Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ZHVILLIMI I KËSAJ STRATEGJIE ËSHTË I FINANCUAR NGA BASHKIMI EVROPIAN
PËRMBAJTJA E KËTIJ DOKUMENTI ËSHTË PËRGJEGJËSI E PALËS KONTRAKTUESE (AESA) DHE MINISTRISË PËR ARSIM DHE SHKENCË DHE NË KURFARË RRETHANA NUK MUND TË TRAJTOHET QË E REFLEKTON QËNDRIMIN E BASHKIMIT EVROPIAN
CIP- Katagolizimi në publikim
Biblioteka Popullore dhe Universitare “Sh. Kliment Ohridski”, Shkup
37(497.7)'"2018/2025"
STRATEGJIA për arsim për vitin 2018-2025 dhe Plani i Veprimit.-Shkup: Ministria e Arsimit dhe Shkencës e Republikës së Maqedonisë,2018.-170 faq.: ilustro.; 25 cm
Dokumenti është hartuar në kuadër të Programit Operativ, “Zhvillimi i resurseve njerëzore 2007-2013”, nëpërmjet realizimit të projektit të udhëhequr nga lideri i ekipit: Aram Avagijan, eksperti kryesor: prof: Violeta Petroska- Beshka dhe shtatë grupe të punës të koordinuara nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës të Republikës së Maqedonisë
ISBN 978-608-226-396-0
а) Education - Strategy - Macedonia - 2018-2025 – Action PlansCOBISS.MK-ID 107255306
PËRMBAJTJA
1. KONTEKSTI SHOQËROR-EKONOMIK DHE POLITIK .......................................................................................8
2. PASQYRA E SISTEMIT ARSIMOR.....................................................................................................................10
3. VIZIONI, SYNIMET DHE DETYRAT E ZHVILLIMIT TË ARSIMIT ....................................................................15
4. QASJA STRATEGJIKE .......................................................................................................................................22
5. FUSHAT KRYESORE STRATEGJIKE (SHTYLLAT) TË ARSIMIT .....................................................................24
5.1 ARSIMI PARASHKOLLOR .......................................................................................................................255.1.1. Pasqyra e gjendjes dhe veprimtaritë e deritanishme ...............................................................255.1.2. Sfidat ..............................................................................................................................................275.1.3. Përparësitë dhe përfundimet e pritshme ...................................................................................27
5.2 ARSIMI FILLOR (ARSIMI I PËRGJITHSHËM) ........................................................................................295.2.1. Pasqyra e gjendjes dhe veprimtaritë e deritanishme ...............................................................295.2.2. Sfidat ..............................................................................................................................................315.2.3. Përparësitë dhe përfundimet e pritshme ...................................................................................33
5.3 ARSIMI I MESËM I PËRGJITHSHËM (gjimnazet, shkollat e arteve dhe shkollat për nxënësit me nevoja të posaçme arsimore ) 35
5.3.1. Pasqyra e gjendjes nga aktivitetet e deritanishme ...................................................................355.3.2. Sfidat ..............................................................................................................................................375.3.3. Përparësitë dhe rezultatet e pritshme .......................................................................................38
5.4 ARSIMI DHE TRAJNIMI PROFESIONAL ................................................................................................405.4.1. Pasqyra e gjendjes dhe veprimtaritë e deritanishme ..............................................................405.4.2. Sfidat ..............................................................................................................................................425.4.3. Përparësitë dhe rezultatet e pritshme ......................................................................................43
5.5 ARSIMI I LARTË HULUMTIMET DHE INOVACIONET ...........................................................................455.5.1. Pasqyra e gjendjes së veprimtarive të deritanishme ................................................................455.5.2. Sfidat ..............................................................................................................................................475.5.3. Përparësitë dhe rezultatet e pritshme .......................................................................................48
5.6 ARSIMI JOFORMAL DHE ARSIM PËR TË RRITUR ...............................................................................505.6.1. Pasqyra e gjendjes dhe veprimtaritë e deritanishme ...............................................................505.6.2. Sfidat ..............................................................................................................................................515.6.3. Përparësitë dhe rezultatet e pritshme .......................................................................................52
5.7 PËRPARËSITË E PËRGJITHSHME-TË PËRBASHKËTA NË SISTEMIN E ARSIMIT ..........................535.7.1. Pasqyrimi i gjendjes dhe veprimtarive të deritanishme ...........................................................545.7.2. Sfidat ..............................................................................................................................................575.7.3. Përparësitë dhe rezultatet e pritshme .......................................................................................59
6. ZBATIMI, MONITORIMI DHE VLERËSIMI I STRATEGJISË.............................................................................61
7. PLANI I VEPRIMIT .............................................................................................................................................62
LISTA E SHKURTIMEVE
PPV Prodhimi i përgjithshëm i vendit
BZhA Byroja e zhvillimit të arsimit
VMJI Validiteti i mësimit joformal dhe informal
QRМ Qeveria e Republikës së Maqedonisë
EShS Enti Shtetëror i Statistikës
QShP Qendra Shtetërore e Provimeve
IShA Inspektorati Shtetëror i Arsimit
КЕ (EC) Komisioni Evropian
SECAAP (EQAVET) Sigurimi evropian i cilësisë në arsimin dhe aftësimin profesional
ЕКАR (EQAR) Regjistri evropian i sigurimit të cilësisë për arsimin e lartë
EMIS Sistemi i menaxhimit të informacionit në sistemin arsimor
ENQA Asociacioni Evropian për Sigurimin e Cilësisë në Arsimin e Lartë
КEK Korniza evropiane e kualifikimeve
ESG Standardet dhe kriteret për kontrollimin e cilësisë së arsimit të lartë në Evropë
FET (ETF) Fondacioni Evropian i Trajnimeve
BE (EU) Bashkimi Evropian
BNJVL Bashkësia e Njësive të Vetëqeverisjes Lokale të Republikës së Maqedonisë
TIK Teknologjia e informacionit dhe komunikimit
IPA Instrumenti i Asistencës së Para-anëtarësimit
DIS Dokumenti strategjik indikativ 2014-2020
TI Teknologjia informatike
МЕ Ministria e Ekonomisë
МSh Ministria e Shëndetësisë
МShIA Ministria e Shoqërisë Informatike dhe Administrimi
МVL Ministria e Vetëqeverisjes Lokale
МASh Ministria e Arsimit dhe e Shkencës
KМК Korniza e Maqedonisë së Kualifikimeve
МPPS Ministria e Punës dhe Politikës Sociale
МF Ministria e Financave
ZKTT Zyra Kombëtare e Transferimit të Teknologjive
AJ dhe ARr Arsimi joformal dhe arsimi i të rriturve
NPAA Programi kombëtar për miratimin e të drejtës së Bashkimit Evropian
KNK Korniza nacionale e kualifikimeve
KNALShIT Këshilli nacional i arsimit të lartë, i shkencës, inovacioneve dhe teknologjive
KAEAL Këshilli për akreditim dhe vlerësim në arsimin e lartë
KMBP Këshilli për mirëbesim dhe bashkëpunim me publikun
AShJ Arsimi për shkathtësitë e jetës
SZhQ Synimet zhvillimore të qëndrueshme të BE-së
KZhPA Këshilli për zhvillimin e politikave arsimore
PIRLS Studim rreth përparimit në shkrim-lexim dhe në të lexuarit në shkallë ndërkombëtare
PISA Programi për vlerësimin ndërkombëtar të nxënësve
ShP Shërbimi pedagogjik
GP Grupe pune
BB (WB) Banka Botërore
APT Arsimi profesional dhe trajnimi
TIMSS Studimi i trendeve ndërkombëtare në fushën e matematikës dhe studimeve të shkencës
UNDP Programi për Zhvillim i Kombeve të Bashkuara
UNICEF Fondi Ndërkombëtar i Emergjencës për Fëmijët i Kombeve të Bashkuara
NARr Të nxënit dhe arsimimi për të rriturit
DZhPAGjPB Drejtoria për zhvillimin dhe përparimin e arsimit në gjuhët e pjesëtarëve të bashkësive
USAID Agjencia e Shteteve të Bashkuara për zhvillim ndërkombëtar
FIZhT Fondi për inovacionet dhe zhvillimin teknologjik
QARr Qendra për Arsimimin e të Rriturve
QAPT Qendra e Arsimimit Profesional dhe Trajnimit
8 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
FALËNDERIMI PËR NDIHMESËN
Qeveria e Republikës së Maqedonisë i falënderon të gjithë ata që dhanë ndihmesë për zhvillimin e Strategjisë së arsimit 2018-2025.
PARATHËNIE
Strategjia e arsimit në Republikën e Maqedonisë për periudhën 2018-2025 dhe Plani i veprimit i saj u hartuan me përkrahjen financiare dhe teknike të Bashkimit Evropian nëpërmjet një procesi këshillimesh të gjera dhe të pjesëmarrjes, i cili u zhvillua me anë të një numri të madh takimesh, diskutimesh, debatesh e konferencash gjatë fazave të ndryshme të përpilimit të strategjisë, më saktësisht, që nga përcaktimi i sfidave dhe përparësive e deri te formulimi i tekstit përfundimtar.
Mbështetje të madhe pati nga shumë ekspertë, punonjës arsimi, njerëz akademikë dhe figura publike, përfaqësues të institucioneve publike, sektori civil si dhe palëve të tjera të interesuara për zhvillimin e burimeve njerëzore dhe të politikave arsimore në Republikën e Maqedonisë.
Zhvillimi i Strategjisë u bë nëpërmjet gjashtë grupeve të punës të formuara nga Ministria e Arsimit dhe e Shkencës dhe u mbikëqyr prej dy bashkërenduesish në shkallë kombëtare. Ata mbështeteshin nga një ekip ekspertësh që vepronin në kuadër të projektit për Marrëveshjen kornizë të ndihmës teknike për përgatitjen e Strategjisë gjithëpërfshirëse 2018-2020 të zbatuar nga Agrikonsalting Evropa prej Belgjike (С.А.Agriconsulting Europe S.A.- AESA).
Versioni i parë i projektit të Strategjisë u përpilua në qershor 2016 dhe iu shpërnda palëve kryesore të interesuara, duke përfshirë pushtetet kombëtare, institucionet publike, partnerët socialë, institucionet arsimore, partnerët e zhvillimit, njerëzit profesionistë dhe faktorët e tjerë në fushë të arsimit. Duke u bazuar në sugjerimet e tyre Strategjia u rishikua, u përmirësua sërish dhe versioni përfundimtar u prezantua nga fundi i vitit 2017.
HYRJE
1. Strategjia e arsimit në Republikën e Maqedonisë për periudhën 2018-2025 paraqet bazën e veprimtarive të qeverisë së Republikës së Maqedonisë në fushën e arsimit gjatë periudhës deri më 2025. Ajo u hartua mbi bazën e gjendjes së tanishme në sistemin tonë arsimor dhe synon që këto arritje t’i përmirësojë dalëngadalë në pajtim me përparësitë e përcaktuara.
2. Ndonëse procesi i përgatitjes së Strategjisë përkrahet fuqimisht nga ana e Bashkimit Evropian, prapëseprapë ky proces ka ndjekur këto parime: përkatësia ndaj qeverisë së Republikës së Maqedonisë (QRM) dhe institucioneve që përgjigjen drejtpërdrejt për zbatimin e tyre, sidomos Ministria e Arsimit dhe e Shkencës, Ministria e Punës dhe Politikës Sociale si dhe organet dhe institucionet përgjegjëse për arsim duke përfshirë dhe institucionet arsimore;dhe pranimi nga një rreth i gjerë palësh të interesuara, duke përfshirë këtu organet publike, shoqatat qytetare, partnerët socialë dhe bashkësinë e partnerëve zhvillimorë (partnerët e zhvillimit);
3. Strategjia në fjalë mbështetet në përcaktimin e qartë të sfidave kryesore në sektorin arsimor dhe kësisoj sigurohet relevanca me anë të përcaktimit me kujdes të fushave me përparësi ku duhet përqendruar vëmendja gjatë periudhës deri në vitin 2025. Njëkohësisht, duke pasur për qëllim përmbushjen e kriterit të kredibilitetit te kjo strategji janë përfshirë vetëm ato masa që mund të zbatohen gjatë periudhës së planifikuar dhe që mbështeten edhe prej Planit të veprimit, ku hyjnë shpenzimet dhe burimet e financimit.
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 9
Megjithatë, Strategjia propozon gjithashtu edhe objektiva më afatgjatë që mund të merren parasysh kur të bëhet programimi i fazave të tjera të zhvillimit të arsimit në vendin tonë.
4. Identifikimi i sfidave e përparësive dhe përcaktimi i masave u bë në disa mënyra të ndryshme:
• pasqyrimi i arritjeve në sistemin arsimor në 10 vjetët e fundit, i bërë nga grupet e punës (GP) të formuara nga Ministria e Arsimit dhe e Shkencës (MASh) për nevoja të përgatitjes së kësaj strategjie;
• shqyrtimi i strategjive kryesore gjithëpërfshirëse në shkallë kombëtare, i dokumenteve ku përmbahen politikat arsimore dhe politikat në sektorët e tjerë që kanë të bëjnë me arsimin, si dhe dokumentet më të rëndësishme që përfshijnë politikat evropiane dhe rajonale, duke bashkëngjitur këtu edhe dokumentet që lidhen me marrëdhëniet BE – Republika e Maqedonisë;
• konsultime me një pjesëmarrje të madhe e të ndryshme të palëve kryesore të interesuara, duke përfshirë këtu institucionet e vendit, organizatat qytetare, partnerët socialë, bashkësinë e partnerëve të zhvillimit, si dhe ekspertë të arsimit e profesionistë nga praktika, nëpërmjet shumë e shumë takimesh, diskutimesh, debatesh dhe konferencash.
5. Ky dokument përfshin në radhë të parë gjashtë shtyllat e sistemit arsimor: arsimin parashkollor; arsimin fillor; arsimin e mesëm; arsimin profesional dhe trajnimin; arsimin e lartë dhe hulumtimin; dhe të nxënit e arsimimi i të rriturve. Pastaj vjen shtylla e shatë ku hyjnë disa tema të përgjithshme të sistemit arsimor.
6. Këto shtylla trajtohen te Pjesa 5, nëpërmjet Pasqyrimit të gjendjes dhe arritjeve të mëhershme, identifikimit të sfidave, përcaktimit të përparësive dhe përfundimeve të pritshme që duhet të arrihen.
7. Pjesa 6 i shtron parimet themelore për zbatimin, mbikëqyrjen dhe vlerësimin e Strategjisë, kurse Pjesa 7 e shpalos Planin e veprimit.
10 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
8. Republika e Maqedonisë është një vend kontinental me një popullsi prej 2 022 547 banorësh25, e cila në këto 15 vjetët e fundit ka pasur zhvillim relativisht të qëndrueshëm – nga statusi i ekonomisë së ulët-të mesme në vitin 2000 arriti në statusin e ekonomisë së mesme-të lartë. Në mesin e 188 vendeve, Maqedonia më 2016 u rendit në vendin 82 (duke mbetur mbrapa për një vend – e 81-ta, në krahasim me vitet 2014 dhe 2015) dhe tash hyn në grupin e vendeve me zhvillim të lartë njerëzor26.
9. Përpjekjet për të ruajtur stabilitetin makroekonomik, në kontekstin e recesionit të përgjithshëm dhe ngadalësimit në Euro-zonë, dhanë si rezultat rritjen e PPV në 3,7% në vitin 201527, kurse në vitin 2016 vetëm 2,6%28. Në vitin 2016 shkalla e punësimit të popullatës së aftë për punë (15-64) ishte 49,1%, ku vihet re një rritje prej 5,7 pikë për qind në krahasim me vitin 2009. Megjithatë, shkalla e punësimit te popullata e re (15-24) edhe më tej mbetet e ulët dhe shënon 16,2%29.
10. Indikatorët e varfërisë tregojnë një përmirësim të vogël në 5-6 vitet e fundit. Kështu, numri i të varfërve në shkallë vendi ka rënë prej 26,8% në vitin 2010 në 22,1% më 201430.
11. Megjithëse shkalla e papunësisë ka rënë nga 32,3% e vitit 2009 në 24% më 2016, prapëseprapë ajo mbetet edhe më tej e lartë. Papunësia e të rinjve bie me rritjen e shkallës së arsimimit të tyre, por ajo mbetet dy herë më e lartë se mesatarja dhe shënon 48,2% (47,9% për meshkujt dhe 48,8% për femrat)31. Në vitin 2016, 25,2% e personave të moshës 15-24 vjeçe as nuk qenë të përfshirë në sistemin arsimor dhe as nuk qenë të punësuar.
12. Gjatë viteve të fundit u hapën gjithnjë e më shumë vende pune në sektorin e industrisë së përpunimit, në ndërtimtari, transport dhe magazinim, në veprimtaritë administrative e shërbyese dhe ato artistike, në zbavitje e rekreacion. Rreth 53% e vendeve të reja të punës lidhen me arsimin e mesëm profesional, kurse 34% me shkallët më të ulëta të arsimit. Në të ardhmen shumica e vendeve të punës do të hapen në
25 Sipas regjistrimit të fundit në vitin 2002.26 UNDP, Human Development Report 2015.27 Banka botërore, Indikatorët e zhvillimit botëror: http://databank.worldbank.org/data/reports.
aspx?source=2&country=MKD&series=&period= 28 Enti Shtetëror i Statistikës, Raporti mujor i statistikës, nr. 1.2.17.03 29 Enti Shtetëror i Statistikës, Anketë për fuqinë punëtore 2016(http://www.stat.gov.mk/PrikaziPoslednaPublikacija_
en.aspx?id=3).30 World Bank, Global Poverty Working Group. http://databank.worldbank.org/data/Views/Reports/ReportWidgetCustom.
aspx?Report_Name=CountryProfile&Id=b450fd57&tbar=y&dd=y&inf=n&zm=n&country=MKD. 31 Enti Shtetëror i Statistikës, Anketë për fuqinë punëtore, 2016
KONTEKSTI SHOQËROR-EKONOMIK DHE POLITIK
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 11
industrinë e përpunimit (40%) dhe në tregti (9%), me shkallë të mesme/profesionale (62%) dhe me arsim të lartë (10%)32.
13. Në periudhën 2009-2015, migrimi neto u rrit vazhdimisht nga 1,065 në 4,342 – kryesisht nga shkaku i numrit të të huajve me qëndrim të përkohshëm – mirëpo në vitin 2016 u regjistrua rënie prej 4,113. Njëherazi edhe migrimi neto i banorëve në Maqedoni ka një përmirësim të vogël, po përsëri mbetet negativ (nga -510 më 2009 deri -157 më 2016)33:
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Ardhacakë 1 857 2 715 3 211 3 787 3 991 4 208 5 358 4 743
Shtetas 259 303 349 396 490 265 259 283
Të huaj me qëndrim të përkohshëm
1 000 1 356 1 747 2 072 1 941 2 273 3 617 2 481
Të huaj me qëndrim të vazhduar 598 1 056 1 115 1 319 1 560 1 670 1 482 1 979
Të shpërngulur 792 1 007 1 290 1 415 1 041 839 1 016 630
Shtetas 769 923 1 143 1 330 945 740 767 440
Të huaj me qëndrim të përkohshëm
23 84 147 85 96 99 249 190
Migrimi neto 1 065 1 708 1 921 2 372 2 950 3 369 4 342 4 113
14. Grupin më të madh të ardhacakëve e përbëjnë ata që janë me arsim të mesëm (25,0% e gjithë ardhacakëve më 2016, 31,0% më 2014, 34,4% më 2013 dhe 41,8% në vitin 2012), pastaj vjen grupi me arsim të lartë (ku hyjnë edhe ata me diplomë magjistri) që paraqet 9,8% të ardhacakëve në vitin 2016 (10,7% më 2014, 11,2% më 2013 dhe 9,0% më 2012). Ndërkohë, grupi i ardhacakëve me arsim fillor përbën 6,1% të numrit të përgjithshëm të ardhacakëve – numri i tyre ishte shumë më i madh në vitet e mëparshme: 13,2% më 2014, 17,3% më 2013 dhe 28,3% në vitin 2012). Personat me doktoratë janë grupi më i vogël i ardhacakëve dhe pjesëmarrja e tyre është 0,2%.34
15. Në vitin 2013 për studentët e Maqedonisë pesë shtete më të popullarizuara kanë qenë: Bullgaria (1197), Italia (507), Gjermania (425), Austria (412) dhe Turqia (361), ndërkaq studentët e huaj që kanë studiuar në universitetet e vendit tonë kanë qenë kryesisht nga: Serbia (1146), Shqipëria (230), Turqia (211), Bullgaria (30) dhe Kroacia (24)35. Në bazë të kësaj, baraspesha e mobilitetit edhe më tej mbetet negative.
16. Maqedonia ka përkushtim të fuqishëm ndaj proceseve të integrimit evropian dhe anëtarësimit përfundimtar në BE. Shteti ynë bëri Marrëveshjen e stabilizimit dhe asocimit në vitin 2011 që hyri në fuqi në vitin 2004 dhe fitoi statusin e vendit-kandidat të BE në dhjetor të vitit 2005. Programi kombëtar për miratimin e të drejtës së Bashkimit Evropian (NPAA) u miratua në vitin 2006 dhe rishikohet çdo vit, me aktivitete që vijnë nga raportet e progresit të Komisionit Evropian, si dhe prioriteteve afatmese dhe afatshkurtra nga Partneriteti për anëtarësim i cili miratua nga Këshilli i Ministrave të BE-së në vitin 2008.
32 Ibid.33 Enti Shtetëror i Statistikës, Migrimet 2016.http://www.stat.gov.mk/PrikaziPoslednaPublikacija_en.aspx?id=934 Statistika nuk e tregon korrelacionin midis atyre me arsim të mesëm të përgjithshëm dhe atyre me arsim të mesëm
profesional.35 UNICEF, Migration Profiles: The Former Yugoslav Republic of Macedonia.
12 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
17. Sistemi arsimor në Republikën e Maqedonisë përbëhet nga arsimi parashkollor, fillor (6-14 vjeç), i mesëm (15-17/18 vjeç) dhe i lartë. Skema e paraqitur në faqen tjetër e pasqyron strukturën e sistemit tonë arsimor.
18. Në vitin 2016 u përfshinë 33 238 fëmijë të moshës deri 6 vjeç në 64 institucione parashkollore publike dhe në 19 private, 4 kopshte brenda shkollave private si entitete juridike, 1 qendër për fëmijët me zhvillim të hershëm si entitet publik, 6 qendra për zhvillim të hershëm të fëmijëve si entitete private juridike, 1 kopsht publik brenda një entiteti juridik të themeluar për nevojat e punonjësve të saj, 1 kopsht privat brenda një entiteti juridik të themeluar për nevojat e punonjësve të saj. Nga numri i përgjithshëm i fëmijëve 16 796 janë vajza. Nga numri i tërësishëm i fëmijëve ka 840 fëmijë me përkatësi rome dhe vetëm 174 fëmijë me aftësi të kufizuara ( përkatësisht me nevoja të posaçme arsimore). Vitin përgatitor (mosha 5-6 vjeçe) e
ndjekin 14 035 fëmijë (43%).
19. Arsimi fillor zgjat nëntë vjet, është i detyrueshëm dhe pa pagesë për të gjithë nxënësit (e moshës 6-14 vjeçe). Në vendin tonë ka 347 shkolla fillore (rreth 1100 së bashku me ato periferike). Shkalla e atyre që dinë shkrim e lexim është e lartë dhe shënon 98,8% për meshkujt dhe 96,8% për femrat (2015)36. Shkalla bruto e përfshirjes është 63%, kurse shkalla neto është 91%. Këta numra nuk përfshijnë nxënësit (kryesisht romë) që fare nuk janë të regjistruar në sistem (pa numër amë), kurse për këtë shkak edhe shkalla aktuale e përfshirjes për kohortën përkatëse moshore është më e vogël.
20. Arsimi i mesëm, që po kështu është i detyrueshëm dhe pa pagesë, është i ndarë në katër lloje: gjimnaz, arsim i mesëm profesional, arsim artistik dhe arsim për nxënësit me nevoja të posaçme arsimore. Arsimi i mesëm profesional mund të zgjasë 3-4 vite. Pasi t’i kryejnë tre vjet arsim profesional, nxënësit hyjnë në provimin përfundimtar dhe nuk kanë të drejtë të regjistrohen në universitet. Nxënësit që kryejnë arsimin e mesëm profesional katërvjeçar mund të zgjedhin ose provimin përfundimtar ose maturën shtetërore, varësisht nga dëshira për të vazhduar shkollimin ose jo, kurse nxënësit e gjimnazeve në mënyrë të detyrueshme i nënshtrohen maturës shtetërore ose shkollore.
21. Nga 124 shkollat e mesme ekzistuese, 108 prej tyre janë publike, ndërsa 16 shkollat e tjera janë private. Nga shkollat e mesme publike, 23 janë gjimnaze; 43 janë profesionale; 33 ofrojnë edhe arsim si gjimnaze edhe si profesionale; 4 shkolla janë për nxënësit me nevoja të posaçme arsimore; dhe 5 të tjera janë shkolla artistike.
36 Burimi:“Adult literacy rate, population 15+ years (both sexes, female, male)”. UIS Data Centre. UNESCO. August 2015.
PASQYRA E SISTEMIT ARSIMOR
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 13
Struktura e sistemit arsimor në Republikën e Maqedonisë (në pajtim me KМК)StrukturaesistemitarsimornëRepublikëneMaqedonisë(nëpajtimmeKМК)
Ilartë
CikliIIIistudimeve(doktoratë)(VIII)
(kohëzgjatja:sëpaku3vjet)
CikliIIistudimeve
akademike(VIIA)
(kohëzgjatja:1-2vjet)
CikliIIistudimeve
profesionale(VIIB)
(kohëzgjatja:1-2vjet)
Cikliiparëistudimeve(universitare)(VIA–VIB)(kohëzgjatja:3-4vjet)
Studime
profesionale(VA)
(kohëzgjatja:1-2
vjet)
Arsimipastëmesmes(VB)
(kohëzgjatja:1-2vjet)
Arsim
iidetyrue
shëm
Imesëm
Arsimiimesëm
profesional(IV)
(kohëzgjatja:4vjet)
Arsimiigjimnazit
(IV)
(kohëzgjatja:4
vjet)
Arsimiartistik(IV)
(kohëzgjatja:4vjet)
Arsimiimesëm
profesional(III)
(kohëzgjatja:3
vjet)
Aftësimi
profesional(II)
(zgjatderime2
vjet)
Fillo
r
Periudhaetretëearsimitfillor(I)(kohëzgjatja:3vjet;mosha:12-15vjeç)
Periudhaedytëearsimitfillor
(kohëzgjatja:3vjet;mosha:9-12vjeç)
Periudhaeparëearsimitfillor
(kohëzgjatja:3vjet;mosha:6-9vjeç)
Arsimiparashkollor(mosha:0-6vjeç)
22. Nëvitinshkollor2016/2017,në194paraleletë45shkollave/institucionevefillorespecialekanë
mësuar gjithsej 809 nxënës (duke përfshirë 289 femra) dhe në 61 paralele të 4 shkollave të
Maturashtetërore
22. Në vitin shkollor 2016/2017, në 194 paralele të 45 shkollave/institucioneve fillore speciale kanë mësuar gjithsej 809 nxënës (duke përfshirë 289 femra) dhe në 61 paralele të 4 shkollave të mesme speciale janë përfshirë 229 nxënës me nevoja të posaçme arsimore (66 prej tyre femra)37. Sipas MASh-it 725 nxënës me
37 Të dhënat administrative nga Sektori për arsimin fillor dhe të mesëm i MASh-it.
14 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
nevoja të posaçme arsimore u përfshinë në mësimin e rregullt në shkollat fillore dhe 230 në mësimin e rregullt në shkollat e mesme.
23. Në vitin shkollor 2016/2017 u përfshinë 44.064 nxënës në arsimin e mesëm profesional publik (rreth 59% e gjithë nxënësve në arsimin e mesëm), prej të cilëve 44,7% qenë vajza. Vetëm 3.053 ishin të përfshirë në arsimin e mesëm trevjeçar (6,9% e arsimit profesional, përkatësisht 4,1% e arsimit të mesëm), kurse 41.011 nxënës kanë ndjekur arsimin profesional katërvjeçar (93,1% e arsimit profesional, gjegjësisht 55,2% e arsimit të mesëm). Në arsimin profesional pas së mesmes u përfshinë vetëm 1049 nxënës që paraqet 1,82% e të gjithë nxënësve të përfshirë në arsimin pas së mesmes.
24. Arsimi i lartë realizohet në tri nivele: universitar, i magjistraturës dhe i doktoratës. Në vendin tonë funksionojnë gjashtë universitete shtetërore (dy prej tyre në gjuhën shqipe), 1 universitet privat-publik dhe 9 universitete private dhe dy shkolla të larta profesionale. Në vitin akademik 2016/2017 në 122 fakultete në kuadër të universiteteve u regjistruan rreth 58 mijë studentë në studime universitare, prej të cilëve rreth 56% janë femra. Shkalla bruto e përfshirjes shënon 34,2% (39,2% për femrat), ndërsa shkalla neto ishte 26,3% (31% për femrat). Në vitet 2015/16 ka pasur 3.034 studentë në studime magjistrature, kurse 58,9% i përkasin atyre shtetërore.
25. Në arsimin fillor mësimi organizohet në katër gjuhë mësimore (maqedonisht, shqip, turqisht dhe serbisht)38, ndërkaq në shkollimin e mesëm në tri gjuhë mësimore (maqedonisht, shqip dhe turqisht). Pothuaj 29% e shkollave fillore dhe 34% e shkollave të mesme janë dygjuhëshe / trigjuhëshe39.
26. Në kuadër të MASh-it Sektori për arsimin fillor dhe të mesëm (me katër seksione) dhe Sektori për arsimin e lartë (me tri seksione)40 janë përgjegjës për nivelet përkatëse të arsimit. Sektori për Bashkimin Evropian (me tri seksione) është i ngarkuar për bisedimet dhe integrimin e bashkësisë, si dhe për implementimin, bashkërendimin, mbikëqyrjen dhe vlerësimin e përbërësve relevantë të IPA-s (Instrumenti për ndihmën para anëtarësimit). Për shkak të karakterit specifik të strukturës së sistemit për arsimin profesional e trajnimin dhe të arsimit për të rriturit, në vendin tonë nuk ka një njësi të veçantë brenda MASh-it të ngarkuar me këta resorë, por bashkërendimi i ngarkohet Seksionit për arsimin e mesëm.
27. Ka disa institucione në kuadër të sistemit që janë përgjegjëse për aspekte të ndryshme të arsimit. Byroja e zhvillimit të arsimit (BZhA) është organ i administratës shtetërore në përbërje të MASh-it, që kryen punë profesionale me rëndësi për zhvillimin dhe përparimin e edukimit dhe arsimit në vendin tonë. BZhA-ja është kompetente për ndjekjen, kontrollin profesional, hulumtimin, përparimin dhe zhvillimin e veprimtarisë edukativo-arsimore në fushën e arsimit parashkollor, fillor, gjimnazor dhe artistik, të mesëm profesional dhe pas të mesmes, të arsimit të fëmijëve me nevoja të veçanta arsimore dhe të arsimit për të rriturit, në veprimtarinë edukativo-arsimore në konviktet e nxënësve, si dhe për arsimimin e fëmijëve të qytetarëve të Republikës së Maqedonisë jashtë vendit për të mësuar gjuhën dhe kulturën amtare. Brenda BZhA-së veprojnë katër sektorë: për planet dhe programet mësimore, për kërkime në arsim, për zhvillimin profesional dhe për veprimtarinë botuese. Selinë e ka në Shkup, mirëpo për zhvillimin e punëve me karakter këshillues profesional dhe të punëve instruktuese-mentoruese të kuadrit edukativo-arsimor dhe udhëheqës janë formuar 12 njësi organizative në qytetet të ndryshme.
28. Qendra e arsimit profesional dhe trajnimit (QAPT), e formuar në vitin 2007, udhëhiqet nga Këshilli drejtues prej nëntë anëtarësh që e përfaqësojnë atë: nga një person prej MASh-it, Ministrisë së Punës dhe Politikës Sociale (MPPS), odave ekonomike, Dhomës së zejtarëve të Republikës së Maqedonisë dhe Shoqatës së njësive të vetëqeverisjes lokale të Republikës së Maqedonisë (ShNjVL), si dhe katër veta nga QAPT-ja.
38 Në vitin 2010 u fut mësimi eksperimental në gjuhën boshnjake , i cili mund të zbatohej në shkollat që do të siguronin kushte për realizimin e tij.
39 Burimi: Projekti i USAID-it për integrimin ndëretnik në arsim.40 Në kuadër të MASh-it janë edhe sektori i shkencës dhe risive, i financave, për punë të përgjithshme dhe mbështetje të
ministrit, për punë normative-juridike, për tekstet, për mbikëqyrje të brendshme, për menaxhimin e burimeve njerëzore, për planifikim strategjik dhe analizë, Drejtoria për zhvillimin dhe përparimin e arsimimit në gjuhët e pjesëtarëve të bashkësive si dhe njësi të tjera.
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 15
Në obligimet kryesore të QAPT-së bëjnë pjesë: analiza dhe shqyrtimi i sistemeve për arsimin profesional; zhvillimi i standardeve të profesioneve; zhvillimi i standardeve për kualifikime profesionale; programet mësimore; trajnimi i mësimdhënësve; këshillimi e mentorimi; si dhe bashkëpunimi ndërkombëtar dhe përkrahja e partneritetit social. QAPT-ja merr pjesë aktive në promovimin e arsimit profesional dhe trajnimit me qëllim që të përmirësohet atraksioni për këtë lloj arsimi. Megjithatë, kapacitetet e QAPT-së për realizimin e veprimtarive janë të kufizuara si nga buxheti i ulët në dispozicion, ashtu edhe nga personeli.
29. Qendra për arsimin e të rriturve (QARr) u formua në nëntor të vitit 2008 nga ana e qeverisë së Republikës së Maqedonisë dhe e filloi punën në qershor të vitit 2009. QARr-in e udhëheq Këshilli drejtues i përbërë prej dhjetë anëtarësh që i përfaqësojnë: MASh-in, MPPS-në, odat ekonomike, Dhomën e zejtarëve të Republikës së Maqedonisë, Shoqatën e njësive të vetëqeverisjes lokale të Republikës së Maqedonisë (ShNjVL) dhe QARr-in. Synim kryesor QARr-i ka të japë ndihmesë në plotësimin e nevojave shoqërore-ekonomike të vendit tonë, si të kërkesave të tregut të punës dhe ta ndihmojë zhvillimin profesional të individëve. Ndër obligimet kryesore të QARr-it janë: promovimi i arsimit për të rriturit, bashkërendimi i bashkëpunimit me institucionet ndërkombëtare dhe me organizatat e tjera për arsimin e të rriturve, sigurimi i cilësisë sidomos nëpërmjet vendosjes së standardeve dhe kritereve për arsimin formal dhe joformal të të rriturve.
30. Misioni i Qendrës ndërkombëtare të provimeve (QShP) është e ngarkuar kryesisht me organizimin dhe sigurimin e formave të ndryshme të vlerësimit të nxënësve (siç janë notimi nga jashtë, matura shtetërore), duke përfshirë këtu edhe testimet në shkallë ndërkombëtare (si Programi për vlerësimin ndërkombëtar të nxënësve – PISA dhe Studimi i trendeve ndërkombëtare në fushën e matematikës dhe studimeve të shkencës – TIMSS). Si plotësim, QShP-ja bën edhe trajnime, vlerësime dhe licencime të drejtorëve (kandidatëve për drejtorë) të institucioneve arsimore. QShP-ja është strukturë e pavarur që varet drejtpërdrejt nga QRM-ja, por shënon linjën e dytë buxhetore të BZhA-së. QShP-ja përgatit raporte të rregullta dhe ka një numër të madh informacionesh për përparimin arsimor të nxënësve në shkallë kombëtare, rajonale dhe lokale.
31. Inspektorati shtetëror i arsimit (IShA) është person juridik, një organ në përbërje të MASh-it. Në IShA punojnë disa inspektorë dhe këshilltarë që janë përgjegjës për kontrollin e zbatimit të rregullativës juridike që ka të bëjë me arsimin dhe për kontrollin e cilësisë në procesin edukativo- arsimor në të gjitha nivelet arsimore dhe në universitetet e hapura qytetare. Kontrolli i cilësisë bëhet nëpërmjet zbatimit të vlerësimit integral në shkollat fillore, në shkollat e mesme dhe në universitetet e hapura qytetare. Ai përfshin shtatë fusha (planin dhe programet mësimore, të arriturat e nxënësve, të nxënit dhe mësimdhënia, përkrahja e nxënësve, klima në shkollë, burimet dhe përparimi e udhëheqja), në pajtim me instrumentin e brendshëm Indikatorët për vlerësimin e cilësisë në procesin edukativo arsimor në kuadër të institucioneve edukativo-arsimore. Përveç kësaj IShP-ja bën edhe mbikëqyrjen inspektuese në institucionet parashkollore, por vetëm nga aspekti i realizimit të programit si dhe në universitete nga aspekti i respektimit të përcaktimeve ligjore.
32. Drejtoria e zhvillimit dhe përparimit të arsimit në gjuhët e pjesëtarëve të bashkësive (DZhPAGjPB) është një organ në kuadër të MASh-it. Ajo është kompetente për t’u kujdesur rreth zhvillimit të mësimit për pjesëtarët e bashkësive etnike, të sigurojë një qasje më të mirë në të gjitha shkallët e arsimit për gjitha grupet etnike të margjinalizuara, si dhe të bashkërendojë punën e projekteve që kanë për qëllim forcimin e tolerancës midis pjesëtarëve të bashkësive etnike të ndryshme në vend. DZhPAGjPB-ja është përgjegjëse edhe për jetësimin e Strategjisë për arsimin e romëve dhe të Strategjisë për arsimin e integruar. DZhPAGjPB-ja përbëhet nga Seksioni për gjuhën shqipe, turke, serbe, rome, vllahe e boshnjake dhe nga Seksioni për paqe dhe të drejtat e fëmijës te të gjitha bashkësitë.
33. Shërbimi pedagogjik (ShP) është një organ në kuadër të MASh-it me dy sfera të veprimtarisë së vet: (1) përgatitja e programeve dhe masave për përmirësimin e zhvillimit psikologjik, social, kulturor dhe arsimor të nxënësve si dhe për zbatimin e procedurave të përkrahjes së zhvillimit të nxënësve dhe (2) organizimi dhe mbështetja e procedurave për përgatitjen e teksteve mësimore për arsimin fillor dhe të mesëm.
34. Në kuadër të Ministrisë së punës dhe politikës sociale (MPPS), çështjet që kanë të bëjnë me punësimin i bashkërendon Sektori i politikave në lëmin e të drejtave në punë dhe politikave për punësim (me katër
16 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
seksione). Këto njësi janë kompetente për përgatitjen, menaxhimin, bashkërendimin, mbikëqyrjen dhe vlerësimin e Strategjisë kombëtare për punësim dhe Planit të veprimit për punësimin e të rinjve dhe për masat rreth punësimit nga Programi operativ për zhvillimin e burimeve njerëzore. Seksioni për gjithëpërfshirje sociale në kuadër të Sektorit për mbrojtje sociale është përgjegjës për përgatitjen, bashkërendimin dhe mbikëqyrjen e Strategjisë kombëtare për uljen e varfërisë dhe përjashtimit social 2010-2020. MPPS-ja vepron sipas Planit operativ vjetor për programet dhe masat aktive për punësimin dhe shërbimet e tregut të punës (me synime të qarta dhe indikatorë dalës), me shpenzime të përllogaritura dhe me burime të përcaktuara financimi. Sektori për mbrojtjen e fëmijëve mban përgjegjësi për të gjitha aspektet e arsimit parashkollor, përveç për Programit për të nxënit dhe zhvillimin e hershëm (që bie në kompetencat e MASh-it – BZhA-së).
35. Për vitin 2017 shpenzimet e arsimit kapin shumën 25492,8 milionë denarë41 (rreth 414,5 milionë euro) ose 12,4% nga buxheti i shtetit në krahasim me 23644,4 milionë denarë42 (rreth 383,3 milionë euro) ose 12,1% në vitin 2016. Shpërndarja e kësaj shume në nivelet e ndryshme të arsimit paraqitet në tabelën e mëposhtme:
Niveli i arsimitNë mijë denarë Në mijë euro
(përafërsisht)19 Rritje 2016-
2017, %2016 2017 2016 2017
Arsimi parashkollor dhe fillor 1160204 1916388 18804 31161 65,2
Arsimi i mesëm 1116846 1314261 18101 21370 17,7
Arsimi i lartë 5794356 6030399 93912 98055 4,1
Arsimi tjetër që nuk është sipas nivelit 19301 28939 313 471 49,9
Shërbimet e për përkrahjen e arsimit 14318833 14751639 232072 239864 3,0
Hulumtimet në fushë të arsimit 546325 513662 8855 8352 -6,0
Veprimtari të tjera në fushë të arsimit 163739 256091 2654 4164 56,4
Programe zhvillimore të arsimit 524797 681375 8506 11079 29,8
Gjithsej 23644401 25492754 383216 414516 7,8
43
36. Mjetet e parashikuara në buxhetin e shtetit i mbulojnë shpenzimet vijuese për funksionimin e sistemit arsimor (p.sh.: bllok dotacione dhe dotacione të destinuara, rroga, bursa, furnizimi me mallra e shërbime dhe investimet kapitale që mbulohen rregullisht nga buxheti) dhe shpenzimet për programet e shumta zhvillimore. Janë të domosdoshme edhe mjetet plotësuese nga buxheti dhe nga burimet e tjera që të bëhet i mundshëm realizimi i synimeve të Strategjisë dhe mbulimi i shpenzimeve të parashikuara me Planin e veprimit.
41 Buxheti i Republikës së Maqedonisë për vitin 2017, “Fletorja zyrtare e Republikës së Maqedonisë”, nr. 191/2916.42 Buxheti i Republikës së Maqedonisë për vitin 2016, “Fletorja zyrtare e Republikës së Maqedonisë”, nr. 209/2015 43 Përllogaritjet për vitin 2016 bazohen në kursin si vijon sipas Bankës Qendrore Evropiane: 1 euro = 61,7 denarë të RM-së (sipas
kursit në janar të vitit 2016), kurse për vitin 2017 dhe për vitin tjetër kursi i llogaritjes është 1 euro = 61,5 denarë të RM-së (sipas kursit për muajin nëntor 2016)
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 17
37. Qeveria e Republikës së Maqedonisë (QRM) konsideron se arsimi, trajnimi, hulumtimi dhe risitë janë faktorë vendimtarë për forcimin e ekonomisë kombëtare dhe mirëqenies së qytetarëve. Në këtë kontekst si vizion i përcaktuar me këtë Strategji mund të llogaritet përpjekja për të siguruar arsim gjithëpërfshirës, inkluziv e të integruar, të orientuar nga “nxënësi“44,me programe bashkëkohore që mundësojnë gjeneratat e ardhshme të fitojnë dituri, shkathtësi dhe kompetenca në pajtim me nevojat e shoqërisë demokratike multikulturore, me tregun e punës dhe me sfidat e reja në mjedisin e përgjithshëm shkencor-teknologjik.
38. Sipas këtij vizioni, Strategjia do të orientohet kryesisht nga përmirësimi i:
1. Cilësia e arsimit dhe relevanca e tij për zhvillimin e përparësive të shoqërisë maqedonase (sidomos kur bëhet fjalë për formimin e qytetarëve të angazhuar e produktivë) dhe për nevojat e tregut të punës, të udhëhequr drejt rezultateve të pritura të mësimit, si dhe për pranimin e multikulturalizmit, integrimit ndëretnik, respektimit të dallimeve dhe vlerave demokratike;
2. Zhvillimi i kompetencave të përgjithshme dhe thelbësore të gjithë nxënësve, në mënyrë që të zhvillohen në mendimtar kritik, aktivë dhe pjesëmarrës relevant në jetën shoqërore;
3. Infrastrukturës së sistemit arsimor, duke përfshirë këtu ndërtimet, pajisjet, teknologjitë mësimore dhe ato ndihmëse, me qëllim të krijimit të mjedisit adekuat për të nxënit në tërësi dhe përfshirje të personave me nevoja të veçanta arsimore;
4. Kapaciteteve të burimeve njerëzore, duke i përfshirë personat udhëheqës, kuadrin dhe shërbimet profesionale;
5. Cilësia dhe rezultate e procesit arsimor nëpërmjet përmirësimit të vlerësimit në të gjitha nivelet arsimore: nxënës, mësues, shkollë dhe sistem;
6. Autonomia e institucioneve në arsim, veçanërisht e universiteteve, si dhe autonomia e entiteteve në procesin arsimor;
7. Legjislacionit, administrimit dhe financimit.
39. Qëllimet dhe detyrat e përcaktuara brenda Strategjisë dalin nga sfidat më të rëndësishme të sistemit arsimor që janë identifikuar nëpërmjet analizës së themeltë të situatave në çdo nënsektor. Ato, gjithashtu, janë në pajtim me qëllimet e përcaktuara nga ana e dokumenteve themelore që lidhen me procesin e qasjes dhe janë nënshkruar nga ana e BE-së dhe e Republikës së Maqedonisë dhe janë miratuar nga QRM-ja.
44 Në këtë kontekst, me termin “nxënës” kuptohet çdo pjesëmarrës në procesin edukativ dhe/ose arsimor.
VIZIONI, SYNIMET DHE DETYRAT E ZHVILLIMIT TË ARSIMIT
18 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
40. Dokumenti strategjik indikativ 2014-2020 i miratuar në gusht të vitit 2014 i përcakton këto qëllime kryesore për ndihmën nëpërmjet IPA II në Sektorin e arsimit, punësimit dhe politikave sociale: ulja e shkallës së lartë të papunësisë, rritja e pjesëmarrjes në tregun e punës, sidomos e të rinjve dhe grave, rritja e qasjes në arsimin dhe trajnimin cilësor, harmonizimi më i mirë me kërkesën e shkathtësive, krijimi i një sistemi modern e fleksibil të mbrojtjes sociale. Rezultatet që duhet të arrihen përfshijnë:
• një treg pune më gjithëpërfshirës dhe më efektiv;
• harmonizimin më të mirë të kërkesës dhe ofertës së shkathtësive;
• sistemin modern të mbrojtjes sociale;
• një numër më të madh indikatorësh statistikor për krijuesit e politikave;
• arsimin e përmirësuar parashkollor, të detyrueshëm (fillor e të mesëm) dhe arsimin e lartë.
41. Sipas dokumentit indikativ strategjik 20014-2020 (DIS) arsimi dhe trajnimi do të forcohen sa i përket krijimit të shkathtësive, sidomos nëpërmjet:
• përkrahjes së përmirësimit të cilësisë në arsim dhe lehtësimit të qasjes ndaj arsimit për të gjithë;
• forcimit dhe modernizimit të sistemeve të arsimit profesional dhe trajnimit (APT) dhe arsimit për të rriturit;
• mbështetjes së zhvillimit dhe realizimit të kornizës kombëtare të kualifikimeve;
• përkrahjes së të nxënit gjithëpërfshirës të përhershëm;
• promovimit të të nxënit sipërmarrës;
• mbështetjes së partnerëve socialë dhe sektorit privat.
42. Synimet themelore përcaktohen edhe nëpërmjet dokumentesh të tjera të BE-së e të Maqedonisë, siç janë Programi ekonomik i para-anëtarësimit 2014-2015 (viti 2014); Programi ekonomik reformues (viti 2016); Programi kombëtar për miratimin e të drejtës i Bashkimit Evropian (2007, i rishikuar çdo vjet), Vendimi mbi parimet, përparësitë dhe kushtet e përfshira në partneritetin për anëtarësim 2006/57/EK (viti 2008); Strategjia Evropa Juglindore 2020 (viti 2013); Arsimi dhe trajnimi i mësimdhënësve nga Ballkani Perëndimor (viti 2013); Evropa 2020 - Strategjia për zhvillim të mençur, të qëndrueshëm e gjithëpërfshirës (2012), Plani i aktiviteteve për realizimin e përparësive të ngutshme reformuese 2015 (viti 2015) nëpërmjet të të cilave shteti mori përgjegjësi për reformat, sidomos në fushën e arsimit, që mund të paraqitet në këtë mënyrë:
• Arsimi parashkollor, fillor dhe i mesëm:
- Qasje universale për të nxënit dhe zhvillimin në fëmijërinë e hershme për moshën 3-6 vjeçe, pavarësisht aftësive të tyre.
- Përmirësimi i kualitetit të arsimit parashkollor;
- Rritja e përfshirjes së fëmijëve dhe duke siguruar drejtësi në lidhje me qasjen e të gjithë fëmijëve në institucionet e arsimit parashkollor;
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 19
- Sigurimi i arsimit të cilësisë së lartë dhe të rregullt fillor për të gjithë fëmijët dhe parandalimi i shkaqeve për braktisje dhe vijimin e parregullt të mësimit i cili është i paregjistruar.
- Promovimi i integrimit të nxënësve që u përkasin bashkësive të ndryshme etnike, nëpërmjet veprimtarive të përbashkëta mësimore dhe jashtëmësimore, mësimi së bashku i gjuhëve, përmirësimit të kushteve hapësinore për integrim, sigurimi i kompetencave ndërnjerëzore dhe ndërkulturore sociale e shoqërore;
- Regjistrimi i nxënësve në moshën relevante, pa marrë parasysh prejardhjen dhe kompetencat e tyre, sidomos të atyre që u përkasin grupeve të margjinalizuara (p.sh. fëmijët romë) dhe siguria se së paku do ta kryejnë arsimin fillor;
- Sigurimi i pjesëmarrjes kualitative dhe relevante e nxënësve në arsimin e rregullt për të realizuar potencialin e tyre dhe njëkohësisht për të shmangur situatat ku nxënësit të cilët vijnë nga grupe të margjinalizuara dhe të rrezikuara regjistrohen në shkolla, por dështojnë të ndjekin rregullisht orët mësimore dhe kanë arsimim me cilësi të dobët;
- Përmirësimi dhe përshtatja e infrastrukturës arsimore, e Planit e programit mësimor dhe teksteve për nxënësit me nevoja të veçanta arsimore; sigurimi i kompetencave të arsimtarëve dhe shërbimeve profesionale që punojnë me nxënës të këtyre grupeve;
- Përmirësimi i kompetencave dhe efikasiteti i punonjësve të arsimit; aplikimi i teknologjisë digjitale dhe integrimi i TIK-ut në mësimdhënie dhe në të nxënit;
- Rritja e efikasitetit dhe efektivitetit të anëtarëve të shërbimeve eksperte (pedagogë, psikologë, edukatorët e veçantë, punonjësit shoqëror) duke rritur pjesëmarrjen e tyre relevante në jetën e përditshme shkollore të nxënësve, dhe në të njëjtën kohë duke hequr barrën e tyre me detyra administrative të cilat janë jo karakteristike për profesionin e tyre;
- Transformimi i shkollave speciale në qendra burimore që do të bëhen mbështetje thelbësore për shkollat, mësuesit dhe bashkëpunëtorët e ekspertëve në zbatimin e masave për arsimin e rregullt gjithëpërfshirës;
- Sigurimi i bursave dhe kujdestarisë për nxënësit romë në shkollat e mesme; bursa për nxënësit me nevoja të veçanta arsimore; transport falas dhe mjete të tjera të përkrahjes;
- Forcimi i bashkëpunimit ndërmjet pushteteve qendrore dhe lokale;
- Zbatimi i sistemit për t’i ndjekur ata që e kanë kryer arsimin formal.
• Arsimi profesional dhe trajnimi:
- Të bëhet sa më tërheqës APT, cilësia dhe rëndësia e tij, me anë të rregullimit të ndryshimeve shoqërore dhe teknologjike në njërën anë dhe nevojave dhe karakteristikave të nxënësve në tjetrën;
- Formimi i një qasje të arsimit të mesëm të APT duke u bazuar në kompetenca të përgjithshme dhe kryesore dhe rezultate të pritura të mësimit;
- Përmirësimi i burimeve dhe kapaciteteve të sistemit APT;
- Zhvillimi i sistemit për parashikimin e nevojave për shkathtësitë (sidomos nëpërmjet vendosjes së Observatorit të shkathtësive) dhe zhvillimi e operacionalizimi i sistemit informativ në tregun e punës;
- Futja në përdorim e një sistemi efektiv dhe fleksibil për përpilimin e Standardeve të profesioneve dhe të Standardeve të kualifikimeve që mbështeten në rezultatet e të nxënit, hartimi i planit dhe programit mësimor modular që mbështeten po kështu te rezultatet e të nxënit, në pajtim me ato
20 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
standarde që i plotësojnë nevojat e tregut të punës, si dhe programet e nxënësve me nevoja të veçanta arsimore;
- Sigurimi i trajnimeve të arsimtarëve për realizimin e planit dhe programit të ri mësimor dhe lidhur me qasjet e reja ndaj të nxënit;
- Përmirësimi i të nxënit nëpërmjet punës në të gjitha format dhe për të gjithë tipat e nxënësve dhe të rriturve, sidomos nëpërmjet zbatimit të programeve përkatëse;
- Vënia në përdorim e sistemit kombëtar për kontrollimin e cilësisë së arsimit dhe kontrollit të relevancës së sistemit për t’i ndjekur ata që kanë përfunduar arsimin formal;
- pjesëmarrja në projektet rajonale të arsimit sipërmarrës në Evropën Juglindore.
• Arsimi i lartë dhe hulumtimi:
- rritja e cilësisë në arsimin e lartë nëpërmjet përmirësimit plotësues të punës së Këshillit për akreditim dhe vlerësim në arsimin e lartë;
- përmirësimi i bazës materiale e metodologjike të arsimit të lartë;
- zhvillimi i bashkëpunimit ndërmjet institucioneve të arsimit të lartë, sektorit privat dhe organeve publike relevante;
- optimizmi i profileve arsimore që financohen nga shteti, kurse u ofrohen universiteteve në Maqedoni dhe sigurimi i qasjes së barabartë në arsimin e lartë, kohezioni social dhe të nxënit gjatë gjithë jetës;
- sigurimi i rrjetëzimit me universitetet e huaja,
- përmirësimi i kapaciteteve për akomodimin e studentëve të universiteteve publike;
- rritja e investimeve publike dhe private në kërkimin e zbatuar, zhvillimin dhe risitë.
• Arsimi joformal dhe informal dhe arsimi i të rriturve:
- përshpejtimi i procesit për verifikimin e programeve dhe dhënësve të shërbimeve për arsimin joformal dhe arsimin për të rriturit (AJ dhe ARr), përditësimi i rregullt i katalogut të programeve të verifikuara dhe i dhënësve të shërbimeve;
- Përforcimi i ndihmës në procesin e zbatimit dhe operimit të sistemit për vërtetimin e rezultateve nga arsimi joformal dhe informal (VMJI), si sistem i cili mundëson identifikimin, dokumentimin, përqindjen dhe certifikimin e kompetencave të cilat personat i posedojnë. Me këtë sistem atyre do tu mundësohet lëvizshmëri vertikale dhe horizontale në sistemin arsimor dhe në tregun e punës;
- Përshtatja e programeve sipas nevojave dhe karakteristikave specifike të procesit të mësimit të të rriturve;
- përmirësimi i motivimit të personave për të marrë pjesë në AJ dhe ARr nëpërmjet ngritjes së vetëdijes, dhënies së informacioneve, drejtimeve, mbështetja dhe motivim i të rriturve, vlefshmëria e njohurive të mëparshme, si dhe zgjerimi i mundësive për zhvillimin e karrierës;
- zbatimi i sistemit të kualifikimeve të pjesshme, modeli modular i arsimit të të rriturve dhe programet për të rriturit me nevoja të veçanta arsimore; sigurimi i kompetencave kryesore në kuadër të trajnimeve për arsimimin e të rriturve;
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 21
- vendosja e kontrollit të cilësisë në AJ dhe ARr, sidomos nëpërmjet përdorimit të mekanizmit për ndjekjen dhe vlerësimin nga jashtë të cilësisë;
- vënien në përdorim të mekanizmit për nxitjen e punëdhënësve që të investojnë në arsim dhe trajnime, sidomos nëpërmjet promovimit të partneriteteve ndërmjet punëdhënësve dhe dhënësve të arsimit për të rriturit;
- përcaktimi i nevojave lokale për AJ dhe ARr (nga ana e komunave) dhe sigurimi i trajnimeve në nivelin rajonal dhe lokal;
- përmirësim i bazës juridike dhe i planeve për financimin e arsimit për të rriturit;
- realizimi i programit për kryerjen e arsimit të mesëm nga ana e të rriturve, me rritjen e numrit të komunave të involvuara.
• Përparësitë e përgjithshme /e përbashkëta:
- vendosja e tërësishme e Kornizës kombëtare të kualifikimeve;
- forcimi i sistemit për orientimin në karrierë dhe këshillimi;
- prezantimi i përmbajtjeve të duhura të programeve të ndryshme mësimore për zhvillimin e kompetencave të përgjithshme dhe kyçe në të gjitha nivelet e arsimit;
- krijimi dhe operacionalizimi i sistemit të validitetit të rezultateve dalëse të të nxënit joformal dhe informal;
- aplikimi i të nxënit sipërmarrës në të gjitha nivelet e arsimit;
- sigurimi i investimeve kapitale me qëllim të përmirësimit të kushteve fizike në institucionet arsimore;
- pajisja e të gjitha institucioneve arsimore me mjete ndihmëse dhe pajisje për fëmijët, nxënësit, studentët dhe mësimdhënësit;
- sigurimi i procesit të vazhdueshëm për zhvillimin profesional të kuadrit dhe shfrytëzimi efikas i teknologjive;
- përmirësimi i Sistemit të menaxhimit të informacioneve në arsim (EMIS)45 dhe i sistemit për grumbullimin e të dhënave;
- përmirësimi dhe harmonizimi i legjislacionit;
- vendosja e partneritetit social të institucionalizuar.
43. Përveç kësaj, gjatë formulimit të synimeve dhe detyrave të Strategjisë u morën parasysh me përparësi përfundimet vijuese që parashikohen me njërin nga dokumentet kombëtare strategjike vendimtare (më saktësisht me Strategjinë kombëtare të punësimit 2016-2020 të miratuar në tetor të vitit 2015), të cilat lidhen ngushtë ose i përfshijnë pjesërisht synimet e sipërpërmendura të përcaktuara me dokumentet për anëtarësim dhe dokumentet kombëtare strategjike:
• sistem informatik funksional për arsimin dhe tregun e punës, më saktësisht, metodologji të përmirësuar për ndjekjen e nevojave për shkathtësi (Skill Needs Survey);
45 Nga viti 2010 zbatohet programi ЕМIS, por ka nevojë që ai të përmirësohet.
22 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
• sistem të zhvilluar për parashikimin e nevojave për shkathtësi, observator i vendosur për shkathtësitë dhe model për parashikim;
• sistem efikas dhe fleksibil për zhvillimin e Standardeve të reja për kualifikime, zeje dhe profesione;
• standarde të zhvilluara për zejet dhe plane e programe arsimore të rishikuara në pajtim me nevojat e tregut të punës, si dhe trajnime të arsimtarëve;
• sistem i instaluar për të ndjekur nxënësit (Tracersystem) pasi të përfundojnë arsimin formal;
• sistem i përforcuar për orientim në karrierë dhe këshillim;
• përparim i mëtejmë për vendosjen e tërësishme të Kornizës kombëtare të kualifikimeve (KKK), duke i përfshirë punëdhënësit në të gjitha fazat e procesit;
• të nxënit e përmirësuar nëpërmjet punës në të gjitha format, si për nxënësit, ashtu edhe për të rriturit;
• zbatimi i programeve speciale mësimore për të rriturit për shkathtësi të reja për pozicione të “gjelbra” pune;
• përshpejtimi i procesit të verifikimit të dhënësve të shërbimeve dhe i programeve për të rriturit;
• cilësi e rritur e arsimit të lartë nëpërmjet përmirësimit të mëtejmë të punës së Këshillit për akreditim dhe vlerësim në arsimin e lartë (KAVAL), si dhe nëpërmjet realizimit të vlerësimeve nga jashtë;
• numër i zvogëluar i të rinjve të papunë e të papërfshirë në arsim e trajnime dhe normë e zvogëluar e braktisjes;
• operacionalizimi i sistemit për validitetin e rezultateve dalëse nga arsimimi joformal dhe informal, i futur njëherazi me programet speciale për arsimimin e të rriturve.
44. Si rezultat i kësaj, synimet e Strategjisë janë përcaktuar në këtë mënyrë:
• rritja e ndjeshme e përfshirjes së fëmijëve në arsimin parashkollor dhe përshtatja e programit për regjistrim të efikas dhe të përshtatur në arsim fillor;
• racionalizimi i planeve dhe programeve mësimore për të gjitha vitet e arsimit të detyrueshëm, sidomos në vitet e para të çdo cikli si dhe forcimi i tij me veprimtari dhe mjete që e bëjnë më tërheqëse shkollën dhe përfshijnë përmbajtje me interes lokal;
• përforcimi i programeve me aktivitete dhe mjete për të rritur tërheqjen ndaj shkollave, nxisin qëndrim konstruktiv ndaj mësimit dhe përfshijnë përmbajtje të interesit lokal dhe nxisin lidhshmërinë me komunitetin dhe angazhimin e përgjegjshëm;
• përshtatja e Programeve mësimore sipas moshës së nxënësve me anë të përfshirjes së Programeve të ndryshme mësimore të kompetencave të përgjithshme dhe kyçe të bazuara nga rezultatet dalëse të të nxënit;
• përparimi dhe përshtatja e instrumenteve për sigurimin e cilësisë (edhe kontrolli i cilësisë) që e vendos nxënësin në qendër të vëmendjes dhe është në interesin më të mirë të nxënësit;
• përshtatja dhe realizimi konsekuent i konceptit të gjithëpërfshirjes dhe arsimit multikulturor me fokusim në vlerat demokratike, të drejtat njerëzore, barabarësinë gjinore, përfilljen e dallimeve mbi çfarëdo qoftë baze si dhe me mbështetje të kohezionit etnik;
• përparimi dhe zbatimi konsekuent i metodologjisë për regjistrimin e nxënësve dhe njëkohësisht zvogëlimi i rolit të teksteve si mjete të vetme për arritjen e qëllimeve mësimore, me ç’rast duhet pasur parasysh arritjet nga zbatimi i TIK-ut në arsim;
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 23
• përparimi i infrastrukturës arsimore për të siguruar gjithëpërfshirje (përfshirje) më të madhe, qasje, efikasitet energjetik dhe digjitalizim;
• sigurimi i përfshirjes së plotë në sistemin arsimor për të gjithë nxënësit me nevoja të veçanta arsimore nëpërmjet përshtatjes së Programeve mësimore (në aspektin e qëllimeve mësimore dhe gjuhës së realizimit të procesit mësimor) sipas nevojave dhe mundësive të tyre dhe përforcimi i kompetencave të mësuesve dhe kuadrit profesional;
• racionalizimi dhe rajonizimi konceptor i arsimit të mesëm profesional me programe të bazuara në kompetenca të përgjithshme dhe kyçe dhe me programe të orientuara nga nevojat e tregut të punës;
• standardizimi i veprimtarisë në arsimin e lartë sipas kritereve evropiane dhe respektimi i ligjshmërisë gjatë hapjes dhe funksionimit të institucioneve të larta arsimore;
• rivendosja e autonomisë në universitete, duke përfshirë lirinë akademike dhe parandalimi i mundësive për të ushtruar presion ndaj anëtarëve të komunitetit akademik;
• zgjerimi i mundësive për arsimimin e të rriturve dhe mbështetja e konceptit për të nxënit gjatë gjithë jetës;
• mbështetja në procesin e themelimit dhe funksionalizimit e sistemit për vlefshmërinë e rezultateve të mësimit joformal dhe informal;
• forcimi i veprimtarisë, kompetencave dhe kapacitetit të kuadrit në të gjitha nivelet arsimore, duke përfshirë bashkëpunëtorë profesionistë në bazë të profesionit;
• intensifikimi i zbatimit të TIK-ut në arsim nëpërmjet instalimit të portalit për –të nxënit dhe sistem të menaxhimit të të nxënit dhe trajnim të vazhdueshëm të kuadrit për shfrytëzimin e teknologjive të reja dhe pajimeve të TIK-ut në arsim; krijimi i sistemit për përtëritjen e pajisjes kompjuterike dhe sigurimi i kushteve për mirëmbajtje efikase të pajisjes kompjuterike dhe rrjeteve kompjuterike;
• forcimi i kapaciteteve në nivelin qendror, lokal dhe shkollor (parashkollor) për menaxhimin e veprimtarisë nëpërmjet administrimit më efikas, zhvillimi i politikave të harmonizuara dhe transparente për realizimin e procesit arsimor të papenguar e cilësor në kushte të kompetencave të decentralizuara;
• krijimi i bazave për hartimin dhe zhvillimin e një reforme integrale si një tërësi që do të përfshijë arsimin në të gjitha nivelet, nga arsimi parashkollorë deri tek arsimi i lartë, si një proces dhe mundësi për të mësuarit gjatë gjithë jetës, ku nivelet e arsimit do të ndërlidhen në mënyrë logjike dhe të suksesshme;
45. Strategjia është dizajnuar në atë mënyrë që të krijojë realizimin e qëllimeve nëpërmjet implementimit të një numri të caktuar masash (dhe arritjes së përfundimeve përkatëse) që lidhen me përparësitë e përcaktuara për çdo nënsektor (shtyllë) të sistemit arsimor dhe kushtëzohen nga nevojat specifike më të ngutshme të çdo shtylle. Kjo qasje jep ndihmesë edhe për anën praktike të Strategjisë, po sidomos të Planit të veprimit, që e lehtëson realizimin, mbikëqyrjen dhe vlerësimin.
46. Njëherazi, po të merret parasysh periudha e kufizuar e kohës që mbulon Strategjia, nuk do jetë e mundur të marrin përgjigje të gjitha sfidat deri në fund të vitit 2025. Prandaj, në Strategji janë marrë parasysh vetëm ato përfundime që realisht mund të jetësohen. Megjithatë, Plani i veprimit përfshin edhe një numër të caktuar veprimtarish që synojnë të vendosin një bazë të fuqishme për t’u arritur qëllimet e mëtejshme.
24 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
47. Në pikëpamje të dizajnit dhe zbatimit, Strategjia bazohet në këto qasje:
• angazhim i fuqishëm dhe përkushtim i vendit në pajtim me dokumentet për anëtarësim në BE, si dhe të dokumenteve strategjike në shkallë kombëtare;
• analizë e themeltë e gjendjes dhe e asaj që mund të arrihet nga të gjitha masat e propozuara;
• miratim i vendimeve të balancuara për hapat që duhet ndërmarrë për zgjidhjen e çështjeve urgjente;
• përgatitje e një baze të fuqishme për realizimin e çdo mase të paraparë;
• parashtrim i përfundimeve në pajtim me përparësitë, me ç’rast ato janë të realizueshme në kuadër të periudhës së dhënë kohore;
• shpërndarje e burimeve varësisht nga rezultatet dhe indikatorët dalës;
48. Paralelisht me këtë do të sigurohet edhe sa vijon:
• mbështetja e fushatës sistemore me qëllim që të sqarohet nevoja dhe ngrihet vetëdija për parimet gjithëpërfshirëse të të nxënit gjatë gjithë jetës nëpër të gjitha fazat e jetës dhe në kuadër të secilës prej shtyllave arsimore gjatë miratimit të politikave publike;
• zgjerimi i strukturës së sistemit arsimor në Republikën e Maqedonisë me përfshirjen e të nxënit dhe arsimimit të të rriturve;
49. Përveç kësaj, duhet të sigurohet përfshirje e gjerë e palëve të interesuara në realizimin e Strategjisë. Sidomos parashihet që shumë rezultate të fitohen me pjesëmarrjen e palëve të interesuara, ose së paku të diskutuara e të harmonizuara me ta para se të miratohen zyrtarisht. Bashkëpunimi dhe pjesëmarrja e të gjitha palëve kryesore të interesuara në fushën e arsimit do të nxitet nëpërmjet dialogut të vazhdueshëm mbi politikën arsimore dhe institucionalizimin e saj, e cila gjë gjithashtu është paraparë në Strategji krahas masave të tjera.
QASJASTRATEGJIKE
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 25
50. Strategjia propozon një sërë masash që janë të përbashkëta për disa nënsektorë në arsim. Më saktësisht, ata janë: orientimi në karrierë dhe këshillimi, sistemi për ndjekjen e nxënësve dhe studentëve që kanë mbaruar, zhvillimi profesional dhe përparimi në karrierë i kuadrit arsimor dhe i kuadrit tjetër, licencimi i drejtorëve të institucioneve arsimore, KNK, EMIS etj. Megjithatë, ato janë prezantuar individualisht në shtyllat përkatëse, por realizimi i tyre do të bashkërendohet me sukses me qëllim të ndjekjes së qasjes integruese dhe të sigurohet efikasitet i shpenzimeve. Në të ardhmen (në fazën vijuese të realizimit të reformave në arsim) ky lloj i masave të politikës arsimore duhet të përcaktohet në kuadër të sistemit të njësuar, kurse në disa raste madje edhe të institucionalizohen.
51. QRM-ja është e vetëdijshme se nevojiten ndryshime thelbësore të domosdoshme në disa aspekte të arsimit dhe se duhet të zbatohen reforma serioze. Megjithatë, sipas qasjes së kësaj Strategjie para se të inkuadrohen çfarëdo qoftë ndryshimesh rrënjësore, duhet të bëhet një analizë e themeltë e realizueshmërisë dhe të arrihet pëlqim për të gjitha ndërhyrjet që duhet të pranohen nga ana e të gjitha palëve kryesore të interesuara. Kjo do të sigurojë operacionalizim të papenguar të çdo sistemi a mekanizmi të ri, pa shkaktuar efekte të padëshirueshme ose kundërthënëse, që mund të çojnë te humbja e kredibilitetit të reformave, ose humbja e besimit te partnerët socialë dhe te shoqëria në përgjithësi.
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 27
5.1.1. Pasqyra e gjendjes dhe veprimtaritë e deritanishme
52. Roli i arsimit dhe edukimit parashkollor në R. Maqedonisë është socializmi, edukimi dhe arsimimi i fëmijëve të moshës parashkollore, me qëllim të krijimit të bazave për zhvillimin e potencialeve të tyre dhe marrjen e diturive mbi botën që i rrethon. Misioni i arsimit parashkollor ka qasje të njëjtë dhe përfshirje maksimale të fëmijëve të moshës parashkollore me forma dhe programe të ndryshme, të dizajnuara sipas trendeve bashkëkohore dhe njohurive shkencore më të reja në fushën e zhvillimit të fëmijës.
53. Me procesin e decentralizimit që filloi në korrik të vitit 2005, të drejtat e themelimit dhe përgjegjësitë për 51 kopshte publike të fëmijëve (me 181 objekte) në 40 komuna u transferuan nga pushtetet qendrore tek ato lokale. Fëmijët e tetë komunave të tjera shkojnë në kopshtet që funksionojnë nën kopshtin e komunës fqinje.
54. Në vitin 2005 u rregullua me ligj që viti i fundit i arsimit parashkollor (për fëmijët e moshës 6-7 vjeçe) të jetë i detyrueshëm. Me kërkesë të MASh u përpilua Programi i veçantë për punën edukative-arsimore në vitin përgatitor, së bashku me dosjen për ndjekjen e zhvillimit të fëmijës gjatë këtij viti, kurse edukatorët ishin stërvitur që atë program ta zbatojnë në praktikë. Në vitin shkollor 2007-2008 viti përgatitor i arsimit parashkollor u përfshi si vit i parë shkollor në ciklin e arsimit fillor.
55. Në vitin 2009 MPPS, kompetente për sistemin e arsimit parashkollor, i futi në përdorim Standardet për të nxënit dhe zhvillimin e hershëm të fëmijës, të përpiluara nga një grup i gjerë pune, përfaqësues të institucioneve kyçe dhe të palëve të interesuara. Standardet i përcaktojnë të arriturat e pritura nga fëmijët e moshës parashkollore në fusha të ndryshme të zhvillimit të tyre (zhvillimi i motorikës, zhvillimi socio-emocional, zhvillimi mendor etj.). Këto standarde mund të zbatohen në të gjitha kontekstet në të cilat fëmijët e moshës 0-6 vjeçare marrin shërbime të përkujdesjes, edukimit dhe arsimimit (në familje, në kopshte fëmijësh, në qendra rekreative për fëmijët dhe në forma të ndryshme joformale të kujdesit ndaj fëmijëve). Të njëjtin vit u organizuan disa punëtori për ngritjen e vetëdijes mbi rëndësinë e zhvillimit të hershëm të fëmijëve dhe aty morën pjesë përfaqësues nga të gjitha kopshtet e fëmijëve me qëllim të promovimit të Konceptit për zhvillim në fëmijërinë e hershme, nëpërmjet zbatimit praktik të standardeve nëpër kopshte.
56. Gjatë periudhës 2010-2012 u zhvilluan kapacitetet e edukatorëve parashkollorë në 18 kopshte fëmijësh të zgjedhura. Ata u stërvitën për realizimin e strategjive (të bazuara mbi standardet) për të nxënit te fëmijët, për vlerësimin dhe dokumentimin e të arriturave të tyre si dhe për krijimin e bashkëpunimit me prindërit. Në vitin 2013 u përpiluan materiale për prindërit, të destinuara për mbështetjen e zhvillimit dhe të nxënit e
ARSIMIPARASHKOLLOR
5.1
28 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
fëmijëve në kushte shtëpiake, kurse kopshteve të zgjedhura të fëmijëve iu rekomandua t’i përcjellin efektet e zbatimit të tyre.
57. Në vitin 2012 u përgatitën instrumentet për ndjekjen e zhvillimit të fëmijëve në bazë të Standardeve dhe këto u bënë pjesë zyrtare e portofolios për çdo fëmijë. Me qëllim të lehtësimit të procesit të menaxhimit të dokumentacionit dhe evidencës pedagogjike, u përpilua një doracak për edukatorët dhe mësuesit kujdestarë. Në vitin 2014 edukatorët e të gjitha kopshteve publike e private janë stërvitur për mënyrën e shfrytëzimit të instrumentit të sipërpërmendur.
58. Arsimi parashkollor është i rregulluar me Ligjin për mbrojtjen e fëmijës, të miratuar në vitin 2013, i cili ndryshohet dhe plotësohet sipas nevojës. Me anë të këtij ligji të nxënit dhe zhvillimi i hershëm vihen në qendër të vëmendjes, kurse përveç kopshteve publike u lejuan edhe forma të tjera të shërbimit të përkujdesjes dhe arsimimit të fëmijëve. Kjo i ka nxitur komunat për të hapur qendra për zhvillimin e hershëm të fëmijëve aty ku nuk ishin hapur kopshte. Përveç kësaj, ligji rregullon edhe sistemin e mbikëqyrjes inspektuese të veprimtarisë në mbrojtje të fëmijëve dhe inkuadron licencimin mbi bazën e stërvitjes dhe provimeve plotësuese. Ligji shoqërohet nga 25 akte nënligjore që i përcaktojnë normat e realizimit të tij.
59. Gjatë vitit 2014 janë stërvitur 157 edukatorë të të gjitha kopshteve të fëmijëve për zbatimin e plotë e gjithëpërfshirës të Standardeve. Këta edukatorë e kanë përcjellë këtë stërvitje tek edukatorët e tjerë në kopshtet e tyre. Janë përpiluar 2 doracakë (njëri për mësuesin kujdestar dhe tjetri për edukatorin) me qëllim të realizimit të Standardeve.
60. Në vitin 2015 nga MPPS është miratuar Programi i të nxënit dhe zhvillimit të hershëm të fëmijëve me pengesa në zhvillim, i përgatitur nga ana e BZhA-së. Programi ka për qëllim të sigurojë mundësi të barabarta për të gjithë fëmijët e moshës parashkollore.
