စမကနးႏင ဘ႑ာေရး၀နႀကးဌာန

• မသနစြမးေသာ ကေလးသငယမားသည အလားအလာ႐သည အတငး အျပညအ၀ တးတကေအာငျမငႏငရန လအပသည ႐ပ၀တပစၥညးႏင ၀နေဆာငမႈမားအတြက ေရ႐ညတညတေသာ နညးလမးျဖင ဘ႑ာေငြေၾကး ျဖညဆညးေပးႏငမည ေ႐ြးခယ ႏငေသာ နညးလမးမားက သးသပရန

လႊတေတာ

• သကဆငေသာ ဥပေဒမားက ျပနလညသးသပၿပး ဥပေဒမားသည ႏငငတကာ ကတက၀တမားႏင ညၫြတမႈ၊ ေလးစားလကနာမႈ ႐ေစရန

• မသနစြမးေသာ ကေလးသငယမားသည တငၾကားခကမား ျပလပ ႏငေစရနႏင အေရးယ ေဆာင႐ြကႏငေစရန အစအမမား ထား႐ေပးရန အလ႔ငာ မသနစြမးသမား အခြငအေရးဆငရာ ကြနဗငး႐ငး၏ ဆႏၵအေလာက ေ႐ြးခယ လကမတေရးထးႏငေသာ ေနာကဆကတြစာခပက လကမတေရးထးအတညျပေရး စဥးစားရန

• ႏငငတကာ အေတြ႕အၾကမားႏင အေကာငးဆး လပနညးလပဟန မားအေၾကာငး သတငးအခကအလက ဖလယေရး အားေပး ျမႇငတင ျခငးအားျဖင လႊတေတာ ကယစားလယမားအတြက သျမငနားလည မႈႏင စာနာနားလညမႈ ျမႇငတငရန

• မသနစြမးမႈ အမးသားေကာမတႏင ပးေပါငးေဆာင႐ြကလက လမႈေရး ပါ၀ငႏငမႈ ေမာမနးခက ေရးဆြရန၊ ၀နေဆာငမႈ ျဖညဆညး ေပးျခငးက အကျဖတရနႏင ကလသမဂၢ မသနစြမးသမား အခြငအေရး ဆငရာ ကြနဗငး႐ငး ေကာမတထ တငသြငးမည ပထမအႀကမ ေစာငၾကညေလလာေရး အစရငခစာက ျပစရန

• မသနစြမးမႈဆငရာ ဥပေဒမား၊ မ၀ါဒမားႏင အမးသားအဆင လပငနးစမခကက အေကာငအထညေဖာေရး ဘ႑ာေငြေၾကး အရငးအျမစမား ခြေ၀သတမတေပးရန

ဖြ႕ၿဖးမႈ မတဖကအဖြ႕အစညးမား

• လႊတေတာ၊ ႏငငေတာအစးရႏင မသနစြမးအမးသားေကာမတတ႔က ညႇႏႈငးေပါငးစပေဆာင႐ြကမႈ၊ ေခါငးေဆာငမႈႏင လပငနးတာ၀နမား ေကပြနစြာ ထမးေဆာငျခငးဆငရာ စြမးေဆာငရည ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ပပးမႈေပးရန

• အကးသကဆင ပါ၀ငသမားအား ေလကင သငတနးေပးျခငး၊ အေကာငးဆး လပနညးလပဟနမား ျဖန႔ေ၀ေပးျခငးျဖင မသနစြမး ကေလးသငယမားအေၾကာငး အသပညာ အားေကာငးေစရန

• မသနစြမး ကေလးသငယမားႏင စပလဥးသည မားယြငးေသာ အယအဆမားက ျပျပငႏငရန ဖြ႕ၿဖးေရးအတြက ဆကသြယေျပာဆမႈ လႈပ႐ားမႈမားႏင သငတနးမား အေကာငအထညေဖာရာတြင လမႈ ၀နထမးဥးစးဌာနက ပပးမႈေပးရန

