“Τεχνικές υποστήριξης των παιδιών στο σπίτι

αναφορικά με τις σχολικές τους

εργασίες”

Χρυσάνθη Σαρίδου csaridou@gmail.com

Η παροχή της γενικής παιδείας…

ισόρροπη ανάπτυξη σπουδών και ενδιαφερόντων

όχι στη συσσώρευση γνώσεων και στην απομνημόνευση, αλλά εστίαση… στην κατανόηση και ερμηνεία εννοιών, φαινομένων και διαδικασιών.

Η ανάδειξη των ενδιαφερόντων του μαθητή και η καλλιέργεια δεξιοτήτων.

Γενικές Αρχές της Εκπαίδευσης

Σχολικές εργασίες στο σπίτι

Ή Κατ’ οίκον εργασίες

Ή Προετοιμασία και μελέτη των μαθημάτων της επόμενης ημέρας

Γραπτές και προφορικές εργασίες που αναθέτει ο εκπαιδευτικός και άλλοτε

γίνονται στο σπίτι και άλλοτε στο ολοήμερο

Κατ’ οίκον εργασίες Η συζήτηση σε διεθνές επίπεδο

Αμφισβήτηση της αξίας των κατ’ οίκον εργασιών

Αντιδράσεις των γονέων

Η συζήτηση στην Ελλάδα: «πέπλο σιωπής»;

Τα αποτελέσματα των σχετικών ερευνών διίστανται.

Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ο τρόπος χρήσης των ΚΟΕ.

Στο Δημοτικό Σχολείο η επίδραση είναι μικρή-ανεπαίσθητη.

Στους μαθητές της Δευτεροβάθμιας είναι σημαντική.

Ποια η επίδραση των ΚΟΕ στις επιδόσεις των μαθητών;

Οι κατ’ οίκον εργασίες έχει βρεθεί ότι έχουν θετική επίπτωση στη σχολική επίδοση, ιδιαίτερα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Αρκετοί ερευνητές επισημαίνουν σήμερα ότι οι κατ’ οίκον εργασίες είναι ένα εκπαιδευτικό εργαλείο που ανάλογα με το πως θα χρησιμοποιηθεί, μπορεί να έχει πολύ θετικές αλλά και πολύ αρνητικές συνέπειες.

Το τι αποτέλεσμα θα έχουν εξαρτάται από το πως θα εφαρμοστούν (Cooper 2001, Foster 2000, Hong & Milgram, 2000)

Αναλυτικό πρόγραμμα

Π.χ. Γλώσσα…

Ειδικοί στόχοι

Κατ’ οίκον εργασίες

και αυτορύθμιση.

Οι κατ’ οίκον εργασίες είναι ένα από τα κύρια μέσα για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων για αυτορυθμιζόμενη μάθηση. Ο Zimmerman (1998) αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «Αν και η μάθηση των μαθητών στο πλαίσιο του σχολείου κατευθύνεται σε μεγάλο βαθμό από τους δασκάλους, υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για αυτορύθμιση κατά τη διάρκεια των κατ’ οίκον εργασιών, τις οποίες οι μαθητές πρέπει να:

προγραμματίσουν, οργανώσουν και ολοκληρώσουν χωρίς την παρουσία του δασκάλου.

Οι κατ’ οίκον εργασίες είναι ανεκτίμητες επειδή εξασφαλίζουν στους μαθητές την απαραίτητη εξάσκηση

για να κατακτήσουν μια δεξιότητα μελέτης.

Ενισχύουν οι κατ’ οίκον εργασίες τη σχέση παιδιού – γονέων;

«Ο δάσκαλος που δίνει πολλές εργασίες είναι

καλός δάσκαλος;;»

Όσο περισσότερες εργασίες τόσο καλύτερα;

ΕΡ

ΕΥ

ΝΑ

Έχει το σχολείο το δικαίωμα

να περιορίζει τον ελεύθερο χρόνο του παιδιού και να απαιτεί την εμπλοκή των

γονέων στις κατ’ οίκον εργασίες;

Ελληνικές έρευνες για τη μελέτη στο σπίτι

• Οι μαθητές στην Ελλάδα, από τις πρώτες ήδη τάξεις του δημοτικού, ασχολούνται πολλές ώρες με τις κατ’ οίκον εργασίες τους και υπάρχει μεγάλη εμπλοκή από τους γονείς (Μπάκουλα,1993, Παπούλια,2001,

Φασατάκης,1998, Χατζηδήμου,1995).

• Το 10,3% των μαθητών των τελευταίων τάξεων του δημοτικού δεν μπορεί να ολοκληρώσει τις εργασίες σε κανένα μάθημα,

• ενώ το 32% δηλώνουν ότι δεν ολοκληρώνουν μόνοι τους τις εργασίες στα μαθηματικά (Κοσσυβάκη, 2002).

• Το 44% των μαθητών Ε΄ Δημοτικού έως Γ΄ Λυκείου δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη διεκπεραίωση των κατ’ οίκον εργασιών (Χατζηδήμου, 1995).

