Sistem Analizi

-Bilgi Sistemleri-

SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI

Bilgi Sistemi Bilgi sistemi, karar vericiler için verileri işleyerek bilgi sağlayan

çoğunlukla bilgisayara dayalı sistemlerdir.

Bilgi sistemi karar almada kullanılmak üzere bilgiyi toplamak, işlemek,saklamak ve dağıtmak için oluşturulan ilişkisel elemanlar kümesidir.

Bilgi sistemlerinin faydaları

Daha iyi hizmet Daha iyi güvenlik

Rekabet avantajı Daha az hata

Büyük ölçüde doğruluk Yüksek kalitede çıktılar (ürünler)

Sağlıklı haberleşme Etkinliğin artması

Verimliliğin artması Daha etkin yönetim

Daha fazla fırsatlar İşgücü ihtiyacının azaltılması

Maliyetlerin azaltılması Daha etkin finansal kararlar verebilme

Bilgi Sistemi Türleri

İşlemsel Bilgi Sistemleri (İBS) (Transaction Processing Systems)

Yönetim Bilgi Sistemleri (YBS) (Management Information Systems)

Ofis Otomasyon Sistemleri (OOS) (Office Systems)

Karar Destek Sistemleri (KDS) (Decision Support Systems)

Üst Yönetim Bilgi Sistemleri (ÜYBS) (Executive Support Systems)

Bilgi Tabanlı İş Sistemleri (BTİS) (Knowledge Work Systems)

İşlemsel Bilgi Sistemleri Diğer bilgi sistemlerine giriş ve temel oluşturur

Satış izleme, envanter düzenleme, fatura hazırlama sistemleri gibi rutin

işlemleri hızlı ve doğru gerçekleştirir.

İŞLEM Girdi Çıktı

Veri Toplama

Veri Hazırlama

Veri Girişi

Raporlar

Sorgulama Cevaplama

Diğer Bilgi Sistemlerine Girdi

Ürün

Saklama

Geri Çağırma

Sınıflama

Sıralama

Güncelleme

Yönetim Bilgi Sistemleri -1

Yöneticilere planlama, kontrol etme ve karar verme ile ilgili bilgi sağlar

Bir kurumda sadece bir bilgi sistemi varsa o sistem YBS’dir.

Karar destek sistemi ve ofis otomasyon sistemi YBS kapsamındadır.

Yönetim Bilgi Sistemleri -2 YBS üç boyutu birleştirir:

İşlem Boyut

Uygulama tabanı, işlemler, veri tabanı yönetim sistemi ve veri tabanını kapsar.

İşlemsel bilgi sistemleri ile birlikte hesaplama, özetleme ve iletişimden oluşmaktadır.

Yönetim Boyut

Farklı organizasyon seviyelerindeki yöneticilerin bilgi özelliklerini dikkate almaktadır.

Alt yönetim işlemsel kontrol aktivitesini

Orta yönetimin yönetim kontrollü kaynak paylaşımını

Üst yönetimin stratejik planlama ve hedefleri belirlemesini

İşlevsel Boyut

Üretim, pazarlama, finans ve personel gibi kurumsal işlevler için gereken bilgi

farklılığını inceler

Ofis Otomasyon Sistemleri Büro işlemlerinin elektronik olarak gerçekleştirilmesini

sağlar

Kelime işlemciler, yazı hazırlama, kopyalama, saklama,

düzenleme, yazdırma

Kelime işleme, tablolama, grafik çizimi paket

programlar, elektronik posta, faks, telekonferans gibi

sistemler…

Karar Destek Sistemleri -1 Planlanmış ya da planlanmamış karar verme görevlerini desteklemek için

kullanıcının veri ve karar modellerine kolay erişimini sağlar.

KDS araçları veya KDS üreticileri ile yaratılmaktadır.

