.

Sözü edilen uygulama ile Osmanlı Devleti’nin;

I. Ülke bütünlüğünü korumak,II. Azınlık isyanlarını önlemek,

III. Sosyal eşitlik ve adaleti sağlamak

amaçlarından hangilerini gerçekleştirmek istediği söylenebilir?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) I, II ve III

2. “Binbaşı Kadri Bey isminde bir komşumuz vardı. Oğlu Ahmet Bey askeri okula gidiyor ve askeri üniforma giyi-yordu. Onu gördükçe bende böyle giyinmeye heves edi-yordum. Onlar gibi olabilmek için yapılması gereken ilk şeyin askeri okula gitmek olduğunu biliyordum. O sırada Selanik’e gelen anneme askeri okula gitmek istediğimi söyledim, kabul etmeyince de gizli olarak sınavlarına gir-dim ve kazandım.”

(Naci Kasım, Gazi’nin Hayatı, Düzenlenmiştir.)

Verilen bilgiden hareketle, Mustafa Kemal’in askerlik mesleğini seçmesinde;

I. Kararlı ve mücadeleci,II. Vatansever,

III. Çok yönlü

kişilik özelliklerinden hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?

A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III

3. Müslüman olan Trablusgarp halkının 1911’deki Trablusgarp Savaşı’nda İtalyanlara karşı Osmanlı Devle-ti’nin yanında olması;

I. Osmanlıcılık,II. Batıcılık,

III. İslamcılık,IV. Türkçülük

fikir akımlarından hangileriyle ilişkilendirilebilir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) III ve IV

14


4. I. Abdülmecit tarafından yayımlanan Tanzimat Fermanı’nda;

I. Abdulmecit

• Vergiler herkesten gelirine göre alınacak

• Hiç kimse yargılanmadan cezalandırılmayacak

• Mahkemeler herkese açık olacak

şeklinde maddelere yer verilmiştir.

Sözü edilen kararlardan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Kanun üstünlüğü esası benimsenmiştir.B) Adaletin sağlanmasına çalışılmıştır.C) Devletin gelir kaynakları kontrol altına alınmıştır.D) Toplumsal eşitlik adına önemli adımlar atılmıştır.

5. 13 Nisan 1909’da II. Meşrutiyet’in ilanından sonra İstanbul’da çıkan (31 Mart Ayaklanması ) bir ayaklanma sıra-sında Meşrutiyet rejimine karşı çıkan isyancılar Mebusan Meclisini bastılar.

Bu gelişmelere göre Osmanlı Devleti ile ilgili;

I. İç karışıklıklar yaşanmıştır.II. Demokrasi karşıtı bir isyan çıkmıştır.

III. Padişah ve halife taraftarları milli iradeyi etkin hâle getirmek istemiştir.

yargılarından hangileri yapılabilir?

A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III

6. I. Dünya Savaşı öncesinde yayılmacı emeller güden İtalya’nın Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki son toprakparçası olan Trablusgarp’ı işgali üzerine bölgeye gönüllü olarak giden Mustafa Kemal bu savaşta Derne veTobruk mevzilerinde ilk askeri başarısını kazandı. Bölgede yaşayan yerli halkı, sömürgeciliğe karşı hareketegeçirdi.

Verilen bilgilere göre, Mustafa Kemal ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Halkı örgütleyerek işgalcilerle mücadele etmiştir.B) İlk görev yeri Trablusgarp’tır.C) Vatan ve millet sevgisi tamdır.D) Ülkesini korumak için fedakarlıkta bulunmuştur.

15


7. Azınlık isyanları devam ederken 19. yüzyılın ortalarına doğru Osmanlı Devleti’nde aydın bir grup ken-dini göstermeye başladı. Fransız İhtilali sonrasında tüm dünyada yayılmaya başlayan hürriyet, eşitlik ve adalet gibi fikirlerden etkilenen ve Jön Türkler olarak bilinen bu grup, azınlık isyanlarını önlemek için farklı bir fikir ortaya koydu. Onlara göre isyanların engellenebilmesi için bir anayasa hazırlanmalı, meclis açılmalı, bu mecliste azınlıklara da temsil hakkı verilmeli ve padişah ülkeyi bu meclisle birlikte yönetmeliydi. Jön Türkler bu fikre katılmayan padişah Abdülaziz’i tahttan indirdiler. Bir süre sonra anayasa hazırlama ve meşrutiyet sistemine geçme sözü aldıkları II. Abdülhamit’i padişah ilan ettiler.

Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Aydınların etkisiyle ortaya çıkan fikirler amacına ulaşamamıştır.B) Avrupa’da meydana gelen olaylar Osmanlı Devleti’nin iç işlerini etkilemiştir.C) Jön Türkler siyasi alanda yeni uygulamalara yönelmiştir.D) Yapılan yeniliklerin Osmanlı Devleti’nin kötü gidişatını önleyeceği düşünülmüştür.

8. Mustafa Kemal’in fikir hayatının oluşumuna etki eden yazarlardan biri de Tevfik Fikret’tir. Ünlü yazarın, çağdaş-laşma ve modernleşme yönündeki fikirleri, Mustafa Kemal üzerinde özellikle inkılaplara zemin hazırlandığıdönemlerde etkili olmuştur. Mustafa Kemal bu durumu “Ben inkılap ruhumu ondan aldım.” diyerek açıkça ifadeetmiştir.

Bu durum, Mustafa Kemal’e;

I. Yenilikçi,II. Milliyetçi,

III. Demokratik

kişilik özelliklerinden hangilerini kazandırmıştır?

A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III

9. Bazı Avrupalı devletlerin kışkırtmasıyla Osmanlı Devleti içerisinde bulunan Sırp, Rum, Bulgar gibi uluslar Osman-lıya karşı ayaklanmışlar ve bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir.

Bu bilgi Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine kanıttır?

A) Çok uluslu bir yapıya sahip olduğunaB) Avrupalı devletlerle diplomatik ilişkilerini kestiğineC) Demokratik yönetime geçildiğineD) Toplumsal asayişin sağlandığına

16


10. Manastır Askeri İdadisinde eğitim alan Mustafa Kemal bu okulda, farklı şehirlerden ve toplumsal kesimlerdengelen öğrencilerle tanışma imkanı elde etmiş, ileride ünlü bir hatip olacak Ömer Naci sayesinde edebiyat vehitabete ilgi duymuştur. Gençlik yıllarında ise Mehmet Emin Yurdakul’un milli kültür ve beraberliği temel alandüşüncelerinden, Namık Kemal’in vatan ve millet konulu şiirlerinden, Ziya Gökalp’in dayanışma ve bütünleşti-ricilik esaslı fikirlerinden etkilenmiştir.

Buna göre, Mustafa Kemal ile ilgili;

I. Demokratik yönetimi savunmuştur.II. Bazı aydınların düşüncelerinden etkilenmiştir.

III. Farklı kültürleri tanıma fırsatı elde etmiştir.

yorumlarından hangileri yapılabilir?

A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III D) I,II ve III

11. 1839 yılında yayımlanan Tanzimat Fermanı ile Osmanlı Devleti’nin sınırlarında yaşayan azınlıkların mevcut hak-ları yasal güvence altına alındı. Devlet bu yolla azınlıkların siyasi otoriteye olan bağlılığını arttırmak istedi. Ancak bağımsızlık hayaline kapılan azınlıklar, atılan bu adımlara rağmen, milliyetçi fikirlerin de etkisiyle isyan faaliyet-lerine devam ettiler.

Bu durumun, Osmanlı Devleti’nde;

I. Sınırlarında daralmalar olması,II. Hakimiyet alanının kısıtlanması,

III. Çok uluslu toplumsal yapının ülke bütünlüğünü tehdit etmesi

niceliklerinden hangilerine neden olduğu söylenebilir?


12. “Şimdiye kadar uygulanan eğitim ve öğretim yöntemlerinin, milletimizin gerilemesinde en önemli nedenler-den biri olduğu kanaatindeyim. Onun için bir milli eğitim programından söz ederken eski devirdeki hurafeler-den, yaradılışımıza hiç de uymayan yabancı fikirlerden, Doğu’dan ve Batı’dan gelen etkilerden tamamen uzak,milli ve tarihi yapımıza uygun bir kültürü kastediyorum. Çünkü milli dehanın gerçek gelişmesi ancak böyle birkültürle sağlanabilecektir.”

Mustafa Kemal Atatürk

Bu sözünde Mustafa Kemal aşağıdakilerden hangisine önem verdiğini vurgulamamıştır?

A) Ulusallık B) Çağdaşlık C) Milli irade D) Yenilikçilik


17


TEST 4 PEKİŞTİR

1. Osmanlı Devleti 19. Yüzyılda Avrupalı devletlerden borç alarak giderlerini karşılamaya çalıştı. İlk kez Kırım Savaşı sırasında alınan borçlar, ihtiyaçları karşılamada yetersiz kaldı, devlet, otuz yıl içerisinde borçlarının faizini ödeye-mez hale gelerek iflas etti. Bunun üzerine alacaklı devletler Osmanlı yönetiminin çağrısıyla bir araya gelerekDuyun-u Umumiye adında uluslararası bir teşkilat kurdular. Bu sayede Osmanlı Devleti’ne ait gelir kaynaklarının büyük bir kısmına el koydular.

