1

Techniki

informacyjne

dr inż. Michał Łanczont Wydział Elektrotechniki i Informatyki

p. E419 tel. 81-538-42-93

m.lanczont@pollub.pl http://lanczont.pollub.pl

Część 5

Prezentacje multimedialne

• Microsoft PowerPoint pojawił się jako

produkt Microsoft w roku 1987. Pierwotnie

został on opracowany przez firmę Nashoba

Systems of Concord jako Nashoba Forethought

dla komputerów Apple.

• W 1990 roku, Microsoft wypuścił na rynek

Word, Excel oraz PowerPoint pod wspólną nazwą

Microsoft Office, najpierw dla Apple, a

później dla Windows.

• Programy typu PowerPoint łączą tekst,

grafikę i multimedia w jeden produkt jakim

jest slajd który może być drukowany lub

częściej wyświetlany za pomocą monitora

ekranowego lub projektora. 2

2

Narzędzia wspierające tworzenie

prezentacji multimedialnych

• Microsoft PowerPoint

• OpenOffice Impress

• Prezi https://prezi.com/

• Slideshark https://www.slideshark.com/

• Haiku Deck https://www.haikudeck.com/

• GoogleDoc Prezentacje

• Tiki-Toki http://www.tiki-toki.com/

• Slides http://slides.com/

• Swipe https://www.swipe.to/

3

Zasady #1

• Każda prezentacja musi mieć swój temat

- slajd tytułowy

• Treść i środki wyrazu dostosowane do

odbiorcy

• Każda plansza/slajd powinien mieć

tytuł

• Aby slajdy były czytelne, nie powinno

być więcej niż 5-6 linijek tekstu na

slajdzie

• Tekst powinien składać się z haseł, a

nie rozbudowanych akapitów 4

3

Zasady #2

• Tekst i pozostałe elementy powinny być

czytelne z większej odległości.

• Czcionka czytelna- bez zbędnych

ozdobników, udziwnień.

• Elementy graficzne muszą być czytelne,

a ich zadaniem jest wspomaganie

tekstu.

• Konsekwentnie stosować kolory i

czcionki. Kolorystyka i tło mają

wspomagać prezentację, a nie

dominować.

5

Zasady #3

• Stosować stopniowanie - tzn.

wyświetlać kolejne elementy slajdu

potrzebne do prezentacji.

• Umieszczenie animacji w slajdzie służy

objaśnianiu jakiegoś zjawiska lub

uatrakcyjnieniu prezentacji. Przesadne

używanie różnorodnych "sztuczek"

dezorientuje słuchaczy.

• Odbiorca zwraca największą uwagę na

górną część slajdu, a szczególnie lewy

górny róg.

6

4

Zasady #4

• Rysunki, wykresy, schematy i tabele

powinny być numerowane i podpisane

• Symbole i oznaczenia występujące we

wzorach i równaniach powinny być

wyjaśnione

• Wzory i równania powinny być

numerowane

• Wszystkie slajdy w prezentacji poza

tytułowym powinny zostać ponumerowane

7

Prezi

8

https://prezi.com/

5

Prezi

9

• Efektowne prezentacje

• Prezentacja wynikowa: ze strony WWW

lub lokalnego pokazu

• Zapisując do PDF uzyskuje się

statyczne slajdy

• Brak własnych narzędzi do tworzenie

tabel, rysunków, schematów, wykresów,

wzorów czy osadzania symboli

• Środowisko niezależne od systemu

operacyjnego

Prezi

10

6

Szablon prezentacji

• Zaimplementowane w środowisku

• Biblioteki szablonów w sieci

• Samodzielne utworzenie szablonu

11

Szablon prezentacji

12

7

Szablon prezentacji

13

Układ slajdu

14

8

Obiekty

15

Tekst

• Tekst umieszcza się w bloku tekstowym

• Równania i wzory - obiekt Równanie

• Ozdobny tekst - obiekt WordArt

• Nagłówek, stopka, data i numer slajdu

Obiekty

16

Tekst - WordArt

• Predefiniowane formy

tekstu ozdobnego

• Za pomocą narzędzi z

zakładki Formatowanie:

