Upload
lyphuc
View
230
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Tavi 3
universaluri daniSnulebis salteebi
3.1. salteebi ISA/MCA/EISA/VESA
salte ISA (Industry standart architecture – samrewvelo
standartuli arqiteqtura) mravali wlis ganmavlobaSi
warmoadgenda personaluri kompiuterebis standartul
universalur saltes.
salte ISA-8 biti ISA saltis pirveli standarti warmoadgens 8-
bitian versias. igi gvxvdeba mxolod IBM XT-86 modelis personalur kompiuterebSi. saltis muSaobis sixSirea
4,77 mghc.
salte ISA-16 biti ISA standartis Semdgom ganviTarebas warmoadgens
16-Tanriga ISA (AT-BUS) salte. AT-BUS sloti (kontro-leris dasayenebeli adgili) Sedgeba ori nawilisagan.
erTi nawili zustad Seesabameba 8-bitian ISA slots,
xolo meore nawili gankuTvnilia monacemTa/samisamar-
To, wyvetis da mexsierebisadmi pirdapiri wvdomis
(DMA) im damatebiTi signalebisaTvis, romlebic gamo-
iyeneba mxolod 16-Tanriga kontrolerebis mier. amri-
gad, 16-bitian ISA slotSi SesaZlebelia rogorc 8,
aseve 16-Tanriga kontrolerebis dayeneba.
ISA salteze monacemTa gadacema Semdegnairad
sruldeba. Tavdapirvelad samisamarTo salteze gaicema
mexsierebis ujredis an Seyvana-gamoyvanis portis misa-
marTi, xolo amis Semdeg monacemTa salteze gaicema
monacemi. ramdenime taqtis dayovnebis Semdeg gaicema Ca-
weris strobi. am dros ucnobia, moeswro Tu ara mona-
cemis Cawera. amitom 16-Tanriga ISA saltis samuSao six-
Sire sakmaod dabalia da Seadgens 8,33 mghc-s, raTa
yvelaze nelma mowyobilobebmac ki `moaswron~ monacem-
Ta gacvla.
nax. 3.1-ze warmodgenilia 8 da 16-Tanriga ISA sal-
teebis slotebi.
nax. 3.1. 8 da 16-Tanriga ISA salteebis slotebi
ISA salteebis ZiriTad problemas warmoadgenda
dabali swrafqmedeba. 80386 da 80486 procesorebis opti-
maluri sataqto sixSiriT muSaobisas ISA salteebi ver
uzrunvelyofdnen monacemTa iseTi siswrafiT gadace-
mas, rogoriTac maTi damuSaveba xdeboda centraluri
procesoris mier. am dros adgili hqonda procesoris
mocdenas (molodinis ciklebi). amitom saWiro gaxda
axali, ufro maRali swrafqmedebis mqone salteebis
damuSaveba.
23 24
salte MCA
26
salte MCA (Microchannel) damuSavebul iqna firma
IBM-is mier 1987 wels da gamoiyeneboda PS/2 klasis per-
sonalur kompiuterebSi.
MCA warmoadgenda 32-Tanriga saltes 10 mghc sa-
muSao sixSiriT. monacemTa gadacemis siCqare Seadgenda
20 mbaiti/wm. MCA standartis dadebiT Tvisebas, maRali
swrafqmedebis garda, warmoadgenda kontrolerebis sa-
kuTari, individualuri kodebis arseboba. kontrole-
rebis inicializacia da konfiguracia xdeboda avtoma-
turad, DIP-gadamrTvelebisa da jamperebis dayenebis ga-
reSe.
miuxedavad rigi dadebiTi Tvisebebisa, MCA arqi-teqturam ver hpova farTo gavrceleba. mizezi Tvalsa-
Cinoa. warmadobis zrdasTan erTad adgili hqonda ISA standartTan absolutur SeuTavseblobas. Tu momxma-
rebeli gadawyvetda MCA standartze gadasvlas, igi
iZulebuli iyo SeeZina ara marto axali sistemuri
plata, aramed axali MCA standartis plata-kontrole-
rebic.