61. Gjatë viteve 2014-2015 të gjithë edukatorët që punojnë me fëmijë të moshës 5-6 vjeçe në 10 kopshte fëmijësh janë përfshirë në Programin pilot për aplikimin e respektit të diversiteteve dhe multikulturalizmit në zhvillimin e fëmijërisë së hershme. Edukatorët kanë marrë stërvitjen e nevojshme si dhe doracakun, materialet edukative dhe librat për fëmijë me qëllim të realizimit të këtyre veprimtarive. Përveç kësaj, në kuadër të programit të njëjtë janë organizuar edhe veprimtari për ngritjen e vetëdijes për të gjithë edukatorët e kopshteve të tjera të fëmijëve.
62. Në vitin 2013 janë punësuar logopedë në kopshtet e fëmijëve në Republikën e Maqedonisë. Në vitin 2015 të punësuarit e 10 kopshteve pilot e kaluan stërvitjen për gjithëpërfshirje (inkluzion) në të nxënit dhe zhvillimin e hershëm të bazuar në modulet përkatëse të përsosjes profesionale. Është përpiluar gjithashtu dhe një doracak për arsimimin parashkollor gjithëpërfshirës.
63. Në vitin 2015, me qëllim të përmirësimit të cilësisë në arsimin parashkollor, këshilltarët e BZhA-së filluan të realizojnë vizita këshillëdhënëse-instruktive dhe inspektime profesionale në kopshtet publike të fëmijëve.
64. MPPS në bashkëpunim me Fondin për arsimimin e romëve, me 18 komuna dhe me 17 organizata joqeveritare rome realizoi projektin Gjithëpërfshirja e fëmijëve të përkatësisë rome në kopshtet publike të fëmijëve. Ky projekt kishte për qëllim rritjen e përfshirjes së fëmijëve romë në arsimin parashkollor një deri dy vjet para se të fillojnë shkollimin fillor. Projekti në fjalë synonte që ta ndryshonte për mirë qëndrimin e prindërve romë ndaj arsimimit, të zgjeronte shkathtësitë sociale dhe njohjen e gjuhës maqedonase nga fëmijët romë, si dhe të përmirësonte kompetencat e mësuesve kujdestarë dhe të edukatorëve parashkollorë për të punuar me fëmijët romë dhe që të angazhohen kundër paragjykimeve ndaj romëve. Për këto qëllime MPPS, në bashkëpunim me Ministrinë e Financave (MF) miratoi mbështetje financiare për angazhimin e 17 mësuesve kujdestarë romë. Gjatë realizimit të disa aktiviteteve, institucionet kompetente të përkujdesjes dhe edukimit të fëmijëve realizuan bashkëpunim të ngushtë me disa partnerë kryesorë ndërkombëtarë të zhvillimit dhe me disa palë të interesuara.
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 29
65. Janë bërë përpjekje në drejtim të rritjes së numrit të kopshteve/qendrave të zhvillimit në fëmijërinë e hershme dhe zgjerimit të kapaciteteve në kopshtet ekzistuese, sidomos në mjediset rurale dhe mjediset sociale të rrezikuara. Sipas të dhënave MPPS, gjatë periudhës nga viti 2006 deri më sot janë hapur: 14 kopshte publike, 4 institucione publike për fëmijët me zhvillim të hershëm, 17 objekte të edukimit dhe arsimimit parashkollor, 23 grupe në kushte të tjera hapësinore, 25 qendra të zhvillimit në fëmijërinë e hershme në kuadër të kopshteve publike, 7 institucione private për fëmijët – qendra të zhvillimit në fëmijërinë e hershme, 24 institucione private për fëmijë – kopshte fëmijësh dhe 6 kopshte fëmijësh si njësi organizative në kuadër të entiteteve juridike/shkollave të mesme private.
5.1.2. Sfidat
66. Sistemi i arsimit parashkollor ballafaqohet me sfida të rëndësishme:
1. Përfshirja e fëmijëve në arsimin parashkollor nuk është e kënaqshme, kurse sistemi i deritanishëm ka mundësi të kufizuara për regjistrimin në rritje duke përfshirë fëmijët me nevoja të veçanta arsimor. Në të njëjtën kohë, shkalla e përfshirjes është më e ulët sidomos tek komunitetet e margjinalizuara tek të cilët tendenca për braktisje është në rritje, duke përfshirë vështirësi në arritje të standardeve dhe arritjet e ulëta të të nxënit;
2. Kushtet e mësimit në institucionet parashkollore janë të pakënaqshme; normat dhe standardet në institucionet parashkollore realizohen në mënyrë jokonsistente; pothuaj fare nuk shfrytëzohet TIK-u në institucionet parashkollore.
3. Standardet ekzistuese për të nxënit dhe zhvillimin në fëmijërinë e hershme duhet të rishikohen; kontrollimi i cilësisë nuk funksionon; nuk realizohet edukimi dhe arsimimi i integruar multikulturor i fëmijëve të moshës parashkollore; është i dobët bashkëpunimi me nivelet e tjera të arsimit, sidomos me arsimin e lartë.
4. Sistemi vuan për shkak të numri tët pamjaftueshëm të kuadrit në institucionet parashkollore, që shoqërohet nga përcaktimi jo sa duhet i qartë i kompetencave dhe standardeve për drejtorët, edukatorët, mësuesit kujdestarë dhe shërbimet profesionale të kopshteve. Në realitet nuk ka një mekanizëm të zhvillimit profesional dhe të ngritjes në karrierë për punonjësit, kurse sistemi i licencimit të tyre duhet të rishqyrtohet.
5. Udhëheqja dhe menaxhimi i institucioneve parashkollore nuk është efikas, përputhen përgjegjësitë e strukturave të ndryshme përgjegjëse për sistemin arsimor parashkollor, pra MASh, MPPS dhe Ministria e Vetëqeverisjes Lokale (MVL); është i dobët bashkëpunimi me prindërit, bashkësitë dhe sektorin e biznesit. Njëkohësisht duhet bërë përmirësime edhe në sistemin e evidencës pedagogjike dhe dokumentacionit që bëhet për fëmijët në këto institucione.
5.1.3. Përparësitë dhe përfundimet e pritshme
67. Sa i përket zhvillimit të arsimit parashkollor, Strategjia ka përcaktuar këto përparësi dhe përfundime të pritshme:
Përparësia I. Përmirësimi i përmbajtjes, kushteve për të nxënit dhe i cilësisë në realizimin e arsimit parashkollor
30 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
1.1. Është përmirësuar përmbajtja e arsimit parashkollor;
1.2. Arsimi parashkollor është orientuar drejt arritjes së rezultateve dalëse të përcaktuara me Standardin nacional për të nxënit dhe zhvillimin e hershëm;
1.3. janë krijuar parakushte për t’i kushtuar më shumë vëmendje çdo fëmije në institucionet parashkollore;
1.4. Procesi edukativo-arsimor është mbështetur me mjetet e domosdoshme fizike me qëllim të arritjes së rezultateve të caktuara dalëse;
1.5. Procesi edukativo-arsimor mbështetet me të gjitha materialet didaktike të nevojshme për arritjen e rezultateve të caktuara dalëse;
1.6 Edukimi parashkollor ofron një qasje dygjuhësore për të punuar me fëmijët nga kultura të ndryshme;
Përparësia II. Rritja e përfshirjes së fëmijëve dhe përmirësimi i gjithëpërfshirjes në arsimin parashkollor
2.1. Janë krijuar kushte themelore për të rritur përfshirjen e fëmijëve në arsimin parashkollor duke siguruar qasje të barabartë për të gjithë fëmijët;
2.2. Janë krijuar kushtet fizike dhe stafi i nevojshëm për regjistrimin e fëmijëve me nevoja të veçanta arsimore;
2.3. Përmbajtja dhe metodat sipas të cilave realizohen aktivitetet me fëmijët në arsimin parashkollor janë përshtatur për përfshirjen e fëmijëve me nevoja të veçanta arsimore.
2.4. Është siguruar mjedisi që mundëson mbështetje morale dhe ekziston mendimi publik pozitiv për gjithëpërfshirje arsimore;
2.5. Është krijuar bazë administrative për sigurimin e gjithëpërfshirjes arsimore.
Përparësia III. Përmirësimi i kapaciteteve të burimeve njerëzore në institucionet parashkollore
3.1. Janë përcaktuar qartë kërkesat e kompetencave profesionale dhe detyrat e punës të punonjësve në institucionet parashkollore;
3.2. Edukatorët dhe mësuesit kujdestarë që janë praktikantë/fillestarë janë të aftësuar për kryerjen e detyrave në pajtim me profilin e vendit të punës dhe Standardet e të nxënit dhe zhvillimit të hershëm;
3.3. Vazhdimisht përmirësohen kompetencat profesionale të edukatorëve dhe punonjësve të tjerë në institucionet parashkollore; edukatorët janë të motivuar për të treguar rezultate më të mira;
3.4. Të gjithë të punësuarit në institucionet parashkollore i plotësojnë kërkesat minimale për kompetenca profesionale.
Përparësia IV. Përmirësimi i legjislacionit, organizimit dhe administrimit në arsimin parashkollor dhe forcimi i bashkëpunimit
4.1. Mbikëqyrja e veprimtarive arsimore mbështetet në pasqyrimin përkatës të asaj që kanë punuar edukatorët dhe në arritjet e fëmijëve;
4.2. Më mirë janë marrë parasysh nevojat e fëmijëve të moshës parashkollore si dhe interesat e bashkësisë;
4.3. Kultura pedagogjike e përgjithshme e prindërve është përmirësuar dhe kjo i jep ndihmesë arsimimit që bazohet në edukimin familjar të fëmijëve.
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 31
5.2.1. Pasqyra e gjendjes dhe veprimtaritë e deritanishme
68. Arsimi fillor nëntëvjeçar i detyrueshëm filloi të zbatohet në Maqedoni në vitin 2007, në pajtim me Konventën e arsimimit dhe edukimit fillor nëntëvjeçar. Ligji i arsimit fillor garanton qasje të balancuar të këtij niveli të arsimit për të gjithë fëmijët e moshës 6-14 vjeçe, sidomos përmes sigurimit falas të teksteve dhe transportit të nxënësve që e kanë vendbanimin e përhershëm më larg se 2 km nga shkolla më e afërt.
69. Reformat e planeve dhe programeve mësimore kanë filluar në të njëjtën kohë me vazhdimin e kohëzgjatjes së arsimit fillor. Programet mësimore ngërthejnë në vete qëllime zhvillimore për ciklet e arsimit fillor, qëllime të përgjithshme për çdo paralele dhe qëllime konkrete për çdo temë a program. Përveç kësaj, janë përfshirë edhe shumë lëndë të reja:
• gjuhë angleze - nga klasa e parë si lëndë e detyrueshme;
• gjuhë e huaj e dytë - nga klasa VI si lëndë e detyrueshme;
• inovacione - në klasën IX si lëndë e detyrueshme;
• punë me kompjuter dhe baza të programimit - në klasat III dhe IV si lëndë e detyrueshme;
• krijimtari - në klasat IV dhe V si lëndë me zgjedhje;
• informatikë - në klasat VI dhe VII si lëndë e detyrueshme dhe në klasat VIII dhe IX si lëndë me zgjedhje;
• etika e religjioneve, njohje me religjionet, kultura klasike në civilizimin evropian - në klasën VI si lëndë zgjedhore;
• gjuhë shqipe - nga klasa VI si lëndë me zgjedhje;
• gjuhë dhe kulturë e romëve/boshnjakëve/vllehve - si lëndë me zgjedhje nga klasa III;
• lëndë të tjera me zgjedhje: atdheu ynë; edukimi për mjedisin; hulumtimi i vendlindjes; kërcime dhe valle popullore; projekte nga arti i muzikës; projekte nga arti i pikturës; arsim teknik; projekte nga informatika; sporti i zgjedhur; përparimi i shëndetit; shkathtësitë e jetës dhe programimi.
ARSIMI FILLOR (ARSIMI I PËRGJITHSHËM)
5.2
32 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
70. Përveç kësaj, është përpiluar Programi i arsimit për shkathtësitë e jetës, po edhe doracaku, që planifikohet të realizohet gjatë orës me bashkësinë e klasës nga klasa II deri në klasën IX dhe përfshin shkathtësitë themelore për t’u ballafaquar me sfidat e jetës së përditshme të nxënësve.
71. Nga viti shkollor 2013/2014 është futur programi ndërkombëtar IB në mësimin klasor në dy shkolla fillore të Shkupit (ShFK “Braqa Milladinovci” në komunën Aerodrom dhe ShFK “Kirili dhe Metodi” në komunën
Qendër), kurse nga viti tjetër shkollorë në këto dy shkolla ka hyrë programi IB në mësimin lëndor.
72. Nga viti shkollor 2015/2016 zbatohet versioni i përshtatur i programeve mësimore sipas Qendrës ndërkombëtare të programeve për provime të Kembrixhit, Britani e Madhe, për lëndët matematikë dhe shkenca natyrore nga klasa I deri në klasën VI dhe matematikë dhe shkenca natyrore të lëndëve si fizikës, kimisë dhe biologjisë nga klasa VII deri në klasën IX. Tekstet mësimore për këto lëndë janë miratuar në pajtim me Konventën për përpunimin e teksteve dhe Metodologjinë e vlerësimit të tekstit.
73. Përveç kësaj, gjatë periudhës 2007-2015 BZhA përgatiti 26 rregullore dhe realizoi 188 stërvitje me arsimtarët, të realizuara na ana e rreth 500 trajnuesve.
74. Me projektin qeveritar Kompjuter për çdo fëmijë duhej t’i sigurohej secilit nxënës në shkollën fillore qasje në kompjuter për ta shfrytëzuar gjatë mësimit. Si mbështetje plotësuese ishte planifikuar të sigurohen dhe kompjuterë portativë për çdo arsimtar dhe internet për të gjitha shkollat.
75. Nxënësit me nevoja të veçanta arsimore mund të regjistrohen në shkolla të rregullta (në paralele të rregullta apo të veçanta ) ose në shkolla të posaçme, varësisht nga lloji dhe shkalla e nevojave të veçanta arsimore. Një numër i caktuar arsimtarësh janë stërvitur për punë me këto kategori nxënësish. Në formulën për sigurimin të bllok-dotacioneve merret parasysh edhe numri i nxënësve me nevoja të veçanta arsimore (me aftësi të kufizuara).
76. Në bashkëpunim me BZhA-në dhe sektorin civil, MPPS në 32 shkolla fillore realizon projektin për zbatimin e teknologjive ndihmëse në procesin e të nxënit (me shfrytëzimin e pajisjeve speciale, të përshtatura sipas pajisjeve standarde kompjuterike etj.), me qëllim që t’u mundësohet nxënësve me nevoja të veçanta arsimore dhe me aftësi të kufizuara të shfrytëzojnë kompjuterin.
77. Është realizuar një hulumtim për punën me nxënësit me prirje e me talent është zbatuar. Për nxënësit që kanë fituar në gara shtetërore dhe ndërkombëtare në matematikë dhe shkenca natyrore caktohen bursa të veçanta. Gjithashtu janë paraparë me ligj edhe programe plotësuese të detyrueshme për nxënësit me vështirësi në të nxënit dhe programe mësimore shtesë për nxënësit që tregojnë suksese të përparuara në lëndë të caktuara.
78. Në vitin 2012 filloi realizimi i projektit pesëvjeçar për integrimin ndëretnik në arsim. Qëllimi i kësaj iniciative ishte që të krijohet në vendin tonë një klimë të përshtatshme shoqërore për mbështetje të integrimit ndëretnik jo vetëm në shkolla, por edhe në shoqëri në përgjithësi. Përmes partneriteteve me institucionet kryesore arsimore dhe organizatat joqeveritare lokale, aktivitetet u përqendruan tek nxënësit, prindërit, mësuesit, drejtuesit, administrata dhe bordet e shkollave në të gjitha shkollat fillore dhe të mesme.
79. Me qëllim të përmirësimit të kontrollit të cilësisë, në vitin 2011 IShA vuri në përdorim indikatorët për cilësinë e punës në shkolla, që ishin duke u përmirësuar gjatë periudhës nga 2012 – 2016. Me zbatimi e këtyre indikatorëve vlerësohet cilësia e procesit edukativo-arsimor, përcaktohen anët e fuqishme e të dobëta të punës si dhe jepen rekomandime për përmirësimin e tyre. Indikatorët gjithashtu ndihmojmë në procedurën e vlerësimit të pavarur të shkollave. Në procesin e vlerësimit integral, bëhet vlerësimi i detyrave të punës së mësuesve dhe bashkëpunëtorëve profesional të përfshirë në procesin edukativo-arsimor. Për arsimtarët që punësohen për herë të parë aplikohet edhe: dhënia e detyrueshme e testit të personalitetit dhe provimi profesional për arsimtarin.
80. Në periudhën e kaluar ishte paraparë Programi i këshillimit të prindërve dhe Programi i këshillimit të nxënësve.
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 33
81. Në vitin 2013 nisi zbatimi i sistemit të kontrollit nga jashtë të arritjeve të nxënësve (testimi ekstern) në të gjitha lëndët nga klasa IV deri në klasën IX. Para përfundimit të vitit shkollor 2016/2017 u ndërpre testimi ekstern.
82. Shkollat fillore të Maqedonisë kanë marrë pjesë në këto testime ndërkombëtare:
• studimi rreth përparimit në shkrim-lexim dhe lnë të lexuarit në shkallë ndërkombëtar (PIRLS), për vlerësimin e përgatitjes së nxënësve të moshës 9-10 vjeçe për të lexuarit dhe të kuptuarit (viti 2006);
• studimi për trendet në mësimin e matematikës dhe të shkencave natyrore në nivelin ndërkombëtar (TIMSS) për matjen e diturive dhe aftësive në matematikë dhe shkenca natyrore te nxënësit e klasës VIII (viti 2011).
83. Në vitin 2015 është hartuar Ligji për mësuesit në shkollën fillore dhe të mesme për të përcaktuar standardet profesionale për stafin mësimdhënës dhe për zhvillimin e karrierës.
84. Nga shtatori i vitit 2015 MASH-i siguron mbështetje praktike për nxënësit romë të cilët janë klasa e IV, V dhe VI në arsimin fillorë të Republikës së Maqedonisë. Mbështetje arsimore shtesë japin edhe studentët praktikantë nga fakultetet pedagogjike në Republikën e Maqedonisë.
5.2.2. Sfidat
85. Vihen në pah edhe një numër i caktuar sfidash në fushën e arsimit fillor:
1. Të arriturat e arsimore të nxënësve janë mjerisht ulët, siç vërehet nga rezultatet e testimeve ndërkombëtare.
2. Mungojnë standardet që do t’i përcaktonin rezultatet e të nxënit në çdo cikël (I, II, III) të arsimit fillor, plani mësimor është i mbingarkuar, kurse programet mësimore nuk janë sa duhet relevante për mjedisin lokal. Më saktësisht, mund të vihet re se në më shumë shkolla nuk bëhet sa duhet dhe ashtu si duhet lënda Arsimi për shkathtësitë jetësore (AShJ) dhe edukimi civil, kurse shkathtësitë sipërmarrëse shënojnë shkallë të ulët si te nxënësit, ashtu edhe te mësimdhënësit.
3. Në shkollat ku mësimi zhvillohet në disa gjuhë nxënësit janë të ndarë sipas gjuhës në të cilën mësojnë (punojnë me turne, në objekte a në kate të ndryshme, me administratë të ndryshme etj.), prandaj nuk kanë mundësi të mjaftueshme ndërveprimi, nuk është përfshirë sa duhet arsimi shumëkulturor / ndërkulturor në veprimtaritë mësimore dhe ato jashtë mësimit, si dhe në disa tekste. Vetë arsimtarët nuk promovojnë respektin e duhur lidhur me të qenit i ndryshëm dhe i njëjtë (lidhur me përkatësinë gjinore apo etnike, statusin shoqëror, intelektual dhe aftësitë fizike) si dhe multikulturalizimin.
4. Nuk janë të mjaftueshme masat për tejkalimin e ndarjeve në vija etnike nëpër shkolla, kurse segregacioni në shkolla ndikon në kohezionin shoqëror dhe në integrimin ndërveprues.
5. Mungon mekanizmi që siguron të dhëna etnike segregative për fëmijët e moshës shkollore që nuk janë përfshirë në sistem për shkaqe të ndryshme, me një shpjegim të zakonshëm se pengesa është në mbrojtjen e të dhënave personale, megjithatë rregulloret ligjore nuk pengojnë grumbullimin e të dhënave në baza etnike me qëllim të përmirësimit të gjendjes së sistemit arsimor.
6. Një numër i madh i nxënësve romë janë jashtë sistemit arsimor. Ekziston gjithashtu një përqindje e lartë e braktisjes së arsimit dhe shkallës së ulët të shkrim-leximit të fëmijëve me përkatësi etnike
34 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
rome. Arsye më të shpeshta për këtë situatë janë: njohja e pamjaftueshme e gjuhës maqedonase, niveli i ulët i arsimimit të prindërve dhe statusi i dobët socio-ekonomik.
7. Fëmijët me nevoja të veçanta arsimore nuk janë të kyçur sa duhet në arsimin e rregullt fillor. Përfshirja e tyre në shkollat e rregullta nuk është e rregulluar në masën e duhur, por edhe nuk janë kyçur mekanizmat përkatës për këtë çështje. Përveç kësaj ka edhe paragjykime ndaj këtyre fëmijëve, prindërve, arsimtarëve dhe nxënësve. Gjithashtu, arsimtarët nuk i zotërojnë kompetencat duhura për të punuar me këtë kategori nxënësish.
8. Mungojnë zgjidhje sistemore përkatëse për identifikimin dhe punën me nxënësit e talentuar.
9. Të miturit që ndodhen në institucionet edukative-përmirësuese janë të përjashtuar nga sistemi i arsimit fillor, prandaj edhe integrimi i tyre në shoqëri është i penguar. Nuk ekziston një sistem efektiv për edukimin, koordinimin e aktiviteteve dhe monitorimin e këtyre kategorive të fëmijëve.
10. Nuk ka sa duhet materiale didaktike dhe burime didaktike që mësimi të zhvillohet në të gjitha gjuhët mësimore (në këtë përfshirje bëjnë pjesë edhe teknologjitë ndihmëse për nxënësit me nevoja të veçanta arsimore), kabinetet e specializuara për lëndë të caktuara nuk janë të furnizuara sa duhet me mjete ndihmëse mësimore. Shumica e shkollave shumë pak janë të furnizuara me mjete mësimore për mësimin lëndor, por edhe me pajisje plotësuese TIK (bie fjala, projektor LCD, tabela të zgjuara – smart bord etj.). Metodat dhe teknikat bashkëkohore mësimore nuk zbatohen sa duhet në praktikë. Ende nuk ka një platformë elektronike arsimore për të nxënit.
11. Një pjesë paralelesh kanë numër shumë të madh nxënësish, kurse në disa komuna nuk është miratuar ende rajonizimi i cili nuk është një nga faktorët më të fortë për segregimin në arsimin fillor. Kjo çështje bëhet edhe më e ndërlikuar nga shkaku i mospërfilljes së normave për mjedis shkollor të rehatshëm e të sigurt në shumë shkolla.
12. Sa i përket kontrollit të cilësisë, mungojnë informacionet e vazhdueshme valide për sistemin kombëtar të arsimit në perspektivën ndërkombëtare. Sistemi i testimit ekstern, i zbatuar gjatë viteve 2013-2017, nuk i ka ndjekur në tërësi standardet e vlerësimit të të arriturave të nxënësve; vlerësimi i cilësisë së programeve mësimore dhe vlerësimi i të arriturave të nxënësve nuk siguruan konsistencë lidhur me të gjithë faktorët relevantë. Metoda e zbatimit të testit ekstrern ka devijuar përqendrimin e mësimdhënies dhe mësim nxënies duke u bazuar në mësim përmendësh të informacioneve, sesa në kuptimin e thelbit dhe lidhjen e dukurive. Sipas asaj që thotë një numër i madh pjesëmarrësish në procesin arsimor, ende i kushtohet rëndësi e madhe planifikimit formal dhe përpilimit të raporteve, edhe pse fokusi duhet të përqendrohet në realizimin e procesit arsimor dhe në arritjen e rezultateve në mësim.
13. Nuk realizohet orientimi profesional dhe i karrierës. Shpeshherë përmbajtja të cilën nxënësit janë duke e mësuar nuk kanë të bëjnë me jetën reale dhe jetën profesionale pra ata nuk marrin informacione të mjaftueshme dhe relevante për to, sidomos për profesionet teknike, por nuk marrin as mbështetje për zgjedhjen e shkollave dhe profileve profesionale që kërkohen në tregun e punës.
14. Shërbimet profesionale nuk janë të kompletuara me të gjithë bashkëpunëtorët e nevojshëm profesionalë, edhe pse në dy vitet e kaluara është punësuar nëpër shkolla fillore një numër i madh i psikologëve, pedagogëve dhe edukatorëve specialë. Një pjesë e madhe e stafit të shërbimit profesional orët e punës i kalojnë në aktivitete administrative për shkollën, jo në lidhje me profilin e tyre profesional. Prandaj edhe pse shkollat kanë shërbime profesionale, në praktikë, nxënësit dhe mësuesit nuk marrin mbështetje të mjaftueshme nga këto shërbime profesionale nga ekspertiza e tyre primare. Në disa raste shërbimet profesionale nuk ndjekin strukturën etnike në shkollat shumëgjuhëshe.
15. Palët e ndryshme kryesore të interesuara nuk janë të informuara plotësisht dhe nuk përfshihen në proceset reformuese; veprimtaritë nismat për projekte janë të paqëndrueshme në masën më
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 35
të madhe. Kësisoj, futen risi pa u bërë pilotimi dhe pa u vlerësuar efektet e tyre. Mbështetja për pjesëmarrje demokratike të nxënësve është e pamjaftueshme në më shumë shkolla.
16. Formulari ekzistues për financimin e arsimit fillor duhet të rishikohet për të përfshirë një zhvillim komponent që do të financojë zhvillimin profesional të mësuesve dhe do të mundësoj futjen e metodave novatore të punës me nxënësit, zbatimin e hulumtimit të aksionit, zbatimin e projekteve zhvillimore me qëllim të përmirësimit të procesit të mësimdhënies, duke forcuar bashkëpunimin me prindërit dhe aktivitete tjera të ngjashme.
5.2.3. Përparësitë dhe përfundimet e pritshme
86. Përparësitë strategjike të zhvillimit të arsimit fillor gjatë periudhës deri në vitin 2025 dhe rezultatet përkatëse të tyre do të jenë si vijon (të sqaruara në detaje, duke përfshirë masat, aktivitetet dhe indikatorët në shtyllat përkatëse në Planin e Veprimit):
Përparësia I. Përmirësimi i përmbajtjes së arsimit fillor
1.1. Rezultatet e të nxënit për çdo cikël të arsimit fillor janë të përcaktuara qartë dhe kanë rëndësi për gjendjen dhe nevojat reale të nxënësve në pajtim me moshën dhe karakteristikat e tyre.46
1.2. Arsimi fillor ndihmon për zhvillimin kompetencave kyçe dhe të përgjithshme si aftësia e nxënësve për të për të menduar kritik dhe për të zgjidhur probleme, për t’i respektuar dallimet dhe multikulturalizmin dhe për t’u pajisur me vlera e shkathtësi demokratike;
1.3. Planet dhe programet mësimore për të gjitha klasat janë të orientuara nga arritja e rezultateve nga të nxënit që janë të përcaktuara me Standardin në shkallë kombëtare;
1.4. Nxënësit fitojnë dituri dhe kompetenca më gjera sipas interesave të tyre dhe që janë të rëndësishme për mjedisin lokal;
1.5. Nxënësit në arsimin fillor kanë tekste cilësore dhe aktuale si zgjedhje e diturive të zbatueshme që promovojnë të drejta njerëzore, respektim të dallimeve dhe vlera demokratike.
Përparësia II. Rritja e përfshirjes së nxënësve dhe përmirësimi i gjithëpërfshirjes e integrimit ndëretnik në arsimin fillor.
2.1. Janë krijuar kushte fizike të domosdoshme për gjithëpërfshirjen e nxënësve me pengesa fizike;
2.2. Shkollat paraqesin mjedis gjithëpërfshirës për nxënësit me nevoja të veçanta arsimore të cilëve u ofrohet mbështetje të plotë;
2.3. Është përmirësuar efikasiteti i financimit të proceseve të gjithëpërfshirjes dhe të nxënit për nxënësit me nevoja të veçanta arsimore;
2.4. Është përmirësuar ndërveprimi midis nxënësve që ndjekin mësimin në gjuhë të ndryshme;
2.5. Është përmirësuar mësimdhënia në gjuhët më pak të përfaqësuara, duke përfshirë mësimin e lëndëve për mësimin e gjuhës dhe kulturës së komuniteteve që ndjekin mësimet në gjuhë tjetër nga gjuha e tyre amtare.
46 Gjatë përcaktimit të rezultateve të të nxënit duhet pasur kujdes për përfshirjen e shkathtësive sipërmarrëse në pajtim me Strategjinë e të nxënit sipërmarrës në RM 2014-2020.
36 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
2.6. Janë siguruar kushte për fëmijët që ndodhen në institucione edukative-përmirësuese që ta vazhdojnë (përfundojnë) arsimin fillor.
2.7. Janë identifikuar, përfshirë e monitoruar personat të cilët duhet ta kryejnë arsimin e tyre deri në atë që është obligator.
Përparësia III. Përmirësimi i kushteve të nxënies dhe cilësia e realizimit të arsimit fillor
3.1. Janë krijuar kushte të përmirësuara për të nxënit që mundësojnë kujdes më të madh për çdo nxënës;
3.2. Është përmirësuar efikasiteti i procesit të zhvillimit të mësimit pa marrë parasysh gjuhën në të cilën zhvillohet ai.
3.3. Janë përmirësuar të arriturat e nxënësve në matematikë dhe shkenca natyrore;
3.4. Shkolla paraqet mjedis të sigurt për mësim në të gjitha aspektet, si për arsimtarët, ashtu edhe për nxënësit (objektet për zhvillimin e mësimit, objektet ndihmëse, pajisjet për ushtrime dhe materialet, teknologjitë ndihmëse për nxënësit me nevoja të veçanta arsimore, standardet e ushqimit);
3.5. Nxënësit janë të informuar më mirë para vendosjes për të vazhduar shkollimin pas përfundimit të arsimit fillor;
3.6. Është rritur pjesëmarrja demokratike e nxënësve në shkolla;
3.7. Njoftimet prapavepruese nga të gjitha vlerësimet për të arriturat e nxënësve mundësojnë të merren vendime rreth politikave arsimore të bazuara në dëshmi;
3.8. Janë siguruar të dhëna empirike për mësimin e matematikës dhe për mësimin e shkencave natyrore te nxënësit në arsimin fillor në përputhje me perspektivat ndërkombëtare.
Përparësia IV. Përmirësimi i kapaciteteve të burimeve njerëzore në shkollat fillore
4.1. Është ngritur cilësia e arsimtarëve të ardhshëm;
4.2. Arsimtarët praktikantë kanë fituar kompetencat që kërkohen sipas standardeve profesionale dhe kombëtare;
4.3. Arsimtarët dhe bashkëpunëtorët profesionalë praktikantë marrin përkrahjen e domosdoshme për punën e tyre të përditshme;
4.4. Arsimtarë janë të motivuar për të arritur rezultate më të mira në vendin e punës;
4.5. Kompetencat profesionale të arsimtarëve përmirësohen vazhdimisht;
4.6. Nxënësit dhe arsimtarët marrin mbështetje të vazhdueshme nga shërbimet profesionale.
Përparësia V. Rritja e efektivitetit në organizimin dhe administrimin e arsimit fillor
5.1. Ndikimi i përmirësuar dhe qëndrueshmëria e inovacioneve të përfshira në arsimin fillor.
5.2. Drejtorët e shkollave fillore plotësojnë kërkesat minimale për kompetencat profesionale, duke siguruar një mjedis më të mirë mësimi dhe kulture, menaxhimi dhe udhëheqje.
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 37
5.3.1. Pasqyra e gjendjes nga aktivitetet e deritanishme
87. Nga viti shkollor 2007/2008, arsimi i mesëm është i obliguar për çdo qytetarë me kushte të barabarta të konstatuara me Ligjin për arsimin e mesëm dhe në përputhje me këtë kërkesë është harmonizuar me politikën e regjistrimit në shkollat e mesme. Me këtë ligj mundësohet qasshmëria horizontale dhe vertikale. Me qëllim të mundësohet qasshmëri cilësore për të gjithë nxënësit, janë siguruar libra shkollorë dhe transport falas si dhe akomodim falas në internatet për nxënës.
88. Me qëllim të promovimit të arsimi sipërmarrës në përputhje me ecuritë bashkëkohore, janë përgatitur programe mësimore për dy lëndët e obligueshme të arsimit të mesëm në shkollat e gjimnazit dhe shkollat e mesme të artit: biznes dhe sipërmarrje ( për vitin IV), inovacione dhe sipërmarrje (për vitin I, II dhe të III). Për mësimin e gjuhës angleze si gjuhë të parë të huaj dhe gjuhës gjermane, frënge dhe ruse si gjuhë të dytë të huaj, janë aprovuar programe të reja arsimore për vitin e I, II, III dhe vitin e IV të arsimit të mesëm. Gjithashtu, është miratuar edhe program arsimor për lëndën e re të obligueshme lënda Gjuhët Programore për vitin e III, drejtimi i gjimnazit, si dhe kanë rifilluar Programet mësimore për lëndët zgjedhore, Algjebër, Algjebra lineare dhe Gjeometri analitike për vitin e III të drejtimit të gjimnazit. Ndryshime ka edhe në programet mësimore për shkollat e mesme të artit.
89. Janë analizuar Programet mësimore për arsimin e mesëm sipas përfaqësimit të multikulturalizmit për qëllimet dhe përmbajtjet. Është përgatitur program mësimor për arsimin për shkathtësi të jetës dhe doracak për realizimin e tij në orët klasike.
90. Me qëllim të promovimit mjedis të shëndetshëm dhe të sigurt për të nxënë dhe për tu zvogëluar dhuna, të promovohen të drejtat e nxënësve, vlerat demokratike, liritë dhe diversitetet, është zbatuar numër i caktuar i aktiviteteve jashtë arsimore nëpërmjet Plan veprimit për komunat dhe Qytetin e Shkupit.
91. U formua Akademia e Sportit dhe janë përgatitur plane mësimore dhe programe për futboll, basketboll, hendboll dhe tenis.
92. U miratua Ligj i posaçëm për librat shkollorë për arsimin fillor dhe të mesëm dhe më shumë akte nënligjore me të cilat krejtësisht rregulloret procedura për miratimin dhe publikimin e librave shkollorë, janë miratuar nënakte ligjore të duhura dhe u formua Komisioni nacional për libra shkollorë. Mirëpo, të gjitha këto më lartë kanë mangësi dhe paraqesin sfidë të veçantë për reformat e ardhshme.
ARSIMI I MESËM I PËRGJITHSHËM (GJIMNAZET, SHKOLLAT E ARTEVE DHE
SHKOLLAT PËR NXËNËSIT ME NEVOJA TË POSAÇME ARSIMORE )
5.3
38 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
93. Nga janari i vitit 2013 deri në janar të vitit 2017 në të gjitha shkollat e mesme zbatohej sistemi i kontrollit të jashtëm të arritjeve të nxënësve sipas të gjithë lëndëve.
94. Nëpërmjet procesit të decentralizimit sigurohen mjete për financimin e plotë të shkollave. Ky sistem është i bazuar në shpërndarjen racionale të destinuar me bllok dotacione dhe mjete plotësues nga buxheti i komunave dhe Qytetit të Shkupit. Është investuar edhe në përforcimin e kapaciteteve të komunave dhe Qytetit të Shkupit për menaxhimin e dhe kryesimin e shkollave të mesme, sidomos nga aspekti i financimit, përcjellje dhe përshtatjen e buxhetit të shkollave.
95. Nga viti 2008 u aprovua Matura shtetërore në shkollat e mesme drejtimi i gjimnazit dhe drejtimi profesional me kohëzgjatje 4 vjeçare, kurse nga viti 2009 edhe në shkollat e mesme të artit. Me Maturën shtetërore pritet të sigurohet kontrolli i cilësisë së shkollave të mesme, të përcillet realizimi i Programeve mësimore, përfundimi i arsimit të mesëm me diplomën e duhur dhe të ndihmojë gjatë përzgjedhjes në arsimin universitar.
96. Që të lehtësohet mësimi i matematikës në arsimin e mesëm, është hartuar doracak për matematikë për nxënësit e moshës 15-16 vjeç, për prindërit dhe mësimdhënësit e tyre.
97. Janë bërë ndryshime të Ligjit për arsimin e mesëm, me të cilin rregullohet vetëvlerësimi dhe përpunimi i Planit të zhvillimit të shkollave, por është aprovuar edhe evalvim integral që e zbaton IShA. U aprovua një test profesional për mësimdhënës, duke përfshirë edhe dhënien e obligueshme të testit të personalitetit
për kuadrin mësimdhënës i cili u kundërshtua nga publiku i ekspertëve.
98. Politikat e MASh-it gjithëpërfshirja e nxënësve me nevoja të posaçme arsimore në procesin e rregullt
arsimor parashohin:
• Hartimin e planeve individuale;
• Formimi i ekipit gjithëpërfshirës në shkollat e mesme;
• Ekipimi i shërbimit profesional të pedagogëve, psikologëve dhe edukatorëve special:
• Përdorimi i pajisjeve ndihmëse dhe ndërtimin e rampave me qasshmëri nëpër shkolla.
99. Janë hartuar plane dhe programe të reja arsimor të përshtatura për nxënësit me shikim dhe dëgjim të dëmtuar. Me këtë masë nxënësve me aftësi të kufizuara më të lehtë pas përfundimit të vitit të IV iu mundësohet t’i nënshtrohen provimit të Maturës shtetërore të përshtatur dhe të vazhdojnë arsimin në institucionet e arsimit të lartë të vendit dhe jashtë shtetit.
100. Nga viti 2009 janë siguruar bursa dhe mentorim/ tutor për nxënësit romë. Kjo nismë ka për qëllim të avancojë suksesin e nxënësve romë nga të gjitha vitet arsimore, në të gjitha shkollat e mesme publike dhe private. Me qëllim të stimulit të nxënësve romë për të vazhduar arsimin e vet në shkollat e mesme, janë ulur kriteret për regjistrimin e pjesëtarëve të këtij komuniteti etnik. Janë siguruar bursa për nxënësit romë nga familjet me rrezik social, të cilët rregullisht vijojnë mësimin, si dhe bursa për nxënësit nga grupet e rrezikuara, nxënësit e talentuar, sportistët, fëmijët pa prindër dhe fëmijët me nevoja të posaçme arsimore.
101. Për nxënësit që kanë marrë çmime në nivel shtetëror dhe gara ndërkombëtare në matematikë dhe në lëndët e shkencave natyrore janë ndarë shpërblime të veçanta. Nga viti shkollor 2016/2017, janë paraparë shpërblime në mjete financiare për nxënësit që do të fitojnë medalje të artë, të argjendtë, të bronztë në ndonjërën nga 13-të olimpiadat ndërkombëtare shkencore për nxënësit e shkollave të mesme. Shpërblimi i arkëtohet edhe mësimdhënësit – mentorit të nxënësit.
102. Me qëllim të zvogëlimit të paragjykimeve etnike dhe të përmirësohet njohja e kulturës së nxënësve nga grupet e ndryshme etnike, disa nga shkollat zbatojnë aktivitete të përbashkëta me nxënës që ndjekin mësimin në gjuhë të ndryshme të mësimdhënies. Për këtë qëllim janë themeluar ekipe për integrimin e
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 39
shkollave, për të koordinuar dhe organizuar aktivitetet e përbashkëta të nxënësve dhe bashkëpunimin e prindërve.
103. Në vitin 2000 dhe 2015, shkollat e mesme të Republikës së Maqedonisë morën pjesë në Programin për vlerësimin ndërkombëtar të nxënësve ( PISA), me të cilën matet sesa nxënësit të moshës 15 vjeç janë të aftë për të lexuar dhe kuptuar, sa kanë njohuri matematikore dhe të fushave të shkencave natyrore.
104. Aktivitete të tjera të rëndësishme në sektorin e arsimit të mesëm janë:
• Hartimi dhe zbatimi i Programit për këshillimin e prindërve dhe Programit për këshillimin e nxënësve.
• Promovimin e këshillimit të karrierës për nxënësit në shkolla, nëpërmjet hapjes së qendrave të karrierës në të cilat punojnë këshilltarë të karrierës dhe janë pjesë e stafit mësimdhënëse nëpër shkolla.
Në vitin 2015 u hartua ligji për mësuesit në arsimin fillor dhe të mesëm për të përcaktuar standardet profesionale për stafin mësimdhënës dhe zhvillimin e karrierës.
5.3.2. Sfidat
105. Analiza e situatës kontribuoi për realizimin e sfidave vijuese në fushën e arsimit të përgjithshëm:
1. Planet mësimore janë të mbingarkuara dhe akoma ka programe mësimore të vjetërsuara që nuk mundësojnë zhvillim të vazhdueshëm kognitiv socio-emocional i nxënësve, nuk lejojnë qasje të integruar për mësimin e dukurive, nuk zhvillojnë kompetenca të mjaftueshme të përgjithshme e kyçe, nuk përkrahin qasjen bashkëkohore për zhvillimin e të nxënit dhe nuk pasqyron proceset aktuale sociale.
2. Një pjesë e librave shkollorë janë vjetërsuar dhe përmbajnë stereotipe, paragjykime dhe stigmatizime ku mungojnë elementet e bashkë-ekzistencës, respektimi i diversiteteve, integrimeve, multikulturalizmit dhe në mënyrë plotësuese komplikohet me legjislacionin demotivues për përpunimin dhe revidimin e librave shkollorë. Zhvillimi dhe pasurimi i teksteve shkollore me përmbajtje shtesë është një proces i ngadalshëm dhe i gjatë dhe nuk plotëson nevojat e stafit mësimdhënës lidhur me përmbajtjet më të fundit në fusha të caktuara, gjë që kontribuon në procesin e mësimit të vjetruar.
3. Arsimi multikulturor-interkulturor nuk është i pasqyruar në aktivitetet mësimore ose jashtë mësimore. Ekzistojnë barriera që pengojnë integrimin e nxënësve të cilët mësojnë në gjuhë të ndryshme nga gjuha amtare; nxënësit të cilët mësojnë në gjuhë tjetër në shkolla ku mësimi mbahet në disa gjuhë, zakonisht janë në turne të ndara, godina, kate, madje edhe administratë shkollore të ndarë. Njëkohësisht, motivimi i shkollave dhe mësimdhënësve për sigurimin e arsimit integrimit interetnik dhe arsimit gjithpërfshirës është shumë më i ulët, për shkak të mungesës së motivimit dhe përkrahjes financiare.
4. Disperzioni i shkollave të mesme është i papërshtatshëm (me qasje shumë të dobët nëpër shkollat e rajoneve) që paraqet problem plotësues për numrin e madh të nxënësve (deri 40 nxënës në paralele) në disa nga shkolla apo numrin tepër të vogël në tjera.
5. Qasja fizike (objektet, pajisjet për ushtrime dhe pajisjet e tjera) dhe qasja didaktike dhe metodologjike është shumë e dobët në shumë shkolla të mesme; kushtet për inkluzion të nxënësve me aftësi të posaçme arsimore janë jashtëzakonisht të kufizuara, duke marrë parasysh se një numër i madh
40 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
nxënësish me nevoja të veçanta arsimore kanë arritje më të ulëta, mundësitë e tyre për regjistrim në arsimin e mesëm të përgjithshëm janë shumë të vështira dhe të kufizuara.
6. Mësimdhënësit nuk marrin praktikën e nevojshme për përgatitjen e trajnimeve iniciues ose praktikës së përgjithshme; testi i personalitetit i imponuar ligjërisht është i pajustifikuar dhe i diskutueshëm në aspektin e aktivitetit psikologjik dhe është i prirur për keqpërdorim, por gjithashtu ka shkaktuar kundërthënie dhe pakënaqësi të shumta me mësuesit; nuk ka profesionalizëm të mjaftueshëm dhe neutralitet politik te drejtorët e shkollave; shërbimet profesionale nuk janë mjaftueshëm të ekipuara sipas nevojave të shkollave (p.sh sipas numrit të nxënësve, gjuha në të cilën zhvillohet mësimi), dhe njëkohësisht pjesa më e madhe e kohës kalohet në aktivitete të përditshme administrative shkollore se sa në fushën ekspertizës; faktori i fundit rezulton me cilësi të dobët ose qasje të kufizuar të këtyre shërbimeve, siç është përkrahja e nxënësve me nevoja të veçanta arsimi, këshillimi për karrierën ose orientimin dhe udhëzimin e nxënësve të talentuar.
7. Vlerësimi i cilësisë së Planit dhe programit mësimor dhe vlerësimi i nxënësve nuk janë konsistentë në kuptimin e të gjithë faktorëve relevantë.
8. Reformat në fushën e arsimit, në drejtimin e gjimnazit jo gjithmonë janë koherente-konsistente me reformat në arsimin fillor, për shkak të cilave transferimi i nxënësve nga shkolla fillore në shkollë të mesme është jashtëzakonisht stresues dhe reflekton negativisht në qëndrimin e tyre ndaj të mësuarit dhe arritjes së rezultateve.
9. Përkrahja për pjesëmarrje demokratike të nxënësve vazhdimisht mbetet e pamjaftueshme.
10. Mungojnë informacione të vazhdueshme të vlefshme për sistemin nacional arsimor në perspektivat ndërkombëtare.
5.3.3. Përparësitë dhe rezultatet e pritshme
106. Përparësitë e tjera që janë përfshirë për periudhën deri në 2025 (të sqaruar në detaje, duke përfshirë masat, aktivitete dhe indikatorët në shtyllën e duhur në Planin e Veprimit) dhe duhet t’i sigurojnë këto rezultate të dëshiruara.
Përparësia I, përmirësimi i përmbajtjes së arsimit të mesëm
1.1 Rezultatet nga të nxënit të arsimit të mesëm janë definuar qartë dhe janë të rëndësishëm për situatën reale dhe nevojat e nxënësve në përputhje me moshën dhe karakteristikat e tyre dhe Përparësitë për zhvillimin shoqëror të Republikës së Maqedonisë47;
1.2 Arsimi i mesëm kontribuon për njohurit e të drejtave të njeriut, të respektohet diversiteti dhe vlerat demokratike nga nxënësit;
1.3 Të gjitha planet dhe programet mësimore janë drejt arritjes së rezultateve nga të nxënit, të cilat janë përcaktuar me Standardet nacionale dhe të sigurojnë vazhdimësi në arsimin fillor;
1.4 Nxënësit e arsimit të mesëm aktualisht kanë libra shkollorë cilësorë si burim i diturisë moderne dhe relevante dhe si vegël për promovimin e të drejtave të njeriut, respektimin e diversiteteve dhe vlerave demokratike;
47 Gjatë definimit të rezultateve nga të nxënit do të duhet të bëjmë kujdes në përfshirjen e shkathtësive sipërmarrëse, në përputhje me Strategjinë për përmirësimin e sipërmarrjes në RM 2014-2020.
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 41
Përparësia II. Rritja e përfshirjes së nxënësve dhe rritja e gjithëpërfshirjes dhe integrimit ndëretnik në arsimin e mesëm.
2.1. U aprovuan kushte fizike për tu përfshirë nxënësit me aftësi të kufizuara fizike;
2.2. U aprovua bazë e administratës dhe informacionit për sigurimin e arsimit gjithëpërfshirës;
2.3. U avancuan interaksionet ndërmjet nxënësve të cilët mësimin e zhvillojnë në gjuhë të ndryshme;
2.4. U siguruan kushte që nxënësit të cilët gjenden në shtëpitë korrigjuese-edukuese ta vazhdojnë (përfundojnë) arsimin e mesëm të përgjithshëm.
Përparësia III, Avancimi i kapaciteteve të resurseve humane në shkollat e mesme
3.1. Kompetencat profesionale të mësimdhënësve vazhdimisht avancohen; Mësimdhënësit motivohen të arrijnë rezultate më të mira;
3.2. Të gjithë drejtorët e shkollave të mesme i plotësojnë kërkesat minimale për kompetenca profesionale;
3.3. Arsimi shoqërohet tërësisht me shërbime profesionale të domosdoshme për proces cilësor të të nxënit dhe zhvillimit të nxënësve;
3.4. Mësimdhënësit fillestarë marrin përkrahjen e domosdoshme për punën e tyre të përditshme.
Përparësia IV. Avancimi i kushteve të të nxënit dhe cilësia e arsimit
4.1. U aprovuan kushte më të mira për mësim të cilët mundësojnë që çdo nxënës të merr vëmendjen e duhur;
4.2. Objektet shkollore dhe koha e nxënësve pas përfundimit të orëve të shfrytëzohet në mënyrë më efikase;
4.3. U rrit participimi demokratik i nxënësve në shkolla;
4.4. Informacionet kthyese nga të gjitha vlerësimet e suksesit të nxënësve mundësojnë të merren vendime për politikat në bazë të dëshmive;
4.5. Janë siguruar të dhëna empirike të vlefshme për aftësimin e nxënësve të moshës prej 15 vjeç (krahasuar me perspektivat ndërkombëtare) për hyrje në jetë dhe vazhdimin e arsimimit ose përfshirjen në tregun e punës;
4.6. Nxënësit e talentuar kanë mundësi për zhvillimin e potencialeve të tyre.
42 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
5.4.1. Pasqyra e gjendjes dhe veprimtaritë e deritanishme
107. Institucioni publik kryesor kompetent për sigurimin e përkrahjes profesionale për zhvillimin dhe rinovimin e vazhdueshëm në sistemin për APT është Qendra për Arsim dhe Trajnim Profesional, e themeluar në vitin 2007. Lëndët e përgjithshme arsimore te shkollat e mesme profesionale janë përgjegjësi e BZhA-së.
108. U firmos Memorandum bashkëpunimi ndërmjet QAPT-së dhe institucioneve dhe organizatave nga Republika e Maqedonisë dhe jashtë vendit, të bazuara në Protokollin për partneritet social dhe Kornizën për partneritet social, me qëllim të intensifikimit të bashkëpunimit me të gjitha palët kryesore të interesit që do të përfshihen në gjetjen e zgjidhjeve dhe hartimin e dokumenteve të rëndësishme për arsimin dhe trajnimin profesional.
109. U përgatitën Standarde për realizimi e trajnimit praktik të nxënësve me punëdhënësit, u realizua plan programi mësimor për trajnimin profesional – didaktik të trajnerëve nga kompanitë ku do të zhvillohet trajnimi praktik dhe janë realizuar disa trajnim e të mentorëve nga kompanitë të cilat do t’i udhëheqin nxënësit në realizimin e qëllimeve të orëve praktike
110. Në vitin 2015 filloi era e re e modernizimit të ATP-së për shkollat e mesme nëpërmjet projektit “Zhvillimi i shkathtësive dhe përkrahja e inovacioneve”. Kjo nismë është e drejtuar drejtë reformimit të arsimit 4 vjeçar teknik dhe përfshirjes së mekanizmave për reagimin e shpejtë të nevojave të tregut të punës. Rezultatet e tjera të pritshme nga ky projekt janë: analiza e nevojave të sistemit për ATP-në dhe dhënien e rekomandimeve për reformën e tije strukturore; Rezultatet e tjera të pritshme nga ky projekt janë: analiza për nevojat e sistemit të ATP-së dhe dhënia e rekomandimeve për strukturën e tij reformuese; përpunimi i Konceptit për arsimin teknik në Republikën e Maqedonisë; metodologjia për ndërtimin e Standardeve të profileve të profesioneve, revidimi i Standardeve të profileve ekzistuese dhe atyre të reja; Metodologjia e përpunimit të Standardeve kualifikuese dhe programeve mësimore dhe planeve të bazuara në rezultatet nga të nxënit; përgatitja e metodologjisë dhe instrumenteve për analizimin e rrjetit të shkollave të mesme profesionale në Republikën e Maqedonisë; vlerësimi i rrjetit të shkollave të mesme profesionale, programit dhe materialeve për trajnim të mësimdhënësve dhe drejtorëve të shkollave të mesme, si dhe kryerjen e vlerësimit të nevojave për furnizimin e shkollave dhe kabineteve për mësimin praktik.
111. Është hartuar metodologji për përpunimin e Standardeve të profileve në vitin 2009 dhe u ndryshua në vitin 2017, me çka është vendosur bazë nëpërmjet të cilës janë definuar njohurit dhe shkathtësitë nevojshme për një profil të caktuar. Në këtë mënyrë lehtësohet edhe hartimi i programeve në arsimin dhe trajnimin profesional formal dhe joformal. Deri më tani janë hartuar më së paku 90 standarde të profileve. Mirëpo,
ARSIMI DHE TRAJNIMI PROFESIONAL
5.4
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 43
proceset e reformave të deritanishme të APT-së nuk kanë qenë krejtësisht të koordinuara dhe zbatuara me plan.
112. Janë hartuar plane dhe programore për arsimin e mesëm profesional të reformuar, si dhe për standarde profesionale dhe të kualifikimit. Paralelisht me këtë mësimdhënësit me APT-në u trajnuan në temat siç janë : shfrytëzimin e metodave, përfshirjen aktive të nxënësve dhe stimulimin e kreativitetit të tyre. Kontribut të rëndësishëm ndaj këtyre avancimeve u realizua nëpërmjet projekteve “Përkrahje për modernizim të sistemit të arsimit dhe trajnimit” dhe “Forcimi i të mësuarit gjatë gjithë jetës përmes modernizimit të APT-së dhe sistemit të arsimit të të rriturve”. Rezultatet e prodhuara janë standarde të reja profesionale, standarde të kualifikimit, si dhe programe mësimore dhe programe që plotësojnë nevojat e Tregut të punës.
113. Në arsimin e mesëm profesional gjuha angleze mësohet si gjuhë e parë e huaj, kurse gjermanishtja, frëngjishtja dhe rusishtja ofrohen si gjuhë të dyta të huaja në disa profile. Për këtë janë aprovuar programe të reja arsimore për vitin e I, II, III dhe vitin e IV të arsimit të mesëm. Pikënisja bazë e hartimit të programeve të reja arsimore është Korniza Evropiane e përbashkët e referimit për gjuhët, si orientim në raport me nivelin e kompetencave gjuhësore të cilat nxënësit do duhet t’i fitojnë deri në fund të çdo viti shkollor nga arsimi i mesëm.
114. Për lehtësimin e të nxënit të lëndës së matematikës në arsimin e mesëm, është e hartuar doracak për matematikë për nxënësit e moshës 15-16 vjeç, dhe për prindërit dhe mësimdhënësit e tyre. U mbajtën trajnime për mësimdhëniet, të cilëve iu prezantua programi i provimeve dhe qëllimeve të lëndës së matematikës për Maturën shtetërore dhe njëkohësisht iu ofrua material për nxënësit që të jenë më të suksesshëm në dhënien e provimit.
115. Me qëllim të sigurimit të orientimit të karrierës së nxënësve nëpër shkolla janë hapur qendrat e karrierës në të cilat punojnë këshilltarë të trajnuar të karrierës që janë pjesë e stafit të mësimdhënësve të shkollave. Puna e tyre është përkrahur me zhvillimin e veglës të standardizuar- Bateria e instrumenteve për orientim profesional (BIOP). Nuk ka qendra të karrierave dhe këshilltarë për karriera në shkolla. Mësimdhënësit të cilët punojnë si këshilltarë karrierash janë ato të cilët kanë marrë trajnime nga projektet e USAID-it.
116. Për të rritur cilësinë e stafit mësimdhënës u përfshinë kompetencat profesionale për mësuesit, bashkëpunëtorët profesionalë dhe bashkëpunëtorët profesional në shkollat profesionale të mesme të cilat u përfshinë në realizimin e mësimit praktik të nxënësve. Për tu ngritur cilësia e stafit mësimdhënës për mësimdhënësit e rinj, është aprovuar sistem për dhënien e domosdoshme të testit të provimit personal dhe profesional për mësimdhënës, si dhe kontrolli i aftësisë së mësimdhënësit për punën me fëmijë dhe adoleshentë, megjithatë, testi i personalitetit u kundërshtua nga ekspertët dhe publiku.
117. Është bërë analizë për nevojat nga shkathtësisë në tregun e punës, me çka janë fituar informacione nga punëdhënësit për nevojat për punësime të reja me kohëzgjatje 6 deri në 12 muaj. Qëllimi i hulumtimit ishte të fitohen njohuri më të mëdha për gjendjet dhe ndryshimet e pritshme në tregun e punës, për nevojat nga profilet të punësimeve të reja të planifikuara për nevojat nga shkathtësitë me të cilat duhet të disponojnë kandidatët për punësimet e reja të planifikuara, për nevojat e punëdhënësve me profile të caktuara për të cilat punëdhënësit kanë hasur në mungesë gjatë plotësimit të vendeve të lira të punës. Hulumtimi dhe analiza për nevojat e shkathtësive në tregun e punës sigurojnë tregues afatshkurtër për pritshmërinë e punëdhënësve në raport me punësimet e reja dhe nevojat e shkathtësive që ata që kërkojnë punë i bëjnë të jenë më konkurrues në tregun e punës.
118. Për të mundësuar punësim më i madh i personave të papunësuar, nëpërmjet fitimit të njohurive dhe shkathtësive të profileve, të cilat kërkohen në tregun e punës janë realizuar trajnime për plotësimin e profileve të kërkuara në tregun e punës. Programi për trajnim është realizuar në periudhë prej 4 muaj tek zbatues me verifikim për trajnime, që përfshijnë edhe punën në kushte reale te punëdhënësi. Pas përfundimit të trajnimit dhe kontrollit të njohurive dhe shkathtësive të fituara, pjesëmarrësit marrin vërtetim adekuat për njohuritë e fituara.
44 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
119. Në vitin 2010, nga QAPT-ja në koordinim me institucione të tjera relevante, u hartua Koncepti për arsimin pas kryerjes së arsimit të mesëm, i cili është miratuar nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës.
120. Nga janari i vitit 2013 deri në janar të vitit 2017, në të gjitha shkollat e mesme u zbatua sistemi i kontrollit të jashtëm të arritjes së nxënësve në të gjitha lëndët.
121. Në vitin 2000 dhe 2015, shkollat e mesme profesionale (së bashku me shkollat e tjera të mesme) morën pjesë në studimin PISA me të cilin matet se sa nxënësit e moshës deri 15 vjeç janë të aftë për lexim me kuptim, sa janë të aftë në matematikë dhe në fushën e shkencave natyrore.
5.4.2. Sfidat
122. Në arsimin dhe trajnimin profesional duhet të merren parasysh këto sfida:
1. Arsimi profesional edhe më tej nuk tërheq numër të mjaftueshëm të nxënësve (përveçse në disa profile të caktuara nga fusha e shëndetësisë, ekonomisë dhe drejtësisë) dhe akoma nuk është vendosur sistem bashkëkohor i arsimit pas kryerjes së arsimit të mesëm; kapacitetet në sistemin e APT-së për sigurimin e arsimit gjithëpërfshirës janë shumë të kufizuara. Numri i lëndëve profesionale në plan programin mësimor është më i ulët në Evropë, rreth 52% (në krahasim me 70% në Evropë), ndërsa numri i lëndëve të përgjithshme është më i madh (rreth 42%) me çka arsimi bëhet i përgjithshëm. Gjithashtu, përqindja e trajnimit praktik është jashtëzakonisht i ulët, mesatarisht 20-30%, në krahasim me trendin e Evropës me mbi 60%. Qasja ndaj APT-së, gjithashtu edhe e programeve të APT-së, nuk është mjaft fleksibil për t’u përshtatur me zhvillimet e shpejta të teknologjike. Procesi i inovacionit të një plan programi, nga zhvillimi i programit, miratimi i tij, deri në përfundimin e gjeneratës së parë të nxënësve, gjithmonë është më i ngadalshëm në krahasim me zhvillimet teknologjike, me këtë edhe ndryshimet në tregun e punës. Prandaj, në mënyrë që ATP-ja të përgjigjet në mënyrë relevante dhe me vazhdimësi ndaj nevojave të tregut të punës, pozicioni i ATP-së, duke përfshirë programet dhe trajnimet e mësimdhënësve duhet të jenë fleksibil, duket u bazur në përshtatje të vazhdueshme të zhvillimeve. Me këtë, në mënyrë që nxënësit e ATP-së t’iu përgjigjen kërkesave të tregut të punës, pikënisja e tyre duhet të jetë zhvillimi i kompetencave të përgjithshme dhe kyçe. Kompetencat e zhvilluara në këtë mënyrë si për shembull të menduarit kritik, zgjidhja e problemeve, të mësuarit se si të fitojnë informata dhe shkathtësi të reja dhe se si t’i zbatojnë në situata praktike, përfshirë edhe inovacionin dhe sipërmarrjen – do t’i ndihmojnë nxënësve për tu përshtatur më me efikasitet në ndryshimet e shpejta të nevojave të tregut të punës.
2. Vërehet mospërputhje e ofertës së kuadrit nga sistemi i APT-së dhe kërkesës së tregut të fuqisë së punës; sistemi për aprovimin e kualifikimeve të reja të arsimit dhe trajnimit profesional është jo fleksibil dhe jo efikas, kurse bashkëpunimi me sektorin e biznesit për trajnim konkret praktik të nxënësve dhe mësim në ambient të punës është jo efikas i pamjaftueshëm. Standardet profesionale si pikënisje për arsimimin e duhur dhe të përditësuar profesional nuk janë iniciuar mjaftueshëm nga komuniteti i biznesit dhe procedurat për zhvillimin e tyre janë të jo dhe aq produktive.
3. Vërehen mangësi të konsiderueshme në njohuritë e mësimdhënësve për teknologjitë bashkëkohore që kanë të bëjnë me lëndët mësimore, dhe gjendja e këtillë vështirëson motivimin e ulët të mësimdhënësve dhe sistemit pamjaftueshëm të zhvilluar për përsosmërinë dhe avancimin profesional të karrierës; sidomos nga këto shkaqe mbizotëron periudha tradicionale ndaj kryesimit të procesit arsimorë.
4. Punëdhënësit nuk janë të motivuar sa duhet për të pranuar nxënësit për trajnim praktik, edhe pse Ligji për ATP-në përfshin të drejtën e punëdhënësit që i regjistron nxënësit për trajnim praktik për
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 45
të marrë lehtësime financiare, doganore dhe tatimore, megjithatë në praktikë këto dispozita ligjore nuk janë funksionale.
5. Disa nga drejtorët e shkollave për APT-në nuk arrijnë nivelin e duhur profesional të këtij funksioni, që ka ndikim negativ ndaj efikasitetit të institucioneve për APT-në, nga të cilat shumica nuk janë krejtësisht të pajisura me shërbimet profesionale dhe ndihmëse (për shembull administratorë për TIK, këshilltarë të karrierës etj.). Ekziston mungesa e zbatimit të standardeve për zhvillimin profesional dhe të karrierës së drejtorëve të shkollave dhe stafit të bashkëpunëtorëve të ekspertëve në shkolla.
6. Sistemi për sigurimin e cilësisë në shkollat e mesme profesionale është në fazën e hershme të zhvillimit. Mungojnë informacione të vlefshme të vazhdueshme për sistemin arsimorë nacional gjithashtu edhe të perspektivave ndërkombëtare. Testi i personalitetit i imponuar ligjërisht, u kundërshtua në aspektin e aktiviteti psikologjik, shkaktoi kundërvënie të shumta dhe pakënaqësi me mësimdhënësit.
7. Një përqindje e madhe e nxënësve të komuniteteve të margjinalizuara regjistrohen në shkollat e APT-së ku vërehet integriteti i tyre i pamjaftueshëm, përfshirja e cilësisë dhe multikulturalizmi, sidomos kur bëhet fjalë për nxënësit rom dhe nxënësit me nevoja të posaçme arsimore.
8. Kufizohet përzgjedhja e profileve që ofrohen për nxënësit e vendosur në shtëpitë korrigjuese-ndëshkuese.
5.4.3. Përparësitë dhe rezultatet e pritshme
123. Avancimi i sektorit të arsimit dhe trajnimit profesional do të bazohet në këto përparësi dhe rezultate të pritshme të cilat janë të sqaruara në detaje (duke përfshirë masat, aktivitetet dhe indikatorët) në shtyllat përkatëse në Planin e Veprimit;
Përparësia I. Harmonizimi i arsimit dhe trajnimit profesional me nevojat e tregut të punës
1.1 Sistemi i APT-së shpejt përshtatet për nevojat e ndryshueshme të shkathtësive në tregun e punës;
1.2 Të nxënit në kuadër të sistemit për APT-në është organizuar në mënyrë më fleksibile dhe më efikase në raport me fitimin e kompetencave dhe është orientuar drejtë arritjeve të rezultateve nga të nxënit të definuara sipas Standardeve;
1.3 Procesi i vendimit dhe zhvillimit të sistemit për APT-në është përkrahur nga një numër i madh i palëve kyçe të përfshira të interesit, duke përfshirë komunitetin e biznesit;
1.4 Sistemi për APT-në vazhdimisht informon për nevojat aktuale të fuqisë së punës, si dhe për kualifikimet dhe shkathtësitë e nevojshme për zhvillimin e politikës së APT-së;
1.5 Informacionet nga përcjellja e nxënësve që kanë përfunduar arsimin për nivelin e duhur të arsimit ose punësimin në të ardhmen (avancim në karrierë) mundësojnë të merren vendime për politikat arsimore të themeluara në bazë të provave;
1.6 Arsimi pas kryerjes së arsimit të mesëm është reformuar në përputhje me Kornizën maqedonase të kualifikimeve (KMK).
Përparësia II. Avancimi i mjedisit të të nxënit dhe cilësisë së arsimit dhe trajnimit profesional
2.1. Është përmirësuar efikasiteti i sistemit të APT-së në raport me harxhimet dhe rëndësinë e tregjeve të punës në nivel lokal, rajonal dhe nacional;
46 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
2.2. Procesi i udhëzimit dhe të nxënit është përkrahur me të gjitha mjetet e domosdoshme që të arrihen rezultatet e caktuara nga të nxënit;
2.3. Kompetencat e nxënësve që mbarojnë APT-në janë në përputhje me kërkesat e punëdhënësve dhe janë kompatibile me drejtimet e përcaktuara sipas EQAVET- SECAP (Sigurimi Evropian i cilësisë në arsimin dhe aftësimin profesional);
2.4. Nxënësit me APT fitojnë shkathtësi relevante praktike për nevojat e mirëfillta në ambientet e punës;
2.5. Komuniteti i biznesit në mënyrë aktive merr pjesë në zbatimin e APT-së;
2.6. Informacionet kthyese nga të gjitha vlerësimet e suksesit të nxënësve mundësojnë të merren vendime për politikat në bazë të dëshmive;
2.7. Janë siguruar të dhëna empirike të vlefshme për aftësinë e nxënësve të moshës deri 15 vjeç (krahasuar me perspektivat ndërkombëtare) për hyrje në jetë dhe vazhdimin e arsimimit ose përfshirjen në procesin e tregut të punës;
2.8. Efikasiteti i reformave të APT-së është siguruar nëpërmjet centralizimit të investimeve dhe përqendrimit të rezultateve;
2.9. Promovohet edhe aprovimi i përhapjes (desiminimit ) i inovacioneve të APT-së të bazuara në praktikat më të mira kombëtare e ndërkombëtare.
Përparësia III. Rritja e përfshirjes në arsimin dhe trajnimin profesional
3.1. Nxënësit që kanë përfunduar APT-në janë të aftë të marrin vendime të informuara për arsimin ose drejtimin e karrierës së tyre;
3.2. Në sistemin e APT-së regjistrohet numër i madh i nxënësve që përparojnë më shumë në mësim;
3.3. Përgjithësisht është përmirësuar tërheqja dhe respektimi i veprimtarive profesionale të APT-së;
3.4. Janë siguruar kushte për përfshirjen e nxënësve në shtëpitë korrigjuese ndëshkuese në arsimin dhe trajnimin profesional.
Përparësia IV. Përmirësimi i kapaciteteve të resorëve
4.1. Kompetencat profesionale të mësimdhënësve vazhdimisht përmirësohen ;
4.2. Mësimdhënësit motivohen të arrijnë rezultate më të mira;
4.3. Drejtorët e të gjitha shkollave për APT-në plotësojnë kushtet minimale për kompetencat profesionale;
4.4. Arsimi dhe trajnimet krejtësisht shoqërohen me shërbimet profesionale, të domosdoshme për cilësinë e procesit të të nxënit dhe zhvillimit të nxënësve.
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 47
5.5.1. Pasqyra e gjendjes së veprimtarive të deritanishme
124. Instrumenti kryesor ligjor për këtë sektor është Ligji për arsimin e lartë (nga viti 2008), i cili ndër të tjera përmban dispozitat për harmonizimin e arsimit të lartë në vend, me procesin e Bolonjës dhe Sistemin evropian për transferimin e kredive dhe gjithashtu ofron një bazë ligjore për statusin e stafit mësimdhënës dhe mobilitetin e studentëve. Pas miratimit të Ligjit, i njëjti është ndryshuar 20 herë, megjithatë zbatimi i disa amendamenteve është vonuar disa herë, kështu duke krijuar konfuzion ligjor në lidhje me vlefshmërinë e dispozitave t caktuara. Në të njëjtën kohë shumë ndryshime ligjore u kritikuan nga komuniteti akademik- profesorë e studentë, pasi ato përmbanin kufizime të autonomisë së universiteteve dhe ishin arsyeja për protesta masive në Republikën e Maqedonisë.
125. Ligji për veprimtari shkencore- hulumtuese (nga viti 2008) rregullon marrëdhëniet në fushën e kërkimit shkencor dhe bashkëpunim fushën e transferimit të njohurive, kërkimeve, trajnimit dhe implementimit. Në vitin 2013, sipas Ligjit për aktivitetet e inovacionit, është themeluar Fondi për Inovacione dhe Zhvillim Teknologjik(FIZHT), i cili është përgjegjëse për koordinimin dhe forcimin e aktiviteteve në fushën e inovacionit.
126. Janë themeluar tre universitete të reja publike, “Goce Dellçev” në Shtip (viti 2007), Universiteti i Shkencës dhe Teknologjisë së Informacionit në Ohër (viti 2009) dhe Universiteti “Nënë Tereza” në Shkup (viti 2016). Për më tepër, në vitin 2010 QRM miratoi dy vendime: Vendimi për zvogëlimin e pagesës(participimit) për të studiuar në universitetet publike dhe një vendim për lehtësimin e qasjes në universitete për personat më të moshuar se 30/35 vjeç (participim më i ulët dhe status të studentit me korrespodencë).
127. Nga viti 2010 e këtej MASh ofron bursa për studime universitare, bursa studimi master dhe doktoraturë jashtë vendit, për kandidatët e pranuar në 100 universitet e para të renditura në listën e Shangait dhe atë në fushën e shkencave juridike, shkencave teknike, arkitekturës, inxhinierisë, matematikës, ekonomisë dhe financave, fizikës, biologjisë, kimisë dhe gjenetikës.
128. Përgjegjëse për sigurimin dhe vlerësimin e cilësisë në arsimin e lartë sipas Ligjit për arsim të lartë është Bordi për Akreditim dhe Vlerësimit në Arsimin e Lartë (BAVRL), i cili është themeluar në vitin 2011, i cili është i përbërë nga 23 anëtarë. Në versionin origjinal të këtij ligji ishin parashikuar që Këshilli për Akreditim dhe Agjencia për Vlerësim që më vonë të njëjtat të bashkoheshin. Aktualisht mandati i BAVRL-së përfshin: aprovim dhe njohje të institucioneve të arsimit të lartë dhe programeve të studimit, vlerësim të cilësisë së arsimit të lartë, menaxhim, financimin, aktivitete akademike dhe të tjera.
ARSIMI I LARTË,HULUMTIMET DHE INOVACIONET
5.5
48 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
129. Në lidhje me këtë fushë, u prezantua një provim shtetëror kundërshtues, aplikimi i të cilit ishte shtyrë dhe deri më tani nuk është zbatuar aspak. Gjithashtu, Ligji për Arsimin e Lartë ka paraparë një Këshill Kombëtar, i cili ende nuk është themeluar.
130. Në vitin 2013 është miratuar rregullorja, sipas të cilës të gjitha institucionet e arsimit të lartë kanë formuar Bordet e tyre të Besimit dhe Bashkëpunimit me Publikun(BBBP), me qëllim të sigurimit të cilësisë përmes shqyrtimit të mendimeve dhe rekomandimeve të të gjitha palëve kyçe të interesuara për zhvillimin e institucionit. Në vitin akademik 2015/2016 u zbatua renditja e tretë e institucioneve të arsimit të lartë, që kryhej sipas 21 tregueseve të suksesit akademik dhe konkurrencës, të cilat kanë të bëjnë me aspektet kryesore të veprimtarisë së tyre si mësimdhënie, hulumtim dhe dimensioni social.
131. Procedura e njohjes dhe ekuivalencës e përcaktuar në Ligjin për Arsimin e Lartë në periudhën para kësaj strategjie iu nënshtrua disa ndryshimeve. Gjithashtu, ky ligj si proces i vetëm rregullon të dy llojet e njohjes së kualifikimeve (profesionale dhe akademike). Pritet që Korniza e Maqedonisë për Kualifikime (KMK, sipas ligjit për NRK), zbatimi i së cilës është në proces, do të lehtësojë validimin e kualifikimeve të fituara në vendet e tjera (dhe anasjelltas) dhe do të përmirësojë mobilitetin për fuqinë punëtore.
132. Nga viti 2016 ka filluar procesi i rishikimit të modelit të financimit të arsimit të lartë, në mënyrë që të përmirësojë efikasitetin me të cilën janë ndarë fondet për universitetet.
133. Nga viti 2010 janë filluar disa projekte: furnizime për laboratorë me pajisje teknike moderne, kërkime shkencore dhe aktivitete të zbatuara për universitetet publike; ishte përgatitur portali www.nauka.mon.gov.mk me bazë të dhënash të institucioneve shkencore, studiuesve dhe laboratorë kërkimor; ishin siguruar “subvencione shkencore” për autorët e punimeve shkencore të publikuara në revista ndërkombëtare me faktor ndikimi; 1.000 libra profesionalë dhe tekste që përdoren në universitetet më prestigjioze të botës janë përkthyer, megjithatë, përkthimet shpeshherë nuk ishin kualitative gjë që i bënte pjesën e madhe të librave të papërdorura. Gjithashtu, disa laboratorë të destinuara për institucionet e arsimit të lartë u janë dhënë institucioneve të tjera jo arsimore dhe aktualisht ekziston një procedurë nga prokuroria publike kompetente kundër këtij rasti.
134. Që nga viti 2013 MASh ofron grante të pakthyeshme për mësimdhënësit dhe bashkëpunëtorët e institucioneve të larta arsimore dhe shkencore, për të kryer tre lloje të aktiviteteve kreative në fushën e artit dhe arkitekturës, arteve dramatike, arteve muzikore, filmin dhe letërsisë:
• Pjesëmarrje ose realizim të festivalit - një anëtar i Shoqatës Evropiane në festivale;
• Pjesëmarrje si përfaqësues i shtetin në projektit ose manifestim jashtë vendit;
• Pjesëmarrje në një projekt ndërkombëtare dhe manifestim jashtë vendit.
135. Në bazë të një vendimi të Qeverisë në vitin 2015, MASh nëpërmjet Drejtorisë për zhvillimin dhe promovimin e arsimit në gjuhët e komuniteteve etnike filloi dhënien e bursave për studentët romë. Qëllimi i këtij veprimi është të stimulojë romët të regjistrohen në universitete që prodhojnë staf mësimor. Ky veprim është në përputhje me Planin e Veprimit për arsimin 2014-2020 i cili është pjesë e strategjisë kombëtare për përfshirjen e romëve në Republikën e Maqedonisë.
136. Në vitin 2014 Republika e Maqedonisë, së bashku me katër vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor u bashkua në programin Horizont 2020 dhe u bë anëtare shoqëruese me pjesëmarrje të barabartë në të gjitha segmentet e programit shtatëvjeçar të BE-së për hulumtim dhe inovacion, i cili mundëson mobilitet për shkencëtarë të shquar, i forcon sistemet e brendshme për hulumtim dhe ndihmon vendet të integrohen në aktivitetet evropiane të kërkimit.