– Format czcionki i tekstu

– Parametry tła tekstu

9

Obiekty

• Tabele dodaje się

analogicznie jak w

Microsoft Word

• Zakładki Projektowanie i

Układ umożliwiają

formatowanie tabeli

17

Tabela

Obiekty

• Bitmapy – wstaw obraz

• Grafika wektorowa

18

Grafika

10

Obiekty

19

Wykresy

Obiekty

20

Filmy i dźwięki

11

Animacje

21

Obiektów

Animacje

22

Slajdów

12

Szablon prezentacji

• W OpenOffice Impress

szablon slajdu określany

jest mianem Wzorca

• W środowisku dostępnych

jest kilka gotowych

wzorców

• Dodatkowe wzorce można

pobrać z internetu

• Można importować wzorce

przeznaczone dla Power

Point’a

23

Szablon prezentacji

• Tworzenie lub edycja wzorca

• WIDOK/WZORZEC/WZORZEC SLAJDU

• Edycja tła slajdu

• Formatowanie domyślne czcionek

• Powrót do edycji prezentacji

24

13

Układ slajdu

1. Dodawanie nowego slajdu o

predefiniowanym układzie elementów

2. Modyfikowanie układu aktywnego slajdu

25

Obiekty

• W aktywnym obiekcie

1. W polu tekstowym

2. Jako obiekt FORMUŁA…

3. Jako obiekt FontWork

26

Tekst

1.

1.

2.

3.

14

Obiekty

• Formatowanie tekstu w

sposób analogiczny jak

w OpenOfice Writer

27

Tekst

Obiekty

28

FontWork

15

Obiekty

29

Tabele

Obiekty

30

Tabele 1.

2.

3.

4.

2.

3. 4.

16

Obiekty

31

Tabele 1.

32

Obiekty Grafika

• Grafika bitmapowa

17

33

Obiekty Grafika

• Grafika wektorowa

34

Obiekty Grafika

• Grafika wektorowa

18

35

Obiekty Wykresy

36

Animacje Obiektów

19

37

Animacje Obiektów

38

Animacje Slajdów

20

Pakiety biurowe do pracy zdalnej

39

Pakiety biurowe Online

• Praca zdalna poprzez przeglądarkę internetową

• Uniezależnienie się od systemu operacyjnego

(Windows, Linux, Android, MacOS itd.)

• Konieczność posiadania konta

e-mail Microsoft lub Google

• Zapis dokumentów w chmurze i na dysku lokalnym

• Możliwość instalacji na dysku lokalnym

• Możliwość pracy grupowej

• Zgodność tworzonych dokumentów ze przyjętymi

standardami (docx, odt, pdf, txt, rtf, HTML),

z pewnymi ograniczeniami

• Ograniczenie funkcjonalności w stosunku do

wersji komercyjnej Offline

40

21

Dostęp

Microsoft Office Online

– https://www.office.com/

41

Dostęp

Google Docs

– https://docs.google.com/document/u/0/

42

22

Zawartość

43

Program Microsoft

Office Online Google Docs

Edytor tekstu TAK TAK

Arkusz

kalkulacyjny TAK TAK

Edytor prezentacji TAK TAK

Program pocztowy TAK TAK

Kalendarz/terminarz TAK TAK

Inne moduły

OneNote, Sway,

Kontakty, OneDrive,

Docs.com

Bloger, Zdjęcia,

Tłumacz, Kontakty,

Dysk

Microsoft Word #1

44

23

Microsoft Word #2

45

Microsoft Excel

46

24

Microsoft PowerPoint

47

GoogleDocs #1

48

25

GoogleDocs #2

49

GoogleDocs #3

50

26

GoogleDocs Arkusz Kalkulacyjny

51

GoogleDocs

Prezentacje #1

52

27

GoogleDocs

Prezentacje #2

53

GoogleDocs

Prezentacje #2

54

28

GoogleDocs

Prezentacje #3

55

Grafika

• Grafika rastrowa – prezentacja obrazu za

pomocą pionowo-poziomej siatki odpowiednio

kolorowanych pikseli na monitorze komputera,

drukarce lub innym urządzeniu wyjściowym.

• Grafika rastrowa została opatentowana

pierwszy raz przez firmę Texas Instruments w

latach 70. i aktualnie jest wszechobecną

formą przedstawiania obrazu cyfrowego.