Τι συμβαίνει στην Ελλάδα

Εγκύκλιος 85241/Γ1/29-8-2003

Έμφαση στην ποιότητα και στη σωστή προετοιμασία τους.

Να δίνονται έπειτα από συζήτηση με τους μαθητές, ώστε να διευκρινίζονται οι δυσκολίες τους.

Να είναι απαραίτητες για την απόκτηση μιας δεξιότητας.

Να μην απαιτούν περισσότερο από 30΄ για τις Α΄ & Β΄ τάξεις, 40΄ για τις Γ΄ & Δ΄ και 60΄ για τις Ε΄ & ΣΤ΄.

Συνεργασία όλων των εκπαιδευτικών της σχολικής μονάδας.

Σε πρόσφατη μεγάλη έρευνα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (World Health Organization, 2004) σε 35 χώρες της Ευρώπης, Η.Π.Α. και Καναδά, βρέθηκε ότι οι Έλληνες μαθητές αφιερώνουν περισσότερο χρόνο για τη μελέτη στο σπίτι σε σχέση με τους μαθητές των άλλων χωρών, σε όλες τις ηλικίες που εξετάστηκαν (11, 13 & 15 ετών).

Η Wallis (2006, περιοδικό Time) αναφέρει ότι σε χώρες με χαμηλές επιδόσεις στην εκπαίδευση, όπως η Ελλάδα, η Ταϊλάνδη και το Ιράν, οι εκπαιδευτικοί αναθέτουν πολύ περισσότερες κατ’ οίκον εργασίες σε σχέση με τις Η.Π.Α.

Χρόνος που αφιερώνεται για τη μελέτη στο σπίτι.

Ποσοστό των μαθητών ηλικίας 11 ετών που αφιερώνουν πάνω από 3 ώρες την ημέρα στη μελέτη τους

Ποσοστό των μαθητών ηλικίας 15 ετών που αφιερώνουν πάνω από 3 ώρες την ημέρα στη μελέτη τους

Συσχέτισης επίδοσης και χρόνου μελέτης (Cooper & Valentine, 2001)

«Κλέβουν» τον ελεύθερο χρόνο του

παιδιού

•Παιγνίδι;

•Με τους γονείς;

•Οι φίλοι;

•Ξεκούραση;

•Ύπνος;

•Δραστηριότητες;

•Εμπειρίες ζωής;

•Κίνηση;

•Αγάπη για τη

μάθηση/σχολείο;

Ο διπλός ρόλος των γονέων στην Ελλάδα:

Α) ο ρόλος του «ταξιτζή»

Β) ο ρόλος του «εκπαιδευτικού»

Οικονομική κρίση και κατ’ οίκον εργασίες;

(Χανιωτάκης & Θωίδης 2007, 2008, 2009)

Οι σχολικές εργασίες (κατ’ οίκον εργασίες) είναι καλό να γίνονται:

28%

23%

53%

67%

20%

10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Στο μάθημα Σε ξεχωριστή

ώρα στο

σχολείο

Στο σπίτι

μαθητές

γονείς

δάσκαλοι25%

71%

5%

Ερευνητικά δεδομένα (1)

Οι κατ’ οίκον εργασίες που πράγματι βοηθούν

στη μάθηση, είναι λίγες

Δεν επιβεβαιώνεται η άποψη ότι οι πολλές κατ’ οίκον εργασίες βελτιώνουν τις σχολικές επιδόσεις (στο δημοτικό σχολείο)

Δεν αναπτύσσεται η αυτονομία του παιδιού όταν οι γονείς εμπλέκονται με ακατάλληλο τρόπο ή επιμένουν να ασκούν έλεγχο μονίμως

Πόσες κατ’ οίκον εργασίες?

Κανόνας των 10΄ (Cooper, 2001)

Τάξεις 1-3: 10΄– 30΄ (3-4 μέρες/βδομάδα)

Τάξεις 4-6: 40΄– 60΄ (3-4 μέρες/βδομάδα)

Τάξεις 7-9: 70΄– 90΄ (4-5 μέρες/βδομάδα)

Τάξεις 10-12: 100΄–120΄ (4-5μέρες/βδομάδα)

http://www.dfes.gov.uk/homework/contents.shtml

Έρευνα με γονείς: Θωίδης & Χανιωτάκης 2008

Πόσο χρόνο ασχολείται το παιδί με τις εργασίες του στο σπίτι;

31%

44,00%

69,00%

56,00%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Μέχρι μία ώρα Πάνω από μία ώρα

Γονείς ημιημερήσιου

Γονείς ολοήμερου

747 Γονείς

Τι κάνω λοιπόν;….

3 λέξεις κλειδιά

Χώρος Χρόνος Διάθεση

Χώρος

Τι κάνουμε (2)

Ορίζουμε το μέρος:

τραπέζι στο υπνοδωμάτιο; τραπέζι κουζίνας; μια γωνιά στο σαλόνι;

Εξασφαλίζουμε κατάλληλες συνθήκες (υλικά μέσα, μολύβια, γόμες, χαρτιά κ.λπ.)