KDS üreticileri kullanım kolaylığı sunan olanakları birleştirmektedir. Bunlar:

•Olasılık analizler •Tahmin

•İstatistiksel analizler

•Finansal analizler

•Optimizasyon analizleri

•Ne Eğer (what if)analizi

•Gizlilik •Hedef Arama

•Veri tabanı yönetimi

•Rapor üretimi

•Grafik gösterim

Karar Destek Sistemleri -2

Veri Karar

Modelleri

Karmaşık

Yazılım

Sistemi

Kullanıcı

Üst Yönetim Bilgi Sistemleri

Organizasyonun stratejik seviyesini ve işletme dışı verileri kapsar

Yönetim bilgi sistemleri ve karar destek sistemlerinden işletme içi

bilgileri alır

ÜYBS, üst yönetimin, işletmenin performansının ve rakiplerin

aktivitelerinin takip edilmesini; ileriye tahminler yapabilmeyi

sağlar

İşletme İçi Veri

•İBS YBS Veriler

•Finansal Veriler

•Ofis Sistemleri

•Modelleme Analizi

İşletme Dışı Veri

•Rakipler

•Borsa

•Yasal

Düzenlemeler

ÜBS

Uçbirimi

•Grafikler

•Arayüzler

•Rapor ve Ekranlar

Bilgi Tabanlı İş Sistemleri BTİS araştırmacının yerini almaz

Araştırmacının sonuçlarını bilgi sistemiyle karşılaştırarak daha

verimli kullanılmasını sağlar.

Bilgisayar destekli dizayn araçları gibi (Computer Aided Design-

CAD)

Bilgi Sistemleri Arasındaki İlişkiler-1

İşlemsel Bilgi Sistemleri

Alt düzeydeki yöneticilerin satışlar, faturalar, ödemeler ve ham madde

kullanımı gibi işlemlerin takip edilmesini sağlar

Karar destek sistemleri ve yönetim bilgi sistemlerine girdi göndererek

temel oluşturur.

Yönetim Bilgi Sistemleri

Önceden belirlenmiş ve sistem içinde yapılandırılmış konular hakkında

bilgi sağlar.

YBS’nin bu eksikliğini karar destek sistemleri ve üst yönetim bilgi

sistemleri tamamlarlar.

Bilgi Sistemleri Arasındaki İlişkiler-2 Karar Destek Sistemleri

İstatistik analiz ve simulasyon gibi gelişmiş modeller kullanılır.

Üst Yönetim Bilgi Sistemleri

Kurum içi ve kurum dışı bilgileri alır

Önceden tahmin edilemeyen değişken anlık sorunlara cevap

bulan ileriye dönük bir tahmin yapmayı sağlar.

Bilgi Sistemleri Arasında Veri Etkileşimi

Üst

Yönetim

Bilgi

Sistemleri

(ÜBS)

İşlemsel

Bilgi

Sistemleri

(İBS)

Karar

Destek

Sistemleri

(KDS)

Yönetim

Bilgi

Sistemleri

(YBS)

Bilgi

Sistemleri

(BTİS ve

OOS)

Sistem Analizi

-Bilgi Sistemi Tarafları-

SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI

Bilgi Sistemi Tarafları

Kullanıcı

Yönetici

Programcı

Bilgi sistem destek personeli

Sistem analisti

Kullanıcı

Sistemin önemli bir parçasıdır

Kullanıcılar tarafından kullanılabildiği sürece sistem var olabilir

Geliştirilen sistem kullanıcının ihtiyaçlarını karşılayabilmelidir.

Bütün müşteriler aynı kategoriye konmamalıdır

Her kullanıcının bilgisayar bilgisi ve deneyimi aynı olmayabilir.

Yönetici Sistemin büyüklüğüne göre;

Proje yöneticisi

Büyük ölçekli projelerde, projenin uzun vadede başarılı olması için

gerekli kriterlerin belirlenmesinden ve proje ekibinin idaresinden

sorumludur

Üst düzey (işletme) yöneticisi

Sistemin geliştirilmesi için gerekli olan kaynağı sağlar

Bilgi sistemine olan yaklaşımı sistemi kullanacak olan kullanıcılar

üzerinde etkili olur

Programcı Yapısal analiz ve tasarımın ilk yıllarında analist, sistem için gerekli

verileri toplayarak sistemi geliştirip kodlayan programcı idi.

Zaman içinde analist ve programcının görevleri ayrılmıştır.

