7/31/2019 Son kullanma tarihli donanmlar

1/4

S O N K U L L A N M At a r ih l i d o n an m la r !nanlmaz ama gerek. Pek ok teknolojik cihaz, garanti sresini doldurduktanhemen sonra bozulmas iin tasarlanyor. Tasarmlar tam anlamyla bir skandal!

W / C E M A N C I

N

e ka dar artc de il mi? Diz s t bilg is ay ar nzn batar y a-

s tam da garanti sresinin dolmasndan iki hafta sonra

bozuluyor. Ga ranti sresi dolar dolmaz s orun karan tele-

fonlar, y apmas g ereken ii ya pmama k iin direnen m -

rekke p ps kr tme li yazclar... Bu senary olar oumuz un

ayatnda sk sk tekrarlanyor. Geen 5 ylda ka teknolojik r-

es kidii ve kulla nlama z du rum a g eldii iin hay atnzda n -

a rmak zor unda k aldnz dnn. Ev de ka tane bozuk t ek no-

ojik cihaznz bir kenarda bekliyor veya ofiste ka tane eski ofis

makines i tamir e dilir umuduy la bir masa nn zerinde alma-

an duruyor? Eer sradan bir tek noloji k ullancsys anz muht e -

melen c ebinizde bir veya iki cep telefonu bulunuy or olmal. Ay r-

a bir PC veya dizs t bilgisayar, dijital bir ka mera, e vde bir ke-

e duran CRT monitr veya televizyon ve ayrca yazcya sahip

lmalsnz. Ayrca bu liste, scannera, DVD srcsne ve tm

dier elek tronik oyuncaklara kadar uzar g ider. A ncak fark etmi

sinizdir, bu rnle rin birou gar anti s res inin dolma s ndan he -

men s onra hzla es kiyip bozuluy or ve almaz hale ge liyor. Bu-

nun bir tes adf olduunu mu d nyo rs unuz?

H er ey am pu l l e r l e bal ad Hayr, bu br tes adf deil. Bu metod, 9 0 y l nce y apla n bir anla

mann sonrasnda endstri tarafndan sk sk tekrar edildi. 1924 y-

lnda, P hilips, Osram, General Electric gibi, dne min by k elektrik

irketleri bir aray a gelerek, Phoe bus is mini ver dikleri bir kartel

oluturdular . Bu kartel, o dne min te knolojis i ile 25 00 saat mr

olan ampulleri 1 00 0 saat alma mrnde n daha yksek re tme-

mek zere anla may a va rd. Bu gizli a nlama say es inde, am pul sa-

tlar b y k bir ivmey le y kse lmeye balad. Elbette s z konus u

firmalar da byk karlar elde etti. Aslnda 2500 saatlik ampuller

Metal yerine plastik

P e k o k d i j i t a l m a k i n e d e , m e t a l a k -

s a m y e r i n e p l a st i k a k a m l a r k u l l a n

l yo r. K o l a y a n a b i l e n b u d n e r p a r -

a l a r z a m a n l a f o n k si y o n l a r n yi t i r i -

y o r l a r ve m a k i n e n i n g r e vi n i y a p m a

s n e n g e l l i y o r l a r . S o n u t a , d i j i t a l

m a k i n e l e r b i r k a s e n e l i k k u l l a n m t

d a n s o n r a m r n d o l d u r u y o r .

BLNEN KIRILMA NOKTALARIi p i k p la n l d e m o d e r n i z a s y o n r n e k l e r i : o u r e t i ci b u h i l e l e r l e r n l e r i n i n

m r n b i l e r e k k sa l t y o r

Deit i r i lemez pi lB a z t e l e f o n r e t i c i l er i , t e l e f o n u n

a r k a k a p a n ze l al e t l e r o l m a -

d a n a l a m a y a c a k e k i l d e

t a sa r l yo r l a r . B u t e l e f o n l a r a n -

c a k t e k n i k s e r v i s t e k i z e l a l e t -

l e r l e a l a b i l i yo r . B u y z d e n , p i -

l i n m r t k e n d i i n d e t e l e f o nu

r e t i ci y e ge r i g n d e r m e k v e ya

b u z a h m e t l e u r a m a y p y e n i

t e l e f o n a l m a k z o r u n d a k a l yo r u z.