137. Në vitin 2015 FITR filloi t’i përdor instrumentet për sigurim të granteve të pakthyeshme për bashkëfinancim: (1) “start up” dhe “spinoff ” shoqëri tregtare të sapoformuara; (2) komercializim i inovacionit; (3) transferim i teknologjive; dhe (4) themelim, punë dhe investime në përshpejtuesit e teknologjisë të biznesit. Deri tani
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 49
grant të pakthyeshëm kanë fituar 37 projekte në fushën e TIK-së, në inxhinieri mekanike dhe elektrike, bujqësi, prodhim të mineraleve, industri kreative dhe ndërtim.
5.5.2. Sfidat
138. Në fushën e edukimit të lartë ekzistojnë shumë sfida të cilat akoma janë duke pasur ndikim në këtë sektorë:
1. Cilësia e pamjaftueshme e disa fakulteteve dhe universiteteve është e shoqëruar nga një sistem jo plotësisht funksional për akreditim dhe vlerësim të universiteteve, disa programe studimi dhe lëndësh nuk përputhen me nevojat e tregut të punës; ende shfaqen fenomene të tilla si plagjiaturë në veprat e shkruara të studentëve dhe mësuesve, sistemi për trajnimin praktik të studentëve është i papërshtatshëm. Bordi i akreditimit dhe vlerësimit nuk siguron efikasitet dhe funksionalitet. Për këto arsye, do të kërkohet që ky organ të reformohet me anë të themelimit të organeve të veçantë për akreditimin dhe vlerësimin e arsimit të lartë. Sa i përket programeve të akredituara, ekziston mungesa e mekanizmave efikase për të mundësuar kontrollin e pajtueshmërisë së kritereve të akreditimit dhe të vlerësimit në periudhën pas akreditimit të programit të studimit. Në këtë drejtim, nuk ka analiza për monitorimin e përmbushjes së kritereve nga momenti i akreditimit të programit të studimit deri në momentin e riakreditimit.
2. Sistemi i arsimit të lartë nuk parashikon kontroll të rregullt të cilësisë. U prezantua një model i provimit shtetëror. Ky model ishte në kundërshtim me parimet e arsimit të lartë dhe pati ndikim të drejtpërdrejt në lirinë akademike të universiteteve. Edhe në aspektin procedural, ky model ishte joefikas dhe u kundërshtua, dhe si i tillë vështirë për t’u zbatuar. Rrjedhimisht ky model i provimit shtetëror nuk u zbatua asnjëherë.
3. Procedura për njohjen e kualifikimeve të arsimit të lartë është komplekse. Zakonisht ajo zgjat për një periudhë të gjatë për t’u përfunduar dhe është e ngarkuar me shumë kërkesa administrative.
4. Në përgjithësi, sistemi i arsimit të lartë ka shumë rregulla që pasqyrohet në autonominë e universiteteve. Në të njëjtën kohë, menaxhimi i universiteteve/fakulteteve nuk është participuar mjaftueshëm.
5. Kërkesat (kriteret) për regjistrim në universitete janë ende të ulëta, por qasja në arsimin e lartë për grupet e ndryshme në nevojë është i kufizuar, edhe nuk ka informacione të mjaftueshme mbi mundësitë e përfshirjes së universiteteve.
6. Vazhdohet me zgjerimin e programeve të studimit pa analizë të duhur të nevojave të tregut të punës dhe kapacitetet për zbatimin e tyre.
7. Kompetencat e pamjaftueshme të personelit mësimor të universiteteve, i cili është rënduar më tej nga mundësitë e pamjaftueshme për zhvillim profesional, zhvillimin dhe mobilitet për karrierë akademike; në universitete mungon stafin e ri për shkak të motivimit të ulët dhe pozicioneve të pamjaftueshme të hapura; është i lartë raporti student/ profesor.
8. Në fusha të ndryshme të arsimit të lartë ka probleme si: vështirësi me lëshimin e shtojcave të diplomës, mungesa e mundësive për të mësuar në distancë për shkak të kuadrit ligjor jo të plotë dhe të zhvillimit të dobët të platformave online për mësim, kritere të papërcaktuara për financimin e arsimit të lartë, mungesë e vërtetë e bashkëpunimi trepalësh në mes të qeverisë, akademisë dhe komunitetit të biznesit.
9. Financimi për hulumtime mbetet në nivel të pakënaqshëm, që në mënyrë të konsiderueshme kontribuon në infrastrukturën joadekuate të qendrave të kërkimit shkencor në universitete; fushat
50 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
tematike me përparësi të hulumtimit nuk janë reformuar; qasja në të dhënat shkencore globale është e kufizuar; nuk ka mekanizëm operativ për komercializimin e zgjidhjeve inovative.
5.5.3. Përparësitë dhe rezultatet e pritshme
139. Këto janë Përparësitë e mëposhtme dhe rezultatet e pritshme në këtë shtyllë:
Përparësia I. Sigurimi i cilësisë dhe efikasitetit të arsimit të lartë në përputhje me praktikat më të mira evropiane
1.1. Janë vendosur parakushte për vlerësim të cilësisë së arsimit të lartë;
1.2. Janë vendosur parakushte për sigurim të kontrollit të cilësisë së universiteteve;
1.3. Janë vendosur parakushte për funksionimin efektiv të BAVRL;
1.4. Është përmirësuar efikasiteti dhe efektiviteti i sistemit për arsimin të lartë në aspektin e kostos dhe rëndësisë në tregun vendor, rajonal dhe kombëtar të punës;
1.5. Studentët fitojnë aftësi praktike që janë relevante për kërkesat aktuale të punës;
1.6. Të diplomuarit janë në gjendje të sjellin zgjidhje të informuara për karrierën;
1.7. Është rritur efikasiteti i procesit mësimor në universitete duke i kushtuar më shumë vëmendje çdo studenti.
Përparësia II. Përmirësimi i përmbajtjes në arsimin e lartë
2.1. Janë vendosur kushte minimale për përmbajtjen dhe rezultatet e arsimit të lartë;
2.2. Informacionet për arsimin e mëtejshëm dhe/ose punësimin e të diplomuarve (përparim në karrierë), mundëson të merren vendime për politikat që janë të bazuara në dëshmi;
2.3. Është përmirësuar zhvillimi akademik dhe mobiliteti i stafit universitar dhe i studentëve në kuadër të Zonës Evropiane të Arsimit të Lartë dhe Bashkësia Ndërkombëtare të Arsimit të Lartë;
2.4. Sistemi i arsimit të lartë është i informuar vazhdimisht mbi kërkesat më të reja për kualifikime dhe aftësi që duhet të përdoren për të zhvilluar politika për arsimin e lartë.
Përparësia III. Përmirësim i disponueshmërisë dhe sistemin për regjistrimin në arsimin e lartë
3.1. Është përmirësuar qasja në arsimin e lartë për personat me aftësi të kufizuara fizike;
3.2. Studentët kanë kushte të mira për strehim në të gjitha konviktet studentore.
Përparësia IV. Përmirësimi i menaxhimit dhe financimit të arsimit të lartë
4.1. Menaxhimi dhe drejtimi me universitetet është demokratizuar dhe është rritur efikasiteti i tyre;
4.2. Është rritur pjesëmarrja funksionale e studentëve në proceset e vendimmarrjes në nivel të fakultetit dhe universitetit;
4.3. Është përforcuar bashkëpunimi i universiteteve me palët kyçe të interesuara (komunitet i biznesit, BAVRL dhe Senati universitar.)
4.4. Është rritur efikasiteti i përdorimit të burimeve financiare të përcaktuara për arsimin e lartë;
4.5. Janë vendosur kushtet për rritje të investimeve në arsimin e lartë.
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 51
Përparësia V. Mbështetje e kërkimeve dhe inovacioneve
5.1. Është vendosur mbështetje e qëndrueshme dhe drejtim në hulumtime dhe inovacione;
5.2. Është rritur efikasiteti i shfrytëzimit të resurseve financiare të përcaktuara për hulumtime dhe inovacione;
5.3. Kërkimet shkencore në përputhje me nevojat bashkëkohore për zhvillim të teknologjisë.
52 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
5.6.1. Pasqyra e gjendjes dhe veprimtaritë e deritanishme
140. Ligji për Arsimin e të rriturve u miratua në vitin 2008 dhe vijon miratimi (ose ndryshimi) i shumë akteve nënligjore me të cilat rregullohen procedurat për verifikimin e programeve për arsimimin e të rriturve (arsimit jo-formal) standardet për hapësira, pajisje dhe personel për vendet për arsimin e të rriturve. Në vitin 2011 u miratua një tjetër akt ligjor i lidhur me këtë zonë, pra Ligjin për universitetet e hapura qytetare për mësim gjatë gjithë jetës.
141. Sipas ligjeve për çështjet strategjike që lidhen me zhvillimin e arsimit për të rritur, kompetent është Këshilli për arsimin e të rriturve. Qendra për Arsimin e të Rriturve, e cila u themelua në nëntor të vitit 2008 dhe e cila filloi të funksionojë në qershor të vitit 2009, ka mision të përcaktuar për të promovuar një sistem për mësim funksional joformal dhe mësim për të rritur (në përputhje me standardet e BE-së), që mundëson cilësi të lartë të mësimit për të fituar kualifikime, rritje të punësimit dhe zhvillim të sipërmarrjes, plotësim i nevojave të tregut të punës, kontribut në zhvillimin ekonomik, social dhe personal të individëve.
142. Përparësitë në sektor janë përcaktuar në Strategjinë për Arsimin e të Rriturve, 2010-2015. Më vonë janë miratuar dy dokumente të tjera konceptuale që përmbajnë udhëzime për integrimin e edukimit jo-formal në sistemin e arsimit dhe trajnimit dhe përcaktojnë kushtet për përmirësimin e arsimit bazë të të rriturve. Këto aktivitete ishin shoqëruar me miratimin e udhëzimeve për verifikimin e programeve të veçanta për të rritur dhe verifikimin e institucioneve për arsimin e të rriturve në vitin 2011. Përveç kësaj në vitin 2013 ishte përgatitur rregullore për verifikimin e institucioneve për arsimin e të rriturve. Nga viti 2012 janë verifikuar 53 institucione për arsimin e të rriturve. Në procesin e vendosjes së KNK-së është zhvilluar katalogu i kualifikimeve që mund të fitohen me anë të arsimit për të rritur, në lidhje me kornizën evropiane.
143. Në vitin 2012 ka filluar procesi i verifikimit të programeve të veçanta për arsimimin e të rriturve (programeve për mësim joformal) me të cilat fitohet kualifikim ose kualifikim i pjesshëm. Këto programe janë përgatitur në përputhje me standardet e profesioneve, që aktualisht i ka rreth 130 në numër. Përveç kësaj, nga viti 2014 e këtej janë verifikuar 190 programe të veçanta për fitimin e njohurive, shkathtësive dhe kompetencave specifike.
144. Për momentin janë verifikuar (akredituar) 53 ofrues të trajnimit joformal dhe u janë lejuar të lëshojnë certifikata, që njihen në vend. Dy prej këtyre objekteve janë të certifikuara për të ofruar programe trajnimi për të rriturit dhe nga viti 2012 rreth 40 pjesëmarrës u bënë trajnuese profesionistë.
145. Të rriturve u ofrohet një gamë e gjerë e programeve mësimore. Më saktë, nga viti 2010 rreth 2.000 të rritur (vetëm me arsim fillor) kanë marrë pjesë në programe të ndryshme në nivel të arsimit të mesëm profesional
ARSIMI JOFORMALDHE ARSIM PËR TË RRITUR
5.6
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 53
në gjashtë komuna; nga viti 2010 deri në vitin 2015 në kuadër të Planit operativ për masat aktive në tregun e punës dhe programet e punësimit përmes Agjencisë së Punësimit, janë trajnuar 1.190 persona të papunë për profesione të kërkuara në tregun e punës.
146. Me qëllim që të sigurohet cilësi në arsimin për të rritur, është vendosur një sistem për mbikëqyrje mbi ofruesit e trajnimeve në vitin 2013.
147. Duke kuptuar rëndësinë e ndërgjegjësimit të publikut dhe përfitimet nga arsimi i të rriturve, në dy vitet e fundit ishin mbajtur shumë aktivitete promovuese. Nga viti 2012 rregullisht organizohen “Ditët e arsimit për të rritur”, që kanë për qëllim të promovojnë konceptin e mësimit të përjetshëm si arsim, që haset gjatë gjithë jetës, pa dallim të moshës, gjinisë ose përkatësisë etnike dhe me qëllim të rritet ndërgjegjësimi qytetar për rëndësinë e arsimimit të të rriturve.
148. Në vitin 2016 u hartua projekt për forcimin e sistemit të mësimit gjatë gjithë jetës duke modernizuar arsimin profesional, trajnimi dhe arsimin e të rriturve, duke rezultuar në zhvillimin e një strategjie për arsimin e të rriturve, strategji për të mësuarit gjatë gjithë jetës, 15 programe të reja për trajnimin e të rriturve, më shumë se 40 trajnues për të rriturit, si dhe një draft model për forcimin e rrjetit të Universiteteve të Hapura Qytetare për të mësuarit gjatë gjithë jetës, si nxitës të zhvillimit ekonomik lokal, duke përfshirë ndryshimet e propozuara në legjislacionin në lidhje me veprimet e tyre bazuar në praktikat më të mira gjermane dhe evropiane.
5.6.2. Sfidat
149. Edhe përskaj asaj që janë bërë përmirësime të ndryshme në sektorin e të nxënit dhe arsimit për të rritur, megjithatë duhet të investohet mund më i madh për tu përfshirë këto sfida:
1. Ekziston mosharmonizim ndërmjet ofertës dhe arsimit të të rriturve, i cili vjen si rezultat nga mungesa e informacioneve për nevojat nga fuqia e punës të paktën në afat të shkurtër dhe në afat të mesëm.
2. Vetëdija e ulët e popullatës për mundësitë e dhe përfitimet nga arsimi i personave të rritur kontribuon drejt motivimit të ulët të të rriturve të marrin pjesë në mësimin gjatë gjithë jetës, kurse shkaku tjetër për këtë është mungesa e sistemit për vlefshmërinë e mësimit joformal dhe informal (VMJI) .
3. Përveç kompanive të cilat nuk janë të informuara me privilegjet e zbatimit të të nxënit nëpërmjet punës, trajnimit praktik dhe stazhimit, gjithashtu punëtorët nuk janë të informuar mjaftueshëm me të drejtat dhe obligimet e tyre arsimore.
4. Nuk ka sistem gjithëpërfshirës për financimin e arsimit të të rriturve në vend, por edhe punëdhënësit nuk kanë asnjë motivim financiar për të investuar në arsimin e personave të rritur.
5. Përgjithësisht,niveli i bashkëpunimit me palët e ndryshme të interesuara ( p.sh. me Këshillin lokal ekonomik dhe social) është i ulët, ka vështirësi serioze me pjesëmarrjen në komunitetin e biznesit gjatë dizajnit të programit për arsim të të rriturve, sidomos në aspekt të rezultateve nga të nxënit.
6. Programet të destinuara për çrrënjosjen e analfabetizmit të popullatës së rritur kanë përfshirje të kufizuar, sistemi për arsim të fillor të të rriturve nuk është mjaftueshëm fleksibil dhe efikas dhe krejtësisht mungon sistemi për përfundimin e arsimit të mesëm të të rriturve
7. Nuk ekziston sistem për grumbullimin dhe përpunimin e të dhënave statistikore, të dhëna dhe analiza për arsimin e të rriturve.
8. Nuk përmbush kushtet as edhe kontrolli i cilësisë gjatë zbatimit të arsimit të tët rriturve nga ana e ofruesve të certifikuar.
54 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
5.6.3. Përparësitë dhe rezultatet e pritshme
150. Përparësitë e përmendura dhe rezultatet e tyre adekuate të cilat janë theksuar në këtë Strategji, janë përcaktuar me qëllim të kontribuojnë ndaj avancimit të të nxënit dhe arsimit për të rritur deri në nivelin e duhur të zhvillimit;
Përparësia 1. Rritja e kualifikimeve të të rriturve (njohuritë, shkathtësitë dhe kompetencat)
1.1. Të gjithë qytetarët kanë mundësinë që kompetencat e tyre që kanë fituar nëpërmjet mësimit jo formal dhe in-formal, t’i bëjnë të vlefshme, me çka do të përmirësohet stimulimi i arsimit gjatë gjithë jetës dhe do të rritet konkurrenca e fuqisë së punës;
1.2. Është rritur niveli i arsimit të cilin e fiton popullata;
1.3. Janë përmirësuar kompetencat kryesore të personave të rritur;
1.4. Janë përmirësuar mundësitë për të nxënit e të rriturve me nevoja të posaçme arsimore;
1.5. Janë siguruar kushte për personat e vendosur në shtëpitë korrigjuese-ndëshkuese të përfundojnë arsimin fillorë dhe të mesëm si dhe të marrin pjesë në APT;
1.6. Është përmirësuar motivimi i të rriturve të marrin pjesë në trajnime;
1.7. Janë përmirësuar mundësitë për NARr për shkak të politikës së përmirësuar;
1.8. Rritja e përfshirjes në NARr që në mënyrë të konsiderueshme kontribuon për zhvillimin rajonal dhe atë lokal.
Përparësia 2. Përmirësimi i përmbajtjes dhe cilësisë të të nxënit dhe arsimi për të rritur
2.1. Janë aprovuar parakushte për rritjen e numrit të ofruesve të AF-së për të rritur dhe për zgjerimin e përhapjes së kualifikimeve të cilat ofrohen në përputhje me nevojat e tregut të punës;
2.2. Janë siguruar kushte për kontroll të cilësisë gjatë zbatimit të NARr-së;
2.3. Është përmirësuar cilësia e NARr-së për të rritur si rezultat i kompetencave të përforcuara profesionale të trajnuesve të personave të rritur;
2.4. Është rritur rëndësia e arsimimit të personave të rritur për nevojat e tregut të punës
Përparësia 3. Përmirësimi i legjislacionit, organizimi dhe menaxhimi i të nxënit dhe arsimi për të rritur
3.1. U sigurua bazë financiare e domosdoshme për funksionim dhe zhvillim të qëndrueshëm të sistemit për NARr-së;
3.2. Në dispozicion janë të dhënat bashkëkohore statistikore për sistemin e NARr-së, dhe të njëjtat mundësojnë të merren vendime për politikat të cilat themelohen në dëshmi;
3.3. Janë verifikuar mundësitë dhe opsionet për vendosjen e parakushteve për rritjen e investimeve në NARr.
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 55
151. Ekzistojnë tema që janë të përbashkëta për disa shtylla, madje edhe të atilla që janë të përbashkëta për sistemin arsimor në tërësi. Me qëllim të përmbahemi në logjikën sa më të qartë të Strategjisë dhe të sigurohet menaxhim dhe zbatim më efikas i sajë, disa nga këto tema horizontale janë të përfshira në shtyllat e mëparshme dhe atje janë të sistematizuara. Kështu janë temat siç vijojnë:
• Përmirësimi i mjedisit të të nxënit dhe sigurimi i arsimit cilësor- për të gjitha nivelet;
• Përmirësimi i përmbajtjes së arsimit- për të gjitha nivelet (duke u plotësuar dhe harmonizuar me nevojat e tregut të punës) - sidomos nëpërmjet aprovimit të Standardeve të të nxënit të bazuara në rezultate nga të nxënit;
• Pjesëmarrje më e madhe, përmirësim i inkluzionit dhe integrimit ndëretnik- për arsimin parashkollorë, fillorë dhe të mesëm;
• Përmirësimi i kapaciteteve të resurseve humane (administrata shkollore, stafi i mësimdhënësve dhe kuadro të tjera) dhe operacionalizimi i mekanizmave për avancimin në karrierë për arsimin parashkollorë, fillorë dhe të mesëm, APC, arsimin e lartë dhe arsimin për të rriturit;
• Përmirësimi i organizimit dhe menaxhimit të institucioneve- për arsimin parashkollorë, fillorë dhe të mesëm, APC, arsimin e lartë dhe arsimin për të rriturit;
• Përmirësimi i kushteve për orientim profesional dhe orientim të karrierës- për arsimin fillorë dhe të mesëm, APC, arsimin e lartë;
152. Kur bëhet fjalë për avancimet e inkluzionit, e cila si temë shfaqet thuajse në të gjitha shtyllat, fokusi i personave (nxënësve) me aftësi të posaçme arsimore. Në Strategji, me nocionin “nevoja të posaçme arsimore” nënkuptohen nevojat që në procesin arsimorë i kanë personat (nxënësit) të cilët në mënyrë të pavarur dhe pa intervenime dhe përkrahje arsimore nga faktorët arsimorë nuk mund ti arrijnë Standardet e të nxënit të parapara sipas moshës që kanë. Për personat me aftësi të posaçme arsimore, karakteristike është nevoja që t’iu sigurohet ndihmë plotësuese në arsimim për të arritur Standardet e të nxënit. Ekziston spektër i gjerë i arsyeve për shkak të të cilave numër i caktuar i nxënësve mund të kenë nevoja të posaçme arsimore: (a) aftësi e kufizuar mendore ose fizike të zhvillimit; (b) arsye apo shkaqe socio-emocionale dhe biheviorale; dhe (c) kushte të papërshtatshme arsimore, që ka të bëjë me faktorët socio-ekonomik, kulturorë, dhe/ose faktorët gjuhësorë.
PËRPARËSITË E PËRGJITHSHME-TË PËRBASHKËTA NË SISTEMIN E ARSIMIT
5.7
56 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
153. Tema tjetër që është e përfshirë në më shumë shtylla dhe është sidomos e rëndësishme për kontekstin e përgjithshëm shoqëror, ka të bëjë me përmirësimin e integrimit ndëretnik. Sipas Strategjisë njëra nga mënyrat që të arrihet kjo është nëpërmjet sigurimit të arsimit multikulturor, përkatësisht aprovimit të multikulturalizmit në arsim, që nënkupton prezencën e përmbajtjeve që pasqyrojnë karakteristikat kulturore të të gjitha bashkësive etnike të cilat jetojnë në Republikën e Maqedonisë në mënyrën e cila promovon pranimin e ngjashmërive dhe respektimin e diversiteteve. Nga ana tjetër kur bëhet fjalë për aktivitetet të integrimit ndëretnik në arsim, mendohet në aktivitetet e përbashkëta me grupe, nxënës/mësimdhënës “të përziera”, nga gjuhët e ndryshme mësimore që bazohen në interaksionin ndërmjet nxënësve.
154. Ekzistojnë edhe tema të tjera të përgjithshme të cilat lidhen me procesin e përgjithshëm arsimorë dhe që janë përfshirë sidomos në shtyllën e 7-të.
• Legjislacionit;
• Statistikat dhe informacionet për arsim;
• Njohuritë për TIK dhe digjitalizim;
• Partneriteti social;
• Korniza nacionale e kualifikimeve.
155. Përveç kësaj, në kuadër të shtyllës së shtatë do të përfshihet edhe Përparësia specifik që ka të bëjë me monitorimin dhe vlerësimin e Strategjisë, si dhe për forcimin e kapaciteteve të organeve shtetërore.
5.7.1. Pasqyrimi i gjendjes dhe veprimtarive të deritanishme
156. Nga viti 2000 e këndej janë miratuar disa rregullore të niveleve dhe aspekteve të ndryshme të arsimit:
• Ligji për mbrojtje të fëmijëve48 (viti 2000);
• Ligji për nxitje dhe ndihmë të kulturës teknike( viti 2000);
• Ligji për arsimin fillor (viti 2002);
• Ligji për arsimin e mesëm (viti 2002);
• Ligji për standardin e nxënësve (viti 2005);
• Ligji për arsimin dhe trajnimin profesional (viti2006);
• Ligji për arsimin e lartë (viti 2008);
• Ligji për arsimin e të rriturve (viti 2008);
• Ligji për librat shkollorë të arsimit fillor dhe të mesëm (viti 2008);
• Ligji për hulumtime dhe veprimtari shkencore (viti 2008);
• Ligji për njohje të kualifikimeve profesionale (viti 2010);
• Ligji përhapjen e universiteteve qytetare për mësim gjatë gjithë jetës(viti 2011);
• Ligji për standardin studentor (viti 2013)
• Ligji për veprimtari inovative (viti 2013);
• Ligji për kornizën nacionale të kualifikimeve (viti2013);
48 I rregullon marrëdhëniet në sferën e edukimit parashkollor.
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 57
• Ligji për trajnim dhe provim për drejtorët e shkollave fillore, shkollave të mesme, konvikteve të nxënësve dhe universiteteve të hapura qytetare për mësim gjatë gjithë jetës(viti 2014);
• Ligji për institucionet arsimore të arsimit të lartë për kuadrin mësimdhënës në edukimin parashkollor, arsimin fillorë dhe të mesëm (viti2015).
157. Përveç kësaj ekzistojnë edhe ligje që rregullojnë veprimtaritë e strukturave të ndryshme të sistemit arsimorë, siç janë: Ligji për themelimin e Universitetit të Tetovës (viti 2014); Ligji për themelimin e Agjencisë nacionale për programe arsimore dhe mobilitet Evropian (viti 2007); Ligji për qendrën shtetërore të provimeve (viti 2008); Ligji për themelimin e Universitetit për Shkencat e Teknologjisë së Informacionit “Shën Apostull Pavli” (viti 2008); Ligji për themelimin e Agjencisë Nacionale për Teknologjitë Nukleare të Republikës së Maqedonisë (viti 2010); Ligji për shërbime pedagogjike (ShP; viti 2011); Ligji për akademinë e sportit (viti 2014); Ligji për akademinë e mësimdhënësve (viti 2015); Ligji për mësimdhënësit në shkollat fillore dhe të mesme (viti 2015); dhe Ligji për themelimin e Universitetit “Nënë Tereza” në Shkup, viti 2015); Ligji për themelimin e Universitetit për Mbrojtje Nacionale, Siguri dhe Paqe “Damian Gruev” në Shkup (viti 2014).
158. Të gjitha këto ligje, nga miratimi i tyre deri më tani, sipas nevojës rregullisht janë rishqyrtuar. Këto procese iniciuan nga ministri të ndryshme, institucione ose sektorë të ndryshëm të ministrive kompetente për fushat e caktuara, kurse rishqyrtimi i ndonjërit ligj nuk u pasua me ndryshime dhe plotësime adekuate të ligjeve të tjera. Për shkak të kësaj, rishqyrtimi gjithëpërfshirës dhe harmonizimi i legjislacionit të arsimit u bë nevojë urgjente.
159. Të dhënat për sistemin arsimor, paralelisht grumbullohen dhe përpunohen nga struktura të shumta, si për shembull: Enti Shtetërorë i Statistikës (statistika zyrtare); Sistemi informativ i menaxhimit të arsimit (EMIS) i cili vepron në kuadër të Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës; Byrosë për Zhvillimin e Arsimit; Qendrës Shtetërore të Provimeve etj. Universitet disponojnë me bazat e tyre të të dhënave. Edhe një bazë tjetër e vendosur për të dhënat e arsimit para shkollorë funksionon në mënyrë të pavarur.
160. Në vitin 2012 u aprovua EMIS me qëllim të përkrahjes të aktiviteteve kryesore të MASh-it, implementimit të sistemit kompleks dhe bashkëkohor për resurse humane nëpërmjet përfshirjes të kërkesave të MASh-it, të gjitha agjencitë e sajë dhe të gjitha shkollat fillore dhe të mesme në vend. EMIS nënkupton grumbullimin, kontrollimin, përpunimin dhe publikimin e të dhënave për nxënësit dhe arritjet e tyre në shkollat fillore dhe të mesme publike. Nga ana e EMIS-it kryesisht menaxhohet me të dhënat për: mirëmbajtjen e shkollave, nxënësve, mësimdhënësve dhe stafit tjetër të shkollës, rezultatet e nxënësve (me përjashtim të rezultateve nga Matura), mungesat e nxënësve, objektet dhe mjetet shkollore, financimi dhe harxhimet, planet vjetore shkollore, mosprezenca e personelit, shpërndarja e nxënësve/klasave, librave shkollorë dhe përdorimi i tyre. Sistemi përfshinë edhe informacionin për personelin, për shembull të dhënat për punësim dhe shkarkim nga puna, historia e punësimit, menaxhimi me karrierën, trajnim dhe zhvillim profesional, kompensime dhe benificione etj. Sistemi ka më shumë se 1000 shfrytëzues -nga 2 të punësuar në çdo shkollë dhe nga 3 të punësuar në çdo komunë.
161. Në vitin 2016 filloi projekti i ri 3 vjeçar me qëllim të krijimit të modelit për integrim të centralizuar të EMIS-it për arsimin e lartë për çështjet studentore, programet studiuese, menaxhimi me resurset humane, buxheti dhe menaxhimi financiar, menaxhimi infrastrukturor dhe të dhëna të tjera të domosdoshme për përcjelljen e punës dhe rezultateve të arsimit të lartë.
162. Në periudhën 2009-2011 janë zbatuar trajnime për stafin e përgjithshëm të mësimdhënësve në arsimin fillor, me të cilin sigurohen njohuritë digjitale dhe përdorimi i teknologjisë së informacionit dhe komunikimit në procesin mësimorë, nëpërmjet shfrytëzimit të sistemit operativ EDUBUNTU (kryesisht për lëndët mësimore: matematikë, fizikë, kimi, informatikë). Nga viti 2011 me projektin “Kompjuter për çdo fëmijë” u rrit pajisja me harduerë dhe softuerë në shkollat fillore dhe të mesme dhe u sigurua interoperabiliteti.
58 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
163. U sigurua qasje për shërbimet për përkrahje dhe resurse multimediale edukative në Internet. Shkollave iu mundësua lidhje me Internet, klasat u lidhën me rrjetin lokal të Internetit si dhe u sigurua qasje e shpejt në internet për të gjithë subjektet juridik dhe fizik, të cilët janë pjesë e procesit arsimor. Është bërë revizion i Plan - programeve arsimore nga fusha e TIK-së në arsimin fillor dhe të mesëm dhe është rritur prezenca e arsimit për TIK, në atë mënyrë që janë aprovuar lëndë të obliguara nga kjo fushë nga klasa e III të arsimit të mesëm dhe është mundësuar kontinuitet i mësimit të informatikës në të katër vitet të arsimit të mesëm. Janë hartuar përmbajtje digjitale për lëndët mësimore: histori, arsim i muzikës, arsimi i artit figurativ, gjuha maqedonase dhe gjuha shqipe. Është formuar literaturë e TIK-ut në gjuhën maqedonase dhe në gjuhët e komuniteteve në vendet dhe fushat ku ekziston korniza ligjore. U aprovua portal në të cilin u vendosën librat shkollorë ( për të cilat MASh ka leje) në formatin PDF.
164. Janë integruar forma fleksibile të të nxënit dhe forma për mësimin gjatë gjithë jetës me shfrytëzimin e TIK-së në sistemin ekzistues. Është siguruar njohuri e vazhdueshme digjitale në të gjitha profesionet me përshtatjen ndaj nevojave specifike profesionale. Nxënësit të cilët kanë braktisur shkollën dhe të papunëve iu është mundësuar të fitojnë njohuri digjitale. Në shkollat fillore dhe të mesme është aprovuar ditar elektronik me qëllim të sigurohet komunikim më i mirë ndërmjet mësimdhënësve dhe prindërve, të mundësohet kontroll i shpejtë dhe i thjeshtë i informacioneve nga ditari nga ana e mësimdhënësve të shkollës dhe tu sigurohen analiza të shpejta të centralizuara të të dhënave nga MASh dhe institucionet e tjera publike. Janë hapur disa portale të cilët mundësojnë informimin dhe aplikimin për bursa, vendosjen e videove edukative, evidentimin e aktiviteteve shkencoro- hulumtuese dhe aktivitetet e tyre shkencoro-aplikative në Republikën e Maqedonisë (projekte, punime dhe inovacione).
165. Ekzistojnë shumë struktura adekuate kompetente për aspektet e ndryshme të arsimit, ku marrin pjesë faktorë të ndryshëm. Të tillë janë:
• Këshilli për arsim dhe trajnim profesional;
• Këshilli për arsimin e të rriturve;
• Komiteti sektorial për përcjelljen e komponentit IV- IPA;
• Këshillit për përcjelljen e zbatimit të strategjisë për APT-në 2013-2020 në kontekst të mësimit gjatë gjithë jetës;
• Këshilli nacional për Kornizën e Maqedonisë të kualifikimeve;
• Komiteti për inovacione dhe sipërmarrje;
• Këshilli për përcjelljen e zbatimit të Strategjisë për të nxënit të sipërmarrjes;
• Grupi këshillëdhënës për përcjelljen e zbatimit të strategjisë për inovacione;
• Grupet sektoriale të punës në kuadër të Komitetit nacional të investimeve (grupi sektorial i punës për arsim, punësim dhe politika sociale);
• Grupet punuese ndërministrore për kapituj të ndryshëm nga Programi nacional për miratimin e të drejtës të Bashkimit Evropian (PNMDBE)
166. Të gjithë këto këshille me përjashtim të institucioneve nacionale siç janë: MASh, MPPS, MF, BZHA, QARr, QAPT dhe partnerët zhvillimor, gjithashtu përfshijnë edhe partnerët social si për shembull: Lidhja e Odës Ekonomike të Maqedonisë, Lidhja e Odës ekonomike të Maqedonisë Veriperëndimore, Konfederatës së Punëdhënësve të Republikës së Maqedonisë, Odës së Zejtarëve të Maqedonisë, Organizata e Punëdhënësve të Republikës së Maqedonisë dhe përfaqësuesit e sindikatave relevante.
167. Gjithashtu, me ligj janë paraparë dhe në një të ardhme të afërt do të vendosen edhe struktura të tjera adekuate, siç janë: Këshilli nacional për arsimin e lartë, shkencë, inovacione dhe teknologji, Këshilli
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 59
kompetent për çështjet të lidhura me financimin e Programit për arsim të lartë e të tjerë. Këto gjithashtu në mënyrë adekuate do të përfshijnë edhe partnerë të ndryshëm social.
168. Këshilli ekonomiko-social të cilin sipas detyrës zyrtare e kryeson Ministria e Punës dhe Politikës Sociale është organ tripartit me përfaqësim të barabartë të QRM-së, shoqatave të punëdhënësve dhe sindikatave (gjithsej 12 anëtarë) dhe ka rol këshill dhënës në krijimin dhe zbatimin e strategjive politike të fushës së ekonomike dhe sociale, duke përfshirë edhe ato që kanë të bëjnë me arsimin dhe trajnimin. Ekzistojnë gjashtë këshille lokale ekonomike dhe sociale ku janë përfshirë përfaqësues të sektorit arsimor.
169. Korniza e Maqedonisë kualifikimeve (KMK) ka për qëllim të përmirësojë sistemin e arsimit dhe trajnimit nëpërmjet zbatimit të qasjes së bazuar në rezultatet nga të nxënit, të lehtësoj qasjen ndaj të të nxënit në çdo kontekst, të bëjë rezultatet sa më të qarta për çdo qytetarë, të rris nivelin e përgjithshëm të kualifikimeve në popullatë dhe të përforcojë lidhjet ndërmjet kualifikimeve dhe mundësive për punësim. Me miratimin e ligjit për kornizën nacionale të kualifikimeve në vitin 2013 dhe emërimin e përfaqësuesit zyrtarë si anëtarë me të drejta të plota të grupit këshill dhënës të Kornizës Evropiane të kualifikimeve (KEK). Tashmë janë zbatuar shumë aktivitete siç janë: themelimi dhe ekipimi i njësisë së veçantë të kornizës nacionale të kualifikimeve në kuadër të Sektorit për çështje të përgjithshme dhe përkrahje të Ministrit në MASh, vendosja e funksionimit të këshillit nacional për KMK, lëshim në përdorim i ueb faqes së KMK-së, publikimit të listës së përgjithshme të të gjitha kualifikimeve dhe vendosjen e Komisioneve sektoriale për kualifikimet. Përveç kësaj, në prill të vitit 2014 u formua grupi i punës për zhvillimin e mëtutjeshëm të kornizës nacionale të kualifikimeve për mësim gjatë gjithë jetës. Në shkurt të vitit 2016 grupi këshill dhënës i KEK-së miratoi Raportin gjithëpërfshirës për udhëzimin e Kornizës Maqedonase të kualifikimeve me KEK-në dhe me vet konfirmim të Kornizës për kualifikime të arsimit të lartë, të hartuar në periudhën 2014-2016.
170. Zhvillimi i mëtutjeshëm i zbatimit të KNK-së kanë Përparësia më të lartë nacional. Intervenimet pasuese janë të lidhura me: hartimin dhe harmonizimin e legjislacionit relevant për zbatimin e mëtutjeshëm të KMK-së, përforcimin e kapaciteteve institucionale, si dhe vendosja e sistemin funksional nacional të komunikimeve nëpërmjet reformave të arsimit profesional, arsimit të lartë dhe arsimit për të rritur.
5.7.2. Sfidat
171. Temat e përgjithshme të dhëna më poshtë të sistemit arsimor konsiderohen si sfida kryesore, të cilat duhet të zgjidhen në kuadër të Strategjisë.
1. Ligjet aktuale me të cilat rregullohen fushat e ndryshme dhe aspektet e sistemit arsimor, si dhe veprimtaritë e institucioneve të ndryshme, me sjelljen e tyre nuk janë shqyrtuar në mënyrë sistematike dhe nuk janë përputhur. Si rezultat i kësaj, ka mosharmonizim, ndërsa ndonjëherë edhe kundërshtime midis dispozitave të ligjeve të ndryshme që lidhen mes vete ose rregullojnë çështje të njëjta. Vetë ky fakt i rregullores së kryqëzuar është sfidë vetë më vete. Njëkohësisht, për dallim të fushave tjera të arsimit, për edukimin parashkollor nuk ekziston ligj i pavarur dhe kjo sferë për momentin është e rregulluar vetëm me disa nene të Ligjit për mbrojtjen e fëmijëve. Në mënyrë të plotë, tashmë është e njohur nevoja për përgatitjen e Ligjit të ri për arsim të lartë.
2. Sistemet ekzistuese për mbledhjen dhe përpunimin e të dhënave statistikore dhe administrative për arsimin nuk janë konsistente dhe nuk janë të lidhura në mes veti. Asnjëra prej tyre nuk është gjithëpërfshirës dhe nuk disponon njëkohësisht me të dhëna të plota, të sakta dhe në kohë. Përveç kësaj, të dhënat nuk janë çdoherë konsistente të brendshme, si p.sh, me rastin e arsimit fillor dhe të mesëm të dhënat e mbledhura nga ana e Entit Shtetëror i Statistikës (EShS) janë në nivelin e shkollës, përderisa ata që kanë të bëjnë me arsimin e lartë janë në nivelin e studentëve dhe të kuadrit mësimdhënës. Më ndryshe është puna kur EShS-ja ende grumbullon të dhëna statistikore më së
60 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
shpeshti në formë të letrës nga institucionet për shkak se është e detyruar të përpunojë më shumë se njëqind pyetësor. Përveç asaj, edhe vetë institucionet arsimore janë të detyruara të grumbullojnë të dhëna për qëllime të veta për shkak se të dhënat e siguruara në bazën e SIMA-s nuk konsiderohen si shumë të sakta. E gjithë kjo rezulton si mungesë e qasjes së shpejtë dhe të lehtë deri te të dhënat dhe informatat statistikore, të domosdoshme për zhvillimin e politikave të bazuara në dëshmi. Pas asaj, jo vetëm që sistemet vuajnë për mungesa të brendshme, por edhe kapacitet e resurseve njerëzore për punë me EMIS-n ( edhe në fushën shkollore edhe në fushën e administrimit) nuk janë të mjaftueshme.
3. Edhe pse për të gjithë shkollat fillore dhe të mesme janë siguruar kompjuter personal në dispozicion për të gjithë nxënësit, zbatimi i TIK-së në procesin arsimor nuk është shumë efektiv. Më konkretisht, mungojnë standarde për shfrytëzimin e TIK-së në sistemin arsimor, të gjithë mësimdhënësit nuk janë mirë të trajnuar dhe softueri që është në dispozicion nuk është kompetent për ti plotësuar nevojat vijuese. Njëkohësisht, parashkollorë dhe shkollat e mesme profesionale nuk janë shumë të pajisur me kompjuter dhe mjete të tjera të TIK-së. Në vend ende mungon platforma e vetme elektronike për të mësuar dhe mësim, si dhe për sigurimin e resurseve tjera që do të shërbenin si mbështetje didaktike për mësimdhënësit dhe nxënësit, do ju mundësonte mësimdhënësve të ndajnë përvojat e tyre dhe ti përcjellin inovacionet pedagogjike dhe do të kish sjellë deri te zhvillimi vetjak profesional i mësimdhënësve. Për të siguruar përgatitje për gjeneratën e re të specialistëve të kualifikuar të TIK-së (me kualifikime edhe të fushës të shkollimit të mesëm edhe atij të lartë) që janë të aftësuar për të zhvilluar, për të promovuar, për të marrë pjesë dhe shfrytëzuar shoqërinë informatike, duhet të rritet interesi i të rinjve për TIK-së dhe të rriten mundësitë për arritjen e tyre me kompetenca bazë qysh prej fazave më të hershme. Për këto arsye, si sfida të veçanta në këtë sektor mund të konsiderohen hapja e gjimnazit të TIK-së dhe/ose paralele të specializuara për shkenca kompjuterike dhe matematikë dhe vënia e kualifikimeve moderne të TIK-së në nivelin e arsimit dhe trajnimit profesional.
4. Edhe pse në shtet janë themeluar një numër i madh i organeve të ndryshme këshillimore me përfshirjen e partnerëve social (ose do të themelohen), megjithatë, nuk mund të konsiderohet se partneriteti social në nivelin e arsimit është i zhvilluar, as edhe se është në nivelin е përshtatshëm. Në praktikë, partnerët social nuk janë të përfshirë përkatësisht në procesin e sjelljes së vendimeve në politikën e arsimit, që kryesisht u nënshtrohet këtyre arsyeve: dialogu social për gjithë sektorin arsimor nuk është institucionalizuar në mënyrë të drejtë, si dhe përvoja e dialogut social dhe kapacitetet e zyrtarëve qeverisës, ashtu edh të partnerëve social akoma nuk janë të mjaftu1eshme. Si sfida kryesore në këtë fushë është vendosja e strukturës së vazhdueshme për dialog të politikës arsimore në nivelin kombëtar – Këshill për zhvillimin e politikave arsimore;(KZhPA: me përgjegjësi të definuar ligjore dhe procedura të qarta për funksionim), si dhe zhvillimin e kapaciteteve të palëve kryesore të interesuara.
5. Edhe pse Ligji për KMK definon koncepte dhe terminologji në lidhje me Kornizën e Maqedonisë të kualifikimeve, sistemi kombëtar aktual i kualifikimeve nuk është i përputhur mjaftueshëm me ta. Njëkohësisht, një numër i madh i akteve juridike duhet të rishqyrtohen dhe të përputhen me Ligjin e KMK-së. Sistemi për përfshirjen e kualifikimeve në KMK-n dhe Regjistrin nuk janë të zhvilluara mjaftueshëm, ndërsa pothuajse, kualifikimet nuk janë të harmonizuara përkatësisht me kërkesën e tregut të punës edhe me nevojat e personave për zhvillim personal. Përveç kësaj, te Standardet e profesioneve, Standardet e kualifikimeve dhe Programet mësimdhënëse duhet të vazhdojë procesi për revizion dhe ristrukturim në bazë të rezultateve të mësimit. Sistemi i vlefshmërisë për mësim joformal dhe informal është në fazën embrionale, ndërsa vendosja e sistemit për udhëheqjen e KMK-së dhe përfshirja e anëtarëve është ende çështje e hapur. Me përgatitjen e Doracakut për zhvillimin e mëtutjeshëm dhe realizimin e KMK-së, ishte miratuar edhe qasje e përgjithshme për shqyrtimin e sfidave.
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 61
5.7.3. Përparësitë dhe rezultatet e pritshme
172. Duke marrë parasysh sfiduesit e identifikuar kjo strategji i definon temat e përgjithshme të dhëna më poshtë të sistemit arsimor si përparësi që duhet të zgjidhen përmes sigurimit të rezultateve përkatëse:
Përparësia I. Përmirësimi dhe harmonizim i bazës ligjore në arsim
1.1. Legjislacioni në nivelin e arsimit është konsistonte dhe e mbështet realizimin e reformave dhe zhvillimin si dhe siguron përparimin sistematik të mjedisit përmes integrimit dhe mbështetjen e të mësuarit nga të gjitha palët e interesuara;
1.2. Është siguruar baza e drejtësisë për rregullimin e arsimit parashkollor;
1.3. Janë konfirmuar mundësitë dhe opsionet për aprovimin e detyrueshëm të vitit parashkollor për fëmijët e moshës 5-6 vjeçare si hap i parë për zbatimin e arsimit parashkollor të detyruar;
1.4. Është rritur niveli i autonomisë administrative, financiare dhe akademike të universiteteve dhe llogaridhënia e tyre.
1.5. Është përmirësuar efikasiteti dhe efektiviteti i funksionimit të universiteteve.
1.6. Koncepti i mësimit gjatë gjithë jetës është pranuar gjerësisht dhe është promovuar përmes procesit të planifikimit të arsimit në të gjithë sektorët.
1.7. Publiku i gjerë e vlerëson shumë vlerën e mësimit vetjak të vazhdueshëm dhe certifikimin e shkathtësive të arritura gjatë jetës.
Përparësia II. Përmirësimi i sistemit për grumbullimin e të dhënave statistikore dhe EMIS
2.1. EMIS- (Sistemi i menaxhimit të informacionit në sistemin arsimor ) përfshinë të gjitha fushat e arsimit dhe paraqet mjet efikas për krijimin e politikave arsimore të bazuara në dëshmi:
2.2. Është rritur efikasiteti dhe efektiviteti për grumbullimin, përpunimin dhe publikimin e të dhënave statistikore nga ana e EShS-së.
2.3. Kuadri përkatës në të gjitha fushat e sistemit arsimor është aftësuar plotësisht për ti shfrytëzuar të dhënat statistikore për drejtimin dhe udhëheqjen efektive të arsimit dhe për krijimin e politikave të bazuara në dëshmi.
Përparësia III. Sigurimi i përdorimit të gjerë të TIK-së në arsim dhe trajnim dhe shkrimi digjital
3.1. Është rritur efektiviteti në procesin arsimor përmes përdorimit të TIK-së
3.2. Nxënësit dhe kuadri arrihen me shkathtësitë e nevojshme digjitale
3.3. Janë siguruar kushte dhe mjedis për zhvillimin profesional të pavarur të kuadrit dhe për ndarjen e përvojave;
3.4. Është rritur efikasiteti dhe efektiviteti për sigurimin e materialeve didaktike të kuadrit dhe material mësimor për nxënësit dhe dispozicioni i inovacioneve pedagogjike;
3.5. Është rritur interesi i gjeneratës së re për TIK-së;
3.6. Janë mundësuar parakushte për përgatitje të specialistëve të ardhshëm të kualifikuar për TIK.
3.7. Është përgatitur gjeneratë e re e TIK-së, teknikë të aftësuar për të zhvilluar, promovuar dhe shfrytëzuar shoqërinë e informacionit dhe të marrin pjesë në atë.
62 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
Përparësia IV. Përforcimi i partneritetit social dhe përmirësimi i dialogut për politikat arsimore.
4.1. Partneriteti social në sektorin arsimor është institucionalizuar;
4.2. Partnerët social kanë mundësi të porositin dialogun për politikat e arsimit.
Përparësia V. Operacionimi i KMK-së
5.1. Ekzistojnë parakushte për zbatimin e harmonizuar të MRK-së
5.2. Është siguruar vetëdija publike e MRK-së dhe të gjitha komponentët e saja, si dhe dukja e MRK-së për palët kryesore të interesuara dhe publiku më i gjerë.
5.3. Janë përforcuar kapacitetet institucionale për udhëheqje efikase me MRK-n dhe futjen e palëve kryesore të interesuara;
5.4. Është vendosur sistem gjithëpërfshirës për kualifikimet e arritura në Republikën e Maqedonisë sipas KMK-së dhe Regjistrit të kualifikimeve;
5.5. Është siguruar besueshmëria e kualifikimeve të cilat arrihen në Republikën e Maqedonisë.
Përparësia VI. Përmirësimi i kapaciteteve të institucioneve kombëtare dhe sigurimi i monitorimit dhe vlerësimi i Strategjisë.
6.1. Nevojat për trajnimin e institucioneve kombëtare për përpunimin, realizimin, vëzhgimin dhe vlerësimin e politikave arsimore dhe për udhëheqjen e sistemit arsimor janë sistematizuar.
6.2. Janë siguruar informata kthyese për procesin e zbatimit të Strategjisë;
6.3. Ekzistojnë parakushte për sigurimin e zbatimit efektiv dhe efikas të Strategjisë;
6.4. Janë siguruar informata kthyese për atë sa janë arritur rezultatet e Strategjisë si dhe informacione për vendime të mëtutjeshme të lidhura me politikat arsimore.
Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025 | 63
173. Strategjia do të zbatohet në përputhje me Planin e veprimit përmes përdorimit të mekanizmave dhe instrumenteve të ndryshme, me pjesëmarrjen e strukturave të ndryshme publike dhe joqeveritare, administratës dhe ekspertëve, si dhe ndërmarrjeve private. Megjithatë, MASh është organi udhëheqës përgjegjës për organizimin, koordinimin dhe konsolidimin e aktiviteteve, rezultateve të nxjerra dhe për realizimin e rezultateve. MPPS është partneri kryesor që mbanë përgjegjësi për segmentet që janë nën kompetencat e tij. Marrin pjesë edhe shumë ministri në pajtueshmëri me kompetencat dhe autoritetet.
174. Parashihen dy mënyra kryesore për realizimin e rezultateve të Strategjisë: nga ana e personalit profesional në institucionet dhe organet kombëtare, respektivisht ministritë dhe organet në strukturën e tyre, dhe përmes furnizimit të punëve të kryera, shërbimeve dhe mallrave nga ofruesit privat apo të pavarur të tyre. Për përpunimin e dokumenteve konceptuare dhe teknike, ashtu siç janë standardet, programet, konceptet dhe mekanizmat, do tu jepen grupeve punuese ku do të jenë anëtarë ekspertë dhe /ose përfaqësues të institucioneve dhe organeve kombëtare ( që janë përgjegjës drejtpërdrejtë për aktivitete të caktuara) me qëllim të arrihet koordinim më i mirë dhe të sigurohet cilësi e asaj që është punuar.
175. Definimi i qartë i rezultateve dhe indikatorëve të cilat vërtetohen objektivisht, do të mundësojë vëzhgimin efektiv dhe vlerësimin e Strategjisë. Si dhe gjatë zbatimit të Strategjisë, qasja pjesëmarrëse do të zbatohet edhe për vëzhgimin dhe vlerësimin e saj. Transparenca, objektiviteti dhe besueshmëria do të jenë principet kryesore e këtyre proceseve.
ZBATIMI, MONITORIMI DHE VLERËSIMI I STRATEGJISË
64 | Strategjia e arsimit për periudhën 2018-2025
PLANI IVEPRIMIT
Vërejtje: Mbështetja në kuadër të IPA II 2014-2020 (Sektori i punësimit, arsimit dhe politikave sociale) është në fazën e bisedimeve. Fushat e identifikuara janë propozime për të cilat në të ardhmen do të ketë diskutime dhe harmonizime të mëtejshme.
65
7.1.
ARS
IMI P
ARA
SHKO
LLO
R25
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
ha25
Përg
jegj
ës
Përp
arës
ia I.
Për
mir
ësim
i i p
ërm
bajtj
es, i
kus
htev
e pë
r të
nxën
it dh
e i c
ilësi
së n
ë re
aliz
imin
e a
rsim
it pa
rash
kollo
r
1.1
Rish
ikim
i i S
tand
arde
ve
për t
ë nx
ënit
dhe
zhvi
llim
in e
her
shëm
të
fëm
ijëve
të m
oshë
s 0 –
6
vjeç
•Ës
htë
përm
irësu
ar p
ërm
bajtj
a e
arsim
it pa
rash
kollo
r •
Mira
timi i
Sta
ndar
deve
për
të n
xëni
t dhe
zhvi
llim
in
e he
rshë
m të
fëm
ijëve
të m
oshë
s 0 –
6 v
jeç
2020
MPP
S,
MA
Sh,
BZhA
1.2
Rish
ikim
i i P
rogr
amit
për
të n
xëni
t dhe
zhvi
llim
in e
he
rshë
m
•A
rsim
i par
ashk
ollo
r ësh
të o
rient
uar n
ga a
rritj
a e
rezu
ltate
ve d
alës
e të
për
cakt
uara
me
Stan
dard
in
kom
bëta
r për
të n
xëni
t dhe
zhvi
llim
in e
her
shëm
•M
iratim
i i P
rogr
amit
për t
ë nx
ënit
dhe
zhvi
llim
in
e he
rshë
m n
ë ar
simin
par
ashk
ollo
r që
përm
bush
kë
rkes
at e
Sta
ndar
deve
për
të n
xëni
t dhe
zhvi
llim
in
e he
rshë
m;
•Pë
rgat
itja
e do
raca
këve
për
real
izim
in e
Pro
gram
it pë
r të
nxën
it dh
e zh
villi
min
e h
ersh
ëm;
•Pr
ogra
mi p
ër të
nxë
nit d
he zh
villi
min
e h
ersh
ëm i
pilo
tuar
dhe
i vë
në n
ë zb
atim
dal
ënga
dalë
së p
aku
në 1
0 ko
psht
e
2025
MPP
S,
MA
Sh,
BZhA
1.3
Opt
imiz
imi i
num
rit të
fë
mijë
ve n
ë gr
upe
•Ja
në k
rijua
r par
akus
hte
për t
'i ku
shtu
ar m
ë sh
umë
vëm
endj
e çd
o fë
mije
në
inst
ituci
onet
par
ashk
ollo
re•
Janë
hap
ur g
rupe
të re
ja n
ë ko
psht
e m
e nu
mër
më
të m
adh
të fë
mijë
ve se
sa n
orm
a e
para
cakt
uar;
•Ja
në h
apur
ven
de të
nev
ojsh
me
pune
dhe
janë
pl
otës
uar m
e pu
nonj
ës të
ri –
edu
kato
rë d
he
kujd
esta
rë.
•N
umri
i fëm
ijëve
për
gru
p nu
k i t
ejka
lon
norm
at e
pë
rcak
tuar
a m
e lig
j
2020
2015
MPP
S,
BZhA
, ko
mun
at
1.4
Sigu
rimi i
kop
shte
ve
për f
ëmijë
me
kush
te të
ne
vojsh
me
fizik
e (h
apës
irë,
dhom
a pë
r loj
ëra,
shes
h lo
jëra
sh, m
obili
e, pa
jisje
sp
ortiv
e et
j.)
•Pr
oces
i edu
kativ
o-ar
simor
ësh
të m
bësh
tetu
r me
të g
jitha
mje
tet e
nev
ojsh
me
fizik
e pë
r arr
itjen
e
rezu
ltate
ve d
alës
e të
për
cakt
uara
me
Stan
dard
in
kom
bëta
r për
të n
xëni
t dhe
zhvi
llim
in e
her
shëm
•Ës
htë
bërë
har
timi i
plo
të d
he in
vent
ariz
imi i
ne
voja
ve të
inst
ituci
onev
e pa
rash
kollo
re;
•30
% e
kop
shte
ve p
ublik
e ja
në p
ajisu
r plo
tësis
ht n
ë pë
rput
hje
me
Stan
dard
et d
he n
orm
at p
ër k
ryer
jen
e ak
tivite
teve
të in
stitu
cion
eve
për f
ëmijë
2020
2025
MPP
S,
BZhA
, ko
mun
at
25
Real
izim
i i m
asav
e ës
htë
sist
emua
r në
dy p
eriu
dha
– de
ri m
ë 20
20 (m
ë af
atsh
kurt
ër) d
he d
eri m
ë 20
25 (m
ë af
atgj
atë)
, var
ësis
ht n
ga a
fati
përf
undi
mta
r der
i kur
ësh
të p
aras
hiku
ar re
aliz
imi i
ve
prim
tariv
e të
për
fshi
ra b
rend
a m
asës
së
përm
endu
r.
66
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
ha25
Përg
jegj
ës
1.5
Sigu
rimi i
mat
eria
leve
di
dakt
ike
të d
omos
dosh
me
për k
opsh
tet
•Pr
oces
i edu
kativ
o-ar
simor
ësh
të m
bësh
tetu
r me
të
gjith
a m
jete
t e d
omos
dosh
me
që të
arr
ihen
rezu
ltate
t da
lëse
të p
ërca
ktua
ra
•Pr
anim
i i n
orm
ativ
ave
për m
ater
iale
did
aktik
e;•
Pajis
ja e
të g
jitha
kop
shte
ve m
e m
jete
dhe
mat
eria
le
dida
ktik
e të
dom
osdo
shm
e;•
Pajis
ja e
plo
të e
30%
të k
opsh
teve
pub
like
sipas
St
anda
rdev
e për
të n
xëni
t dhe
zhvi
llim
in e
hers
hëm
2020
2025
MPP
S,
BZhA
, ko
mun
at
1.6
Sigu
rimi i
kus
htev
e pë
r ed
ukim
in d
ygju
hëso
r të
fëm
ijëve
par
ashk
ollo
r
•A
rsim
i par
ashk
ollo
rë o
fron
mun
dësi
për q
asje
dy
gjuh
ësor
e pë
r të
punu
ar m
e fë
mijë
t e k
ultu
rave
të
ndry
shm
e
•Th
emel
imi i
së p
aku
25 g
rupe
ve d
ygju
hësh
e në
ko
psht
et p
ublik
e 20
20M
PPS,
M
ASh
, BZ
hA
26
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
1.1.
1Va
lidim
i dhe
rish
ikim
i i
Stan
dard
eve p
ër të
nxë
nit
dhe z
hvill
imin
e he
rshë
m të
m
oshë
s 0 –
6 v
jeç
•G
P-të
për
val
idim
in d
he ri
shik
imin
e St
anda
rdev
e për
të
nxën
it dh
e zhv
illim
in e
hers
hëm
të m
oshë
s 0 –
6 v
jeç
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër ri
shik
imin
e St
anda
rdev
e;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në st
udiu
ar p
ërvo
jat n
dërk
ombë
tare
;•
Janë
rish
ikua
r sta
ndar
det d
he ja
në d
iskut
uar m
e pal
ët e
inte
resu
ara
krye
sore
;
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it26 d
he të
MPP
S-së
;
2020
MPP
S,
MAS
h,BZ
hA,
kom
unat
1.1.
2Ri
shik
imi i
Pro
gram
it pë
r të
nxë
nit d
he zh
villi
min
e he
rshë
m
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër ri
shik
imin
e St
anda
rdev
e;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në st
udiu
ar p
ërvo
jat n
dërk
ombë
tare
;•
Janë
rish
ikua
r Sta
ndar
det d
he ja
në d
iskut
uar m
e pal
ët e
inte
resu
ara
krye
sore
;•
Janë
mira
tuar
Sta
ndar
de zy
rtar
e për
real
izim
in e
prog
ram
it pë
r të n
xëni
t dhe
zhvi
llim
in e
hers
hëm
së
bash
ku m
e ud
hëzi
met
për
zbat
imin
e ty
re;
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•H
artim
i i a
ktit
ligjo
r për
mira
timin
e St
anda
rdev
e;•
Proc
esve
rbal
et n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
ime;
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it
dhe t
ë MPP
S-së
;
2025
MPP
S,
MAS
h,BZ
hA
26
Gjit
hkun
d në
Pla
nin
e ve
prim
it ku
kem
i ref
erim
në
vend
imet
e M
ASh
-it n
ënku
ptoh
et q
ë or
gane
t për
katë
se n
ë ku
adër
të k
ësaj
min
istr
ie d
o të
vep
rojn
ë si
pas
kom
pete
ncav
e të
vet
a dh
e do
të m
arrin
ve
ndim
et p
ërka
tëse
.
67
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
1.1.
3Pi
lotim
i i st
anda
rdev
e të
rish
ikua
ra n
ë 10
kops
hte,
përm
irësim
i i ty
re d
he
përd
orim
i nëp
ër k
opsh
te
•Ja
në p
ërpu
nuar
rezu
ltate
t e p
ilotim
it;•
Ësht
ë pë
rgat
itur v
ersio
ni p
ërfu
ndim
tar i
stan
dard
eve
për t
ë nx
ënit
dhe
zhvi
llim
in e
her
shëm
;•
Janë
mira
tuar
stan
dard
et p
ër të
nxë
nit d
he zh
villi
min
e h
ersh
ëm së
bas
hku
me u
dhëz
imet
për
zbat
imin
e ty
re
zyrt
ar, j
anë p
ublik
uar n
ë të g
jitha
gju
hët d
he u
janë
dë
rgua
r të g
jitha
kop
shte
ve
•Ev
iden
ca n
ga p
ilotim
i;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e të M
PPS-
së;
2024
MPP
S,
MAS
h,BZ
hA
1.2.
1Ri
shik
imi i
Pro
gram
it pë
r të
nxë
nit d
he zh
villi
min
e h
ersh
ëm n
ë paj
tim m
e St
anda
rdet
dhe
për
gatit
jen
e dor
acak
ëve s
hoqë
rues
për
re
aliz
imin
e Pr
ogra
mit
në të
gj
itha
gjuh
ët
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër ri
shik
imin
e Pr
ogra
mit;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Janë
stud
iuar
për
voja
t ndë
rkom
bëta
re;
•Ja
në ri
shik
uar p
rogr
amet
dhe
janë
disk
utua
r me p
alët
e in
tere
suar
a kr
yeso
re;
•Ja
në p
ërpi
luar
dor
acak
ët p
ër re
aliz
imin
e pr
ogra
mit
për
të n
xëni
t dhe
zhvi
llim
in e
hers
hëm
;•
Janë
mira
tuar
pro
gram
i dhe
dor
acak
u pë
r të n
xëni
t dhe
zh
villi
min
e he
rshë
m
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e të M
PPS-
së
2025
MPP
S,
MAS
h,BZ
hA
1.2.
2Pi
lotim
i i P
rogr
amit
të
rish
ikua
r për
të n
xëni
t dhe
zh
villi
min
e he
rshë
m n
ë 10
kops
hte,
përm
irësim
i dhe
zb
atim
i i ti
j në t
ë gjit
ha
kops
htet
•Ja
në p
ërpu
nuar
rezu
ltate
t e p
ilotim
it të
pro
gram
it pë
r të
nxën
it dh
e zhv
illim
in e
hers
hëm
;•
Janë
mira
tuar
zyrt
arish
t ver
sione
t për
fund
imta
re të
pr
ogra
mit
për n
xëni
t dhe
zhvi
llim
in e
hers
hëm
;•
Janë
për
gatit
ur p
rogr
amet
për
të n
xëni
t dhe
zhvi
llim
in
e her
shëm
në t
ë gjit
ha g
juhë
t, ja
në sh
typu
r dhe
u ja
në
dërg
uar t
ë gjit
ha k
opsh
teve
•Ra
port
et n
ga p
ilotim
i me r
ekom
andi
met
për
pë
rmirë
simin
e Pr
ogra
mit
për t
ë nxë
nit d
he
zhvi
llim
in e
hers
hëm
;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e të M
PPS-
së
2025
MPP
S,
MAS
h,BZ
hA
1.2.
1 Tr
ajni
mi i
eduk
ator
ëve t
ë ko
psht
eve p
ër re
aliz
imin
e pr
ogra
mit
të ri
shik
uar p
ër
të n
xëni
t dhe
zhvi
llim
in e
hers
hëm
•Ës
htë
zgje
dhur
ofr
uesi/
-t i
shër
bim
eve;
•Ja
në p
ërpi
luar
pro
gram
et e
trajn
imit
(duk
e për
fshirë
kë
tu të
gjit
ha m
odul
et d
he m
ater
ialet
e do
mos
dosh
me
për t
rajn
im) d
he u
janë
dër
guar
të g
jitha
kop
shte
ve;
•Ja
në tr
ajnu
ar të
gjit
hë ed
ukat
orët
në k
opsh
te
•Pr
oces
verb
alet
nga
traj
nim
et e
zbat
uara
;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e të M
PPS-
së20
25M
PPS,
M
ASh,
BZhA
68
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
1.3.
1 H
apja
e gr
upev
e të r
eja
në
kops
hte t
ë cilë
t kan
ë num
ër
më t
ë mad
h të
fëm
ijëve
se sa
no
rma
e par
apër
cakt
uar
•N
umri
i fëm
ijëve
në t
ë gjit
ha k
opsh
tet p
ër g
rup
nuk
i te
jkal
on n
orm
at e
përc
aktu
ara
nga
legjis
lacio
ni;
•Ja
në sh
pallu
r dhe
zbat
uar k
onku
rse n
ë të g
jitha
kop
shte
t që
kan
ë nev
ojë p
ër p
unës
ime
•D
okum
ente
t e k
onku
rsit
për p
unës
im, r
ezul
tate
t e
inte
rvist
ave t
ë për
fund
uara
;•
Libr
at e
regj
istrim
it të
per
sone
lit (v
endi
met
e dr
ejto
rit);
•D
okum
ente
t e k
opsh
teve
për
pla
nifik
imin
e bu
xhet
it të
MPP
S-së
2020
202
5M
PPS,
ko
mun
at
1.4.
1O
rgan
izim
i i p
rojek
timit
tërë
sor d
he p
ërca
ktim
i i
nevo
jave
të sh
kolla
ve fi
llore
•Ës
htë
zbat
uar p
roce
dura
e te
nder
it pë
r sig
urim
in
e sh
ërbi
mev
e pë
r pro
jekt
imin
dhe
për
cakt
imin
e
nevo
jave
; •
Janë
për
punu
ar re
zulta
tet n
ga p
rojek
timi d
he p
ërca
ktim
i i n
evoj
ave t
ë shk
olla
ve fi
llore
;•
Janë
për
cakt
uar k
riter
et p
ër zg
jedh
jen
e shk
olla
ve fi
llore
që
do
të p
ajise
n të
rësis
ht;
•Sh
kolla
t fillo
re ja
në zg
jedh
ur si
pas r
ezul
tate
ve n
ga
proj
ektim
i dhe
krit
eret
e pë
rzgj
edhj
es;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet e
nev
ojsh
me fi
nanc
iare
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•Ra
port
i i p
rojek
timit
i mira
tuar
pre
j MAS
h-it;
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it
2018
MPP
S
1.4.
2O
rgan
izim
i i p
unim
eve t
ë nd
ërtim
it pë
r për
mirë
simin
e g
jend
jes s
ë 30%
të
•Ës
htë z
batu
ar p
roce
dura
e te
nder
it ;
•N
dërt
esat
e së
pak
u 30
% të
kop
shte
ve p
ublik
e jan
ë pë
rmirë
suar
tërë
sisht
sipa
s sta
ndar
deve
dhe
nor
mav
e pë
r kry
erje
n e a
ktiv
itete
ve n
ë ins
tituc
ione
t për
fëm
ijët
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•Ak
tet p
ër p
rani
min
e pu
nëve
ndë
rtim
ore;
•Ve
ndim
et e
MPP
S-së
2020
MPP
S,
kom
unat
1.5.
1Pë
rpili
mi i
nor
mat
ivav
e për
m
ater
ialet
did
aktik
e•
Janë
mira
tuar
nor
mat
ivat
për
mat
eria
let d
idak
tike
•Ve
ndim
et e
MPP
S-së
dhe
të M
ASh-
it20
18M
PPS,
M
ASh,
BZ
hA
1.5.
2Pë
rgat
itja
(rish
ikim
i) i
mat
eria
leve d
idak
tike n
ë të
gjit
ha g
juhë
t e m
ësim
it në
për k
opsh
te
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër p
ërpu
nim
in e
mat
eria
leve
dida
ktik
e;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në p
ërpu
nuar
mat
eria
let d
idak
tike d
he ja
në d
iskut
uar
me p
alët
e in
tere
suar
a kr
yeso
re;
•Ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht m
ater
ialet
did
aktik
e dhe
m
etod
olog
jia p
ër zb
atim
in e
tyre
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e të M
PPS-
së
2020
MPP
S,
MAS
h
69
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
1.5.
3Pu
blik
imi i
mat
eria
leve
dida
ktik
e•
Ësht
ë zb
atua
r pro
cedu
ra e
tend
erit;
•Ës
htë
botu
ar n
umri
i duh
ur i
kopj
eve
të m
ater
iale
ve
dida
ktik
e dh
e u
janë
dër
guar
kop
shte
ve
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•D
okum
ente
t fina
ncia
re;
•Ak
tet p
ër p
rani
min
e m
ater
ialev
e did
aktik
e të
dorë
zuar
a;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e të M
PPS-
së
2020
MPP
S,
MAS
h
1.5.
4Fu
rniz
imi m
e paj
isje d
he
mat
eria
le di
dakt
ike
•Ës
htë
zbat
uar p
roce
dura
e te
nder
it;•
Janë
furn
izua
r të g
jitha
insti
tucio
net p
aras
hkol
lore
me
pajis
je d
he m
ater
iale
dida
ktik
e sip
as S
tand
arde
ve d
he
norm
ave p
ër k
ryer
jen
e akt
ivite
teve
në i
nstit
ucio
net p
ër
fëm
ijët
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•D
okum
ente
t fina
ncia
re;
•Ak
tet p
ër p
rani
min
e m
ater
ialev
e did
aktik
e të
dorë
zuar
a;•
Vend
imet
e M
PPS-
së
2020
MPP
S,
kops
htet
në
kom
una
1.6.
1Tr
ajni
mi i
eduk
ator
eve
nëpë
r kop
shte
për
t’i
përd
orur
mat
eria
let
dida
ktik
e
•Ës
htë
zgje
dhur
ofr
uesi/
-t i
shër
bim
eve;
•Ja
në p
ërpi
luar
pro
gram
et e
trajn
imit
(duk
e për
fshirë
kë
tu të
gjit
ha m
odul
et d
he m
ater
ialet
e do
mos
dosh
me
për t
rajn
im) d
he u
janë
dër
guar
të g
jitha
kop
shte
ve;
•Ja
në tr
ajnu
ar të
gjit
hë ed
ukat
orët
në k
opsh
te
•Pr
oces
verb
alet
nga
traj
nim
et e
bëra
;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e të M
PPS-
së20
21M
PPS,
M
ASh,
BZhA
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
haPë
rgje
gjës
Përp
arës
ia II
. Rri
tja e
për
fshi
rjes
së fë
mijë
ve d
he p
ërm
irës
imi i
gjit
hëpë
rfsh
irje
s në
arsim
in p
aras
hkol
lor
2.1
Zgje
rim i
rrje
tit
të in
stitu
cion
eve
para
shko
llore
•Ja
në k
rijua
r kus
hte
them
elor
e pë
r të
rritu
r për
fshi
rjen
e fë
mijë
ve n
ë ar
simin
par
ashk
ollo
r duk
e sig
urua
r qas
je
të b
arab
artë
•40
inst
ituci
one
të re
ja n
ë zo
nat u
rban
e dh
e ru
rale
në
40
qyte
te /
fsha
tra;
•Ja
në p
ërfs
hirë
rret
h 3,
000
fëm
ijë
2025
MPP
S,
kom
unat
2.2
Ada
ptim
i i in
stitu
cion
eve
para
shko
llore
për
ars
imin
gj
ithëp
ërfs
hirë
s
•Ja
në k
rijua
r kus
htet
fizi
ke d
he p
erso
neli
i nev
ojsh
ëm
për r
egjis
trim
in e
fëm
ijëve
me
peng
esa
fizik
e•
Them
elim
i i k
riter
it pë
r zgj
edhj
en e
së p
aku
20
kops
htev
e gj
ithëp
ërfs
hirë
se•
God
inat
e k
opsh
teve
të c
aktu
ara
krej
tësis
ht të
pë
rsht
atur
a pë
r nxë
nësit
me
peng
esa
fizik
e;•
Form
imi i
ekip
eve
prof
esio
nale
të p
ërbë
ra n
ga
peda
gogë
, psik
olog
, edu
kato
rë sp
ecia
lë, l
ogop
ed
dhe
puno
njës
soci
al n
ë çe
rdhe
t e zg
jedh
ura
2025
MPP
S,
kom
unat
, ko
psht
et
70
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
haPë
rgje
gjës
2.3
Rish
ikim
i dhe
zhvi
llim
i i m
ater
iale
ve të
reja
di
dakt
ike
për f
ëmijë
t me
peng
esa
zhvi
llim
ore
në
fëm
ijërin
ë e
hers
hme
•Ja
në m
iratu
ar p
ërm
bajtj
a dh
e m
etod
at p
ër zb
atim
in
e ak
tivite
teve
me
fëm
ijët n
ë ar
simin
par
ashk
ollo
r pë
rsht
aten
për
të p
ërfs
hirë
fëm
ijët m
e vë
shtir
ësi fi
zike
•Ja
në p
ërga
titur
mat
eria
le d
idak
tike
për m
ë së
pak
u 3
lloje
të p
enge
save
zhvi
llim
ore
në të
gjit
ha g
juhë
t e
përf
aqës
uara
në
kops
hte
2020
2025
MPP
S,
MA
Sh
2.4
Rritj
a e
ndër
gjeg
jësim
it të
pe
rson
elit
para
shko
llor d
he
prin
dërv
e rr
eth
nevo
jës
për t
ë pr
anua
r fëm
ijët m
e pe
nges
a fiz
ike
•Ës
htë
sigur
uar n
jë m
jedi
s që
ofro
n m
bësh
tetje
mor
ale
dhe
ekzi
ston
një
opi
nion
pub
lik p
oziti
v m
bi a
rsim
in
gjith
ëpër
fshi
rës
•Ës
htë
zhvi
lluar
kon
cept
i për
fush
atat
për
të
për n
gritj
en e
ndë
rgje
gjes
dhe
ësh
të a
rritu
r m
arrë
vesh
ja m
e pa
lët k
yçe
të in
tere
suar
a;•
Së p
aku
tetë
fush
ata
rajo
nale
dhe
dy
kom
bëta
re
(ngj
arje
) çdo
vit,
për
ngr
itjen
e v
etëd
ijes,
të
mba
jtura
së b
ashk
u m
e pe
rson
at e
pun
ësua
r në
inst
ituci
onet
par
ashk
ollo
re d
he p
rindë
rit
2020
MPP
S,
MA
Sh
2.5
Forc
imi i
kom
pete
ncav
e të
per
sone
lit p
unue
s për
ar
simin
gjit
hëpë
rfsh
irës
dhe
ofrim
i i q
asje
s për
fë
mijë
t me
zhvi
llim
të
hers
hëm
dhe
me
peng
esa
fizik
e ci
lëso
re
•Ës
htë
kriju
ar b
aza
adm
inist
rativ
e pë
r sig
urim
in e
ar
simit
gjith
ëpër
fshi
rës
•Ës
htë
vend
osur
pro
cedu
ra p
ër m
arrje
n e
vend
imev
e lid
hur m
e gj
ithëp
ërfs
hirje
n e
fëm
ijëve
m
e ne
voja
të v
eçan
ta a
rsim
ore
në k
opsh
tet/g
rupe
t e
rreg
ullta
2020
MPP
SM
ASH
MSh
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
2.1.
1 N
dërt
imi,
rindë
rtim
i dhe
rr
egul
limi i
obj
ekte
ve p
ër
insti
tucio
net e
reja
par
ash-
kollo
re
•Ja
në o
rgan
izua
r ten
derë
t për
pro
kurim
in e
shër
bim
it të
pro
jektim
it, n
dërt
imit,
rind
ërtim
it ap
o rr
egul
limit
të
objek
teve
•
Ësht
ë pë
rgat
itur z
gjid
hja
arki
tekt
onik
e pë
r pun
ët n
dër-
timor
e m
e vl
erës
im të
bux
hetit
;•
Janë
hap
ur 4
0 in
stitu
cione
të re
ja p
aras
hkol
lore
në
objek
te të
reja
të ri
ndër
tuar
a os
e të r
regu
lluar
a
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•Ak
tet p
ër p
rani
min
e sh
ërbi
mev
e të p
rojek
tit d
he
punë
s;•
Vend
imet
e M
PPS-
së
2025
MPP
S,
kom
unat
2.1.
