62
Tbilisis da quTaisis saqalaqo sasamarTloebis sisxlis samarTlis saqmeTa monitoringis angariSi monitoringis angariSi #3 periodi: ivlisi-dekemberi, 2012 aprili, 2013 Tbilisi, saqarTvelo

Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

  • Upload
    lythuan

  • View
    232

  • Download
    1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

Tbilisis da quTaisis

saqalaqo sasamarTloebis

sisxlis samarTlis saqmeTa

monitoringis angariSi

monitoringis angariSi #3periodi: ivlisi-dekemberi, 2012aprili, 2013Tbilisi, saqarTvelo

MONITORING CRIMINAL TRIALS IN TBILISI AND KUTAISI CITY COURTS

Monitoring Report #3Period Covered: July - December, 2012April, 2013Tbilisi, Georgia

Page 2: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

1

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia

Tbilisis da quTaisis saqalaqo sasamarTloebis

sisxlis samarTlis saqmeTa monitoringis angariSi

monitoringis angariSi #3periodi: ivlisi-dekemberi, 2012 aprili, 2013Tbilisi, saqarTvelo

monitoringis proeqtis ganxorcieleba SesaZlebeli gaxda amerikeli xalxis guluxvi daxmarebis wyalobiT, romelic aSS is saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) meSveobiT iqna gaweuli. angariSis Sinaarsze pasuxismgebelia saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia. is ar asaxavs USAID- is, aSS- is mTavrobis an „aRmosavleT- dasavleTis marTvis institutis“ Sexedulebebs.

Page 3: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

2

aiwyo da dakabadonda saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciaSi.j. kaxiZis q.15 Tbilisi 0102 saqarTvelo(+995 32) 295 23 53, 293 61 01

akrZalulia aq moyvanili masalebis gadabeWdva, gamravleba an gavrceleba komerciuli mizniT, asociaciis werilobiTi nebarTvis

gareSe

--------------------------------------------------------------------------------------© 2013, saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia

avtorebi:

redaqtori:

teq. redaqtori:

gamocemaze pasuxismgebeli:

monitoringis da kvlevis momzadebis procesSi

monawileoba miiRes saias monitorebma:

TinaTin avalianieka xuciSvili

xaTuna yviralaSvili

irakli svaniZe

ekaterine fofxaZeTamar gvaramaZe

mariam nikolaSviligiorgi popandopulovladimer beqiSvililevan vefxvaZe

avtorTa mier angariSSi gamoTqmuli mosazrebebi ar gamoxatavs aSS-is saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID) da amerikis mTavrobis pozicias.

saia madlobas uxdis saqarTvelos sasamarTlo xelisuflebas sasamarTlo monitoringis proeqtis ganxorcielebis xelSewyobisaTvis.

Page 4: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

3

sarCevi

Sesavali ..................................................................... 4meTodologia ....................................................................... 5

angariSis struqtura ........................................................ 7

I. problemebi konkretuli saproceso stadiebis mixedviT ................................................. 8

1. pirveli wardgenis sxdomebi .................................. 8

1.1. patimroba ........................................................... 12

1.2. girao ................................................................... 15

1.3. sxdomebis Catarebis Sesaxeb informaciis winaswar gamoqveyneba ........... 19

2. winasasamarTlo sxdomebi ..................................... 21

3. saproceso SeTanxmebis sxdomebi ....................... 23

I I. braldebulTa ZiriTadi uflebebi ............... 27

1. mxareTa Tanasworoba da SejibrebiToba .......... 27

2. dacvis ufleba ......................................................... 30

3. arasaTanado mopyrobis akrZalva ...................... 33

4. miukerZoeblad saqmis ganxilvis ufleba ........ 37

5. dasabuTebuli gadawyvetilebis ufleba ......... 39

6. sajaro ganxilvis ufleba ..................................... 41

7. Tarjimnis yolis ufleba ...................................... 44

8. Tavisuflebis xelSeuxeblobis ufleba .......... 45

9. saqmis gonivrul vadaSi ganxilvis ufleba ..... 45

daskvna ............................................................................... 46

rekomendaciebi ............................................................. 48

danarTebi ......................................................................... 51

Page 5: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

4

Sesavali

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia (saia) sisxlis samarTlis saqmeebze sasamarTlo sxdomebis monitoringis proeqts 2011 wlis oqtombridan axorcielebs. Tavdapirvelad, monitoringis ganxorcieleba Tbilisis saqalaqo sasamarTlos sisxlis samarTlis kolegiaSi daiwyo, xolo 2012 wlis 1 dekembridan saiam gaafarTova monitoringis areali da, dResdReobiT, dakvirvebis procesi quTaisis saqalaqo sasamarTloSic xorcieldeba. monitoringis procesi mimdinareobs identuri meTodologiis gamoyenebiT rogorc quTaisSi, aseve TbilisSi.1

monitoringis pirveli etapis (2011 wlis oqtomberi _ 2012 wlis marti) Sedegebis prezentacia saiam 2012 wlis ivnisSi gamarTa, rodesac sazogadoebas da dainteresebul pirebs sasamarTlo monitoringis pirveli da meore angariSebi warudgina.

winamdebare angariSi aris rigiT mesame da moicavs periods _ 2012 wlis ivlisidan dekembris CaTvliT. aRniSnuli 6 Tvis manZilze saia sul 428 sxdomas daakvirda, aqedan:

• 74 _ pirveli wardgenis sxdomas;• 78 _ winasasamarTlo sxdomas; • 69 _ sasamarTlo sxdomas, romelzec ganixileboda

saproceso SeTanxmeba;• 207 _ arsebiTi ganxilvis sxdomas.

im 428 saqmidan, romlebsac saia akvirdeboda, 402 saqme ekuTvnis Tbilisis saqalaqo sasamarTlos, xolo 26 _ quTaisis saqalaqo sasamarTlos. Sesabamisad, angariSSi moyvanili Sefasebebi metwilad Tbilisis saqalaqo sa-samarTlos exeba. rac Seexeba quTaisis saqalaqo sasamarT-los, xsenebuli 26 saqmidan Tbilisisagan arsebiTad gansx-vavebuli Sedegebi an tendenciebi ar gamokveTila. Tumca, dadebiTi kuTxiT aRniSvnis Rirsia quTaisis mosamarTle-Ta mier braldebulTaTvis uflebebis ganmartebis sakiTxi,

1 saqmeTa raodenobis Sesabamisad, quTaisSi monitorings axorcielebs mxolod erTi monitori. Tbilisis saqalaqo sasamarTlos sisxlis samarTlis saqmeTa kolegiaSi dakvirveba, msgavsad wina periodisa, grZeldeboda sami monitoris mier.

Page 6: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

5

romelic TbilisSi arsebul mdgomareobasTan SedarebiT ukeTesi aRmoCnda. kerZod, quTaisis mosamarTleebi ufro srulyofilad ganumartavdnen braldebulebs maT ufle-bebs, vidre es Tbilisis saqalaqo sasamarTloSi xdeboda.

msgavsad wina periodisa, sasamarTlo monitoringis mizani, am etapzec, sisxlis samarTlis saqmeebze gamarTuli sasamarTlo sxdomebis dakvirvebis gziT, maTi gamWvirvalobis gazrda, sasamarTlo darbazebSi realurad mimdinare procesis asaxva da sazogadoebisaTvis gadmocemaa. winamdebare angariSSi, saangariSo periodis ganmavlobaSi gamovlenil SedegebTan erTad, saia damatebiT warmoadgens rekomendaciebs sisxlis samarTlis marTlmsajulebis gaumjobesebis mizniT.

ukanaskneli monitoringis manZilze dafiqsirda sasamarTlos gaumjobesebuli damokidebuleba rig sakiTxebTan mimarTebiT, razec detalurad qvemoT visaubrebT. Tumca, gasaTvaliswinebelia is garemoebac, rom sasamarTlos gansxvavebuli midgoma ZiriTadad dafiqsirda yofili maRali Tanamdebobis pirebis saqmeebSi. drois mokle monakveTis gamo, rTulia imis Sefaseba, iyo es, zogadad, sakiTxisadmi damokidebulebis cvlileba Tu sasamarTlos mxridan mikerZoebuli midgomis gamoxatuleba yofili maRali Tanamdebobis pirebis mimarT. aRniSnulis dasadgenad, saia momavalSic gaagrZelebs am kuTxiT sasamarTlo procesebis dakvirvebas da ufro konkretul Sefasebebs Tavis momaval angariSebSi gaakeTebs.

meTodologia

angariSSi warmodgenili mTeli informacia monitorTa mier sasamarTlo procesebis uSualo dakvirvebis Sedegadaa mopovebuli. monitoringis meTodologiidan gamomdinare saias monitorebi ar amyareben komunikacias procesis mxareebTan da Cvens mier ar xdeba saqmis masalebisa da sasamarTlo gadawyvetilebebis gacnoba. analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze dakvirvebis Sedegad miRebul informacias. mopovebuli informaciis damuSavebaca da analizic xorcieldeboda saias gamocdili advokatebisa da analitikosebis mier.

Page 7: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

6

monitoringis periodSi, msgavsad wina saangariSo periodebisa, saias monitorebi iyenebdnen specialurad monitoringisaTvis SemuSavebul kiTxvarebs, romelTa meSveobiT dadginda dafiqsirebuli monacemebis Sesabamisoba saerTaSoriso standartebTan, saqarTvelos konstituciasa da saproceso kanonmdeblobasTan.

kiTxvarebi Seicavda rogorc daxuruli saxis kiTxvebs, sadac pasuxi SeiZleboda yofiliyo `ki~ an `ara~, ise Ria kiTxvebs, romlebic monitorebs saSualebas aZlevda, ganemartaT sasamarTlo sxdomaze dakvirvebis Sedegebi. amasTan, 2012 wlis ivlisidan saias monitorebi, rig SemTxvevebSi, axorcielebdnen sasamarTlo sxdomebze warmarTuli msjelobisa da gansakuTrebiT mniSvnelovani Suamdgomlobebis sityvasityviT Caweras, rac maT dakvirvebebs kidev ufro met sicxadesa da TvalsaCinoebas sZens. monitorebs SesaZlebloba hqondaT, SeekribaT obieqturi, gazomvadi monacemebi da, imavdroulad, daefiqsirebinaT mniSvnelovani faqtebi da movlenebi. angariSSi warmodgenili informaciis nawili, SesaZloa, srulad ar iyos asaxuli kvlevis TandarTuli cxrilis monacemebSi, Tumca, saias mier gakeTebuli daskvnebi gamomdinareobs monitorebis mier mopovebuli saerTo informaciis gaanalizebidan.

sisxlis samarTlis procesis sirTulis gaTvaliswinebiT, saias monitorebi eswrebodnen sisxlis samarTlis saqmeze calkeul sxdomebs da ar akvirdebodnen erT romelime saqmes misi dasawyisidan dasrulebamde. gamonakliss warmoadgenda e.w. `mniSvnelovani saqmeebi~, romelTa SerCevac, saias monitorebisa da analitikosebis SeTanxmebis Sedegad, proeqtis farglebSi winaswar gansazRvruli kriteriumebis mixedviT xdeboda. amgvari saqmeebis monitoringi mimdinareobda misi dasawyisidan dasasrulamde, SesaZleblobis farglebSi. amgvari saqmeebi moicavda uflebaTa aSkara darRvevebs, iyo maRali sazogadoebrivi interesis mqone an raime gansxvavebuli niSniT xasiaTdeboda. bolo monitoringis periodSi saia mihyveboda 38 saqmes, romelTagan: 1 saqme dasrulda saproceso SeTanxmebiT; 1 saqme _ gamamtyunebeli ganaCeniT; 1 saqme daixura mxaris SuamdgomlobiT, sqesobrivi danaSaulis _ gaupatiurebis _ msxverplis interesebis

Page 8: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

7

dacvis mizniT;2 35 ki _ mimdinarea. aRniSnuli 38 saqmidan: 15 aris yofili maRali Tanamdebobis piris saqme da isini maRali sazogadoebrivi interesis gamo SevarCieT; 11 saqme Seexeba iaraRsa da narkotikul danaSaulebs (sadac xSiria uflebaTa darRvevis faqtebi), danarCeni 12 saqme ki Seexeba mkvlelobis, gaupatiurebisa da sxva danaSaulis SemTxvevebs, romlebic gamoirCeoda saintereso da gansxvavebuli garemoebebiT. pirveli instanciis sasamarTloSi ganxilvis dasrulebis Semdeg, aRniSnuli saqmeebis gasaCivrebis SemTxvevaSi, maTi monitoringi saias mier saapelacio sasamarTloSic gagrZeldeba.

angariSis struqtura

winamdebare angariSSi Tavdapirvelad warmodgenilia saqmis ganxilvis sam saproceso stadiaze warmoCenili ZiriTadi problemuri sakiTxebi, kerZod: braldebulTa sasamarTloSi pirvelad wardgenis sxdomebze, wina sasamarTlo sxdomebsa da im sxdomebze, romlebzec saproceso SeTanxmeba gaformda.

angariSis Semdegi nawili warmoadgens sisxlis samarTlis procesSi braldebulis ZiriTadi uflebebis darRvevebis Sefasebas, miuxedavad saqmis saproceso ganxilvis stadiisa. aRniSnuli uflebebi moicavs: sajaro ganxilvis uflebas; mxareTa Tanasworobas; Tarjimnis yolis uflebas; arasaTanado mopyrobis akrZalvasa da saqmis gonivrul vadaSi ganxilvis uflebas.

daskvnis saxiT, kidev erTxel xazgasmulia is mniSvnelovani sakiTxebi, romlebic monitoringis saangariSo periodSi iqna gamokveTili. amis Semdgom, angariSSi mocemulia konkretuli saxis rekomendaciebi, romelTa mizani saias mier warmoebuli monitoringis Sedegad gamovlenili xarvezebisa da naklovanebebis aRmofxvraa.

saia imedovnebs, rom monitoringis ganmavlobaSi

2 sssk-s 182.3.”d” muxlis mixedviT, sasamarTlos SeuZlia, mxaris SuamdgomlobiT miiRos gadawyvetileba sxdomis nawilobriv an srulad daxurvis Sesaxeb, sqesobrivi danaSaulis an adamianiT vaWrobis (trefikingis) danaSaulis msxverplis interesebis dacvis mizniT.

Page 9: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

8

mopovebuli informacia da mis safuZvelze gakeTebuli Sesabamisi daskvnebi xels Seuwyobs saqarTvelos sasamarTloebSi mimdinare procesebze ufro naTeli suraTis Seqmnas da informaciuli iqneba sasamarTlo reformis Sesaxeb mimdinare debatebisTvisac.

I. problemebi konkretuli saproceso stadiebis mixedviT

winamdebare TavSi warmodgenilia monitoringis Sedegad gamovlenili is problemebi, romlebic damaxasiaTebeli aRmoCnda konkretuli tipis sasamarTlo sxdomebisaTvis.

1. pirveli wardgenis sxdomebi

sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis (SemdgomSi, sssk) 198-e muxlis Tanaxmad, braldebulis pirveli wardgenis sxdomaze sasamarTlo ganixilavs sakiTxs, Tu romeli RonisZieba unda iqnes gamoyenebuli, raTa braldebulma Tavi ar aaridos sasamarTloSi gamocxadebas, aRikveTos misi Semdgomi danaSaulebrivi saqmianoba da xeli ar SeeSalos gamoZiebas manam, sanam saqmeze saboloo ganaCeni dadgeba. es ̀ aRkveTis RonisZieba~ unda iyos dasabuTebuli, rac imas niSnavs, rom konkretuli aRkveTis RonisZiebis saxis gamoyeneba unda Seesabamebodes kanoniT dadgenili aRkveTis RonisZiebis miznebs.

sasamarTlos SeuZlia sssk-iT gaTvaliswinebuli ramdenime aRkveTis RonisZiebidan erT-erTis gamoyeneba: patimroba, girao, piradi Tavdeboba, gausvlelobisa da saTanado qcevis Sesaxeb SeTanxmeba, samxedro mosamsaxuris qcevisadmi meTvalyureoba.3

sssk-is 198.3 muxlis Tanaxmad:

aRkveTis RonisZiebis gamoyenebis Sesaxeb Suamdgomlobis wardgenisas prokurori valdebulia, daasabuTos mis mier moTxovnili aRkveTis RonisZiebis gamoyenebis mizanSewoniloba da sxva, naklebad mkacri aRkveTis RonisZiebis gamoyenebis mizanSeuwonloba.

