Srinagarind Medical Journal

ศรนครนทรเวชสาร 2562; 34(1) Srinagarind Med J 2019; 34(1)

SMJ ศรนครนทรเวชสารSrinagarind Medical Journalwww.smj.ejnal.com

Advisory Board รศ.นพ.ชาญชย พานทองวรยกล Assoc. Prof. Charnchai Panthongviriyakul คณบดคณะแพทยศาสตรรศ.พญ.กมลวรรณ เจนวถสข Assoc. Prof. Kamonwan Janwitheesuk รองคณบดฝายวชาการรศ.สพชญ สนะวฒน Assoc. Prof. Supat Sinawat, M.D. รองคณบดฝายวเทศสมพนธและยทธศาสตรระหวางประเทศศ.ผวพรรณ มาลวงษ Prof. Pewpan Maleewong, Ph.D. รองคณบดฝายวจย Editor-in-Chief ศ.พจน ศรบญลอ Prof. Pote Sriboonlue มหาวทยาลยขอนแกน Associate Editor ศ.วรพล คคงวรยพนธ Prof. Veerapol Kukongviriyapan มหาวทยาลยขอนแกน Editorial Boardศ.สมบรณ เทยนทอง Prof. Somboon Thienthong มหาวทยาลยขอนแกนศ.วภา รชยพชตกล Prof. Wipa Reechaipichitkul มหาวทยาลยขอนแกนศ.อรณ เจตศรสภาพ Prof. Arunee Jetsrisuparb มหาวทยาลยขอนแกนศ.เจศฎา ถนค�ารพ Prof. Jadsada Thinkhamrop มหาวทยาลยขอนแกนศ.วลลภ เหลาไพบลย Prof. Vallop Laopaiboon มหาวทยาลยขอนแกนProf. Yukifumi Nawa Prof. Yukifumi Nawa มหาวทยาลยขอนแกนรศ.ภพ โกศลารกษ Assoc. Prof. Pop Kosalaraksa มหาวทยาลยขอนแกนรศ.สมภพ พระธาน Assoc. Prof. Somphob Phratanee มหาวทยาลยขอนแกนรศ.ธงชย ประฏภาณวตร Assoc. Prof. Thongchai Pratipanawatr มหาวทยาลยขอนแกนรศ.ศรรตน อนตระกลชย Assoc.Prof. Sirirat Anutrakalchai มหาวทยาลยขอนแกนรศ.ประนอม บพศร Assoc.Prof. Pranom Buphasiri มหาวทยาลยขอนแกนรศ.จราภรณ ศรนครนทร Assoc. Prof. Jiraporn Srinakarin มหาวทยาลยขอนแกนรศ.ศศธร แกวเกษ Assoc.Prof. Sasithorn Kaewkes มหาวทยาลยขอนแกนรศ.นษณา นามวาท Assit. Prof. Nisana Namwat มหาวทยาลยขอนแกนผศ.โกสนทร วระษร Assit. Prof. Kosin Wirasorn มหาวทยาลยขอนแกนศ.เกยรตคณ ศาสตร เสาวคนธ Prof. Sastri Saowakontha มหาวทยาลยบรพาศ.พรพรรณ ตนอารย Prof. Peerapan Tan-Ariya มหาวทยาลยมหดลศ. เกยรตคณ อ�านวย ถฐาพนธ Prof. Amnuay Thithapandha มหาวทยาลยมหดลศ.ชมพล ผลประมล Prof. Chumpol Pholpramool มหาวทยาลยมหดลศ.วทยา มวฒสม Prof. Vithaya Meevootisom มหาวทยาลยมหดลศ.พญ. อ�าไพวรรณ จวนสมฤทธ Prof. Dr. Ampaiwan Chuansumrit มหาวทยาลยมหดลศ. นพ.วนย วนากล Prof. Winai Wananuku มหาวทยาลยมหดลศ.พญ.พรรณแข มไหสวรยะ Prof. Punkae Mahaisavariya มหาวทยาลยมหดลศ.สายสมร ล�ายอง Prof. Saisamorn Lumyong มหาวทยาลยเชยงใหมศ.ปรชา ประเทพา Prof. Preecha Prathepha มหาวทยาลยมหาสารคามดร.ราณ วงศคงเดช Dr. Ranee Wongkongdech มหาวทยาลยมหาสารคามศ.ดร.ปยะรตน โตสโขวงศ Prof. Piyaratana Tosukhowong จฬาลงกรณมหาวทยาลยศ. สมเกยรต วงษทม Prof. Somkiat Wongtim จฬาลงกรณมหาวทยาลยศ. ดร. เกศรา ณ บางชาง Prof.Kesara Na-Bangchang มหาวทยาลยธรรมศาสตร ศ. นพ. กองเกยรต กญฑกนทรากร Prof. Kongkiat Kulkantrakorn มหาวทยาลยธรรมศาสตรรศ.สมชาย สนทรโลหะนะกล Assoc. Prof. Somchai Suntornlohanakul มหาวทยาลยสงขลานครนทรรศ.นพ. พรชย สถรปญญา Assoc Prof. Pornchai Sathirapanya มหาวทยาลยสงขลานครนทร ดร.สนนทา จรยาเลศศกด Assoc.Prof. Sasithorn Kaewkes กลมงานวจย สถาบนมะเรงแหงชาตนพ.รณไตร เรองวรยทธ Dr. Ronnatrai Rueangweerayut โรงพยาบาลแมสอด ผศ.พญ. ศภกา กฤษณไพบลย Supika Kritsaneepaiboon มหาวทยาลยสงขลานครนทรผศ.ดร.นชรตน มงคละคร Asst. Prof. Nutcharat Mangkarakeeree มหาวทยาลยนครพนมพญ. ศภลกษณ รายยวา Supaluk Raiyawa โรงพยาบาลอดรธาน จ.อดรธานนพ.วศษฎ สงวนวงศวาน Dr.Wisit Sanguanwongwan โรงพยาบาลสรรพสทธประสงค จ.อบลราชธานพ.ต.ต.หญง ดร.พนรตน ลยตกล Dr. Poonrut Leyatikul, Ph.D. มหาวทยาลยวงษชวลตกลดร.วรพล หนนน Dr. Worapol Nunun, Ph.D. มหาวทยาลยราชภฎสงขลา Managing Director นางสมปอง จนทะคราม Sompong Chantakram มหาวทยาลยขอนแกน


