Szkodliwe działanie pyłów na człowieka  Ze względu na rodzaj działania biologicznego, szkodliwego dla człowieka, pyły można podzielić na  pyły o działaniu [1,7]:

drażniącym (cząstki węgla, żelaza, szkła, aluminium, związku baru, itp.) zwłókniającym (cząstki kwarcu, krystobalitu, trydymitu, azbestu, talku, kaolinu, pyły

rud żelaznych i z kopalni węgla), kancerogennym (azbest, ogniotrwałe włókna ceramiczne do specjalnych celów), alergizującym (pyły pochodzenia roślinnego, zwierzącego, leki, pyły arsenu, miedzi,

cynku, chromu).

Ważnymi parametrami wpływającymi na skutki działania pyłu na organizm człowieka są: stężenie pyłu, wymiary i kształt cząstek oraz skład chemiczny i struktura krystaliczna, a także rozpuszczalność pyłu w płynach ustrojowych. Także właściwości osobnicze człowieka, zarówno genetyczne, jak i nabyte, mogą wpływać na jego wrażliwość na działanie pyłu. Ostateczny skutek szkodliwego działania pyłów przemysłowych zależy także od ciężkości wykonywanej pracy fizycznej [1]. Układ oddechowy można podzielić na kilka obszarów czynnościowych, które istotnie różnią się między sobą pod względem czasu zatrzymania pyłu w miejscach osadzania, szybkością i drogami jego eliminacji, a także reakcją patologiczną na pył [1]. Najważniejsze z nich to:

obszar górnych dróg oddechowych (nos, jama ustna, gardło, krtań), obszar tchawiczo-oskrzelowy (tchawica, oskrzela, oskrzeliki), obszar wymiany gazowej (pęcherzyki płucne).

Zaleganie pyłu w każdym z tych obszarów jest uzależnione od wymiaru jego cząstek, budowy dróg oddechowych i samego procesu oddychania (objętość wdechu, częstotliwość oddechów,

prędkość przepływu powietrza w drogach oddechowych) [1].

Ze względu na skutki zdrowotne najważniejsze są cząstki o średnicy poniżej 7um, umożliwiającej ich przeniknięcie do obszaru wymiany gazowej i w konsekwencji do

możliwości rozwoju pylicy płuc, większości nowotworów oraz zapalenia pęcherzyków płucnych. Rodzaj choroby wywołanej oddziaływaniem pyłu na układ oddechowy zależy od rodzaju wdychanego pyłu [1]. Narażenie na cząstki pyłów zawierających wolną krystaliczną krzemionkę może być przyczyną krzemicy. Wdychanie pyłów włóknistych może prowadzić do pylicy płuc i nowotworów. Narażenie na cząstki pyłów drewna twardego (buk, dąb) może

być powodem nowotworów nosa i zatok przynosowych

Pyły zawieszone (PM - ang. Particulate matter)

Pył w zależności od jego pochodzenia potocznie często nazywamy kurzem, dymem, popiołem, pyłkami kwiatowymi, smogiem, mgłą, chmurą itd. Pył wielkomiejski jest przedmiotem licznych badań naukowych, jest to nie tylko pył, który osiadł, ale również tak zwany pył zawieszony utrzymujący się w powietrzu. Pył zawieszony to drobne cząstki utrzymujące się w powietrzu o rozmiarach poniżej 10 µm, którego głównym źródłem są przede wszystkim wszelkiego rodzaju procesy spalania w wyniku zarówno działalności naturalnej (pożary lasów) jak i prowadzonej przez człowieka (przemysł koksowniczy, hutniczy, węglowy, spalanie paliw, itd.). Ze względu na pochodzenie pyły klasyfikujemy na:

naturalne – powstają w wyniku naturalnych zjawisk występujących w przyrodzie pierwotne – emitowane bezpośrednio ze źródeł, powstają podczas spalania, mogą

składać się z drobnych cząstek sadzy, popiołu itd. wtórne – powstają w wyniku przemian chemicznych w atmosferze, prekursorami pyłu

są dwutlenek siarki (SO2), tlenki azotu (NOx), lotne związki organiczne (LZO), amoniak (NH3). Znaczna część pyłu występującego w powietrzu jest pochodzenia wtórnego. Pyły wtórne są głównym składnikiem pyłu PM 2.5.