nax. 3.2. 32-Tanriga EISA sloti
EISA salte gamoirCeva Semdegi TaviseburebebiT:
• EISA salte mTlianad iTavsebs ISA saltes. EISA slots gaaCnia `orsarTuliani~ konstruqcia. `pir-
vel sarTulze~ ganTavsebulia igive kontaqtebi,
romlebic warmodgenilia ISA slotSi. xolo `meore
sarTulze~ warmodgenilia mxolod damatebiTi, EISA kontaqtebi. amitom EISA slotSi SesaZlebelia Zveli,
8 da 16-Tanriga ISA-kontrolerebis dayeneba. marTa-
lia isini nela muSaoben, magram samagierod ar aris
aucilebeli maTi dauyovneblivi Secvla.
salte EISA SeTavsebadobis dacvisa da saltis warmadobis
gazrdis erTdroulma aucileblobam saWiro gaxada ISA standartis Semdgomi ganviTareba. kompiuteris aparatu-
ruli saSualebebis cnobili damamzadebeli firmebis
(Epson, Hewlett-Packard, NEC, Compaq, Wyse) xelmZRvanelobiT
damuSavda ISA saltis gafarToebuli (Extended) 32-Tan-
riga versia _ EISA (nax. 3.2).
• EISA salte warmoadgens 32-Tanriga saltes. amitom
miuxedavad dabali sixSirisa (8,33 mghc), monacemTa
gadacemis siCqare aRwevs 33 mbaiti/wm.
• kontrolerebis konfiguracia xdeba avtomaturad da
ara jamperebisa da DIP-gadamrTvelebis saSualebiT.
25
27
rogorc aRvniSneT, ISA slotis kontaqtebi mTli-
anad eTavseba EISA slotis kontaqtebis `pirvel sar-
Tuls~, Tumca aucilebelia ISA kontrolerebis EISA slotis `meore sarTulis~ kontaqtebTan Sexebis Tavi-
dan acileba. am mizniT gamoiyeneba CamxSobi (nax. 3.3).
EISA kontrolerebs Sesabamis adgilas gaaCniaT Cana-
Weri.
nax. 3.3. EISA saltis kontaqtis konstruqcia
lokaluri salte VESA lokaluri salte VESA (Vesa Local Bus, VLB) damu-Savda videoeleqtronikis standartebis asociaciis (Vi-deo Electronics Sdandart Association - VESA) mier. VESA saltis
Seqmnis aucilebloba ganapiroba videomonacemebis gada-
cemisaTvis EISA saltis arasakmarisma swrafqmedebam.
VESA salte warmoadgens ara absoluturad axal
mowyobilobas sistemur plataze, aramed EISA saltis
gafarToebas videomonacemebis gadacemisaTvis (nax. 3.4).
Tumca videoplatebis garda gamoiyeneboda sxva tipis
(mag. IDE, SCSI vinCesterebis da a.S) VLB kontrolerebic.
informaciis gacvla procesorsa da VLB kontro-lers Soris sruldeba pirdapir, sistemuri saltis
gverdis avliT. VESA salte warmoadgens 32-bitian sal-
tes, romelic muSaobs ara EISA saltis (8,33), aramed
procesoris sixSireze. Tumca VLB kontroleri saWiro-
ebs 16-Tanriga ISA slotsac, romlis saSualebiTac igi
iRebs ISA standartiT gansazRvrul samisamarTo da
mmarTvel signalebs. VESA saltis specifikaciiT gan-
sazRvruli iyo 40 mghc sixSire, Tumca igi uproblemod
muSaobda 50 mghc sixSiris procesorebTanac.