Τι κάνουμε (3)

Απομακρύνουμε πηγές ενόχλησης (π.χ. παιγνίδια πάνω στο

τραπέζι, τηλεόραση, ραδιόφωνο, τηλέφωνο, αδέρφια που

παίζουν, επισκέψεις κ.λπ.)

Ορισμένα παιδιά δουλεύουν πολύ καλά με χαμηλή μουσική

Αν το παιδί ζορίζεται πολύ, μπορεί να κάνει διάλειμμα

Χρόνος

Τι κάνουμε (1)

Eπιδιώκουμε να φτιάξουμε ένα πρόγραμμα διαβάσματος μαζί με το παιδί

Ορίζουμε μία σταθερή ώρα κάθε μέρα για τις εργασίες (πάντως, όχι λίγο πριν πάει για ύπνο)

Η καμπύλη μάθησης και επιδόσεων

Οι καλύτερες ώρες για μάθηση και επιδόσεις

1) Στις 9.30 το πρωί

2) Στις 16.30 το απόγευμα Η πιο υποτονική ώρα για μάθηση:

Στις 14.00

Διάθεση

Τι κάνουμε

«θέλω να κάνεις τις εργασίες σου για το σπίτι»

Τι κάνουμε

«Ή κάνεις τις εργασίες σου ή επιλέγεις να μην έχεις προνόμια…»

Παντού και πάντα… Για να αλλάξουν τα πράγματα απαιτείται χρόνος …

Μιλάμε με το παιδί για το σχολείο…

Διδάσκουμε με τη συμπεριφορά μας...

Δίνουμε αξία στην προσπάθεια…

Συμμετέχουμε στα σχολικά δρώμενα…

Δείχνουμε θετική στάση για τις εργασίες…

Δεν ξεχνάμε τον καλό λόγο…

Πώς & Πόσο υποστηρίζω?...

Τι κάνουμε: (βασικές αρχές)

Ενθαρρύνουμε το παιδί να κάνει την εργασία μόνο του:

«Προσπάθησε μόνος σου και αν δεν τα καταφέρεις ρώτησέ

με»

Βοήθεια του παιδιού στο ελάχιστο!: τόσο μόνο όσο

χρειάζεται για να μπορεί να κάνει το επόμενο βήμα!!

Τι κάνουμε

Παθητική υποστήριξη σημαίνει: οι γονείς στο

περιθώριο, όχι πάνω από το κεφάλι του παιδιού

συνεχώς, όμως πάντα σε διάθεση για βοήθεια

«Θα δω το αποτέλεσμα μετά»…

Κι όταν δε θέλει;…

Τι κάνουμε (5)

Καλύπτουμε αμέσως μικρά κενά για να μπορέσει να συνεχίσει την εργασία

Αναδιατυπώνουμε ή κομματιάζουμε την άσκηση για να την κατανοήσει

Κάνουμε εμείς την αρχή της άσκησης Πρώτα οι ενδιαφέρουσες και σημαντικές εργασίες και μετά οι αμφισβητούμενες…

βαριέμαι

3% δεν προλαβαίνω

28%

δεν τις

καταλαβαίνω

4%πολλές/

κουράζομαι

9%

τις ξεχνάω

23%

Λόγοι μη ολοκλήρωσης των εργασιών

Έρευνα με 300 μαθητές/τριες – συνεντεύξεις

(Χανιωτάκης & Θωίδης, 2011)

Έκανες τις εργασίες σου για αύριο;

Ναι, φυσικά Όχι ακόμα… Δεν μας έβαλαν

εργασίες Σςς… είμαι ακόμα

στο σχολείο

Για πολλά παιδιά το να κάνουν τις εργασίες τους είναι σαν να κάνουμε εμείς τη φορολογική μας δήλωση…

Γιατί δεν κάνει τις εργασίες του; Είναι κουρασμένο αμέσως μετά το σχολείο;

Μετά από το φαγητό έχει χαμηλούς βιορυθμούς;

Αδιαφορεί για τις βαρετές και χωρίς νόημα εργασίες; για το μάθημα, για τον δάσκαλο;

Νιώθει ότι δεν μπορεί να τις καταφέρει;

Δεν μπορεί πραγματικά να τις καταφέρει;

Μήπως ξέρει ότι αν περιμένει το πολύ κανένα μισάωρο η μητέρα του θα έρθει να το βοηθήσει;

Νιώθει παραμελημένο και με τον τρόπο αυτό επιδιώκει την προσοχή των γονέων, έστω και αρνητικά;

Φοβάται ότι η μητέρα είναι πολύ σχολαστική και θα το βάλει να τα ξανακάνει μόνος του;

Γιατί δεν κάνει τις εργασίες του;

Εργασίες δύσκολες, βαρετές ή πολύ μεγάλες

Οργανωτικοί λόγοι…

Πολλή αποτυχία … καμία ελπίδα ανάκαμψης

Έλλειψη χρόνου -Άλλα ενδιαφέροντα και δραστηριότητες

Οικογενειακά προβλήματα

Αδύνατον να δουλέψει στο σπίτι

Έλλειψη υλικών και μέσων

Όταν οι εργασίες είναι πολλές: Αν το παιδί επιμένει να κάνει τις

εργασίες του και δεν θέλει να πάει

στο σχολείο χωρίς αυτές, το

αφήνουμε αφού για το παιδί αυτό

είναι σημαντικό.

