Šta je Lokalni plan upravljanja otpadom

opštineSremski Karlovci?

Za sve dodatne informacije u vezi sprovođenjaLokalnog plana upravljanja otpadom u opštini Sremski Karlovci možete kontaktirati:

Vladimira ŽeravicuIzvršilac za privredu i poljoprivredu Opštine Sremski Karlovci

Telefon: 021/685-30-81E-mail: vladimir.zeravica@gmail.com

web sajt opštine: www.sremski-karlovci.org.rs

Brošura “Šta je Lokalni plan upravljanja otpadom opštine Sremski Karlovci ? ” štampana je zahvaljujući podršci Deutsche

Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit GmbH (GIZ), u sklopu projekta “Jačanje lokalne samouprave”. Brošura je

sačinjena na osnovu Lokalnog plana upravljanja otpadom opštine Sremski Karlovci od strane Udruženja “Inženjeri zaštite

životne sredine” u saradnji sa predstavnicima Međuopštinske radne grupe za zaštitu životne sredine i održivi razvoj

Južnobačkog upravnog okruga.

7

Umesto zaključka

Dosadašnji način prikupljanja i odlaganja komunalnog otpada na nivou opštine Sremski Karlovci moraće da se unapredi u cilju bolje zaštite zdravlja ljudi i životne sredine.

Novi sistem upravljanja otpadom podrazumeva regionalni pristup i udruživanje više opština u regi-on za upravljanje otpadom i zajedničko upravljanje regionalnom deponijom otpada, na koju će se odlagati sav komunalni otpad, koji predhodno ne bude selektovan, recikliran ili na neki drugi način ponovo vraćen u funkciju.

Da bi novi sistem prikupljanja i odlaganja komunalnog otpada uspešno funkcionisao, potrebno je da se svi akteri u društvu uključe u njegovo sprovođenje, jer zdrava i bezbedna životna sredina je zajednički interes svih.

Novi sistem prikupljanja i odlaganja otpada će morati da pored troškova prikupljanja uzme u obzir i troškove odlaganja otpada na regionalnu deponiju. Za svaku odloženu tonu komunalnog otpada, opština tj. njeni stanovnici, će morati da plate preduzeću koje bude upravljalo regionalnom deponi-jom. Divlje i nesanitarne deponije neće više moći da postoje na teritoriji nijedne opštine, a oni koji nebudu odlagali otpad na način predviđen Lokalnim planom upravljanjem otpadom, moraće da pla-te visoke kazne i da preuzmu odgovornost za ugrožavanje zdravlja sugrađana i svoje životne sredine.

Kako bi se troškovi deponovanja na regionalnu deponiju smanjili, svaka opština ima mogućnost da razvije različite sisteme za selekciju otpada i motiviše razvoj preduzetništva u oblasti reciklaže i po-novne upotrebe onog dela komunalnog otpada koji je za to pogodan, na prvom mestu materijala koji se mogu reciklirati (aluminijum, plastika, papir, metali...).

Kako bi troškovi prikupljanja i odlaganja otpada bili što manji moramo pravilno upravljati komunal-nim otpadom i pomoći da se Lokalni plan upravljanja otpadom sprovede.

Lokalni plan upravljanja otpadom je put da mi i naši potomci živimo u zdravoj i bezbednoj životnoj sredini.

Odgovornost za naše zdravlje i životnu sredinu je u rukama svakog pojedinca.

Misli globalno, deluj lokalno!

2

Poštovani,

Veliko nam je zadovoljstvo što se pred vama nalazi brošura “Šta je Lokalni plan upravljanja otpadom opštine Sremski Karlovci ?“ koja u kratkim crtama objašnjava dokument koji je izrađen u okviru projekta “Jačanje lokalne samouprave” Nemačke organizacije za međunarodnu saradnju – Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit GmbH (GIZ), preduzeća Vlade Savezne Republike Nemačke koje po njenom nalogu sprovodi projekte u raznim sektorima od opšteg društvenog značaja, u cilju ostvarivanja održivog razvoja.

Dokument je nastao zajedničkim radom i saradnjom između Fakulteta tehničkih nauka Univerziteta u Novom Sadu, Međuopštinske radne grupe za zaštitu životne sredine i održivi razvoj, Južnobačkog uprav-nog okruga, jedanaest opština Južnobačkog okruga, eksperata GIZ i Udruženja “Inženjeri zaštite životne sredine”.