28
nax. 3.4. sistemuri platis fragmenti VESA saltis slotiT
amJamad ISA/MCA/EISA/VESA salteebi amoRebulia
IBM standartidan. Tumca dResac xdeba sistemuri pla-
tebis mcire raodenobis gamoSveba 32-Tanriga EISA slo-
tebiT, rac saWiroebis SemTxvevaSi saSualebas iZleva
kompiuterSi dayenebul iqnas 8 da 16-Tanriga ISA da 32-Tanriga EISA kontrolerebi.
3.2. salte PCI
salte PCI (Peripheral Component Interconnect — perife-riuli komponentebis damakavSirebeli) damuSavda firma Intel-is mier warmoadgens de-faqto standarts Tanamed-
rove kompiuterebisaTvis. Tanamedrove plata-kontrole-
rebis umetesoba miekuTvneba PCI standarts. Pentium I da Pentium II modelis kompiuterebSi PCI
saltis muSaobis fuZemdeblur princips warmoadgens
e.w. xidis (Bridge) gamoyeneba (nax. 3.5), romelic uzrun-
velyofs kavSirs PCI da sxva salteebs Soris, mag. PCI to ISA. PCI salte, garda mTavari periferiuli interfe-
isis funqciisa, asrulebs North Bridge da South Bridge mikrosqemebis damakavSirebeli sistemuri interfeisis
funqciasac. Pentium III da Pentium IV modelis kompiuterebSi sis-
temuri interfeisis funqcias asrulebs Hub-interfeisi, xolo PCI saltis resursebi mTlianad eTmoba perife-
riuli mowyobilobebis kontrolerebs. PCI salte iyenebs Bus-Master da Bus-Slave principebs.
PCI-Master kontrolers SeuZlia monacemebis rogorc wa-
kiTxva, aseve Cawera operatiul mexsierebaSi centra-
luri procesoris gamoyenebis gareSe. PCI-Slave kontro-lers, mag. videoplatas SeuZlia mxolod monacemTa mi-
Reba. PCI salte dakavSirebulia ara procesoris sal-
tesTan, aramed North Bridge an Memory Controller Hub kon-
trolerTan, rac SesaZlebels xdis PCI saltis saSu-
alebiT sxvadasxva mowyobilobebs Soris monacemebis
gacvlas procesoris Cash-mexsierebasTan monacemebis
gacvlis paralelurad.
30
nax. 3.5. PCI saltis arqiteqtura
PCI saltis specifikaciebi
PCI saltis sxvadasxva specifikaciebi warmodge-
nilia cxrilSi 3.1.
standartuli PCI saltis sataqto sixSirea 33
mghc, xolo misi Tanrigianoba Seesabameba procesoris
CPU
procesoris FSB salte
procesoris
saltis marTva
L2 Cash-is
marTva
mTavari
xidi
(Host bridge Cash DRAM Controllers)
Data path controllers Write buffer
L2 Cash ZiriTadi
mexsi-
ereba
salte PCI
PCI saltis
marTva
SCSI kontroleri
qseluri
plata
video-
plataxidi
PCI/ISA (ISA Bridge System I/O)
salte ISA
PCI mowyobilobebi
29
Tanrigianobas. PCI saltis gamtarunarianoba mag. 32-
Tanrigiani procesorisaTvis Semdegnairad gamoiTvleba:
33 mghc x 32 biti = 1056 mbiti/wm 1056 mbiti/wm : 8 = 133 mbaiti/wm
cxrili 3.1
PCI saltis specifikaciebi
PCI specifi-
kaciebi
gamoSvebis
TariRi ZiriTadi cvlilebebi
PCI 1.0 1992 originaluri 32-Tanriga specifikacia
PCI 2.0 1993 originaluri 64-Tanriga specifikacia
PCI 2.1 1995 muSaobis sixSire 66 mghc, jgufuri
operaciebi, dayovnebis drois Semci-
reba
PCI 2.2 1999 kvebis reJimebis marTva, meqanikuri
cvlilebebi
PCI-X 1.0 1999 muSaobis sixSire 133 mghc, PCI 2.2 spe-cifikaciis damateba
Mini-PCI 1999 plata-kontrolerebis Semcirebuli
zomebi, PCI 2.2 specifikaciis damateba PCI 2.3 2002 +3,3 v Zabva
PCI-X 2.0 2002 samuSao sixSire 266 an 533 mghc. mona-
cemTa 64-bitiani salte dayofilia 32-
Tanriga da 16-Tanriga segmentebad 3,3
da 1,5 v Zabvaze momuSave sxvadasxva
kontrolerebis mier erTdroulad
gamoyenebisaTvis
PCI-Express 1.0
2002 saerTo swrafqmedeba 2,5 gbaiti/wm,
samuSao Zabva 0,8 v. droTa ganmavlo-
baSi Secvlis paralelur PCI saltes
standartuli PCI saltes gaaCnia rigi nairsaxe-
obebisa, romlebic warmodgenilia cxrilSi 3.2.
