76
06 2014 www.solidariteit.co.za R16,95 (BTW ingesluit) Gratis aan lede BESKERM EN BOU BELANGE EN BILLIKHEID ONS HARTSAAK, DAAROM SAL ONS AANHOU Solidariteit Beweging ONS BID ONS LESERS DIE GESKENK VAN HOOP DIÉ FEESTYD TOE! WEN! ‘N TOYOTA COROLLA OF LUUKSE VAKANSIE BLADSY 49 TWAALFPUNTPLAN VIR AFRIKAANS AS UNIVERSITEITSTAAL + BLADSY 52 & 54 5 000 GRAADEENS KRY SPLINTERNUWE SKOOLTASSIES OMGEEHART? JOU GELD EN GOED KAN GIFTIG WEES! HELPENDE HAND WAARSKUWINGS & WENKE VIR WELSYN AKADEMIA SPOG MET TWEEDE BCOM-GRAAD AFRIFORUM PAK VEILIGHEID, HIDROBREKING & BESOEDELING AFFIRMATIVE ACTION: SOLIDARITY LODGES COMPLAINT WITH UN

Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Embed Size (px)

DESCRIPTION

 

Citation preview

Page 1: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

06 • 2014www.solidariteit.co.zaR16,95 (BTW ingesluit)

Gratis aan lede

BESKERM EN BOUBELANGE EN BILLIKHEID ONS HARTSAAK, DAAROM SAL ONS AANHOU

SolidariteitBeweging ONS BID ONS LESERS DIE GESKENK VAN HOOP DIÉ FEESTYD TOE!

WEN!‘N TOYOTA COROLLA OF LUUKSEVAKANSIEBLADSY 49

TWAALFPUNTPLAN VIR AFRIKAANS AS

UNIVERSITEITSTAAL

+

BLADSY 52 & 54

5 000GRAADEENS KRY SPLINTERNUWESKOOLTASSIES

OMGEEHART?JOU GELD EN GOED

KAN GIFTIG WEES!

HELPENDE HAND

WAARSKUWINGS & WENKE VIR WELSYN

AKADEMIA SPOG METTWEEDE BCOM-GRAAD

AFRIFORUM

PAK VEILIGHEID, HIDROBREKING & BESOEDELING

AFFIRMATIVEACTION:

SOLIDARITYLODGES

COMPLAINTWITH UN

Page 2: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014
Page 3: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

SolidariteitBeweging

Page 4: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

308

2014 Uitgawe4 p3-26:Layout 1 8/7/14 3:21 PM Page 5

16NUUSWAARDIG

10 Solidariteit sit “billikheid” terug in diensbillikheid by SAPD12 Solidariteit-dagboek propvol sake teen regstelaksie13 Hoop: Lede sê op Facebook wat dit vir hulle beteken14 Solidarity lodges complaint with UN against government14 Renate veg nou voltyds teen rassekwotas16 Tien goue reëls vir ’n suksesvolle loopbaan18 In die skadu van Turkye se ryk geskiedenis20 Studiebeurs gee jongmense opnuut hoop vir die toekoms20 Húlle is die drie wenners van Solidariteit se beurskompetisie22 Gereed vir aftrede met lewenslange lidmaatskap23 Solidarity succeeds with contempt of court order againts municipality24 Twaalfpuntplan vir bevordering van Afrikaans as universiteitstaal25 Helpende Hand behaal stil-stil die 30 000-mylpaal 26 BCom Bestuursrekeningkunde nou ook op Akademia-spyskaart26 Gehalte-onderrig in jou moedertaal

BEDRYFSNUUS

28 Verdediging vakbond se nuutste bedryfsektor30 Smaller mining companies need to take safety seriously31 What is wrong with the ICT industry?32 Solidarity’s protection against race-based retrenchment33 SARB Governor must protect purchasing power, scrap exchange controls34 Die reg tot veilige borsvoeding in die werkplek36 ATNS stel ras bo die publiek se veiligheid, sê Solidariteit37 Opleiding vir verteenwoordigers in ’n oogwink gereël

IN BEWEGING

38 Verskeie aksies beplan om hidrobreking te stuit42 AfriForum gryp in om rioolbesoedeling hok te slaan44 Suid-Afrikaners verenig in AfriForum-veiligheidsnetwerke46 Opleiding meer toeganklik met nuwe beleid, regulasies47 Rekord-opkoms by opedag dui op groot opleidingsbehoefte48 Bring jou inligting op datum en wen motor of vakansie50 Fotowenners van vryheid, veiligheid en voorspoed vas51 20%-afslag vir lede by die bekoorlike Kokoriba52 Gee van jou geld en jou goed kan giftig wees53 Duisende graadeens gereed vir 2015 danksy Helpende Hand54 10 wenke vir hart en hande wat (om)gee57 Lid onbillik deur Nasionale Vervolgingsgesag ontslaan60 Bekendes vertel van hul nederig beginjare62 Minder jaag, minder spanning dié vakansie63 Tablet of skootrekenaar?64 Sakke vol voordele vir Solidariteit se lede66 Kom vier (gratis) fees op Maroela se werf68 Roerende rolprent oor plaasaanvalle kom in 201570 Solidariteit-kantore: Diens op jou voorstoep72 Jopie Fourie: Oproep eggo eeu later steeds

GEREELD

RedakteursbriefOns kyk met dankbaarheid terug op ’n jaar waarin ons opnuut ons lede se belange beskerm het – nie net in die werkplek nie, maar ook wat burgerregte en maatskaplike sorg betref. bladsy 6

SeepkisOns Facebook-volgelinge sê hul sê oor Solidariteit en AfriForum se aktivisme en meen dié organisasies wys waarlik hoe dit gedoen moet word om vir mense se regte en belange op te staan. bladsy 7

SpreekBuysOfskoon dit vir talle mense voel of die land “onregeerbaar” geword het, is die Solidariteit Beweging aktief besig om te bou aan ’n toe-koms van selfstandigheid pleks van afhanklikheid. bladsy 8

jy & die RegKan ek ’n saak van diskriminasie teen my werkgewer aanhangig maak indien ek dink ek word minder betaal as ’n medewerknemer wat dieselfde werk as ek doen? Ons regsafdeling gee raad. bladsy 56

in RetrospekEendag sal die Bruidegom sy bruid, ons, kom haal. Ons tentlewe op aarde sal verby wees, en ons sal na die pragtige stad gaan waar geen beligting en klank nodig is nie. Want Hy is die ewige lig. bladsy 73

Smaller miningcompanies need totake safety seriously

10 GOUE REËLS OM ’N SUKSES VAN JOU LOOPBAAN TE MAAK

inhoudNOMMER 6 VAN 2014

Page 5: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

8

2014 Uitgawe4 p3-26:Layout 1 8/7/14 3:21 PM Page 5

Page 6: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za6

Redakteursbrief

Hierdie tyd van die jaar voel altyd vir my soos ná ’n naelskraapse oor-winning in ’n lekker harde rugby-wedstryd: jy is seer, maar tevrede. 2014 is op sy rug en die land

skud sy vere reg om ’n tyd van rus en besinnig gedurende die Kerstyd binne te gaan. Ons het inderdaad rede om dankbaar te wees vir ’n jaar waarin daar sekerlik seer was, maar ook baie beloning, genade en rede om tevrede te kan uitspan saam met vriende en geliefdes.

Ons het elkeen ons eie paadjie gestap in die afgelope jaar. Elkeen se unieke uitdagings, welslae, verlies, geluk, hartseer, opwinding en teleurstelling lê agter ons. Genadiglik het ons hierdie pad nie alleen gestap nie! As gelowiges weet ons dat ons elkeen se onderskeie lewens- paaie uiteindelik oor Golgota loop en daarom het ons moed om ons lewensreis aan te pak. Die span by Solidariteit Tydskrif wil elkeen van ons lesers bedank dat u ons toegelaat het om gedurende 2014 die pad saam met u te stap.

Met ses volgepakte uitgawes het ons probeer om ons lesers te bemagtig en ingelig te hou. Saam kon ons gesels oor die veg en bou van Solidariteit en die Solidariteit Beweging. Werk-beskerming en die stryd teen onbillike arbeids- praktyke was in 2014 een van ons kerngevegte. Ons het berig oor die gevegte wat ons binne die howe en daarbuite moet voer ten einde te verseker dat ons lede se werk beskerm word. Ons regsafdeling het honderde sake suksesvol afgehandel, terwyl talle nog hangende is in ver-skeie forums in Suid-Afrika.

U kon ook die wel en wee van gewone mense volg in hul stryd om geregtigheid: mense soos Renate Barnard en Kobus Roos wat die SAPD die stryd om geregtigheid aangesê het. U kon volg hoe hierdie mense morele moed aan die dag bly lê het, te midde van fel aanslae

op hul persoon en integriteit. Vir Renate Bar-nard gaan die stryd steeds voort. Solidariteit het onlangs die eerste van ’n reeks stappe na die Verenigde Nasies geneem deur ’n klagte namens Renate Barnard te lê. Die stryd teen onbillike regstellende aksie het nou ook ’n in-ternasionale dimensie aangeneem en ons hoop om gedurende 2015 sukses te hê met hierdie en verdere stappe in die internasionale arena.

Vir Kobus Roos gaan die stryd om gereg-tigheid ook voort. U mag dalk onthou dat Solidariteit suksesvol namens Kobus Roos in die Arbeidshof gelitigeer het om te verseker dat hy geregtigheid kry. Hy het die moed van sy oortuiging gehad om grootskaalse korrupsie en bedrog binne die SAPD se Misdaadintel-ligensie-eenheid by wyse van ’n beskermde bekendmaking aan die kaak te stel. Binnekort sal die SAPD redes in die Arbeidshof moet aanvoer waarom Kobus Roos steeds nie in ’n geskikte pos aangestel is nie, desnieteenstaande die uitspraak in sy guns.

Te midde van die langste staking in die geskie- denis van Suid-Afrika kon Solidariteit Helpende Hand in samewerking met ons vennote verlig-ting bring vir ons lede en hul gesinne wat die slagoffers van hierdie staking was. Solidariteit het met redelikheid en vasberadenheid deurentyd gepoog om by te dra tot die beëindiging van hierdie vernietigende staking.

Ons het ons bouplanne met u gedeel, juis omdat ons glo dat ons sterk en onafhanklike instellings in Suid-Afrika moet bou om te verse-ker dat ons en ons kinders ’n volhoubare toe-koms in die land sal hê. Ons kon met dank berig dat Solidariteit R400 miljoen beskikbaar gestel het vir onderwys en opleiding. Dit is maar een van die welslae wat ons kon bereik danksy elke lid se getroue maandelikse ondersteuning.

Ons is opgewonde oor die bouplanne wat ons as Beweging vir 2015 het. Ons wil bou met dienslewering aan ons kollektiewe en individuele lede om te versker dat elke lid se dienservaring verseker dat hy of sy ’n lid bly, maar ook ’n werwer vir ons word. Ons staan reg om deur die bystand van ons regsafdeling en ons beroepsgesondheids- en-veiligheidsafdeling ons lede se werk en welsyn te verander. Deur die verdere uitbouing en ontwik-keling van Akademia, ons tersiêre onderwysin-stelling, en Sol-Tech, ons tegniese kollege, bou ons aan ’n toekoms waarin ons lede die arbeidsmark suksesvol en volhoubaar sal kan betree.

Dankie vir u getroue ondersteuning deur die jaar. Mag u en u geliefdes waarlik rus en vrede beleef in die komende Kerstyd. En soos hulle sê: “Mag dit reën waar jou bokke wei”.

JOHAN KRUGER REDAKTEUR

Mag dit reën waar jou bokke weiEk smeek U, Heer, om hulp dat ek behou

Die wonderskat my toebedeel as kind:Dat ek, in wat ek op U wêreld vind,

Weerkaatsing van U godlik skoon aanskou.

C. LOUIS LEIPOLDT~ ’n Kersnaggebed, Skoonheidstroos, 1932 ~

Foto

’s: Re

int D

ykem

a &

isto

ckph

oto

.com

Foto

’s: ist

ock

pho

to.co

m

Page 7: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Issue 6 of 2014 • www.solidariteit.co.za 7

MENINGSPEILINGDINK JY HOOP HET ’N INVLOED OP JOU LEWE?

Ja, hoop het beslis ’n invloed op my lewe. Nee, hoop verander niks aan my omstandighede nie. Ek weet nie; dit werk dalk vir sommiges, maar nie vir my nie.• SMS “Tydskrif A”, “Tydskrif B” of “Tydskrif C” na 34388. Of stem by www.tydskrif.solidariteit.co.za

abc

Seepkis Word deel van die gesprek by www.blog.solidariteit.co.za of op een van die sosiale netwerke. Of skryf aan: Seepkis, Posbus 11760, Centurion 0046; of stuur e-pos na [email protected]

SolidariteitSolidarity

SOLIDARITEIT-HOOFKANTOORSOLIDARITY HEAD OFFICEH.v. DF Malan- & Eendrachtstraat, KloofsigTel: 012 644 4300 | 0861 25 24 23 | www.solidariteit.co.za

REDAKTEUR | EDITORJohan Kruger

NUUSREDAKTEUR | NEWS EDITORCilleste van der Walt

WEBREDAKTEUR | ONLINE EDITORDaleen Gouws

ADVERTENSIES | ADVERTISEMENTSDenise Viljoen – tel: 082 352 7147Adrie van Dyk – tel: 082 850 6784

ADVERTENSIE-ONTWERP | DESIGNMartie Maree

INTEKENARE | SUBSCRIPTIONSHeleen Nortjé

REKENINGE | ACCOUNTSElna Botes

MEDEWERKERS | CONTRIBUTORS

Mariska Batt, Michelle Burger, Flip Buys, Chris du Plessis,

Reint Dykema, Okker Greyvenstein, Daleen Gouws, Mariné

Jacobs, Mynie Kriek, Piet le Roux, Susan Lombaard, Marietha

Malan, Leigh McMaster, Ilze Nieuwoudt, Esmarie Prinsloo,

Alet Rademeyer, Inge Strydom, Cilleste van der Walt, Ansie

van Niekerk, Hanlie van Vuuren en Nicolien Welthagen

UITLEG, ONTWERP, REDIGERING, REPRO |LAYOUT, DESIGN, EDITING, REPRODUCTION

Tel: 082 445 4513 | [email protected]

DRUKWERK | PRINTINGPaarl Media Gauteng

VERSPREIDING | DISTRIBUTIONProsort

Solidariteit Tydskrif is lid van die Ouditburo van Sirkulasie en word uitgegee deur die Solidariteit Beweging, Posbus 11760, Centurion, 0046. Geen deel van die inhoud mag sonder die toestemming van die redakteur elders gebruik word nie. Solidariteit of die tydskrif aanvaar geen verantwoordelikheid of aanspreeklikheid vir enige aansprake wat deur adverteerders gemaak word nie.

Solidariteit, AfriForum:Is hulle te aktivisties?

Foto

’s: ist

ock

pho

to.co

m

• Willem J van Baalen: Nee wat, nog niks is aan die brand gesteek of fisies verwoes nie.

• Petrus van Niekerk: Nee, gee die regering en dié wat teen die Afrikaner is, opdraande. Julle doen goeie werk, dankie.

• Marius Gildenhuys: Eerder dit as passief wees.• Reinette Nell: Nee. Die regering is bang

en moeg vir julle, want julle krap waar hulle nie wil hê dat daar gekrap word nie. Ek dink julle maak die regering mal, want op geen vlak kan hulle net voortgaan en maak wat

hulle wil nie. Dankie vir julle! Hoop dat al die Afrikaners wat nog ’n bietjie trots het, julle ondersteun met baie geld vir die voortbe- staan van die organisasie. Die ander groepe is jaloers en moeg en siek en sat vir julle omdat hulle niemand het met verstand wat hulle kan bystaan soos julle nie.

• Anna Marie Ludick: Nee, julle baklei vir my en my familie.

• Stephanie van Niekerk: Nee. Iemand moet baklei vir ons regte.

SLUIT AAN EN ERVAAR HOE ONS TOEKOMSHOOP SKEP!

Sluit maklik by Solidariteit aan deur ’n SMS te stuur. Soli dariteit se vriendelike diens sentrum agente sal jou terug-skakel en jou vinnig help aansluit. Al wat jy hoef te doen, is om die woord “Lid” na 34388 te stuur. SMS’e kos R2. Ons be skerm nie net jou werk nie, maar maak ’n daadwerklike verskil sodat ons lede en hul geliefdes vry, veilig en voorspoedig kan wees – net hier aan die suidpunt van Afrika! Verander jou adres by [email protected].

Page 8: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za8

SpreekBuysFo

to’s:

Rein

t Dyk

ema

& ist

ock

pho

to.co

m

Page 9: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Issue 6 of 2014 • www.solidariteit.co.za 9

SpreekBuyS

Ons benadering by Solidariteit is nie om te wag totdat alles dalk eendag vanself regkom nie, maar om deur die uitbou van die Solidariteit Beweging se Help-

mekaar-instellings ’n toekoms te help skep. Dit bly ook nie net by beplanning nie, want ons is die af-gelope paar jaar al besig met die inwerkingstelling van ons planne. Dit sal onverantwoordelik wees om net afhanklik te wees van ’n staat wat voor ons oë al verder verswak. Daarom is ons plan, in ’n neutedop, om ons gemeenskap selfstandig pleks van totaal afhanklik van die staat te maak. Ons kan nie keer dat die see rof word nie, maar ons kan ons skip sterker maak. Ons glo nie aan afbreek nie, en daarom het ons ’n bouplan ontwikkel. Kom ons kyk weer na die grootse projekte waarmee ons besig is, en wat ons daarmee wil bereik.

Goeie werkOns bou die vakbond verder uit met die doel om ons lede met goeie werk te help.

KinderhulpHelpende Hand se Skoleondersteuningsentrum (SOS) ondersteun ons lede se kinders in hul skole met meer as R12 miljoen per jaar deur pro-jekte soos voedingskemas, skryfbehoeftes, hulpon-derwysers, beroepsvoorligting, wiskunde-onderrig, en vele meer. Ons doel is om te sorg dat ons kinders gehalte-onderwys kry, omdat dit die grondslag van lewenslange sukses is.

StudiehulpHelpende Hand se Beursinstituut het vanjaar R16 miljoen se rentevrye studielenings aan ’n duisend studente toegeken. Ons wil dit volgende jaar tot meer as R20 miljoen vermeerder. Almal wat wil, moet kan studeer. Die strategie is om ons jongmense te help om rentevry te studeer, waarna hulle dan net die kapitaal terugbetaal en só weer die volgende student kan help. Die Beursinstituut se projeksie is dat daar oor net vier jaar R100 miljoen per jaar aan studiehulp

uitbetaal sal word aan 4 000 studente!

OpleidingSol-Tech lei tans ’n duisend vakmanne op by ons nuwe sentrum in Kirkney, Pretoria. Akademia het vanjaar op sy beurt met sy eerste BCom-graad begin, wat deur ’n moderne videokonferensie- stelsel by sewe landwye sentrums aangebied word. Ons doel is om Akademia uit te bou tot ’n volwaardige universiteit, deur elke jaar grade by te voeg. Volgende jaar bied ons ook ’n BCom-graad in bestuursrekeningkunde aan.

Veiligheid en diensteVeiligheid raak ’n groot probleem. Daarom is AfriForum besig om landwyd wettige veiligheid- strukture in plek te stel, wat saam met die gemeenskap en die polisie veiligheid verbeter. Terselfdertyd het AfriForum al in meer as ’n honderd dorpe takke gestig met die doel om dienslewering te monitor en te verbeter. Omge-wingsbewaring en skoon waterbronne is deel hiervan. Ons wil volgende jaar begin om hierdie takke saam met die vakbond en Helpende Hand se takke uit te bou tot volwaardige Beweging-strukture wat ’n wye reeks dienste aan ons ge-meenskappe kan lewer.

MediaMaroela Media maak groot opgang as gratis Afrikaanse nuusverskaffer, en gaan volgende jaar uitgebou word met ’n radiobeen. Ons kan nie afhanklik wees van die staatsmedia of privaat koerante wat niks vir ons gemeenskap omgee nie. Daarmee saam werk ons hard om vennoot- skappe met gemeenskapsradiostasies te smee. Deel hiervan is om Radio Pretoria as die groot-ste gemeenskapsradiostasie te help om op ’n professionele vlak met die bestes mee te ding.

AfrikaansDie FAK is as ons kultuurvennoot ook deel van die Solidariteit Beweging. Hierdie organisasie be-vorder die Afrikaanse taal en kultuur, en is besig

met ’n wye reeks projekte om ons geskiedenis in ere ter herstel. Die organisasie se Van Wyk Louw Sentrum het ontwikkel in ’n ideesentrum wat dieptenavorsing oor die toekoms doen.Afrikaanssprekendes vier volgende jaar die ne-gentigste herdenking van die erkenning van Afri-kaans as amptelike taal. Daarom wil ons 2015 as Taaljaar verklaar en dwarsdeur die jaar projekte loods om dit te vier. Daarmee saam wil ons ook ons vennote soos die Erfenisstigting help om ons kultuurskatte en monumente te bewaar.

KoopkragAl hierdie projekte kos miljoene, en die beste manier om dit te finansier, is om ons gemeenskap se koopkrag te mobiliseer. Ons grootste projek is ons korttermynversekeringskemas, waardeur ons jaarliks meer as R10 miljoen vir studiehulp en ander projekte insamel, sonder dat dit lede ekstra kos. Hierdie projekte moet uitgebrei word.

SelfstandigheidDie teenoorgestelde van staatsafhanklikheid is gemeenskapselfstandigheid. Dit gebeur egter nie oornag nie. Daarom glo ons om ’n strategie van groeiende selfstandigheid op alle belangrike gebiede te volg. Ons doel is om uiteindelik al die landwye gemeenskapstrukture saam te snoer in ’n nasionale gemeenskapsraad, wat met die regering oor knelpunte kan praat en ons self-doenstrukture landwyd kan uitbrei om dienste te lewer.

AlgemeenWerkerregte is afhanklik van burgerregte, en die handhawing van die oppergesag van die reg is ’n belangrike onderdeel daarvan. Dit is hoekom ’n hofstrategie ’n deel van ons groter plan is. Zim-babwe het gewys dat as eiendomsreg aangeval word, verval die ekonomie met werknemers as die groot slagoffers. Daarmee saam wil ons ook nie in afsondering lewe nie, en waar moontlik die hand uitsteek na ander gemeenskappe om te help waar ons kan. S

Talle mense voel die land het “onregeerbaar” geword en wonder waar dit gaan eindig. FLIP BUYS skryf oor wat die Solidariteit Beweging doen om te verseker dat ons en ons kinders ’n BLYWENDE TOEKOMS in die land het.

HOOPVOLbou ons aan die toekoms – selfstandig, nie afhanklik

FLIP BUYSis voorsitter van die

Solidariteit Beweging

Page 10: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za10

Nuuswaardig

Dis geen geheim dat daar ontevre-denheid onder polisielede heers oor hul werkomstandighede nie. Die media het onlangs berig oor die “uittog” van speurders uit die

polisie wat groener weivelde, veral in die privaat sektor, gaan soek. Dit is egter nie ’n nuwe ver-skynsel nie. Luidens ’n berig in Beeld van Maart 2004 getiteld “Polisie bloei leeg”, het meer as 21 000 polisielede toe al sedert 1998 die polisie se diens verlaat.

Volgens Dirk Groenewald, hoof van Solidariteit se Sentrum vir Billike Arbeidspraktyke, gaan Soli- dariteit-lede in die polisie veral onder die SAPD se gebreklike toepassing van regstellende aksie gebuk. Dit blyk duidelik uit die feit dat Solidariteit die afgelope vier jaar 21 hofsake namens 27 van sy lede teen die SAPD aanhangig gemaak het.

“Ons is bevrees dat hardwerkende, passie- volle polisielede se toekoms in die polisie toe- nemend deur veral die onbillike toepassing van

regstellende aksie bedreig word. Renate Bar-nard is een so ’n voorbeeld waar ’n bekwame, passievolle werknemer se ambisies verpletter is deur die onbillike toepassing van regstellende aksie. Sy het vir ons, en die ganse Suid-Afrika, ’n simbool van onbillike diskriminasie geword – veral in die polisiediens,” sê Groenewald.

Solidariteit het juis weens die toenemende onbillike behandeling van sy lede in die polisie-diens verskeie strategieë in plek, waarvan sommiges reeds etlike jare in werking is. Die vakbond het byvoorbeeld reeds in 2011 ’n geskil met die SAPD verklaar nadat daar tydens aanstellings onbillik teen lede van minderheids-groepe gediskrimineer is, spesifiek op die vlak van luitenant, kaptein en majoor. Solidariteit het daarna op 28 Februarie 2013 ’n dringende interdik bekom wat die SAPD verhoed het om met die bevordering van meer as 1 600 amptenare voort te gaan. Dié saak sal in Janua-rie 2015 in die hof aangehoor word.

Daarby het Solidariteit aansoek gedoen om as party tot die konsultasieproses oor die SAPD se diensbillikheidsplan vir 2015 tot 2019 toege-laat te word. “Solidariteit het ’n plig teenoor sy lede in die polisie om hul regte as deel van ’n minderheidsgroep te beskerm. Die Wet op Diensbillikheid onderskraag die verteenwoor-diging van minderheidgroepe by die opstel van diensbillikheidsplanne en beskou dit as ’n billike praktyk,” verduidelik Groenewald.

Hy meen Solidariteit het sterk gronde om die aansoek te bring.

“Dit is vir ons duidelik dat Popcru en Sapu, die twee erkende polisievakbonde wat by die saamstel van die huidige diensbillikheidsplan betrokke was, nie bereid is om die belange van polisielede uit minderheids- en nie-aangewese groepe te verteenwoordig nie. Solidariteit is dus die enigste vakbond in die polisie wat hom vir die regte van minderhede beywer,” sê Groe-newald. S

Solidariteit sit “billikheid” terug in diensbillikheid by SAPDSolidariteit se Sentrum vir Billike Arbeidspraktyke het onlangs ’n omvattende projek van stapel gestuur om sy VERTEENWOORDIGENDHEID in die Suid-Afrikaanse Polisiediens (SAPD) te verhoog. Dit sluit onder meer ’n gefokusde strategie teen die onbillike toepassing van regstellende aksie teen polisielede in. INGE STRYDOM berig.

In 2012-’13 is 17 145 mense weens

moord vasgetrek, maar in 2013-’14 net 14 413 –

dit ondanks ’n moordsyfer wat met 5% gestyg het.

MEER VERMOOR, MAAR3 000 MINDER GEVANG

Daar is sowat 25 000 speurders in die SAPD, waarvan net 13 000 werklike dossiere ondersoek. Onder dié speurders is daar sowat 5 000 tot 6 000 wat nog wag om speuropleiding te on-dergaan. Die SAPD het die afgelope jaar sowat 1 000 speurders verloor.

Die SAPD het die afgelope dekade of wat uitgebrei van 75 000 lede tot sowat 154 000 lede.

= 2 000

GESOEK: SPEURDERS

95%Die persentasie hofsake

oor regstellende aksie wat in Solidariteit se guns beslis word.

XXSolidariteit is die enigste vakbond in die polisie wat hom vir die regte van minderhede beywer.

DIRK GROENEWALD,hoof van Solidariteit se Sentrum vir Billike Arbeids-praktyke.

Foto

’s: Re

int D

ykem

a &

isto

ckph

oto

.com •

Byk

om

enD

e BRo

n: n

etw

eRk2

4

Page 11: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Trek voordeel uit die spesiale aanbiedings vir Solidariteit-lede by

MONUMENT TOYOTA CONSTANTIAop geselekteerde voertuie uit ons Toyota-reeks

e-pos jou kontakbesonderhede na [email protected]

Page 12: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za12

Nuuswaardig

Die Arbeidshof het vroeg in Ok-tober drie verskillende sake aan- gehoor wat Solidariteit ingestel het. Dit sluit in ’n aansoek om ’n hofbevel vir minagting van die hof

teen die minister van justisie en korrektiewe dienste en die nasionale kommissaris van die departement van korrektiewe dienste te be-kom. Benewens verskeie hofsake het Solidariteit boonop ’n klag by die Verenigde Nasies se Komitee vir die Uitwissing van Rassediskrimi-nasie (CERD) gelê.