Programcılar, zamanlarını optimizasyon ve üretilen kodların sisteme

entegrasyonuna ayırmaktadırlar.

Günümüzde, CASE (Computer Aided Software Engineering –

Bilgisayar Destekli Yazılım Mühendisliği) araçları kullanılarak kodun

büyük bölümü otomatik olarak üretilmektedir.

Bilgi Sistem Destek Personeli

(Operasyonel Personel)

Sistemin sürekliliğini sağlamak amacıyla destek sağlar:

Ağ iletişimi

Donanım ve veri güvenliği

İlgili bilgisayar programlarının çalışması

Çıktıların düzenlenmesi

Sistem Analisti

Projenin kilit üyesidir

Ancak tek başına sistemin başarısı analiste bağlı değildir.

Sistem Analistinin Beceri ve Görevleri

Hem işletme yönetimi hem de bilgi sistemleri konusunda bilgi

sahibi olması gerekir.

İşin ihtiyaç ve sorunlarını ortaya koyarak, işin gelişmesi için bilgi

teknolojilerini kullanarak bilgi sisteminin nasıl kullanılacağına

karar verir.

Analistin Problem Çözümüne Yaklaşımı

1. Problemi araştırmak ve anlamak

2. Problemin çözümünün maliyetine karşılık sağlayacağı faydaları

belirlemek

3. Çözümün ihtiyaçlarını belirlemek

4. Alternatif çözümleri belirlemek

5. En iyi çözümü belirlemek

6. Seçilen çözümün ayrıntılarını belirlemek

7. Çözümü uygulamak

8. İstenilen sonuçların elde edildiğinden emin olmak için izlemek

Sistem Analistinin Yararlandığı Kaynaklar

Sistem Analisti

Sistemin

Hedefleri

Üretim

İhtiyaçları

Maddi ve

Zaman Kısıtı

Pazar ve

Rekabet

Kalite

Faktörleri

Teknoloji

Analitik Düşünme Bilgi ve Becerileri

Analist, problemi tam olarak belirleyip tanımlayabilmeli

Sistemin parçalarını inceleyip ilişkileri belirlemelidir

Çözüm alternatifleri belirleyerek en uygununun seçilmesine karar

vermeli ve bilgi teknolojilerini kullanarak sisteme

uyarlayabilmelidir.

Teknik Bilgi ve Beceri -1

Analist aşağıdaki konular hakkında bilgi sahibi olmalıdır:

Donanım

Programlama dilleri

İşletim sistemleri

Veri tabanı yönetim sistemleri

Haberleşme protokolleri

Teknik Bilgi ve Beceri -2 Analistin, sistem geliştirme için gerekli olan araçlar ve teknolojiler

hakkında bilgi sahibi olması gerekir:

CASE araçları (Rational Rose, Visual Analyst, vb.)

Sistem geliştirme için kullanılan yazılım paketleri (MS Access,

VisualAge, PowerBuilder, vb.)

Bütünleşik geliştirme ortamları (Integrated Development

Environments-IDE, Sun Forte Java, MS Visual Studio, vb.)

Teknik Bilgi ve Beceri -3

Sistemin içinde yer alacak farklı teknolojilerin, nasıl

kullanılacağının ve sisteme nasıl uyum sağlayacağının bilinmesi

gerekir.

Analist, sistem geliştirme projesini nasıl planlayıp yöneteceği,

sistem analizi ve tasarım, projeyi gerçekleştirme ve test işlemleri

konularında da bilgi sahibi olmalıdır.

Yönetim ve İş Bilgi, Beceri

Analistin işin işleyişine ve organizasyona hakim olması gerekir:

kurumun çalıştığı sektör,

hedefleri,

iş stratejileri ve planları,

kurum kültürü

Analist aşağıdaki yönetim bilgi ve becerilerine sahip olmalıdır:

Kaynak yönetimi

Proje yönetimi

Risk yönetimi

Değişim yönetimi

İnsan İlişkileri

Sistem analisti diğer çalışanları ile bir ekip çalışması içindedir.

Çalışanların becerileri, bilgi teknolojilerine yaklaşımları hakkında

bilgi sahibi olmalıdır.

İnsanlarla rahat iletişim kurmalıdır.