32
cxrili 3.2
PCI saltis tipebi
PCI saltis
tipi
Tanrigi-
anoba,
biti
saltis
sixSire,
mghc
monacemTa
ciklebi/taqti
monacemTa
gadacemis
siswrafe,
mbaiti/wm
PCI 32 33 1 133PCI 66mghc 32 66 1 266
64-Tanriga
PCI 64 33 1 266
64-Tanriga
PCI 64 66 1 533
PCI-X 64 64* 133 1 533
PCI-X 133 64* 133 1 1066
PCI-X 266 64* 133 2 2132
PCI-X 533 64* 133 4 4266
PCI-Express** 1 2500 0,8 250
PCI-Express** 32 2500 0,8 8000
* SesaZlebelia PCI-X saltis ganawileba 32-Tanriga da 16-Tanriga
plata-kontrolerebs Soris.
** PCI-Express salteSi gamoiyeneba 8b/10b kodirebis sqema. am dros 8-bitiani monacemi gardaiqmneba 10-bitian monacemad. moqmedi gamtari
zolebis raodenobis mixedviT erT taqtSi gadaicema monacemTa 1-32
biti.
PCI saltis damaxasiaTebeli Tvisebebi
• monacemTa 32-Tanriga da 64-Tanriga sinqronuli gac-
vla. kontaqtebis raodenobisa da Rirebulebis Se-
samcireblad gamoiyeneba multipleqsirebuli samisa-
marTo/monacemTa salte.
• +5 v da +3,3 v logikis mxardaWera. +5 v-ze da +3,3 v-
ze momuSave platebi gansxvavdebian gasaRebebis ad-
gilmdebareobiT, rac gamoricxavs slotebSi maTi
31
araswori dayenebis SesaZleblobas. arseboben agreT-
ve universaluri plata-kontrolerebi, romlebsac
gaaCniaT orive Zabvis mxardaWera. unda aRvniSnoT,
rom saltis 66 mghc da ufro maRali sixSire miiR-
weva mxolod +3,3 v logikis gamoyenebis SemTxvevaSi.
• PCI salte iyenebs monacemTa gacvlis paketur reJims.
• PCI salte muSaobs 33 an 66 mghc sixSireze, rac uz-
runvelyofs saltis gamtarunarianobis farTo diapa-
zons:
- 32 biti/33 mghc _ 132 mbaiti/wm;
- 32 biti/66 mghc _ 264 mbaiti/wm;
- 64 biti/33 mghc _ 264 mbaiti/wm;
- 64 biti/66 mghc _ 528 mbaiti/wm.
salte mxolod im SemTxvevaSi imuSavebs 66 mghc
sixSireze, rodesac PCI slotebSi dayenebuli yvela
plata-kontrolers gaaCnia 66 mghc sixSireze muSaobis
mxardaWera, winaaRmdeg SemTxvevaSi salte imuSavebs 33
mghc sixSireze.