အစးရမဟတေသာ အဖြ႕အစညး (NGO) မားႏင ဖြ႕ၿဖးမႈ မတဖက အဖြ႕အစညး (DPO) မားအပါအ၀င အရပဖက လမႈအဖြ႕အစညး (CSO)မား

• မသနစြမးကေလးသငယမား တညေသာ အခြငအေရးမား ႐ေရး ေမာမနးခကက အားေပး ျမႇငတငရန

• ဖရမေဆြးေႏြးပြအသးသးတြင အဓပၸာယ႐စြာ ပါ၀ငဆငႏႊႏငေရး ကေလးသငယမား၏ စြမးေဆာငရည ဖြ႕ၿဖး တးတကေစရနႏင ႐ႈျမငပမားက လြတလပစြာ ထတေဖာၿပး ဆးျဖတခကမား ခမတမႈ အေပၚ ၾသဇာသကေရာကႏငေရး ေနရာေပးရန

• အႏငကငမႈ ပေပာကေရး လႈပ႐ားမႈမား လပေဆာငရနႏင မသနစြမး ကေလးသငယမား၏ အခြငအေရးမားက စာနာနားလညေရး လပငနး မားလပေဆာငရန

• ပေရာဖက႐ငနယ ကြနရကမားႏင မတဖကလပေဆာငၿပး မသနစြမး ျခငး၊ ပါ၀ငခြင ႐ေစျခငးတ႔က ပါ၀င ေဆာင႐ြကေသာ နညးလမးျဖင ေလလာ သငယႏငမည ပညာေရးစာအပစာတမး ပစၥညးမားက မတဆကေပးရန

ကနးမာေရးႏင အားကစား၀နႀကးဌာန• ကနးမာေရး ျပစေစာငေ႐ာကမႈ ၀နထမးအားလး၏ စြမးေဆာင

ရညက ျမႇငတငလက ခြျခားဆကဆမႈ မ႐ေသာ လပနညးလပဟနမား ကငသးႏငေစရနႏင အထးကဆရာ၀နမားထ လအပပါက ရညၫႊနး ပ႔လႊတႏငေစရန

• အလပသမား လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးႏင ျပညသ႔အငအား ၀နႀကးဌာန ႏငနးကပစြာ ပးေပါငးေဆာင႐ြကလက ေမြးဖြားလာေသာ ကေလး သငယမားအားလးက ေမြးစာရငး ျပလပေပးရန

• မသနစြမးေသာ ကေလးသငယအားလးအတြက ရပ႐ြာအသကအ၀နး အေျချပ ျပနလည ထေထာငေရး လေလာကစြာ ျဖညဆညးေပးရန

ယနဆကျမနမာ၂၃ (က) အငးယားၿမငလမး၊

ေ႐ႊေတာငၾကားရပကြက ၂၊

ဗဟနးၿမ႕နယ (စာတကေသတာအမတ ၁၄၃၅)

ရနကနၿမ႕ ၁၁၂၀၁

ဖနး (၉၅ ၁) ၂၃၀ ၅၉၆၀ မ ၆၉

အးေမးလ yangon@unicef.org

၀ကဘဆက www.unicef.org/myanmar

jrefrmEdkifiH&Sd

roefpGrf;uav;oli,frsm;\

tajctaeudkqef;ppfavhvmcsuf

2016

အကးသကဆငပါ၀ငသအားလး

• မသနစြမးသမား ပါ၀ငႏငေစရန ဥပေဒျပေရးႏင ၀နေဆာငမႈမား ျဖညဆညးေပးေရးအတြက ၀နႀကးဌာန အခငးခငး ပးေပါငး ေဆာင႐ြကမႈႏင ညႇႏႈငးေပါငးစပေဆာင႐ြကမႈ ျမႇငတငရန

