Solidariteit Tydskrif Uitgawe 4 2013

0 4 • 2 0 1 3

www.solidariteit.co.za

R16,95 (BTW ingesluit)Gratis aan lede

SolidariteitBeweging

LEADERSHIP LADDER

Be a better leader

WEN!WIELE MET

woema

PLAASMOORDEPolisie se nalatigheid ontbloot

BLADSY 21

Gemeenskappe rolmoue op en HELP

saam is onsSOVEEL STERKERSÓ OMSKEP SOLIDARITEIT STRUIKELBLOKKE IN BOUBLOKKE

STEM VIRGROOTSTE

AFRIKAANSELIEDJIEBLADSY 65

SA SEKRISIS

BEWEGING SEGELEENTHEID

Make life moreMEMORABLE

LESSE virentrepreneuriese instellings

Run the Comradesor climb Kilimanjaro!

HIDROBREKING:FRACKING

GROOT INVLOED


SolidariteitFinansiële Dienste Motor- en huisinhoudversekering deur Solidariteit is ’n pro-

duk van Auto & General. Auto & General is ’n gemagtigdeverskaffer van finansiële dienste • FSP-nommer: 16354Solidariteit Finansiële Dienste is ’n gemagtigde verskaffer van finansiële dienste • FSP-nommer: 15556

GEREELD

BEDRYFSNUUS

IN BEWEGING6 Met die intrapslag

Saam is ons soveel sterker7 Seepkis

Ons lede sê hul sê8 SpreekBuys

Krisis skep geleentheid vir Solidariteit54 Jy & die reg

Teistering uiteindelik “teen die wet”73 In retrospek

Vir oulaas huis toe – om te groet

28 Solidarity wants access totransformation body

29 Elektroniese afval ’n al groter probleem30 Omkeerstrategie by

Vergoedingsfonds vorder31 Affirmative action must be

abolished in public sector32 Só veg Solidariteit landwyd vir sy mense33 Nuwe e-tuiste vir verteenwoordigers

34 Plaasmoorde: Polisie se nalatigheid ontbloot34 AfriForum Jeug reik uit met beursfonds36 Hidrobreking het fracking groot invloed37 AfriForum ondersoek drinkwater, riool38 Onderwyssake in die howe: Jy kan help!45 Afrikaner-armoede onder loep geneem46 Inmates “better off ” than our elderly47 Helpende Hand vereer bejaardes

met toekenning48 Die Flooze maak tjommas, brei ’n barshou!48 Gemeenskappe pluk vrug van aansluitings48 Bly vir ’n dag sonder kos, help kleintjies49 Helpende Hand Bethlehem gee

bejaarde nuwe hoop52 Sol-Tech vereer sy topstudente56 Talle uitdagings en geleenthede

in die mediese beroep57 Naskoolse studie hou groot voordele in58 Spanwerk = minder foute, meer welslae60 Make life more memorable62 Kitsfeite en staaltjies oor die soetste taal63 Regstelaksieboek laat debat opvlam64 Annelie Botes is terug met Swart op wit64 Nomineer jou gunsteling Afrikaanse

liedjie en wen ’n bootreis66 Kubermisdaad: Hoe bly ek veilig?68 Sakke vol voordele vir ons lede70 Solidariteit-dienskantore72 Begraafplase propvol

geskiedenis

NUUSWAARDIG10 Beweging omskep struikelblokke in boublokke12 Solidariteit: Staan saam, staan sterk14 SAL knip (wit) aansoekers se vlerke15 “Geen Afrikaans!” sê DKD; Solidariteit na hof16 Legal breakthrough for Zimbabwe farmers17 Departement kry slae ná juffrou se ontslag17 Solidariteit-spesialiseenheid pak

regstellende aksie met vyfpuntplan18 Mynbou-ooreenkoms ’n

waterskeidingsoomblik20 Jy het die kans om ’n wenner te kies!22 Gemeenskappe rol saam moue op en help23 Solidariteit swem stroomop na sukses24 The leader ladder: Be a better leader26 Sewe lesse vir entrepreneuriese instellings

Solidariteit Tydskrif is lid van die Ouditburo van Sirkulasieen word uitgegee deur die Solidariteit Beweging, Posbus 11760,

Centurion 0046. Geen deel van die inhoud mag sonder die toestemmingvan die redakteur elders gebruik word nie. Solidariteit of die tydskrifaanvaar geen verantwoordelikheid of aanspreeklikheid vir enige

aansprake wat deur adverteerders gemaak word nie.

SolidariteitSolidarity

SOLIDARITEIT-HOOFKANTOORSOLIDARITY HEAD OFFICEH.v. D.F. Malan- & Eendrachtstraat, Kloofsig

Tel: 012 644 4300www.solidariteit.co.za0861 25 24 23

REDAKTEUR EDITOR

Johan Kruger

KOPIEREDAKTEUR COPY EDITOR

Moira-Marie Kloppers

NUUSREDAKTEUR NEWS EDITOR

Cilleste van der Walt

WEBREDAKTEUR WEB EDITOR

Daleen Gouws

ADVERTENSIES ADVERTISEMENTSDeniseViljoen – tel: 082 352 7147Adrie van Dyk – tel: 082 850 6784

ADVERTENSIE-ONTWERP ��

ADVERTISEMENT DESIGN

Martie Maree

TAALVERSORGING �� LANGUAGE EDITING

Aksent Media

INTEKENARE SUBSCRIPTIONS

Heleen Nortjé

REKENINGE ACCOUNTS

Elna Botes

MEDEWERKERS CONTRIBUTORSFlip Buys, Ilze Nieuwoudt, Reint Dykema, Phil Davel, Daleen Gouws, Juanita du Preez, Nico Strydom, Francois Smit, dr. Danie Brink, Marietha Malan, Inge Strydom, Johan Böning,Ernst Roets, Alana Bailey, Julius Kleynhans,

Karin Venter, Barend Taute, Appie Pienaar, Steve Scott

UITLEG, ONTWERP, REPRODUKSIE

Tel: 082 445 4513 [email protected]

DRUKWERK PRINTINGPaarl Media Gauteng

VERSPREIDING DISTRIBUTIONPrestige Bulk Mailers, Pretoria

med i a

39MOTORBYLAENUUT!

inhoud04 2013

”

met die intrapslag

04/2013 • www.solidariteit.co.za6

Foto’s: Reint Dykema; iStockphoto.com

it Afrika kom daaraltyd iets nuuts.”Bykans 2 000 jaargelede het ’n Romeingenaamd Plinius

hierdie waarheid oor ons vasteland raakgevat.Afrika het mos ’n manier om altyd met iets nuutsvorendag te kom. Die eerste hartoorplanting indie geskiedenis wat deur ’n boorling van Suid-Afrika gedoen is, is ’n goeie voorbeeld.Deesdae beleef ek in Suid-Afrika hierdie

waarheid effens anders. Eerder as om nuut tedoen en te dink, trek ons regering telkens ’nnuwe baadjie aan vir ou foute wat al elders inAfrika en die wêreld gemaak is: Nasionalisering,grondonteiening, onwerkbare regstellendeaksie-maatreëls, sosialisme, onwerkbare ekonomiesebeleid – om maar ’n paar te noem. Uitgediendeideo logieë wat telkens weer opgedis word enteen wil en dank deurgevoer wil word, is aan dieorde van die dag.Te midde van hierdie omstandighede is daar

vir Solidariteit en sy lede die geleentheid om teverseker dat daar ten minste uit Suid-Afrika altydiets nuuts kom. Die Solidariteit Beweging is eenvoorbeeld van hoe daar nuut gedink en gedoenword om te verseker dat daar vir ons ’n volhou -bare toekoms in Suid-Afrika is. Te midde van ’nknellende omgewing gekenmerk deur mags be -hept heid en magsmisbruik, is dit vir Solidariteitnoodsaaklik om sterk, onafhanklike instellings teskep waardeur sy lede en hul gemeenskappekan lewe.Dit is ’n opwindende tyd in die geskiedenis

van Solidariteit. Die Solidariteit Beweging be -staan uit 13 onafhanklike instellings wat op

ver skillende terreine beding en werk om ruim -tes en geleenthede te skep waarbinne ons ledeen ondersteuners kan floreer. In hierdie uitgawekan u saamlees en opgewonde word oor watons instellings die afgelope tyd vermag het.Dit laat ’n mens mos goed voel! Geen belas -

tinggeld wat getrou betaal word om maar net tesien hoe dit misbruik word nie. Inteendeel, ubydraes tot die Solidariteit Beweging se instel lingsmaak ons sterk om te kan doen wat gedoenmoet word. ’n Gedugte vakbond, ’n sterk bur ger -regteorganisasie, ’n suksesvolle diensorganisasie,’n tegniese opleidingskollege, ’n telematiese hoër -onderwysinstelling, ’n uitgewery en ’n splinter -nuwe mediahuis. Dit is maar enkele voorbeeldevan iets nuuts wat uit Suid-Afrika en spesifiek dieSolidariteit Beweging kom. Binne ons geskiedeniswas daar nog nie ’n voorbeeld van so ’n onaf -hanklike beweging wat deur sy lede se lojaleondersteuning tot stand kon kom en kragtigkan funksioneer nie.Hierdie uitgawe kom saam met ’n groot

dankie aan ons lede en ondersteuners. Die in -houd getuig weer daarvan dat ons saam soveelsterker is. En ons kan dit nie genoeg sê nie. Komvat op nuut weer hande met die SolidariteitBeweging sodat ons ons plek in hierdie uitda gen -de deel van ons land se geskiedenis vol kan staan.

JOHAN KRUGERREDAKTEUR

“USAAM is ons soveel STERKER

Johan Kruger is hoof van kommunikasie en die Solidariteit Navorsingsinstituut.

“Die Solidariteit Bewegingis een voorbeeld van hoedaar NUUT GEDINKen GEDOEN word om

te verseker dat daar vir ons ’n volhou bare

toekoms in Suid-Afrika is.

” www.solidariteit.co.za • 04/2013 7

Word deel van die gesprek by www.blog.soldariteit.co.za of op een van die sosiale netwerke. Of skryf aan Seepkis, Posbus 11760, Centurion 0046; of stuur ’n e-pos na [email protected] Seepkis

SLUIT maklik by Solidariteit AAN deur ’nSMS te stuur. Soli dariteit se vriendelikediens sentrum agente sal jou terugskakel enjou vinnig en maklik help aansluit. Alwat jy hoef te doen, is om die woord “Lid”na 34388 te stuur. SMS’e kos R2. Onsbeskerm nie net jou werk nie, maar maak’n DAADWERKLIKE VERSKILin ons lede én ons land se toekoms! • Om jou adres te verander, stuur ’n e-posna [email protected]

Saam met Solidariteit isjy SOVEEL STERKER

Johann Stander skryf: Hy was die laaste kan di -daat vir ’n onderhoud dié dag. Die bes ge kwa -lifiseerde en met die mees relevante ervaring. ’nBaie goeie onderhoud met die paneel lynbe -stuur ders gehad. Maar hy gaan nie die pos kry nie– hy is te bleek – en ek dink hy weet.My vermoede word bevestig toe ek hom na

die elektroniese voordeur vergesel om hom uitte laat. In die deur steek hy vas, kyk my vol in dieoë en vra hoe sy onderhoud gegaan het. Dit isnet ons twee. Hy het oorgeslaan na ons moe -dertaal; het my uitgekyk en besluit ek is ookAfrikaans. Geduldig na my geluister toe ek die roetine-

antwoorde gee: Die niksseggende, voorafuitge -werkte sinne wat in hierdie situasies geld.Begin vertel dat dit nie vir homself is wat hy

wil weet nie, maar vir sy vrou. Hy kan wag, maarsy is angstig by die huis, honger vir goeie nuus.Kan ek nie net effens van ’n aanduiding gee nie? Word nie tevrede gestel deur my

standaardantwoorde nie. Vertel my dat hy ’ngoeie vrou getrou het. Dat sy by hom staan alsukkel hy so om werk te kry. Maar ek moet ookweet: ’n Man kan net só lank werkloos wees, danword hy een oggend wakker; sy vrou lê nog langshom, sy is nog lief vir hom,maar dit is anders.Sy verstaan van die huidige wêreldresessie, diedis kriminasie van regstellende aksie, dat dit nie syskuld is nie. Sy verstaan, maar net met haarverstand. Ek moet egter volstaan met antwoorde wat

nie uitsluitsel gee nie. Hy skud nie my uitgestrektehand nie. Weersin in sy groet: “Julle – julle morsmet mense se hoop.” Die moedeloos wys in sy wegstap. My woede

– die stelsel waarin ons vasgevang is.

(Johann Stander wen ’n boek deur die SolidariteitBeweging se uitgewery, Kraal Uitgewers, vir sy briefwaarin hy so baie mense se frustrasie met raak vat -woorde verwoord.Red.)

NEE, daar is baie omin dié land oor te klaAbC

Om met HOOP te mors

Foto’s: iStockphoto.com

Ja, maar met goeie rede

Sê jou sê deur “Tydskrif A”, “Tydskrif B” of“Tydskrif C” na 34388 te SMS. SMS’e kos R2. Of stem by www.tydskrif.solidariteit.co.za

kla te veel?

Dink jy Suid-Afrikaners

Ja, hou op kla en doeniets aan die probleem!

Joey Stoltz wen ’n Volpes-geskenkbewys ter waarde van R7 000. Blaaina BLADSY 71 as jy linne ter waarde van R12 000 wil losslaan!

’n Man kan net só lankWERKLOOS wees, danword hy een oggendwakker; sy vrou lê noglangs hom, sy is nog lief virhom, maar dit is anders...


spreek Flip Buys is uitvoerende hoof van Solidariteit.Buys

KRISIS skep GELEENTHEID vir Solidariteit

Foto’s: Reint Dykema; iStockphoto.com

it is betekenisvol dat hierdieuitsprake nie uit ’n bepaaldehoek kom nie, maar dat leiersregoor die spektrum beginstandpunt inneem het. Skerp

stellings is gemaak – van die gerespekteerdegoewerneur van die Reserwebank, die ministervan finansies en Biskop Tutu tot by kerk-, oppo -sisie- en sakeleiers regdeur die bank. Dit isinsiggewend dat die regering verantwoordelikgehou word vir die gebrek aan leierskap en dieomvang van die krisis, en openlik gekritiseerword deur dieselfde mense wat hulle vroeërondersteun het.

Swak regeringHierdie krisis is omvattend, en behels brand -punte soos arbeidsverhoudinge, die ekonomie,staatsbestuur, elektrisiteitsvoorsiening, politiekekonflik, vaardighede, buitelandse beleid, diestaatsdiens, korrupsie en geweldsmisdaad. Diekrisis is te groot om net tydelik van aard te weesof beperk te wees tot ’n sekere veld, gebied ofenkele oorsaak. Dit raak vir al meer menseduidelik dat die wese van die krisis oor swakregering gaan – wat veral spruit uit die presidenten die ANC-leierskap se klaarblyklike onvermoëom ’n moderne land met groot probleme suk -ses vol te regeer.

Solidariteit en die Solidariteit Beweging se reaksieop hierdie krisis behoort veeldoelig te wees. Inkort behoort ons die volgende te doen:• Voortgaan om binne ons vermoë die ekono -mie aan die gang te hou;

• Te doen wat moontlik is om goeie regering tebevorder;

• Met die regering oor knelpunte soos diearbeidsonrus te skakel;

• Optree teen staatsverval waar ons ’n in vloedkan uitoefen;

• Alternatiewe soos Sol-Tech in die plek te stelvan staatsinstellings wat verval;

• Bystand te verleen aan noodsaaklike

Die afgelope maand het SUID-AFRIKANERS oor iets begin SAAMSTEM: Die land is in ’nkrisis. Dit is iets wat Solidariteit lankal sien kom het. Vir die eerste keer sedert 1994 hetpolitieke, sake-, ekonomiese, akademiese, media- en gemeenskapsleiers hulself openlik oorhierdie nasionale krisis begin UITSPREEK. Terselfdertyd het hulle sterk daarop beginAANDRING dat iets daadwerkliks gedoen moet word, skryf FLIP BUYS.

D

www.solidariteit.co.za • 04/2013 9

nuuswaardig

spreekBuys

instellings soos skole ter wille van ons kinders;• Die vakbond en ons beweging daadkragtig uitte bou, goeie samewerking met ons vennoteen vriende in wedersydse belang te bevorder,en opbouende bande met almal in die landna te streef; en

• Alle moontlike grondwetlike ruimtes te benutom ’n toekoms vir ons kinders te verseker.

Daarom het ons op hoë vlak met die regering entop sakelui beraad slaag, op talle forums vanaf dieparlement tot die Unie gebou, asook met baiewerkgewers van ons lede. Opsommend kanhierdie skakeling soos volg opgesom word:• Bywoning van die president en belangrikeministers se begrotingsredes;

• Gesprekke by die Uniegebou met dieadjunkpresident, kabinetsministers en top-staatsamptenare en ander vakbonde oor diekrisis in die mynbedryf, wat die hele land kanraak as dit handuit ruk;

• Skakeling en gesprekke met verskeie ministersen maatskappyleiers oor die knelpunte in dieland;

• Gesprekke met die leiers van ander vakbondeoor die arbeidskrisis;

• Gesprekke en onderhandelings met werk -gewers oor ons lede se belange; en

• Talle ledevergaderings waar hierdie sakebespreek is.

Ons het al hierdie geleenthede goed benut omons saak te stel, en oor die algemeen ’n baiepositiewe reaksie gekry – van die kabinets -ministers tot by die land se groot sakeleiers. Ditis interessant dat hierdie krisis juis vir ons diegeleentheid gegee het om bande en brûe te boumet mense wat ons nie almal goed geken hetnie. Al hierdie gesprekke duur nog voort, en onssal ons lede deurentyd ingelig hou.

ArbeidsverhoudingeDit verg nie bykomende verduideliking om tebevestig dat die arbeidsverhoudingekrisis sentraaltot die ekonomiese en dus die nasionale krisis indie land is nie. Hierdie krisis het vele fasette:• ’n Stukkende arbeidsmark;• Werkloosheid, ongelykheid en armoede;• Politieke en sosio-ekonomiese probleme watop die onderhandelingstafel beland;

• Militante vakbonde, geweld en onwettigestakings;

• Swak werketiek en lae produktiwiteit,gekoppel aan hoë salariseise;

• Krisis in die arbeidsverhoudingestelsel;• Vakbondkonflik – intern en tussen vakbonde;• Swak regering en swak of selfsugtige bestuur;• Werklikheidsvreemde ideologiese denke;• Gebrekkige begrip van die moderneekonomie;

• Onregeerbaarheid; en• Toenemende rassisme teen ons lede.Hierdie en ander probleme lei tot groot druk opSolidariteit as vakbond, ons personeel en onsvakbondverteenwoordigers. Aan die ander kantgaan dit nog met ons baie goed, veral in verge -lyking met die bestaanskrisis wat hierdie pro -bleme vir talle bedrywe, ander vakbonde en selfsfederasies tot gevolg gehad het. Dit is ook dierede waarom vanjaar sekerlik die moeiliksteonderhandelingsjaar in baie jare gaan wees, enhoekom daar groot stakings verwag word.

Weeg en telOp ’n praktiese vlak het hierdie knelpunte virSolidariteit die volgende beteken:• Groot ekonomiese druk op sekere werkge -wers en baie van ons lede;

• Baie moeilike onderhandelings;• Swak beeld van vakbonde onder die publiekwat ons ook kan benadeel;

• ’n Groeiende kontras tussen die publiek semening oor Solidariteit teenoor sommigeander aggressiewe vakbonde;

• Polarisasie en verswakkende rassebetrekkinge;• Konflik tussen vakbonde wat ons in diekruisvuur kan betrek; en

• Die besef by talle werkgewers en menings -leiers dat Solidariteit meer weeg as wat onstel, en groter begrip en steun vir ons beleid indie algemeen, en in die besonder van onssiening van demokratiese arbeidsverhoudinge,selfs onder ministers en top sakeleiers.

Die doeltreffende bestuur van hierdie knelpunte,deur geleenthede te gebruik en bedreigings tevermy, en die doeltreffende aanwending van onssterkpunte om ons doelwitte te bereik, is dieuitdaging waarmee ons besig is. Ons sit nie net en wag dat die krisis self

verbygaan nie, ons werk aktief aan oplossings.Daarom is ons positief oor die toekoms en diepad vorentoe. S

“Ons sit nie net en wagdat die krisis self verbygaannie, ons WERK AKTIEF

aan OPLOSSINGS.Daarom is ons positiefoor die toekoms en die pad vorentoe.”


nuuswaardig

BEWEGING omskep struikelblokke in BOUBLOKKEStruikelblokke is ’n onvermydelike deel van ons alledaagse lewens, maar die Solidariteit Beweging glo dat’n mens struikelblokke kan BENUT om boublokke mee te maak, nie net om ’n situasie of probleem opte los nie, maar om bo dit uit te styg. CILLESTE VAN DER WALT vertel meer oor die Beweging se15 boublokke vir ’n beter toekoms.

Die Solidariteit Beweging wil mense in staat stelom ’n toekoms vir hulself te skep. Die bestemanier om bo regstellende aksie uit te styg, is om’n goeie opleiding te kry. Die beste vermenig -vuldiger van kennis is goeie onderwysers. IndienAfrikaanse kinders bemagtig wil word, moetgoeie onderwysers virhulle opgelei word.Solidariteit HelpendeHand gaan deur ’nskolesentrum die voort -gesette opleiding vanonderwysers onder -steun, veral wiskunde-onderwysers, want dit kandie enkele grootste veranderlike wees wat ’njongmens toegang tot ’n goeie beroep gee.Jongmense moet deur middel van beurse

toegang tot onderwys kry. Solidariteit HelpendeHand se Afrikaanse Beursinstituut bestuur reedsmeer as 60 studiebeurse. Jongmense moet egternie net beurse ontvang nie, maar ook die regteberoepskeuses maak. Helpende Hand hetdaarom ’n omvattende beroepsleidings programontwikkel. Dié program help om jongmense sebelangstellings, aanleg en roeping met tekorte in

die arbeidsmark te belyn.Danksy die Solidariteit Beweging het twee

nuwe opleidingsinstellings sedert 2006 die liggesien. Sol-Tech, die Beweging se tegnieseopleidingskollege, se hoofverantwoordelikheid isom ambagslui op te lei, terwyl Akademia, die

Beweging se hoëronderwysinstelling, werkendemense in staat stel om die loopbaanleer vinnigerte klim deur hul vaardighede met behulp vanverskeie sertifikaat- en diplomaprogramme teverbeter. Die Solidariteit Beweging se opleidings -inisiatiewe het ’n kampus nodig. Die Kampus gaaneen van die belangrikste produksiemasjiene virAfrikaanse opleiding in Suid-Afrika wees en gaanonder andere die tuiste van Sol-Tech enAkademia wees. Die Kampus is ’n inisiatief vandie Solidariteit Beweging, maar dit behoort aandie hele Afrikaanse gemeenskap.

02 ONDERWYSDie vakbond Solidariteit vervul ’n waghondrol indie werkplek en help om omstandighede te skepwat dit vir mense moontlik maak om gelukkig tekan werk. Geluk in die werkplek is ’n voorwaardeom gelukkig in Suid-Afrika te bly. Rassedis krimi -nasie teen minderhede in die werkplek bly steeds’n fokuspunt van die vakbond, terwyl onrus oorvergoeding steeds toeneem. Intussen bly beroeps -gesondheid en -veiligheid dikwels agterweë weensmaatskappye se ingesteldheid om die maksimumkorttermynwins te maak.

ARBEID EN EKONOMIE

GESKIEDENIS, KULTUUR EN

ERFENISBEWARINGDie geskiedenis van die Afrikaner word gekrimi -naliseer en dit is belangrik dat dit in ere herstelword. Kraal Uitgewers speel ’n groot rol in diéverband en het reeds talle boeke oor die Afri -kaner se geskiedenis gepubliseer. Die FAK pak opsy beurt verskeie projekte aan om ’n liefde vir diegeskiedenis onder die jeug te kweek en vier van -jaar die 175ste herdenking van die Groot Trek.

04BUITELANDSE ENDIPLOMATIEKE DRUK

’n Internasionale skakelkantoor versterk

Solidariteit se internasionale bande. Die

Stichting voor Afrikaans werk veral in

Europa en verbeter die skakeling tussen

Afrikaanse, Nederlandse en Vlaamse

organisasies. Die Solidariteit Beweging

beskou nie Suid-Afrikaners in die buite -

land as weghardlopers nie, maar as am -

bassadeurs. Dit is egter ook belangrik om

Afrikaners in die buiteland die geleent heid

te gee om na Suid-Afrika terug te keer. 05

Die Solidariteit Beweging gaannie aktief by die partypolitiekbetrokke raak nie, maar sal dierol van ’n burgerlike waghondspeel. Die Beweging bevestighiermee weer sy politieke on -afhanklikheid en sal saam metander organisasies poog om die magsbalans in Suid-Afrika

te verbeter.