56

Rastrowa

używające kompresji

stratnej

JBIG • JBIG2 • JNG • JPEG • JPEG

LS • JPEG 2000 • JPEG XR • DjVu •

TIFF • WebP • WMF

używające kompresji

bezstratnej

APNG • BMP • GIF • LWF • MNG •

PCX • PNG • TGA • TIFF • WMF

bez kompresji BMP • DNG • PNM • PSD • RAW • TGA

• TIFF • WBMP • WMF • XCF • XPM

29

Grafika

• Grafika wektorowa – obraz opisany jest za

pomocą figur geometrycznych (w przypadku

grafiki dwuwymiarowej) lub brył geometrycznych

(w przypadku grafiki trójwymiarowej),

umiejscowionych w matematycznie zdefiniowanym

układzie współrzędnych, odpowiednio dwu- lub

trójwymiarowym.

57

Wektorowa-obiektowa

Formaty grafiki

wektorowej

2D Al • CDR • EPS • SVG • SWF • WMF

3D DXF • DWF • DWG • STL

Grafika rastrowa

58

Cechy

1.Umożliwia zachowanie dużego realizmu

kolorystycznego poprzez indywidualne

określanie barwy każdego elementu obrazu

2.Nie pozwala na dokonywanie transformacji

geometrycznych na elementach składowych

(a nie fragmentach) obrazu

3.Wielkość plików szybko rośnie wraz z

rozdzielczością (ilością pikseli) obrazu

30

Grafika wektorowa

59

Cechy

1. Doskonale nadaje się do reprezentacji

obrazów zawierających elementy strukturalne

2. Umożliwia dokonywanie płynnych

transformacji elementów obrazu jak i jego

całości bez utraty jakości prezentacji

3. Wielkość plików słabo zależy od

rozdzielczości obrazu, jest tylko funkcją

ilości i złożoności opisu jego elementów

składowych

4. Format pliku jest zazwyczaj ściśle związany

z programem w którym został utworzony, brak

uniwersalnego formatu pliku dla grafiki

wektorowej

Grafika

60

Wektorowa a rastrowa

31

Grafika

• Piksel jest to najmniejszy element obrazu bitmapowego. Jeden

piksel to bardzo mały kwadrat wypełniony w całości

jednolitym kolorem. Piksel stanowi także najmniejszy element

obrazu wyświetlanego na monitorze komputera. Tryb pracy

monitora, a konkretnie jego rozdzielczość to właśnie liczba

pikseli jakie zawiera on w pionie i poziomie.

• DPI – liczba plamek przypadająca na cal długości. Jednostka

stosowana do określenia rozdzielczości drukarek,

naświetlarek itp. Pojęcie to jest bardzo rozpowszechnione i

często stosowane także jako potoczny zamiennik określeń

pokrewnych: PPI (pikseli na cal) czyli jednostek rozdzielczości

obrazów bitmapowych oraz SPI ( próbek na cal) czyli

jednostek rozdzielczości skanerów.

61

Pojęcia

Grafika

• Piksel jest to najmniejszy element obrazu bitmapowego. Jeden

piksel to bardzo mały kwadrat wypełniony w całości

jednolitym kolorem. Piksel stanowi także najmniejszy element

obrazu wyświetlanego na monitorze komputera. Tryb pracy

monitora, a konkretnie jego rozdzielczość to właśnie liczba

pikseli jakie zawiera on w pionie i poziomie.

• DPI – liczba plamek przypadająca na cal długości. Jednostka

stosowana do określenia rozdzielczości drukarek,

naświetlarek itp. Pojęcie to jest bardzo rozpowszechnione i

często stosowane także jako potoczny zamiennik określeń

pokrewnych: PPI (pikseli na cal) czyli jednostek rozdzielczości

obrazów bitmapowych oraz SPI ( próbek na cal) czyli

jednostek rozdzielczości skanerów.

62

Pojęcia

32

Grafika

63

Palety barw RGB

(Red Green Blue)

Model addytywny – czynnikiem

tworzącym kolor jest światło.

Opracowano go do uzyskania

obrazu na ekranie monitora.

CMYK

(Cyan Magenta Yellow blacK)

Model subtraktywny – czynnikiem

tworzącym kolor jest farba.

Opracowano go do wielobarwnego

druku.

Grafika

• Rozdzielczość obrazu (resolution) jest to ilość pikseli możliwa

do wyświetlenia na ekranie monitora komputerowego.