ศรนครนทรเวชสารเปนวารสารของคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน โดยมวตถประสงคเพอ 1. สงเสรมและเผยแพรผลงานการคนควาและวจยทางการแพทย (Medical research and public health research) 2. เผยแพรความกาวหนาดานวชาการทางการแพทย (Medicine) สขอนามย (General Health) วทยาศาสตรชวภาพการแพทย (Biomedical science) และสาธารณสข (Public health) 3. สงเสรมการศกษาตอเนองหลงปรญญา (Continuous Medical Education) 4. เพอแลกเปลยนความรและประสบการณในเวชปฏบต (Sharing experience in general medical practice) 5. เผยแพรและประชาสมพนธชอเสยงของคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ใหเปนรจกกวางขวางยงขนตพมพบทความ 6 ประเภทคอ 1. นวตกรรมทางการแพทย (medical innovation) เปนรายงานผลงานสงประดษฐคดคนใหมหรอดดแปลงแนวความคด หรอวธการผาตดใหม ซงสามารถน�าไปประยกตใชใหเกดประโยชนในทางการแพทยได 2. นพนธตนฉบบ (original article) เปนรายงานผลการคนควาวจยของผเขยน 3. รายงานผปวย (case report) เปนรายงานผลการศกษาจากผปวย มบทสรปเสนอขอคดเหนเพอน�าไปใชประโยชนได 4. บทฟนฟวชาการ (review article) เปนบทความทเขยนจากการรวบรวมความรเรองใดเรองหนงจากวารสารตางๆ ทงในและตางประเทศ และมบทสรปวจารณ (มทงแบบฉบบ ปกต และฉบบ special issue) บรรณาธการอาจขอใหออกขอสอบ CME เรองละ 5 ขอ ดวย 5. บทสมมนา-ประชมวชาการ (conference-symposium) เปนบทความทรวบรวมจากผลการประชมวชาการ การสมมนาพยาธ-คลนก ทนาสนใจ (ฉบบ special issue) 6. จดหมายถงบรรณาธการ (letter to the editor) ไดแกจดหมายทเขยนวจารณเกยวของกบบทความทไดลงตพมพแลว หรอแสดงผลงานทางวชาการทตองการเผยแพรอยางยอๆ โดยมก�าหนดเผยแพร ปละ 6 ฉบบ (กมภาพนธ, เมษายน, มถนายน, สงหาคม, ตลาคม และธนวาคม) รายละเอยดเกยวกบการเตรยมบทความ และการสงบทความดไดจากค�าแนะน�าส�าหรบผเขยนบทความซง อยดานทายของศรนครนทรเวชสาร ทางกองบรรณาธการจะไมพจารณาตพมพบทความหากไมไดเขยนในรปแบบ ตามค�าแนะน�า การพจารณาบทความ บทความทกบทความจะไดรบการประเมนบทความจากผทรงคณวฒ (Peer Review) ในสาขาทเกยวของ จากผทรงคณวฒทไมมสวนไดสวนเสยกบผนพนธ และตางหนวยงาน/ตางสถาบนอยางนอยจ�านวน 2 ทานโดยผประเมนจะ ไมทราบชอผนพนธบทความ รปภาพ ตาราง หรอขอความทผนพนธไดคดมาจากทอน เปนความรบผดชอบทผนพนธจะตองขออนญาตในการน�ามา ตพมพซ�า บทความทไดรบการตพมพในศรนครนทรเวชสาร เปนความรบผดชอบของผนพนธ กองบรรณาธการ ไมสงวนสทธในการคดลอกเพอการพฒนาดานวชาการแตตองไดรบการอางองอยางถกตอง ตามหลกวชาการ

ส�านกงานธรการ สมปอง จนทะคราม ส�านกงานศรนครนทรเวชสาร ฝายวชาการ คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน อ.เมอง จ.ขอนแกน 40002 โทร 043-363385 E-mail: [email protected]

Office Address Sompong Chantakram Srinagarind Medical Journal Academic Affairs, Faculty of Medicine Khon Kaen University Khon Kaen, Thailand. 40002 Tel 043-363385 E-mail: [email protected]


สารบญปท 34 ฉบบท 1 มกราคม – กมภาพนธ 2562

บทบรรณาธการ

นพนธตนฉบบ /Original Article1. ผลการศกษาขอมลเชงสถตของภาพเอกซเรยเตานม

A Study of Statistical Data in Mammogramฐตพงศ แกวเหลก, นตยา นาคเย, พกาวรรณ ไพรทอง, สภาพร จนทะ Titipong Kaewlek, Nittaya Nakye, Pakawan Praithong, Supaporn Jantha................................................................... 2

2. แอลอารจนนลดความดนเลอดและปรบปรงการท�างานของเซลลชนเอนโดทเลยมของหลอดเลอด ในหนแรทความดนเลอดสงจากภาวะพรองไนตรกออกไซดL-arginine Reduces Blood Pressure and Improves Vascular Endothelial Function in Nitric Oxide-Deficient Hypertensive Ratsสราวธ บรรบผา, พชรวภา มณไสย, เทวฤทธ เบกบาน, ปารฉตร ประจะเนย, ยพา คคงวรยพนธ , พวงรตน ภกดโชตSarawoot Bunbupha, Putcharawipa Maneesai, Thewarid Berkban, Parichat Prachaney, Upa Kukongviriyapan, Poungrat Pakdeechote.................................................................................................................. 11

3. ความชกของลกษณะกายวภาคของทางเดนทอน�าดตบแบบผดปกตในผปวยทมารบการตรวจคลนแมเหลกไฟฟาทางเดนน�าดในโรงพยาบาลศรนครนทรPrevalence of Anatomical Variations of Biliary Tree on MRCP among Patients in Srinagarind Hospitalวรรณภรณ สนทราภา, จฬาลกษณ พรหมศร, นตยา ฉมาดลWannaporn Soontrapa, Julaluck Promsorn, Nittaya Chamadol.................................................................................. 18

4. ผลของสารเฮสเพอรดนตอความจ�าบกพรองในหนแรททถกเหนยวน�าดวยเมโธเทรกเซทEffects of Hesperidin on Memory Impairments Induced by Methotrexate in Adult Ratsสาลน แนวหลา, กรรว สวรรณโคตร, วนสนนท แปนนางรอง, จรยา อ�าคา เวลบาทSalinee Naewla, Kornrawee Suwannakot, Wanassanun Pannangrong, Jariya Umka Welbat.............................. 26

5. เมลาโทนนชวยลดความจ�าบกพรองทเกดจากการเหนยวน�าดวยกรดวอลโพรอกในหนแรทโตเตมวย

Melatonin Alleviates Valproic Acid-Induced Memory Impairments in Adult Rats อนสรา อารณะโรจน, สชาดา ครฑศร, กรรว สวรรณโคตร, ภรณทพย ชยสวาง, วนสนนท แปนนางรอง, จรยา อ�าคา เวลบาทAnusara Aranarochana, Suchada Krutsri, Kornrawee Suwannakot, Pornthip Chaisawang, Wanassanun Pannangrong, Jariya Umka Welbat........................................................................................................................................ 36

6. ความสมพนธระหวางความยาวกระดกนองใตผวหนงกบความสงของนกศกษามหาวทยาลยอบลราชธานThe Correlation between Percutaneous Length of Fibula and Stature of Ubon Ratchathani University Studentsนงนช กณหารตน, รตนา เลกสมบรณ, ปญญา ทวมสขNongnuch Kanharat, Panya Tuamsuk, Ratana Leksomboon............................................................................................ 46

7. ความสมพนธของปจจยการรอดชวตของผบาดเจบจากอบตเหตจราจรทเขารบการรกษา ณ โรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนงในจงหวดภเกตRelation of Factor on Survival Outcomes among Traumatic Patients at the Tertiary Care Hospital Admitted for Traffic Accidents in Phuket Provinceพนมวรรณ วงศวฒนกจ, จารวรรณ ธาดาเดช , อรณรกษ มใย, ไพบลย สรยะวงศไพศาลPanomwan Wongvatanakij, Charuwan Tadadej, Aronrag Meyai, Paibul Suriyawongpaisal....................................... 52

8. ผลของภาระงานคอมพวเตอรตออาการผดปกตของรยางคสวนบน คอ และหลงจากการท�างานในกลมพนกงานส�านกงาน The Effect of Computer Using Workload on Work-Related Upper Extremity, Neck and Back Musculoskeletal Disorders among Office Workersทศนพงษ ตนตปญจพร, เยาวลกษณ อยนม, ยวด ทองม, อรวรรณ กรตสโรจนTadpong Tantipanjaporn, Yaowalak Yoonim, Yuwadee Tongmee, Orawan Keeratisiroj............................................ 60

phad16

Rectangle


9. สถานภาพความรดานแพทยศาสตรศกษาในประเทศไทย: การศกษาโดยใชงานวจยเปนฐานThe Knowledge Status of Medical Education in Thailand: The Study by Using Research Basedวรสทธ เจรญศลป, ชยกจ อดแนน, ศภชย นาทองไชย, ธนวรรณ แกวคง, นาฏยา แกวมา, จนดาหรา บญมWorasit Charoensin, Chaiyakit Udnan, Supachai Nathongchai, Thanawan Kaewkong, Nattaya Kaewma, Chindalha Bunmee.................................................................................................................................................................... 68