2 Fu
rniz
imi i
insti
tucio
neve
të
reja
par
ashk
ollo
re m
e m
jete
t e n
evoj
shm
e
•Ës
htë
orga
nizu
ar te
nder
i për
pro
kurim
in e
pajis
jeve
;•
40 in
stitu
cione
par
ashk
ollo
re ja
në p
ajisu
r me m
jete
t e
nevo
jshm
e sip
as st
anda
rdev
e
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•D
okum
ente
t fina
ncia
re;
•Ak
tet p
ër p
rani
min
e m
jete
ve;
•Ve
ndim
et e
MPP
S-së
2025
MPP
S,
kom
unat
71
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
2.2.
1 O
rgan
izim
i i p
ërsh
tatje
s së
20
godi
nave
të in
sti-
tucio
neve
par
ashk
ollo
re p
ër
gjith
ëpër
fshirj
en e
fëm
ijëve
m
e pen
gesa
fizi
ke
•Ës
htë
mira
tuar
krit
eri p
ër zg
jedh
jen
e së
pak
u 20
kop
-sh
teve
për
për
shta
tje p
ër g
jithë
përf
shire
n e
fëm
ijëve
m
e pe
nges
a fiz
ike;
•Ës
htë
zbat
uar p
roce
dura
e te
nder
it;•
Ësht
ë pë
rpun
uar p
roje
ktim
i dhe
pun
ët n
dërt
imor
e pë
r për
shta
tje e
20 in
stitu
cione
ve p
aras
hkol
lore
për
gj
ithëp
ërfsh
irjen
e fë
mijë
ve m
e pen
gesa
fizi
ke, m
e vler
ë-sim
të b
uxhe
tit•
Janë
për
shta
tur s
ë pak
u 20
insti
tucio
ne p
ër p
ërfsh
irjen
e f
ëmijë
ve m
e pen
gesa
fizi
ke si
pas s
tand
arde
ve (n
dër)
kom
bëta
re
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•D
okum
ente
t fina
ncia
re;
•Ak
tet p
ër p
rani
min
e sh
ërbi
mev
e të p
rojek
teve
dhe
pu
nës;
•Ve
ndim
et e
MPP
S-së
2025
MPP
S,
kom
unat
, ko
psht
et
2.2.
2 Sh
ërbi
mi i
per
sone
lit p
rofe
-sio
nal n
ë të g
jitha
kop
shte
t sip
as n
evoj
ës
•Ja
në o
rgan
izua
r kon
kurs
et p
ër p
unës
imet
e re
ja n
ë ku
adër
të sh
ërbi
mev
e pro
fesio
nale
në të
gjit
ha k
opsh
tet
sipas
nev
ojës
;
•D
okum
ente
për
kon
kurs
(shp
allje
, pye
tëso
rë, r
ezul
-ta
te in
terv
istas
h, et
j.)•
Evid
encë
për
të p
unës
uarit
nëp
ër sh
kolla
(ven
dim
e të
drejt
orëv
e)
2020
MPP
S,
kom
unat
, ko
psht
et
2.3.
1 Ri
shik
imi i
mat
eria
leve
dida
ktik
e ekz
istue
se d
he
përp
ilim
i i m
ater
ialev
e di
dakt
ike t
ë rej
a pë
r fëm
ijët
peng
esa
fizik
e
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër ri
shik
imin
e m
ater
ialev
e did
ak-
tike;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Janë
për
pilu
ar m
ater
ialet
did
aktik
e dhe
janë
disk
utua
r m
e pal
ët e
inte
resu
ara
krye
sore
;•
Janë
mira
tuar
zyrt
arish
t mat
eria
let d
idak
tike d
he m
et-
odol
ogjia
e zb
atim
it të
tyre
;•
Janë
për
kthy
er m
ater
ialet
did
aktik
e në t
ë gjit
ha g
juhë
t e
mës
imit
nëpë
r kop
shte
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e MPP
S-së
2019
MPP
S,
MAS
h
2.3.
2 Bo
timi i
mat
eria
leve d
ida-
ktik
e•
Ësht
ë zb
atua
r pro
cedu
ra e
tend
erit;
•Ës
htë
botu
ar n
umri
i duh
ur i
kopj
eve
të m
ater
iale
ve
dida
ktik
e dh
e u
janë
dër
guar
kop
shte
ve
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•D
okum
ente
t fina
ncia
re;
•Ve
ndim
et p
ër p
rani
min
e m
ater
ialev
e did
aktik
e të
dorë
zuar
a;•
Vend
imet
e M
PPS-
së
2021
MPP
S
72
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
2.3.
3 Pë
rpili
mi i
kon
cept
it pë
r fu
shat
at e
ndër
gjeg
jësim
it në
përm
jet P
lani
t të v
eprim
it
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër h
artim
in e
Konc
eptit
;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ës
htë p
ërga
titur
Kon
cept
i dhe
Pla
ni i
vepr
imit
dhe j
anë
disk
utua
r me
palë
t e in
tere
suar
a kr
yeso
re;
•Ës
htë
mira
tuar
zyrt
arish
t kon
cept
i i fu
shat
ës p
ër
ndër
gjeg
jësim
in d
he P
lani
i ve
prim
it
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e të M
PPS-
së
2019
MPP
S,
MAS
h
2.3.
4 O
rgan
izim
i i fu
shat
ave p
ër
ndër
gjeg
jësim
in•
Zhvi
llohe
n së
pak
u te
të fu
shat
a ra
jona
le dh
e dy
kom
-bë
tare
për
ngr
itjen
e ve
tëdi
jes (
ngja
rje) g
jatë
një
viti
të
cilat
mba
hen
së b
ashk
u m
e pun
onjë
sit n
ë ins
tituc
ione
t pa
rash
kollo
re d
he p
rindë
rit;
•Ja
në re
aliz
uar f
usha
tat m
edia
tike m
e anë
të re
gjist
ri-m
eve t
ë për
gatit
ura
me v
ideo
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•D
ëshm
itë n
ga fu
shat
at p
ër n
gritj
en e
vetë
dije
s (p.
sh.
evid
enca
, mat
eria
le të
shty
pura
, fot
ogra
fike,
vide
o e
të tj
era,
rapo
rte,
inte
rvist
a et
j.);
•Ak
tet p
ër p
rani
min
e sh
ërbi
mev
e të m
undë
suar
a;•
Vend
ime t
ë MPP
S-së
2019
MPP
S,
MAS
h
2.3.
5 Kr
ijim
i i m
ekan
izm
ave p
ër
përf
shirj
en e
fëm
ijëve
me
vësh
tirës
i në z
hvill
im n
ë ar-
simin
e rr
egul
lt pa
rash
kollo
r
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër p
ërpu
nim
in e
mek
aniz
mav
e;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në st
udiu
ar p
ërvo
jat n
dërk
ombë
tare
;•
Ësht
ë pë
rgat
itur m
ekan
izm
i dhe
ësh
të d
iskut
uar m
e pa
lët e
inte
resu
ara
krye
sore
;•
Janë
mira
tuar
zyrt
arish
t mek
aniz
mi p
ër p
ërfsh
irjen
e fë
mijë
ve m
e vës
htirë
si zh
villi
mi n
ë ars
imin
e rr
egul
lt pa
rash
kollo
r dhe
pro
cedu
rat p
ër zb
atim
in e
tij
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it, e
MPP
S-së
dhe
e BL
-ve
2020
MPP
S,
MAS
h, B
L
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
A
fati
i fu
ndit
Përg
jegj
ës
Përp
arës
ia II
I. Pë
rmir
ësim
i i k
apac
itete
ve të
bur
imev
e nj
erëz
ore
në in
stitu
cion
et p
aras
hkol
lore
73
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
A
fati
i fu
ndit
Përg
jegj
ës
3.1
Zhvi
llim
i dhe
zbat
imi i
st
anda
rdev
e pr
ofes
iona
le
dhe
i pro
filev
e të
pu
nës p
ër e
duka
torë
t, m
ësue
sit k
ujde
star
ë, pu
nonj
ësit
prof
esio
nalë
, ba
shkë
punë
torë
t pr
ofes
iona
lë d
he
drej
tues
it e
inst
ituci
onev
e pa
rash
kollo
re
•Ja
në p
ërca
ktua
r qar
të k
ërke
sat r
reth
kom
pete
ncav
e pr
ofes
iona
le d
he d
etyr
ave
të p
unës
për
të p
unës
uarit
në
inst
ituci
onet
par
ashk
ollo
re
•Ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht s
tand
arde
t pro
fesio
nale
dh
e pr
ofile
t e p
unës
2020
MPP
S,
MA
Sh,
BZhA
, ISh
A
3.2
Përm
irësim
i i
kom
pete
ncav
e të
kand
idat
ëve p
ër ed
ukat
orë
dhe m
ësue
s kuj
desta
rë
•Ed
ukat
orët
dhe
mës
uesit
kuj
dest
arë
prak
tikan
të/
fille
star
ë ja
në të
aftë
për
t’i k
ryer
det
yrat
e v
eta
në
pajti
m m
e pr
ofilin
e v
endi
t të
punë
s dhe
stan
dard
et p
ër
të n
xëni
t dhe
zhvi
llim
in e
her
shëm
•Ja
në a
kred
ituar
sëris
h pr
ogra
met
stud
imor
e pë
r ed
ukat
orë
•Ja
në a
kred
ituar
traj
nim
et p
ër m
ësue
sit k
ujde
star
ë
2025
MPP
S,
MA
Sh,
univ
ersit
etet
3.3
Prom
ovim
i dhe
për
pilim
i i s
istem
it pë
r zhv
illim
in
prof
esio
nal d
he n
gritj
en n
ë ka
rrie
rë p
ër e
duka
torë
t në
inst
ituci
onet
par
ashk
ollo
re
si dh
e pë
r të
punë
suar
it e
tjerë
•Pë
rmirë
sohe
n va
zhdi
mish
t kom
pete
ncat
pro
fesio
nale
të
edu
kato
rëve
dhe
të p
unon
jësv
e të
tjer
ë në
in
stitu
cion
et p
aras
hkol
lore
;•
Eduk
ator
ët ja
në të
mot
ivua
r për
të tr
egua
r rez
ulta
te m
ë të
mira
•Ës
htë
zbat
uar e
dhe
siste
mi o
pera
tiv p
ër zh
villi
min
pr
ofes
iona
l dhe
ngr
itjen
në
karr
ierë
;•
Ësht
ë m
iratu
ar p
rogr
ami p
ër zh
villi
min
pr
ofes
iona
l të
mës
uesv
e ku
jdes
tarë
, edu
kato
rëve
, sh
ërbi
mev
e pr
ofes
iona
le d
he m
enax
hues
ve;
•O
frue
sit e
akr
editu
ar p
ër të
ofr
uar t
rajn
ime
për z
hvill
imin
pro
fesio
nal t
ë të
pun
ësua
rve
në
inst
ituci
onet
par
ashk
ollo
re;
•Të
për
fshi
rë 5
0% e
edu
kato
rëve
dhe
mës
uesv
e ku
jdes
tarë
në
prog
ram
et e
zhvi
llim
it pr
ofes
iona
l
2025
MPP
S,
MA
Sh,
BZhA
, IS
hA,
univ
ersit
etet
3.4
Rish
ikim
i i si
stem
it pë
r dhë
nien
e
licen
cave
për
mës
ues
kujd
esta
rë, e
duka
torë
, pu
nonj
ës p
rofe
siona
lë,
bash
këpu
nëto
rë
prof
esio
nalë
dhe
m
enax
hues
në
inst
ituci
onet
pa
rash
kollo
re
•Të
gjit
hë p
unon
jësit
në
inst
ituci
onet
par
ashk
ollo
re
i plo
tëso
jnë
kërk
esat
min
imal
e pë
r kom
pete
ncat
pr
ofes
iona
le
•Si
stem
i i ri
i lic
enci
mit
që p
ërm
ban
para
kush
tet
e ris
hiku
ara
për t
ë bë
rë k
ërke
sën
e lic
enci
mit,
pë
rmba
jtje
dhe
proc
edur
a të
ndr
yshu
ara
për
prov
imet
e m
arrje
s së
licen
cës d
he k
usht
et e
heq
jes
së li
cenc
ës;
•50
% e
pun
onjë
sve
në in
stitu
cion
et p
aras
hkol
lore
ka
në k
alua
r pro
cedu
rat e
reja
për
mar
rjen
e lic
encë
s
2025
MPP
S,M
ASh
, Q
ShP
74
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
3.1.
1 Pë
rgat
itja
e sta
ndar
deve
pr
ofes
iona
le dh
e e p
rofil
eve
për v
ende
t e p
unës
eduk
a-to
rë, m
ësue
s kuj
desta
rë,
shër
bim
e pro
fesio
nale
dhe
men
axhu
es in
stitu
cione
sh
para
shko
llore
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër p
ërpi
limin
e sta
ndar
deve
pro
fe-
siona
le dh
e të p
rofil
eve p
ër v
ende
t e p
unës
;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në st
udiu
ar p
ërvo
jat n
dërk
ombë
tare
;•
Janë
për
punu
ar st
anda
rdet
pro
fesio
nale
dhe p
rofil
et
e ven
deve
të p
unës
dhe
ato
janë
disk
utua
r me p
alët
e in
tere
suar
a kr
yeso
re;
•Ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht s
tand
arde
t pro
fesio
nale,
pro
filet
e v
ende
ve të
pun
ës d
he d
orac
akët
për
zbat
imin
e ty
re
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e të M
PPS-
së;
•Ve
ndim
et e
QRM
2020
QRM
, M
PPS,
M-
VL,
MAS
h,
BZhA
, Q
ShP
3.2.
1 Ri
shik
imi i
Pro
gram
eve
studi
mor
e për
ars
im fi
llesta
r pë
r edu
kato
rët s
ipas
kom
-pe
tenc
ave t
ë për
cakt
uara
pr
ofes
iona
le
•Ës
htë m
iratu
ar k
ërke
sa p
ër ri
akre
ditim
in e
prog
ram
eve
stud
imor
e (t
rajn
imi fi
llest
ar) p
ër e
duka
torë
t;•
Janë
form
uar G
P-të
për
të v
lerës
uar k
ompa
tibili
tetin
e pr
ogra
mev
e stu
dim
ore m
e kom
pete
ncat
e du
hura
për
ed
ukat
orët
;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në st
udiu
ar p
ërvo
jat n
dërk
ombë
tare
;•
Janë
vler
ësua
r nga
ana
e G
P-ve
pro
gram
et st
udim
ore t
ë of
ruar
a;•
Janë
akr
editu
ar p
rogr
amet
stud
imor
e të r
ishik
uara
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Akti
jurid
ik p
ër a
kred
itim
in e
Prog
ram
it stu
dim
or;
•Ve
ndim
et e
insti
tucio
neve
eduk
ativ
o-ar
simor
e
2022
MPP
S,
MAS
h,KA
EAL,
in
stitu
cion
et
e ars
imit
të la
rtë p
ër
eduk
ator
ë
3.2.
2 H
artim
i i p
rogr
amev
e pë
r tra
jnim
in e
mës
uesv
e ku
jdes
tarë
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër p
ërpi
limin
e Pr
ogra
mit
për
trajn
im;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Janë
stud
iuar
për
voja
t ndë
rkom
bëta
re;
•Ja
në p
ërga
titur
pro
gram
et p
ër tr
ajni
min
e m
ësue
sve
kujd
esta
rë d
he ja
në d
iskut
uar m
e pal
ët e
inte
resu
ara
krye
sore
;•
Janë
akr
editu
ar p
rogr
amet
për
traj
nim
in e
mës
uesv
e ku
jdes
tarë
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e të M
PPS-
së
2022
MPP
S,
MAS
h
75
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
3.3.
1 Kr
ijim
i i m
ekan
izm
it pë
r ak
redi
timin
e of
rues
ve të
tra
jnim
eve
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër p
ërga
titje
n e m
ekan
izm
it;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në st
udiu
ar p
ërvo
jat n
dërk
ombë
tare
;•
Ësht
ë pë
rgat
itur m
ekan
izm
i dhe
ësh
të d
iskut
uar m
e pa
lët e
inte
resu
ara
krye
sore
; •
Ësht
ë m
iratu
ar zy
rtar
isht m
ekan
izm
i për
akr
editi
min
e
ofru
esve
të tr
ajni
mev
e dh
e ud
hëzi
met
për
zbat
imin
e
tij
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e të M
PPS-
së
2022
MPP
S,
MAS
h,BZ
hA
3.3.
2 Ak
redi
timi i
ofr
uesv
e të
trajn
imev
e•
Janë
sigu
ruar
së p
aku
pesë
ofr
ues t
ë akr
editu
ar tr
a-jn
imes
h •
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e të M
PPS-
së20
22M
PPS,
M
ASh,
BZhA
3.3.
3 Tr
ajni
mi i
të p
unës
uarv
e në
insti
tucio
net p
aras
hkol
lore
•
Ësht
ë zb
atua
r pro
cedu
ra e
tend
erit;
•50
% e
eduk
ator
ëve d
he m
ësue
sve k
ujde
starë
janë
për
f-sh
irë n
ë pro
gram
et e
zhvi
llim
it pr
ofes
iona
l
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•Pr
ogra
mi i
traj
nim
it;•
Akte
t për
pra
nim
in e
shër
bim
eve t
ë mun
dësu
ara;
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it
dhe t
ë MPP
S-së
2022
MPP
S,
MAS
h,BZ
hA
3.4.
1Ri
shik
imi i
siste
mit
të
licen
cimit
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër ri
shik
imin
e sis
tem
it të
lice
ncim
-it;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Janë
stud
iuar
për
voja
t ndë
rkom
bëta
re;
•Si
stem
i i li
cenc
imit
(për
mba
n së
pak
u pa
raku
shte
t për
kë
rkim
in e
licen
cës,
përm
bajtj
en e
ndry
shua
r dhe
pro
ce-
dura
t e p
rovi
mev
e për
lice
ncim
in d
he k
usht
et p
ër h
eqje
n e l
icenc
ës) ë
shtë
rish
ikua
r dhe
ësht
ë disk
utua
r me p
alët
e in
tere
suar
a kr
yeso
re;
•Ës
htë
mira
tuar
zyrt
arish
t sist
emi i
lice
ncim
it
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e të M
PPS-
së
2022
MPP
S,
MAS
h,Q
ShP
3.4.
2Zb
atim
i i si
stem
it të
lic
encim
it pë
r edu
ka-
torë
t, m
ësue
sit k
ujde
starë
, sh
ërbi
met
pro
fesio
nale
dhe
drej
tues
it e i
nstit
ucio
neve
pa
rash
kollo
re
•50
% e
puno
njës
ve n
ë ins
tituc
ione
t par
ashk
ollo
re i
kanë
ka
luar
pro
cedu
rat e
reja
për
mar
rjen
e lice
ncës
•Të
dhë
nat z
yrta
re p
ër zb
atim
in e
proc
edur
ave t
ë lic
encim
it20
22M
PPS,
M
ASh,
QSh
P
76
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
haPë
rgje
gjës
Përp
arës
ia IV
. Për
mir
ësim
i i le
gjis
laci
onit,
org
aniz
imit
e m
enax
him
it në
ars
imin
par
ashk
ollo
r dhe
forc
imi i
bas
hkëp
unim
it
4.1
Përm
irësim
i i ro
leve
dhe
ko
mpe
tenc
ave
të m
inist
rive
me
përg
jegj
ësi n
ë qe
veris
jen
e in
stitu
cion
eve
para
shko
llore
Përm
irësim
i i si
stem
it të
dok
umen
taci
onit
dhe
evid
encë
s ped
agog
jike
që
mba
hen
në in
stitu
cion
et
për f
ëmijë
t
•A
naliz
a e
krye
r me
qëlli
m të
për
mirë
simit
të ro
leve
dh
e ko
mpe
tenc
ave
të m
inist
rive
me
përg
jegj
ësi n
ë qe
veris
jen
e in
stitu
cion
eve
para
shko
llore
në
inte
resin
m
ë të
mirë
të fë
mijë
ve•
Mbi
këqy
rja e
vep
rimta
rive
arsim
ore
bazo
het n
ë pa
sqyr
imin
e m
irëfil
ltë të
pun
ës q
ë ka
në k
ryer
ed
ukat
orët
dhe
në
të a
rritu
rat e
fëm
ijëve
•D
itar i
rish
ikua
r i p
unës
me
grup
et e
fëm
ijëve
dhe
in
dika
torë
të ri
shik
uar t
ë po
rtfo
lios s
ë fë
mijë
s 20
20M
PPS,
M
ASh
4.2
Krij
imi i
mek
aniz
mit
për
përf
shirj
en e
mirë
filltë
të
fam
iljes
dhe
të b
ashk
ësisë
në
pla
nifik
imin
e zb
atim
in
e pu
nës a
rsim
ore
dhe
në
drej
timin
e in
stitu
cion
eve
para
shko
llore
•M
erre
n pa
rasy
sh m
ë m
irë n
evoj
at e
fëm
ijëve
të m
oshë
s pa
rash
kollo
re d
he in
tere
sat e
bas
hkës
isë
•A
naliz
ë e
krye
r e fu
nksio
nalit
etit
nga
përf
shirj
a e
prin
dërv
e në
pro
cese
t e m
enax
him
it të
ars
imit
në
inst
ituci
onet
par
ashk
ollo
re;
•M
ekan
izm
i ope
rativ
i ve
ndos
ur p
ër p
ërfs
hirje
n e
prin
dërv
e dh
e pë
rfaq
ësue
sve
të b
ashk
ësisë
në
proc
eset
e m
enax
him
it të
ars
imit
në in
stitu
cion
et
para
shko
llore
;•
Dre
jtim
et e
mira
tuar
a të
jetë
simit
të m
ekan
izm
it të
la
rtpë
rmen
dur
2020
MPP
S,
MA
Sh
4.3
Forc
imi i
bas
hkëp
unim
it dh
e nd
ërtim
i i p
artn
erite
tit
me
prin
dërit
nëp
ërm
jet
siste
mit
arsim
or
para
shko
llor
•Pë
rmirë
sohe
t kul
tura
e p
ërgj
ithsh
me
peda
gogj
ike
e pr
indë
rve
dhe
kjo
i jep
ndi
hmes
ë ar
simit
që
mbë
shte
tet n
ë ed
ukim
in fa
milj
ar të
fëm
ijëve
•Pr
ogra
mi p
ër p
ërm
irësim
in e
kul
turë
s ped
agog
jike
të p
rindë
rve;
•Pr
ogra
mi i
pilo
tuar
në
10 k
opsh
te
2020
MPP
S,
MA
Sh,
BZhA
77
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
4.1.
1 Ri
shik
imi i
siste
mit
për
mba
jtjen
e ev
iden
cës d
he
doku
men
tacio
nit p
edag
ogjik
në
insti
tucio
net p
ër fë
mijë
t
•Ja
në fo
rmua
r GP
për r
ishik
imin
e sis
tem
it pë
r mba
jtjen
e e
vide
ncës
dhe
dok
umen
tacio
nit;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Ësht
ë pë
rpilu
ar si
stem
i i ri
dhe
ësh
të d
iskut
uar m
e pa
lët e
inte
resu
ara
krye
sore
;•
Janë
mira
tuar
zyrt
arish
t sist
emi p
ër ev
iden
cën
dhe
doku
men
tacio
nin
peda
gogj
ik q
ë mba
het n
ë ins
tituc
ione
t pë
r fëm
ijët (
dita
ri i p
unës
me g
rupe
t e fë
mijë
ve d
he
indi
kato
rët e
rish
ikua
r për
por
tofo
lin e
fëm
ijëve
) dhe
dr
ejtim
et p
ër je
tësim
in e
tij
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Dok
umen
tet fi
nanc
iare
;•
Proj
ekti
i sist
emit
të ri
shik
uar p
ër d
okum
enta
cion
in
dhe e
vide
ncën
ped
agog
jike q
ë mba
het n
ë in
stitu
cione
t për
fëm
ijët;
•Pr
ojek
t-akt
i jur
idik
për
mira
timin
e sis
tem
it;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e të M
PPS-
së
2018
MPP
S,
MAS
h,BZ
hA
4.2.
1 An
aliz
a e f
unks
iona
litet
it të
për
fshirj
es së
prin
dërv
e në
pro
cese
t e m
enax
him
it të
ars
imit
në in
stitu
cione
t pa
rash
kollo
re
•Ës
htë
zbat
uar p
roce
dura
e te
nder
it;•
Janë
për
punu
ar re
zulta
tet e
ana
lizës
me r
ekom
andi
met
pë
r për
mirë
simin
e m
ekan
izm
it pë
r për
fshirj
en e
prin
dërv
e në p
roce
set e
men
axhi
mit
të p
roce
sit a
rsim
or
në in
stitu
cione
t par
ashk
ollo
re
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•D
okum
ente
t fina
ncia
re;
•An
aliz
a e m
iratu
ar p
rej M
ASh-
it dh
e MPP
S-së
;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e të M
PPS-
së
2019
MPP
S,
MAS
h
4.2.
2 Pë
rgat
itja
e mek
aniz
mit
dhe
udhë
zim
eve p
ër p
ërfsh
irjen
e m
irëfil
ltë të
fam
iljes
dhe
ba
shkë
sisë n
ë pla
nifik
imin
dh
e zba
timin
e pu
nës
arsim
ore d
he m
enax
him
it të
in
stitu
cione
ve p
aras
hkol
lore
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërga
titje
n e m
ekan
izm
it dh
e re
kom
andi
mev
e;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në st
udiu
ar p
ërvo
jat n
dërk
ombë
tare
;•
Janë
për
gatit
ur m
ekan
izm
i e re
kom
andi
met
dhe
janë
di
skut
uar m
e pal
ët e
inte
resu
ara
krye
sore
; •
Ësht
ë m
iratu
ar zy
rtar
isht m
ekan
izm
i për
për
fshi
rjen
e fa
milj
es d
he b
ashk
ësisë
në
plan
ifiki
min
dhe
zbat
imin
e
punë
s ars
imor
e e
men
axhi
mit
të in
stitu
cion
eve
para
shko
llore
dhe
udh
ëzim
i për
zbat
imin
e
mek
aniz
mit
të si
përp
ërm
endu
r
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Proj
ekt m
ekan
izm
i dhe
udh
ëzim
i•
Vend
imet
e M
PPS-
së;
2019
MPP
S,
4.3.
1 Pë
rpili
mi i
Pro
gram
it ko
mbë
tar p
ër p
ërm
irësim
in
e kul
turë
s ped
agog
jike
të p
rindë
rve n
ëpër
mje
t sis
tem
it ar
simor
pa
rash
kollo
r
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërpi
limin
e Pr
ogra
mit
kom
bëta
r;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në p
ërpi
luar
Pro
gram
i kom
bëta
r e P
lani
i ve
prim
it dh
e jan
ë disk
utua
r me p
alët
e in
tere
suar
a kr
yeso
re;
•Ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht P
rogr
ami k
ombë
tar d
he P
lani
i ve
prim
it pë
r pilo
timin
e tij
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e të M
PPS-
së
2020
MPP
S,
MAS
h,
BZhA
, ShP
78
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
4.3.
2 Pi
lotim
i i P
rogr
amit
për
përm
irësim
in e
kultu
rës
peda
gogj
ike n
ë 10
kops
hte
•Ja
në p
ërca
ktua
r krit
eret
për
zgje
dhje
n e k
opsh
teve
ku
do
të b
ëhet
pilo
timi i
Pro
gram
it;•
Ësht
ë bë
rë li
sta
me
10 k
opsh
te;
•Ja
në p
ërpu
nuar
rezu
ltate
t e p
ilotim
it të
Pro
gram
it ko
mbë
tar s
ë bas
hku
me r
ekom
andi
met
për
për
mirë
simin
e t
ij
•Ra
port
i i p
ilotim
it të
Pro
gram
it i m
iratu
ar n
ga
MPP
S-ja
dhe
MAS
h-i
2020
MPP
S,
MAS
h,
BZhA
, ShP
79
7.2.
ARS
IMI F
ILLO
R (A
RSIM
I I P
ËRG
JITH
SHËM
)27
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
haPë
rgje
gjës
Përp
arës
ia I.
Për
mir
ësim
i i p
ërm
bajtj
es së
ars
imit
fillo
r
1.1
Zhvi
llim
i dhe
zbat
imi i
St
anda
rdit
kom
bëta
r27 p
ër
çdo
cikë
l të
arsim
it fil
lor
me
rezu
ltate
të n
xëni
të
përc
aktu
ara
qart
ë dh
e m
e vë
men
dje
të p
osaç
me
te
gjith
ëpër
fshi
rja, r
espe
ktim
i i d
allim
eve
(sa
i për
ket
gjin
isë, p
ërka
tësis
ë et
nike
, be
simit,
gju
hës,
kultu
rës,
stat
usit
shoq
ëror
, aftë
sive
inte
lekt
uale
dhe
fizi
ke),
të d
rejta
t e fë
mijë
s dhe
ku
ltura
dem
okra
tike
•Re
zulta
tet e
të n
xëni
t për
çdo
cikë
l të
arsim
it fil
lor j
anë
përc
aktu
ar q
artë
dhe
janë
me
rënd
ësi p
ër si
tuat
ën re
ale
dhe
nevo
jat e
nxë
nësv
e në
paj
tim m
e m
oshë
n dh
e ka
rakt
erist
ikat
e ty
re;
•A
rsim
i fillo
r e n
dihm
on zh
villi
min
e a
ftësiv
e të
nx
ënës
ve p
ër të
nxë
në e
për
t’i z
gjid
hur p
robl
emet
, për
t’i
resp
ektu
ar d
allim
et d
he m
ultik
ultu
raliz
min
, si d
he
për t
ë fit
uar v
lera
dhe
shka
thtë
si de
mok
ratik
e
•M
irato
het S
tand
ardi
kom
bëta
r për
çdo
cikë
l të
arsim
it fil
lor n
ë pa
jtim
me
nevo
jat e
të n
xëni
t të
fëm
ijëve
dhe
me
përp
arës
itë e
zhvi
llnit
të sh
oqër
isë
në R
epub
likën
e M
aqed
onisë
2020
MA
Sh,
BZhA
1.2
Rish
ikim
i i p
lane
ve d
he
prog
ram
eve
mës
imor
e në
paj
tim m
e St
anda
rdin
ko
mbë
tar d
he zb
atim
in e
tij
të sh
kallë
shka
llshë
m n
ë të
gjit
ha sh
kolla
t
•Pl
anet
dhe
pro
gram
et m
ësim
ore
për t
ë gj
itha
klas
at
syno
jnë
arrit
jen
e re
zulta
teve
nga
të n
xëni
t që
janë
të
përc
aktu
ara
me
Stan
dard
in k
ombë
tar
•Pl
ane
dhe
prog
ram
e m
ësim
ore
të ri
shik
uara
e të
pë
rmirë
suar
a pë
r ars
imin
fillo
r që
i për
mbu
shin
kë
rkes
at e
dal
a ng
a St
anda
rdi k
ombë
tar;
• P
lane
t e
rishi
kuar
a dh
e të
apro
vuar
a si
dhe
pr
ogra
met
për
ars
imin
fillo
r çoj
në n
ë ul
jen
e nu
mrit
të lë
ndëv
e
2020
MA
Sh,
BZhA
1.3
Përf
orci
mi i
stat
usit
dhe
përm
irësim
i i p
ërm
bajtj
eve
të lë
ndëv
e m
e zg
jedh
je
dhe
i vep
rimta
rive
jash
të
mës
imit
në p
ajtim
me
zgje
dhje
n e
lirë
të n
xënë
sve
•N
xënë
sit m
arrin
njo
huri
dhe
kom
pete
nca
më
të g
jera
sip
as in
tere
save
të ty
re, t
ë ci
lat j
anë
me
rënd
ësi p
ër
mje
disin
ven
dor
•N
jë m
ekan
izëm
ope
rativ
nëp
ërm
jet t
ë ci
lit n
xënë
sit
i zgj
edhi
n lë
ndët
mës
imor
e m
e zg
jedh
je;
•Pr
ogra
me
të ri
shik
uara
e të
mira
tuar
a pë
r lën
dët
me
zgje
dhje
;•
Prog
ram
/-e
të ri
shik
uara
e të
mira
tuar
a pë
r ve
prim
tarit
ë ja
shtë
mës
imit;
•Ës
htë
sigur
uar z
batim
i i rr
egul
lt i A
ShJ-
së
2020
-202
5M
ASh
, BZ
hA
27
Stan
dard
et k
ombë
tare
, pav
arës
isht
nga
niv
eli i
zhv
illim
it që
ata
i re
fero
hen,
do
të p
ërfs
hijn
ë ko
mpe
tenc
a të
për
gjith
shm
e pë
r men
dim
in k
ritik
dhe
aft
ësin
ë pë
r zgj
idhj
en e
pro
blem
eve
dhe
zbat
imin
e
njoh
uriv
e në
situ
ata
prak
tike,
si d
he të
gjit
ha k
ompe
tenc
at k
yçe
(njo
huri,
shk
atht
ësi d
he q
ëndr
ime)
duk
e pa
sur p
aras
ysh
cikl
in e
edu
kim
it. N
ë ni
vel t
ë BE
-së
ekzi
stoj
në 8
kom
pete
nca
kyçe
të
defin
uara
si t
ë ne
vojs
hme
për p
ërm
bush
jen
dhe
zhvi
llim
in p
erso
nal,
qyte
tarin
ë ak
tive,
për
fshi
rjen
soci
ale
dhe
punë
sues
hmër
inë.
Ata
kom
unik
ojnë
në
gjuh
ën a
mta
re, k
omun
ikoj
në n
ë nj
ë gj
uhë
të
huaj
, aft
ësitë
mat
emat
ikor
e dh
e ko
mpe
tenc
at th
emel
ore
shke
ncor
e dh
e te
knol
ogjik
e, k
ompe
tenc
ën d
igjit
ale,
mës
imin
për
të m
ësua
r, ko
mpe
tenc
at s
hoqë
rore
dhe
qyt
etar
e, n
djen
jën
e in
icia
tivës
dh
e si
përm
arrje
n, n
dërg
jegj
ësim
in d
he s
hpre
hjen
kul
turo
re.
80
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
haPë
rgje
gjës
1.4
Rish
ikim
i i te
kste
ve
në m
ënyr
ë që
ata
të
pasq
yroj
në b
araz
inë
gjin
ore,
përfi
lljen
e
dalli
mev
e, vl
erat
m
ultik
ultu
rore
dhe
de
mok
ratik
e
•N
xënë
sit n
ë ar
simin
fillo
r kan
ë te
kste
mës
imor
e ci
lëso
re d
he a
ktua
le si
zgje
dhje
njo
huris
h të
zb
atue
shm
e që
pro
mov
ojnë
resp
ektim
in e
dal
limev
e dh
e vl
erat
dem
okra
tike
•Te
kste
të ri
shik
uara
për
të g
jitha
lënd
ët m
ësim
ore
2020
ShP
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
1.1.
1Pë
rpili
mi i
Sta
ndar
dit
kom
bëta
r për
secil
in ci
kël t
ë ar
simit
fillo
r
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër h
artim
in e
Stan
dard
it;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në st
udiu
ar p
ërvo
jat n
dërk
ombë
tare
;•
Stan
dard
i kom
bëta
r ësh
të p
ërga
titur
dhe
ësht
ë disk
utua
r m
e pal
ët e
inte
resu
ara
krye
sore
;•
Ësht
ë fo
rmul
uar p
roje
kt-a
kti j
urid
ik p
ër m
iratim
in e
St
anda
rdit
kom
bëta
r;•
Stan
dard
i kom
bëta
r dhe
udh
ëzim
i për
zbat
imin
e tij
ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it;
2020
MAS
h,
BZhA
1.2.
1Ri
shik
imi i
Pla
neve
m
ësim
ore t
ë ars
imit
fillo
r •
Janë
form
uar G
P-të
për
rish
ikim
in e
plan
eve m
ësim
ore;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Plan
et m
ësim
ore j
anë p
ërpi
luar
në p
ajtim
me
Stan
dard
in k
ombë
tar d
he ja
në d
iskut
uar m
e pal
ët e
inte
resu
ara
krye
sore
;•
Ësht
ë pë
rgat
itur p
roje
kt-a
kti j
urid
ik p
ër m
iratim
in e
pl
anev
e m
ësim
ore;
•Ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht p
lane
t mës
imor
e për
të g
jitha
kl
asat
në a
rsim
in fi
llor d
he u
dhëz
imi p
ër zb
atim
in e
tyre
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2020
MAS
h,
BZhA
81
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
1.2.
2Ri
shik
imi i
Pro
gram
eve
mës
imor
e të a
rsim
it fil
lor
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër ri
shik
imin
e pr
ogra
mev
e m
ësim
ore;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Prog
ram
et m
ësim
ore j
anë p
ërpi
luar
në p
ajtim
me
Stan
dard
in k
ombë
tar d
he ja
në d
iskut
uar m
e pal
ët e
inte
resu
ara
krye
sore
;•
Ësht
ë pë
rgat
itur p
roje
kt-a
kti j
urid
ik p
ër m
iratim
in e
pr
ogra
mev
e m
ësim
ore;
•Ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht p
lane
t mës
imor
e për
të g
jitha
kl
asat
në a
rsim
in fi
llor d
he u
dhëz
imi p
ër zb
atim
in e
tyre
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2020
MAS
h,
BZhA
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
1.3.
1Pë
rpun
imi i
një
mek
aniz
mi
nëpë
rmje
t të c
ilit n
xënë
sit
do të
për
cakt
ohen
për
lënd
ët
me z
gjed
hje
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të;
•Ës
htë
përp
unua
r mek
aniz
mi d
he ë
shtë
disk
utua
r me
palë
t e in
tere
suar
a kr
yeso
re;
•Ës
htë
përg
atitu
r pro
jekt
-akt
i jur
idik
për
mira
timin
e
mek
aniz
mit;
•Ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht m
ekan
izm
i për
për
cakt
imin
e l
ëndë
ve m
e zgj
edhj
e nga
nxë
nësit
dhe
udh
ëzim
i për
pë
rdor
imin
e tij
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2019
MAS
h,
BZhA
, sh
kolla
t
1.3.
2Ri
shik
imi i
Pla
neve
m
ësim
ore p
ër lë
ndët
me
zgje
dhje
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër ri
shik
imin
e pl
anev
e mës
imor
e pë
r lën
dët m
e zgj
edhj
e;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Pl
anet
mës
imor
e për
lënd
ët m
e zgj
edhj
e jan
ë për
pilu
ar
në p
ajtim
me S
tand
ardi
n ko
mbë
tar d
he ja
në d
iskut
uar
me p
alët
e in
tere
suar
a kr
yeso
re;
•Ës
htë
përg
atitu
r pro
jekt
-akt
i jur
idik
për
mira
timin
e
plan
eve
mës
imor
e pë
r lën
dët m
e zg
jedh
je;
•Ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht p
lane
t mës
imor
e për
lënd
ët m
e zg
jedh
je d
he u
dhëz
imi p
ër zb
atim
in e
tyre
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2020
MAS
h,
BZhA
82
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
1.3.
3Ri
shik
imi i
Pro
gram
it pë
r ve
prim
tarit
ë jas
htë m
ësim
it •
Janë
form
uar G
P-të
për
rish
ikim
in e
prog
ram
it;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Pr
ogra
mi ë
shtë
për
pilu
ar d
he ës
htë d
iskut
uar m
e pal
ët e
inte
resu
ara
krye
sore
;•
Ësht
ë pë
rgat
itur p
roje
kt-a
kti j
urid
ik p
ër m
iratim
in e
pr
ogra
mit
mës
imor
;•
Janë
mira
tuar
zyrt
arish
t pro
gram
i mës
imor
për
ve
prim
tarit
ë jas
htë m
ësim
it dh
e udh
ëzim
i për
zbat
imin
e t
ij
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2020
MAS
h,
BZhA
1.3.
4Zb
atim
i i rr
egul
lt i a
rsim
it pë
r shk
atht
ësitë
jetë
sore
në
shko
lla
•Ës
htë
anal
izua
r gje
ndja
lidh
ur m
e zb
atim
in e
ASh
J në
shko
lla;
•Ja
në si
guru
ar m
ekan
izm
at p
ër m
bikë
qyrje
n e z
batim
it të
ASh
J
•Ra
port
i për
mbi
këqy
rjen
e gje
ndje
s ekz
istue
se;
•Ja
në p
ërga
titur
mek
aniz
mat
për
mbi
këqy
rjen
e re
aliz
imit
të A
ShJ-
së n
ë shk
olla
2025
BZhA
83
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
1.4.
1An
aliz
a e t
ekste
ve
mës
imor
e me q
ëllim
të
përc
aktim
it të
man
gësiv
e në
teks
tet e
kzist
uese
sa i
përk
et b
araz
isë g
jinor
e, m
ultik
ultu
raliz
mit,
re
spek
timit
të d
allim
eve d
he
vler
ave d
emok
ratik
e
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër a
naliz
ën e
teks
teve
;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në a
naliz
uar t
ë gjit
ha te
kste
t e lë
ndëv
e rele
vant
e
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Mira
timi z
yrta
r i re
zulta
teve
dhe
reko
man
dim
eve
2020
ShP
1.4.
2Ri
shik
imi i
teks
teve
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Ësht
ë kr
yer a
naliz
a e
man
gësiv
e të
teks
teve
mës
imor
e ek
zist
uese
;•
Janë
për
gatit
ur te
kste
t dhe
janë
disk
utua
r me p
alët
e in
tere
suar
a kr
yeso
re (s
i dhe
me s
pecia
listë
të fu
shav
e pë
rkat
ëse)
;•
Teks
tet m
ësim
ore k
anë k
alua
r vler
ësim
in zy
rtar
të
eksp
ertë
ve;
•Te
kste
t mës
imor
e jan
ë mira
tuar
zyrt
arish
t dhe
janë
të
gatsh
me p
ër t’
u bo
tuar
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Rezu
ltate
t nga
vler
ësim
i i te
kste
ve n
ga ek
sper
tët
2020
MAS
h, S
hP
1.4.
3Bo
timi i
teks
teve
të
rish
ikua
ra
•Ës
htë
zbat
uar p
roce
dura
e te
nder
it pë
r pub
likim
in e
te
kste
ve m
ësim
ore;
•Ka
dal
ë nga
shty
pi sa
sia e
dom
osdo
shm
e e te
kste
ve d
he
ësht
ë bër
ë dër
gim
i i ty
re n
ëpër
shko
lla
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•Ak
tet p
ër p
rani
min
e te
kste
ve të
dër
guar
a;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2020
MAS
h, S
hP
28 28
Zgje
dhja
e k
ëtyr
e 10
shk
olla
ve n
uk d
uhet
të b
ëhet
pen
gesë
për
par
imin
e g
jithë
përf
shirj
es d
he m
osdi
skrim
inim
it në
ars
imin
fillo
r.
84
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
haPë
rgje
gjës
Përp
arës
ia II
. Rri
tja e
për
fshi
rjes
së n
xënë
sve
dhe
përm
irës
imi i
gjit
hëpë
rfsh
irje
s e in
tegr
imit
ndër
etni
k në
ars
imin
fillo
r
2.1
Përs
htat
ja e
god
inav
e të
shko
llave
fillo
re p
ër
nxën
ësit
me
peng
esa
fizik
e
•Ja
në k
rijua
r kus
htet
fiz
ike
të d
omos
dosh
me
për g
jithë
përf
shirj
en e
nx
ënës
ve m
e pe
nges
a fiz
ike
•G
odin
a kr
ejtë
sisht
të p
ërsh
tatu
ra së
pak
u pë
r 10
shko
lla fi
llore
për
gj
ithëp
ërfs
hirje
n e
nxën
ësve
me
peng
esa
fizik
e2820
20M
ASh
2.2
Përm
irësim
i i k
usht
eve
dhe
kapa
cite
teve
të
shko
llave
për
ars
imim
in
gjith
ëpër
fshi
rës t
ë fë
mijë
ve
me
nevo
ja të
veç
anta
ar
simor
e
•Sh
kolla
t par
aqes
in n
jë
mje
dis g
jithë
përf
shirë
s të
nxë
nësv
e m
e ne
voja
të
veç
anta
ars
imor
e dh
e u
mun
dëso
jnë
përk
rahj
e të
rëso
re
•Pr
oced
urë
e m
iratu
ar p
ër id
entifi
kim
in e
fëm
ijëve
të lë
në ja
shtë
sist
emit
arsim
or;
•Si
stem
i ve
ndos
ur p
ër re
gjist
rimin
ose
kth
imin
në
shko
llë të
fëm
ijëve
që
u ës
htë
mar
rë e
dre
jta e
shko
llim
it;•
Inst
rum
ente
t e p
ërga
titur
a (n
ë çd
o gj
uhë
në të
cilë
n zh
villo
het m
ësim
i) pë
r të
ndje
kur p
ërpa
rimin
e n
xënë
sve
me
nevo
ja të
veç
anta
ars
imor
e;•
Udh
ëzim
e pë
r mës
uesit
janë
hap
ur p
ër të
për
getit
ur n
xënë
sit d
he p
rindë
rit n
ë ra
stet
e p
ërfs
hirje
s së
një
fëm
ije m
e ne
voja
të v
eçan
ta n
ë kl
asë,
duke
për
fshi
rë
kom
pete
ncat
e p
ërca
ktua
ra, r
olin
dhe
det
yrat
e të
gjit
hë p
erso
nelit
të sh
kollë
s pë
r zba
timin
e p
rakt
ikës
gjit
hëpë
rfsh
irëse
të a
rsim
it;•
Të g
jitha
shko
llat k
anë
koor
dini
min
e ek
ipev
e gj
ithëp
ërfs
hirë
se p
ër
impl
emen
timin
e tr
ajni
mev
e të
për
fshi
rjes;
•U
dhëz
imet
për
mës
uesit
janë
har
tuar
për
të p
ërga
titur
nxë
nësit
dhe
prin
dërit
në
rast
et e
për
fshi
rjes s
ë nj
ë fë
mije
me
nevo
ja të
veç
anta
ars
imor
e të
ndr
yshm
e në
kl
asë;
•Të
gjit
hë m
esue
sit zb
atoj
në u
dhëz
imet
për
të p
ërga
titur
nxë
nësit
dhe
prin
dërit
pë
r për
fshi
rjen
optim
ale
të n
je fë
mije
me
nevo
ja të
veç
anta
ars
imor
e në
kla
së;
•Si
stem
i ve
ndos
ur p
ër p
ërkr
ahje
n e
nxën
ësve
me
nevo
ja të
veç
anta
ars
imor
e;•
30%
e n
xënë
sve
me
nevo
ja të
veç
anta
ars
imor
e ja
në p
ërfs
hirë
në
vepr
imta
ritë
jash
të m
ësim
it ;
•Ja
në fo
rmua
r tet
ë or
gane
rajo
nale
për
vle
rësim
in fu
nksio
nal t
ë ne
voja
ve d
he
aftës
ive
të n
xënë
sve;
•Ja
në m
iratu
ar d
he ja
në v
endo
sur p
roce
dura
t dhe
mek
aniz
mat
kom
bëta
rë p
ër
gjith
ëpër
fshi
rje n
ë ar
simin
fillo
r të
fëm
ijëve
me
nevo
ja të
veç
anta
ars
imor
e;•
Janë
traj
nuar
së p
aku
70%
e a
rsim
tarë
ve d
he sh
ërbi
mev
e pr
ofes
iona
le p
ër
njoh
jen
e he
rshm
e dh
e an
gazh
imin
me
nxën
ësit
me
nevo
ja të
veç
anta
ars
imor
e në
përm
jet o
frue
sve
të a
kred
ituar
2018
MPP
S,
MA
Sh,
IShA
, ko
mun
at
85
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
haPë
rgje
gjës
2.3
Vend
osja
e si
stem
it pë
r shf
rytë
zim
in e
de
stin
uar t
ë m
jete
ve të
bl
lok
dota
cion
eve
nga
ana
e ko
mun
ave
dhe
shko
llave
për
qël
limet
e
gjith
ëpër
fshi
rjes
•Ës
htë
përm
irësu
ar
efek
tivite
ti i fi
nanc
imit
të p
roce
seve
për
gj
ithëp
ërfs
hirje
n dh
e të
nxë
nit n
ga a
na e
nx
ënës
ve m
e ne
voja
të
veça
nta
arsim
ore
•Ës
htë
bërë
ana
liza
e ne
voja
ve p
ër m
jete
plo
tësu
ese
për n
xënë
sit m
e ne
voja
të
veça
nta
arsim
ore
të ci
lat t
rans
fero
hen
nëpë
rmje
t bllo
k do
taci
onev
e;•
Janë
mira
tuar
zyrt
arish
t në
shka
llë k
ombë
tare
dhe
kom
unal
e di
spoz
itat d
he
met
odol
ogjia
për
për
dorim
in e
des
tinua
r të
mje
teve
për
nxë
nësit
me
nevo
ja të
ve
çant
a ar
simor
e
2020
MA
Sh, M
F, ko
mun
at
2.4
Krij
imi i
një
mek
aniz
mi
për m
bësh
tetje
fina
ncia
re
e të
lloj
it tje
tër t
ë sh
kolla
ve
me
qëlli
m të
zhvi
llim
it të
vep
rimta
rive
për
inte
grim
in n
dëre
tnik
•Ës
htë
përm
irësu
ar
ndër
vepr
imi m
idis
nxën
ësve
që
ndje
kin
mës
imin
në
gjuh
ë të
nd
rysh
me
•M
e nj
ë ak
t jur
idik
për
katë
s ësh
të m
iratu
ar m
ekan
izm
i për
për
krah
je fi
nanc
iare
;•
Janë
sigu
ruar
gra
nte
finan
ciar
e;•
Përf
shih
en së
pak
u 30
% e
shko
llave
fillo
re k
u m
ësim
i zhv
illoh
et n
ë nj
ë gj
uhë
në v
eprim
tarit
ë e
përb
ashk
ëta
jash
të m
ësim
it m
e sh
kolla
t në
të ci
lat m
ësim
i m
bahe
t në
një
gjuh
ë tje
tër
2020
MA
Sh
2.5
Krij
imi i
një
mod
eli
të q
ëndr
uesh
ëm p
ër
vazh
dim
in (k
ryer
jen)
e
shko
llim
it fil
lor n
ga fë
mijë
t në
shtë
pitë
ried
ukue
se
•Ja
në si
guru
ar k
usht
et
për f
ëmijë
t në
shtë
pitë
rie
duku
ese
të v
azhd
ojnë
(të
kry
ejnë
) ars
imin
fillo
r
•Ës
htë
zgje
dhur
dhe
ësh
të m
iratu
ar m
odel
i;•
Ësht
ë sig
urua
r mbë
shte
tja fi
nanc
iare
për
mba
jtjen
e m
ësim
it në
shtë
pitë
rie
duku
ese;
•50
% e
fëm
ijëve
nëp
ër sh
tëpi
të ri
eduk
uese
që
janë
pa
arsim
fillo
r jan
ë pë
rfsh
irë
në sh
kolli
min
fillo
r
2020
QRM
, M
ASh
, MD
, sh
tëpi
të
riedu
kues
e
2.6
Futja
e n
jë m
odel
i të
qën
drue
shëm
për
id
entifi
kim
in e
indi
vidë
ve
të d
etyr
uar t
ë pë
rfun
dojn
ë ar
simin
e ty
re, t
ë ci
lët
janë
të p
ërja
shtu
ar n
ga
shko
llat e
ars
imit
fillo
r dhe
m
onito
rimi i
tyre
der
i në
përf
undi
min
e a
rsim
it të
de
tyru
eshë
m
Indi
vidë
t e d
etyr
uar p
ër të
pë
rfun
duar
ars
imin
, të
cilë
t jan
ë të
për
jash
tuar
ng
a sh
kolla
t e a
rsim
it fil
lor j
anë
iden
tifiku
ar
dhe
mon
itoru
ar d
eri n
ë pë
rfun
dim
in e
ars
imit
të
dety
rues
hëm
Mod
eli i
për
zgje
dhur
dhe
i m
iratu
ar p
ër id
entifi
kim
in e
indi
vidë
ve të
obl
igua
r pë
r të
përf
undu
ar a
rsim
in fi
llor,
të ci
lët j
anë
të p
ërja
shtu
ar n
ga si
stem
i ars
imor
; B
ursa
t e d
hëna
për
indi
vidë
t të
dety
ruar
të p
ërfu
ndoj
në a
rsim
in fi
llor n
ga
fam
iljet
e p
rivua
ra n
ga sh
oqër
ia p
ër re
gjist
rim n
ë sh
kollë
n fil
lore
2020
QRM
, M
ASh
, MD
,ko
mun
at
dhe
shko
llat
86
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
2.1.
1Pë
rsht
atja
e go
dina
ve
të sh
kolla
ve fi
llore
sipa
s ne
voja
ve të
nxë
nësv
e me
peng
esa
fizik
e
•Ja
në m
iratu
ar k
riter
et p
ër zg
jedh
jen
e së p
aku
10 sh
kolla
ve fi
llore
që d
uhet
të p
ërsh
tate
n pë
r gj
ithëp
ërfsh
irjen
e nx
ënës
ve m
e pen
gesa
fizi
ke;
•Ës
htë
bërë
gat
i list
a m
e sh
kolla
t e zg
jedh
ura;
•Ës
htë z
batu
ar p
roce
dura
e te
nder
it pë
r shë
rbim
et li
dhur
m
e zg
jidhj
en a
rkite
kton
ike
dhe
punë
t ndë
rtim
ore
për
përs
htat
jen
e 10
shko
llave
fillo
re;
•Ës
htë
bërë
zgjid
hja
arki
tekt
onik
e pë
r pun
ët n
dërt
imor
e m
e vl
erës
im të
bux
hetit
;•
God
inat
e së
pak
u 10
shko
llave
fillo
re ja
në p
ërsh
tatu
r pë
r gjit
hëpë
rfsh
irjen
e nx
ënës
ve m
e pen
gesa
fizi
ke si
pas
stand
arde
ve n
dërk
ombë
tare
dhe
kom
bëta
re
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•D
okum
ente
t fina
ncia
re;
•Ak
tet e
pra
nim
it e p
lani
t ark
itekt
onik
dhe
pun
ëve
ndër
timor
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it e t
ë kom
unav
e
2020
MAS
h,
kom
unat
2.2.
1Pë
rgat
itja
e akt
eve q
ë rr
egul
lojn
ë gjit
hëpë
rfsh
irjen
e f
ëmijë
ve të
pap
ërfsh
irë n
ë sis
tem
in a
rsim
or
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të m
e anë
tarë
nga
insti
tucio
net
relev
ante
;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ës
htë
mira
tuar
zyrt
arish
t pro
cedu
ra p
ër id
entifi
kim
in e
fë
mijë
ve të
cilë
t jan
ë la
rgua
r nga
ars
imi;
•Ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht a
ktet
për
regj
istrim
in o
se
për k
thim
in n
ë shk
ollë
të fë
mijë
ve p
a të
dre
jtën
për t
’u
arsim
uar
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Akte
t e p
rani
mit
2018
MAS
h,
MPP
S, B
L,
BZhA
87
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
2.2.
2Kr
ijim
i i n
jë m
ekan
izm
i për
m
bësh
tetje
n e n
xënë
sve m
e ne
voja
të v
eçan
ta a
rsim
ore
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër p
ërpu
nim
in e
instr
umen
teve
dhe
pë
rcak
timin
e pë
rkra
hjes
;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në p
ërga
titur
instr
umen
tet (
në të
gjit
ha g
juhë
t në
të ci
lat m
bahe
t mës
imi)
për n
djek
jen
e për
parim
it të
nx
ënës
ve m
e nev
oja
të v
eçan
ta a
rsim
ore;
•Ja
në p
ërca
ktua
r kat
egor
itë e
nxën
ësve
që k
anë n
evoj
ë pë
rkra
hjej
e dhe
tipa
t e p
ërkr
ahje
s që o
frohe
n në
niv
el të
sh
kollë
s;•
Ekip
et e
gjith
ëpër
fshirj
es ja
në fu
nksio
nale
në të
gjit
ha
shko
llat;
•N
ë pla
net v
jeto
re të
gjit
ha sh
kolla
t par
ashi
kojn
ë mas
a pë
r për
fshirj
en e
nxën
ësve
me n
evoj
a të
veç
anta
ars
imor
e në
vep
rimta
ritë j
asht
ë mës
imit;
•30
% e
nxën
ësve
me n
evoj
a të
veç
anta
ars
imor
e jan
ë pë
rfsh
irë n
ë vep
rimta
ritë j
asht
ë mës
imit
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Akte
t e p
rani
mit;
•Ev
iden
ca e
shko
llës p
ër ek
ipet
e gj
ithëp
ërfsh
irjes
;•
Plan
et v
jeto
re të
shko
llave
;•
Evid
enca
e sh
kollë
s për
vep
rimta
ritë j
asht
ë mës
imit
2020
M
ASh,
M
PPS,
BL,
BZ
hA
2.2.
3Kr
ijim
i i n
jë si
stem
i për
id
entifi
kim
in e
nxën
ësve
me
nevo
ja të
veç
anta
ars
imor
e
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër p
ërga
titje
n e s
istem
it;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht n
ënak
tet l
igjo
re q
ë rre
gullo
jnë
proc
edur
at d
he m
ekan
izm
at p
ër g
jithë
përf
shirj
en e
fëm
ijëve
me n
evoj
a të
veç
anta
ars
imor
e në a
rsim
in fi
llor;
•Ës
htë
mira
tuar
zyrt
arish
t rre
gullo
rja p
ër v
lerë
simin
e
nevo
jave
dhe
aftë
sive
të n
xënë
sve;
•Ja
në fo
rmua
r tet
ë org
ane r
ajon
ale p
ër v
lerës
imin
fu
nksio
nal t
ë nev
ojav
e dhe
aftë
sive t
ë nxë
nësv
e
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Dok
umen
tet p
ër fo
rmim
in e
orga
neve
rajo
nale;
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it
2018
MAS
h,
MPP
S, B
L,
BZhA
2.2.
4Tr
ajni
mi i
ars
imta
rëve
dh
e i b
ashk
ëpun
ëtor
ëve
prof
esio
nalë
për n
johj
en e
hers
hme d
he a
ngaz
him
in
me n
xënë
sit m
e nev
oja
të
veça
nta
arsim
ore
•Ja
në zg
jedh
ur o
frue
sit p
ër tr
ajni
m të
aty
re q
ë do
të b
ëjnë
trajn
imin
; •
100
arsim
tarë
dhe
bas
hkëp
unët
orë p
rofe
siona
lë ja
në
aftës
uar p
ër t’
i tra
jnua
r ars
imta
rët;
•70
% e
bash
këpu
nëto
rëve
pro
fesio
nalë
nëpë
r shk
olla
janë
tra
jnua
r për
njo
hjen
e he
rshm
e dhe
ang
azhi
min
me
nxën
ësit
me n
evoj
a të
veç
anta
ars
imor
e;•
Së p
aku
30%
e ars
imta
rëve
nëp
ërm
jet o
frue
sve t
ë sh
ërbi
mev
e jan
ë tra
jnua
r për
njo
hjen
e he
rshm
e dhe
an
gazh
imin
me n
xënë
sit m
e nev
oja
të v
eçan
ta a
rsim
ore
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•Pr
ogra
met
e tra
jnim
it;•
Proc
esve
rbal
et n
ga tr
ajni
met
e kr
yera
2020
BZhA
88
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
2.3.
1An
aliz
a e k
ërke
save
të
shko
llave
/kom
unav
e për
sh
ërbi
me/
mje
te p
lotë
sues
e pë
r nxë
nësit
me n
evoj
a të
ve
çant
a ar
simor
e
•Ës
htë
orga
nizu
ar te
nder
i për
pro
kurim
in e
shër
bim
it të
an
aliz
ës;
•Ja
në p
ërpu
nuar
e ja
në p
reza
ntua
r rez
ulta
tet e
ana
lizës
m
e për
lloga
ritje
t e d
omos
dosh
me
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•Ra
port
i i a
naliz
ës i
mira
tuar
nga
MAS
h-i;
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it
2019
MAS
h,
MPP
S,
kom
unat
2.3.
2Pë
rgat
itja
e rre
gullo
res
dhe m
etod
olog
jisë p
ër
shfr
ytëz
imin
e de
stinu
ar
të m
jete
ve fi
nanc
iare
për
nx
ënës
it m
e nev
oja
të
veça
nta
arsim
ore
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të;
•Ja
në p
ërpu
nuar
rreg
ullo
rja e
met
odol
ogjia
dhe
janë
di
skut
uar m
e pal
ët e
inte
resu
ara
krye
sore
;•
Janë
mira
tuar
zyrt
arish
t rre
gullo
rja d
he m
etod
olog
jia e
mek
aniz
mit
në sh
kallë
kom
bëta
re d
he zb
atim
i i d
estin
uar
i mje
teve
për
nxë
nësit
me n
evoj
a të
veç
anta
ars
imor
e;•
Mek
aniz
mat
janë
mira
tuar
zyrt
arish
t në t
ë gjit
ha
kom
unat
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Akte
t jur
idik
e të k
omun
ave;
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it;
•Ve
ndim
et e
QRM
-së
2019
QRM
, MAS
h,
kom
unat
2.4.
1Kr
ijim
i i m
ekan
izm
ave p
ër
mbë
shte
tje fi
nanc
iare
e të
llo
jit tj
etër
të sh
kolla
ve k
u m
ësim
i zhv
illoh
et n
ë një
gj
uhë d
he n
ë disa
gju
hë
me q
ëllim
të zb
atim
it të
ve
prim
tariv
e për
inte
grim
in
ndër
etni
k
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër p
ërga
titje
n e m
ekan
izm
it;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•M
ekan
izm
at p
ër sh
kolla
t ku
mës
imi m
bahe
t në n
jë g
juhë
pë
rfsh
ijnë p
artn
erite
tin m
e shk
olla
t në t
ë cila
t mës
imi
zhvi
llohe
t në n
jë g
juhë
tjet
ër;
•M
ekan
izm
at e
shko
llave
ku
mës
imi m
bahe
t në d
isa g
juhë
ka
në të
bëjn
ë me z
batim
in e
vepr
imta
rive n
ë kua
dër t
ë sh
kollë
s;•
Proj
ekt-a
kti j
urid
ik p
ër m
iratim
in e
mek
aniz
mit
ësht
ë pë
rgat
itur;
•Ës
htë
mira
tuar
zyrt
arish
t mek
aniz
mi p
ër p
ërkr
ahje
n fin
anci
are
të sh
kolla
ve k
u m
ësim
i mba
het n
ë nj
ë gj
uhë;
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2020
MAS
h,
kom
unat
2.4.
2Zb
atim
i i k
ëtyr
e m
ekan
izm
ave
•Ës
htë
përg
atitu
r list
a m
e sh
kolla
t që
finan
cohe
n pë
r zb
atim
in e
vep
rimta
rive;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Mek
aniz
mat
për
dore
n së
pak
u në
30%
të sh
kolla
ve n
ë të
cilat
mës
imi m
bahe
t në n
jë g
juhë
dhe
në 8
0% të
shko
llave
në
të ci
lat m
ësim
i zhv
illoh
et n
ë disa
gju
hë
•Ra
port
i i p
ilotim
it të
mek
aniz
mit
me r
ekom
andi
met
pë
r për
mirë
simin
e tij
;•
Dok
umen
tet p
ër fi
nanc
imin
e sh
kolla
ve;
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it
2020
MAS
h,
kom
unat
89
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
2.5.
1Pë
rgat
itja
dhe p
ilotim
i i
mod
elit t
ë ars
imit
për n
ë sh
tëpi
të ri
eduk
uese
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër p
ërga
titje
n e m
odeli
t;•
Mod
eli q
ë për
fshin
skem
ën fi
nanc
iare
dhe
llog
aritë
e bu
rimev
e fina
ncia
re të
nev
ojsh
me ë
shtë
për
gatit
ur d
he
ësht
ë disk
utua
r me p
alët
e in
tere
suar
a kr
yeso
re;
•Ës
htë
pilo
tuar
mod
eli i
për
cakt
uar n
ë sh
tëpi
të
riedu
kues
e dh
e ës
htë
mod
ifiku
ar n
ë ba
zë të
rezu
ltate
ve
nga
pilo
timi;
•Ja
në d
orëz
uar d
he ja
në p
ranu
ar a
ktet
jurid
ike p
ër
zbat
imin
e m
odeli
t
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e MPP
S-së
2019
QRM
, M
ASh,
MD
, in
stitu
cion
et
eduk
uese
/ pë
rmirë
sues
e
2.5.
2Zb
atim
i i a
rsim
it fil
lor n
ë sh
tëpi
të ri
eduk
uese
•Ja
në fu
tur n
ë për
dorim
pro
gram
et p
ër a
rsim
in fi
llor;
•Ja
në zg
jedh
ur in
stitu
cione
t e a
kred
ituar
a që
do
të
sigur
ojnë
ars
imim
in n
ë sht
ëpitë
ried
ukue
se;
•50
% e
fëm
ijëve
pa
shko
llim
fillo
r të v
endo
sur n
ë sht
ëpitë
rie
duku
ese j
anë p
ërfsh
irë n
ë ars
imin
fillo
r
•Ra
port
et p
ër p
roce
sin e
arsim
it dh
e arr
itjev
e të
nxën
ësve
;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e MD
-së
2019
MAS
h, M
D,
insti
tuci
onet
ed
ukue
se-
përm
irësu
ese
2.6.
1Zh
villi
mi d
he p
ilotim
i i n
jë
mod
eli të
iden
tifiki
mit
të
indi
vidë
ve të
det
yrua
r për
të
përf
undu
ar a
rsim
in e
tyre
• Jan
ë the
melu
ar G
P-të
për
zhvi
llim
in e
mod
elit
të k
rijua
r;• Ë
shtë
mira
tuar
mod
eli të
pilo
tohe
t në s
hkol
lat fi
llore
dhe
m
odifi
kohe
t në b
azë t
ë rez
ulta
teve
pilo
tues
e;• A
ktet
ligj
ore m
bi zb
atim
in e
mod
elit t
ë dor
ëzua
r dhe
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vem
dim
et e
MAS
h-it,
MPB
-së,
MPP
S-së
, kom
unav
e dh
e shk
olla
ve•
Të d
hëna
stat
istik
ore v
jeto
re m
bi p
ërqi
ndje
n e r
egjis
trim
it të
indi
vidë
ve të
det
yrua
r për
të
përf
undu
ar a
rsim
in e
tyre
2019
MAS
h,
MPB
, MPP
S,
Kom
unat
dhe
sh
kolla
t
2.6.
2Zb
atim
i i m
odeli
t të
iden
tifiki
mit
të in
divi
dëve
të
dety
ruar
për
të p
ërfu
ndua
r ar
simin
e ty
re
• Pre
zant
imi i
mod
elit p
ër id
entifi
kim
;• I
nstit
ucio
net p
ërka
tëse
për
gjeg
jëse
për
zbat
imin
e m
odeli
t ja
në d
uke p
unua
r hap
at b
rend
a m
odeli
t;• F
ëmijë
t e p
ërja
shtu
ar n
ga si
stem
i ars
imor
regj
istro
hen
në
arsim
in fi
llor
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it,
MPB
-së,
MPP
S-së
dhe
ko
mun
ave;
•Të
dhë
na st
atist
ikor
e vje
tore
mbi
për
qind
jen
e reg
jistr
imit
të in
divi
dëve
të d
etyr
uar p
ër të
pë
rfun
duar
ars
imin
e ty
re
2020
MAS
H,
MPB
, MPP
S Ko
mun
at d
he
shko
llat
90
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
haPë
rgje
gjës
Përp
arës
ia II
I. Pë
rmir
ësim
i i k
usht
eve
për t
ë nx
ënit
dhe
i cilë
sisë
në
real
izim
in e
ars
imit
fillo
r
3.1
Opt
imiz
imi i
num
rit të
nx
ënës
ve g
jatë
form
imit
të p
aral
elev
e të
reja
në
klas
ën I
•Ja
në k
rijua
r kus
hte
më
të m
ira p
ër të
nxë
nit q
ë m
undë
sojn
ë vë
men
dje
më
të m
adhe
nda
j çdo
nxë
nësi
•N
umri
i nxë
nësv
e në
një
par
alel
e nu
k ës
htë
më
i m
adh
se 3
020
20M
ASh
, ko
mun
at
3.2
Përg
atitj
a e
të g
jitha
m
ater
iale
ve d
idak
tike
të
dom
osdo
shm
e pë
r kre
jt lë
ndët
e n
ë se
cilë
n gj
uhë
të
mës
imit
dhe
shpë
rnda
rja
fala
s e ty
re p
ër të
rë k
uadr
in
mës
imor
•Ës
htë
përm
irësu
ar e
fekt
ivite
ti i p
roce
sit p
ër zh
villi
min
e
mës
imit,
pa
mar
rë p
aras
ysh
se n
ë ç’g
juhë
mba
het
mës
imi
•Të
gjit
hë a
rsim
tarë
t (du
ke p
ërfs
hirë
edh
e at
a që
m
bajn
ë lë
ndët
me
zgje
dhje
) i k
anë
mat
eria
let e
do
mos
dosh
me
për t
ë m
bajtu
r mës
im, t
ë nx
ënit
dhe
vler
ësim
i bëh
et n
ë të
gjit
ha g
juhë
t e m
ësim
it
2025
BZhA
, ShP
3.3
Ngr
itja
e vl
erës
imit
për t
ë nx
ënit
në fu
shë
të m
atem
atik
ës d
he
shke
ncav
e të
nat
yrës
•Ja
në p
ërm
irësu
ar a
rritj
et e
nxë
nësv
e në
fush
ë të
m
atem
atik
ës d
he sh
kenc
ave
të n
atyr
ës•
Ars
imta
rë të
traj
nuar
për
mat
emat
ikë
e sh
kenc
a të
na
tyrë
s në
30 sh
kolla
;•
Ësht
ë pi
lotu
ar q
asja
nda
j vle
rësim
it pë
r të
nxën
it në
fush
ë të
mat
emat
ikës
dhe
shke
ncav
e të
nat
yrës
në
10
shko
lla
2025
BZhA
3.4
Rritj
a e
num
rit të
shko
llave
që
kan
ë ku
shte
mod
erne
pë
r rea
lizim
in e
pro
cesit
ar
simor
, që
zbat
ojnë
Pr
ogra
min
IB, s
i dhe
një
m
jedi
s shk
ollo
r të
sigur
t (p
.sh. k
uzhi
në të
shko
llës,
sallë
spor
tesh
, sta
dium
sp
orti,
tual
ete
etj.)
•Sh
kolla
ësh
të m
jedi
s i si
gurt
të n
xëni
në
të g
jitha
pi
këpa
mje
t, si
për a
rsim
tarin
, ash
tu e
dhe
për n
xënë
sit
(me
obje
kte
për m
bajtj
en e
mës
imit,
me
obje
kte
ndih
mës
e, m
e pa
jisje
për
të u
shtr
uar e
mat
eria
le, m
e te
knol
ogji
ndih
mës
e pë
r nxë
nësit
me
nevo
ja të
veç
anta
ar
simor
e, m
e st
anda
rde
ushq
imi)
•Ja
në ri
ndër
tuar
30
shko
lla p
ër të
sigu
ruar
një
m
jedi
s më
të m
irë të
nxë
ni d
he d
isa o
bjek
te
ndih
mës
e;•
Ësht
ë vë
në n
ë zb
atim
Pro
gram
i IB
në 3
shko
lla
fillo
re;
•Ja
në ri
novu
ar 2
0 sh
kolla
me
terr
ene
më
të m
ira,
me
salla
(me
pajis
je sp
ortiv
e të
re) e
me
stad
ium
e;
•Ja
në p
ajisu
r 15
shko
lla m
e te
knol
ogji
e pa
jime
ndih
mës
e;•
50 sh
kolla
kan
ë ka
bine
te të
paj
isura
e fu
nksio
nale
dh
e m
jete
viz
uale
për
seci
lën
lënd
ë
2020
2025
MA
Sh,
kom
unat
91
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
haPë
rgje
gjës
3.5
Vend
osja
e si
stem
it pë
r or
ient
imin
pro
fesio
nal n
ë të
gjit
ha sh
kolla
t nëp
ërm
jet
shër
bim
eve
prof
esio
nale
•N
xënë
sit k
anë
info
rmac
ione
më
të m
ira p
ara
se të
ve
ndos
in se
ku
do ta
vaz
hdoj
në sh
kolli
min
pas
i ta
krye
jnë
arsim
in fi
llor
•Ës
htë
bërë
një
kat
alog
për
të g
jitha
pro
fesio
net q
ë of
rohe
n në
shko
llat p
ër a
rsim
pro
fesio
nal e
traj
nim
dh
e në
të g
jitha
lloj
et e
gjim
naze
ve, i
cili
mun
d të
m
erre
t në
të g
jitha
shko
llat fi
llore
;•
Ka
qasje
në
form
at d
he m
jete
t e d
omos
dosh
me
për
orie
ntim
in p
rofe
siona
l te
të g
jitha
shko
llat fi
llore
(p
sikol
ogët
e sh
kolla
ve ja
në të
paj
isur m
e te
ste
për
aftës
itë)
2020
MA
Sh,
BZhA
, Q
APT
3.6
Forc
imi i
funk
sioni
mit
të
orga
neve
të n
xënë
sve
të
nive
lit sh
kollo
r
•Ës
htë
rritu
r pje
sëm
arrja
dem
okra
tike
e nx
ënës
ve n
ë sh
okol
la•
Dra
f-ak
tet l
igjo
re20
20M
ASh
, BA
Zh,
qyte
ti i
Shku
pit
3.7
Mod
erni
zim
i i S
istem
it pë
r vl
erës
imin
e ci
lësis
ë6•
Njo
ftim
et p
rapa
vepr
uese
nga
të g
jitha
vle
rësim
et e
të
arrit
urav
e të
nxë
nësv
e ja
pin
mun
dësi
që p
ër p
oliti
kat
arsim
ore
të m
erre
n ve
ndim
e të
mbë
shte
tura
në
dësh
mi
•Ës
htë
mod
erni
zuar
Sist
emi k
ombë
tar p
ër
vler
ësim
in e
cilë
sisë
2020
QSh
P
3.8
Sigu
rimi i
pje
sëm
arrje
s së
Repu
blik
ës së
Maq
edon
isë
në st
udim
in n
dërk
ombë
tar
TIM
SS
•Ja
në si
guru
ar të
dhë
na e
mpi
rike
rret
h zo
tërim
it të
nj
ohur
ive
them
elor
e në
fush
ë të
mat
emat
ikës
dhe
në
fush
ë të
shke
ncav
e të
nat
yrës
nga
nxë
nësit
në
arsim
in
fillo
r të
krah
asua
ra m
e pe
rspe
ktiv
at n
dërk
ombë
tare
•Ës
htë
bërë
org
aniz
imi d
he re
aliz
imi i
stud
imit
TIM
SS
2020
MA
Sh,
QSh
P
3.9
Të si
guro
het p
jesë
mar
rja
e ve
ndit
në st
udim
et
ndër
kom
bëta
re të
TIM
SS
dhe
PISA
• Jan
ë dh
ënë
të d
hëna
em
pirik
e m
bi sh
kath
tësin
ë m
atem
atik
ore
dhe
shka
thtë
sinë
shke
ncor
e të
nxë
nësv
e në
shko
llat fi
llore
në
krah
asim
me
pers
pekt
ivat
nd
ërko
mbë
tare
;• J
anë
ofru
ar të
dhë
na e
mpi
rike
për n
xënë
sit 1
5 vj
eçar
ë pë
r 3 fu
sha
(lexi
mi d
he m
irëku
ptim
i, sh
kath
tësia
m
atem
atik
e dh
e sh
kath
tësia
e sh
kenc
ës n
atyr
ore)
•St
udim
i i T
IMSS
i or
gani
zuar
dhe
i pë
rfun
duar
;•
Stud
imi i
PIS
A-s i
org
aniz
iuar
dhe
i pë
rfun
duar
2020
MA
Sh,
QSh
P
29 29
Të z
bato
het n
ë ba
shkë
rend
im m
e M
asën
4.3
. si p
jesë
e s
htyl
lës
për a
rsim
in e
mes
ëm të
për
gjith
shëm
.