Rozdzielczość określa się jako ilość pikseli w poziomie razy

ilość w pionie

• Mapa bitowa (bit map) -sposób zapamiętania obrazu przy

wykorzystaniu pikseli ułożonych w rzędy i kolumny. Każdy

piksel (informacja o jego kolorze) zapisywany jest za pomocą

określonej liczby bitów, 1 oznacza czerń lub kolor, 0 biel

(brak koloru). Rozróżniamy mapy:

– 1-bitowe, to mapy czarno-białe - 21=2 kolory

– 8-bitowe, na jeden piksel przypada 28=256 kolorów

– 16-bitowe, na jeden piksel przypada 216=65 536 kolorów

– 24-bitowe, na jeden piksel przypada 224=16 777 216 kolorów

– 32-bitowe, na jeden piksel przypada 232=4 294 967 296 kolorów

64

Pojęcia

33

Grafika

Rozdzielczość a wielkość pliku

• Im dany obraz ma wyższą rozdzielczość, tym

większy jest jego rozmiar.

• Na wielkość obrazka wpływ ma również ilość

możliwych do zapamiętania kolorów.

• Im więcej kolorów tym większa objętość.

• Do wstępnego oszacowania wielkości pliku

możemy posłużyć się prostym wzorem:

W=a*b*c

gdzie: a – ilość pikseli w pionie, b – ilość pikseli w

poziomie, c – ilość kolorów, W – wielkość pliku

65

Pojęcia

Rozdzielczość obrazka a wielkość pliku

Grafika Rastrowa Grafika wektorowa

1600 x 1200 3,69 MB

1280 x 960 2,37 MB

1024 x 768 1,33 MB

800 x 600 773 kB

640 x 480 348 kB

1600 x 1200 9,4kB

1280 x 960 9,4kB

1024 x 768 9,4kB

800 x 600 9,4kB

640 x 480 9,4kB

66

Grafika Wektorowa a rastrowa

34

Grafika

Programy do grafiki rastrowej

• Photo Shop (Adobe)

• Paint Shop Pro Photo (Corel)

• Gimp

• Paint

67

GIMP • Opracowany przez dwóch studentów informatyki

z Uniwersytetu Berkeley, Spencer Kimball i

Peter Mattis w połowie lat 90. Zdecydowało,

że wolą napisać program do obróbki obrazów

niż kompilator w scheme/lisp.

• Pierwsze wydanie publiczne, wersja 0.54, w

styczniu 1996

• Włączenie społeczności użytkowników do

procesu rozwoju aplikacji

• W 1997 funkcjonuje już wersja 1.0

• Obecnie nad projektem pracuje kilka grup

realizując zadania celowe

• Aktualna wersja 2.10.8 stabilna

68

35

Gimp

69

Gimp • Skalowanie, zmiana rozdzielczości

• Modyfikacja kolorystyki zdjęć, obrazów

(kontrast, jasność, nasycenie obrazu,

itd…)

• Praca na warstwach

• Przekształcenia i zniekształcenia

obrazu lub jego elementów za pomocą

bogatej biblioteki filtrów

• Bogate narzędzie graficzne (ołówki,

pędzle itd…)

• Konwersja pomiędzy różnymi formatami

obrazów rastrowych

• Tworzenie animacji poklatkowych gif

70

36

Gimp • Zaznaczenie

• Kopiowanie

• Wlej jako nowa warstwa

• Na warstwie

podstawowej filtr

artystyczny Kubizm

• Zaznaczenie

• Multiplikowanie

zaznaczenia na kilku

warstwach

• Wykonanie filtrowania

i modyfikacji palety

barw na poszczególnych

warstwach

71

Gimp

72

• Przygotowanie bazy dla animacji

(pierwsza klatka)

• Duplikowanie warstwy

• Wprowadzenie zmiany

• Duplikowanie zmienionej warstwy

• Powtarzanie procedury

• Zapisanie jako animowany gif

37

Grafika

73

Programy do grafiki wektorowej

• Corel Draw

• DrawPlus

• Open Office Draw

• Skencil (Linux)

• Ilustrator CS3(Adobe Ilustartor)

• Inkscape

• Sodipodi

• AutoCad – A9CAD, DraftSight

• Microsoft Visio

• Solid Edge

• FreeCAD

Rysunek techniczny • Wszystko zaczęło się od twierdzeń Euklidesa

z Aleksandrii (ok. 350 p.n.e.), które po

latach wykorzystane zostały jako podwaliny

dla opracowania geometrii wykorzystywanej w

systemach CAD.