POLITIEK



nuuswaardig

MEDIA EN KOMMUNIKASIE’n Bouplan van hierdie omvang waarin steun -werwing en druk ’n groot rol speel, kan nieuitgevoer word sonder goeie kommunikasie nie.Maroela Media bied ’n volledige Afri kaansenuwemediabasis wat teks, video, klank, blogs ensosiale media integreer. Dié web tuiste dingreeds met groot nuuswebwerwe mee en hethom binne ’n jaar as ’n vername rolspeler in die veld gevestig. Besoek www.maroelamedia.co.za

JURIDIESDie regsruimtes waarbinne ons menseleef, moet met behulp van plaaslike eninternasionale reg vergroot word. Dit isAfriForum se taak om deurlopend ’nwaghond vir burgerregte te wees.AfriForum het reeds daarin geslaag omverskeie regsake te wen en sal voort -gaan om burgerregte in Suid-Afrika teverdedig. Intussen veg Solidariteit voortvir werkers se regte.

VEILIGHEIDVeiligheid bly ’n brandpunt vir Suid-Afrikaners. Solidariteit en AfriForum volgdeurlopend ’n druk- en regstrategie om misdaadbekamping hoog opdie regering se agenda te hou. AfriForum het ’n volledige plan vir ge-meen skapsbeveiliging bekend ge maak. Plaaslike gemeenskappe sal ookondersteun word om hul eie gemeenskapsbeveiligingstrategieë in werking te stel.06

SELFDOENGemeenskappe moet meer selfverantwoordelikheid aanvaar. Om dit te bewerk-stellig, is ’n netwerk van burgerlike organisasies nodig. Die Solidariteit Beweging kan nie alleen verantwoordelikheid vir die burgerlike samelewing neem nie. Burgerlike instellings sal aan -spreeklikheid vir burgerregte, maat skaplike dienste, eiendomsregte en veiligheid op plaaslike vlak moetaanvaar. Gemeenskap struk ture moet gevestig word sodat gemeenskappe hiervoor toegerus kan word.

07NAVORSING

’n Plan se welslae word deur sy intellektuelediepte bepaal. Die korrekte feite is onont beer -lik vir sinvolle dialoog oor wetgewing en enige

ander onderhandelings. Die SolidariteitNavorsings instituut se rol binne die SolidariteitBeweging word daarom al hoe belangriker.

10

LANDBOU EN GRONDSAKEHoewel die Solidariteit Beweging nie amptelik by die landbou betrokkeis nie, ondersteun die Beweging die TLUSA en AgriSA. Kraal Uitgewersse publikasie Treurgrond het die soeklig op plaasmoorde gewerp terwyldie Solidariteit Navorsingsinstituut reeds heelwat navorsing oor grond -her vorming gedoen het. AfriForum sal sy navorsing oor gemeenskaps -beveiliging ook aan landbou-organisasies beskikbaar stel.

MAATSKAPLIKEONDERSTEUNINGMense verkeer al meer onder druk enAfrikaner-armoede is ’n groeiende ten -dens. Dit is Solidariteit Helpende Handse taak om die armoedesiklus te breeken sodoende te keer dat mense in ar -moede verval. Hiervoor val die fokusweer op beurse, rentevrye studieleningsen beroepsleiding. Die stryd teenarmoede word gevoer deur HelpendeHand se sowat 120 takke landwyd.

Die instellings van die Solidariteit Beweging wat die bouplanmoet uitvoer, moet almal ’n ekonomiese enjin ontwikkel om hulbydrae tot die plan sover moontlik te ondersteun. Dit op sigselfis egter nie genoeg nie. Die Afrikaanse gemeenskap sal betrokke

moet raak en help om die plan te finansier, hoewel anderkreatiewe fondswerwingsmetodes ook ondersoek word. Diemaklikste manier om te help bou, is om by een van die instellingsvan die Beweging aan te sluit. Besoek www.solidariteit.co.za S

JEUGDie grootste belegging wat vandag se ouers inhul kinders se toekoms kan maak, is in dievorm van opleiding. AfriForum Jeug gaan voortmet die vestiging van jeugstrukture byuniversiteite. AfriForum Jeug beplan ook ’njeugopleidingsinstituut wat jongmense saltoerus om hulle aktief in die burgerlikesamelewing te handhaaf.

FINANSIES 15

11

MUNISIPALE DIENSLEWERINGAfriForum is aktief besig om probleme metmunisipale dienslewering aan te pak. Druk -groepe op plaaslike vlak word elke dag deurAfriForum-takke in gemeenskappe dwarsoorSuid-Afrika gevestig. Die gemeenskap bly diebelangrikste waghond vir munisipale diens -lewering en moet beter georganiseer word.

14

13

04/2013 • www.solidariteit.co.za

nuuswaardig

12

GELOOFDie

Christeliketradisie vanvakbondwese,wat glo datons lede totselfstan dig heidmoet lei sodathulle hulroeping kannavolg.

SUID-AFRIKASolidariteit isverbind totSuid-Afrika enwil hier ’n

toekoms vir sylede skep.

DIEEKONOMIE

Onsekonomiesebeleid behoortop ’n vryemark-ekonomiegebaseer te

word waar daar’n balans is tus senverskillenderolspelers.

BURGER-REGTE

Die SolidariteitBeweging glodaaraan om sylede te

bemagtig omselfstandig tewees deurselfstandigeinstellings daarte stel sodatlede se regtekan realiseer.

WERK-PLEK

’n Veilige,gesonde &regverdigewerkplek.

Solidariteit: Staan SAAM, staan STERKDie Solidariteit Beweging is die voertuigvir Suid-Afrikaners wat saamstaanomdat hulle glo dat hulle ’n ROEPINGvir ’n saak of taak het. Deur saam testaan, is almal sterker:Sterker metprojekte wat aangepak word, sterkerom ander te help en sterker om dieland se probleme te help oplos, skryfCILLESTE VAN DER WALT.

aar word nie verniet gesê dattwee koppe beter as een is nie.Die Solidariteit Beweging is ’ndoen-organisasie en saamstaanis ons wenresep. Daar word

saamgestaan teen sekere idees en maniere vandoen, maar ook saamgestaan vir hoe dit andersgeïnterpreteer en gedoen kan word. Die uiteindehiervan is dat ons saamstaan vir ’n beter toekomsin Suid-Afrika, waar elkeen tot sy volle reg kankom en kan bydra tot ’n beter toekoms.

D

’nDe mo krasie watminderhede uitsluitof benadeel. Daarword aktief vir dieregte van minder -hede geveg.

Dieskep van nuwewanbalanse om tevergoed vir die vorigewanbalans (soos reg -stellende aksie nuwewanbalans skep).

Dieidee dat lede

bloot ekonomiesewesens is. Lede is deelvan ’n gemeenskap enneem kwessies daar -

om aktief op.

ONS STAAN SAAM TEEN

GELYK-HEID

Gelykheidwat billiktoegepasword.

ONS STAAN SAAM VIR

EEN TWEE DRIE VIER VYF SES



nuuswaardig

ie SAL het in Augustusverlede jaar ’n verbod opaansoeke van wit manlikestudente vir sy kadetprogramopgehef nadat Solidariteit ’n

groot openbare protesveldtog teen die SALvan stapel gestuur het. Nadat dit onlangs aandie lig gekom het dat die SAL in elk geval toegeen van die wit kandidate wat aansoekgedoen het ná die opheffing van die verbodaanvaar het nie, het Solidariteit sy openbareveldtog teen die SAL hervat. Hier is van diekandidate wat Solidariteit verteenwoordig:Americo Carneiro (28), ’n geoktrooieerde

rekenmeester, is in November verlede jaar deurdie SAL genooi om psigometriese toetse af telê, maar is op 8 Junie vanjaar per e-pos mee -gedeel dat sy aansoek onsuksesvol was. “Ek wasregtig teleurgesteld en kwaad en het my ver -moë en vaardigheid bevraagteken. Ek weet ekhet die aanleg, passie en vaardighede om ’nvliegtuig te vlieg.”

Jan-Paul Nel (21) sê hy het van vierjarigeouderdom af geweet hy wil ’n vlieënier word.“As klein seuntjie het ek gesê ek wil ’n‘vliegtuigbestuurder’ word. Vlieg is my lewe enek kan nie dink dat ek enigiets anders sal wildoen nie.” Nel het reeds ’n vlieglisensie. “Toe ekhoor daar is geen blankes gekeur nie, was ekontsteld, want rassisme is in hierdie proses opblankes toegepas. Ek glo in keuring op grondvan kwalifikasies.”Christopher James Baden Hall (23) is van

die ouderdom van twee passievol oor lugvaart.“My skoolopleiding was ’n uitdaging, aangesienek met ’n rare toestand gediagnoseer is watinmeng met my vermoë om karakters, woordeen nommers te herken. As gevolg hiervan hetek my 12 jaar van skool met behulp van ’nskriba voltooi en matriek met universiteits toe -lating geslaag.” Hall was ondanks sy toestanddie topstudent in sy klas by 43 Lugskool in PortAlfred en het sy vlieglisensie gekry. “Ek is woe -dend oor die blatante rassediskriminasie

waaraan ek onderwerp word terwyl ek geendeel aan apartheid gehad het nie.”Daniël Hoffman (22), wat verlede jaar sy

BSc (IT)-graad in Geografiese Inligtingstelselsmet lof aan die Universiteit van die Vrystaatverwerf het, is in November verlede jaargenooi om psigometriese toetse af te lê. Hy isop 8 Junie per e-pos meegedeel dat sy aansoekonsuksesvol was. “Selfs al sou hulle net eenblanke man aanvaar, sal ek voel dat ek ’n kansgestaan het om in te kom, en dat die agtmaande nie alles ’n mors van tyd was nie.”Solidariteit tree op namens Carneiro, Nel,

Hoffman, Hall, Nelis van Niekerk, ArmandMoolman, Dirk Kotze, J.F. Simonis, Pierre deKlerk en Werner Schultz. • Die publiek kan protesbriewe oor SAL-kwotasby www.stopkwotas.co.za aan die SAL stuur.Of SMS die woord “Kwota” na 34388. ElkeSMS kos R2 en sal by die protesboodskappegetel word. Die veldtog kan ook op Twitter by#StopSAA gevolg word. S

SAL knip (WIT) AANSOEKERS se vlerkeSolidariteit het met ’n regsproses begin namens tien wit manlike kandidate wat vir die Suid-AfrikaanseLugdiens (SAL) se kadetprogram aansoek gedoen het, maar WEENS HUL VELKLEUR ONSUKSESVOLwas. Die vakbond het intussen die Menseregtekommissie versoek om as fasiliteerder van ’n vergaderingtussen hom en die SAL op te tree.NICO STRYDOM berig.

D

HULLE IS TE WIT

Americo Carneiro Jan-Paul Nel Christopher James Baden HallDaniël Hoffman

Foto’s: Verskaf; iStockphoto.com

nuuswaardig

olidariteit het ’n saak van onbillikediskriminasie namens WynandHeyns, ’n amptenaar in diens vandie departement van korrektiewedienste (DKD), na die arbeidshof

verwys, nadat hy nie vir ’n salarisaanpassing inaanmerking gekom het nie omdat hy syprestasiebeoordelingsdokumente in Afrikaansingevul het.Heyns werk by die Voorberg-gevangenis op

Porterville in die Wes-Kaap. Dirk Groenewald,hoof van Solidariteit se Sentrum vir BillikeArbeidspraktyke, sê Heyns het in Junie verledejaar sy prestasiebeoordelingsdokumente inAfrikaans ingedien, waarna hy skriftelik deurdie departement versoek is om dit in Engelsin te dien. Heyns het dit egter weer in Afrikaans

gedoen en is in Oktober in kennis gestel dat hynie vir ’n salarisaanpassing in aanmerking komnie omdat sy dokumente nie in Engels was nie. “Heyns het in November ’n interne grief

ingedien en is in Januarie meegedeel dat ditonsuksesvol was en dat hy steeds die doku -mente in Engels moet indien. Solidariteit hetdie saak namens Heyns opgeneem en geëis dathy ’n salarisaanpassing ontvang. Die saak is op20 Junie by die Kommissie vir Versoening, Be -middeling en Arbitrasie (KVBA) aangehoor.” Groenewald sê die partye kon egter nie tot

’n vergelyk kom nie en die saak is na diearbeids hof verwys. Solidariteit het die DKD ookversoek om ’n geldige taalbeleid in te stel. “DieDKD se taalbeleid is ongrondwetlik, aangesiendit op grond van taal, en dus onregverdig, teenHeyns diskrimineer.” S

“GEEN AFRIKAANS!” sê DKD; Solidariteit na hofDeur Nico Strydom

S“Die DKD se taalbeleid isONGRONDWETLIK,

aangesien dit op grond vantaal, en dus onregverdig, teenHeyns DISKRIMINEER.”

Foto: iStockphoto.com

newsworthy


n June, the Constitutional Court dismissedZimbabwe’s appeal against South Africancourt orders authorising the attachment ofZimbabwean government property in exe-cution of awards by the SADC Tri bu nal.

Chief Justice Mogoeng held: “Lawful judgementsare not to be evaded with impunity by any stateor person in the global village.” The Constitutional Court held that South

Africa, like Zimbabwe itself, was bound to giveeffect to awards of the Tribunal. It noted thatZimbabwean farmers had lost their land with-out compensation pursuant to an “agrarian re-form programme”. It held that the Tribunal’sjurisdiction was founded on the rule of law, andthat the aggrieved farmers had recourse to theTribunal’s protection.The second development is that South

Africa, as a SADC member state, has formallyconveyed to the African Commission in Gam-bia that it will not be advancing argument onthe merits of the case brought by the Zimbab-wean farmers before the Commission. Thefarmers had lodged a challenge to the decisionby SADC members to suspend the Tribunal’soperation following its series of awards againstZimbabwe.The application asked for an order that

would ensure the SADC Tribunal would con-tinue to function as established by Article 16 ofthe SADC Treaty. The applications were filed on behalf of

Luke Tembani, a dispossessed Zimbabweancommercial farmer, and Ben Freeth, son-in-lawof the late Mike Campbell of Mount Carmelfarm in Zimbabwe, against the 14 SADCgovernments.The applicants submitted that closing the

SADC Tribunal to individual access deprived250 million inhabitants of SADC countries ofaccess to the only international law court inthe region when justice systems have failedthem in their own countries. The effect of theclosure is to prevent the Tribunal from hearingcases where governments had committedhuman rights violations and domestic law hasoffered no relief.“If the European Court was dissolved fol-

lowing an executive decision by the heads ofstate of Europe without any democraticprocess, the world would be outraged,”

commented Freeth.“Why is it that when an international re-

gional court in Africa gets dissolved, and 250million African citizens become subject to thewhims of various autocratic governments with-out recourse to justice when domestic justicesystems fail them, the world is so deafeninglysilent?” he asked.“I am an old man, a committed Christian

who contributed to food security in Zimbabweand who built a church and school on my farmfor the benefit of the community,” Tembani

said. “I am devastated by the injustice commit-ted against me and my family in Zimbabwewhich has left us destitute.“I am calling for Africans and the world to

raise their voices so that in future, youngerAfricans may be protected from the injusticesthat continue to take place withoutrecourse. It’s time that those who care aboutthe poverty and hunger in Africa speak out forjustice and the rule of law so that Africa’s po-tential can be unlocked and its people canthrive,” Tembani concluded. S

Legal BREAKTHROUGH for Zimbabwe farmersTwo important DEVELOPMENTS have now taken place in the legal campaign to ensure that Zimbabweis unable to escape its international law obligations arising from its LAND SEIZURE PROGRAMME.

I I am an old man, a committed Christian who contributedto food security in Zimbabwe and who built a church

and school on my farm for the benefit of the community.I am devastated by the injustice committed against meand my family in Zimbabwe which has left us destitute.

Photograph: iStockphoto.com


nuuswaardig

olidariteit veg lankal reeds die stryd teenregstellende aksie, maar die vakbond hetonlangs besluit om dié geveg selfs meer

formeel en gestruktureerd aan te pak. Daaromis ’n bosberaad van twee dae gehou waar -tydens die staat se huidige regstellende -aksiemodel onder die loep geneem is. Topsenior regslui en akademici het die bosberaadbygewoon. Solidariteit se Sentrum vir BillikeArbeidspraktyke is ook amptelik tydens diégeleentheid bekendgestel. Adv. Martin Brassey, SC, adv. John Grogan,

SC, prof. Koos Malan, dosent in publiekereg aan die Universiteit van Pretoria (UP),dr. Anthea Jeffrey, ’n akademikus verbonde aandie Suid-Afrikaanse Instituut vir Rasseverhou -dinge en adv. Jacques du Preez, bedryfs -beampte van die F.W. de Klerk Stigting wasonder meer op die paneel. Dirk Groenewald,hoof van Solidariteit se Sentrum vir Billike

Arbeidspraktyke, het tydens die geleentheiddie sentrum se vyfpuntplan aangekondig. Diévyfpuntplan behels dat sekere kernbeginselsvan regstellende aksie, waaronder die ideologievan rasseverteenwoordiging, in die konstitu -sionele hof getoets sal moet word. Die sen -trum se doelwitte sluit in:• Die bepaling van die grondwetlikheid vanindiensnemingsplanne en -praktyke watgemik is op die bereiking van verteen -woor diging ingevolge die nasionale rasse -demografie;

• Die toets van die grondwetlikheid vansekere swart ekonomiese bemagtigings -praktyke en -wetgewing;

• Die bepaling van die grondwetlikheid vandie rasseverteenwoordigingsbeginsel in dieprivate sektor;

• Die toets van die grondwetlikheid van diestrafbepalings in wetgewing en regulasies

sowel as die wetswysigings wat eersdaagsaanvaar sal word; en

• Die afskaffing van regstellende aksie in allestaatsdepartemente wat reeds breëverteenwoordiging geniet.

Groenewald sê Solidariteit het die sentrumgestig met die doel om te verseker datregstellende aksie ooreenkomstig diegrondwetlike doel en oogmerk daarvanuitgeoefen word. Solidariteit het in 2006 dieeerste saak van onbillike diskriminasie namensvier lede in diens van die Suid-AfrikaansePolisie diens (SAPD) na die hof verwys.Sedertdien het die aantal sake toegeneemtot altesaam 42 lopende lêers en 27 lopendehofgedinge wat namens 40 individuele ledegevoer word en waarvan een ’n kollektiewesaak is. Agt van die sake is al suksesvol afge -handel en nuwe aangeleenthede wordweekliks aangemeld. S

Solidariteit-spesialiseenheid pak REGSTELLENDE AKSIE met vyfpuntplan

SDeur Nico Strydom

ie uitspraak in hierdiesaak stuur ’n sterkboodskap uit datwerkgewers wat hulwerknemers vir eer -

like optrede wil straf, hul moses sal teëkom,”meen Adele Liebenberg, organiseerder bySolidariteit se dienskantoor in Kathu, watNel bygestaan het. Ravo het beslis Nel moet vergoeding

ontvang aangesien daar ’n redelike verwagtinggeskep is dat haar kontrak hernieu sou word.Weens die ernstige vertrouensbreuk wattussen Nel en die skoolhoof ontstaan het, hetNel egter intussen besluit om nie haar loop -baan by die skool voort te sit nie. Ravo sê in sybevinding die leerders se welstand is nie in aggeneem toe daar besluit is dat Nel se kontraknie hernieu sou word nie en dat die besluit nieop grond van meriete geneem is nie, maarweens die hoof se vendetta teen Nel.

Nel was sedert Januarie 2012 ’n werknemervan die Hoërskool Kakamas waar sy wiskundeen wetenskap vir graad 10- tot 12-leerdersaangebied het. Sy het in Januarie 2013, ná haarDesember-verlof, ’n SMS van die skoolhoofontvang wat haar inlig dat haar dienste by dieskool oorbodig is. Haar afdanking volg kort nadat die skool -

hoof haar gevra het om sy graad 11-seun sepunte vir lewenswetenskappe (biologie) aan tepas sodat hy kon slaag. Nel het geweier, aan -gesien die seun heelwat minder as die mini -mumpersentasie behaal het en onderwysersnie toegelaat word om leerders se punte nawillekeur aan te pas nie. Nel se boodskap aan ander is om nie te

aanvaar as hulle onregmatig behandel word nie.“Elke mens het die reg om menswaardigbehandel te word en mense in sogenaamdemagsposisies wat oortree, is nie onaantasbaarnie. Die reg moet en sal geskied.” S

Departement kry slae ná juffrou se ONTSLAGDie departement van onderwys moet opdok nadat ’n ONDERWYSERES van Kakamas deur die skoolhoofAFGEDANK is omdat sy nie met sy seun se punte wou knoei nie. Die Raad op Arbeidsverhoudinge in dieOnderwys (Ravo) het in Mei beveel Arlene Nel, voormalige wiskundeen wetenskaponderwyseres aan dieHoërskool Kakamas, moet vergoeding ontvang vir haar onregmatige afdanking, berig INGE STRYDOM.

“D

Arlene Nel

Foto: Verskaf


nuuswaardig

ie ooreenkoms volg opgesprek ke tussen regerings -departemente, vakbonde endie georganiseerde sakesektorin die mynbedryf. Pres. Jacob

Zuma het in Mei ’n taakspan onder leiding vanadjunkpresident Kgalema Motlanthe aangestel in’n poging om die bedryf te stabiliseer. Die mynbedryf is die afgelope paar maande

deur voortslepende arbeidsonrus en onbe sten -digheid gekenmerk. Amcu wou verskeie voor -waardes aan die ooreenkoms heg en eers verderdaaroor besin voor hy dit onderteken.Gideon du Plessis, hoofsekretaris van Solida -

riteit, sê belanghebbendes in die mynboubedryfverbind hulle deur die ondertekening van dieooreenkoms tot daadwerklike ingryping in diesosio-ekonomiese omstandighede by myn ge -meenskappe, die daarstelling van ’n bestendigearbeidsverhoudinge-omgewing en die herstelvan die oppergesag van die reg. “Die erkenning deur alle partye dat die

meerderheidsbeginsel in arbeidsverhoudinge her -sien moet word en dat vakbondlede se grond -wetlike reg op vryheid van assosiasie herstelmoet word, is ’n beduiende deurbraak. Hierdie is’n waterskeidingsoomblik wat sal aanleiding geetot die demokratisering van die arbeidsverhou -dingebedeling, wat wedywering tussen vakbondesal neutraliseer.”Du Plessis sê ingevolge die ooreenkoms

verbind die regering hom onder meer tot dieverbetering van sy rol om wetlike en regula to -riese voldoening tydens stakings en protesaksiesaf te dwing, om sodoende die beskerming vanlewe en eiendom te verseker en die regte vanSuid-Afrikaanse burgers te bevorder. “Werkgewers, daarenteen, verbind hulle tot

kragdadige optrede teen diegene wat buite dieriglyne van die wet en maatskappybeleid optree.Dit sal werknemers ook teen enige vorm vangeweld en intimidasie deur medewerkersbeskerm. Daarby verbind vakbonde hulle daartoeom hul volle samewerking te gee ten eindekonflik in die werkplek te bestuur asook om dieinhoud van die ooreenkoms aan hul lede tekommunikeer en te verduidelik.”Volgens Du Plessis is die sleutel tot die sukses

van die ooreenkoms dat alle betrokke vakbond -

lede se inkoop en verbintenis tot die meganismeswat ingestel word om arbeidsvrede te verseker,verkry word. “Enige party wat ná die ondertekening van

die ooreenkoms nie voldoen aan die verpligtingewat die ooreenkoms aan hulle opdra nie, sal deurdie belanghebbendes tot verantwoor ding geroepword. Die ooreenkoms is nie ’n waar borg dat dieonbestendige arbeidsver hou dinge in die myn -bedryf onmiddellik tot ’n einde sal kom nie, maarbied ’n duidelike riglyn en raam werk omarbeidsvrede te help bewerkstellig.” S

MYNBOU-OOREENKOMS ’n waterskeidingsoomblikSolidariteit het die ONDERTEKENING van ’n konsepooreenkoms om arbeidsverhoudinge in diemynbedryf te stabiliseer, as ’n stap in die regte rigting beskryf, ondanks die vakbond Amcu se weiering omdie ooreenkoms dadelik te onderteken. Solidariteit was een van die belanghebbendes in die mynboubedryfwat die dokument by die Uniegebou in Pretoria onderteken het. NICO STRYDOM doen verslag.

D

Die toename in die getal sake wat voor dieKommissie vir Versoening, Bemiddeling enArbitrasie (KVBA) dien, dui op vyandigearbeidsmarkverhoudinge, het Nerine Kahn,uitvoerende direkteur, gesê, berig Beeld.Volgens Kahn het die KVBA se werklading in2012 met 25% toegeneem tot 160 000gevalle. Die KVBA hanteer sowat 13 000gevalle per maand, 3 333 per week of 667elke werkdag. Kahn het ge maan dat dié stygingkommerwekkend is vir bestendigheid in diear beids mark. Altesaam 79% van die gevallevoor die KVBA het die afgelope jaar ooronreg verdige ontslag en 8% oor onregverdigearbeidspraktyke gehandel. Die KVBA se dis -puutbeslegtingskoers het van 69% in 2011tot 73% vanjaar verbeter.

“VYANDIGHEID” LEITOT MEER KVBA-SAKE

DIÉ FAKTORE KNEL SA SE EKONOMIE• Die tekort op die lopende rekening• Invloei van beleggingsgeld kan opdroog• Die begrotingstekort• Ekonomiese groei traag, verlangsaam• Arbeidsonrus• Tekort aan elektrisiteit• Indiensneming• Inflasie en uitwerking van swakker rand• Politiek en moontlikheid van beleidsver-lamming in aanloop tot verkiesing

• Reserwebank se vermoë om beleid aan tepas sou inflasie handuit ruk.