Volgens Johan Kruger, adjunkhoofsekretaris van Solidariteit, is Solidariteit meer vasbeslote as ooit om onbillike diskriminasie op grond van ras binne en buite die howe te beveg. “Ons is opgewonde daaroor om hierdie belangrike rol in die samelewing te vervul en veral in die lewens van ons lede en hul gesinne wat negatief

deur die onbillike toepassing van regstellende aksie en diensbillikheid geraak word,” het Kruger gesê.

Sommige van die regsaksies wat Solidariteit ingestel het:• Maandag, 6 Oktober: Solidariteit maak ’n

klag aanhangig by die CERD, wat onder die beskerming van die Verenigde Nasies se hoëkommissaris vir menseregte bedryf word. Die CERD is ’n liggaam wat bestaan uit onaf-hanklike deskundiges belas met die taak om die implementering van die Konvensie oor die Uitwissing van Alle Vorme van Rasse-diskriminasie deur sy lidlande te monitor. Solidariteit wil die staat se beleid en ideolo-gie oor regstellende aksie teen internasionale norme toets.

• Dinsdag, 7 Oktober en Woensdag, 8 Ok-tober: ’n Saak oor onbillike diskriminasie

op grond van ras teen die Suid-Afrikaanse Inkomstediens namens ’n Solidariteit-lid word in die Arbeidshof aangehoor.

• Vrydag, 10 Oktober: Solidariteit nader die Arbeidshof om ’n hofbevel vir minagting van die hof teen die minister van justisie en kor-rektiewe dienste, adv. Michael Masutha, en die waarnemende nasionale kommissaris van die departement, Zach Modise, te bekom.

• Vrydag, 17 Oktober: Die Arbeidshof in Johannesburg staan Solidariteit se aansoek namens kol. Kobus Roos toe om ’n min- agtingsbevel teen die minister van polisie, Nkosinathi Nhleko, en die nasionale polisie-kommissaris, Riah Phiyega. Die hof kan boon-op die minister en kommissaris strafregtelik vervolg indien hulle versuim om die hofbevel teen te staan of die bevel nie voldoende kan teenstaan nie. S

Solidariteit-dagboek propvol sake teen regstelaksieDie vakbond Solidariteit se dagboek vir Oktober was stampvol hofsake teen onbillike regstellende aksie, wat hoëprofielsake insluit. CILLESTE VAN DER WALT vind meer uit.

SKOKKENDE SYFERS OOR STAATSAMPTENARE

• Slegs 40% van staatsamptenare het matriek.

• Altesaam 4 902 staatsamptenare het kwalifikasies laer as graad 3, altesaam 2 205 het slegs graad 3, terwyl 939 oor

’n graad 5-kwalifikasie beskik.• Sowat 31 479 staatsamptenare het slegs

graad 9, terwyl 31 914 graad 11 het.• Slegs 3% of 39 107 staatsamptenare het honneursgrade of nagraadse diplomas,

terwyl 8 010 meestersgrade en 14 054 doktorsgrade behaal het.

Foto

: isto

ckph

oto

.com •

Byk

om

enD

e BRo

n: n

etw

eRk2

4

Regstellende aksie is ongrondwetlik wanneer dit die beginsel van ’n doeltreffende staatsdiens ondermyn.~ DR. DIRK HERMANN, BESTUURSHOOF VAN SOLIDARITEIT. ~“

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Page 13: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Issue 6 of 2014 • www.solidariteit.co.za 13

NuuSwaardig

• Heidi en Dries Nel: Hoop is waarmee ek elke aand in die bed klim – hoop dat ek en my gesin die volgende dag sal wakker word en nie deur die nag aangeval en vermoor sal word nie.

• Justin Labuschagne: Hoop is ’n gevoel wat ek kry wanneer daar iets positief in die toe-koms is wat ek graag wil hê of bereik. Ek kan ook net werklik hoop hê as daar vertroue is dat my verwagtinge ’n werklikheid sal word...

• Thys Carstens: Hoop is om te glo iets is moontlik in ’n tyd waar dinge onmoontlik lyk!

• Deon van Loggerenberg: Hoop alleen bete-ken niks. Geloof en liefde moet saam gesien word! En ja, my hoop is dat die Vader vir ons as Afrikaners weer sal verenig as Volk en vir ons ’n aardse leier sal gee wat God se wil sal doen.

• Sanette Henning: Hoop beteken ’n stand-vastige toekoms vir ons in Suid-Afrika waar medies, onderwys, polisie, omgewingsbeheer van water en grond, bestuur en regering alles saamwerk om sodoende ’n toekoms vir ons nageslag te bied.

• Mike Chemaly: Hoop is om te weet ons is besig om te onderhandel dat ons selfbeskik-kingreg sal kry in ’n gedeelte van hierdie land.

• Fanie Prinsloo: ’n Veilige toekoms vir my kinders.

• Susanna Heimwee Visser: Hoop is dat my kind nie in dieselfde groef van moede-loosheid, armoede en ’n ewige vrees oor wat om ons aangaan hoef te probeer oor-leef nie... Hoop is die vrymoedigheid om te kan droom, en in jou drome te kan glo.

• Jay van Zyl: Hoop vir my as jong Afrikaanse man is om die vooruitsig te hê om in my eie land te kan aftree sonder om te bekommer dat ek vermoor gaan word en my eiendom onteien gaan word.

• Trish Steyn: My hoop loop hand aan hand met geloof. Ek glo en hoop dat ons land weer ’n plek sal word waar my kleinkinders kan lewe en speel soos my kinders kon. Daarom moet daar weer wet en orde in die land kom!

• Charlotte Oberholster: Hoop beteken dat daar weer lig aan die einde van die donker tonnel sal wees.

• Naomi Janetta Coetzee: Sonder hoop en vertroue is ons niks. Ons moet nie een se-konde ophou bid vir ons kinders se toekoms, vir ons land nie. Here, seën ons land met

vrede en red ons land van ondergang. Amen.• Johan du Toit: Hoop is gelyk aan toekoms-

sekerheid, ’n waarborg dat jou nageslag sal oorleef met hul eie kulturele waardes en nie onderdruk word met eiesoortige dogma en ideologie nie!

• Alice du Plooy: Vir my beteken hoop: Eer, geloof, gemak, lewe, liefde, menseregte, trots, vryheid en vrede.

• Carl Cornelissen: Dit is iets waarvan ’n mens vreeslik baie moet hê in die lieflike land van ons.

• Louise Siebrits: Hoop is ’n vaste vertroue! My vertroue lê in die seker wete dat die Here ons land sal herstel. Niks met velkleur te doen nie, maar dat Sy lig oor almal sal skyn wat hom dien en vrees. Dankie, Soli-dariteit, dat julle in sy diens staan! S

Hoop: Lede sê op Facebook wat dit vir hul betekenWat beteken hoop vir jou as individu? CILLESTE VAN DER WALT vind uit of ons lede ’n positiewe of negatiewe benadering tot hoop het.

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Page 14: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za14

NewSworthy

Solidarity’s UN campaign comes in the wake of the Constitutional Court’s ruling against Renate Barnard, a former lieutenant colonel in the SAPS, after her nine-year battle against the SAPS’s

implementation of affirmative action.Under the convention, the South African

government must report every two years on its efforts to comply with the convention. The South African government has however last submitted a report in 2006.

A similar complaint will be lodged with the South African Human Rights Commis-sion (SAHRC). Government has appointed the SAHRC as the national body to act as watchdog on behalf of CERD in South Africa. Solidarity is requesting the SAHRC to exhort Government to comply with the resolution and, should Government still fail to comply, to file an application before the High Court in terms of the powers vested in the SAHRC, by which to compel Government to fulfil its statutory duty.

Solidarity has also announced that once Government is ready to submit its reports, it would submit a shadow report showing that Government’s affirmative action programme is not aligned with the UN resolution. The resolu-tion makes provision for civilian organisations to submit shadow reports in response to govern-ment reports. According to Solidarity, Govern-ment must first be compelled to submit reports before it can proceed with a shadow report.

In addition, Solidarity also intends to submit a formal petition to the UN in which Solidarity will argue that the South African government’s absolute focus on racial demographics is not in accordance with the intention of the UN con-vention and that Government does not comply with the substantive requirements of the resolu-tion. This petition will rely heavily on the Renate Barnard case, but its focus will extend beyond this one example. The petition must be submit-ted to the SAHRC as the agent of the UN. Soli-darity plans to submit the formal petition during the first quarter of 2015. The trade union in-

tends to canvass support for the petition across a broad spectrum of South Africans.

“Testing South Africa’s affirmative action programme against UN resolutions means we’re testing it against the world’s best practic-es. By ensuring that South Africa complies with international norms, we are being loyal to South Africa. Our prima facie case is that South Africa does not comply with international require-ments and is guilty of unfair racial discrimination. It is very difficult to make international compari- sons, however, if Government never submits reports,” Solidarity Chief Executive Dr Dirk Hermann said.

“In June this year, we corresponded with Government for the first time. Government assured us at the time that it would submit its reports soon. In the meantime, we also sent a letter to Justice and Correctional Services Minister Adv. Michael Masutha, in which we cautioned Government about non-compliance with the UN resolution. According to informa-tion at our disposal, Government has drafted reports up to 2011, but has still not submitted any reports. Even if they do submit them now, South Africa would already be late in submitting its 2013 report,” Hermann said.

Procedural non-compliance with a UN reso- lution is a serious offence. The purpose of the reports is to have international supervision of member states’ commitment to compliance with the resolutions they have ratified. If Government does not submit its reports it also deprives local civilian organisations such as Solidarity of the right to fulfil a proper watchdog role. S

Solidarity lodges complaint with United Nations against governmentSolidarity has lodged a complaint with the UN’s Committee on the Elimination of All Forms of RACIAL DISCRIMINATION (CERD) against the South African government. In the complaint, Solidarity requests the UN to exhort the South African government to comply with the procedural requirements of the UN’s Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination, writes CILLESTE VAN DER WALT.

Renate veg nou voltyds teen rassekwotas

Renate Barnard, die voormalige luite- nant-kolonel wat onlangs haar nege jaar lange regstellendeaksiestryd teen

die SAPD verloor het, het onlangs uit die privaat sektor bedank om voltyds die stryd teen rassekwotas voort te sit.

Die Konstitusionele Hof het onlangs, ná ʼn stryd van nege jaar, teen haar beslis in een van Suid-Afrika se bekendste regstel-lendeaksiesake. Sy was twee keer die beste kandidaat vir ’n bevorderingspos waarvoor sy aansoek gedoen het, maar is telkens weens haar velkleur nie aangestel nie.

Kort ná die uitspraak het sy by Soli-dariteit se Sentrum vir Billike Arbeidsprak-tyke aangesluit om voltyds die stryd teen regstellende aksie te voer. Solidariteit het ook besluit om voort te gaan om ʼn internasionale klag te lê teen die Suid-Af-rikaanse regering oor die nienakoming van die vereistes van die Verenigde Nasies se internasionale konvensie oor die uitwissing van alle vorme van rassediskriminasie.

Die vakbond het ʼn YouTube-video bekendgestel waarin Barnard steun werf vir haar en die vakbond se petisie wat aan die Verenigde Nasies gerig word.

“Die Konstitusionele Hof het my stryd teen rassekwotas tydelik gestuit, maar ek glo in wat reg en billik is en gaan my nou voltyds daarvoor beywer. Een van die groot veldtogte wat ek saam met Soli-dariteit gaan aanpak, is om die stryd vir billikheid in die werkplek na die Verenigde Nasies (VN) se komitee vir die uitwissing van alle vorme van rassediskriminasie te neem,” het Barnard gesê. S

pho

tog

Raph

s: Re

int D

ykem

a &

isto

ckph

oto

.com

Page 15: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014
Page 16: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

NuuSwaardig

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za16

Vervul jou roeping Baie mense se loopbane vat nooit vlam nie omdat hulle nie besig is om hul roeping uit te leef nie – hulle werk maar net. As Christen weet ek dat elke mens ’n lewensroeping het en dat dit vir ’n jongmens noodsaaklik is om uit te vind wat dit is. Praat daaroor met jou ouers en predikant; dis belangrik.

’n Mens sonder ’n roepingsbesef werk al sugtende net om te leef, en leef nie om met lewensvreugde te werk nie. Daarom is dit be-langrik om nie jou studierigting of werk te kies vir die geld nie. Die “regte” beroep vir die ver-keerde mens lei tot mislukking. Jy sal die meeste geld verdien met dít waarin jy die beste is en waartoe jy geroepe voel. Geld is die beloning vir goeie dienslewering. Moenie mik na die geld nie, mik om ’n verskil te maak. As jy dít regkry, sal jy goed daarvoor beloon word – ook in geldelike terme. Vervul jou roeping, nie iemand anders s’n nie!

Studie die beste belegging Mense vra soms wat die beste belegging is – eiendom of aandele? Die regte antwoord is dat ’n mens se opleiding die beste opbrengs op ’n belegging gee. Iemand wat geld en tyd in sy eie opleiding belê, word oor en oor in terme van geld en lewensgehalte in sy werklewe vergoed. Opleiding kos geld en verg baie opoffering, maar mense sonder opleiding het dikwels nie geld vir kos nie en

moet baie harder werk en meer opofferings maak sonder die vooruitsig van ’n beter lewe. Hulle moet lewenslank werk vir hul geld en kry nooit genoeg sodat hul geld vir hulle kan werk (en sorg!) nie.

Daar is ’n nou verband tussen jou opleiding en jou roeping. Daarom moet jy sorg dat jy jouself toerus vir jou totale roeping en nie net vir jou beroep nie. Prakties beteken dit dat jy nie net die minimum moet doen om jouself te kwalifiseer nie. Nie een van ons wil geopereer word deur ’n dokter wat net 50% gekry het nie, al het hy sy studies deurgekom. Begin deur jouself toe te rus met die beste opleiding wat beskikbaar is en presteer so goed as wat jy kan daarin.

Werk terselfdertyd aan ’n positiewe lewens- houding, opbouende waardestelsel en mens- en lewensvaardighede. ’n Afgeronde mens met goeie opleiding kan selfs in teëspoed volhard en is uiteindelike sukses gewaarborg.

Moet ook nie net na die “makliker” rigtings kyk nie. Onthou: hoe moeiliker die studies, hoe hoër die uiteindelike opbrengs. Leer dus vir jouself ’n toekoms oop, dit kom nie vanself nie. Dawerende sukses word altyd voorafgegaan deur stille voorbereiding. Onthou ook dat daar nie goeie of slegte rigtings is nie. Sommige is miskien goed vir ander mense, maar sleg vir jou en andersom. Die beste tuinier met ’n passie vir tuine sal lekkerder werk, ’n landwye tuinon-derneming opbou en baie meer geld maak as ’n mediese spesialis wat elke oomblik van haar werk haat en flou voel as sy bloed sien!

Werk aan jou sterk punte ’n Beroemde raadgewer van top sakelui in Amerika, Peter Drücker, het ’n baie eenvoudige reël vir suk-ses gegee: vind uit waarin jy goed is en word die beste daarin. Dit beteken dat jy aan jou sterk punte moet werk, in plaas daarvan om die hele tyd jou swak punte te probeer verbeter. Dit help nie ’n briljante rugbyspeler probeer die hele tyd sy swak krieket verbeter nie. Hy sal net sy plek in die Springbokspan verloor en terselfdertyd nie die nasionale krieketspan haal nie. Niemand is briljant in alle rigtings nie.

Sommige mense kom gou agter wat hul sterk punte is, verbeter dit dan deur harde werk, oefening en studie, en kom op hierdie manier vinnig bo uit. Ander vat jare om hul sterk en swak punte te ontdek en fokus nie op dit waarin hulle die beste is nie. Hul loopbane is dan soos ’n vliegtuig wat heen en weer op die aanloopbaan ry, maar nooit opstyg nie.

Dit beteken nie jy moet toelaat dat jou swak punte jou laat struikel nie. Omring jou byvoor-beeld met mense wat jou swak punte met hul sterk punte aanvul. Dink maar aan hoe Aäron namens Moses gepraat het.

Volg jou passie Die gemiddelde mens werk sowat 35 jaar en moet daarna leef van die vrugte van daardie loopbaan. Dis ’n baie lang tyd om iets te doen waaroor jy nie absoluut gaande is nie.

FLIP BUYS, wat al vir bykans 20 jaar aan die hoof van Solidariteit staan, deel sy TIEN GOUE REËLS om ’n sukses van jou loopbaan te maak.

Tien goue reëls vir ’n suksesvolle loopbaan

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Page 17: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Issue 6 of 2014 • www.solidariteit.co.za 17

NuuSwaardig

As jy nie weet wat jou passie in die lewe is nie, is daar twee dinge wat jy kan doen om uit te vind. Gaan vir goeie beroepsleidingtoetse, of kyk wat jy geniet om in jou vrye tyd te doen. Die mees suksesvolle mense is diegene wat betaal word om te doen waaroor hulle buitendien mal is! Luister dus na die raad van jou ouers en vriende en die mense wat jou die beste ken. Maar onthou dat dit uiteindelik jy is wat daardie werk lewenslank moet doen. Passie is die petrol in die tenk wat jou tot bo gaan dryf.

Leer jouself ken Ons sien soms makliker ander mense se foute of mooi eien- skappe as ons eie raak. Volwassen-heid hang nou saam met selfkennis. Mense wat hulself ken, weet wat hul aanleg, belangstellings en sterk punte is. Hulle aanvaar hulself, is lief vir hulself en is gemaklik in hul eie velle.

Baie mense misluk in hul loopbane ten spyte van ’n hoë intelligensie, goeie kwalifikasies, harde werk en groot dryfkrag. Hulle word in diens geneem te danke aan hul vaardighede, maar word weer ontslaan weens hul emosionele onvolwassenheid of karakterfoute. Daarom sê ervare personeelbestuurders dat ’n goeie vaka-ture beter is as ’n slegte aanstelling!

Dit is soms verbasend dat sommige mense in hul middeljare nog rondsoek vir die regte pos omdat hulle nie genoeg selfkennis het nie. Wan-neer ’n goeie mediese spesialis wat nie bestuurs- vaardighede het nie as die hoof van ’n hospitaal aangestel word, kry die hospitaal ’n swak be- stuurder en verloor die mediese professie ’n goeie spesialis. Dis ’n verloor-verloor-situasie.

Lewenslange leer In vandag se vinnig veranderen-de wêreld verouder kennis en ondervinding blitsvinnig. Daarom

verstaan mense wat jare lank suksesvol was nie hoekom hulle skielik begin sukkel in hul werk nie. Stagnasie is die dood in die loopbaanpot.

Prakties beteken dit dat ’n kwalifikasie wel ’n goeie en noodsaaklike wegspring is, maar nie ’n gewaarborgde wenpaal nie. Die wêreld staan nie stil nie, en daarom kan jy ook nie. Suksesvolle maatskappye en mense besef dit ook en daarom is lewenslange leer vandag die in-ding. Moenie sug en dink dit beteken jy moet lewenslank nagte deur leer vir nog grade nie. Op universiteit leer jy om te leer. Formele studies is en bly altyd goed, maar deur kursusse, konferensies, boeke of net ’n leeringesteldheid kan jy baie ver kom. Trouens, die “universiteit van die lewe” is onontbeerlik vir sukses. Onthou: hou jou oë en ore oop; algemene kennis is toe nie so algemeen nie!

Verander van werk én beroep In die ou tyd het ’n mens vir ’n beroep gaan studeer toe jy jonk was en dan lewenslank dieselfde werk by dieselfde plek gedoen tot jou aftrede. Later het dit verander en het mense in hul loopbaan gemiddeld ses keer van werk verander. Maar die wêreld ver- ander al vinniger en talle mense verander van-dag nie net ses keer van werk nie, maar veran- der ook nog drie keer van beroep! Dit beteken jy kan nie meer bekostig om vir ’n werk te leer nie, jy moet leer om te leer. Dis nie nodig om bang te wees vir die toekoms nie, hou net jou opsies en jou (lerende) oë en ore oop.

Studentelewe soos ’n ekstra graad ’n Universiteit of kollege is nie ’n akademiese supermark waar jy net ’n kwalifikasie gaan kry nie. Pasop dat jy nooit in ’n geleerde barbaar verander nie! Onthou Paul Kruger se wyse woorde toe hy gesê het dat hy “nie geletterd is nie, maar geleerd”.

Iemand het gesê dat deelname aan die studentelewe net so goed is as ’n ekstra graad. My siening is dat ’n student wat in sy studies net doen wat nodig is, in sy werk dieselfde gaan doen (of nie doen nie!). Deelname aan studen-te-aktiwiteite ontwikkel jou as mens en leer jou lewensvaardighede. Neem dus gebalanseerd aan alles deel en probeer vakansiewerk doen, al kry jy nie geld daarvoor nie. Die ondervinding gaan meer as geld beteken.

’n Taal gaan oor meer as net taal Probeer alles om in jou moeder-taal te studeer en leer daarna ’n tweede taal goed aan. Dis nie ’n taalbeginsel nie, dis ’n opleidings-beginsel! ’n Taal gaan oor meer as net taal. Die suksesvolle lande in die wêreld is plekke waar moedertaalonderrig plaasvind. Daarom het die digter gesê: “Afrikaans is ’n broodsaak”.

Werk aan jou werk Net die beste maatskap-pye oorleef in vandag se mededingende wêreld. Daarom kan geen maat- skappy oorgerus raak nie en ook nie enige werknemer nie. Werk dus aan jou werk, moenie maar net elke dag werk toe gaan en jouself afsloof nie. Die enigste verskil tussen ’n groef en ’n graf is die diepte. Probeer om nie net harder te werk nie, werk slimmer! S

Die enigste verskil tussen ’n groef en ’n graf is die diepte.

Probeer om nie net harder te werk nie, WERK SLIMMER!

Page 18: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za18

Vir ’n konferensie in Turkye het ek in September twee dae in Istan-boel met sy 14 miljoen inwoners deurgebring. Istanboel, voorheen bekend as Konstantinopel, is ’n stad

op die grens tussen twee kontinente. Aan die westekant is Europa en aan die oostekant Asië, met die Straat van Bosporus tussen die twee.

Die trein en trem het my soos ʼn inspuiting uit die Ataturk-lughawe – een van die besigste lughawens in die wêreld – tot binne-in die hart van die ou binnestad verplaas. Waar jy uitstap, is jy net duskant die Blou Moskee, sowat 500 jaar oud, en die Hagia Sophia, wat uit 500 nC dateer en vir ’n duisend jaar lank die grootste kerk in die wêreld was.

Op pad gastehuis toe het ek die binneplein van ’n soort ou Colosseum – die Hippodroom – oorgesteek. Die stadion se sitplekke het lankal vergaan, maar versprei oor die 100 meter lange

oorspronklike binneplein staan ’n aantal obe-liske, oftewel monumentale pilare. Almal weeg tonne en trotseer reeds vir eeue die wind, weer, invallers en vandale. Die oudste, oortrek met hiërogliewe, is Egipties en dateer uit sowat 3 000 vC. Die stad self dateer egter “slegs” uit sowat 660 vC.

Die inwoners is relatief nuut. Die oprigters was Grieks en tussen sowat 330 en 1450 was die stad, as Konstantinopel, die setel van die Oos-Romeinse Ryk. In 1453 is die stad oor-geneem deur Turke, wat toe reeds groot dele van die Asiatiese deel van moderne Turkye bewoon het.

Vandag getuig die ontsaglike paleise van die glorie van die sultans. Minarette druk hul stem-pel op die stadsaansig af, waarvan baie imperiale geskenke van die sultans was om die stad se simboliek en uitstraling oor 500 jaar tot ondersteuning van die nuwe bedeling –

die Ottomaanse Ryk – te omvorm.Ná die Eerste Wêreldoorlog het die Otto-

maanse Ryk verkrummel en onder Mustafa Kemal Atatürk ’n republiek geword, wat dit nou vir byna ’n eeu reeds is.

’n Eeu is omtrent hoe lank Suid-Afrika reeds een, unitêre staat is. Dit was in 1910 dat die gekoloniseerde Transvaalse en Vrystaatse re-publieke saam met die ou Kaapkolonie en Natal in een republiek gegiet is.

In Turkye, by die tasbare aanskoue van soveel vergane ryke, soveel wisseling van staats- vorm, soveel verandering aan tale en inwoners en simboliek, kan ’n mens nie anders nie as om te dink dat die huidige balans van staatsmag in Suid-Afrika eintlik baie tydelik is. Met wilskrag en die regte samewerkingsgesindheid kan dit ten goede verander word en hoef Afrikaners en Afrikaans nie eendag net ’n voetnota in geskie-denisboeke te wees nie. S

In die skadu van Turkye se ryk geskiedenisIn Suid-Afrika het ons maar ’n kort geskiedenis. In die Kaap is die oudste geboue sowat 350 jaar oud en in Gauteng so 150 jaar. Vergeleke met ISTANBOEL in Turkye is ons maar vulletjies, want daar loop jy links en regs in die skadu van geboue wat duisende jare oud is, skryf PIET LE ROUX, senior navorser van die Solidariteit Navorsingsinsituut.

NuuSwaardigFo

to’s:

piet l

e Ro

Ux &

isto

ckph

oto

.com

Page 19: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014
Page 20: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za

NuuSwaardig

20

Hoop is ’n belangrike element wat nodig is om die lewe se uitdagings en probleme positief aan te pak. Net ’n klein sweempie hoop kan ons genoeg krag gee om optimis-

ties te bly en ons probleme op te los – want waar daar hoop is, is daar ’n wil en ’n weg!

Dr. Wessel Visser van die Universiteit van Stellenbosch verduidelik hoop soos volg: “As die ongeluk ’n mens ry, soek jy nie net materiële hulp nie, maar ook vriendskap en simpatie van jou medemens. Jy verlang as’t ware belangstelling van die kant van jou medemens; jy soek bewyse dat jou medemens graag wil hê dat jy moet herstel omdat hy nog jou vriendskap nodig het”. Hoop is nodig want dit is selfverheffend.

’n Onlangs studie deur die SNI onder die beursstudente van Solidariteit Helpende Hand het bevind dat hoop die kern is van wat ’n Hel-pende Hand-beurs aan die respondente bied – hoop op ’n beter self, beroep, toekoms en lewe.

Hierdie gevallestudie sal gebruik word om te wys dat hoop nodig is omdat dit selfverheffing tot gevolg het.

Daar kan nie uit die oog verloor word nie dat die meeste van hierdie studente self geleer het om deur harde werk, toewyding, dissipline en gedrewenheid hul probleme en struikelblok-ke te oorkom. Hulle het waarskynlik aangeleer om ten spyte van moeilike omstandighede steeds op selfverbetering te fokus.

Die bevindings van die studie ondersteun die resultate van ander navorsing wat bewys dat opleiding bydra tot ’n goeie selfbeeld, self-vertroue en beter lewens- en loopbaanbesluite. Dus is daar ’n verskeidenheid positiewe resul-tate vanweë die feit dat daar hoop is.

Die groot aantal respondente wat aandui dat hulle nou hoop vir die toekoms het, dui terselfdertyd aan hoe hulle gevoel het sonder die vooruitsig van verdere studies. Dit bewys enersyds dat hulle ontevrede met hul omstan-

dighede was en nie hoop of optimisme vir hul toekoms gehad het nie, maar andersyds dat hulle streef na selfverbetering en ontwikkeling. Hoop is ’n emosionele en kognitiewe funksie. Onderliggend het al die respondente dieselfde uitgangspunt as Helpende Hand, naamlik dat opleiding tot verbetering lei.

Hoop lei verder daartoe dat iemand iets kan visualiseer wat nog nie daar is nie, maar meer nog, dat hulle dit kan antisipeer en verwag. Hoop skep dus die geleentheid om voorbereidings te tref vir iets nuuts. Met ander woorde, sonder hoop kan daar nie verwagtinge en beplanning wees nie. Sonder hoop is daar ontnugtering, depressie, wanhoop en hulpeloosheid.

Die groot mate van dankbaarheid wat die respondente getoon het, het ook in hierdie studie uitgestaan. Bykans almal het hul dank-baarheid uitgespreek en aangedui hoe tevrede hulle is met wat Helpende Hand se Beursinsti-tuut vir hulle gedoen het. S

Studiebeurs gee jongmense opnuut hoop vir toekomsHoop is ’n LEWENSENERGIE wat ons laat voortbeur en iets gee om voor te lewe. Hoop is meer as ydele wense en behoeftes. Dit is die geloof en vertroue dat ons weet dat dinge gaan verbeter, en daarom bly ons vasbyt, skryf NICOLIEN WELTHAGEN, senior navorsingsielkundige by die Solidariteit Navorsingsinstituut (SNI).