92
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
3.1.
1Pë
rgat
itja
për n
drys
him
e në
legj
islac
ion
sa i
përk
et
num
rit m
aksim
al të
nx
ënës
ve n
ë një
par
alele
•Ja
në p
ërga
titur
ndr
yshi
met
ligj
ore;
•Ja
në p
ërga
titur
dra
ft-ak
tet p
ër n
drys
him
et li
gjor
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it20
19M
ASh
3.2.
1Pë
rpili
mi i
mat
eria
leve
dida
ktik
e në t
ë gjit
ha g
juhë
t e m
ësim
it
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër p
ërga
titje
n e m
ater
ialev
e di
dakt
ike;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Mat
eria
let d
idak
tike d
he m
etod
olog
jia p
ër p
ërdo
rimin
e t
yre j
anë p
ërga
titur
dhe
janë
disk
utua
r me p
alët
e in
tere
suar
a kr
yeso
re;
•Ës
htë
përp
iluar
pro
jekt
-akt
i jur
idik
për
mira
timin
m
ater
iale
ve d
idak
tike;
•Ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht m
ater
ialet
did
aktik
e dhe
m
etod
olog
jia p
ër zb
atim
in e
tyre
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2022
MAS
h,
BZhA
, ShP
3.2.
2Pu
blik
imi d
he sh
përn
darja
e m
ater
ialev
e did
aktik
e•
Ësht
ë zb
atua
r pro
cedu
ra e
tend
erit
për p
ublik
im;
•N
umri
i duh
ur i
kopj
eve t
ë mat
eria
leve d
idak
tike ë
shtë
bo
tuar
dhe
u ja
në d
ërgu
ar sh
kolla
ve fi
llore
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•D
okum
enta
cioni
fina
ncia
r;•
Akte
t për
pra
nim
in e
mat
eria
leve t
ë dër
guar
a di
dakt
ike;
•M
ater
ialet
për
mës
imdh
ënie
, mës
imnx
ënie
dhe
vl
erës
im i
ka m
arrë
secil
i ars
imta
r;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2022
MAS
h,
BZhA
, ShP
3.3.
1Tr
ajni
mi i
ars
imta
rëve
pë
r mat
emat
ikë d
he p
ër
shke
ncat
e na
tyrë
s për
të
bërë
vler
ësim
in e
të n
xëni
t
•Ja
në p
ërga
titur
mod
ulet
e tra
jnim
it;•
Janë
stër
vitu
r tra
jnue
sit;
•Ës
htë
krye
r tra
jnim
i i a
rsim
tarë
ve
•M
odul
et e
trajn
imit;
•Ra
port
et n
ga tr
ajni
met
;•
Arsim
tarë
t e tr
ajnu
ar të
mat
emat
ikës
e të
shke
ncav
e të
nat
yrës
nga
30
shko
lla
2022
BZhA
3.3.
2Pi
lotim
i i q
asje
s nda
j vl
erës
imit
për t
ë nxë
nit n
ë fu
shë t
ë mat
emat
ikës
e të
sh
kenc
ave t
ë nat
yrës
•V
lerës
imi i
të n
xëni
t ësh
të k
ryer
në 1
0 sh
kolla
;•
Ësht
ë re
aliz
uar v
lerë
simi i
efe
ktev
e ng
a pi
lotim
i•
Rapo
rti n
ga v
lerës
imi
20
22BZ
hA
93
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
3.4.
1O
rgan
izim
i i p
rojek
timit
tërë
sor d
he p
ërca
ktim
i i
nevo
jave
të sh
kolla
ve fi
llore
•Ës
htë
zbat
uar p
roce
dura
e te
nder
it pë
r sig
urim
in
e sh
ërbi
mev
e pë
r pro
jekt
imin
dhe
për
cakt
imin
e
nevo
jave
; •
Janë
për
punu
ar re
zulta
tet n
ga p
rojek
timi d
he p
roce
simi
i nev
ojav
e të s
hkol
lave
fillo
re;
•Ja
në p
ërca
ktua
r krit
eret
për
zgje
dhje
n e s
hkol
lave
fillo
re
që d
o të
paj
isen
tërë
sisht
;•
Shko
llat fi
llore
janë
zgje
dhur
sipa
s rez
ulta
teve
nga
pr
ojek
timi d
he k
riter
et e
përz
gjed
hjes
;•
Kata
logu
i pa
jisje
s për
traj
nim
dhe
mob
iliet
u ja
në
dërg
uar s
hkol
lave
fillo
re të
zgje
dhur
a
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•Ra
port
i i p
rojek
timit
i mira
tuar
pre
j MAS
h-it;
•Ka
talo
gu i
pajis
jes p
ër të
ush
trua
r dhe
mob
iliet
janë
dë
rgua
r te i
nstit
ucio
net e
ars
imit
fillo
r;•
Vend
imet
e M
ASh-
it;
2022
MAS
h
3.4.
2Fu
tja e
Prog
ram
it IB
në
shko
lla të
tjer
a•
Janë
për
cakt
uar k
riter
et p
ër zg
jedh
jen
e shk
olla
ve fi
llore
;•
Janë
zgje
dhur
3 sh
kolla
fillo
re;
•N
ë shk
olla
t e zg
jedh
ura
zbat
ohet
Pro
gram
i IB
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it;
•Ve
ndim
et e
kom
unav
e20
20M
ASh,
ko
mun
at
3.4.
3Ri
ndër
timi i
godi
nave
të
shko
llave
fillo
re q
ë nuk
i pë
rmbu
shin
nor
mat
ivat
për
nd
ërtim
•Ës
htë
përg
atitu
r list
a m
e sh
kolla
t që
duhe
t të
rindë
rtoh
en;
•Ës
htë
zbat
uar p
roce
dura
e te
nder
it pë
r sig
urim
in e
sh
ërbi
mev
e pë
r diz
ajni
min
dhe
rind
ërtim
in;
•Ës
htë
përg
atitu
r zgj
idhj
a ar
kite
kton
ike
për p
unët
nd
ërtim
ore
me
vler
ësim
të b
uxhe
tit;
•G
odin
at e
30 sh
kolla
ve fi
llore
të zg
jedh
ura
janë
rin
dërt
uar n
ë atë
mën
yrë q
ë t’i
plot
ësoj
në n
orm
ativ
at
për n
dërt
im
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•D
okum
enta
cioni
fina
ncia
r;•
Akte
t për
pra
nim
in e
plan
it ar
kite
kton
ik d
he p
unët
nd
ërtim
ore;
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it
2020
MAS
h,
kom
unat
3.4.
4Fu
rniz
imi m
e paj
isje
•Ës
htë
zbat
uar p
roce
dura
e te
nder
it pë
r sig
urim
in e
sh
ërbi
mev
e;•
Janë
për
punu
ar re
zulta
tet n
ga p
ërzg
jedh
ja;
•15
shko
lla fi
llore
janë
furn
izua
r me p
ajisj
e dhe
te
knol
ogji
ndih
mës
e në p
ajtim
me S
tand
ardi
n ko
mbë
tar
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•Ak
tet p
ër p
rani
min
e pu
nës,
shër
bim
eve d
he
furn
izim
eve (
si dh
e ins
talim
i i tr
ajni
mit
për t
ë pu
nësu
arit)
;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2020
MAS
h
94
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
3.5.
1H
artim
i i K
once
ptit
për
orie
ntim
in p
rofe
siona
l të
nxën
ësve
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër p
ërga
titje
n e K
once
ptit;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Ësht
ë m
iratu
ar K
once
pti q
ë pë
rfsh
in in
stru
men
tet
e do
mos
dosh
me
për t
estim
in e
aftë
sive
të n
xënë
sve
dhe
kata
logu
për
të g
jitha
pro
fesio
net q
ë of
rohe
n në
sh
kolla
për
APT
dhe
të g
jitha
lloj
et e
gjim
naze
ve
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2020
MAS
h,
BZhA
, Q
APT
3.5.
2Si
gurim
i dhe
stan
dard
izim
i i t
este
ve p
sikol
ogjik
e që
duhe
t të z
bato
hen
për
orie
ntim
in p
rofe
siona
l
•Ës
htë
zbat
uar p
roce
dura
e te
nder
it pë
r sig
urim
in e
te
stev
e ps
ikol
ogjik
e;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Te
stet j
anë s
igur
uar;
•Ës
htë
bërë
stan
dard
izim
i i te
stev
e që
ato
të p
ërdo
ren
nga
nxën
ësit
në R
epub
likën
e M
aqed
onisë
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•Ev
iden
ca p
ër p
ajisj
en m
e tes
te;
•Ev
iden
ca p
ër st
anda
rdiz
imin
e te
steve
;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2020
MAS
h
3.6.
1Fu
tja e
ndry
shim
eve l
igjo
re
për t
ë for
cuar
pje
sëm
arrje
n e n
xënë
sve n
ë pun
ën e
shko
llës
• Har
timi i
am
enda
men
teve
ligj
ore;
• Pro
pozi
mi i
am
enda
men
teve
ligj
ore
•Pr
opoz
imi i
MAS
h-it;
•N
drys
him
i i k
uadr
it lig
jore
2018
MAS
h,
QSh
P
3.7.
1 Pë
rpili
mi i
kon
cept
it të
Si
stem
it pë
r vler
ësim
in e
cilës
isë
•Ësh
të t
hem
eluar
GP-
ja;
• Mje
tet fi
nanc
iare
të a
loku
ara;
• Kon
cept
i ap
rovu
ar m
e udh
ëzim
e se s
i të a
naliz
ohen
re
zulta
tet e
të g
jitha
teste
ve të
adm
inist
ruar
a (k
ombë
tare
dhe
ndë
rkom
bëta
re)
•Ra
port
et n
ga G
P-ja
;•
Proc
esve
rbal
et n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
ime;
•Ve
ndim
et e
MAS
H-it
2019
MAS
h,
QSh
P
3.7.
2 Zh
villi
mi i
kon
cept
it në
sis
tem
in e
vler
ësim
it të
cil
ësisë
•An
aliz
a kr
ahas
uese
e re
zulta
teve
të te
steve
nd
ërko
mbë
tare
;•
Janë
form
uar G
P-të
që d
o t’i
për
gatit
in re
kom
andi
met
pë
r për
mirë
sim;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Janë
për
pilu
ar re
kom
andi
met
për
për
mirë
simin
e sis
tem
it ar
simor
;
•Ra
port
i për
ana
lizën
e re
zulta
teve
të a
rritu
ra g
jatë
te
stim
eve n
dërk
ombë
tare
;•
Rapo
rti i
nteg
ral s
ë bas
hku
me r
ekom
andi
met
2020
MAS
h,
QSh
P
3.8.
1Re
aliz
imi i
stud
imit
ndër
kom
bëta
r TIM
SS•
Ësht
ë në
nshk
ruar
zyrt
arish
t mar
rëve
shja
për
pj
esëm
arrje
në
TIM
SS;
•Ka
për
fund
uar t
estim
i pilo
t;Te
stim
i kry
esor
ësht
ë kry
er
•Ra
port
i nga
testi
mi p
rovu
es;
•Ra
port
i nga
testi
mi k
ryes
or;
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it
2020
MAS
h,
QSh
P
95
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
haPë
rgje
gjës
Përp
arës
ia IV
. Për
mir
ësim
i i k
apac
itete
ve të
bur
imev
e nj
erëz
ore
në a
rsim
in fi
llor
4.1
Krij
imi d
he zb
atim
i i p
oliti
kave
që
do të
m
undë
sojn
ë të
regj
istro
hen
në fa
kulte
tet p
edag
ogjik
e nx
ënës
it që
kan
ë ar
ritur
su
kses
më
të m
irë n
ë sh
kolla
t e m
esm
e
•Ës
htë
përm
irësu
ar ci
lësia
e a
rsim
tarë
ve të
ard
hshë
m
M
irato
het n
jë d
okum
ent p
ër p
oliti
kën
e zg
jedh
jes
së n
xënë
sve
për t
ë st
udiu
ar n
ë fa
kulte
tet
peda
gogj
ike;
•Je
pen
burs
a dh
e sh
fryt
ëzoh
en e
dhe
përfi
time
të
tjera
2020
MA
Sh,
faku
ltete
t pe
dago
gjik
e
4.2
Përm
irësim
i i p
rogr
amev
e st
udim
ore
(tra
jnim
i fil
lest
ar) t
ë ar
simta
rëve
dhe
sh
ërbi
mev
e pr
ofes
iona
le
në p
ajtim
me
stan
dard
et
prof
esio
nale
•A
rsim
tarë
t pra
ktik
antë
i ka
në zo
tëru
ar k
ompe
tenc
at q
ë kë
rkoh
en si
pas s
tand
arde
ve p
rofe
siona
le e
kom
bëta
re
•Pr
ogra
me
stud
imor
e të
për
mirë
suar
a që
m
irato
hen
nga
ana
e Kë
shill
it pë
r akr
editi
m d
he
vler
ësim
në
arsim
in e
lart
ë
2020
MA
Sh,
faku
ltete
t pë
r m
ësim
in
lënd
or
4.3
Përf
orci
mi i
sist
emit
të
përk
rahj
es, n
djek
jes d
he
men
torim
it të
ars
imta
rëve
dh
e ba
shkë
punë
torë
ve
prof
esio
nalë
që
janë
pr
aktik
antë
•A
rsim
tarë
t dhe
bas
hkëp
unët
orët
pro
fesio
nalë
pr
aktik
antë
mar
rin p
ërkr
ahje
n e
dom
osdo
shm
e pë
r pu
nën
e ty
re të
për
dits
hme
•M
ekan
izm
i i v
endo
sur p
ër m
ento
rimin
për
katë
s të
ars
imta
rëve
dhe
bas
hkëp
unët
orëv
e pr
ofes
iona
lë,
si dh
e ev
iden
ca e
dok
umen
taci
oni p
edag
ogjik
i pë
rmirë
suar
;•
Janë
zgje
dhur
e ja
në tr
ajnu
ar 1
00 m
ento
rë n
ë pa
jtim
me
stan
dard
et p
ër zh
villi
m p
rofe
siona
l dhe
të
kar
rierë
s;•
Në
vit s
ë pa
ku 9
0% e
ars
imta
rëve
fito
jnë
titul
lin
arsim
tar
2020
MA
Sh,
shko
llat
4.4
Zbat
imi i
sist
emit
të
ngrit
jes n
ë ka
rrie
rë n
ë pr
ofes
ion
(ars
imta
r/ba
shkë
punë
tor p
rofe
siona
l, m
ento
r/ba
shkë
punë
tor
prof
esio
nal-k
ëshi
lltar
)
•A
rsim
tarë
t jan
ë të
mot
ivua
r për
të a
rritu
r rez
ulta
te m
ë të
mira
në
vend
in e
pun
ës;
•N
ë m
ënyr
ë të
vaz
hdue
shm
e pë
rmirë
sohe
n ko
mpe
tenc
at p
rofe
siona
le të
ars
imta
rëve
•Si
stem
i ope
rativ
i fu
tur m
e lig
j lid
hur m
e zh
villi
min
pro
fesio
nal d
he n
gritj
en n
ë ka
rrie
rë të
ku
adrit
ars
imor
dhe
atij
tjetë
r•
Janë
për
fshi
rë 5
0% e
ars
imta
rëve
në
proc
eset
për
zh
villi
min
e ty
re p
rofe
siona
l dhe
të k
arrie
rës;
•Ja
në a
kred
ituar
pro
gram
et e
BZh
A-së
;•
Janë
avan
cuar
0,5
% e
ars
imta
rëve
në
men
torë
dhe
kë
shill
tarë
2020
MA
Sh,
BZhA
, sh
kolla
t
96
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
haPë
rgje
gjës
4.5
Fuqi
zim
i i sh
ërbi
mev
e pr
ofes
iona
le n
ëpër
shko
lla
me
të g
jitha
pro
filet
e
dom
osdo
shm
e dh
e ris
hiki
mi i
det
yrav
e të
pu
nës s
ipas
kom
pete
ncav
e pr
ofes
iona
le
•N
xënë
sit d
he a
rsim
tarë
t mar
rin p
ërkr
ahje
të
vazh
dues
hme
nga
shër
bim
et p
rofe
siona
le
•Ja
në m
iratu
ar n
orm
at p
ër n
umrin
dhe
lloj
in e
të
punë
suar
ve n
ë sh
ërbi
met
ped
agog
jike
të sh
kolla
ve
fillo
re;
•N
ë pa
jtim
me
norm
at ja
në ek
ipua
r tër
ësish
t sh
ërbi
met
pro
fesio
nale
në
70%
të sh
kolla
ve
2020
2025
MA
Sh,
BZhA
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
4.1.
1Ri
shik
imi i
krit
erev
e për
re
gjist
rimin
e stu
dent
ëve n
ë fa
kulte
tet p
edag
ogjik
e
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër h
artim
in e
krite
reve
dhe
m
ekan
izm
ave p
ër zb
atim
in e
tyre
;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ës
htë
mira
tuar
dok
umen
ti pë
r pol
itikë
n e
zgje
dhje
s së
nxën
ësve
për
të st
udiu
ar n
ë fa
kulte
tet p
edag
ogjik
e
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Dok
umen
te p
ër p
oliti
kën
2019
MAS
h,
faku
ltete
t pe
dago
gjik
e
4.1.
2M
undë
sia e
burs
ës p
ër
studi
me n
ë fak
ulte
tet
peda
gogj
ike p
ër a
ta n
xënë
s të
shko
llave
të m
esm
e që
kan
ë arr
itur s
ukse
s të
shkë
lqye
shëm
•Ja
në sh
pallu
r pub
likish
t mun
dësit
ë e m
arrje
s së b
ursa
ve;
•Ja
në n
darë
dhe
janë
shfr
ytëz
uar e
dhe p
ërfit
ime t
ë tje
ra•
Evid
enca
nga
shpa
llja
publ
ike;
•Ev
iden
ca p
ër a
rritj
et e
kand
idat
ëve n
ë shk
olla
t e
mes
me;
•D
okum
ente
t fina
ncia
re;
•Ko
ntra
tat m
e mar
rësit
e bu
rsav
e
2019
MAS
h
4.2.
1Ri
shik
imi i
pro
gram
eve
studi
mor
e (tra
jnim
i fil
lesta
r)të
ars
imta
rëve
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
rej e
kspe
rtës
h të
pav
arur
për
të
vler
ësua
r kom
patib
ilite
tin e
prog
ram
eve s
tudi
mor
e me
kom
pete
ncat
e kë
rkua
ra të
ars
imta
rëve
;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në st
udiu
ar p
ërvo
jat n
dërk
ombë
tare
;•
Janë
vler
ësua
r pro
gram
et st
udim
ore t
ë rish
ikua
ra n
ga
ana
e GP-
ve;
•Ës
htë
bërë
kër
kesa
për
riak
redi
timin
e p
rogr
amev
e stu
dim
ore p
ër tr
ajni
min
fille
star t
ë ars
imta
rëve
;•
Janë
akr
editu
ar p
rogr
amet
e ri
shik
uara
stud
imor
e
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
ojek
t pro
gram
et e
rish
ikua
ra st
udim
ore;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Akti
jurid
ik p
ër a
kred
itim
in e
prog
ram
eve
studi
mor
e;•
Vend
imet
e fa
kulte
teve
2019
MAS
h,KA
EAL,
fa
kulte
tet
për m
ësim
in
lëndo
r
97
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
4.3.
1Ri
shik
imi i
mek
aniz
mit
për
përk
rahj
en, n
djek
jen
dhe
men
torim
in e
prak
tikan
tëve
(a
rsim
tarë
t dhe
shër
bim
i pr
ofes
iona
l)
•Pr
oces
i i tr
ajni
mit
të a
rsim
tarë
ve b
ëhet
në u
nive
rsite
te
në p
ajtim
me p
rogr
amin
stud
imor
të ri
shik
uar d
he
prog
ram
et e
lëndë
ve;
•M
ento
rimi i
pra
ktik
antë
ve b
ëhet
nëp
ër sh
kolla
në p
ajtim
m
e mek
aniz
min
e ri
•Ve
ndim
et n
ga d
rejto
rët e
shko
llave
për
mira
timin
e pr
ogra
mev
e të p
unës
së m
ento
rëve
;•
Rreg
ullo
ret p
ër m
ento
rim;
•Ev
iden
ca p
ër m
ento
rim d
he p
roce
si i m
ento
rimit
të
prak
tikan
tëve
në t
ë gjit
ha sh
kolla
t;•
Evid
enca
për
lësh
imin
e lic
enca
ve të
ars
imta
rëve
2019
MAS
h,
BZhA
, sh
kolla
t
4.3.
2Zb
atim
i i m
ekan
izm
it që
m
bësh
tet n
djek
jen
dhe
men
torim
in e
arsim
tarë
ve
prak
tikan
të d
he p
ër
men
torim
in e
puno
njës
ve
prak
tikan
të n
ë shë
rbim
et
prof
esio
nale
të të
gjit
ha
shko
llave
•M
ento
rimi i
pra
ktik
antë
ve b
ëhet
nëp
ër sh
kolla
në p
ajtim
m
e mek
aniz
min
e ri
•Ve
ndim
et n
ga d
rejto
rët e
shko
llave
për
mira
timin
e pl
anit
të p
unës
së m
ento
rëve
;•
Rreg
ullo
rja p
ër m
ento
rim;
•Ev
iden
ca p
ër m
ento
rimin
e pr
aktik
antë
ve d
he
men
torim
in e
proc
esit
në të
gjit
ha sh
kolla
t;•
Evid
enca
për
lësh
imin
e lic
enca
ve të
ars
imta
rëve
2019
shko
llat
4.4.
1Pë
rpili
mi i
udh
ëzim
it pë
r ngr
itje n
ë kar
rierë
në
prof
esio
n
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Janë
stud
iuar
për
voja
t ndë
rkom
bëta
re;
•U
dhëz
imi,
duke
për
fshirë
edhe
për
lloga
ritje
t e m
jete
ve të
do
mos
dosh
me p
ër m
otiv
imin
fina
ncia
r të a
rsim
tarë
ve,
ësht
ë për
pilu
ar d
he ës
htë d
iskut
uar m
e pal
ët e
inte
resu
ara;
•Ës
htë
përg
atitu
r pro
jekt
-akt
i jur
idik
për
të le
juar
zb
atim
in e
udh
ëzim
it pë
r ngr
itjen
në
karr
ierë
në
prof
esio
n;•
Janë
mira
tuar
zyrt
arish
t udh
ëzim
i dhe
orie
ntim
et p
ër
zbat
imin
e tij
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2020
BZhA
, M
ASh
4.4.
2Zb
atim
i i si
stem
it pë
r ng
ritje
në k
arrie
rë
•50
% e
arsim
tarë
ve e
kanë
kal
uar t
rajn
imin
për
zh
villi
min
pro
fesio
nal;
•Ja
në rr
itur r
ogat
e ar
simta
rëve
0,5
% p
ër sh
kak
se k
anë
kalu
ar n
ë një
kat
egor
i më l
art (
avan
cim)
•Pl
anet
për
zhvi
llim
in p
rofe
siona
l të a
rsim
tarë
ve
nëpë
r shk
olla
;•
Proc
esve
rbal
et n
ga tr
ajni
met
e bë
ra;
•Ve
ndim
et p
ër rr
itjen
e rr
ogës
së a
rsim
tarë
ve;
•D
okum
ente
t fina
ncia
re
2020
MAS
h,
BZhA
98
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
4.5.
1Pë
rpili
mi i
nor
mav
e pë
r num
rin d
he ll
ojin
e pu
nonj
ësve
në s
hërb
imet
pe
dago
gjik
e të s
hkol
lave
fil
lore
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër p
ërca
ktim
in e
norm
ave;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Nor
mat
janë
për
gatit
ur d
he ja
në d
iskut
uar m
e pal
ët e
inte
resu
ara
krye
sore
;•
Janë
mira
tuar
zyrt
arish
t nor
mat
për
num
rin d
he ll
ojin
e t
ë pun
ësua
rve n
ë shë
rbim
et p
edag
ogjik
e në s
hkol
lat
fillo
re
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
ojek
t-akt
i jur
idik
për
mira
timin
dhe
zbat
imin
e no
rmav
e;•
Proc
esve
rbal
et n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
ime;
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it;
2020
MAS
h,
BZhA
4.5.
2Ek
ipim
i i të
rësis
hëm
i sh
ërbi
mev
e ped
agog
jike n
ë të
gjit
ha sh
kolla
t
•Ja
në o
rgan
izua
r kon
kurs
et n
ë të g
jitha
shko
llat d
he të
pu
nësu
arit
në sh
ërbi
met
ped
agog
jike
•D
okum
ente
t e k
onku
rsev
e (sh
pallj
et, p
yetë
sorë
t, re
zulta
tet n
ga in
terv
istat
etj.)
;•
Evid
enca
e sh
kollë
s për
të p
unës
uarit
(ven
dim
et e
drejt
orëv
e)
2022
MAS
h
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
haPë
rgje
gjës
Përp
arës
ia V
. Rri
tja e
efek
tivite
tit të
org
aniz
imit
dhe
men
axhi
mit
në a
rsim
in fi
llor
5.1
Zbat
imi i
mek
aniz
mit
për
pilo
timin
dhe
vle
rësim
in e
ris
ive
në a
rsim
in fi
llor d
he
përc
aktim
i i m
jete
ve n
ë m
bësh
tetje
të k
ëtyr
e ris
ive
•Ës
htë
përm
irësu
ar n
diki
mi d
he q
ëndr
uesh
mër
ia e
ris
ive
të zb
atua
ra n
ë ar
simin
fillo
r •
Mek
aniz
mi o
pera
tiv p
ër p
ilotim
in d
he v
lerë
simin
e
risiv
e 20
2020
25M
ASh
5.2
Rish
ikim
i i si
stem
it pë
r lë
shim
in e
lice
ncav
e pë
r dr
ejto
rët e
shko
llave
fillo
re
•D
rejto
rët e
shko
llave
fillo
re i
plot
ësoj
në k
ërke
sat
min
imal
e pë
r kom
pete
nca
prof
esio
nale
dhe
në
këtë
m
ënyr
e or
gani
zohe
t një
mje
dis m
ë i m
irë p
ër të
nxë
nit
dhe
kultu
rën,
për
men
axhi
m d
he u
dhëh
eqje
•Si
stem
i ope
rativ
për
lice
ncim
in e
dre
jtorë
ve të
sh
kolla
ve fi
llore
20
20Q
ShP
99
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
5.1.
1Pë
rpili
mi i
mek
aniz
mav
e pë
r pilo
tim d
he v
lerës
im të
ri
sive q
ë fut
en n
ë shk
olla
t fil
lore
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;;•
Janë
stud
iuar
për
voja
t ndë
rkom
bëta
re;
•Ës
htë
përp
iluar
mek
aniz
mi d
he ë
shtë
disk
utua
r me
palë
t e in
tere
suar
a kr
yeso
re;
•Ës
htë
hart
uar p
roje
kt-a
kti j
urid
ik p
ër p
ërm
irësim
in e
m
ekan
izm
it;•
Janë
mira
tuar
zyrt
arish
t mek
aniz
mi p
ër p
ilotim
in e
vler
ësim
in e
risiv
e në a
rsim
in fi
llor d
he u
dhëz
imi p
ër
zbat
imin
e tij
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it;
2020
QRM
, M
ASh,
BZ
hA
5.1.
2Pë
rcak
timi i
mje
teve
për
vl
erës
imin
e ef
ekte
ve n
ga
risit
ë që f
uten
në a
rsim
in
fillo
r
•N
ë bux
hete
t për
ars
imin
gja
të v
iteve
në v
ijim
pa
rash
ikoh
en m
jete
që j
anë p
ërca
ktua
r si t
ë do
mos
dosh
me p
ër ri
sitë n
ë ars
imin
fillo
r
•Ra
port
et p
ër ef
ekte
t e p
ilotim
it të
risiv
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it;20
22Q
RM,
MAS
h
5.2.
1Ri
shik
imi i
siste
mit
për
licen
cimin
e dr
ejto
rëve
të
shko
llave
fillo
re
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër ri
shik
imin
e sis
tem
it të
lic
encim
it;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Si
stem
i i li
cenc
imit
(për
mba
n së
pak
u pa
raku
shte
t e
aplik
imit
për l
icenc
a, p
ërm
bajtj
e të n
drys
huar
dhe
pr
oced
ura
prov
imes
h pë
r lice
ncim
si d
he k
usht
et p
ër
heqj
en e
licen
cës)
ësht
ë rish
ikua
r dhe
ësht
ë disk
utua
r me
palët
e in
tere
suar
a kr
yeso
re;
•Ës
htë
përg
atitu
r pla
ni i
vepr
imit
për z
batim
in e
pr
oced
urav
e të
lice
ncim
it;•
Ësht
ë m
iratu
ar zy
rtar
isht s
istem
i i li
cenc
imit
të
drej
torë
ve të
shko
llave
fillo
re
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it;•
Vend
imet
e Q
RM-s
ë
2020
QRM
, M
ASh,
Q
ShP
5.2.
2Tr
ajni
mi i
dre
jtorë
ve
të sh
kolla
ve fi
llore
në
zhvi
llim
in e
vazh
dues
hëm
pr
ofes
iona
l
Të g
jithë
dre
jtorë
t e sh
kolla
ve fi
llore
dhe
kan
dida
tët j
anë
trajn
uar
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
traj
nim
et e
zbat
uara
;•
Akte
t e P
rani
mit
të d
ispoz
itës s
ë tra
jnim
it;•
Vend
imet
e M
ASH
-it
100
7.3.
ARS
IMI I
MES
ËM I
PËRG
JITH
SHËM
(gjim
naze
t, sh
kolla
t art
isti
ke d
he s
hkol
lat p
ër n
xënë
sit m
e ne
voja
të v
eçan
ta a
rsim
ore)
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
haPë
rgje
gjës
Përp
arës
ia I.
Për
mir
ësim
i i p
ërm
bajtj
es së
ars
imit
të m
esëm
1.1
Përp
unim
i dhe
zbat
imi i
St
anda
rdit
kom
bëta
r për
ar
simin
e m
esëm
•Re
zulta
tet n
ga të
nxë
nit n
ë ar
simin
e m
esëm
pë
rcak
tohe
n qa
rtë
dhe
kanë
rënd
ësi p
ër g
jend
jen
real
e dh
e ne
voja
t e n
xënë
sve
në p
ajtim
me
mos
hën
e ka
rakt
erist
ikat
e ty
re si
dhe
për
parë
sitë
për z
hvill
imin
sh
oqër
or të
Rep
ublik
ës së
Maq
edon
isë;
•A
rsim
i i m
esëm
jep
ndih
mes
ë pë
r njo
hjen
e të
dre
jtave
të
nje
riut,
që të
resp
ekto
hen
dalli
met
dhe
pra
ktik
at e
vl
erav
e de
mok
ratik
e te
nxë
nësit
•St
anda
rdi k
ombë
tar i
mira
tuar
për
ars
imin
e
mes
ëm n
ë ba
zë të
Sta
ndar
dit k
ombë
tar p
ër
arsim
in fi
llor,
me
rezu
ltate
të p
ërca
ktua
ra q
artë
ng
a të
nxë
nit d
he m
e vë
men
dje
të p
osaç
me
te
gjith
ëpër
fshi
rja, m
ultik
ultu
raliz
mi,
resp
ektim
i i
dalli
mev
e (s
a i p
ërke
t gjin
isë, p
ërka
tësis
ë et
nike
, be
simit,
stat
usit
shoq
ëror
, aftë
sive
inte
lekt
uale
dh
e fiz
ike)
, të
drej
tave
të fë
mijë
s dhe
kul
tura
de
mok
ratik
e
2020
MA
Sh,
BZhA
1.2
Rish
ikim
i i p
lane
ve d
he
prog
ram
eve
mës
imor
e në
paj
tim m
e St
anda
rdin
ko
mbë
tar
•Të
gjit
ha p
lane
t dhe
pro
gram
et m
ësim
ore
janë
të
orie
ntua
ra n
ga a
rritj
a e
rezu
ltate
ve të
të n
xëni
t që
janë
të p
ërca
ktua
ra n
ë St
anda
rdin
kom
bëta
r dhe
që
të
sigur
ojnë
vaz
hdim
ësin
ë ng
a ar
simi fi
llor
•Ja
në m
iratu
ar d
he k
anë
fillu
ar të
zbat
ohen
pla
net
që i
përm
bush
in k
ërke
sat e
stan
dard
it ko
mbë
tar;
•Ja
në m
iratu
ar p
rogr
amet
mës
imor
e që
i pë
rmbu
shin
kër
kesa
t e st
anda
rdit
kom
bëta
r
2025
MA
Sh,
BZhA
1.3
Rish
ikim
i i te
kste
ve
mës
imor
e sip
as S
tand
ardi
t ko
mbë
tar d
he p
rogr
amev
e m
ësim
ore
• N
xënë
sit n
ë ar
simin
e m
esëm
kan
ë te
kste
mës
imor
e ci
lëso
re d
he a
ktua
le si
bur
im n
johu
rish
mod
erne
dh
e re
leva
nte
dhe
si m
jet p
ër p
rom
ovim
in e
m
ultik
ultu
raliz
mit,
resp
ektim
in e
dal
limev
e dh
e vl
erav
e de
mok
ratik
e
•Ës
htë
rishi
kuar
legj
islac
ioni
lidh
ur m
e pë
rpili
min
dh
e bo
timin
e te
kste
ve m
ësim
ore;
•Ës
htë
bërë
ana
liza
e m
angë
sive
në te
kste
t ek
zist
uese
;•
Janë
bot
uar t
ë gj
itha
teks
tet e
dom
osdo
shm
e pë
r vi
tin I
të a
rsim
it të
mes
ëm të
për
gjith
shëm
2020
2015
MA
Sh, S
hP
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
1.1.
1Pë
rpun
imi i
Sta
ndar
dit
kom
bëta
r për
ars
imin
në
gjim
naze
•Ja
në fo
rmua
r RG
-të p
ër p
ërga
titje
n e S
tand
ardi
t;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ës
htë
përg
atitu
r sta
ndar
di k
ombë
tar d
he ë
shtë
di
skut
uar m
e pa
lët e
inte
resu
ara
krye
sore
;•
Ësht
ë pë
rgat
itur p
roje
kt-a
kti j
urid
ik p
ër m
iratim
in e
St
anda
rdit
kom
bëta
r;•
Ësht
ë m
iratu
ar zy
rtar
isht S
tand
ardi
kom
bëta
r dhe
ud
hëzi
mi p
ër zb
atim
in e
tij
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it;
2020
MAS
h,
BZH
A
101
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
1.2.
1Pë
rpun
imi i
pla
neve
dhe
pr
ogra
mev
e mës
imor
e •
Ësht
ë pë
rpilu
ar p
lani
mës
imor
me
num
rin e
pë
rcak
tuar
të lë
ndëv
e dh
e fo
ndin
e o
rëve
(jav
or/v
jeto
r)
për ç
do lë
ndë
mës
imor
e;•
Janë
form
uar G
P-të
për
për
puni
min
e pr
ogra
mev
e m
ësim
ore;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Prog
ram
et m
ësim
ore j
anë h
artu
ar d
he ja
në d
iskut
uar
me p
alët
e in
tere
suar
a kr
yeso
re;
•Ës
htë
zhvi
lluar
dra
ft-ak
ti lig
jorë
për
apro
vim
in e
pr
ogra
mev
e m
ësim
ore;
•Ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht p
rogr
amet
mës
imor
e me
udhë
zim
et d
idak
tike p
ër zb
atim
in e
tyre
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imi i
MAS
h-it
për m
iratim
in e
plan
eve
mës
imor
e;•
Vend
imi i
MAS
h-it
për m
iratim
in e
prog
ram
eve
mës
imor
e
2022
MAS
h,
BZhA
1.3.
1Ri
shik
imi i
legj
islac
ioni
t lid
hur m
e për
pilim
in d
he
botim
in e
teks
teve
dhe
m
jete
ve të
tjer
a vi
zual
e
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër n
drys
him
et n
ë leg
jisla
cion;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Janë
për
gatit
ur n
drys
him
et li
gjor
e dhe
janë
disk
utua
r m
e pal
ët k
ryes
ore;
•Ja
në p
ërga
titur
pro
jekt-n
drys
him
et n
ë leg
jisla
cion
•Pr
ojek
t-ndr
yshi
met
në l
egjis
lacio
n
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it;
2018
MAS
h, S
hP
1.3.
2Pë
rpili
mi i
teks
teve
m
ësim
ore,
i mje
teve
nd
ihm
ëse v
izua
le dh
e pë
rmba
jtjev
e dig
jital
e pë
r lën
dët q
ë jan
ë të
përb
ashk
ëta
në v
itin
I, në
paj
tim m
e pro
gram
et
mës
imor
e të r
ishik
uara
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Teks
tet m
ësim
ore k
anë k
alua
r vler
ësim
in zy
rtar
të
eksp
ertë
ve n
ga a
na e
rece
nsen
tëve
•
Janë
mira
tuar
zyrt
arish
t tek
stet m
ësim
ore d
he ja
në
përg
atitu
r për
bot
im
•Ra
port
et e
rece
nsen
tëve
;•
Proc
esve
rbal
et n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
ime;
•Re
zulta
tet e
vler
ësim
it të
teks
teve
nga
eksp
ertë
t;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2022
MAS
h, S
hP
1.3.
3Bo
timi i
teks
teve
në p
ajtim
m
e leg
jisla
cioni
n e r
ishik
uar
•N
umri
i dom
osdo
shëm
i ko
pjev
e të t
ekste
ve ës
htë b
otua
r dh
e ësh
të d
ërgu
ar n
ëpër
shko
lla•
Kont
rata
me o
frue
sin/-
it e s
hërb
imev
e;•
Dok
umen
tet fi
nanc
iare
;•
Akte
t për
pra
nim
in e
dërg
esës
së te
kste
ve;
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it
2022
MAS
h, S
hP
102
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
haPë
rgje
gjës
Përp
arës
ia II
. Rri
tja e
për
fshi
rjes
së n
xënë
sve
dhe
përm
irës
imi i
gjit
hëpë
rfsh
irje
s e in
tegr
imit
ndër
etni
k në
ars
imin
e m
esëm
2.1
Rreg
ullim
i i k
usht
eve
në
shko
llat e
mes
me
për t
ë pa
sur q
asje
të n
jëjtë
për
të
gjith
ë nx
ënës
it
•Ja
në v
endo
sur k
usht
e fiz
ike
për p
ërfs
hirje
n e
nxën
ësve
m
e pe
nges
a fiz
ike
•Ës
htë
bërë
pro
jekt
imi i
plo
të i
shko
llave
të m
esm
e m
e m
undë
si të
iden
tifiku
ara
të g
jithë
përf
shirj
es së
nx
ënës
ve m
e pe
nges
a fiz
ike;
•Ja
në p
ërsh
tatu
r plo
tësis
ht së
pak
u pe
së sh
kolla
të
mes
me
për g
jithë
përf
shirj
en e
nxë
nësv
e m
e pe
nges
a fiz
ike
2020
MA
Sh,
kom
unat
, Q
ytet
i i
Shku
pit,
shko
llat
2.2
Krij
imi i
mek
aniz
mit
për
përf
shirj
en e
nxë
nësv
e m
e ne
voja
të v
eçan
ta a
rsim
ore
në a
rsim
in e
mes
ëm të
rr
egul
lt
•Ës
htë
kriju
ar b
aza
adm
inist
rativ
e dh
e in
form
ativ
e pë
r të
sigu
ruar
ars
im g
jithë
përf
shirë
s •
Ësht
ë pë
rcak
tuar
pro
cedu
ra p
ër m
arrje
n e
vend
imev
e pë
r reg
jistr
imin
/ m
osre
gjist
rimin
e
fëm
ijëve
me
nevo
ja të
veç
anta
ars
imor
e në
shko
llat e
m
esm
e të
rreg
ullta
2020
MA
Sh,
kom
unat
, Q
ytet
i i
Shku
pit,
shko
llat
2.3
Vëni
a në
për
dorim
e
mek
aniz
mit
për p
ërkr
ahje
fin
anci
are
dhe
të ll
ojit
tjetë
r të
shko
llave
me
qëlli
m të
zb
atim
it të
vep
rimta
rive
për i
nteg
rimin
ndë
retn
ik
•Pë
rmirë
simi i
ndë
rvep
rimit
mid
is nx
ënës
ve q
ë nd
jeki
n m
ësim
in n
ë gj
uhë
të n
drys
hme
•M
e nj
ë ak
t jur
idik
për
katë
s ësh
të m
iratu
ar
mek
aniz
mi p
ër m
bësh
tetje
fina
ncia
re;
•Ja
në si
guru
ar g
rant
et fi
nanc
iare
;•
Përf
shirj
a e
së p
aku
30%
të sh
kolla
ve të
mes
me
ku m
ësim
i zhv
illoh
et n
ë nj
ë gj
uhë
në v
eprim
tarit
ë e
përb
ashk
ëta
jash
të m
ësim
it së
bas
hku
me
shko
llat k
u m
bahe
t mës
imi n
ë nj
ë gj
uhë
tjetë
r;•
Org
aniz
imi i
vep
rimta
rive
jash
të m
ësim
it së
pak
u në
80%
të sh
kolla
ve k
u m
ësim
i zhv
illoh
et n
ë di
sa
gjuh
ë së
bas
hku
me
nxën
ësit
e sh
kolla
ve k
u m
ësim
i bë
het n
ë nj
ë gj
uhë
tjetë
r
2020
MA
Sh, M
F, ko
mun
at,
Qyt
eti i
Sh
kupi
t, sh
kolla
t
2.4
Vend
osja
e n
jë m
odel
i të
qënd
rues
hëm
për
viji
min
(k
ryer
jen)
e a
rsim
it të
m
esëm
nga
ana
e n
xënë
sve
që n
dodh
en n
ë sh
tëpi
të
riedu
kues
e
•K
rijim
i i k
usht
eve
për n
xënë
sit n
ë sh
tëpi
të ri
eduk
uese
që
ta v
azhd
ojnë
(ta
krye
jnë)
ars
imin
e m
esëm
të
përg
jiths
hëm
•Zg
jedh
ja d
he m
iratim
i i m
odel
it;•
Sigu
rimi i
për
krah
jes fi
nanc
iare
për
shtë
pitë
rie
duku
ese;
•Pë
rfsh
irja
në a
rsim
in e
mes
ëm e
30%
të n
xënë
sve
me
shko
llë fi
llore
të k
ryer
në
shtë
pitë
ried
ukue
se
2020
MA
SH,
MD
, sh
tëpi
të
riedu
kues
e
103
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
2.1.
1Pr
ojek
timi i
plo
të i
kush
teve
fiz
ike n
ë shk
olla
t e m
esm
e•
Ësht
ë or
gani
zuar
tend
eri p
ër p
roku
rimin
e sh
ërbi
mit
për p
roje
ktim
in e
plo
të të
shko
llave
të m
esm
e;•
Janë
për
punu
ar re
zulta
tet e
pro
jektim
it m
e mun
dësi
ose
nevo
ja të
për
cakt
uara
për
gjit
hëpë
rfsh
irjen
e nx
ënës
ve
me p
enge
sa fi
zike
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•Ra
port
i për
pro
jektim
in ës
htë m
iratu
ar n
ga
MAS
h-i;
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it
2018
MAS
h,
kom
unat
, Q
ytet
i i
Shku
pit,
shko
llat
2.1.
2Pë
rsht
atja
e pe
së
shko
llave
të m
esm
e për
gj
ithëp
ërfsh
irjen
e nx
ënës
ve
me p
enge
sa fi
zike
•Ja
në m
iratu
ar k
riter
et p
ër zg
jedh
jen
e së p
aku
pesë
shko
llave
të m
esm
e që j
anë p
ërsh
tatu
r për
gj
ithëp
ërfsh
irjen
e nx
ënës
ve m
e pen
gesa
fizi
ke;
•Ës
htë
përg
atitu
r list
a m
e sh
kolla
t e zg
jedh
ura;
•Ës
htë
orga
nizu
ar p
roce
dura
e te
nder
it pë
r shë
rbim
et
lidhu
r me z
gjid
hjen
ark
itekt
onik
e dhe
pun
ët n
dërt
imor
e sa
i pë
rket
për
shta
tjes s
ë pes
ë god
inav
e të s
hkol
lave
të
mes
me p
ër g
jithë
përf
shirj
en e
nxën
ësve
me p
enge
sa
fizik
e;•
Janë
për
gatit
ur zg
jidhj
et a
rkite
kton
ike p
ër p
unët
nd
ërtim
ore m
e vler
ësim
të b
uxhe
tit;
•G
odin
at e
së p
aku
pesë
shko
llave
të m
esm
e jan
ë pë
rsht
atur
për
gjit
hëpë
rfsh
irjen
e nx
ënës
ve m
e pen
gesa
fiz
ike s
ipas
stan
dard
eve n
dërk
ombë
tare
dhe
kom
bëta
re
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•Ak
tet p
ër p
rani
min
e pl
anit
arki
tekt
onik
dhe
pun
ët
ndër
timor
e;•
Ven
dim
et e
MAS
h-it
2020
MAS
h,
kom
unat
, Q
ytet
i i
Shku
pit,
shko
llat
2.2.
1Kr
ijim
i i m
ekan
izm
it pë
r pë
rfsh
irjen
e nx
ënës
ve m
e ne
voja
të v
eçan
ta a
rsim
ore
në a
rsim
in e
mes
ëm të
rr
egul
lt
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër p
ërga
titje
n e m
ekan
izm
it;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•M
ekan
izm
i ësh
të p
ërga
titur
dhe
ësht
ë disk
utua
r me p
alët
e i
nter
esua
ra k
ryes
ore;
•Ës
htë
përg
atitu
r pro
jekt
-akt
i jur
idik
për
mira
timin
e
mek
aniz
mit;
•Ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht m
ekan
izm
i për
për
fshirj
en e
nxën
ësve
me n
evoj
a të
veç
anta
ars
imor
e në a
rsim
in e
mes
ëm të
rreg
ullt
si dh
e udh
ëzim
i për
zbat
imin
e tij
;•
Janë
për
punu
ar a
men
dam
ente
t e a
ktev
e nën
ligjo
re
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it, M
PPS-
së d
he B
L-ve
;
2020
MAS
h,
MPP
S,
BL, B
ZhA
, ko
mun
at,
Qyt
eti i
Sh
kupi
t, sh
kolla
t
104
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
2.3.
1Pë
rgat
itja
e mek
aniz
mav
e pë
r për
krah
je fi
nanc
iare
dhe
të
lloj
it tje
tër t
ë shk
olla
ve k
u m
ësim
i zhv
illoh
et n
ë një
dhe
në
shum
ë gju
hë m
e qëll
im të
zb
atim
it të
vep
rimta
rive p
ër
inte
grim
in n
dëre
tnik
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Mek
aniz
mat
për
shko
llat k
u m
ësim
i zhv
illoh
et n
ë një
gj
uhë v
endo
sin p
artn
erite
t me s
hkol
lën k
u m
ësim
i m
bahe
t në n
jë g
juhë
tjet
ër;
•M
ekan
izm
at p
ër sh
kolla
t ku
mës
imi z
hvill
ohet
në d
isa
gjuh
ë kan
ë të b
ëjnë m
e zba
timin
e ve
prim
tariv
e në
kuad
ër të
shko
llës;
•Ës
htë
përg
atitu
r pro
jekt
-akt
i jur
idik
për
mira
timin
e
mek
aniz
mav
e;•
Janë
mira
tuar
zyrt
arish
t mek
aniz
mat
për
për
krah
jen
finan
ciare
të sh
kolla
ve k
u m
ësim
i mba
het n
ë një
gju
hë;
•Ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht m
ekan
izm
at p
ër p
ërkr
ahje
n fin
ancia
re të
shko
llave
ku
mës
imi z
hvill
ohet
në d
isa
gjuh
ë
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Dok
umen
tet fi
nanc
iare
;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2020
MAS
h,
kom
unat
, Q
ytet
i i
Shku
pit,
shko
llat
2.3.
2Zb
atim
i i m
ekan
izm
ave
•Ës
htë
përp
iluar
list
a m
e sh
kolla
t që
finan
cohe
n pë
r zh
villi
min
e v
eprim
tariv
e;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•M
ekan
izm
at zb
atoh
en së
pak
u në
30%
të sh
kolla
ve
në të
cila
t mba
het m
ësim
i në n
jë g
juhë
dhe
në 8
0% të
sh
kolla
ve k
u m
ësim
i mba
het n
ë disa
gju
hë
•Ra
port
et p
ër p
ilotim
in e
mek
aniz
mav
e me
reko
man
dim
et p
ër p
ërm
irësim
in e
tyre
;•
Dok
umen
tet p
ër fi
nanc
imin
e sh
kolla
ve;
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it
2020
MAS
h,M
F,
kom
unat
, Q
ytet
i i
Shku
pit,
shko
llat
2.4.
1Pë
rgat
itja
dhe p
ilotim
i i m
odeli
t për
ars
imin
e m
esëm
në s
htëp
itë
riedu
kues
e
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër p
ropo
zim
in e
mod
elit;
•Ës
htë
përg
atitu
r mod
eli q
ë pë
rfsh
in sk
emën
fina
ncia
re
dhe
para
lloga
ritë
për b
urim
et e
nev
ojsh
me
finan
ciar
e dh
e ës
htë
disk
utua
r me
palë
t e in
tere
suar
a kr
yeso
re;
•M
odeli
i pë
rcak
tuar
ësht
ë pilo
tuar
në s
htëp
itë ri
eduk
uese
dh
e ësh
të m
odifi
kuar
mbi
baz
ën e
rezu
ltate
ve n
ga
pilo
timi;
•Ja
në p
aras
htru
ar d
he ja
në m
iratu
ar a
ktet
jurid
ike p
ër
jetë
simin
e m
odeli
t
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it dh
e MD
-së;
2020
MAS
h, M
D
105
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
2.4.
2Zh
villi
mi i
ars
imit
të m
esëm
në
shtë
pitë
ried
ukue
se•
Janë
vën
ë në z
batim
pro
gram
et p
ër a
rsim
in e
mes
ëm të
pë
rgjit
hshë
m;
•Ja
në zg
jedh
ur in
stitu
cione
t e a
kred
ituar
a që
do
të
sigur
ojnë
ars
im n
ë sht
ëpitë
ried
ukue
se;
•30
% e
nxën
ësve
në s
htëp
itë ri
eduk
uese
që k
anë k
ryer
sh
kolli
min
fillo
r jan
ë për
fshirë
në a
rsim
in e
mes
ëm
•Ra
port
e për
pro
cesin
ars
imor
dhe
për
arr
itjet
e nx
ënës
ve;
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it
dhe M
D-s
ë
2020
MAS
h, M
D,
shtë
pitë
rie
duku
ese
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
haPë
rgje
gjës
Përp
arës
ia II
I. Pë
rmirë
simi i
kap
acite
teve
të b
urim
eve
njer
ëzor
e në
ars
imin
e m
esëm
3.1
Ope
raci
onal
izim
i i si
stem
it të
ven
dosu
r për
zhvi
llim
in
prof
esio
nal d
he n
gritj
en n
ë ka
rrie
rë të
ars
imta
rëve
•Ko
mpe
tenc
at p
rofe
siona
le të
ars
imta
rëve
pë
rmirë
sohe
n va
zhdi
mish
t;•
Ars
imta
rët j
anë
të m
otiv
uar p
ër të
arr
itur r
ezul
tate
më
të m
ira
•Si
stem
i i fu
tur m
e lig
j dhe
i op
erac
iona
lizua
r për
zh
villi
min
pro
fesio
nal d
he n
gritj
en n
ë ka
rrie
rë të
ar
simta
rëve
;•
Janë
mira
tuar
pro
gram
et p
ër tr
ajni
m n
ëpër
shko
lla
2025
MA
Sh,
BZhA
3.2
Rish
ikim
i i si
stem
it pë
r dh
ënie
n e
licen
cave
për
dr
ejto
rët e
shko
llave
të
mes
me
•Të
gjit
hë d
rejto
rët e
shko
llave
të m
esm
e i p
ërm
bush
in
kërk
esat
min
imal
e pë
r kom
pete
ncat
pro
fesio
nale
•
Janë
për
punu
ar zy
rtar
isht p
rofil
et e
ven
deve
të
punë
s për
dre
jtorë
në
shko
llat e
mes
me;
•Si
stem
i i ri
i lic
enci
mit
ku p
ërm
bahe
n pa
raku
shte
t e
rishi
kuar
a pë
r par
asht
rimin
e k
ërke
sës p
ër
licen
cë, p
ërm
bajtj
en e
ndr
yshu
ar d
he p
roce
dura
t rr
eth
prov
imev
e pë
r mar
rjen
e lic
encë
s dhe
kus
htet
pë
r heq
jen
e lic
encë
s
2020
QSh
P
3.3
Ekip
imi i
plo
të i
shër
bim
eve
prof
esio
nale
m
e të
gjit
hë sp
ecia
listë
t e
duhu
r sip
as n
evoj
ave
të
shko
llave
(për
faqë
simi
i gju
hëve
mës
imor
e dh
e nu
mri
i nxë
nësv
e)
•A
rsim
i sho
qëro
het n
ga sh
ërbi
met
e p
lota
pro
fesio
nale
që
janë
të d
omos
dosh
me
për p
roce
sin ci
lëso
r të
të
nxën
it dh
e pë
r zhv
illim
in e
shko
llës
•Ës
htë
bërë
pro
jekt
imi i
plo
të n
ë të
gjit
ha sh
kolla
t pë
r të
iden
tifiku
ar sh
kallë
n e
ekip
imit
të
shër
bim
eve
prof
esio
nale
;•
Shër
bim
et p
rofe
siona
le të
paj
isura
në
tërë
si në
të
gjith
a sh
kolla
t
2025
kom
unat
, Q
ytet
i i
Shku
pit,
shko
llat
106
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
haPë
rgje
gjës
3.4
Forc
imi i
sist
emit
të
mbë
shte
tjes,
mon
itorim
it dh
e m
ento
rimit
të
arsim
tarë
ve p
rakt
ikan
të
•A
rsim
tarë
t pra
ktik
antë
e m
arrin
për
krah
jen
e do
mos
dosh
me
për p
unën
e ty
re të
për
dits
hme
•Ja
në v
endo
sur m
ekan
izm
at p
ër m
ento
rimin
pë
rkat
ës të
ars
imta
rëve
pra
ktik
antë
, si d
he ë
shtë
pë
rmirë
suar
evi
denc
a dh
e do
kum
enta
cion
i pe
dago
gjik
për
ars
imta
rët p
rakt
ikan
të;
•Ja
në zg
jedh
ur 1
00 m
ento
rë d
he ja
në tr
ajnu
ar n
ë pa
jtim
me
stan
dard
et p
ër zh
villi
min
pro
fesio
nal
dhe
të k
arrie
rës;
•Ç
do v
it të
pak
tën
90%
e a
rsim
tarë
ve p
rakt
ikan
të
fitoj
në ti
tulli
n e
mës
imdh
ënës
it
2020
2025
MA
Sh,
BZhA
, sh
kolla
t
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
3.1.
1O
pera
ciona
lizim
i i si
stem
it pë
r zhv
illim
in p
rofe
siona
l dh
e ngr
itjen
në k
arrie
rë të
ar
simta
rëve
•80
% e
arsim
tarë
ve k
anë m
arrë
pje
së n
ë tak
imet
rajo
nale
vjet
ore p
ër lë
ndën
të ci
lën e
zhvi
llojn
ë;•
50%
e ar
simta
rëve
kan
ë kry
er tr
ajni
min
për
zhvi
llim
pr
ofes
iona
l
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Proc
esve
rbal
et n
ga tr
ajni
met
e bë
ra;
•Pl
anet
për
zhvi
llim
in p
rofe
siona
l të
arsim
tarë
ve n
ëpër
shko
lla;
•D
okum
ente
t fina
ncia
re
2022
MAS
h,
BZhA
3.2.
1Ri
shik
imi i
siste
mit
të
licen
cimit
të d
rejto
rëve
të
shko
llave
të m
esm
e
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër ri
shik
imin
e sis
tem
it të
lice
ncim
it;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ës
htë
rishi
kuar
sist
emi i
lice
ncim
it (p
ërm
ban
së p
aku
para
kush
tet e
aplik
imit
për l
icen
cë, p
ërm
bajtj
en e
nd
rysh
uar d
he p
roce
dura
t rre
th p
rovi
mev
e të
lice
ncës
si
dhe
kush
tet p
ër h
eqje
n e
licen
cës)
dhe
ësh
të d
iskut
uar m
e pa
lët e
inte
resu
ara
krye
sore
;•
Janë
për
pilu
ar m
odul
et e
trajn
imit
të k
andi
datë
ve;
•Ja
në ri
shik
uar p
arak
usht
et th
e krit
eret
për
të h
yrë n
ë pro
cesin
e t
rajn
imit;
•Ës
htë
përg
atitu
r pla
ni i
vepr
imit
për z
batim
in e
pro
cedu
rave
të
lice
ncim
it;•
Ësht
ë m
iratu
ar zy
rtar
isht s
istem
i i li
cenc
imit
të d
rejto
rëve
të
shko
llave
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Proj
ekt-a
kti j
urid
ik p
ër m
iratim
in e
siste
mit
të
rish
ikua
r të l
icenc
imit;
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it;
•Ve
ndim
et e
QRM
-së
2020
QRM
, M
ASh,
Q
ShP
107
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
3.2.
2O
rgan
izim
i i tr
ajni
mev
e të
dre
jtorë
ve të
shko
llave
të
mes
me p
ër zh
villi
m të
va
zhdu
eshë
m p
rofe
siona
l
• T
ë gjit
hë d
rejto
rët e
shko
llave
të m
esm
e dhe
kan
dida
tët j
anë
trajn
uar
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
traj
nim
et e
zbat
uara
;•
Akte
t e P
rani
mit
të d
ispoz
itës s
ë tra
jnim
it;•
Vend
imet
e M
ASH
-it
2020
MAS
h,
BZhA
3.3.
1Pë
rgat
itja
e pro
filev
e të
vend
eve t
ë pun
ës p
ër
kuad
rin n
ë shë
rbim
et
prof
esio
nale
prof
esio
nale
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të p
ër k
rijim
in e
profi
leve t
ë ven
deve
të
punë
s;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në p
ërga
titur
pro
filet
e ve
ndev
e të p
unës
dhe
janë
disk
utua
r m
e pal
ët e
inte
resu
ara
krye
sore
;•
Ësht
ë bë
rë g
ati p
roje
kt-a
kti j
urid
ik p
ër m
iratim
in e
pro
filev
e të
ven
deve
të p
unës
;•
Janë
mira
tuar
zyrt
arish
t pro
filet
e ve
ndev
e të p
unës
dhe
ud
hëzi
met
për
zbat
imin
e ty
re
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2020
MAS
h
3.3.
2Si
gurim
i i k
rijim
it të
sh
kolla
ve të
mes
me p
ër
të id
entifi
kuar
niv
elin
e pe
rson
elit t
ë shë
rbim
eve
prof
esio
nale
•Te
nder
ët p
ër p
roku
rimin
e sh
ërbi
mit
të h
artim
it të
shko
llave
të
mes
me p
ër të
iden
tifiku
ar n
iveli
n e p
erso
nelit
të o
rgan
izua
r të
shër
bim
eve p
rofe
siona
le;•
Har
timi i
rezu
ltate
ve të
për
punu
ara,
me i
dent
ifiki
min
e ni
velit
të st
afit t
ë shë
rbim
eve p
rofe
siona
le dh
e rek
oman
dim
et
e dhë
na p
ër p
unës
imin
e pe
rson
elit t
ë hum
bur
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•Ra
port
i i zb
atim
it i m
iratu
ar n
ga M
ASh-
i;•
Vend
imi i
MAS
H-it
2020
MAS
h
3.3.
3Ek
ipim
i i p
lotë
i sh
ërbi
mev
e pr
ofes
iona
le në
të g
jitha
sh
kolla
t e m
esm
e
•Ja
në sh
pallu
r kon
kurs
et p
ër p
unës
imet
e re
ja n
ë kua
dër t
ë sh
ërbi
mev
e pro
fesio
nale
në të
gjit
ha sh
kolla
t;•
Ësht
ë or
gani
zuar
pra
nim
i i p
unon
jësv
e të
rinj
•D
okum
ente
t e k
onku
rsev
e të z
hvill
uara
(s
hpal
lje, p
yetë
sorë
, rez
ulta
te in
terv
istas
h et
j.);
•Ev
iden
ca sh
kollo
re p
ër të
pun
ësua
rit (v
endi
met
e d
rejto
rëve
)
2025
kom
unat
, Q
yete
ti i
Shku
pit
3.4.
1Ri
shik
imi i
mek
aniz
mav
e pë
r për
krah
jen,
m
onito
rimin
dhe
m
ento
rimin
e pr
aktik
antë
ve
(ars
imta
rët d
he k
uadr
i i
shër
bim
it pr
ofes
iona
l)
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Ësht
ë pë
rgat
itur m
ekan
izm
i dhe
ësh
të d
iskut
uar m
e pa
lët e
in
tere
suar
a kr
yeso
re;
•Ës
htë
form
ulua
r pro
jekt
-akt
i jur
idik
për
mira
timin
e
mek
aniz
mit;
•Ës
htë
mira
tuar
zyrt
arish
t mek
aniz
mi p
ër m
bësh
tetje
n,
mon
itorim
in d
he m
ento
rimin
e p
rakt
ikan
tëve
si d
he
udhë
zim
i për
zbat
imin
e ty
re
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2020
MAS
h,
BZhA
108
Nr.
Përp
arës
itë/M
asat
Rez
ulta
tet
Indi
kato
ri q
ë vë
rtet
ohet
obj
ektiv
isht
Pe
riud
haPë
rgje
gjës
Përp
arës
ia IV
. Për
mir
ësim
i i k
usht
eve
për t
ë nx
ënit
dhe
i cilë
sisë
në
arsi
min
e m
esëm
4.1
Opt
imiz
imi i
org
aniz
imit
të p
unës
nëp
ër sh
kolla
dh
e or
gani
zim
i i o
rëve
m
ësim
ore
•Ja
në k
rijua
r kus
hte
më
të m
ira p
ër të
nxë
nit q
ë m
undë
sojn
ë t’i
kus
htoh
et m
ë sh
umë
vëm
endj
e se
cilit
nx
ënës
;•
Obj
ekte
t e sh
kolla
ve d
he k
oha
e nx
ënës
ve p
asi t
’i m
baro
jnë
orët
shfr
ytëz
ohen
në
mën
yrë
më
efek
tive
•Ës
htë
bërë
pro
jekt
imi i
plo
të i
shko
llave
të m
esm
e m
e m
undë
si të
për
cakt
uara
për
opt
imiz
min
dhe
zg
jerim
in e
obj
ekte
ve;
•N
umri
i nxë
nësv
e në
një
par
alel
e nu
k ës
htë
më
i m
adh
se 3
0
2020
MA
Sh, M
F, ko
mun
at,
Qyt
eti i
Sh
kupi
t, sh
kolla
t
4.2
Mun
dësim
i i q
asje
s fa
las n
ë in
tern
et n
ë lib
ra
të te
kste
ve d
he m
jete
ve
mës
imor
e
• Lib
rat e
teks
teve
dhe
mje
tet m
ësim
ore
janë
va
zhdi
mish
t të
akse
sues
hme
në in
tern
et§
Të d
rejta
t e k
opjim
it ja
në si
guru
ar p
ër b
urim
e të
ha
pura
2022
MA
Sh
4.3
Forc
imi i
funk
sioni
mit
të
orga
neve
të n
xënë
sve
në
nive
l shk
olle
•Ës
htë
rritu
r pje
sëm
arrja
dem
okra
tike
e nx
ënës
ve
•Ja
në d
orëz
uar p
roje
kt-a
ktet
ligj
ore
në Q
RM20
20M
ASh
, ko
mun
at,
Qyt
eti i
Sh
kupi
t, sh
kolla
t
4.4
Krij
imi i
sist
emit
kom
bëta
r pë
r vle
rësim
in e
cilë
sisë
•N
jofti
met
pra
pave
prue
se n
ga të
gjit
ha v
lerë
simet
e
suks
esit
të n
xënë
sve
mun
dëso
jnë
mar
rjen
e ve
ndim
eve
për p
oliti
kat t
ë ba
zuar
a në
dës
hmi
•Ës
htë
vënë
në
përd
orim
sist
emi k
ombë
tar p
ër
vler
ësim
in e
cilë
sisë
2020
MA
SH,
QSh
P
4.5
Sigu
rimi i
pje
sëm
arrje
s së
Repu
blik
ës së
Maq
edon
isë
në st
udim
in n
dërk
ombë
tar
PISA
•Ja
në si
guru
ar të
dhë
na e
mpi
rike
të v
lefs
hme
për
aftës
imin
e n
xënë
sve
të m
oshë
s der
i 15
vjeç
(të
përc
aktu
ara
sipas
per
spek
tivav
e nd
ërko
mbë
tare
) për
t’i
u qa
sur j
etës
dhe
për
të v
azhd
uar s
hkol
limin
ose
për
t’u
për
fshi
rë n
ë tr
egun
e p
unës
•Ës
htë
orga
nizu
ar d
he ë
shtë
real
izua
r stu
dim
i PIS
A
2020
MA
Sh,
QSh
P
4.6
Them
elim
i i Q
endr
ës p
ër
nxën
ësit
e ta
lent
uar
•N
xënë
sit e
tale
ntua
r kan
ë m
undë
si pë
r t’i
zhvi
lluar
po
tenc
iale
t e v
eta
•Ja
në zh
villu
ar m
ekan
izm
at p
ër id
entifi
kim
in e
nx
ënës
ve të
tale
ntua
r•
Ësht
ë th
emel
uar Q
endr
a pë
r nxë
nësit
e ta
lent
uar
2025
MA
Sh
4.7
Krij
imi i
një
mek
aniz
mi
për p
ilotim
in d
he
vler
ësim
in e
inov
acio
neve
në
ars
imin
e m
esëm
dhe
sig
urim
in e
fond
eve
për
mbë
shte
tjen
e ino
vaci
onev
e
•Pë
rmirë
sim i
ndik
imit
dhe
qënd
rues
hmër
isë së
risiv
e të
futu
ra n
ë ar
simin
e m
esëm
Mek
aniz
mi p
ër p
ilotim
in d
he v
lerë
simin
e ri
sive
ësht
ë fu
nksio
nale
2020
-202
5M
ASh
109
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
4.1.
1An
aliz
a e g
jend
jes l
idhu
r m
e num
rin e
shko
llave
dhe
nu
mrin
e nx
ënës
ve n
ëpër
pa
ralel
e
•Ës
htë
orga
nizu
ar te
nder
i për
pro
kurim
in e
shër
bim
it të
an
aliz
ës;
•Ja
në p
ërpu
nuar
rezu
ltate
t e a
naliz
ës së
bas
hku
me
reko
man
dim
et
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•Ës
htë
mira
tuar
ana
liza
nga
MA
Sh-i;
•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2018
MAS
h,
kom
unat
, Q
ytet
i i
Shku
pit
4.1.
2Si
gurim
i i p
rojek
timit
të
plot
ë të s
hkol
lave
të m
esm
e m
e qëll
im të
për
cakt
imit
të
mun
dësiv
e për
opt
imiz
imin
dh
e zgj
erim
in e
objek
teve
•Ës
htë
orga
nizu
ar te
nder
i për
pro
kurim
in e
shër
bim
it të
pr
ojek
timit
të p
lotë
të sh
kolla
ve;
•Ja
në m
iratu
ar re
zulta
tet n
ga p
ërzg
jedh
ja;
•Ja
në m
iratu
ar re
zulta
tet n
ga p
rojek
timi m
e mun
dësit
ë e
përc
aktu
ara
për o
ptim
izm
in d
he zg
jerim
in e
objek
teve
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•D
okum
ente
t fina
ncia
re;
•Ës
htë
mira
tuar
rapo
rti p
rej M
ASh
-it n
ga
proj
ektim
i;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2019
MAS
h
4.1.
3Pë
rgat
itja
e ndr
yshi
mev
e lig
jore
rret
h nu
mrit
mak
simal
të
nxë
nësv
e në n
jë p
aral
ele
•Ja
në p
ërga
titur
ndr
yshi
met
ligj
ore;
•Pr
ojek
t-ndr
yshi
met
ligj
ore j
anë p
ërga
titur
dhe
i ja
në
dërg
uar Q
RM-s
ë
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it;
2020
QRM
, M
ASh
4.2.
1Te
nder
për
furn
izim
in e
akse
sit n
ë int
erne
t dhe
qas
jen
në te
kste
t shk
ollo
re d
he n
ë m
jete
t mës
imor
e
• Th
irrje
t e p
ublik
uara
Kont
ratë
me n
jë sh
ërbi
m të
ofr
uar
2019
MAS
h
4.3.
1N
drys
him
et li
gjor
e për
të
forc
uar p
jesë
mar
rjen
në
orga
net e
nxë
nësv
e në s
hkol
lë
•Pr
ojek
t-ndr
yshi
met
ligj
ore j
anë p
ërga
titur
;•
Ësht
ë ve
rifiku
ar p
ropo
zim
i për
ndr
yshi
met
ligj
ore
nga
QRM
-ja
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it;
2018
MAS
h,Q
RM
110
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
4.4.
1Re
aliz
imi i
Sist
emit
kom
bëta
r pë
r vler
ësim
in e
cilës
isë
•Ës
htë
përg
atitu
r ana
liza
krah
asue
se e
rezu
ltate
ve të
ar
ritur
a në
pro
vim
et e
mat
urës
;•
Ësht
ë pë
rgat
itur a
naliz
a kr
ahas
uese
e re
zulta
teve
të
arrit
ura
në te
stim
et n
dërk
ombë
tare
;•
Janë
form
uar G
P-të
për
për
gatit
jen
e rek
oman
dim
eve
për p
ërm
irësim
in e
siste
mit
arsim
or;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Janë
për
gatit
ur re
kom
andi
met
për
për
mirë
simin
e sis
tem
it ar
simor
;•
Ësht
ë krij
uar S
istem
i kom
bëta
r për
vle
rësim
in e
cilë
sisë
•Ra
port
i nga
ana
liza
e rez
ulta
teve
të a
rritu
ra n
ë pr
ovim
et e
mat
urës
;•
Rapo
rti n
ga a
naliz
a e r
ezul
tate
ve të
arr
itura
në
testi
met
ndë
rkom
bëta
re;
•Ra
port
i int
egra
l me r
ekom
andi
met
2020
MAS
h,
QSh
P
4.5.
1Re
aliz
imi i
stud
imit
PISA
•
Ësht
ë në
nshk
ruar
zyrt
arish
t kon
trat
a e
pjes
ëmar
rjes n
ë PI
SA;
•Ës
htë
mba
jtur t
estim
i pilo
t;•
Ësht
ë kr
yer t
estim
i kry
esor
•Ra
port
i nga
testi
mi p
rovu
es;
•Ra
port
i nga
testi
mi k
ryes
or;
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it
2020
MAS
h,Q
ShP
4.6.
1Zh
villi
mi i
kon
cept
it të
Q
endr
ës p
ër n
xënë
sit e
talen
tuar
•Ës
htë
form
uar G
P pë
r zhv
illim
in e
kon
cept
it;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ko
ncep
ti i Q
endr
ës k
u pë
rfsh
ihen
qëll
imet
, det
yrat
, pa
rimet
e fu
nksio
nim
it, k
usht
et e
punë
s dhe
sis
tem
atiz
imi i
ven
deve
të p
unës
ësht
ë për
gatit
ur d
he
ësht
ë disk
utua
r me p
alët
e in
tere
suar
a kr
yeso
re;
•Ko
ncep
ti ës
htë m
iratu
ar zy
rtar
isht d
he ja
në p
ërga
titur
ka
het e
zbat
imit
të ti
j
•Ra
port
et e
GP-
ve;
•Pr
ojek
t-kon
cept
i ësh
të d
orëz
uar p
ër m
iratim
;•
Proc
esve
rbal
et n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
ime;
•Ve
ndim
et e
MAS
h-it;
2018
MAS
h
4.6.
2Th
emeli
mi i
Qen
drës
30
dhe s
igur
imi i
kus
htev
e të
nevo
jshm
e hap
ësin
ore
•Ës
htë
pran
uar A
kti i
them
elim
it dh
e st
rukt
urim
i or
gani
zativ
;•
Ësht
ë or
gani
zuar
tend
eri p
ër p
roku
rimin
e sh
ërbi
mit
të
mje
teve
dhe
paj
isjev
e •
Janë
sigu
ruar
mje
dise
t, pa
jisja
, mob
iliet
dhe
mje
tet
•Ko
ntra
ta m
e ofr
uesin
/-it
e shë
rbim
eve;
•Ak
tet p
ër p
rani
min
e pu
nës d
he fu
rniz
imet
;•
Vend
imet
e M
ASh-
it
2019
MAS
h
4.6.
3Ek
ipim
i i Q
endr
ës m
e pe
rson
elin
e duh
ur
•Ës
htë
form
uar k
omisi
oni p
ër zg
jedh
jen
e pe
rson
elit;
•Ës
htë
orga
nizu
ar te
nder
i për
pro
kurim
in e
shër
bim
it pë
r tra
jnim
të p
erso
nelit
;•
Ësht
ë tr
ajnu
ar g
jithë
per
sone
li sip
as k
ërke
save
në
Konc
eptin
e si
stem
atiz
imit
•Ve
ndim
et e
punë
simit
të p
erso
nelit
;•
Kont
rata
me o
frue
sin/-
it e s
hërb
imev
e;•
Prog
ram
et e
trajn
imit
dhe m
ater
ialet
;•
Akte
t për
pra
nim
in e
kush
teve
të tr
ajni
mit;
•Ra
port
e nga
traj
nim
et e
zhvi
lluar
a;
• V
endi
met
e M
ASh-
it
2019
MAS
h
111
Nr.
Vepr
imta
ritë
Indi
kato
rët d
alës
Buri
met
e ve
rifik
imit
Afat
i i
fund
itPë
rgje
gjës
4.6.
4Zh
villi
mi i
mek
aniz
mav
e për
id
entifi
kim
in d
he p
rom
ovim
in
e nxë
nësv
e të t
alen
tuar
•Ja
në p
ërga
titur
mek
aniz
mat
dhe
janë
disk
utua
r me p
alët
e i
nter
esua
ra k
ryes
ore
•Ra
port
et n
ga Q
endr
a;•
Akti
i pro
jektli
gjit
për m
iratim
in e
mek
aniz
mav
e;•
Proc
esve
rbal
et n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
ime;
•Ve
ndim
et e
drej
torit
të Q
endr
ës
2019
MAS
h
4.6.
5Id
entifi
kim
i dhe
pro
mov
imi i
nx
ënës
ve të
talen
tuar
•Ës
htë
iden
tifiku
ar g
jene
rata
e p
arë
e nx
ënës
ve
të ta
lent
uar d
he ja
në p
ërfs
hirë
në
vepr
imta
ritë
prom
ovue
se
•Pr
oces
verb
alet
nga
pro
cesi
i ide
ntifi
kim
it;•
Proc
esve
rbal
et n
ga v
eprim
tarit
ë pro
mov
uese
;•
Rapo
rtet
e Q
endr
ës q
ë sig
uroj
në d
ëshm
i për
arr
itjen
e k
riter
eve t
ë ven
dosu
ra n
ga M
ekan
izm
i•
Rapo
rtet
e Q
endr
ës
2020
MAS
h
4.7.
1Zh
villi
mi i
mek
aniz
mit
për
pilo
timin
dhe
vler
ësim
in e
risiv
e të f
utur
a në
ars
imin
e m
esëm
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Janë
stud
iuar
për
voja
t ndë
rkom
bëta
re;
•Ja
në ri
shik
uar s
tand
arde
t dhe
janë
disk
utua
r me p
alët
e in
tere
suar
a kr
yeso
re;
•Ës
htë
zhvi
lluar
dra
ft-ak
i lig
jor p
ër m
ekan
izm
a;•
Mira
timi z
yrta
r i m
ekan
izm
it pë
r pilo
timin
dhe
vl
erës
imin
e in
ovac
ione
ve n
ë ars
imin
e m
esëm
dhe
ud
hëzi
met
për
futje
n e t
ij
•Rp
orte
t e G
P-ve
;•
Proc
esve
rbal
et n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
et e
MPP
S-së
2020
MAS
h,
BAZh
4.7.