~ RIAN LE ROUX, HOOFEKONOOM VAN DIE OLD MUTUAL INVESTMENT GROUP ~

Hierdie is ’nwaterskeidingsoomblik

wat sal aanleiding gee totdie DEMOKRATISERINGvan die arbeidsverhou dinge -bedeling, wat wedywering

tussen vakbonde salneutraliseer.

Foto: iStockphoto.com • Bykomende bron: Beeld

142000

Die aantal mynwerkers in diegoudmynbedryf het van 500 000

in1990 gedaal tot slegs

nuuswaardig

Jy het die kans om ’n WENNER te kies

WEN!

esers kan tot Maandag 30 September 2013 om 12:00 diewebtuiste www.tydskrif.solidariteit.co.za besoek om hulgunstelingfoto, -gedig of -opstel te gaan kies. Om te stem,e-pos bloot jou gunsteling se naam en kategorie [email protected]. Die lesersgunsteling sal uit dié stem -

me gekies word en saam met die algehele wenners in elke kategorie indie sesde uitgawe van Solidariteit Tydskrif aangekondig word.

KATEGORIEË WAARVOOR INGESKRYF KON WORD• Kategorie 1: Foto • Kategorie 2: Opstel • Kategorie 3: Gedig

MEER OOR DIE KATEGORIEË • Fotokategorie: Die fotograaf wat die tema die beste deur sy fotouitbeeld, sal wen. Omdat die kategorie nie so streng op tegniek fokusnie, is selfoonfoto’s ook welkom.

• Opstelkategorie: Die skrywer moet in staat wees om die temalewendig te maak deur sy of haar storie in 5 000 woorde of minderte vertel.

• Gedig: Die skrywer se digtersvermoë om die tema vas te vang, salbeoordeel word.

PRYSE WAT OP DIE SPEL IS• Fotokategorie: R5 000• Opstelkategorie: R5 000• Gedigkategorie: R5 000• Lesersgunsteling: R2 500

REËLS1. Die kompetisie is oop vir enigiemand en daar is nie ’n beperking opdie aantal inskrywings wat ingestuur mag word nie.

2. Geen inskrywingsfooi word gehef nie. 3. Elke inskrywing moet die volgende bevat: • Jou foto, opstel of gedig• ’n Enkele sin wat jou foto beskryf (indien jy ’n foto inskryf)• Jou persoonlike inligting (naam, van, volledigekontakbesonderhede)

• Die kategorie waarvoor ingeskryf word.4. Die beoordelaars se beslissings is finaal. 5. Enige teken van plagiaat is gronde vir diskwalifikasie. 6. Solidariteit Tydskrif behou die reg voor om enige van die inskrywingsvir publikasie te gebruik. Erkenning sal wel aan die be trok ke persoongegee word. S

’n Trotse deel van Suid-Afrika se erfenis engeskiedenis is hierdie jaar in die kollig met die175ste herdenking van die Groot Trek. Diesluitingsdatum van ons KOMPETISIE het aange -breek, en lesers van Solidariteit Tydskrif word nouaangemoedig om vir hul gunstelingfoto, -gedig of-opstel te STEM. Daardie een wat jou trots laatuitroep: “HIÉR HET EK HELP BOU!”

LFoto: iStockphoto.com


nuuswaardig

Die Solidariteit-dienskantoorin Klerksdorp het ook ver -skeie gemeenskapsprojekteaangepak. Dié dienskantoorhet komberse vir behoeftigesinge samel en kospakkies aandie Laerskool Vierfontein insame werking met Pick n Pay

en die Vrouefederasie op Stilfontein geskenk.

GEMEENSKAPPE rol saam moue op en helpSolidariteit het reeds op verskeie geleenthede vanjaar benadruk dat die WELSTAND van onsgemeenskappe op die skouers van die burgerlike samelewing rus. Verskeie Solidariteit-werknemers voegreeds in dié verband landwyd die daad by die woord deur hul BETROKKENHEID by Helpende Handse skenkingskantore. INGE STRYDOM het by ’n paar kantore ingeloer wat nie skroom om te help nie.

Solidariteit Helpende Hand se Richardsbaai-takhet op 22 Junie ’n blikkieskoswedren gehou omniebederfbare kos vir behoeftiges in te samel.“Ons het hierdie projek aangepak om in dievoed selbehoefte van ons skole, kerke en die resvan die gemeenskap te voorsien,” sê Tina de Beer,die projekleier. Die plaaslike Suzuki-motorfiets -handelaar en ’n groep motorfietsgeesdriftiges hetbaie van die idee gehou en besluit om ook aandie projek deel te neem.Transnet het ingestemom Navel-eiland beskikbaar te stel waar al diekos versamel kon word. Die Suzuki-motorfiets -klub het braaihout en musiek tydens die geleent -heid voorsien. Solidariteit se dienskantoor inRichardsbaai het ook hand bygesit om van diédag ’n sukses te maak. Dié kantoor reël ook inNovember ’n kultuurfees by die Richardsbaai-rugbyklub waar organisasies sonder winsoog -merk hul produkte kan verkoop. Daar sal ookvermaak vir jonk en oud op die fees wees.

Die Secunda-dienskantoorhou jaarliks ’n gholfdag ten batevan ’n beursfonds vir behoeftigestudente. Vanjaar se gholfdag

word in September by dieGraceland-buiteklub gehou.

Helpende Hand het verskeie takke in dieWes-Kaap wat aktief besig is om dielewens van etlike gemeenskappe te verryk.Solidariteit se Bellville-dienskantoor is byvan die takke in dié provinsie betrokke. DieKraaifontein-tak het onder meer in Junie insamewerking met die plaaslike Voor trek -kers ’n pretloop gereël. Die inskrywingsgeldhet R10 per persoon beloop en deelne -mers is aangemoedig om ook niebederf -bare voedsel te skenk. Daar is uiteindeliktwee kratte vol kos en ’n sleepwa vol klereingesamel. Dié Helpende Hand-tak het ook’n voedselskema by die Laerskool FanieTheron in Kraaifontein geïmplementeer enhet in Junie ’n dans gereël om geld vir dieskool se behoeftige kinders in te samel.Die Ceres-tak is voltyds by ouetehuise

in verskeie dele van die Wes-Kaap betrok -ke waar hulle onder meer vermaak reël, diebejaardes met lekkernye bederf en allerleinoodsaaklikhede aan hulle skenk.

Trollies vol hoop

WES-KAAP-WILSKRAG

Helpende Hand se tak in Boksburg woeker behoorlik wanneer dit bygemeen skapsprojekte kom. Dié tak bied hulp aan minstens 35 behoeftigegesinne in die omgewing terwyl die Hervormde Kerk in Whitfield ook onder -steuning bied deur kospakkies aan dié gesinne te voor sien. Laerskool Whitfieldin Boksburg spog danksy dié tak met twee nuwe klimrame en ’n swaai terwylskryfbehoeftes en skooltasse aan behoeftige kinders by dié skool geskenk is.

UITGEREIK NA OUD EN JONK

KOESTERKOMBERSE

R32 000is deur Helpende Hand se Akasia-tak tydens sy jaarlikse gholfdag ingesamel.


nuuswaardig

erwyl ander vakbonde sukkelmet swak bestuur en internekonflik, is Solidariteit se finansieskerngesond danksy uitstekendebestuursbeginsels wat toegepas

word. Voorts toon Solidariteit se lede tevre -den heidsyfers dat Solidariteit met ’n ledebasisspog wat nie net lojaal is nie, maar trots is opdie vakbond se prestasies en bereid is omander daarvan te vertel.As ons terugkyk na 2012 en wat spesifiek

op die arbeidsfront gebeur het, kan ons niehelp om te dink aan die vlaag onwettigestakings wat in die mynbedryf begin het enna talle ander bedrywe oorgespoel het nie. Onwettige stakings het skielik drasties toe -

geneem en selfs na ander bedrywe begin oor -spoel ná die dood van 34 stakende mynwerkers

by Marikana op 16 Augustus 2012.Duisende werknemers het aandié staking deelgeneem engemeenskapslede en werklosesvan die omliggende gebied hetdaarby ingeskakel. Die gebeure van 2012 het

arbeidsverhou dinge in Suid-Afrikavir altyd verander. Die meerder -heid vakbonde in Suid-Afrika heternstig steun begin verloor. InApril vanjaar skryf Beeld-joernalis MarynaLampbrecht oor ’n studie deur die Raad virGeesteswetenskaplike Navorsing (RGN) wataantoon hoe vakbond steun in Suid-Afrikaafneem. Die raad het bevind dat veral swartSuid-Afrikaners in die werkersklas mindervertroue in vakbonde het.

Vakbondvertroue onder die 3 000Suid-Afrikaners wat aan die peilingdeelgeneem het, het van 43% in 2011tot minder as 29% afge neem ná dieMarikana-slagting. Prof.André Duven -hage, politieke ontle der aan dieNoordwes-Univer siteit, bevestig dit.Volgens hom bedreig interne konflik,mededingende vakbonde wat na voretree en swak bestuur die magsbasissevan vakbonde.

Arbeidsverhoudinge in Suid-Afrika het in2012 vir ewig verander. Dit het verskeie uitda -gings meegebring wat nog lank met ons gaanwees. Tog dank ons die Vader vir sy leiding aanSolidariteit. Solidariteit is waarlik sout en lig inSuid-Afrika se arbeidsmark. Ons beskerm onsmense, want jou werk is ons werk! S

SOLIDARITEIT swem stroomop na SUKSESVakbonde in Suid-Afrika is by ’n kruispad. Maar waar die meerderheid vakbonde in Suid-Afrika besig is omsteun te verloor, oortref Solidariteit se groei alle verwagtings, sê STEVE SCOTT, president van Solidariteit.

T

Foto: Reint Dykema

Steve Scott


newsworthy

ic Arnold, Deputy GeneralSecretary of Labour Relationsat Solidarity, and ProfessorWilfred I. Ukpere conducteda study on the leadership

model used to appraise employees’ readinesswithin Solidarity. According to this study, organisa-tional leaders are the agents who integrate all theforces at play in organisations and ensure theircompetitiveness, sustainability and survival. Top leaders differ from any other type of

leader based on the fact that their ambition is topromote the cause, the movement, the missionand the work (not themselves). Top leaders havea compelling combination of personal humilityand professional will, which are key factors increating legitimacy.The ability to identify a leadership style to

adopt in future and to communicate this mes-sage to all parties is essential. The leadershipstyle to be adopted is strongly dependent uponthe nature of the organisation. There is also aneed to explore ways to achieve worker em-powerment in order to promote their dignityand, likewise, to encourage their productivity. In this article, the focus will be on the Hersey-

Blanchard leadership model. This model is a situ-ational perspective of leadership which suggeststhat the readiness levels of a leader’s subordi-nates play the most important role in determin-ing which leadership style will be appropriate.

“Leader – The person who leadsor commands a group, organisa-tion, or country.”According to theConcise Oxford English Diction-ary, this is the description of aleader, but a TOP LEADER isso much more than that. A greatleader can mean the differencebetween failure and success.CILLESTE VAN DER WALTfinds out more about leadership.

N

The LEADER LADDER: Be a better leader

Photographs: iStockphoto.com


newsworthy

LEADERSHIP STYLE

STYLE 1: This is referred to as the tellingstyle because the leader should tell the fol-lowers what to do, where to do it and howto do it. This style is also appropriate whenan individual or group is low in ability andwillingness and needs direction.

STYLE 2: This is the selling style and isdifferent from telling since the leader notonly provides guidance but also the oppor-tunity for dialogue and for clarification inorder to help the person “buy in” to whatthe leader wants.

STYLE 3: Here the participating style isused, and in this case the appropriate be-haviour would be high levels of two-waycommunication and supportive behaviour,but with lower levels of guidance.

STYLE 4: This is the delegating stylewhere it is unnecessary for the leader toprovide direction because the followeralready has the ability to do so.

PERFORMANCE READINESS

LEVEL 1: The follower is unable and inse-cure and, therefore, lacks confidence, com-mitment and motivation.

LEVEL 2: The follower is unable and lacksability but is confident as long as the leaderis there to provide guidance.

LEVEL 3: The follower is able but inse-cure and unwilling. The follower has the abil-ity to perform the task but is insecure orapprehensive about doing it alone and mightnot be willing to use that ability.

LEVEL 4: The follower is able and confi-dent or willing and has the ability to per-form, is confident about doing the task andis committed.

Read more about this model at www.academicjournals.org/ajbm/PDF/pdf2012/5Sept/Arnold%20and%20Ukpere.pdf

The table below suggests how the four types of followers suit the four styles of leadership in this model.

Clever (intelligent)

Conceptually skilled

Creative

Diplomatic and tactful

Fluent in speaking

Knowledgeable about group task

Adaptable to situations

Alert to social environment

Ambitious and achievement-orientated

Assertive

Cooperative

LEADERSHIP TRAITS AND SKILLS

TRAITS SKILLS

“’n Goeie leier sorg vir stabiliteit in die hede, terwyl

hy of sy aan volgelinge HOOP en INSPIRASIE vir

die toekoms gee.”~ NIC ARNOLD, ADJUNKHOOFSEKRETARIS

VAN DIE SOLIDARITEIT BEWEGING ~

“’n Sterk leier is iemand watnie sy of haar eie vermoë

oorskat en dink hy of sy kanalleen sukses verseker nie,

iemand wat GEMAKLIK isdaarmee om hom- of haarselfmet sterk leiers te omring entoe sien dat die organisasie sevisie met TOEWYDING en

YWER nagejaag word.”~ KALLIE KRIEL, UITVOERENDE

HOOF VAN AFRIFORUM ~

“’n Sterk leier is iemand wataltyd die moeilike besluit

neem om ’n werknemer se gebrek aan PRESTASIE aante spreek, maar doen dit op ’n liefdevolle manier, sonder

dat die werknemer persoonlikaangeval of seergemaak voel.”

~ DR. DANIE BRINK, UITVOERENDEDIREKTEUR VAN HELPENDE HAND ~

“’n Goeie leier sorg dat syspanlede oor die middele envermoë vir ’n SPESIFIEKE

TAAK beskik.”~ GIDEON DU PLESSIS, HOOFSEKRETARIS

VAN DIE SOLIDARITEIT BEWEGING ~

LEIERSKAP IS...SÓ SÊ ONS LEIERS

“’n Sterk leier ontwikkelVERTROUE en handel met

integriteit, eerlikheid enregverdigheid.”

~ PAUL VAN DEVENTER, UITVOERENDEHOOF VAN SOL-TECH ~

7


nuuswaardig

lesse vir ENTREPRENEURIESE instellingsAkademia, die Solidariteit Beweging se hoëronderwysinstelling, het in Mei ’n geslaagde ENTREPRENEURS -DAG aangebied. Een van die hoogtepunte van die dag was Louis van der Watt, uitvoerende hoof van dieAtterbury-groep, se gesprek oor entrepreneurskap. APPIE PIENAAR het die geleentheid bygewoon.

Entrepreneur is iemand wat ’ngeleentheid raaksien om iemandanders se probleem teen betalingop te los, aldus Louis van derWatt. Die belangrikste eienskappe

van entrepreneurs is hardwerkendheid, geloof in

jou eie vermoë en geloof in jou produk. Diegeloof in ons produk, naamlik uitmuntende diensaan ons lede, is een van die belangrike redes virdie sukses van Solidariteit. Solidariteit gaan ’ntoekoms vol uitdagings tegemoet, ’n toekomswaar ons die voortsetting van die groei van die

afgelope dekade nie as vanselfsprekend kanaanvaar nie. Ten einde hierdie toekoms metvertroue tegemoet te loop, sal die instelling, sypersoneel en sy lede toenemend entrepre neu -ries moet begin dink. Van der Watt noem sewebelangrike lesse vir entrepreneuriese instellings:

’nVERNUWING & VERBETERINGVernuwing hoef nie altyd drastiese ofrevolusionêre verandering te behels nie.Elke personeellid moet voortdurend dinkaan klein veranderings wat ’n verbetering inbestaande praktyke teweeg kan bring.

OORKOM DIE VREES VIR MISLUKKING

Entrepreneuriese instellings is nie bang virmislukking nie. Neem eerder ’n verkeerdebesluit en stel dit later reg as om langs die kantlyn te staan en niks te doen nie.

OPLOSSINGSGEDREWE MENSEStel mense aan wat oplossingsgedrewe is,nie probleemgedrewe nie: ’n Kollega watgedurig negatief is, trek die res van diepersoneel saam ondertoe en skep ’n

negatiewe werkomgewing.

GEDEELDE KULTUURMense wat dieselfde kultuur deel, werk makliker saam omdoelwitte te bereik. Hierdie kultuur sluit in gedeelde taal enafkoms, maar sluit ook waardes in soos hardwerkendheid,prestasie gedrewenheid, passie en onderlinge lojaliteit.

NUWE POSISIE VOL PASSIESpan mense gerus buite hul veld in. Ons stel dikwels personeaan op grond van kwalifikasies en ervaring, maar dit beteken nognie die persoon het ’n passie vir ’n spesifieke taak nie. Entre -preneuriese instellings sal waag om so ’n persoon in ’n nuweposisie te ontplooi indien die persoon ’n passie daarvoor het.

VERSTAAN DIE KUNS VAN ONDERHANDELING

Probeer om jouself in die ander party se posisie te plaas.’n Transaksie word suksesvol beklink wanneer onsverstaan wat in die ander party se kop aangaan.

HARDE WERKEntrepreneurs erken die rol wat ervaring inhul welslae speel. Wees bereid om 10 000ure (vyf jaar) se harde werk in te sit teneinde die nodige ondervinding op te doen

om werklik suksesvol te wees.

een

Skryf in vir Akademia se sakeplankompetisie.R150 000 kontant en Akademia-studiebeursemet ’n totale waarde van R120 000 is op diespel! Besoek www.sakeplankompetisie.co.za.

01

07

sewe

02

TWEE

drie 03

04 v i e r

05VYF

06SES

Illustrasie: iStockphoto.com

Dee l v an d i e So l i d a r i t e i t Beweg i n g


Bedryfsnuus Nuus oor al die bedrywe waarin die vakbond Solidariteit funksioneerasook kwessies wat jou in die wêreld van werk regstreeks raak.

n January this year, Nzimande announcedthe establishment of the oversight commit-tee following a probe into discrimination atuniversities.The probe followed in the after-math of a racism incident at the University

of the Free State (UFS) in February 2008 whena video of UFS employees undergoing initiationemerged.“We are picking up this problem of initiation

in some universities.That thing has no place ina democratic South Africa,” Nzimande wasquoted as saying.According to Nzimande, thecommittee conducting the probe concludedthat the state of transformation in higher edu-cation was painfully slow.“In particular, racism and sexism were per-

vasive, while the pace of redress was equallypainfully slow.” The committee recommendedthat “the Minister should consider establishing apermanent oversight committee to monitorthe transformation of higher education”.The establishment of the committee was

later gazetted after which Solidarity wrote theletter to Nzimande.According to Marius Crou-camp, head of the Communication, Chemicaland Professional Services Industry at Solidarity,the oversight committee is an issue that is ofrelevance to the interests of the trade union’smembers in this sector.“The gazetted notice identifies seven per-

sons as founding committee members. Ofthese, five are senior staff members associatedwith a South African university, while twomembers are union affiliated.”According to Croucamp, the oversight com-

mittee may make recommendations on a rangeof pertinent issues and is expected to providethe Minister with confidential annual reportsand then deliver a final public report.“In recent months, events in the South

African labour market have underscored theimportance of minority union participation inhigh-level discussions on workplace conditions.Even when one union may represent a majorityof union members, significant minority unions –which may even represent a majority of unionmembers in particular job categories – can and

should contribute to discussions on employ-ment conditions.This principle of significant mi-nority representation also applies to the highereducation sector.“Solidarity, as a significant minority union,

therefore requested that it be granted ob-server status with respect to the oversightcommittee, and as such gain access to thecommittee’s proceedings and annual reports.”The purpose of the oversight committee is,

amongst other things, to monitor progress on

transformation in public universities and to ad-vise the Minister on policy to combat racism,sexism and other forms of unfair discrimination.The oversight committee will also, inter alia,

study and evaluate the transformation frame-works/charters and annual reports of all univer-sities, including their transformation indicatorsand set targets.This will be used as a basis forthe development of a transformation charterand benchmarks for the university sector as awhole. S

Solidarity wants access to TRANSFORMATION bodySolidarity has written to Blade Nzimande, minister of higher education, requesting access as observers tothe proceedings of the MINISTERIAL OVERSIGHT COMMITTEE ONTRANSFORMATION in theSouth African Public Universities.NICO STRYDOM reports.

I

Photograph:iStockphoto.com

In recent months, events in the South Africanlabour market have underscored the importanceof minority UNION PARTICIPATION in high-leveldiscussions onWORKPLACE CONDITIONS.


bedryfsnuus

lektroniese afval (e-afval) is ’nversamelnaam vir ou, afgeleefderekenaars, selfone, drukkers, skoot-rekenaars, sleutelborde, rekenaar-muise, skandeerders, kopieerders,

projektors, faksmasjiene, modems, telefone,televisies, DVD-spelers, radio’s, kameras, buis-ligte, gloeilampe, batterye en nog vele meer.Huishoudelike toestelle soos ou wasmasjiene,haardroërs, mikrogolfoonde, yskaste, stowe,stofsuiers, strykysters, ketels, broodroosters,elektriese bore, naaldwerkmasjiene en elek-triese grassnyers word ook as e-afval geag.Die metale wat die grootste skade aan die

omgewing, waterbronne en menslike gesond-heid aanrig, is die sogenaamde swaar metalesoos kwik, lood, chroom, barium en fosfor watin elektroniese en elektriese toestelle voorkom.Hierdie swaar metale ontbind of vergaan nooitheeltemal nie en staan ook as blywende bio-akkumulatiewe toksiene bekend. Dit bly in dieatmosfeer en neem in konsentrasie toewanneer dit lewende weefsels binnedring.Die storting van e-afval op munisipale

stortingsterreine in Suid-Afrika neem teen ’nfenomenale tempo toe en e-afval beslaan reedsongeveer 8% van alle munisipale afval. Dit neemdrie keer vinniger toe as enige ander soort afval.In Suid-Afrika gooi ons jaarliks meer as

100 000 ton e-afval weg, sê die e-Afvalver-eniging van Suid-Afrika (EWASA). Dis noubuiten al die uitgediende toerusting wat ons inons huise of motorhuise stoor omdat ons nieweet hoe om daarvan ontslae te raak nie.Dit is egter nie net Suid-Afrikaners wat ons

land met e-afval besoedel nie – soos anderlande in Afrika het ons ook ’n vullishoop vir dieontwikkelde wêreld se elektroniese gemorsgeword. Ontwikkelde lande raak van hul eiee-afval ontslae deur byvoorbeeld gebruikterekenaars aan Afrika-lande, veral Ghana enNigerië, te “skenk” – maar die leeftyd daarvan isbeperk en dit word sommer gou deur die“begunstigdes” weggesmyt.Die Verenigde Nasies se omgewings-

bestuursgroep reken dat sowat 50 miljoen tone-afval elke jaar langs paaie, in riviere of opvullishope oor die wêreld heen weggegooiword.As dít alles in vraghouers op ’ngoederetrein gepak kon word, sou dié trein reg

rondom die aarde strek, het Greenpeacebereken.Twee jaar gelede was die e-afvalsyferwêreldwyd sowat 33 miljoen ton.E-afval wat op munisipale stortingsterreine

beland en daar verbrand word, of saam metander afval in die grond ingeploeg ofsaamgepers word, veroorsaak omgewings-besoedeling. Dit hou ook gesondheidsrisiko’s inomdat sekere van die metale wat verbrandword, in die atmosfeer agterbly en saam metdie volgende reënbui die grond insypel en sódie grondwater besoedel. Hierbenewens is ditook gevaarlik omdat dit skerp voorwerpebevat soos buisligte wat gebreek is.Die groot toename in die hoeveelheid

e-afval is te wyte aan die snelle ontwikkelingvan elektroniese toerusting en mense se drang

om die jongste tegnologie te bekom.In Suid-Afrika word omgewingsveiligheid

hoofsaaklik deur dieWet op NasionaleOmgewingsbestuur en dieWet op NasionaleOmgewingsbestuur:Afval beheer en isomgewingsinspekteurs aangestel om nakomingvan dié wette af te dwing. Daar word dikwelsna hierdie inspekteurs verwys as die “GroenSkerpioene”. Hulle kan geskakel word by080 020 5005 of 086 111 2468.Solidariteit het onlangs ’n klag ontvang oor

sakeondernemings wat e-afval in munisipaledromme gooi of dit bloot vir jare op ’n sekereperseel hou. Die klag word deur Afriforum endie omgewingsinspekteurs hanteer.• Johan Böning is ’n litigant en praktisyn:

beroepsgesondheid en -veiligheid. S

ELEKTRONIESE AFVAL ’n al groter probleem

EDie vervaardigingsproses van elektroniese en elektriese toerusting gebruik waardevolle, maar ook skadelike,metale en chemiese elemente wat uiteindelik gespesialiseerde hantering en HERWINNINGSMETODESvereis, verduidelik JOHAN BÖNING.