10. ผลของโปรแกรมการออกก�าลงกายเจดนาทตอเปอรเซนตไขมนในรางกายในคนอวนเพศหญงEffect of Seven-Minute Exercise Program on Body Fat Percentage in Obese Womenสรายธ มงคล, พสว หานสวรรณากร, สวจน มคผล, กมลชนก ศวะกฤษณะกลSarayoot Mongkol, Patsawee Hansuwannakorn, Suwatjanee Mikaphon, Kamolchanok Siwakritsanakun.......... 75

11. การมสวนรวมของครอบครวและชมชนในการดแลผปวยจตเภทเรอรง บานทามวง จงหวด รอยเอดFamily and Community Participation in Caring of Chronic Schizophrenia Patients Ban Tha Muang Community Roi Et Provinceอตญา โพธศร Atiya Posri.................................................................................................................................................................................... 83

12. ผลของการใชสมารทโฟนและแทบเลตตอสขภาพและผลการเรยนของนสตเภสชศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒImpact of Smartphone and Tablet Use on Health and Academic Performance of Pharmacy Students at Srinakharinwirot Universityวรรณคล เชอมงคล, ธรวทย อนทตานนต, จตพร หวงเสต Wannakon Chuemongkon, Theerawit Inthitanon, Jattuporn Wangsate........................................................................ 90

13. ผลการส�ารองเลอดของคลงเลอดกลาง เพอใชในโรงพยาบาลศรนครนทรและศนยหวใจสรกตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ในระยะเวลา 5 ป (2556-2560)Efficiency of Blood Inventory in Blood Transfusion Center for Srinagarind Hospital and Queen Sirikit Heart Center of the Northeast : 5 Years Experience (2013-2017)อมรรตน รมพฤกษ, ฉลาวรรณ บตรโยจนโท, ภควรนทร จระสาครพฒน, สภาวด ศรชย, ปยะพงษ สมทอง, พนทรพย ศรพารา, จนตนา พวไพโรจนAmornrat Romphruk, Chalawan Butryojantho, Supawadee Srichai, Bhakwarin Jirasakonpat, Piyapong Simtong, Poonsup Sripara, Chintana Paupairoj................................................................................................. 99

รายงานผปวย / Case Report14. ผลการรกษา Transscaphoid Perilunate Fracture-Dislocation โดยการผาตดยดตรงกระดกผานบาดแผลขนาด

เลก รายงานผปวยจ�านวน 10 รายThe Outcome of Percutaneous Fixation of Transscaphoid Perilunate Fracture-Dislocation: A Series of 10 Casesณฐดนย จสงห Natdanai Chusing....................................................................................................................................................................... 107

บทฟนฟวชาการ /Reviewer Article

การปองกนภาวะคลนไสอาเจยนจากยาเคมบ�าบดPrevention of Chemotherapy-Induced Nausea and Vomitingสธาร จนทะวงศSuthan Chanthawong............................................................................................................................................................... 115

การศกษาตอเนอง / CME Examination......................................................................................... 127

สารบญปท 34 ฉบบท 1 มกราคม – กมภาพนธ 2562


ศรนครนทรเวชสาร จดท�าขนโดยมวตถประสงคเพอ สงเสรมและเผยแพรผลงานการคนควาและวจยทางการ แพทย (Medical research and public health research) เผยแพรความกาวหนาดานวชาการทางการแพทย (Medicine) สขอนามย (General Health) วทยาศาสตรชวภาพ การแพทย (Biomedical science) และสาธารณสข (Public health) ส งเสรมการศกษาตอเนองหลงปรญญา (Continuous Medical Education) เปนเวทแลกเปลยนความร และประสบการณเพอชวยแกปญหาในเวชปฏบตระหวางเพอนสมาชก (Sharing experience in general medical practice) ซงปจจบนไดมการตพมพบทความจากหลาย วชาชพ เชน ฐตพงศ แกวเหลก และคณะ ไดศกษาถงผลการศกษาขอมลเชงสถตของภาพเอกซเรยเตานม สราวธ บรรบผาและคณะ ไดศกษาถงแอลอารจนนลดความดนเลอดและปรบปรงการท�างานของเซลลชนเอนโด ทเลยมของหลอดเลอด ในหนแรทความดนเลอดสงจากภาวะพรองไนตรกออกไซด วรรณภรณ สนทราภา และคณะ ไดศกษาถงความชกของลกษณะกายวภาคของทางเดนทอน�าดตบแบบผดปกตในผปวยท มารบการตรวจคลนแม เหลกไฟฟ าทางเดนน� าด ใน โรงพยาบาลศรนครนทร สาลน แนวหลา และคณะ ไดศกษาถง ผลของสารเฮสเพอรดนตอความจ�าบกพรองในหนแรททถกเหนยวน�าดวยเมโธเทรกเซท อนสรา อารณะโรจน และคณะ ไดศกษาถง เมลาโทนนชวยลดความจ�าบกพรองทเกดจากการเหนยวน�าดวยกรดวอลโพรอกในหนแรทโตเตมวย นงนช กณหารตน และคณะ ไดศกษาถง ความสมพนธระหวางความยาวกระดกนองใตผวหนงกบความสงของนกศกษามหาวทยาลยอบลราชธาน

บทบรรณาธการ / Editorials

พนมวรรณ วงศวฒนกจ และคณะ ไดศกษาถง ความสมพนธของปจจยการรอดชวตของผ บาดเจบจากอบตเหตจราจรทเขารบการรกษา ณ โรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนงในจงหวดภเกต ทศนพงษ ตนตปญจพร และคณะ ไดศกษาถง ผลของภาระงานคอมพวเตอรตออาการผดปกตของรยางคสวนบน คอ และหลงจากการท�างานในกลมพนกงานส�านกงาน วรสทธ เจรญศลป และคณะ ไดศกษาถง สถานภาพความรดานแพทยศาสตรศกษาในประเทศไทย: การศกษาโดยใชงานวจยเปนฐาน สรายธ มงคล และคณะ ไดศกษาถง ผลของโปรแกรมการออกก�าลงกายเจดนาทตอเปอรเซนตไขมนในรางกายในคนอวนเพศหญง อตญา โพธศร ไดศกษาถงการมสวนรวมของครอบครวและชมชนในการดแลผปวยจตเภทเรอรง บานทามวง จงหวดรอยเอด วรรณคล เชอมงคล และคณะ ไดศกษาถงผลของการใชสมารทโฟนและแทบเลตตอสขภาพและผลการเรยนของนสตเภสชศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ อมรรตน รมพฤกษ และคณะ ไดศกษาถงผลการส�ารองเลอดของคลงเลอดกลาง เพอใชในโรงพยาบาลศรนครนทรและศนยหวใจสรกตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ในระยะเวลา 5 ป (2556-2560) ณฐดนย จสงห ไดรายงานถงผลการรกษา Transscaphoid Perilunate Fracture-Dislocation โดยการผาตดยดตรงกระดกผานบาดแผลขนาดเลก รายงานผปวยจ�านวน 10 ราย สธาร จนทะวงศ ไดทบทวนวรรณกรรมเกยวกบการปองกนภาวะคลนไสอาเจยนจากยาเคมบ�าบด กลาวโดยสรป ศรนครนทรเวชสารจะเปนเวทแลกเปลยนความรและประสบการณเพอชวยแกปญหาในเวชปฏบตระหวางเพอนแพทยและบคลากรทางการแพทยอยางตอเนองตอไป

1

ศรนครนทรเวชสาร 2562; 34(1) Srinagarind Med J 2019; 34(1) 52

พนมวรรณ วงศวฒนกจ และคณะ Panomwan Wongvatanakij, et al.