2Pë
rcak
timi i
fond
eve p
ër
vler
ësim
in e
efek
teve
të ri
sive
të fu
tura
në a
rsim
in e
mes
ëm
•Bu
xhet
et e
arsim
it pë
r vite
t në v
ijim
për
fshirë
fond
et e
nevo
jshm
e për
risit
ë në s
hkol
lat e
mes
me
•Ra
port
et e
efek
teve
të in
ovac
ione
ve të
pilo
tuar
a;•
Vend
imet
e M
ASh-
it20
22M
ASh
30 30
Po q
e se
org
aniz
ohet
në
kuad
ër të
ndo
njër
it pr
ej in
stitu
cion
eve
publ
ike
ekzi
stue
se.
112
7.4
ARS
IMI D
HE
TRA
JNIM
I PRO
FESI
ON
AL
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
Prio
rite
ti I.
Har
mon
izim
i i a
rsim
it dh
e tr
ajni
mit
prof
esio
nal m
e ne
voja
t e tr
egut
të p
unës
1.1
Apro
vim
i i m
ekan
izm
it fle
ksib
il dh
e efi
kas p
ër
hart
imin
e S
tand
arde
ve të
pr
ofile
ve d
he S
tand
arde
ve
të k
ualifi
kim
eve
të
them
elua
ra n
ga re
zulta
te e
të
nxë
nit,
të ci
lat p
lotë
sojn
ë ne
voja
t e tr
egut
të p
unës
.
Sist
emi i
APT
-së
shpe
jt u
përs
htat
et n
evoj
ave
të
ndry
shue
shm
e ng
a sh
kath
tësit
ë e
treg
ut të
pun
ës.
•Rr
egul
lorja
për
për
puni
min
dhe
revi
dim
in e
St
anda
rdev
e të
pro
fesio
neve
dhe
Sta
ndar
deve
për
ku
alifi
kim
e të
baz
uara
në
rezu
ltate
t e të
nxë
nit
sipas
KM
K-s
ë;•
Burim
e të
për
cakt
uara
nje
rëzo
re d
he fi
nanc
iare
për
zb
atim
të v
azhd
uesh
ëm të
mek
aniz
mit;
•
Stan
dard
e të
reja
të p
ërpi
luar
a pë
r kua
lifiki
met
e
bazu
ara
në re
zulta
tet n
ga të
nxë
nit s
ipas
KM
K-s
ë;
2020
2025
MA
Sh,
BZhA
, Q
APT
1.2
Har
timi i
pro
gram
eve
mës
imor
e të
mod
elua
r në
har
mon
izim
me
Stan
dard
et e
kua
lifiki
mev
e të
them
elua
ra n
ë re
zulta
tet
e të
nxë
nit.
Të n
xëni
t në
kuad
ër të
sist
emim
it të
APT
-së
ësht
ë m
ë i o
rgan
izua
r, m
ë fle
ksib
il dh
e m
ë ef
ektiv
në
rapo
rt m
e m
arrje
n e
kom
pete
ncav
e dh
e ës
htë
i orie
ntua
r dre
jt ar
ritje
s së
rezu
ltate
ve n
ga të
nxë
nit t
ë de
finua
r me
Stan
dard
et.
•Pr
ogra
me
mod
ular
e m
ësim
ore
të p
ërpu
nuar
a,
të m
iratu
ara
dhe
të zb
atua
ra (p
ërfs
hirë
të g
jitha
m
ater
iale
t e n
evoj
shm
e pë
r lig
jërim
, mës
im d
he
vler
ësim
) sip
as S
tand
arde
ve p
ër k
ualifi
kim
dhe
pë
rvet
ësim
in e
par
apar
ë të
kom
pete
ncav
e ky
çe.
2020
MA
Sh,
BZhA
, Q
APT
1.3
Vend
osja
e p
artn
erite
tit
soci
al n
ë ni
vel q
endr
or d
he
në n
ivel
të in
stitu
cion
eve.
Proc
esi i
ven
dim
mar
rjes d
he zh
villi
mit
të si
stem
it të
A
PT-s
ë ës
htë
përk
rahu
r nga
num
ër m
ë i m
adh
i pal
ëve
të in
tere
suar
a.
•Kë
shill
Kom
bëta
r i th
emel
uar d
he të
rësis
ht
funk
siona
l tre
palë
sh p
ër A
PT-n
ë dh
e ar
sim p
ër
të rr
iturit
, i b
azua
r në
parim
et e
par
tner
itetit
sh
oqër
or.
2025
MA
Sh,
ME,
MPP
S,
QA
PT,
part
nerë
t sh
oqër
orë
1.4
Vend
osja
e m
ekan
izm
ave
për k
onst
atim
in e
nev
ojav
e dh
e ku
alifi
kim
eve
dhe
shka
thtë
sive.
Sist
emi A
PT-s
ë va
zhdi
mish
t ësh
të i
info
rmua
r m
e kë
rkes
at m
ë të
fund
it të
fuqi
së së
pun
ës si
dhe
ku
alifi
kim
et d
he sh
kath
tësit
ë të
nev
ojsh
me
për
zhvi
llim
in e
pol
itika
ve të
APT
-së.
•O
bser
vato
rium
i in
stitu
cion
aliz
uar i
shka
thtë
sive
me
kuad
ër të
plo
të;
•Të
pak
tën
tetë
kom
ision
e se
ktor
ësh
për k
ualifi
kim
e pë
rgje
gjës
për
pro
mov
imin
dhe
zhvi
llim
in e
se
ktor
it dh
e m
e ro
l të
veça
ntë
në k
onst
atim
in e
ne
vojë
s për
kua
lifiki
me
të re
ja d
he re
vidi
m të
atyr
e ek
zist
uese
ve;
•Re
gjist
ër i
revi
duar
i ku
alifi
kim
eve
për A
PT
2020
2015
MA
Sh,
ME,
MPP
S,
QA
PT,
part
nerë
t sh
oqër
orë
113
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
1.5
Vend
osja
e si
stem
it pë
r pë
rcje
lljen
e v
azhd
uesh
me
të n
xënë
sve
që k
anë
mba
ruar
ars
imin
dhe
tr
ajni
min
pro
fesio
nal.
Info
rmac
ione
t nga
për
cjel
lja e
nxë
nësv
e që
kan
ë pë
rfun
duar
ars
imim
in p
ër A
PT o
se p
unës
imi n
ë të
ar
dhm
en (a
vanc
imin
e k
arrie
rës)
mun
dëso
jnë
të m
erre
n ve
ndim
e pë
r pol
itika
t ars
imor
e të
baz
uara
në
dësh
mi
•Si
stem
i op
erac
iona
lizua
r për
stud
ime
për n
djek
jen
e nx
ënës
ve q
ë ka
në k
ryer
APT
; •
Info
rmat
a të
ana
lizua
ra n
ga n
djek
ja e
nxë
nësv
e të
di
plom
uar n
ga v
itet p
arap
rake
shko
llore
2020
MA
Sh,
BZhA
, Q
APT
1.6
Krij
imi i
një
sist
emi
arsim
or m
oder
n dh
e ef
ektiv
për
shko
llim
të p
as
shko
llës s
ë m
esm
e
•Sh
kolli
mi i
pas
shko
llës s
ë m
esm
e ës
htë
refo
rmua
r sip
as K
MK
• Kon
cept
i ris
hiku
ar p
ër sh
kolli
m të
pas
shko
llës s
ë m
esm
e;• K
orni
zë li
gjor
e e
rishi
kuar
për
shko
llim
të p
as
shko
llës s
ë m
esm
e;• 1
6 st
anda
rde
prof
esio
nale
të zh
villu
ara;
• 12
kurr
ikul
a m
odul
are
të k
rijua
ra, m
iratu
ara
dhe
zbat
uara
(me
të g
jitha
mat
eria
let e
nev
ojsh
me
për
ligjë
rim, m
ësim
dhe
vle
rësim
) sip
as S
tand
arde
ve
të K
ualifi
kim
it që
sigu
rojn
ë pë
rvet
ësim
in e
ko
mpe
tenc
ave
kyçe
baz
uar n
ë re
zulta
tet e
të n
xëni
t
2020
MA
Sh,
BZhA
, Q
APT
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.1.
1Pë
rpun
imi i
stan
dard
eve t
ë pr
ofes
ione
ve si
pas n
evoj
ave
të tr
egut
për
forc
ë pun
ëtor
e
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërpi
limin
e pr
oced
urav
e për
St
anda
rdet
e pr
ofes
ione
ve;
•Ja
në n
darë
mje
tet fi
nanc
iare
; •
Dra
ft-pr
oced
urat
për
për
pilim
in e
stand
arde
ve p
ër
prof
esio
net j
anë p
ërga
titur
dhe
ana
lizua
r bas
hkë m
e pa
lët k
yçe t
ë int
eres
uara
; •
Proc
edur
at p
ër p
ërpu
nim
in e
stand
arde
ve p
ër
prof
esio
net j
anë m
iratu
ar;
•Ja
në tr
ajnu
ar të
pak
tën
50 ek
sper
të p
ër p
ërpi
limin
e St
anda
rdev
e për
pro
fesio
net;
•Ja
në zg
jedh
ur ed
he p
rofe
sione
t për
të ci
lat d
o të
pë
rgat
iten
stand
arde
; •
Kom
unite
ti i b
izne
sit d
he p
artn
erët
socia
lë ja
në k
yçur
në
përp
ilim
in e
Stan
dard
eve p
ër p
rofe
sione
t; •
Janë
për
punu
ar d
he v
erifi
kuar
Sta
ndar
det p
ër të
pak
tën
100
prof
esio
ne;
•Ra
port
e nga
GP;
•Ra
port
e nga
taki
met
për
disk
utim
;•
Dok
umen
te fi
nanc
iare
;•
Dok
umen
t për
pra
nim
in e
trajn
imit;
•Ra
port
e nga
traj
nim
et e
mba
jtura
;•
Vend
ime t
ë MAS
h dh
e MPP
S
2025
MAS
h,
MPP
S,
BZhA
, Q
APT
, in
stitu
cion
e tje
ra
relev
ante
114
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.1.
2Pë
rpun
imi i
stan
dard
eve
të k
ualifi
kim
eve b
azua
r në
rezu
ltate
t e të
nxë
nit s
ipas
K
MK
•Ja
në zg
jedh
ur k
ualifi
kim
et p
ër të
cila
t do
të p
ërga
titen
sta
ndar
de;
•Ja
në fo
rmua
r GP
nga
eksp
ertë
dhe
për
faqë
sues
të
punë
dhën
ësve
;•
Dra
ft-sta
ndar
det j
anë n
ë për
puth
je m
e met
odol
ogjin
ë e m
iratu
ar d
he ja
në v
erifi
kuar
nga
ana
e pa
lëve k
yçe t
ë in
tere
suar
a;•
Janë
mira
tuar
stan
dard
et p
ër k
ualifi
kim
e dhe
udh
ëzim
et
për z
batim
in e
tyre
zyrt
ar n
ë baz
ë të r
ezul
tate
ve të
m
ësim
it
•Ra
port
e nga
GP;
•Ra
port
e nga
taki
met
për
disk
utim
;•
Rapo
rte n
ga tr
ajni
met
e m
bajtu
ra;
•D
okum
ente
fina
ncia
re;
•D
okum
ent p
ër p
rani
min
e tra
jnim
it;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2020
2025
MAS
h,
BZhA
, Q
APT
, in
stitu
cion
e tje
ra
relev
ante
1.2.
1Pë
rgat
itja
dhe z
batim
i i k
urrik
ulav
e mod
ular
e (s
ë bas
hku
me t
ë gjit
ha
mat
eria
let e
ligjë
rimit,
m
ësim
it dh
e vler
ësim
it)
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërpi
limin
e pr
ogra
mev
e mod
ular
e m
ësim
ore;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Janë
për
pilu
ar d
rafte
t e p
rogr
amev
e mës
imor
e dhe
të
njëj
tat j
anë r
ishik
uar m
e pal
ët k
yçe t
ë int
eres
uara
;•
Janë
mira
tuar
të p
aktë
n 12
00-1
300
prog
ram
e mës
imor
e m
odul
are d
he të
një
jtat j
anë f
utur
edhe
zyrt
arish
t në
përd
orim
;•
Janë
mira
tuar
të p
aktë
n 50
mod
ele m
ësim
ore
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
и Q
APT
2020
2025
MAS
h,
BZhA
, Q
APT
, in
stitu
cion
e tje
ra
relev
ante
1.2.
2Tr
ajni
m p
ër re
aliz
imin
e ku
rrik
ulav
e mod
ular
e
Ësht
ë bë
rë sh
pallj
a pë
r të
sigur
uar t
rajn
im;
Ja
në tr
ajnu
ar të
gjit
hë a
rsim
tarë
t që r
ealiz
ojnë
pro
gram
e m
odul
are a
rsim
ore;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
sin e
shër
bim
eve;
•D
okum
ent p
ër p
rani
min
e ku
shte
ve p
ër tr
ajni
m;
•Ra
port
e nga
traj
nim
et e
mba
jtura
;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2022
MAS
h,
QA
PT
1.3.
1Zh
villi
mi i
një
Kon
cept
i të
Part
nerit
etit
Socia
l në A
PT
•Ja
në fo
rmua
r GP
pë p
ërpi
limin
e Ko
ncep
tit;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Ësht
ë pë
rgat
itur d
rafti
për
Kon
cept
in d
he i
njëj
ti ës
htë
rishi
kuar
me
palë
t kyç
e të
inte
resu
ara,
bas
hkë
me
mek
aniz
min
për
real
izim
in e
tij;
•Ës
htë
mira
tuar
zyrt
arish
t kon
cept
i për
par
tner
itet
soci
al n
ë A
PT;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•D
okum
ente
fina
ncia
re;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
•Ve
ndim
e të В
РМ
2022
ВРМ
, M
ASh
, M
E, M
PPS,
pa
rtne
rët
shoq
ëror
ë
115
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.3.
2Tr
ansfo
rmim
i i K
ëshi
llit
ekzi
stues
mbi
APT
dhe
Kë
shill
it pë
r Ars
imin
e të
Rr
iturv
e me b
ashk
imin
e ty
re n
ë një
trup
kon
sulta
tiv
trepa
lësh
bazu
ar n
ë par
imet
e p
artn
erite
tit so
cial,
përg
jegj
ës p
ër A
PT d
he p
ër
arsim
imin
e të
rritu
rve
•Ja
në d
efinu
ar q
artë
det
yrat
dhe
për
gjeg
jësit
ë e K
ëshi
llit
të p
orsa
form
uar;
•Ja
në m
iratu
ar a
ktet
ligj
ore p
ër th
emeli
min
e Kë
shill
it;
•Ra
port
nga
mbl
edhj
a e K
ëshi
llit n
acio
nal p
ër A
PT;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
2018
ВРМ
, M
ASh
, M
E, M
PPS,
pa
rtne
rët
shoq
ëror
ë
1.4.
1Th
emeli
mi i
Obs
erva
torit
të
aftë
sive d
he si
gurim
i i
funk
siona
litet
it të
tij
•Ës
htë
kom
plet
uar m
e ku
adro
dhe
ësh
të
inst
ituci
onal
izua
r obs
erva
toriu
mi i
shka
thtë
sive;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
2025
MAS
h,
ME,
MPP
S,
part
nerë
t sh
oqër
orë
1.4.
2Pr
ezan
timi i
siste
mit
të m
enax
him
it të
in
form
acio
nit p
ër K
MK
•Ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht r
egjis
tri i
inte
grua
r dhe
nën
-re
gjist
rat p
ër k
ualifi
kim
e nga
APT
në p
ajtim
me K
MK
;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2025
MAS
h,
ME,
MPP
S,
part
nerë
t sh
oqër
orë
1.4.
3Fo
rcim
i i k
apac
itete
ve
njer
ëzor
e për
men
axhi
min
e në
n-re
gjist
rit të
APT
-së
•Ës
htë
sigur
uar p
ajisj
a in
form
atik
e;•
Ësht
ë tr
ajnu
ar p
erso
neli
për m
bajtj
en e
nën
-reg
jistr
it pë
r APT
;
•D
okum
ent p
ër p
rani
min
e tra
jnim
it;•
Rapo
rte n
ga tr
ajni
met
e m
bajtu
ra20
25M
ASh,
M
E, M
PPS,
pa
rtne
rët
shoq
ëror
ë
1.4.
4Kr
ijim
i i k
omisi
onev
e fu
nksio
nale
sekt
oria
le pë
r ku
alifi
kim
e
•Ja
në p
ërpi
luar
rreg
ulla
t e p
unës
për
kom
ision
et e
sekt
orëv
e;•
Janë
them
eluar
të p
aktë
n te
të k
omisi
one s
ekto
rësh
me
dety
rë p
ër t’
i pro
mov
uar d
he zh
villu
ar se
ktor
ët d
he k
anë
për d
etyr
ë të v
erifi
kojn
ë nev
ojat
për
kua
lifiki
me t
ë rej
a ap
o re
vidi
min
e at
yre e
kzist
uese
;•
Ësht
ë re
aliz
uar t
rajn
imi p
ër a
nëta
rët e
kom
ision
eve
të
sekt
orëv
e;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
2020
ВРМ
, M
ASh
, M
E, M
PPS,
pa
rtne
rët
shoq
ëror
ë
116
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.5.
1Pë
rgat
itja
e një
mek
aniz
mi
për m
onito
rimin
e va
zhdu
eshë
m të
nxë
nësv
e që
kan
ë për
fund
uar A
PT31
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërpu
nim
in e
mek
aniz
mit;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Ësht
ë pë
rgat
itur d
rafti
për
mek
aniz
min
dhe
i nj
ëjti
ësht
ë ris
hiku
ar m
e pa
lët k
yçe
të in
tere
suar
a;•
Ësht
ë m
iratu
ar zy
rtar
isht v
endo
sja e
mek
aniz
mit
për
stud
ime
të p
ërhe
rshm
e pë
r t’i
përc
jellë
nxë
nësit
të ci
lët
kanë
mba
ruar
APT
; •
Janë
për
pilu
ar d
raft-
ndry
shim
et e
ligje
ve;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
2020
ВРМ
, M
ASh
, Q
APT
1.5.
2Fu
tja e
një m
ekan
izm
i të
për s
tudi
me t
ë për
hers
hme
për m
onito
rimin
e nx
ënës
ve
që k
anë p
ërfu
ndua
r APT
•Ës
htë
futu
r mek
aniz
mi p
ër p
ërcj
ellje
n e
nxën
ësve
në
të
gjith
a sh
kolla
t me
APT
;•
Janë
mbl
edhu
r dhe
ana
lizua
r të d
hëna
t nga
stud
imet
e pë
rcjel
ljes;
•Ve
ndim
e të d
rejto
rëve
të sh
kolla
ve p
ër A
PT;
•Të
dhë
na n
ga st
udim
et p
ër p
ërcje
llje;
•Ra
port
e ana
litik
e me r
ekom
andi
me p
ër v
itet t
jera
sh
kollo
re
2020
MAS
h,
kom
una,
Q
ytet
i i
Shku
pit,
shko
llat
1.6.
1Ri
shik
imi d
he a
zhur
nim
i i
Konc
eptit
për
ars
imin
e pa
s sh
kollë
s së m
esm
e
•Ko
ncep
ti pë
r ars
imin
e pa
s shk
ollës
së m
esm
e ësh
të
revi
duar
dhe
rish
ikua
r nga
të g
jitha
pal
ët k
yçe t
ë in
tere
suar
a;•
Janë
për
gatit
ur d
raft-
ndry
shim
et li
gjor
e për
APT
të p
as
shko
llës s
ë mes
me n
ë paj
tim m
e sta
ndar
det e
vrop
iane
; •
Dra
ft-nd
rysh
imet
ligj
ore j
anë d
orëz
uar n
ë BPM
;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
2018
ВРМ
, M
ASh
1.6.
2Pë
rgat
itja
e pro
cedu
rave
për
ha
rmon
izim
in e
arsim
it pa
s sh
kollë
s së m
esm
e me K
MK
•Ja
në fo
rmua
r gru
pe p
une p
ër p
ërpi
limin
e pr
oced
urav
e; •
Proc
edur
at ja
në p
ërpi
luar
de j
anë r
ishik
uar b
ashk
ë me
palët
e in
tere
suar
a;
•Ja
në m
iratu
ar p
roce
dura
t për
har
mon
izim
të a
rsim
it të
pa
s shk
ollës
së m
esm
e;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2018
MAS
h
1.6.
3V
lerës
imi i
nev
ojav
e në
arsim
in e
pas s
hkol
lës së
m
esm
e sip
as k
ërke
sës s
ë tre
gut t
ë pun
ës
•Ës
htë
sigur
uar t
rajn
imi d
he k
ëshi
llat p
ër v
lerë
sim;
•Ja
në p
ërpi
luar
dhe
rish
ikua
r rek
oman
dim
et d
he
met
odol
ogjit
ë për
vler
ësim
bas
hkë m
e pal
ët k
yçe t
ë in
tere
suar
a;
•Ra
port
e nga
traj
nim
et e
mba
jtura
;•
Vend
ime t
ë MAS
h 20
18M
ASh
117
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.6.
4Pë
rgat
itja
e udh
ëzim
eve p
ër
zhvi
llim
in e
kurr
ikul
ave
për a
rsim
in e
pas s
hkol
lës së
m
esm
e
•Ja
në p
ërpu
nuar
dra
ft-ud
hëzi
met
në b
ashk
ëpun
im m
e se
ktor
in p
rivat
dhe
par
tner
ët so
cialë;
•
Janë
mira
tuar
udh
ëzim
et p
ër p
ërpu
nim
in e
prog
ram
eve
mës
imor
e për
ars
imin
e pa
s shk
ollës
së m
esm
e;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2018
MAS
h
1.6.
5Pë
rgat
itja
e Pro
gram
eve
të A
rsim
it pa
s shk
ollës
së
mes
me (
duke
për
fshirë
të
gjit
ha m
ater
ialet
e n
evoj
shm
e për
m
ësim
dhën
ie, m
ësim
dhe
vl
erës
im)
•Ja
në k
rijua
r GP
për p
ërpi
limin
e pr
ogra
mev
e; •
Prog
ram
et ja
në p
ërpi
luar
dhe
janë
rish
ikua
r bas
hkë m
e pa
lët e
inte
resu
ara;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Ësht
ë m
iratu
ar p
rogr
ami p
ër h
arm
oniz
imin
e a
rsim
it të
pas
shko
llës s
ë m
esm
e m
e K
MK
•12
pro
gram
e (pë
rfsh
irë të
gjit
ha m
ater
ialet
e ne
vojsh
me p
ër m
bajtj
en e
mës
imit,
nxë
nie d
he
vler
ësim
)
2020
MAS
h,
QA
PT,
QA
R
1.6.
6Kr
yerja
e ak
tivite
teve
për
pr
omov
imin
dhe
ngr
itjen
e ve
tëdi
jes
•Të
gjit
ha ra
jone
t jan
ë për
fshirë
me n
gjar
je p
rom
ovue
se
(rad
io, T
V, m
ediu
me t
ë sht
ypur
a, d
he fu
shat
a in
tern
eti);
•Të
dhë
na p
ër fu
shat
ë të r
ealiz
uar (
p.sh
. rap
orte
të
shty
pura
, me f
otog
rafi,
vid
eo d
he m
ater
iale
tjera
, in
terv
ista,
etj.)
2019
MAS
h
31
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
Prio
rite
ti II
. Për
mir
ësim
i m
jedi
sit p
ër m
ësim
dhe
cilë
sisë
së a
rsim
it dh
e tr
ajni
mit
prof
esio
nal
2.1
Opt
imiz
imi i
sist
emit
të a
rsim
it dh
e fo
rmim
it pr
ofes
iona
l
•Ës
htë
përm
irësu
ar e
fikas
iteti
dhe
efek
tivite
ti i s
istem
it pë
r APT
lidh
ur m
e ha
rxhi
met
dhe
re
leva
ncën
e tr
egut
loka
l, ra
jona
l dhe
glo
bal t
ë pu
nës.
•Sk
icim
i i p
lotë
i sh
kolla
ve të
APT
ësh
të k
ryer
duk
e an
aliz
uar k
arak
teris
tikat
kry
esor
e të
treg
jeve
të p
unës
në
niv
el lo
kal d
he ra
jona
l;•
Plan
i m
iratu
ar v
eprim
i për
opt
imiz
imin
e rr
jetit
sh
kollo
r për
APT
dhe
shpë
rnda
rje e
kua
lifiki
mev
e të
of
ruar
a;•
Mas
at e
rior
gani
zim
it të
zbat
uara
në
përp
uthj
e m
e Pl
anin
e V
eprim
it;•
Rrje
ti i s
hkol
lave
të A
PT p
unon
sipa
s nev
ojav
e të
ek
onom
ive
loka
le d
he p
lane
ve të
zhvi
llim
it lo
kal
2020
MA
Sh,
kom
unat
, Q
ytet
i i
Shku
pit,
shko
llat
31
Pjes
ë e
obse
rvat
oriu
mit
të s
hkat
htës
ive
nën
proj
ektin
për
zhv
illim
in e
shk
atht
ësiv
e dh
e m
bësh
tetje
të in
ovac
ioni
t i fi
nanc
uar n
ga B
B.
118
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës2.
2Si
gurim
i i a
mbi
ente
ve,
pajis
jeve
, mje
teve
dhe
m
ater
iale
ve të
nev
ojsh
me
për s
hkol
lat p
rofe
siona
le p
ër
zbat
imin
e su
kses
shëm
të
mës
imit
teor
ik d
he p
rakt
ik
•Pr
oces
i i m
ësim
dhën
ies d
he m
ësim
nxën
ies
mbë
shte
tet m
e të
gjit
ha m
jete
t e n
evoj
shm
e pë
r t’u
arr
itur r
ezul
tate
t e p
aras
hiku
ara
nga
mës
imnx
ënia
;
•Re
gjist
rim i
plot
ë i r
ealiz
uar p
ër n
evoj
at e
shko
llave
pr
ofes
iona
le d
he k
atal
og i
ofru
ar m
e pë
rmba
jtje
të
mje
teve
dhe
inve
ntar
it sh
kollo
r; •
Të p
aktë
n 20
shko
lla p
rofe
siona
le të
paj
isura
sipa
s St
anda
rdev
e pë
r kua
lifiki
m d
he n
orm
ave
të re
ja;
2025
MA
Sh,
BZhA
, Q
APT
, ko
mun
at,
Qyt
eti i
Sh
kupi
t, sh
kolla
t 2.
3K
rijim
i i n
jë si
stem
i të
sigur
imit
të ci
lësis
ë (vl
erës
imi
i rez
ulta
teve
të të
nxë
nit)
që
do të
jetë
në
përp
uthj
e m
e EQ
AVET
•Ko
mpe
tenc
at e
nxë
nësv
e që
kry
ejnë
APT
janë
në
përp
uthj
e m
e kë
rkes
at e
pun
ëdhë
nësv
e dh
e m
e dr
ejtim
et e
ven
dosu
ra n
ë EQ
AVET
•Si
stem
i për
kon
trol
l të
cilë
sisë
në A
PT ë
shtë
defi
nuar
;•
Lësh
im i
shto
jcë
së d
iplo
mës
për
të g
jithë
nxë
nësit
që
kanë
mba
ruar
APT
në
pajti
m m
e K
MK
2022
MA
Sh,
BZhA
, Q
APT
2.4
Prez
antim
i i n
jë m
ekan
izm
i m
ësim
or n
ë m
jedi
sin e
pun
ës•
Nxë
nësit
në
APT
32 fi
tojn
ë sh
kath
tësi
prak
tike
rele
vant
e pë
r nev
ojat
e v
ërte
ta n
ë am
bien
tet e
pu
nës;
•Ko
mun
iteti
i biz
nesit
po
mer
r pje
së n
ë m
ënyr
ë ak
tive
në zb
atim
in e
AFP
-së
•Ko
ncep
ti pë
r mës
im n
ë ven
din
e pun
ës ës
htë m
iratu
ar;
•Ja
në p
ërfo
rcua
r kap
acite
tet e
ofr
uesv
e të
traj
nim
it pr
aktik
, për
fshi
rë e
dhe
ata
të n
dërm
arrje
ve;
•Të
pak
tën
50%
e n
xënë
sve
në të
gjit
ha sh
kolla
t pr
ofes
iona
le m
arrin
pje
së n
ë të
mës
uarit
në
vend
in e
pu
nës,
sipas
kon
cept
it të
ri
2020
MA
Sh,
BZhA
, Q
APT
2.5
Zhvi
llim
i i n
jë S
istem
i të
V
lerë
simit
të C
ilësis
ë•
Info
rmat
at k
thye
se n
ga të
gjit
ha v
lerë
simet
e
suks
esit
të n
xënë
sve
mun
dëso
jnë
të si
llen
vend
ime
për p
oliti
kat m
bi b
azën
e d
ëshm
ive;
•Ës
htë
vend
osur
sist
emi
për v
lerë
simin
e ci
lësis
ë;20
20M
ASh
, Q
ShP
2.6
Sigu
rimi i
pje
sëm
arrje
s së
Repu
blik
ës së
Maq
edon
isë n
ë st
udim
in n
dërk
ombë
tar P
ISA
•Ja
në si
guru
ar të
dhë
na v
alid
e em
pirik
e pë
r aft
ësim
in e
nxë
nësv
e të
mos
hës 1
5 vj
eçar
e (k
raha
suar
me
pers
pekt
ivat
ndë
rkom
bëta
re) p
ër
t’iu
qasu
r jet
ës d
he p
ër të
vaz
hdua
r shk
ollim
in
apo
për t
’u k
yçur
në
treg
un e
pun
ës;
•PI
SA st
udim
i ësh
të o
rgan
izua
r dhe
real
izua
r; 20
20M
ASh
, Q
ShP
2.7
Krij
imi i
Qen
drav
e të
APT
-së
për P
ërso
smër
i•
Efika
sitet
i i re
form
ave
në A
PT ë
shtë
sigu
ruar
pë
rmes
cent
raliz
imit
të in
vest
imev
e dh
e ko
ncen
trim
it të
rezu
ltate
ve;
•Pr
omov
ohet
futja
dhe
shpë
rnda
rja e
in
ovac
ione
ve A
PT n
ë ba
zë të
pra
ktik
ave
më
të
mira
ndë
rkom
bëta
re;
•Ja
në th
emel
uar,
pajis
ur d
he p
ilotu
ar p
esë
APT
qen
dra
për p
ërso
smër
i për
të si
guru
ar ci
lësi
të la
rtë
në A
PT;
2020
MA
Sh,
kom
unat
, Q
ytet
i i
Shku
pit,
shko
llat
32
32
Më
tej n
ë te
kst,
shpr
ehja
“nxë
nësi
t” i
përf
shin
jo v
etëm
ata
që
janë
të k
yçur
në
arsi
min
form
al p
rofe
sion
al, p
or e
dhe
të g
jitha
kat
egor
itë e
nxë
nësv
e dh
e të
rritu
rit të
cilë
t jan
ë të
kyç
ur n
ë çf
arëd
o llo
j tr
ajni
mi t
ë ci
lin e
mun
dëso
n si
stem
i i A
PT.
119
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.1.
1H
artim
i i p
lotë
i sh
kolla
ve
për A
PT•
Thirr
ja p
ër b
lerje
n e s
hërb
imev
e për
skici
m të
plo
të d
he
regj
istrim
të sh
kolla
ve p
ër A
PT ës
htë p
ublik
uar;
•Ja
në p
ërpu
nuar
rezu
ltate
t nga
skici
mi m
e tip
aret
e ve
rifiku
ara
të tr
egje
ve lo
kale
dhe r
ajon
ale t
ë for
cës
punë
tore
dhe
ësht
ë bër
ë ana
lizë e
relev
ancë
s;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Ra
port
i sk
icim
it i m
iratu
ar n
ga M
ASh;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2018
MAS
h,
kom
unat
, Q
ytet
i i
Shku
pit,
shko
llat
1.1.
2Pë
rgat
itja
e një
Pla
ni
Vepr
imi p
ër o
ptim
izim
in
e ars
imit
prof
esio
nal d
he
trajn
im d
he sh
përn
darja
e pr
ofes
ione
ve
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërpi
limin
e m
etod
olog
jisë;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
; •
Janë
stud
iuar
tipa
ret e
treg
jeve
loka
le dh
e raj
onal
e të
forc
ës p
unët
ore;
•Ës
htë
përp
unua
r dhe
rish
ikua
r dra
ft-pl
ani i
vep
rimit
bash
kë m
e pa
lët k
yçe
të in
tere
suar
a;
•Ës
htë
mira
tuar
pla
ni i
vepr
imit
për o
ptim
izim
in
e rr
jetit
të sh
kolla
ve p
ër A
PT d
he sh
përn
darja
e
drej
timev
e;
•Ra
port
e të G
P;•
Dra
ft pl
an v
eprim
i;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2018
MAS
h,
kom
unat
, Q
ytet
i i
Shku
pit,
shko
llat
1.1.
3Zb
atim
i i m
asav
e të
optim
izim
it sip
as P
lani
t të
Vepr
imit
•Ës
htë
optim
izua
r rrje
ti i s
hkol
lave
për
APT
dhe
sh
përn
darja
e d
rejti
mev
e •
Vend
ime t
ë MAS
h 20
20M
ASh,
ko
mun
at,
Qyt
eti i
Sh
kupi
t, sh
kolla
t
1.2.
1Pë
rgat
itja
e nor
mav
e të r
eja
për l
okal
et d
he p
ajisj
et n
ë ob
jekte
t e A
PT
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërpu
nim
in e
norm
ave;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
•Ja
në p
ërpu
nuar
dhe
rish
ikua
r dra
ft-no
rmat
për
hap
ësira
dh
e paj
isje p
ër in
stitu
cione
t për
APT
sipa
s fus
hës s
ë in
tere
sit d
he p
rofil
it të
pro
fesio
neve
, në p
ërpu
thje
me
plan
et d
he p
rogr
amet
e re
ja. K
jo ës
htë b
ërë b
ashk
ë me
palët
kyç
e të i
nter
esua
ra.
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2018
MAS
h,
QA
PT
120
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.2.
2O
rgan
izim
i i n
jë re
gjist
rimi
të p
lotë
të n
evoj
ave s
hkol
lore
pë
r APT
•Ës
htë
bërë
thirr
ja p
ër sh
ërbi
min
e re
gjist
rimit
të
nevo
jave
të sh
kolla
ve m
e A
PT;
•Ja
në p
ërpu
nuar
rezu
ltate
t e re
gjist
rimit
me n
evoj
at e
verifi
kuar
a të
shko
llave
me A
PT;
•Ja
në d
efinu
ar k
riter
et p
ër zg
jedh
jen
e shk
olla
ve p
ër A
PT
të ci
lat d
o të
jenë
tërë
sisht
të p
ajisu
ra;
•Sh
kolla
t për
APT
janë
zgje
dhur
sipa
s rez
ulta
teve
të
regj
istrim
it dh
e krit
erev
e për
zgje
dhje
; •
Kata
logu
për
mob
ilie d
he p
ajisj
e për
traj
nim
ës
htë p
ërga
titur
dhe
u ës
htë d
orëz
uar s
hkol
lave
të
përz
gjed
hura
për
APT
;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Ra
port
i re
gjist
rimit
i mira
tuar
nga
MAS
h;•
Kata
log p
ër m
obili
e dhe
paj
isje t
rajn
imi q
ë do
t’u
jepe
n sh
kolla
ve m
e APT
;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2018
MAS
h,
BZhA
, Q
APT
, ko
mun
at,
Qyt
eti i
Sh
kupi
t, sh
kolla
t
1.2.
3Si
gurim
i i p
ajisj
eve
•Ës
htë
orga
nizu
ar th
irrja
për
sigu
rimin
e p
ajisj
eve;
•Ja
në p
ërpu
nuar
rezu
ltate
t nga
për
zgje
dhja
; •
20 sh
kolla
për
APT
janë
paj
isur m
e mje
te si
pas n
orm
ave
të d
he st
anda
rdev
e të r
evid
uara
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•D
okum
ente
fina
ncia
re;
•D
okum
ente
për
pra
nim
tekn
ik të
paj
isjev
e;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2025
MAS
h,
BZhA
, Q
APT
, ko
mun
at,
Qyt
eti i
Sh
kupi
t, sh
kolla
t
1.3.
1Pë
rgat
itja
e met
odol
ogjis
ë, sta
ndar
deve
dhe
ud
hëzi
mev
e për
sigu
rimin
e cil
ësisë
në A
PT
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërpu
nim
in e
met
odol
ogjis
ë, sta
ndar
deve
dhe
udh
ëzim
eve;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Ësht
ë pë
rpun
uar d
raft-
met
odol
ogjia
dhe
ësh
të
anal
izua
r bas
hkë
me
palë
t kyç
e të
inte
resu
ara;
•
Janë
për
punu
ar d
raft-
stand
arde
t dhe
udh
ëzim
et; j
anë
kom
patib
ile m
e EQ
AVET
dhe
janë
ana
lizua
r bas
hkë m
e pa
lët k
yçe t
ë int
eres
uara
; •
Met
odol
ogjia
, sta
ndar
det d
he u
dhëz
imet
për
ko
ntro
llim
in e
cilës
isë n
ë APT
janë
mira
tuar
zyrt
arish
t dh
e jan
ë për
gatit
ur p
ër p
ilot t
estim
;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2020
MAS
h,
BZhA
, Q
APT
1.3.
2Pi
lotim
i dhe
futja
zyrt
are
e sist
emev
e të s
igur
imit
të
cilës
isë n
ë APT
•N
evoj
at p
ër p
ërm
irësim
in e
met
odol
ogjis
ë, sta
ndar
deve
dh
e udh
ëzim
eve p
ër k
ontro
llim
in e
cilës
isë n
ë APT
janë
ve
rifiku
ar;
•Si
stem
i për
kon
trolli
min
e cil
ësisë
në A
PT ës
htë
prez
antu
ar zy
rtar
isht d
he ës
htë p
lotë
sisht
funk
siona
l;
•Ra
port
nga
pilo
t tes
timet
e m
etod
olog
jisë,
stand
arde
ve d
he u
dhëz
imev
e;•
Vend
ime t
ë MAS
h;•
Vend
ime t
ë ВРМ
;
2020
ВРМ
, M
ASh
, BZ
hA,
QA
PT
121
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.3.
3D
hëni
a e S
htoj
cës s
ë D
iplo
mës
për
të g
jithë
stu
dent
ët q
ë kan
ë pë
rfun
duar
APT
sipa
s K
MK
•Fo
rmul
ari d
he u
dhëz
imi p
ër p
ërpi
limin
dhe
lësh
imin
e sh
tojcë
s së d
iplo
mës
për
nxë
nësit
që k
anë m
baru
ar A
PT
janë
mira
tuar
;
•Re
gjist
rim d
he ev
iden
tim i
të d
hëna
ve p
ër sh
tojca
t e
dipl
omav
e për
APT
; •
Vend
ime t
ë MAS
h;
2020
MAS
h,
BZhA
, Q
APT
1.4.
1Pë
rpili
mi i
një
kon
cept
i për
të
mës
uar p
ërm
es p
unës
•Ja
në fo
rmua
r GP
për K
once
ptin
dhe
ndr
yshi
met
ad
ekua
te li
gjor
e;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në st
udiu
ar p
ërvo
jat n
dërk
ombë
tare
; •
Dra
ft-ko
ncep
ti ës
htë p
ërpu
nuar
dhe
ësht
ë ana
lizua
r me
palët
kyç
e të i
nter
esua
ra;
•Ko
ncep
ti pë
r mës
imin
për
mes
pun
ës ës
htë m
iratu
ar
zyrt
arish
t;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•D
raft-
ndry
shim
e të l
igje
ve (n
ëse j
anë t
ë nev
ojsh
me)
;•
Ven
dim
e të M
ASh;
2020
MAS
h,
BZhA
, Q
APT
1.4.
2Tr
ajni
m p
ër te
mën
‘mës
im
përm
es p
unës
’ për
stafi
n e s
hkol
lave
të A
PT d
he
orga
niza
tat n
ë të c
ilat d
o të
zh
villo
het k
y ak
tivite
t
•Ës
htë
orga
nizu
ar th
irrja
për
ble
rje sh
ërbi
mes
h;
•Ja
në p
ërfo
rcua
r kap
acite
tet p
ër të
pak
tën
tre v
eta
nga
secil
a sh
kollë
për
APT
(kës
hillt
arë,
insp
ekto
rë, e
tj.) d
he
nga
secil
a or
gani
zatë
në t
ë cilë
n do
të re
aliz
ohet
mës
imi
përm
es p
unës
;
•M
arrë
vesh
je m
e org
aniz
atën
/ata
t për
mës
imin
në
vend
in e
punë
s;•
Dok
umen
te p
ër p
rani
m të
traj
nim
it të
ofr
uar;
•Ra
port
e nga
traj
nim
et e
mba
jtura
;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2020
MAS
h,
BZhA
, Q
APT
1.4.
3M
ësim
për
mes
pun
ës p
ër
stude
ntët
e A
PT si
pas
konc
eptit
•Të
pak
tën
60%
e nx
ënës
ve m
arrin
pje
së n
ë mës
imin
pë
rmes
pun
ës n
ë org
aniz
atat
ade
kuat
e;•
Mar
rëve
shje
të n
ënsh
krua
ra n
dërm
jet s
hkol
lave
me
APT
dhe
org
aniz
atav
e; •
Vend
ime t
ë dre
jtorë
ve të
shko
llave
me A
PT;
•Pl
ane t
ë nxë
nësv
e në A
PT p
ër m
ësim
për
mes
pun
ës;
•Ra
port
e nga
pje
sëm
arrja
në t
ë mës
uarit
për
mes
pu
nës;
2020
MAS
h,
BZhA
, Q
APT
, ko
mun
at,
Qyt
eti i
Sh
kupi
t, sh
kolla
t
122
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.5.
1Zh
villi
mi i
një
Kon
cept
i për
nj
ë Sist
em t
ë Vler
ësim
it të
Ci
lësisë
•Ja
në fo
rmua
r GP;
•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ës
htë
mira
tuar
kon
cept
i me
drej
time
për a
naliz
ën
e re
zulta
teve
nga
të g
jitha
test
imet
e re
aliz
uara
(n
acio
nale
dhe
ndë
rkom
bëta
re),
përd
orim
i i ty
re p
ër
vler
ësim
të ci
lësis
ë në
sist
emin
ars
imor
dhe
krij
imin
e
polit
ikav
e ba
zuar
në
dësh
mi;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•D
okum
ente
fina
ncia
re;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2020
MAS
h,
QSh
P
1.5.
2Zb
atim
i i S
istem
it të
V
lerës
imit
të C
ilësis
ë•
Ësht
ë pë
rgat
itur a
naliz
a ko
mpa
rativ
e e
rezu
ltate
ve të
ar
ritur
a në
pro
vim
et e
mat
urës
; •
Janë
form
uar G
P pë
r për
pilim
in e
reko
man
dim
eve
për
përm
irësim
; •
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në p
ërga
titur
reko
man
dim
et p
ër p
ërm
irësim
in e
sis
tem
it ar
simor
;
•Ra
port
nga
ana
liza
e rez
ulta
teve
të a
rritu
ra n
ë pr
ovim
et e
mat
urës
; •
Rapo
rt n
ga a
naliz
a e r
ezul
tate
ve të
arr
itura
në
testi
met
ndë
rkom
bëta
re;
•Ra
port
i pë
rgjit
hshë
m m
e rek
oman
dim
e;
2020
MAS
h,
QSh
P
1.6.
1Re
aliz
imi i
PIS
A st
udim
it•
Ësht
ë në
nshk
ruar
zyrt
arish
t mar
rëve
shja
për
pj
esëm
arrje
në
stud
imin
PIS
A;
•Ës
htë
real
izua
r pilo
t tes
timi;
•Ës
htë
real
izua
r tes
timi k
ryes
or;
•Ra
port
nga
real
izim
i i te
stim
it pr
ovue
s; •
Rapo
rt n
ga re
aliz
imi i
testi
mit
krye
sor;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2020
MAS
h,
QSh
P
1.7.
1Zh
villi
mi i
një
Kon
cept
i të
Qen
drav
e të A
PT p
ër
Përs
osm
ëri
•Ja
në fo
rmua
r GP;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Ësht
ë pë
rgat
itur d
raft-
konc
epti
dhe
i një
jti ë
shtë
ris
hiku
ar m
e pa
lët k
yçe
të in
tere
suar
a;
•Ës
htë
mira
tuar
zyrt
arish
t kon
cept
i për
qen
drat
e
përs
osm
ërisë
në
APT
;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2018
MAS
h,
QA
PT
1.7.
2N
johj
a zy
rtar
e e Q
endr
ave
të P
ërso
smër
isë A
PT•
Janë
defi
nuar
krit
eret
për
zgje
dhje
n e i
nstit
ucio
neve
për
A
PT;
•In
stitu
cione
t e zg
jedh
ura
janë
pra
nuar
zyrt
arish
t si
qend
ra të
APT
për
për
sosm
ëri m
e disp
ozita
të p
osaç
me
në st
atut
et e
tyre
;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
2018
MAS
h
1.7.
3V
lerës
imi i
nev
ojav
e të
insti
tucio
neve
të A
PT/
shko
llat t
ë kth
ehen
në
qend
ra të
për
sosm
ërisë
•Ës
htë
orga
nizu
ar th
irrja
për
ble
rjen
e sh
ërbi
mev
e;
•Re
zulta
tet n
ga v
lerës
imi i
nev
ojav
e me r
ekom
andi
me
për p
ërm
irësim
të in
stitu
cione
ve të
zgje
dhur
a pë
r APT
ja
në p
ërpu
nuar
;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Ra
port
nga
vler
ësim
i i n
evoj
ave i
mira
tuar
nga
M
ASh
2018
MAS
h,
QA
PT
123
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.7.
4Re
novi
m, p
ajisj
e dhe
mje
te
dida
ktik
e•
Ësht
ë or
gani
zuar
thirr
ja p
ër b
lerje
n e
shër
bim
eve;
•Ës
htë
përp
iluar
pla
ni p
ër p
unë
ndër
timor
e pë
r re
novi
min
e p
esë
inst
ituci
onev
e/sh
kolla
ve m
e A
PT
bash
kë m
e vl
erës
imin
e h
arxh
imev
e;•
Ndë
rtes
at e
pesë
APT
insti
tucio
neve
/shko
llave
janë
rin
ovua
r; •
Ësht
ë sig
urua
r edh
e pa
jisja
e n
evoj
shm
e pë
r APT
in
stitu
cion
et/s
hkol
lat
•Ja
në si
guru
ar ed
he m
jete
t bas
hkëk
ohor
e did
aktik
e;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•D
okum
ente
fina
ncia
re;
•Ve
ndim
e për
pra
nim
in e
plan
it pë
r rek
onstr
uim
dhe
pu
nëve
ndë
rtim
ore;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2020
MAS
h,
QA
PT
1.7.
5Tr
ajni
m p
ër st
afin
•Ës
htë
orga
nizu
ar th
irrja
për
ble
rjen
e sh
ërbi
mev
e;•
Janë
traj
nuar
të g
jithë
mës
imdh
ënës
it dh
e udh
ëheq
ësit
e qe
ndra
ve të
APT
për
për
sosm
ëri
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Pr
ogra
m p
ër tr
ajni
m;
•Ve
ndim
e për
pra
nim
in e
trajn
imev
e të m
bajtu
ra;
• V
endi
me t
ë MAS
h
2022
MAS
h,
QA
PT,
kom
unat
, Q
ytet
i i
Shku
pit,
shko
llat
1.7.
6Pi
lotim
i qe
ndra
ve të
pë
rsos
mër
isë A
PT•
Pilo
timi i
QA
PT p
ërpa
ron
•Ra
port
e nga
pro
cesi
i pilo
timit;
2020
MAS
h,
QA
PT
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
Prio
rite
ti II
I. R
ritje
e d
iapa
zoni
t të
arsi
mit
dhe
traj
nim
it pr
ofes
iona
l
3.1
Prez
antim
i i o
rient
imit
prof
esio
nal d
he sh
ërbi
mev
e pë
r orie
ntim
pro
fesio
nal n
ë të
gjit
ha sh
kolla
t me
APT
•N
xënë
sit q
ë m
baro
jnë
APT
janë
të a
ftësu
ar p
ër të
m
arrë
ven
dim
e të
ars
yesh
me
për s
hkol
limin
apo
drej
timin
e k
arrie
rës s
ë ty
re;
•D
orac
aku
dhe
vegl
at e
nev
ojsh
me
për o
rient
im
prof
esio
nal d
he sh
ërbi
me
për k
ëshi
llim
kar
riere
ja
në n
ë di
spoz
icio
n pë
r të
gjith
a sh
kolla
t me
APT
;•
Një
i pu
nësu
ar p
ër sh
kollë
i tr
ajnu
ar p
ër të
dhë
në
shër
bim
e pë
r orie
ntim
pro
fesio
nal d
he k
ëshi
llim
ka
rrie
re;
•N
jë i
puns
uar fi
llest
ar p
ër p
oyitë
n kë
shill
uese
2020
MA
Sh,
BZhA
, Q
APT
, ko
mun
at,
Qyt
eti i
Sh
kupi
t, sh
kolla
t
124
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
3.2
Përm
irësim
i i si
stem
it pë
r re
gjist
rimin
në
arsim
in e
m
esëm
pro
fesio
nal
•N
ë sis
tem
in p
ër A
PT re
gjist
rohe
n nj
ë nu
mër
më
i m
adh
nxën
ësish
që
më
mirë
për
paro
jnë
në m
ësim
; •
Konc
epti
për r
egjis
trim
në
shko
llat e
mes
me
ësht
ë m
iratu
ar;
•Ja
në p
ërpu
nuar
dra
ft-nd
rysh
imet
e li
gjev
e në
pë
rput
hje
me
Konc
eptin
për
regj
istrim
në
shko
llat
e m
esm
e;
2020
MA
Sh,
BZhA
, Q
APT
, ko
mun
at,
Qyt
eti i
Sh
kupi
t, sh
kolla
t
3.3
Ride
finim
i i te
stev
e të
m
atur
ës n
ë ar
simim
in e
m
esëm
të A
PT-s
ë
•Pë
rfun
dim
i i a
rsim
it të
mes
ëm të
AFP
-së
leht
ësoh
et
dhe
regj
istrim
i në
arsim
in e
lart
ë pë
r të
dipl
omua
rit
ësht
ë i m
undu
r
Konc
epti
i ri p
ër p
rovi
min
e m
atur
ës sh
tetë
rore
dhe
pr
ofes
iona
le d
he p
rovi
min
për
fund
imta
r për
të
dipl
omua
rit e
AFP
-së
2020
MA
Sh,
BZhA
, Q
APT
, ko
mun
at,
Qyt
eti i
Sh
kupi
t, sh
kolla
t
3.4
Pjes
ëmar
rja e
nxë
nësv
e të
shko
llave
të m
esm
e pr
ofes
iona
le n
ë ga
rat
ndër
kom
bëta
re p
ër
shka
thtë
si et
j.
•N
ë pë
rgjit
hësi
ësht
ë pë
rmirë
suar
atra
ktiv
iteti
dhe
resp
ektim
i i p
unëv
e pr
ofes
iona
le d
he A
PT;
•10
nxë
nës m
arrin
pje
së n
ë ga
ra n
dërk
ombë
tare
për
sh
kath
tësi;
•
30 n
xënë
s mar
rin p
jesë
në
gara
tjer
a ra
jona
le d
he
ndër
kom
bëta
re;
2020
M
ASh
, ko
mun
at,
Qyt
eti i
Sh
kupi
t, sh
kolla
t
3.5
Krij
imi i
një
mod
eli
të q
ëndr
uesh
ëm p
ër
sigur
imin
e A
PT p
ër
nxën
ësit
nga
shtë
pitë
ko
rrek
tues
e/pë
rmirë
sues
e
•Ja
në si
guru
ar k
usht
e pë
r kyç
jen
e nx
ënës
ve n
ë sh
tëpi
të
përm
irësu
ese/
korr
igju
ese
në sh
kolli
min
dhe
traj
nim
in
prof
esio
nal;
•M
odel
i zg
jedh
ur d
he i
mira
tuar
;•
Ësht
ë sig
urua
r mbë
shte
tje fi
nanc
iare
për
real
izim
in
e A
PT n
ë sh
tëpi
të k
orrig
jues
e/pë
rmirë
sues
e;
•30
% e
nxë
nësv
e në
shtë
pitë
kor
rigju
ese/
përm
irësu
ese
me
arsim
fillo
r të
përf
undu
ar ja
në
regj
istru
ar n
ë sh
kollë
të m
esm
e
2020
2025
ВРМ
, MA
Sh,
МD
, sht
ëpitë
ko
rrig
jues
e/pë
rmirë
sues
e
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
3.1.
1M
undë
sia q
ë të g
jitha
sh
kolla
t me A
PT të
ofro
jnë
shër
bim
e për
orie
ntim
pr
ofes
iona
l
•Ek
ipi s
hkol
lor i
traj
nuar
për
ofr
imin
e sh
ërbi
mev
e të
orie
ntim
it pr
ofes
iona
l dhe
të k
arrie
rës;
•N
jë p
unon
jës i
traj
nuar
për
poz
itën
e kës
hillt
arit
të
karr
ierë
s;•
Stat
usi d
he te
rmat
e re
fere
ncës
për
kar
rierë
janë
të
rreg
ullu
ara
•D
okum
ente
t për
ekip
et e
them
eluar
a•
Dok
umen
te p
ër zg
jedh
jen
e per
soni
t për
gjeg
jës
për o
rient
im k
arrie
re;
•Ra
port
e nga
traj
nim
et e
mba
jtura
2020
MAS
h, B
ZhA
, Q
APT
, kom
unat
, Q
ytet
i i S
hkup
it,
shko
llat
125
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
3.2.
1Pë
rpun
imi i
kon
cept
it pë
r re
gjist
rim n
ë shk
olla
t e
mes
me p
rofe
siona
le
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërpi
limin
e Ko
ncep
tit;
•Ja
në n
darë
mje
tet fi
nanc
iare
;•
Dra
ft-ko
ncep
ti dh
e mek
aniz
mi p
ër re
aliz
imin
e tij
janë
pë
rpun
uar d
he ja
në a
naliz
uar b
ashk
ë me p
alët
kyç
e të
inte
resu
ara;
•
Ësht
ë m
iratu
ar k
once
pti p
ër re
gjist
rim n
ë sh
kolla
të
mes
me
prof
esio
nale
; •
Janë
për
gatit
ur d
raft-
ndry
shim
et e
ligj
eve
dhe
janë
do
rëzu
ar n
ë BP
M (s
ipas
nev
ojës
);
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2020
MAS
h, B
ZhA
, Q
APT
, kom
unat
, Q
ytet
i i S
hkup
it,
shko
llat
3.3.
1Pë
rpun
im i
konc
eptit
pë
r mat
urën
shte
tëro
re
(mat
urën
pro
fesio
nale)
dhe
pr
ovim
et p
ërfu
ndim
tare
për
nx
ënës
it që
mba
rojn
ë APT
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërpi
limin
e Ko
ncep
tit;
•Ja
në n
darë
mje
tet fi
nanc
iare
;•
Dra
ft-ko
ncep
ti dh
e ana
liza
për g
jend
jen
ekzi
stues
e jan
ë pë
rpun
uar d
he ja
në a
naliz
uar b
ashk
ë me p
alët
kyç
e të
inte
resu
ara;
•Ës
htë
mira
tuar
kon
cept
i për
mat
urën
shte
tëro
re
(pro
fesio
nale
) dhe
pro
vim
et fi
nale
për
nxë
nësit
që
krye
jnë
APT
; •
Janë
për
gatit
ur d
raft-
ndry
shim
et e
ligj
eve
dhe
janë
do
rëzu
ar n
ë BP
M (s
ipas
nev
ojës
);
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
•Ve
ndim
e të В
РМ
2020
ВРМ
, MA
Sh,
BZhA
, QA
PT,
QSh
P, k
omun
at,
Qyt
eti i
Shk
upit,
sh
kolla
t
3.4.
1Fi
llim
i i n
jë p
roce
dure
të
anët
arës
imit
në “A
ftësit
ë Bo
tëro
re” (
“Wor
ld S
kills
”)
•In
stitu
cioni
i au
toriz
uar p
ublik
ësht
ë anë
tar i
“Wor
ld
Skill
s Eur
ope”
•Vë
rtet
im p
ër a
nëta
rësim
2019
kom
unat
, Q
ytet
i i S
hkup
it,
shko
llat
3.4.
2Pj
esëm
arrje
në g
arat
e „
Wor
ld S
kills
” ose
“E
uroS
kills
201
8”
•Të
pak
tën
10 n
xënë
s nga
shko
llat p
ër A
PT m
arrin
pje
së
në ga
rat e
“Wor
ld S
kills
” apo
“Eur
opea
n Sk
ills”
201
9•
Dok
umen
tacio
ni p
ër p
jesë
mar
rje20
19ko
mun
at,
Qyt
eti i
Shk
upit,
sh
kolla
t
3.4.
3Pj
esëm
arrje
në g
arat
tjer
a ra
jona
le dh
e ndë
rkom
bëta
re
për s
tude
ntët
e A
PT
•Të
pak
tën
30 n
xënë
s nga
shko
llat p
ër A
PT m
arrin
pje
së
në ga
ra ra
jona
le dh
e ndë
rkom
bëta
re p
ër n
xënë
s në A
PT;
•D
okum
enta
cioni
për
pje
sëm
arrje
2020
kom
unat
, Q
ytet
i i S
hkup
it,
shko
llat
126
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
3.5.
1Pë
rgat
itja
dhe p
ilotim
i i n
jë
mod
eli p
ër a
rsim
në s
htëp
itë
korr
ektu
ese/
përm
irësu
ese
•Ja
në fo
rmua
r GP
për m
odeli
n e p
ropo
zuar
; •
Mod
eli q
ë për
fshin
skem
ën fi
nanc
iare
dhe
për
lloga
ritje
t pë
r bur
imet
e ne
vojsh
me fi
nanc
iare
ësht
ë për
gatit
ur d
he
anal
izua
r me p
alët
kyç
e të i
nter
esua
ra;
•M
odeli
i ak
ordu
ar ës
htë p
ilotu
ar n
ë sht
ëpitë
pë
rmirë
sues
e/ko
rrig
jues
e dhe
ësht
ë mod
ifiku
ar si
pas
rezu
ltate
ve të
pilo
timit;
•
Akte
t lig
jore
për
real
izim
in e
mod
elit j
anë d
orëz
uar d
he
janë
pra
nuar
;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
dhe М
D;
2020
MAS
h, М
D
3.5.
2Kr
yerja
e ar
simit
prof
esio
nal n
ë sht
ëpitë
ko
rrek
tues
e/pë
rmirë
sues
e
•Ja
në fu
tur p
rogr
amet
për
shko
llim
pro
fesio
nal;
•In
stitu
cione
t e a
kred
ituar
a të
cila
t do
të o
frojn
ë sh
kolli
m të
mes
ëm p
rofe
siona
l në s
htëp
itë p
ërm
irësu
ese/
korr
igju
ese j
anë z
gjed
hur;
•30
% e
nxë
nësv
e në
shtë
pitë
për
mirë
sues
e/ko
rrig
jues
e m
e ars
im të
mba
ruar
fillo
r jan
ë për
fshirë
në a
rsim
in e
mes
ëm;
•Ra
port
e për
pro
cesin
e sh
kolli
mit
dhe t
rajn
imit
si dh
e arr
itjet
e nx
ënës
ve;
• V
endi
me t
ë MAS
h dh
e МD
2021
MAS
h, М
D,
shtë
pitë
kor
-re
ktue
se/p
ërm
irë-
sues
e
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
Prio
rite
ti IV
. Për
mir
ësim
i ka
paci
tete
ve të
bur
imev
e nj
erëz
ore
4.1
Prez
antim
dhe
op
erac
iona
lizim
i nj
ë sis
tem
i për
zhvi
llim
in
prof
esio
nal d
he av
anci
min
e
karr
ierë
s për
mës
uesit
•Ko
mpe
tenc
at p
rofe
siona
le të
mës
imdh
ënës
ve p
o pë
rmirë
sohe
n va
zhdi
mish
t; •
Ars
imta
rët j
anë
të m
otiv
uar t
ë ar
rijnë
rezu
ltate
më
të
mira
;
•Si
stem
funk
siona
l i fu
tur m
e lig
j për
zhvi
llim
pr
ofes
iona
l dhe
avan
cim
në
karr
ierë
për
m
ësim
dhën
ësit;
•
Prog
ram
i për
traj
nim
dhe
zhvi
llim
pro
fesio
nal
ësht
ë m
iratu
ar;
2025
BZhA
, Q
APT
, Q
ShP
127
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
4.2
Përm
irësim
i i si
stem
it pë
r lic
enci
min
e d
rejto
rëve
të
shko
llave
me
APT
•D
rejto
rët e
të g
jitha
shko
llave
për
APT
i pl
otës
ojnë
kë
rkes
at m
inim
ale
për k
ompe
tenc
a pr
ofes
iona
le;
•St
anda
rdet
pro
fesio
nale
dhe
pro
filet
e v
ende
ve
të p
unës
për
dre
jtorë
të sh
kolla
ve m
e A
PT ja
në
mira
tuar
zyrt
arish
t;•
Sist
em i
ri pë
r lic
enci
m i
cili
përm
ban
para
kush
te
të re
vidu
ara
për p
aras
htrim
kër
kese
për
lice
ncë,
përm
bajtj
e e
ndry
shua
r dhe
pro
cedu
ra p
ër
prov
imet
për
mar
rje të
lice
ncës
, dhe
kus
htet
e
susp
endi
mit
të li
cenc
ës;
2020
QSh
P
4.3
Furn
izim
i pl
otë
i sh
ërbi
mev
e pr
ofes
iona
le•
Ars
imi d
he tr
ajni
met
shoq
ëroh
en m
e sh
ërbi
me
krej
tësis
ht p
rofe
siona
le të
cila
t jan
ë të
dom
osdo
shm
e pë
r një
pro
ces c
ilëso
r të
mës
imnx
ënie
s dhe
zhvi
llim
it të
fëm
ijëve
;
•Pr
ofile
t e v
ende
ve të
pun
ës p
ër sh
ërbi
met
pr
ofes
iona
le ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht;
•Sh
ërbi
met
pro
fesio
nale
në
shko
llat m
e A
PT ja
në
plot
ësua
r kre
jtësis
ht;
2020
2025
MA
Sh,
QA
PT,
kom
unat
, Q
ytet
i i
Shku
pit,
shko
llat
128
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
4.1.
1O
pera
cion
aliz
im i
siste
mit
për z
hvill
imin
pro
fesio
nal
dhe
avan
cim
in e
kar
rierë
s pë
r mës
uesit
•50
% e
mës
imdh
ënës
ve k
anë k
alua
r tra
jnim
e për
zhvi
llim
pr
ofes
iona
l;•
Plan
e për
zhvi
llim
pro
fesio
nal t
ë ars
imta
rëve
në t
ë gj
itha
shko
llat m
e APT
; •
Rapo
rte n
ga tr
ajni
met
e m
bajtu
ra;
•D
okum
ente
fina
ncia
re
2022
MAS
h, М
F,
SHN
JVL,
ko
mun
at,
Qyt
eti i
Sh
kupi
t
4.2.
1Ri
shik
imi i
siste
mit
për
licen
cimin
e dr
ejto
rëve
të
shko
llave
me A
PT
•Ja
në fo
rmua
r GP
për r
evid
imin
e sis
tem
it të
lice
ncim
it;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Siste
mi i
lice
ncim
it (p
ërm
ban
para
kush
te p
ër
para
shtr
im k
ërke
se p
ër li
cenc
ë, pë
rmba
jtje t
ë ndr
yshu
ar,
dhe p
roce
dura
të p
rovi
mev
e për
mar
rje li
cenc
e, dh
e ku
shte
për
susp
endi
min
e lic
encë
s) ës
htë r
evid
uar d
he
anal
izua
r me t
ë gjit
ha p
alët
kyç
e të i
nter
esua
ra;
•M
odul
et p
ër tr
ajni
min
e ka
ndid
atëv
e jan
ë për
punu
ar;
•Ja
në re
vidu
ar k
usht
et d
he k
riter
et p
ër h
yrje
në p
roce
sin e
trajn
imit;
•
Plan
i aks
iona
r për
real
izim
in e
proc
edur
ave p
rë li
cenc
im
ësht
ë për
gatit
ur;
•Si
stem
i për
lice
ncim
të d
rejto
rëve
të sh
kolla
ve p
ër A
PT
ësht
ë mira
tuar
zyrt
arish
t;
•Ra
port
e të G
P;•
Dra
ft-ak
t lig
jor p
ër p
ërm
irësim
in d
he sj
ellje
n e
siste
mit
të re
vidu
ar p
ër li
cenc
im;
•Ra
port
e nga
taki
met
për
disk
utim
;•
Vend
ime t
ë MAS
h;
2020
MAS
h,
QSh
P
4.3.
1Pë
rpili
mi i
pro
filev
e të
vend
eve t
ë pun
ës n
ë sh
ërbi
met
pro
fesio
nale
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërpu
nim
in e
vend
eve t
ë pun
ës;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Dra
fti p
ër p
rofil
et n
ë ven
det e
pun
ës ës
htë p
ërpu
nuar
dh
e ana
lizua
r me p
alët
kyç
e të i
nter
esua
ra;
•Ës
htë
përp
iluar
edh
e dr
aft-a
kti l
igjo
r për
mira
timin
e
profi
leve
në
vend
et e
pun
ës;
•Pr
ofilet
në v
ende
t e p
unës
dhe
udh
ëzim
et p
ër zb
atim
in e
tyre
janë
mira
tuar
zyrt
arish
t;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2020
MAS
h,
QA
PT
4.3.
2Fu
rniz
im i
plot
ë i
shër
bim
eve p
rofe
siona
le në
të
gjit
ha sh
kolla
t me A
PT
•Ja
në o
rgan
izua
r kon
kurs
e për
kua
dro
në sh
ërbi
met
pr
ofes
iona
le në
të g
jitha
shko
llat p
ër A
PT.
•D
okum
ente
për
kon
kurs
(shp
allje
, pye
tëso
rë,
rezu
ltate
inte
rvist
ash,
etj.)
•Ev
iden
cë p
ër të
pun
ësua
rit n
ëpër
shko
lla (v
endi
me t
ë dr
ejtor
ëve)
2025
kom
unat
, Q
ytet
i i
Shku
pit,
shko
llat
129
7.5.
ARS
IMI I
LA
RTË,
HU
LUM
TIM
I DH
E IN
OVA
CIO
NET
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
Prio
rite
ti I.
Sigu
rim
i ci
lësi
së d
he efi
kasi
tetit
në
arsi
min
e la
rtë
sipa
s për
voja
ve të
mir
a ev
ropi
ane
1.1
Refo
rmon
Bor
din
e A
kred
itim
it dh
e V
lerë
simit
të A
rsim
it të
Lar
të
•Ek
zist
ojnë
par
akus
htet
për
akr
editi
min
dhe
vle
rësim
in
efika
s të
arsim
it të
lart
ëA
men
dam
ente
t e k
ërku
ara
ligjo
re ja
në p
lotë
suar
; A
ktet
seko
ndar
e të
mira
tuar
a20
20M
ASh
1.2
Përm
irësim
i i m
ekan
izm
it pë
r akr
editi
min
e
univ
ersit
etev
e dh
e sis
tem
it pë
r vle
rësim
të ja
shtë
m
•Ja
në v
endo
sur p
arak
usht
et p
ër v
lerë
sim të
jash
tëm
të
cilë
sisë
në a
rsim
in e
lart
ë;•
Bord
i për
akr
editi
m d
he v
lerë
sim të
ars
imit
të la
rtë
ësht
ë an
ëtar
i ЕН
КА20
20BA
VAL
1.3
Përm
irësim
i i si
stem
eve
të
kont
rolli
t të
bren
dshë
m të
ci
lësis
ë në
ars
imin
e la
rtë
•Ja
në v
endo
sur p
arak
usht
et p
ër si
gurim
të k
ontr
ollit
të
cilë
sisë
në u
nive
rsite
te;
•Pr
oced
ura
e ve
tëvl
erës
imit
ësht
ë pë
rmirë
suar
;•
Janë
ven
dosu
r mek
aniz
ma
për m
onito
rimin
e
zbat
imit
të p
rogr
amev
e të
akr
editu
ara
të st
udim
it dh
e pë
rmbu
shje
n e
krite
reve
të a
kred
itim
it gj
atë
zbat
imit
të p
rogr
amit
të st
udim
it
•Ja
në th
emel
uar q
endr
a pë
r kon
trol
limin
e ci
lësis
ë në
të g
jitha
uni
vers
itete
t;
Qen
drat
e si
gurim
it të
cilë
sisë
të th
emel
uara
në
të
gjith
a un
iver
sitet
et;
2020
BAVA
L
1.4
Vend
osje
e v
lerë
simit
të
bren
dshë
m d
he të
jash
tëm
të
pun
ës së
org
anev
e pë
r ak
redi
tim d
he v
lerë
sim
•Ja
në v
endo
sur p
arak
usht
et p
ër fu
nksio
nim
efik
as të
or
gane
ve d
he ja
në si
guru
ar k
usht
e pë
r akr
editi
m d
he
vler
ësim
•M
ekan
izëm
ope
rativ
për
akt
ivite
tet e
bre
ndsh
me
dhe
të ja
shtm
e të
pun
ës së
org
anev
e20
20BA
VAL
1.5
Opt
imiz
imi i
rrje
tit
të a
rsim
it të
lart
ë (u
nive
rsite
tet /
faku
ltete
t) dh
e sh
përn
darja
e
prog
ram
eve
të st
udim
it
•Ës
htë
përm
irësu
ar e
fikas
iteti
i sist
emit
për a
rsim
in
e la
rtë,
në k
uptim
të h
arxh
imev
e dh
e re
leva
ncës
së
treg
ut lo
kal,
rajo
nal d
he g
loba
l të
punë
s;
•Ës
htë
mira
tuar
pla
n ve
prim
i për
opt
imiz
im;
•Ja
në p
reza
ntua
r mas
a op
timiz
uese
në
pajti
m m
e pl
anin
e v
eprim
it;
2020
MA
Sh,
univ
ersit
etet
130
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
1.6
Futja
e n
jë m
ekan
izm
i për
m
ësim
për
mes
pun
ës së
st
uden
tëve
në
orga
niza
ta
(ndë
rmar
rje, i
nstit
ucio
ne,
etj.)
•St
uden
tët p
ërfit
ojnë
shka
thtë
si pr
aktik
e të
cila
t jan
ë re
leva
nte
për k
ërke
sat r
eale
në
vend
et e
pun
ës;
•A
naliz
ë e
krye
r e tr
ajni
mit
prak
tik të
stud
entë
ve n
ë un
iver
sitet
e;
•Ës
htë
mira
tuar
kon
cept
i i m
ësim
it pë
rmes
pun
ës;
•Ja
në p
ërga
titur
am
enda
men
tet e
ligj
eve
në p
ajtim
m
e ko
ncep
tin e
mës
imit
përm
es p
unës
;•
Të g
jithë
uni
vers
itete
t kan
ë im
plem
entu
ar
traj
nim
in p
ër st
uden
të
2020
MA
Sh,
univ
ersit
etet
1.7
Ofr
imi i
shër
bim
eve
dhe
orie
ntim
dhe
kës
hilli
m
karr
iere
për
të g
jitha
un
iver
sitet
et
•St
uden
tët e
dip
lom
uar j
anë
të a
ftë të
mar
rin v
endi
me
të a
rsye
shm
e pë
r kar
rierë
n e
tyre
; •
Ësht
ë pë
rgat
itur d
orac
aku
për s
hërb
ime
të
orie
ntim
it në
kar
rierë
dhe
kës
hilli
m d
he u
ësh
të
dorë
zuar
të g
jitha
uni
vers
itete
ve;
•Ja
në th
emel
uar q
endr
at e
kar
rierë
s me
kuad
ër të
pl
otë
në të
gjit
ha u
nive
rsite
tet;
2020
MA
Sh,
univ
ersit
etet
1.8
Zvog
ëlim
i ra
port
it st
uden
t/mës
imdh
ënës
•Ës
htë
rritu
r efik
asite
ti i p
roce
sit të
mës
imnx
ënie
s në
univ
ersit
ete
përm
es p
ërku
shtim
it të
vëm
endj
es m
ë të
m
adhe
nda
j çdo
stud
enti;
•Ja
në re
vidu
ar rr
egul
lat p
ër B
ZhA
ј të
stud
entë
ve të
re
gjist
ruar
në
univ
ersit
ete;
•
Janë
form
uar g
rupe
stud
entë
sh si
pas r
regu
llave
të
reja
; •
Rritj
e e
num
rit të
kua
drit
akad
emik
dhe
ba
shkë
punë
torë
ve n
ë un
iver
sitet
e;
2020
2025
univ
ersit
etet
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.1.
1Pë
rsht
atja
e pr
oced
urav
e të
akre
ditim
it dh
e fun
ksio
nim
i i B
AVA
L pë
r t’u
anë
tarë
suar
në
EN
KA d
he E
CAR
•Kr
itere
t jan
ë të q
arta
, jan
ë rev
idua
r dhe
defi
nuar
edhe
pr
oced
urat
e ak
redi
timit;
•
Ësht
ë re
vidu
ar a
nëta
rësia
e B
AVA
L;•
Anët
arët
e BA
VAL
janë
traj
nuar
për
të re
aliz
uar
proc
edur
at p
ër a
kred
itim
në p
ajtim
me k
riter
et e
përc
aktu
ara;
•Pr
ogra
m, m
ater
iale
për t
rajn
im, e
tj.•
Rapo
rte p
ër tr
ajni
met
e m
bajtu
ra;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
2019
ВРМ
, M
ASh
, BA
VAL
131
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.2.
1Pë
rgat
itja
e met
odol
ogjis
ë, sta
ndar
deve
dhe
ud
hëzi
mev
e për
Qen
drat
e Si
gurim
it të
Cilë
sisë
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërpi
limin
e m
etod
olog
jisë,
stand
arde
ve d
he u
dhëz
imev
e; •
Janë
nda
rë m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në st
udiu
ar p
ërvo
jat n
dërk
ombë
tare
;•
Ësht
ë pë
rpun
uar m
etod
olog
jia d
he ë
shtë
rish
ikua
r ba
shkë
me
palë
t kyç
e të
inte
resu
ara;
•
Stan
dard
et d
he u
dhëz
imet
janë
në p
ërpu
thje
me a
to të
EN
KA d
he ja
në p
ërpi
luar
dhe
rish
ikua
r bas
hkë m
e pal
ët
kyçe
të in
tere
suar
a;•
Met
odol
ogjia
zyrt
arish
t e m
iratu
ar p
ër m
ekan
izm
in
e qen
drav
e për
sigu
rim të
cilës
isë ës
htë e
gatsh
me p
ër
pilo
tim;
•St
anda
rdet
dhe
udh
ëzim
et e
mira
tuar
a zy
rtar
isht p
ër
mek
aniz
min
e qe
ndra
ve p
ër si
gurim
të ci
lësisë
janë
të
gatsh
me p
ër p
ilotim
;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2019
MAS
h,
BAVA
L
1.3.
1Fu
tja e
siste
mev
e të
sigur
imit
të b
rend
shëm
të
cilës
isë n
ë ars
imin
e la
rtë
• N
evoj
at e
përm
irësim
it të
met
odol
ogjis
ë Ide
ntifi
kohe
n sta
ndar
det d
he u
dhëz
imet
për
sigu
rimin
e cil
ësisë
;•
Siste
m zy
rtar
i pr
ezan
tuar
dhe
siste
m o
pera
tiv i
sigur
imit
të b
rend
shëm
të ci
lësisë
•St
anda
rdet
dhe
udh
ëzim
et p
ër si
gurim
in e
cilës
isë
me r
ekom
andi
m të
për
mirë
simit
Vend
imet
e Re
ktor
ëve t
ë Uni
vers
itetit
2019
BAVA
L,
univ
ersit
etet
1.4.