7/31/2019 Son kullanma tarihli donanmlar

2/4

retmek mmknken, patronlar mhendisleri, 1000 saatlik mr

ola n ampulle r retmey e zor lamt ve bu anlamay a uy may an fir-

ma, ka rtelin dier yelerine by k cezalar demey e de sz ve rmi

ti. Bu plan ge rek ten de 20 yl boy unca iledi ve kims e e lektrik ir-

ke tlerinin onlara kasten mr ksa ltlm ampuller s attndan

phelenmedi. A ncak firmalar 1942 ylnda, ABD h k me tinin a t-

bir anti kartel s oruturmas nda y akay ele ve rdi. Bu by k ticari

sk andal, mfe ttile rin ilgili irke tlerin banka hes aplar n dikk atlice

incelemesi ve birbirlerine yaptklar byk para transferleri ile or-

taya kt. Kartel irke tlerine dava ald ve u zun durumala r s o-

nunda irketler kartel k urmak tan sulu bulundu. A ncak, a mpul

reten bu firmalarn sulan sabitlenmiolsa da, yaptklar ortaya

kmolsa da, insanlk bir daha 1000 saatten uzun mrl ampul

gremedi.

9 0 yl s onra bug n, ge lien tek nolojiye ramen, binlerce saat

boyunca bo zulmada n alacak ampulle r retmek mmknk e n,

evlerde kullanlan ve dnyada en ok satlan standart ampuller ha-

la ortalama 10 00 saat kullanm mrne s ahiptir.

Plan l dem oder n i zasyonBu byk aldatmaca byk idnyasnda hala devam ediyor ve i

s trate jisinin nem li bir aya n oluturuyor . A slnda, tm mode rn

dny a bu dze n zerine k urulmudemek yanlolmayaca ktr n-

k artk irke tlerin asl a mac s alam rnle r re tmek deil, ola bil-

diince ok para ka zanmak . B unun iin de rnler in ksa mr l

olmas gerek iyor. Bylece mter iler bir rn alp m r boy u kul-

lanmak yerine, ksa sre sonra ayn rn yeniden almak duru-

mund a k alyor. Bu da irke tlerin dzenli olarak para ka zanmay a

de v am e tme s ini salyor. B una idny as nda bir de isim ve rilmi:

P lanla nmdemode rnizas y on. Yani, rnle rin pla nlanmekilde

demode edilerek, y erine y eni r nle rin y erle tirilmes i ilemi. El-

bette idnya s nda kimse bu opera s y onlarn var ln kabul etme -

se de inkar da edilemiyor ve kullanclar srekli yeni rnler satn

alp, onlar ksa s rede e skitip sonra ye ni kan mode li satn almak

iin sraya giriyorlar.

Dny ann tm ek onomik dzeni de bu sa rmala bal olarak al-

yor. E lbette bu dz e nin bir de y an etkis i var. Her y l es kiye n ve

pe atlan, kullanlma y an, bo zula n ele ktr onik eyalar, eski bilgis a-

yar lar , di zs t bilg is ay ar lar, monit r le r , y az clar, far eler , k ame ra-

lar veya ak lnza gelebilecek tm dier te knolojik cihazlar iin mu -

azzam bir plk gerekiyor ki bu plk iin de Afrika ktas kulla-

nlyor ve ha la alr durum da olan bu ikinci el cihazlar topla np

A fr ik al la ra s at ly or ve ya ba la ny or . y a da imh a e dil me k zer e

p olarak y ollany or ve bu ple rin imha s nda alan iiler, ma s -

ke dahi takmadan toksik gazlarn arasnda eskimielektronik ci-

hazlar eritip iindeki altn, platiny um, g mgibi deerli mad de -

leri ay rtrmay a alyor lar. A y rtrma s ras nda ortay a ka n ze-

hirli duman ani lmlere yol amasa bile nesiller boyunca devam

edecek kaltmsal s orunlara y ol ayor.