*Corresponding author : Charuwan Tadadej. Department of Public Health Administration, Faculty of Public Health, Mahidol University. E-mail: charuwan.tad @mahidol.ac.th

ความสมพนธของปจจยการรอดชวตของผบาดเจบจากอบตเหตจราจรทเขารบการรกษา ณ โรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนงในจงหวดภเกตพนมวรรณ วงศวฒนกจ1, จารวรรณ ธาดาเดช2, อรณรกษ มใย3, ไพบลย สรยะวงศไพศาล4

1นกศกษาหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาวชาการบรหารสาธารณสข คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล2ภาควชาบรหารงานสาธารณสข คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล

3ภาควชาระบาดวทยา คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล 4ภาควชาเวชศาสตรชมชน คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

Relation of Factor on Survival Outcomes among Traumatic Patients at the Tertiary care Hospital Admitted for Traffic Accidents in Phuket ProvincePanomwan Wongvatanakij1, Charuwan Tadadej2*, Aronrag Meyai3, Paibul Suriyawongpaisal4

1 Graduate student Program in Public Health Administration, Faculty of Public Health, Mahidol University 2 Department of Public Health Administration, Faculty of Public Health, Mahidol University3 Department of Epidemiology, Faculty of Public Health, Mahidol University 4 Department of Community Medicine, Faculty of Medicine Ramathibodi Hospital, Mahidol University.

หลกการและวตถประสงค: อบตเหตจราจรเปนปญหาสาธารณสขของประเทศไทยทสงผลตอการบาดเจบ พการและสญเสยชวต การศกษานตองการเปรยบเทยบปจจยทอาจมความสมพนธกบการรอดชวตของผ บาดเจบจากอบตเหตจราจรทโรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนงในจงหวดภเกตวธการศกษา: ศกษาขอมลทตยภมยอนหลงจากขอมลระบบการแพทยฉกเฉนและขอมลบนทกการเฝาระวงการบาดเจบของโรงพยาบาลตตยภมในจงหวดภเกต ตงแต 1 มกราคม 2556 ถง 31 ธนวาคม 2558 และวเคราะหขอมลดวยสถตพรรณนา สถต Chi Square, Mann Whitney U test และ Multiple Logistic Regressionโดยใชโปรแกรม SPSS version 18ผลการศกษา: ผบาดเจบอบตเหตจราจร 2,067 ราย เปนเพศชายมากกวาเพศหญง (สดสวน 2:1) รอยละ 35.3 อาย16 - 25 ป พาหนะทเกดอบตเหตสงสด รอยละ 90.8 คอรถจกรยานยนต เมอเปรยบเทยบปจจยความแตกตางระหวางผรอดชวตและผเสยชวตพบวา 1) ระยะเวลาทไดรบปฏบตการฉกเฉน (Response time) 2) Revise Trauma Score (RTS) 3)

Background and Objective: Traffic accidents were a major public health problem that can cause injury, disability or death in Thailand. This study aims to compare factors relating to survival among traumatic patients at the tertiary care hospital admitted for traffic injury in Phuket province.Methods: This retrospective study using secondary data collected from the Emergency medical services system and Injury Surveillance records from the tertiary care hospital in Phuket from January 1st, 2013 to December 31st, 2015. We analyzed the data using descriptive statistics, Chi Square, Mann Whitney U test and Multiple Logistic Regression Using SPSS version18Results: Total of traffic injured patients 2,067 cases showed that male patients were more than female with the ratio of 2:1, the majority of age ranged from 16 to 25 (35.3 %) and the most common vehicle in

นพนธตนฉบบ . Original Article


Relation of Factor on Survival Outcomes among Traumatic ความสมพนธของปจจยการรอดชวตของผบาดเจบจากอบตเหต

Injury Severity Score (ISS) และ4) Probability of Survivor (Ps) มความแตกตางอยางมนยส�าคญทางสถต (p < 0.05) และ Revise Trauma Score (RTS) มความสมพนธกบการรอดชวตอยางมนยส�าคญทางสถต (OR 3.33 95 % CI 2.22–5.06)สรป: ระยะเวลาทไดรบปฏบตการฉกเฉน (Response time) คะแนนความรนแรงการบาดเจบ Revise Trauma Score (RTS) , Injury Severity Score (ISS) และ Probability of Survivor (Ps) ของผรอดชวตมคาแตกตางกบผเสยชวตและ Revise Trauma Score (RTS) เปนเพยงปจจยเดยวทมความสมพนธกบการรอดชวตค�าส�าคญ: การดแลผบาดเจบ, ระยะเวลาน�าสงโรงพยาบาล, ความรนแรงของการบาดเจบ, อบตเหตจราจร, ระบบการแพทยฉกเฉน

the accidents was the motorcycle (90.8%). There were significant different (p<0.05) in response time, Revise Trauma Score (RTS), Injury Severity Score (ISS) and Probability of Survivor (Ps) between the survivors and deaths patient. Revise Trauma Score (RTS) was found to be significantly associated with the survivors (OR 3.33, 95 % CI 2.22-5.06)Conclusion: Response times, Revise Trauma Score (RTS), Injury Severity Score (ISS) and Probability of Survivor (Ps) were significant different in the survival group compared with the death group. RTS was the only factor found to be significantly associated with the survivorsKeywords: Trauma care, prehospital time, severity of injury, traffic injury, EMS

บทน�า ป พ.ศ. 2558 องคการอนามยโลกไดรายงานสถตผเสยชวตจากอบตเหตจราจร 1.25 ลานคนตอปและไดรบบาดเจบ 50 ลานคนตอป โดยรอยละ 49 เกดกบคนเดนเทาและผขบขรถจกรยานยนต1 จากรายงานสถตความปลอดภยทางถนนปพ.ศ.2558 ของไทยพบผเสยชวตจากอบตเหตจราจรสงเปนอนดบท 2 ของโลก (อตรา 36.2 ตอแสนประชากร)2 สถตสาธารณสขของประเทศไทย ป พ.ศ. 2559 อบตเหตจราจรเปนสาเหตการเสยชวตอนดบ 53 การลดอตราการตายจากอบตเหตจงตองมระบบการจดการผบาดเจบฉกเฉนในภาวะวกฤต ทครบวงจรทงการปองกนและการดแลรกษา เพราะหากผปวยฉกเฉนไมไดรบการประเมนและการชวยเหลออยางถกตองรวดเรวตงแตระยะเรมแรก ณ จดเกดเหตและเขาถงบรการทหองผาตดและหอผปวยหนกลาชาจะสงผลท�าใหสดสวนผบาดเจบมการเสยชวตเพมขน การดแลผบาดเจบจากอบตเหตในประเทศไทยประยกตใชระบบการดแลผบาดเจบแบบครอบคลม (Inclusive Care System) เพอพฒนาศนยการดแลผบาดเจบทเปนเลศ ประกอบดวยการปองกนอนตรายจากการบาดเจบ (Injury Prevention) การดแลผบาดเจบตงแตในระยะกอนถงโรงพยาบาล (Pre-hos-pital Care) ระยะรกษาในโรงพยาบาล (In-hospital Care) ทครอบคลมการรกษาพยาบาลทหองฉกเฉน หองผาตดหอผปวยหนกรวมถงการดแลระยะฟนฟ (Rehabilitation Care) การดแลเพอฟนสภาพตอทบาน4 การดแลผบาดเจบฉกเฉนกอนถงโรงพยาบาลอย ภายใตระบบบรการการแพทยฉกเฉนของ

สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต5 โดยใช แนวคด Anglo-American Model เนนการน�าผปวยฉกเฉนสงตอโรงพยาบาลใหเรวทสด โดย ผชวยเวชกรรมใหการดแลประคบประคองอาการในสถานทเกดเหตใหสนและน�าผ บาดเจบฉกเฉนสงสถานพยาบาลใหเรว6 ดงนนชวงเวลาการปฏบตการของการแพทยฉกเฉนทสนลงจงสงผลท�าใหผบาดเจบฉกเฉนมโอกาสรอดจากความพการหรอเสยชวตโดยไมจ�าเปนสงขน7

โดยมการแบงเวลาของการน�าส งผ บาดเจบฉกเฉนเป น Response time, On scene time, Transport time, และ-Total time ตวชวดส�าคญของการประเมนระบบการดแลผบาดเจบฉกเฉนระยะหลงเกดอบตเหต เนนการดแลในดานเวลาของผบาดเจบในระยะวกฤตเพอลดการเสยชวตในระยะ Early Death8 สาเหตการเสยชวตหลงจากอบตเหตนานกวาชวโมง เกดจากการบาดเจบรนแรงทางสมองหรอการเสยเลอด การตายในระยะนสามารถปองกนไดถามการพฒนาระบบการดแลผปวยฉกเฉน การชวยเหลอรวดเรวภายในเวลา 1 ชม. หลงจากไดรบอบตเหตเรยกวา Golden hour อนจะน�ามาสการดแลผปวยบาดเจบฉกเฉนอยางเปนระบบ สามารถลดอตราการตายรอยละ 209 การศกษามงศกษาเปรยบเทยบปจจยแตกตางระหวางผรอดชวตและผเสยชวตจากอบตเหตจราจรรวมถงปจจยทมความสมพนธกบการรอดชวตในโรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนงของจงหวดภเกตเพอน�าผลมาพฒนาระบบการดแลผบาดเจบฉกเฉนตอไป

ศรนครนทรเวชสาร 2562; 34(1): 52-59. Srinagarind Med J 2019; 34(1): 52-59.



วธการศกษา เปนการศกษาขอมลยอนหลง (Retrospective Study Design) จากผบาดเจบอบตเหตจราจร โดยการน�าขอมลทตยภมมาจาก 2 ขอมล คอ 1) ขอมลบนทกปฏบตงานในระบบการแพทยฉกเฉนจงหวดภเกตและ 2) ขอมลเฝาระวงการบาดเจบของโรงพยาบาลตตยภมแหงหนง ตงแต 1 มกราคม 2556 ถง 31 ธนวาคม 2558 ประชากร คอ ผบาดเจบจากอบตเหตจราจรทไดรบการบรการจากระบบการแพทยฉกเฉนของจงหวดภเกต ในชวงระยะเวลา 1 มกราคม 2556 - 31 ธนวาคม 2558 คดเลอกประชากรแบบเฉพาะเจาะจงจากโรงพยาบาลระดบตตยภมหนงแหงมาเปนตวแทนจงหวดภเกต เกณฑคดเขา (Inclusion criteria) ประกอบดวย 1) เปนผบาดเจบจากอบตเหตจราจรทน�าสงโดยระบบการแพทยฉกเฉนของจงหวดภเกตจากจดเกดเหตไปยงโรงพยาบาลระดบตตยภมทศกษาและเขารบรกษาเปนผปวยของโรงพยาบาลดงกลาว 2) ทราบสถานภาพการจ�าหนายผปวยจากโรงพยาบาลตตยภมดงกลาว เกณฑการคดออก (Exclusion criteria) ประกอบดวย 1) เปนผบาดเจบทเสยชวต ณ จดเกดเหต 2) เปนผ บาดเจบทมการยายโรงพยาบาลหรอ ปฏเสธการรกษา หลงจากไดรบการน�าสงโดยระบบการแพทยฉกเฉน ผลการคดเลอกประชากร (รปท 1) ไดจ�านวน 2,067 ราย

การรวบรวมขอมลและการวเคราะหขอมล เครองมอทใชในการวจย ผวจยใชแบบบนทกการเกบขอมลผบาดเจบจากอบตเหตจราจรเปนเครองมอรวบรวมขอมล โดยมขอมล ดงน 1) ขอมลทวไปสวนบคคลของผบาดเจบจากอบตเหตจราจร ไดแก เพศ อาย อาชพ สทธการรกษา โรคประจ�าตว ประเภทของยานพาหนะผบาดเจบ 2) ขอมลบนทกการปฏบตงานการแพทยฉกเฉนไดแก ชดปฏบตการทน�าสงผบาดเจบมายงโรงพยาบาล ระยะเวลาใหบรการของหนวยปฏบตการการแพทยฉกเฉนตงแตรบแจงเหต ออกปฏบตการน�าผบาดเจบสงโรงพยาบาล 3) ขอมลการบนทกเฝาระวงการบาดเจบของโรงพยาบาลตตยภม ไดแกระยะเวลาทใชในหองฉกเฉน การคดแยกผปวยในหองฉกเฉนตามเกณฑของ Emergency Severity Index (ESI) คาสญญาณชพ การประเมน Glasgow coma scale แรกรบทหองฉกเฉน คา Revise Trauma Score (RTS), Injury Severity Score (ISS) คา Probability of Survivor (PS) และสถานภาพผปวยหลงการจ�าหนายจากโรงพยาบาล ไดรบการเขาขายยกเวนการรบรองจรยธรรมจากมหาวทยาลยมหดล เมอวนท 5 ตลาคม 2559 รหสโครงการท 154/ 2559

การวเคราะหขอมล คณลกษณะทวไปของผ บาดเจบจากอบตเหตจราจรวเคราะหขอมลดวยสถตพรรณนาแสดงสถตดวยจ�านวนและรอยละ เปรยบเทยบปจจยความแตกตางระหวางกลมผรอด

รปท 1 การคดเลอกประชากรทท�าการศกษา

หมายเหต: จ�านวนผเสยชวต ณ จดเกดเหต = 125 ราย ปฏเสธการรกษา = 30 ราย ยายโรงพยาบาล = 4 ราย

ฐานขอมลท 1 การน�าสงผบาดเจบของระบบการแพทยฉกเฉนขอมลระหวาง ม.ค. 2556 ถง ธ.ค. 2558

ฐานขอมลท 2 ผบาดเจบจากโรงพยาบาลตตยภมแหงหนงขอมลระหวาง ม.ค. 2556 ถง ธ.ค. 2558

ขอมลระบบการแพทยฉกเฉนน�าสงผบาดเจบอบตเหตจราจรไปยง รพ.ตตยภม 4,495 ราย

ขอมลผบาดเจบจากอบตเหตจราจรของ รพ.ตตยภมทน�าสงโดยระบบการแพทยฉกเฉน 6,253 ราย

เลขโรงพยาบาล (Hospital Number; HN) ตรงกน 1,983 ราย ชอและสกลตรงกน 204 ราย

รวมขอมลทตรงกนจาก HN หรอชอ-สกลตรงกน 2,187 ราย คอผบาดเจบทถกน�าสงโดยระบบการแพทยฉกเฉนมายงโรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนงของจงหวดภเกต

ผบาดเจบทถกน�าสงโดยระบบการแพทยฉกเฉนไปยงโรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนง 2,067 ราย ในการวเคราะหขอมลในการศกษาครงน

คดออก 120 ราย ไมสามารถระบสถานภาพหลงจากออกจากโรงพยาบาล



ชวตและผ เสยชวต ดวยสถต Mann Whitney U Test, Pearson Chi Square และ Multiple logistic Regression โดยใชโปรแกรม SPSS Version 18