Ze względu na średnicę cząstek, z których składa się pył klasyfikujemy je na:

TSP –pył całkowity o średnicy aerodynamicznej nawet większej niż 10 µm PM 10 – pyły inhalabilne o średnicy aerodynamicznej ziaren mniejszej niż 10 µm,

które mogą docierać do głównych dróg oddechowych i płuc PM 2.5 – pyły respirabilne o średnicy aerodynamicznej ziaren mniejszej niż 2,5 µm,

które wnikają bezpośrednio do płuc oraz przedostają się do krwiobiegu PM 0.1 – pyły o średnicy aerodynamicznej ziaren mniejszej od 0,1 µm. Poniższy

rysunek bardzo dobrze obrazuje skalę wielkości, z jaką mamy do czynienia.

Ryc. 1 Porównanie wielkości cząstek pyłów do średnicy ludzkiego włosa;Źródło: http://www.charlestoncleanair.com/p...

Pył, którego rozmiary przekraczają wielkość 10 µm, bardzo często opada, natomiast pyły drobniejsze niestety utrzymują się w powietrzu i to przez dość długi okres czasu. Pył zawieszony bardzo często jest przyczyną smogu. Pyły są zaliczane to zanieczyszczeń transgranicznych, co oznacza, że mogą być przenoszone na dalekie odległości, swobodnie przekraczając granice międzypaństwowe. Pył PM 10 jest w stanie pokonać odległości do 1000 km, pył PM 2.5 nawet odległości do 2500 km.

Wpływ na zdrowie ludzi

Pyły skoncentrowane w dużych miastach mają przede wszystkim negatywny wpływ na ludzkie zdrowie, stanowią poważny czynniki chorobotwórczy, osiadają na ściankach pęcherzyków płucnych, co w konsekwencji utrudnia wymianę gazową. Powodują podrażnienie naskórka i śluzówki, zapalenie górnych dróg oddechowych. Wywołują astmę, nowotwory płuc, gardła, krtani, choroby alergiczne. Nie ustalono jak dotychczas progu stężenia, poniżej którego nie stwierdzono negatywnego oddziaływania pyłu na organizm ludzki. Szczególnie podatne na oddziaływanie pyłów są osoby cierpiące na choroby dróg oddechowych, układu krwionośnego, dzieci oraz osoby starsze. Pył PM 10 szczególnie zwiększa ryzyko zachorowania na choroby układu oddechowego. Drobniejsza frakcja PM 2.5 zagraża przede wszystkim zdrowiu powodując wzrost liczby zgonów wynikającą z chorób serca, układu krwionośnego, dróg oddechowych oraz raka płuc. Wzrost jego stężenia w powietrzu powoduje problemy z oddychaniem i układem krążenia, omdlenia i zasłabnięcia, wzrasta w tym czasie udzielanie pomocy w nagłych wypadkach. Pyły mają również negatywny wpływ na rośliny, ponieważ powodują zatykanie się aparatów szparkowych roślin - opadając na powierzchnię liści utrudniają proces fotosyntezy. Można łatwo taką sytuację zaobserwować na terenach nadmiernie zanieczyszczonych.