Biliim se ktrne o dak landmzda ise yeni r nle rin ok ksa

sreler iinde ortaya k tn ve eski rnl e rin y er ini aldn g r-

y or uz. y le ki, bir nce k i mo de l ha la s on der ec e k ull anl iken s a-

dece mo da olduu iin ye ni mode lin a lm te vik e diliyor ve bili-

im rnler i de ayn kyaf et, giysi, bluz, pantolo n gibi, moda k onu-

su oluyor. Son model rn kullanmayan kullanclarn bundan

utan duymas s alanyor. Psikologlar bu pazar lama y ntemine

psikolojik demoder nizasy on ismini veriyor. Endstri bizi, elimiz-

dek i alr ve ihtiy al ar k arlar du ru mda olan, h e nz bir iki ya n

bile doldu rma mancak y eni mode li kt iin artk demode " ka-

bul edilen cihazdan utanmaya zorluyor.

re t i c i l e r i n ku rnaz l k l a r reticiler de artk satn al ve abucak eskit dngsn daha da

hzlandrmak iin trl hileler kullanyorlar. Bu rneklerden baz-

larn sayfalarmzn altndaki kutularda bulabilirsiniz. En popler

hilele rden biri cihazn kapa n kilitlemek ve k ullancya cihaz a-

maya alrs anz onu k rabilirs iniz kor kus unu ya atmak. Bylece

kullanc be lki de binlerce dolar v erip sa tn ald ke ndi malnn ii-

ne bile bakmaya korkar hale geliyor ve kendini tmyle reticiye

teslim ediyor. Ancak zel aletlerle alabilen bu cihaz kasalar, bir

arza halinde veya ksa sre sonra pilin zayflamas sonrasnda, zar

zor bulunan ve randevu alnabilen teknik servislerde gnlerce bek-

Ulalamayan f anlarB az d i z st m o d e l l e r i n d e i l e m c i f a n l ar

I

e r i i l e m e y e c e k p o z i s yo n l a r a m o n t e

e d il i y or . S o n u : z a m a n i i n d e y a v a ab i r i k e n t o z d u v a r f a n b o z u y o r : B y l e c e .

n c e d e n p r o g r a m l a n m s za r a r da

b i l g i s a y a r y a v a y a v a b o zu y o r .

Skca mh rl enmi

B a z t a b l e t l e r i n k a sa l a r ,

c i h a z l a r o l m a d a n

p r o f e s y o n e l l e r i n b i l e o n ua c a m a m a s i i n ze l t u t k a l l a r l a

m h r l e n e r e k s k ca

k a pa t l y o r . So n u : U c u z, k k

a m i r a t l a r m m k n d ei l .

7/31/2019 Son kullanma tarihli donanmlar

3/4

7/31/2019 Son kullanma tarihli donanmlar

4/4

K E N D M Z E N A S I L Y A R D I ME D E R Z ?PEK COK ELEKTRONK CHAZINIZI EVDE KKTAMRATLARDAN VE TEMZLKTEN GEREREKMRLERN UZATABLRSNZ. BUNUN N SZEYARDIMCI OLACAK KAYNAKLAR:

I F I X I T . C O M G e n i k a p s a m l , d e t a y l c a i z i l e n r e s i m l e r l e a n l a t m i yi .B i n l e r c e c i h a z i i n n e y i n n a s l t a m i r e d i l e c e i n i a n l a t a n r e h b e r

o l u t u r u l m u . B u r n l e r a r a s n d a , b i l g i s a ya r l a r , d i z st P C'l e r ,

a k l l t e l e f o n l a r , d i j i t a l k a m e r a l a r , e v e l e k t r o n i i h a t t a o t o m o b i l l e r

v ar . B a z t a m i r a t r e h b e r l e r i n d e d e t a y l v i d e o l a r b i l e var .

Y O U T U B E . C O M E e r t a m i r e t m e k i s t e d i i n i z c i h a z n m a r k a v e m o -d e l i n i t a m o l a r a k Y o u t u b e a y a z a r sa n z v e b i r a z da n g i l i z ce b i l g i n i z

v a r s a , b u r a d a o k d e t a y l o l m a y a n a m a t a k l d n z z o r n o k t a l a r d a

si z e i p u l ar v e r e b i l e n g n l l i n s a n l a r n e kt i i a m a t r t a m i r

v i d e o l a r n b u l a b i l i r s i n i z . Yi n e d e n e y a p t n z t a m b i l m e d e n

c i h a z l a r n z b u v i d e o l a r a g v e n e r e k z o r l a m a y n .