Die beste voordeel wat ’n vakbond aan sy lede kan bied, is kennis. Dit is waar-om die vakbond Solidariteit vanjaar ’n

driejaaropleidingsplan ten bedrae van sowat R400 miljoen aangekondig het.

“Ons wil nie net Solidariteit-lede help om goeie werk te kry nie, maar ook om voort-durend hul werkomstandighede te verbeter deur gehalte-opleiding,” het dr. Dirk Hermann, bestuurshoof van Solidariteit, gesê.

Die beurskompetisie vir Solidariteit-lede en hul kinders tot die ouderdom van 21 jaar

het in Augustus afgeskop en op 24 Oktober gesluit. Daar is ses finaliste op grond van meriete gekies en ná onderhoude vroeg in November gevoer is, is die drie wenners aangewys. Die beurse dek volbetaalde studie vir enige kwalifikasie wat by Akademia verwerf kan word.

Die drie wenners is Eugene Aucamp van Pretoria, Liezl Gates van Boksburg en Sean Walton van Vanderbijlpark

Benewens beurse kwalifiseer lede ook vir die Solidariteit-studievoordeel. Dié studie-

voordeel is tweeledig: Eerstens behels dit dat Solidariteit-lede teen 20%-afslag vir enige van Akademia se grade, diplomas of hoër serti-fikate nauurs in Afrikaans kan studeer.

Die tweede deel van die voordeel behels toegang tot rentevrye studielenings vir oplei-ding by Akademia omdat jy ’n lid van Solidari- teit is. ’n Rentevrye lening beteken dat jy slegs die bedrag terugbetaal wat jy leen sonder dat enige rente gehef word, en jy hoef dit eers terug te betaal ná afloop van jou studies.• Lees meer oor Akademia op bladsy 26. S

Húlle is die drie wenners van Solidariteit se beurskompetisie

Foto

’s: ist

ock

pho

to.co

m

Page 21: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014
Page 22: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za22

Nuuswaardig

pho

tog

Raph

: isto

ckph

oto

.com

Die dag het eindelik aangebreek: Jy trek vir die laaste keer die kantoor-deur agter jou toe met gemengde gevoelens wat wissel van hartseer tot verligting en onsekerheid oor

die toekoms. Voordat jy met jou langverwagte aftrede begin, wys ons jou hoe jy saam met Solidariteit vir ’n sorgvrye oudag kan beplan.

Dis belangrik om met Solidariteit te gesels voordat jy jou pensioengeld in ’n riskante pro-jek belê – soos ’n onderneming wat gevriesde jogurt in Sutherland verkoop of jou seun se nuwe internetonderneming. Solidariteit Finan-siële Dienste beskik oor die kundigheid om jou by te staan wanneer jy verantwoordelik en nugter vir jou aftrede beplan. Skakel hulle gerus by 0861 10 10 05 om meer uit te vind oor spaarplanne wat volgens jou individuele behoeftes saamgestel word. Die wyse Frank Eberhart het gesê: ”The goal of retirement is to live off your assets, not on them”.

Een van die grootste redes waarom pen-sioenarislede hul lidmaatskap van Solidariteit voortsit, is om vir die begrafnisvoordeel te kwalifiseer. Al meer lede van die publiek bel ons dienssentrum en doen navraag oor begrafnis-planopsies vir hul ouers, sommige reeds so oud as 70 jaar. Dit is kommerwekkend dat soveel pensioenarisse geen voorsiening maak vir ’n begrafnisplan nie.

Die finansiële implikasies van ’n begrafnis kan baie stresvol wees vir die familie wat nie net die hartseer moet probeer verwerk nie, maar hulself dan boonop in skuld moet dompel om ’n mens- waardige begrafnis vir hul geliefde te kan gee.

Baie kinders weet ook nie of hul ouers ’n begrafnisplan het nie, of is onseker oor wat om te doen in die geval van ’n sterfte. Moenie uitstel om met jou kinders hieroor te praat nie. Kry alle dokumentasie in orde en maak seker jou gade en kinders weet deur wie jy begrawe sal word en wat alles gedoen moet word. Lede

moet gereeld met ons kommunikeer en ons tydskrif en nuusbriewe dophou sodat hulle op hoogte is van hul voordele en die bepalings en voorwaardes wat daarmee gepaardgaan. Lees meer oor ons drie begrafnisdiensverskaffers op bladsy 58 en 59.

Ons testamentafdeling is gereed om lede by te staan met die gratis opstel van ’n testament en om al die wetlike brabbeltaal te verduidelik, sodat jy nie jou testateurs en testatrises met mekaar verwar nie!

Sorg dat jou lidmaatskap nie verval ná jou aftrede nie, om sodoende jou begrafnisvoordele te behou. Indien jou lidmaatskapgeld voorheen direk van jou salaris verhaal is, moet jy met aftrede die dienssentrum skakel om die betaal-metode te wysig indien jy wil voortgaan met lidmaatskap. Aftrede is die begin van die goue fase van jou lewe. Die keuses wat jy nou maak, gaan bepaal hoe blink of donker daardie fase gaan wees. S

Gereed vir aftrede met lewenslange lidmaatskapDeur Ansie Janse van Rensburg

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Page 23: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

NewSworthy

udge André van Niekerk of the Labour Court in Johannesburg ruled in favour of Solidarity on 15 October by granting an order for contempt of court against the Matlosana Municipality in Klerksdorp

as well as against its municipal manager, Tsietsi Motsemme.

Solidarity, who acted on behalf of its mem-ber Mr John Robert van der Linde, argued that the municipality and Motsemme had breached two arbitration awards, three court orders and a settlement agreement in terms of which van der Linde had to be reappointed in his position as superintendent on 27 June 2008.

In 2002, the municipality demoted Van der Linde unilaterally to chief fire fighter, and in 2003 he was again demoted to examiner of motor vehicles. He was only reappointed in his old position in November 2011, more than three years after the court had ordered it. Two months later, however, he was once again de-moted to examiner.

According to Johan Kruger, Solidarity’s Deputy General Secretary, it is a disgrace that van der Linde has been locked in a struggle with the municipality for 12 years in the hopes of being reappointed in his post as traffic superin-

tendent. “We are delighted with the judgment, as justice can now prevail through the court order. There’s no denying that our member’s dignity was impaired and he had a long and bitter struggle to restore it,” Kruger said. S

Solidarity succeeds with contempt of court order against municipalityBy Inge Strydom

J

pho

tog

Raph

: isto

ckph

oto

.com

Page 24: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za24

NuuSwaardig

Foto

: isto

ckph

oto

.com

1. StudenteDie ondersteuning van Afrikaanse studente op die Potchefstroomkampus gaan ’n hoë prioriteit geniet om te verseker dat hulle nie politieke slaansakke word nie. Die minister en univer-siteitsbestuur kan nie teen hulle diskrimineer op grond van hul taal, ras en afkoms onder die dekmantel van gepolitiseerde terme soos “transformasie” nie. Daarbenewens gaan die Solidariteit Beweging alles in sy vermoë doen om sy finansiële bystand aan verdienstelike en behoeftige Afrikaanse studente te verhoog. 2. PersoneelDit het duidelik geword dat politieke doelwitte soos rassekwotas vir die regering belangriker geword het as opleiding van hoë gehalte en akademiese meriete. Daar is baie groter druk op die universiteit se personeel om verteen-woordigend van die breë bevolking te word as op die universiteit om opleiding van goeie gehalte te bied sodat die land se werkmag meer verteenwoordigend van die bevolking kan word. Daarom gaan Solidariteit die personeel begin organiseer om te sorg dat hulle nie die teikens van onbillike diskriminasie word nie. 3. Universiteitsraad Die Solidariteit Beweging gaan met die univer-siteitsraad in gesprek tree oor die beskerming van Afrikaans en Afrikaanse studente op die Potchefstroomkampus. Die raad behoort sterk standpunt in te neem teen politieke inmenging en die visekanselier se oorskryding van sy magte deur sy mandaatlose beleidsuitsprake.

4. Oudstudente’n Veldtog gaan van stapel gestuur word om steun vir die beskerming van die grondwetlike regte van Afrikaanssprekendes onder oudstu-dente en konvokasielede te werf. 5. Skoolkinders en ouersSkoolkinders is die toekomstige studente, en veldtogte om die belangrikheid van moeder-taalonderrig te beklemtoon, gaan van stapel gestuur word. Die nuutste navorsing hieroor gaan aan skole en ouers beskikbaar gestel word. 6. RegsaksiesDit is duidelik dat die minister se kommunis-tiese ideologie swaarder weeg as grondwetlike waardes, opvoedkundige beginsels en die on-afhanklikheid van universiteite. Daarom het die Beweging reeds aan senior regslui opdrag gegee om voorbereidings te tref vir optrede teen onbehoorlike politieke inmenging. 7. Openbare steunwerwing’n Inligtingsveldtog gaan van stapel gestuur word om Afrikaanssprekendes bewus te maak van hul regte en die gevolge van die politieke rigting waarin die nuwe universiteitsbestuur wil beweeg. 8. Afrikaanse organisasiesDit is noodsaaklik dat die breë Afrikaanse gemeenskap betrek word. Die gevaar wat ras-seteikens ter ondersteuning van die bereiking van demografiese verteenwoordigendheid vir wit en bruin Afrikaanssprekendes se toegang tot universiteitsopleiding inhou, moet uitgelig word.

9. Politieke skikking Die moontlikheid van ’n politieke skikking om die voortdurende druk op Afrikaanse universiteits- opleiding te beëindig, moet nagestreef word. 10. Fonds vir Afrikaanse universiteiteAfrikaanssprekendes moet besef dat daar ’n wesenlike moontlikheid is dat die einde van staatsgesteunde Afrikaanse universiteitsopleiding aangebreek het. Dit sluit die drastiese beperking van toegang tot universiteitsopleiding vir wit en bruin studente in. Die stigting van ’n fonds vir Afri-kaanse universiteite word in die vooruitsig gestel met die doel om blywende toegang tot universi-teitsopleiding vir Afrikaanse studente te verseker. 11. Akademia ’n Plan om Akademia vinniger te vergroot, gaan eersdaags bekendgestel word. Akademia het reeds sewe landwye opleidingsentrums wat nauurs onder meer twee BCom-grade met be-hulp van die nuutste afstandsonderrigtegnologie aanbied. Ons droom is om Akademia uiteindelik tot ’n Afrikaanse Harvard uit te bou. 12. Mobiliseer koopkragOm hierdie droom te verwesenlik, gaan miljoe- ne kos en daarom het ons meer vennote en veral geldelike steun broodnodig. Die Solidariteit Beweging doen ’n beroep op alle Afrikaans-sprekendes om die Virseker-korttermynprojek te ondersteun. Virseker skenk ’n deel van alle premies aan die Virseker Trust, wat reeds sowat R10 miljoen vir Afrikaanse onderwys en oplei-ding bygedra het. S

Twaalfpuntplan vir bevordering van Afrikaans as universiteitstaalDie Solidariteit Beweging het onlangs ’n twaalfpuntplan bekendgestel om Afrikaans as universiteitstaal te bevorder. Die doel van die plan is om Afrikaanssprekendes se grondwetlike reg op toegang tot onderrig en universiteitsopleiding in Afrikaans te beskerm. Volgens FLIP BUYS, voorsitter van die Solidariteit Beweging, sal die plan met ander Afrikaanse organisasies bespreek word om oor ʼn breë front steun daarvoor te werf. Die korttermynfokus van die plan is om die GROEIENDE KRISIS by spesifiek die Noordwes-Universiteit se Potchefstroomkampus aan te pak.

Foto

: maR

yke l

aas,

nw

U-p

Uk

Page 25: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

NuuSwaardig

Iewers gedurende die middel van die jaar het Solidariteit Helpende Hand stil-stil die wonderlike mylpaal van 30 000 ondersteu- ners verbygesteek. Hoe is dit dat hierdie besonderse prestasie met beide vreugde en

spanning gelaai is?By Helpende Hand is daar beslis heelwat

vreugde vanweë die ondersteuning van soveel mense vir die werk wat ons doen. Daarby beleef ons amper daagliks die vreugde wat 30 000 mense se bydraes in die lewens van behoeftige mense veroorsaak. Net hierdie week nog gesels ek met ’n gesin wat opgehelp is uit ’n plakkerskamp na ’n nederige woning in ’n dorp, met behulp van ’n karige inkomste vir dienste wat hulle in mense se tuine lewer, om uitein-delik totale onafhanklikheid te bereik danksy hul eie harde werk. Nou huur hierdie gesin hul eie huis en gaan al die kinders skool toe. Ek wil dit waag om te sê die siklus van armoede is by

hierdie gesin verbreek. Ondanks vele uitdagings wat steeds in die lewe van dié gesin teenwoor-dig is, spreek hul houding, hul netjiese tuin, hul kinders en die glimlag op almal se gesigte van ’n nuwe hoop vir die toekoms.

Die spanning kom weens die groot taak wat op ons skouers rus om sente om te draai en daarmee projekte aan te pak wat maksimum

opbrengs sal lewer – opbrengs soos wat die ge-sin hier bo behaal het. Dit is asof 30 000 mense met opgewondenheid kyk watter welslae ons behaal met die geld wat hulle aan ons toevertrou.

In ’n wêreld waar onmiddellike bevrediging die norm is, is die druk groot om vinnige, goed-voelprojekte aan te pak. Maar die tyd het ons geleer dat die langtermynbelegging in jongmense se opleiding steeds die beste opbrengs lewer.

Ons is deeglik bewus dat die aanpak van Afri-kanerarmoede nie ’n naelloop is nie, maar eerder ’n marathon wat met die reëlmatige, aanhoudende doen van die regte ding aangepak moet word. Baie dankie aan elkeen van die 30 000 mense wat hul vertroue in ons plaas om dít te doen wat ons belowe ons sal doen – om die swaarkry van ons mense te verlig, voorkom en verbreek.• Dr. Danie Brink is uitvoerende direkteur van

Helpende Hand. Lees nog Helpende Hand- nuus op bladsye 52 tot 54. S

Helpende Hand behaal stil-stil die 30 000-mylpaalDeur Danie Brink

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Page 26: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za26

Nuuswaardig

Die nuwe BCom Bestuursreke- ningkunde-graad is binne die internasionale Chartered Institute of Management Accountants (CIMA)-program ontwikkel.

CIMA is die grootste professionele liggaam vir bestuursrekenmeesters ter wêreld.

Volgens Appie Pienaar, lid van CIMA se Afrika-streeksraad en finansiële hoof van Solidariteit, verdien lede van CIMA uiters mededingende salarisse en geniet hulle internasionaal erkenning as geoktrooieerde bestuursrekenmeesters. Erkenning van Akademia se nuwe graad deur CIMA sal die roete na die volwaardige CIMA-kwalifikasie aansienlik vergemaklik en verkort.

Pienaar vergelyk die verskil tussen bestuurs-rekeningkunde en ander rekeningkundige kwalifi-kasies soos volg: “In vergelyking met die meeste ander rekeningkundekwalifikasies waar mense opgelei word met die oog daarop om in ʼn privaatpraktykomgewing te werk, en waar die fokus op eksterne oudit en belastingkwessies val, berei CIMA mense voor vir ʼn loopbaan in be-sigheid. Dit fokus op vaardighede soos strategiese advies, risikobestuur en finansiële besluitneming, en kombineer dus die wêreld van rekeningkunde, finansies en bestuur,” sê Pienaar.

Pligte eie aan ʼn geoktrooieerde bestuursre-kenmeester sluit in: advies aan bestuur oor die finansiële implikasies van projekte; die formulering van besigheidstrategie; begrotingsbestuur; interne beheer; en die organisasie se plek binne die breë

sakewêreld. Op dié manier help die bestuursre-kenmeester om ʼn klimaat van integriteit en pro-fessionaliteit binne die organisasie te skep.

Hierdie kursus is die tweede geakkredi-teerde BCom-graadkursus wat Akademia ten volle in Afrikaans aanbied. Akademia se BCom-graad in Ondernemingsbestuur, wat sedert die begin van 2014 aangebied word, was die eerste.

Volgens Marthinus Visser, besturende direk-teur van Akademia, dui die sterk belangstelling in die eerste BCom-graad, veral deur skoolver-laters, op ʼn groot aanvraag in die mark na uni-versiteitsonderrig in Afrikaans, en dit te midde van groot polemiek wat rondom openbare universiteite heers.

So, as jy belangstel in ʼn loopbaan in finan-siële bestuur, gryp die geleentheid aan, en regi- streer vandag nog aanlyn op die Akademia-web-tuiste by www.akademia.ac.za. Nie net kry jy ʼn tabletrekenaar wat by jou studiekoste ingesluit is nie, maar jy het ook die geleentheid om te studeer terwyl jy voltyds werk! Solidariteit-lede en hul direkte afhanklikes ontvang 20%-afslag op hul studies by Akademia! Jy kan selfs aansoek doen vir ʼn rentevrye studielening en eers nadat jy afgestudeer is, die kapitaal begin terugbetaal!

Benewens die twee grade wat aangebied word, kan jy ook ʼn Hoër Sertifikaat in Reke- ningkunde of ʼn Hoër Sertifikaat in Kantoor- administrasie, of ʼn Diploma in Kleinsakebestuur en Entrepreneurskap verwerf.

Akademia – waar werkendes in Afrikaans studeer! S

BCom Bestuursrekeningkunde nou ook op Akademia-spyskaart

Gehalte-onderrig injou moedertaal

Met Afrikaans voortdurend onder skoot as onderrigtaal by skole en universiteite, bly die gesprek oor

moedertaalonderrig aktueel. Onlangs wou ʼn besorgde ma weet of dit nie beter is om haar kinders na ʼn Engelse hoërskool te stuur nie sodat hulle dan in Engels aan een van ons groot universiteite kan gaan studeer. Volgens haar sal dit ʼn reuse-voor-deel aan haar kinders gee bó ander kinders – “die besigheidswêreld in Suid-Afrika is mos Engels!” was haar redenasie.

Die antwoord is eenvoudig: Wil jy graag jou kinders die geleentheid gee om die beste matriek- en graadkwalifikasie te verwerf, of wil jy hulle leer Engels praat? As laasgenoemde die bedoeling is, is ʼn Engelse taalkursus van drie maande wat by bekende boekwinkels beskikbaar is tog seker ʼn goedkoper opsie.

Wêreldwye navorsing deur verskeie instansies het aangetoon dat moedertaal- onderrig vir ten minste 85% van elke etniese bevolkingsgroep meer voordelig is as om in ʼn tweede taal te studeer. Internasionale voorbeelde is dat van die wêreld se beste wetenskaplikes en wiskundiges (wat studierig-tings is wat al twee deur moeilike begrippe gekenmerk word) uit lande kom waar mense grootliks in hul eie taal onderrig word. Kyk maar na Duitsland, Japan, Swede, China, Frankryk en vele ander voorbeelde. Interna-sionaal is en bly die wêreldhandelstaal Engels, maar hierdie lande begryp waar die sterkte van hul onderrigkrag lê.

Daarbenewens is Afrikaans ook een van ʼn handjievol tale wat akademies so hoog ontwikkel is dat tot kernfisika daarin aangebied kan word. Tog is baie van ons sterk oortuig dat ons onsself in Engels moet bekwaam vir die arbeidmark. Om Engels te bemeester, is noodsaaklik, maar in Suid-Afrika is dit net so belangrik om jou in ʼn Afrika-taal te bemagtig.

Akademia meen almal behoort die voorreg te hê om, as dit hul keuse is, wel in hul moedertaal te kan studeer sonder dat hulle gedwing word om met ʼn moontlike agterstand in ʼn tweede taal te studeer.

Daarom bied Akademia ʼn alternatief vir mense wat hul geakkrediteerde grade, diplomas of hoërsertifikate deur middel van Afrikaans as voertaal wil verwerf. • Besoek www.akademia.ac.za S

Akademia, die Solidariteit Beweging se eie tersiêre

onderriginstelling, gaan van krag tot krag en spog met sy TWEEDE GRAAD – BCom

Bestuursrekeningkunde – wat vanaf 2015 aangebied word.

CHRIS DU PLESSIS vertel meer.

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Page 27: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014
Page 28: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za28

SolidariteitFinansiële Dienste

Kry die KRAG van die WET aan jou kant!

Legal X is ’n gemagtigde verskaffer van finansiële diensteFSP-nommer: 5277

SolidariteitBeweging

Skakel ons vandag nog by

0861 10 10 05

REGSHULPVERSEKERING

Solidariteit Finansiële Dienste is ’n gemagtigde verskaffervan finansiële dienste • FSP-nommer: 15556

Daarom bied Solidariteit Finansiële Dienste regshulpversekeringin samewerking met Legal X om jou te help om die krag van diewet aan jou kant te kry. Kry vandag nog ’n prokureur in jou diensteen slegs R90 per maand.*

• Telefoniese regshulp – 24 uur per dag.• Regsverteenwoordiging ter waarde van R45 000 per jaar.• Onbeperkte toegang tot regsdokumentasie.• Afslagtariewe op eiendomsoordragte.

• Skakel 0861 765 734 of besoek www.legalx.co.za

* Bepalings en voorwaardes geld

2014 Uitgawe4 p27-50:Layout 1 8/7/14 4:23 PM Page 45

Nuus oor al die bedrywe waarin die vakbond Solidariteit funksioneer asook kwessies wat jou in die wêreld van werk regstreeks raak.Bedryfsnuus

Solidariteit het onlangs sy nuutste bedryfsektor, die verdedigingsektor, bekendgestel. Verwikkelings in die verdedigingsbedryf was van so ’n aard dat Solidariteit dit goedgedink het om

’n afsonderlike, meer gefokusde sektor hier te vestig. Dit het ten doel om die vakbond beter te posisioneer en lede se belange deur kollek-tiewe optrede te bevorder, gesien in die lig van die 2014 Verdedigingsoorsig wat op 24 Maart 2014 geteken is en as bloudruk vir die departe-ment van verdediging beskou word. Voortsprui-tend hieruit, is ’n verdedigingsektorbedryfsraad ingevolge die vakbond se grondwet op 13 Au-gustus 2014 gestig.

Die bedryfsraad wat lede se belange sal han-

teer, het ten doel om die kollektiewe doelwitte van die sektor te konsolideer en wil benewens loononderhandelings ook algemene probleme in die sektor identifiseer en deur besprekings en onderhandelings met die werkgewers aanpak.

Johan Botha, bedryfshoof van die professio-nele bedryf, sê daar word hoë verwagtings van die nuwe verdedigingsektor gekoester, gegewe die hoë vlak van kundigheid in en dinamiek van die bedryf. Die struktuur bied lede geleentheid om deur die bedryfsrade ook op die Nasionale Raad verteenwoordig te word.

Omrede dié sektor veral by maatskappye in staatbesit betrokke is, is regstellende aksie baie hoog op die nasionale sakelys. Daar sal dus swaar gesteun word op die Sentrum vir

Billike Arbeidspraktyke vir die beskerming en verskansing van ledebelange. Dit is alombe-kend dat veral Krygkor tot die uiterste sal gaan om sy doelwitte te bereik, selfs deur eksterne regsverteenwoordiging vir interne dissiplinêre prosesse te gebruik, ongeag die koste. Hierdie aangeleenthede geniet prioriteit.

Interaksie tussen die onderskeie onder-nemings om gesamentlike fokusareas te iden-tifiseer, sal sterk sinergie tot voordeel van die vakbond en sy lede tot gevolg hê.

Die ampsdraers wat kragtens die grondwet verkies is, is Jaap van Wyk (Denel Dynamics) as voorsitter, Elmarie Viljoen (SAAB Grintek De-fence) as ondervoorsitter en Linda van Niekerk (Krygkor) as sekretaris. S

Verdediging vakbond se nuutste bedryfsektorDeur Cilleste van der Walt

Solidariteit het die afgelope maand die vol-gende gunstige konsiliasieskikkings namens lede in onderskeie bedrywe getref:

• Skikkings ter waarde van R191 000 namens vyf lede in die elektriese bedryf;

• ’n Skikking ter waarde van R15 000 namens twee lede in die professionele bedryf;

• ’n Skikking ter waarde van R42 900 namens een lid in die landbou-en-mediesebedryf;

• Skikkings ter waarde van nagenoeg R420 000 namens sewe lede in onderskeidelik die metaal-en-ingenieursbedryf en die inlig-ting-kommunikasie-en-tegnologiebedryf.

• ’n Arbitrasieskikking ter waarde van

R38 000 is namens een Solidariteit-lid in die elektriese bedryf getref, terwyl ’n skik-king van R50 000 namens ’n lid in die pro-fessionele bedryf getref is. ’n Arbitrasieskik-king ter waarde van R113 000 namens een Solidariteit-lid in die mynboubedryf is ook getref. S

Skitterende skikkings laat sente inrol vir Solidariteit-lede

Foto

: ing

e stR

yDo

m

Page 29: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Issue 6 of 2014 • www.solidariteit.co.za 29

Nuuswaardig

SolidariteitFinansiële Dienste

Kry die KRAG van die WET aan jou kant!

Legal X is ’n gemagtigde verskaffer van finansiële diensteFSP-nommer: 5277

SolidariteitBeweging

Skakel ons vandag nog by

0861 10 10 05

REGSHULPVERSEKERING

Solidariteit Finansiële Dienste is ’n gemagtigde verskaffervan finansiële dienste • FSP-nommer: 15556

Daarom bied Solidariteit Finansiële Dienste regshulpversekeringin samewerking met Legal X om jou te help om die krag van diewet aan jou kant te kry. Kry vandag nog ’n prokureur in jou diensteen slegs R90 per maand.*

• Telefoniese regshulp – 24 uur per dag.• Regsverteenwoordiging ter waarde van R45 000 per jaar.• Onbeperkte toegang tot regsdokumentasie.• Afslagtariewe op eiendomsoordragte.

• Skakel 0861 765 734 of besoek www.legalx.co.za

* Bepalings en voorwaardes geld

2014 Uitgawe4 p27-50:Layout 1 8/7/14 4:23 PM Page 45

Page 30: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za30

iNduStry NewS

There are still a number of worrying system issues and organisational factors within most organisations that ultimately cause safety incidents. Organisational factors such

as leadership involvement, incentive models, organisational culture, thorough behavioural analysis of incidents and the implementation of leading practices are very much at the heart of most accidents we see in industry today.

In 2010, mining industry stakeholders agreed on a Culture Transformation Framework (CTF) in an attempt to provide the mining industry with a consolidated framework on dealing with these cultural and organisational conundrums. The CTF rests on five pillars – the five priorities of this initiative: leadership, risk management, incentives, leading practices and the elimination of discrimination. It is unfortunate, however, that the implementation of the CTF minimum stan-dards have been slow in many instances. Tri-partite leadership still needs to start practicing real visible and tangible leadership which in-cludes quality engagement with employees.

However, there have been some examples of companies tackling the bull by the horns. Anglo American has been one of the few com-panies to include a holistic human behavioural analysis as part of their incident investigation system, thereby meeting the standard set of

pillar 2. Impala Platinum has put tremendous effort into their incentive system by allocating 40% of their bonuses to production perfor-mance and the remaining 60% to leading and lagging safety indicators and quality. Several companies have also stepped up to the plate in adopting the Mosh leading practices around falls of ground management, transport and machinery as well as dust and noise.

Despite these shining examples of compa-nies taking safety and health seriously there are also a number of organisations that are quite satisfied with simply complying with the mini- mum standard. Those companies know that they are in a reactive or compliance phase of safety maturity but sit back to observe the rest of the industry setting the pace.

The mining sector as a whole will not ad-vance and mature with regards to organisational risk management whilst there are still organisa-tions that do not participate fully in the mining industry’s initiatives and have not yet adopted a culture of safety. It is time that some of the smaller and medium operators in the industry also participate fully to benefit from the ex-cellent work mining industry stakeholders are doing at industry level.• Leigh McMaster is the Head of Sustainable Development and Relations in the Occupational

Health and Safety Department of Solidarity. S

Smaller mining companies need to take safety seriouslyThe South African mining industry has once again seen a series of UNFORTUNATE INCIDENTS over the last few weeks. Although the direct cause of these incidents varies, one would probably find, as with many similar series of events in the past, that the root cause of these incidents is very much the same, writes LEIGH MCMASTER.

TIA needs to get its house in order

At the start of the state-owned technology company Technology Innovation Agency’s retrenchment

process, Solidarity warned the TIA to first get its house in order if they aim to manage the process correctly and positively.

The appointment of a company chief exe- cutive should be one of their top priorities, as this will ensure that the proposed new struc-ture is implemented correctly.