3 sssk muxli 199.

Page 10: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

9

amasTan, sssk-is 198.5 muxlis Tanaxmad:

aRkveTis RonisZiebisa da misi konkretuli saxis ga-moyenebis sakiTxis gadawyvetisas, sasamarTlo iT-valiswinebs braldebulis pirovnebas, mis saqmiano-bas, asaks, janmrTelobas, ojaxur da qonebriv mdgo-mareobas, miyenebuli qonebrivi zianis anazRaurebas, adre Sefardebuli romelime aRkveTis RonisZiebis darRvevis faqts da sxva garemoebebs.

sasamarTlos gadawyvetileba aRkveTis RonisZiebis Se-fardebis Taobaze, iseve rogorc nebismieri sxva gad-awyvetileba, unda iyos dasabuTebuli. es principi mom-dinareobs samarTliani sasamarTlos uflebidan da garan-tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4 aseve ganmtkicebulia adamianis uflebaTa evropu-li sasamarTlos araerTi gadawyvetilebiT.5

wina periodebis msgavsad, monitoringis Sedegad aRkveTis RonisZiebis mxolod ori saxis gamoyeneba dafiqsirda: pa-

4 sssk-s 194.2 muxli adgens, rom `sasamarTlos gadawyvetileba dasabuTebuli unda iyos”; 5 E.g., Hiro Balani v. Spain, no. 18064/91, Para. 27 (9 December 1994).

dakvirvebul sxomebs Soris sainteresoa giorgi kalandaZis saqme

oqtombris arCevnebis Semdeg saqarTvelos Tavdacvis saministros gaerTianebuli Stabis yofili ufrosis, giorgi kalandaZis mimarT daiwyo sisxlis samarTle-brivi devna da aRkveTis RonisZiebis saxiT Seefarda gi-rao. braldebis mxarem imave saqmeSi (sxva epizodi) bral-debuls daumZima brali da sasamarTlos mimarTa aRkveTi RonisZiebis saxiT kvlav giraos Sefardebis moTxovniT. sasamarTlom im argumentiT, rom imave saqmeze kalanda-Zes ukve qonda Sefardebuli aRkveTi RonisZieba, bral-debis mxaris moTxovna ar daakmayofila.

aRniSnuli SemTxveva sainteresoa samarTlebrivi Tval-sazrisiT, ramdenadac msgavsi magaliTi Cveni moni-toringis manZilze ar dafiqsirebula.

Page 11: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

10

timroba da girao. saias mosazrebiT, es erT-erT umTavres problemas warmoadgens sisxlis samarTlis marTlmsaju-lebaSi.

aRkveTis RonisZiebis problematuroba ganpirobebulia prokuraturis mier wardgenili SuamdgomlobebiT da sa-samarTlos mier miRebuli gadawyvetilebebiT, Tumca, aqve aRsaniSnavia, rom Tavad dacvis mxarec alternatiuli sax-iT sxva saxis RonisZiebis gamoyenebas mxolod iSviT SemTx-vevebSi iTxovda. magaliTad:• Cvens mier dakvirvebul saqmeebSi 98 braldebulis

mimarT aRkveTis RonisZiebis ganxilvisas dacvis mxarem Tavdeboba mxolod 2 braldebulis mimarT moiTxova;

• Cvens mier dakvirvebuli 98 braldebulis saqmidan, 9 braldebulis SemTxvevaSi iyo SesaZlebeli gausvl-elobisa da saTanado qcevis Sesaxeb SeTanxmebis gam-oyeneba aRkveTi RonisZiebis saxiT, vinaidan am bral-debulebs brali hqondaT wayenebuli sisxlis samarT-lis kodeqsis im muxlebis safuZvelze, romelic sas-jelis saxiT iTvaliswinebs Tavisuflebis aRkveTas vadiT erT wlamde (6 braldebulis SemTxevvaSi sisx-lis samarTlis kodeqsis 273-e muxli6; 2 SemTxvevaSi 120-e muxli7; erT SemTxvevaSi 381 prima muxli8). sisx-lis samarTlis saproceso kodeqsis 202-e muxlis Ta-naxmad, SeTanxmeba gausvlelobisa da saTanado qcevis Sesaxeb SeiZleba gamoyenebuli iqnes mxolod im dan-aSaulis saqmeze, romelic sasjelis saxiT ar iTval-iswinebs Tavisuflebis aRkveTas 1 welze meti vadiT. arc erT Cvens mier dakvirvebul am SemTxvevaSi arc braldebis mxares da arc dacvis mxares ar mouTxovia gausvlelobisa da saTanado qcevis Sesaxeb SeTanxme-bis gamoyeneba. arc sasamarTlos ar umsjelia misi Se-fardebis Taobaze.

6 ssk 273-e muxli, piradi moxmarebisaTvis narkotikuli saSualebis, misi analogis an prokursoris mcire odenobiT ukanono damzadeba, SeZena, Senaxva anda eqimis daniSnulebis gareSe ukanonod moxmareba.7 ssk 120-e muxli janmrTelobis ganzrax msubuqi dazianeba.8 ssk 381 prima muxli, damcavi an Semakavebeli orderiT gaTvaliswinebuli moTxovnebis an/da valdebulebebis Seusrulebloba.

Page 12: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

11

aRkveTis RonisZiebad giraosa da patimrobis gamoyenebis statistika Semdegnairia:

• pirveli wardgenis 74 sxdomidan 1 sxdoma daixura, 73 sxdomaze ki, sasamarTlom aRkveTis RonisZiebis Se-fardebaze 98 braldebulTan mimarTebiT imsjela. aRniSnuli 98 SemTxvevidan 37%-Si sasamarTlo aRkve-Tis RonisZiebad patimrobas iyenebda, xolo 63%-Si _ giraos. arc erT braldebuls ar Sefardebia giraosa da patimrobis garda sxva aRkveTis RonisZieba.

• wina monitoringebTan SedarebiT, bolo saangariSo periodSi prokuroris mier warmodgenili aRkveT-is RonisZiebis SuamdgomlobebTan mimarTebiT sasa-marTlos mxridan SedarebiT naklebi xarisxis miker-Zoebas hqonda adgili. monitoringis ganxorcieleb-is manZilze pirvelad dafiqsirda SemTxvevebi, roca sasamarTlo ar daeTanxma prokuraturis Suamdgom-lobas aRkveTis RonisZiebis Sefardebisas. kerZod, sasamarTlom 13 braldebuls Seufarda girao, miuxe-davad imisa, rom braldebis mxare patimrobas iTxov-da. aRsaniSnavia, rom cametive SemTxveva 2012 wlis oqtombris arCevnebis Semdeg dafiqsirda da aqedan 10 braldebuli yofili maRali Tanamdebobis piri iyo.

• amas garda, saias mosazrebiT, Sefardebuli aRkveT-is RonisZieba, 98-dan 31 SemTxvevaSi - 19 girao da 12 patimroba - (32%), savaraudo sasjelTan, danaSaulis simZimesa da sxva faqtorebTan (braldebulis pirovne-ba, ojaxuri da finansuri mdgomareoba, miyenebu-li ziani, mtkicebulebaTa ganadgurebis safrTxe da sxva) mimarTebiT araproporciuli iyo. saias rwmeniT, mosamarTlem aRkveTis RonisZieba yovel saqmeSi in-dividualuri garemoebebis Seswavlis Sedegad unda gansazRvros da, amasTan, unda ixelmZRvanelos saer-To midgomiT efeqturi marTlmsajulebis intereseb-is Sesabamisad.

• pirveli wardgenis 98 SemTxvevidan, rodesac bral-debam moiTxova giraosa Tu patimrobis Sefardeba, SemTxvevaTa mxolod 18%-Si daasabuTa sxva, naklebad mkacri aRkveTis RonisZiebis Sefardebis mizanSeu-wonloba.

Page 13: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

12

• pirveli wardgenis sxdomebze dayenebuli 98 Suam-dgomlobidan 61 SemTxvevaSi, braldebis ZiriTad arguments „danaSaulebrivi qmedebis mosalodneli gagrZeleba” warmoadgenda. aRniSnuli 61 Suamdgom-lobis 64%-Si braldebam ver warmoadgina Tavisi ar-gumentis dasabuTeba.

• 45 SemTxvevaSi, braldebis ZiriTad arguments „marTlmsajulebis ganxorcielebisaTvis xelis SeS-la da mtkicebulebaTa ganadgureba~ warmoadgenda, Tumca, 45-dan mxolod xuT SemTxvevaSi SeZlo bral-debam konkretuli faqtebis warmodgena aRniSnuli garemoebis dasadastureblad.

1.1. patimroba

patimroba aris piris Tavisuflebis aRkveTa. Sesabamisad, misi gamoyeneba, bralis sabolood damtkicebamde, unda ganvixiloT individis Tavisuflebis xelSeuxeblobis uflebasTan kavSirSi, rac demokratiul sazogadoebaSi adamianis erT-erTi umniSvnelovanesi uflebaa.

Page 14: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

13

Tavisuflebis xelSeuxeblobis ufleba garantirebulia saqarTvelos konstituciiT,9 adamianis uflebaTa evropuli konvenciiT10 da sisxlis samarTlis saproceso kodeqsiT.11

zemoaRniSnuli punqtebis mixedviT, sasamarTlos mier saboloo gadawyvetilebis gamotanamde aRkveTis RonisZiebis saxiT pirisaTvis patimrobis Sefardebis safuZvlebs warmoadgens: a) piris mimalvis safrTxe;

9 saqarTvelos konstituciis me-18 muxlis 1-li nawili: `adamianis Tavisufleba xelSeuvalia“; imave muxlis me-2 nawili: „Tavisuflebis aRkveTa an piradi Tavisuflebis sxvagvari SezRudva dauSvebelia sasamarTlos gadawyvetilebis gareSe“;10 adamianis uflebaTa evropuli konvenciis 5.1 muxli: „yvelas aqvs Tavisuflebisa da pirovnuli usafrTxoebis ufleba. aravis SeiZleba aRekveTos Tavisufleba, garda Semdgomi SemTxvevebisa da kanoniT gansazRvruli proceduris Tanaxmad:a) kompetenturi sasamarTlos mier msjavrdebis Semdgom piris

kanonieri dapatimreba;b) piris kanonieri dakaveba an dapatimreba sasamarTlos

kanonieri gadawyvetilebis SeusruleblobisaTvis an kanoniT gaTvaliswinebuli nebismieri valdebulebis Sesrulebis uzrunvelsayofad;

g) piris kanonieri dakaveba an dapatimreba kompetenturi sasamarTlo organos winaSe wardgenis mizniT, Tu arsebobs samarTaldarRvevis Cadenis safuZvliani eWvi an, rodesac es safuZvlianad miCneulia aucileblad, piris mier danaSaulis Cadenis an Cadenis Semdgom misi gaqcevis Tavidan asacileblad;

d) arasrulwlovnis dakaveba kanonieri gadawyvetilebis safuZvelze saganmanaTleblo zedamxedvelobis mizniT an misi kanonieri dakaveba uflebamosili kompetenturi sasamarTlo organos winaSe misi wardgenis mizniT;

e) infeqciur daavadebaTa gavrcelebis Tavidan asacileblad, pirebis, agreTve suliT avadmyofebis, alkoholikebis, narkomanebis an mawanwalebis kanonieri dakaveba;

v) piris kanonieri dakaveba an dapatimreba qveyanaSi misi unebarTvod Sesvlis aRsakveTad an im pirisa, romlis winaaRmdegac xorcieldeba RonisZiebebi misi deportaciis an eqstradiciis mizniT“.

11 saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi, muxli 205.1: „patimroba, rogorc aRkveTis RonisZieba, gamoiyeneba mxolod maSin, Tu es erTaderTi saSualebaa, rom Tavidan iqnes acilebuli:a) braldebulis mimalva da mis mier marTlmsajulebis

ganxorcielebisaTvis xelis SeSla;b) mtkicebulebaTa mopovebisaTvis xelis SeSla;g) axali danaSaulis Cadena”.

Page 15: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

14

b) marTlmsajulebis ganxorcielebisaTvis xelis SeSlis safrTxe; g) axali danaSaulis Cadenis Tavidan acileba. Sefardebuli patimrobis proporciulobis perioduli gadaxedva aseve warmoadgens Tavisuflebis xelSeuxeblobis erT-erT mTavar elements rogorc adamianis uflebaTa evropuli konvenciiT,12 ise Sida saproceso kanonmdeblobiT.13 es principi momdinareobs adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos praqtikidan, romlis mixedviTac, mxareTa Suamdgomlobis SemTxvevaSi, savaldebuloa patimrobis kanonierebis drodadro gadasinjva, xolo uari aseTi Suamdgomlobis ganxilvaze Tavisuflebis xelSeuxeblobis uflebis darRvevis WrilSi ganixileba.

gamovlenili Sedegebi

monitoringis Sedegad gamoikveTa, rom mosamarTle patimrobis Sefardebisas, umeteswilad, ar asabuTebda patimrobis gamoyenebis aucileblobas da prokurorisganac iSviaTad iTxovda patimrobis Sesaxeb Suamdgomlobis dasabuTebas. braldebis mxridan am saxis Suamdgomlobis warmodgenisas, saxeldeboda ZiriTadad erTi da igive argumentebi da isic mxolod iSviaTad sabuTdeboda. Sedegad, aRkveTis RonisZiebad patimrobis gamoyeneba, xSir SemTxvevaSi, dausabuTebeli iyo.

aRniSnuli daskvna gamomdinareobs im saqmeebis statistikuri monacemebidan, romelTa dakvirvebasac saia axorcielebda: • 49 SemTxvevidan, sadac braldebis mxarem patimro-

bis Sefardeba moiTxova, 36 SemTxvevaSi (73%) sa-samarTlom daakmayofila moTxovna da braldebuls patimroba Seufarda. aRsaniSnavia, rom danarCeni 13 SemTxvevidan, sadac sasamarTlom ar daakmayofila prokuroris Suamdgomloba patimrobis Sefardebis Taobaze, aTi braldebuli iyo yofili maRali Tanam-debobis piri, romelTa sisxlissamarTlebrivi devnac

12 Jėčius v. Lithuania; The Right to Liberty and security of the Person, A guide to the implementation of Article 5 of the European Convention on Human Rights, Monica Macovei, Human rights handbooks, No.5, Council of Europe, p.60-61. 13 sssk, muxli 206.

Page 16: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

15

2012 wlis oqtombris arCevnebis Semdeg daiwyo;• pirveli wardgenis 36 sxdomidan, sadac mosamarTlem

aRkveTis RonisZiebad patimroba gamoiyena, 50%-Si ar iyo dasabuTebuli aRniSnuli gadawyvetileba.

• saqmeTa garkveul raodenobaSi aRkveTis RonisZiebis saxed patimrobis gamoyeneba aSkarad zedmetad mZime zoma iyo.

aRkveTis RonisZiebad patimrobis gamoyenebis magaliTebi

• 3 Svilis martoxela dedas brali edeboda naklebad mZime danaSaulis _ qurdobis CadenaSi (sisxlis samar-Tlis kodeqsis (ssk) muxli 177.2.a). miuxedavad imisa, rom ziani mxolod 152 lars Seadgenda, braldebuls patimroba Seefarda.

• mcirewlovani Svilis martoxela dedas, romelsac brali edeboda mZime danaSaulis _ TaRliTobis (ssk muxli 180.2.b) CadenaSi, Seefarda patimroba miuxeda-vad imisa, rom ziani mxolod 800 dolars Seadgenda.

• diabetiT daavadebul 67 wlis braldebuls, romel-sac bralad edeboda naklebad mZime danaSaulis Ca-dena _ yalbi dokumentis damzadebasa da gamoyenebaSi (ssk 362.1) 4 epizodad, amasTan, aRiarebda danaSauls da TanamSromlobda gamoZiebasTan, Seefarda patim-roba.