TON E-AFVAL wordjaarliks in Suid-Afrikaweggegooi. Dit isbuiten al dieuitgediende toerustingwat ons in ons HUISEen MOTORHUISEstoor omdat ons nieweet hoe om daarvanontslae te raak nie.

Foto:iStockphoto.com


bedryfsnuus

ie Vergoedingsfonds verleenfinansiële hulp aan werk-nemers wat by hul werkplekbeseer is of siek gewordhet. Hanlie vanVuuren,

’n litigant by Solidariteit se afdeling virberoepsgesondheid en -veiligheid, sêwerknemers wat op vergoedinggeregtig is, moet billike behandelingdeur ’n doeltreffende administrasie-stelsel ontvang op beide die kort en langtermyn, en daarom moet daar nie slegs op ’nlangtermynstrategie gekonsentreer word nie.“Solidariteit is in gesprek met die direkteur-

generaal van die departement asook die Ver-goedingskommissaris en hoop om binnekortmet hulle oor die kwessie te vergader. DieVergoedingsfonds was onlangs blootgestel aanheelwat negatiewe publisiteit in die media.Sedertdien was daar egter ’n groot verbeteringen ’n bereidwilligheid van nie net senior perso-neel nie, maar ook die Vergoedingskommissarisself om die fonds se dienslewering te verbeter.”Nkosinathi Nhleko, direkteur-generaal van

die departement van arbeid, sê dieVergoe-dingsfonds het deur die jare talle probleme

soos ministeriële klagtes, ouditkwalifikasies,bedrog, uitdagings met stelsels en ’n grootaantal klagtes by die openbare beskermer diehoof gebied.“Van die stappe wat ons tans neem, is

gereelde kontak met belanghebbendes soosmediese diensverskaffers en sakeverenigings,asook skakeling met oorsigstrukture soos dieopenbare beskermer en die ouditeur-generaal.”Shadrack Mkhonto, die Vergoedingsfonds se

kommissaris, sê daar word tans ingrypendestappe geneem om die fonds se prestasie teverbeter. “Van die aspekte wat aandag geniet, is’n vermindering in papiergebruik deur die elek-troniese indiening van eise en die verbeteringvan die omkeertyd vir uitbetalings en skuld-invordering.”Mkhonto sê vir die tydperk tot einde Maart

2013 is ’n totaal van 94 302 elektroniese indie-nings ontvang met ’n totale waarde vanR3,3 miljard. Hy sê in die eerste twee maandenadat indienings vir 2012 begin het, is 82 870indienings ontvang met ’n totale waarde vanR3,4 miljard.Van Vuuren het ’n uitnodiging aan Nhleko

en Mkhonto gerig om met Solidariteit, as ’nbelangegroep en verteenwoordiger van eisers,in gesprek te tree oor die probleme by dieVergoedingsfonds ten einde oplossings daar-voor te vind.Solidariteit het vroeër vanjaar ’n versoek aan

die minister gerig om by die Vergoedingsfonds inte gryp en gesê die bestuur van die fonds hoortin die hande van kundige belanghebbendes sodatwerknemers, werkgewers en diensverskaffersgoeie dienslewering kan ontvang. S

Omkeerstrategie by VERGOEDINGSFONDS vorderDie departement van arbeid se Vergoedingsfonds het die afgelope ruk goeie vordering gemaak met dieinhaal van ’n GROOT AGTERSTAND in die registrasie van eise nadat ’n omkeerstrategie in werkinggestel is. Solidariteit het die hoop uitgespreek dat die strategie ernstig opgeneem sal word en dat ditDIENSLEWERING deur die fonds sal verbeter.NICO STRYDOM berig.

D R3,3miljard

olidarity said in May that it was pleasedwith the wage agreement it had reachedwith Iveco South Africa in Midrand, fol-

lowing three rounds of negotiations and media-tion by the Commission for Conciliation,Mediation and Arbitration (CCMA).This fol-lows after the trade union declared a disputewith the company earlier in the same monthbecause the company had failed to offer con-sistent wage increases since last year.According to Deon Reyneke, head of the

metal and engineering industry at Solidarity, allemployees on all job levels received a 7,5%wage increase which would take effect retroac-

tively from 1 May 2013.“The employer at first offered employees

on lower job levels a wage increase of 7% or8% regardless of their job performance, whileemployees on higher job levels, who possessscarce skills, were offered only 6%. In somecases, these employees were offered a 2%wage increase or even no increase at all,” ex-plained Reyneke.Solidarity pointed out that the retention

of scarce skills in South Africa should enjoy ahigher priority and that granting wage increaseswas the best way for employers to retainemployees with scarce skills. S

Solidarity reaches WAGEAGREEMENT with Iveco SABy Inge Strydom

S

Photographs:IngeStrydom;iStockphoto.com

industrynews

ffirmative action must beabolished in the public service.Solidarity made this callfollowing public service andadministration minister

Lindiwe Sisulu’s response to a parliamentaryquestion, stating that the public service as awhole has been transformed and reflects thecountry’s demographic composition.According to Dirk Groenewald, head of

Solidarity’s Centre for Fair Labour Practices, theminister’s statement implies that the constitu-tional objective of ”broad” representation in thepublic service in terms of section 195(1)(i) aswell as the goal of “fair” representation as em-bodied in section 2(b) of the Employment EquityAct have been reached.“South Africa, as a partyto the international Convention on the Elimina-tion of All Forms of Racial Discrimination, is now

obliged to do away with affirmative action in thepublic service. The provisions on affirmativeaction in section 2(2) of the convention clearlystate that special measures can be implementedto ensure that certain racial or ethnic groups areadequately promoted and that these measureswill not be regarded as racial discrimination.These measures may not, however, lead toseparate rights being applied for different racialgroups and may not continue after the objectivesfor which they were taken have been reached.Groenewald said the objective of “broad”

representation has been reached and if affirma-tive action in the public service sector is notabolished, the result will be that separate sets ofrights apply to different racial groups.“Separate rights apply to different racial

groups because of the state’s absolute obsessionwith the national racial demographics. Solidarity’s

affirmative action case againstthe department of correctionalservices is a good example ofthis.”According to Groe-

newald, governmenthas a duty in terms ofthe Constitution, theEmployment Eq-uity Act and theinternationalConvention onthe Eliminationof All Formsof Racial Dis-crimination toabolish affirma-tive action in thepublic service. S

AFFIRMATIVE ACTION must be abolished in public sectorBy Nico Strydom

ADirk Groenewald

Photograph:ReintDykema


bedryfsnuus

Só VEG Solidariteit LANDWYD vir sy mense

Die artikel 189-afleggingsproses bySILVACELL, ’n afdeling van Mondi inRichardsbaai, is byna afgehandel.Aanvanklik was 18 lede se werk ingedrang, waarvan 10 reeds vrywilligeskeidingspakkette aanvaar het en sesin alternatiewe poste aangestel is.Slegs een lid is tot dusver deur ’ngedwonge aflegging geraak. Dieproses, wat reeds in Maart ’naanvang geneem het, duur voort.

Artikel 189Solidariteit is tevrede met die 7,9%-loonverhoging wat hy as deel van ’ntweejaarloonooreenkoms namens sylede in die petroleumbedryf beding het.Die ooreenkoms sal vanaf 1 Julie 2013 virsy lede by SASOL SYNFUELS,NATREFen PETROSA ingestel word. Daar isverlede jaar tydens die sluiting van ’ntweejaarooreenkoms besluit om vanjaar’n verhoging vanVPI plus 2% in te stel.Solidariteit verteenwoordig 8 000 lede indie petroleumbedryf.W

OEM

AIN

DIÉLOONWIELE

Deur Inge Strydom

AFLEGGINGSAFGEWEERDie afleggingsproses by BATEMAN

ENGINEERING, ’n afdeling vanTenova Miningand Minerals in Edenvale, is afgehandel. Ongeveer29 werknemers en twee Solidariteit-lede is deurdie afleggings geraak. Een lid is in ’n alternatiewepos geplaas terwyl die ander lid ’n standaard-pakket ontvang het wat behels dat die lid eenweek se salaris vir elke voltooide diensjaar ont-vang. Die lid ontvang ook pro rata verlof en

vier weke se kennisgewing. Solidariteit kon egterook namens die lid bykomende vergoedinggelykstaande aan ses weke se salaris beding.

Foto’s:iStockphoto.com

Solidariteit het ’n skikkingsbedrag van R107 700 bedingnamens ’n lid by CONTINENTALTYRES in Port

Elizabeth, wat onbillik deur die werkgewer ontslaan is.

GESKIKTE OOREENKOMS

is in ’n skikking namens ’n lid deurdie Kathu-dienskantoor beklink.

R90 000

is in ’n skikking namens ’n lid bydie GEA-INGENIEURSGROEP

in Port Elizabeth bereik.

R52 028

Solidariteit het ’n beter skeidingspakket namens ’n lidby EAST CAPE STEAM beding nadat die lid sedienskontrak verstryk het. Die lid het aanvanklik dieminimumpakket plus ’n R3 000 ex gratia-betaling vandie werkgewer ontvang. Die lid se dienste het op31 Mei 2013 geëindig, maar Solidariteit het gesorgdat die lid tot 30 Junie 2013 betaling ontvang.

PAKKET KRY STOOM

Solidariteit het in Mei aangedui dat hy suksesvol’n nakomingsbevel van R2,1 miljoen deur middelvan die Bedingingsraad vir die Metaal- en Inge-nieursbedryf (MEIBC) teen AEROSUD verkryhet. Die werkgewer het aanvanklik arbitrasiebeoog, maar het die MEIBC in Mei verwittig dathy Solidariteit se versoek om die nakomingsbeveloor vier maande af te betaal, sal nakom. S


bedryfsnuus

Nuwe e-tuiste virverteenwoordigers

ktiewe en doeltreffendeverteenwoordigers is ’nbaie belangrike deel vandie vakbond Solidariteit.Verteenwoordigers is die

vakbond se primêre kontak met die werk-gewer en ’n belangrike skakel met ons lede.Om bystand aan en kommunikasie met verteenwoordigers te verbeter,is daar besluit om ’n aanlynportaal vir verteenwoordigers te skep.Die doel met die verteenwoordigersportaal is om aan verteen-

woordigers ’n eenstopdiens te bied waar hulle toegang kry tot advies,artikels, nuttige dokumente, belangrike datums, kontakbesonderhede ennuus. Verteenwoordigers se prestasies sal hier erken word en die liefen leed in die lewe van die verteenwoordigers sal gedeel word.Die doel van die portaal is dus om kommunikasie aan verteen-

woordigers te verbeter. Dit bied ook aan verteenwoordigers diegeleentheid om met mekaar en met die vakbond te skakel en hegterbande te smee.

Hoe gebruik ek www.verteenwoordiger.co.za?1. Besoek die webwerf www.verteenwoordiger.co.za2. Teken in met jou e-posadres as jou gebruikernaam en jou ID-nommer as jou wagwoord.

Indien jy as verteenwoordiger enige navrae vanaf lede ontvang ofenigiets oor ’n bepaalde saak of lid wil weet, kan jy die elektroniese vormby die “Navrae”-skakel invul om jou navraag aan die vakbond te rig.Hierdie navraag sal dan op Solidariteit se lededatabasis aangeteken enhanteer word. Die portaal gee verteenwoordigers toegang totonmiddellike advies met betrekking tot arbeidsreg, arbeidsverhoudingeen ander arbeidsverwante navrae. Daarbenewens is daar op die portaal’n regstreekse skakel na Solidariteit Regsdienste se webtuiste.LizelViljoen, arbeidsverhoudingekoördineerder van Solidariteit,

bestuur die verteenwoordigersportaal asook e-posse en telefoniesenavrae vanaf die verteenwoordigers. Lizel het haar LLB- sowel as BComRegte-graad aan die Universiteit van Pretoria verwerf. Sy is sedert 2010werksaam by die vakbond en is deurgaans betrokke by verteenwoor-digers. Kontak vir Lizel by 012 644 4334 of [email protected] as jy ’nverteenwoordiger is en ’n navraag het.Die verskillende bedrywe van die vakbond word op die webwerf se

tuisblad vertoon. Hierdie bedrywe is as groepe op die webtuisteingedeel. Elke verteenwoordiger is slegs in een van hierdie groepeingedeel. Jy kan met ander verteenwoordigers in jou bedryf op diespesifieke groep se forum en aanlyn met ander groeplede gesels. Jy kanook private boodskappe aan enige ander lid van die webtuiste stuur.Dit was nog nooit so maklik om enige tyd van die dag met ’n

medeverteenwoordiger te gesels of ’n bespreking oor ’n spesifiekeaangeleentheid op jou groep se forum te hou nie.Indien jy nie op www.verteenwoordiger.co.za kan inteken nie, is jou

e-posadres nog nie op die webtuiste geregistreer nie. Stuur ’n e-pos [email protected] en versoek toegang tot die webtuiste. S

ADeur Cilleste van der Walt



in Nuus oor al die organisasies wat deelvan die Solidariteit Beweging vorm.Beweging

y man sou Maan-dag sestig geweeshet,” sê AmandaKruger met ’nglimlag op haar

gesig. Sy neem ’n kort asemteug en sê dan weer:“Iep sou sestig gewees het.” Sy glimlag breed, asofsy daarna uitsien om hierdie mylpaal saam methom te vier. Iep is onlangs op hul plaas vermoor.AfriForum het onlangs ’n verslag uitgereik

waarin die growwe nalatigheid van polisielede bydie ondersoek van plaasmoorde uitgelig word.Dit bevat ’n aantal gevallestudies waarin ondermeer uitgewys word hoe verdoemende foren-siese getuienis wat op plaasmoordtonele gevindword, nie deur die polisie opgevolg word nie.Onbekwaamheid om basiese polisiewerk tedoen, soos om misdaadtonele te beskerm enverklarings te neem, word ook uitgelig.“Daar is polisielede wat fantastiese werk

doen en daarvoor is ons dankbaar,” sê NantesKelder, hoof van AfriForum se ondersoekeenheid.“Ons ervaring is egter dat kennis en kundigheidnou uit die polisie getransformeer word.”Een slagoffer, Bernadette Hall, se man David is

verlede jaar op hul plaas naby Buffelshoek ver-moor. Die toneel was besaai met verdoemendeforensiese getuienis. Ná afloop van die moord isBernadette gevra om ’n uitkenningsparade by tewoon, waar sy twee van die aanvallers uitgewyshet. Hierdie aanvallers is egter onskuldig bevindnadat bykans geen van die forensiese getuienisteen hulle opgevolg is nie. Daar word geenmelding gemaak van wat met al die bewysstukkegebeur het nie. Die aanvallers is steeds in die

omgewing en ingevolge die strafprosesreg maghulle nie weer van dieselfde misdryf aangeklaword nie, selfs al word die bewysstukke opgevolg.Roelof van derWesthuizen het ’n aanval op

sy plaas naby Rustenburg oorleef. ’n Bloed-bevlekte baadjie wat op die toneel agtergelaat is,het vir weke agterin ’n polisievoertuig gelê. Diemes en gholfstok waarmee hy aangeval is, is nooitas bewysstukke gekonfiskeer nie en is steeds in sybesit. Geen arrestasies is gemaak nie.“Dit was chaos op die moordtoneel,” vertel

Corrie Nel oor die moord op sy dogter, VanessaStafleu, op die plaas Doornfontein buite Rand-fontein verlede jaar.“Die ondersoekbeampte hetdie dossier eers twee weke ná die voorval gekry.Die polisie wat die aand op die toneel was, enwat met die honde die spoor moes vat, het nie’n flits by hulle gehad nie. Hulle kom nie hulafsprake na nie. Daar gebeur net niks nie.”AfriForum het die stelling gemaak dat hierdie

voorvalle van growwe nalatigheid deur polisie-lede op grondvlak teruggetrek kan word na dieminister van polisie se traak-my-nie-agtigehouding teenoor plaasmoorde. ’n Handleiding virslagofferbemagtiging is by die bekendmaking vandie verslag beskikbaar gestel, en dit sal aanAfriForum se plaaslike strukture en gemeen-skapsveiligheidsnetwerke regoor die land verspreiword. Die verslag sal aan die minister van polisie,Nathi Mthethwa, en die Suid-AfrikaanseMenseregtekommissie oorhandig word.• Die verslag, wat die handleiding vir slagoffer-

bemagtiging insluit, is op www.afriforum.co.zabeskikbaar. Ernst Roets is adjunk uitvoerendehoof van AfriForum. S

Plaasmoorde: Polisie seNALATIGHEID ontbloot

“MDeur Ernst Roets

friForum Jeug het ’n beursfondsgestig vir kinderhuise en jong-mense wat weens swart

ekonomiese bemagtiging (SEB) nieondersteuning van privaat maatskappyeen die regering ontvang nie.Verskeiekinderhuise het onlangs ’n sterk afnamein finansiering ondervind nadat privaatmaatskappye hul finansiële hulp onttrekhet. Daarom het AfriForum Jeug en Soli-dariteit Helpende Hand gesamentlik ’nbeursfonds geopen met ’n afskopbedragvan R18 000.Die beursfonds sal spesifiek aange-

wend word om minderbevoorregtejongmense by te staan met die betalingvan skoolfonds, ekstra klasse en univer-siteits- en ander opleidingskoste.Kinders van die Jakaranda Kinderhuis

in Pretoria het saam met AfriForum Jeugop Jeugdag protes aangeteken teenrasseklassifikasie en het hul handafdrukkegemaak op ’n wit doek met die woorde:“Ek soek óók ‘n toekoms”.AfriForum Jeug se Kovsies-tak het

terselfdertyd by die Reddersburg Kinder-huis in Bloemfontein geskenkpakkies enskryfbehoeftes afgelewer en saam metdie kinders deelgeneem aan die protes-aksie deur hul handafdrukke teen ’n muurte maak.Volgens dieWet op SEB moet kinder-

huise meer as 75% swart kinders huisvesvoordat hulle ondersteuning van die staatof privaat maatskappye mag ontvang.Lede van die publiek word aange-

moedig om ook hul steun te wys en R10aan die fonds te skenk deur die woorde“AfriForum Jeug” na 38969 te SMS. Omgroter skenkings te maak, kan HelpendeHand by 012 644 4428 geskakel word.• Barend Taute is ondervoorsitter van

AfriForum Jeug. S

AFRIFORUM JEUG REIKUIT MET BEURSFONDS

ADeur BarendTaute


inbeweging

Hidrobreking het “FRACKING” groot invloedAfriForum het vroeër vanjaar sy steun toegesê aan die Treasure the Karoo Action Group (TKAG) omHIDROBREKING (fracking) VIR SKALIEGAS IN DIE KAROO teen te staan. Sedertdien het diégroepe ’n reuseveldtog van stapel gestuur om te probeer verhinder dat die Suid-Afrikaanse regering lisensiestoestaan wat maatskappye sal toelaat om die Karoo se ekosisteem en erfenis met hidrobreking tebeskadig.CILLESTE VAN DERWALT berig.

friForum en dieTKAG hetonder meer hul misnoeë tekenne gegee deur ’n klein,vreedsame protesaksie tehou wat bewustheid by

verbygangers en motoriste kon skep en hulleaanmoedig om die veldtog te steun.Volgens Jonathan Deal, voorsitter van die

TKAG en ontvanger van die Goldman-omge-wingsprys vir sy stryd teen hidrobreking inAfrika, is daar verskeie kwessies wat Suid-Afrikamoet oorweeg voor die groen lig vir skalie-gasontginning gegee word.“Ons waterbronne sal ernstig besoedel

word as gevolg van die chemikalieë wat virhidrobreking gebruik word. Niemand kan ookaandui waar die miljoene liter water vir dieproses vandaan sal kom nie,” sê Deal.Die geskatte 14 miljoen liter water wat vir

hidrobreking in die Karoo gebruik gaan word,sal ná gebruik 9,23 ton waterstofchloried,7,421 ton natriumhidroksied en 23,53 tongiftige vervaardigingsbymiddels bevat.Op die vraag waar al die water uit die

waterarm Karoo vandaan gaan kom, is daargeen antwoord nie. Daarbenewens versag dieontginningsmaatskappye die hoeveelheid waterwat benodig word in hul voorleggings, deur tenoem dat slegs 2,5 miljoen liter water nodig salwees. In werklikheid het hidrobreking wat in dieTioga-distrik in Pennsilvanië,Amerika uitgevoeris, bewys dat daar sowat 14,126 miljoen literwater vir ’n soortgelyke proses gebruik is.Die proses sal onvermydelik lei tot die invloei

van ’n groot aantal arbeiders wat nie nood-wendig van die plaaslike gemeenskap afkomstigsal wees nie. Die gepaardgaande agteruitgang vandie gebied se infrastruktuur en verwagte toe-name in misdaad is vir die plaaslike gemeenskap’n groot bron van kommer. Daarbenewens hetdie taakspan, wat die kabinet moet inlig oor diegevolge en uitwerking wat hidrobreking vir onsland sal hê, nie die insette van sleutelfigure soosdie ministers van vervoer, gesondheid, landbouof toerisme en so meer bekom nie. Dit is duseensydig saamgestel.Hidrobreking is sedert Desember 2010 op

almal se lippe nadat die oliereus Shell bekendgemaak het dat hy skaliegas in die Karoo wil ont-gin en by die Petroleumagentskap van Suid-Afrika(Pasa) aansoek gedoen het om eksplorasieregtevir aardgas in die suidwestelike Karoo te bekom.Die departement van minerale hulpbronne

het vroeg in 2011 ’n moratorium op nuwe enhuidige aansoeke om skaliegaseksplorasiegeplaas en ’n taakspan saamgestel om dieuitwerking van hidrobreking te ondersoek.

Die moratorium is in September 2012 opgehefnadat die taakspan se ondersoek bevind hetdat hidrobreking in die VSA geen besoedelingveroorsaak het nie.AfriForum sal die gemeenskappe wat hier-

deur geraak word, mobiliseer om te versekerdat hul regte beskerm word en dat hul stemmeluid gehoor word.• Tree toe tot die stryd teen hidrobreking. SMS

“Karoo” na 31336. ’n SMS kos 50c. S

AFRACKING FACTS

• One well field has 10 well pads andeach well pad has 32 wells. One wellwill need 2 500 truckloads of waterfor a ten-year duration.This adds upto 800 000 truck trips through theKaroo over a period of ten years forone well field.

• Soekor Exploration & Production usedan exploration drill in South Africawhere the drilling chemicals migratedover 35 km and 2 500 m undergroundover a period of just six weeks.This wasplain drilling and not fracking.

• The well fields where fracking takesplace, lose 69% of their production inthe first year, and become sub-eco-nomic towards the last few years ofthe ten-year production period.

Foto’s:ReintDykema

JuliusKleynhans

JonathanDeal


inbeweging

avorsing dui daarop dat Suid-Afrika se waterbronne teen2030 ten volle uitgewis kanwees indien ons die huidigegebruikspatrone voortsit.

Hierdie werklikheid en groot bekommernisonder omgewingsbewustes het die burgerregte-organisasie AfriForum genoop om die Blou- enGroendruppelprojek bekend te stel.Dit is ’n nasionale projek wat fokus op drink-

water- en rioleringsaanlegte in dorpe regoor dieland. Die organisasie fokus nie soseer op dietoestand van die aanlegte nie, maar eerder opdie gehalte van die water wat as eindproduk indie vorm van drinkwater (Blou Druppel) enbehandelde rioolwater (Groen Druppel)gelewer word.Al AfriForum se 110 takke landwyd is ver-

soek om aan hierdie veldtog deel te neem, omwaterbronne landwyd te monitor en te be-skerm. Bevindings oor die stand van waterge-halte in al nege provinsies sal teen die einde vanAugustus in ’n verslag bekendgemaak word.Die projek sal munisipaliteite identifiseer wat

die funksies behoorlik bestuur én sal dié uitwyswat vir die besoedeling van ons waterbronne enekosisteme verantwoordelik is. Daar sal stappegedoen word teen die oortreders om te ver-seker dat hulle verantwoordelikheid neem enoplossings bied.Die verantwoordelikheid om vir ons water-

bronne te sorg, lê egter nie net by die regeringen die sakesektor nie. Ons almal moet ernstigbesin oor hoe ons hierdie kosbare hulpbrongebruik, en moet ons watervoorraad waarlikbegin waardeer.Ons moet water omsigtiger verbruik en

verkwisting ten alle koste vermy, sodat diebesoedeling van water, wat uiteindelik duurbehandeling vereis, voorkom kan word.As Suid-Afrikaners nie daarin slaag om

watergehaltebestuur en waterinfrastruktuurradikaal te verbeter nie, staar ons ’n onvermy-delike negatiewe uitkoms in die gesig.Daar sal waterbeperkings ingestel word, die

gehalte van water sal agteruitgaan, daar sal ’nverlies aan ekosisteme wees en die koste vandrinkbare water sal die hoogte inskiet. Boonopsal dit sosiale en ekonomiese groei inperk.

AfriForum ondersoek DRINKWATER, RIOOL’n Radikale verbetering in WATERGEHALTEBESTUUR en WATERINFRASTRUKTUUR is nodigin Suid-Afrika. Ons land het ’n beperkte hoeveelheid vars water wat daagliks bedreig word, skryfJULIUS KLEYNHANS, hoof van omgewingsake by AfriForum.