Cilj ove brošure je da svim zainteresovanima približi strateški dokument “Lokalni plan upravljanja otpa-dom opštine Sremski Karlovci ” i na sažet način ih upozna sa osnovama ovog plana. Svi oni koji žele da se u potpunosti upoznaju sa “Lokalnim planom upravljanja otpadom opštine Sremski Karlovci ” ili više saznaju o pojedinim temama, koje u ovoj brošuri nisu mogle da budu detaljno opisane, dobrodošli su da kontaktiraju predstavnike i predstavnice Međuopštinske radne grupe za zaštitu životne sredine i održivi razvoj u svojoj opštini.

Međuopštinska radna grupa za zaštitu životne sredine i održivi razvoj Južnobačkog okruga oformljena je 2008. godine sa ciljem da se kroz međuopštinske projekte pomogne razmeni informacija među opština-ma Južnobačkog okruga, pomogne razvoj ljudskih kapaciteta opština u oblasti zaštite životne sredine i održivog razvoja, kao i da se konkretnim projektima doprinese razvoju svake opštine, ali i njihove među-sobne saradnje.

U želji da opština Sremski Karlovci, Južnobački okrug, AP Vojvodina i Republika Srbija budu zdrava i bez-bedna životna sredina za sve njene građane i građanke, pozivamo vas da zajedničkim snagama doprine-semo sprovođenju Lokalnog plana upravljanja otpadom opštine Sremski Karlovci.

Misli globalno, deluj lokalno!

S poštovanjem,

Međuopštinska radna grupa za zaštitu životne sredinei održivi razvoj Južnobačkog okruga

3

Lokalni plan upravljanja otpadom

Lokalni plan upravljanja otpadom (LPUO) usvojen je 13. juna 2011. godine na 20. Sednici Skupštine opštine Sremski Karlovci, a objavljen je u Službenom listu opštine Sremski Karlovci br. 06/2011. i time postao obavezujući dokument koji mora da se sprovodi u skladu sa Akcionim planom koji je njegov sastavni deo.

Lokalni plan upravljanja otpadom opštine Sremski Karlovci predstavlja dokument kojim se organizu-je proces upravljanja otpadom na nivou opštine Sremski Karlovci. Zakonom o upravljanju otpadom iz 2009. godine definisana je obaveza izrade Lokalnog plana upravljanja otpadom za svaku opštinu, koji treba da se usaglasi sa Regionalnim planom upravljanja otpadom za region kome ta opština pripada.

Svrha Lokalnog plana upravljanja otpadom je dugoročno uspostavljanje održivog sistema za uprav-ljanje otpadom, pre svega na nivou opština, ali i regiona, na način koji ima minimalan štetni uticaj na životnu sredinu i zdravlje sadašnjih i budućih generacija, uz racionalno korišćenje resursa i poštova-nje savremenih principa upravljanja otpadom, a uz koordinisano učešće svih subjekata upravljanja otpadom – lokalne vlasti, domaćinstava, privatnog sektora, organizacija civilnog društva, svakog po-jedinca, republičke i pokrajinske vlasti.

Lokalni plan upravljanja otpadom omogućava da se:• stekne potpuni uvid u sadašnju situaciju u upravljanju otpadom u opštini,• definišu ciljevi u upravljanju otpadom na nivou opštine u skladu sa domaćim zakonodavstvom,• definiše optimalni sistem za upravljanje otpadom,• definiše metod i optimalni rokovi za implementaciju plana,• definišu ukupna finansijska ulaganja kao i finansijska ulaganja za prioritetne delove plana koje

je neophodno odmah implementirati.

Kao jedan od važnijih ciljeva Lokalnog plana upravljanja otpadom je i obezbeđivanje odgovora na mnoga otvorena pitanja koja determinišu uspostavljanje potpuno novog sistema upravljanja ot-padom, koji se zasniva na smernicama Strategije upravljanja otpadom Republike Srbije, Zakonu o upravljanju otpadom, evropskim standardima i drugim zakonskim merama koje uređuju ovu oblast.

6

3. Povećanje stepena pokrivenosti uslugama sakupljanja otpadaPlanom je predviđeno povećanje teritorije, odnosno broja stanovnika kojima će se pružati usluge sakupljanja otpada. U opštini Sremski Karlovci, pokrivenost stanovnika opštine je veoma visoka, oko 90%, ali se u narednom periodu planira povećanje pokrivenosti do nivoa od 100%, obuhvatanjem i vikend naselja.