• mcirewlovani Svilis martoxela mamas, romelsac bralad edeboda naklebad mZime danaSaulis Cadena _ cecxlsasroli iaraRis marTlsawinaaRmdego SeZena, Senaxva, tareba (ssk muxli 236.1,2), amasTan, TanamS-romlobda gamoZiebasTan, yovelgvari dasabuTebis gareSe, patimroba Seefarda.

1.2. girao

girao aRkveTis RonisZiebis erT-erTi saxea, romlis gamoyenebis mizani mdgomareobs imaSi, rom braldebulma Tavi ar aaridos sasamarTloSi gamocxadebas, aRikveTos misi Semdgomi danaSaulebrivi saqmianoba, xeli ar SeeSalos gamoZiebas. giraos Sefardebisas, braldebuli ixdis

Page 17: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

16

konkretul Tanxas imis sanacvlod, rom gaTavisufldes saqmeze saboloo ganaCenis dadgomamde.

giraoze, rogorc aRkveTis RonisZiebis erT-erT saxeze, vrceldeba yvela is valdebuleba, romlebsac saproceso kodeqsi aRkveTis RonisZiebis gamoyenebis dros adgens. amdenad, prokurori valdebulia, daasabuTos mis mier moTxovnili aRkveTis RonisZiebis mizanSewoniloba, xolo sasamarTlom, Tavis mxriv, mxedvelobaSi unda miiRos sxvadasxva faqtori, maT Soris: braldebulis pirovneba, misi saqmianoba, asaki, janmrTeloba, ojaxuri da qonebrivi mdgomareoba, miyenebuli zianis anazRaurebis sakiTxi, adre Sefardebuli romelime aRkveTis RonisZiebis darRvevis faqti da sxva Sesabamisi garemoebebi. sasamarTlo valdebulia, gamoarkvios zemoxsenebuli garemoebebi maSinac, Tuki prokurori ar warmoadgens aRniSnul informacias. garda amisa, dacvis mxare ar aris valdebuli, warmoadginos informacia zemoxsenebuli garemoebebis Sesaxeb, radgan aRkveTis RonisZiebis proporciulobisa da mizanSewonilobis mtkiceba prokurors evaleba.14

amdenad, giraos gamoyenebis proporciuloba misi gamoyenebis dasabuTebazea damokidebuli.

gamovlenili Sedegebi

giraos dasabuTeba, rac, saias mosazrebiT, sakmarisad CaiTvleboda, gamovlinda misi gamoyenebis SemTxvevebis TiTqmis naxevarSi (62-dan 37 SemTxveva), sadac braldebam uzrunvelyo braldebulis finansuri mdgomareobis dadastureba. aseT dros, saias azriT, sakmaris dasabuTebad miiCneva garemoeba, rodesac braldebuli eTanxmeba giraos saxiT moTxovnil Tanxas. aRniSnul 37 SemTxvevaSi sasamarTlos winaSe aRar damdgara braldebulis finansuri mdgomareobis damatebiT dadgenis saWiroeba. maSin roca danarCen 25 SemTxvevidan sasamarTlom mxolod 3 SemTxvevaSi gamoarkvia braldebulis finansuri mdgomareoba, im fonze roca aRniSnulze ar miuTiTebda arc braldebis da arc dacvis mxare.

14 sssk-s 200.2 muxlis Tanaxmad, giraos Tanxis odenoba ganisazRvreba Cadenili danaSualis simZimisa da braldebulis qonebrivi SesaZleblobis gaTvaliswinebiT.

Page 18: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

17

aseve, miuxedavad imisa, rom sssk aRkveTis RonisZiebis ramdenime saxes iTvaliswinebs (magaliTad, gausvlelobisa da saTanado qcevis Sesaxeb SeTanxmeba), im saqmeebidan, romlebsac saias monitorebi akvirdebodnen, arc erT SemTxvevaSi ar momxdara aRkveTis RonisZiebis zemoT CamoTvlili saxeebis gamoyeneba. arada, naklebad mZime kategoriis danaSaulebis SemTxvevaSi, braldebulis mimarT romelime maTganis gamoyeneba savsebiT gonivrul RonisZiebad CaiTvleboda.

sasamarTlos mier Sefardebuli giraos Tanxa, ZiriTadad, prokuroris moTxovnis identuri iyo. amasTan, xSir SemTxvevaSi, is braldebulis finansuri mdgomareobisa da bralad wardgenili danaSaulis araproporciuli iyo, magaliTad:• im SemTxvevaTa 78%-Si, sadac braldebam giraos Se-

fardeba moiTxova (49-dan 38 SemTxveva), sasamarTlos mier Sefardebuli giraos Tanxa prokuroris moTx-ovnis identuri iyo;

• sasamarTlom 49-dan mxolod 13 SemTxvevaSi (27%) ga-moiyena girao maSin, rodesac prokurori patimrobas iTxovda. aRniSnuli 13 SemTxvevidan aTi braldebuli (77%) yofili maRali Tanamdebobis piri iyo. aRsaniS-navia, rom arc erTi msgavsi SemTxveva ar dafiqsire-bula monitoringis ganxorcielebis wina periodis (2011 wlis oqtombridan 2012 wlis oqtombramde) gan-mavlobaSi.

• pirveli wardgenis sxdomebze, 62-dan 37 SemTxveva-Si (59%), mosamarTlem daasabuTa giraos gamoyeneba. prokuraturam mxolod am 37 saqmeSi warmoudgina sa-samarTlos braldebulis finansuri mdgomareobis dasabuTeba. sasamarTlom yvela SemTxvevaSi gamoiyena girao, rodesac amas prokurori iTxovda, garda erTi gamonaklisisa, romelic erT-erTi yofili maRali Ta-namdebobis pirs Seexeboda da imave saqmeSi (sxva epi-zodi) ukve Sefardebuli hqonda girao.

• amasTan, prokuroris mier moTxovnili da sasamarTlos mier Sefardebuli girao, xSir SemTxvevaSi, Seufereblad didi odenobis iyo [ixileT CarCoSi warmodgenili konkretuli magaliTebi].

Page 19: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

18

aRkveTis RonisZiebad giraos gamoyenebis magaliTebi

• socialurad daucvel braldebulebs, romlebic eliavas bazrobaze muSaobdnen da bralad edebodaT naklebad mZime danaSaulis Cadena _ xulignoba (ssk muxli 239.2.a), giraos saxiT SeefardaT 5000 lari, romlis gadaxdis araviTari perspeqtiva bral-debulebs ar hqondaT;

• naklebad mZime danaSaulisaTvis _ piradi moxmare-bisaTvis mcire odenobiT narkotikuli saSualebis Senaxva da civi iaraRis tareba (ssk muxli 273 da 2381.1) _ braldebuls Seefarda girao 25 000 laris odenobiT, razec braldebulis advokatma mkveTri protesti gamoTqva, Tumca _ uSedegod.

• kidev erT saqmeSi, naklebad mZime danaSaulisTvis (winaaRmdegoba, muqara an Zaladoba sazogadoebrivi wesrigis damcvelis an xelisuflebis sxva warmomad-genlis mimarT, ssk muxli 353.1), avadmyofi dedis er-TaderT marCenal braldebuls Seefarda girao 7000 laris odenobiT.

• socialurad daucvel braldebuls mZime danaSau-lis _ TaRliTobis (ssk muxli 180.2.a.b) _ savaraudo CadenisTvis Seefarda girao 35 000 laris odenobiT.

aRsaniSnavia, rom 2012 wlis oqtombris arCevnebis Semdeg dafiqsirda ori gansxvavebuli da potenciurad dadebiTi cvlileba giraosTan mimarTebiT:• wina monitoringis monacemebiT, mosamarTle araso-

des iyenebda giraos, Tu amas braldeba ar iTxovda, xolo rodesac braldeba iTxovda giraos gamoyene-bas, sasamarTlo braldebuls yovelTvis ufardebda moTxovnili Tanxis identur odenobas. oqtombris arCevnebis Semdeg ki dafiqsirda Secvlili suraTi: 13 braldebulis mimarT sasamarTlom gamoiyena girao maSin, rodesac prokurori patimrobis Sefardebas

Page 20: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

19

iTxovda. maTgan 10 braldebuli yofili maRali Tana-mdebobis piri iyo.

• amasTan, oqtombris arCevnebis Semdeg sasamarTlom 11 braldebuls Seufarda imaze naklebi odenobis gi-rao, vidre prokurori iTxovda. aRsaniSnavia, rom am 11-dan mxolod 1 braldebuli iyo yofili maRali Ta-namdebobis piri.

amrigad, miuxedavad prokuroris mier patimrobis moTxovnisa, sasamarTlo yofili maRali Tanamdebobis pirebs ufardebda giraos, Tumca, rTulia imaze msjeloba, sasamarTlos lmobieri midgoma gamowveuli iyo braldebulTa Tanamdebobrivi mdgomareobiT wina mTavrobaSi, Tu es, zogadad, asaxavda sasamarTlos Secvlil midgomas arCevnebis Semdeg. amis dadgena momavalSi gangrZobiTi dakvirvebis Semdeg iqneba SesaZlebeli. sasamarTlos potenciurad Secvlili damokidebulebis ukeT Sesafaseblad, saia gansakuTrebuli interesiT daakvirdeba sasamarTlo procesis am aspeqts.

1.3. sxdomebis Catarebis Sesaxeb informaciis winaswar gamoqveyneba

pirveli wardgenis sxdomebis monitoringis Sedegad, aseve gamovlinda proceduruli problema, romelic saqmis sajaro ganxilvis uflebas ukavSirdeboda.

braldebulis ufleba sasamarTloSi sajaro ganxilvaze garantirebulia saqarTvelos konstituciiT,15 adamianis uflebaTa da ZiriTad TavisuflebaTa evropuli konvenciiT16 da saqarTvelos sisxlis samarTlis

15 saqarTvelos konstituciis 85-e muxli: ̀sasamarTloSi saqme ganixileba Ria sxdomaze. daxurul sxdomaze saqmis ganxilva dasaSvebia mxolod kanoniT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi. sasamarTlo gadawyvetileba cxaddeba saqveynod”.16 adamianis uflebaTa evropuli konvencia, muxli 6.1: `[...] sisxlis samarTlebrivi nebismieri braldebis gansazRvrisas, yvelas aqvs ufleba kanoniT Seqmnili damoukidebeli da miukerZoebeli sasamarTlos mier gonivrul vadaSi samarTlian da sajaro mosmenaze. sasamarTlo gadawyvetileba cxaddeba sajarod, magram demokratiul sazogadoebaSi zneobis, sazogadoebrivi wesrigis an erovnuli uSiSroebis interesebidan gamomdinare, presa da sazogadoeba SeiZleba

Page 21: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

20

saproceso kodeqsiT.17

sajaro ganxilvis uflebiT efeqturad sargeblobisTvis sakmarisi ar aris mxolod sazogadoebis daswreba sisxlis samarTlis saqmis ganxilvaze; sazogadoebas aseve unda hqondes ufleba, winaswar iyos informirebuli saqmis Sesaxeb, raTa hqondes SesaZlebloba, daeswros mis ganxilvas. aqedan gamomdinare, sajaro ganxilvis ufleba sasamarTlos avaldebulebs, uzrunvelyos saqmis ganxilvis TariRis, adgilis, braldebulis sruli saxelisa da gvaris da bralad wayenebuli muxlebis winaswar gamoqveyneba.

gamovlenili Sedegebi

74 aRkveTis RonisZiebis sxdomidan, romelTac saia daakvirda, sasamarTlos arc erTi sxdomis Sesaxeb informacia winaswar sajarod ar gamouqveynebia.

aRsaniSnavia, rom es tendencia monitoringis dasawyisidan, 2011 wlis oqtombridan, fiqsirdeba. miuxedavad saias aqtiurobisa da am problemis Sesaxeb marTlmsajulebis sistemis warmomadgenelTa informirebisa, samwuxarod, mdgomareoba ucvleli rCeba. aRsaniSnavia sasamarTlos argumenti amasTan dakavSirebiT, kerZod, pirveli wardgenis sxdomebi imarTeba braldebulis dakavebidan mokle vadebSi da aRniSnul xarvezs swored am mizeziT warmoSobili teqnikuri problemebi ganapirobebs. saias mosazrebiT, aseTi pozicia namdvilad ver CaiTvleba sajaro ganxilvis uflebis uxeSi darRvevis gamarTlebad.

ar daiSvas sasamarTlo ganxilvis mTel an mis nawilze, Tu amas moiTxovs arasrulwlovanTa interesebi an mxareTa piradi cxovrebis dacva, an sasamarTlos SexedulebiT, gansakuTrebul garemoebebSi, mkacri aucileblobis zRvramde, Tu sajarooba zians miayenebda marTlmsajulebis interesebs”.17 saqarTvelos sisxlis samarTlis procesi, muxli 10.1: `sasamarTlo sxdoma, rogorc wesi, tardeba sajarod da zepirad. sxdomis daxurva dasaSvebia mxolod am kodeqsiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi.” imave muxlis me-2 nawili: ̀ sasamarTlos mier miRebuli yvela gadawyvetileba cxaddeba sajarod”.

Page 22: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

21

2. winasasamarTlo sxdomebi

winasasamarTlo sxdomaze sasamarTlo ganixilavs mxareTa mier warmodgenili mtkicebulebebis dasaSvebobis sakiTxs, romelic SemdgomSi unda iyos ganxiluli. aRniSnuli stadia arsebiTad mniSvnelovania imdenad, ramdenadac ganaCeni eyrdnoba dasaSvebad cnobil mtkicebulebebs, romlebsac Semdgom gamoikvlevs sasamarTlo.

sasamarTlos gadawyvetileba winasasamarTlo sxdomaze warmodgenil Suamdgomlobebze unda iyos damoukidebeli da miukerZoebeli nebismieri mxaris mimarT. braldebulis ufleba, rom misi saqme ganxilul iqnes miukerZoeblad, aRiarebulia saqarTvelos konstituciis 84-e muxliT, adamianis uflebaTa evropuli konvenciis me-6 muxliT da garantirebulia saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsiT.

gamovlenili Sedegebi:

winasasamarTlo sxdomebis statistikuri monacemebi badebs kiTxvas sasamarTlos miukerZoeblobasTan dakavSirebiT, rac pirdapir kavSirSia braldebulis uflebasTan _ misi saqme ganxilul iqnes miukerZoeblad.

monitoringis wina periodebis msgavsad, sasamarTlom am-jeradac daakmayofila prokuroris absoluturad yvela, 74-ve Suamdgomloba mtkicebulebaTa wardgenis Sesaxeb, miuxedavad imisa, rom 9 maTgans dacvis mxare ewinaaRmde-geboda. saias mier ganxorcielebuli mTeli monitoringis manZilze (2011 wlis 1 oqtombridan 2012 wlis dekembris CaTvliT, braldebis mxaris mier warmodgenili 191 Suamd-gomlobidan mtkicebulebaTa wardgenis Sesaxeb, dakmay-ofilda 191-ve, miuxedavad imisa, rom 23 SemTxvevaSi mas dacva ewinaaRmdegeboda.

bolo monitoringis ganmavlobaSi dafiqsirda aseve sa-samarTlos mxridan dacvis mxaris mier warmodgenil mt-kicebulebaTa Sesaxeb Suamdgomlobebis dakmayofilebis tendencia, rac SesamCnevi cvlilebaa wina monitoringis maCveneblebTan SedarebiT. monitoringis am periodSi sasamarTlom dacvis 22 Suamdgomlobidan 22-ve daakmay-ofila. yuradsaRebia is faqti, rom am 22 Suamdgomlo-

Page 23: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

22

bidan sasamarTlom erTi daakmayofila imis miuxedavad, rom mas prokurori ewinaaRmdegeboda. es SemTxveva 2012 wlis oqtombris arCevnebis Semdeg dafiqsirda. Tumca, jer kidev gaurkveveli rCeba, dacvis Suamdgomlobebis dakmayofileba sasamarTlos damokidebulebis arsebiTi cvlilebaa Tu _ ara. saias mTeli monitoringis manZilze, dacvis mier mtkicebulebaTa wardgenis Sesaxeb dayenebu-li 51 Suamdgomlobidan mxolod 45 dakmayofilda.

aranakleb mniSvnelovania is faqti, rom saias mTeli monitoringis manZilze sasamarTlom Svididan eqvs SemTxvevaSi daakmayofila prokuroris winaaRmdegoba dacvis SuamdgomlobebTan dakavSirebiT. es warmoadgens 86%-ian warmatebas prokuroris Svidi winaaRmdegobisTvis dacvis SuamdgomlobebTan mimarTebiT, maSin rodesac dacvas 0%-iani warmateba hqonda, miuxedavad Tavisi 23 winaaRmdegobisa prokuroris SuamdgomlobebTan mimarTebiT.