N

MEER AS ’N DRUPPEL IN DIE EMMER• Elke AfriForum-tak het ’n koelhouer ontvang met vier steriele 1,5 liter-bottels asook eenklein steriele bottel.

• Watermonsters word geneem deur die riglyne te volg wat AfriForum aan die gemeenskapvoorsien het.

• Alle monsters word in die koelhouer op ys geplaas en na ’n onafhanklike SANAS-geakkrediteerde laboratorium gestuur.

• Die plaaslike media en polisie is versoek om die spanne te vergesel om as getuies aan dieproses deel te neem en sodoende geloofwaardigheid te verseker. S



inbeweging

eerlinge in Limpopo moes halfjaar-eksamens skryf sonder dat hulle alhul handboeke ontvang het. Dietoestande waaronder leerlingeskoolgaan, is dikwels ook ellendig –

3 544 skole het nie elektrisiteit nie en 2 611sukkel met watervoorsiening. Pleks daarvan omop dié uitdagings te fokus, veg die minister vanbasiese onderwys,Angie Motshekga, en van haarpersoneel teen die eilande van uitnemendheid indie onderwysstelsel deur toenemende pogingsom in skoolbeleide in te meng.In Januarie 2013 het Motshekga aangekondig

haar departement sal bepaal wanneer skole volis.Toe sy daarop gewys word dat dit ’n oorskry-ding van die departement se magte sal wees, hetsy aangedui sy is bereid om die wet te veranderom by haar doelstellings te pas. Dit is ’n skok-kende voorbeeld van magsmisbruik ten kostevan gehalte-onderwys.AfriForum en die Federasie van Beheerlig-

game van Suid-Afrikaanse Skole (Fedsas) spansaam om regsaksies teen inmenging in skool-beleide te finansier.Die saak van die Rivonia Primary School teen

die departement is onlangs in die grondwethofaangehoor. Die Gautengse onderwysdeparte-ment wou hierdie skool dwing om ’n leerling in

te neem nadat die beheerliggaam ingevolge sytoelatingsbeleid beslis het die skool is vol. Diehooggeregshof het einde 2011 in die departe-ment se guns beslis, maar in die appèlhof is diebeheerliggaam gelyk gegee en is bevind dat dieLUR vir onderwys nie by sulke regmatige besluitevan skoolbeheerliggame mag inmeng nie. DieLUR het ’n aansoek om verlof tot appèl in diegrondwethof gebring. Daar word tans opuitspraak in hierdie waterskeidingsaak gewag.AfriForum en Fedsas is ook betrokke by die

Hoërskool Fochville se stryd om ’n Afrikaanseenkelmediumskool te bly. Hoewel daar verskeieEngelse skole in die skool se omgewing is en dieskool die nodige bewys gelewer het dat hulle volis, plaas die onderwysdepartement aanhoudenddruk op die skool om leerders ook in Engels te

onderrig. In die media word die skool se taal-beleid, die internasionaal erkende reg totenkelmedium-moedertaalonderrig, ten onregteas rassisme uitgebeeld, terwyl die leerlinge watAfrikaanse onderrig verkies, alles behalwe een-rassig is. Die departement gee nie om dat dit dieplaaslike gemeenskap langs taalgrense verdeel nie,maar dryf regsaksie teen die skool meedoënloosvoort.AfriForum en Fedsas bly verbind daartoeom die Hoërskool Fochville in die regstryd by testaan en salueer die ouerbeheerliggaam vir sydapper standpuntinname teen die departement.Nog ’n saak van kernbelang is dié van Fedsas

teen gewysigde toelatingsregulasies in Gauteng.Dié saak word na verwagting op 29 en 30 Julie2013 in die hooggeregshof aangehoor. Hier gaandit weer om die oorskryding van magte deur dieGautengse departement van onderwys en in-menging in besluite wat binne beheerliggame sejurisdiksie val.Fedsas het ’n ooreenkoms met AfriForum

aangegaan ingevolge waarvan AfriForum sal helpom geld vir die sake te bekom.AfriForum hetreeds R400 000 daarvoor geskenk, maar noggeld word benodig. Enigeen kan help. Skenk R10vir Fedsas se regsfonds deur die woord “skool”na 38655 te SMS.AfriForum sal ’n bykomendeR10 bydra vir elke R10 wat só geskenk word. S

oedertaalonderrig en die stryd omAfrikaans te beskerm, is ’n gevegwaarin AfriForum lankal kaalvuis

baklei. Hierdie stryd het onlangs vrug gedranadat die departement van basiese onderwysAfrikaans as Afrikataal erken het.Dit is ’n groot stap in die regte rigting dat

die departement van basiese onderwysAfrikaans nou as Afrikataal erken. Tydens ’nvergadering van die portefeuljekomitees vanbasiese onderwys en hoër onderwys enopleiding, is konsepwetgewing bespreek watvan leerlinge sal vereis om drie, in plaas vantwee amptelike tale op skool te leer. Die

wetgewing mag dalk reeds in 2014 ingestelword. Daar word nou voorgestel dat ’nAfrikataal, wat Afrikaans insluit, reeds ingraad R en 1 aangebied moet word. Tevoreis Afrikaans nie onder Afrikatale ingesluit nie.Volgens Alana Bailey, adjunk uitvoerende

hoof van AfriForum, is dit verblydend datAfrikaans uiteindelik die erkenning geniet watdit verdien. Volgens die syfers van dienasionale sensus van 2011 is Afrikaans diederde grootste taal in Suid-Afrika, wat deur13,5% van die land se inwoners uit allegemeenskappe gepraat word. Dit is een vanslegs vier tale wat in die twintigste eeu tot

hoëfunksievlak ontwikkel het.“As die regering ernstig is daaroor om van

die verhaal ’n sukses te maak, sal hy moet sorgdat meer onderwysers opgelei word om dietale te onderrig. Op naskoolse vlak salmeertalige instellings erkenning en bykomendefinansiering moet ontvang (wat tans nie diegeval is nie), en leerlinge sal ook ekonomiesewaarde moet vind in die aanleer van meerSuid-Afrikaanse landstale,” het Bailey gesê.Die publiek sal na verwagting binne ’n

maand gevra word om kommentaar op diekonsepwetgewing oor die aanleer vanAfrikatale te lewer. S

AFRIKAANS kry uiteindelik erkenning as AfrikataalDeur Cilleste van der Walt

M

ONDERWYSSAKE in die howe: Jy kan help!In die eerste ses maande van 2013 kon die departement van basiese onderwys helaas nie die HAGLIKETOESTANDVAN ONDERWYS omkeer nie. Meer as 80% van Suid-Afrikaanse skole is disfunksioneel,skryf ALANA BAILEY, adjunk uitvoerende hoof van AfriForum.

Lskole het nie ELEKTRISITEITnie en 2 611 sukkel metWATERVOORSIENING.

3 544

MOTORBYLAEMotoring supplement

Wil jy in ons volgende motorbylaepryk? Bespreek by Denise Viljoen by082 352 7147 of stuur e-pos [email protected] of Adrievan Dyk by 082 850 6784 of stuure-pos na [email protected]

Welkom by dié splinternuwe toevoeging tot Solidariteit Tydskrif: ’n BYLAE spesiaal vir aldie petrolkoppe en motorgeesdriftiges. In hierdie bylae sal ons jou alles vertel van wat opdie motorfront gebeur – van VERSEKERING van jou vuurwa tot wielwinskopies en watom te doen as jy in ’n ONGELUK was. Ons wys jou ook wat is nuut op die motormarken gee jou sommer baie om by die braaivleisvuur oor te gesels! Blaai ook na BLADSY 21as jy ’n splinternuwe Toyota Corolla of Venter-sleepwa wil wen en lees op BLADSY 30oor die gunstige loonooreenkoms wat Solidariteit onlangs met Iveco bereik het.

nuwe voertuie is in die eerste kwartaalvan vanjaar verkoop. Dis 3% hoër asdie ooreenstemmende tydperk in 2012.

113 971

Foto’s:iStockphoto.com


SolidariteitFinansiële Dienste Motor- en huisinhoudversekering deur Solidariteit is ’n pro-

duk van Auto & General. Auto & General is ’n gemagtigdeverskaffer van finansiële dienste • FSP-nommer: 16354Solidariteit Finansiële Dienste is ’n gemagtigde verskaffer van finansiële dienste • FSP-nommer: 15556

Inbelsentrum: Maandae tot Vrydae – 8:00-17:00 & Saterdae – 8:00-13:00

promosie

VERSEKERING: Jou vrae beantwoord

Watter motordekkingsopsies wordgebied?• Omvattend – Jy word vergoed as joumotor beskadig of gesteel word.

• Derde party, brand en diefstal – Jy wordvergoed as jou motor beskadig word deur’n brand, ontploffing of weerlig, of as iemanddit (probeer) steel.

• Slegs derde party – Jy word slegs vergoedvir die skade wat aan iemand anders of huleiendom aangerig word. Jy word nie ver-goed vir skade aan jou motor of as ditgesteel word nie.

Watter dekkingswaardes kry mens?• Herverkoopwaarde (retail) – Dit is die

waarde waarvoor ’n motorhandelaar diemotor sal verkoop.

• Inruilwaarde (trade) – Dit is die waardewaarvoor die motor ingeruil sal word.

• Markwaarde – Dit is die gemiddeldewaarde tussen die herverkoop- en inruil-waarde.

Hoe gemaak met my 4x4-voertuig?Jou 4x4 of veldbakkie word omvattend ver-seker. Jy word dus vergoed as die veldbakkiebeskadig of gesteel word. Die bykomstighedevir die veldbakkie, uitsluitend die klankstelsel,word tot ’n maksimum waarde vanR10 000 verseker, behalwe as die skedule toondat jy vir meer versekering betaal.

En my veldbakkie se sleutels?Die veldbakkie se sleutels is verseker as jy ditverloor of deur nalatigheid beskadig. Die her-programmering van die teendiefstaltoestel(antitheft) is tot ’n maksimum van R3 000verseker. ’n Basiese bybetaling van R250 geld.

Wat word nog ingesluit?• Mediese dekking – As jy in ’n motorongelukis, word tot R500 van elke beseerde per-soon se mediese uitgawes verseker.

• Klankstelsel – Jy moet ’n afsonderlike,bykomende premie hiervoor betaal.

Ek is oortuig!Skakel ons vandag nog by 0860 10 10 05.

Solidariteit spog met bobaas motor- en huisinhoudversekering wat reeds vir jare danksy ’n waardevollevennootskap deurAUTO & GENERAL aan ons lede gebied word. As jy nog nie jou motor of huisinhoudby Auto & General verseker het nie, is dit nou jou kans! Hier is antwoorde op jou VERSEKERINGSVRAE:

advertorial

n accident is never a positive ex-perience, even less so when youdon’t know how to proceed withrepairing your vehicle afterwards.

What is the first thing to do?Lodge a claim with your insurer.The process ofrepairing a vehicle can be lengthy due to all theparties involved, so it is best to get the processstarted as soon as possible.

What happens next?Your insurer lodges the claim and in the eventthat your vehicle was towed, establishes where itwas taken.A claims assessor is then appointed,whose job it is to establish the extent of thedamage to your vehicle as well as to negotiatethe cost of repairs with repairers.After the inves-tigation has been completed, the assessor sub-mits his report to your insurer.

When does repair start?As soon as the repairer receives an authorisationfrom the insurer – not before.The reason for thisis that since parts can be quite costly, repairerscan’t afford to incur the cost until they are cer-tain the repairs have been agreed upon.Whenauthorisation is received, parts are immediatelyordered. If the vehicle is on the repairer’s site,work will commence immediately once the partshave arrived. In the event that you are still usingyour vehicle, an appointment date will bearranged to bring the vehicle in.

How long do repairs usually take?The duration of repairs varies according to theextent of the damage to the vehicle and theavailability of parts.

Where do I get a courtesy car?Many, but not all, insurance policies include this

service. It is vital that you confirm with your in-surer whether or not it is included in your coverand, if not, to request its addition.You don’t wantto find yourself without transport at a difficulttime! If you are covered and are entitled to acourtesy vehicle, then ask your insurance com-pany to arrange one for you when you lodgeyour claim.

My car is ready; what costs do I incur?Many insurance policies include excesses. It isimportant to confirm what the excesses arebefore even agreeing to the terms of your insur-ance policy so as to avoid surprises later. Thesame goes for towing. Ensure that this service isincluded in your policy as well, because in theevent that it isn’t, you’ll be held liable for towingfees in addition to the excesses. Both of thesefees have to be paid in full to the repairer beforeyour vehicle will be released to you.

In anACCIDENT, what now?

A


inbeweging

Afrikaner-armoedeonder loep geneem

oe verbasend dit ookal mag klink,Afrikaner-armoedeis ’n onderwerp wat nog nie deeglik nagevors is nie.Hoewel daar statistiek oor seker aspekte van Afrikaner-armoede bestaan, is baie min oor hierdie tragieseverskynsel bekend.

Volgens ’n aanhaling van prof. Laurie Schlemmer in die Mail & Guar-dian van 7 Augustus 2004 was daar toe ongeveer 430 000 wit mense inSuid-Afrika wat dit nie meer kon bekostig om in tradisioneel wit woon-buurte te woon nie. Hy noem ook in hierdie artikel dat 90 000 witSuid-Afrikaners ’n daaglikse stryd om oorlewing voer.Prof. Flip Smit noem tydens ’n 2010-toespraak by die ABN dat

sowat 600 000 wit Suid-Afrikaners in armoede leef. Martin van derMerwe van die departement van maatskaplike ontwikkeling rapporteerin 2007 aan Helpende Hand-werknemers dat daar in en om die groterPretoria meer as 70 informele nedersettings is wat deur wit Suid-Afrikaners bewoon word. Elk van hierdie brokkies statistiek vertel ’nverhaal, hoewel die agtergrond van hierdie statistiek en die kontekswaarin dit aangehaal word, altyd in gedagte gehou moet word.Die 2011-sensus kan nie gebruik word om uitsluitsel te gee oor die

omvang van armoede onder Afrikaners nie – daarvoor is die sensus niespesifiek bruikbaar nie. Verder is geen omvattende studie nog ooit inSuid-Afrika gedoen oor die aantal informele nedersettings waarinAfrikaners in Suid-Afrika woon nie. Maar vir Solidariteit Helpende Handis dit uiters belangrik om antwoorde te kry oor Afrikaner-armoede.Hoewel inligting baie bruikbaar sal wees, is dit ook belangrik om

tendense oor tyd te kan monitor sodat armoede doeltreffend aangepakkan word. Juis daarom stuur Helpende Hand eersdaags ’n omvattendestudie oor die aantal informele nedersettings in Suid-Afrika van stapel.Helpende Hand se 120 takke gaan ingespan word as veldwerkers omseker te maak ’n deeglike nasionale studie word gedoen. Die studiebeoog verder om statistiek te bekom oor kwessies soos die ouder-domsverspreiding van inwoners, die peil van opleiding van inwoners, dieaard van die verblyf in die nedersettings en die manier waarop hierdiemense ’n bestaan voer.Hierdie omvattende navorsing gaan Helpende Hand in staat stel om

te beplan vir die onmiddellike en verre toekoms en om seker te maakdie siklus van armoede word reeds in die Afrikanerjeug van vandag selewe doeltreffend en volhoubaar verbreek.• Dr. Danie Brink is uitvoerende direkteur van Helpende Hand. S

HDeur Dr. Danie Brink

Foto:RoelynCornwall


inbeweging

f you are 60 years or older, you may qualifyfor a grant to see you through your old age.If you are an older person in need of 24-hour care who wants to live in an older per-sons’ residential facility, you can apply for

residency at your nearest social worker’s officeor older persons’ residential facility. Unfortu-nately, there are so many exceptions and rulesthat it is seemingly easier to sit in jail and receivemore privileges than many members of ourolder generation do.The maximum amount for an old age grant is

R1 260 per month. If you are older than 75years, you will get R1 260 + R20. By way of illus-tration, the average “subsidy gap” for a residen-tial facility providing care for 50 persons is atleast R1 746 per person per month which addsup to a yearly deficit of R1 047 600 (a deficit ofalmost R21 000 per person).The fundamental problem with the current

subsidy arrangement is that it only covers a smallpart of the actual costs of providing frail care.For example, linked to this subsidy arrangement

are regulations that lay down minimum staffinglevels as well as the requirement to employ cer-tain numbers of nursing and care staff. Yet thefull costs of employing these staff are carried bythe organisations concerned.The facilities who care for our elderly there-

fore face a daily battle to keep their doors open,while the residents of these facilities also end upwith no money at all, because their whole grantgoes towards their accommodation.

The “privileges” of incarcerationSouth Africa has about 160 000 inmates in itsprisons. There are two private prisons in SouthAfrica. Of the 241 correctional centres, eight arefor women, 13 are for the youth, 129 are formen and 91 are mixed (women and men). Onthis basis, it might be said that, in 2010/11, theaverage daily cost of accommodating a prisonerwas R259. The projected figure for 2013/14, atR298, is 15% higher. That brings the totalmonthly cost for taxpayers per inmate toR9 064. That is almost five times more money

spent on inmates than our elderly.Besides the massive difference in the cost of

caring for elderly and inmates, it is difficult for theelderly to qualify for grants. To qualify for a grant,you must be a South African citizen or perma-nent resident who lives in South Africa.You maynot receive any other social grant for yourselfand mustn’t be cared for in a state institution.You do not qualify if you earn more thanR49 200 per year or own assets worth morethan R831 600 if you are single or worth morethan R1 663 200 as a couple. No wonder SouthAfrica’s prisons are bursting at their seams!Solidarity Helping Hand works in the com-

munity to prevent, terminate and alleviatepoverty. In the case of vulnerable elderly peo-ple, poverty can still be alleviated by increasingthe old age grant and relaxing the qualificationmeasures for this grant. Helping Hand is cam-paigning to get the Department of Social Devel-opment to increase the old age grant.• What is your opinion? Send us an e-mail to

[email protected] S

INMATES “better off ” than our ELDERLYThe elderly are often the FORGOTTEN GENERATION.Many of them are lonely and have limited fundsto enjoy their old age and treat ailments.Meanwhile,PRISON INMATES enjoy free food and medical careand often have opportunities for further education.The EXPENSES to care for inmates while they are incar-cerated, as well as the grants given to elderly, are funded by taxes.CILLESTEVAN DERWALT reports.

I

R1 260is the maximum amount for

an OLDAGE GRANT.

is the monthly cost fortaxpayers per INMATE.

Photograph:iStockphoto.com

inbeweging

olidariteit Helpende Hand hetonlangs sy eerste twee SilwerKroon-toekennings oorhandig.Hierdie toekennings word gegeeaan ouer persone wat ’n positiewe

bydrae in hul gemeenskap maak.Mollie Abrie (77) is deur die inwoners van

die Louis Trichardt MonumentTehuis aangewysomdat sy nog so ’n voorslag is met die kookvan konfyt, bak van vrugtekoeke en tuinmaakby die tehuis. Die produkte word verkoop om’n ekstra inkomste te verseker.Dirk Nabel (61) het na dié tehuis getrek om

sy tagtigjarige suster te ondersteun nadat haargesondheid verswak het. Sedertdien ry hy aldie inwoners rond en gaan lewer hy kos byander behoeftige bejaardes af. S

Helpende Hand VEREER BEJAARDES met toekenningDeur Juanita du Preez

S

Christine Breet, adjunk uitvoerende hoof: ontwikkeling van Solidariteit Helpende Hand wens Mollie en Dirk geluk.Foto:JuanitaduPreez


inbeweging

p skool, as lid vandie Landsdiens,het ons ’n leusein Latyn gehad:Facta Non Verba,

wat beteken: ‘Dade, nie woorde nie’. Dis waar-om ek by Helpende Hand se Ouma en Oupa-projek betrokke geraak het.”Só sê Sorina “die Flooze” Erasmus, wat on-

langs kragte met Helpende Hand saamgesnoerhet om inwoners van die LouisTrichardt Monu-mentTehuis in Danville, Pretoria-Wes, ’n dag lankte bederf met vermaak, lesse vir die jonges enkos. Sy is die ambassadeur vir Helpende Hand seOuma en Oupa-projek.Tydens die geleentheid het Sorina en die

Helpende Hand-personeel by die bejaardesgeleer hoe om handtoffels (vingerlose hand-skoene) te brei. Een doelwit van die Handtoffel-projek is om die kuns van brei aan ’n nuwe geslagoor te dra. Bejaardes wat aan die Handtoffel-projek deelneem, word aangemoedig om jonger

mense te leer hoe om te brei.Die hoofdoel van die projek is om wolpakkies

teen R25 elk te verkoop en dan aan bejaardes teskenk, sodat hulle handtoffels daarmee kan brei.Die wins wat daaruit gemaak word, sal vir dieHelpende Hand Bejaardefonds aangewend word.Die fonds is gestig met die doel om bejaarde-organisasies met hul behoeftes by te staan.Die inwoners het die dag sigbaar geniet.Ver-

skeie van die bejaardes het hul dank vir sulkeprojekte teenoor Helpende Hand uitgespreek.“Helpende Hand werk in die gemeenskap

om armoede te voorkom, te verbreek en teverlig,” sê Michelle Burger, die projekorganiseer-der. “In die geval van bejaardes kan armoede –fisiek en emosioneel – steeds verlig word.”Persone wat belangstel om by die projekte

betrokke te raak of wolpakkies wil bestel, kanMichelle by 012 644 4390 skakel of ’n e-pos [email protected] stuur.• SMS die woord “Omgee” na 38969 en skenk

R10 aan die Helpende Hand Bejaardefonds. S

Die Flooze maak tjommasén BREI ’N BARSHOU!Deur Juanita du Preez

“O

Die Flooze

spandeer bederf-

tyd saam met

bejaardes by die

Louis Trichardt

Monument Tehuis.

Foto’s:JuanitaduPreez

m 5 146 kleuters vir ’n dagkos te gee teen R2 elk perdag, beloop meer as

R10 000 per dag,” sê Lindie Strydom,pro jekorganiseerder van Help ende Handse Kosblik kiepro jek.“Ons het in hierdiestadium finansiering vir 20 dae , dus eenmaal per week vir 20 weke.”Wat van al die ander dae? Helpende

Hand hou op 30 Julie sy jaarliks e Eetsta-kings pro jek om ondersteuners aan temoedig om tot die Kosblikkie proje k by tedra .Tydens die eetstaking word menseaangemoedig om ’n dag se kos op teoffer en die geld wat daaraan bestee souword, vir die Kosblik kieprojek te skenk.Sodoende word geld vir die proje k aan-gevul en kan mense hulle veree nselwigmet die hongernood wat baie kleute rselke dag ervaar.• Om tot die Kosblikkiep rojek by te dra ,

SMS die woord “Kosblik” na 34388 (’nSMS kos R2). S

BLY VIR ’N DAG SONDERKOS, HELP KLEINTJ IES

“ODeur Juanita du Preez

olidariteit Helpende Hand het sowat 120takke landwyd wat werk aan langtermyn-oplossings om armoede in hul eie ge-

meenskap uit te roei. Danksy die inwerkingstellingvan ’n takfinansieringsplan sal elke HelpendeHand-tak R10 000 van die organisasie ontvangom in die gemeenskap aan te wend vir elke 15nuwe ondersteuners wat by die tak aansluit.Die plan sal verseker dat ondersteuners se

geld ten volle in hul eie gemeenskap aangewendword. Die dienste wat Helpende Hand se takkelewer, is gerig op alle lede van die gemeenskap,van kleuters tot bejaardes, en is op die bevor-dering van die beleid van opheffing deur oplei-ding toegespits. Helpende Hand se krag lê in dievrywilligers en ondersteuners wat die werk vandie organisasie moontlik maak.Dié mense se by-draes in die vorm van tyd, kennis en geld maak ditmoontlik om die stryd teen armoede voort te sit.• Enige persoon wat belangstel om by ’n tak

betrokke te raak of ’n tak te stig, kan AdeleKruger skakel by 012 644 4390 of ’n e-posstuur na [email protected]. S

GEMEENSKAPPE PLUK DIEVRUG VAN AANSLUITINGS

SDeur Juanita du Preez

inbeweging

n die gees van Solidariteit Helpende Hand seBejaardesmaand het die Bethlehem-tak dielewe van ’n 82-jarige vrou binne twee wekeheeltemal omgekeer. Tannie Ruby Dormerhet in ’n armoedige kamer van 10 m2 gebly

toe hulle van haar te hore gekom het, sê AnitaSchoeman, voorsitter van die Bethlehem-tak.“Die vertrek het geen krag, lopende water of

sanitêre geriewe gehad nie en het eintlik vir haarverskeie gevare ingehou. Sy het nie ’n bed gehadnie en het op ’n gehawende bank geslaap methaar karige besittings wat in plastieksakke rond-om die bank gepak was.“Ek weet nie hoe sy oorleef het nie,” sê Anita.