4. Primarna selekcija otpadaPotrebno je organizovati primarnu selekcija za pojedine vrste otpada, kao što su PET ambalaža, papir i karton i metal. Kao potreban preduslov za odvojeno sakupljanje selektovanog otpada potrebno je obezbediti prostor za privremeno skladištenje sakupljenog materijala.

5. Upravljanje posebnim tokovima otpadaPotrebno je organizovanje sistema upravljanja posebnim tokovima otpada kao što su iskorišćene automobilske gume, otpadno ulje, baterije i akumulatori, elektronski otpad i drugo.

6. Upravljanje medicinskim otpadomPotrebno je uspostaviti sistem upravljanja medicinskim otpadom u skladu sa Nacionalnim vodičem upravljanja medicinskim otpadom. Osnovni cilj upravljanja je odvojeno odlaganja opasnog od ne-opasnog otpada, što se može postići edukacijom radnika i obezbeđivanjem adekvatnih uslova za takvo razdvajanje otpada.

7. Upravljanje otpadom životinjskog poreklaPotrebno je obezbediti bezbedno upravljanje otpadom životinjskog porekla sa ciljem minimizacije negativnih uticaja na zdravlje ljudi i životnu sredinu. Ostvarivanje takvog cilja moguće je izgradnjom hladnjače na lokalu u kojoj bi se čuvao takav otpad do trenutka transporta do kafilerija koje bi bile izgrađene na nivou regiona.

8. Sanacija postojećih deponija U cilju minimiziranja negatinih uticaja neadekvatno deponovnog otpada u proteklom periodu, po-trebno je izvršiti sanaciju divljih deponija. Potrebno je pronaći odgovarajući model za sanaciju malih divljih deponija kojih u opštini Sremski Karlovci ima 4.

9. Upravljanje baštenskim otpadom S obzirom na lokalne karakteristike opštine Sremski Karlovci u okviru plana predložena je izgradnja kompostilišta u kojem bi se vršio tretman tzv. baštenskog otpada. U sastavu otpada produkovanog na teritoriji opštine nalazi se značajna količina baštenskog otpada koji se može iskoristiti za proi-zvodnju komposta, ali čiji prvenstveni benefit će biti smanjenje količine koja će se transportovati do regionalne deponije i smanjenje sadržaja organske materije u sastavu otpada koji se deponuje. Iz tog razloga potrebno je izraditi studiju izvodljivosti izgradnje kompostilišta na teritoriji opštine Sremski Karlovci koja bi dala odgovore o svrsishodnosti izgradnje kompostilišta i procenu troškova rada.

5

Regionalni pristup rešavanju problema upravljanja otpadomKao i kod svih opština sa manjim brojem stanovnika, jedini racionalni i realni oblik organizacije uprav-ljanja otpadom u opštini Sremski Karlovci zasniva se na formiranju regiona upravljanja otpadom za više opština, odnosno do obezbeđivanja optimalnog broja korisnika usluga, što prema Strategiji upravlja-nja otpadom Republike Srbije iznosi minimalno 200.000 stanovnika. Izgradnja sanitarne deponije, a posebno nekih naprednijih oblika tretiranja otpada, predstavlja preveliku investiciju za pojedinačnu opštinu, pa se kao jedino rešenje za adekvatno upravljanje otpadom nameće formiranje regiona.

Opština Sremski Karlovci prema postojećoj organizaciji upravljanja otpada, svoj otpad odlaže na glavnu deponiju u Novom Sadu. U budućem periodu, nakon izgradnje regionalne deponije u Inđiji prema međuopštinskom sporazumu, otpad iz opštine biće transportovan do regionalne deponije u Inđiji.

Opština Sremski Karlovci je svojim dosadašnjim aktivnosti težila uključivanju u region upravljanja otpadom sa opštinama Inđija, Stara Pazova, Irig, Ruma, Šid i Pećinci. Udaljenost Sremskih Karlovaca od naselja Inđija iznosi 23 km, dok je rastojanje do lokacije buduće regionalne deponije nešto manje. Sremski Karlovci sa populacijom od 8.839 stanovnika ne produkuje velike količine otpada, pa iz tog razloga, ali i relativne blizine regionalne deponije, nije potrebno graditi transfer stanicu u opštini.

Sagledavajući prostorni položaj Sremskih Karlovaca može se konstatovati da je ova opština jednako udaljena i od planirane lokacije regionalne deponije u Novom Sadu, što omogućava opštini izbor više različitih opcija upravljanja otpadom koji karakterišu pomenuta dva regiona za upravljanje ot-padom.