191

51

ბრალდება დაცვა

წინასასამართლოსხდომებზე წარმოდგენილიშუამდგომლობები

ოქტომბერი 2011 -დეკემბერი2012

ბრალდება დაცვა

Page 24: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

23

100%86%88%

0%

წარმოდგენილშუამდგომლობათადაკმაყოფილების

მაჩვენებელი

შუმადგომლობისდაკმაყოფილებისას

მხარეთაწინააღმდეგობისგათვალისწინების

მაჩვენებელი

წინასასამართლოსხდომაზე წარმოდგენილიშუამდგომლობებისდაკმაყოფილებაოქტომბერი 2011 -დეკემბერი2012

ბრალდება დაცვა

3. saproceso SeTanxmebis sxdomebi

saproceso SeTaxmeba aris samarTalwarmoebis daCqarebuli saxe, romlis drosac dacvisa da braldebis mxares Soris formdeba SeTanxmeba bralsa an sasjelze, bralis aRiarebiT an mis gareSe.

sssk-is 213 muxlis mixedviT, mosamarTle amowmebs, dasabuTebulia Tu ara braldeba da samarTliania Tu ara prokuroris mier warmodgenil SuamdgomlobaSi aRniSnuli sasjeli.18

sasjelis samarTlianobaSi dasarwmuneblad mosamarTlem yoveli konkretuli garemoebis Sesabamisad unda imsjelos, ra drosac unda gaiTvaliswinos piris individualuri maxasiaTeblebi, danaSaulis Cadenis garemoebebi da SeTanxmebuli sasjeli19. kanonmdeblobiT

18 Aamerikis SeerTebuli Statebis federaluri kanonmdeblobiT, mosamarTles igive valdebuleba ekisreba.http://www.law.cornell.edu/rules/frcrmp/rule_11. The American Bar Association’s model standards for plea agreements envisage the same obligations http://www.americanbar.org/publications/criminal_justice_section_archive/crimjust_standards_guiltypleas_blk.html#3.3 19 sisxlis samarTlis kodeqsi (ssk), muxli 53.

Page 25: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

24

pirdapir ar aris gansazRvruli, ra saxiT da formiT SeiZleba sasjelis samarTlianobaSi darwmuneba. Tumca, sasjelis Sefardebis zogadi principebidan gamomdinare, magaliTad jarimis Sefardebisas mosamarTles SeuZlia gamoarkvios: rogori qonebrivi mdgomareoba aqvs braldebuls; ramdenad SeZlebs igi Sefardebuli jarimis gadaxdas; ramdenad Seesabameba Sefardebuli jarimis odenoba miyenebul zians, danaSaulis Cadenis garemoebebs da saqmis arsebiTi ganxilvis SemTxvevaSi mosalodneli sasjelis zomas. amasTan, kanonis Tanaxmad, winasasamarTlo sxdomamde mosamarTles SeuZlia mxareebs SesTavazos Secvlili pirobebiT saproceso SeTanxmebis gaformeba20. aRniSnuliT kanoni mosamarTles, SezRudulad da warmoebis mxolod erT stadiaze, magram mainc, garkveul berkets aniWebs, rom moaxdinos gavlena sasjelis samarTlianobaze.

gamovlenili Sedegebi:

miuxedavad sasamarTloze dakisrebuli valdebulebisa, saproceso SeTanxmebebis ganxilvis dros gamovlinda mo-samarTlis pasiuri roli. saproceso SeTanxmebis dadeba im saqmeebze, romlebsac saia monitoringis farglebSi ak-virdeboda, TiTqmis avtomatur reJimSi mimdinareobda da saerTod ar xdeboda SeTanxmebis kanonierebisa da samar-Tlianobis dadgena.

mosamarTlis pasiuroba TvalsaCinoa im fonze, rodesac man daamtkica yvela saproceso SeTanxmeba da arc erT saqmeSi ar dainteresebula sasjelis samarTlianobiT. 69 saproceso SeTanxmebis sxdomidan, sasjelis

20 sssk-s 213.5 muxlis Tanaxmad, Tu winasasamarTlo sxdomis Catarebamde ixileba Suamdgomloba saqmis arsebiTi ganxilvis gareSe ganaCenis gamotanis Taobaze da sasamarTlo miiCnevs, rom ar arsebobs bralis damadasturebeli sakmarisi mtkicebulebani, an daadgens, rom Suamdgomloba sasamarTlos mier saqmis arsebiTi ganxilvis gareSe ganaCenis gamotanis Taobaze wardgenilia am Tavis moTxovnaTa darRveviT, igi saqmes ubrunebs prokurors. sasamarTlo prokurorisaTvis saqmis dabrunebamde mxareebs sTavazobs, Suamdgomlobis sasamarTlo ganxilvisas Secvalon saproceso SeTanxmebis pirobebi, rac SeTanxmebuli unda iyos zemdgom prokurorTan. Tu sasamarTlos Secvlili pirobebic ar akmayofilebs, igi saqmes ubrunebs prokurors.

Page 26: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

25

samarTlianobasTan dakavSirebiT, mxolod erT sxdomaze gaimarTa msjeloba, sadac mosamarTle mxolod saproceso formalobiT Semoifargla da braldebuls hkiTxa, eTanxmeboda Tu ara prokuroris mier warmodgenil Suamdgomlobas. mosamarTles meti kiTxva _ braldebulis mdgomareobis gamosarkvevad da sasjelis samarTlianobis dasadgenad _ ar dausvams.

saias dakvirvebis Sedegad, gamovlinda Semdegi ZiriTadi tendenciebi:• 69 sxdomidan, romlebzec saproceso SeTanxmeba ga-

nixileboda, mosamarTlem yvela SemTxvevaSi daamtki-ca saproceso SeTanxmeba;

• 69 saproceso SeTanxmebidan, sasamarTlom yvela daamtkica sasjelis samarTlianobis Sesaxeb msjelo-bis gareSe. aRniSnulTan dakavSirebiT kiTxvebi arc mosamarTles dausvams;

• mosamarTlem zemoaRniSnuli 69 saproceso SeTanxme-bis damtkicebidan mxolod erT SemTxvevaSi gamoas-wora prokuroris samarTlebrivi xarvezi saproceso SeTanxmebaSi, Sekriba sasjelebi, Seitana cvlilebebi da miuTiTa Casworebaze;21

• dadginda, rom 69 saproceso SeTanxmebidan 47 SemTx-vevaSi (68%) braldebuls damatebiT sasjelad Seef-arda jarima. Sefardebulma jarimebma mTlianobaSi 474 000 lari Seadgina, rac sakmaod didi odenobaa mx-olod 47 saqmis gaTvaliswinebiT. marTalia dakvirve-bul saqmeTa mcire raodenobis gamo, rTulia masStab-uri Sefasebebis gakeTeba, Tumca, aRniSnuli statis-tikuri maCvenebeli gvaZlevs safuZvels, vivaraudoT, rom SesaZloa saproceso SeTanxmebebis gaformebis erT-erTi mizani saxelmwifos sabiujeto Semosu-lobebis zrda iyos;

• 47 saqmeSi sul 52 braldebulis mimarT iqna gamoy-enebuli jarima, saidanac TiToeuls saSualod 9,115 lari Seefarda. Sefardebuli jarimebidan maqsimal-uri odenoba 100 000 lari iyo, minimaluri ki – 500.22

21 mosamarTlem saproceso SeTanxmebaSi cvlileba Seitana mxareTa nebarTviT, rogorc amas sssk-s 213.6 muxli iTvaliswinebs.22 ssk-s 42.2 muxlis Tanaxmad jarimis minimaluri odenoba 2000 laria,

Page 27: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

26

Tumca sasamarTlos SeuZlia ufro naklebi odenobis jarimis Sefardeba konkretul SemTxvevebSi. saiam daafiqsira 2000 larze naklebi odenobis jarimis Sefardeba 3 SemTxvevaSi, Tumca, arc erTxel warmodgenili ar yofila jarimis Semcirebis safuZveli.

Page 28: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

27

II. braldebulTa ZiriTadi uflebebi

winamdebare TavSi mocemulia is problemebi, romlebic gamovlinda braldebulTa konkretul uflebebTan kav-SirSi. wina TavSi ganxiluli sakiTxebisgan gansxvavebiT, aRniSnuli problemebi damaxasiaTebeli ar aris konkret-ulad romelime saproceso stadiisTvis.

1. mxareTa Tanasworoba da SejibrebiToba

mxareTa Tanasworoba da SejibrebiToba warmoadgens sisxlis samarTalwarmoebis ZiriTad princips, romelic ganmtkicebulia saqarTvelos konstituciis 42-e muxliT, adamianis uflebaTa evropuli konvenciis me-6 muxliT da sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis me-9 da 25-e muxlebiT.

mxareTa Tanasworoba da SejibrebiToba niSnavs, rom sisxlis samarTlis procesis monawile mxareebs samarTalwarmoebisas Tanaswori uflebebi gaaCniaT da saqmis msvlelobisas Tanabar pirobebSi imyofebian.23 mxareTa Tanasworobisa da SejibrebiTobis principis uzrunvelsayofad, mosamarTlem mxareebs Tanabari pirobebi unda Seuqmnas da mtkicebulebaTa gamokvlevisTvis TviTon ar unda Caerios masSi. garda amisa, mosamarTle ar unda gascdes braldebis farglebs da unda moeqces mxolod mxareTa mier warmodgenili poziciis CarCoebSi.

mxareTa Tanasworobis principi gansakuTrebul mniSvnelobas iZens sisxlis samarTlis saqmeebis ganxilvisas, rodesac braldebas saxelmwifo resursi da Zalaufleba gaaCnia, xolo dacvis mxare ufro arasaxarbielo mdgomareobaSi imyofeba.

23 ixileT saqarTvelos konstitucia, muxli 42.6: “braldebuls ufleba aqvs, moiTxovos Tavisi mowmeebis iseTsave pirobebSi gamoZaxeba da dakiTxva, rogoric aqvs braldebulis mowmeebs.” agreTve, adamianis uflebaTa evropuli konvenciis muxli 6.3: `yvelas, visac bralad edeba sisxlis samarTlis danaSaulis Cadena, aqvs uflebaTa Semdegi minimumi: [...] d) dakiTxos an daikiTxon mis winaaRmdeg Cvenebis mimcemi mowmeebi da uzrunvelyofil iqnes dacvis mowmeTa daswrebiT da dakiTxviT mis winaaRmdeg Cvenebis mimcem mowmeTa Tanabar pirobebSi”.

Page 29: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

28

gamovlenili Sedegebi

mxareTa Tanasworobisa da SejibrebiTobis principi sisxlis samarTlis procesis yvela aspeqtSi iCens Tavs. is moicavs moqmedebas an umoqmedobas mosamarTlis, braldebisa da dacvis mxridan. am gansxvavebul faqtorebze saias dakvirvebis Sedegebi ase gamoiyureba:

• mosamarTleebi, umetes SemTxvevaSi, warmatebiT ax-erxebdnen sasamarTlo darbazSi situaciis gakon-trolebas da mxareTa SejibrebiTobis uzrunvely-ofas. garda gamonaklisi SemTxvevebisa, ar ereodnen mowmeTa dakiTxvaSi da ar scdebodnen braldebis far-glebs.

• 207 arsebiTi ganxilvis sxdomidan, romelsac saia ak-virdeboda, mowmeTa dakiTxva 64 sxdomaze moxda. am 64 sxdomidan 11 SemTxvevaSi mosamarTleebi aqtiurad iyvnen CarTulni mowmeTa dakiTxvis procesSi:aRniSnuli 11 sxdomidan 4 SemTxvevaSi mosamarTlem

mxareTa nebarTviT dasva kiTxvebi, rogorc amas sssk-s 25.2 muxli moiTxovs.

Svid SemTxvevaSi mosamarTlem daarRvia sssk-s moTxovnebi da mxareTa nebarTvis gareSe dasva kiTxvebi; am Svididan or SemTxvevaSi mosamarTlem dasva Svid-Svidi SekiTxva. am 7 saqmidan arc erT sx-domaze mxareebs ar gamouTqvamT protesti sssk-s moTxovnebis darRvevis gamo.

• 428 sxdomidan sam SemTxvevaSi (erTi pirveli wardgenis sxdoma, erTi winasasamarTlo sxdoma da erTi arsebiTi ganxilvis sxdoma) mosamarTle aSkarad SeiWra prokuroris uflebamosilebaSi, kerZod: winasasamarTlo sxdomaze: mosamarTlem mianiSna

prokurors danaSaulis kvalifikaciis Secvlisken. braldebuls brali edeboda sisxlis samarTlis kodeqsis 261-e muxlis 1-li nawiliT gaTvalis-winebuli danaSaulis CadenaSi _ fsiqotropuli nivTierebis an misi analogis ukanono SeZena da gasaReba. mosamarTlem aRniSna, rom brali unda damZimebuliyo nivTierebis didi odenobis gamo: `Cemda gasakvirad, 1-li nawiliT wargidgines bra-li, maSin roca me-2 nawiliT unda waredginaT, imi-

Page 30: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

29

tom, rom es odenoba ukve meore nawilia, magram sa-samarTlo verafers izams, arada me-2 nawiliT unda waredginaT”. saiam ver SeZlo imis dadgena, daumZi-ma Tu ara prokurorma braldebuls brali.

pirveli wardgenis sxdomaze braldebuls brali edeboda TaRliTobaSi _ sisxlis samarTlis kod-eqsis 180-e muxliT gaTvaliswinebul danaSaulSi. braldebulma dazaralebulisagan maRali procen-tiT isesxa fuli da ukan dabruneba veRar moaxerxa. mosamarTlem mianiSna prokurors, rom dazarale-bulic mieca sisxlis samarTlebriv pasuxisgebaSi. mosamarTle: ̀ Tavad es piri [dazaralebuli] dareg-istrirebulia, rom [Tanxas] asesxebs? prokurori: `ara~. mosamarTle: `mere TviTon ar aris pasuxis-gebaSi misacemi?! 20% arc erT sabazro CarCoSi ar jdeba”. prokurori: `mivaqcevT amas yuradRebas”. saiam veRar moaxerxa imis dadgena, iqna Tu ara msx-verpli micemuli sisxlissamarTlebriv pasuxis-gebaSi.

arsebiTi ganxilvis sxdomaze mosamarTlem prokurors miuTiTa: `mokled CamoayalibeT sakiTxi, ra aris miTiTebuli da daskvna”, iqve sTx-ova, rom mcire droSi Cateuliyo. Sesabamisad, prokurori kiTxulobda mxolod mtkicebulebaTa saTaurebs, ori sityviT gadmoscemda, Tu ra ewera dokumentSi da, iSviaTad, asaxelebda dokumentis Semdgenis vinaobas da TariRs.

• dakvirvebis Sedegad, mxareTa aqtiurobis Tvalsaz-risiT, TvalSisacemi gansxvaveba gamovlinda, rac sab-oloo jamSi mxareTa SejibrebiTobaze arsebiT gavle-nas axdens. kerZod, dacvis mxare, braldebis mxaresTan SedarebiT, mtkicebulebaTa wardgenis dros SesamCne-vad pasiuri iyo. 74 winasasamarTlo sxdomidan, rom-lebsac saia akvirdeboda, braldebam yvela sxdomaze daayena Suamdgomloba mtkicebulebaTa wardgenis Sesaxeb, maSin, rodesac dacvam mxolod 22 SemTxvevaSi daayena aseTi Suamdgomloba.