ผลการศกษา คณลกษณะทวไปของผ บาดเจบจากอบตเหตจราจรทงหมด 2,067 ราย ในกลมผรอดชวตจ�านวน 2,023 ราย รอยละ 61.7 เปนเพศชาย รอยละ 35.6 อายระหวาง 16 – 25 ป รอยละ 55.1 เกดเหตในชวงเวลา 06.01 -18.00 น. รอยละ 80 เป นผ ขบข พาหนะท เกดเหตสงสดร อยละ 91.2 คอ รถจกรยานยนต พฤตกรรมเสยงตอการเกดอบตเหต รอยละ 62.9 ไมสวมหมวกนรภย ในกลมผเสยชวต 44 ราย รอยละ 75 เปนเพศชาย รอยละ 22.7 อายระหวาง 26 – 35 ป รอยละ 53.3 เสยชวต ในชวงเวลา 18.01- 06.00 น. รอยละ 68.2 เปนผขบข พาหนะทเกดเหตสงสดรอยละ 72.7 คอรถจกรยานยนต พฤตกรรมเสยงตอการเกดอบตเหต รอยละ 38.2 ไมสวมหมวกนรภย (ตารางท 1) ผลการเปรยบเทยบปจจยทเปนตวแปรตอเนอง (ตารางท 2) ไดแก อาย ระยะเวลาการดแลผบาดเจบกอนถงโรงพยาบาล ระยะเวลาการดแลในโรงพยาบาล ระยะวนนอนโรงพยาบาล ความรนแรงของการบาดเจบ การท�านายโอกาสรอดชวตระหวางผรอดชวตและเสยชวต พบความแตกตางกนในตวแปรดงตอไปน ระยะเวลาทไดรบปฏบตการฉกเฉน RTS ISS และ Ps โดย ระยะเวลาทไดรบปฏบตการฉกเฉนเฉลย ตงแตรบแจงเหตจนกระทงชดปฏบตการถงทเกดเหตของกลมผรอดชวต (Mean rank 1,018.89) ใชเวลานอยกวากลมผเสยชวต (Mean rank 1,262.14) อยางมนยส�าคญทางสถต ( Mann Whitney U Test = 32,846, p <0.007) RTS ของผรอดชวตรนแรงนอยกวาผเสยชวตอยางมนยส�าคญทางสถต (Mann Whitney U Test = 3,832, p<0.001) ความรนแรงของการบาดเจบทางกายภาพ (ISS) ของผรอดชวตรนแรงนอยกวาผเสยชวตอยางมนยส�าคญทางสถต (Mann Whitney U Test = 5160, p< 0.001) ผลการท�านายโอกาสรอดชวต (Ps) คาโอกาสรอดชวตของผ รอดชวตสงกวาผ เสยชวตอยางมนยส�าคญทางสถต (Mann Whitney U Test = 1118.5, p <0.001) สวนปจจยทไมพบความแตกตางกน ไดแก อาย ระยะเวลาการน�าสง Total time (โดยท Total time ระยะเวลาน�าสงประกอบดวย Response time, On scene time และTransport time ) ระยะเวลาการดแลในหองฉกเฉน ปจจยทเปนตวแปรตอเนอง ไดแก เพศ โรคประจ�าตว ระดบของผปฏบตการของระบบการแพทยฉกเฉน ระดบการคดแยกผบาดเจบตาม ESI ในแผนกฉกเฉน เปรยบเทยบความแตกตางระหวางการรอดชวตและการเสยชวต (ตารางท 3) พบวา ปจจยทมความแตกตางระหวางกลมผรอดชวตและกลมผ

เสยชวต ไดแก ระดบผปฏบตการของระบบการแพทยฉกเฉน ของผรอดชวตและผเสยชวตมความแตกตางอยางมนยส�าคญทางสถต (p< 0.001) ระดบการคดแยกผบาดเจบตาม ESI ในแผนกฉกเฉนของผรอดชวตและผเสยชวตมความแตกตางอยางมนยส�าคญทางสถต (p< 0.001) สวนปจจยทไมพบความแตกตางระหวางผรอดชวตและผเสยไดแก เพศ และโรคประจ�าตว เมอน�าปจจยทมความแตกตางไดแก อาย ระยะเวลาปฏบตการฉกเฉน RTS ISS Ps การคดแยกผบาดเจบตาม ESI ในแผนกฉกเฉนและระดบผ ปฏบตการของระบบการแพทยฉกเฉน ว เคราะหหาความสมพนธ โดยใช Multiple Logistic Regression พบวา RTS มความสมพนธกบการรอดชวต (OR 3.33 95% CI 2.22 - 5.06)

วจารณ การศกษานพบวาระยะเวลาทไดรบปฏบตการฉกเฉนผรอดชวต (Mean rank 1,018.89) ใชเวลานอยกวาผเสยชวต (Mean rank 1,262.14) อยางมนยส�าคญทางสถต (Mann Whitney U test = 32,846, p < 0.007) สอดคลองกบวรรณกรรมไดชวาปจจยดานระยะเวลามความส�าคญตอการรอดชวตของผบาดเจบตามแนวคด Golden hour ทระบผบาดเจบตองไดรบการชวยเหลอทรวดเรวภายใน 1 ชวโมง หลงประสบอบตเหตจงจะสงผลในการรอดชวต การศกษาของ Feero และคณะ10 พบวาชวงระยะเวลากอนถงโรงพยาบาลทสน ไดแก ระยะเวลาทไดรบปฏบตการฉกเฉนและ Total time สมพนธกบการรอดชวตของผบาดเจบ การศกษา Sanchez-Mangas และคณะ11

พบวา ระยะเวลาทไดรบปฏบตการฉกเฉนทนอยกวา 10 นาท มความสมพนธทางบวกกบโอกาสรอดชวตถง 1 ใน 3 สวน และ การศกษาของ Gonzalez และคณะ12 พบวาคาเฉลยของระยะเวลาไดรบปฏบตการฉกเฉนของผรอดชวต (8.54 นาท) นอยกวาผเสยชวต (10.67 นาท) อยางมนยส�าคญทางสถต (p < 0.0001) แมวา Pons และคณะ13 เปรยบเทยบผบาดเจบ 2 กลมไดแก ระยะเวลาทไดรบปฏบตการฉกเฉนนอยกวาหรอเทากบ 8 นาท และมากกวา 8 นาท พบวาไมมผลตอการรอดชวตหรอเสยชวต แตเมอแบงกลมระหวางระดบความรนแรงมาก คา ISS มากกวา 25 เทยบกบกลมท ISS นอยกวา 25 พบวา ระยะเวลาทไดรบปฏบตการฉกเฉนนอยกวา 8 นาทมสมพนธกบการรอดชวตมากกวาอยางมนยส�าคญทางสถต (p = 0.02) ดงนนถาผบาดเจบทมความรนแรงมาก ระยะเวลาทไดรบปฏบตการฉกเฉนทนอยกวา 8 นาทจะมผลตอการรอดชวตของผบาดเจบเพมขน และการศกษาของ Brown และคณะ14 พบวาระยะเวลาไดรบปฏบตการฉกเฉนและTotal timeไมมความสมพนธกบการเสยชวตแตการใหการดแลรกษาเบองตนในชวงเวลา On Scene time ทมากกวาครงหนงของระยะเวลาน�าสงทงหมดมความสมพนธกบการเสยชวตอยางม



ตารางท 1 จ�านวนและรอยละคณลกษณะทวไปของผบาดเจบจ�าแนกระหวางผรอดชวตและผเสยชวต

ขอมลทวไปผบาดเจบทงหมด(n=2,067 ราย)