Αν το παιδί επιμένει επειδή

φοβάται το δάσκαλο, το

διαβεβαιώνουμε ότι θα μιλήσουμε

στο δάσκαλο, ότι δεν θα το

τιμωρήσουμε εμείς.

Όταν τα πράγματα ζορίζουν πολύ…

• Μετράμε από μέσα μας μέχρι το 10

• Παίρνουμε μια βαθειά ανάσα

• Υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας να ηρεμήσει

• Εγκαταλείπουμε για λίγο το χώρο

• Σκεφτόμαστε: «Υπάρχουν και χειρότερα!»

Εμπλέκουμε και τρίτο πρόσωπο

Τι κάνουμε με τον/την εκπαιδευτικό (1)

Επαφή και συνεργασία

Αν υπάρξει πρόβλημα: Όχι κατευθείαν στον διευθυντή…

Δεν κατηγορούμε ποτέ τον εκπαιδευτικό μπροστά στο παιδί

Μιλούμε με τον/την εκπαιδευτικό

Για τις ανησυχίες μας

Για την άρνηση του παιδιού να κάνει τις εργασίες

του

Όταν οι εργασίες δεν είναι σαφείς

Όταν απαιτεί μέσα που δεν διαθέτουμε

Όταν είναι πολύ δύσκολες ή εύκολες, πολλές ή

λίγες

Τι κάνουμε με τον/την εκπαιδευτικό (2)

Ενημερώνουμε:

• Πόσο χρόνο αφιερώνει το παιδί καθημερινά στις εργασίες του

• Γιατί το παιδί δεν μπορεί να κάνει τις εργασίες του

Φόβος ότι δεν θα γίνει

τίποτα ή ότι θα ενοχληθεί…

Τι δεν κάνω λοιπόν;…

Τι δεν κάνουμε «Τι εργασίες έχουμε σήμερα;»

Δεν διορθώνουμε εμείς τα λάθη – αυτοδιόρθωση αυτονομία

Δεν διακόπτουμε το παιδί όταν εργάζεται

Δεν κάνουμε λογύδρια νουθεσίας, σύγκρισης κ.λπ.

Δεν λέμε τη λύση του προβλήματος

Δεν κάνουμε εμείς τις εργασίες του παιδιού!

Αν κάνουμε εμείς τις εργασίες του παιδιού: δεν προωθούμε την αυτονομία του

του στέλνουμε το μήνυμα ότι δεν το εμπιστευόμαστε να κάνει μόνο του τις εργασίες του

το παιδί μαθαίνει πολύ γρήγορα ότι, αν περιμένει λίγο οι γονείς θα τρέξουν…

δεν το αφήνουμε να κάνει λάθη για να βιώσει την αποτυχία ως παιδί, (άρα πώς θα την

αντιμετωπίσει ως ενήλικας;)

Γιατί να προσπαθήσει το παιδί, αν έχει τις λύσεις έτοιμες δίπλα του;;

Καλό είναι να γνωρίζουμε ότι (1):

Μερικά παιδιά ζητούν εξαρχής βοήθεια κυρίως

για σωματική εγγύτητα και επαφή με τη

μητέρα ή τον πατέρα..

Οι γονείς δεν είναι υποχρεωμένοι να έχουν

σπίτι υπολογιστή για να ολοκληρώσει με

επιτυχία το παιδί τις κατ’ οίκον εργασίες του!

Τι κάνουμε: Πολλοί γονείς έχουν ένα σταθερό χρονικό διάστημα που θα πρέπει να αφιερώσει το παιδί στις κατ’ οίκον εργασίες του

Ομάδες γονέων για επίβλεψη κατ’ οίκον εργασιών:

3-4 παιδιά συναντιούνται δύο φορές τη βδομάδα, κάνουν μαζί τις κατ’ οίκον εργασίες τους (υπό την επίβλεψη ενός γονέα)

Κυριακές, γιορτές και διακοπές δεν πρέπει να δίνονται εργασίες!!

Αν το παιδί αγχώνεται ή φοβάται,

δεν ωφελεί να του λέμε:

«δεν πρέπει να φοβάσαι»,

αφού αυτό μπορεί να ενδυναμώσει το

αρνητικό συναίσθημα.

Αντιθέτως:

Αναγνωρίζουμε και δεχόμαστε τα

συναισθήματά του, βρίσκουμε

τι ακριβώς τα προκαλεί

Στρατηγικές εκπαιδευτικών

Ο εκπαιδευτικός ζητά από το μαθητή να γράψει στην πάνω μεριά της εργασίας πόση ώρα αφιέρωσε

Ορισμένοι εκπαιδευτικοί θέτουν χρονικά όρια ανά ημέρα: «50 λεπτά είναι 50 λεπτά!! Μετά τέλος»

Άλλοι κάνουν το εξής:

«Κάντε ό,τι μπορείτε σε 20 λεπτά! Τραβήξτε μια γραμμή και δουλέψτε και άλλο αν προτιμάτε»

Καθιέρωση ρουτίνας

Πίνακας καθηκόντων: Ο μαθητής ή ο δάσκαλος καταγράφει τις εργασίες που ανατίθενται σε ένα ειδικό τετράδιο .