1Zh
villi
mi i
një
mek
aniz
mi
të v
lerës
imit
të b
rend
shëm
dh
e të j
asht
ëm p
ër p
unën
e o
rgan
eve p
ër a
kred
itim
dh
e vler
ësim
të sh
kolli
mit
të la
rtë
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërpi
limin
e m
ekan
izm
it në
ku
adër
të B
AVA
L;•
Mek
aniz
mi,
met
odol
ogjia
, dhe
udh
ëzim
et p
ër v
lerës
im
të b
rend
shëm
dhe
të ja
shtë
m të
BAV
AL
janë
për
punu
ar
dhe j
anë r
ishik
uar m
e pal
ët k
yçe t
ë int
eres
uara
; •
Mek
aniz
mi ë
shtë
mira
tuar
zyrt
arish
t;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të B
AVA
L;
2019
BAVA
L
132
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.4.
2Pi
lotim
i dhe
futja
zyrt
are
e një
mek
aniz
mi p
ër
vler
ësim
in e
punë
s së
orga
nit p
ër a
kred
itim
dhe
vl
erës
im si
dhe
vler
ësim
të
arsim
it të
lart
ë
•N
evoj
at e
përm
irësim
it të
mek
aniz
mit
të id
entifi
kuar
;•
Ësht
ë pr
ezan
tuar
zyrt
arish
t dhe
ope
rativ
e or
gani
(-
et) p
ër a
kred
itim
in d
he v
lerë
simin
e a
ktiv
itete
ve
të A
rsim
it të
Lar
të, s
igur
imin
e b
rend
shëm
dhe
të
jash
tëm
të ci
lësis
ë
•Ra
port
për
pilo
timin
e m
etod
olog
jisë;
Rapo
rt m
bi p
ilotim
in e
met
odol
ogjis
ë; St
anda
rdet
dhe
udh
ëzim
et p
ër si
gurim
in e
cilës
isë
me r
ekom
andi
met
e pë
rmirë
simit;
Ve
ndim
et e
Rekt
orëv
e të U
nive
rsite
tit
2020
BAVA
L,
univ
ersit
etet
1.5.
1An
aliz
ë e p
rogr
amev
e ek
zistu
ese t
ë stu
dim
it dh
e vl
erës
im i
rënd
ësisë
së ty
re
për n
evoj
at tr
egut
të p
unës
•Ës
htë
orga
nizu
ar th
irrja
për
ble
rjen
e sh
ërbi
mev
e pë
r ski
cim
dhe
vle
rësim
të p
rogr
amev
e st
udim
ore
në
univ
ersit
ete;
•
Ësht
ë pë
rpilu
ar m
etod
olog
jia p
ër v
lerë
simin
e
zbat
uesh
mër
isë së
pro
gram
eve
të p
ërpu
nuar
a st
udim
ore;
•
Rezu
ltate
t nga
skici
mi i
të g
jitha
pro
gram
eve s
tudi
mor
e (të
cikl
it 1
dhe 2
) jan
ë për
punu
ar;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•D
okum
ente
fina
ncia
re;
•Ra
port
e nga
skic
imi d
he v
lerës
imi t
ë mira
tuar
a ng
a M
ASh;
•
Vend
ime t
ë MAS
h
2018
MAS
h,
univ
ersit
etet
1.5.
2Pë
rgat
itja
e Pla
nit t
ë Ve
prim
it pë
r Opt
imiz
imin
e R
rjetit
Uni
vers
itar
(uni
vers
itete
ve) d
he
shpë
rnda
rja e
Prog
ram
eve
të S
tudi
mit
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërga
titje
n e A
P;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ka
rakt
erist
ikat
kry
esor
e të t
regj
eve r
ajon
ale d
he lo
kale
janë
stud
iuar
;•
Plan
i i v
eprim
it pë
r opt
imiz
im ës
htë p
ërpi
luar
dhe
an
aliz
uar m
e pal
ët k
yçe t
ë int
eres
uara
; •
Plan
i i v
eprim
it pë
r opt
imiz
min
e rr
jetit
në a
rsim
it të
la
rtë d
he sh
përn
darje
n e p
rogr
amev
e stu
dim
ore ë
shtë
m
iratu
ar;
•Ra
port
e të G
P;•
Dra
ft-pl
an p
ër v
eprim
;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2019
MAS
h,
BAVA
L,
univ
ersit
etet
1.5.
3Zb
atim
i i m
asav
e të
optim
izim
it sip
as P
lani
t të
Vepr
imit
•Rr
jeti
për a
rsim
in e
lart
ë (un
iver
sitet
et) d
he sh
përn
darja
e p
rogr
amev
e stu
dim
ore j
anë o
ptim
izua
r;•
Vend
ime t
ë rek
torë
ve të
uni
vers
itete
ve;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2020
MAS
h,
BAVA
L,
univ
ersit
etet
1.5.
4O
ptim
izim
i i p
rogr
amev
e të
ars
imit
të la
rtë s
ipas
ne
voja
ve të
treg
ut të
pun
ës
•Pr
ogra
met
e ak
redi
tuar
a stu
dim
ore t
ë uni
vers
itete
ve
(Cik
li 1
dhe 2
) jan
ë në p
ërpu
thje
me t
regu
n e p
unës
;•
Vend
ime t
ë BAV
AL;
•Ve
ndim
e të r
ekto
rëve
të u
nive
rsite
teve
2020
BAVA
L,
univ
ersit
etet
133
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.6.
1An
aliz
ë e tr
ajni
mev
e pr
aktik
e të s
tude
ntëv
e në
univ
ersit
et
•Ja
në fo
rmua
r GP
për t
rajn
imet
pra
ktik
e; •
Rezu
ltate
t nga
ana
liza
me m
undë
si të
kon
statu
ara
për p
ërm
irësim
in e
trajn
imit
prak
tik të
stud
entë
ve n
ë un
iver
sitet
e jan
ë për
punu
ar;
•Ra
port
e të G
P;•
Vend
ime t
ë rek
torë
ve të
uni
vers
itete
ve;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2020
MAS
h,
univ
ersit
etet
1.6.
2Pë
rpili
m i
një k
once
pti p
ër
mës
im p
ërm
es p
unës
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërpi
limin
e ko
ncep
tit d
he
ndry
shim
eve l
igjo
re;
•Ja
në n
darë
mje
tet fi
nanc
iare
;•
Janë
stud
iuar
për
voja
t ndë
rkom
bëta
re;
•Ko
ncep
ti ës
htë p
ërpu
nuar
dhe
ësht
ë rish
ikua
r bas
hkë m
e pa
lët k
yçe t
ë int
eres
uara
; •
Stan
dard
et d
he u
dhëz
imet
janë
në p
ërpu
thje
me a
to të
EN
KA d
he ja
në p
ërpi
luar
dhe
rish
ikua
r bas
hkë m
e pal
ët
kyçe
të in
tere
suar
a;•
Konc
epti
për m
ësim
për
mes
pun
ës ës
htë m
iratu
ar
zyrt
arish
t;•
Janë
për
gatit
ur d
raft-
akte
t për
ndr
yshi
met
ligj
ore;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të r
ekto
rëve
të u
nive
rsite
teve
; •
Vend
ime t
ë MAS
h;
2019
MAS
h,
univ
ersit
etet
1.7.
1Zh
villi
mi i
një
mod
eli
për v
etëfi
nanc
imin
dhe
fu
nksio
nim
in e
qend
rave
të
karr
ierë
s
•Ës
htë
mira
tuar
mod
eli i
funk
sioni
mit
të q
endr
ave
të
karr
ierë
s; •
Vend
ime t
ë MAS
h20
19M
ASh,
un
iver
sitet
et
1.7.
2Tr
ajni
mi i
stafi
t në q
endr
at
e kar
rierë
s në u
nive
rsite
te•
Të p
aktë
n 50
vet
a ja
në tr
ajnu
ar p
ër p
unë n
ë qen
drat
e ka
rrie
rës;
•Pr
ogra
m d
he m
ater
iale
për t
rajn
im;
•Ra
port
e nga
traj
nim
et e
mba
jtura
;20
19M
ASh,
un
iver
sitet
et
1.7.
3O
pera
ciona
lizim
i i
qend
rave
të k
arrie
rës n
ë un
iver
sitet
e
•Q
endr
at e
karr
ierë
s jan
ë kre
jtësis
ht të
paj
isura
dhe
pu
nojn
ë në t
ë gjit
ha u
nive
rsite
tet n
ë paj
tim m
e mod
elin
e mira
tuar
;
•Ev
iden
cë p
ër të
pun
ësua
rit n
ë uni
vers
itete
(ven
dim
et e
rekt
orit)
;•
Plan
e vjet
ore t
ë pun
ës d
he ra
port
e të q
endr
ave t
ë ka
rrier
ës;
2019
MAS
h,
univ
ersit
etet
134
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.8.
1Ri
shik
imi i
rapo
rtit
stude
nt/ m
ësim
dhën
ës n
ë un
iver
sitet
e
•Ja
në fo
rmua
r GP
për r
ishik
imin
e rr
egul
lave
lidh
ur m
e pë
rpje
sëtim
in st
uden
t/mës
imdh
ënës
dhe
për
për
gatit
jen
e ndr
yshi
mev
e lig
jore
; •
Janë
nda
rë m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në st
udiu
ar p
ërvo
jat n
dërk
ombë
tare
;•
Rreg
ulla
t lid
hur m
e për
pjes
ëtim
in st
uden
t/mës
imdh
ënës
ja
në re
vidu
ar d
he ri
shik
uar m
e pal
ët k
yçe t
ë int
eres
uara
; •
Rreg
ulla
t lid
hur m
e për
pjes
ëtim
in st
uden
t/mës
imdh
ënës
në
uni
vers
itete
janë
mira
tuar
zyrt
arish
t;
•Ra
port
e nga
taki
met
për
disk
utim
;•
Vend
ime t
ë rek
torë
ve të
uni
vers
itete
ve;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
2025
ВРМ
, M
ASh
, BA
VAL,
un
iver
sitet
et
1.8.
2Re
distr
ibui
mi i
gru
peve
të
stude
ntëv
e në u
nive
rsite
te
sipas
rreg
ulla
ve të
reja
•N
umri
i stu
dent
ëve n
ë gru
pe k
orre
spon
don
me k
ërke
sat
e rre
gulla
ve të
reja
;•
Libr
a un
iver
sitar
ë për
evid
encë
të st
uden
tëve
;20
20M
ASh,
BA
VAL,
un
iver
sitet
et,
1.8.
3Rr
itje e
num
rit të
m
ësim
dhën
ësve
dhe
ba
shkë
punë
torë
ve
•Ës
htë
sigur
uar k
ontr
oll i
nev
ojav
e të
uni
vers
itete
ve p
ër
punë
simin
e li
gjër
uesv
e dh
e ba
shkë
punë
torë
ve;
•Ja
në si
guru
ar m
jete
për
pun
ësim
e të r
eja;
•Li
gjër
ues d
he b
ashk
ëpun
ëtor
ë të r
inj t
ë pun
ësua
r (të
pa
ktën
20%
e ne
voja
ve të
dek
laru
ara)
;
•Ri
shik
im i
nevo
jave
të të
gjit
ha u
nive
rsite
teve
;•
Vend
ime t
ë MAS
h dh
e МF
•Ko
nkur
set e
shpa
llura
;•
Kont
rata
të li
dhur
a pu
ne;
2025
MAS
h, M
F,
univ
ersit
etet
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
Prio
rite
ti II
. Zm
adhi
m i
përf
shir
jes t
ë nx
ënës
ve d
he p
ërm
irës
im i
inkl
uzio
nit d
he in
tegr
imit
ndër
etni
k në
ars
imin
e m
esëm
2.1
Prez
antim
i i n
jë si
stem
i të
Sta
ndar
deve
të
Kual
ifiki
mit
bazu
ar n
ë re
zulta
tet e
të n
xëni
t dhe
zh
villi
m i
stan
dard
eve
për
kual
ifiki
met
më
prio
ritar
e
•Ja
në v
endo
sur p
arak
usht
et m
inim
ale
për p
ërm
bajtj
en
dhe
rezu
ltate
t nga
ars
imi i
lart
ë;•
Sist
em i
mira
tuar
për
zhvi
llim
dhe
rish
ikim
të
stan
dard
eve
për k
ualifi
kim
e të
baz
uara
në
rezu
ltate
t nga
mës
imnx
ënia
; •
Janë
zhvi
lluar
dhe
mira
tuar
stan
dard
et p
ër 1
0%
nga
kual
ifiki
met
e o
frua
ra;
2020
MA
Sh,
univ
ersit
etet
135
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
2.2
Vend
osje
e n
jë si
stem
i për
st
udim
të v
azhd
uesh
ëm
përc
jellë
s për
të
dipl
omua
rit
•In
form
atat
për
shko
llim
in e
mët
ejsh
ëm d
he/o
se
punë
simin
e të
dip
lom
uarv
e (a
vanc
im n
ë ka
rrie
rë)
mun
dëso
jnë
të si
llen
vend
ime
për p
oliti
kat t
ë ci
lat d
o të
mbë
shte
ten
në d
ëshm
i;
•Pa
rime
ligjë
risht
të d
efinu
ara
për s
tudi
min
pë
rcje
llës p
ër at
a që
mba
rojn
ë ar
simin
e la
rtë;
•
Ësht
ë de
finua
r sist
em o
pera
tiv p
ër st
udim
in
përc
jellë
s të
të d
iplo
mua
rve;
•
Janë
ana
lizua
r inf
orm
atat
nga
për
cjel
lja e
st
uden
tëve
për
seci
lin v
it pa
rapr
ak a
kade
mik
;
2020
MA
Sh,
univ
ersit
etet
2.3
Përf
orci
m i
rrje
tit të
ba
shkë
puni
mit
me
univ
ersit
etet
tjer
a
•Ës
htë
përm
irësu
ar zh
villi
mi a
kade
mik
dhe
mob
ilite
ti i k
uadr
it un
iver
sitar
dhe
stud
entë
ve n
ë ko
ntek
st të
ha
pësir
ës e
vrop
iane
dhe
ndë
rkom
bëta
re të
ars
imit
të
lart
ë;
•Ja
në k
yçur
80%
e të
gjit
ha u
nive
rsite
teve
dhe
/os
e fa
kulte
teve
në
rrje
t me
univ
ersit
etet
e ja
shtm
e (e
vrop
iane
) ose
në
kuad
ër të
pro
gram
it Er
asm
us+
•80
% e
mje
teve
të E
rasm
us+
për M
aqed
onin
ë sh
fryt
ëzoh
en p
ër p
rogr
ame
shkë
mbi
mi t
ë ku
adrit
ak
adem
ik d
he st
uden
tëve
;
2020
MA
Sh,
Agj
enci
a na
cion
ale
për
prog
ram
e ev
ropi
ane
arsim
ore
dhe
mob
ilite
t, un
iver
sitet
et
2.4
Vend
osje
e n
jë
obse
rvat
oriu
mi p
ër
shka
thtë
si
•Si
stem
i për
ars
imin
e la
rtë
info
rmoh
et v
azhd
imish
t pë
r kër
kesa
t më
të re
ja p
ër k
ualifi
kim
e dh
e sh
kath
tësi
të ci
lat d
uhet
të p
ërdo
ren
për z
hvill
imin
e p
oliti
kave
të
arsim
it të
lart
ë;
•O
pser
vato
r i in
stitu
cion
aliz
uar d
he të
rësis
ht i
pajis
ur p
ër sh
kath
tësi;
2020
MA
Sh
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
2..1
.1Zh
villi
m i
met
odol
ogjis
ë dhe
rr
egul
lave
për
Sta
ndar
det
e kua
lifiki
mit
të b
azua
ra
në k
ompe
tenc
a (z
hvill
im,
vend
osje
e ri
shqy
rtim
it të
St
anda
rdev
e)
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërpi
limin
e m
etod
olog
jisë d
he
rreg
ulla
ve;
•Ja
në n
darë
mje
tet fi
nanc
iare
;•
Janë
stud
iuar
për
voja
t ndë
rkom
bëta
re;
•M
etod
olog
jitë d
he rr
egul
lat j
anë p
ërpi
luar
dhe
janë
an
aliz
uar m
e pal
ët k
yçe t
ë int
eres
uara
; •
Met
odol
ogjia
dhe
rreg
ulla
t e zh
villi
mit,
pre
zant
imit
dhe r
ishik
imit
të st
anda
rdev
e për
kua
lifiki
me b
azua
r në
kom
pete
nca
janë
mira
tuar
zyrt
arish
t;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
2020
MAS
h,
BAVA
L/or
gane
t, un
iver
sitet
et
136
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
2.1.
2Pë
rpili
m i
stand
arde
ve p
ër
kual
ifiki
me
•Ja
në p
ërzg
jedh
ur k
ualifi
kim
et p
ër të
cila
t duh
et të
pë
rpilo
hen
stand
arde
; •
Janë
form
uar G
P pë
r për
pilim
in e
stand
arde
ve;
•An
ëtar
ët e
GP
janë
traj
nuar
për
të p
ërpi
luar
stan
dard
e pë
r kua
lifiki
me t
ë baz
uara
në k
ompe
tenc
a;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•St
anda
rdet
për
kua
lifiki
me t
ë baz
uara
në k
ompe
tenc
a ja
në p
ërpi
luar
për
10%
të k
ualifi
kim
eve t
ë ofr
uara
, në
pajti
m m
e met
odol
ogjin
ë e m
iratu
ar d
he ja
në a
naliz
uar
me p
alët
kyç
e të i
nter
esua
ra;
•St
anda
rdet
për
kua
lifiki
me t
ë baz
uara
në k
ompe
tenc
a ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht d
he ja
në të
gatsh
me p
ër t’
u vë
në n
ë për
dorim
;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga tr
ajni
met
e m
bajtu
ra;
•Ev
iden
cë p
ër n
gjar
jet e
të v
ërte
tuar
it;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2020
MAS
h,
BAVA
L/or
gane
t,
univ
ersit
etet
2.2.
1Pë
rforc
im i
kapa
citet
eve
të u
nive
rsite
teve
pë
r për
gatit
jen
dhe
mirë
mba
jtjen
e ba
zës s
ë të
dhën
ave t
ë stu
dent
ëve q
ë ka
në p
ërfu
ndua
r shk
ollim
in
e tyr
e
•Ba
za o
pera
tive e
të d
hëna
ve p
ër st
uden
tët t
ë cilë
t kan
ë m
baru
ar sh
kolli
min
në t
ë gjit
ha u
nive
rsite
tet ë
shtë
pë
rgat
itur;
•Ba
za fu
nksio
nale
të të
dhë
nave
baz
uar n
ë TI n
ë të
gjith
a un
iver
sitet
et;
2020
MAS
h,
univ
ersit
etet
2.2.
2Ve
ndos
ja e
një m
etod
olog
jie
për s
tudi
m të
vaz
hdue
shëm
gj
urm
ues p
ër të
mon
itoru
ar
të d
iplo
mua
rit
•Të
dhë
nat n
ga st
udim
et p
ërcje
llëse
janë
mbl
edhu
r dhe
an
aliz
uar;
•Të
dhë
na n
ga st
udim
et p
ërcje
llëse
; •
Rapo
rte a
nalit
ike p
ër v
itet a
kade
mik
e;•
Vend
ime t
ë rek
torë
ve të
uni
vers
itete
ve
2020
MAS
h,
univ
ersit
etet
2.3.
1Id
entifi
kim
i i u
nive
rsite
teve
të
hua
ja p
ër të
krij
uar
part
nerit
ete
•Ja
në b
ërë m
arrë
vesh
jet p
ër t’
u lid
hur m
e uni
vers
itete
t tje
ra;
•M
emor
andu
me b
ashk
ëpun
imi;
2020
MAS
h,
univ
ersit
etet
137
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
2.3.
2Fi
llim
i pr
ogra
mev
e për
sh
këm
bim
të st
uden
tëve
dhe
sta
fit
•U
nive
rsite
tet,
kuad
ri m
ësim
dhën
ës d
he st
uden
tët j
anë t
ë ky
çur n
ë pro
gram
et e
shkë
mbi
mit;
•Pr
ogra
me s
hkëm
bim
i;•
Rapo
rte p
ër m
obili
tet,
etj.
2020
MAS
h,
univ
ersit
etet
, A
gjen
cia
naci
onal
e pë
r pr
ogra
me
evro
pian
e ar
simor
e dh
e m
obili
tet
2.4.
1Th
emeli
m i
obse
rvat
oriu
mit
për s
hkat
htës
i33•
Obs
erva
toriu
mi i
shka
thtë
sive ë
shtë
insti
tucio
naliz
uar
dhe p
ajisu
r tër
ësish
t;•
Vend
ime t
ë MAS
h-it;
2020
MAS
h
33
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
Prio
rite
ti II
I. Pë
rmir
ësim
i qa
sshm
ëris
ë dh
e si
stem
it pë
r reg
jistr
im n
ë ar
sim
in e
lart
ë
3.1
Përs
htat
je e
ndë
rtes
ave
të
univ
ersit
etev
e (fa
kulte
teve
) pë
r shk
ollim
për
fshi
rës
•Ës
htë
përm
irësu
ar q
assh
mër
ia n
ë ar
simin
e la
rtë
për
pers
onat
me
aftës
i të
kufiz
uara
fizi
ke;
•N
dërt
esat
e të
gjit
ha u
nive
rsite
teve
janë
për
shta
tur
tërë
sisht
për
nev
ojat
ars
imor
e të
stud
entë
ve m
e ne
voja
të v
eçan
ta;
2020
MA
Sh, u
ni-
vers
itete
t
3.2
Përm
irësim
i ku
shte
ve n
ë ko
nvik
tet s
tude
ntor
e •
Stud
entë
t kan
ë ku
shte
solid
e pë
r ban
im n
ë të
gjit
ha
konv
ikte
t stu
dent
ore;
•Ko
nvik
tet s
tude
ntor
e ja
në ri
novu
ar të
rësis
ht n
ë të
gjit
ha q
ytet
et m
e të
pak
tën
50%
të të
gjit
ha
vend
bani
mev
e;
2020
2025
MA
Sh,
konv
ikte
t st
uden
tore
33
Akt
ivite
te të
pla
nifik
uara
nga
Pro
jekt
i për
zhv
illim
të s
hkat
htës
ive
dhe
mbs
ëtje
tjen
e in
ovac
ione
ve, i
fina
ncua
r nga
BB.
138
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
3.1.
1Pë
rsht
atje
e n
dërt
esav
e të
un
iver
sitet
eve
(faku
ltete
ve)
për p
ërfs
hirje
të st
uden
tëve
m
e pe
nges
a fiz
ike
•Ës
htë
orga
nizu
ar th
irrja
për
ble
rje të
shër
bim
eve
për z
gjid
hje
arki
tekt
uror
e dh
e pu
në n
dërt
imor
e pë
r pë
rsht
atje
n e
ndër
tesa
ve të
uni
vers
itete
ve p
ër t’
i për
fshi
rë
edhe
stud
entë
t me
peng
esa
fizik
e;
•Ës
htë
përg
atitu
r zgj
idhj
a ar
kite
kton
ike
për p
unët
nd
ërtim
ore
me
vler
ësim
in e
bux
hetit
; •
Të g
jitha
ndë
rtes
at e
univ
ersit
etev
e pub
like (
faku
ltete
ve)
janë
për
shta
tur p
ër p
ërfsh
irjen
e stu
dent
ëve m
e pen
gesa
fiz
ike;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•D
okum
ente
fina
ncia
re;
•Ve
ndim
e për
pra
nim
të p
lani
t ark
itekt
onik
dhe
pu
nëve
ndë
rtim
ore;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2020
MAS
h,
univ
ersit
etet
3.2.
1Pë
rpili
m i
një k
once
pti p
ër
mirë
mba
jtjen
e ko
nvik
teve
stu
dent
ore
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërga
titje
n e K
once
ptit;
•
Konc
epti
ësht
ë për
gatit
ur d
he ës
htë a
naliz
uar m
e pal
ët
kyçe
të in
tere
suar
a;
•Ko
ncep
ti pë
r mirë
mba
jtjen
e ko
nvik
teve
stud
ento
re ës
htë
mira
tuar
zyrt
arish
t;
•Ra
port
e nga
taki
met
për
disk
utim
;•
Vend
ime t
ë MAS
h20
19M
ASh,
ko
nvik
tet
stud
ento
re
3.2.
2Pë
rmirë
sim i
kush
teve
në
konv
ikte
t stu
dent
ore
•Ës
htë
orga
nizu
ar th
irrja
për
ble
rjen
e zg
jidhj
es
arki
tekt
onik
e dh
e pu
nëve
ndë
rtim
ore
për p
ërm
irësim
in
e ku
shte
ve n
ë ko
nvik
tet s
tude
ntor
e;•
Zgjid
hja
arki
tekt
onik
e për
pun
ët n
dërt
imor
e me
vler
ësim
in e
buxh
etit
ësht
ë për
gatit
ur;
•Ku
shte
t në k
onvi
ktet
stud
ento
re ja
në p
ërm
irësu
ar
tërë
sisht
;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Ve
ndim
e për
pra
nim
të p
lani
t ark
itekt
onik
dhe
pu
nëve
ndë
rtim
ore;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2025
MAS
h,
konv
ikte
t stu
dent
ore
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
Prio
rite
ti IV
. Për
mir
ësim
i ud
hëhe
qjes
dhe
fina
ncim
it të
ars
imit
të la
rtë
4.1
Rish
qyrt
im i
korn
izës
për
ud
hëhe
qje
dhe
men
axhi
m
me
univ
ersit
etet
•Ës
htë
gara
ntua
r aut
onom
ia e
uni
vers
itete
ve;
•M
enax
him
i dhe
udh
ëheq
ja e
uni
vers
itete
ve ja
në
dem
okra
tizua
r dhe
ësh
të rr
itur e
fikas
iteti
i tyr
e;
•Ës
htë
them
elua
r kës
hilli
për
ars
imin
e la
rtë;
•Ës
htë
rritu
r pje
sëm
arrja
funk
siona
le e
stud
entë
ve n
ë pr
oces
in e
ven
dim
mar
rjes n
ë ni
vel f
akul
tete
sh d
he
univ
ersit
etes
h;
•Ës
htë
real
izua
r ana
lizë
e m
ekan
izm
ave
për
men
axhi
m d
he u
dhëh
eqje
; •
Dra
ft-ak
te li
gjor
e pë
r mek
aniz
ma
të ri
për
m
enax
him
dhe
udh
ëheq
je;
2020
MA
Sh,
univ
ersit
etet
139
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
4.2
Përm
irësim
i fu
nksio
nim
it të
OD
SJ n
ë se
cilin
un
iver
sitet
(fak
ulte
t)
•Ba
shkë
puni
mi u
nive
rsite
teve
me
palë
t kyç
e të
in
tere
suar
a (k
omun
itetin
e b
izne
sit, S
enat
in e
un
iver
sitet
it) ë
shtë
për
forc
uar;
•Ës
htë
bërë
ana
lizë
e fu
nksio
nim
it të
KBB
P, ja
në
përg
atitu
r rek
oman
dim
e pë
r për
mirë
simin
e ty
re
dhe
janë
sugj
erua
r akt
ivite
te të
ard
hshm
e pë
r pë
rfor
cim
in e
kap
acite
teve
;
2020
MA
Sh,
KBB
P, u
ni-
vers
itete
t
4.3
Vend
osja
e n
jë si
stem
i të
ri pë
r fina
ncim
in e
ars
imit
të
lart
ë ba
zuar
në
treg
uesit
e
punë
s së
përf
undu
ar
•Ës
htë
rritu
r efik
asite
ti i s
hfry
tëzi
mit
të b
urim
eve
finan
ciar
e të
cila
t nda
hen
për a
rsim
in e
lart
ë;•
Mek
aniz
ëm o
pera
tiv p
ër fi
nanc
imin
e
univ
ersit
etev
e në
baz
ë të
num
rit të
stud
entë
ve d
he
indi
kato
rëve
për
pun
ën e
kry
er;
2020
MA
Sh,
univ
ersit
etet
4.4
Vend
osja
e m
ekan
izm
ave
për t
ë in
kura
juar
in
vest
imet
nga
sekt
ori i
bi
znes
it në
ars
imin
e la
rtë
•Ja
në v
endo
sur k
usht
e pë
r rrit
jen
e in
vest
imev
e në
ar
simin
e la
rtë;
•
Mas
a lig
jëris
ht të
kon
stat
uara
për
mot
ivim
in e
pu
nëdh
ënës
ve;
2020
MA
Sh,
univ
ersit
etet
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
4.1.
1An
aliz
ë e m
ekan
izm
ave p
ër
udhë
heqj
e dhe
men
axhi
m
në u
nive
rsite
te
•Ës
htë
anal
izua
r efe
ktiv
iteti
i mek
aniz
mav
e ek
zist
ues
për u
dhëh
eqje
dhe
men
axhi
m m
e un
iver
sitet
et;
•Ja
në p
ërga
titur
reko
man
dim
et p
ër ri
shik
im të
m
ekan
izm
ave d
he të
një
jtë ja
në a
naliz
uar m
e pal
ët k
yçe
të in
tere
suar
a (p
ërfsh
irë ed
he st
uden
tët);
•
Janë
për
gatit
ur d
raft-
akte
t për
ndr
yshi
met
ligj
ore;
•Ra
port
për
ana
lizën
;•
Vend
ime t
ë rek
torë
ve të
uni
vers
itete
ve;
2018
MAS
h,
univ
ersit
etet
4.2.
1An
aliz
ë e fu
nksio
nim
it të
K
BBP
•V
lerës
imi i
funk
sioni
mit
të K
BBP
ësht
ë rea
lizua
r;•
Janë
sigu
ruar
reko
man
dim
et p
ër p
ërm
irësim
in e
korn
izës
ligj
ore d
he in
stitu
cion
ale n
ë pun
ën e
KBB
P;
•Ra
port
për
ana
lizën
;•
Janë
për
gatit
ur d
he m
iratu
ar a
kte t
ë rej
a në
n-lig
jore
, për
fshirë
edhe
rapo
rte t
ë sta
ndar
dizu
ara
dhe
mek
aniz
ma
për r
apor
tim;
2018
MAS
h,
univ
ersit
etet
4.3.
1Pë
rpili
m i
një m
ekan
izm
i të
ri p
ër sh
përn
darje
n e
burim
eve fi
nanc
iare
për
un
iver
sitet
et
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërga
titje
n e m
ekan
izm
it;
•Ja
në n
darë
mje
tet fi
nanc
iare
;•
Janë
stud
iuar
për
voja
t ndë
rkom
bëta
re;
•M
ekan
izm
i dhe
për
lloga
ritja
e m
jete
ve të
nev
ojsh
me
janë
për
pilu
ar d
he ja
në a
naliz
uar m
e pal
ët k
yçe t
ë in
tere
suar
a;•
Mek
aniz
mi ë
shtë
mira
tuar
zyrt
arish
t për
pilo
tim;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të r
ekto
rëve
të u
nive
rsite
teve
;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2019
MAS
h,
univ
ersit
etet
140
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
4.3.
2Pi
lotim
i m
ekan
izm
it të
ri
për fi
nanc
im
•M
ekan
izm
i i ri
për
fina
ncim
ësht
ë pilo
tuar
në d
y un
iver
sitet
e; •
Nev
ojat
për
për
mirë
simin
e m
ekan
izm
it ja
në v
erifi
kuar
në
uni
vers
itete
;
•Ra
port
për
pilo
timin
e m
ekan
izm
ave t
ë ri p
ër
finan
cim m
e rek
oman
dim
e për
për
mirë
sim;
2019
MAS
h,
univ
ersit
etet
4.3.
3Pë
rmirë
sim d
he p
reza
ntim
zy
rtar
i m
ekan
izm
it të
ri p
ër
finan
cimin
e un
iver
sitet
eve
•M
ekan
izm
i për
fina
ncim
i ba
zuar
në n
umrin
e stu
dent
ëve d
he in
dika
torë
t për
për
fund
imin
e pu
nës
ësht
ë mira
tuar
zyrt
arish
t;•
Janë
për
gatit
ur d
raft-
akte
t lig
jore
për
ndr
yshi
met
ligj
ore;
•Ve
ndim
e të r
ekto
rëve
të u
nive
rsite
teve
;•
Vend
ime t
ë MAS
h;
2020
MAS
h,
univ
ersit
etet
4.4.
1Pë
rgat
itje e
mek
aniz
mit
për
nxitj
en e
inve
stim
eve n
ë ar
simin
e la
rtë n
ga a
na e
bizn
es se
ktor
it
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërga
titje
n e m
ekan
izm
it;
•Ja
në st
udiu
ar p
ërvo
jat n
dërk
ombë
tare
;•
Mek
aniz
mi ë
shtë
për
gatit
ur d
he ës
htë a
naliz
uar m
e pa
lët k
yçe t
ë int
eres
uara
; •
Dra
ft-ak
tet l
igjo
re p
ër n
drys
him
et n
ë leg
jisla
cion
janë
pë
rgat
itur;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të r
ekto
rëve
të u
nive
rsite
teve
;•
Vend
ime t
ë MAS
h;
2020
MAS
h,
univ
ersit
etet
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
Prio
rite
ti V.
Mbë
shte
tje p
ër h
ulum
timin
dhe
inov
acio
net
5.1
Form
im i
mek
aniz
mit
inst
ituci
onal
për
ba
shkë
puni
m tr
epal
ësh
ndër
mje
t sht
etit,
aka
dem
isë
dhe
kom
unite
tit të
biz
nesit
•Ës
htë
vend
osur
mbë
shte
tje e
qën
drue
shm
e dh
e or
ient
im i
hulu
mtim
eve
dhe
inov
acio
nit;
•Ës
htë
vend
osur
kës
hilli
nac
iona
l për
ars
imin
e la
rtë,
shke
ncë,
inov
acio
n dh
e te
knol
ogji;
•
10 p
roje
kte
hulu
mtu
ese
po re
aliz
ohen
;
2025
MA
Sh,
FIZh
T,
KN
ALS
hIT,
un
iver
si-te
tet
5.2
Përm
irësim
i m
ekan
izm
it pë
r kon
stat
imin
e fu
shav
e pr
iorit
are
tem
atik
e pë
r hu
lum
tim d
he in
ovac
ione
•Ës
htë
rritu
r efik
asite
ti i p
ërdo
rimit
të re
surs
eve
finan
ciar
e të
nda
ra p
ër h
ulum
tim d
he
inov
acio
ne;
•M
ekan
izëm
ope
rativ
për
ver
ifiki
min
e fu
shav
e te
mat
ike
prio
ritar
e pë
r hul
umtim
dhe
inov
acio
n;
2020
MA
Sh,
KN
ALS
hIT
141
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
5.3
Përf
orci
m i
infr
astr
uktu
rës
hulu
mtu
ese
(qen
dra
të
përs
osm
ërisë
, për
shpe
jtues
, qe
ndra
për
tran
sfer
im
tekn
olog
jish)
në
univ
ersit
etet
e zg
jedh
ura
•H
ulum
timet
shke
ncor
e ja
në n
ë pë
rput
hshm
ëri
me
nevo
jat b
ashk
ëkoh
ore
për z
hvill
imin
e
tekn
olog
jisë;
•Ja
në a
kred
ituar
24
labo
rato
rë n
ë un
iver
sitet
et p
ublik
e dh
e ja
në p
ajisu
r në
përp
uthj
e m
e ne
voja
t dhe
kër
kesa
t e
tekn
olog
jisë
së la
rtë;
•
Zyrë
nac
iona
le p
lotë
sisht
funk
siona
le p
ër tr
ansf
erim
in e
te
knol
ogjiv
e;
•Pj
esë
e fin
anci
mit
priv
at e
mob
ilizu
ar si
për
qind
je e
in
vest
imev
e të
FIZ
hT n
ë ak
tivite
te p
ër in
ovac
ion;
•
Pjes
ë e
finan
cim
it pr
ivat
e m
obili
zuar
si p
ërqi
ndje
e
inve
stim
eve
të F
IZhT
në
aktiv
itete
për
inov
acio
n;
•Pë
rqin
dje
e pë
rdor
uesv
e të
cilë
t i k
anë
nëns
hkru
ar
mar
rëve
shje
t për
bas
hkëp
unim
ndë
rmje
t ndë
rmar
rjeve
dh
e ko
mun
itetit
të b
izne
sit;
•N
umri
i kom
pani
ve n
ë pr
ogra
min
për
shpe
jtues
të F
IZhT
;•
Qas
je e
vaz
hdue
shm
e në
qen
drat
për
hul
umtim
nda
j bu
rimev
e të
bes
uesh
me
të b
azav
e të
të d
hëna
ve (p
.sh. W
eb
of S
cien
ce, E
lsevi
er, S
copu
s, EB
SCO
);
2020
MA
Sh,
FIZh
T,
ZNTT
142
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
5.1.
1Ve
ndos
je e
KN
ALS
hIT
•K
NA
LShI
T ës
htë t
ërës
isht f
unks
iona
l;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
2019
MAS
h
5.1.
2Fi
llim
i pr
ojek
teve
për
in
ovac
ione
/hul
umtim
të
cilët
do
të m
erre
n m
e ne
voja
t e o
rgan
izat
ave
•N
jë p
jesë
e re
surs
eve t
ë nda
ra p
ër F
IZhT
janë
pag
uar;
•In
strum
ente
t për
zhvi
llim
tekn
olog
jik:
- Të
pak
tën
5% v
itin
e par
ë, 20
% v
itin
e dyt
ë, 50
% v
itin
e tre
të,
80%
viti
n e k
atër
t, dh
e 100
% v
itin
e pes
të.
•Pë
rmes
pro
gram
it pë
rshp
ejtu
es të
FIZ
hT ja
në a
vanc
uar:
5 or
gani
zata
në v
itin
e par
ë, 10
në v
itin
e dyt
ë, 15
në v
itin
e kat
ërt;
•N
umri
i firm
ave –
për
doru
es të
cila
t do
të o
frojn
ë pro
dukt
e të
reja
/të p
ërm
irësu
ara:
të p
aktë
n 5
orga
niza
ta n
ë viti
n e p
arë,
15
në v
itin
e dyt
ë, 25
në v
itin
e tre
të ,
30 n
ë viti
n e k
atër
t; •
Num
ri i fi
rmav
e – p
ërdo
rues
të ci
lat d
o të
pre
zant
ojnë
pro
cese
të
reja
: të p
aktë
n 2
orga
niza
ta n
ë viti
n e p
arë,
4 në
viti
n e d
ytë,
6 në
vi
tin e
tretë
;•
% e
përd
orue
sve s
hfry
tëzu
es të
traj
nim
it dh
e men
torim
it; 4
0% n
ë vi
tin e
parë
; 50%
në v
itin
e dyt
ë ; 6
0% n
ë viti
n e t
retë
, dhe
70%
në
vitin
e ka
tërt
;
•D
okum
ente
fina
ncia
re;
•D
okum
enta
cion
i pro
jektit
hul
umtu
es;
•Ra
port
gjy
smëv
jeto
r mon
itoru
es;
•Ra
port
e pro
gres
i për
FIZ
hT;
•Ve
ndim
e të K
NA
LShI
T
2020
MAS
h,
FIZh
T,
KN
ALS
hIT
5.2.
1Ri
shik
im i
mek
aniz
mit
për k
onsta
timin
e fu
shav
e pr
iorit
are
tem
atik
e pë
r hu
lum
tim d
he in
ovac
ione
•Ja
në fo
rmua
r GP;
•M
ekan
izm
i ësh
të p
ërga
titur
dhe
mira
tuar
nga
KN
ALS
hIT
dhe
ësht
ë ana
lizua
r me t
ë gjit
ha p
alët
kyç
e të i
nter
esua
ra;
•D
raft-
akte
t lig
jore
për
ndr
yshi
met
ligj
ore j
anë p
ërga
titur
;
•Ra
port
e të G
P;•
Vend
ime t
ë KN
ALS
hIT
;•
Vend
ime t
ë MAS
h;
2018
MAS
h,
KN
ALS
hIT
5.3.
1Th
emeli
m i
një z
yre
nacio
nale
për t
rans
ferim
te
knol
ogjis
h (Z
NTT
)
•ZN
TT ës
htë v
endo
sur d
he ës
htë f
unks
iona
le;
•Pë
r ras
tet e
impo
rtit
të te
knol
ogjis
ë në i
ndus
tri v
endo
set
sipas
num
rit të
ana
lizav
e të g
amës
së p
aten
tave
(AP)
, fus
hës
së p
aten
tave
(P),
dhe t
ekno
logj
isë së
lice
ncim
it (im
port
it të
te
knol
ogjis
ë);
•Sh
pikj
e ven
dore
sipa
s për
gjig
jeve
të k
omer
cializ
uara
në
inte
rven
im si
pas n
umri
të p
aten
tave
të d
orëz
uara
(P),
licen
cave
(L
) dhe
mar
rëve
shje
ve p
ër sh
ërbi
me h
ulum
tues
e (M
);
•ZN
TT k
rejtë
sisht
ope
rativ
e dhe
fu
nksio
nale;
•Ra
port
e të b
rend
shm
e vje
tore
për
ZN
TT
2020
MAS
h, o
dat
ekon
omik
e, ZN
TT,
univ
ersit
etet
5.3.
2Si
gurim
mje
tesh
të
nevo
jshm
e për
qas
jen
e un
iver
sitet
eve n
ë bur
ime
të b
esue
shm
e të b
azav
e hu
lum
tues
e të t
ë dhë
nave
•Sq
arim
et, p
ërllo
garit
jet,
dhe a
ktet
ligj
ore p
ër p
ërca
ktim
in e
mej
teve
të n
evoj
shm
e jan
ë për
gatit
ur;
•M
jete
t e n
evoj
shm
e për
uni
vers
itete
t jan
ë për
cakt
uar;
•Ve
ndim
e të r
ekto
rëve
të u
nive
rsite
teve
2020
MAS
h,un
iver
sitet
et
143
7.6.
MËS
IMI D
HE
ARS
IMIM
I I T
Ë RR
ITU
RVE
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
Prio
rite
ti I.
Rri
tje e
kua
lifiki
mev
e pë
r të
rritu
rit (
njoh
uri,
shka
thtë
si, k
ompe
tenc
a)
1.1
Vend
osje
e si
stem
it pë
r V
MFJ
•Të
gjit
hë q
ytet
arët
kan
ë m
undë
si t’i
vër
teto
jnë
kom
pete
ncat
të ci
lat i
kan
ë m
arrë
për
mes
të n
xëni
t jo
-form
al d
he in
form
al, m
e çk
a do
të p
ërm
irëso
het
atra
ktiv
iteti
i të
nxën
it të
për
jets
hëm
dhe
do
të rr
itet
konk
urre
nca
në fo
rcën
pun
ëtor
e;
•Ës
htë
vend
osur
sist
emi p
ër V
MFJ
;•
Sist
emi ë
shtë
pilo
tuar
në
të p
aktë
n 3
kual
ifiki
me
me
pjes
ëmar
rje të
30
kand
idat
ëve;
2025
M
ASh
, M
PPS,
Q
AR,
of
rues
it e
shër
bim
eve
1.2
Rritj
e e
efika
sitet
it të
sh
kolli
mit
fillo
r për
të
rritu
r
•Ës
htë
rritu
r niv
eli i
ars
imit
me
të ci
lin p
o pa
jiset
po
pulla
ta;
•Ës
htë
revi
duar
mek
aniz
mi i
ars
imit
fillo
r për
të
rritu
r; •
Prog
ram
e të
zhvi
lluar
a dh
e të
pilo
tuar
a të
baz
uara
në
8 k
ompe
tenc
a ky
çe;
2020
M
ASh
, Q
AR
1.3
Sigu
rim i
mbë
shte
tjes p
ër
përf
undi
min
e sh
kollë
s së
mes
me
nga
ana
e të
rr
iturv
e
•Ja
në p
ërm
irësu
ar k
ompe
tenc
at k
yçe
të të
rritu
rve;
•
Të p
aktë
n 10
00 të
rritu
r jan
ë pë
rfsh
irë n
ë ar
simin
e
mes
ëm;
2025
Q
AR,
ko
mun
at,
shko
llat p
ër
APT
1.4
Zgje
rim i
gam
ës së
pr
ogra
mev
e pë
r të
rritu
r pë
r per
sona
t me
nevo
ja të
ve
çant
a ar
simor
e
•Ja
në p
ërm
irësu
ar m
undë
sitë
për t
’i m
ësua
r të
rritu
rit
me
nevo
ja të
veç
anta
ars
imor
e;
•Të
pak
tën
5 pr
ogra
me
për p
erso
na m
e ne
voja
të
veça
nta
arsim
ore
janë
ver
ifiku
ar d
he ja
në v
ënë
në
disp
ozic
ion;
•
Të p
aktë
n 25
per
sona
me
nevo
ja të
veç
anta
ar
simor
e ja
në k
yçur
në
prog
ram
e dh
e tr
ajni
me
të
cert
ifiku
ara
për t
ë rr
itur;
2020
Q
AR,
of
rues
it e
shër
bim
eve
1.5
Vend
osje
e n
jë m
odel
i të
qën
drue
shëm
për
m
barim
in e
shko
llës
fillo
re d
he të
mes
me
dhe
pjes
ëmar
rje n
ë tr
ajni
m
prof
esio
nal n
ga p
erso
nat
në sh
tëpi
të k
orrig
jues
e/pë
rmirë
sues
e
•Ja
në si
guru
ar k
usht
e pë
r per
sona
t e v
endo
sur n
ë sh
tëpi
të k
orrig
jues
e/pë
rmirë
sues
e të
mun
d të
m
baro
jnë
arsim
in fi
llor d
he të
mes
ëm d
he të
mar
rin
pjes
ë në
APT
;
•M
odel
i zg
jedh
ur d
he i
mira
tuar
; •
Ësht
ë sig
urua
r mbë
shte
tje fi
nanc
iare
për
real
izim
in
e ar
simit
në sh
tëpi
të k
orrig
jues
e/pë
rmirë
sues
e;
•Të
pak
tën
10%
e p
erso
nave
në
shtë
pitë
kor
rigju
ese/
përm
irësu
ese
pa sh
kolli
m fi
llor a
të m
esëm
kan
ë kr
yer s
hkal
lë a
deku
ate
shko
llim
i apo
traj
nim
i;
2020
MA
Sh, М
D,
shtë
pitë
ko
rrig
jues
e/pë
rmirë
-su
ese
144
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
1.6
Rritj
e e
vetë
dije
s për
do
met
hëni
en d
he
mun
dësit
ë e
MA
R në
të
gjith
a ni
vele
t e sh
oqër
isë
•Ës
htë
përm
irësu
ar m
otiv
imi i
të rr
iturv
e pë
r të
mar
rë
pjes
ë në
traj
nim
e;
•Ja
në p
ërm
irësu
ar m
undë
sitë
për M
AR
për s
hkak
të
polit
ikës
së p
ërm
irësu
ar;
•Ko
ncep
t i p
ërpu
nuar
për
ngr
itjen
e v
etëd
ijes d
he
anga
zhim
(pun
ëtor
i, fo
rum
e, br
oshu
ra, m
ediu
me,
etj.)
dhe
i ak
ordu
ar m
e pa
lët k
yçe
të in
tere
suar
a;
•Ja
në si
guru
ar të
pak
tën
4 fu
shat
a ra
jona
le d
he
1 na
cion
ale
(në
vit)
për n
girt
jen
e ve
tëdi
jes d
he
anga
zhim
me
kriju
esit
e po
litik
ave,
punë
dhën
ësit,
of
rues
it e
shër
bim
eve,
me
kate
gori
të n
drys
hme
të
popu
llatë
s;
2025
QA
R
145
34
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.1.
1Th
emeli
m i
një o
rgan
i ko
ordi
nativ
për
VM
FJ i
lidhu
r me K
ëshi
llin
e KM
K34
•O
rgan
i koo
rdin
ativ
i VM
FJ i
cili e
mbi
këqy
r dhe
dre
jton
përp
arim
in e
real
izim
in e
VM
FJ m
bi b
azën
e pl
anit
vjet
or të
pun
ës ës
htë t
hem
eluar
; •
Ësht
ë de
finua
r fus
hëve
prim
i i O
rgan
it ko
ordi
nativ
të
VM
FJ
•Pl
ane v
jeto
r të p
unës
të O
rgan
it ko
ordi
nativ
të
VM
FJ;
•Pr
oces
verb
ale t
ë mbl
edhj
eve t
ë mba
jtura
të K
ëshi
llit
drej
tues
të V
MFJ
;
2018
MAS
h, Q
AR
1.1.
2Pë
rpili
m i
rreg
ulla
ve d
he
proc
edur
ave p
ër V
MFJ
•Ja
në fo
rmua
r GP
në k
uadë
r të o
rgan
it ko
ordi
nativ
të
VM
FJ p
ër p
ërpi
limin
e rr
egul
lave
dhe
pro
cedu
rave
për
V
MFJ
•
Disp
ozita
për
rreg
ullo
ren
për a
kred
itim
të
insti
tucio
neve
, cer
tifiki
m të
kan
dida
tëve
, mon
itorim
dhe
ko
ntro
llim
të ci
lësisë
së V
MFJ
ësht
ë mira
tuar
;
•Ra
port
e të G
P;•
Vend
ime t
ë Org
anit
koor
dina
tiv të
VM
FJ;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2018
MAS
h,Q
AR
1.1.
3Zh
villi
m i
doku
men
teve
m
etod
olog
jike p
ër
real
izim
in e
VM
FJ
•Ja
në fo
rmua
r GP
në k
uadë
r të O
rgan
it ko
ordi
nativ
për
V
MFJ
për
për
pilim
in e
doku
men
teve
met
odol
ogjik
e për
V
MFJ
; •
Dok
umen
tet m
etod
olog
jike j
anë z
hvill
uar;
•M
jete
t për
VM
FJ ja
në zh
villu
ar;
•Ra
port
e të G
P;•
Vend
ime t
ë Org
anit
koor
dina
tiv të
VM
FJ;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2018
MAS
h, Q
AR
1.1.
4Pi
lotim
i sis
tem
it të
VM
FJ•
Janë
pilo
tuar
pro
cedu
rat p
ër V
MFJ
për
pro
fesio
ne të
ca
ktua
ra (k
ualifi
kim
e);
•Ja
në v
lerës
uar r
ezul
tate
t e p
ilotim
it;•
Ësht
ë m
iratu
ar d
orac
aku
i ren
duar
pë
rreg
ulla
t dhe
pr
oced
urat
;
•Ra
port
për
rezu
ltate
t e p
ilotim
it;
•Ve
ndim
e të O
rgan
it ko
ordi
nativ
të V
MFJ
;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2018
MAS
h,
MPP
S,
QA
R,
ofru
es të
sh
ërbi
mev
e
1.1.
5Pë
rpili
m i
një b
aze t
ë pë
rsht
atsh
me l
igjo
re d
he
finan
ciare
për
real
izim
in e
VM
FJ
•Ja
në fo
rmua
r GP
në k
uadë
r të O
rgan
it ko
ordi
nativ
për
V
MFJ
për
baz
ën li
gjor
e dhe
fina
ncia
re p
ër re
aliz
imin
e V
MFJ
;•
Dra
ft-am
enda
men
tet e
ligj
eve t
ë nev
ojsh
me p
ër
sigur
imin
e ba
zës l
igjo
re d
he fi
nanc
iare
për
real
izim
in e
VM
FJ ja
në p
ërpi
luar
;
•Ra
port
e të G
P;•
Vend
ime t
ë Org
anit
koor
dina
tiv të
VM
FJ;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
2019
MAS
h, Q
AR
34
Këto
dhe
akt
ivite
tet t
jera
janë
në
përp
uthj
e m
e U
dhër
rëfy
esin
për
real
izim
in e
sis
tem
it pë
r vër
tetim
in e
ars
imit
prë
të rr
itur n
ë Re
publ
ikën
e M
aqed
onis
ë, i
cili
ësht
ë pë
rgat
itur n
ë ba
shkë
puni
m m
e ET
F.
146
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.1.
6N
dërt
im i
kapa
citet
eve d
he
mbë
shte
tje in
stitu
ciona
le pë
r rea
lizim
in e
VM
FJ
•Th
irrja
për
traj
nim
për
ndë
rtim
të k
apac
itete
ve d
he
mbë
shte
tje in
stitu
ciona
le pë
r ins
tituc
ione
t për
gjeg
jëse
ës
htë o
rgan
izua
r; •
Num
ër a
deku
at sp
ecia
listë
sh (d
rejto
rë, v
lerës
ues,
etj.)
ja
në tr
ajnu
ar p
ër t’
i rea
lizua
r pro
cedu
rat e
VM
FJ;
•In
stitu
cioni
gje
gjës
ësht
ë tër
ësish
t i p
ërga
titur
dhe
paj
isur
me r
esur
set e
nev
ojsh
me m
etod
olog
jike d
he v
egla
ve
adm
inist
rativ
e për
real
izim
in e
siste
mit
të V
MFJ
;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Ra
port
e nga
traj
nim
et e
mba
jtura
;•
Vend
ime p
ër p
rani
min
e tra
jnim
eve t
ë ofr
uara
;•
Resu
rse m
etod
olog
jike d
he v
egla
adm
inist
rativ
e për
in
stitu
cioni
n gj
egjë
s; •
Vend
ime t
ë MAS
h
2020
M
ASh,
QA
R
1.1.
7Re
aliz
im i
kam
panj
ës p
ër
ngrit
jen
e vet
ëdije
s për
m
undë
sitë d
he p
ërfit
imet
ng
a V
MFJ
•Th
irrja
për
shër
bim
e për
real
izim
in e
fush
atav
e për
ng
ritje
n e v
etëd
ijes ë
shtë
org
aniz
uar;
•Ja
në re
aliz
uar t
ë pak
tën
4 fu
shat
a ra
jona
le dh
e 1
nacio
nale
për n
gritj
en e
vetë
dije
s;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•D
ëshm
i për
real
izim
in e
fush
atav
e për
ngr
itjen
e ve
tëdi
jes (
p.sh
. evi
denc
ë, m
ater
iale
të sh
typu
ra,
foto
grafi
ke, v
ideo
dhe
të tj
era)
;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2025
M
ASh,
QA
R
1.2.
1Re
vidi
m i
mek
aniz
mit
të
shko
llim
it fil
lor p
ër të
rritu
r•
Janë
form
uar G
P pë
r rev
idim
in e
mek
aniz
mit
të a
rsim
it fil
lor p
ër të
rritu
r; •
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•M
ekan
izm
i i a
rsim
it fil
lor p
ër të
rritu
r ësh
të re
vidu
ar
dhe a
naliz
uar b
ashk
ë me p
alët
kyç
e të i
nter
esua
ra;
•M
ekan
izm
i i a
rsim
it fil
lor p
ër të
rritu
r ësh
të m
iratu
ar
zyrt
arish
t;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
2020
M
ASh,
QA
R
1.2.
2Pë
rpun
im d
he p
ilotim
i nj
ë pr
ogra
mi b
azua
r në n
ë tet
ë ko
mpe
tenc
at k
yçe n
ë kua
dër
të sh
kolli
mit
fillo
r për
të
rritu
r
•Ës
htë
përp
unua
r pro
gram
i ba
zuar
në
tetë
ko
mpe
tenc
at k
yçe;
•
Dra
ft-pr
ogra
mi ë
shtë
pilo
tuar
;•
Prog
ram
i për
tetë
kom
pete
ncat
kyç
e ësh
të p
ërm
irësu
ar
dhe m
iratu
ar;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Pr
ogra
m p
ër tr
ajni
m;
•Ra
port
e nga
traj
nim
et e
mba
jtura
;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2020
M
ASh,
QA
R
1.3.
1M
barim
i A
PT n
ga a
na e
të
rritu
rve
•10
kom
una
janë
për
fshirë
në o
rgan
izim
in e
APT
për
të
rritu
rit;
•10
00 p
erso
na të
rritu
r jan
ë për
fshirë
në s
hkol
limin
e m
esëm
pro
fesio
nal;
•Ra
port
e nga
traj
nim
et e
mba
jtura
; •
Vend
ime t
ë MAS
h;
2025 (në
vazh
dim
)
QA
R,
kom
unat
, sh
kolla
t për
A
PT
147
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.4.
1Pë
rpili
m p
rogr
ames
h pë
r të
rritu
r me n
evoj
a të
veç
anta
ar
simor
e
•Ja
në zg
jedh
ur p
ërpi
lues
it e p
rogr
amev
e;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Të
pak
tën
5 pr
ogra
me p
ër tr
ajni
m p
ër të
rritu
rit
me n
evoj
a të
veç
anta
ars
imor
e jan
ë për
punu
ar d
he
cert
ifiku
ar;
•Ev
iden
cë p
ër m
barim
in e
trajn
imev
e; •
Vend
ime t
ë MAS
h20
20
MAS
h,
QA
R,
ofru
esit
e sh
ërbi
mev
e
1.4.
2Tr
ajni
m p
ër të
rritu
rit m
e ne
voja
të v
eçan
ta a
rsim
ore
në p
ajtim
me p
rogr
amet
e ce
rtifi
kuar
a
•Tr
ajni
met
janë
real
izua
r nga
ana
e of
rues
ve të
zgje
dhur
të
MA
R;
•Të
pak
tën
25 p
erso
na të
rritu
r me n
evoj
a të
veç
anta
ar
simor
e jan
ë për
fshirë
në t
rajn
ime t
ë cer
tifiku
ara
në
kuad
ër të
ars
imit
për t
ë rrit
urit;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Pr
ogra
m p
ër tr
ajni
m;
•Ve
ndim
e për
pra
nim
in e
trajn
imev
e të o
frua
ra;
•Ra
port
e nga
traj
nim
et e
mba
jtura
; •
Vend
ime t
ë MAS
h
2020
of
rues
it e
shër
bim
eve
1.5.
1Zh
villi
m d
he p
ilotim
i nj
ë m
odeli
për
ars
im n
ë sht
ëpitë
ko
rrig
jues
e/pë
rmirë
sues
e
•Ja
në fo
rmua
r GP
për z
hvill
imin
e m
odeli
t;•
Dra
dt-m
odeli
, ske
ma
finan
ciare
dhe
për
lloga
ritje
te
mje
teve
fina
ncia
re ja
në p
ërga
titur
dhe
janë
ana
lizua
r m
e pal
ët k
yçe t
ë int
eres
uara
; •
Mod
eli i
mira
tuar
ësht
ë pilo
tuar
në b
urgj
e dhe
ësht
ë re
vidu
ar m
bi b
azën
e re
zulta
teve
të p
ilotim
it;•
Dra
ft-am
enda
men
tet e
ligj
eve j
anë p
ërga
titur
;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
dhe M
D;
2020
MAS
h, М
D,
QA
R
1.5.
2Re
aliz
im i
arsim
it fil
lor
dhe t
ë mes
ëm d
he A
PT
në sh
tëpi
të k
orrig
jues
e/pë
rmirë
sues
e
•Ja
në p
reza
ntua
r pro
gram
et p
ër sh
kolli
m fi
llor d
he të
m
esëm
(gjim
nazo
r) d
he A
PT;
•In
stitu
cione
t e a
kred
ituar
a pë
r sig
urim
in e
arsim
it dh
e tra
jnim
eve n
ëpër
bur
gje j
anë p
ërzg
jedh
ur;
•Të
pak
tën
10%
e pe
rson
ave n
ë sht
ëpitë
kor
rigju
ese/
përm
irësu
ese p
a sh
kolli
m fi
llor a
të m
esëm
kan
ë kry
er
shka
llë p
ërka
tëse
shko
llim
i apo
traj
nim
i;
•Ra
port
nga
pro
cese
t e a
rsim
it dh
e tra
jnim
it dh
e nga
ar
ritje
t e n
xënë
sve;
•Ve
ndim
e të M
ASh
dhe М
D
2020
MAS
h, М
D,
shtë
pitë
ko
rrig
jues
e/pë
rmirë
sues
e
1.6.
1Ka
mpa
një p
ër n
gritj
e të
vetë
dije
s dhe
ang
azhi
m•
Konc
epti
për f
usha
tat p
ër n
gritj
en e
vetë
dije
s dhe
an
gazh
imi l
idhu
r me p
lani
n e v
eprim
it ja
në p
ërga
titur
; •
Thirr
ja p
ër sh
ërbi
me p
ër re
aliz
imin
e fu
shat
ave p
ër
ngrit
jen
e vet
ëdije
s dhe
ang
azhi
m ës
htë o
rgan
izua
r; •
Në p
ajtim
me p
lani
n e v
eprim
it, të
pat
ën 4
fush
ata
rajo
nale
dhe 1
nac
iona
le pë
r ngr
itjen
e ve
tëdi
jes d
he
anga
zhim
janë
real
izua
r me k
rijue
sit e
polit
ikav
e, pu
nëdh
ënës
it, o
frue
sit e
shër
bim
eve,
dhe k
ateg
oritë
e nd
rysh
me t
ë qyt
etar
ëve;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•D
ëshm
i për
real
izim
in e
fush
atav
e për
ngr
itje
të v
etëd
ijes (
evid
encë
, mat
eria
le të
ndr
yshm
e të
shty
pura
, fot
ogra
fike,
rapo
rte,
inte
rvist
a, et
j.)
•Ve
ndim
e për
pra
nim
in e
shër
bim
eve t
ë mun
dësu
ara;
•
Vend
ime t
ë MAS
h
2020
(n
ë va
zhdi
m)
MAS
h, Q
AR
148
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
Prio
rite
ti II
. Për
mir
ësim
i pë
rmba
jtjes
dhe
cilë
sisë
së të
nxë
nit d
he a
rsim
it pë
r të
rritu
r
2.1
Revi
dim
dhe
thje
shtë
sim i
proc
edur
ave
për v
erifi
kim
të
pro
gram
eve
të sh
kolli
mit
jo-fo
rmal
për
të rr
itur d
he
verifi
kim
e o
frue
sve
të
shër
bim
eve
•Ja
në v
endo
sur p
arak
usht
e pë
r rrit
jen
e nu
mrit
të
ofru
esve
të M
AR
për t
ë rr
iturit
dhe
për
zgje
rimin
e
gam
ës së
kua
lifiki
mev
e të
cila
t ofr
ohen
në
pajti
m m
e ne
voja
t e tr
egut
të p
unës
;
•Ës
htë
mira
tuar
dhe
futu
r në
përd
orim
pro
cedu
rë e
re
vidu
ar p
ër v
erifi
kim
in e
ofr
uesv
e të
shër
bim
eve
për m
ësim
in jo
-form
al p
ër të
rritu
rit d
he zb
atim
in
e të
një
jtës
2020
M
ASh
, Q
AR
2.2
Revi
dim
dhe
për
mirë
sim
i pro
cedu
rave
për
ndj
ekje
të
real
izim
it të
MA
R pë
r të
rritu
r, si
dhe
mek
aniz
mav
e pë
r vle
rësim
të ja
shtë
m të
ci
lësis
ë
•Ja
në si
guru
ar p
arak
usht
e pë
r kon
trol
lim të
cilë
sisë
me
rast
in e
real
izim
it të
MA
R•
Sist
em i
revi
duar
i pë
rcje
lljes
së ci
lësis
ë në
MA
R pë
r të
rritu
r me
proc
edur
a qa
rtë
të d
efinu
ara
2022
Q
AR,
IShA
2.3
Ope
raci
onal
izim
i sis
tem
it na
cion
al p
ër tr
ajni
m të
tr
ajnu
esve
për
traj
nim
in e
pe
rson
ave
të rr
itur
•Ës
htë
përm
irësu
ar ci
lësia
e M
AR
për t
ë rr
itur s
i re
zulta
t i k
ompe
tenc
ave
të p
ërfo
rcua
ra p
rofe
siona
le të
tr
ajnu
esve
të p
erso
nave
të rr
itur
•Si
stem
i ve
ndos
ur li
gjër
isht p
ër tr
ajni
min
e
pers
onav
e të
rritu
r; •
Stan
dard
e zy
rtar
isht t
ë m
iratu
ara
prof
esio
nale
për
tr
ajni
min
e p
erso
nave
të rr
itur;
•Pr
ogra
me
të m
iratu
ara
për t
rajn
imin
e tr
ajnu
esve
të
per
sona
ve të
rritu
r; •
Të p
aktë
n 50
traj
nues
për
traj
nim
in e
per
sona
ve të
rr
itur e
kan
ë kr
yer m
e su
kses
traj
nim
in;
2025
MPP
S,
QA
R,
Kësh
illi p
ër
AR,
Kës
hilli
i A
PT,
ofru
esit
e sh
ërbi
mev
e
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
2.1.
1Ri
shqy
rtim
i pr
oced
urës
pë
r ver
ifiki
m të
pro
gram
eve
dhe o
frue
sve t
ë shk
ollim
it jo
-form
al p
ër të
rritu
r
•Ja
në fo
rmua
r GP
për r
evid
imin
e pr
oced
urës
; •
Janë
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Pr
oced
ura
e re ë
shtë
për
gatit
ur d
he ri
shik
uar m
e pak
ët
kyçe
të in
tere
suar
a;
•D
raft-
akti
ligjo
r për
mira
timin
e pr
oced
urës
ësht
ë pë
rgat
itur;
•Pr
oced
ura
për v
erifi
kim
in e
ofru
esve
të M
AR
ësht
ë m
iratu
ar zy
rtar
isht;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2019
MAS
h, Q
AR
149
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
2.1.
2Ve
ndos
je e
proc
edur
ave
për v
lerës
im të
jash
tëm
të
pjes
ëmar
rësv
e në p
rogr
amet
e c
ertifi
kuar
a
•D
raft-
proc
edur
at p
ër v
lerës
imin
ekste
rn të
pje
sëm
arrë
sve
në p
rogr
amet
e ve
rifiku
ara
janë
për
gatit
ur;
•D
raft-
akte
t lig
jore
për
am
enda
men
tet l
igjo
re ja
në
përg
atitu
r;
•Ve
ndim
e të M
ASh-
it20
20
MAS
h, Q
AR
2.2.
1Ri
shqy
rtim
i sis
tem
it pë
r m
onito
rim të
cilës
isë së
M
AR
për t
ë rrit
ur
•Ja
në fo
rmua
r GP
për r
evid
imin
e sis
tem
it pë
r mon
itorim
të
cilës
isë;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
; •
Siste
mi p
ër m
onito
rim të
cilës
isë n
ë MA
R e t
ë rrit
urve
ës
htë r
evid
uar;
janë
për
gatit
ur p
roce
dura
qar
të
të d
efinu
ara
dhe j
anë r
ishik
uar m
e pal
ët k
yçe t
ë in
tere
suar
a;
•D
raft-
akti
ligjo
r për
për
mirë
simin
e sis
tem
it ës
htë
përg
atitu
r;•
Siste
mi i
revi
duar
për
mon
itorim
in e
cilës
isë n
ë MA
R pë
r të r
ritur
it dh
e udh
ëzim
et p
ër fu
tjen
e tij
janë
m
iratu
ar zy
rtar
isht;
•M
jete
t për
mon
itorim
janë
revi
duar
dhe
mira
tuar
;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2018
M
ASh,
QA
R
2.2.
2Re
aliz
im i
trajn
imit
për
IShA
për
real
izim
in e
mbi
këqy
rjes n
ga a
na e
insp
ekto
rëve
•Th
irrja
për
bler
jen
e shë
rbim
eve p
ër tr
ajni
m ës
htë
orga
nizu
ar;
•80
t% e
insp
ekto
rëve
janë
traj
nuar
për
tekn
ikat
e m
bikë
qyrje
s ins
pekt
uese
;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Pr
ogra
m p
ër tr
ajni
m;
•Ra
port
e për
traj
nim
et e
mba
jtura
;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2020
M
ASh,
Q
AR,
IShA
2.3.
1Pë
rpili
m i
stand
arde
ve
prof
esio
nale
dhe p
rofil
eve
të v
ende
ve të
pun
ës p
ër
trajn
ues p
ër tr
ajni
min
e të
rr
iturv
e
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërpi
limin
e sta
ndar
deve
pr
ofes
iona
le dh
e pro
filev
e në v
ende
t e p
unës
; •
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•St
anda
rdet
pro
fesio
nale
dhe p
rofil
et e
vend
eve t
ë pu
nës j
anë p
ërga
titur
dhe
rish
ikua
r me p
alët
kyç
e të
inte
resu
ara;
•D
raft-
akte
t lig
jore
për
futje
n e s
istem
it ja
në p
ërga
titur
;•
Stan
dard
et p
rofe
siona
le dh
e pro
filet
e ve
ndev
e të p
unës
pë
r tra
jnue
sit e
të rr
iturv
e dhe
udh
ëzim
et p
ër zb
atim
in e
tyre
janë
mira
tuar
zyrt
arish
t;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
2019
MAS
h,
MPP
S,
QA
R,
Kësh
illi i
A
R, K
ëshi
lli
i APT
150
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
2.3.
2Zh
villi
m i
prog
ram
eve p
ër
trajn
imin
e tra
jnue
sve p
ër të
rr
iturit
•Pe
së p
rogr
ame t
ë rej
a pë
r tra
jnim
in e
trajn
uesv
e për
tra
jnim
in e
të rr
iturv
e jan
ë zhv
illua
r; •
Mar
rëve
shje
për
ofr
ues s
hërb
imes
h;•
Vend
ime t
ë QA
R pë
r mira
timin
e pr
ogra
mev
e për
tra
jnim
të tr
ajnu
esve
për
traj
nim
in e
të rr
iturv
e;
2025 (në
vazh
dim
)
QA
R,
ofru
esit
e sh
ërbi
mev
e
2.3.
3Sh
ërbi
me t
rajn
imi p
ër
trajn
ues p
ër tr
ajni
min
e pe
rson
ave t
ë rrit
ur
•Th
irrja
për
bler
jen
e shë
rbim
eve p
ër tr
ajni
min
e tra
jnue
sve p
ër tr
ajni
min
e të
rritu
rve ë
shtë
org
aniz
uar;
•50
traj
nues
për
traj
nim
in e
të rr
iturv
e e k
anë k
ryer
me
suks
es tr
ajni
min
në p
ërpu
thje
me p
rogr
amet
e re
ja;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Pr
ogra
m p
ër tr
ajni
m;
•Ra
port
e nga
traj
nim
et e
mba
jtura
;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2025 (në
vazh
dim
)
MAS
h,
QA
R,
ofru
esit
e sh
ërbi
mev
e
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
Prio
rite
ti II
I. Pë
rmir
ësim
i i le
gjis
laci
onit,
org
aniz
imit
dhe
udhë
heqj
es së
të n
xëni
t dhe
ars
imit
për t
ë rr
ituri
t
3.1
Përm
irësim
i pl
anev
e pë
r fin
anci
min
e a
rsim
it pë
r pe
rson
at e
rritu
r
•Ës
htë
sigur
uar b
aza
finan
ciar
e e
cila
ësh
të e
do
mos
dosh
me
për f
unks
ioni
min
për
mba
jtjes
or d
he
zhvi
llim
in e
sist
emit
në M
AR
•Pë
rqin
dje
e ve
çant
ë në
bux
het m
e të
pak
tën
1.5%
të
tota
lit p
ër a
rsim
; 20
25
MA
Sh
3.2
Zhvi
llim
i sist
emit
IT p
ër
prog
ram
et e
ars
imit
të
pers
onav
e të
rritu
r dhe
of
rues
ve të
shër
bim
eve
•K
a të
dhë
na b
ashk
ëkoh
ore
stat
istik
ore
për s
istem
in e
M
AR,
dhe
të n
jëjta
t mun
dëso
jnë
vend
imm
arrje
për
po
litik
at të
cila
t mbë
shte
ten
në d
ëshm
i;
•Ko
ncep
t për
gru
mbu
llim
in e
të d
hëna
ve
stat
istik
ore
për s
istem
in e
MA
R;
•Ba
zë o
pera
tive
e sis
tem
it IT
për
MA
R;
2018
Q
AR
3.3
Përg
atitj
e e
bazë
s për
ve
ndos
jen
e m
ekan
izm
ave
për n
xitje
n e
punë
dhën
ësve
pë
r inv
estim
në
shko
llim
in
dhe
traj
nim
in e
per
sona
ve
të rr
itur
•Ja
në k
onst
atua
r mun
dësit
ë dh
e op
sione
t për
ven
dosje
n e
para
kush
teve
për
rritj
en e
inve
stim
eve
në M
AR;
•
Ësht
ë sig
urua
r ana
lizë
fizib
ilite
ti pë
r ven
dosje
n e
një
siste
mi p
ër n
xitje
n e
punë
dhën
ësve
(si d
he
mek
aniz
ma
për s
igur
imin
e tr
ajnu
esve
, sig
urim
in
e m
akin
ave,
mek
aniz
mav
e pë
r fur
nizi
m m
e m
ater
iale
për
men
torim
dhe
traj
nim
) me
qëlli
m të
in
vest
imit
në a
rsim
in d
he tr
ajni
min
e të
rritu
rve;
•
Janë
për
gatit
ur re
kom
andi
me
dhe
janë
ana
lizua
r m
e të
gjit
ha p
alët
kyç
e të
inte
resu
ara;
2025
M
ASh
, Q
AR
151
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
3.1.
1Pë
rpili
m p
lane
sh p
ër
finan
cimin
e M
AR
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërpi
limin
e am
enda
men
teve
lig
jore
; •
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Pl
ani p
ër fi
nanc
imin
e pë
rllog
aritj
eve (
form
ula)
për
M
AR
ësht
ë për
gatit
ur d
he a
naliz
uar m
e pal
ët k
yçe t
ë in
tere
suar
a;
•D
raft-
akte
t lig
jore
për
futje
n e p
lane
ve p
ër fi
nanc
im
janë
për
gatit
ur;
•Pl
ani p
ër fi
nanc
imin
e M
AR
dhe u
dhëz
imet
për
zb
atim
in e
tij ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht;
•D
raft-
ligje
t për
bux
hetin
shte
tëro
r për
vite
t e a
rdhs
hme
që p
ërm
bajn
ë për
qind
je të
veç
anta
për
fina
ncim
in
e MA
R në
niv
elin
e të p
aktë
n 1.
5% të
bux
hetit
të
përg
jiths
hëm
për
ars
im ja
në p
ërpi
luar
;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
2025
MAS
h
3.2.
1Ve
ndos
je e
shër
bim
it op
erat
iv p
ër zh
villi
min
e sis
tem
it IT
për
MA
R
•Th
irrja
për
bler
jen
e shë
rbim
eve o
pera
tive p
ër zh
villi
min
e s
istem
it IT
MA
R ës
htë o
rgan
izua
r; •
Sist
emi i
IT p
ër M
AR
ësht
ë in
stal
uar n
ë Q
AR
dhe ë
shtë
të
rësis
ht fu
nksio
nale
sipas
kon
cept
it të
mira
tuar
për
gr
umbu
llim
in d
he p
ërpu
nim
in e
të d
hëna
ve st
atist
ikor
e pë
r sist
emin
e AJ
dhe
AR
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Ve
ndim
e për
pra
nim
in e
shër
bim
eve t
ë ofr
uara
;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2017
MAS
h
3.3.
1Re
aliz
im i
anal
izës
së
fizib
ilite
tit p
ër m
undë
sitë
e nxi
tjes s
ë pun
ëdhë
nësv
e pë
r inv
estim
në
shko
llim
in
dhe
traj
nim
in e
per
sona
ve
të rr
itur,
me r
ekom
andi
me
të a
kord
uara
nga
ana
e të
gj
itha
palëv
e të i
nter
esua
ra
•Th
irrja
për
bler
jen
e shë
rbim
eve p
ër k
ryer
jen
e ana
lizës
së
fizi
bilit
etit
ësht
ë org
aniz
uar;
•M
undë
sitë d
he o
psio
net p
ër v
endo
sjen
e një
siste
mi
për n
xitje
n e p
unëd
hënë
sve (
si dh
e m
ekan
izm
at
për s
igur
imin
e tr
ajnu
esve
, sig
urim
in e
mak
inav
e, m
ekan
izm
ave
për f
urni
zim
me
mat
eria
le p
ër
men
torim
dhe
traj
nim
) me
qëlli
m të
inve
stim
it në
ar
simim
in d
he tr
ajni
min
e të
rritu
rve,
janë
kon
stat
uar;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Ra
port
për
ana
lizën
e fiz
ibili
tetit
i m
iratu
ar n
ga
MAS
h;
•Ve
ndim
e për
pra
nim
in e
shër
bim
eve t
ë ofr
uara
; •
Vend
ime t
ë MAS
h
2025
MAS
h, Q
AR
152
7.7.