Verilen bilgilere göre Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi söylenebilir?

A) Sınırlarında değişimler yaşanmıştır.B) Ekonomik bağımsızlığından ödün vermiştir.C) Bilimsel ve teknolojik gelişmeler yavaşlamıştır.D) Devletin gelirleri artmış, giderleri azalmıştır.

2. Jön Türkler olarak da bilinen aydın kesimin fikirlerinden etkilenen bir başka grup 1886 yılında İttihat ve Terakkiadıyla gizli bir cemiyet kurdular. Meclisin yeniden açılmasını ve meşrutiyet yönetiminin fiilen uygulanmasınıamaçlayan İttihatçılar zamanla güçlenerek padişah üzerindeki baskılarını arttırdılar. Artan baskılar sonucu padi-şah II. Abdülhamit otuz yıl aradan sonra Mebusan Meclisini yeniden açtı. ( 1908) Böylece II. Meşrutiyet Dönemibaşladı.

Yukarıdaki bilgiler Osmanlı Devleti ile ilgili;

I. Avrupalı devletlerden ekonomik yardım aldığı,II. İç siyasette yaşanan sorunlara demokratik çözümler bulunduğu,

III. Müslüman halkın kaynaşmasının hedeflediği

durumlarından hangilerinin göstergesi değildir?

A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) I, II ve III

3. “Güzel söylemek ve yazmak isteği kalıcı idi. İstanbul’daki Harp Okulunda ders aralarında kompozisyon alıştırma-ları yapıyorduk. Saati elimize alıyor ‘Bu kadar dakika sen, bu kadar dakika ben söyleyeceğim.’ diye yarışmalardüzenliyor ve tartışmalar yapıyorduk. Okulun öğrencileri arasında okunmak üzere el yazımızla bir okul gazetesiçıkardık. Sınıf içinde küçük bir teşkilatımız vardı. Ben gazetenin yönetim kurulunda idim. Gazetenin yazılarınıçoğunlukla ben yazıyordum.”

Mustafa Kemal Atatürk

Atatürk’ün yukarıdaki ifadesi, onunla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisini destekler niteliktedir?

A) Batılı fikir adamlarından etkilendiğineB) Fikir dünyasının ve kişiliğinin gelişmesinde eğitim hayatının etkili olduğunaC) Yalnızca askeri yeteneği ile tanındığınaD) Mantıklı ve gerçekçi olduğuna

18


4. Aşağıdaki tabloda Mustafa Kemal’in askeri görevleri ve bu görevler ile ilgili bazı bilgiler “✖” işareti konularakeşleştirilmiştir.

Görevleri Trablusgarp SavaşıÇanakkale

CephesiKafkas

Cephesi

Arıburnu, Anafartalar ve Conkbayırı’nda savaştı. Başarıları Türk ve dünya kamuoyu tarafından tanınmasına ortam hazırladı. ✖

Muş ve Bitlis’in geri alınmasında rol oynadı. ✖Gönüllü olarak katıldığı bu savaşta halkı örgütledi. ✖Yıldırım Orduları Grup Komutanlığına getirildi. ✖

Buna göre verilen eşleştirmelerden kaç tanesinde hata yapılmıştır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

5. Avusturya - Macaristan’ın aldığı yerlerRusya’nın aldığı yerlerİran’ın aldığı yerlerİngiltere’nin aldığı yerlerİtalya’nın aldığı yerlerFransa’nın aldığı yerlerBalkan Devletlerinin aldığı yerlerOsmanlı Devleti’ne kalan yerler

Yukarıdaki haritada verilen bilgilerden hareketle, Osmanlı Devleti ile ilgili;

I. Aydınlar, devletin parçalanmasını engellemek için fikir akımlarına yönelmişlerdir.II. Zaman içinde egemenlik alanında daralmalar yaşanmıştır.

III. Coğrafi Keşiflerden olumsuz yönde etkilenmiştir.IV. Bir dönem, üç kıtada da toprakları bulunmaktaydı.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?


19


6. Siyasi birliğini geç tamamladığı için sömürge yarışında geride kalan İtalya, gelişen sanayisine ham madde vepazar bulabilmek için Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki son toprağı olan Trablusgarp’a saldırdı. AralarındaMustafa Kemal’in de bulunduğu gönüllü bazı subaylar kılık değiştirerek gizlice bölgeye gitti. Trablusgarp’agiden Mustafa Kemal yerli halkı teşkilatlandırarak bölgede İtalyanlara karşı direniş başlattı.