• Projekty pierwszych „programowanych” maszyn,

wykonujących swe czynności w sposób

zautomatyzowany, pozostawił po sobie

Leonardo da Vinci (1452-1519).

• Maszyn do cięcia drewna, wykorzystujących

system dźwigni i przekładni, umożliwiały

wykonywanie powtarzalnych czynności w sposób

gwarantujący większą dokładność, niż miałoby

to miejsce przy wykonywaniu ich przez ludzi.

74

38

Rysunek techniczny

75

Rysunek techniczny • Właściwe rysunki techniczne, spełniające już

pewne standardy, wykonywane nawet według

pierwszych określonych pojawił się w

XVIII/XIX wieku, wraz z rewolucją

przemysłową.

• Stopniowo rozwijają się narzędzia

kreślarskie

• W drugiej połowie XX wieku dominować

zaczynają komputerowe systemy CAD, ale nie

do końca…

76

39

Systemy CAD

• W latach 50 XX wieku pojawiły się systemy z

„inteligentnymi deskami kreślarskimi”

wspomagającymi pracę inżynierów, redukcja

popełnianych błędów, możliwość ponownego

wykorzystania już wykonanych rysunków, bądź

ich fragmentów.

• W latach 60. na MIT powstał „Sketchpad”

pierwszy profesjonalny system wspomagający

projektowanie. Jego autor, Ivan Sutherland,

użył systemu komputerowego, który w

nowatorski sposób wykorzystywał pióro

świetlne jako narzędzie do wprowadzania

danych bezpośrednio na ekran monitora.

77

Sketchpad

78

40

Sketchpad

79

Systemy CAD

• Era profesjonalnych producentów

ukierunkowanych na rozwój, sprzedaż i

dystrybucję komercyjnych systemów CAD 2D,

zaczęła się w 1969 roku i wiązała się z

przedsiębiorstwami Applicon i

Computervision3.

• Firmy te w ciągu kilku lat połączyły się z

Auto-trol Technology, Calma i M&S Computing

(Intergraph). Z tego połączenia narodziła

się United Computing (do niedawna UGS),

oferująca różne rozwiązania CAD.

• Niedawne przejęcie tej firmy przez koncern

Siemens sprawiło, że nazwa UGS przechodzi

powoli do historii. 80

41

Systemy CAD

• Najsłynniejszym chyba programem 2D z tamtego

okresu i będącym w użyciu od ponad 30 lat

jest CADAM (Computer Aided Drafting and

Manufacturing – komputerowo wspomagane

rysowanie i wytwarzanie) – współczesną jego

wersję można pobrać ze strony www.cadam.com.

81

Systemy CAD

• W 1975 roku francuska firma lotnicza Avions

Marcel Dassault nabyła od Lockheeda kod

źródłowy CADAM i na jego podstawie, w 1977

roku, zaprezentowała pierwsze oprogramowanie

3D z prawdziwego zdarzenia, CATIA – Computer

Aided Three Dimensional Interactive

Application.

• Mimo stałego wzrostu wydajności komputerów,

tego typu modelowanie 3D było jednak nadal

zbyt skomplikowane i „pamięciożerne”, by

znaleźć szersze zastosowanie praktyczne.

82

42

Systemy CAD

• Pierwszym – minikomputerem, który pozwalał

na swobodne wykorzystywanie ówczesnych

systemów CAD, a do tego nie potrzebował

specjalnych agregatów chłodzących i urządzeń

zasilających zaprezentowany został przez

firmę DEC na początku 1980 roku pod nazwą

MicroVAX.

83

Systemy CAD

• Firma Autodesk, założona w 1982 roku,

zademonstrowała pierwszy system CAD

dedykowany dla komputerów klasy PC. Był nim

AutoCAD (Release 1), którego premiera odbyła

się w październiku 1982 roku.

• W ślad za nim pojawiały się kolejne:

– CADRA 2D CAD w 1983 roku (Adra Systems);

– W 1984 roku założona zostaje firma Bentley Systems

i pojawia się jej słynny program MicroStation.