• Multiply bus master reJimis mxardaWera, rac gulisxmobs
ramdenime kontroleris erTdrouli muSaobis SesaZ-
leblobas PCI saltesTan. • PCI plata-kontrolerebis avtomaturi konfiguracia
kompiuteris CarTvisTanave. • PCI salte uzrunvelyofs xuTi slotis mxardaWeras,
Tumca PCI-PCI xidis gamoyenebiT SesaZlebelia slo-
tebis raodenobis gazrdac. • PCI kontrolerebi aRWurvilia taimerebiT. taimeri
gansazRvravs maqsimalur dros, romlis ganmavlo-
baSic SeuZlia kontrolers saltis dakaveba. • PCI salte iyenebs `Linear Burst~ reJims, rac gulis-
xmobs monacemTa paketis mexsierebis uwyvet velSi
Caweris saSualebas. am dros mexsierebis misamarTi
avtomaturad izrdeba monacemis Semdegi sityvis Ca-
werisas. bunebrivia, mniSvelovnad izrdeba saltis
gamtarunarianoba, radgan gadacemuli misamarTebis
raodenobis Semcirebis xarjze mniSvnelovnad iz-
rdeba gadacemul monacemTa saerTo moculoba.
34
PCI saltesTan adapterebis dasakavSireblad gamo-
iyeneba specialuri gasarTebi (nax. 3.5). 32-Tanriga
PCI saltis
sloti,
33 mghc
B62 B49 B1
64-Tanriga
PCI saltis
sloti,
33 mghc
B94 B62 B49 B1
B94 B62 B49 B11 B1
nax. 3.5. sxvadasxva standartis PCI slotebi
cxrilSi 3.3 warmodgenilia PCI saltis kontaq-
tebi, xolo cxrilSi 3.4 _ kontaqtebis daniSnuleba.
64-Tanriga
universaluri
PCI saltis
sloti,
66/33 mghc
33
rigi В № rigi А rigi В № rigi А -IRDY 35 GND AD 43 83 AD 42 +3.3B 36 -TRDY AD 41 84 + V I/O
-DEVSEL 37 GND GND 85 AD 40 GND 38 -STOP AD 39 86 AD 38 -Lock 39 +3.3B AD 37 87 GND -PERR 40 SDONE +V I/O 88 AD 36 +3.3B 41 -SBOFF AD 35 89 AD 34 -SERR 42 GND AD 33 90 GND +3.3B 43 PAR GND 91 AD 32
-C/BE 1 44 AD 15 Reserved 92 Reserved AD 14 45 +3.3B Reserved 93 GND GND 46 AD 13 GND 94 Reserved AD 12 47 AD 11 64-bitiani gasarTis dasasruli AD 10 48 GND GND 49 AD 9
GND/gasaRebi 50* GND/gasaRebi
cxrili 3.3
PCI saltis kontaqtebi
rigi В № rigi А rigi В № rigi А - 12 В 1 -TRST GND/gasaRebi 51* GND/ gasaRebiTCK 2 + 12B AD 8 52 -C/BE 0 GND 3 TMS AD 7 53 + 3.3B TDO 4 TDI + 3.3B 54 AD 6 + 5В 5 + 5B AD 5 55 AD 4 + 5B 6 -INTR A AD 3 56 GND
-INTR B 7 -INTR C GND 57 AD 2 -INTR D 8 + 5B AD 1 58 AD 0
-PRSNT 1 9 Reserved +V I/O 59 +V I/O Reserved 10 + V I/O -ACK64 60 -REQ64 -PRSNT 2 11 Reserved + 5B 61 + 5B
GND/gasaRebi 12* GND/gasaRebi + 5B 62 + 5B GND/gasaRebi 13* GND/gasaRebi 32-bitiani gasarTis dasasruli
Reserved 14 Reserved GND 15 -RST Reserved 63 GND Clock 16 +V I/O GND 64 -C/BE 7 GND 17 -GNT -C/BE 6 65 -C/BE 5 -REQ 18 GND -C/BE 4 66 +V I/O