Potrebne promena u sistemuupravljanja otpadom1. Propisi u oblasti upravljanja otpadomU cilju realizacije planom predviđenih aktivnosti potrebno je izvršiti izmene i dopune postojeće od-luke o održavanju čistoće u opštini Sremski Karlovci. Cilj izmena je uvođenje novih aktivnosti i defini-sanje načina kojima će se one realizovati, u skladu sa postojećom zakonskom regulativom.

2. Lokalne institucije za upravljanje otpadomNadležni organ u opštini Sremski Karlovci, za upravljanje otpadom je sama opština Sremski Karlovci. Opština nema posebnu nadležnu službu zaduženu za upravljanje otpadom. Opština ne raspolaže dovoljnim kadrovskim kapacitetom za praćenje realizacije aktivnosti predviđenih Lokalnim planom upravljanja otpadom i sa tim u vezi potrebno je imenovati odgovorno lice za realizaciju planom predviđenih aktivnosti u okviru opštinske uprave i JKP-a. Istovremeno neophodno je utvrditi nad-ležnosti novosnovanog preduzeća koje će biti zaduženo za sakupljanje otpada na teritoriji opštine Sremski Karlovci.

4

Upravljanje otpadom na teritoriji opštine Sremski Karlovci Nadležno preduzeće za upravljanje otpadom u opštini Sremski Karlovci je Javno komunalno pre-duzeće “Belilo”. JKP “Belilo” prikuplja otpad sa teritorije gradskog područja, a prikupljanje otpada na teritoriji vikend naselja vrši JKP “Komunalac” iz Inđije. JKP “Belilo” svoje usluge naplaćuje od korisnika usluga, a delom se finansira iz sredstava budžeta opštine.

Opštinsko Odeljenje za stambeno komunalne poslove i zaštitu životne sredine ima 3 zaposlena, od kojih niko nije posebno zadužen za oblast zaštite životne sredine. Poslovima u oblasti zaštite životne sredine, pored ostalog bave se 1 inspektor i 1 samostalni stručni saradnik.

Podaci o količinama otpada koji se produkuje u opštini Sremski Karlovci nisu poznati obzirom da je sakupljanje otpada u prethodnom periodu vršilo JKP “Čistoća” iz Novog Sada, a za potrebe plana upravljanja otpadom korišćeni su podaci iz Strategije upravljanja otpadom u Republici Srbiji.

Okvirna procena je da opština Sremski Karlovci dnevno produkuje 34 m3 komunalnog otpada u ra-stresitom stanju.

Na teritoriji opštine Sremski Karlovci postoji razrađen sistem neselektivnog prikupljanja kućnog otpa-da putem kanti na nivou domaćinstva. Za primarnu separaciju uređene su 4 lokacije i opremljene sa 3 vrste većih kontejnera za odlaganje PET amabalaže, stare hartije i ostalog kućnog smeća. Planira se opremanje još 5 lokacija za primarnu separaciju u naselju. Postoji 1 uređena lokacija za odlaganje iner-tnog otpada (zemlje, šuta, odbačenog građevinskog materijala i sl.) kod nasipa, iza pružnog prelaza.

U opštini Sremski Karlovci se zbog malog broj stanovnika, produkuje relativno mala količina otpada usled čega se u prethodnom periodu nisu značajnije razmatrale mogućnosti uređenja sopstvene de-ponije i tretiranja otpada. Prema regionalnom planu upravljanja otpadom, opština Sremski Karlovci pripada regionalnoj deponiji lociranoj u opštini Inđija što će u budućem periodu povećati troškove upravljanja otpadom kroz naknadu za deponovanje.

Zbog lokalnih specifičnosti teritorije opštine Sremski Karlovci i značajnih količina zelenog ili bašten-skog otpada koje se produkuju, razmatra se mogućnost kompostiranja baštenskog otpada. Relativ-no jeftin tretman i mogućnost za efikasnu reciklažu ove vrste otpada je uslovio i poseban tretman ove problematike u Lokalnom planu upravljanja otpadom.

Na teritoriji opštine nalazi se određen broj divljih deponija, nastalih kao posledica ljudskog nemara i nedovoljnog kapaciteta inspekcijskih službi. Poseban problem je praksa da i nakon čišćenja divljih smetlišta, građani i dalje koriste ove lokacije za neselektivno odlaganje otpada.