“Sy het van laslappies vir haarself klere en selfsonderklere gemaak.”Die tak het juis in hierdie tyd besluit om geld

aan projekte te bestee wat volhoubare resultatesal oplewer.Anita en die tak het ’n beroep op diegemeenskap gedoen om tannie Ruby se lewens-gehalte te verbeter. Sy bly nou in ’nWendy-huis

met ’n toilet en wasbak, lopende water, elektri-siteit en isolasie in die dak. Die huisie is ook tenvolle gemeubileer. Weldoeners het gesorg viromheining sodat haar hond, Jetaime, binne dieerfie kan bly. Die tak het ook begin omsien natannie Ruby se gesondheid nadat vasgestel is datsy borskanker het. Sy het ’n mastektomie onder-gaan en sal dalk chemoterapie moet ontvang.“Tannie Ruby kon haar oë nie glo nie,” sê

Anita.“Sy is in die sewende hemel van geluk ensê gereeld: ‘Vertel hulle net hoe baie ek ditwaardeer.’ Sy is nou baie opgewek.”Volgens Anita wil tannie Ruby graag haar eie

hande gebruik om weer iets aan die gemeenskapterug te gee om só haar dankbaarheid te betoon.Sy beoog om voort te gaan om klere van las-lappies te maak.“Dit is vir ons ongelooflik hoe die gemeen-

skap hande gevat het om hierdie projek te laatmaterialiseer,” sê Anita.“Ons het net die regtehande opgespoor om te help.” S

Helpende Hand Bethlehem gee bejaarde NUWE HOOPDeur Juanita du Preez

IVOOR

NA

Foto’s:Verskaf


prom

osie

k onthou uit my kinderdae hoegoeie huisvriende van ons met vierkinders gereeld elke kind teen diekosyn in die oom se studeerkamerlaat staan het en dan ’n netjiese

merkie bo elkeen se kop gemaak het, en langsdie merkie die kind se naam en die datumneergeskryf het.Baie mense doen dit sekerlik vandag nog.

Ons meet vordering. Ons neem gereeld foto’sen plak dit in albums of stoor dit op DVD’s, omlater weer te kyk en te sien hoe ons gelyk het,waar ons was, en wat ons gedoen het. Onsmaak merkies teen ons onthoukosyn.As finansiële beplanners staan ons soms

verwonderd dat mense nie bereid is om foto’svan hul eie finansiële sake te neem nie.As jy nieweet hoe dinge vandag lyk nie, waarmee gaanjy dit môre vergelyk? Hoe gaan jy enige vorde-ring of agteruitgang meet? Hoe gaan jy bepaalof die kind teen die kosyn groei of nie?Finansiële beplanning is om vandag ’n foto

te neem van iets waarvan die vordering in dietoekoms baie belangrik is. Dit is presies dieself-de as om ’n kind se groei teen ’n kosyn temeet, en te sien hoe hy of sy vorder of groei.Finansiële beplanning help ook om danksy

historiese inligting ’n bietjie in die toekoms in tekyk. Mense lag gewoonlik op foto’s en dislekker om sulke foto’s te neem. Die foto vanjou finansiële beplanning is soos die voor- enná-foto’s van ’n voorkomsveranderingsessie:Asjy nie ’n voor-foto neem nie, kan daar nie ’n ná-foto wees nie, en loop jy die risiko dat die ná-foto slegter as die voor-foto gaan lyk. Dit sal ’nramp wees.Laat ek aan die hand van ’n eenvoudige voor-

beeld illustreer hoe ’n “ná” foto vir nog jare lankmooi kan bly. Gestel jy is 40 jaar oud, getroud enhet twee pragtige kinders. Jy sterf ongelukkigskielik aan ’n onnatuurlike oorsaak.Vroulief is nou38 jaar oud, en sy het beplan om op 62 saammet jou af te tree.Ongelukkig het sake egter nouskeefgeloop en sit sy met haar hande in haarhare. Hoekom?Vir die eenvoudige rede dat jy nie’n foto van jul volle finansiële situasie geneem hetnie. Hoewel daar lewensdekking was, meestal omskuld te dek, sit jou eggenoot met ernstigekontantvloeiprobleme.Daar is altyd uitgawes in ’n huishouding wat

steeds betaal moet word nadat een van dieeggenote nie meer daar nie. ’n Goeie voor-

beeld is jou mediesefondsbydraes. Jy, jou vrouen die twee kinders is gedek, en jy betaal elkemaand jou premie. Noudat jy nie meer daar isnie, wie gaan die premie vir ma en die tweekinders betaal?Gestel die mediese fonds se premie het ten

tyde van jou afsterwe R4 500 per maandbeloop. Jou gedeelte daarvan was R1 500. Diepremie vir jou vrou en twee kinders beloop nájou afsterwe R3 000 per maand (R1 500 virhaar plus R750 per kind). Gestel die kinders isnou 8 en 10 jaar oud. Jy sal darem wil sorg datelke kind tot ongeveer 22 jaar oud gedek is,totdat hulle klaar studeer het, en dat vroulieftot op die ouderdom van 62 dekking het,wanneer sy kan aftree. Daar moet dus vir diekinders vir nog 12 jaar voorsiening gemaakword en vir jou eggenoot vir nog 22 jaar.Gestel die mediese fonds se tariewe styg elke

jaar met 10%. Die lang som wat gemaak moet

word, kom kortliks daarop neer dat jy R666 000se lewensdekking moet uitneem, wat jou vrouteen ’n 10%-opbrengs per jaar kan belê, omseker te maak dat net die medies gedek is.Die volgende vraag is: Wat kos dit jou? Vir ’n40-jarige man met ’n driejaardiploma wat nierook nie en administratiewe werk doen, gaandit ongeveer R190* per maand kos om seker temaak dat sy vrou en kinders die beste medieseversorging kry wat hulle kan bekostig.Jy kan vir R190* per maand sorg dat jou

gesin se ná-foto lyk asof dit in ’n ateljee ge-neem is deur ’n professionele fotograaf metnet die beste beligting.Doen jouself ’n guns, neem vandag nog julle

foto of maak daardie merkies teen die kosyn.Dit is die moeite werd om die groei envordering van jou finansiële neseier dop te hou.* Kwotasie veronderstel sekere kriteria en sal

van persoon tot persoon verskil.Foto:iStockphoto.com

EKyk MÔRE terug op VANDAG se foto’sDeur Francois Smit

As jy nie weet hoe dinge vandag lyk nie, waarmeegaan jy dit môre vergelyk? Hoe gaan jy enige

VORDERING of AGTERUITGANG meet? Hoe gaanjy bepaal of die KINDTEEN DIE KOSYN groei of nie?


0861 10 10 05www.solidariteit.co.za

Solidariteit Finansiële Dienste sal antwoorde op al u vrae kan verskaf, ontledings doen, aanbevelingsmaak en dit rugsteun met die regte produkte wat u sak en profiel sal pas. Skakel ons vandag nog!

IS U:

> bates beskerm teen brand,diefstal of ongelukskade?

> lewe verseker om uself enu gesin te versorg in die gevalvan ’n lewensveranderendegebeurtenis?

> seker u kan eendagonafhanklik aftree?

PROFESSIONELEFINANSIËLEADVIES

MOTOR- ENHUISINHOUD-VERSEKERING

RISIKODEKKING

BELEGGINGS

> brand> diefstal> ongelukskade

> lewens> ongeskiktheid> inkomste-beskerming

> doelgerigtebeleggings

> spaar viraftrede

> inkomstená aftrede

> hulpbronne> ontledings> oplossings

SolidariteitFinansiële Dienste

aksentmedia•0824454513


inbeweging

y Sol-Tech probeer onsdeurlopend om ’nprestasiekultuur onderons studente te skep. Ditis belangrik dat studente

vir hulself hoë standaarde stel. Studente watpresteer, maak nie net hul ouers en lektore trotsnie, maar ontwikkel ’n trots in hul werk, watverseker dat hulle eendag in die werkplek boander kandidate sal kan uitstyg omdat hul werkvan noukeurigheid, deeglikheid en selfdissiplinegetuig,” sê Phillip Minnaar, hoof van Sol-Tech.Heinge Enslin, een van die toppresteerders

wat ’n toekenning by dié geleentheid ontvanghet, is besig om hom in ’n elektriese rigting tebekwaam.Hy meen dat Sol-Tech goed daarinslaag om ’n kultuur van uitnemendheid onder systudente te kweek.“Vir my is die hoogtepunt die vriende wat ek

die afgelope maande gemaak het, vriende watnet so hard soos ek werk.Ons is waarlik ’neenheid.Ons ken mekaar. Ons spoor mekaar

aan en motiveer mekaar om ons bes te doen.En as een van ons slap lê, help ons mekaar vinnigom weer by te kom! Ek weet dat ons sommernog lank vriende gaan wees en selfs mekaar virraad sal vra wanneer ons begin werk,” verdui-delik Enslin.Volgens Enslin is die lektore tops.“Ek ag my

lektore ook as vriende, mentors. Ek kan enige tydby enige lektor gaan aanklop vir hulp – selfs oorpersoonlike probleme. Ek wil graag eendagspesialiseer in ’n rigting. Die lektore geeongelooflike raad en help selfs uitvind oorverdere studies.”Enslin het ook met lof gepraat oor veral Sol-

Tech se praktiese opleiding.“Dit berei ’n mensbeslis voor vir die werkplek. Met die vaardighedewat ek tot nou geleer het, doen ek reeds loswerkies vir mense by hul huise en ek geniet ditbaie!”Enslin dien ook in Sol-Tech se studenteraad

en meen dat sy werk in die raad beslis help omekstra mensekennis op te doen.“In die

studenteraad moet mens vinnig leer om mensewat jy nie noodwendig ken nie, te verenig enpositief te motiveer om saam te werk. Ek sien ditbeslis as vaardighede wat ek ook eendag in ’nwerkplek sal kan benut. ’n Mens is altyd deel van’n span en dit is belangrik dat ’n mens vroeg alleer hoe om verskillende soorte mense tebenader,”meen hy.Paul van Deventer, besturende direkteur van

Sol-Tech, het die spoggeleentheid afgesluit deurdie studente met hul prestasie geluk te wens. Hyhet ’n boodskap van aanmoediging gegee om indie werkplek op hierdie prestasie voort te bou:“Een van die doelstellings van die stigting van Sol-Tech was om jongmense indiensneembaar temaak en hulle voor te berei vir die arbeidsmark,beide ten opsigte van tegniese vaardighede in diewerkplek en vir ’n suksesvolle toekoms in Suid-Afrika. Die prestasies is dus ook ’n pluimpie virSol-Tech wat in sy doelstelling slaag, en daarom isons saam met die studente en ouers baie trots,”het Van Deventer gesê. S

Sol-Tech vereer sy TOPSTUDENTESol-Tech het onlangs sy beste teoretiese en praktiese studente by ’n SPOGGELEENTHEID op die skouergeklop.MOIRA-MARIE KLOPPERS het die toekenningsgeleentheid bygewoon.

“B

Foto:ReintDykema

Sol-TechBesoek ons webtuiste vandag nog by

www.sol-tech.co.zaSolidariteitBeweging

Vir ’n loopbaan en toekoms vol

Datum:Tyd:Plek:

Bring saam:

RSVP:

Saterdag 14 September 20138:30 vir 9:30Hoërskool Hercules,h.v. Jennings- en Ribbonstraat,DaspoortPen, sakrekenaar, gewaarmerkte afskrifte vanaansoeker se ID en hoogste kwalifikasieBevestig asseblief jou bywoning [email protected]

Sol-Tech se doel is om opleiding van ’n hoëstandaard, wat op Christelike waardes gegrondis, teen die mees bekostigbare tarief moontlikaan jongmense te bied. Die kollege is ’ninstelling sonder winsoogmerk en is as ’nartikel 21-maatskappy geregistreer. Solidariteitfinansier deur middel van die Groeifonds dieaankoop van opleidingstoerusting, asook ’ntoekomstige kampus waar alle werkwinkels enklasse onder een dak gehuisves gaan word.Elke lid van Solidariteit dra deur sy of haarlidmaatskapgeld R11 tot dié fonds by wat virtalle ontwikkelingsprojekte aangewend word.

VONK

OPEDAG OMDIE DRAAI!

Sukses Opleiding Loopbaan Toekoms Ekonomiese bemagtiging Christelik Hoop

aksentmedia

•082

4454513


jy & die Stuur jou regsvrae na: Jy & die reg, Posbus 11760, Centurion 0046;stuur ’n e-pos na [email protected]; of ’n faks na 012 664 1102.Reg

erkgewers het ’nplig om ’n veiligewerkomgewing teskep en in stand tehou. Hierdie plig

sluit ook in dat geen teistering, wat seksueleteistering insluit, in die werkplek toegelaat wordnie. Indien ’n werkgewer ’n werknemer teisterof toelaat dat ’n werknemer ’n ander werk-nemer teister, kan die werkgewer ingevolge dieGelykheidswet (No. 55 van 1998) aanspreeklikwees. Leemtes in die reg was dat hierdie aan-spreeklikheid slegs op grond van “onregverdigediskriminasie” ingevolge artikel 6 van die wetkon geld. Anders as in die geval van intimidasieen viktimisasie was daar ook nie ’n statutêre ofregsdefinisie vir teistering nie.Teistersake kongevolglik nie vinnig en doeltreffend opgelosword nie.Met die aanvaarding van die Wet op die

Beskerming teenTeistering (No. 17 van 2011)oftewel die WBT op 2 Desember 2011, hethierdie prentjie egter aansienlik verander. Hier-die wet wat spesifiek vir teistering voorsieningmaak, het op 27 April 2013, op NasionaleVry-heidsdag, in werking getree.Die WBT is van toepassing op enige per-

soon wat dade van teistering pleeg en beskermslagoffers teen onder meer dade van afloer-dery, agtervolging, die stuur van ongevraagdee-posse en SMS’e, asook teen teistering in diewerkplek. Kragtens dieWBT is slagoffers vanteistering daarop geregtig om ’n tussentydsebeskermingsbevel op enige dag en te enigertyd by die landdroshof teen ’n teisteraar telaat uitreik.Ingevolge dieWBT word daar tussen nie-

seksuele en seksuele teistering onderskei. Nie-seksuele teistering sluit dade in soos onredelikeagtervolging, die dophou of lastig val van ’npersoon, of enige kommunikasie wat op dieklaer gemik is wat leed kan veroorsaak. Sek-suele teistering sluit in onwelkome uitdruklikeof geïmpliseerde gedrag, voorstelle, bood-skappe of opmerkings van ’n seksuele aard watdie klaer in die omstandighede kan beledig ofaanstoot gee, intimideer of verkleineer.

TEISTERING uiteindelik “teen die wet”

W


Solidariteit se REGSADVISEURS word daagliks oorval deur navrae wat oor TEISTERING handel.Klagtes soos“hy probeer my uitwerk”, “ek dink ek word geviktimiseer”, “ek word onnodig met werk oorlaai” en “my leweword hel gemaak”, kan alles vorms van ’n geboelie en teistering in die werkplek wees, skryf PHIL DAVEL.

TEISTERSAKE: HOE GEMAAK?Hoewel werknemers ingevolge die WBTbeskerm word, moet hulle twee belangrikepunte in ag neem voordat hulle by die eersteen beste geleentheid hul werkgewers ofkollegas landdroshof toe sleep. Eerstens is dit’n kriminele oortreding om ’n valse verklaringin ’n beëdigde verklaring af te lê.Tweedens isdit steeds die mees geskikte opsie om eers dieteistering intern aan te spreek. Soos genoem,beskerm die wet werknemers teen teisteringen word dit as onregverdige diskriminasieerken.Die Kommissie vir Versoening, Bemiddeling

en Arbitrasie (KVBA) gee die volgende wenkeaan werknemers:• Hou deeglik rekord van alle voorvalle, inslui-tende die tyd, plek en datum van die voor-val, asook ’n beskrywing van wat gebeur heten lys die name van moontlike getuies.

• Konfronteer die teisteraar. Jy kan die teis-teraar direk en informeel kontak en vra datdie gedrag gestaak word. Indien jy met die

persoon gaan praat, neem ’n getuie saam.• Gebruik die normale interne griewe- ofdissiplinêre prosedures as ’n meer formeleklagteprosedure om die teistering op te los.

• Indien jy ’n lid van ’n vakbond is, kontak jouverteenwoordiger of organiseerder. Jy kanook die vakbond se regsdienste vir bystandrakende jou regte nader.

• Indien jy nie ’n lid van ’n vakbond is nie, kanjy jou menslikehulpbronafdeling, bestuurderof ’n persoon met gesag kontak.

• Sodra die saak gerapporteer is, moet diemaatskappybestuur die saak ondersoek.Dissiplinêre optrede kan dan volg.

• Die saak kan na die KVBA vir konsiliasieverwys word en indien onopgelos, kan diesaak ingevolge die Gelykheidswet na diearbeidshof verwys word.

• Besoek http://goo.gl/1So94 om meer oorteistering te lees of besoek die KVBA sewebtuiste by www.ccma.org.za.

• Phil Davel is ’n regsadviseur by Solidariteit. S

Solidariteit staanjou graag by. Indien

jy voel dat jy ’nSLAGOFFER vanteistering is, kan jyons regsadviseurs

by 0861 25 24 23vir vinnige REGS-ADVIES skakel.

Jy hoef nie alleente voel of oorweldig

te word nie.JOUWERK ISONSWERK!


inbeweging

uisartskundiges verskil vanalgemene praktisyns deurdathulle verdere, diepte-opleidingontvang in al die rigtings waarindokters voorgraads opleiding

ontvang. Huisartskunde behels die holistiesegeneeskundige sorg van individue binne diekonteks van hul gesinne en die gemeenskap.Huisartskunde volg ’n pasiëntgesentreerdebenadering tot primêre sorg. Dit dek dus al dieverskillende mediese velde en probeer omsiektes vroegtydig te diagnoseer, wat sielkun-dige en maatskaplike faktore insluit.’n Chirurg word algemeen as ’n spesialis in

snykunde omskryf. Chirurgie behels dus medie-se behandeling deur middel van operasies.Algemene chirurgie word hoofsaaklik uitgevoerom beserings en misvormdheid reg te stel,liggaamsfunksies te verbeter en die verspreidingvan siektes te bekamp of te behandel.Algeme-ne chirurge opereer meestal aan algemenebeserings en organe of ander sagte weefsel.Ortopediese chirurge behandel of opereer

hoofsaaklik breuke of gestremdhede van bene,ligamente, tendons, senuwees en spiere. Hullegebruik ook rehabilitasie om herstel te bewerk-stellig. Sommige dokters spesialiseer selfs ver-der en fokus op spesifieke ledemate of delevan die liggaam soos knieë, enkels of die rug.Die meeste van ons is al voor ’n operasie

onder verdowing geplaas om ons ongevoeligvir pyn te maak. Om iemand suksesvol ondernarkose te plaas, is egter nie so eenvoudig sooswat dit klink nie, maar is ’n wetenskap in eiereg. ’n Narkotiseur se taak begin reeds voor dieoperasie wanneer hy die pasiënt se mediesegeskiedenis bestudeer, soos allergieë of medi-kasie wat gebruik word. Die narkotiseur kon-troleer die pasiënt se welstand tydens diechirurgie en hou hom ná afloop van dieoperasie steeds dop vir enige teenreaksies.Dokters wat noodsituasies in die ongevalle-

afdeling hanteer, staan as noodgeneeskundigesof traumadokters bekend. Noodgeneeskun-diges is spesialiste in gevorderde kardialelewensondersteuning en traumasorg. Hulle isook verantwoordelik vir die behandeling vanander lewensbedreigende mediese toestande

en noodgevalle soos hartaanvalle, ernstigeongelukke, beroertes, bewustelose pasiënte,asma- en epileptiese aanvalle. ’n Noodgenees-kundige moet op enige mediese noodgevalvoorbereid wees en gereed wees om allenoodsituasies te kan hanteer.Mediese studente wat daarin belangstel om

te spesialiseer, moet geduldig en vriendelikwees, goed kommunikeer en in ’n span kanwerk, sowel as eties en professioneel kanoptree. Hulle moet die vermoë hê om inligting

te ontleed en te interpreteer en om vinnigbesluite onder druk te kan neem.Die mediese beroep vereis lang en onge-

reelde werkure en behels dikwels ook ver-moeiende operasies wat behoorlike konsentrasieen akkuraatheid vereis. Buiten die finansiëlevoordele van die beroep word spesialiste ookbeloon deurdat hulle in hul pasiënte se tweedekans op ’n beter lewe kan deel en kan sienhoedat die lewensomstandighede van hulpasiënte verbeter. S

Talle uitdagings en geleenthede in die MEDIESE VELDDie LANDWYETEKORTAAN MEDIESE PERSONEEL strek verder as net algemene praktisyns. Omas mediese praktisyn te kwalifiseer, vereis gewoonlik sewe jaar se studie en praktiese ervaring. Daar is egtersoveel meer geleenthede en uitdagings vir dokters wat besluit om ’n bykomende aantal jare te studeeren in ’n spesifieke rigting te spesialiseer, skryf KARINVENTER van Solidariteit Helpende Hand.

HAccording to a SURVEY by theSA Institute of Race Relations

of doctors’ posts (or 14 351)are VACANT countrywideand 46% (44 780) ofNURSING JOBS are not filled.

56%


bedryfsnuusinbew

eging

at gaan ekná matriekdoen?” Disdie vraagwaarmee

elke hoërskoolleerling die een of ander tydworstel. ’n Vroeëre studie deur die Raad virGeesteswetenskaplike Navorsing (RGN) duidaarop dat sewe uit 10 graad 12-leerlinge(72,2%) graag ná skool verder wil studeer. Disook goed so, want matrikulante moet besef ’npersoon met ’n naskoolse kwalifikasie se kansom werk te kry, is aansienlik beter.’n Groep van 20 659 matriekleerders uit 362

skole regoor Suid-Afrika het aan die studie deurdie RGN deelgeneem.Die doel van die studiewas om leerlinge se toekomsdoelwitte te bepaal.Daar is spesifiek klem gelê op toegang en toe-trede tot hoëronderwysinstellings.

Die resultate dui daarop dat sewe uit 10van die graad 12-leerlinge (72,2%) wat aan diestudie deelgeneem het, ná skool verder wilstudeer.Altesaam 20,3% beoog om te gaanwerk en 6,5% om oorsee te reis, terwyl daar1% is wat geen van die genoemde aktiwiteitebeplan nie. Die studie wys verder dat blankeleerlinge se aspirasies om ná skool te reis(13,5% van die respondente) veel hoër is as diévan ander bevolkingsgroepe (byvoorbeeld 5,7%van swart leerlinge).Dit blyk dat daar onder al die bevolkingsgroe-

pe ’n verband bestaan tussen leerlinge se graad11-punte en hul aspirasies om te studeer: Hoehoër die leerling se graad 11-punte, hoe groterdie behoefte om ná skool te studeer. Van dieleerlinge uit alle rassegroepe wat verder wilstudeer, beplan drie uit vyf om by ’n hoëronder-wysinstelling te gaan studeer, terwyl 5% onseker

is oor waar hulle wil gaan studeer. ’n Kwart vanleerders beplan om by ’n staatsinstelling virverdere onderwys en opleiding te studeer, en3,2% by ’n private instelling. ’n Verdere 3,4%beplan om na ’n landboukollege te gaan en 8,6%om aan ’n verpleegkollege te studeer.Daar word beraam dat so veel soos 33% van

die jeug van Suid-Afrika werkloos is.Altesaam 5%het wel tersiêre opleiding ontvang. Twee-derdesvan gegradueerdes kry werk in die private sektor,’n vyfde by regeringsinstansies en ’n tiende bynieregeringsinstansies of gemeenskapsinstansies.Gegradueerdes se kans om werk te kry, is

30% hoër as dié van leerlinge wat nie gematri-kuleer het nie. Mense met diplomas se kans omwerk te kry, is 20% tot 25% beter as matrikulantes’n. Mense met kwalifikasies se kans om bo huleweknieë sonder ’n kwalifikasie vir ’n posisieverkies te word, styg boonop elke jaar. S

NASKOOLSE STUDIE hou groot VOORDELE inDeur Cilleste van der Walt

“W


inbeweging

oewel enige goeie spanleier metbogenoemde stelling sal saam-stem, is dit steeds belangrik datelke individu hom- of haarselfonder die vergrootglas plaas

wanneer dit by spanwerk kom.In hul boek Teamwork is an individual skill:

Getting your work done when sharing responsibilityskryf Christopher M.Avery et al. dat die sleuteltot uitmuntende spanwerk gesetel is in dieindividuele spanlid se vermoë om sy of haarverantwoordelikheid teenoor die groep as ’ngeheel te erken.Die outeurs wys egter daarop dat sekere

omstandighede en voorwaardes in plek moetwees vir individuele werknemers om verant-woordelikheid te kan aanvaar vir hul span seresultate en ervarings:• Spanlede het die mag om self hul eie span-lede te kies.

• Almal verstaan duidelik wat die span se doelis en voel persoonlik verantwoordelikdaarvoor om daaraan te voldoen.

• Verwagtinge rondom die span se prestasie enuitsette is duidelik uiteengesit.

• Spanlede verwag om gereeld terugvoer vanmekaar te ontvang en aan mekaar te gee enaanvaar dat daar op sekere vasgesteldestandaarde ooreengekom is.

• Belonings en erkenning is geskoei op diespan se resultate as ’n geheel. Spanlede moetliefs nie uitgesonder word nie, aangesienander spanlede mag voel dat hul bydraebloot oor die hoof gesien word.