• ထငသာျမငသာ႐ၿပး အလးစ လႊမးျခမေသာ ေစာငၾကည စစေဆး ေရးႏင အကျဖတသးသပေရးစနစ ထား႐ရန

ႏငငေတာအစးရ

• ၀နႀကးဌာနအားလးတြင အစရငတငျပသည လမးေၾကာငးမား၊ အခနး က႑မားႏင တာ၀နမားက ႐ငးလငးစြာ သတမတထား႐ရန

• အဆငအားလးတြင စမကနးေရးဆြျခငး၊ လပငနးအစအစဥ ေရးဆြ ျခငးတ႔ လပေဆာငရာ၌ မသနစြမးမႈက လမႈေရးဘကမ ႐ႈျမငျခငး ပစအား ကငသးရန

• မသနစြမးသမား လမႈေရးတြင ပါ၀ငႏငေရး အခြငအေရးမားက အားေပး ျမႇငတငရနအလ႔ငာ မသနစြမး အမးသားေကာမတ ဖြ႔စညး တညေထာငရနႏင ေကာမတအေနျဖင ညႇႏႈငးေပါငးစပေဆာင႐ြက ေရးႏင ေစာငၾကညေလလာေရး လပငနးတာ၀နမား ေကပြနစြာ ထမးေဆာငႏငေရးအတြက အရငးအျမစမား ျဖညဆညးေပးရန

• မသနစြမးမႈအပါအ၀င အႏရာယအမးမး ၾကေတြ႔လြယေသာ မသားစမား၏ လမႈအကအည လအပခကမား တးျမငလာျခငးက ျဖညဆညးေပးႏငေရး ရနပေငြမား ခြေ၀ခထားေပးရန

• အသးအေဆာငပစၥညးႏင ၀နေဆာငမႈ ျဖညဆညးေပးသမား အားလး အတြက လပထးလပနညးမား ေရးဆြရနႏင ၀နထမးမားအတြက ႏငငတကာ မသနစြမး လပထးလပနညးမားႏငအည ညႇႏႈငး ေပါငးစပ ပ႔ခမည သငတနးအစအစဥႏင သင႐းၫႊနးတမးမားက ေရးဆြရန

လမႈ၀နထမး ကယဆယေရးႏင ျပနလညေနရာခထားေရး ၀နႀကးဌာန

• ကလသမဂၢ မသနစြမးသမား၏ အခြငအေရးမားဆငရာ ကြနဗငး႐ငး (UNCRPD) ႏငအည မသနစြမးသမားက ေစာစးစြာ ေဖာထတလက စာရငးေရးသြငးျပစႏငေရး အမးသားအဆင လမးၫႊနခကမားႏင စနစမား ျပစရန

• ပညာေရး၀နႀကးဌာန ကနးမာေရး ၀နႀကးဌာနတ႔ႏင တြဖက ေဆာင႐ြကလက ေကာငးကနးမာေရး လပငနးအစအစဥမားက တးခ႕ၿပး ေကာငးေနအ႐ြယ ကေလးသငယမားအၾကား မသနစြမးမႈ စတငျဖစေပၚလာျခငးက စစေဆးေပးရန

• အၾကမးဖကမႈ တားဆးကာကြယေရး စမခကက တးခ႕လက အတတပညာ႐ငမားႏင ျပညသလထ တစရပလးအား မသနစြမး ကေလးသငယမား၏ အခြငအေရးမားက ပညာေပးရနႏင မသနစြမး ကေလးသငယမားအေနျဖင မေလာမကနျပမမႈ/လစလ႐ႈမႈမားက သတငးေပး တငၾကားႏငမည စနစတစရပ တညေထာငရန

• ျဖစရပ စမခန႔ခြမႈစနစတြင ပါ၀ငေဆာင႐ြကေသာ လမႈ၀နထမး ဥးစးဌာနမ လမႈ၀နထမးအရာ႐မား၏ အခနးက႑ႏင စြမးေဆာငရည မားက တးခ႕လက မသနစြမးကေလးသငယမား အပါအ၀င ကေလး သငယအားလးထ ေရာက႐ေစေရး ေဆာင႐ြကရန