C H I P D E R G S p u l a r k s m m z t a k i p e d e r s e n i z , p e k o k n e m l ic i h a z n z n h e m p e r f o r m a n s n , h e m m r n u z at a n , d e t a yl ca

f o t o r a f l a n m r e h b e r l e r b u l ab i l i r si n i z.

ki bir s iyah beyaz te lev izyo n hala bulunuy or olabilir. in garibi, bu

eski telev izyonlar onlarca y ldr hi bak m grmeme sine ramen

hala ilk gnk g ibi alr. Pek ok k ullanc da ay n sz dile g etirir

"esk iden ne kadar s alam yapy orla rmbunla r! " Ger ekte n de ye

ni tele vizy onlar kaste n s alam ya pmadk lar olabiliyor. Telev iz

y onla r n mr le r i as lnda onl ar ca y la kadar uzay ab ili r a ma y en

nesil flat screen bir l.CD tele vizy on alan kullanc, iki senede te

le v izy onu n al maz hale g e ldiini g r dnd e ary or. B urada

as lnda hile, ama ka pama dme s inin altna ye rletirilen 5 kuru

deerindeki bir plastik ya y Normalde metal olmas gerek en bu yay

belli bir sre s onra bozuluyor ve artk a ma k apama dme s initelevizyon ekranna elektrik gndermesi iin anahtar ap kapa

mas n engelliy or. Bylece kullanc ek rann bozulmu old uunu

dny or ve s ervise, tamire by k par alar deye biliyor . Ya da ye

ni telev izyon alyor fak at as lnda bt n mese le, 5 kurudeer inde

ki kck bir yay.

syan bayra i n t e rne t t e yk se l i yo rNe yazk ki, e nds trinin insa nlar k andrma k iin kulla nd hilele

rin dk mn y apmak ok kolay ideil. nk o kadar ok v ar k

ve o kadar detayl ki... Ayrca bir kullancnn, elindeki rnn ger

ek ten mi bozu lduunu yoks a hiley le mi bo zul duunu anlay abil

mesi de neredeys e m mk n deil. Kullanclar burada t ama me nfirmalarn insafna kalmdurumda. Ayrca bu tr hilelerin ortaya

kartlmas iin zel laboratuvar larda y llarca s recek testler ya p

mas da gerekiy or. Bu artlar da firmalar hile ya pmaya ces aretle n

diriyor.

Fakat durumdan rahatsz pek ok kullanc artk internette r

gtleniyor ve bu hileleri aklayan dokmanlarla halk bilinlendir

meye alyorlar. B ug n olmas a bile ok y ak n gelecekte, kat

firma lar n iplii pazar a dklece k. Dr st firma lar n ise yapaca

fazla ey yok. Tek y apmala r gere ken rnl e rinin g ara nti sres in

uza tmak ve yedek pa ra larn fiy atlar n drmek . Bylece mte

rilerine, s amimi ve drst olduklar n ka ntlama ansn elde ede

bilirler. S

cemsanci0chip.com.t

Standardn altndaki kapasitrlerU c u z e l e k t r o n i k k a p a s i t r l e r , H D T V T e r i n

r e t t i i y k s e k s a l t n d a b e l l i b i r s r e

a l n c a i l e v l e r i n i k a y b e d i y o r l a r v et e l e v i z y on k s a s r e d e b o z u l u yo r ,

a s l n d a o k u c u z o l a n b u k a p a s i t r l e r i

d e i t i r m e k i in y k se k t a m i r a t c r e t l e r i

d e m e k z o r u n d a b r a k l y o r .

Akl l pi l t akipisi

B a z d ij i t a l k a m e r a l a r d a , p i l i n o r i j i n a l o l u p o l m a d n k o n t r o l e d e n c i p l e r e e r f i r m a n n r et t i i p i l k u l l a n l -

m a m sa c i h a z n g e r e k s i z o l a r a k ok b y k m i k t a r d a

e n e r j i t k e t m e s i n i v e p i l i n k s a s r e d e b o a l m a s n

sa l y o r . i n l i " a k m a " p i l r e t i c i l e r i b u d e f a m a s u m .