จ�านวน (รอยละ)

ผรอดชวต(n=2,023 ราย)


ผเสยชวต(n=44 ราย)


เพศ

ชาย 1.281 (62.0) 1,248 (62.0) 33 (75.0)

หญง 786 (38.0) 775 (38.3) 11 (25.0)

อาย (ป)

นอยกวา 15 188 (9.1) 183 (9.0) 5 (11.4)

16-25 729 (35.3) 720 (35.6) 9 (20.5)

26-35 521 (25.2) 511 (25.3) 10 (22.7)

36-45 268 (13.0) 259 (12.8) 9 (20.5)

46-55 199 (9.6) 194 (9.6) 5 (11.4)

มากกวา 55 162 (7.8) 156 (7.7) 6 (13.5)

สญชาต

ไทย 1,805 (87.4) 1,768 (87.4) 37 (84.1)

ตางชาต 262 (12.6) 255 (12.6) 7 (15.9)

ชวงเวลาทเกดเหต

06-01-18.00 น. 1,136 (55.0) 1,115 (55.1) 21 (47.7)

18.01-06.00 น. 931 (45.0) 908 (44.9) 23 (52.3)

ลกษณะผบาดเจบ

คนเดนเทา 51 (2.5) 49 (2.4) 2 (4.5)

ผขบข 1,648 (79.7) 1,618 (79.9) 30 (68.2)

ผโดยสาร 365 (17.7) 353 (17.5) 12 (27.3)

ไมระบ 3 (0.1) 3 (0.2) -

พาหนะทเกดอบตเหต

จกรยาน 36 (1.7) 36 (1.8) -

จกรยานยนต 1,876 (90.8) 1,844 (91.2) 32 (72.8)

สามลอเครอง 40 (1.9) 38 (1.9) 2 (4.5)

รถยนต/บรรทก 4 ลอ 50 (2.4) 44 (2.1) 6 (13.7)

รถบรรทกหนก 6 ลอขนไป 11 (0.5) 9 (0.4) 2 (4.5)

ไมระบ 54 (2.7) 52 (2.6) 2 (4.5)



นยส�าคญทางสถต (OR 1.21 95% CI 1.02-1.04) RTS เปนการประเมนทางสรระของผปวยทนทเมอแรกรบ ณ จดเกดเหตหรอทแผนกอบตเหตเพอใชคดแยกความรนแรงของการบาดเจบ เมอผวจยเปรยบเทยบ RTS ระหวางผรอดชวตและผเสยชวตของการศกษานพบความแตกตางกนอยางนยส�าคญทางสถต (Mann Whitney U test = 3832, p <

ตารางท 1 จ�านวนและรอยละคณลกษณะทวไปของผบาดเจบจ�าแนกระหวางผรอดชวตและผเสยชวต (ตอ)

ขอมลทวไปผบาดเจบทงหมด(n=2,067 ราย)


ผรอดชวต(n=2,023 ราย)


ผเสยชวต(n=44 ราย)


สาเหตการบาดเจบ

ถกชน/ชนกบรถ 2.3 ลอ 530 (25.6) 527 (26.1) 3 (6.8)

ถกชน/ชนกบรถ 4 ลอ 718 (34.7) 699 (34.6) 19 (43.2)

ถกชน/ชนกบรถมากกวา 4 ลอ 60 (2.6) 57 (2.8) 6 (6.8)

ชนกบคน สตว วสถสงของ สงกอสราง 143 (6.9) 136 (6.7) 7 (15.9)

พาหนะลนลม คว�า ตก จม 561 (27.1) 357 (27.5) 4 (9.1)

ไมระบ 55 (2.7) 47 (2.3) 8 (18.2)

พฤตกรรมเสยงในการขบข

สวมหมวกนรภย 557 (29) 555 (30.1) 3 (6.3)

ไมสวมหมวกนรภย () 1.167 (63.3) 13 (40.6)

ไมทราบ () 122 (6.6) 17 (53.1)

ตารางท 2 การเปรยบเทยบปจจยความแตกตางระหวางผรอดชวตและผเสยชวต(ตวแปรตอเนอง)

ขอมลทวไปผรอดชวต

( Median ± IQR)

ผเสยชวต(Median ± IQR)

คาเฉลยอนดบ(Mean rank)

ผรอดชวต/ผเสยชวต

Mann Whitney U test

p -value

อาย (ป) 28 ± 20 35.50 ± 31 1,030.28/1,204.91 36,986 0.055

Response time (นาท) 6 ± 5 6 ± 8 1,018.89/1,262.14 32,846 0.007*

Total time (นาท) 22 ± 12 23.50 ± 13 1,021.77/1,127.76 3,824.5 0.244

ระยะเวลาการดแลในหองฉกเฉน (นาท)

60 ± 38 57.10 ± 101 1,028.05/1,025.29 34,265 0.978

RTS 7.84 ± 0.00 5.96 ± 2.32 1,016.57/155.93 3,832 <0.001*

ISS 1 ± 8 9 ± 9 784.80/1,338.93 5,160 <0.001*

Ps 0.99 ± 0.00 0.95 ± 0.22 778.77/87.39 1,118.5 <0.001*

0.001) และมความสมพนธกบการรอดชวตโดยผบาดเจบทมคา RTS เพมขน 1 หนวย (ความรนแรงของการบาดเจบลดลง) จะมโอกาสรอดชวตเพมขน 3 เทา (OR 3.33 95% CI 2.22-5.06) รวมถง คา RTS ทยงไมไดใหน�าหนกระหวาง GCS, SBP, RR จะใชในการคดแยก ณ จดเกดเหตเพอเปนตวชวดในการน�าสงโรงพยาบาล15 สอดคลองกบการศกษาของ Roy และคณะ16



ทพบวา RTS สามารถใชในทางปฏบตไดและสามารถในท�านายโอกาสรอดชวตใน 24 ชวโมง Najafi และคณะ17 พบวา การคดแยกผบาดเจบทางสมองโดยใช RTS สามารถท�านายการรอดชวตไดรอยละ 51.2 คลายกบ Alghnam18 ไดศกษาความสามารถในการท�านายโอกาสรอดชวตของ RTS พบวามสามารถท�านายโอกาสรอดชวตของผ บาดเจบรนแรงได (C-Statistic = 0.96) และการศกษาของ Lerner และคณะ19

พบวาการเสยชวตจะมความสมพนธกบระดบ RTS (OR 15.33 95% CI 12.67-31.52) ผลของ ISS ในการศกษานพบวาเมอเปรยบเทยบระหวางผรอดชวตและผเสยชวตมความแตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถต (Mann Whitney U Test = 5160, p< 0.001) ความรนแรงของการบาดเจบ ISS ของผรอดชวตนอยกวาผเสยชวตโดยคามธยฐาน ISS ของผเสยชวตนอยกวา 16 ซงเปนผบาดเจบทรนแรงนอย อาจเนองจากขอจ�ากดของ ISS เมอมการบาดเจบหลายอวยวะ ISS สามารถน�าอวยวะบาดเจบสงสดเพยง 3 อนดบแรกมาค�านวณคาความรนแรง ถาหากมการบาดเจบหลายอวยวะในบรเวณเดยวกนค�านวณไดเพยงอวยวะเดยว ท�าใหคาความรนแรงการบาดเจบลดลง20