Page 31: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

30

2. dacvis ufleba

braldebulis dacvis ufleba warmoadgens umniSvnelovanes garants sisxlis samarTalwarmoebis dros, romelic gaTvaliswinebulia rogorc saqarTvelos konstituciis 42-e muxliT, ise adamianis uflebaTa evropuli konvenci-iT. amasTan, sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 45-e muxli iTvaliswinebs braldebulis savaldebulo dacvas iseT SemTxvevebSi, rodesac braldebulisa da misi ufle-bebis dacvis ganxorcieleba, SesaZloa, garkveul riskebs Seicavdes. magaliTad, es exeba saqmeebs, sadac braldebu-li ar flobs samarTalwarmoebis enas, an masTan mimdinare-obs molaparakeba saproceso SeTanxmebaze, anda, rodesac braldebuli fizikurad/gonebrivad SezRudulia, rac xels uSlis mis mier sakuTari Tavis dacvis ganxorciel-ebas.24

dacvis uflebis srulyofili realizebisTvis, saWiroa, dacvas gaaCndes adekvaturi dro da saSualeba dacvis mosamzadeblad. garda amisa, braldebulis interesebis damcveli advokati yvela SesaZlo kanonieri gziT unda Seecados Tavisi dacvis qveS myofis interesebis dacvas.

gamovlenili Sedegebi

monitoringis Sedegad gamovlinda, rom dacvis ufleba saqmeTa umravlesobaSi daculi iyo da, savaldebulo dacvis SemTxvevebSi, advokati ZiriTadad uzrunvelyofili iyo.

miuxedavad amisa, gamovlinda dacvis uflebis darRvevis garkveuli SemTxvevebi, romlis drosac advokati

24 sssk-is muxli 45: `savaldebuloa, braldebuls hyavdes advokati:a) Tu arasrulwlovania;b) Tu ar icis sisxlis samarTlis procesis ena;g) Tu aqvs fizikuri an fsiqikuri nakli, rac xels uSlis mis mier

sakuTari dacvis ganxorcielebas; d) Tu gamotanilia ganCineba (dadgenileba) sasamarTlo-fsiqiatriuli

eqspertizis daniSvnis Sesaxeb;e) Tu Cadenili qmedebisTvis saqarTvelos sisxlis samarTlis

kodeqsiT gaTvaliswinebulia pasuxismgebloba uvado Tavisuflebis aRkveTis saxiT;

v) Tu masTan mimdinareobs molaparakeba saproceso SeTanxmebis dadebis Taobaze. [...].”

Page 32: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

31

pasiurobas iCenda da ar iyenebda mis xelT arsebul yvela SesaZleblobas braldebulis interesis jerovnad dasacavad. amasTan, xSirad iqmneboda STabeWdileba, rom mTeli saadvokato taqtika saproceso SeTanxmebis dadebisken iyo mimarTuli da advokatebi yvelanairad cdilobdnen, braldebis mimarT araviTari winaaRmdegoba ar gamoexataT.

saproceso SeTanxmebis dadebis survili ver amarTlebs dacvis uflebis SezRudvas. advokatis pasiur rolTan erTad, dacvis uflebis SezRudva gamovlinda aseve mosamarTlis aragulisxmieri damokidebulebiT braldebulis mimarT.

problemis TvalsaCinod warmoCenis mizniT, qvemoT moy-vanilia magaliTebi:• dacvis uflebis uxeSi darRveva dafiqsirda winasa-

samarTlo sxdomaze. gaurkveveli mizeziT, advokati procesze ar gamocxadda. miuxedavad imisa, rom bral-debuls brali edeboda iseTi danaSaulis CadenaSi, romelic 11 wlamde vadiT Tavisuflebis aRkveTas iTvaliswinebda, mosamarTlem, faqtobrivad, daaval-debula braldebuli, Tavad daecva sakuTari inter-esebi, maSin, rodesac braldebuls aSkarad uWirda procesis detalebSi garkveva.

• erT-erT SemTxvevaSi, rodesac mosamarTlem bral-debuls hkiTxa, cnobda Tu ara Tavs damnaSaved, ad-vokati karnaxobda: `vcnob”. braldebuli jer Cumad iyo da WoWmanobda, Semdeg ki Tqva: `rom icodeT, ra kompromisze mivdivar!” am dros advokati kvlav ga-nagrZobda karnaxs: `vcnob, vcnob”. sabolood, bral-debulma ganacxada, rom Tavs cnobda damnaSaved. amis Semdeg advokatma ganacxada, rom apirebdnen saproce-so SeTanxmebis dadebas arsebiTi ganxilvis sxdomaze, Tumca, SeTanxmeba jer ar iyo miRweuli. mosamarTles am yvelaferze reagireba ar mouxdenia.

• erT SemTxvevaSi, rodesac braldebuls mosamarTlem hkiTxa, cnobda Tu ara Tavs damnaSaved, braldebuli Tavisi pasuxiT, faqtobrivad, uaryofda danaSaulis Cadenas. am dros ki, advokati mas aRiarebisken mou-wodebda. rodesac braldebuli dahyva advokatis rCevas, mosamarTle CaekiTxa, cnobda Tu ara Tavs

Page 33: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

32

damnaSaved. braldebulis pasuxSi danaSaulis niS-nebi kvlav gamoiricxa. advokati isev Seecada, bral-debuls eRiarebina danaSauli, razec mosamarTlisgan SeniSvna miiRo. am SemTxvevaSi, xazgasasmelia mosamar-Tlis marTebuli da drouli qmedebis mniSvneloba. sabolood, braldebulma ar aRiara danaSauli.

• erT SemTxvevaSi, advokatma winaswar icoda bral-debulis pozicia imis Sesaxeb, rom is ar aRiarebda da-naSauls da apirebda Cvenebis micemas. miuxedavad ami-sa, advokatma ar miuTiTa braldebuli dasakiTx pirTa siaSi. es ki imas niSnavs, rom braldebulis dakiTxva mTlianad prokuroris nebaze gaxda damokidebuli. Tuki prokurori moxsnida braldebulis dakiTxvis moTxovnas, braldebuls waerTmeoda ufleba da Ses-aZlebloba, rom sasamarTlo sxdomaze mieca Cvene-ba. saiasTvis ucnobia, saboloo jamSi, moxda Tu ara braldebulis dakiTxva.

• erT SemTxvevaSi, braldebis mxaris mowmeebis dakiTx-visas, advokatebs maTTvis arc erTi SekiTxva ar daus-vamT da dakiTxvis drosac iqmneboda STabeWdileba, rom advokatebi saerTod ar aqcevdnen yuradRebas mowmeTa Cvenebebs. aseve, procesis dawyebamde bral-debulma advokatebs usayvedura, rom misTvis cixeSi ar SeutaniaT is dokumentebi, romlebic man moiTxova. braldebulma ganacxada, rom ukmayofilo iyo advoka-tebis muSaobiT.

• or SemTxvevaSi, gamoikveTa advokatis gulgrili damokidebuleba braldebulis mimarT: sxdomaze braldebulma moiTxova SeTanxmebiT

mowveuli advokatis acileba, radgan is erTi Tvis ganmavlobaSi sapatimro dawesebulebaSi ar Sesula braldebulis sanaxavad. sapasuxod, advokatma ga-nacxada, rom igi iyo SeuZlod, xolo braldebul-ma icoda, rom mimdinareobda molaparakeba sapro-ceso SeTanxmebasTan dakavSirebiT. braldebulma mainc moiTxova advokatis acileba, rac sasamarT-lom daakmayofila.

advokati ar gamocxadda sxdomaze, radgan is sazR-vargareT imyofeboda. amis Sesaxeb advokatma acno-ba sasamarTlos, Tumca, braldebulis gancxadeb-iT, misTvis es faqti ucnobi iyo.

Page 34: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

33

3. arasaTanado mopyrobis akrZalva

arasaTanado mopyroba akrZalulia saqarTvelos konstituciiT,25 adamianis uflebaTa evropuli konvenciiT26 da sisxlis samarTlis saproceso kodeqsiT.27 arasaTanado mopyrobis akrZalva icavs pirs wamebisa da damamcirebeli mopyrobisgan.

am uflebis gansaxorcieleblad, braldebuli naTlad unda iyos informirebuli Tavisi uflebebis Sesaxeb da hqondes arasaTanado mopyrobis gamo saCivris Setanis ufleba miukerZoebel mosamarTlesTan. es, logikurad, sasamarTlosac akisrebs valdebulebas, rom braldebuls miawodos informacia am uflebis Sesaxeb. aRniSnuli valdebuleba gansakuTrebul mniSvnelobas iZens, roca braldebuli imyofeba patimrobaSi da, Sesabamisad, saxelmwifos mxridan srul fizikur kontrols eqvemdebareba.

aqve, saias aucileblad miaCnia arasaTanado mopyrobasTan dakavSirebiT sakanonmdeblo xarvezis aRniSvna. sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis mixedviT, mosamarTles mxolod arasaTanado mopyrobis Sesaxeb uflebebis ganmarteba da arasaTanado mopyrobis amsaxveli faqtebis mosmena SeuZlia. saproceso kanonmdebloba ar iTvaliswinebs iseT proceduras, romelic uflebaTa darRvevis savaraudo gamovlenis dros mosamarTles qmediTi reagirebis saSualebas miscemda. nacvlad amisa, mosamarTles mxolod deklaraciulad SeuZlia imis gamorkveva, hqonda Tu ara adgili arasaTanado mopyrobas.

25 saqarTvelos konstituciis 17.2 muxlis Tanaxmad: `dauSvebelia adamianis wameba, arahumanuri, sastiki an pativis da Rirsebis Semlaxavi mopyroba da sasjelis gamoyeneba~. 26 Aadamianis uflebaTa evropuli konvenciis me-3 muxli: `aravin SeiZleba daeqvemdebaros wamebas, araadamianur, an Rirsebis Semlaxav mopyrobas an dasjas~.27 sssk muxli 4.2: `dauSvebelia adamianis nebis Tavisuflebaze zemoqmedeba wamebis, Zaladobis, sastiki mopyrobis, motyuebis, samedicino Carevis [...] gamoyenebiT, romlebic zemoqmedebs adamianis mexsierebasa an azrovnebaze. [...].“

Page 35: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

34

gamovlenili Sedegebi

monitoringis Sedegad, saiam gamoarkvia, rom pirveli wardgenis sxdomebis erT meoTxedSi mosamarTle braldebuls ar ganumartavda an srulyofilad ar ganumartavda arasaTanado mopyrobasTan dakavSirebiT saCivris wardgenis uflebas. imavdroulad, aRsaniSnavia, rom, ZiriTadad, im SemTxvevaSi, rodesac mosamarTle ganmartavda aRniSnul uflebas, ganmarteba naTeli da gasagebi iyo braldebulisaTvis.

dakvirvebis Sedegad gamoikveTa Semdegi ZiriTadi tendenciebi:• pirveli wardgenis sxdomebis 25%-Si (73-dan 18 SemTx-

veva), mosamarTlem braldebuls ar ganumarta arasa-Tanado mopyrobis Sesaxeb saCivris Setanis ufleba. pirveli wardgenis sxdomebis 14%-Si ki, mosamarTles arc ki ucdia gamoerkvia, hqonda Tu ara braldebuls aseTi saCivari.

• im sxdomebis 82%-Si (209-dan 171 saqme), sadac mosamar-Tles evaleboda braldebulisaTvis misi uflebebis ganmarteba, uflebaTa mxolod nawili ganmarta. Tum-ca, im SemTxvevaTa 93%-Si, sadac mosamarTlem ganmar-ta uflebaTa nawili mainc, saias SefasebiT, bral-debulTaTvis es uflebebi met-naklebad naTeli da gasagebi gaxda.

• saproceso SeTanxmebis 48%-Si (33 saqme 69-dan), mo-samarTleebma braldebuls ar ganumartes, rom ara-saTanado mopyrobis Sesaxeb saCivris Setana xels ar SeuSlida kanonis dacviT dadebuli saproceso Se-Tanxmebis damtkicebas.

• saproceso SeTanxmebis sxdomaTa 67%-Si (46 saqme 69-dan), mosamarTleebma braldebuls ar ganumartes, rom saproceso SeTanxmebis daumtkiceblobis SemTx-vevaSi, informacia, romelic man sasamarTlos msvle-lobisas gaamJRavna, ar SeiZleboda momavalSi mis wi-naaRmdeg yofiliyo gamoyenebuli.

• 69 saqmidan 12 SemTxvevaSi (17%), sasamarTlo ver uz-runvelyofda imis gamorkvevas, iyo Tu ara saproceso SeTanxmeba dadebuli Zaladobis, zewolis, motyuebi-sa da sxva ukanono dapirebis Sedegad. 69-dan 20 saqme-

Page 36: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

35

Si (29%) sasamarTlom braldebuls ar miawoda sruli informacia mis uflebaze, rom saproceso SeTanxmeba unda dadebuliyo Zaladobis, zewolis da motyuebis gareSe. 69-dan 28 SemTxvevaSi (40%) sasamarTlom ar ga-moarkvia, hqonda Tu ara braldebuls kvalificiuri iuridiuli daxmarebis miRebis saSualeba.

monitoringis periodSi saiam daafiqsira savaraudod ara-saTanado mopyrobis 2 konkretuli SemTxveva: • erT-erT winasasamarTlo sxdomaze braldebuli

badragma sxdomaTa darbazSi xeliT Semoiyvana, radgan mas warTmeuli hqonda orive fexi. braldebulis gancxadebiT, mas es dazianeba policiis SenobaSi mi-adga. kerZod, Tavis areSi miyenebuli dartymis Sede-gad mas dauzianda nervi, ris Semdegac waerTva qveda kidurebi. am SemTxvevaSi, xazgasasmelia mosamarTlis Sesabamisi reagireba uflebis darRvevasTan dakav-SirebiT, kerZod, mosamarTle dainteresda, dawyebu-li iyo Tu ara gamoZieba am faqtTan dakavSirebiT da mkurnalobis rogori pirobebi eqneboda braldebuls momavalSi. mosamarTlem daadgina, rom faqtis ga-moZieba ukve mimdinareobda, braldebuls ki, samkur-nalod Sesabamis samedicino dawesebulebaSi moaT-avsebdnen:

mosamarTle: „amaze midis gamoZieba da aRZrulia saqme?“prokurori: „diax, midis gamoZieba da dakiTx-ulebic arian pirebi [mowmeebi].“mosamarTle: „adasturebT amas? [rac prokurorma Tqva]“braldebuli: „ki.“mosamarTle: „ikurneba?“braldebuli: „ar vici, TavSi gaqvs nervi da-zianebuli da imitom gWirso.“mosamarTle: „gaqceven cixeSi yuradRebas xom?“advokati: „cixis pirobebSi ver umkurnaleben, saerTo profilis klinika unda amas, jer cixes xe-lSekruleba ar aqvs gaformebuli aseTTan.“mosamarTle: „miaqcieT mxareebma yuradReba, ga-daiyvaneTSesabamis klinikaSi.“

Page 37: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

36

• arsebiT sxdomaze dakiTxvisas, mowmem ganacxada, rom mas saqmis garkveuli epizodebi axsovda, nawili ki ara, radgan masze mudmivad mimdinareobda zewola cixis TanamSromlebis mxridan: „sul mcemdnen, erTx-el Zalian mouvidaT [Cemi cema], ar vici ra mirtyes, fexze rom davixede, sisxli momdioda. sanam sakanSi amiyvandnen, damemuqrnen da gamafrTxiles meTqva, rom romelime biWma mcema sakanSi, maiZules [sakan-Si myofTagan] erT-erTisTvis damebralebina“. amis Semdeg mowmem tirili daiwyo. mowmem ganacxada, rom ar eTanxmeba arc erT Cvenebas, radgan mas, ubralod, raRac furclebze moawerines xeli da ar icis, iq ra ewera. amasTan aRniSna, rom ase muqaris gamo moiqca. mowmem aRiara, rom minaweri `Cvenebas veTanxmebi~ da xelmowera misia, Tumca, es iZulebiT gaakeTa. misive gancxadebiT, igi ubralo glexi kacia da ar esmoda, ras ekiTxebodnen. mosamarTlem daakmayofila dacvis mxaris Suamdgomloba da gadado sxdoma, raTa mowmes saSualeba miscemoda, esargebla advokatis momsax-urebiT, Sesabamis organoebs ki _ gamoeZiebinaT faqti, romelzec mowme saubrobda.

pirvel SemTxvevaSi, mosamarTlem gamoarkvia gamoZiebis dawyebis Sesaxeb informacia, miuxedavad imisa, rom mo-qmedi sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi ar aval-debulebs mosamarTles, gamoarkvios informacia ga-moZiebis dawyebis an Sesabamis organoTa mier gatarebuli RonisZiebebis Sesaxeb.

meore SemTxvevaSi, mosamarTle gascda kanonis CarCoebs, vinaidan mowmis sasamarTlo procesze dakiTxvis dros kanoni ar iTvaliswinebs advokatiT uzrunvelyofis Ses-aZleblobas. saia miiCnevs, rom arsebuli kanonmdebloba saWiroebs cvlilebas aRniSnuli mimarTulebiT, raTa mo-samarTles mieces am kuTxiT moqmedebis Tavisufleba pa-timrobaSi myof pirTa mimarT arasaTanado mopyrobis aR-sakveTad.