Χρονοδιάγραμμα μελέτης : Πότε θα αρχίσω , τι έχω να κάνω, ποια σειρά θα ακολουθήσω , πότε πρέπει να τελειώσω.

Οπτικές νύξεις: Χρωματιστά τετράδια, συνδετήρες, σελιδοδείκτες

Στρατηγικές για να οργανώνω καλύτερα τη δουλειά μου.

Οργάνωση της μελέτης μου

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΕΥΤΈΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

1η εργασία 15΄

2η εργασία 25΄

3η εργασία 10΄

4η εργασία

ΣΥΝΟΛΟ 50΄

Συγκεντρώνω στο γραφείο μου τα βιβλία και

τα υλικά που χρειάζομαι για αύριο σύμφωνα

με το πρόγραμμα.

√ Επιλέγω τη σειρά των εργασιών με τις οποίες

θα ασχοληθώ (π.χ. Γλώσσα, Ιστορία).

Ορίζω ένα χρονοδιάγραμμα

Κάθε εργασία που τελειώνω την τοποθετώ

στην τσάντα.

Στο τέλος ετοιμάζω την τσάντα μου για την

επόμενη μέρα.

Πίνακας καθηκόντων

Μαθαίνουμε στο παιδί να διαβάζει την ώρα.

Του ζητάμε να εκτιμήσει πόση ώρα χρειάζεται να κάνει συνηθισμένα πράγματα (να φάει μεσημεριανό, να πάει στο σχολείο, να πλύνει τα δόντια, να μελετήσει Γλώσσα, να δει τηλεόραση, να κοιμηθεί το βράδυ, κλπ)

Του ζητάμε να περιγράψει με λεπτομέρεια τη δουλειά που έχει να κάνει προτού κάνει οποιαδήποτε εκτίμηση.

Του ζητάμε να χρονομετρήσει τα παραπάνω και να βρει την απόκλιση.

Στην αρχή ξεκινάμε με 2-3 δραστηριότητες και καθώς μαθαίνει να εκτιμά σωστά, τις εμπλουτίζουμε.

Φοράει ρολόι που χτυπά ανά ώρα. Του ζητάμε να σκεφτεί τι έκανε στο προηγούμενο χτύπημα.

Ασκήσεις διαχείρισης χρόνου

Λίστα αυτοαξιολόγησης της μελέτης

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Έκανα τα παρακάτω; ΔΕΥΤΕΡΑ

ΧΡΟΝΟΣ

1 Είδα προσεκτικά τι έχω να κάνω;

2 Έκανα πρόγραμμα για τη μελέτη μου;

3 Υπολόγισα το χρόνο που θα χρειαστώ;

4 Έκανα όλες τις εργασίες με προσοχή & επιμέλεια;

5 Έκανα καλά γράμματα και απέφυγα τις μουντζούρες;

6 Προσπάθησα να τελειώσω γρήγορα, χωρίς να χαζεύω;

7 Τελείωσα στο χρόνο που υπολόγισα;

8 Έκανα έλεγχο και διόρθωσα τα λάθη μου;

9 Είμαι ευχαριστημένος από το αποτέλεσμα;

10 Tακτοποίησα τα πράγματα και ετοίμασα την τσάντα μου;

ΣΥΝΟΛΟ

Όταν το παιδί χρειάζεται πολύ χρόνο για να

ολοκληρώσει τη μελέτη του

Μπορεί να οφείλεται στη διάσπαση προσοχής, στη δυσκολία ή μη κατανόηση της εργασίας, στην ανία.

Σ’ αυτή την περίπτωση οι γονείς συνήθως καταφεύγουν στο στενό έλεγχο του παιδιού.

Αποφεύγουμε να μπούμε σε μια διαδικασία γκρίνιας και προστριβών.

Ενισχύουμε το παιδί με επιδοκιμασία και αμοιβές όταν εκδηλώνει την κατάλληλη συμπεριφορά.

Ενθαρρύνουμε το παιδί να δουλέψει για μεγαλύτερα διαστήματα μόνο του θέτοντας στόχους (χρόνου ή παραγωγής έργου). Αμοιβή μετά την επίτευξη του στόχου. Βαθμιαία αύξηση της ανεξάρτητης εργασίας.

Όταν το παιδί βιάζεται και κάνει λάθη απροσεξίας Ζητάμε από το παιδί να υπογραμμίζει

σημαντικές λέξεις ή φράσεις στις οδηγίες.

Τονίζουμε ότι πρέπει να κάνει τις εργασίες του όσο καλύτερα μπορεί και όχι όσο πιο γρήγορα μπορεί.