In October, at the second meeting during the consultation process, Solidarity presented its proposals regarding the com-pany’s section 189 process. In these pro-posals and comments, Solidarity inter alia pointed out that employees were still uncertain about the newly proposed job structures as well as their roles and func-tions in the new and larger structure. Soli-darity requested the company to clarify this.

According to Jahni Cowley, organiser in Solidarity’s professional industry, Solidarity also cautioned the company to ensure more proficient management of its re-sources. “From the proposed structure it appears that the company is planning to cut core resources. We believe this will hamper the company’s growth and perfor-mance in the long run,” Cowley said.

Cowley believes if the company adheres to these recommendations and proposals, Solidarity will be able to help get the compa-ny back on track to ensure growth and per-formance. “We only have one aim, and that is to save the company in order to protect our members against retrenchments.” S

pho

tog

Raph

: isto

ckph

oto

.com

Geskiedkundige ooreenkoms by Lyttleton Dolomite bereik

Solidariteit het ná vier rondes onderhandelings ’n geskiedkundige loonooreenkoms met Lyt-tleton Dolomite bereik. Dit volg nadat die vak-

bond onlangs erkenningsregte by die myn ontvang het. Die ooreenkoms, wat op 21 Oktober bereik is, behels ’n salarisverhoging van 8,3% vir werknemers in bande C1 tot C4, asook ’n gereedskapstoelaag van R500 vir ambagsmanne. Werknemers van die maatskappy se myn in Marble Hall is ingesluit by die ooreenkoms, wat sedert November 2014 van krag is en terugwerkend tot Maart 2014 bereken sal word. Solidariteit kon ook daarvoor beding dat die werkgewer se bydrae tot werknemers se mediese fonds met 8% verhoog word. S

Page 31: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

iNduStry NewS

31issUe 6 oF 2014 • www.solidariteit.co.zawww.solidariteit.co.za • ISSUE 4 OF 2014 37

BEDRYFSNUUS

olidariteit het onlangsná drie rondesonderhandelings byonderskeidelikMediclinic Paarl en

Mediclinic Emfuleni ’n loonoor -eenkoms van tussen 7,1 en 7,5%vir sy lede daar bereik. Solidariteitverteenwoordig 122 lede byMediclinic Paarl en 116 lede byMediclinic Emfuleni. Die oor -eenkoms, wat vroeg in Julie bereikis, behels die volgende:• ’n Gemiddelde verhoging van

7,5% vir verpleegpersoneel.• ’n Gemiddelde verhoging van 7,1% vir administratiewe personeel.• ’n Verhoging van 9,4% vir die aankoop van uniforms. Die nuwe

toelaag is R1 630 om sodoende ook vir die aankoop van skoenevoorsiening te maak.

• Die werkgewer se mediesefondsbydrae het met 9% verhoog, watreeds geïmplementeer is.

• ’n Totaal van 12 studieverlofdae (18 skofte) sal toegestaan wordaan werknemers wat deeltyds studeer om voor te berei vireksamens, take of projekte.

• Verskeie forums is gestig waar lede se besware en enige anderkwessies bespreek kan word. S

Gesonde verhogingby Mediclinic beding

SDeur Inge Strydom

Werkplekforum by ATNS eerste van soortie bestuur van Air Travel andNavigation Systems (ATNS) hetonlangs ingewillig om ’n werkplek -

forum vir werknemers by die maatskappy testig. Die doel van die forum is om werkne -mers ’n stem in die werkplek te bied engroter deursigtigheid rakende werkaange -leenthede en werkkwessies te verseker.

Volgens Derek Mans, organiseerder indie lugvaartbedryf by Solidariteit, is die forum anders as normalewerkgewer- en vakbondkomitees.“Die doel van die forum is omdie werkgewer te dwing om beleide en praktyke te oorweeg inoorleg met die forumlede, waarvan Solidariteit een is. Waarbeleide, soos dié oor diensbillikheid, in die verlede bloot deur diebestuur van die maatskappy geïmplementeer is, mag Solidariteitnou insae daarin hê voordat dit in werking tree.”

Die forum, waaroor daar in Junie 2014 ooreengekom is, salnasionaal by al die takke van die maatskappy ingestel word.Solidariteit verteenwoordig meer as 1 000 werknemers by diemaatskappy. S

D

FOTO

’S: IS

TOC

KPH

OTO

.CO

M

2014 Uitgawe4 p27-50:Layout 1 8/7/14 4:18 PM Page 37

With the media abuzz about retrenchments that could affect thousands of employees in the ICT industry, one wonders about the reasons why so many jobs are on the line in an industry once known for its power to create employment.

Marius Croucamp, Head of Industry in the Communications Sector at Solidarity, points out that the ICT industry has been experiencing “aggres-sive and continued retrenchments” over the past year. He says 2014 has seen more retrenchments than any previous year. “Many ICT companies are retrenching people on a large scale, while only a few companies, such as Vodacom, have not yet announced any large-scale lay-offs,” he says.

Croucamp attributes the recent spate of job losses in the industry to pressure on the South African economy which has given rise to sharp increases in input costs, amongst others. “In addition, the implementation of new technologies which are fundamental to the industry’s survival has become unaffordable. Staff are also not being adequately trained to mas-ter the new technologies in the industry,” he says.

Prof. Martin Olivier from the Department of Computer Science at the University of Pretoria supports the notion that inadequate training could contribute to increased retrenchments in the ICT industry. “Many people in the industry have no formal qualifications, or have qualifications that are linked only to specific products or vendors. People in the latter category often find themselves unemployed as technology changes,” he says.

These are the three largest retrenchment processes currently taking place in the industry. Croucamp predicts this number could increase significantly.

Company Number of employees affectedApproximately 1 000 employees have been affected by the process, of which 676 employees have already been placed in alternative positions and 302 have accepted voluntary severance packages. The company is in the process of placing the remaining 104 employees in alternative posts.

847 employees are affected, of which 200 have already accepted voluntary severance packages. Placements in alternative positions are ongoing. There could eventually be as many as 354 forced retrenchments.

Up to now, 190 employees are affected by the process. There is however a strong possibility that there could be even more retrenchments. S

What is wrong with the ICT industry?

By Inge Strydom

R16 BILLIONThe amount by which the telecommunications giant

Telkom aims to reduce its supplier bill in the near future.

Page 32: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Alternatiewe vir aflegging

by PPC Cement beding

Solidariteit het gunstige alternatiewe vir sy

lede by PPC Cement in Kathu beding na

aanleiding van die maatskappy se afleggings-

proses. Altesaam 37 werknemers is deur die

proses geraak, waarvan ses lede van Solida-

riteit is. Een Solidariteit-lid het met vervroeg-

de pensioen afgetree, terwyl vier gunstige

vrywillige skeidingspakkette aanvaar het. S

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za

iNduStry NewS

pho

tog

Raph

: ww

w.ce

ntR

alBa

nki

ng.co

m

Retrenchment is increasingly becoming the preferred method for companies to ensure their survival. Sections 189 and 189A of the Labour Relations Act (LRA) determine the following

regarding retrenchment: “When an employer contemplates dismissing one or more employees for reasons based on the employer’s operational requirements, the employer must consult”.

If proper consultation does not take place when companies decide to retrench employees, the affected employees pay the price. Thankfully, Solidarity’s protection and representation for members ensure they are in a better position than non-members.

It is devastating to be faced with retrenchment, and it becomes even more heart-breaking when one of the deciding criteria is race. Many compa-nies in South Africa admit that race is one of the standard criteria used in the retrenchment process, and therefore Solidarity will fight for the rights of its members, even if it means going to court.

When a company recently decided to follow

a retrenchment process and informed its man-agement that they would be retrenched first, Soli- darity stepped in to protect its members. Often, management decides not be affiliated with a union because union membership would constitute a clash of interests. Some managers believe they are not allowed to join a union, but the law clearly states that if you are employed, you have the right of association and the LRA protects all employees.

When faced with retrenchment at this company, existing Solidarity members enjoyed representation. The company was convinced it had complied with all the requirements of the LRA and scheduled mass meetings with all man-agement staff. The company considered this to be consultation, but Solidarity pointed out that it was only information sharing and that the company had to consult properly. The case nearly ended up in court, but an interdict prevented the company from retrenching its management staff and forced it to consult with the recognised trade unions. As race was one of the main retrenchment criteria used by the company, Solidarity immediately

started a campaign and released a media briefing stating its intention to protect its members against an unfair process. Retrenchment is a no-fault dis-missal and race cannot be used as a criterion.

The agreement between the company and Solidarity was made a court order in terms of which a facilitator was assigned to oversee the consultation process. Solidarity’s action led to race being scrapped as one of the main criteria for retrenchment and better severance packages were then negotiated. A voluntary severance package as well as voluntary early retirement deal was offered as a first cut, not only to affected employees but to all management staff, in order to minimise re-trenchments. An internal appeals process was also agreed on, for members who felt they had been treated unfairly. There were no reported retrench-ments where race was the deciding factor.

Solidarity protects all its members – workers as well as management. A large number ofmanagement staff have joined Solidarity fol-lowing this process, as they now know they will also receive protection. S

Solidarity’s protection against race-based retrenchmentBy Okker Greyvenstein

32

pho

tog

Raph

: isto

ckph

oto

.com

Page 33: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

iNduStry NewS

The South African Reserve Bank (SARB) recently announced that Lesetja Kganyago is the new Governor of the SARB, and the trade union Solidarity hopes he will

steer the bank back on course to fulfil its man-date of maintaining price stability.

Kganyago takes the reins at the SARB in an environment where the upper bound of the SARB’s inflation target is breached and at a time when South Africans are discouraged from saving by the continuous and significant erosion of their purchasing power, both internally and externally.

The consumer price index has increased by about 6% per year over the past decade, and South Africans now require 80% more rand to buy American dollars than they did in 2004.

According to Piet le Roux, Senior Eco-nomics Researcher at the Solidarity Research

Institute, inflation has in recent years forced South African workers to pay a high price for what actually amounts to stealth taxation.

“Through inflation, workers are subjected to a stealth tax, eroding the gains made at the bargaining table.

“By aiming to reduce inflation to the lower bound of the current inflation target of 3–6% or even lower, Kganyago has the opportunity to lessen the burden of this stealth tax. Kganyago should consider using his position to advocate a downward revision of the inflation target, as was specifically envisaged at the inception of South Africa’s formal inflation targeting regime in 2000,” le Roux said.

The union also expressed its wish that Kganyago would at long last scrap the obso-lete exchange controls, which currently put an unnecessary heavy administrative and financial burden on South Africans and South African businesses. S

SARB Governor must protect purchasing power, scrap exchange controlsBy Cilleste van der Walt

pho

tog

Raph

: ww

w.ce

ntR

alBa

nki

ng.co

m

Page 34: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za34

BedryfSNuuS

Die regte van swanger en borsvoe-dende vroue is reeds in 1919 in Konvensie No. 3 van die Internasi-onale Arbeidsorganisasie beskerm, met artikel 3 wat bepaal dat “a

woman... (d) shall in any case, if she is nursing her child, be allowed half an hour twice a day during her working hours for this purpose”.

In Suid-Afrika word hierdie reg beskerm in die Wet op Basiese Diensvoorwaardes (No. 75 van 1997) en die Goeie Praktykkode oor die Beskerming van Werknemers tydens Swangerskap en ná die Geboorte van ’n Kind (hierna genoem die “Kode”). Die Handves van Regte in die Grondwet beskerm ook die regte van borsvoedende vroue in die werkplek deur onder meer voorsiening te maak vir beskerming teen diskriminasie op grond van geslag of swanger-skap (artikel 9), die reg op waardigheid (artikel 10), privaatheid (artikel 14), ’n veilige omgewing (artikel 24), liggaamlike en psigiese integriteit (artikel 12), en elke kind se reg op ouersorg, basiese voeding en optrede in die beste belang van die kind (artikel 28).

Die Wêreldgesondheidsorganisasie, UNICEF en die Suid-Afrikaanse regering sê dis in die

beste belang van babas om uitsluitlik borsvoe-ding in die eerste ses maande van hul lewens te ontvang en dat borsvoeding tot op die ouder-dom van twee jaar volgehou moet word.

Die Wet op Basiese Diensvoorwaardes bepaal in artikel 26(1) dat geen werkgewer van ’n swanger vrou mag verwag om werk te doen wat haar of haar baba se gesondheid kan be-nadeel nie. Aangesien geen maksimumtydperk in die Wet aangedui word nie, geld die bepaling vir solank as wat die borsvoeding voortduur.

Die Kode, gerugsteun deur die Grondwet en saamgelees met die Wet op Beroeps-gesondheid en -veiligheid (No. 85 van 1993) en die Wet op Gesondheid en Veiligheid in Myne (No. 29 van 1996) en regulasies uitgevaardig kragtens laasgenoemde wette, verplig werk-gewers om ’n werkplek daar te stel wat veilig is en sonder gesondheidsrisiko’s vir werknemers, ingesluit die reg tot reproduktiewe gesondheid waarvan die reg om te borsvoed deel vorm.

Ingevolge hierdie veiligheidswette en die Kode moet werkgewers risiko-analises doen en potensiële gevare vir lakterende moeders en babas identifiseer en evalueer, dit toepaslik uitskakel en/of beheer en werknemers hieroor

inlig en oplei. Spesifieke aandag moet gegee word aan stowwe, werktoestande of werk-prosedures wat laktasie kan beïnvloed asook enige nadelige stowwe, virusse en/of bakterieë wat oordraagbaar is in borsmelk. Die vrou en haar verteenwoordiger, indien sy een verkies, moet deelneem aan hierdie proses en besluite.

Borsvoedende vroue is geregtig op twee betaalde voedingspouses van 30 minute elk per dag, totdat die baba ses maande oud is.

Indien die werkplek oor ’n babasorgsen-trum beskik, kan die moeder die baba tydens die voedingspouses by die sentrum gaan voed, andersins moet geriewe beskikbaar gestel word wat voldoen aan veilige en higiëniese voed-selvoorbereiding en -bedieningsvoorwaardes, waar sy kan uitmelk. Die fasiliteit wat vir uitmelk en borsvoeding beskikbaar gestel word, moet voldoen aan die Grondwet se bepalings oor privaatheid, waardigheid en beskerming teen vernederende praktyke.

Let wel: Toiletgeriewe is nie veilig en higiënies nie en beslis nie geskik vir die doel van borsvoe-ding of om uit te melk nie! Werkgewers behoort ’n beleid oor dié onderwerp in plek te stel nadat met vroulike werknemers gekonsulteer is. S

Die reg tot veilige borsvoeding in die werkplekBorsvoeding is ’n baie persoonlike en privaat aangeleentheid en word nie normaalweg met die werkplek geassosieer nie, maar ADV. HANLIE VAN VUUREN verduidelik dat die regte van swanger en borsvoedende vroue reeds in 1919 BESKERM is.

Lig jou werkgewer dadelik oor ’n swangerskap in en

vra vir die beskikbaarstelling van die nodige geriewe

sodat jy jou baba veilig en privaat kan borsvoed of in die werkplek kan uitmelk

wanneer jy ná kraamverlof weer begin werk.

*Fo

to: is

tock

pho

to.co

m

Page 35: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014
Page 36: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za36

BedryfSNuuS

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Die klagtes van rassisme hou ver-band met afsonderlike voorvalle toe lugverkeerbeheerders deur foutiewe optrede lugveiligheid in gevaar gestel het. In die gevolglike

ondersoeke, uitgevoer deur twee Solidariteit-lede by ATNS, Johnny Smit (bestuurder van lugver-keerbeheerders) en Leon Altree (waarnemende operasionele bestuurder), is dissiplinêre optrede teen vier lugverkeerbeheerders aanbeveel. Eerder as om die aanbevole dissiplinêre stappe teen die lugverkeerbeheerders te doen, het ATNS Smit en Altree van rassisme aangekla en geskors.

Piet le Roux, woordvoerder van Solidariteit, sê die feit dat die betrokke bestuurders wit en die lugverkeerbeheerders (wat lugvaartveilig- heidsreëls oortree het) swart is, behoort geen rol te speel nie. “Om van die saak ’n rassekwes-sie te maak, is ’n onreg teen ons lede. Daarbe-newens word die publiek se veiligheid in gevaar gestel wanneer ernstige oortredings oor die hoof gesien word.”

Smit en Altree se dissiplinêre verhore het in Oktober ’n aanvang geneem en word einde November voortgesit. Een van die klagtes, waaroor getuienis reeds gelei is, hou verband met ’n voorval wat in Junie 2013 op die OR

Tambo Internasionale Lughawe plaasgevind het. In die voorval het die betrokke lugverkeerbe-heerder byna ’n noodlottige vliegramp veroor-saak deur aan ’n Boeing 777-200 van ’n inter-nasionale lugdiens opdrag te gee om op te styg en ’n kleiner vliegtuig toestemming te gee om terselfdertyd op dieselfde aanloopbaan te land.

Om sake te vererger, is dit uit die klank- opname van die gebeure duidelik dat die lugverkeerbeheerder, nadat hy die teenstrydige instruksies gegee het, bewus geword het dat sy instruksies tot ’n ongeluk sou lei, maar stilgebly het in plaas daarvan om noodmaatreëls te tref. ’n Moontlike ongeluk en lewensverlies is op die laaste nippertjie afgeweer deur die inisiatief van die vlieënier van die kleiner vliegtuig wat die landing met ’n riskante uitwykbeweging afge-breek het. Die voorval is as ʼn klas A2-insident, slegs twee vlakke onder die ernstigste insident op die rangorde van lugvaartinsidente, geklassifi-seer – waar die ernstigste insident ’n volskaalse vliegongeluk is. Weens die erns van die voorval en die feit dat dieselfde lugverkeerbeheerder al voorheen ook ernstige foute begaan het, het Smith en Altree dissiplinêre stappe teen hom aanbeveel.

Dana Viljoen, wat die lede namens Soli-dariteit in hul verhore bystaan, verwerp ATNS

se aantyging dat Altree en Smit dubbele stan-daarde vir wit en swart beheerders toepas. “ATNS beweer dat ons lede rassisties is omdat hulle verskillende aanbevelings ten opsigte van oortredings waar onderskeidelik wit en swart lugverkeerbeheerders betrokke was gedoen het, maar ignoreer die verskille in aard en erns van die onderskeie oortredings.”

Viljoen sê ATNS voer aan dat die aanbe- veling van remediërende opleiding vir ’n wit, vroulike lugverkeerbeheerder wat ’n aansienlik minder ernstige fout begaan het, in plaas van dissiplinêre optrede ’n bewys van die Solidari- teit-lede se rassisme is. “ATNS maak hierdie aantyging, hoewel dié voorval slegs as ’n klas B2-insident, vyf plekke laer op die lys van ern-stigheid as die A2-insident, geklassifiseer is. Boonop het die betrokke lugverkeerbeheerder die fout onmiddellik volgens die standaard-prosedure reggestel en dit nie aan die vlieëniers oorgelaat nie,” het Viljoen gesê.

Viljoen meen die dissiplinêre proses teen Smit en Altree is buitendien prosedureel on-reëlmatig. “Die betrokke lede word byvoor-beeld reeds in die klagstate, waarin hulle boon- op deur die maatskappy sélf eerder as deur gegriefde kollegas verkla word, aan rassisme skuldig bevind,” sê Viljoen. S

ATNS stel ras bo die publiek se veiligheid, sê SolidariteitWanneer PROFESSIONALITEIT EN VEILIGHEID nie as die primêre oorwegings in lugverkeerbeheer gestel word nie, word die publiek se veiligheid op die spel geplaas. Dit is die waarskuwing van Solidariteit, nadat Air Traffic and Navigation Services (ATNS), die regeringsinstansie wat lugverkeer in Suid-Afrika beheer, twee bestuurders in die maatskappy valslik van rassisme aangekla en geskors het. INGE STRYDOM berig.

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Page 37: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

BedryfSNuuS

Solidariteit se opleidingsafdeling bied aan verteenwoordigers die geleentheid om kennis op te doen oor verskeie as-pekte van arbeidsverwante aangeleent- hede, sodat hulle nóg beter diens aan

Solidariteit-lede kan lewer. Dis boonop vinnig en maklik om te reël dat jy en jou kollegas ʼn opleidingsessie bywoon.

Solidariteit se opleidingsafdeling bied aan verteenwoordigers die geleentheid om oplei-ding te ontvang deur enige van vier beskikbare kursusse by te woon.• Intreevlakopleiding is vir nuwe verteenwoor-

digers, en dek basiese kennis oor arbeidsver-houdinge. Die kursus strek oor drie dae.

• Intermediêre opleiding is vir verteenwoor-digers wat reeds die intreevlakopleiding bygewoon het en wat gereed is om meer indiepte-kennis van arbeidsverhoudinge te bekom. Dié kursus duur ook drie dae.

• Die eendagkursus in gelyke indiensneming is noodsaaklike en sinvolle opleiding vir alle verteenwoordigers, aangesien dit ʼn al meer

kritiese aspek in die arbeidsomgewing raak.• Die Beroepsgesondheids-en-veiligheidskursus

(BGV-kursus), wat oor twee dae aangebied word, handel oor veiligheid in die werkplek. Daar is twee weergawes van dié kursus: BGV vir mynbou en BGV vir ander werkplekke. Indien jy nog nie opleiding in een of meer

van dié kursusse ontvang het nie, vra vandag nog jou organiseerder om met die opleidingsaf-deling kontak te maak en jou te registreer vir ʼn kursus in jou streek.

Ontmoet Anell de Beer, opleidingskoördineerder“Ek werk al net meer as drie jaar by Solidariteit, waarvan twee en ʼn half jaar in die opleidingsaf-

deling. Ek het internasionale handel en bemarking asook onderwys aan die NWU se Potchef-stroomkampus studeer, en daarna ʼn diensjaar by 13th Floor (voorheen bekend as C-Kruis) gedoen.

“My passie is om ʼn behoefte te identifiseer en dit te probeer aanpak. Met my huidige werk in die opleidingsafdeling kry ek elke dag die geleentheid om presies dít te doen. Wanneer verteenwoordigers ʼn behoefte aan opleiding het, en my kollegas Gerhard Ceronie, Elzette le Roux, Raymond Holland Chapman, Dirk Groe-newald en Paul Mardon die kennis het om die opleiding aan te bied, sit ek reg in die middel met die verantwoordelikheid en vaardighede om ʼn opleidingsessie te reël.

“My werk behels die koördineringsproses wat begin met die insamel van die korrekte data met al die nodige detail en skakeling met ver-skillende opleidingslokale en akkommodasiege- riewe, tot by die verwerking van punte en die druk van sertifikate. Gesels gerus met my as jy ʼn opleidingsbehoefte het– ek help graag!” S

Opleiding vir verteenwoordigers in ʼn oogwink gereël

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Page 38: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za38

Nuus oor al die organisasies wat deel van die Solidariteit Beweging vorm.in Beweging

AfriForum en die TKAG het ’n klag oor planne vir skaliegasontginning by die Openbare Beskermer (OB) teen die regering ingedien.

’n Versoek is aan adv. Thuli Madonsela, OB, gerig dat sy die proses moet ondersoek wat die regering tans volg vir die uitreik van prospekteerlisensies vir hidrobreking.

Die versoek kom nadat die TKAG en Afri-Forum in Julie reeds ’n versoek aan pres. Jacob Zuma gerig het om ’n moratorium te plaas op die regering se planne vir hidrobreking. Hy het tot op hede glad nie hierop gereageer nie.

Jonathan Deal, uitvoerende hoof van die TKAG, het gesê daar is besluit om die hulp van die OB in te roep in die lig van Zuma se uitlatings oor hidro- breking in die begin van die jaar tydens sy staats- rede. Hy het toe gesê skaliegasontginning is die Karoo se voorland en die regering sal voortgaan om ander bronne van energie te ondersoek, in pas

met die land se geïntegreerde energieplan. Hy het aangevoer dit sal ’n omwenteling vir die Karoo en die Suid-Afrikaanse ekonomie wees.

AfriForum en die TKAG staan hidrobreking teen omdat hulle meen nuwe navorsing en wetenskaplike bewyse wat aan Zuma en die kabinet oorhandig is, laat rooi ligte flikker oor die grondwetlikheid en volhoubaarheid van die planne en die impak wat dit op ekonomiese groei sal hê.

Die instansies het ook vroeër met die de-partement van minerale hulpbronne vergader waartydens vyf kritieke aspekte rakende die skaliegasdebat uitgewys is. Dit is die regulasies oor hidrobreking, die proses van openbare deelname, omgewingsbestuursplanne van Shell, Falcon en Bundu, die wetenskap-en-voorsorg-beginsel en die samestelling van die taakspan van die departement van minerale hulpbronne.

’n Verslag met nuwe data rakende waterbe-soedeling weens skaliegasontginningsaktiwiteite

in die VSA is ook aan adv. Ngoako Ramatlhodi, minister van mineraalsake, oorhandig. Hierin is gevalle van waterbesoedeling weens gasontgin-ning in Pennsilvanië uitgewys.

Julius Kleynhans, AfriForum se hoof van omgewingsake, het gesê die organisasie en die TKAG wil verseker dat regeringsbesluite oor skaliegasontginning volgens wet geneem word en dat die grondwetlike regte van Suid-Afrika- ners beskerm word.

“Hidrobreking in die sensitiewe Karoo hou groot risiko’s in en ingeligte besluite gegrond op omvattende wetenskaplike navorsing en insette moet geneem word.”

AfriForum is besig met inligtingsveldtogte in Karoodorpe soos Graaff-Reinet, Prins Albert, Williston, Fraserburg en Oudshoorn om die publiek aan te moedig om betrokke te raak by die proses van openbare deelname. • Lees nog AfriForum-nuus op bladsy 42 en 44. S

Verskeie aksies beplan om hidrobreking te stuitDit lyk nie of die regering enigsins van plan is om van SKALIEGASONTGINNING in die Karoo af te sien nie en om dié rede gaan AfriForum en die Treasure Karoo Action Group (TKAG) voort met aksies om dit te stuit en die publiek te mobiliseer om daarteen in opstand te kom, skryf ALET RADEMEYER.

AfriForum

Foto

: isto

ckph

oto

.com

SolidariteitFinansiële DiensteSolidariteit

BewegingSolidariteit Finansiële Dienste is ’n gemagtigde verskaffer van finansiële dienste • FSP-nommer: 15556

* Bepalings en voorwaardes geld.

Onderskryw

ingsvrae van toepassing.

Laat syDROMEvoortleef

African Unity is ’n gemagtigde verskaffer van finansiële dienste • FSP-nommer: 8447

Maak seker jou gesin is voldoende versorg – lank nadatjy nie meer daar is nie. Kry die lewensdekkingwat jy verdien – teen ’n premie wat jy kan bekostig.Geen mediese toetse of bloedtoetse word vereis nie.

Maak voorsiening jou grootste nalatenskap.

40-JARIGE MANNIE-ROKER

R304 PM

40-JARIGE VROUNIE-ROKER

R191 PM

R250 000 lewensdekking

ongeskiktheidsdekkingongeluksdekking

R20 000 begrafnisdekking

35-JARIGE MANNIE-ROKER

R484 PM

35-JARIGE VROUNIE-ROKER

R287 PM

R500 000 lewensdekking

ongeskiktheidsdekkingongeluksdekking

R20 000 begrafnisdekking

AL IS JY NIE DAAR OM DIT TE BELEEF

Skakel 0861 10 10 05 vandag nog vir ’n kwotasie

SFD_lewens3:Layout 1 8/12/14 3:25 PM Page 1

Page 39: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

SolidariteitFinansiële DiensteSolidariteit

BewegingSolidariteit Finansiële Dienste is ’n gemagtigde verskaffer van finansiële dienste • FSP-nommer: 15556

* Bepalings en voorwaardes geld.

Onderskryw

ingsvrae van toepassing.

Laat syDROMEvoortleef

African Unity is ’n gemagtigde verskaffer van finansiële dienste • FSP-nommer: 8447

Maak seker jou gesin is voldoende versorg – lank nadatjy nie meer daar is nie. Kry die lewensdekkingwat jy verdien – teen ’n premie wat jy kan bekostig.Geen mediese toetse of bloedtoetse word vereis nie.

Maak voorsiening jou grootste nalatenskap.