• လမႈ၀နထမး ဥးစးဌာနမတဆင ၿမ႕နယပပးမႈအစအဖြ႕မား ဖြ႕စညး တညေထာငလက မသနစြမး ကေလးသငယမားႏင အ႐ြယေရာကစ လငယမားက ပါ၀ငေစၿပး ရပ႐ြာသာေရးနာေရးႏင လမႈေရးလပငနး မားတြင ပါ၀ငေဆာင႐ြကႏငေစရန

ပညာေရး၀နႀကးဌာန

• မၾကာေသးမက ျပ႒ာနးခေသာ “အမးသား ပညာေရးဥပေဒက ျပငဆငသည ဥပေဒ”က ျပနလညျပငဆငလက မသနစြမး ကေလး သငယမားက ေကာငးမားတြင လကခ သငၾကားႏငေစရနႏင တစဥးခငး လအပခကအလက ေလလာသငယႏငေရး ပပးမႈေပးရန

• အားလးတကေရာက သငၾကားႏငေသာ ပညာေရးစနစ ေပၚထြနး လာေရး ျပစပးေထာငရာတြင အေထာကအက ျဖစေစရနအတြက ဆရာဆရာမမားႏင ပညာေရးနယပယမ တတသပညာ႐ငမား၏ စြမးေဆာငရည ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ရငးႏးျမႇပႏရန

အဓကအၾကျပခကမားအဓကေတြ႕႐ခကမား (စစတမးေကာကယရာတြင ပါ၀ငသမားထမ ရ႐ေသာ အခကအလကမားအေပၚ အေျခခပါသည)

ျမနမာႏငငတြင မသနစြမးကေလးသငယ၂၃၂၀၀၀ ဥးေနထငၾကပါသည။

(၁.၃၅% ျဖစပါသည)*

မသနစြမးကေလးသငယ ၃ဥးလင ၂ဥးမာ ေကာငးမတကၾကပါ။• မသနစြမးကေလးသငယ ၃၆%သာ စာေရးစာဖတတတၾကပါသည။• မသနစြမးကေလးသငယက ေကာငးအပျခငးအား လကမခဘ ျငငးပယသည ျဖစရပ • ၄၆ႀကမ ျဖစပြားခပါသည။ဆရာဆရာမမားႏင ပညာေရးနယပယမ တတသပညာ႐ငမား ၇၅%က မသနစြမး • ကေလးသငယမားသည အထးသးသန႔ ေကာငးမားတြင တကေရာကသငသညဟ ယဆၾကပါသည။ေကာငးအမားစတြင မသနစြမးကေလးသငယမား သြားလာႏငေစေရး အစအမမား • မ႐ၾကပါ။

အကးသကဆငပါ၀ငသ အမားစသည မသနစြမးမႈက ကယတင အဓပၸာယေဖာျပ • ခက/႐ငးလငးခက ေျပာျပႏငၾကပါသည။ သ႔ေသာ ေခတႏင ေလာညျခငးမ႐ဘ လဒါနး ေပးကမးျခငးပစက အေျခခသညက မားပါသည။ မသနစြမးသအေပၚ မသားစက သနားစရာဟ သေဘာထားတတၾကပါသည။

မသနစြမးမႈက ပထမဆး ေဖာထတသ႐သ ၆၄%မာ မဘမားျဖစပါသည။• ကေလးသငယ မသနစြမးျဖစျခငးက ေဖာထတရန ကနးမာေရးနယပယမ အရာရႏင • ၀နထမးမားအတြက သးျခားေဖာထတ သတမတေပးထားေသာ လပထး လပနညးမား မ႐ပါ။ရပ႐ြာအသကအ၀နး အေျချပ ျပနလည ထေထာငေရးအေၾကာငး အေျခခအသ • ပညာထက ပလြန၍ သ႐နားလညသ ပညာ႐င ပေရာဖက႐ငနယမား အထးနညးပါး ပါသည။မသနစြမးကေလးသငယ ၃ဥးလင ၁ဥးသည ကနးမာေရးဌာန ေဆးခနး ေဆး႐မားသ႔ • ပမန သြားေရာက ျပသရန လအပပါသည။ သ႔ေသာ ၈၇% မာ ဆရာ၀နထ ျပသ ကသမႈခယျခငး မ႐ပါ။ ဆရာ၀နျပသမားအနက ထက၀ကမာ ပဂၢလက ေဆးခနးမားတြင သြားေရာကျပသျခငး ျဖစပါသည။