Εκπαιδεύουμε το παιδί να ελέγχει μόνο του τις εργασίες του ελέγχοντας για λάθη στην ακρίβεια, την τάξη, την ορθογραφία, τους υπολογισμούς, κτλ. Παρέχουμε προνόμια όταν έχει κάνει ικανοποιητική δουλειά.

Ελέγχουμε τις εργασίες για την πληρότητα και την ακρίβειά τους.

Όταν τα λάθη οφείλονται σε ανεπαρκή κατανόηση ή ικανότητα προσφέρουμε την κατάλληλη βοήθεια.

Μα δεν προσέχει…

Συχνές επαναλήψεις-αξιοποίηση του χρόνου

Αναγνωρίζει την αξία του ελεύθερου χρόνου για παιχνίδι

Ακολουθεί τις οδηγίες του Υπουργείου για τις κατ’ οίκον εργασίες (αντιγραφή).

Ολοήμερο σχολείο για περισσότερη εμπέδωση

Ενισχυτική διδασκαλία για τα παιδιά που δυσκολεύονται

Εξηγεί στους γονείς τις απαιτήσεις του προγράμματος

Δείχνει τρόπους για να μαθαίνουν τα παιδιά πιο εύκολα.

Αναπτύσσει σχέσεις συνεργασίας με την οικογένεια

Πώς μπορεί να βοηθήσει το σχολείο;

Οι γονείς είπαν…

«Όλο το απόγευμα το αφιέρωνα στο Σόλωνα. Ήταν πολύ κουραστικά. Δεν ήξερα αν τον βοηθούσα με τον κατάλληλο τρόπο. Από το σχολείο δεν είχα κάποια βοήθεια. Υπήρχε μεγάλος εκνευρισμός. Εγώ φώναζα και ο Σόλωνας έκλαιγε (…) Δημιουργούνταν ένταση στις σχέσεις, στην οικογένεια. Τον έβλεπα να παιδεύεται και στενοχωριόμουνα (…) Φέτος (Α΄ γυμνασίου) διαβάζουμε έξι με εφτά ώρες, μέχρι δέκα το βράδυ. Έχει αγχωθεί γιατί φοβάται μήπως μείνει στην ίδια τάξη».

«Δεν τελειώναμε ποτέ. Στις δύο πρώτες τάξεις δε δεχόμασταν επισκέψεις. Μας έλεγαν: Καλά, πάντα κάτι έχετε να κάνετε εσείς!».

Η μητέρα πιέζονταν πολύ συναισθηματικά: «Πήγαινα στο σχολείο και ξεσπούσα σε κλάματα».

Μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες (Μ.Δ.) & μελέτη στο σπίτι

Οι μαθητές με Μ.Δ. εμφανίζουν δυσκολίες: στη συγκέντρωση και τη διατήρηση της προσοχής, στον αυτοέλεγχο, στην ανάπτυξη στρατηγικών μάθησης και μια τάση να αποδίδουν τον έλεγχο της συμπεριφοράς τους

σε εξωτερικούς παράγοντες και όχι στη δική τους θέληση και προσπάθεια.

Οι δυσκολίες τους:

στην ανάγνωση,

την κατανόηση,

τη γραπτή έκφραση ή και

τα μαθηματικά

καθιστούν δύσκολη τη διεκπεραίωση των κατ’ οίκον εργασιών, στο επίπεδο της τάξης τους, χωρίς βοήθεια.

Οι μαθητές με Μ.Δ. αφιερώνουν στις μικρές τάξεις πολύ χρόνο για να ολοκληρώσουν τις κατ’ οίκον εργασίες. Στο τέλος του δημοτικού και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση αφιερώνουν λιγότερο χρόνο στις κατ’ οίκον εργασίες σε σχέση με τους μαθητές χωρίς Μ.Δ. κι έχουν χαμηλές προσδοκίες για επιτυχία (Deslandes et al., 1999, Epstein 2001).

Συνεντεύξεις γονέων μαθητών με Μ.Δ. «Είναι πολύ σημαντικό πρόβλημα. Βλάπτει τις σχέσεις μας. Αισθάνομαι ότι εξαιτίας των προβλημάτων στη μελέτη έχω 10 χρόνια επιπλέον στην πλάτη (…) Σταμάτησα τη δουλειά για να βοηθήσω τα παιδιά. Έχω όμως πελαγώσει… Με στενοχωρεί το γεγονός ότι αν και έχω όλη τη διάθεση να βοηθήσω, δε βρίσκω ανταπόκριση».

Μαθητής με δυσλεξία (Β΄ τάξη)

«Φανταζόμουν ότι με κυνηγούσαν τα μολύβια, οι σβήστρες και τα βιβλία. Με κυνηγούσαν και τα γράμματα. Είχα τρελαθεί εγώ. Έλεγα: Είναι δυνατόν να βλέπω εγώ τέτοια πράγματα; Να με κυνηγούν τα μολύβια, οι σβήστρες, τα βιβλία… Αισθανόμουν ότι με τρώγανε. Λέγανε: γράψε με, διάβασε με, σβήσε με...