SPANWERK = minder foute,MEERWELSLAE

’n Bekende Engelse spreek-woord lui “there’s no ‘i’ in

team”, wat beteken dat jyONSELFSUGTIG moet optreeen die belange van jou span bojou eie moet stel wanneer jy totSUKSESVOLLE SPANWERKwil bydra – ook in die werkplek,

skryf INGE STRYDOM.

H

In their paper, Effective teamwork in health-care: Research and reality,Dave Clementset al. write that healthcare studies havesuggested that teamwork, when enhancedby inter-professional collaboration, couldhave a range of benefits. Although the linkis far from definitive, it appears that team-work could have positive effects, particu-larly in quality and safety. These includereducing medical errors, improving thequality of patient care, addressing work-load issues, building cohesion and reducing

burnout of healthcare professionals. Out-side of healthcare, research tells us thatteams working together in high-risk andhigh-intensity work environments makefewer mistakes than do individuals.This issupported by empirical evidence fromcommercial aviation, the military, fire fight-ing and rapid-response police activities.These studies show that qualities such asflexibility, adaptability, resistance to stress,cohesion, retention and morale are closelyrelated to effective team performance. S

DID YOU KNOW?


SolidariteitFinansiële Dienste

Kry die KRAG van dieWET aan jou kant!

aksentmedia•0824454513

Legal X is ’n gemagtigde verskaffer van finansiële diensteFSP-nommer: 5277


Skakel ons vandag nog by

0861 10 10 05

REGSHULPVERSEKERING

Solidariteit Finansiële Dienste is ’n gemagtigde verskaffervan finansiële dienste • FSP-nommer: 15556

Daarom bied Solidariteit Finansiële Dienste regshulpversekeringin samewerking met Legal X om jou te help om die krag van diewet aan jou kant te kry. Kry vandag nog ’n prokureur in jou diensteen slegs R82 per maand.*

• Telefoniese regshulp – 24 uur per dag.• Regsverteenwoordiging ter waarde van R45 000 per jaar.• Onbeperkte toegang tot regsdokumentasie.• Afslagtariewe op eiendomsoordragte.

• Skakel 0861 765 734 of besoek www.legalx.co.za

* Bepalings en voorwaardes geld

“04/2013 • www.solidariteit.co.za60

inbeweging

Heinrich Bisschoff stands on a hillnear Mount Kilimanjaro with the

mountain as backdrop.

Make LIFE more

Since the release of the film BUCKET LIST starring award-winning actors Jack Nicholson and MorganFreeman in 2007, people have been prompted to compile their own so-called “bucket list”, which refersto a LIST OF MEMORABLETHINGS to pursue before you unfortunately “KICKTHE BUCKET” ordie. But is it really worth compiling such a list? INGE STRYDOM went looking for answers.

memorable

n his book, Pursuing the good life: 100 re-flections in positive psychology,ChristopherPeterson writes that a bucket list is an at-tempt to make life more memorable.“Bucket lists, if accomplished, set memories

in place that structure life as remembered –and sometimes we do not know what is worthdoing until we actually do it and reflect upon it,”he explains.He does, however, warn that having a

bucket list might cause us to overlook otherevents that could possibly be significant andmemorable should we push ourselves too hardto achieve the items on our lists.

Solidarity Magazine spoke to a few individu-als who achieved something remarkable thatwas on their bucket list, in an attempt todetermine whether having a bucket list isworthwhile.

I THERE’S NO MOUNTAIN TOO HIGH

Heinrich Bisschoff (27), draughtsman andentrepreneur from Centurion, recently pur-sued his lifelong dream of climbing MountKilimanjaro inTanzania.What motivated him to climb the moun-

tain? “I have been dreaming about it and as-piring to climb the mountain for as long as Ican remember. I just knew it would be anunforgettable experience I can share withmy children and grandchildren someday.”And the highs and lows of the experi-

ence? “The high was definitely the morningwe summited and reached the top of themountain. I felt so close to my Creator, andit felt good to know that I have achievedsomething this big, something I could nothave done a year ago because I did not havethe right mindset and financial resources.“The lows were the cold weather (-18 ˚C),

the long walk down and having altitude sick-ness on the way up. It also required consider-able physical and mental preparation.”

I felt so close to my CREATOR, and it felt goodto know that I have achieved something this big.

inbeweging

ChrisVosloo (27), an accountant from Kempton Park, recently com-pleted the 87 km Comrades Marathon between Durban and Pieter-maritzburg.“It might sound like a cliché, but it is one of the most difficult races

in the world for a good reason. It really tests your perseverance.Therewere several stages where I wanted to give up, especially when we ranpast the Harrison Flats. It is the section with the fewest spectators andit is also the least scenic part of the race.“The high was definitely when I reached the finishing line where my

family and friends had been waiting for me. It was such an intense andemotional moment for me because I realised what I am capable of. Italso felt so fulfilling to know that a whole year’s training and hard workpaid off.”What did the experience mean to him as a person? “It taught me

to persevere in everything I do and to keep the end goal in mind. It isa life lesson which I will now apply to my work and my personal life.I also realised how valuable the support of my loved ones is becauseI couldn’t have done it without them.” S

Chris Vosloo during thefirst half of the annualComrades Marathonwhich took place duringthe first weekend of June.

WINNING MEANS NOT GIVING UP

Photographs:ActionPhoto;David-HenrivanLeeuwen

Kilimanjaro (meaning “mountain of greatness”) isthe highest freestanding mountain in the world at

5895 metres

12

43 5


inbeweging

Die taal bars uit sy nateTeen ongeveer 1904 was daar sowat 900 000Afrikaanssprekendes in Suid-Afrika. Meer as100 jaar later toon die 2011-sensus dat 13,5%van Suid-Afrikaners se huistaal Afrikaans is. Ditkom neer op sowat 6,85 miljoen Suid-Afrika-ners van alle rassegroepe wie se moedertaalAfrikaans is.Afrikaans is boonop, naas Zoeloeen Xhosa, die vernaamste huistaal in die land.Die meeste Afrikaanssprekendes (2,8 miljoen)woon in dieWes-Kaap.

Langenhoven nie altyd sovurig oor AfrikaansDie man wat vandag steeds as een van diegrootste vegters vir die Afrikaanse taalbekendstaan – C.J. Langenhoven – het, soostalle ander van sy tydgenote, nie uit diestaanspoor ywerig en passievol oor die jongtaal gevoel nie. Inteendeel, hy was anti-Hollandsen pro-Engels. Hy het selfs, tot sy latere spyt,tydens ’n toespraak by ’n debatsvereniging vandieVictoria College (voorloper van dieUniversiteit van Stellenbosch) opgemerk:“For intellectual training Africander Dutchoffers no scope, for it has no literature and avery poor vocabulary.”

Rugbylegende help bou aan die taalDit is geen geheim dat Suid-Afrikaners (ennatuurlik veral Afrikaanse Suid-Afrikaners) gekis oor rugby nie, maar wie sou kon raai dat dierugbylegende Paul Roos ook help bou het aanAfrikaans? Roos het onder meer die eersteSuid-Afrikaanse rugbytoerspan na Brittanje in1906 gelei. Nie net het dié man by joernalistedaarop aangedring dat sy rugbyspan “dieSpringbokke” genoem moet word nie, maar hyhet ook onder meer die term “skrumskakel”geskep.Volgens oorlewering het die joernalisHerman Steytler op ’n dag saam met Rooslangs dieWilgenhof-veld op Stellenbosch na ’nrugbywedstryd sit en kyk. Steytler peins hardop:“Wat kan ons tog sê vir daardie man wat agterdie skrum staan en daardie een wat weer agterhóm staan?” Paul Roos antwoord:“Ja, weet jy:Hulle is eintlik die skakels tussen die voorlyn endie agterlyn.”“Daar’s hy mos!” roep Steytler uit.Van toe af was dit skrumskakel en losskakel.

Die eerste Afrikaanse rolprentDie eerste Afrikaanse rolprent (metAfrikaans/Nederlandse flitskaarte), die stilprentDe Voortrekkers, het in 1916 verskyn. Die Slag vanBloedrivier het onder meer ’n prominente deelvan dié rolprent uitgemaak, maar weensooskuskoors wat destyds in Natal voorgekomhet, is besluit om die slag by Elsburg nabyGermiston te verfilm. Hier is ’n kunsmatige riviervir dié doel geskep.Oor die verfilmingfiasko vandie slag skryf prof. Steyn: “Die verfilming, opSondag, 15 Oktober 1916, het byna skeefgeloop.Op ’n teken storm die ‘Zoeloe-impi’ op die ‘laer’af. Toe die Zoeloes die ‘rivier’ onderkant die laerdeurtrek, het die ‘Boere’ met hul loskruit op hullelosgebrand. [Gustav] Preller en van die direkteurehet hul bes gedoen om met die megafoon dieontydige skietery te staak, maar sonder sukses.Die swartes het sonder aarseling gestorm en virPreller en [Harold] Shaw (regisseur) was dit gouduidelik dat die ‘veldslag’ onbeheerbaar raak. Vandie swartes en burgers het selfs handgemeen

geraak. Maar gelukkig kon drie kameramannedaarin slaag om die gebeurtenis van verskillendepunte af op film vas te lê. In die gedoente is 122mense beseer en een gedood.”

Eerste vir Afrikaanse vroueVandag kan Afrikaanse vroue hulle verlustig intientalle Afrikaanse vrouetydskrifte, maar min soukon raai watter tydskrif die “moederhen” vanAfrikaanse vrouetydskrifte was.Die Boerevrou hetdie eerste keer op 25 Maart 1919 die lig gesienen die slagspreuk “Ek sien haar win, want haarnaam is –Vrou en Moeder” gedra. Advertensieswat drank adverteer, was verbode en adver-tensies van patentemedisynes is eers vooraf aan’n betroubare geneesheer voorgelê. Hierdieadvertensie kon dan eers geplaas word mits diedokter sê daar skuil geen kwaad in die middelnie. (De Huisgenoot, voorloper van Die Huis-genoot, het die eerste keer in Mei 1916 verskynen is vandag die grootste Afrikaanse en Suid-Afrikaanse tydskrif.) S

Kitsfeite en staaltjies oor die SOETSTETAALKraal Uitgewers stel later vanjaar die nuutste BOEK deur prof. Jaap Steyn, bekende taalwetenskaplike en-historikus, bekend.Dié werk bied omvattende geskiedenis oor die ontstaan en ontwikkeling vanAFRIKAANS.ILZE NIEUWOUDT het ’n paar feite en staaltjies tussen die bladsye van dié nuwe boek gaan uitsnuffel.

Maak seker dat jy nie hierdie boek misloop nie. Plaas solank jou naam opdie voorafbestellingslys en stuur ’n e-pos met “Afrikaans” in die onderwerp-ruimte met jou naam en kontakbesonderhede na [email protected] Uitgewers sal dan vir jou meer inligting aanstuur.

MOENIE DIÉ BOEK MISLOOP NIE!


bedryfsnuusinbew

eging

REGSTELAKSIEBOEK laat debat opvlamDeur Ilze Nieuwoudt

egstellende trane: Waarom verteen-woordigendheid nie gelykheid is niebeeld vir die eerste keer dít uit watin die toepassing van regstellendeaksie vergete raak, naamlik mense

en hul persoonlike verhale van regstellende aksie.Dr. Dirk Hermann, vooraanstaande kenner

oor die onderwerp van regstellende aksie, geselsmet mense wat weet wat dit beteken om weensdie kleur van hul vel benadeel te word. Hy klopook aan by leiers wat by die 1994-onderhande-lingsproses betrokke was (insluitende oudpres.F.W. de Klerk en IVP-leier Mangosuthu Buthelezi)en vind uit hoe regstellende aksie in die Grond-wet inpas en watter ooreenkoms ten opsigte vanregstellende aksie tydens die onderhandelingsaangegaan is.In dié boek vergelyk dr. Hermann twee uit-

eenlopende pole van regstellende aksie – eenwat tot trane lei en een wat tot vreugde kan lei –en laat sodoende met harde feite die debat oorregstellende aksie weer opvlam.Hermann is die bestuurshoof van die Soli-

dariteit Beweging. Hy het sy meestersgraad (cumlaude) oor die invloed van regstellende aksie opdie vervreemding van die nie-aangewese groepaan die PU vir CHO (Noordwes-Universiteit)voltooi. Sy Ph.D.-proefskrif handel oor dieselfdeonderwerp en fokus spesifiek op hoe vervreem-ding teengewerk kan word.Hy is die outeur van verskeie boeke, en in

2007 het die boek Die Keiser is kaal – waaromregstellende aksie misluk het uit sy pen verskyn. Hyhet talle artikels oor regstellende aksie geskryf,het verskeie kere voorleggings aan die parlementgedoen en het ook aan twee konsepwysigings-wette oor regstellende aksie help skryf. Hy neemgereeld aan debatte oor hierdie onderwerp deelen word gereeld deur die media oor arbeids-verwante kwessies, spesifiek regstellende aksie,aangehaal. Hermann is ook by Solidariteit sestrategie oor regstellende aksie betrokke. S

R “Na my mening moetregstellende aksie aange-pas word om eerstens nieso rassisties te wees sooswat dit is nie.Tweedensmoet die persoon wat

daarby betrokke is,in ag geneem word.”

F.W.DE KLERK,OUDPRESIDENT

“Ons kry in die hoogstegange van die regering

mense wat onbekwaam is.Hulle is daar omdat hulle

politiek gekoppel enbruikbaar is.”RHODA KADALIE,

MENSEREGTEAKTIVIS

RegstellendeTrane asook die Engelse weergawe getiteld Affirmative tears: Why representivity is notequality word deur Kraal Uitgewers uitgegee en sal in Augustus beskikbaar wees. Daar is ’nbeperkte oplaag en VOORAFBESTELLINGS kan nou geplaas word. SMS die woord “Trane” na34388 of stuur ’n e-pos na [email protected] om jou bestelling te plaas.

BESTEL NOU!

“Hoe voel jy nou oor joutoekoms in die polisie?”

Die hof is doodstil terwylRENATE BARNARD haarantwoord versigtig oorweeg.

Gaan die frustrasie metdie SAPD nou oorkook?

Dan antwoord sy: “Ek het ’npolisieloopbaan gekies. Ek ismal oor my werk en ek is ’n

trotse lid van die SAPD.”En toe begin sy huil...



inbeweging

aul Kruger, Steve Hofmeyr en LieweHeksie het verlede jaar in Maroela Mediase soektog na die Grootste Afrikaner

onderskeidelik weggestap met die titels vanGrootste Historiese Afrikaner, Grootste Eie-tydse Afrikaner en Grootste Fiktiewe Karakter.Nou is Maroela Media op soek na die GrootsteAfrikaanse Liedjie van alle tye! Van Sarie Maraistot Blouberg se strand... Van Sprokie vir ’n stads-kind tot Kimberley se trein... Jy kan enigeAfrikaanse liedjie nomineer – van toeka setreffers tot hedendaagse raserige klanke.Gaan die liedjie wat jy nomineer dalk

aangewys word as die Grootste AfrikaanseLiedjie ooit? Jou nominasie kan jou groot prysein die sak bring – onder meer ’n bootreis virtwee na die Portugese Eilande!Nomineer jou gunsteling by www.maroela-

media.co.za of stuur ’n SMS met die woord“Virseker” en jou liedjie se naam na 48052. ElkeSMS kos R1,50. Jy kan soveel nominasies indiensoos jy wil.Hou Jukebox op kykNET, Saterdagaande om

19:30 op DStv-kanaal 144 en 146 en die web-tuiste www.grootsteliedjie.co.za dop om te kykhoe die nominasies instroom! S

Annelie Botes is TERUG met Swart op witNadat ’nmediastorm ’naantal jaar geledeom ANNELIE BOTES se koplosgebars het, het ’n donker tydin haar lewe gevolg. Met haaroutobiografiese roman Swartop wit is sy is terug op dieenigste manier wat sy ken: Syloop op haar spore van vyf-en-vyftig jaar en deel met die leserdinge wat sy nie verstaan nie,wat haar BANG maak en wathaar BLY maak. Hier volg ’nlusmaker uit Swart op wit.Besoek maroelamedia.co.za seboekeblad vir ’n langer uittreksel.Swart op wit is uitgegee deurNaledi Uitgewers en kos R179.

k sit kruisbeen op die vloer van die houtkerkie teen die skouer van die fynbosheuwel.My knieë druk teen die vloerhoogtevenster. Hier van bo af kan ek wyd oor die see sien.Wanneer ek so roerloos sit, word ek bewus van die fyn trillings wat sonder ophou deurmy lyf trek.Asof ek ’n gloeilamp is waar rondom ’n horde motjies deurentyd wapper.Die dokter sê dis spanning. My oortuiging sê dis langdurige skok.

Die hele Saterdagmiddag het ek hier in die kerkie afgestof, houtwerk geolie, vloer gepolitoer. Dievyf dak-tot-vloer-vensters aan die seekant gewas. Om besig te bly is die enigste manier om myswartgalligheid en woede te bedaar. Behalwe dat ek wou wegkom uit die bedrukkende huis, wouek vandag vir die kerkie kom dankie sê dat sy my heiligdom is in die sewe maandesedert Desember.

Slegte maande.Hartseer maande.Al wat nou oorbly, is om in die kerkie te sit.Asem te

haal, te tuur. Links in die vallei, aan die voet van diefynbosheuwel, lê ’n rykmansbuurt van Port Elizabeth. Regslê die blokkiesrige kleinhoewes, bespikkel met weiendeperde en wit paaltjieheinings. Op die gesigseinder lê dieuitgestrekte see, vandag somberstil en sonder skuimperdjies.’n Mens sou nie kon dink ek bevind my in ’n stad nie.

Soms bring ek my breiwerk saam om te verhoed dat ekmyself van my sinne af dink.Wanneer ek brei, tel ek stekeen daar is min inkomplek vir morbiditeit. In die sewemaande sedert die rasorkaan, het ek ag-en-sewentighangeroortreksels gebrei. Bo in my kas by die reissakke enkoffers lê omtrent nog honderd-en-twintig houthangers.Checkers se hele Green Acres-voorraad op een slag gekoop.’n Menigte bolle wol ook. Daardie dag in die malendeCheckers, knap voor Kersfees 2010, het ek ’n belofte aan myself gemaak dat ek nie sou selfmoordpleeg voor al tweehonderd hangers oorgetrek en uitgedeel is nie.

E

“Daardie dag in die malendeCheckers, knap voor Kersfees

2010, het ek ’n belofte aanmyself gemaak dat ek nie

sou selfmoord pleeg voor altweehonderd hangers oorge-

trek en uitgedeel is nie.”

NOMINEER jou gunsteling Afrikaanse liedjie en WEN ’N BOOTREIS

P


inbeweging

olgens die Universiteit vanJohannesburg (UJ) se Sentrumvir Kubermisdaad is kubermis-daad (“cybercrime”) aanvalle oppersone wat daagliks van die

internet gebruik maak om take te verrig. Diealgemene doel van die aanvalle is om belangrikeinligting van die gebruiker te steel.Luidens ’n 2012/13-verslag oor kuberveilig-

heid deurWolfpack Information Risk, bekend asdie CyberThreat Barometer, is internetbank-dienste die hoofteiken vir kubermisdadigers inSuid-Afrika. Verbruikers moet dus al meerdaarop let om hul persoonlike inligting tebeskerm en geheim te hou.Om bedrog te pleeg met internetbankdienste

het misdadigers die slagoffer se gebruikersnaamen wagwoord vir sy internetbankdienste nodig.Verder benodig die misdadiger die slagoffer seunieke kode-wagwoord (OTP), wat die bankgewoonlik na jou selfoon stuur vir bevestiging.Misdadigers kry toegang tot hierdie kode-wagwoord deur SIM-kaartomruilings te doen.Misdadigers het verskeie maniere waarop

hulle gebruikers se gebruikersname en wag-woorde steel. Een manier is dat hulle in jouprofiel inbreek en jou inligting steel. Die misda-digers misbruik dan die feit dat jy waarskynlik die-selfde wagwoord vir verskeie rekenings gebruik.Verder oorreed kubermisdadigers gebruikers opverskeie oneerlike, maar oortuigende maniereom ’n dokument oop te maak.Wanneer die ge-bruiker dit doen, word sy rekenaar met kwaad-willige sagteware besmet. ’n Ander bekendemanier is die vals “amptelike” e-posse wat aanniksvermoedende bankkliënte gestuur word watjou byvoorbeeld versoek om jou bankinligting virsekuriteitsdoeleindes te verifieer. Hierdie valse-posse oorreed die kliënt om op ’n skakel te klikwat die verbruiker na ’n webtuiste neem watdeur die misdadigers opgestel is. Die misdadigersmaak soms kopieë van die bank se webtuiste watdie kliënt laat dink dat dit die ware Jakob is. Hier-die webtuiste lyk dus presies soos die warewebtuiste van die bank, maar dit is net ’n rook-skerm vir inligtingdiefstal.Wanneer die kliënt dandie misdadigers se sogenaamde sekuriteitsvraeop hierdie vals webtuiste antwoord, word diekliënt se data gesteel.

Kubermisdadigers maak die identiteit van diekliënt wie se data gesteel is, na om ’n SIM-kaartomruiling te kan doen. Die misdadiger gaaneenvoudig na ’n selfoonmaatskappy met ’nvervalste ID en doen aansoek om ’n nuwe SIM-kaart te aktiveer – alles met die slagoffer sepersoonlike inligting. Sodra die misdadiger dan inbesit is van die nuwe SIM-kaart, kan hy alle

oproepe en SMS’e na die slagoffer se selfoonontvang, insluitend die OTP-boodskappe, wathom dus toegang gee tot die sekuriteitskode watper SMS na bankkliënte gestuur word wanneerhulle aanlyntransaksies doen. (Die regte SIM-kaart word in dié proses gedeaktiveer.) Sosialenetwerke gee kuberkrakers ook die geleentheidom inligting oor gebruikers te bekom. S

KUBERMISDAAD: Hoe bly ek VEILIG?Misdadigers is orals. En deesdae moet jy nie net jou huis of persoonlike items teen hulle beveilig nie, jymoet ook jou aanlynaktwiteite (via die internet), insluitend digitale aktiwiteite (via slimfoon, tabletensovoorts) teen KUBERMISDADIGERS beveilig, skryf DALEEN GOUWS.

V • Beskerm jou rekenaar en selfoon, asook ander handtoestelle soos tabletrekenaars, deurantivirus- en sekuriteitsprogramme daarop te laai wat ontwikkel is om joutoestel te beveilig teen kwaadwillige sagteware (“malware”).Die meeste Suid-Afrikaansebanke stel hierdie sekuriteitsprogramme gratis aan kliënte beskikbaar om af te laai.

• Moet nooit reageer op e-posse van ’n bank af nie.Wanneer jou bank vir jou ’ne-pos stuur, sal dit gewoonlik slegs bevestigende e-posse wees, soos om jou te verwittigvan aktiwiteit op jou rekening of rekeningstate. Jou bank sal jou nooit vra om enigegebruikersnaam,wagwoord of PIN-kode per e-pos of telefoon te gee nie.

• Of jy nou inkopies, jou banksake of enige ander aanlyntransaksie doen,maak altyd sekerdiewebtuiste is veilig voor jy persoonlike besonderhede verskaf. ’nWebtuiste watveilig is, sal ’n “s” aan die begin van die webadres hê, byvoorbeeld https://www.fnb.co.za.


MAAK SEKER JOU INLIGTING IS VEILIG

Met drie lidmaatskapkategorieë bied dieSolidariteit Beweging ’n tuiste vir almal!

Kollektiewe ledeKollektiewe lede is lede in diens van ’n werk-gewer met wie Solidariteit ’n erkenningsoor-eenkoms het, of van ’n werkplek wat deurSolidariteit by die kollektiewe afdeling ingedeelword. Die meeste lede val in hierdie kategorie.Kollektiewe lede, ongeag ouderdom, kwalifiseervir alle voordele.

Individuele ledeIndividuele lede is lede wat by aansluiting 50 jaarof jonger as 50 is en by ’n werkgewer werk waardaar nie ’n erkenningsooreenkoms bestaan nieen wat nie deur Solidariteit as kollektief beskouword nie. ’n Individuele lid wat ná aansluiting 50jaar of ouer word, bly ’n individuele lid. Individu-ele lede kwalifiseer vir alle voordele.

OndersteuningsledeHierdie kategorie van lidmaatskap is ingestelop versoek van mense wat die visie van Soli-dariteit steun, maar nie kwalifiseer vir een vandie ander kategorieë nie. Dit wil sê individuele

lede wat by aansluiting 50 jaar of ouer as 50 is.Ondersteuningslede kan sekere voordele be-nut, met die uitsondering van voordele sooskollektiewe bedinging, permanente ongeskikt-heid, bevallingsvoordele en die sterftevoordeel.