Page 38: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

37

4. miukerZoeblad saqmis ganxilvis ufleba

rogorc zemoT aRvniSneT, miukerZoeblad saqmis ganxilva braldebulis erT-erTi mniSvnelovani uflebaa.

gamovlenili Sedegebi

dadebiTi tendenciis saxiT unda aRiniSnos, rom arc erTi sasamarTlo sxdomis dros ar dafiqsirebula mosamarTlis mxridan iseTi qmedeba, rac procesis monawile mxareebze aSkara zewolis faqtad SeiZleboda miCneuliyo. garda ami-sa, mosamarTlis mier mxarisaTvis micemuli instruqciebi ZiriTadad teqnikuri Sinaarsis iyo da aranairi kavSiri ar hqonia mis miukerZoeblobasTan. mosamarTlis miukerZoe-bloba mxolod 2 konkretul SemTxvevaSi dadga eWvqveS:miukerZoeblad saqmis ganxilvis uflebis darRvevis yvelaze mZime SemTxveva, romelic saias mier dakvirvebis Sedegad gamovlinda aRwerilia qvemoT, specialur CarCo-Si.

meore SemTxvevaSi, arsebiTi ganxilvis etapze, prokuror-ma dasva mimaniSnebeli SekiTxva. advokatma protesti gamoTqva, rac mosamarTlem daakmayofila da miuTiTa prokurors, rom kiTxva sxvagvarad daesva. miuxedavad amisa, prokurorma igivenairad dasva SekiTxva, mxolod sityvebi gadaanacvla. am faqtis gamo advokatis Semdgomi protesti mosamarTlem aRar daakmayofila.

saqmis miukerZoeblad ganxilvis uflebidan gamomdinare, mosamarTle valdebulia, braldebuls gaacnos misi ufle-

miukerZoeblad saqmis ganxilvis uflebis darRvevabraldebulis pirveli wardgenis erT-erT sxdomaze mo-samarTlem pirdapir daarRvia udanaSaulobis prezum-fcia da braldebuls hkiTxa: `ratom CaidineT danaSau-li?”miuxedavad imisa, rom sasamarTloSi jer warmodgenili ar iyo mtkicebulebebi, mosamarTlem aSkarad daafiq-sira sakuTari rwmena, rom braldebuli damnaSave iyo. Sesabamisad, man daarRvia braldebulis ufleba saqmis miukerZoeblad ganxilvis Sesaxeb.

Page 39: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

38

ba mosamarTlis acilebis moTxovnis Sesaxeb.28 miuxedavad amisa, 209 saqmidan, sadac sasamarTlos evaleboda bral-debulisaTvis aRniSnuli uflebis Setyobineba, sasamarT-lom 11 SemTxvevaSi (5%) ar Seasrula Tavisi valdebuleba.

amasTan, rogorc angariSis pirveli TavSi aRvniSneT, sa-samarTlos mikerZoeba prokuraturis mimarT gamovlin-da aRkveTis RonisZiebis Sefardebisas miRebuli gad-awyvetilebebis statistikuri analizis Sedegad. aseve, mniSvnelovania aRvniSnoT, rom ukanaskneli moni-toringis manZilze saiam daafiqsira erTi gamamarTlebeli ganaCenis gamotana [ixileT qvemoT CarCoSi ganTavsebuli magaliTi]. saias mTeli monitoringis manZilze dafiqsire-buli 11 ganaCenidan, es pirveli SemTxvevaa, rodesac saq-meze gamamarTlebeli ganaCeni gamocxadda.

28 sssk, muxli 197.1 da muxli 38.14.

pirvelad dafiqsirebuli gamamarTlebeli ganaCenibraldebuls brali edeboda sisxlis samarTlis ko-deqsis 276-e muxlis me-5 nawiliT gaTvaliswinebuli danaSaulis CadenaSi, kerZod, igi Tavisi avtomanqaniT daejaxa fexiT mosiarule moqalaqes, ris Sedegadac mo-qalaqe gardaicvala. Tbilisis saqalaqo sasamarTlos mosamarTle ganaCenis gamotanisas daeyrdno im garemoe-bas, rom braldebis mxarem procesze ver warmoadgina braldebis damadasturebeli verc erTi pirdapiri mt-kicebuleba da mowmis pirdapiri Cveneba. braldebam war-moadgina mowmis mxolod iribi Cveneba, romelic acxa-debda, rom dainaxa miwaze dagdebuli moqalaqe, Tum-ca Sejaxebis faqts igi ver adasturebda. prokurorma aseve warmoadgina eqspertizis daskvna, romelic aseve ver adasturebda braldebulis avtomanqanaze Sejaxebis raime kvals. sabolood, sasamarTlom gamamarTlebeli ganaCeni gamoitana.

Page 40: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

39

5. dasabuTebuli gadawyvetilebis ufleba

rogorc zemoT aRvniSneT, samarTliani ganxilvis ufleba aris braldebulis saerTaSoriso doneze aRiarebuli ufleba. aqedanve gamomdinareobs braldebulis ufleba sasamarTlos mier dasabuTebuli gadawyvetilebis gamotanaze.29

gadawyvetilebis dasabuTebulobis Sefasebis mizniT, garkveuli tendenciis gamosakveTad, saiam aseve ganaxorciela monitoringi gadaudebeli aucileblobiT Catarebuli Cxrekisa da amoRebis faqtebze. saia miiCnevs, rom sisxlis samarTlis procesis es aspeqti calke kvlevis sagania da scdeba aRniSnuli monitoringis farglebs. marTalia, am etapze saia sakiTxis mxolod mokle mimoxilvas warmoadgens, Tumca, vfiqrobT, es informacia mainc mniSvnelovania saqarTvelos sasamarTloebSi arsebuli viTarebis sailustraciod.

Cxreka da amoReba piris piradi cxovrebis xelSeuxeblobis SemzRudveli sagamoZiebo moqmedebaa. swored amitom am RonisZiebis Catarebaze kanoni sasamarTlo zedamxedvelobas adgens. Cxrekisa da amoRebis yvela Suamdgomloba unda ganixilos sasamarTlom da miiRos dasabuTebuli gadawyvetileba.

sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 119-e-120-e muxlebiT mkacrad aris gawerili Cxrekisa da amoRebis Catarebis winapirobebi. kerZod, unda arsebobdes dasabuTebuli varaudi, rom Cxrekis Sedegad danaSaulis mtkicebuleba iqneba mopovebuli da, aseve _ mosamarTlis nebarTva. mxolod gansakuTrebul SemTxvevaSia nebadarTuli Cxrekisa da amoRebis Catareba mosamarTlis nebarTvis gareSe _ rodesac saxezea misi Catarebis myisieri aucilebloba. am SemTxvevaSic ki, igi mogvianebiT mosamarTlis mier mowmdeba, romelic an akanonebs Catarebul RonisZiebas an auqmebs mas.

29 sssk, muxli 194.2 adgens, rom „sasamarTlo gadawyvetileba dasabuTebuli unda iyos“.

Page 41: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

40

gamovlenili Sedegebi

rogorc aRkveTis RonisZiebebis TavSi aRvniSneT, aRkveTis RonisZiebis Sefardebisas sasamarTlo xSirad arRvevda dasabuTebuli gadawyvetilebis uflebas. aRniSnuli uflebis aSkara darRvevebi saiam Cxrekisa da amoRebis CatarebasTan kavSirSic daafiqsira.

dadginda, rom TiTqmis yvela saqmeSi, romelsac saia akvirdeboda, Cxreka da amoReba Catarebuli iyo gadaudebeli aucileblobis reJimSi, mosamarTlis Semdgomi dakanonebiT. kerZod, Catarebuli Cxrekisa da amoRebis 42 SemTxvevidan mxolod 3 RonisZieba Catarda sasamarTlos nebarTviT, danarCeni 39 (93%) RonisZiebis dakanoneba ki, sasamarTlos mier mogvianebiT ganxorcielda.

saia, monitoringis farglebSi, moklebuli iyo Sesa-Zleblobas, Seeswavla aRniSnuli gadawyvetilebebis dasabuTebuloba, vinaidan am sakiTxis ganxilva ar xdeba Ria sasamarTlo sxdomebze. miuxedavad amisa, aRniSnuli statistikuri monacemebi gonivrul eWvebs aCens sasamarT-los da samarTaldamcavi organoebis mier TavianTi ufle-bamosilebebis Bona Fide Sesrulebis mimarT, rom Cxreka da amoReba ar Catardes an ar dakanondes im SemTxvevaSi, Tuki misi Catarebis gadaudebeli aucilebloba ar aris saTana-dod dasabuTebuli: • vinaidan Cxreka da amoReba individis pirad cxovreba-

Si Camrevi RonisZiebaa, samarTaldamcavma organoebma Sesabamisi windaxedulebis zomebi unda gamoavlinon am RonisZiebaTa Catarebamde. is faqti, rom, statis-tikurad, maT SemTxvevaTa mxolod 7%-Si mimarTes sa-samarTlos winaswar nebarTvis misaRebad, avlens maT arawindaxedul damokidebulebas individis piradi cxovrebis mimarT da saproceso uflebamosilebis borotad gamoyenebas.

• mosamarTlem SemTxvevaTa 100%-Si daakmayofila Sua-mdgomloba ukve Catarebuli RonisZiebis dakanonebis an winaswari nebarTvis gacemis Sesaxeb. es avlens sa-samarTlos gulgril da rutinul damokidebulebas Cxrekisa da amoRebis RonisZiebis mimarT, rac, Tavis mxriv, sabolood, individis uflebebis darRvevaSi vlindeba.

Page 42: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

41

6. sajaro ganxilvis ufleba

rogorc zemoT aRvniSneT, saqmis sajaro ganxilvis ufleba braldebulisa da Tavad sazogadoebis mniSvnelovani uflebaa, romelic daculia rogorc erovnul, ise saerTaSoriso doneze.

aRniSnuli uflebiT srulyofilad sargeblobisaTvis sasamarTlom unda uzrunvelyos saqmis ganxilvis imgvari warmarTva, rom sazogadoebis warmomadgenlis daswrebis SemTxvevaSi, misTvis gasagebi da aRqmadi iyos procesis mimdinareoba. sasamarTlom, agreTve, sajarod unda gamoaqveynos gadawyvetilebis sarezolucio nawili, romelic moicavs sasjels, Sesabamis kanonmdeblobas, romelsac gadawyvetileba efuZneba da braldebulis uflebas gadawyvetilebis gasaCivrebaze.30

gamovlenili Sedegebi

monitoringis Sedegad dadginda, rom sasamarTlo sxdomebi, zogadad, iyo sajaro da nebismier msurvels SeeZlo sasamarTlo sxdomaze daswreba. gamonaklis SemTxvevebSi, sxdomaTa darbazis simciris gamo, sazogadoebis garkveuli nawili ver axerxebda sxdomaTa darbazSi Sesvlas. amasTan, unda aRiniSnos, rom, damswreTa maRali dainteresebis gamo, erTi arsebiTi ganxilvis sxdomis gadatana moxda ufro did darbazSi, raTa yvela dainteresebul piris hqonoda sxdomaze daswrebis saSualeba. aRsaniSnavia isic, rom TiTqmis yvela im sxdomaze, sadac Semajamebeli gadawyvetileba iqna gamotanili, mosamarTlem igi sajarod gamoaqveyna.

amis sapirispirod, saiam agreTve daafiqsira:• sasamarTlom sxdomaTa sakmaod did raodenobaze ver

uzrunvelyo sasamarTlo sxdomis TariRisa da drois gamoqveyneba. rogorc zemoT aRvniSneT, es Seexeboda pirveli wardgenis yvela sxdomas.

30 sssk-s muxli 277.1 adgens, rom `ganaCeni dgindeba sxdomis darbazSi an saTaTbiro oTaxSi, ris Semdegac sxdomis Tavmjdomare sxdomis darbazSi sajarod acxadebs ganaCenis sarezolucio nawils”. muxli 277.3 adgens, rom `sxdomis Tavmjdomare mxareebs ganumartavs ganaCenis gasaCivrebis wessa da vadebs...”.

Page 43: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

42

• dafiqsirda SemTxvevebi, rodesac gamoqveynebuli in-formacia sxdomis Catarebis Sesaxeb arasruli an mc-dari iyo. magaliTad, gancxadeba ar Seicavda cnobebs ssk-is yvela im muxlis Sesaxeb, romlebic braldebuls hqonda wayenebuli, an arasworad iyo miTiTebuli sx-domis Casatarebeli dro an/da darbazi.

• monitoringis wina periodebis msgavsad, mosamarTlee-bisa da procesis sxva monawileebis mxridan xmadaba-li da damswreTaTvis gaugebari saubris SemTxvevebi daafiqsira. erT-erT saqmeze saias monitorma verc erTi sityvis dafiqsireba ver SeZlo, radgan sxdoma did darbazSi tardeboda, mikrofonebi ki gamorTuli iyo.

saias mier ganxorcielebuli dakvirvebis Sedegebi moicavs Semdeg monacemebs:• 424-dan (4 sxdoma daixura) 14 SemTxvevaSi (3%), darba-

zis simciris gamo, braldebulis axloblebma da sxva dainteresebulma pirebma ver SeZles sxdomaze das-wreba.

• 354-dan 158 SemTxvevaSi, sasamarTlo sxdomis (45%) Catarebis droisa da TariRis Sesaxeb informacia wi-naswar ar gamoqveynebula; aqedan 74 pirveli wardge-nis sxdomaa da 84 _ sxva danarCeni sxdoma.

Page 44: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

43

• erT SemTxvevaSi, ramdenime saaTis manZilze sa-samarTloSi saerTod gaTiSuli iyo sxdomebis gamo-saqveynebeli monitori. sxva SemTxvevaSi ki, ar muSaob-da saqalaqo sasamarTlos saiti, rac SeuZlebels xdida araTu calkeuli, aramed, saerTod, romelime procesis Sesaxeb informaciis winaswar gamoqveynebas. saiti mxolod dRis meore naxevarSi amuSavda.

• winaswar gamoqveynebuli 270 sasamarTlo sxdomidan (71 wina sasamarTlo sxdoma, 154 arsebiTi sxdoma da 45 sxdoma, romelzec saproceso SeTanxmeba damtkicda) 18 saqmeze (17%) arasruli an mcdari informacia iyo warmodgenili. am problemebis gamo, saias monitoreb-ma ver SeZles 5 gansakuTrebiT saintereso sxdomaze daswreba.

• 427-idan 15 sxdomaze (3.5%) mosamarTle xmadabla da damswreTaTvis gaurkvevlad saubrobda.

• erT SemTxvevaSi, prokurori saubrobda damswreTaT-vis gaurkvevlad da xmadabla, ris gamoc darbazSi damswre erT-erTma pirma gamoTqva pretenzia. mo-samarTlem aRniSnuli piri gaafrTxila, rom protes-tis ganmeorebis SemTxvevaSi darbazidan gaaZevebda, xolo prokurors ar miuTiTa, rom ufro xmamaRla da garkveviT esaubra.