PRI
ORI
TETE
T E
PËRG
JITH
SHM
E/TË
PËR
BASH
KËTA
NË
SIST
EMIN
E A
RSIM
IT
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
Prio
rite
ti I.
Përm
irës
im d
he h
arm
oniz
im i
bazë
s lig
jore
në
arsi
m
1.1
Rish
qyrt
im, p
ërm
irësim
dh
e ha
rmon
izim
i lig
jeve
ek
zist
uese
në
fush
ën e
ar
simit
•Li
gjvë
nia
në fu
shën
e a
rsim
it ës
htë
kons
isten
te d
he e
m
bësh
tet r
ealiz
imin
e re
form
ave
dhe
zhvi
llim
it;
•D
raft-
ligj p
ër n
drys
him
et e
ligj
eve
ekzi
stue
se q
ë ka
në të
bëj
në m
e ar
simin
;20
20M
PPS,
M
ASh
1.2
Përg
atitj
e e
Ligj
it të
ri p
ër
arsim
të la
rtë
•Ës
htë
sigur
uar b
aza
fille
star
e pë
r rre
gulli
min
e a
rsim
it pa
rash
kollo
r; •
Ësht
ë pë
rmirë
suar
efe
ktiv
iteti
i fun
ksio
nim
it të
un
iver
sitet
eve;
•Ës
htë
rritu
r niv
eli i
auto
nom
isë a
dmin
istra
tive,
finan
ciar
e dh
e ak
adem
ike
të u
nive
rsite
teve
dhe
llo
garid
hëni
a e
tyre
;
•D
raft-
ligj p
ër a
rsim
par
ashk
ollo
r; 20
18M
ASh
, un
iver
sitet
et
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
1.1.
1Ri
shqy
rtim
i lig
jeve
ek
zist
uese
në
fush
ën e
ar
simit
•Ja
në fo
rmua
r GP
për r
ishik
imin
e lig
jeve
; •
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Re
zulta
tet e
revi
duar
a m
e par
regu
llsitë
(kun
dërs
htitë
) e k
onsta
tuar
a dh
e me r
ekom
andi
met
për
rish
ikim
të
akt
eve l
igjo
re ja
në a
naliz
uar m
e pal
ët k
yçe t
ë in
tere
suar
a;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
PPS
dhe M
ASh
2018
MPP
S,
MAS
h,
univ
ersit
etet
1.1.
2Pë
rgat
itje e
ndr
yshi
mev
e në
ligje
t ekz
istue
se n
ë fus
hën
e ar
simit
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërga
titje
n e a
men
dam
ente
ve
ligjo
re;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Akte
t lig
jore
për
am
enda
men
tet l
igjo
re ja
në p
ërga
titur
dh
e jan
ë ana
lizua
r me p
alët
kyç
e të i
nter
esua
ra;
•D
raft-
akte
t lig
jore
për
am
enda
men
tet i
janë
dor
ëzua
r
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
PPS
dhe M
ASh,
2018
MPP
S,
MAS
h
153
1.1.
3An
aliz
a dh
e mbë
shte
tja p
ër
trans
form
imin
gra
dual
të
disa
shko
llave
të v
eçan
ta n
ë qe
ndra
bur
imi
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërga
titje
n e e
ligj
it;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Janë
stud
iuar
për
voja
t ndë
rkom
bëta
re;
•Ja
në p
ërpi
luar
dhe
rish
ikua
r rek
oman
dim
et d
he
met
odol
ogjit
ë për
vler
ësim
bas
hkë m
e pal
ët k
yçe t
ë in
tere
suar
a;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rt n
ga d
iskut
imet
e ty
re;
2019
MPP
S,
MAS
h
1.1.
4G
radu
alish
t fut
ja e
një
qasje
je të
dife
renc
uar n
ë m
ësim
dhën
ie -
përs
htat
ja e
mës
imdh
ënie
s si p
ërgj
igje
nd
aj të
nxë
nit t
ë nxë
nësv
e m
e nev
oja
të v
eçan
ta
arsim
ore o
se n
evoj
at p
ër
kujd
es so
cial
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërga
titje
n e n
jë q
asje
je të
di
fere
ncua
r në p
roce
sin e
mës
imdh
ënie
s; •
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në p
ërpi
luar
dhe
rish
ikua
r rek
oman
dim
et d
he
met
odol
ogjit
ë për
vler
ësim
bas
hkë m
e pal
ët k
yçe t
ë in
tere
suar
a;•
Akt
et n
ën-li
gjor
e jan
ë mira
tuar
dhe
disk
utua
r me p
alët
ky
çe;
•Ës
htë
mira
tuar
dor
acak
u;•
Kanë
për
fund
uar t
rajn
imet
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Re
port
e për
traj
nim
et e
mba
jtura
;•
Vend
ime t
ë MPP
S-së
dhe
MAS
h-it
2025
MPP
S,
MAS
h,
univ
ersit
etet
1.1.
5Zh
villi
mi i
resu
rsev
e për
im
plem
entim
in e
qasje
s së
dife
renc
uar p
ër n
xënë
sit
me v
ësht
irësi
serio
ze g
jatë
të
nxë
nit d
he m
e pen
gesa
m
endo
re
•Ja
në fo
rmua
r GP
për z
hvill
imin
e re
surs
eve n
dihm
uese
; •
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ak
tet n
ën-li
gjor
e jan
ë mira
tuar
dhe
disk
utua
r me p
alët
ky
çe;
•Ja
në zh
villu
ar re
surs
e ndi
hmue
se d
he ës
htë d
iskut
uar
me p
alët
kyç
e;•
Ësht
ë m
iratu
ar d
orac
aku;
•Ka
në p
ërfu
ndua
r tra
jnim
et
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rt n
ga d
iskut
imet
e ty
re;
•Ra
port
et n
ga tr
ajni
met
e pl
otës
uara
;•
Vend
ime t
ë MPP
S-së
dhe
të M
ASh-
it
2025
MPP
S,
MAS
h,
univ
ersit
etet
1.2.
1Pë
rgat
itje e
dra
ft-lig
jit
për a
rsim
in e
lart
ë i ci
li m
undë
son
auto
nom
i ad
min
istra
tive,
finan
ciare
dh
e aka
dem
ike t
ë un
iver
sitet
eve d
he
harm
oniz
imi i
ars
imim
it të
lart
ë me r
ekom
andi
me
euro
pian
e
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërga
titje
n e d
raft-
ligjit
për
ar
simin
e la
rtë;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Janë
stud
iuar
për
voja
t ndë
rkom
bëta
re;
•D
raft-
ligji
i par
ë ësh
të p
ërga
titur
dhe
ana
lizua
r me p
alët
ky
çe të
inte
resu
ara
dhe d
uke p
ërfsh
irë st
uden
tët;
•D
raft-
ligji
ësht
ë ava
ncua
r duk
e i m
arrë
par
asys
h re
zulta
tet e
disk
utim
eve d
he si
i til
lë i ë
shtë
dor
ëzua
r•
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rt n
ga d
iskut
imet
pub
like d
he re
zulta
tet e
tyre
;•
Vend
ime t
ë rek
torë
ve të
uni
vers
itete
ve;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
2018
MAS
h,
univ
ersit
etet
154
1.2.
2Zh
villi
mi i
akt
eve n
ën-
ligjo
re p
ër a
rsim
in e
lart
ë•
Janë
form
uar G
P pë
r rea
lizim
in e
akte
ve n
ën-li
gjor
e;•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ak
tet n
ën-li
gjor
e jan
ë për
gatit
ur d
he ja
në d
iskut
uar m
e pa
lët k
yçe;
•Ak
tet n
ën-li
gjor
e jan
ë mira
tuar
dhe
me t
o sig
uroh
et
real
izim
efika
s i L
igjit
për
ars
imin
par
ashk
ollo
r;
•Re
port
et të
GP;
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
për
disk
utim
e;•
Vend
imet
e re
ktor
ëve t
ë uni
vers
itete
ve;
•Ve
ndim
et e
MAS
h
2019
MAS
h,
univ
ersit
etet
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
Prio
rite
ti II
. Për
mir
ësim
i si
stem
it pë
r mbl
edhj
en e
të d
hëna
ve st
atis
tikor
e dh
e SI
A
2.1
Revi
dim
i st
rukt
urës
, pë
rmba
jtjes
dhe
m
ekan
izm
ave
për q
asje
në
EMIS
•EM
IS i
përf
shin
të g
jitha
niv
elet
e a
rsim
it dh
e pa
raqe
t m
jet e
fikas
për
krij
imin
e p
oliti
kave
ars
imor
e të
ba
zuar
a në
dës
hmi;
•G
jithë
përf
shirë
s (në
kup
tim të
mbu
limit
të
nive
leve
të a
rsim
it) d
he E
MIS
tërë
sisht
funk
siona
l, i c
ili p
ërm
ban
info
rmat
a të
për
ditë
suar
a dh
e të
rësis
ht të
sakt
a, të
qas
shm
e pë
r të
gjith
a pa
lët
kyçe
të in
tere
suar
a të
auto
rizua
ra si
shfr
ytëz
ues;
2020
MA
Sh,
MPP
S,
MSh
IA,
EShS
, BZ
hA,
QSh
P, IS
hA,
ShP,
DZ-
hAA
GjP
K,
inst
ituci
onet
ar
simor
e
2.2
Përm
irësim
i sis
tem
it zy
rtar
për
gru
mbu
llim
in e
të
dhë
nave
stat
istik
ore
•Ës
htë
rritu
r efik
asite
ti i g
rum
bulli
mit,
për
puni
mit
dhe
publ
ikim
it të
të d
hëna
ve st
atist
ikor
e ng
a an
a e
EShS
;•
EShS
i sh
fryt
ëzon
të d
hëna
t adm
inist
rativ
e ng
a EM
IS p
ër p
ërpu
nim
in e
të d
hëna
ve zy
rtar
e pë
r ar
simin
; •
Të d
hëna
t e p
ublik
uara
zyrt
are
për a
rsim
in të
pë
rgat
itura
nga
ESh
S i p
ërm
bajn
ë ne
voja
t për
të
dhën
a pë
r ars
imin
në
MA
Sh
2020
MA
Sh,E
ShS
2.3
Përm
irësim
i ka
paci
tete
ve
të b
urim
eve
njer
ëzor
e pë
r m
enax
him
, ana
lizë
dhe
përd
orim
të të
dhë
nave
st
atist
ikor
e pë
r qël
limet
e
udhë
heqj
es d
he q
ever
isjes
•Ku
adri
adek
uat n
ë të
gjit
ha n
ivel
et e
sist
emit
arsim
or
ësht
ë i a
ftë q
ë të
rësis
ht t’
i shf
rytë
zojë
të d
hëna
t st
atist
ikor
e pë
r udh
ëheq
je e
fikas
e m
e ar
simin
dhe
ër
kriji
min
e p
oliti
kave
ars
imor
e të
baz
uara
në
dësh
mi;
•Të
gjit
ha sh
kolla
t kan
ë të
pun
ësua
r që
ësht
ë pë
rgje
gjës
për
sigu
rimin
të d
hëna
ve E
MIS
dhe
ES
hS;
•Të
baz
uarit
e d
okum
ente
ve p
ër p
oliti
ka, p
ër
plan
ifiki
m, r
apor
tet,
stud
imet
, etj.
, në
të g
jitha
ni
vele
t në
përd
orim
të d
obish
ëm d
he a
naliz
ë të
in
form
atav
e st
atist
ikor
e;
2020
MA
Sh,
MPP
S,
BZhA
, Q
ShP,
IShA
, Sh
P, D
Z-hA
AG
jPK
, in
stitu
cion
et
arsim
ore
155
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
2.1.
1Ko
nsta
tim i
nevo
jave
të
përd
orue
sve t
ë EM
IS
•Ja
në fo
rmua
r GP;
•
Rezu
ltate
t nga
ana
liza
janë
rish
ikua
r me t
ë gjit
ha p
alët
ky
çe të
inte
resu
ara;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2018
MAS
h,
MPP
S,
MSh
IA,
EShS
, BZh
A,
QSh
P, IS
hA,
ShP,
DZ-
hAAG
jPK
, in
stitu
cion
et
arsim
ore
2.1.
2Pë
rgat
itje e
rreg
ullo
res p
ër
punë
n dh
e për
dorim
in e
EMIS
•Ja
në fo
rmua
r GP
për r
regu
llore
; •
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Rr
egul
lorja
ësht
ë për
gatit
ur d
he ës
htë a
naliz
uar m
e pa
lët k
yçe t
ë int
eres
uara
; •
Rreg
ullo
rja p
ër p
unën
dhe
për
dorim
in e
EMIS
ësht
ë m
iratu
ar zy
rtar
isht;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2018
MAS
h
2.1.
3Re
vidi
m i
struk
turë
s, pë
rmba
jtjes
, dhe
m
ekan
izm
ave p
ër q
asje
në
EMIS
•Th
irrja
ësht
ë org
aniz
uar;
•So
ftuer
i i E
MIS
ësht
ë rev
idua
r;•
Har
duer
i i n
evoj
shëm
ësht
ë sig
urua
r dhe
insta
luar
;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•EM
IS o
pera
tiv si
pas r
regu
llore
s, str
uktu
rës d
he
përm
bajtj
es së
re n
ë disp
ozici
on p
ër sh
fryt
ëzue
sit e
auto
rizua
r;•
Dor
acak
ë të E
MIS
në d
ispoz
icion
për
të g
jithë
sh
fryt
ëzue
sit;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2018
MAS
h
2.2.
1Pë
rforc
im i
bash
këpu
nim
it nd
ërm
jet E
ShS
dhe
MAS
h në
mbl
edhj
en d
he
publ
ikim
in e
të d
hëna
ve q
ë lid
hen
me a
rsim
in
•Li
sta e
kërk
esav
e për
për
puni
min
e du
hur t
ë të d
hëna
ve
për n
evoj
at e
MAS
h ës
htë p
ërga
titur
; •
Lista
e kë
rkes
ave p
ër p
ërpu
nim
in e
duhu
r të t
ë dhë
nave
pë
r nev
ojat
e ES
hS n
ë niv
el të
nxë
nësit
dhe
ars
imta
rit
dhe s
hkol
lës ës
htë p
ërga
titur
; •
Mem
oran
dum
i për
bas
hkëp
unim
që s
igur
on p
lotë
sim të
ne
voja
ve të
MAS
h dh
e ESh
S ës
htë p
ërga
titur
; •
Ësht
ë tr
ajnu
ar e
dhe
kuad
ri pë
r për
dorim
in e
EM
IS ë
r ne
voja
t e E
ShS;
•M
emor
andu
m i
nëns
hkru
ar p
ër b
ashk
ëpun
im
ndër
mje
t MAS
h dh
e ESh
S;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2018
MAS
h, E
ShS
156
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
2.3.
1Tr
ajni
m i
kuad
rove
ade
kuat
në
të g
jitha
insti
tucio
net
arsim
ore p
ër të
sigu
ruar
të
dhën
a pë
r EM
IS d
he E
ShS,
si
dhe p
ër p
ërdo
rimin
e të
dh
ënav
e sta
tistik
ore p
ër
qëlli
met
e ud
hëhe
qjes
•Ës
htë
orga
nizu
ar th
irrja
për
ble
rjen
e sh
ërbi
mev
e pë
r tr
ajni
m;
•U
dhëh
eqës
it dh
e kua
drot
ade
kuat
e në t
ë gjit
ha
insti
tucio
net a
rsim
ore j
anë t
rajn
uar;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•D
ekla
rata
për
inte
resim
për
ofr
im sh
ërbi
mes
h;•
Rapo
rte n
ga tr
ajni
met
e m
bajtu
ra;
•Ve
ndim
e të M
ASh
dhe M
PPS
2018
MAS
h,
MPP
S,
EShS
, in
stitu
cion
et
arsim
ore
2.3.
2Tr
ajni
m i
kuad
rove
të
MAS
h, M
PPS
dhe
insti
tucio
neve
tjer
a re
levan
te p
ër q
asje
dhe
pë
rdor
im të
të d
hëna
ve
nga
EMIS
(në p
ajtim
me
rreg
ullo
ren
e tyr
e)
•Th
irrja
për
sigu
rimin
e sh
ërbi
mev
e për
traj
nim
ësht
ë or
gani
zuar
; •
Kuad
rot a
deku
ate t
ë MAS
h, M
PPS
dhe i
nstit
ucio
neve
tje
ra p
ublik
e jan
ë tra
jnua
r;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•D
ekla
rata
për
inte
resim
për
ofr
im sh
ërbi
mes
h;•
Rapo
rte p
ër tr
ajni
met
e m
bajtu
ra;
•Ve
ndim
e të M
ASh
dhe M
PPS
2018
MAS
h,
MPP
S,
BZhA
, Q
ShP,
IShA
, Sh
P, D
Z-hA
AGjP
K
2.3.
3Tr
ajni
m k
uadr
ove t
ë MAS
h,
MPP
S dh
e ins
tituc
ione
ve
tjera
relev
ante
për
të
anal
izua
r të d
hëna
t sta
tistik
ore d
he p
ër t’
i pë
rdor
ur a
to n
ë për
pilim
in e
polit
ikav
e
•Th
irrja
për
sigu
rimin
e sh
ërbi
mev
e për
traj
nim
ësht
ë or
gani
zuar
;•
Kuad
rot a
deku
ate t
ë MAS
h, M
PPS
dhe i
nstit
ucio
neve
tje
ra p
ublik
e jan
ë tra
jnua
r;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•D
ekla
rata
për
inte
resim
për
ofr
im sh
ërbi
mes
h;
•Ra
port
e për
traj
nim
et e
mba
jtura
;•
Vend
ime t
ë MAS
h dh
e MPP
S
2019
MAS
h,
MPP
S,
BZhA
, Q
ShP,
IShA
, ES
hS, S
hP,
DZh
AAG
-jP
K
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
Prio
rite
ti II
I. Si
guri
m i
përd
orim
it të
gje
rë të
TIK
në
arsi
m d
he tr
ajni
me
dhe
njoh
uritë
dig
jital
e
3.1
Përd
orim
i TI
K n
ë pr
oces
in
e m
ësim
it•
Ësht
ë rr
itur e
fikas
iteti
i pro
cesit
mës
imor
për
mes
pë
rdor
imit
të T
IK;
•N
xënë
sit d
he k
uadr
ot p
ajise
n m
e sh
kath
tësit
ë e
nevo
jshm
e di
gjita
le;
•Ja
në m
iratu
ar st
anda
rde
për p
ërdo
rimin
e T
IK n
ë të
gjit
ha n
ivel
et e
ars
imit;
•
Janë
sigu
ruar
paj
isjet
për
TIK
për
të p
aktë
n 50
% të
in
stitu
cion
eve
publ
ike
arsim
ore;
•
Ësht
ë zh
villu
ar so
ftuer
ars
imor
për
për
dorim
in e
TI
K si
pas s
tand
arde
ve d
he ë
shtë
në
disp
ozic
ion
për p
ërdo
rues
it;
•Ja
në tr
ajnu
ar k
uadr
o ng
a in
stitu
cion
et e
paj
isura
pë
r për
dorim
in e
TIK
në
proc
esin
ars
imor
;
2020
2015
MA
Sh,
MPP
S,
MSh
IA,
BZhA
, Q
APT
, ko
mun
a,
Qyt
eti i
Sh
kupi
t
157
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
3.2
Vend
osje
e n
jë p
latfo
rme
të u
nifik
uar e
lekt
roni
ke
për m
ësim
dhën
ie,
mës
imnx
ënie
dhe
resu
rse
met
odol
ogjik
e
•Ja
në si
guru
ar k
usht
e dh
e m
jedi
s për
zhvi
llim
të
mëv
etës
ishëm
pro
fesio
nal t
ë ku
adrit
dhe
shkë
mbi
m
përv
ojas
h;
•Ës
htë
rritu
r efik
asite
ti në
sigu
rimin
e m
ater
ialit
di
dakt
ik p
ër k
uadr
in d
he m
ater
ialin
mës
imor
për
nx
ënës
it, b
ashk
ë m
e qa
sshm
ërin
ë në
inov
acio
net
peda
gogj
ike;
•E-
plat
form
ë kr
ejtë
sisht
funk
siona
le d
he n
ë di
spoz
icio
n m
e re
surs
e të
për
ditë
suar
a pë
r m
ësim
dhën
ie d
he m
ësim
nxën
ie n
ë të
gjit
ha n
ivel
et
arsim
ore
(për
fëm
ijët,
nxën
ësit
dhe
stud
entë
t);
2020
2025
MA
Sh,
MSh
IA,
BZhA
3.3
Them
elim
i nj
ë gj
imna
zi
mat
emat
ikor
-nat
yror
(s
hkol
lë e
mes
me)
dhe
/os
e pa
rale
le T
IK n
ë di
sa sh
kolla
të m
esm
e të
spec
ializ
uara
për
sh
kenc
a ko
mpj
uter
ike
dhe
mat
emat
ikë
•Ës
htë
rritu
r int
eres
imi i
gje
nera
tës s
ë re
për
TIK
; •
Janë
mun
dësu
ar p
arak
usht
et p
ër p
ërga
titje
n e
spec
ialis
tëve
të a
rdhs
hëm
të k
ualifi
kuar
për
TIK
;
•G
jimna
z fun
ksio
nal m
atem
atik
or-n
atyr
or d
he/
ose
para
lele
TIK
me
proc
es k
onst
ant a
rsim
or p
ër
gjen
erat
ën e
par
ë të
nxë
nësv
e;
•M
undë
si pë
r rrit
jen
e nu
mrit
të v
ende
ve të
ira
në
atë
gjim
naz/
para
lele
për
çdo
vit,
në p
ërpu
thsh
mër
i m
e nu
mrin
ade
kuat
të k
ërku
esve
;
2020
2015
MA
Sh,
MSh
IA,
BZhA
3.4
Vend
osje
e k
ualifi
kim
eve
mod
erne
për
TIK
në
nive
l të
APT
•Ës
htë
përg
atitu
r gje
nera
ta e
re e
TIK
;•
Tekn
ikë
të a
ftësu
ar p
ër ta
zhvi
lluar
, pro
mov
uar d
he
përd
orur
shoq
ërin
ë in
form
atik
e dh
e të
mar
rin p
jesë
ak
tive
në të
;
•Ës
htë
fillu
ar p
roce
si i a
rsim
it pë
r të
pakt
ën n
jë
gjen
erat
ë nx
ënës
ish p
ër A
PT;
•Re
zulta
tet n
ga m
ësim
i të
defin
uara
sipa
s pla
n-pr
ogra
mit
arsim
or (s
tand
arde
ve p
ër k
ualifi
kim
) sig
uroj
në ci
lësi
adek
uate
për
nxë
nësit
e d
iplo
mua
r;
2020
MA
Sh,
MSh
IA,
QA
PT
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
3.1.
1Pë
rgat
itje e
stan
dard
eve d
he
proc
edur
ave p
ër p
ërdo
rim
të T
IK n
ë të g
jitha
niv
elet e
sh
kolli
mit
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërga
titje
n e s
tand
arde
ve;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Stan
dard
et ja
në p
ërga
titur
dhe
janë
rish
ikua
r met
ë gj
itha
palët
kyç
e të i
nter
esua
ra;
•St
anda
rdet
janë
mira
tuar
zyrt
arish
t sip
as m
oshë
s për
pë
rdor
im të
TIK
në t
ë gjit
ha n
ivele
t e a
rsim
it;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
PPS,
MAS
h dh
e MSh
IA
2022
MAS
h,
MPP
S,
MSh
IA,
BZhA
158
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
3.1.
2Re
gjist
rim i
plot
ë i n
evoj
ave
të in
stitu
cione
ve a
rsim
ore
në li
dhje
me p
ajisj
et p
ër T
IK
sipas
stan
dard
eve t
ë tyr
e
•Ës
htë
orga
nizu
ar th
irrje
për
ble
rjen
e sh
ërbi
mev
e pë
r re
aliz
imin
e re
gjist
rimit
të n
evoj
ave
të in
stitu
cion
eve;
•
Rezu
ltate
nga
regj
istrim
i me n
evoj
at e
kons
tatu
ara
për
të g
jitha
insti
tucio
net a
rsim
ore;
•In
stitu
cione
t ars
imor
e (të
pak
tën
50%
e at
yre p
ublik
e)
janë
për
zgje
dhur
sipa
s rez
ulta
teve
të re
gjist
rimit
dhe
krite
reve
par
apra
kish
t të d
efinu
ara
të p
ërzg
jedh
jes;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Ra
port
i për
skici
m ës
htë m
iratu
ar n
ga M
ASh;
•Ka
talo
gu i
pajis
jeve
për
traj
nim
ësht
ë dër
guar
der
i te
insti
tucio
net a
rsim
ore;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2019
MAS
h,
MPP
S,
MSh
IA,
BZhA
Q
APT
, ko
mun
a,
Qyt
eti i
Sh
kupi
t
3.1.
3Bl
erje
e pa
jisje
ve T
IK d
he
prog
ram
eve a
rsim
ore p
ër
përd
orim
të T
IK si
pas
stand
arde
ve
•Th
irrja
ësht
ë org
aniz
uar;
•Pa
jisje
t për
TIK
janë
sigu
ruar
për
të g
jitha
insti
tucio
net
e për
zgje
dhur
a ar
simor
e; •
Softu
eri ë
shtë
insta
luar
në i
nstit
ucio
net e
për
zgje
dhur
a ar
simor
e; •
Kuad
ri ës
htë t
rajn
uar p
ër p
ërdo
rim të
sigu
rt të
paj
isjev
e pë
r TIK
;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•D
ekla
rata
për
pra
nim
in e
dërg
esës
dhe
insta
limit
të
pajis
jeve
të T
IK;
•Ko
mpo
nent
ë fun
ksio
nalë
hard
uerik
dhe
softu
er
oper
ativ
të in
stalu
ar n
ë ins
tituc
ione
t e p
ërzg
jedh
ura;
•
Mat
eria
l për
traj
nim
për
për
dorim
in e
paj
isjev
e pë
r TIK
; •
Vend
ime t
ë MAS
h, M
PPS
и M
ShIA
2025
MAS
h,
MPP
S,
MSh
IA,
BZhA
3.1.
4Tr
ajni
m i
kuad
rit p
ër
përd
orim
të T
IK (h
ardu
er
dhe s
oftue
r) n
ë pro
cesin
ar
simor
sipa
s sta
ndar
deve
•Ës
htë
zgje
dhur
ofr
uesi
i shë
rbim
eve;
•
Prog
ram
i për
traj
nim
(bas
hkë m
e të g
jitha
mod
ulet
dhe
m
ater
ialet
e ne
vojsh
me)
ësht
ë për
gatit
ur;
•I t
ërë k
uadr
i nga
insti
tucio
net e
për
zgje
dhur
a ar
simor
e ës
htë t
rajn
uar;
•Të
gjit
ha in
stitu
cione
ve u
janë
sigu
ruar
dor
acak
ë për
pë
rdor
imin
e TI
K;
•D
ekla
ratë
për
pra
nim
in e
shër
bim
eve t
ë ofr
uara
;•
Rapo
rte n
ga tr
ajni
met
e m
bajtu
ra;
•Ve
ndim
e të M
ASh
dhe M
PPS
2022
MAS
h,
MPP
S,
MSh
IA,
BZhA
3.1.
5Pë
rgat
itje e
e-sh
ërbi
mev
e pë
r apl
ikac
ione
t për
nxë
nës/
regj
istrim
në s
hkol
lë të
m
esm
e
•Th
irrja
ësht
ë org
aniz
uar;
•E-
shër
bim
i ësh
të p
ërga
titur
dhe
ësht
ë int
egru
ar m
e sis
tem
in ek
zistu
es d
he/o
se m
e baz
ën e
të d
hëna
ve të
po
rtal
it na
ciona
l për
e-sh
ërbi
me;
•Ad
min
istra
torë
t e sh
kolla
ve ja
në tr
ajnu
ar p
ër të
pë
rdor
ur sh
ërbi
min
në fj
alë;
•Të
pun
ësua
rit n
ë MAS
h ja
në tr
ajnu
ar p
ër ta
ad
min
istru
ar sh
ërbi
min
;
•E-
shër
bim
e fun
ksio
nale;
20
22M
ASh,
M
PPS,
M
ShIA
159
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
3.2.
1Pë
rpili
m i
një k
once
pti,
struk
ture
dhe
pro
gram
i pu
ne d
he rr
egul
lore
je p
ër
plat
form
ën
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërga
titje
n e k
once
ptit
dhe
rreg
ullo
res;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Janë
ana
lizua
r për
voja
t ndë
rkom
bëta
re;
•Ko
ncep
ti dh
e rre
gullo
rja p
ër P
latfo
rmën
, për
fshirë
edhe
str
uktu
rën
dhe p
rogr
amin
e sa
j të p
unës
, jan
ë për
gatit
ur
dhe j
anë a
naliz
uar m
e pal
ët k
yçe t
ë int
eres
uara
;•
Konc
epti
dhe r
regu
llorja
për
Pla
tform
ën, s
i dhe
ud
hëzi
met
për
futje
n e t
yre n
ë për
dorim
janë
mira
tuar
zy
rtar
isht;
•Ra
port
e të G
P;•
Dra
ft-ak
t lig
jor p
ër m
iratim
in e
konc
eptit
, str
uktu
rës,
prog
ram
it të
pun
ës d
he rr
egul
lore
s për
pl
atfo
rmën
; •
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh,
MPP
S dh
e MSh
IA;
2019
MAS
h,
MPP
S,
MSh
IA,
BZhA
3.2.
2Pë
rpun
im i
një
plat
form
e të
uni
fikua
r ele
ktro
nike
pë
r mës
imdh
ënie
, m
ësim
nxën
ie d
he re
surs
e
•Th
irrja
për
bler
jen
e pla
tform
ës së
uni
fikua
r elek
troni
ke
ësht
ë org
aniz
uar;
•Po
rtal
i elek
troni
k ës
htë p
ërga
titur
, tes
tuar
dhe
ësht
ë i
gatsh
ëm p
ër p
ilotim
;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•D
okum
ente
fina
ncia
re;
•D
ekla
ratë
për
pra
nim
in e
shër
bim
eve t
ë ofr
uara
;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2022
MAS
h,
MSh
IA,
BZhA
3.2.
3Pi
lotim
i pl
atfo
rmës
ele
ktro
nike
•Ja
në p
ërzg
jedh
ur sh
kolla
t ku
do të
bëh
et p
ilotim
i i
plat
form
ës;
•Ja
në k
onsta
tuar
nev
ojat
për
për
mirë
simin
e pl
atfo
rmës
;
•Ra
port
për
rezu
ltate
t e p
ilotim
it i m
iratu
ar n
ga
MAS
h20
22M
ASh,
sh
kolla
t
3.2.
4Pë
rmirë
sim d
he lë
shim
në
për
dorim
i pl
atfo
rmës
ele
ktro
nike
•Ës
htë
përg
atitu
r E-p
latfo
rmë
funk
siona
le
për m
ësim
dhën
ie, m
ësim
nxën
ie d
he re
surs
e m
etod
olog
jike;
•Pë
r ins
tituc
ione
t gje
gjës
e ësh
të si
guru
ar q
asje
në
plat
form
ë dhe
stafi
ësht
ë tra
jnua
r për
të a
dmin
istru
ar
me p
latfo
rmën
;
•E-
plat
form
a në
disp
ozici
on;
•Ra
port
e nga
traj
nim
et e
mba
jtura
;•
Dor
acak
ë të p
ërpu
nuar
, të b
otua
r dhe
të sh
përn
darë
pë
r për
dorim
in e
plat
form
ës;
2022
MAS
h,
MSh
IA,
BZhA
3.2.
5Pë
rpili
m d
he p
ublik
im i
e-pë
rmba
jtjev
e•
Fush
at /l
ëndë
t dhe
tem
at p
ër p
ërpu
nim
in e
e-pë
rmba
jtjev
e jan
ë kon
statu
ar d
he p
ërca
ktua
r; •
Ësht
ë or
gani
zuar
thirr
ja p
ër si
gurim
in e
e-
përm
bajtj
eve;
•
E-pë
rmba
jtjet
janë
për
punu
ar, p
ublik
uar d
he
prom
ovua
r për
për
dorim
;
•O
rë të
zgje
dhur
a pë
r e-p
ërm
bajtj
e;•
Mar
rëve
shje
për
ofr
ues s
hërb
imes
h;•
E-pë
rmba
jtjet
janë
pra
nuar
nga
eksp
ertë
t të a
rsim
it;
•E-
përm
bajtj
et ja
në n
ë disp
ozici
on p
ër
mës
imdh
ënës
it dh
e nxë
nësit
;
2022
M
ASh,
M
ShIA
, BZ
hA
160
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
3.3.
1Pë
rpili
m i
konc
eptit
dhe
fo
rmat
it pë
r gjim
nazi
n m
atem
atik
or-n
atyr
or
(shk
ollë
e m
esm
e) d
he/o
se
para
lele
t TIK
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërga
titje
n e k
once
ptit;
•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ko
ncep
ti pë
r gjim
naz/
para
lele m
e TIK
, për
fshirë
edhe
ku
shte
t për
obj
ekte
t, ku
adrin
, krit
eret
dhe
pro
cedu
rat
për r
egjis
trim
in e
nxën
ësve
janë
për
pilu
ar d
he d
iskut
uar
me t
ë gjit
ha p
alët
kyç
e të i
nter
esua
ra;
•Ko
ncep
ti dh
e udh
ëzim
et p
ër fu
tjen
e tij
në p
ërdo
rim
janë
mira
tuar
zyrt
arish
t;
•Ra
port
e të G
P;•
Dra
ft-ak
t lig
jor p
ër m
iratim
in e
konc
eptit
për
gj
imna
zin
me T
IK;
•Ra
port
e nga
taki
met
për
disk
utim
;•
Vend
ime t
ë MAS
h dh
e MSh
IA;
2019
MAS
h,
MSh
IA,
BZhA
2.3.
2 Th
emeli
m zy
rtar
i gj
imna
zit
mat
emat
ikor
-nat
yror
(s
hkol
lë e
mes
me)
dhe
/os
e pa
rale
leve
TIK
si d
he
sigur
im i
obje
ktev
e të
ne
vojsh
me
për k
ëtë
qëlli
m
•Ak
ti pë
r the
meli
m d
he st
rukt
ura
kadr
ovik
e jan
ë m
iratu
ar;
•Th
irrja
për
pro
jektim
dhe
pun
ë ndë
rtim
ore ë
shtë
or
gani
zuar
; •
Thirr
ja p
ër b
lerje
të p
ajisj
eve d
he m
ater
ialev
e did
aktik
e ës
htë o
rgan
izua
r; •
Janë
sigu
ruar
obj
ekte
t, pa
jisje
t, m
obili
et, d
he m
ater
iali
dida
ktik
në p
ajtim
me k
once
ptin
dhe
stan
dard
et;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•D
ekla
rata
për
pra
nim
in e
punë
ve n
dërt
imor
e dhe
bl
erje
ve;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
•Ve
ndim
e të В
РМ
2025
ВРМ
, M
ASh
, M
ShIA
, BZ
hA
3.3.
3Pu
nësim
dhe
traj
nim
i ku
adrit
për
gjim
nazi
n m
atem
atik
or-n
atyr
or /
para
lelev
e
•Bo
rdi p
ër se
leksio
nim
in d
he p
ërzg
jedh
jen
e kua
drit
ësht
ë th
emelu
ar zy
rtar
isht;
•Th
irrja
për
bler
jen
e shë
rbim
eve p
ër tr
ajni
m ës
htë
orga
nizu
ar;
•Të
gjit
hë të
pun
ësua
rit ja
në tr
ajnu
ar n
ë për
puth
shm
ëri
me k
once
ptin
, sta
ndar
det p
rofe
siona
le dh
e pro
filet
e ve
ndev
e të p
unës
;
•D
okum
ente
për
evid
entim
in e
të p
unës
uarv
e në
gjim
naz/
para
lele (
vend
ime t
ë dre
jtorit
);•
Mar
rëve
shje
për
ofr
ues s
hërb
imes
h;•
Prog
ram
e dhe
mat
eria
le pë
r tra
jnim
;•
Dek
lara
ta p
ër p
rani
min
e sh
ërbi
mit
dhe t
rajn
imit;
•Ra
port
e nga
traj
nim
et e
mba
jtura
;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2025
MAS
h,
BZhA
, gj
imna
zi
3.3.
4Pë
rpili
m i
plan
it dh
e pr
ogra
mit
mës
imor
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërpi
limin
e pl
an-p
rogr
amev
e m
ësim
ore;
•Pl
ani m
ësim
or d
he p
rogr
amet
janë
për
punu
ar d
he
rish
ikua
r me p
alët
kyç
e të i
nter
esua
ra;
•Pl
ani m
ësim
or d
he p
rogr
amet
për
gjim
nazi
n/pa
ralel
et
TIK
dhe
udh
ëzim
et p
ër fu
tjen
e tyr
e jan
ë mira
tuar
zy
rtar
isht;
•Ra
port
e të G
P;•
Dra
ft-ak
t lig
jor p
ër m
iratim
in e
plan
-pro
gram
it m
ësim
or;
•Ra
port
e nga
taki
met
për
disk
utim
;•
Vend
ime t
ë dre
jtorit
2025
MAS
h,
BZhA
, gj
imna
zi
161
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
3.3.
5Re
gjist
rimi i
nxë
nësv
e dhe
fil
limi i
pro
cesit
ars
imor
•G
jene
rata
e pa
rë e
nxën
ësve
në g
jimna
zin/
para
lelet
në
fjal
ë jan
ë reg
jistr
uar n
ë paj
tim m
e pro
cedu
rat p
ër
pran
im/r
egjis
trim
;
•Ra
port
e për
pro
cesin
e re
gjist
rimit;
•
Rapo
rte p
ër p
roce
sin m
ësim
or;
•M
undë
si pë
r reg
jistr
im n
ë gjim
nazi
n m
atem
atik
or-
info
rmat
ik si
pas k
onku
rsit
për r
egjis
trim
të n
xënë
sve
në sh
kolla
t e m
esm
e pub
like n
ë RM
; •
Vend
ime t
ë dre
jtorit
;
2025
MAS
h,
BZhA
, gj
imna
zi
3.4.
1Pë
rpili
m i
stand
arde
ve p
ër
kual
ifiki
met
e re
ja p
ër T
IK
në b
azë t
ë rez
ulta
teve
të
mës
imit
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërpu
nim
in e
stand
arde
ve;
•An
ëtar
ët e
GP
janë
traj
nuar
për
për
gatit
jen
e sta
ndar
deve
për
kua
lifiki
me m
e rez
ulta
tet e
mës
imit;
•
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Ja
në p
ërga
titur
tre s
tand
arde
për
kua
lifiki
met
e re
ja p
ër
TIK
dhe
janë
rish
ikua
r me p
alët
kyç
e të i
nter
esua
ra;
•St
anda
rdet
për
kua
lifiki
m ja
në p
ërga
titur
dhe
janë
m
iratu
ar zy
rtar
isht;
•Ra
port
e nga
traj
nim
i i a
nëta
rëve
të G
P;•
Rapo
rte t
ë GP;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2019
MAS
h,
QA
PT
3.4.
2Pë
rpili
m i
një p
lan-
prog
ram
i mës
imor
(mod
uli)
për k
ualifi
kim
et e
reja
për
TI
K
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërga
titje
n e p
lan-
prog
ram
it m
ësim
or (m
odul
eve)
; •
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•Pl
an-p
rogr
ami m
ësim
or m
odul
ar ës
htë p
ërga
titur
dhe
ës
htë r
ishik
uar m
e pal
ët k
yçe t
ë int
eres
uara
; •
Plan
-pro
gram
i mës
imor
mod
ular
dhe
udh
ëzim
et p
ër
zbat
imin
e tij
janë
mira
tuar
zyrt
arish
t;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2020
MAS
h,
QA
PT
3.4.
3Re
gjist
rim i
nxën
ësve
në
drej
timin
e TI
K•
Rret
h 60
nxë
nës j
anë r
egjis
trua
r sip
as tr
e sta
ndar
deve
pë
r kua
lifiki
met
pro
fesio
nale
për T
IK;
•D
okum
ente
për
evid
entim
të re
gjist
rimit;
•
Mat
eria
le pë
r m,m
ësim
dhën
ie d
he m
ësim
nxën
ie n
ë di
spoz
icion
në s
hkol
lat g
jegj
ëse p
ër A
PT;
•Ve
ndim
e të i
nstit
ucio
neve
për
APT
;
2020
MAS
h,
QA
PT,
shko
llat
162
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
Prio
rite
ti IV
. Për
forc
im i
part
neri
tetit
pub
lik d
he p
ërm
irës
im i
dial
ogut
për
pol
itika
t ars
imor
e
4.1
Vend
osje
e st
rukt
urës
pë
r par
tner
itet s
ocia
l në
sekt
orin
e a
rsim
it
•Pa
rtne
ritet
i soc
ial n
ë se
ktor
in a
rsim
or ë
shtë
in
stitu
cion
aliz
uar;
•Ës
htë
them
elua
r zyr
taris
ht K
ëshi
lli p
ër Z
hvill
imin
e
Polit
ikav
e A
rsim
ore
(KZh
PA) m
e pë
rfaq
ësim
ad
ekua
t të
part
nerë
ve so
cial
ë;
2020
2025
MA
Sh,
orga
ne tj
era
publ
ike
dhe
orga
niza
ta,
part
nerë
t sh
oqër
orë
4.2
Zhvi
llim
i ka
paci
tete
ve
të p
artn
erëv
e so
cial
ë pë
r di
alog
lidh
ur m
e po
litik
at
arsim
ore
•Pa
rtne
rët s
ocia
lë ja
në n
ë gj
endj
e që
në
mën
yrë
efika
se
ta sh
përn
dajn
ë di
alog
un p
ër p
oliti
kat a
rsim
ore;
•A
nëta
rë të
traj
nuar
të K
ZhPA
dhe
për
faqë
sues
tjer
ë re
leva
ntë
të o
rgan
eve
dhe
orga
niza
tave
pub
like
dhe
part
nerë
ve so
cial
ë;
2020
2025
MA
Sh,
orga
ne tj
era
publ
ike
dhe
orga
niza
ta,
part
nerë
t sh
oqër
orë
35
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
4.1.
1 An
aliz
ë e m
undë
sive p
ër
kriji
m të
KZh
PA•
Thirr
ja p
ër sh
ërbi
me p
ër a
naliz
ën e
mun
dësiv
e ësh
të
orga
nizu
ar;
•Re
zulta
tet n
ga a
naliz
a m
e rek
oman
dim
e për
mun
dësit
ë, op
sione
t dhe
kon
cept
in p
ër v
endo
sjen
e KZh
PA ja
në
përp
unua
r;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Ra
port
nga
ana
liza
e mun
dësiv
e me r
ekom
andi
me i
m
iratu
ar n
ga M
ASh;
•
Vend
ime t
ë MAS
h
2018
MAS
h
4.1.
2 N
egoc
iata
me o
rgan
izat
at
relev
ante
për
krij
imin
e K
ZhPA
•M
arrë
vesh
ja p
relim
inar
e për
ven
dosje
n e K
ZhPA
dhe
e as
pekt
eve t
ë tij
struk
turo
re ës
htë a
rritu
r; •
Mem
oran
dum
për
ven
dosje
n e K
ZhPA
i në
nshk
ruar
ng
a ët
gjit
ha p
alët
kyç
e të i
nter
esua
ra;
2018
MAS
h,
orga
ne tj
era
publ
ike d
he
orga
niza
ta,
part
nerë
t sh
oqër
orë35
4..1
.3
Proc
edur
ë for
mal
e për
th
emeli
min
e K
ZhPA
•
KZh
PA ës
htë v
endo
sur z
yrta
rish
t; •
Krite
ret p
ër p
jesë
mar
rje d
he p
unë n
ë KZh
PA ja
në
përp
iluar
;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2018
ВРМ
, M
ASh
35
Në
pajti
m m
e re
kom
andi
met
e a
naliz
ës s
ë m
undë
sive
për
të v
endo
sur K
ZhPA
.
163
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
4.1.
4 Si
gurim
të p
unës
së
pand
ërpr
erë t
ë KZh
PA
•K
ZhPA
mba
n ta
kim
e të r
regu
llta;
•
Mje
tet fi
nanc
iare
janë
për
cakt
uar;
•Ra
port
nga
taki
met
e K
ZhPA
20
25M
ASh,
K
ZhPA
, or
gani
zata
-an
ëtar
e
4.2.
1V
lerës
im i
nevo
jave
për
tra
jnim
për
anë
tarë
t e
KZh
PA
•Ra
port
i për
vler
ësim
in e
nevo
jave
ësht
ë për
gatit
ur;
•Pl
ani i
ndik
ativ
për
traj
nim
ësht
ë për
gatit
ur;
•Ra
port
për
vler
ësim
in e
nevo
jave
; •
Plan
indi
kativ
për
traj
nim
; 20
2020
25M
ASh
4.2.
2Tr
ajni
m p
ër d
ialo
g pë
r pol
itika
t e K
ZhPA
dh
e për
për
faqë
sues
it e
orga
neve
tjer
a pu
blik
e dh
e org
aniz
atav
e si d
he
part
nerë
ve so
cialë
•Ja
në tr
ajnu
ar të
pak
tën
30 v
eta;
•
Mar
rëve
shje
për
ofr
ues s
hërb
imes
h;•
Prog
ram
i për
traj
nim
;•
Dek
lara
të p
ër in
tere
sim p
ër sh
ërbi
met
e of
ruar
a pë
r tra
jnim
;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2020
2025
MAS
h,
orga
ne tj
era
publ
ike d
he
orga
niza
ta,
part
nerë
t sh
oqër
orë
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
Prio
rite
ti V.
Ope
raci
onal
izim
i i K
MK
5.1
Përm
irësim
i ko
rniz
ës
konc
petu
ale
për K
MK
•Ek
zist
ojnë
par
akus
hte
për r
ealiz
imin
e a
kord
uar
të K
MK
; •
Ësht
ë sig
urua
r vet
ëdije
pub
like
për K
MK
dhe
të
gjit
ha k
ompo
nent
ët e
saj,
si dh
e qa
sje p
ër të
gj
itha
palë
t kyç
e të
inte
resu
ara,
për
fshi
rë e
dhe
opin
ioni
n m
e të
gje
rë p
ublik
;
•Ës
htë
përg
atitu
r, pu
blik
uar,
dhe
shpë
rnda
rë p
ako
e pl
otë
doku
men
taci
oni p
ër K
MK
, për
fshi
rë fj
alor
ë, ra
port
e, m
etod
olog
ji, p
roce
dura
dhe
dre
jtim
e;
2020
MA
Sh
5.2
Krij
im i
stru
ktur
ave
për
KM
K•
Janë
për
forc
uar k
apac
itete
t ins
tituc
iona
le p
ër
udhë
heqj
e efi
kase
me
KM
K d
he p
ër p
ërfs
hirje
n e
palë
ve k
yçe
të in
tere
suar
a;
•St
rukt
ura
zyrt
arish
t të
them
elua
ra të
KM
K m
e pë
rfsh
irje
adek
uate
të p
aëve
kyç
e të
inte
resu
ara
dhe
me
role
dhe
për
gjeg
jësi
qart
ë të
defi
nuar
a;
2020
MA
Sh, M
PPS,
Bo
rdi i
KM
K,
BZhA
, QA
PT,
QA
R
164
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
5.3
Përf
shirj
e e
kual
ifiki
mev
e në
KM
K•
Ësht
ë ve
ndos
ur n
jë si
stem
gjit
hëpë
rfsh
irës
kual
ifiki
mes
h të
fitu
ara
në R
M si
pas K
MK
dhe
re
gjist
rit të
kua
lifiki
mev
e;
•Si
stem
kon
siste
nt p
ër k
ualifi
kim
e m
e ni
vele
t e
KM
K d
he i
hapu
r për
kua
lifiki
me
të re
ja;
•Ës
htë
them
elua
r reg
jistr
i maq
edon
as p
ër
kual
ifiki
me;
•
Burim
e nj
erëz
ore
të a
fta p
ër të
dre
jtuar
Reg
jistr
in
e K
MK
dhe
për
të p
unua
r në
mën
yrë
efika
se m
e pr
oces
et p
ër K
MK
;
2020
MA
Sh, M
PPS,
BZ
hA, Q
APT
, Q
AR,
kom
ision
e se
ktor
iale
për
ku
alifi
kim
e, Bo
rdi i
KM
K,
Regj
istri
i KM
K
5.4
Vend
osje
e si
stem
it pë
r ve
rifiki
min
e ci
lësis
ë pë
r K
MK
•Ës
htë
sigur
uar v
ërte
tësia
e k
ualifi
kim
eve
që
arrih
en n
ë RM
; •
Inst
ituci
one
dhe
proc
edur
a fu
nksio
nale
për
ve
rifiki
min
e ci
lësis
ë së
kua
lifiki
mev
e;
•Bu
rime
të tr
ajnu
ara
njer
ëzor
e që
do
të p
unoj
në
në m
ënyr
ë pr
ofes
iona
le d
he e
fikas
e sa
i pë
rket
ve
rifiki
mit
të ci
lësis
ë së
kua
lifiki
mev
e;
2020
MA
Sh, B
ZhA
, Bo
rdi i
KM
K,
QA
PT, Q
ShP,
IS
hA, O
rgan
e të
K
MK
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
5.1.
1Pë
rpili
m i
konc
epte
ve k
yçe
që k
anë t
ë bëjn
ë me K
MK
•
Plan
i mës
imor
ësht
ë ren
duar
;•
Ngj
arje
t jan
ë rea
lizua
r;•
Dok
umen
tet j
anë p
ërga
titur
;
•Ja
në p
ublik
uar d
he sh
përn
darë
të p
aktë
n 2,
000
kopj
e të L
lbrit
të te
rmin
olog
jive;
i një
jti ës
htë
publ
ikua
r edh
e në u
eb sa
jt;
•Ra
port
e dhe
mat
eria
le vë
rtet
uese
nga
ngj
arje
t e
mba
jtura
; •
Dok
umen
te të
mira
tuar
a ng
a M
ASh;
•
Vend
ime t
ë MAS
h dh
e ins
tituc
ione
ve tj
era
relev
ante
pu
blik
e;
2018
MAS
h
5.1.
2Pë
rpili
mi i
rapo
rtit
KEK
të
refe
rimit
i kua
drit
të k
ualifi
kim
eve t
ë M
aqed
onisë
dhe
vet
ë ku
alifi
kim
it te
•Ra
port
i për
orie
ntim
dre
jt K
EK ës
htë p
ërdi
tësu
ar;
•U
dhër
rëfy
esi ë
shtë
për
gatit
ur;
•N
gjar
jet j
anë r
ealiz
uar;
•Ra
port
ësht
ë zba
tuar
;•
Janë
pub
likua
r dhe
shpë
rnda
rë të
pak
tën
1000
kop
je
të K
orni
zës E
vrop
iane
të K
ualifi
kim
eve d
he e
njëj
ta
ësht
ë pub
likua
r edh
e në u
eb sa
jt;
•Ës
htë
mira
tuar
udh
ërrë
fyes
i nga
ana
e M
ASh
dhe
ës
htë
publ
ikua
r në
ueb
sajt;
•
Rapo
rte d
he m
ater
iale
dësh
mue
se p
ër n
gjar
jet e
re
aliz
uara
;
2020
MAS
h
165
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
5.2.
1 Pë
rgat
itja
e akt
eve n
ën-
ligjo
re, r
regu
llore
ve,
met
odol
ogjiv
e, pr
otok
ollev
e, dr
ejtim
eve d
he a
ktev
e tje
ra
relev
ante
për
stru
ktur
ën e
KM
K
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ërga
titje
n e d
okum
ente
ve;
•D
okum
ente
t jan
ë për
gatit
ur d
he ja
në ri
shik
uar m
e pa
lët k
yçe t
ë int
eres
uara
;•
Akte
t nën
-ligj
ore,
rreg
ullo
ret,
met
odol
ogjit
ë, pr
otok
ollet
, dre
jtim
et d
he a
ktet
tjer
a ja
në m
iratu
ar
zyrt
arish
t;
•Ra
port
e të G
P;•
Rapo
rte n
ga ta
kim
et p
ër d
iskut
im;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
2018
MAS
h
5.2.
2 Kr
ijim
i str
uktu
rave
të
KM
K
•Bo
rdi i
KM
K d
he st
rukt
urat
tjer
a të
kyç
ura
janë
th
emelu
ar zy
rtar
isht;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
2018
MAS
h
5.2.
3 D
efini
m i
rolev
e dhe
pë
rgje
gjës
ive t
ë pal
ëve t
ë nd
rysh
me t
ë int
eres
uara
për
re
aliz
imin
e K
MK
•Ro
let e
palëv
e kyç
e të i
nter
esua
ra ja
në d
efinu
ar
qart
ë; •
Mem
oran
dum
dhe
pro
toko
lle të
nën
shkr
uara
me t
ë gj
itha
palët
kyç
e të i
nter
esua
ra p
ër zh
villi
min
dhe
re
aliz
imin
e K
MK
;
2018
MAS
h, p
alë k
yçe
të in
tere
suar
a36
5.2.
4 N
dërt
im i
kapa
citet
eve t
ë pa
lëve k
yçe t
ë int
eres
uara
të
për
fshira
në s
truk
tura
t e
KM
K
•Th
irrja
për
bler
jen
e shë
rbim
eve p
ër n
dërt
imin
e ka
pacit
etev
e ësh
të o
rgan
izua
r; •
Të p
aktë
n 50
anë
tarë
të st
rukt
urav
e të K
MK
janë
tra
jnua
r;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Pr
ogra
m p
ër tr
ajni
m;
•D
ekla
rata
për
pra
nim
in e
kush
teve
të si
guru
ara
për
trajn
im;
•Ve
ndim
e të B
ordi
t të K
MK
;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2018
MAS
h, B
ordi
i K
MK
5.2.
5 An
aliz
ë e si
stem
it të
ve
ndos
ur p
ër K
MK
në
nive
let st
rukt
uror
e dhe
sis
tem
ore
•Ja
në fo
rmua
r GP
për r
ealiz
imin
e an
aliz
ës;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
; •
Nev
ojat
për
për
mirë
simin
e sis
tem
it ja
në
kons
tatu
ar d
he ri
shik
uar m
e pal
ët k
yçe t
ë in
tere
suar
a;
•Ra
port
për
ana
lizën
e sis
tem
it m
e rek
oman
dim
e pë
r për
mirë
simin
e rr
egul
limit
insti
tuci
onal
dhe
ad
min
istra
tiv d
he b
azës
rreg
ulla
tive;
•Ra
port
e nga
taki
met
për
disk
utim
;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2018
MAS
h, M
PPS,
Q
APT
, QA
R,
BZhA
, Bor
di i
KM
K, p
alë k
yçe t
ë in
tere
suar
a и
5.3.
1Pë
rgat
itje e
dre
jtim
eve p
ër
rezu
ltate
t e të
mës
uarit
dhe
sh
përn
darja
e ty
re
•Ja
në fo
rmua
r GP
për p
ër d
rejti
met
; •
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•D
rejti
met
janë
për
gatit
ur d
he ja
në ri
shik
uar m
e pa
lët k
yçe t
ë int
eres
uara
;•
Dre
jtim
et ja
në m
iratu
ar zy
rtar
isht d
he ja
në
shpë
rnda
rë, m
e rre
gulla
qar
të të
defi
nuar
a,
mën
yra
dhe k
usht
e për
për
gatit
je d
he re
aliz
im
efika
s të r
ezul
tate
ve të
të m
ësua
rit d
he
shfr
ytëz
imin
tyre
nga
ana
e pë
rdor
uesv
e të
ndry
shëm
;
•Ra
port
e nga
taki
met
për
disk
utim
;•
Dre
jtim
e të p
ublik
uara
në u
eb fa
qe;
•M
ater
iale
evid
encë
(bro
shur
a, ra
port
e, et
j.) p
ër
shpë
rnda
rje të
dre
jtim
eve;
•Ve
ndim
e të B
ordi
t të K
MK
;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2018
MAS
h, B
ZhA
, Q
APT
, QA
R,
insti
tuci
one t
ë ar
simit
të la
rtë,
Bord
i i K
MK
, pa
lë ky
çe të
in
tere
suar
a
166
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
5.3.
2Pë
rgat
itje e
dre
jtim
eve
për k
yçje
n e k
ualifi
kim
eve
ekzi
stues
e dhe
aty
re të
reja
në
KM
K
•Ja
në fo
rmua
r GP
për d
rejti
met
; •
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•D
rejti
met
janë
për
gatit
ur d
he ja
në ri
shik
uar m
e pa
lët k
yçe t
ë int
eres
uara
;•
Dre
jtim
et p
ër p
ërfsh
irjen
e ku
alifi
kim
eve n
ë KM
K
(bas
hkë m
e pro
cedu
rën
e bar
azim
it) ja
në m
iratu
ar
zyrt
arish
t dhe
janë
shpë
rnda
rë;
•Ra
port
e nga
taki
met
për
disk
utim
;•
Dre
jtim
e të p
ublik
uara
në u
eb fa
qe;
•M
ater
iale
evid
encë
(bro
shur
a, ra
port
e, et
j.)•
Vend
ime t
ë Bor
dit t
ë KM
K;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2018
MAS
h, B
ZhA
, Q
APT
, QA
R,
insti
tuci
one t
ë ar
simit
të la
rtë,
Bord
i i K
MK
, pa
lë ky
çe të
in
tere
suar
a
5.3.
3N
dërt
im i
kapa
citet
eve t
ë ak
torë
ve të
ndr
yshë
m si
pas
rolev
e të t
yre l
idhu
r me
KM
K
•Th
irrja
për
bler
jen
e shë
rbim
eve p
ër n
dërt
imin
e ka
pacit
etev
e ësh
të o
rgan
izua
r; •
Janë
traj
nuar
të p
aktë
n 10
per
sona
;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Pr
ogra
mi p
ër tr
ajni
m;
•D
ekla
rata
për
pra
nim
in e
kush
teve
të si
guru
ara
për
trajn
im;
•Ve
ndim
e të B
ordi
t të K
MK
;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2018
MAS
h, B
ZhA
, Q
APT
, QA
R,
insti
tuci
one t
ë ar
simit
të la
rtë,
Bord
i i K
MK
, pa
lë ky
çe të
in
tere
suar
a
5.3.
4Pë
rfsh
irje e
kua
lifiki
mev
e ek
zistu
ese n
ë KM
K•
Të g
jitha
kua
lifiki
met
relev
ante
që k
anë e
kzist
uar
deri
në fu
tjen
e KM
K ja
në re
vidu
ar (b
araz
uar)
dh
e jan
ë për
fshirë
me K
MK
;
•Ve
ndim
e të B
ordi
t të K
MK
;•
Vend
ime t
ë MAS
h20
18M
ASh,
BZh
A,
QA
PT, Q
AR,
in
stitu
cion
e të
arsim
it të
lart
ë, Bo
rdi i
KM
K,
palë
kyçe
të
inte
resu
ara
5.3.
5Pë
rgat
itje e
Reg
jistr
it të
K
MK
•
Skem
a e s
truk
turë
s ins
tituc
iona
le e R
egjis
trit
dhe l
idhj
eve t
ë tij
me i
nstit
ucio
net t
jera
ësht
ë pë
rgat
itur d
he ri
shik
uar n
ga të
gjit
ha p
alët
kyç
e të
inte
resu
ara;
•
Skem
a ës
htë m
iratu
ar zy
rtar
isht;
•In
strum
ente
t e T
I për
KM
K (b
aza
e të d
hëna
ve,
skem
at e
aplik
acio
nit,
port
ali i
regj
istrit
, etj.
) jan
ë të
rësis
ht fu
nksio
nale;
•Ra
port
e nga
taki
met
për
disk
utim
;•
Ueb
-por
tal p
lotë
sisht
funk
siona
l i R
egjis
trit
të K
MK
;•
Vend
ime t
ë Bor
dit t
ë KM
K;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2019
MAS
h, B
ZhA
, Q
APT
,QA
R,
Bord
i i K
MK
167
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
5.3.
6Ve
ndos
je e
mek
aniz
mit
për
bara
zim
in e
kual
ifiki
mev
e dh
e për
fshirj
en e
tyre
në
KM
K
•Ja
në fo
rmua
r GP
për m
ekan
izm
in;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Nev
ojat
për
për
mirë
simin
e m
ekan
izm
it ja
në
kons
tatu
ar d
he ri
shik
uar n
ga p
alët
kyç
e të
inte
resu
ara;
•Ra
port
e nga
taki
met
për
disk
utim
;•
Rapo
rt p
ër v
lerës
imin
e m
ekan
izm
it m
e re
kom
andi
me p
ër p
ërm
irësim
;•
Vend
ime t
ë Bor
dit t
ë KM
K;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2019
MAS
h, B
ZhA
, Q
APT
, QA
R,
Bord
i i K
MK
, Re
gjist
ri
5.3.
7Pë
rgat
itje e
kua
lifiki
mev
e të
reja
për
KM
K
•Pr
oces
i i zb
atim
it, v
lerës
imit,
bar
azim
it, d
hëni
es
së k
ualifi
kim
eve t
ë rej
a dh
e për
fshirj
es së
tyre
në
regj
istër
ka
fillu
ar;
•Ja
në p
ërga
titur
edhe
apl
ikac
ione
t për
kua
lifiki
met
e r
eja;
•
Të p
aktë
n 12
0 ku
alifi
kim
e të r
eja
janë
për
fshirë
me
KM
K;
•Ve
ndim
e të B
ordi
t të K
MK
; •
Vend
ime t
ë MAS
h20
20M
ASh,
BZh
A,
QA
PT, Q
AR,
Bo
rdi i
KM
K,
Regj
istri
5.4.
1An
aliz
ë e si
stem
it ek
zistu
es
për v
erifi
kim
in e
cilës
isë d
he
plan
për
për
mirë
simin
e tij
•Ja
në fo
rmua
r GP
për a
naliz
a;
•Ja
në p
ërca
ktua
r mje
tet fi
nanc
iare
;•
Nga
ana
e str
uktu
rave
relev
ante
të B
E ës
htë
përp
iluar
rapo
rt a
nalit
ik p
ër el
emen
tet d
he
proc
edur
at p
ër v
lerës
imin
ekzi
stues
për
ver
ifiki
min
e c
ilësis
ë me r
ekom
andi
me p
ër p
ërm
irësim
et e
nevo
jshm
e, të
mira
tuar
a ng
a M
ASh
dhe B
ordi
i K
MK
;
•Ra
port
e të G
P;•
Vend
ime t
ë Bor
dit t
ë KM
K;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2018
MAS
h, B
ZhA
, Q
APT
, QA
R,
IShA
, BA
VAL,
Bor
di i
KM
K
5.4.
2H
arm
oniz
im i
siste
mit
të
verifi
kim
it të
cilës
isë m
e EQ
AVET
dhe
Hap
ësirë
n Ev
ropi
ane t
ë Ars
imit
të
Lart
ë
•Pë
rshk
rimi i
plo
të i
siste
mit
për v
erifi
kim
të
cilës
isë së
ars
imit
të la
rtë m
e per
spek
tivat
për
t’u
bërë
anë
tarë
i Re
gjist
rit ev
ropi
an p
ër v
erifi
kim
të
cilës
isë ës
htë p
ërga
titur
;•
Aplik
imi p
ër a
nëta
rësim
në E
QAV
ET ës
htë
pran
uar;
•Pë
rshk
rimi i
plo
të i
siste
mit
për v
erifi
kim
in e
cilës
isë p
ër k
ualifi
kim
et p
ër a
rsim
pro
fesio
nal d
he
trajn
im ja
në p
ërga
titur
;
•Ko
rres
pond
encë
zyrt
are e
MAS
h m
e EQ
AVET
;•
Vend
ime t
ë Bor
dit t
ë KM
K;
•Ve
ndim
e të M
ASh
201
9M
ASh,
Bor
di i
KM
K, Q
APT
, BA
VAL,
un
iver
sitet
et
168
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
5.4.
3Pë
rgat
itje e
dre
jtim
eve p
ër
verifi
kim
të ci
lësisë
në t
ë gj
itha
nive
let e
siste
mit
arsim
or
•Ja
në fo
rmua
r GP
për d
rejti
met
; •
Janë
për
cakt
uar m
jete
t fina
ncia
re;
•D
rejti
met
për
atë
se si
të p
ërdo
ret v
ërte
timi i
cil
ësisë
në a
rsim
in e
lart
ë (sis
tem
e të b
rend
shm
e dh
e të j
asht
me p
ër v
erifi
kim
të ci
lësisë
) jan
ë pë
rgat
itur;
•D
rejti
met
për
për
dorim
in e
EQAV
ET ja
në
përg
atitu
r;•
Opi
nion
i i g
jerë
pub
lik ës
htë i
info
rmua
r për
m
ënyr
ën se
si fu
nksio
non
mek
aniz
mi i
ver
ifiki
mit
të ci
lësisë
në s
istem
in a
rsim
or n
ë Maq
edon
i;
•Ra
port
e të G
P;•
Shpë
rnda
rje e
mat
eria
leve i
nfor
mat
ive d
he të
tjer
a;•
Vend
ime t
ë Bor
dit t
ë KM
K;
•Ve
ndim
e të M
ASh
2018
MAS
h, B
ordi
i K
MK
, O
rgan
e të K
MK
5.4.
4N
dërt
im i
kapa
citet
eve t
ë ak
torë
ve të
ndr
yshë
m si
pas
rolev
e të t
yre n
ë lid
hje m
e ve
rifiki
min
e cil
ësisë
•Th
irrja
për
bler
jen
e shë
rbim
eve p
ër n
dërt
imin
e ka
pacit
etev
e ësh
të o
rgan
izua
r; •
Të p
aktë
n 10
00 p
ërfa
qësu
es të
stru
ktur
ave t
ë lid
hura
me s
istem
in e
verifi
kim
it të
cilës
isë n
ë ku
adër
të K
MK
janë
traj
nuar
;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Pr
ogra
mi p
ër tr
ajni
m;
•D
ekla
rata
për
pra
nim
in e
kush
teve
të si
guru
ara
për
trajn
im;
•Ve
ndim
e të B
ordi
t të K
MK
;•
Vend
ime t
ë MAS
h
2020
MAS
h, B
ordi
i K
MK
, org
ane t
ë K
MK
, ins
tituc
ione
ar
simor
e
5.4.
5Re
aliz
im i
siste
mit
për
verifi
kim
të ci
lësisë
që
përf
shin
ver
ifiki
min
e ku
alifi
kim
eve
•Ja
në th
emelu
ar in
stitu
cione
t e li
dhur
a m
e sist
emin
e v
erifi
kim
it të
cilës
isë m
e det
yrim
e dhe
për
gjeg
jësi
si dh
e sta
ndar
de d
he p
roce
dura
qar
të të
defi
nuar
a;
•V
lerës
imi i
stan
dard
eve d
eh p
roce
dura
ve p
ër
verifi
kim
të ci
lësisë
nga
ana
e or
gane
ve re
levan
te
ësht
ë rea
lizua
r;
•Ce
rtifi
kata
për
cilës
i të n
dara
për
ofr
uesit
e ar
simit;
•Ve
ndim
e të B
ordi
t të K
MK
;•
Vend
ime t
ë MAS
h;•
Vend
ime t
ë ВРМ
2020
MAS
h, B
ordi
i K
MK
, org
ane t
ë K
MK
36 36
Të c
akto
hen
në fa
zën
e m
ëvon
shm
e.
169
Nr.
Prio
rite
tet/
Mas
atR
ezul
tate
tIn
dika
torë
që
obje
ktiv
isht
kon
firm
ohen
Peri
udha
Përg
jegj
ës
Prio
rite
ti V
I. Pë
rmir
ësim
i ka
paci
tete
ve të
inst
ituci
onev
e na
cion
ale
dhe
sigu
rim
i m
onito
rim
it dh
e vl
erës
imit
të S
trat
egjis
ë
6.1
Përm
irësim
i ka
paci
tete
ve
për q
ever
isje
dhe
udhë
heqj
e m
e in
stitu
cion
et
publ
ike
•In
stitu
cion
et n
acio
nale
janë
të a
fta të
për
puno
jnë
dhe
real
izoj
në m
onito
rim d
he v
lerë
sim të
pol
itikë
s ar
simor
e dh
e të
qev
erisi
n në
mën
yrë
efika
se m
e sis
tem
in a
rsim
or;
•K
apac
itete
të p
ërfo
rcua
ra të
resu
rsev
e nj
erëz
ore
dhe
përm
irësim
e in
stitu
cion
ale
në m
inist
ri dh
e or
gane
t tje
ra p
ublik
e të
lidh
ura
me
arsim
in;
2020
ВРМ
, M
PPS,
M
ASh
, or
gane
tjer
a pu
blik
e të
lid
hura
me
arsim
in
6.2
Mon
itorim
i pr
oces
it pë
r re
aliz
imin
e st
rate
gjisë
•Ja
në si
guru
ar in
form
ata
kthy
ese
për p
roce
sin e
re
aliz
imit
të st
rate
gjisë
;•
Ekzi
stoj
në p
arak
usht
e pë
r sig
urim
in e
real
izim
it efi
kas
të st
rate
gjisë
;
•O
rgan
i th
emel
uar f
unks
iona
l për
mon
itorim
dhe
vl
erës
im n
ë M
ASh
;•
Mek
aniz
ëm o
pera
tiv i
mon
itorim
it të
Str
ateg
jisë
me
kyçj
e të
pal
ëve
të in
tere
suar
a ba
shkë
me
part
nerë
t soc
ialë
; •
Vend
imet
mbi
për
shta
tjet e
nev
ojsh
me
për a
rritj
en
e pe
rfor
man
cës e
fikas
e dh
e ef
ektiv
e të
mar
ra
në b
azë
të re
zulta
teve
të m
onito
rimit
të k
ryer
rr
egul
lisht
2020
2025
MPP
S,
MA
Sh,
orga
niza
ta
tjera
gj
egjë
se37
6.3
Vle
rësim
i re
zulta
teve
nga
re
aliz
imi i
Str
ateg
jisë
•Ja
në si
guru
ar in
form
ata
kthy
ese
për a
të n
ëse
rezu
ltate
t e
stra
tegj
isë ja
në a
rritu
r si d
he in
form
ata
për v
endi
met
e
mët
ejsh
me
lidhu
r me
polit
ikat
ars
imor
e;
•Re
zulta
te n
ga v
lerë
simi n
ë di
spoz
icio
n pë
r pal
ët e
in
tere
suar
a20
26M
PPS,
M
ASh
37
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
6.1.
1V
lerës
im i
nevo
jave
nga
tra
jnim
i i k
uadr
it dh
e ne
voja
t për
zhvi
llim
të
kapa
citet
eve i
nstit
ucio
nale
të m
inist
rive d
he o
rgan
eve
tjera
pub
like t
ë lid
hura
m
e ars
imin
në k
uptim
të
qeve
risje
s së m
irë
•Th
irrja
për
bler
jen
e shë
rbim
eve p
ër v
lerës
imin
e ne
voja
ve ës
htë o
rgan
izua
r; •
Rezu
ltate
t nga
vler
ësim
i i n
evoj
ave t
ë pun
ëtor
ëve,
bash
kë m
e rek
oman
dim
et p
ër tr
ajni
m, n
ë baz
ë të
rezu
ltate
ve të
mës
imit
dhe z
hvill
imit
të k
apac
itete
ve
insti
tucio
nale
të o
rgan
eve p
ublik
e jan
ë për
punu
ar;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Ra
port
për
vler
ësim
in e
nevo
jave
i m
iratu
ar n
ga
MAS
h dh
e MPP
S
2018
MAS
h,
MPP
S
37
Në
pajti
m m
e pë
rgje
gjës
itë e
defi
nuar
a në
ske
mën
për
mon
itorim
.
170
Nr.
Akt
ivite
tet
Treg
uesit
Bu
rim
et e
veri
fikim
itAf
ati i
fu
ndit
Përg
jegj
ës
6.1.
2An
aliz
a dh
e har
mon
izim
i i r
olev
e të i
nspe
ktor
ëve
të a
utor
izua
r të a
rsim
it ko
mun
al d
he in
spek
torë
ve
të L
SI-s
ë
•Ja
në fo
rmua
r GP-
të;
•Ja
në p
ërfu
ndua
r ana
lizat
dhe
reko
man
dim
et p
ër
harm
oniz
im;
•Ja
në b
ërë k
onsu
ltim
et m
e të g
jitha
pal
ët e
inte
resu
ara
•Ra
port
i i a
naliz
ës i
mira
tuar
me r
ekom
andi
me
•Pr
oces
verb
alet
nga
taki
met
e m
bajtu
ra
2019
MAS
h, IS
hA
kom
unat
6.2.
1Th
emeli
m i
një o
rgan
i për
m
onito
rim d
he v
lerës
im n
ë ku
adër
të M
ASh
•Ës
htë
them
elua
r sek
tori
në k
uadë
r të
MA
Sh i
cili
me
përg
jegj
ësi t
ë ve
çant
ë do
të k
ryej
ë m
onito
rim të
re
aliz
imit
të S
trat
egjis
ë dh
e vl
erës
imin
e sa
j38
•Ak
t i a
vanc
uar p
ër si
stem
atiz
imin
e ve
ndev
e të
punë
s në M
ASh;
•Ve
ndim
e të В
РМ
2018
MAS
h,
orga
niza
ta
tjera
gje
gjës
e
6.2.
2Re
aliz
im i
aktiv
itete
ve p
ër
mon
itorim
•O
rgan
i i M
ASh
për m
onito
rimin
e vl
erës
imit
përp
ilon
rreg
ullis
ht ra
port
e për
mon
itorim
, të c
ilat j
anë t
ë qa
sshm
e për
ven
dim
mar
rësit
dhe
për
të g
jitha
pal
ët k
yçe
të in
tere
suar
a;
•Ra
port
e për
mon
itorim
të m
iratu
ar n
ga a
na e
struk
tura
ve g
jegj
ëse (
sipas
skem
ës p
ër m
onito
rim
që d
o të
defi
nohe
t) dh
e të p
ublik
uar n
ë mën
yrë
adek
uate
2020
2025
MPP
S,
MAS
h,
orga
niza
ta
tjera
gje
gjës
e
6.3.
1V
lerës
im i
pava
rur i
re
zulta
teve
nga
real
izim
i i
Stra
tegj
isë
•Th
irrja
për
bler
jen
e shë
rbim
eve p
ër v
lerës
im ës
htë
orga
nizu
ar;
•Re
zulta
tet n
ga v
lerës
imi i
pav
arur
janë
për
punu
ar d
he
janë
sigu
ruar
reko
man
dim
e;
•M
arrë
vesh
je p
ër o
frue
s shë
rbim
esh;
•Ra
port
për
vler
ësim
in e
pava
rur m
e rek
oman
dim
e i
mira
tuar
nga
BPM
2026
MPP
S,
MAS
h
6.3.
2Sj
ellja
e ve
ndim
eve k
yçe
për p
oliti
kat e
ard
hshm
e ar
simor
e, ha
pat e
m
ëtej
shëm
, ref
orm
at
dhe z
hvill
imin
e sis
tem
it ar
simor
mbi
baz
ën e
reko
man
dim
eve n
ga
vler
ësim
i i ja
shtë
m
•An
aliz
a e r
ezul
tate
ve n
ga v
lerës
imi i
jash
tëm
ësht
ë re
aliz
uar;
•Ko
nsul
timet
me t
ë gjit
ha p
alët
kyç
e të i
nter
esua
ra ja
në
real
izua
r;
•Ve
ndim
e të M
ASh;
20
26M
PPS,
M
ASh,
pa
lë ky
çe të
in
tere
suar
a
38
38
Ky s
ekto
r par
ashi
het t
ë ke
të p
ërfs
hirje
më
të m
adhe
të p
ërgj
egjë
sive
lidh
ur m
e m
onito
rim d
he v
lerë
sim
.