’N TUISTE VIR ALMAL

Sakke propvol VOORDELE vir ons ledeHierdie is ’n opsomming van die voordele wat aan

lidmaatskap van Solidariteit verbonde is. Dit is onderhewigaan die grondwet en beleid van die vakbond, asook aan diereëls soos vervat in die Reëlboek, en kan sonder vooraf ken-nisgewing deur die Hoofraad van Solidariteit gewysig word.Nuwe lede, wat bewys kan lewer dat hulle lid was van ’nander vakbond in ’n kollektiewe maatskappy direk voor

aansluiting by Solidariteit, is dadelik op voordele geregtig, metdien verstande dat waar so ’n lid by aanvaarding reeds inlitigasie of geskil betrokke is, die voordele van lidmaatskap

deur die Hoofraad na goeddunke beperk kan word.


inbeweging

WEN!AAN JOU KANT – ALTYD

ARBEIDSAKEGratis regshulp en hulp met arbeidsakeLede kry advies van deskundiges ten opsigtevan alle arbeidsake soos dissiplinêre onder-soeke, werkongelukke en werkprobleme.Gratis regsverteenwoordiging word verskafvir werkverwante arbeidsake wat na dieKommissie vir Versoening, Bemiddeling enArbitrasie of die arbeidshof verwys word.• Besoek www.regsdienste.co.za

Hulp met ondersoekeHulp in verband met ondersoeke deur dieMediese Buro vir Bedryfsiektes en voordelevan die Vergoedingskommissaris en RandMutual word verleen, asook hulp in verbandmet werkverwante ongeskiktheidseise.

Kollektiewe bedingingBekwame en ervare Solidariteit-personeelbeding kollektief vir beter diensvoorwaardesen salarisse vir lede.

STERFTEVOORDELE(DOVES-KONTRAK)*Begrafnisplan• ’n Gehaltebegrafnis word aan elke lid en syof haar huweliksmaat verskaf.Dit sluit ’n kisvan hoë gehalte asook die begrafnisdiens in.

• In die geval van ’n verassing word ’n kisen ondernemersdiens voorsien.

• ’n Begrafnis vir die lid se afhanklike kinderstot ouderdom 21 jaar word voorsien en isvan dieselfde gehalte as dié vir volwassenes.Die ondernemersdiens word slegs deurDoves-begrafnisdienste behartig.

• Die gade kan aansoek doen om aan tebly as lid ná afsterwe van die hooflid.

• Die las van begrafnisreëlings wordverlig deurdat Solidariteit en Doves diereëlings tref.

Uitbetalings bykomend tot begrafnisplan• ’n Kontantbedrag van R3 000 word byafsterwe van ’n opbetaalde lid aan diehuweliksmaat of afhanklike kindersbeskikbaar gestel.

• ’n Bedrag van R2 000 word aan ’n lid watvolle ledegeld betaal, beskikbaar gestel as’n huweliksmaat te sterwe kom.

• Kontantuitbetalings aan ’n volle lid by dieafsterwe van kinders behels die volgende:• Kinders tussen 14 en 21 jaar : R1 500• Kinders jonger as 14 jaar : R1 000

• Kontantuitbetaling wissel as beide die manen vrou lid van Solidariteit is.

• Eise moet binne 6 maande ingedien word.

Korting op grafstene’n Korting van 10% op grafstene is metDoves beding.

PERMANENTE MEDIESEONGESKIKTHEID*Lede met 12 maande ononderbroke lidmaat-skap van Solidariteit en wat spesialisverslae enbewyse van hul werkgewers voorlê dat hullepermanent ongeskik vir enige werk in die opearbeidsmark is, ontvang ’n eenmalige bedragvan R1 500. Eise moet binne ses maandeingedien word.

BEVALLINGSVOORDEEL*’n Bevallingsvoordeel van R1 250 word virelke bevalling aan vroulike lede met 12maande ononderbroke lidmaatskap vanSolidariteit betaal. Aansoeke moet binne sesmaande ná die bevalling ingedien word.

SOLIDARITEITTYDSKRIFLede ontvang ses keer per jaar ’n eksem-plaar van Solidariteit Tydskrif waarin aktuelekwessies in die wêreld van werk asook dieSolidariteit Beweging se werksaamhedegedek word.

Moenie wag nie,sluit vandag aan!

Skakel 0861 25 24 23; besoek diewebtuiste www.solidariteit.co.za;

SMS die woord LID en jou naam na34388; of besoek een van ons diens-

kantore (sien bladsy 72). Lidmaatskapkos R90 per maand vir individuele ledeen R88 per maand vir kollektiewe lede.

BYKOMENDE DIENSTE

Motor- en huisinhoudversekeringHierdie groepskema verskaf uitstekende pre-mies by Auto & General aan lede. Vir ’n gratis,verpligtingvrye kwotasie, skakel 0860 34 62 53.

Solidariteit RegshulppakketVir ’n bykomende premie van slegs R82 permaand kan lede en hul afhanklikes omvat-tende regsdekking geniet, dit wil sê buite

arbeidsverband. Die voordele behels dekkingvir siviele en strafregsake (krimineel), tele-foniese regshulp, toegang tot regsdokumenteen afslag op onder meer oordragte. Genietdekking ter waarde van R45 000 per jaar(beperk tot R15 000 per saak).• Skakel 0861 SOL REG (0861 765 734).

Solidariteit AftreeplanSolidariteit Finansiële Dienste hanteer die be-marking van die Solidariteit Aftreeplan. Dié

produk is ontwikkel as ’n uitvloeisel van diefeit dat so min Suid-Afrikaners onafhanklikkan aftree en word in samewerking metAllan Gray gebied.• Skakel 0861 101 005.

Testamente en boedelberedderingElke lid het toegang tot die gratis opstel van syof haar testament. Boedelbereddering kan ookteen ’n markverwante heffing gedoen word.• Skakel 012 644 4300. S

As Solidariteit-lidgeniet jy en jou

geliefdes ’nbegrafnisvoordeelwat gelewer word

deur DOVES.Dit sluit ’n kis

van hoë gehalteen begrafnisdiens

of verassing in.

HET JY GEWEET?

*Bepalingsenvoorwaardesgeld–skakel0861252423

•Foto:iStockphoto.com

69

inbeweging

www.solidariteit.co.za • 04/2013

’n SplinternuweToyota Corollaof sleepwa kangewen word!

BLADSY 21


inbeweging

Solidariteit-kantore: DIENS op jou voorstoepBellvilleEttienne Pio (litigant), Raymond Holland-Chapman,Anton Gerretsen, Bennie Harmse, Jan du PlessisAdministratiewe beampte: Nicole HarmseTel: 021 946 4440/4418Faks: 021 949 4259E-pos: [email protected]: DuToitstraat 18, Bellville

BloemfonteinPieter BurgerAdministratiewe beampte: Ingrid PapenfusTel: 051 430 6152/3Faks: 051 430 6163E-pos: [email protected]: Kellnerstraat 58C,Westdene, Bloemfontein

BoksburgFrancois van Heerden, Zirk Gous,HennieVosloo,Amanda Hattingh, FanieVosloo,Derek Mans,Coenie Rheeder (litigant) • Administratiewebeamptes: Marlindie Booyens, Natasha van Heerden,Elize Pohlman • Tel: 011 913 0783/1101Faks: 011 913 3850 • E-pos: [email protected]: Rondebultweg 232, Libradene, Boksburg

CarletonvilleDana ViljoenAdministratiewe beampte: PetroWatsonTel: 018 788 4861/018 786 2785Faks: 011 388 9854E-pos: [email protected]:Van Zyl Smitstraat 74,Oberholzer, Carletonville

EllisrasJan Pretorius, DeonViviersTel: 083 651 5760 (Jan) of 078 802 0343 (Deon)Faks: 014 763 9511E-pos: [email protected]

KlerksdorpManie Lourens,Willie MaraisAdministratiewe beampte: Nicoline CraffordTel: 018 468 8533Faks: 018 468 8563E-pos: [email protected]: Buffelspark, Kantoor 2,Buffeldoornlaan 48, Flamwood, Klerksdorp

KathuGert vanWyk,Adéle LiebenbergAdministratiewe beampte: Jaatjé ShermanTel: 053 723 1604Faks: 053 723 1407E-pos: [email protected]: Rietbokstraat,Theque Gebou,Winkel 7, Kathu

LydenburgQuintus SliepAdministratiewe beampte: Bianka du PreezTel: 013 235 3698 / 013 235 4985Faks: 013 235 1814E-pos: [email protected]:Versekeringsforumgebou,h.v.Viljoen- en Maasdorpstraat, Lydenburg

NewcastleJohan BothaAdministratiewe beampte: Elize BronkhorstTel: 034 312 9711/9917Faks: 034 312 5170E-pos: [email protected]: Hardingstraat 79,Sanlampark, Blok B, Newcastle

PietersburgEric SchoemanAdministratiewe beampte:Arlene LourensTel: 015 297 0287Faks: 015 297 1589E-pos: [email protected]: Biccardstraat 79 (3A),Pietersburg

Port ElizabethPiet Veldtman,Wynand StrydomAdministratiewe beampte:Yvette StroebelTel: 041 364 3219/2925/3225Faks: 041 364 2927Straatadres: Sesdelaan 52, Newton Park,Port Elizabeth

PretoriaJack Loggenberg,Chris Roodt, Schalk de Bruin,WillieVenter,Connie Badenhorst, Johan Botha, Jahni CowleyAdministratiewe beamptes:Christa Louw,Anke CloeteTel: 012 335 9051/2 • Faks: 012 335 9002E-pos: [email protected]: H.v. Lambert Lee-&Van Rensburgstraat, Mayville

RichardsbaaiJohn SmithAdministratiewe beampte: Chantelle vd MerweTel: 035 753 1935 of 035 753 1936Faks: 035 753 1937E-pos: [email protected]: Anglers Rodstraat 12, Meerensee,Richardsbaai

RustenburgConnie Prinsloo en Johan Nell (litigant)Administratiewe beamptes: Christelle Grobler,Carisma BreetTel: 014 592 4336 • Faks: 014 592 4371E-pos: [email protected]: H.v. President Mbeki- en Heystekstraat,Total Garage, Kantoor 4, Rustenburg

SecundaAdministratiewe beampte: Sandra ScheepersTel: 017 634 5296Faks: 017 634 5297E-pos: [email protected]: EersteVloer, h.v. Joe Slovo- en Moore-straat, Uitbreiding 22, Secunda

VaaldriehoekJaco van den Berg, JohanVenter,Francois Calldo,GerhardCloete, JJ Fernandes,Lee Coetzee,Le Roy Fritz (litigant)Administratiewe beamptes:Nadia Coetzee,Rika CronjeTel: 016 931 3160/2/4Faks: 016 931 3171 of 016 981 6718E-pos: [email protected]: Rossini-boulevard 130

WelkomHennie KommerAdministratiewe beamptes: Sue NelTel: 057 352 6839Faks: 057 357 2072E-pos: [email protected]:Winkel nr. 5, Eerste vloer,The Strip,MetroVillage, Stateway 312,Welkom

WitbankCornelius van Leeuwen, Jo-Anne Coetzer,Christo HattinghAdministratiewe beamptes: Irma Oberholzer,Sonja BekkerTel: 013 656 3871 • Faks: 013 656 6846E-pos: [email protected]: Bureau de Paul 2B, Corridorsingel,Route N4 Business Park, Ben Fleur X11


inbeweging

olgens die GVSA is die doel vandie grafsteneprojek, waarinmense aangemoedig word omgrafstene te fotografeer, omonder meer ’n betroubare

rekord saam te stel van gestorwenes van wiedaar dikwels nêrens anders enige rekord bestaannie.Voorts reken die organisasie dat fotorekordsvan die stene ook ’n bewaringsdoel dien.Aangesien vandalisme in begraafplase dees-

dae algemene praktyk is en talle begraafplaseselfs nou skoongemaak word om vir hergebruikplek te maak, sal die foto’s van grafte versekerdat die geskiedenis van die betrokke personesteeds tot ’n mate bewaar kan word.“Dit is nieons doel om oneerbiedig te wees nie en onsbeskou die projek as eerbetoon vir dié watvoor ons heengegaan het,” verduidelik dieorganisasie op sy webtuiste www.eggsa.org.

Jy kan ook gaan rondsnuffelDie GVSA stoor die foto’s van grafstene wat inbegraafplase regoor die land geneem is op sywebtuiste en belangstellendes kan dus sommerdaar gaan rondsnuffel op soek na die grafte vanou familielede of selfs dié van bekendes soosPaul Kruger, J.D. Kestell, JohnVorster en DanieTheron. Die soekstelsel is eenvoudig, metvoorname en vanne wat as soekwoordegebruik word. Boonop word die meer as505 000 foto’s ook volgens provinsie, dorp ofstad en volgens begraafplaas in elke dorp ofstad gestoor. Dus is ’n soektog soveel maklikeras jy weet in watter dorp of begraafplaas diebetrokke persoon begrawe is.

Gryp jou kameraHoewel daar reeds meer as ’n halfmiljoenfoto’s op die GVSA se databasis is, is daar baiegrafte wat nog nie op dié stelsel opgeteken isnie. Belangstellendes kan self inspring en beginom grafte te dokumenteer. Die organisasie biedhandige riglyne hiervoor. Hulle stel onder meerdie volgende voor:• Maak seker dat jy minstens een nabyskootvan die steen neem sodat die inligting opdie steen (veral die naam en datums)duidelik leesbaar is.

• Sorg dat blomme of onkruid nie die inligtingop die stene verberg nie – maak seker datdie inligting steeds duidelik op jou foto wys.

• Ou grafstene sak soms in, wat veroorsaak datdie name en datums nie meer sigbaar is nie –soms is dit nodig om herstelwerk aan die grafte doen voordat jy die foto kan neem.

• Onduidelike inskripsies op stene sal nie op’n foto sigbaar wees nie. Gebruik bordkrytom die teks op die steen in te skryf. Ditbeskadig nie die steen nie, maar maak die

inhoud leesbaar.• Maak seker dat die foto se gehalte minstens1 MB groot is.

Hoe kan jy deelneem?• Belangstellendes wat na foto’s van grafte wilkyk, kan die GVSA se webtuiste bywww.eggsa.org besoek.

• As jy foto’s vir die projek wil instuur, kontakgerus vir Alta Griffiths wat die projekbestuur by [email protected] S

BEGRAAFPLASE propvol geskiedenisWat vir een persoon aardig en selfs grieselrig klink, is vir ’n ander ’n AVONTUURVOL ONTDEKKINGS.Om BEGRAAFPLASE te verken, is waarskynlik nie alle historici se idee van pret nie, maar daar skuil soveelgeskiedenis agter die staalhekke en uiteenlopende grafstene met die rye name. ILZE NIEUWOUDT hetgaan ondersoek instel na die gewilde grafsteneprojek van die GenealogieseVereniging van Suid-Afrika (GVSA).

V ’n Graf van ’n 39-jarige vrou in die kerkhofvan die Vredefortweg-konsentrasiekamptussen Sasolburg en Koppies. Grafstenesoos dié word afgeneem om waardevollerekord van oorledenes te hou.

Foto:IlzeNieuwoudt


inDeur Marietha Malan

Marietha Malan is ’n onderwyser by Alma-skool,’n skool vir gestremdes, en is ’n ma van vyf.Retrospek

uis is die plek waar jou pa enma bly. Huis is ’n woord volkleure, geure, beelde en klanke.Dis die geur van vars gebaktekoekies wat uit die kombuis

kom. Dis jou pa se ou bekende hoede aan diekapstok in die gang. Dis bekende boeke op dieboekrak. Dis die oorbekende leunstoel met diehout-arms wat nog ouma Stien s’n was. Dis Pase draagbare radio waarvan die lugdraad altydgeknak en met pleister gelap is. Huis toe is huistoe omdat hierdie dinge altyd dieselfde is.Maar hierdie huistoe-gaan is anders.Want

ons gaan om die huis te gaan groet. Die huiswaarin ons pa en ma al langer as veertig jaarwoon. Hulle het ’n mooi nuwe huis in ’n aftree-oord gekoop. Iets wat nodig was. Maar noumoet hulle minder maak. Uitdeel.Weggooi.Trek.En dis ’n pynlike proses.“Ek is deur meer as veertig jaar se geskie-

denis,” vertel Pa. Hy probeer sy studeerkameruitsorteer. Hy lees ou briewe en toesprake.Ontdek ou jaarblaaie. Stokou foto’s en skyfies.“Kom soek vir julle boeke uit,” nooi hy. Ek wileintlik nie. Ek wil al die boeke net daar op dierak sien. Maar ek begin tog ’n hopie pak. Brolloksen Bittergal van Langenhoven sien ek heel eersteraak. Ek het dit as klein dogtertjie soos soetkoekverslind. Dit was lank voor televisie of rekenaars.’n Klompie van die godsdiensboeke soek ek virmy seuns uit.Agatha Christie-boeke vir myself.Dan gaan haal ek my nuwe Blackberry uit my

handsak.Al die bekende hoekies moet afgeneemword. Die voordeur. Die houer met kieries in dieportaal. Die lang gang. Gradeplegtigheidfoto’svan kinders teen die muur. My pa en ma sekamer, wat destyds toe ons ingetrek het, ’ndonkerpers, skreeulelike mat gehad het. Dietwee houttrappe na die sitkamer waar ’n vas-houreling vir Marietjie vasgesit is. Die holtetjie indie sitkamermuur waar die baie mooi lamp prykwat Pa van oorsee af gebring het. Die kaggel.Dan na buite. Die swaaie. Die pophuis. Die

mankoliekige wasgoeddraad. Die gaatjiesmuur bydie agterdeur. Ek moet agteroor leun om dieyslike wilgerbome in die agterplaas af te neem.My pa het twee wilgertakke van Oom Johan seplaas af gebring en hulle in die grond gedruk.Nou is die takke twee reuse ou bome. My oogval op die dam. Destyds was dit die bymekaar-komplek van kinders in die buurt. Die dam wasvol helder water. Ons het ingeduik, mekaar

ge-“dip”, strome gemaak. Nou is dit leeg en holmet droë blare op die bodem. Die helderblouverf skilfer af. Geen kinderstemme nie, net diewind in die hoë sipres.Sondagmiddag, toe my pa en ma vir oulaas

vir my waai in die straat voor die huis, neem eknog steeds onthou-fototjies met die deel van mybrein wat weier om van die bekende afstand tedoen. Hoeveel erger moet dit nie vir hulle weesnie, dink ek terwyl die nattigheid in my oë my sigverdof en my deur ’n gat in die grondpad laat ry.Amper soos Abraham van die Bybel, wat uit

die bloute ’n opdrag van sy hemelse Vader kryom te trek.“Trek uit jou land uit, weg van joumense en jou familie af na die land toe wat Ekvir jou sal aanwys…”Die Hebreërskrywer sê van Abraham:

“Omdat Abraham geglo het, het hy gehoorgegee toe God hom geroep het om weg tetrek… Hy het weggetrek sonder om te weetwaar hy sou uitkom.”Ons moet elke dag weg-trek sonder dat ons weet waar ons gaan uitkom.

Net die Here weet waarheen ons pad vir diedag sal lei. Ons bestemming is dalk gans andersas wat ons ons voorstel.My ma en pa weet dat hulle na ’n aftree-

oord toe gaan. Maar wat wag alles daar? Nuwevriende? ’n Skielike siekte? Rustige maande enjare? Nuwe uitdagings? Niemand weet nie. ’nMens kan maar net in geloof na jou Vader opkyken sê: “Ek vertrou op U, Here. U is my God. Mytye is in u hand…” (Ps. 31)Tot die tyd aanbreek om Huis toe te gaan.

Daar sal dié keer nie tyd wees om te pak nie.Daar sal eintlik nie iets wees om saam te neemnie. Geen besittings sal ’n rol speel nie. Maar jysal weet dat jou Vader daar vir jou wag. Dat jy insy arms verwelkom sal word. Dat trek nooitweer nodig sal wees nie. Dat jy aan die eindevan jou swerftogte gekom het.Jou bestemming: ’n Plek waar die bome nie

oud word nie en die water nooit opdroog ofopraak nie.Huis. Vir ewig. S

Vir oulaas HUISTOE – om te groet

H


Vrydag PAK ek inom huis toe tegaan. Maarhierdie huistoe-gaan is ANDERS.Want ons gaanom die huis teGROET...


prom

osie

Vordering ten spyte van uitdagingsVolgens Anton Rijnen, uitvoerende hoof vanMedihelp, moes die skema in 2012 talle ekono-miese uitdagings die hoof bied, insluitend hoëreispatrone en toenames in die koste vangesondheidsorgvoorsiening.“Wat egter van belang is, is dat Medihelp

37 741 bevoordeeldes suksesvol in 2012 koninskryf. Dit het die skema aan die einde van 2012met 216 215 bevoordeeldes gelaat, wat versekerdat Medihelp steeds die derde grootste oopmediese skema in die bedryf is. Die inskrywingvan hierdie lede het boonop die gemiddeldeouderdom van die skema se bevoordeeldesmet meer as drie jaar verlaag.“Medihelp het sedert die begin van 2013

reeds 20 265 bevoordeeldes ingeskryf met ’ngemiddelde ouderdom van 27,9 jaar, wat laeras die bedryfsgemiddeld is. Medihelp se pen-sioenarisverhouding het vanaf 2011 tot 2012met 6,5% gedaal en Medihelp se huidigeprofiel toon dat meer as 80% privaat lede is,wat die skema se posisie selfs verder verbeter,”sê Rijnen.

Markverwante ledegeld enverbeterde produkteDie inskrywing van nuwe lede volg op aansienlikeverbeterings wat teen markverwante ledegeldaan die skema se voordele-opsies aangebring is,asook drie alternatiewe netwerkopsies wat totdie Dimension Prime-reeks vir 2013 bygevoeg is.Hierdie opsies se ledegeld is 10% laer as diestandaardopsies s’n, wat moontlik gemaak worddeur ’n doeltreffende privaat hospitaalnetwerkte gebruik.Medihelp het ook waarde toegevoeg vir

kliënte wat met die skema skakel deur bykomen-de digitale diensbasisse bekend te stel. ’n Slim-foontoepassing vir lede is in Mei van stapelgestuur en die vernaamste funksies sluit in ’ne-lidmaatskapkaart asook verskeie funksionaliteitewat lede in staat stel om hul belangriksteMedihelp-sake met behulp van hul fone te doen.Medihelp het ook onlangs ’n toepassing vir

makelaars bekendgestel wat dit vir hulle moontlikmaak om lede met behulp van ’n elektroniese

aansoekvorm in te skryf en sodoende die inskry-wingsproses aansienlik te bespoedig. “Dit draalles daartoe by om ons markaanbieding selfsnog meer uit te brei,” sê Rijnen.

Die pad vorentoeMedihelp se toekomsplanne sluit in die herpo-sisionering van sy administrasiekomponent as ’nafsonderlike administrasiemaatskappy, as deel van’n strategie om op die lang termyn mededingenden volhoubaar te bly.As ’n mediese skema wat sy eie administrasie

behartig, word Medihelp deur die Wet opMediese Skemas van 1998 verhinder om andersakegeleenthede te ontgin. Van die geleenthedewat onderneem sal word nadat die administra-teur gevestig is, sluit in om produkte wat waardetoevoeg aan Medihelp se lede te bied asook omadministrasiedienste aan ander mediese skemaste lewer.

Medihelp stel BESTENDIGE RESULTATE bekendMedihelp, Suid-Afrika se derde grootste oop mediese skema, het die 2012-boekjaar afgesluit met ’nRESERWEVLAK VAN 32,36% van totale bydraes ontvang, ondanks die voortslepende internasionaleekonomiese krisis en die uitwerking daarvan op die plaaslike gesondheidsorgbedryf.Medihelp se finansiëlebestendigheid is bevestig deur die AA- (AA minus-) gradering wat Global Credit Rating vir sy eisebetalings-vermoë aan dié skema toegeken het.AA- is die TWEEDE HOOGSTE GRADERING in die bedryf.

Medihelp het in 2012 begin om die voorafgoed-keuring van HOSPITAALOPNAMES inhuis tehanteer. Besoek www.medihelp.co.za enkliek op “Ons produkte” en dan “Video’s entoepassings” vir ’n video wat hierdie prosesverduidelik. Jy kan ook jou hospitaalopnameTELEFONIES laat goedkeur deur ons te skakelby 086 0200 678 of laai die nuwe SLIM-FOONTOEPASSING (app) af of besoekMedihelp se GESEKERDEWEBTUISTE.

hospitaalop-names wordDAAGLIKS deurMedihelp goedgekeur.SMS “kontak” na 32291 as jymeer inligting oor Medihelpse voordele-opsies verlang, ofbesoek www.medihelp.co.za

250

Vierde reeks van “’n Lewe met” op kykNETDie gewilde “’n Lewe met”-reeks keer opDinsdag 13 Augustus 2013 vir ’n vierde keerterug na ons TV-skerms. Hierdie kykNET-reeks, wat op kanaal 144 op DStv uitgesaaiword, is oorspronklik gebaseer op Medihelpse “Living with”-reeks DVD’s wat aan kykersinsig gebied het in die uitdagings waarmeemense wat aan verskeie geestesgesond-heidstoestande ly, elke dag te kampe het.Temas wat in hierdie reeks onder die loep

geneem word, sluit in inbraak, epilepsie, hakkel,slapeloosheid, egskeiding, bednatmaak, diabe-tes in kinders,Tourette se sindroom, fetalealkoholsindroom, internetverslawing, trau-matiese breinbesering en manlike menopouse.Elke bespreking sal wys hoe ander daarinkon slaag om die uitdagings van ’n lewe methierdie toestande baas te raak en te oor-kom, en om ’n vervulde lewe in harmoniemet hul geliefdes te kan leef.

Documents

Solidariteit Tydskrif Uitgawe 4 2013