+V I/O 19 Reserved GND 67 PAR64 AD 31 20 AD 30 AD 63 68 AD 62 AD 29 21 + 3.3B AD 61 69 GND GND 22 AD 28 +V I/O 70 AD 60 AD 27 23 AD 26 AD 59 71 AD 58 AD 25 24 GND AD 57 72 GND + 3.3B 25 AD 24 GND 73 AD 56 -C/BE 3 26 IDSEL AD 55 74 AD 54 AD 23 27 +3.3B AD 53 75 +V I/O GND 28 AD 22 GND 76 AD 52 AD 21 29 AD 20 AD 51 77 AD 50 AD 19 30 GND AD 49 78 GND +3.3B 31 AD 18 +V I/O 79 AD 48 AD 17 32 AD 16 AD 47 80 AD 46
-C/BE 2 33 +3.3B AD 45 81 GND GND 34 -FRAME GND 82 AD 44
*12, 13 – gasaRebi 3,3 v-iani kontrolerebisaTvis *50, 51 - gasaRebi 5 v-iani kontrolerebisaTvis
cxrili 3.4
kontaqtebis daniSnuleba
36
signali daniSnuleba
AD [31:0] Address/Data – samisamarTo/monacemTa multipleqsi-
rebuli salte. misamarTi gadaicema tranzaqciis
dasawyisSi, xolo Semdeg taqtebSi gadaicema mona-
cemebi C/BE [3:0]# Command/Byte Enable _ brZaneba/baitebze mimarTvis
nebarTva. brZaneba gansazRvravs saltis mimdinare
ciklis tips (wakiTxva mexsierebidan/Cawera mexsi-
erebaSi, Seyvana/gamoyvana an konfiguraciuli Sey-
vana/gamoyvana, wyvetis dasturi da a.S.). moicema
oTxbitiani kodiT misamarTis gadacemis fazaSi
FRAME# kadri _ signalis miwodebiT ganisazRvreba
tran-zaqciis dasawyisi. signalis moxsna iuwyeba,
rom monacemTa gadacemis Semdegi cikli
35
signali daniSnuleba
warmoadgens bolo cikls mimdinare
tranzaqciisaTvis.
DEVSEL# Device select _ mowyobiloba arCeulia (mowyobi-
lobis sapasuxo signali misadmi mimarTul tran-
zaqciaze)
IRDY# Iniciator Ready _ iniciatoris mzadyofna monacemTa
gacvlaze
TRDY# Target ready _ signali brZanebis mimRebi mowyobi-
lobidan monacemTa gacvlis mzadyofnaze
STOP# signali mimRebi mowyobilobidan, romelic ini-
ciators atyobinebs midinare tranzaqciis SeCe-
rebis Sesaxeb
LOCK# signali gamoiyeneba PCI salteze resursis daye-
nebis, momsaxurebis da Cavlebidan gaTavisuflebis
Sesaxeb
REQ|3:0|# Request _ PCI-master mowyobilobis moTxovnis sig-
nali saltis Cavlebaze (3-0 slotebisaTvis) GNT|3:0|# Grant _ signaliT PCI-master mowyobilobas eniWeba
saltis marTvis nebarTva.
PAR Parity _ AD [31:0] da C/BE [3:0]# xazebisaTvis lu-
wobaze kontrolis biti
PERR# Parity Error _ luwobaze kontrolis Secdomis sig-
nali (gascems mowyobiloba, romelmac Secdoma
aR-moaCina)
RST# Reset _ kontrolerebis registrebis sawyis mdgo-
mareobaSi dayeneba (Camogdeba)
IDSEL# Initialization Device Select _ mowyobilobis amorCevis
signali. aqtivizirdeba mxolod konfiguraciuli
wakiTxvisa da Caweris ciklebSi
REQ64# Request 64 bit _ moTxovna monacemTa gacvlis 64-bi-
tian reJimze
АСК64# monacemTa gacvlis 64-bitiani reJimis dadastu-
reba
38
signali daniSnuleba
SERR System Error _ sistemuri Secdomis signali, rome-
lic SeiZleba aqtivizirdes nebismieri PCI mowyo-bilobis mier. gamoiZaxebs NMI signals.