Βασικές αρχές συνεργασίας

Από τη συνεργασία προκύπτουν σημαντικά οφέλη για όλους.

Σχεδόν όλοι οι γονείς ενδιαφέρονται για τη μαθησιακή ανάπτυξη των παιδιών τους.

Συχνά οι γονείς θέλουν να βοηθήσουν αλλά δεν ξέρουν το σωστό τρόπο.

Το σχολείο μπορεί και πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες συνεργασίας.

Συνεργασία Σχολείου Οικογένειας

Ανάγνωση Το παν είναι η κατανόηση

Διάβασμα του κειμένου 4-5 φορές

Αντιγραφή Εκεί που χρειάζεται για λειτουργικούς λόγους

Ορθογραφία Παντού και πάντα

Με οικογένειες λέξεων

Παραγωγή Γραπτού Λόγου Σε τρία στάδια αλλά με αποδέκτη.

Γραμματική Αξιοποίηση των ευκαιριών που δίνουν τα κείμενα

Γλώσσα

Οπτικό λεξικό

Σνφμύωα με έυρενα του Πμανιπσητετο τυο Κμτρπιαιζ, δνε

πεαιζι ρλόο με τι σριεά ενίαι τοθοπεμετενα τα γταμαμρά μσέα σε μαί λξηέ, αεκρί το πώτρο κια το ταελείτυο γάμρμα να ενιαί

σητ στωσή θσέη.

Τα υλοπιόπα μροπούν να ενίαι σε τχίυεας θιέεσς κια να μροπετίε να τςι δαβαιάεστε χρωίς πλβημόρα. Ατυό γνίταει

γαιτί ο απρώνθονις εκέγλφοας δνε δαεβζιάι γάμρμα γάμρμα κθάε λξηέ αλλά τνη λξηέ σνα σνύλοο.

Ατίπτσυεο ε;

Αυτοκαθοδήγηση

Πώς μπορεί να βοηθήσει η οικογένεια;

Στη Γλώσσα

Προσοχή στην ονομασία των γραμμάτων

Όχι βήτα ή βου αλλά βββββ

Οι γονείς στην αρχή, επιβλέπουν την ανάγνωση του κειμένου 3-4 φορές

Διαβάζουν μια φορά οι ίδιοι

Μια φορά μαζί με το παιδί

Μια-δύο φορές το παιδί μόνο του

Ειδικότερα για μικρά παιδιά

Παίζουν προφορικά παιχνίδια με τις λέξεις. Σπάω τις λέξεις σε φωνούλες Διακρίνω τους διαφορετικούς ήχους κάθε φωνούλας Συνταιριάζω ξεχωριστούς ήχους και φτιάχνω φωνούλες, λέξεις. Παίζω το παιχνίδι «Μάντεψε τι έχω στο μυαλό μου που αρχίζει από τ τ τ… Διαβάζω στο παιδί παραμύθια με ομοιοκαταληξία και αφήνω τα παιδιά να πουν τη λέξη που ταιριάζει

Παίζουν κρεμάλα, φιδάκι, μιλάμε κορακίστικα. Γράφουν μαζί λίστες για ψώνια, ανακοινώσεις, προσκλήσεις γενεθλίων. Υπολογίζουν τα χρήματα που θα πληρώσουμε στο Super market.

Στόχος η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης με την αξιοποίηση των πηγών. Να μάθουν τα σημαντικότερα γεγονότα και πώς αυτά σημάδεψαν τον κόσμο. Γενικοί Σκοποί (είναι πάντα ίδιοι) Η ανάπτυξη της ιστορικής σκέψης

Κατανόηση γεγονότων με σύνδεση αιτίων - αποτελεσμάτων

Η ανάπτυξη ιστορικής συνείδησης Κατανόηση συμπεριφοράς, διαμόρφωση αξιών και στάσεων (ΔΕΠΠΣ). Συναίσθηση των αισθημάτων των ανθρώπων της εποχής εκείνης. Η γνωριμία του παιδιού με το αξιομνημόνευτο παρελθόν.

Ιστορία

Ειδικοί Σκοποί

Ιστορική γνώση με παγκόσμια απήχηση

Σημαντικά γεγονότα της ελληνικής Ιστορίας

Ιστορικές έννοιες - γλωσσάρι (π.χ. αποικισμός, εισβολή, υποδούλωση κ.ά.)

Να γνωρίσουν τις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι ιστορικοί.

Χάρτης ιστορίας

Το πρόβλημα:

Οι Αθηναίοι απειλούν οικονομικά άλλες πόλεις – κράτη.

Ο στόχος:

Πώς ξέσπασε ο πελοποννησιακός πόλεμος.

Στοιχεία – Γεγονότα Δράσης:

1.Η δύναμη της Αθήνας ανησυχεί την Σπάρτη.

2.Το κορινθιακό εμπόριο απειλείται από την ανάπτυξη του

αθηναϊκού.

3.Οι σύμμαχοι της Αθήνας δυσανασχετούν από την αυταρχική

συμπεριφορά της και τη φορολογία.

4.Εμφύλιος μεταξύ Αθηναίων – Πελοποννήσιων.