40-JARIGE MANNIE-ROKER

R304 PM

40-JARIGE VROUNIE-ROKER

R191 PM

R250 000 lewensdekking

ongeskiktheidsdekkingongeluksdekking

R20 000 begrafnisdekking

35-JARIGE MANNIE-ROKER

R484 PM

35-JARIGE VROUNIE-ROKER

R287 PM

R500 000 lewensdekking

ongeskiktheidsdekkingongeluksdekking

R20 000 begrafnisdekking

AL IS JY NIE DAAR OM DIT TE BELEEF

Skakel 0861 10 10 05 vandag nog vir ’n kwotasie

SFD_lewens3:Layout 1 8/12/14 3:25 PM Page 1

R330 pm

R208 pm

R526 pm

R312 pm

Page 40: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za40

advertorial

Features of the productThe product is custom made, meaning it is manu-factured for each individual person’s ears. It comes with a set of two moulds – silicone (soft) or acrylic (hard) – in a wide range of colours. The standard colours are red for the right ear and blue for the left ear. Other colours available include transpar-ent/clear, orange, green, yellow and black for the silicone options. Each product comes with the following accessories:• Pouch with carry clip• Wax removal tool• Cleaning tool• Instruction manual in English.

How does the product work?The product makes use of a passive filter system – meaning it is not electronic. It will attenuate noise without using active noise reduction. The filter is designed in such a way that it attenuates noise more in the high frequencies where most of the industrial noise lies and less in the low and mid frequencies where most of our speech sounds are. This allows the wearer adequate hearing protec-tion while having access to general speech around them. Please refer to the table for actual, frequen-cy-specific filter attenuation levels.

How will we determine the correct filter for each employee?• An employee’s PLH – as determined by their

annual hearing screening results.• Noise exposure levels – as determined by their

annual noise survey results.• Duration of exposure – as determined by the

daily work shifts set by HR.• The need for communication within the noise.

Maintenance of the productThe Ukuthula custom HPD comes with a 24-month warranty covering anything on the device and that excludes malicious or accidental damage to the device. The device can last up to five years. The earplugs have to be cleaned reg-ularly with soapy water. After the earplugs have been washed, they must be rinsed, dried off, and stored in their pouch until they are needed again.

Ukuthula custom hearing protection device for industrial useThe Ukuthula custom hearing protection device (HPD) forms part of the preventative aspect of Impact Noise Protection’s Protec Program. This device is specifically meant to reduce the incidence of noise-induced hearing loss (NIHL) by attenuating the amount of noise employees are exposed to, to a SAFER LISTENING LEVEL, while still allowing for communication.

The Solidarity Movement recently initiated a project to provide 25 indigent hearing-im-paired persons from across the country

with brand new hearing aids. The hearing aids to the value of R500 000 were sponsored by Impact Hearing Systems. Solidarity Helping Hand, in conjunction with the University of Pretoria, identified the recipients of the hearing aids by conducting hearing screening tests at facilities sponsored by the Daspoort Clinic.

Johan Kruger, Solidarity’s Deputy General Secretary, expressed his gratitude towards Impact Hearing Systems for donating the hearing aids. “Impact Hearing Systems elected to use the Solidarity Movement as a vehicle for implementing this project, which changed people’s lives dramatically,” he said.

“This project is important to us, not only because it uplifts impoverished persons in a

sustainable way but also because it gives them the opportunity to enter the labour market again. These hearing aids are actually an investment in people’s quality of life and future.”

Pieter Coetzee, CEO of Impact Hearing Systems, said it was important for his compa-ny to become involved with charitable activi-ties, in order to give back to the community.

“We at Impact Hearing Systems are aware

of the negative impact that a hearing disability has on a person’s life and therefore it is a privilege for us to help these people who are financially unable to do so themselves.

“We trust these hearing aids will make a positive contribution to the improvement of all the recipients’ quality of life. Today, a new chapter begins in the lives of these people and we are proud to be part of it.” S

Solidarity Movement launches massive project for hearing-impaired persons

Page 41: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014
Page 42: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za42

iN BewegiNg

Gauteng: CenturionDie toestand van die Hennopsrivier is vir jare al ’n probleem wat net nie opgelos word nie. Afri- Forum het ’n veldtog, #GevaarHennops, teen die besoedeling van die Hennopsrivier geloods. Die AfriForum-tak in Centurion het tydens die bekendstelling van dié veldtog 1 000 maskers uitgedeel aan besoekers by die Centurion Mall.

“Die watertekorte in Gauteng bewys weer dat water ’n skaars en kosbare kommoditeit is wat bewaar en nie besoedel moet word nie,” het Lean-dri Streit, provinsiale koördineerder vir AfriForum in Gauteng-Noord, gesê.

AfriForum het watermonsters in die Hen- nopsrivier geneem en die uitslae het getoon dat daar meer as 1 000 000 eenhede E. coli per 100 ml in die water teenwoordig is, terwyl slegs 1 000 eenhede per 100 ml toelaatbaar is. Die watergehalte van die Hennopsrivier is tans op dieselfde vlak as rou riool.

Noordwes: Lichtenburg & KlerksdorpWatermonsters wat in Klerksdorp en Lichten-burg in Noordwes geneem is, dui op die teen-woordigheid van groot hoeveelhede E. coli asook swaar metale in die kraanwater.

Volgens Carmea Huysamen, AfriForum se provinsiale koördineerder vir Noordwes, het AfriForum watermonsters in Lichtenburg en Klerksdorp geneem waarvan die uitslae duidelik aangedui het dat die voorsiening van veilige drinkwater vir Noordwes nie vir die owerhede ’n prioriteit is nie.

Watermonsters wat by die rioolwerke in Klerksdorp geneem is, dui daarop dat die werke nie behoorlik funksioneer nie, aangesien die water by die uitloop meer E. coli bevat as die toegelate minimumstandaard van 1 000 dele per 100 ml. Watermonsters wat by ’n eiendom in Lichtenburg geneem is, toon gevaarlike hoeveelhede swaar metale in die kraanwater.

“Mense se gesondheid mag nie in die gedrang kom as gevolg van swak strukture en swak instand-houding nie. Die munisipaliteite moet meer aandag skenk aan die gemeenskap se reg op ’n veilige omgewing en skoon drinkwater,” sê Huysamen.

Huysamen sê verder dié situasie moet nie net by die munisipaliteite aangemeld word nie, maar ook by die premier. AfriForum het reeds aanmanings aan die City of Matlosana én die Ditsobotla Plaaslike Munisipaliteite gestuur.

Noordwes: SannieshofMeer as 11 babas is vroeër vanjaar in San-nieshof dood en besoedelde water blyk die oorsaak daarvan te wees.

AfriForum het na aanleiding van dié gerugte skoon drinkwater aan die Biesiesvlei-ge-meenskap in Sannieshof verskaf en ook water-toetse gedoen wat aangedui het dat die water met E. coli en skadelike metale besmet is.

“Hierdie toetse stel AfriForum in staat om die watergehalte te evalueer en volhoubare oplossings te vind,” het Huysamen gesê.

Volgens haar kan die hoeveelheid nitrate wat in die munisipaliteit se watermonsters gevind is, gevaarlik wees. “Nitrate is metale wat in water vrygestel word as daar plant- of diermateriaal in die water voorkom en die water aan menslike afval blootgestel word. ’n Oormaat nitrate kan ’n mediese toestand genaamd methemoglobinemie veroorsaak, waar rooibloedselle nie suurstof ver-voer nie en dit tot breinskade en selfs tot die dood van kinders kan lei.”

Die toelaatbare nitraattelling in drinkwater ingevolge die waterstandaard in Suid-Afrika is 20 dele. In die munisipaliteit se toetse is daar tot 29 dele in die water gevind. Die kliniek se water word die ergste geraak.

“Nóg ’n probleem is die rioolstorting in Itekeng. Die riool lê in poele tussen die huise en die kinders van die gemeenskap speel in rioolwater wat met E. coli besmet is,” het Huysamen gesê.

Wes-Kaap: OverstrandAfriForum het in Februarie vanjaar verskeie klagtes van bekommerde inwoners ontvang oor rioolwater wat in die see by die Onrus- woonbuurt inloop. AfriForum het gevolglik onafhanklike watertoetse gedoen en bevind dat die water met E. coli besmet is, wat ernstige gevolge inhou vir enigeen wat daar swem. Die uitslae van die toetse is aan die munisipaliteit deurgegee, wat opgetree het om die probleem op te los. Die Overstrand Munisipaliteit skenk tans dringende aandag aan die probleem en het ook kennisgewingborde opgerig om die publiek te waarsku.

Volgens Stefan Pretorius, provinsiale koördineer-der vir AfriForum in die Wes-Kaap, is dit lekker om te sien dat burgerregte-organisasies en die plaaslike regering kan saamwerk om probleme op te los.

Vrystaat: FrankfortRioolstorting in die Mafube Plaaslike Muni-sipaliteit is ’n reusekopseer vir inwoners van Tweeling, waar grootskaalse rioolstorting on-langs aangemeld is.

“Van die stortingsprobleme in die Frank-fort-omgewing is wel al opgelos, maar toetsuit-slae dui aan dat dit nog glad nie op standaard is nie,” het CW Els, provinsiale koördineerder vir AfriForum in die Vrystaat, gesê.

Volgens Jan Oost, voorsitter van AfriForum se Frankfort-tak, was dit verblydend om te sien dat die bloedlekkasie by die slagpale op Frank-fort ook nie meer ’n probleem is nie. Volgens Els het AfriForum ook ’n aanmaning aangaande die rioolsituasie aan die munisipaliteit gestuur.

“Ons sal steeds watertoetse doen as deel van ’n deurlopende evalueringsproses van dorpe se watergehalte Die Grondwet bevat duidelike voorskrifte rakende rioolstorting, en gemeen- skappe moet hul reg op ’n gesonde en veilige omgewing uitoefen. Dit is vir ons belangrik dat hierdie probleem volhoubaar opgelos word. Ons is bewus daarvan dat die munisipaliteit besig is met die opgradering van die rioolwaterwerke, maar dit is steeds nie ’n verskoning vir die rioolstorting nie,” het Els gesê. S

AfriForum gryp in om rioolbesoedeling hok te slaanRiool wat water besoedel, het die afgelope paar maande groot probleme vir verskeie gemeenskappe veroorsaak. Rioolbesoedeling is nie net ’n strafregtelike oortreding nie, maar hou ook ernstige GESONDHEIDSRISIKO’S in vir mense wat daarmee in aanraking kom. MARISKA BATT berig oor sommige van die aksies waarby AfriForum betrokke is.

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Die Grondwet bevat duidelike voorskrifte rakende

rioolstorting, en gemeenskappe moet hul reg op ’n gesonde en

veilige omgewing uitoefen.

Page 43: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Issue 6 of 2014 • www.solidariteit.co.za 43

Nuuswaardig

Page 44: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za44

iN BewegiNg

AfriForum het reeds buurtwagte op die been gebring in onder an-dere Kuruman, Vryburg, Zeerust, Delmas, Frankfort, Nylstroom, Warmbad, Maclear, Molteno,

Overstrand, Vanderbijlpark, Bethlehem en Elliot, en spog met talle welslae wanneer ge-meenskappe en die polisie hande vat.

Silverton’n Jong vrou van Pretoria het met die hulp van AfriForum se veiligheidsnetwerk in Silverton gehelp om Frank Nichols se aanvallers, wat hom met ’n baksteen aangerand en hom beroof het, vas te trek. Tanya de Lange en haar werker het die polisie en AfriForum in kennis gestel en dié twee dapperes het die verdagtes opgespoor en ’n foto geneem wat sy aan AfriForum gestuur het. AfriForum het sy stelsels gebruik en die gemeenskap versoek om die verdagtes te help aankeer. Die verdagtes is etlike minute later deur die gemeenskapsveiligheidstruktuur vasgetrek.

BethlehemAfriForum se veiligheidsnetwerk in Bethlehem het tydens ’n onlangse klopjag een persoon in hegtenis geneem, dagga onderskep en gesteelde vee ter waarde van sowat R100 000 terug-gevind. Die tak in Bethlehem het wit ligte vir patrollies, tweerigtingradio’s en ander nodige toerusting aangekoop.

Volgens Cyril Adkins, voorsitter van die tak, is beplanning uiters belangrik om te weet pre-sies waar om te patrolleer, watter roetes deur veediewe en smokkelaars gebruik word asook wanneer misdadigers meer geneig sal wees om toe te slaan. “Ons sit baie tyd en beplanning in, en die gemeenskap pluk die vrugte. Ons is baie trots,” het Adkins gesê.

ZeerustAfriForum het boere in die Zeerust-omgewing bygestaan om hulself te beveilig en hulle gehelp inskakel by veiligheidsnetwerke, nadat minstens vyf boere die organisasie genader het oor moorddreigemente deur Zimbabwiese burgers.

“Ons het ’n herhaler in die omgewing geïnstalleer om radionetwerke te versterk en kommunikasie te verbeter. As die polisie nie hul inwoners kan beskerm nie, sal ons dit na die

beste van ons vermoë probeer doen. Elke lewe in hierdie land is vir ons belangrik. Ons voedsel-produsente is uitgelewer, en moet ten alle koste beskerm word,” het Ian Cameron, AfriForum se hoof van gemeenskapsveiligheid, gesê.

VryburgDie AfriForum-buurtwag in Vryburg het ’n ka-beldief op heterdaad betrap en op die terrein van Laerskool Stellaland vasgetrek, ná verskeie gevalle van kabeldiefstal in die dorp.

Alta Swart, AfriForum se plaaslike koördineer-der in Vryburg, het gesê die korrekte gebruik van tweerigtingradio’s kan nie genoeg beklemtoon word nie. “Die SAPD het ons oë en ore baie nodig, en hierdie welslae kan toegeskryf word aan die buurtwag en die SAPD se puik diens.”

VanderbijlparkAfriForum se Vanderbijlpark-tak het ’n buurt-wag gestig om die gemeenskap te beveilig deur onder meer patrollies in te stel.

“Ons nooi die polisie uit om met die ge-meenskap saam te werk. Ons is gereed en ge-willig om die ekstra myl te loop. Nou hoop ons dat die polisie die gemeenskap sal bystaan en die hand van vriendelike samewerking sal aangryp tot voordeel van Vanderbijlpark,” het Marcus Paw-son, AfriForum se provinsiale koördineerder vir Gauteng-Suid, gesê. S

Suid-Afrikaners verenig in AfriForum-veiligheidsnetwerkeDie nuutste misdaadsyfers bevestig dat daar ’n donker wolk oor ons pragtige sonskynland hang, maar Suid-Afrikaners kan nie net terugsit en toekyk hoe misdaad aanhou toeneem en al meer mense slagoffers word nie. Om dié rede is AfriForum besig om landwyd veiligheidsnetwerke te stig en bestaande BUURT- EN PLAASWAGTE te versterk, sodat Suid-Afrikaners hulself beter kan beveilig. ESMARIE PRINSLOO berig.

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Die SAPD het ons oë en

ore baie nodig, en ons welslae kan toegeskryf word aan die buurtwag en die SAPD se

puik diens.

Page 45: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014
Page 46: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za46

iN BewegiNg

Sedert Oktober 2013 is die voormalige Wet op Mannekragopleiding finaal ver-vang deur die Vaardigheidsontwikkelings- wet. In praktyk beteken dit dat die ou Artikel 13- en Artikel 28-rooiseëlkwali-

fikasies vervang is deur een Artikel 26(d)-rooi- seëlkwalifikasie. Deur middel van die sentrale reguleringsliggaam vir ambagsopleiding (NAMB) tesame met die kwaliteitsversekeringsliggaam (QCTO), word ambagsopleiding vir die eerste keer in ʼn baie lang tyd weer deur een nasionale liggaam beheer, wat beteken ambagsopleiding kan weer aan een norm gemeet word.

NAMB het in samewerking met die QCTO ‘n nuwe beleid uitgevaardig wat toegang tot ambagsopleiding in Suid-Afrika meer toeganklik vir jongmense maak deur breër beleidsriglyne vir toelating daar te stel. Waar die nasionale N-kursusse in die verlede die enigste maatstaf vir teoretiese opleiding was, is die speelveld nou vergroot deur ander ekwivalente kwalifikasies ook te erken.

“Dit is baie welkome nuus vir die vaar-digheidstekort in die land, aangesien leerders reeds deur middel van hul skoolopleiding aan die minimum teoretiese vereistes voldoen en

sodoende direk met hul praktiese opleiding kan begin,” sê Philip Minnaar, hoof van Sol-Tech.

Leerders wat aan ʼn tegniese skool studeer, kan nou met slegs graad 11 aan die minimum vereistes voldoen, op voorwaarde dat dit toepas-like tegniese vakke asook wiskunde en wetenskap insluit. Vir graad 11 word die volgende vakke vereis: wiskunde, wetenskap, ʼn taal en ʼn rele-vante vakteorie-vak soos elektriese tegnologie of meganiese tegnologie. Leerders wat dié vakke amptelik op skool slaag, kan direk met praktiese opleiding in die ambagte elektries, meulmaker, ge-reedskapmaker, passer, en passer en draaier begin – alles ambagte wat Sol-Tech reeds aanbied. Leerders wat nie hul skoolopleiding voltooi het nie maar wel ʼn nasionale NCV3-sertifikaat by ʼn TVET-kollege voltooi het, kan met die toepaslike vakke vir die betrokke ambag ook direk met hul praktiese opleiding by ʼn instelling soos Sol-Tech begin. Studente wat van voorneme is om diesel-werktuigkunde te doen, moet egter die vakteorie op N2-vlak slaag, aangesien die skoolkurrikulum onder andere dieselvakteorie en sweisteorie nie voldoende aanpak nie.

“Die verdere goeie nuus vir voornemende studente is dat die praktiese opleiding by Sol-

Tech formele erkenning geniet en studente in staat stel om hul indiensopleiding by ʼn geak-krediteerde werkgewer in slegs 12 maande te voltooi,” sê Minnaar.

“Daarna kan hulle die finale vaktoets aflê. Selfs studente wat ingenieurswese aan ʼn ge-wone universiteit of universiteit vir tegnologie studeer het, maar nie suksesvol was nie, kan erkenning kry vir vakke wat wel geslaag is. Sulke studente kan ook dadelik met praktiese oplei-ding in Sol-Tech se werkwinkels begin.”

Hierdie nuwe regulasies verkort studente met die regte teoretiese kwalifikasies se studies met ongeveer ʼn jaar, en stel studente in staat om vinniger met hul indiensopleiding te begin. Dit beteken hulle kan vinniger ʼn eie inkomste begin verdien.

Die nuwe regulasies en voorskrifte is beskik-baar op DHET se webblad by www.dhet.gov.za. Navrae hieroor kan aan Sol-Tech gerig word by [email protected].

“Sol-Tech is baie positief oor hierdie verwik-kelinge. Ons kan nou selfs meer jongmense help om ‘n goeie toekoms in Suid-Afrika te kry deur hoëgehalteopleiding by Sol-Tech,” het Minnaar gesê. S

Opleiding meer toeganklik met nuwe beleid, regulasies

Sol-Tech

AMBAGSOPLEIDING IN AFRIKAANS

Sol-Tech is ’n tegniese opleidingskollege en inisiatief van die Solidariteit Beweging. Die kollege is op Christelike waardes gefundeer en gebruik Afrikaans as onderrigmedium. Sol-Tech bied formele opleiding in die volgende ambagte: elektrisiën, meulmaker, mo-torwerktuigkundige en dieselwerktuigkundige, passer en draaier, sweiser, gereedskapmaker en passer. Die kollege beoog om mettertyd nog kursusse in ander skaars vaardighede aan te bied. Die hoofkampus is in Kirkney, Pretoria-Wes geleë. Die kollege fasiliteer formele onderrig in N1 en N2 op die perseel van HTS Tuine en bied ook remediërende klasse in wiskunde vir studente wat nie die nodige onderbou in wiskunde het nie. Hierdie diens word eksklusief aan Sol-Tech se studente gebied. Sol-Tech se studente is outomaties meer aanstelbaar omdat hulle in skaars vaardighede opgelei is. Daardeur help die kollege om die groeiende vaardigheidskrisis in die land hok te slaan. Sol-Tech spog met ’n slaagsyfer van 96% en bied reeds kortkursusse aan in onder meer gespesialiseerde opleiding in PLC. Gekwalifiseerde ambagslui kan ook vir die geakkrediteerde PLC-kur-sus by Sol-Tech inskryf.

0861 25 24 23www.sol-tech.co.za*

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Page 47: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Issue 6 of 2014 • www.solidariteit.co.za 47

iN BewegiNg

Die rekordgetal besoekers wat Sol-Tech se laaste opedag vir 2014 bygewoon het, dui op die groei-ende vraag na gehalte-opleiding vir Afrikaanse studente. Só sê Paul van

Deventer, besturende direkteur van Sol-Tech.Sowat 800 gaste het opgedaag vir die laaste

Sol-Tech-opedag wat op Saterdag, 13 Septem-ber vanjaar by die Kirkney-kampus gehou is, terwyl slegs sowat 400 gaste verwag is. Ekstra stoele en sitplekke is inderhaas uitgepak en drie afsonderlike lokale met videoskerms en klank opgestel om al die gaste die geleentheid te bied om die sprekers te sien en hoor.

Ouers en voornemende studente het van so ver soos Namibië en Zambië gery om te kom luister na sprekers soos Flip Buys, voorsitter van die Solidariteit Beweging, Paul van Deventer, en Henry Heymans, verteenwoordiger van Siemens. Philip Minnaar, hoof van Sol-Tech, het met sy voorlegging aan die gaste verduidelik hoe dinge

by Sol-Tech werk en het hul vrae beantwoord. Ná die voorleggings kon ouers deur Sol-

Tech se werkwinkels stap en met lektore gesels terwyl voornemende studente die keuringstoets skryf. Ouers en kinders kon ook met gaste soos verskaffers van werkwinkelgereedskap gesels.

Altesaam 263 voornemende studente het die Sol-Tech-keuringstoets in agt lokale afgelê – die meeste studente wat nog ooit op een slag aansoek gedoen het. Dit bring die totale aansoeke vir 2015 op 413 te staan. Die kollege is tans druk besig om sy strukture uit te brei en toerusting aan te koop ten einde die toene-mende aantal studente te kan akkommodeer.

“Ons is trots daarop dat ons studente die geleentheid kan bied om vir hulself ʼn toekoms in Suid-Afrika te skep. Studente wat goed opgelei is, het nie ʼn probleem om ʼn goeie werk te kry nie. Só doen ons ons deel vir Suid-Afrika se vaardig- heidstekort en om ʼn beter toekoms vir almal te help skep,” het Van Deventer gesê. S

Rekord-opkoms by opedag dui op groot opleidingsbehoefte

Moenie Sol-Tech se eerste opedag in 2015 misloop nie. Ons maak loopbaandeure oop!DATUM: Saterdag, 28 Februarie 2015TYD: 8:30 vir 9:00PLEK: Sol-Tech-kampus, Kirkney Maliestraat 1662, Kirkney, 0182

Page 48: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za48

iN BewegiNg

Solidariteit se grootste ledekompetisie tot op hede het op 19 Mei 2014 af-geskop. Solidariteit-lede staan ’n kans om ’n Splinternuwe Toyota Corolla en ’n luukse vakansie te wen. Om vir

hierdie pryse in aanmerking te kom, moet jy jou persoonlike inligting by Solidariteit op datum bring en vir ons die kontakbesonderhede gee van drie persone wat by Solidariteit sal aansluit.

Om te verseker dat ons aan jou as lid van Solidariteit die beste moontlike diens bied, is dit baie belangrik dat al jou kontakbesonderhede op datum moet wees. Omdat ons weet dat dit omslagtig is om veranderings in jou kontakbe-sonderhede deur te gee, wil ons die proses vir jou die moeite werd maak deur hierdie fantas- tiese pryse aan te bied.

Sodra jy die “stuur inligting”-knoppie druk, kom jy in aanmerking om ’n splinternuwe 2014 Toyota Corolla 1.6 of ’n vyfstervakansie van vier nagte ter waarde van R35 000 aan die Kwa- Zulu-Natalse kus te wen.

Piet van Zyl was verlede jaar die gelukkige wenner van ’n splinternuwe Toyota Corolla. Om so gelukkig soos Piet te wees, bring nou jou inligting by www.solidariteit.co.za op datum!

Wie mag deelneem?Slegs lede en verteenwoordigers van Solidariteit mag aan die kompetisie deelneem. Solidariteit- werknemers en hul direkte familie word van die kompetisie uitgesluit.

Hoe om deel te neem• Die kompetisie sluit op Donderdag, 30 April

2015.• Om aan die kompetisie deel te neem, moet

jy die amptelike inskrywingsvorm invul wat by www.solidariteit.co.za beskikbaar is. In die eerste afdeling moet jy jou persoonlike besonderhede invul of op datum bring. In die tweede afdeling moet jy die name en kontakbesonderhede invul van mense wat dit ernstig sal oorweeg om by die vakbond aan te sluit.

• Albei afdelings moet voltooi word om in aanmerking te kom vir die luukse seevakan-sie of die Toyota Corolla. As jy net een van die afdelings voltooi, sal jou inskrywing ongeldig wees.

• Die pryswenners se name word op 18 Mei 2015 getrek en die pryse sal amptelik op 22 Mei 2015 oorhandig word. Die eerste naam wat getrek word, sal die wenner van die motor wees en die tweede naam sal die wenner van die vakansie wees. Die wenners sal op 28 Mei 2015 bekendgemaak word.

• Bepalings en voorwaardes kan op die web- tuiste www.solidariteit.co.za gelees word. S

Bring jou inligting op datum en wen motor of vakansieDANK AAN ONS BORGE!

SolidariteitFinansiële Dienste

Foto

: an

sie va

n n

ieke

Rk

Baie Dankie aan ons BoRge! Voor is Julian Visagie,

handelaarshoof van Monument Toyota Constantia. Agter is Francois Smit, besturende direkteur van Solidariteit

Finansiële Dienste, en Johann du Preez van Unitrans Motors.

Page 49: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014
Page 50: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

50 Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za

iN BewegiNg

Foto

’s: ve

Rska

F & is

tock

pho

to.co

m

Fotowenners vang vryheid, veiligheid en voorspoed vasDie einde van nog ’n vry, veilige en voorspoedige jaar het aangebreek en dis tyd om die wenners van hierdie jaar se Solidariteit Tydskrif-fotokompetisie aan te kondig. Die WENNERS het met ’n positiewe ingesteldheid die vryheid, veiligheid en voorspoed van ons mooiste land Suid-Afrika in hulle foto’s vasgevang om te deel met die wêreld. Drie bekwame foto- en grafikakenners, Reint Dykema, Elrich Yssel en Hendrik van der Merwe, het die moeilike taak van beoordeling behartig en die wenners aangewys. Deur CILLESTE VAN DER WALT.

NAOMI COETZEE, met haar foto van die skaap in die Kaapse landskap, was derde. Haar fotobyskrif was: “In die Sandveld agter Aurora lê dié stukkie hemel van Suid-Afrika. Hier voel jy vry en het jy vlerke soos ’n arend om te vlieg oor die groen weivelde. Daar waar waters is, daar waar rus is.” Oor vryheid sê Naomi: “Ons kan nie gaan lê omdat alles nie nou perfek is nie.” S

DIRK HEYNS, met sy foto van twee mense in waterdruppels tydens ’n Warrior Games-kompetisie in Centurion, was tweede. “Die deelnemers het hulle in ’n stort gewas ná hulle deur ses modderhindernisse moes kruip. Die man wat lag met die skadubeeld van die meisie in die agtergrond en die son wat van agter af geskyn het, maak dit vir my ’n foto wat vryheid simboliseer.”

DIRK BOSHOFF, met sy foto van ’n uil wat vrygelaat word uit rehabilitasie, is as die algehele wenner van vanjaar se Solidariteit Tydskrif-foto-kompetisie aangewys. Hy beskryf sy wenfoto soos volg: “Om vry te kan vlieg sonder bekom-mernis, waak oor jou eie kroos en te versorg, so doen die Kaapse Ooruil met haar kroos. Vlieg deur die gefluister van die wind, sonvlekke oor jou lyf soos ’n boer van ouds, arendsoog doelgerig na sy bestemming van die eerste oes.” Wat het Dirk aangespoor om vir die kompetisie in te skryf? “Ek is aan die begin van die jaar met reuseselarteritis gediagnoseer, wat my in die hospitaal laat beland het met my oë en spraak wat aangetas was. Ek het in ’n stadium gedink ek sal dalk nooit weer kan sien nie. My vriendin het van die kompetisie gelees en besluit ek moet in-skryf om my weer op te beur. En wraggies, daar wen die foto! Jou oë is die vensters waardeur jy God se kunswerke kan sien, en ek probeer dit in my foto’s vasvang.”