• 427 sxdomidan 28 SemTxvevaSi (6.5%) gamovlinda teqni-kuri xarvezebiT gamowveuli smenadobis problema. kerZod, darbazebSi gamorTuli iyo mikrofonebi (21 sxdomaze), amasTan, sxdomis darbazis kari Ria iyo da garedan xmauri Semodioda (7 sxdomaze).

• 73 sxdomaze, sadac Semajamebeli gadawyvetileba iqna miRebuli (69 SemTxvevaSi saproceso SeTanxmeba dai-do, xolo 4 saqme arsebiTi ganxilvis Sedegad dasrul-da ganaCeniT), mxolod 2 SemTxvevaSi ar gamocxadebu-la saboloo gadawyvetileba sajarod. orive SemTx-vevaSi damtkicda saproceso SeTanxmeba. mosamarTlem mxolod saproceso SeTanxmebis damtkiceba gamoacxa-da da ise datova darbazi, rom ganaCeni srulad ar ga-moucxadebia.

• saqmeTa 48%-Si (35 saqme 73-dan31), sadac sasamarTlom

31 es monacemi moicavs oTxive sxdomas, sadac ganaCeni gamovida da 69 sxdomas, sadac saproceso SeTanxmeba damtkicda.

Page 45: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

44

sajarod gamoacxada ganaCeni, man ar miuTiTa kanonis Sesabamisi muxlebi.

7. Tarjimnis yolis ufleba

saqarTvelos konstitucia,32 sisxlis samarTlis saproceso kodeqsi33 da saerTaSoriso konvenciebi, romlis monawile mxarec saqarTveloa,34 iTvaliswineben, rom Tu pirovnebam ar icis samarTalwarmoebis ena, man unda isargeblos Tarjimnis momsaxurebiT saxelmwifos xarjze.

gamovlenili Sedegebi

monitoringis ganmavlobaSi saia daakvirda 13 mosmenas, sadac savaldebulo iyo Tarjimnis monawileoba. pirveli wardgenis 3 sxdomaze dairRva braldebulis ufleba Tarjimnis momsaxurebaze. kerZod, mowveuli Tarjimnebi arakvalificiurad asrulebdnen maTze dakisrebul movaleobas: • pirvel SemTxvevaSi, mowveuli iyo rusuli enis Tar-

jimani, romelic mxolod mosamarTlis miTiTebiT uTargmnida braldebuls. amasTan, mas uWirda saWiro sityvebis moZebna, magaliTad, ver Targmnida termins _ „a“ qvepunqti.

• meore SemTxvevaSic, rusuli enis Tarjimani Zalian Cumad da mokled uTargmnida braldebuls. ramdenime SemTxvevaSi, mas mosamarTlis Sexsenebac ki dasWirda, rom eTargmna braldebulisTvis, manamde ki, saerTod dumda.

32 saqarTvelos konstitucia, muxli 85.2: `samarTalwarmoeba unda mimdinareobdes saxelmwifo enaze. pirs, romelmac saxelmwifo ena ar icis, mieCineba Tarjimani”. 33 sssk-s muxli 38.8: braldebuls ufleba aqvs, dakiTxvis da sxva sagamoZiebo moqmedebebis Catarebis dros isargeblos Tarjimnis momsaxurebiT saxelmwifos xarjze, Tu ar icis an saTanadod ar icis sisxlis samarTlis procesis ena. [...]~. 34 adamianis uflebaTa evropuli konvenciis muxli 6.3: `yvelas, visac bralad edeba sisxlis samarTlis danaSaulis Cadena, aqvs uflebaTa Semdegi minimumi: [...] e) miiRos Tarjimnis ufaso daxmareba, Tu mas ar SeuZlia gaigos an ilaparakos enaze, romelsac iyenebs sasamarTlo.”

Page 46: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

45

• mesame SemTxvevaSic, Tarjimani mxolod nawilobriv uTargmnida braldebuls imas, rac srulad unda ga-daeTargmna.

8. Tavisuflebis xelSeuxeblobis ufleba

rogorc zemoT aRvniSneT, Tavisuflebis xelSeuxeblobis ufleba adamians icavs TviTneburi da usamarTlo Tavisu-flebis aRkveTisagan. es ufleba garantirebulia rogorc saerTaSoriso, ise erovnul doneze.

gamovlenili Sedegebi

zemoT moxseniebuli aRkveTis RonisZiebis sxdomebis garda, am uflebis savaraudo darRveva kidev erT saqmeSi dafiqsirda. arsebiTi ganxilvis sxdomaze mosamarTlem ar ganixila dacvis mxaris mier warmodgenili Suamdgom-loba Sefardebuli aRkveTis RonisZiebis Secvlis Sesax-eb (patimrobis giraoTi Secvlis Sesaxeb) im motiviT, rom kanoni mas amis saSualebas ar aZlevda. Tumca, aRsaniSnavia, rom kanonmdeblobiT dadgenilia aRkveTis RonisZiebis Secvlis SesaZlebloba da am sakiTxis ganxilva dasaSvebia rogorc winasasamarTlo sxdomaze, aseve saqmis arsebiTi ganxilvisas.35

9. saqmis gonivrul vadaSi ganxilvis ufleba

monitoringis periodSi, 354-dan 228 SemTxvevaSi (64%), sxdomis dawyeba 5 wuTze meti xniT dagvianda:36

• 228-dan 63 SemTxvevaSi (28%) mosamarTlem daigviana;

• 228-dan 49 SemTxvevaSi (21%) braldebulma daigviana;

• 228-dan 23 SemTxvevaSi (10%) imave sxdomis darbazSi sxva sxdoma gagrZelda;

• 228-dan 19 SemTxvevaSi (8%) advokatma daigviana;

35 sssk-is muxli 206.36 sam SemTxvevaSi procesis dagvianebis ara erTi, aramed ori mizezi gamovlinda, amitom dagvianebebis mizezTa jami, dagvianebul sxdomaTa raodenobaze 3-iT metia.

Page 47: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

46

• 228-dan 16 SemTxvevaSi (7%) prokurorma daigviana;

• danarCen 24 (11%) SemTxvevaSi dagvianebis mizezi sx-vadasxva iyo.

maqsimaluri dagvianeba erT-erTi arsebiTi ganxilvis sx-domaze dafiqsirda, romelic dadgenili droidan 120 wu-TiT gvian daiwyo.

daskvna

aRniSnuli angariSi saSualebas gvaZlevs, vimsjeloT garkveul dadebiT Tu uaryofiT tendenciebze Tbilisis saqalaqo sasamarTlos mimarT marTlmsajulebis ganxorcielebis procesSi. amasTan, axal saangariSo periods dekembris TveSi daemata quTaisis saqalaqo sasamarTlos monitoringis Sedegebic. Tumca, sagulisxmoa, rom drois mokle monakveTis gamo, aRniSnuli angariSi Zalian mcire doziT moicavs quTaisis saqalaqo sasamarTlos monitoringis monacemebs da masSi mocemuli daskvnebi metwilad Tbilisis saqalaqo sasamarTlos Sedegebzea dafuZnebuli.

bolo eqvsTviani monitoringis ganmavlobaSi saias aRmoCenebi arsebiTad ar gansxvavdeboda monitoringis dasawyisidan Segrovebuli informaciisgan. Tumca, bolo monitoringis manZilze mniSvnelovani cvlilebebi mainc SeiniSneboda. am cvlilebaTa umetesoba yofili maRali Tanamdebobis pirebis saqmeebSi dafiqsirda. jer kidev Sesafasebelia, aRniSnuli cvlilebebi warmoadgens sasamarTlos damokidebulebis zogad cvlilebas 2012 wlis oqtombris arCevnebis Semdeg, Tu es mxolod yofili maRali Tanamdebobis pirebis saqmeebs Seexeba.

saias pirvelxarisxovani dakvirvebis Sedegebi aseTia:• wina periodebis msgavsad, sasamarTlo kvlav mxolod

2 saxis aRkveTis RonisZiebas iyenebda: giraos da pa-timrobas. aRkveTis RonisZieba xSirad saqmis garemoe-bebTan mimarTebiT araproporciuli da dausabuTebe-li iyo, an misi Sefardeba braldebulis mdgomareobis gamorkvevis gareSe xdeboda.

• umravles SemTxvevaSi, sasamarTlo akmayofilebda aRkveTis RonisZiebis Sefardebis Sesaxeb prokuror-

Page 48: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

47

is Suamdgomlobas. Tumca, wina periodisgan gansxvave-biT, gamovlinda ramdenime SemTxveva, sadac prokuro-ris Suamdgomloba ar dakmayofilda. amasTan, wina periodebis msgavsad, prokurori mxolod iSviaT SemTxvevaSi asabuTebda sxva, naklebad mZime aRkveTis RonisZiebis gamoyenebis mizanSeuwonlobas.

• monitoringis wina periodebis msgavsad, sasamarTlos arc erTi pirveli wardgenis sxdomis Sesaxeb informa-cia winaswar ar gamouqveynebia.

• saangariSo periodis manZilze, sasamarTlom daakmay-ofila prokuroris 74-ve Suamdgomloba mtkicebule-baTa wardgenis Sesaxeb, miuxedavad imisa, rom 9 maTgans dacvis mxare ewinaaRmdegeboda. monitoringis wina periodebisagan gansxvavebiT, sasamarTlom agreTve daakmayofila dacvis 22-ve Suamdgomloba, miuxedavad imisa, rom erT maTgans prokurori ar eTanxmeboda.

• saiam daafiqsira ucvleli tendencia uklebliv yvela saproceso SeTanxmebis damtkicebisas. mosamarTleebs kvlav ZiriTadad formaluri roli hqondaT SeTanx-mebis damtkicebaSi.

• wina saangariSo periodebis msgavsad, arsebiTi ganx-ilvis umetesobaSi daculi iyo SejibrebiTobis prin-cipi da mowmeebis dakiTxva ZiriTadad mosamarTlis Carevis gareSe xdeboda. amasTan, monitoringis wina periodebis msgavsad, mxareTa aqtiurobis Tvalsaz-risiT, braldebis mxare kvlav ufro metad aqtiurob-da.

• sxdomaTa umravlesobaSi uzrunvelyofili iyo dacvis ufleba. Tumca, monitoringis Sedegad dadg-inda, rom mosamarTleebi kvlav arasrulad ganmarta-vdnen braldebulis uflebebs.

• dadebiTi kuTxiT unda aRiniSnos, rom arc erT sxdom-aze mosamarTlis qceva ar yofila romelime mxarisaT-vis damaSinebeli an zewolis gamomxatveli.

• sasamarTlom daakanona Cxrekisa da amoRebis yvela Suamdgomloba, miuxedavad imisa, rom TiTqmis yvela maTgani Catarebuli iyo gadaudebeli aucileblobis pirobebSi.

• im saqmeTa umravlesobaSi, sadac Semajamebeli gad-awyvetileba iqna gamotanili, saqmis arsebiTi ganx-

Page 49: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

48

ilvisa Tu saproceso SeTanxmebis damtkicebis Sem-deg, sasamarTlom sajarod gamoacxada Tavisi gad-awyvetileba. Tumca, saqmeTa TiTqmis naxevarSi sa-samarTlom ar miuTiTa Sesabamisi kanonmdebloba gadawyvetilebis gamocxadebisas. aqve aRsaniSnavia, rom monitoringis dasawyisidan saias mier pirvelad dafiqsirda sasamarTlos mier erTi gamamarTlebeli ganaCenis gamotanis faqti.

• monitoringis Sedegad gamovlinda agreTve sasamarT-los SeferxebiT muSaobis araerTi SemTxveva, rac, Ses-aZloa, sasamarTlos administraciis muSaobis naklo-vanebebze miuTiTebdes. kerZod, im procesebis 64%, romlebsac saia akvirdeboda, dagvianebiT daiwyo.

rekomendaciebi

sasamarTlo monitoringis dasawyisidan 1 wlis manZilze mopovebuli, obieqtur faqtebze dafuZnebuli informaciisa da gamokveTili tendenciebis safuZvelze, saiam moamzada ramdenime rekomendacia, romlebic, vfiqrobT, gazrdis sasamarTlos gamWvirvalobas, sazogadoebis ndobas mis mimarT da dadebiTad aisaxeba sisxlis samarTlis marTlmsajulebis reputaciaze:

1. ukeTesi iqneba, Tuki sasamarTlo farTod isarge-blebs kanonmdeblobiT misTvis miniWebuli diskreci-iT aRkveTis RonisZiebis SerCevis etapze da, patimro-bisa da giraos garda, sxva, naklebad mZime da aranakleb efeqtur RonisZiebebs gamoiyenebs. es gansakuTrebiT mniSvnelovania naklebad mZime danaSaulebis SemTx-vevaSi.

2. yoveli aRkveTis RonisZiebis SerCevisas, sasamarT-lom mxedvelobaSi unda miiRos danaSaulis simZime, savaraudo sasjeli, braldebulis qonebrivi mdgo-mareoba da kanoniT gaTvaliswinebuli yvela sxva garemoeba, raTa maqsimalurad iqnes Tavidan acilebu-li araproporciuli RonisZiebebis gamoyeneba.

3. sasamarTlom prokurors unda daakisros moTxovnili aRkveTis RonisZiebis Sesabamisobis mtkicebis tvir-Ti, raTa ar moxdes adamianis Tavisuflebis TviTne-buri da ukanono SezRudva.

Page 50: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

49

4. sajaro ganxilvis uflebis ukeT uzrunvelsayofad sasamarTlom saqmis ganxilvis yvela etapze, maT So-ris pirveli wardgenis sxdomebze, winaswar unda ga-moaqveynos zusti da srulyofili monacemebi.

5. saproceso SeTanxmebebis damtkicebisas, umniSvnelo-vanesia, rom mosamarTlem iTamaSos saTanado roli pirovnebis uflebebisa da kanonieri interesebis dasacavad, dasvas kiTxvebi saproceso SeTanxmebas-Tan dakavSirebiT, darwmundes sasjelis proporci-ulobasa da kanonierebaSi. mosamarTlem aseve unda daadginos, xom ar aris saproceSo SeTanxmeba dadebu-li iZulebis an daSinebis Sedegad. amasTan sakanon-mdeblo doneze, aucilebelia gaizardos mosamarT-lis roli saqmis arsebiTi ganxilvis gareSe ganaCenis gamotanisas, kerZod mosamarTles mieniWos ufleba, mxareebs SesTavazos Secvlili pirobebiT saproceso SeTanxmebis dadeba ara mxolod winasasamarTlo sx-domamde, aramed saqmis ganxilvis yvela im stadiaze, sadac samarTlebrivad SesaZlebelia saproceso Se-Tanxmebis damtkiceba.

6. mowmeTa dakiTxvisas, mosamarTlem, kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli wesisamebr, mxareebisgan winaswar unda aiRos kiTxvis dasmis nebarTva. amasTan, man mk-acrad unda dacvas neitraluri roli da ar SeiWras arc erTi mxaris kompetenciaSi.

7. mosamarTlem yvela Sesabamis etapze srulyofilad da gasagebad unda ganmartos braldebulis yvela ufleba.

8. Semajamebeli gadawyvetilebis gamotanisa da saja-rod gamocxadebisas, mosamarTlem yovelTvis unda miuTiTos Sesabamisi kanonmdebloba.

9. sasamarTlom yvela Sesabamis SemTxvevaSi unda uzrun-velyos Tarjimnis yolis uflebiT sargebloba. Tar-jimnis sxdomaze daswreba apriori ar unda niSnavdes uflebiT srulyofilad sargeblobas. mniSvnelova-nia, rom sasamarTlom uzrunvelyos Tarjimnis kval-ificiuri muSaoba.

Page 51: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

50

10. saqmis gonivrul vadaSi da Seuferxeblad ganxilvis uzrunvelsayofad, sasamarTlom maqsimalurad unda Seamciros procesebis dagvianebiT dawyeba.