ขอจ�ากดในการศกษา ขอมลทใชในการศกษาเปนขอมลทตยภมทบนทกจากฐานขอมล 2 แหงผวจยพบวาการบนทกขอมลผบาดเจบทน�าสงของระบบการแพทยฉกเฉนมนอยกวาขอมลของโรงพยาบาลระดบตตยภม ขอมลผบาดเจบทไมตรงกนไดคดออกรอยละ 35 รวมถงความไมสมบรณของการบนทกขอมลไดคดออกจากการศกษาอกรอยละ 5.5 และขอมลทน�ามาศกษาเปนผบาดเจบจากอบตเหตจราจรทน�าสงโดยระบบการแพทยฉกเฉนไมไดครอบคลมการน�าสงอนๆ หรอการยายโรงพยาบาลท�าใหพบวามผเสยชวตในการศกษานเพยงรอยละ 2.1

สรป การเปรยบเทยบปจจยความแตกตางระหวางผรอดชวตและผเสยชวตจากผบาดเจบอบตเหตจราจรทโรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนงในจงหวดภเกตพบวา ปจจยดานระยะเวลาทไดรบปฏบตการฉกเฉน RTS และ ISS ของผรอดชวตมคานอยกวาผเสยชวตอยางมนยส�าคญทางสถต และคา Ps ของผรอดชวตมคาสงกวาผเสยชวตอยางมนยส�าคญทางสถต รวมถง RTS มความสมพนธกบการรอดชวตดงนนหากชดปฏบตการของ

ตารางท 3 การเปรยบเทยบปจจยความแตกตางระหวางผรอดชวตและผเสยชวต (ตวแปรไมตอเนอง)

ขอมลทวไปจ�านวนผรอดชวต

(รอยละ)จ�านวนผเสยชวต

(รอยละ)X2 p-value

เพศ 11 (0.3) 0.084

ชาย 1,248 (60.4) 33 (1.6)

หญง 775 (37.5) 11 (0.3)

โรคประจ�าตว 0.25 0.812

ไมมโรคประจ�าตว 1,790 (88.6) 40 (1.9)

มโรคประจ�าตว 233 (11.3) 4 (0.2)

ระดบผปฎบตการของระบบการแพทยฉกเฉน 188.76 <0.001*

ชดปฏบตการระดบสง(ALS) 118 (5.7) 26 (1.3)

ชดปฏบตการระดบตน (BLS) 1,426 (69) 15 (0.7)

อาสาสมครฉกเฉน(FR) 479 (23.2) 3 (0.1)

ระดบการคดแยกผบาดเจบตาม ESI ในแผนกฉกเฉน 262.77 <0.001*

รหสสแดง 97 (5.1) 26 (1.4)

รหสสเหลอง 856 (45) 6 (0.3)

รหสสเขยว 915 (48.1) 4 (0.2)



ระบบการแพทยฉกเฉนใชการคดแยกความรนแรงของ RTS ในอบตเหตจราจรและน�าสงผบาดเจบจากจดเกดเหตไปยงโรงพยาบาลทเหมาะสมภายในระยะเวลา Golden hour ท�าใหไดรบการตรวจรกษาทเหมาะสมภายในเวลารวดเรวสงผลตอการรอดชวตของผบาดเจบจากอบตเหตจราจร

กตตกรรมประกาศ ผวจยขอขอบพระคณ เจาหนาทส�านกงานสาธารณสขจงหวด ผรบผดชอบงานอบตเหตและเจาหนาทโรงพยาบาลตตยภมทศกษาในจงหวดภเกตทกทาน ทใหความอนเคราะหขอมลในการท�าวจยครงน

เอกสารอางอง1. World Health Organization. Road traffic injuries fact

sheet [cited February 12, 2018]. Available from http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs358/en/.

2. World Health Organization. Global Status report on road Safety 2015 [cited October 12, 2016]. Available from http://www. who.int/violence_injury_prevention/road_safety_status,

3. กระทรวงสาธารณสข, กองยทธศาสตรและแผนงาน. สถตสาธารณสข พ.ศ. 2559 จงหวด [เขาถงเมอ 9 เมษายน 2561]. เขาถงจาก http://bps.moph.go.th/new_bps/sites/de-fault/files/health_strategy2559.pdf

4. ประณต สงวฒนา. กระบวนการดแลผบาดเจบตอเนอง. วารสารมหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร 2555; 4: 102-14.

5. สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต. แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท 2 พ.ศ. 2556 -2559. กรงเทพฯ: ไมระบสถานทพมพ; 2555.

6. ไพบลย สรยะวงศไพศาล, วรสทธ ศรศรวชย,นสต วรรธนจฉรยา และคณะ. รายงานประเมนนโยบายวาดวยววฒนาการระบบการแพทยฉกเฉน. กรงเทพฯ: ภาควชาเวชศาสตรชมชน คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด; 2556.

7. ประจกษวช เลบนาค, กรองกาญจน บญใจใหญ, ตรงตา พลอ�านวย และคณะ. รายงานการศกษาประสทธผลและความคมคาของการปฏบตการฉกเฉนอยางทนทวงท. นนทบร: สถาบนการแพทยฉกเฉน; 2558.

8. Gruen RL, Gabbe BJ, Stelfox HT, Cameron PA. Indicators of the quality of trauma care and the performance of trauma systems. Br J Surg 2012; 99(suppl1): 97-104.

9. อบล ยเฮง. การจดการและการชวยเหลอผบาดเจบจากอบตเหตในระยะกอนถงโรงพยาบาล. ใน:อนนต ตณมขยกล, เรวฒชณหสวรรณกล,พรพรหม เมองแมน, บรรณาธการ. ศลยศาสตรววฒน 40. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: เอน พ เพรส ลมเตดพารเนอรชพ; 2554.

10. Feero S, Hedges JR, Simmons E, Irwin L. Does out-of-hospital EMS time affect trauma Survival?. Am J Med 1995; 13: 133-5.

11. Sánchez-Mangas R, García-Ferrrer A, de Juan A, Arroyo AM. The probability of death in road traffic accidents. How important is a quick medical response? Accident Anal Prev 2010; 42: 1048-56.

12. Gonzalez RP, Cummings GR, Phelan HA, Mulekar MS, Rodning CB. Does increased emergency medical ser-vices prehospital time affect patient mortality in rural motor vehicle crashes? A statewide analysis. Am J Surg 2009; 197: 30-4.

13. Pons PT, Markovchick VJ. Eight minutes or less: does the ambulance response time guideline impact trau-ma patient outcome?. J Emerg Med 2002; 23: 43-8.

14. Brown JB, Rosengart MR, Forsythe RM, Reynolds BR, Gestring ML, Hallinan WM, et al. Not All Prehospital Time is Equal: Influence of Scene Time on Mortality. J. Trauma Acute Care Surg 2016; 81: 93-100.

15. Chawda MN, Hildebrand F, Pape HC, Giannoudis PV. Predicting outcome after multiple trauma: which scoring system? Injury 2004; 35: 347-58.

16. Roy N, Gerdin M, Schneider E, Veetil DKK, Khajanchi M, Kumar V, et al. Validation of international trauma scoring systems in urban trauma centres in India. In-jury 2016; 47: 2459-64.

17. Najafi Z, Zakeri H, Mirhaghi A. The accuracy of acuity scoring tools to predict 24-h mortality in traumatic brain injury patients: A guide to triage criteria. Int Emerg Nurs 2018; 36: 27-33.

18. Alghnam S, Palta M, Hamedani A, Alkelya M, et al. Predicting in-hospital death among patients injured in traffic crashes in Saudi Arabia. Injury 2014; 45: 1693-9.

19. Lerner EB, Moscati RM. The golden hour: scientific fact or medical “urban legend”?. Acad Emerg Med. 2001; 8: 758-60.

20. Champion HR, Sacco WJ, Carnazzo AJ, Copes W, Fouty WJ. Trauma score. Crit care Med 1981; 9: 672-6.

Documents

Srinagarind Medical Journal