Ocena ryzyka związanego z narażeniem na pyłyOcena ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na pyły jest procesem złożonym i obejmuje:

identyfikację rodzaju pyłu występującego na stanowisku pracy, oznaczenie stężenia pyłu i, tam gdzie to jest wymagane, zawartości wolnej

krystalicznej krzemionki w pyle, obliczenie wskaźnika narażenia na pyły, przeprowadzenie oceny narażenia na pyły, oszacowanie ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na pyły, wyznaczenie dopuszczalności ryzyka

Do szacowania ryzyka zawodowego mogą być wykorzystywane różne metody i skale. W poniżej tabeli przedstawiono szacowanie ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na pyły w skali trójstopniowej, zalecanej w normie PN-N-18002:2000 [20]. Podczas szacowania ryzyka zawodowego jako kryterium odniesienia przyjęto wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń pyłów (NDS-ów).  

W > NDS RYZYKO DUŻE

NDS >= W > 0,5 NDS RYZYKO ŚREDNIE

W <= 0,5 NDS RYZYKO MAŁE

W - wartość wskaźnika nrażenia, NDS - wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia pyłu Ryzyko duże jest ryzykiem niedopuszczalnym. Jeżeli ryzyko zawodowe jest związane z pracą już wykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia należy podjąć natychmiast (np. przez zastosowanie środków ochronnych). Planowana praca nie może być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego [20]. Ryzyko średnie jest ryzykiem dopuszczalnym. Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenie ryzyka zawodowego [20]. Ryzyko małe jest ryzykiem dopuszczalnym. Konieczne jest zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje co najwyżej na tym samym poziomie [20].

Pyły emitowane na stanowiskach pracy

Azbest jest nazwą handlową i odnosi się do sześciu minerałów włóknistych z grupy serpentynów (chryzotyl) i amfiboli (aktynolit, amozyt, antofilit, krokidolit, tremolit). Minerały te źle przewodzą ciepło i są względnie odporne na działanie czynników chemicznych.

Główną przyczyną aktywności rakotwórczej azbestu są wymiary włókien respirabilnych Kształt włóknisty, a więc określoną właściwość fizyczną można uznać za czynnik rakotwórczy pod warunkiem, że włókno jest na tyle trwałe, iż może istnieć w środowisku biologicznym przez długi okres. Względnie dużą częstotliwość występowania międzybłoniaków u pracowników narażonych na krokidolit można by więc tłumaczyć większą trwałością tych włókien w organizmie.

W ustawie o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (z dnia 19 czerwca 1997r. Dz. U. Nr 101, poz.628 [5] wraz ze zmianami) są określone zasady w celu wyeliminowania w Polsce produkcji, stosowania i obrotu wyrobami zawierającymi azbest.

Narażenie zawodowe na azbest może zatem w Polsce występować:

w zakładach, które uzyskały tymczasową zgodę na produkcję wyrobów zawierających azbest, określaną corocznie w drodze rozporządzenia,  

podczas usuwania lub zabezpieczania wyrobów zawierających azbest w wielu gałęziach przemysłowych, w tym w budownictwie, w stoczniach, w przemyśle maszynowym, samochodowym, hutniczym, itd.

W rozporządzeniu ministra gospodarki z dnia 14 września 1998 r. (Dz.U. nr 138, poz. 895) [6] są zawarte zasady dotyczące sposobów bezpiecznego użytkowania oraz warunków usuwania wyrobów zawierających azbest. Natomiast w rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 2 kwietnia 1998 r. (Dz.U. nr 45, poz. 280) [7] są określone zasady bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz program szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów.

Sztuczne włókna mineralne są wprowadzane na coraz szerszą skalę jako zamienniki azbestu. Wyroby zawierające sztuczne włókna mineralne są stosowane w budownictwie przemysłowym, mieszkaniowym oraz w zakładach wykorzystujących je do produkcji własnych wyrobów - zakłady ceramiki, zakłady lotnicze, elektrownie, stocznie, przemysł samochodowy, zakłady urządzeń gospodarstwa domowego [8].

Sztuczne włókna mineralne wykazują różnorodną trwałość w środowiskach biologicznych, a co za tym idzie również różny stopień szkodliwości w odniesieniu do ludzi.