Oë die vensters na God se kunswerke1ste

plek

2deplek

3deplek

Page 51: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Issue 6 of 2014 • www.solidariteit.co.za 51

promoSieartikel

Dié bekostigbare vakansiebestem-ming wat aan Gielie van Niekerk behoort, is 38 km van Brits, 68 km van Sun City en 58 km van Rustenburg. Kokoriba is ideaal vir

mense wat van tradisionele gesinsvakansies, die natuur en die buitelewe hou.

’n Verskeidenheid netjies gemeu-bileerde en lugversorgde selfsorg- chalets wat tussen twee en ses mense kan akkommodeer, is beskikbaar.

Die oord het ook ’n woonwapark met vyf toegeruste ablusieblokke. Die staanplekke is gedeeltelik met gras en hoofsaaklik met Bosveldgruis bedek. Die staan-plekke het ’n water- en kragpunt en los braaiers kan by die oordkantoor bespreek word.

Vir bekostigbare groepfunksies is daar die Makoro-basis wat bestaan uit ’n gebou met tweebed- en driebedkamers en ander basiese geriewe. Die eenheid het ook sy eie buitelapa en is toegerus vir 32 mense. Buite-ablusie-

geriewe moet gebruik word.Kokoriba bied ’n wye verskeidenheid

ontspanningsaktiwiteite wat onder meer wildbesigtiging, staproetes, ’n verhitte onder-dakswembad, ’n verhitte buitelugswembad,

’n kouewaterswembad, tafeltennis, ’n trampolien, veerpyltjies en minigholf

insluit. ’n Grootskermtelevisie is in die lapa beskikbaar. Die oord het sy eie aanloopbaan wat vir groot vermaak sorg oor naweke wanneer verskillende vliegtuie en

mikrovliegtuie daarvan gebruik maak. Wild en ander diere wat te sien is,

sluit blesbokke, blouwildebeeste, duikers, swartwitpense, kameelperde, koedoes, nagapies, njalas, rooibokke, rooihartbeeste, steenbokke, vlakvarke, sebras en roofdiere in.

Die reservaat is ’n voëlparadys en meer as 300 spesies is al in die streek aangeteken. Dit sluit visarende, troupante, bontvisvangers, rooi-keelbyevreters en neushoringvoëls in. Die oord

het drie toegeruste skuilings waarvandaan voëls en wild dopgehou kan word.

Die reservaat maak ook vir dagbesoekers voorsiening wat slegs op voorafbespreking die oord se geriewe kan gebruik. Daar is ’n à la carte- restaurant en ’n winkel wat vakansiebenodigdhede aanhou. Volgens Van Niekerk is Kokoriba daarop ingestel om besoekers ’n aangename Bosveld-er-varing te gee. Die kamp is elektries omhein, wat gemoedsrus gee. “Natuurbewaring word streng toegepas en ons het reëls om te verseker dat almal hul verblyf by ons ten volle geniet.”

Kokoriba laat nie troeteldiere en vuurwapens toe nie en daar word van besoekers verwag om respek vir die omgewing te hê. Geen privaat voer-tuie word in die veld toegelaat nie, maar wel voet-gangers en fietsryers. Wildbesigtigingsvoertuie is te huur. Die hek van die reservaat open om 06:00 en sluit saans om 21:00. Die kantoor is tussen 08:00 en 17:00 oop vir ontvangs en besprekings.• Alle tariewe is op die oord se webtuiste by

www.kokoriba.co.za beskikbaar.

20%-afslag vir lede by die bekoorlike Kokoriba In die hartjie van die Bosveld is die gewilde Kokoriba Wildreservaat waarheen Solidariteit-lede wat na sielerus en EG AFRIKAANSE ONTSPANNING op soek is, teen spesiale tariewe kan wegbreek.

WE

N! Wen ʼn heerlike naweek weg by die Kokoriba-vakansieoord. Om in aanmerking te kom om ʼn naweek weg te wen, beantwoord die

maklike vraag: Wat sal dit jou per nag kos om die Kudu-chalet te huur indien jy nie ’n Solidariteit-lid is nie? Stuur jou antwoord en kontakbesonderhede na [email protected] en gebruik “vakansie” as verwysing, of SMS die woord “Tydskrif” gevolg deur jou naam en jou antwoord na 34802. SMS’e kos R2. Bepalings en voorwaardes geld en kan by www.solidariteit.co.za gelees word.

Ledeontvang

20%-afslagop alletariewe

Foto

’s: ve

Rska

F & is

tock

pho

to.co

m

Page 52: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

iN BewegiNg

SolidariteitHelpende Hand

Die meeste van ons wil graag be-hoeftiges in ons samelewing help waar ons kan, maar dikwels doen hierdie “hulp” meer skade as goed. Hulp aan mense wat swaarkry,

kan breedweg in drie kategorieë ingedeel word:1. Wanneer jy eenmalig iets van ’n materiële

aard (kos, klere, geld) aan iemand in nood gee, verlig jy daardie persoon se swaarkry.

2. Wanneer jy ondersteuning in terme van akademiese opleiding aan ’n kind of jongmens bied, voorkom jy dat daardie persoon eendag gaan swaarkry, aangesien kwalifikasies ’n per-soon grootliks teen werkloosheid verskans.

3. Wanneer jy ’n volhoubare werk aan iemand in nood aanbied of skep, verbreek jy daardie persoon se swaarkry, vir solank as wat daar-die persoon die werk behou.Die gevaar lê daarin dat ’n mens dink jy is

besig om die een te doen, terwyl jy eintlik die ander een doen – en dít rig gereeld meer skade aan as wat dit help.

Wanneer hulp eerder skade aanrigDink maar terug aan die storie wat jy onlangs by ’n bedelaar gehoor het – hy het jou waarskynlik laat voel dat jy daardie laaste paar rand verskaf wat hom op ’n stabiele pad weg van armoede gaan plaas: “Net hierdie geldjie vir verblyf of vervoer na die werk toe en alles is weer klopdisselboom.”

Wanneer ons dit doen, waarsku ten minste drie gesaghebbende boeke ons sommer al deur middel van hul titels waarmee ons besig is: When helping hurts, Toxic Charity en Dead Aid basuin ondubbelsinnig uit dat ons dié mense nie regtig help nie. Die goue draad dwarsdeur hierdie drie boeke is die waarskuwing dat verkeerde vorme van ar-moedeverligting afhanklikheid skep, menswaar-digheid aantas, selfdissipline negatief raak, vir mense ’n struikelblok is op pad na herstel en die simptome eerder as die oorsaak van die swaarkry aanpak.

Moet ons dan nooit mense se swaarkry ver-lig nie? Daar is beslis ruimte daarvoor, maar dan moet die volgende raad in ag geneem word:

• Probeer om grootliks weerloses se armoede te verlig – kinders, bejaardes en gestremdes.

• Verligting moet verkieslik deur ’n instansie gedoen word soos ’n kerk of niewins-gewende organisasie wat beheer uitoefen en mense goed monitor.

• Verligting vir mense wat swaarkry maar kan werk, moet selde plaasvind en dan net tyde-lik van aard wees – hoogstens drie maande.

• Ken die agtergrond van diegene wie se swaarkry verlig word.In When helping hurts sê Corbett en Fikkert

dat dit liefdeloos is om mense te ondersteun wat nie iets self wil doen nie. Selfs niewinsge- wende organisasies moet gereeld ’n bestekop-name doen om seker te maak hulle trap nie in die strik van “dooie hulp” nie.

Hoe voorkom ons mense se armoede?Dit is nou maar eenmaal so – mense word opgehef deur opleiding. Wanneer jy dit dus oorweeg om jou Bybelse opdrag uit te voer en mense te help wat swaarkry, oorweeg dit om –• die kinders van ’n behoeftige gesin by te

staan met die koste vir goeie kwalifikasies – dit kan ’n skooltassie, ’n toer, ekstra klasse, koshuisgeld of akademiese toerusting insluit;

• instansies soos Helpende Hand te ondersteun met hul werk om geld vir die studies van arm kinders beskikbaar te stel; en

• saam met vriende of familie ’n beursfonds te stig.Die voorkoming van armoede verg tyd en

geduld en bied ongelukkig nie die vinnige goed-voel wat verligting bied nie.

Wat van die verbreking van armoede?Corbett en Fikkert moedig ons aan om hierdie moeilike taak aan te pak – om mense te help om deur hul eie harde werk na hulself om te sien. Lupton skryf in Dead Aid dat ons mense ontmagtig wanneer ons vir hulle dinge doen wat hulle vir hulself deur hul eie harde werk kan doen. Dus is dit baie waardig om mense wat swaarkry, te help om werk te kry en daardie werk te behou. Ons is nie almal in die posisie om werk te verskaf aan mense wat swaarkry nie, maar ons moet altyd onthou dat om be-delaars op die hoek van die straat in die rigting van werk aan te moedig, volgens die meeste kenners baie beter is as om aan hulle die “dooie hulp” te bied van geld of iets om te eet.

Helpende Hand se fokus is grootliks op die voorkoming van ons mense se swaarkry. Omdat armoedeverbreking deur werkskepping so ’n allesomvattende fokus kan wees, hanteer ons dit met omsigtigheid en omdat die verligting van armoede soveel slaggate het, doen ons dit slegs wanneer alle faktore in ag geneem is en net op ’n tydelike basis. S

Gee van jou geld en jou goed kan giftig weesIn ’n onlangse meningsopname deur Solidariteit Helpende Hand het 76% van die deelnemers aangedui dat hulle bedelaars heeltemal ignoreer, 11% het aangedui dat hulle kos gee terwyl 9% geld gee. Wat is jou TEORIE OOR HULP aan hierdie mense en is jóú plan die regte plan? wil DR. DANIE BRINK weet.

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za52

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Page 53: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

iN BewegiNg

Solidariteit Helpende Hand sal in 2015 meer as 5 000 skooltassies propvol skryfbehoeftes aan behoeftige graad-eens regoor die land versprei. Dit is die 9de jaar wat die projek aangebied

word en ook die jaar waartydens die meeste tassies ooit versprei sal word. Meer as 21 000 tassies is al aan behoeftige graadeens geskenk sedert die projek in 2007 geloods is.

“Die Skooltassieprojek is een van Helpende Hand se vlagskipprojekte en is elke jaar net nog ’n groter sukses,” sê Anel du Preez, organiseer- der van die projek.

Sy verduidelik dat Helpende Hand elke jaar alle bestaande projekte herevalueer om seker te maak dat die projek steeds op die doeltref-fendste en oordeelkundigste manier aangebied word om die spesifieke behoefte op ’n vol-houbare manier aan te pak. “Tot dusver is die Skooltassieprojek ’n projek wat jaar ná jaar sy onmisbare bydrae in kinders se lewens bewys. Ons glo dat armoede uitgewis kan word deur in

opleiding te belê. Vir Helpende Hand begin dit reeds met die gevoel van hoop wat die nodige gereedskap vir hierdie kinders skep.”

Elke skooltassie sal soos altyd al die nodige skryfbehoeftes bevat, maar daar sal ook ’n paar ekstras in 2015 se tassies wees. Een hiervan is ’n leesboekie, ’n Dag by die Dieretuin, wat deur Helpende Hand uitgegee is met die doel om kinders se leesvermoë reeds van graad 1 af ’n

hupstoot te gee.“Ek is baie opgewonde oor die hoë kwaliteit

skryfbehoeftes wat weereens in die skooltassies ingesluit gaan word, asook al die lekker geleent- hede wat ons rondom hierdie veldtog beplan. Die belangrikste is om die kinders se opgewon-de gesiggies te sien wanneer hulle die nuwe skooltassies uitpak – dit maak elke jaar al die harde werk die moeite werd!” S

Duisende graadeens gereed vir 2015 danksy Helpende HandDeur Mariné Jacobs

SMS“tassie”na 38969en skenk

R10!

Page 54: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za54

iN BewegiNg

Solidariteit Helpende Hand ontvang gedurende die feesseisoen talle navrae oor hoe mense ’n donasie kan maak, wie gehelp kan word en waar geskenke afgegee kan word. Ongelukkig is dit’n

realiteit dat mense wat graag tydens die feestyd wil help, dikwels uitgebuit en misbruik word. Dit is byna asof dit makliker is om mense se goeie harte en gesindheid tydens die seisoen van dankbaarheid te manipuleer, en daarom is dit belangrik om te weet hoe, waar en wat die regte manier van gee is. Hier is tien wenke oor hoe om hierdie Kersfees met ’n ope hart op die regte manier te gee:

1. Betrek jou familieWanneer jy besluit om ’n projek te ondersteun of jou eie inisiatief te loods, betrek jou kinders! Dr. Michele Borba, ’n ouerskapkenner en skry-wer, meen dit kweek empatie by kinders as hulle blootgestel word aan ander mense wat minderbevoorreg is. Wanneer jy iets vir jou medemens doen of behoeftiges ondersteun, skei jou liggaam endorfiene af wat ’n positiewe gevoel meebring, beter bekend as die “helper’s high”.

2. Bejaardes, kinders en gestremdesIndien jy verkies om ’n finansiële bydrae te maak of jou tiende af te staan, is dit altyd beter om ’n bestaande organisasie of projek te ondersteun. Maak seker jy gee geld aan ’n betroubare projek of instansie wat mense in nood ondersteun.

Help gerus organisasies wat fokus op die weer-loses – bejaardes, kinders en gestremdes.

3. Jou tyd is net soveel werdAs geld hierdie tyd van die jaar vir jou ook ’n bietjie knap is, gee dan jou tyd! Raak betrokke as vrywilliger by ’n organisasie wat hande nodig het. Die meeste organisasies wat met mense werk, wys nooit vrywilligers weg nie. Vir veral bejaardes en kinders is jou geselskap en die tyd wat jy saam met hulle deurbring, ’n baie groter geskenk as geld!

4. Moet nie neerkyk op ander nieDien en help ander uit liefde. Onthou dat elke mens sy trots het. Mabinty Kanu sê: “Moet nooit neerkyk op iemand as gevolg van hul huidige situasie nie. Soms is dit die mense na wie jy môre sal opkyk.”

5. Maak ’n langtermynbeleggingBelê eerder in ’n familie of ’n kind se langter-myntoekoms as om ’n eenmalige skenking te maak. Ondersteun ’n familie om op die been te kom of werk te kry, of begin ’n beurs vir ’n kind om te gaan studeer. Jy kan die feestyd gebruik om so ’n belegging af te skop, maar volg dit op met langtermynondersteuning sodat hulle later hulself kan help.

6. Vee eers voor jou eie deurMaak seker dat die nood nie dalk die grootste

onder jou eie mense is nie, voor jy uitreik na vreemdes. Soms is die plek waar jy moet begin teruggee in jou eie huis, familie, straat of ge-meenskap.

7. Samel geld inKies ’n organisasie of projek wat jou na aan jou hart lê en kry dan jou vriendekring bymekaar om jul eie fondsinsameling vir die projek te hou – en maak dit sommer baie pret! Gaan as ’n groep om jul bydrae aan die organisasie te oorhandig.

8. Besoek bejaardesBejaardes word so maklik vergeet en uitgeskuif uit die samelewing. Gaan kuier by ’n ouma of oupa, al is dit nie jou eie familie nie. Soms is goeie geselskap en om te weet dat iemand van hulle onthou, al wat hulle benodig.

9. Onbaatsugtige dade Doen gedurende die feestyd onbaatsugtige dade van liefde vir jou medemens. Glimlag vir ’n vreemdeling, gaan stap met jou bure se hond of betaal vir ’n vreemdeling se middagete.

10. Skenk jou warboelDesember is die ideale tyd om jou kaste reg te pak en uit te haal wat jy nie meer gebruik nie. Skenk jou klere en ander items aan instansies of behoeftiges wat dit broodnodig het en sal waardeer. S

10 wenke vir harte en hande wat (om)geeTydens die feesseisoen raak ons dikwels meer bewus van ander se swaarkry en mense wat nie so bevoorreg soos ons is nie. Daar is talle PROJEKTE EN ORGANISASIES waarby ’n mens in dié tyd betrokke kan raak om ’n verskil in minderbevoorregtes se lewens te maak, of jy kan sommer jou eie goeddoen-idee implementeer – jy moet net weet waar om te begin, skryf MICHELLE BURGER.

Foto

’s: ist

ock

pho

to.co

m

Page 55: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

SolidariteitHelpende Hand

®

SMS “tassie” na 38969 of skenk by www.tassie.co.za

Onthou jy jou eerste skooldag? Blink skoene en splinternuwe tassie op jou rug. 4 500 kinders gaan nie sulke mooi herinnerings van hul eerste skooldag koester nie. Jy kan ‘n kind se toekomsdrome waar maak! Skenk ‘n skooltassie teen slegs R200. SMS die woord “tassie” na 38969 en skenk R10 of besoek die webtuiste www.tassie.co.za vandag nog vir die bankbesonderhede.

TASBARE TOEKOMS

Solidariteit Helpende Hand is ‘n geregistreerde handelsmerk en deel van die Solidariteit Beweging.. SMS’e kos R10.

Page 56: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za56

Stuur jou regsvrae na: Jy & die reg, Posbus 11760, Centurion, 0046;stuur ‘n e-pos na [email protected]; of faks na 012 664 1102.jy & die Reg

Ingevolge artikel 6(1) van die Gewysigde Wet op Gelyke Indiensneming (No. 47 van 2013, hierna genoem die “Wet”) mag geen per-soon onregverdig, direk of indirek, teenoor ’n werknemer diskrimineer ten opsigte van

enige arbeidsbeleid of -praktyk, op een of meer gronde, watter gronde insluit ras, geslagtelikheid, geslag, swangerskap, huwelikstatus, gesinsver-antwoordelikheid, etniese en sosiale oorsprong, kleur, seksuele oriëntasie, ouderdom, gestremd- heid, godsdiens, MIV-status, oortuiging, geloof, politieke opinie, kultuur, taal en geboorte of enige ander arbitrêre grond nie. Hierdie gronde word gesamentlik na verwys as die “verbode gronde”.

Die Wet bepaal verder in artikel 6(4) dat ’n verskil in die bepalings en voorwaardes van diens tussen werknemers van dieselfde werk-gewer wat dieselfde werk verrig, of wat werk verrig wat substansieel dieselfde is of van die-selfde waarde is, neerkom op onbillike diskri- minasie indien die verskil direk of indirek op een van die verbode gronde gebaseer is.

Die Arbeidshof het in die saak van Mangena & others v Fila (Pty) Ltd (2010) 31 ILJ 662 (LC) riglyne gestel vir wat noodsaaklik is om sukses-vol te wees met ’n eis vir dieselfde werk, dieself-de betaling teen ’n werkgewer.

In die saak is die feite kortliks dat Shabalala aangevoer het dat hy minder betaal word as McMullin as gevolg van sy ras. Shabalala het gesê hy doen dieselfde werk as McMullin, of as alternatief het hy aangevoer dat die werk wat hy doen dieselfde waarde het as die werk wat McMullin verrig het.

Shabalala het vir die werkgewer take verrig soos om fakture uit te reik en plakkers te pro-duseer, terwyl McMullin verantwoordelik was vir die distribusie van produkte en ’n duidelike belangstelling in verdere opleiding getoon het, terwyl Shabalala glad nie hierdie inisiatief getoon het nie.

Shabalala het aangevoer hy en McMullin doen dieselfde werk, maar die hof het tydens kruisondervraging besef dat Shabalala nie ’n begrip het van die werk wat McMullin verrig het

nie en die hof het selfs ’n aanmerking gemaak dat Shabalala sy werk dalk belangriker geag het as wat dit in werklikheid was.

Regter Van Niekerk het aangedui dat om só ’n saak suksesvol te bewys, is dit eerstens nodig om ’n individu te identifiseer wat as maatstaf sal dien en daarna te bepaal dat daardie individu dieselfde werk as die eiser doen. Indien ’n eiser aanvoer dat die werk nie dieselfde is nie, maar van gelyke waarde vir die werkgewer is, moet die eiser dit bewys met inbegrip van die vlak van verantwoordelikheid, vaardigheid, fisieke en psigiese inspanning, en so meer. Dit is nie voldoende om slegs aan te voer dat die werk gelyke waarde het nie – daar moet deskundige getuienis gelewer word wat die hof in staat sal stel om te bepaal of die werk wel van gelyke waarde is.

Nadat ’n eiser ’n individu as maatstaf geïden-tifiseer het en bepaal het dat die werk wat gedoen word dieselfde is of dieselfde waarde vir die werkgewer dra, moet die eiser bewys dat daar ’n kousale verband tussen dié diffe-rensiasie en ’n verbode grond soos gelys in artikel 6(1) van die Wet is. Sodra die eiser die kousale verband bewys, is die bewyslas op die werkgewer om te toon dat die diskriminasie nie

onregverdig was nie.Shabalala het McMillan as sy maatstaf ge-

bruik om differensiasie aan te toon, maar hy kon nie bewys dat die werk wat hy doen dieselfde is as die werk wat McMillan doen nie.

Shabalala kon ook glad nie bewys dat die rede vir die verskil tussen sy salaris en McMillan se salaris vanweë diskriminasie op een van die verbode gronde was nie en dus is sy eis van die hand gewys.

Dit is dus nie voldoende om slegs te beweer dat daar diskriminasie is nie, die eiser moet daadwerklik kan aantoon dat daar diskriminasie plaasgevind het op een van die verbode gronde.

Dit is belangrik vir werknemers om te besef dat ’n werkgewer daarop geregtig is om werknemers op verskillende vlakke te vergoed, gebaseer op kwalifikasies, produktiwiteit, vaar-digheid, en so meer, mits die basis vir dié verskil rasioneel en objektief is.

Werknemers kan ook op verskillende vlakke vergoed word indien die werkgewer verskillen-de kollektiewe ooreenkomste met die werkne-mers se onderskeie vakbonde het, solank die kollektiewe ooreenkomste self nie inbreuk maak op een van die verbode gronde soos uiteenge-sit in artikel 6 van die Wet nie. S

Finansiële diskriminasie: Gebeur dit met jou?’n Solidariteit-lid wil weet: “Kan ek ’n saak van diskriminasie teen my werkgewer aanhangig maak indien ek dink ek word MINDER BETAAL as ’n medewerknemer wat dieselfde werk as ek doen?” MYNIE KRIEK antwoord.

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Page 57: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

iNBewegiNg

Die Kommissie vir Versoening, Be-middeling en Arbitrasie (KVBA) het beslis dat ʼn voormalige hoof-staatsaanklaer by die Klerksdorpse landdroshof en Solidariteit-lid,

Jacques Swanepoel, onbillik deur die Nasionale Vervolgingsgesag (NVG) ontslaan is, het Maroela Media berig. Revana Jacobs, senior staatsaanklaer, het 12 aanklagtes van onder meer rassisme teen Swanepoel, haar destydse bestuurder, aanhangig gemaak. Jacobs het onder meer aangevoer dat Swanepoel gesê het swart mense is dom en dat alle Indiërs eenders lyk.

Die saak dateer uit 2007 toe ʼn interne verslag saamgestel is om bewerings en klagtes van rassisme by die Klerksdorpse landdroskan-toor te ondersoek. Die verslag is hoofsaaklik saamgestel om aanklagtes teen Swanepoel te ondersoek. Hy is in 2011 weens die inhoud van die verslag ontslaan.

Volgens Johan Kruger, adjunkhoofsekretaris

van Solidariteit, het die arbiter in sy uitspraak beslis dat die aanklagtes teen Swanepoel geen geldige gronde het nie. Daar is verder beslis dat die verslag, bekend as die Sibeko-verslag, geen aanbevelings oor moontlike dissiplinêre aksie teen Swanepoel bevat het nie en dat dit in elk geval nie as gronde vir sy ontslag kon dien nie.

Kruger het verder aangedui dat dit uit Jacobs se getuies geblyk het dat sy ʼn verskuilde agenda met haar aanklagtes teen Swanepoel gehad het.

Jacobs is in 2006 vanaf Pietermaritzburg na die Klerksdorpse landdroshof verplaas en was onge-lukkig oor die verplasing. “Uit Jacobs se getuies het dit geblyk dat sy ongelukkig was oor haar verplasing en dat sy met alle mag terugverplaas wou word. Jacobs het Swanepoel se sogenaam-de rassistiese optrede as die rede vir haar onge-lukkigheid by die Klerksdorpse landdroskantoor aangevoer. Dit het later egter duidelik geword dat Jacobs se aantygings van rassisme geen sub-stansie gehad nie,” het Kruger gesê.

Kruger het gesê die arbiter het onder meer beslis dat 46 maande se salaris aan Swanepoel betaal moet word. Daar is verder beslis dat Swanepoel in sy ou pos heraangestel moet word. “Die saak het heelwat media-aandag geniet en ons lid se loopbaan en reputasie het in die proses skade gely. Sy naam is nou eindelik in ere herstel,” het hy bygevoeg. • Vir gratis nuus in Afrikaans, besoek die web- tuiste maroelamedia.co.za. S

Lid onbillik deur Nasionale Vervolgingsgesag ontslaan

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Page 58: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014
Page 59: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014
Page 60: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za60

iN BewegiNg

SORINA ERASMUS(oftewel die “Flooze”)

Wat was jou eerste werk?My heel eerste werk was as kelnerin.

Wat het jy met jou eerste salaris gekoop?’n Mens kan nie noodwendig fooitjies ’n salaris

noem nie, maar ek het elke dag ná my skof as kelnerin my geldjies getel en dan petrol in my tjorrie gegooi en lugtyd vir my selfoon gekoop. Ek het op min geld en baie genade geleef in daardie jare.

Watter beroep wou jy graag eendag as vol-wassene beoefen het toe jy nog ’n kind was?Toe die skoolhoof my vra wat ek wil word as

ek groot is, was my antwoord: “Ek wil eendag grootword en kinders kry!”

Watter ander beroep sou jy beoefen het indien jy nie jou huidige beroep beoefen het nie?Ek het regte studeer en het my meestersgraad in kinderreg behaal, so ek sou waarskynlik vandag in die regswêreld gepraktiseer het. S

Bekendes vertel van hul nederige beginjareSommige het kos agter ongeduldige klante met luidrugtige kinders aangedra, ander moes artikels oor bendegevegte in die middernagtelike ure skryf – ja, selfs die suksesvolste mense moes heel onderaan die BEROEPSLEER begin. INGE STRYDOM het ’n paar bekendes wat al heelwat welslae met hul werk behaal het, oor die nederige beginjare van hul beroepslewe uitgevra.

DAWIE ROODTHoofekonoom van die Efficient Group

Wat was jou eerste werk? My beroepslewe het reeds op universiteit ’n aanvang geneem toe ek gesmous het met koffie-bekers waarop die logo’s van die verskillende koshuise ver-skyn. My eerste “regte” werk waar ek ’n salaris verdien het, was ’n deeltydse pos by die departement van binnelandse sake. My eerste voltydse werk was as ’n interne oudi-teur by die destydse Trust Bank.

Wat het jy met jou eerste salaris gekoop? Met my eerste salaris wat ek by binnelandse sake verdien het, het ek heel eerste ’n toasted chicken & mayo-broodjie gekoop. Dit was my grootste bederf! Die res van die geld is gebruik om my fiets reg te maak en om my universiteit-geld te betaal.

Watter beroep wou jy graag eendag as vol-wassene beoefen het toe jy nog ’n kind was? My grootste begeerte was om ’n treindrywer te word. Daarna wou ek ’n spietkop word – hulle kry immers ’n motorfiets! Ek wou egter ook ’n advokaat, rekenmeester, veearts of ’n wêreld-bekende rofstoeier word.

Watter ander beroep sou jy beoefen het indien jy nie jou huidige beroep beoefen het nie? Niks anders nie – van al my ambisies het niks gekom nie. Ek het ’n ekonoom geword omdat dit die enigste vak is wat ek kon deurkom.

PROF. KOOS MALANHoof van die Universiteit van Pretoria se departement publiekreg

Wat was jou eerste werk? Ek het in die staatsdiens as ’n klerk begin werk en het spoedig daarna in die landdroshof aan- gekla.

Wat het jy met jou heel eerste salaris gekoop?Ek het hoegenaamd geen herinnering daarvan nie. Dit was ’n baie karige salaris waarmee ’n mens nie veel kon koop nie. Ek het waarskynlik ’n boek of twee by Van Schaiks Boekhandel in Kerkstraat gekoop.

Watter beroep wou jy graag eendag as vol-wassene beoefen het toe jy nog ’n kind was?Ek wou graag ’n advokaat wees, hoewel ek nie regtig ’n idee gehad het wat dit behels nie. Dit het egter baie indrukwekkend geklink. Dit was ook in die dae wat ’n advokaat kwistig die titel “advokaat” voor sy naam geplaas het of hy nou gepraktiseer het of nie.