Bu durum Mustafa Kemal ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?

A) Ulusal egemenlik anlayışını savunduğununB) Vatansever duygularla hareket ettiğininC) Kazandığı başarılarda Osmanlı Hükümetinin rolü olduğununD) Uluslararası sorunlara diplomatik çözümler ürettiğinin

7. Harp Okulu’nda okuduğu dönemde bir taraftan Fransızcasını geliştiren Mustafa Kemal, diğertaraftan da ülke sorunlarının çözümüne yönelik fikirler üretmiş, Osmanlı Devleti’nin farklı böl-gelerinde görev yapması düşünce dünyasının gelişmesine ortam hazırlamıştır. Okuduğuyabancı gazete ve dergiler dünyada yaşanan gelişmeleri takip etmesine ortam hazırlamıştır.

Bu durum Mustafa Kemal’in;

I. Görev bilincinin tam olduğu,II. Askeri tecrübeye sahip olduğu,

III. Vatansever olduğu,IV. Yenilikçi olduğu,

kişilik özelliklerinden hangilerini gösterir?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) III ve IV

8. I. Coğrafi KeşiflerII. Sanayi İnkılabı

III. Reform hareketleri

Avrupa’da yaşanan yukarıdaki gelişmelerden hangilerinin Osmanlı Devleti’nin ticari gelirleri ve ekonomik hayatı üzerinde olumsuz etkiler yarattığı söylenebilir?


20


9. Mustafa Kemal

Harp okulunda Osmanlı Devleti’nin eksik ve yanlışlarını içeren yazıların bulunduğu bir

el gazetesi çıkardı.

Şam 5. Ordu’da ilen Vatan ve Hürriyet Cemiyetini kurdu.

Balkan Savaşları sırasında Sofya Ataşemiliterliğine atandı.

Sofya’da iken Batı’daki kalkınma-nın sebeplerini araştırdı.

Şemadaki bilgilere bakılarak Mustafa Kemal ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Ordunun siyasetten ayrılmasını amaçlamıştır.B) Farklı alanlarda bilgi ve tecrübe sahibidir.C) Kurtuluş Savaşı döneminde Türk halkına liderlik yapmıştır.D) Askerî alanda önemli başarılar elde etmiştir.

10. Osmanlıcılık fikri bazı aydınların dil, din, ırk ayrımı yapılmaksızın bütün milletleri kapsayacak bir üst kimlik oluşturma çabası sonucunda ortaya çıktı. Bu düşüncenin temelinde Osmanlı sınırlarında yaşayan gayri-müslümleri devlete bağlı tutma amacı yatıyordu. Osmanlıcılık fikrinin etkisi ile Tanzimat ve Islahat Ferman-ları ilan edildi, Kanun-ı Esasi kabul edilerek Meşrutiyet yönetimine geçildi. Bu fikir Balkan milletlerinin isyan edip Osmanlı Devleti’nden ayrılmasıyla geçerliliğini yitirdi.

Yukarıda verilen bilgilere göre, Osmanlıcılık fikri ile ilgili;

I. Devletin toprak bütünlüğünü sağlamada yetersiz kalmıştır.II. Demokratik çalışmaların gerçekleşmesine ortam hazırlamıştır.

III. Eşitliğe dayalı bir toplumsal yapıyı oluşturmayı hedeflemiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III

11. Selanik’in karışık sokaklarında tatlı sürprizlerle karşılaşılırdı; kâh yeşilliklerin arasında birdenbire denize açılanmanzaralar, kâh çocuk sesleri ile Kur’an nağmelerinin taştığı sıbyan mektepleri, kâh muntazam vuruşlarla bakırveya demir döven çekiç seslerinin duyulduğu karanlık atölyeler, kâh kırlangıç yuvası gibi geçmişin birçok facia-sını yaşamış yüksek evler. Bu şehrin dilleri ve dinleri farklı insanları, bu küçük tatlardan büyük mutluluklar çıkar-masını bilirdi.

Bu metinde Selanik kentinin;

I. toplumsal,II. siyasi,

III. kültürel,IV. ulaşım

özelliklerinden hangilerine değinilmiştir?


Documents

SÜPER DENEMELERfsmiho.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/59/02/763422/dosyalar/...Mustafa Kemal’in çocukluk ve öğrenim hayatından hareketle onun kişilik özelliklerinin oluşumu hakkında