Drewno jest materiałem o nierównomiernej budowie. Jego wygląd oraz właściwości fizyczne i mechaniczne (wytrzymałość) zmieniają się zależnie od kierunku anatomicznego (kierunek wzdłuż włókien, promienisty, styczny). Jedną z ważnych cech drewna jest jego twardość. Buk i dąb są zaklasyfikowane jako drewno twarde [9]. Narażenie zawodowe na pyły drewna występuje głównie w zakładach: tartacznych, płyt i sklejek, stolarki budowlanej, meblarskich i wyrobów stolarskich, opakowań drewnianych, zapałczanych.

Pyły emitowane w przemyśle drzewnym charakteryzują się rozkładem wymiarowym cząstek do 5mm [9], dlatego cząstki te są przede wszystkim zatrzymywane w jamie nosowej. Pyły emitowane podczas przerobu drewna twardego (takiego jak buk lub dąb) mogą być przyczyną nowotworów nosa i zatok przynosowych.

Ditlenek krzemu (SiO2) jest substancją polimorficzną występującą w naturze w różnych odmianach krystalicznych i bezpostaciowych. Odmiany krystaliczne określa się terminem

wolna krystaliczna krzemionka. Pyły krzemionki krystalicznej są w Polsce uznawane za pyły prawdopodobnie rakotwórcze [4].

Do podstawowych odmian krystalicznych ditlenku krzemu należą: kwarc, krystobalit i trydymit. Rozpuszczalność w wodzie i płynach ustrojowych krystalicznych odmian ditlenku krzemu jest minimalna i uzależniona głównie od temperatury, pH roztworu, stopnia krystalizacji oraz wymiaru cząstek.

Występujący w przyrodzie krystaliczny ditlenek krzemu jest bardzo szeroko stosowany w przemyśle chemicznym, szklarskim, ceramicznym, materiałów budowlanych i ściernych, optycznym,  w odlewnictwie, itd. Jedna z odmian krystalicznych ditlenku krzemu (kwarc), dzięki właściwościom dielektrycznym i piezoelektrycznym, znajduje zastosowanie w przemyśle elektronicznym.

Bezpostaciowe odmiany ditlenku krzemu, takie jak diatomit i ziemia krzemionkowa są stosowane jako absorbent do oczyszczania wody, leków, soków, paliw, itp. Inne ważne wykorzystanie diatomitu w charakterze wypełniacza ma miejsce przy produkcji farb, nawozów, papieru, środków ochrony roślin, wyrobów z gumy syntetycznej i innych.

Powietrze naszpikowane toksynami

Dym pochodzący ze spalanych w domowych piecach śmieci jest nie tylko smrodliwy, jest przede wszystkim toksyczny. W procesach spalania ważną rolę odgrywa temperatura spalania - gdy jest zbyt niska (tak jak w piecach domowych) w emitowanych spalinach powstają zanieczyszczenia, których oddziaływanie na środowisko naturalne i zdrowie ludzi jest bardzo szkodliwe. Szczególnie niebezpieczne jest spalanie odpadów z tworzyw sztucznych np. butelek typu PET, worków foliowych a także opakowań po sokach, mleku, odpadów z gumy, lakierowanego drewna.

Podczas spalania emitujemy do atmosfery:

pyły, które odkładając się w glebie, powodują szkodliwe dla zdrowia człowieka zanieczyszczenie metalami ciężkimi,

tlenek węgla – trujący dla ludzi i zwierząt tlenek azotu – powoduje podrażnienia, a nawet uszkodzenia płuc.

A i to nie wszystko. Ten trujący dym zawiera jeszcze: dwutlenek siarki, chlorowodór, cyjanowodór, a także rakotwórcze związki: dioksyny i furany.