မသနစြမး ကေလးသငယမား၏ မဘ ၉၉%သည မသနစြမးသမားအတြက အေထာက • အကျပ နညးပညာ/ ကရယာမား အသးျပပက ႐ငးလငးျပသ အၾကေပးျခငး မရ႐ ၾကပါ။ မဘအားလးနးပါးသည ကေလး၏ ေန႔စဥဘ၀ေနထငမႈ ပမလြယကေစေရး ႐ပပငး • ပတ၀နးကငက ျပျပငေပးျခငး မ႐ပါ။

*၂၀၁၄ခႏစ သနးေခါငစာရငးက အေျချပလက ခန႔မနးပါသည။

မသနစြမးကေလးသငယ ၂၀%သည အျခားကေလးသငယမား၏ အႏငကငျခငးက • ခရပါသည။ ၁၃%မာ အ႐ြယေရာကၿပးသမား၏ အႏငကငျခငးက ခရပါသည။ရပ႐ြာတြငေနထငသ ၁၁%သာလင မသနစြမးကေလးသငယမား လမႈဘ၀တြင • ပါ၀ငသညက ေတြ႕ျမငဖးၾကပါသည။ မသနစြမး ကေလးသငယမားမာ မျမငကြယရာ တြငသာ ေနရသညဟ သ႐ႏငပါသည။မသနစြမးကေလးသငယ ၁၀ဥးလင ၁ဥးမာ သငယခငး မ႐ပါ။•

မဘ ၃ဥးလင ၁ဥးက မမတ႔ သားသမးမားသည အျခား ကေလးသငယမားႏင • တနးတညမ အခြငအေရး မရ႐ဟ ဆပါသည။ မသနစြမးကေလးသငယအားလးအနက ၂၇% မာ ေမြးစာရငး မ႐ပါ။•

လမႈ၀နထမး ကယဆယေရးႏင ျပနလညေနရာခထားေရး ၀နႀကးဌာန လမႈ၀နထမးဥးစးဌာနႏင ယနဆကျမနမာတ႔အတြက IPE Global Limited က ျပစေသာ ျပညေထာငစသမၼတျမနမာႏငငတြငး႐ မသနစြမး ကေလးသငယမား၏ အေျခအေနက ဆနးစစေလလာခကအေပၚ အေျခခလက ဤလကကမးစာေစာငက ျပစပါသည။ IPE Global Limited သည ဤေလလာခကက Myanmar Survey Research Limited (MSR) ႏင ပးေပါငးလက ျပလပခပါသည။ MSR က ကနးဂဏနးပငးႏင အရညအေသြးပငး အခကအလကမား စေဆာငးရန တာ၀နယပါသည။ ေဖာျပထားေသာ အခကအလကမား၊ ဆနးစစ သးသပခကမားႏင ေတြ႕႐ခကမား၊ အၾကျပခကမားမာ ျပညေထာငစသမၼတျမနမာႏငငေတာ တစ၀နးလးက ကယစားျပျခငး မ႐သျဖင သတျပလက အဓပၸာယေကာကယရန ျဖစပါသည။

ေနာကထပအခကအလကမားရယရနအတြက ေအာကပါအတငး ဆကသြယႏငပါသည။ေဒၚထကထကဥး၊ ယနဆက ဆကသြယေျပာဆေရး အရာ႐၊ hoo@unicef.org

ပညာေရး

ေနထငမႈ ပတ၀နးကင

အခြငအေရးမားႏင ေမာမနးခကမား

ကနးမာေရး

လမႈဘ၀