INTRA# INTRB# INTRC# INTRD#
Interrupt А, В, С, D – wyvetis moTxovnis signalebi,
romlebic ciklurad iZvrian slotebSi da miemar-
Tebian maTTvis miRwevad IRQ xazebze. signalis da-
bali done nebas rTavs sxvadasxva PCI mowyobi-lobebis mier saerTo wyvetis xazebis gamoyenebas.
CLK Clock _ saltis sinqronizacia. sixSire _ 20-33
mghc. PCI 2.1 standartisaTvis nebadarTulia 66,6
mghc-mde sixSire.
M66EN 66MHz Enable _ saltis 66,6 mghc sixSireze muSa-
obis nebarTva. aqtivizirdeba mxolod maSin, ro-
desac yvela PCI mowyobilobas gaaCnia 66,6 mghc
sixSireze muSaobis mxardaWera. gansazRvrulia
mxolod PCI 2.1 standartisaTvis SBO# Snoop Backoff _ araaucilebeli signalia, gamoiye-
neba mxolod qeSirebuli mexsierebis mqone abo-
nentebis mier TCK Test Clock _ testuri interfeisis sinqronizacia TDI Test Data Input _ testuri interfeisis Semavali mo-
nacemebi adapterebis testirebisas
TDO Test Data Output _ testuri interfeisis gamomavali
monacemebi adapterebis testirebisas
TMS Test Mode Select _ testuri interfeisis muSaobis
reJimis arCeva
TRST Test Logic Reset _ testuri logikis Camogdeba
paraleluri PCI saltis axali standartebi aRar
muSavdeba. momavali ekuTvnis ufro perspeqtiul mimdev-
robiT PCI Express saltes.
37
3.3. salte PCI EXPRESS
PCI Express saltis gamoSveba kidev erTxel adas-
turebs personaluri kompiuteris interfeisebis para-
leluridan mimdevrobiT arqiteqturaze gadasvlis ten-
dencias.
PCI Express salte warmoadgens maRali swrafqme-
debis mqone mimdevrobiT saltes. PCI Express specifi-
kacia iqneba personaluri kompiuteris universaluri
saltis dominirebadi arqiteqtura momavali 10-15 wlis
ganmavlobaSi. igi mTlianad Secvlis standartul para-
lelur PCI saltes.
PCI Express salte ZiriTadi damaxasiaTebeli Tvi-
sebebia:
• sruli SeTavsebadoba arsebul PCI saltesTan da
sxvadasxva mowyobilobebis programul draiverebTan;
• spilenZis, optikuri da sxva saSualebebiT realize-
buli fizikuri SeerTeba;
• yoveli gamomyvanis maqsimaluri gamtarunarianoba,
rac saSualebas iZleva Semcirdes saltis formfaq-
tori da Rirebuleba, gamartivdes platebis kons-
truqcia, gadaiWras signalis mTlianobasTan da dab-
rkolebebTan dakavSirebuli problemebi;
• sinqronizaciis `CaSenebuli~ sistema, rac saltis
sixSiris (siswrafis) swrafi Secvlis saSualebas iZ-
leva;
• sixSirisa da Tanrigianobis gazrdis saSualebiT
saltis gamtarunarianobis zrdis SesaZlebloba;
• molodinis mcire dro, rac gansakuTrebiT mniSvne-
lovania iseTi programebisTvis, romlebic moiTxoven
izoqronul (droze damokidebul) reJimSi monaceme-
bis (mag. nakaduri videomonacemebis) miwodebas.