Ponadto, w sezonie jesienno-zimowym w Krakowie odnotowuje się wiele dni bezwietrznej pogody. Taka sytuacja przyczynia się do  wzrostu stężenia pyłu zawieszonego w powietrzu, a w konsekwencji do powstawania smogu.

Szkodliwe substancje, powstające podczas spalania odpadów w domowych piecach, powodują choroby, zwłaszcza u dzieci. Atakowany jest układ oddechowy, pojawiają się kaszel i duszności, mogą też wystąpić reakcje alergiczne na skórze. Niestety, zdarzają się też przypadki chorób nowotworowych, jako konsekwencja zanieczyszczenia powietrza trującymi związkami pochodzącymi z tzw. emisji niskiej.

Ponadto, palenie śmieci prowadzi do osadzania się sadzy w kominach, dochodzi wtedy do zapłonu przy bardzo wysokiej temperaturze i popękania komina. Taka sytuacja może być przyczyną pożarów i zaczadzeń.

Na koniec przypominamy: w przypadku stwierdzenia termicznego przekształcania odpadów w instalacji do tego nie przeznaczonej, podejmowane są sankcje karne wynikające z art. 71 ustawy o odpadach („Kto wbrew zakazowi termicznie przekształca odpady poza spalarniami odpadów lub współspalarniami odpadów podlega każe aresztu lub grzywny."). Kara może wynieść nawet 5000 zł. Postępowanie o ukaranie sprawcy następuje w trybie określonym w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia.

Więcej na temat szkodliwości palenia śmieci możemy przeczytać na stronach Fundacji Arka z Bielska Białej (www.FundacjaArka.pl) – organizatora Kampanii: „Kochasz dzieci nie pal śmieci” oraz „To nie krasnoludki palą śmieci”. W ramach akcji Fundacja prowadzi lokalne działania realizowane głównie przez dzieci i młodzież z przedszkoli i szkół podstawowych, w zakresie właściwego zagospodarowania i segregacji odpadów.

Źródła:

www.FundacjaArka.plwww.krakow.plwww.ekologia.pl

Krakowska Stacja Monitoringu Aerobiologicznego

prowadzi całoroczne pomiary stężenia ziarn pyłku roślin i zarodników grzybów w powietrzu.

Analizy są oparte na tzw. metodzie wolumetrycznej, czyli objętościowej przy użyciu aparatu  VPPS 2000 firmy Lanzoni,  umieszczonego w centrum Krakowa, na budynku Collegium Śniadeckiego (25 m). Komunikaty pyłkowe są opracowywane w oparciu o wartości stężeń ziarn w 1m3 powietrza na dobę dla Krakowa i okolic (do 150 km).

Komunikaty pyłkowe zawierają informacje profilaktyczne dla chorych z alergią pyłkową oraz ułatwiające diagnostykę i ocenę skuteczności leczenia dla lekarzy-alergologów.

Aparat VPPS 2000 firmy Lanzoni

aparat do pobierania powietrza (pyłkołapacz)

Główne rośliny alergizujące w Polsce

WIOSNA

LESZCZYNA - Corylus (łac.)

Wysokie krzewy lub drzewa. Kwiaty męskie w zwisających, cylindrycznych kotkach widocznych zimą. Kwiaty żeńskie są ukryte w pączkach, pojedynczo lub po kilka. Kwitnie przed rozwinięciem się liści (koniec I - początek IV). Leszczyna jest jedną z pierwszych zakwitających roślin, rozpoczyna sezon pylenia. Występowanie: W Polsce dziko rośnie jeden gatunek (leszczyna pospolita - Corylus avellana L.), pospolity w całym kraju, w górach do wysokości 1330 m n.p.m, w lasach, na zrębach i w zaroślach. W uprawie spotyka się kilka gatunków. Pyłek leszczyny wykazuje średnie działanie alergizujące, stężenia ziarn w powietrzu osiągają średnie wartości.Pyłek leszczyny wykazuje wysokiego stopnia reakcje krzyżowe z pyłkiem brzozy i olchy.