Watter ander beroep sou jy waarskynlik beoefen het indien jy nie jou huidige beroep beoefen het nie? Mettertyd wou ek ’n hele paar ander goed word, nogal heel uiteenlopend: ’n joernalis, historikus ’n argitek en ’n stadsbeplanner! Laasgenoemde twee sou ek natuurlik met watter wil ter wêreld ook al nie kon word nie. Ek sou na alle waarskynlikheid inderdaad ’n advokaat gewees het.

WALDIMAR PELSER Redakteur van Rapport

Wat was jou eerste werk? Ná vyf dae by Die Burger is ek ingeroep en meegedeel: Jy is nou nagverslaggewer. Tot middernag elke dag daarna vir tien maande lank doen ek toe verslag oor bendegevegte, motorongelukke en beroemdes (waarvan ek nog nooit gehoor het nie) wat laataand die tydelike met die ewige verwissel, en my dan noop om voor elke skryfslag te vra: “Uhm, wie was dit?”

Wat het jy met jou heel eerste salaris gekoop? Waarskynlik een goeie restaurant-ete (ek het in daardie jare al bo my vermoë ge-lewe).

Watter beroep wou jy graag eendag as volwassene beoefen het toe jy nog ’n kind was? Ek het op laerskool al televisienuuspro-gramme gemaak met ’n baie groot, ou Sony-videokamera, maar het die meeste van my kleintyd gedink ek wil ’n advokaat word.

Watter ander beroep sou jy waarskyn-lik beoefen het indien jy nie jou huidige beroep beoefen het nie? ’n Vlieënier.

Foto

’s: D

stv;

kykn

et; s

oRi

na.c

o.za

; net

weR

k24

Page 61: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014
Page 62: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

62 Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za

iN BewegiNg

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Vir baie van ons is Desember die tyd wanneer jy en jou hele kroos van die een besige winkel na die ander draf, op soek na ’n Kersgeskenk vir ’n verlangse familielid. Dan staan jy

in ’n ellelange tou en wag om te betaal terwyl die stout kind voor jou onbedaarlik huil en skree oor die een of ander speelding wat sy ma nie vir hom wil koop nie. Die lys van frustrasies wat onmiskenbaar deel van die Desember-vakansie is, hou net aan en aan.

’n Ontspannende en sorgvrye blaaskans oor die feesseisoen is egter binne jou en jou gesin se bereik en daar is verskeie maniere om dit te be-werkstellig: Een manier om rus en vrede tydens die vakansie te verseker, is om deeglik te beplan.

Volgens ’n artikel oor die bestuur van stres

tydens vakansietye op Mayo Clinic se webtuiste, is dit raadsaam dat jy en jou gesin aan die begin van die vakansie beplan watter dae julle aan watter geleenthede of aktiwiteite sal wy. So-doende kan jy genoeg tyd vir ontspanning inruim, verhoed dat jy op die nippertjie moet rondskarrel om geskenke of eetgoed te koop, en kan jy die hulp van familie en vriende inspan om ná ’n geselligheid te help opruim.

Die artikel raai mense ook aan om tydens die feesseisoen by hul begroting te bly. “Moet nie probeer om geluk met ’n stortvloed van geskenke te koop nie,” maan die skrywers van die artikel. Tref eerder ’n reëling waarvolgens vriende en familie slegs tuisgemaakte geskenke uitruil, of skenk geld aan ’n liefdadigheidsorgani-sasie in ’n vriend of familielid se naam.

Nog ’n manier om die feesseisoen minder spanningsvol te maak, is om die geskenk van positiewe gedagtes, woorde en dade aan jouself en die mense om jou te gee. Andrea Gardner skryf in haar boek Change your words, change your world dat wanneer ’n mens jou daartoe verbind om negatiewe denkpatrone te onder-breek en dit aktief met positiewe gedagtes en woorde te vervang, sal jy ’n gevoel van balans ervaar en die wêreld met vrede bejeën.

Gardner meen om dit reg te kry, moet ’n mens negatiewe gedagtes uitdaag en bepaal of dit waar-heid inhou of slegs jou geluk kniehalter. As jy die feesseisoen met ’n positiewe gesindheid binnegaan, behoort die res van jou frustrasies soos mis voor die son te verdwyn. Jy sal sommer ook die nuwe jaar met ’n nuwe, vars perspektief aanpak. S

Minder jaag, minder spanning dié vakansieDit is veronderstel om nou die tyd van die jaar te wees wanneer ons rustig agteroor kan sit en met ’n gevoel van DANKBAARHEID en TEVREDENHEID terugdink oor die jaar wat verby is. Maar is dit regtig ’n tyd van ontspanning en kwaliteit gesinstyd? INGE STRYDOM berig.

Foto

: isto

ckph

oto

.com

10DOEN-DINGE

Slaap onder die sterre • Besoek iemand wat alleen is • Maak beurte om stories voor te lees Bou ’n huis uit ou lakens • Bak en brou ’n barshou • Maak jul eie uitrustings uit afvalmateriaal Hou piekniek • Dra heeldag nagklere • Hou jul eie Idols-kompetisie • Wys jul kleintydkiekies

Page 63: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

63issUe 6 oF 2014 • www.solidariteit.co.za

iN BewegiNg

Tablet of skootrekenaar?Jy het dalk ʼn paar rand ekstra en besluit om dit op ʼn kwaliteit item soos ʼn rekenaar te spandeer. Jy kan egter nie besluit of ʼn skootrekenaar of ʼn tabletrekenaar die BESTE KEUSE vir jou is nie. Wat moet jy in gedagte hou wanneer jy besluit? DALEEN GOUWS gee raad.

Die tabletrekenaar is kompak en klein en jy kan dit oral saam met jou dra. Hoewel ʼn skootrekenaar ook redelik maklik is om saam te dra, pas dit nie in jou handsak soos ʼn tabletrekenaar nie. Die een groot voordeel van ʼn tabletrekenaar is die gebrui- kersvriendelikheid daarvan. Selfs ouer mense wat nie met ʼn

rekenaar kan werk nie, sal ʼn tabletrekenaar makliker baasraak as ʼn skootreke-naar. Die meeste tabletrekenaars se aansig lyk net soos dié van ʼn slimfoon en mense voel dus dikwels gemakliker om dit te leer gebruik.

ʼn Tabletrekenaar, of dit nou ʼn Android- of iOS-bedryfstelsel het, bied ge- bruikers verder toegang tot app-winkels (app stores). Die app-winkels bied vir gebruikers baie keuses wat selfs ʼn onkundige gebruiker se lewe sal vergemak-lik. Daar is ʼn groot verskeidenheid gratis apps beskikbaar wat maklik afgelaai kan word. Al die duisende apps wat tot jou beskikking is, beteken jy kan aflaai en toets watter vir jou die beste werk.

ʼn Skootrekenaar hou weer talle ander voordele in. ʼn Onkundige persoon wat ʼn skootrekenaar eerste leer gebruik, sal baie kleiner funksionaliteit aanleer wat hy op ʼn tabletrekenaar ook kan aanwend. ʼn Onkundige gebruiker sal byvoorbeeld nie al die fynere kunsies van programme uit die Microsoft Office-kraal baasraak op ʼn tabletrekenaar nie. Maar as hy eers die programme op ʼn skootrekenaar baasgeraak het, sal hy enige woord- of syfer-verwerkingsprogram op ʼn tabletrekenaar maklik kan baasraak.

Wanneer jy ʼn formele dokument moet voorberei, is ʼn skootrekenaar die beter keuse. Dokumente wat op tabletrekenaars voorberei word, vertoon nie altyd soos dit moet op ander toestelle nie. Formattering in jou dokument, soos lettertipes en -groottes, kan verander wanneer die dokument van ʼn tabletrekenaar na ʼn ander rekenaar gestuur word, sodat die dokument slordig en onafgerond vertoon wanneer dit op ʼn ander toestel oopgemaak word.

ʼn Tabletrekenaar is voldoende vir die voorbereiding van informele doku- mente, maar nie vir formele dokumente nie. Omdat jy nie weet hoe die do-kument op ʼn ander toestel gaan vertoon nie, moet jy verkieslik nie ʼn formele dokument op ʼn tabletrekenaar voorberei nie, tensy jy al jou tabletrekenaar uitstekend ken en weet hoe jou dokument by die ontvanger gaan uitkom.

In teenstelling met die gratis en goedkoop apps wat vir ʼn groot verskei- denheid funksies op tablette beskikbaar is, moet veeldoelige programme vir ʼn skootrekenaar aangekoop word. Dis gewoonlik nogal duur. Daar is gratis programme vir skootrekenaars beskikbaar, maar dis weer nie so gebruikers- vriendelik nie. SFo

to: is

tock

pho

to.co

m

Page 64: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za6469

INBEWEGING

Is jy ’n Solidariteit-lid? Wil jy graag ’n splinternuwe Toyota Corollaof ’n luukse vakansie wen? BRING JOU INLIGTING OPDATUM en jy kan wegry met wiele vol woema! Die kompetisieis oop tot 30 April 2015. Besoek www.solidariteit.co.za

WEN!WEN!WEN!

www.solidariteit.co.za • ISSUE 4 OF 2014

Solidariteit RegshulppakketVir ’n bykomende premie van slegs R90 permaand kan lede en hul afhanklikes om vat-tende regsdekking geniet, dit wil sê buitearbeids verband. Die voor dele behels dek -king vir siviele en strafregsake (kri mi neel),telefoniese regshulp, toegang tot regsdoku-mente en afslag op onder meer oordragte.Geniet dekking ter waarde van R45 000per jaar (beperk tot R20 000 per saak). • Skakel 0861 SOL REG (0861 765 734).

Testamente en beredderingElke lid het toegang tot die gratis opstel vansy of haar testament. Boedelberedde ring kanteen ’n markverwante heffing gedoen word. • Skakel 012 644 4300. S

BYKOMENDE DIENSTE

Solidariteit AftreeplanSolidariteit Finansiële Dienste hanteer diebemarking van die Solidariteit Aftreeplan.Dié produk is ontwikkel as ’n uitvloeisel vandie feit dat so min Suid-Afrikaners on-afhanklik kan aftree en word in samewerk-ing met Allan Gray aangebied.• Skakel 0861 101 005.

ALTYD AAN JOU KANTArbeidsakeGratis regshulp en hulp met arbeidsakeLede kry advies van deskundiges ten opsigte vanalle arbeidsake soos dissiplinêre ondersoeke, werk -on ge lukke en werk pro bleme. Gratis regsverteen -woor diging word verskaf vir werk verwan te arbeid -sake wat na die Kommissie vir Versoening, Bemid-deling en Arbitrasie of die arbeidshof verwys word. • Besoek www.regsdienste.co.za

Hulp met ondersoekeHulp in verband met ondersoeke deur dieMediese Buro vir Bedryfsiektes en voor delevan die Vergoedings kom missaris en RandMutual word verleen, asook hulp in verbandmet werkverwante ongeskikt heids eise.

Kollektiewe bedingingBekwame en ervare Solidariteit-personeelbeding kol lektief vir beter diensvoorwaardesen salarisse vir lede.

Sterftevoordeel (Doves-kontrak)*Begrafnisplan• ’n Gehaltebegrafnis word aan elke lid en sy of

haar huweliksmaat verskaf. Dit sluit ’n kis vanhoë gehalte asook die begrafnisdiens in.

• In die geval van ’n verassing word ’n kis enondernemersdiens voorsien.

• ’n Begrafnis vir die lid se afhanklike kinders totouder dom 21 jaar word voorsien en is vandieselfde ge halte as dié vir volwassenes. Dieondernemers diens word slegs deur Doves-begrafnisdienste be hartig.

• Die gade kan aansoek doen om aan te blyas lid ná afsterwe van die hooflid.

• Die las van begrafnisreëlings word verlig deur-dat Solidariteit en Doves die reëlings tref.

Uitbetalings bykomend tot begrafnisplan• ’n Kontantbedrag van R3 000 word by

afsterwe van ’n opbetaalde lid aan diehuweliksmaat of afhanklike kinders beskik-baar gestel.

• ’n Bedrag van R2 000 word aan ’n lid watvolle lede geld betaal, beskikbaar gestel as ’nhuweliksmaat te sterwe kom.

• Kontantuitbetalings aan ’n volle lid by dieafsterwe van kinders behels die volgende:• Kinders tussen 14 en 21 jaar : R1 500• Kinders jonger as 14 jaar : R1 000

• Kontantuitbetaling wissel as beide die man envrou lid van Solidariteit is.

• Eise moet binne 6 maande ingedien word.

Korting op grafstene’n Korting van 10% op grafstene is met Dovesbeding. • Lees meer op bladsy 64.

Studievoordeel*Lede van Solidariteit, asookhul afhanklike kinders toten met die ouderdom van21 jaar, ontvang 20%-afslagom by Akademia te stu -deer. Besoek die webtuistewww.solidariteit.co.za vir die volledige bepalingsen voorwaardes.• Lees meer oor Akademia

op bladsy 26.

Solidariteit TydskrifLede ontvang ses keerper jaar ’n eksemplaarvan Solidariteit Tydskrifwaarin aktuele kwes -sies in die wêreld vanwerk asook die Solidari -teit Beweging se werk-saamhede gedek word.

Permanente medieseongeskiktheid*Lede met 12 maande ononderbroke lidmaat -skap en wat spesia lis verslae en bewyse van hulwerk gewers voorlê dat hulle permanent onge -skik vir enige werk in die ope arbeidsmark is,ontvang ’n eenmalige bedrag van R1 500. Eisemoet binne ses maande ingedien word.

Bevallingsvoordeel*’n Bevallingsvoordeel van R1 250 word vir elkebevalling aan vroulike lede met 12 maandeononderbroke lidmaatskap van Solidariteit be-taal. Aansoeke moet binne ses maande ná diebevalling ingedien word.

* BE

PALI

NG

SEN

VOO

RWA

ARD

ESG

ELD

–SK

AKE

L08

61 2

5 24

23

• F

OTO

’S: IS

TOC

KPH

OTO

.CO

M

Motor- en huisinhoud-versekeringHierdie groepskema verskaf uitstekendepremies by Auto & General aan lede. Vir ’ngratis, ver plig tingvrye kwotasie, skakel 0860 34 62 53.

0 1 • 2 0 1 4www.solidariteit.co.zaR16,95 (BTW ingesluit)Gratis aan lede

SolidariteitBeweging

APPIS UITSolidariteit nou in diepalm van jou HAND

DIE MOU

VRY,VEILIG,VOORSPOEDIGHelpende Handbelê R1,5 miljoen in gemeenskappeAfriForum: Safe, prosperous communities possibleVakbond gee pasaan met veiligheiden gesondheid

EKONOMIE* SA het groter koek nodig* Is there hope for economy?* Gesonde bestuur maak vakbond voorspoedig* Financial freedom to retire* Spaar nou vir kind se opleiding

FOKUS BEROEPS-GESONDHEID EN -VEILIGHEIDBLADSY 34

Renate Barnard: “Ek’s dankbaar ondanksdie diskriminasie”

Solidariteit

ariteit 3 - Omslag 2/14/14 8:55 AM Page 2

0 2 • 2 0 1 4

www.solidariteit.co.za

R16,95 (BTW ingesluit)

Gratis aan lede

Solidariteit

Beweging

STAKING

* Verplasing geweier oor “oorkonsentrasie”

* SAPD ranking system: Case to be heard soon

* Recommending a white man “irregular”

* Staatsdiens reeds breedweg getransformeerFOKUS

VROUE VAT

VLAM IN DIE

WERKPLEK

BLADSY 36

KORRUPSIE

“Ek sal dit weer

doen,” sê

fluitjieblaser

HOW LAW PROTECTS

WHISTLE-BLOWERS

maak nie beursie vetter

TRANSFORMASIE

~ BLADSY 28

MOED OM TE VEG

TEEN DISKRIMINASIE, STAATSAFHANKLIKHEID, BEDROG

ONS HET DIE

PENARIE BY DIE PUK:

Beraad beplan oor brandpunte

VERKIESING 2014

Só lyk politieke landskapVERKIESING 2014

Só lyk politieke landskap

HELPENDE HAND

se hart om armoede te

verlig, voorkom, verbreekHELPENDE HAND

se hart om armoede te

verlig, voorkom, verbreek

WATER QUALITY

a ticking time bomb –

AfriForum studyWATER QUALITY

a ticking time bomb –

AfriForum study

014 Uitgawe2 c

over:Solidarit

eit 3 - Omslag

4/3/14 2:33

PM Page 2

2014 Uitgawe4 p51-74:Layout 1 8/7/14 5:03 PM Page 69

UITGAWE 4 VAN 2014 • www.solidariteit.co.za68

INBEWEGING

Kollektiewe ledeKollektiewe lede is lede in diens van ’n werk -gewer met wie Soli dariteit ’n erkennings oor -eenkoms het, of van ’n werk plek wat deurSolidariteit by die kollektiewe afde ling ingedeelword. Die meeste lede val in hierdie kategorie.Kollektiewe lede, ongeag ou derdom, kwa li fiseervir alle voordele.

Individuele ledeIndividuele lede is lede wat by aansluiting50 jaar of jonger as 50 is en by ’n werkgewerwerk waar daar nie ’n erkennings oor een komsbestaan nie en wat nie deur Solidariteit askollektief beskou word nie. ’n Individuele lidwat ná aansluiting 50 jaar of ouer word, bly ’nindividuele lid. Individuele lede kwalifiseer viralle voordele.

OndersteuningsledeHierdie kategorie van lidmaat skap is ingestelop versoek van mense wat die visie van Soli-dariteit steun, maar nie kwa lifiseer vir een vandie ander kategorieë nie. Dit wil sê individuelelede wat by aansluiting 50 jaar of ouer as 50 is.Ondersteuningslede kan sekere voordele be -nut, met die uitsondering van voordele sooskollektiewe be dinging, per manente onge skikt -heid, bevallings voordele en die sterfte voordeel.

Pluk die vrugte van ons beskermingHierdie is ’n opsomming van die voordele wat aan lidmaatskap van Solidariteit verbonde is. Dit is onderhewig aandie grondwet en beleid van die vakbond, asook aan die reëls soos vervat in die Reëlboek, en kan sonder voorafkennisgewing deur die Hoofraad van Solidariteit gewysig word. Nuwe lede, wat bewys kan lewer dat hulle lid wasvan ’n ander vakbond in ’n kollektiewe maatskappy direk voor aansluiting by Solidariteit, is dadelik op voor delegeregtig, met dien verstande dat waar so ’n lid by aanvaarding reeds in litigasie of geskil betrokke is, die voordele vanlidmaatskap deur die Hoofraad na goeddunke beperk kan word.

LIDMAATSKAPKATEGORIEË

213

2014 Uitgawe4 p51-74:Layout 1 8/7/14 5:02 PM Page 68

iN BewegiNg

Sakke vol voordele vir Solidariteit se lede

Page 65: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Issue 6 of 2014 • www.solidariteit.co.za 6569

INBEWEGING

Is jy ’n Solidariteit-lid? Wil jy graag ’n splinternuwe Toyota Corollaof ’n luukse vakansie wen? BRING JOU INLIGTING OPDATUM en jy kan wegry met wiele vol woema! Die kompetisieis oop tot 30 April 2015. Besoek www.solidariteit.co.za

WEN!WEN!WEN!

www.solidariteit.co.za • ISSUE 4 OF 2014

Solidariteit RegshulppakketVir ’n bykomende premie van slegs R90 permaand kan lede en hul afhanklikes om vat-tende regsdekking geniet, dit wil sê buitearbeids verband. Die voor dele behels dek -king vir siviele en strafregsake (kri mi neel),telefoniese regshulp, toegang tot regsdoku-mente en afslag op onder meer oordragte.Geniet dekking ter waarde van R45 000per jaar (beperk tot R20 000 per saak). • Skakel 0861 SOL REG (0861 765 734).

Testamente en beredderingElke lid het toegang tot die gratis opstel vansy of haar testament. Boedelberedde ring kanteen ’n markverwante heffing gedoen word. • Skakel 012 644 4300. S

BYKOMENDE DIENSTE

Solidariteit AftreeplanSolidariteit Finansiële Dienste hanteer diebemarking van die Solidariteit Aftreeplan.Dié produk is ontwikkel as ’n uitvloeisel vandie feit dat so min Suid-Afrikaners on-afhanklik kan aftree en word in samewerk-ing met Allan Gray aangebied.• Skakel 0861 101 005.

ALTYD AAN JOU KANTArbeidsakeGratis regshulp en hulp met arbeidsakeLede kry advies van deskundiges ten opsigte vanalle arbeidsake soos dissiplinêre ondersoeke, werk -on ge lukke en werk pro bleme. Gratis regsverteen -woor diging word verskaf vir werk verwan te arbeid -sake wat na die Kommissie vir Versoening, Bemid-deling en Arbitrasie of die arbeidshof verwys word. • Besoek www.regsdienste.co.za

Hulp met ondersoekeHulp in verband met ondersoeke deur dieMediese Buro vir Bedryfsiektes en voor delevan die Vergoedings kom missaris en RandMutual word verleen, asook hulp in verbandmet werkverwante ongeskikt heids eise.

Kollektiewe bedingingBekwame en ervare Solidariteit-personeelbeding kol lektief vir beter diensvoorwaardesen salarisse vir lede.

Sterftevoordeel (Doves-kontrak)*Begrafnisplan• ’n Gehaltebegrafnis word aan elke lid en sy of

haar huweliksmaat verskaf. Dit sluit ’n kis vanhoë gehalte asook die begrafnisdiens in.

• In die geval van ’n verassing word ’n kis enondernemersdiens voorsien.

• ’n Begrafnis vir die lid se afhanklike kinders totouder dom 21 jaar word voorsien en is vandieselfde ge halte as dié vir volwassenes. Dieondernemers diens word slegs deur Doves-begrafnisdienste be hartig.

• Die gade kan aansoek doen om aan te blyas lid ná afsterwe van die hooflid.

• Die las van begrafnisreëlings word verlig deur-dat Solidariteit en Doves die reëlings tref.

Uitbetalings bykomend tot begrafnisplan• ’n Kontantbedrag van R3 000 word by

afsterwe van ’n opbetaalde lid aan diehuweliksmaat of afhanklike kinders beskik-baar gestel.

• ’n Bedrag van R2 000 word aan ’n lid watvolle lede geld betaal, beskikbaar gestel as ’nhuweliksmaat te sterwe kom.

• Kontantuitbetalings aan ’n volle lid by dieafsterwe van kinders behels die volgende:• Kinders tussen 14 en 21 jaar : R1 500• Kinders jonger as 14 jaar : R1 000

• Kontantuitbetaling wissel as beide die man envrou lid van Solidariteit is.

• Eise moet binne 6 maande ingedien word.

Korting op grafstene’n Korting van 10% op grafstene is met Dovesbeding. • Lees meer op bladsy 64.

Studievoordeel*Lede van Solidariteit, asookhul afhanklike kinders toten met die ouderdom van21 jaar, ontvang 20%-afslagom by Akademia te stu -deer. Besoek die webtuistewww.solidariteit.co.za vir die volledige bepalingsen voorwaardes.• Lees meer oor Akademia

op bladsy 26.

Solidariteit TydskrifLede ontvang ses keerper jaar ’n eksemplaarvan Solidariteit Tydskrifwaarin aktuele kwes -sies in die wêreld vanwerk asook die Solidari -teit Beweging se werk-saamhede gedek word.

Permanente medieseongeskiktheid*Lede met 12 maande ononderbroke lidmaat -skap en wat spesia lis verslae en bewyse van hulwerk gewers voorlê dat hulle permanent onge -skik vir enige werk in die ope arbeidsmark is,ontvang ’n eenmalige bedrag van R1 500. Eisemoet binne ses maande ingedien word.

Bevallingsvoordeel*’n Bevallingsvoordeel van R1 250 word vir elkebevalling aan vroulike lede met 12 maandeononderbroke lidmaatskap van Solidariteit be-taal. Aansoeke moet binne ses maande ná diebevalling ingedien word.

* BE

PALI

NG

SEN

VOO

RWA

ARD

ESG

ELD

–SK

AKE

L08

61 2

5 24

23

• F

OTO

’S: IS

TOC

KPH

OTO

.CO

M

Motor- en huisinhoud-versekeringHierdie groepskema verskaf uitstekendepremies by Auto & General aan lede. Vir ’ngratis, ver plig tingvrye kwotasie, skakel 0860 34 62 53.

0 1 • 2 0 1 4www.solidariteit.co.zaR16,95 (BTW ingesluit)Gratis aan lede

SolidariteitBeweging

APPIS UITSolidariteit nou in diepalm van jou HAND

DIE MOU

VRY,VEILIG,VOORSPOEDIGHelpende Handbelê R1,5 miljoen in gemeenskappeAfriForum: Safe, prosperous communities possibleVakbond gee pasaan met veiligheiden gesondheid

EKONOMIE* SA het groter koek nodig* Is there hope for economy?* Gesonde bestuur maak vakbond voorspoedig* Financial freedom to retire* Spaar nou vir kind se opleiding

FOKUS BEROEPS-GESONDHEID EN -VEILIGHEIDBLADSY 34

Renate Barnard: “Ek’s dankbaar ondanksdie diskriminasie”

Solidariteit

ariteit 3 - Omslag 2/14/14 8:55 AM Page 2

0 2 • 2 0 1 4

www.solidariteit.co.za

R16,95 (BTW ingesluit)

Gratis aan lede

Solidariteit

Beweging

STAKING

* Verplasing geweier oor “oorkonsentrasie”

* SAPD ranking system: Case to be heard soon

* Recommending a white man “irregular”

* Staatsdiens reeds breedweg getransformeerFOKUS

VROUE VAT

VLAM IN DIE

WERKPLEK

BLADSY 36

KORRUPSIE

“Ek sal dit weer

doen,” sê

fluitjieblaser

HOW LAW PROTECTS

WHISTLE-BLOWERS

maak nie beursie vetter

TRANSFORMASIE

~ BLADSY 28

MOED OM TE VEG

TEEN DISKRIMINASIE, STAATSAFHANKLIKHEID, BEDROG

ONS HET DIE

PENARIE BY DIE PUK:

Beraad beplan oor brandpunte

VERKIESING 2014

Só lyk politieke landskapVERKIESING 2014

Só lyk politieke landskap

HELPENDE HAND

se hart om armoede te

verlig, voorkom, verbreekHELPENDE HAND

se hart om armoede te

verlig, voorkom, verbreek

WATER QUALITY

a ticking time bomb –

AfriForum studyWATER QUALITY

a ticking time bomb –

AfriForum study

014 Uitgawe2 c

over:Solidarit

eit 3 - Omslag

4/3/14 2:33

PM Page 2

2014 Uitgawe4 p51-74:Layout 1 8/7/14 5:03 PM Page 69

iN BewegiNg

Page 66: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za66

iN BewegiNg

mar elamedia

Bestanddele1 bottel Passion Fruit-aanmaakkoeldrank1 blik fyngemaakte pynappelstukkies (410 g)1 blikkie grenadellamoes (100 g)1 liter limonade1 liter sodawaterBaie ys

Metode1. Meng alles in bolabak.2. Kan onmiddellik bedien word.

Uit: Knuppeldik aan koningskosVir bestellings, kontak Carien Liebenberg by 083 319 9636. Prys: R175,00 (onderhewig aan verandering)

MAKLIKE BOLA

Kom vier (gratis) fees op Maroela se werf

Kruispad Deur Deon Opperman

Kruispad is die kern van Deon Op-perman se groot TV-trilogie oor die Afrikaner se pad in Suid-Afrika. Dit beeld presies uit waar die groot verande- ring gekom en hoe die Afrikaner daarop gereageer het. Die roman wentel om So-phia en Mariana, die twee dogters van ’n welgestelde boer, Soois van Rooyen. Sophia is met die skatryk FG van den Berg getroud en Mariana met die arm, bekrompe An-dries Landman. Terwyl FG en Andries albei hul ekonomiese status ná die verkiesing van 27 April 1994 verloor, het hul onderskeie seuns met die nalatenskap van apartheid te kampe. Kruispad word uitgegee deur Tafel-berg en kos R240,00. S

dieleeswerd

Het jy al die lekkerste Afrikaanse kuierplek op die internet ontdek? By Maroela Media kan jy (gratis) nuus lees, op die hoogte bly met

wat in die Afrikaanse musiekwêreld aan ’t gebeur is en selfs jou gunsteling-rugbyspan ondersteun. Hier is ’n lusmakertjie van wat jy nog op Maroela Media kan kry: Eg Suid-Afrikaanse resepte en nuus oor die nuutste Afrikaanse boeke. Kom kuier gerus saam met ons by maroelamedia.co.za

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Page 67: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Issue 6 of 2014 • www.solidariteit.co.za 67

iN BewegiNg

My liewe kind,

Ouma sit vir jou by die kombuistafel en skrywe. Agter my knetter die koolstoof en die ketel het nou net begin prut. Jou oupa gaan seker aanstons inkom om vir hom ’n koppie boeretroos te kom skink.

