TEKNOLOJNN BLMSEL LKELER FNAL SINAVI ve CEVAPLARI

Soru:1 a-) Verilen birimlere ait byklkleri boluklara yaznz. (6p) Mss: BASIN birimi KW: G birimi M3/h: DEB birimi km/h: HIZ. birimi RPM:Dakikadaki Devir Says litre: HACIM birimi

(6p) b-) = 19,05 mm (~20 mm) 2 Bar: 2x14.5 =29 psi 4Mpa: 4. )(1010

26

6

mmN

= 4 N/mm2

(3p)c-) Akkan maddelerin basnlarn lmek iin manometre. kullanlr . Hava basncn lmek iin barometre kullanlr . Kuvveti lmek iin dinamometre kullanlr ( Kompresr, Manometre, Pompa, Manometre, barometre,dinamometre, jeneratr)

(3p)d-) Sv akkanlarn basncn arttrmak iin pompa, gaz akkanlarn basncn arttrmak iin kompressr. Kullanlr. Elektrik enerjisi elde etmek iin jeneratr kullanlr. ( Kompresr, Manometre, Pompa, Manometre, barometre, jeneratr)

(3p)e-)Bir cismi hareket ettirmek iin uygulanan mekanik etkiye kuvvet Atmosfer basncnn altndaki basnca vakum, bir kuvvetin bir yzeydeki etkisine basn denir. ( Ktle, arlk, Kuvvet, basn, vakum, Debi, Moment, , Gc, Enerji, Verim, Akkan)

(3p)f-) Bir cisme bir kuvvet uygulanmas sonucu cisim bir yol alm ise bu durumda teknik anlamda i yaplm olur. Belirli bir srede yaplan i g olarak tanmlanr. Bir sistemden kan gcn giren gce oranna verim denir. ( Ktle, arlk, basn, vakum, Debi, Moment, , Gc, Enerji, Verim, Akkan)

(3p)g-) Bir cismin dnmesi teknik ifade ile moment olarak adlandrlr. Bir cismin deimeyen madde miktarna ktle denir. Bir cisme etki eden yerekimi kuvvetine arlk ad verilir. ( Ktle, arlk, basn, vakum, Debi, Moment, , Gc, Enerji)

(5p)h-) Bilim ile Teknoloji arasndaki fark bir rnekle ksaca aklaynz.

Bilim; evrendeki olaylar gzlem ve deneylere dayanarak incelemek ve belirli kurallar ortaya koymak iin yaplan almalardr. Teknoloji ise; bilimin ortaya koyduu kurallar nda insanlarn hizmetine sunulmak zere ara, gere ve cihazlarn retilmesi ve gelitirilmesi iin yaplan almalardr. rnek olarak Suyun kaldrma kuvvetinin kefi bir bilimsel bir alma, suyun kaldrma kuvvetinden yararalanarak deniz aralarnn retilmesi teknolojinin alma alan iindedir.

(3p)I-)Bir borudaki akn izgisel halde olmasna laminer (laminer/trblansl) ak denir. Boru ap bydke (bydke / kldke) , ak hz azalr (azalr/artar)

(5p)j-) Bir cismin ka kg olduunu hesap yolu ile bulmak iin hangi formln kullanlmas ve cismin hangi byklklerinin bilinmesi

gerektiini yaznz. Ktle (m)= Hacim(V) . Younluk() frmlnn kullanlmas ,cismin boyutlarnn ve younluunun bilinmesi gerekir. Soru:2(10p) inde 2.8 ton ktlesinde ve 0,76 gr/cm3 younluunda bir sv muhafaza edecek sactan bir silindirik depo imal edilecektir.

Depo apnn 1,2 metre olmas istenmektedir. Deponun yksekliini hesaplaynz ve Sactan kesilecek paralarn boyutlarn belirtiniz.

Verilenler: steneler: Ktle(m) =2.8 ton = 2800 (kg) Deponun ykseklii (h)=? Younluk() =0,76 gr/cm3 = 760 kg/cm3 Sactan kesilecek paralarn boyutlar: (d), (L)=? Depo ap (d) =1,2 m zm: Ktle(m)=Hacim (V) . younluk () forml ile svnn hacmini bulalm. Svnn hacmi, silindir eklindeki deponun i hacmine eit olduundan silindirin hacmi bulunursa

svnn hacmi de belirlenmi olur.