Kwiatostany leszczyny

OLCHA (OLSZA) - Alnus (łac.) 

Drzewo lub krzew (olsza zielona). Kwiaty męskie zebrane w kotkowate kwiatostany zawiązujące się latem poprzedniego roku. Zakwitają przed rozwinięciem się liści lub równocześnie z nimi ( II - początek IV).Występują głównie na półkuli północnej, w ilości około 50 gatunków. Występowanie: W Polsce dziko rosną trzy gatunki: - olsza czarna, A. glutinosa (Black Alder) pospolita na niżu, wilgotne lasy, nad potokami, w dolinach rzek i nad brzegami jezior i innych zbiorników wodnych. - olsza szara, A. incana (Grey Alder) pospolita na południu kraju, w górach w reglu dolnym (w Tatrach i Beskidach tworzy laski tzw. olszyny karpackie), wzdłuż rzek ku północy aż do ujścia Wisły. Kwitnie około 2 tygodnie przed olszą czarną. - olsza zielona (o. kosa) A. viridis (Green Alder) krzew, kwitnie IV-V, w Polsce tylko w zachodnich Bieszczadach, od 600 m n.p.m. do szczytów.Działanie alergizujące pyłku – średnie, wartości stężeń dobowych ziarn pyłku dochodzą do wysokich.Wykazuje reakcje krzyżowe z pyłkiem brzozy i leszczyny.

Kwiatostany olchy

BRZOZA – (łac. Betula) , 

pospolite drzewo występujące w pn-zach. i centralnej Europie. Najczęściej występują dwa gatunki: B. verrucosa i B. pubescens. Okres kwitnienia – kwiecień- połowa maja. Ziarna pyłku brzozy są głównym czynnikiem wywołującym alergię pyłkową w krajach

skandynawskich, w Polsce około 50 % osób z pyłkowicą wykazuje uczulenie na brzozę, 10-15% jest uczulonych tylko na brzozę. W kolejnych sezonach mogą występować znaczne różnice w stężeniu ziarn brzozy, co ma duży wpływ na nasilenie objawów i skuteczność leczenia.

Alergeny pyłku brzozy mogą dawać reakcje krzyżową z takimi pokarmami jak: surowe selery, marchew, ziemniaki, jabłka, orzechy włoskie, laskowe.

Kwiatostan brzozy

Ziarna pyłku brzozy (mikroskop świetlny- powiększenie 400×)

LATO

TRAWY – (łac. Poaceae),

oceniane jako rodzina, ze względu na bardzo zbliżoną budowę morfologiczną ziarn poszczególnych gatunków. Są najczęstszą przyczyną alergii pyłkowej w naszej strefie klimatycznej ( ponad 80 - 90% chorych). Okres pylenia stosunkowo długi (połowa maja – sierpień, główny sezon czerwiec- połowa lipca). 

Alergeny pyłku traw wykazują reakcje krzyżową z pokarmami: pomidory, orzeszki ziemne, soja, arbuz, miód, preparaty propolisowe.

Ziarna pyłku traw(mikroskop optyczny)

Kłos traw

JESIEŃ

BYLICA - (łac. Artemisia)

jest to bardzo popularny chwast z rodziny Compositae. Jest główną przyczyna alergii późnym latem i jesienią. Okres pylenia – połowa sierpnia – wrzesień. Rzadkie są przypadki alergii izolowanej na bylicę (5-7% uczulonych), częściej występuje wspólnie z uczuleniem na ziarna traw i drzew. 

Reakcje krzyżowe z pokarmami mogą wystąpić po zjedzeniu selera,

Ziarna pyłku bylicy (mikroskop elektroniczny)

jabłek, marchwi, orzechów.