• adapterebis `cxeli~ komutaciis da `cxeli~ Secvlis
saSualeba (kompiuteris gamorTvis gareSe);
• kvebis reJimis marTvis SesaZlebloba.
PCI Express salteze monacemebis gadacema xdeba dupleqsur reJimSi. am dros monacemebi erTdroulad
miiReba da gaicema gamtarebis ori diferencialuri
wyvilis saSualebiT, romlebsac uwodeben zolebs, an
trasebs. monacemTa gadacemis siswrafe erTi mimarTu-
lebiT TiToeuli zolisaTvis aRwevs 250 mbiti/wm-s.
amasTan erTad, TiToeuli salte SeiZleba Seicavdes 1,
2, 4, 8, 16 an 32 zols. magaliTad, maRali gamtarunari-
anobis mqone 8 zoliani salte saSualebas iZleva erT-
droulad orive mimarTulebiT gadaices monacemTa 8
biti.
signalebis gadacemis siswrafis gazrdis Sede-
gad, mxolod 40 gamyvanis gamoyenebiT (32 gamomyvani em-
saxureba diferencialuri monacemebis wyvilis gadace-
mas, xolo 8 gamomyvani asrulebs marTvis funqcias), mo-
nacemTa gadacemis siswrafe aRwevs 2000 mbiti/wm-s.
signalebis gadacemis siswrafis gazrda saSule-
bas iZleva saltis gamtarunarianoba orive mimarTu-
lebiT gaizardos 8000 mbiti/wm-mde, imave 40 gamomyvanis
gamoyenebiT.
amJamad farTod gamoyenebuli paraleluri PCI salte monacemTa gadacemisaTvis iyenebs 100-ze met ga-
momyvans. amasTan erTad, monacemTa gadacemis siswrafe
aRwevs mxolod 132-528 mbaiti/wm (monacemis mxolod er-
Ti mimarTulebiT gadacemisas).
39 40
PCI Express saltesTan plata-adapterebis dasakav-
Sireblad gamoiyeneba Semcirebuli zomis sloti, rome-
lic, rogorc wesi, ganTavsdeba arsebuli PCI saltis
gasarTebis gverdiT.
PCI Express saltis sixSiris gaazrdelad gamo-
iyeneba IBM kompaniis mier SemuSavebuli `8-10~ kodire-
bis sqema, romelic ganapirobebs signalebis avtosin-
qronizacias. PCI Express saltis sixSire dReisaTvis Se-
adgens 2,5 gghc, xolo momavalSi SeiZleba gaizardos
10 gghc-mde, rac faqtiurad warmoadgens zRvars spilen-
Zis gamtarebisTvis. sixSiris zrdis potenciuri saSu-
aleba da erTdroulad 32 zolis gamoyenebis SesaZleb-
loba saSualebas iZleva PCI Express salteze monacemebis
gadacemis siCqare gaizardos 32 gbiti/wm-mde.
PCI Express salte gankuTvnilia personalur kom-
piuterebSi dReisaTvis gamoyenebuli salteebis gafar-
ToebisaTvis da Semdgomi SecvlisaTvis. PCI Express sal-
tis arseboba gamoiwvevs rogorc damatebiTi gasarTebis
gamoCenas procesorul plataze, aseve Hub-interfeisis Semdgom Secvlas, romelic dReisaTvis gamoiyeneba
sistemuri platis mikrosqemebis krebulis komponen-
tebis dakavSirebisaTvis. PCI Express salte warmatebiT
Secvlis interfeisebs, romlebic gamoiyeneba video-
monacemebis gadacemisaTvis (magaliTad AGP) da agreTve
gamoyenebul iqneba meore donis saltis saxiT sxva
interfeisebTan SeerTebisaTvis, magaliTad, rogorebi-
caa Serial ATA, USB 2.0, 1394B (Firewire an iLink), Gigabit Ethernet da a.S.
41