V=4

.. 2 hd

4

.)2.1.( 22 hmV = bu frmlde ykseklik istenmekte fakat hacim belli deil. Hacmi de Ktle ve younluk belli olduu iin bulabiliriz m=V. 2800 (kg) = V . 760 (kg/m3))

)(760

)(2800

3mkgkgV = V= 3,68 )( 3m bu deeri yukardaki hacim formlnde yerine

yerletirilirse

3,68 )( 3m = 4

).()2.1.( 22 hm 3,68 )( 3m =

4).)(44.1.( 2 hm

3,68 )( 3m = 4

).(52,4 2 hm 3,68 )( 3m = 1,13 (m2). h

Ykseklik yalnz braklrsa )(13,1)(68,3

2

3

mmh = h=3,25 (m)

sactan kesilecek parann uzunluu L= . d L=3,14 (m). 1,2 (m) L= 3.76 (m) d=1.2 (m) iki adet

h

L

d

d

Soru:5 Bir baraj gletinde biriken suyun ykseklii 15 metredir. (7,5p)a-)Gletin tabanndaki basnc bulunuz. (N/m2 cinsinden) (7,5p)b-)Tabanda bulunan 40 cm x 40 cm boyutlarndaki kapaa

gelen kuvveti hesaplaynz. (Suyun younluu: 1 gr/cm3 ve yerekimi ivmesi 10 m/sn2 alnacaktr.)

Cevap: Verilenler: stenenler: h =15 (m) a-)Pkapak= ? dkapak = 12 (cm) b-)Fkapak=? = 1 (gr/cm3) =1000 (kg/m3) axb = 40 (cm) x 40 (cm) =0,40(m)x0,40(m) a-) Pkapak=h (m). (kg/m3).g(m/sn2) Pkapak=15 (m).1000(kg/m3).10(m/sn2) Pkapak= 150 000 (N/m2)

b-)AkapakFkapakPkapak =

)(40,0).(40,0)/(150000 2

cmcmFkapakmN =

)(16,0)/(150000

22

cmFkapakmN = )(16,0)./(150000 22 mmNFkapak = )(24000 NFkapak =

Soru:6(10p) ap 30 cm olan bir tel sarma makinesinde 45 dakikada 1,2 km tel sarlmak isteniyor. Makinenin dakikada ka devir ile dnmesi

gerektiini hesaplaynz. Cevap: Verilenler: stenenler: ap(d) =30(cm) =0,30 (m) n = ? Zaman(t) =45 dak Uzunluk(l) =1,2 km =1200 (m) zm:

)_().(.)( sayaydevirnapdHV = )()()(

zamantuzunluklHV =

)(45)(1200

dakmV = )/(6.26 dakmV =

Bulduumuz hz deerini formlde yerine yazarak devir saysn bulalm.

26,6 (m/dak)= 3,14 . 0,30 (m) . n )(30,0.14,3)/(6,26

mdakmn = n= 28,23 (1/dak)(d/dak)

Soru:7(15p) Boyutlar 1.2 m x 2,2 m x 0,85 m olan ve younluu 7,85 gr/cm3 olan bir blok , 38 metre

yksee 5 dakikada karlmak isteniyor. Bunun iin bir vin kullanlacaktr. Vinci hareket ettiren motorun verimi % 78 ise gerekli motor gcn KW ve BG cinsinden hesaplaynz.

Cevap: Verilenler: stenenler: Blok boyutlar (a x b x c) =1,2(m) . 2,2(m). 0,85(m)( P= ? Younluk() =7,85 (gr/cm3 )=7850 (kg/m3 ) Ykseklik(h) =38 (m ) Sre (t) = 5 (dak) = 5.60 =300 (sn) Verim () =%78 zm:

)()().()(

sretuzunluklKuvvetFGP = (N.m/sn) (=Watt)

Cismin ktlesini ve arln bulmak ve bunu kuvvet yerine kullanmak gerekir. Ktle(m)=Hacim (V) . younluk () . Cisim dikdrtgenler prizmas eklinde olduu iin cismin hacmi V= a.b.c forml ile bulunur. V= )(85,0)(2,2).(2,1 mmm V=2.244 (m3) Bloun ktlesini bulmak iin m=2.244 (m3) . 7850 (kg/m3 ) m=17615,4 (kg)

)(300)(38).(176154

snmNP = P=22312,84(Nm/sn)(=Watt) Giri gc iin

PgiriPcikisverim =)(

PgiriW )(84,2231278,078% ==

Priri=78,0

)(84,22312 W =28660 (W) Pgiri=28.66 (kW)

75,0)(66.28 kWPgiri = Pgiri= 38.14 (kW)

A

h

a

b

Blok

Ykseklik

Motor