Kwiatostan bylicy

Ambrozja (łac. Ambrosia)

roślina ruderalna z rodziny Compositae. Została sprowadzona do Europy ze Stanów Zjednoczonych, gdzie alergia na Ambrozję należy do najczęstszych. W Europie Zachodniej oraz na Węgrzech stanowi poważny problem medyczny. W Polsce stężenie ziarn Ambrozji nie narasta, spotykane są pojedyncze stanowiska, głównie przy stacjach rozładunkowych. Okres pylenia przypada na jesień (połowa sierpnia – październik). 

Może dawać reakcje krzyżową z bananami i arbuzami.

Ziarna pyłku Ambrozji (Ambrosia sp))

(mikroskop elektroniczny)

Ambrosia artemissifolia , okolice Wiednia

AKTUALNOŚCI -  informacje dla pacjentów, szkolenia, konferencje

    archiwum

5 Europejskie Sympozjum Aerobiologiczne w Krakowie W dniach 3-7 września 2012 roku w Krakowie odbędzie się 5 Europejskie Sympozjum Aerobiologiczne.

27-28 maja 2011 XIII DNI ALERGII PYŁKOWEJ w Krakowie Rejestracja do 28 lutego!!

Ocena sezonu 2010

Informacje dla pacjentów

Pacjenci uczuleni na alergeny pyłku DRZEW i TRAW są proszeni o stosowanie się do wskazań lekarskich.Ze względu na możliwość wystąpienia u uczulonych osób objawów alergii jamy ustnej zaleca się ograniczenie spożycia surowych warzyw, jabłek, orzechów.

Osoby z potwierdzoną alergią pyłkową w okresie bezobjawowym, jakim jest  jesień i zima winny zgłosić się do swojego lekarza-alergologa na wizytę kontrolną w celu poinformowania go o przebiegu objawów w sezonie, zwrotu karty samoobserwacji, wykonania kontrolnych, uzupełniających badań laboratoryjnych, czy też rozpoczęcia odczulania.

 W okresie jesienno-zimowym, chłodne powietrze sprzyja wzrostowi zawartości w nim kurzu/pyłu zawieszonego, a warunkach pomieszczeń zamkniętych jest okresem wzrostu aktywności roztoczy kurzu, których wydaliny unoszone z kurzem znane są ze swych właściwości alergizujących. W tym okresie wskazana jest, zwłaszcza w rejonach uprzemysłowionych szczególna pielęgnacja skóry twarzy, oczu i nosa.

Pylenie drzew

Leszczyna

Jako pierwsza zaczyna pylić leszczyna. Już pod koniec stycznia mogą pojawić się pierwsze objawy alergii u osób uczulonych. Najsilniej leszczyna daje się we znaki w lutym a kończy pylić w drugiej połowie marca.

Olcha

Olcha pierwsze pyłki wypuszcza w drugiej połowie lutego. Osoby uczulone na ten alergen najgorzej czują się na przełomie lutego i marca a ulgę odczuwają pod koniec marca lub w połowie kwietnia.

Wierzba

Wierzba pyli głównie w kwietniu. Jednak uczuleni na jej pyłki mogą odczuwać dolegliwości ze strony układu oddechowego również na początku maja.

Brzoza

Brzoza pyli podobnie jak wierzba. Zaczyna nieco później, natomiast największe nasilenie stężenia pyłków występuje w drugiej połowie kwietnia.

Topola

Topola zaczyna wydzielać alergeny w drugiej połowie marca. Alergicy przestają odczuwać pylenie tego drzewa pod koniec kwietnia.

Dąb

Dąb zaczyna dokuczać alergikom w ostatnim tygodniu kwietnia. W maju pylenie nasila się i osoby uczulone mogą odczuwać duży dyskomfort. Jednak pod koniec maja zazwyczaj stężenie pyłków ulega obniżeniu i objawy alergii wycofują się.

Małgorzata Kowalska

Literatura:1) S. Szczeklik: "Choroby wewnętrzne".2) J. Engel: "Kompendium alergii".