5.Εμπλοκή των υπόλοιπων Ελλήνων στον πόλεμο.

Το αποτέλεσμα:

Να ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος με καταστροφικές συνέπειες.

Θεματική: Ιστορία Ημερομηνία:

Το περιβάλλον: Αρχαία Ελλάδα

Οι χαρακτήρες: Αθηναίοι-Πελοποννήσιοι Εποχή: 431-404

π.Χ.

Όλοι οι Έλληνες

Πλαγιότιτλοι

8ος αιώνας ΑΡΧΑΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ 5ος αιώνας

Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή Ελλάδα

Μεγάλη δύναμη.

Σεβασμός

Να αναγνωρίζει, γράφει, σειροθετεί αριθμούς

Να κάνει πράξεις

Να λύνει προβλήματα

Μαθηματικά

Ανεβοκατεβαίνω τα σκαλιά του σπιτιού μετρώντας μεγαλόφωνα για να ακούει το παιδί.

Μετρώ φωναχτά κάθε τι που βλέπω. Ρωτώ πόσα άτομα λείπουν από το οικογενειακό τραπέζι. Ρωτώ πόσα χρήματα χρειάζεται για να αγοράσει από το

κυλικείο ένα τοστ και ένα χυμό. Παίρνω το παιδί μαζί μου στην Υπεραγορά και εκτιμούμε

την αξία όσων βάζουμε στο καλάθι. Ενθαρρύνω το παιδί να χρησιμοποιεί τα δάχτυλα για να

κάνει πράξεις. Υπάρχουν παιδιά που δεν μπορούν να μάθουν την

προπαίδεια. Τους μαθαίνω στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων

Μαθηματικά στο σπίτι

1. Διαβάζω προσεχτικά το πρόβλημα …

2. Χωρίζω γνωστούς από αγνώστους.

3. Δραματοποιώ ή σχεδιάζω το πρόβλημα.

4. Μικραίνω τους αριθμούς αν χρειάζεται.

5. Δοκιμάζω έναν τρόπο επίλυσης

6. Αναρωτιέμαι για το αποτέλεσμα.

Στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων

Να καταλάβουν τα παιδιά τον τρόπο που εργάζονται οι επιστήμονες

Αντιλαμβάνομαι μια κατάσταση

Κάνω υποθέσεις προσπαθώντας να την εξηγήσω.

Κάνω πείραμα

Ελέγχω την ορθότητα των υποθέσεων.

Καταλήγω σε συμπέρασμα

Να κάνουν ιστογράμματα για αυτά που διαβάζουν

Φυσικά-Μελέτη

Γνωστικός χάρτης

φλοιός πυρίτιο

αργίλιο

στερεός

πάχος

5-50 χλμ

μανδύας πυρίτιο

μαγνήσιο

σίδηρος

πάχος 2.900

χλμ παχύρευστος

πυρήνας σίδηρος ρευστός

πάχος : 3.450 χλμ.

Το

εσωτερικό

της γης

Νοηματική χαρτογράφηση

ηφαίστειο

καταστροφές

σεισμός

κύματα

κώνος

κρατήρας

έκρηξη

ρωγμή φλοιού

λάβα

στάχτη-φωτιά

υψηλή θερμοκρασία

Σαντορίνη

Νίσυρος

Μέθανα

Χορτιάτης

ενεργά

σβησμένα

ή εννοιολογικοί χάρτες:

Να έρχονται τα παιδιά χαρούμενα στο σχολείο.

Και τι θα γίνουν στο μέλλον;

Παρωχημένες γνώσεις

Κριτική ικανότητα και δημιουργικότητα

Έμφαση στις τέχνες.

Πρωταρχικός σκοπός σχολείου - οικογένειας

Τι μπορεί να κάνει ο κάθε γονέας;

◦ Ρωτάτε το παιδί σας καθημερινά πώς πέρασε τη μέρα του στο σχολείο.

◦ Δηλώστε την πίστη σας στην αξία της εκπαίδευσης

◦ Διαβάστε μαζί παραμύθια κάθε βράδυ.

◦ Επισκέπτεστε τακτικά το σχολείο για ενημέρωση και συνεργασία με τις δασκάλες

◦ Δώστε πρώτοι τα παράδειγμα και μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά μαθαίνουν πολλά πράγματα ακόμη και όταν δε μας βλέπουν.

• Έμφαση στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα.

• Πολλοί μαθητές και ιδιαίτερα οι μαθητές με Μ.Δ. και άλλες ήπιες διαταραχές αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στη διεκπεραίωση των κατ’ οίκον εργασιών.

• Οι δυσκολίες αυτές μπορούν να αντιμετωπιστούν σε σημαντικό βαθμό με τις κατάλληλες παρεμβάσεις.

• Το σχολείο θα πρέπει να έχει μια ενιαία και καλά συγκροτημένη πολιτική για τις κατ’ οίκον εργασίες.

• Τακτική επικοινωνία και συνεργασία των εκπαιδευτικών με τους γονείς

Συμπερασματικά…