Dit gaan goed hier op die plaas. Die Liewe Heer was ons genadig met reën. Die vye sit mooi uitgeswel aan die vyeboom en as alles goed gaan, sal hier Kersfees vir jou ’n flessie groenvyekonfyt wag.

Jou pa het mos anderdag vir ouma die vreemdste geskenk gegee - hulle noem dit ’n iPad. Eers was ek skrikkerig vir dié gedoente, maar toe ek hom eers leer ken, kom ek agter dis heel maklik. En toe gebeur die wonderlikste ding: In dié plat silwer dingetjie ontdek ek ’n kuierplek wat amper net soos my en oupa se kombuis voel. Die plek se naam is Maroela Media. Mensig, kuier ek nou lekker daar. As jou oupa voor sonop sy eerste koffietjie op die stoep gaan drink, lees hy Maroela Media se skrifgedeelte en gedagte vir die dag - so mooi soos Oudominee dit nie eens kan sê nie. Terwyl ek die mieliepap vir ontbyt opsit, lees ek gou die jongste nuus en loer sommer watter nuwe Afrikaanse boeke en CD’s op die winkelrakke is. Tant Mabel van langsaan wat kamstig so grênd is, is gek oor Maroela Media se taaltoffies - dis nou ’n lekker taal-dingetjie wat die Maroela-mense elke dag vir ons gee om te lees. Haar man loer weer tydig en ontydig oor jou oupa se skouer na wat op Pale Toe, die rugbyblad, aan’t gebeur is. Smiddags, wanneer oupa skuins lê, skuif ek my breiwerk eenkant toe en kyk gou watter lekker resep op Maroela Media ek vir aandete kan maak. En sawens skuif ons sommer vroeg-vroeg al in die kooi reg om na die oulike video’tjies op Maroela te kyk en na hulle Draadloos-programme te luister, te pragtig.

Ouma se kind moet tog gaan loer: Die adres is maroelamedia.co.za. Dit gaan vir jou voel jy sit net hier by onse kombuistafel en kuier. Skink vir jou ’n koppietjie moerkoffie soos ouma jou dit leer maak het, skop jou skoene uit, en kry jou iPad in die hand sodat jy kan saamkuier.

Baie liefde,Ouma Bets(NS: Ouma het vergeet om te sê, dis alles gratis.)

Kom kuier by ons: maroelamedia.co.za

facebook.com/MaroelaMedia

@maroelamedia

Laai ons af: App Store en Google Play

Page 68: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za68

iN BewegiNg

Die werklikheid van plaasaanvalle gaan ’n nóg meer prominente plek in die geskiedenis inneem met die vervaardiging van ’n nuwe rolprent genaamd Treurgrond. Die

titel is ontleen aan Kraal Uitgewers se boek Treurgrond: Die realiteit van plaasaanvalle, 1990-2012, maar is nie op ’n spesifieke geval in die boek gebaseer nie.

Dié rolprent is in Oktober 2014 deur die rolprentvervaardigers Phoenix Films verfilm en sal op 29 Mei 2015 in teaters landwyd begin wys. AfriForum, wat aktief betrokke is by pro-jekte vir die bekamping van plaasaanvalle, is ’n medeborg van die rolprent.

Steve Hofmeyr vertolk die hoofrol van die boer Lukas van Staden en Darrell Roodt is die regisseur. Roodt is veral bekend as regisseur van verskeie trefferprente, insluitend Sarafina! en Jakhalsdans. Hy is in 2004 vir ’n Oscar-toeken-ning benoem vir die rolprent Yesterday.

Ander akteurs in Treurgrond sluit in Erica Wessels (Nellie van Staden), André Frauenstein (André van Staden), Barbara-Marie Immelman

(Christa van Staden), Graeme Kriega (Edwin Lebona), Jana Strydom (Kaptein Helena Schoe-man) en Shaleen Surtie-Richards (Katie).

Bly op hoogte van al die nuutste nuus oor dié rolprent. Sluit aan by die Treurgrond Face-book-blad (TreurgrondFilm) en volg verwikke- lings op Twitter by @TreurgrondFilm.

Die rolprentvervaardigers Phoenix Films som dié rolprent soos volg op: “Treurgrond vertel die verhaal van ’n boerderygemeenskap in Suid-Afrika wat probeer om die talle plaas-aanvalle te oorleef. Hierdie grusame aanvalle raak nie net die regstreekse slagoffers nie, maar veroorsaak ’n hele kettingreaksie. Te midde van toenemende druk en angs oor die groeiende aantal plaasaanvalle probeer Lukas van Staden sy familie, vriende en plaas beskerm.

“Treurgrond kyk na ’n wêreld waar verhoudings, verwyte, wraak en vergifnis byeengebring word deur een gebeurtenis – ’n gebeurtenis waaruit hoop en heling spruit. As een plaasaanval so ’n groot impak op ’n ge-meenskap kan hê, wat van al die aanvalle waar-van ons nooit hoor nie?” S

Roerende rolprent oor plaasaanvalle kom in 2015Deur Ilze Nieuwoudt

Die nuutste rolprent deur die bekende regisseur Darrell Roodt, Treurgrond, begin op 29 Mei 2015

in rolprentteaters wys. Steve Hofmeyr vertolk die hoofrol in dié

rolprent oor plaasaanvalle.

Treurgrond: Die realiteit van plaasaanvalle, 1990-2012, is in 2013 deur Kraal Uitgewers uitgereik en is die bygewerk-te weergawe van die eerste Treurgrond-boek wat in 2011 verskyn het. Dié boek bevat meer as 3 330 inskrywings van plaasaanvalle met persoon-like verhale van mense wat self daardeur geraak is. Dit bevat ook gedigte oor die hartseer van plaasaanvalle (waarvan som-mige geskryf is deur ’n pa wie se seun in ’n aanval oorlede is) sowel as topgehalte kunswerk van die kunstenaar Pauline Gutter.

Treurgrond is tans beskikbaar by Kraal teen ’n spesiale prys van slegs R300 (pos-geld uitgesluit). Die normale prys is R350 (posgeld uitgesluit). Hierdie spesiale prys is geldig tot 15 Desember 2014. Besoek www.kraaluitgewers.co.za vir meer inligting of om dié boek te bestel.

TREURGROND - DIE BOEK

IN TEATERS OP 29 MEI 2015

*

Page 69: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014
Page 70: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za70

iN BewegiNg

Ettienne Pio (litigant), Anton Gerretsen, Raymond Holland-Chapman, Bennie Harmse, Sarel du Plessis• Administratiewe beampte: Nicole Harmse• Tel: 021 946 4440/4418• Faks: 021 949 4259• E-pos: [email protected]• Adres: Du Toitstraat 18, Bellville

BELLVILLEGert van Wyk, Adel Rossouw• Administratiewe beampte: Jaatjé Sherman• Tel: 053 723 1604• Faks: 053 723 1407• E-pos: [email protected]• Adres: Winkel 1B, Prosperitasgebou, Rietbokstraat, Kathu

KATHUJohn Smith• Administratiewe beampte: Chantelle van der Merwe• Tel: 035 753 1935 / 035 753 1936• Faks: 035 753 1937• E-pos: [email protected]• Adres: Anglers Rodstraat 12, Meerensee, Richardsbaai

RICHARDSBAAI

Pieter Burger• Administratiewe beampte: Ingrid Papenfus• Tel: 051 430 6152/3• Faks: 051 430 6163• E-pos: [email protected]• Adres: Kellnerstraat 58C, Westdene, Bloemfontein

BLOEMFONTEINQuintus Sliep• Administratiewe beampte: Bianka du Preez• Tel: 013 235 3698 / 013 235 4985• Faks: 013 235 1814• E-pos: [email protected]• Adres: Versekeringsforumgebou, H.v. Viljoen- en Maasdorpstraat, Lydenburg

LYDENBURGEric Schoeman, Tommie Wedderspoon, Johan Nell (litigant), Lucindi Pretorius (litigant)• Administratiewe beamptes: Christelle Grobler, Carisma Breet• Tel: 014 592 4336• Faks: 014 592 4371• E-pos: [email protected]• Adres: H.v. President Mbeki- en Heystekstraat, Total Garage, Kantoor 4, Rustenburg

RUSTENBURG

Francois van Heerden, Zirk Gouws, Hennie Vosloo, Amanda Hattingh, Fanie Vosloo, Derek Mans, Herman de Jongh, Dana Viljoen,Gibbs du Toit• Administratiewe beamptes: Marlindie Booyens, Natasha van Heerden en Elize Pohlman• Tel: 011 913 0783/1101 • Faks: 011 913 3850• E-pos: [email protected]• Adres: Rondebultweg 232, Libradene, Boksburg

BOKSBURG• Administratiewe beampte: Elize Bronkhorst• Tel: 034 312 9711/9917• Faks: 034 312 5170• E-pos: [email protected]• Adres: Hardingstraat 79, Sanlampark, Blok B, Newcastle

NEWCASTLEAndy O’Toole• Administratiewe beampte: Sandra Scheepers• Tel: 017 634 5296• Faks: 017 634 5297• E-pos: [email protected]• Adres: Eerste vloer, h.v. Joe Slovo- en Moorstraat, Uitbreiding 22, Secunda

SECUNDA

Eric Schoeman• Administratiewe beampte: Arlene Lourens• Tel: 015 297 0287• Faks: 015 297 1589• E-pos: [email protected]• Adres: Biccardstraat 79 (3A), Pietersburg

PIETERSBURG• Administratiewe beampte: Petro Watson• Tel: 018 788 4861/018 786 2785• Faks: 011 388 9854• E-pos: [email protected]• Adres: Van Zyl Smitstraat 74, Oberholzer, Carletonville

CARLETONVILLEJaco van den Berg, Johan Venter, Francois Calldo, Gerhard Cloete, JJ Fernandes, Lee Coetzee, Nadia Coetzee, Le Roy Fritz (litigant)• Administratiewe beamptes: Elize du Plooy Saretha Jacobs• Tel: 016 931 3160• Faks: 016 931 3171 / 016 981 6718• E-pos: [email protected]• Adres: Rossini-boulevard 130

VAALDRIEHOEK

Hennie Kommer• Administratiewe beampte: Sue Nel• Tel: 057 352 6839• Faks: 057 357 2072• E-pos: [email protected]• Adres: Winkel nr. 5, Eerste vloer, The Strip, Metro Village, Staatsweg 312, Welkom

WELKOM

Cornelius van Leeuwen, Jan du Plessis• Administratiewe beamptes: Irma Oberholzer, Sonja Bekker• Tel: 013 656 3871• Faks: 013 656 6846• E-pos: [email protected]• Adres: Bureau de Paul 2B, Corridorsingel, Route N4 Business Park, Ben Fleur X11

WITBANK

Jan Pretorius, Deon Viviers• Tel: 083 651 5760 (Jan) of 078 802 0343 (Deon)• Faks: 014 763 9511• E-pos: [email protected]

ELLISRAS

Willie Marais, Coenie Rheeder,Danny Schutte• Administratiewe beampte: Nicoline Crafford• Tel: 018 468 8533• Faks: 018 468 8563• E-pos: [email protected]• Adres: Buffelspark, Kantoor 2, Buffeldoornlaan 48, Flamwood, Klerksdorp

KLERKSDORP

Wynand Strydom• Administratiewe beampte: Yvette Stroebel• Tel: 041 364 3219 / 2925 / 3225• Faks: 041 364 2927• E-pos: [email protected]• Posadres: Posbus 63788, Greenacres, Port Elizabeth, 6057• Adres: Sesdelaan 52, Newton Park, Port Elizabeth

PORT ELIZABETH

Chris Roodt, Schalk de Bruin, Willie Venter, Jahni Cowley, Louis Pretorius, Sta-Sia Engelbrecht• Administratiewe beamptes: Christa Louw, Anke Cloete• Tel: 012 335 9051/2• Faks: 012 335 9002• E-pos: [email protected]• Adres: H.v. Lambert Lee- en Van Rensburgstraat, Mayville, Pretoria

PRETORIA

Solidariteit-kantore: Diens op jou voorstoep

Page 71: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014
Page 72: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za72

iN BewegiNg

Foto

’s: Re

int D

ykem

a &

isto

ckph

oto

.com

Fourie het in die ure voor sy dood ’n aantal briewe aan sy volk, sy vrou en familie geskryf. Nadat hy op 19 Desem-ber 1914 skuldig bevind is aan verraad (omdat hy as lid van die Unie-Verde-

digingsmagte aktief aan die Rebellie deelge-neem het) is die vonnis gelewer. Dit is minder as 24 uur later voltrek.

Ten spyte van die emosies wat daar sekerlik in dié tyd in sy binneste moes woed, het hy in ’n brief aan sy volk ’n treffende oproep gelewer. Sy “vermaning” aan sy volk, soos hy dit self stel, is eenvoudig en dra in 2014 net soveel beteke-nis as tydens die worstelinge van 1914: “Wees getrou tot die dood. Wees getrou aan u tra-disies, aan u taal en aan u volk.” (Vertaal uit die oorspronklike Hollands.)

Die volledige brief wat Jopie Fourie om 12:50 op die nag van 20 Desember (minder as vier ure voor sy teregstelling) geskryf het, lees soos volg: “Getrouwe Afrikaner vrienden en vriendinnen, bij de tijd dat gij dit schrijven ontvangt dan is Jopie bij zijn Hemelse Vader. Om vijf uur vertrek ik van hier op de reis naar de eeuwigheid met de getrouwe Leidsman en Vriend Jezus.

“Ik heb u vele allen te bedanken voor de boom die geplant is en met mijn bloed benat wordt. ‘T zal opgroeien tot een groten boom en het zal heerlijke vruchten voortbrengen. Wees getrouw aan uw volk aan uw tradities, aan uw Godsdienst en aan uw God. De Heere zal u leidenen. Hij u den weg wijzen waarheen gij moet gaan. Schrijf op mijn grafsteen deze woorden: Voor God en Vaderland.

“Ik ben nog jong en mijn leven is zoet. Maar dank God Hij heeft mij los gemaakt. Ik heb niets dat mij hindert, geen haat, geen liefde. God zal voor mijn geliefde zorgen, God komt de wraak toe. Getrouwe vrienden en vriendinnen weest overtuigd dat ik uw sijmpathie gebeden waardeer. Het spijt mij dat ik u allen niet de hand kan drukken maar God heeft anders gewild en Hij heeft mij kraght gegeven om mij aan zijn wil te onderwerpen. Dat is mijn laaste letters die ik schrijven zal en mijn vermaning is. Wees getrouw tot den dood. Wees getrouw aan uw tradities, aan uw taal, aan uw volk.

“God zij met u allen tot wij wederzien.”

Jopie Fourie word as een van die bekendste Afrikaner-martelaars beskou.

Jopie Fourie: Oproep eggo eeu later steeds

Die Afrikanerrebellie, 1914-1915Dié publikasie word beskou as een van die omvattendste nog oor die Rebellie van 1914 en is tans beskikbaar by Kraal Uitgewers teen R480 (posgeld uitgesluit). ’n Spesiale pakket bestaande uit dié boek en De la Rey: ’n Stryd vir Vryheid is tans beskikbaar teen slegs R700 (posgeld uitgesluit). Pryse is geldig tot en met 15 Desember 2014. Besoek die webtuiste www.kraaluitgewers.co.za vir meer inligting. S

Die verhaal van Jopie Fourie, sekerlik die BEKENDSTE REBELLIE-HELD, is vandag, presies 100 jaar later, steeds net so skokkend as wat dit in Desember 1914 was. Sy dood om 05:00 op Sondag, 20 Desember voor ’n vuurpeleton het Afrikaners geruk, skryf ILZE NIEUWOUDT.

• Joseph Johannes (Jopie) Fourie is op 27 Augustus 1878 op die plaas Wilde-beesthoek in die Pretoria-distrik gebore.

• Op die ouderdom van 17 jaar sluit hy as vrywilliger by die Transvaalse magte aan en dra hy die boodskap waarin Jameson beveel is om onvoorwaardelik oor te gee tydens die Jameson-inval.

• Hy het aan die Anglo-Boereoorlog deel-geneem, maar hom in Oktober 1901 aan die vyand oorgegee om mediese behandeling te ontvang vir ’n ernstige beenwond wat hom vir sy lewe laat vrees het. Hy was tot Februarie 1902 in ’n hospitaal in Pretoria verpleeg, maar was permanent mank. Hy is hierna as krygsgevangene aangehou.

• Hy trou in 1903 met Susan Engelmohr. Geen kinders is uit dié huwelik gebore nie.

• Jopie en sy broer Johannes was albei steeds lede van die Unie-Verdedigings- magte ten tyde van die 1914 Rebellie. Hulle is albei gevange geneem vir hul deel-name, op 19 Desember 1914 aan verraad skuldig bevind en ter dood veroordeel. Johannes is egter dieselfde dag begenadig en sy straf is tot vyf jaar gevangenisstraf met dwangarbeid verminder.

VYF FEITE OOR FOURIE

Foto

’s: ve

Rska

F

Page 73: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

Issue 6 of 2014 • www.solidariteit.co.za 73

Niksvermoedend lê die plaashek verwelkomend oop voor ons, nes altyd, sonder enige aanduiding dat ons kuier hierdie keer baie, baie anders as gewoonlik gaan wees.

Voos gery, navigeer ek my bakkie oor die keerwalletjies in die plaaspad. ’n Koffietjie gaan darem nou baie lekker smaak. Dan, as die twee huise op die plaaswerf in sig kom,

val my mond verstom oop: Yslik groot en spierwit pryk die markiestent reeds op die gras! Die tent staan sowaar! Wel, nou is dit hier – my tweede spruit se troue waarvoor sy en haar Andries al soveel maande beplan.

In die flou stoeplig, met kriekies wat musiek maak en helder sterre bokant ons, maak ek en Magdi die aand lysies. Botteltjies moet gewas word en linte aan kry. Vlaggies moet ingeryg in die tent opgehang word. Die olie- en asyn-botteltjies moet aan die voorkant met swart-bordverf geverf word. Wasgoedpennetjies moet aan die stapel swartbordjies geplak word, wat plekmatte word. Die lysie groei en groei. Ek slaap lig en onrustig en is vroeg die volgende oggend uit die vere.

Met Magdi in die dorp vir skoonheidsbe-handelings, is ek die baas van die plaas. Oupa ry winkels toe met die lysie van goed wat ons nog kort. Ouma is onder by die rivier met twee helpers, besig om die “kerk” mooi te maak. Die gewillige hande van die plaasmense word oor-benut. Twee vrouens sit net en lintjies vasbind. Ou Mieta help vir Gerda, Magdi se vriendin, om vlaggies in te ryg, waarna Tjaka op die leer klim om die ritse vlaggies aan die tentdak vas te maak. Twee plaasseuntjies was en verf bottel- tjies. Laatmiddag is almal se gô uit, maar die tent lyk darem al meer na troue.

Sononder gaan kyk ons hoe dit nou by die rivier lyk. Dit is regtig sprokiesmooi. Die stuk veld langs die rivier wat Magdi en Andries as “kerk” gekies het, is skoongemaak. Rye wit stoeltjies staan reeds uitgepak. ’n Mens kyk van daar uit oor die rivier, wat glimmend in die son, onverstoord verbyvloei. Berge kyk in die agter-grond geluidloos toe. Sag suis die wind deur die hoë populiere se blare. Ouma het blommende petunias en gesiggies in sakkies om die preek-stoel en by die draadhekkie uitgepak. ʼn Ou perdekarretjie staan reg om die koeldranktafel te word. Aan die ander kant van die hekkie het

ouma ’n waterfonteintjie gebou. Yslike boom-stompe heel agter dien as “moederskamer”.

Dis Saterdagoggend. Ek sukkel my as af om tafeldoeke oor die buitetafels te gooi. ’n Lastige wind het opgekom, en skep die tafeldoeke so gou as wat ’n mens hulle probeer oorgooi. Na-derhand kry ek ’n blink plan: Ek maak ’n botteltjie aan elke punt van die tafeldoek vas. Dit werk, en lyk nogal oulik, maar dis tydrowend. Dis al tyd om foto’s te neem saam met Mag-di by die aantrekkery toe sussie Christien se dogters my in aller yl grimeer. Daar is nie tyd om my toonnaels te verf nie, maar gelukkig steek hulle nie juis uit by die nuwe skoene wat ek vir die okkasie gekoop het nie. Onder in die rivierhuis wag my kind my in haar trourok in. Sy lyk regtig asemrowend mooi. Ek sluk ’n knop in my keel weg terwyl ons poseer vir ’n paar foto’s.

Eindelik is dit tyd. Die wit stoeltjies sit vol mense. My middelkind, Danie, staan agter die preekstoel. Magdi kom spierwit en gesluier aan haar pa se arm die paadjie af. Ek hou Andries se gesig dop waar hy deftig gepak en gedas staan

en wag. Die oomblik is te groot vir hom. Sy lippe bewe van emosie.

Boeta preek besield teen die onversteurbare agtergrond van die rustig vloeiende rivier en die berge daaragter. In ’n stadium praat hy oor die Heilige Gees, en die wind swiep skielik deur die boom agter hom. Ek voel diep bewus van die teenwoordigheid van God by hierdie eenvou- dige, maar pragtige seremonie.

Eendag sal die Bruidegom sy bruid, ons, kom haal. Waar ons heengaan, sal daar ook ’n rivier vloei, die rivier van die water van die lewe. Ons tentlewe op aarde sal verby wees, en ons sal na die pragtige stad gaan waar geen beligting en klank nodig is nie – Hy is die ewige lig, en engel-stemme sal oral sy lof besing.

Die plaas lyk nou weer net soos vantevore. Die tent is weg. Die gras groei weer by die kerkplek. Maar die liefde van ons Vader bly vir altyd. En die hek en die pad na my ewige huis is klaar verwel-komend oop. Vir eers is ek tevrede met die wind in my hare en sy Gees in my hart. Maar ek kan nie wag om my Bruidegom tegemoet te stap nie... S

Bruilof by die rivier op die plaasin Retrospek MARIETHA MALAN

is ’n onderwyser by Alma-skool, ’n skool vir gestremdes, en is ‘n ma van vyf.

Foto

’s: Re

int D

ykem

a &

isto

ckph

oto

.com

Page 74: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014

74

promoSieartikel

Kies Medihelp vir nommerpas mediese dekkingMet meer as ’n honderd jaar se ervaring in die bedryf, is dit geen geheim dat Medihelp een van die MEES BEKWAME MEDIESE SKEMAS in die land is nie. Dié mediese skema bied dekking aan sowat 220 000 Suid-Afrikaners en is finansieel stabiel met ’n AA– (AA minus) gradering van Global Credit Rating vir sy eisebetalingsvermoë, asook ’n bewese reputasie vir UITSTEKENDE DIENSLEWERING.

Foto

: isto

ckph

oto

.com

Medihelp bied tien voordele-opsies met verskillende vlakke van dek-king vir verskillende lewensfases: as jy jonk en gesond is, is ’n produk wat hospitaaldekking bied met ’n

eksterne spaarplan vir dag-tot-dag-uitgawes die antwoord, terwyl ’n gesin met groter gesondheids-behoeftes meer omvattende dekking sal benodig.

Boonop bied Medihelp netwerkopsies as alter-natief aan, waar jy van privaat netwerkverskaffers gebruik maak teen ’n 20% laer premie.

Medihelp beklemtoon ook die waarde van voorkomende sorg wat jou in staat stel om opti-male gesondheid te geniet. Al die skema se opsies bied privaat hospitaal- en traumadekking, en jy kan seker wees dat dienste soos noodgevalle wat vir voorgeskrewe minimum voordele kwalifiseer asook noodvervoer op al ons opsies gedek word. Die skema fokus in 2015 daarop om voort te bou op ’n wenresep wat in elke lewensfase aan jou individuele behoeftes voldoen.

Meer voordele in 2015• Lede van Dimension Prime 3 en die Dimension Prime 3 Netwerk-plan se dag-tot-dag-risikovoordele verhoog met 10%

meer as die verbruikersprysindeks (VPI) en kwalifiserende lede het toegang tot ’n nuwe kardiorisikoprogram.

• Medihelp se laergeprysde opsies in die Dimension Prime Netwerk-reeks, wat ledegeld

teen 20% laer bied deur die gebruikmaking van netwerkverskaffers, is verbeter deur die toevoeging van een nuwe hospitaal en agt dagklinieke, om die netwerk na 71 fasiliteite landwyd uit te brei.

• Ses prosedurespesifieke bybetalings in die hospitaal ter waarde van tot R10 500 is op die Dimension-reeks afgeskaf om uitgawes uit lede se eie sak te verminder.

• Lede van die Dimension-reeks en Medihelp Plus kan uitsien na ’n nuwe posthospitaalvoor-deel van tot 30 dae ná ontslag uit ’n privaat hospitaal vir spraak-, arbeids- en fisioterapie.

• Die Dimension-reeks en Medihelp Plus bied voordele vir ’n verskeidenheid van ekstra gesondheidstoetse as deel van die voordele vir voorkomende sorg by die voorkeur-

verskaffers Dis-Chem en Clicks. Dit sal die bestaande omvattende voordele wat reeds gebied word, soos spesifieke voordele vir ma’s en babas, nog verder uitbrei. MPV- inentings vir seuns is ook bygevoeg (dit was voorheen net vir meisies beskikbaar).

Aanvullende produkteHealthPrintMet HealthPrint, Medihelp se nuwe gratis aanlyn gesondheidsprogram vir 2015, is dit maklik om jou gesondheid te monitor deur ’n profiel te voltooi waarop jy jou gesondheidsinligting kan bywerk. HealthPrint gee jou toegang tot nommerpas gesondheidsinligting, die opsie om jou gesondheids-data op sekere fiksheidsmonitors aanlyn vas te lê en jy ontvang boonop waarde by uitgesoekte ven-note. HealthPrint integreer met jou voordele-opsie en ons kan dus die uitslae van gesondheidstoetse wat jy as deel van jou voordele vir voorkomende sorg laat doen het, met jou deel. Aanlyn onder- steuningsprogramme soos Mom-2-be vir swanger vroue en MomMe vir mammas met kleuters is ook beskikbaar. HealthPrint is vanaf 1 Januarie 2015 beskikbaar.

SaveUp’n Eksterne spaarrekening is vanaf 1 Januarie 2015 beskikbaar en bied jou die vryheid om voorsiening te maak vir ekstra uitgawes terwyl jy rente op opgelope fondse verdien. Jy kan jou

eie maandelikse bydrae bepaal, met ’n minimum van R100. SaveUp is die ideale produk vir lede wat voorsiening wil maak vir bykomende dien-ste en produkte wat nie altyd beskikbaar is met tradisionele dekking nie. Vir meer inligting oor SaveUp, besoek www.stratahealth.co.za.

Gapingsdekking’n Gapingsdekkingsproduk deur Guardrisk is ook nou beskikbaar, wat mediese uitgawes tydens hospitalisasie dek en voorsiening maak vir die verskil tussen die skematarief en die tarief wat spesialiste hef. Dié gapingsdekkingsproduk bied vier verskillende planne en betaal tot 500% van die skematarief, wat lede meer gemoedsrus bied. Gapingsdekking is reeds beskikbaar – besoek www.stratahealth.co.za vir meer inligting.

Vra ’n geakkrediteerde adviseurOmdat die keuse van ’n skema en produk so belangrik is, maak Medihelp staat op finansiële adviseurs om advies aan potensiële en bestaan-de lede te gee. Dié adviseurs moet aan streng vereistes voldoen en is opgelei om spesifieke finansiële behoeftes in kliënte te identifiseer en hulle besluite volgens hierdie behoeftes te rig. Voorts beskik hulle oor kennis van verskeie produkte en wetlike aspekte wat nie noodwen-dig aan Jan Alleman bekend is nie.• Praat met jou adviseur, skakel 086 0100 678 of

besoek ons webtuiste by www.medihelp.co.za

Uitgawe 6 van 2014 • www.solidariteit.co.za

Page 75: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014
Page 76: Solidariteit Tydskrif Uitgawe 6 – 2014