11. mxareTa SejibrebiTobis principis dasacavad, mniS-vnelovania Tavad mxareTa CarTuloba. swored ami-tom, ukeTesi iqneba, Tuki dacvis mxare iqneba metad aqtiuri da CarTuli saqmis ganxilvis yvela stadiaze da maqsimalurad ecdeba mis xelT arsebuli yvela re-sursiT Tavisi dacvis qveS myofis interesebis dacvas. es gansakuTrebiT gamoixateba mtkicebulebebis mogrovebasa da braldebis mxaris mier warmodgenili mtkicebulebebis sadavod gaxdaSi.

12. mniSvnelovania, rom mosamarTlem gadawyvetilebis miRebisas Sesabamis SemTxvevebSi gamoiyenos samo-samarTleo samarTlis midgoma da ar SeizRudos kano-nis formaluri CarCoebiT, Tu es piris interesebs ar ewinaaRmdegeba. sxva sityvebiT rom vTqvaT, mosamar-Tlem imgvarad unda ganmartos kanoni, rom is samar-Tlianad da marTebulad iqnes gamoyenebuli bral-debulis mimarT.

13. aucilebelia, kanonSi Sevides Sesabamisi cvlile-ba, arasaTanado mopyrobasTan efeqturi brZolis mizniT, mosamarTlis uflebamosilebis gazrdis Sesaxeb. kerZod, mosamarTles unda mieces ufleba, mosTxovos gamoZiebis organos yoveli arasaTanado mopyrobis faqtis gamoZieba, romelic Sesasruleb-lad savaldebulo iqneba. arasaTanado mopyrobis Ses-axeb saCivris wardgenis mniSvnelovani proceduris ararseboba seriozul zians ayenebs Tavad arasaTana-do mopyrobis akrZalvis uflebas da axalisebs bral-debulTa uflebebis potenciur darRvevebs.

Page 52: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

51

danarTebi

sasamarTloSi pirveli wardgena – daswrebuli sxdomebis raodenoba: 74

sajarod gamocxadda Tu ara sxdomis Catarebis Sesaxeb? 74 100%

ki 0 0%

ara 74 100%

mosamarTlem gamoacxada saqmis ganxilvis Sesaxeb? 74 100%

ki 74 100%

ara 0 0%

mosamarTle darbazisTvis naTlad da gasagebad saubrobda? 74 100%

ki 66 89.0%

ara 8 11%

vinmem ganacxada, rom naTeli an gasagebi ar iyo mosamarTlis saubari (mxolod 8 SemTx-vevaSi iyo mosamarTlis saubari gaugebari)?

8 100%

ki 1 12.5%

ara 7 87.5%

yvelasaTvis iyo SesaZlebeli sxdomaze daswreba? 74 100%

ki 69 93%

ara (aqedan 1 sxdoma daixura) 5 7%

mosamarTlem/sxdomis mdivanma gamoacxada mxareTa vinaoba? 74 100%

ki 73 97%

ara 0 0%

monitorma ver SeZlo monacemis dafiqsireba radgan procesi daixura 1 1%

mosamarTlem auxsna braldebuls mosamarTlis/sxdomis mdivnis acilebis ufleba?

74 100%

ki 67 90%

ara 5 7%

Page 53: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

52

monitorma ver SeZlo monacemis dafiqsireba (aqedan 1 procesi daixura) 2 3%

mosamarTlem braldebuls yvela ufleba ganumarta? 74 100%

ki 12 16%

ara 61 82%

monitorma ver SeZlo monacemis dafiqsireba radgan procesi daixura 1 1%

braldebulisaTvis ganmartebuli uflebebi misTvis naTeli da gasagebi iyo? 74 100%

ki 65 88%

ara 7 9%

monitorma ver SeZlo monacemis dafiqsireba (aqedan 1 procesi daixura) 2 3%

mosamarTlis qceva romelime mxaris mimarT iyo damaSinebeli an araformaluri? 74 100%

ki 0 0%

ara 73 99%

monitorma ver SeZlo monacemis dafiqsireba radgan procesi daixura 1 1%

raime instruqcia misca mosamarTlem romelime mxares? 74 100%

ki 3 4%

ara 70 95%

monitorma ver SeZlo monacemis dafiqsireba radgan procesi daixura 1 1%

romel mxares (erTma mosamarTlem orive mxares misca instruqcia)? 3 100%

dacvas 3 100%

braldebas 1 33%

zemoaRniSnulis garda, sxva raime xom ar miuTiTebda mosamarTlis mikerZoebaze? 74 100%

ki 0 0%

ara 73 99%

monitorma ver SeZlo monacemis dafiqsireba, radgan procesi daixura 1 1%

advokati eswreboda sxdomas? 74 100%

Page 54: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

53

ki 49 66%

ara 25 34%

saWiroebis SemTxvevaSi, mowveuli iyo Tarji-mani? (Tarjimnis procesze daswreba TavisTa-vad ar niSnavs, rom Tarjimnis yolis ufleba realizebulia, magaliTad, Tuki Tarjimani aSkarad ar/ver asrulebs Tavis movaleobas)

74 100%

ki 7 9%

ara 0 0%

Tarjimnis mowveva ar iyo saWiro 66 89%

monitorma ver SeZlo monacemis dafiqsireba radgan procesi daixura 1 1%

SerCeuli aRkveTis RonisZieba (daswrebul sxdomebze sasamarTlom mTlianobaSi 98 braldebuls Seufarda aRkveTis RonisZieba)

98 100%

girao 62 63%

patimroba 36 37%

piradi Tavdeboba 0 0%

saTanado qcevis da gausvlelobis Sesaxeb SeTanxmeba 0 0%

samxedro mosamsaxuris qcevisadmi sardlobis meTvalyureoba 0 0%

mosamarTlem acnoba braldebuls arasaTanado mopyrobis Sesaxeb saCivris wardgenis uflebis Taobaze?

74 100%

ki 54 73%

ara 18 24%

monitorma ver SeZlo monacemis dafiqsireba (aqedan 1 sxdoma daixura) 2 3%

mosamarTlem hkiTxa braldebuls, hqonda Tu ara mas raime saCivari uflebaTa darRvevis Sesaxeb?

74 100%

ki 62 84%

ara 10 13%

monitorma ver SeZlo monacemis dafiqsireba (aqedan 1 sxdoma daixura) 2 3%

Page 55: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

54

wina sasamarTlo sxdomebi – daswrebuli sxdomebis ra-odenoba: 78

sajarod gamocxadda Tu ara sxdomis Catarebis Sesaxeb? 78 100%

ki 71 91%

ara 7 9%

mosamarTle darbazisTvis naTlad da gasagebad saubrobda? 78 100%

ki 78 100%

ara 0 0%

yvelasaTvis iyo SesaZlebeli sxdomaze daswreba? 78 100%

ki 76 97%

ara 2 3%

saWiroebis SemTxvevaSi mowveuli iyo Tarjimani? (Tarjimnis procesze daswreba TavisTavad ar niSnavs, rom Tarjimnis yolis ufleba realizebulia, magaliTad, Tuki Tarjimani aSkarad ar/ver asrulebs Tavis movaleobas)

78 100%

ki 7 9%

ara 0 0%

Tarjimnis mowveva ar iyo saWiro 71 91%

mosamarTlem/sxdomis mdivanma gamoacxada mxareTa vinaoba? 78 100%

ki 66 85%

ara 12 15%

mosamarTlem acnoba da ganumarta braldebuls mosamarTlis acilebis ufleba? 78 100%

ki 72 92%

ara 2 3%

monitorma ver SeZlo monacemis dafiqsireba (sxdoma gadaido; braldebuli ar eswreboda) 4 5%

mosamarTlem braldebuls yvela ufleba ganumarta? 78 100%

ki 6 8%

Page 56: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

55

ara 68 87%

monitorma ver SeZlo monacemis dafiqsireba (sxdoma gadaido; braldebuli ar eswreboda) 4 5%

braldebulisaTvis ganmartebuli uflebebi misTvis naTeli da gasagebi iyo? 78 100%

ki 72 92%

ara 2 3%

monitorma ver SeZlo monacemis dafiqsireba (sxdoma gadaido; braldebuli ar eswreboda) 4 5%

prokurorma daayena Suamdgomloba mtkicebulebaTa wardgenis Sesaxeb (4 sxdoma gadaido)?

74 100%

ki 74 100%

ara 0 0%

Suamdgomloba dakmayofilda?

ki 74 100%

ara 0 0%

dacvam dauWira mxari?

ki 65 88%

ara 9 12%

Cxrekisa da amoRebis SemTxvevebSi 42 100%

RonisZieba Catarda sasamarTlos nebarTviT 3 7%

Catarebulis dakanoneba mogvianebiT moxda sasamarTlos mier 39 93%

dacvam waradgina Suamdgomloba mtkicebulebaTa wardgenis Sesaxeb (4 sxdoma gadaido)?

74 100%

ki 22 30%

ara 52 70%

Suamdgomloba dakmayofilda? 22 100%

ki 22 100%

ara 0 0%

braldebam dauWira mxari? 22 100%

ki 21 95%

ara 1 5%

Page 57: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

56

dakmayofilda prokuroris mier wardgenil mtkicebulebaTa nusxa? 74 100%

srulad 72 97%

nawilobriv 2 3%

ar dakmayofilda 0 0%

dakmayofilda dacvis mier wardgenil mtkicebulebaTa nusxa? 22 100%

srulad 22 100%

nawilobriv 0 0%

ar dakmayofilda 0 0%

mosamarTlis qceva romelime mxaris mimarT iyo damaSinebeli an araformaluri? 78 100%

ki 1 1%

ara 77 99%

raime instruqcia misca mosamarTlem romelime mxares? 78 100%

ki 5 6%

ara 73 94%

romel mxares? (erTma mosamarTlem orive mxares misca instruqcia) 5 100%

dacvas 4 80%

braldebas 2 40%

Page 58: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

57

1

37 aqedan 1 sxdoma Tavidanve daxuruli iyo, radgan arasrulwlovnis saqme ganixileboda, 2 sxdoma ki procesis mimdinareobisas daixura, mxolod garkveuli nawili.

arsebiTi ganxilvis sxdomebi – daswrebuli sxdomebis raodenoba: 207

sajarod gamocxadda Tu ara sxdomis Catarebis Sesaxeb? 207 100%

ki 154 74%

ara 53 26%

mosamarTlem gamoacxada saqmis ganxilvis Sesaxeb? 207 100%

ki 196 94%

ara 10 5%

monitorma ver SeZlo monacemis dafiqsireba 1 1%

mosamarTle darbazisTvis naTlad da gasagebad saubrobda? 207 100%

ki 202 97%

ara 4 2%

monitorma ver SeZlo monacemis dafiqsireba 1 1%

yvelasaTvis iyo SesaZlebeli sxdomaze daswreba (sami sxdoma daixura37)? 204 100%

ki 198 97%

ara 6 3%

saWiroebis SemTxvevaSi mowveuli iyo Tar-jimani (3 sxdoma daixura) Tarjimnis procesze daswreba TavisTavad ar niSnavs rom Tarjim-nis yolis ufleba realizebulia, magaliTad, Tuki Tarjimani aSkarad ar/ver asrulebs Tav-is movaleobas)?

204 100%

ki 2 1%

ara 0 0%

Tarjimnis mowveva ar iyo aucilebeli 202 99%

mosamarTlem/sxdomis mdivanma gamoacxada mxareTa vinaoba (es kiTxva relevanturi iyo mxolod 35 ganxilvaze, romelic arsebiTi ganxilvis etapis pirveli sxdoma iyo)?

35 100%

Page 59: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

58

ki 35 100%

ara 0 0%

gadawyvetileba sajarod gamocxadda (es kiTxva relevanturi iyo mxolod 4 SemTxvevaSi)?

4 100%

ki 4 100%

ara 0 0%

mosamarTlem auxsna braldebulis mosamarTlis acilebis ufleba (es kiTxva relevanturi iyo mxolod 35 SemTxvevaSi)?

35 100%

ki 31 88.5%

ara 3 8.5%

sxdoma gadaido 1 3%

mosamarTlem braldebuls yvela ufleba ganumarta (es kiTxva relevanturi iyo mxolod 35 SemTxvevaSi)?

35 100%

ki 11 31%

ara 22 63%

sxdoma gadaido 2 6%

braldebulisaTvis ganmartebuli uflebebi misTvis naTeli da gasagebi iyo (es kiTxva relevanturi iyo mxolod 35 SemTxvevaSi)?

35 100%

ki 33 94%

ara 0 0%

sxdoma gadaido 2 6%

mosamarTlis qceva romelime mxaris mimarT iyo damaSinebeli an araformaluri (1 sxdoma daxuruli iyo)?

206 100%

ki 3 2%

ara 203 98%

mowmeebi imyofebodnen sxdomis darbazSi dakiTxvamde (braldebulTa gamoklebiT, romlebic eswrebian sxdomas)?

50 100%

ki 0 0%

ara 50 100%

Page 60: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

59

mosamarTlem dausva kiTxvebi mowmeebs romelime mxaris saxeliT (braldebulTa da eqspertTa CaTvliT; es cifri aRniSnavs im sxdomaTa raodenobas, romlebzec daikiTxnen mowmeebi da ara mowmeTa saerTo raodenobas)?

64 100%

ki 11 17%

ara 53 83%

romeli mxaris saxeliT? 11 100%

braldebis saxeliT 2 18%

dacvis saxeliT 2 18%

orives saxeliT 7 63%

raime instruqcia misca mosamarTlem romelime mxares (1 sxdoma daixura)? 206 100%

ki 17 8%

ara 189 92%

romel mxares? 17 100%

braldebas 6 35%

dacvas 10 58%

orives 1 5%

Page 61: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

60

saproceso SeTanxmebebi – daswrebuli sxdomebis raode-noba: 69

sajarod gamocxadda Tu ara sxdomis Catarebis Sesaxeb? 69 100%

ki 45 65%ara 24 35%mosamarTlem gamoacxada saqmis ganxilvis Sesaxeb? 69 100%

ki 67 97%ara 2 3%mosamarTle darbazisTvis naTlad da gasagebad saubrobda? 69 100%

ki 66 96%ara 3 4%yvelasaTvis iyo SesaZlebeli sxdomaze daswreba? 69 100%

ki 66 96%ara 3 4%saWiroebis SemTxvevaSi mowveuli iyo Tarjimani (Tarjimnis procesze daswreba TavisTavad ar niSnavs rom Tarjimnis yolis ufleba realizebulia, magaliTad, Tuki Tarjimani aSkarad ar/ver asrulebs Tavis movaleobas)?

69 100%

ki 3 4%ara 0 0%Tarjimnis mowveva ar iyo aucilebeli 66 96%mosamarTlem acnoba da ganumarta braldebuls mosamarTlis acilebis ufleba (es SekiTxva relevanturi iyo mxolod 27 SemTxvevaSi, rodesac pirvelad gaixsna sxdoma)?

27 100%

ki 26 96%ara 1 4%mosamarTlis qceva romelime mxaris mimarT iyo damaSinebeli an araformaluri? 69 100%

ki 0 0%

Page 62: Tbilisis da quTaisis MONITORING CRIMINAL TRIALS IN ... angariSi3.pdf · analizi efuZneba mxolod sasamarTlo procesebze ... tirebulia rogorc sisxlis samarTlis saproceso kode-qsiT,4

61

ara 69 100%mosamarTlem ganumarta braldebuls, rom mis mier wamebis, araadamianuri an damamcirebeli mopyrobis faqtze saCivris Setana xels ar SeuSlis kanonis dacviT dadebuli saproceso SeTanxmebis damtkicebas?

69 100%

ki 36 52%ara 33 48%mosamarTlem braldebuls yvela ufleba ganumarta (es SekiTxva relevanturi iyo mxolod 27 SemTxvevaSi, rodesac pirvelad gaixsna sxdoma)?

27 100%

ki 7 26%ara 20 74%braldebulisaTvis uflebebis ganmarteba naTeli da gasagebi iyo (es SekiTxva relevanturi iyo mxolod 27 SemTxvevaSi, rodesac pirvelad gaixsna sxdoma)?

27 100%

ki 25 92%ara 2 7%raime instruqcia misca mosamarTlem romelime mxares? 69 100%

ki 3 4%ara 66 96%romel mxares? 3 100%dacvas 1 33%braldebas 2 67%