– W tym samym roku pojawia się implementacja IGDS

CAD dla środowiska PC,

– W 1985 roku – pierwszy system 3D dla PC – czyli

CADKEY (Micro-Control Systems).

84

43

Systemy CAD

• Apple wprowadza na rynek pierwszy komputer

standardu Macintosh 128 (w 1984 roku), a już

rok później pojawia się bardzo dobry system

CAD dla tego komputera – MiniCAD, który

zresztą okazał się najlepiej sprzedającym

się oprogramowaniem CAD dla Mac.

• Od tego momentu odnotowujemy istotną zmianę

na rynku systemów CAD: następuje proces

konsolidacji oprogramowania, najczęściej w

wyniku przejmowania coraz większej liczby

mniejszych firm przez duże podmioty.

85

Projektowanie CAD

• W klasycznym podejściu projektowany obiekt

powstaje w wyobraźni projektanta, a

materialną formą projektu był zestaw

dwuwymiarowych rysunków technicznych

86

44

Projektowanie CAD

• Współczesne oprogramowanie pozwala zbudować

wirtualny projekt w przestrzeni

trójwymiarowej.

• Projekt wirtualny może być przetwarzany na

wiele sposobów.

• Można łatwo i BEZBŁĘDNIE tworzyć rzuty i

przekroje oraz prezentować je w sposób

dynamiczny.

• Wirtualne projektowanie nie wymaga już tak

precyzyjnej wyobraźni przestrzennej jaka była

wymagana przy projektowaniu klasycznym.

87

System CAD

Pod pojęciem CAD – Komputerowe

Wspomaganie Projektowania rozumie

się zastosowanie komputerów do:

•Zapisu cech konstrukcyjnych

•Doboru cech konstrukcyjnych

•Wykonania dokumentacji technicznej

88

45

Inkscape

• Darmowy program do tworzenia grafiki

wektorowej

• Oprogramowanie wieloplatformowe Winows,

Mac OS, Linux, FreeBSD

• Tworzenie: symboli, znaków towarowych,

logotypów, ikon czy postaci komiksowych.

• Tworzenie schematów i diagramów

• Odpowiednik CorelDRAW

• Pozwala na bezpośrednie dołączanie do

projektu rysunków grafiki rastrowej lub

ich wektoryzację (trasowanie)

89

Inkscape Umożliwia rysowanie:

– kształtów,

– linii,

– strzałek,

– tworzenie krzywych Béziera,

– wyginanie napisów wzdłuż krzywych,

– malowanie obiektów – także gradientem,

– nadawanie im przezroczystości,

– zmianę kształtów dowolnych obiektów za pomocą

rozbudowanej edycji węzłów,

– sumowanie i odejmowanie ścieżek,

– grupowanie i rozgrupowywanie obiektów,

– Kaligrafię,

– udostępnia narzędzie do wyrównywania obiektów

względem siebie.

90

46

Inkscape

91

Dla zaimportowanego obrazu

rastrowego można wykonać

funkcję wektoryzacji.

Inkscape

92

47

A9CAD

• Program do komputerowego wspomagania

projektowania urządzeń mechanicznych,

w architekturze itd….

• Darmowy odpowiednik Autodesk Autocad

• Narzędzia i funkcje działają w sposób

analogiczny jak w AutoCad’zie

• Zapis projektów w formacie DWG i DXF

93

A9CAD

94

48

Solid Edge • Program komputerowego wspomagania

projektowania przeznaczony głównie dla

mechaników

• Umożliwia rysowanie obiektów 2D i 3D,

pojedynczych elementów i zespołów

• Składa się z kilku wyspecjalizowanych

programów

• Automatycznie tworzy rzutowany obraz

projektowanego obiektu 3D

• Utworzone projekty mogą być

importowane przez programy FEM 3D

(Comsol Multiphisis)

95

Solid Edge

96

49

Druk 3D

97

Drukowanie:

1.FDM – termoplastyczne tworzywa

sztuczne

2.Żywica

3.SLS – polimerowe materiały do spieku

laserowego

4.Metal

Rzutowanie • Liczba rzutów powinna być ograniczona do

minimum.

• W ogromnej większości wystarczają trzy

rzuty, dwa a nawet jeden.

• Jeżeli nie można umieścić rzutów w sposób

klasyczny, poszczególne rzuty można

umieszczać na arkuszu dowolnie, należy

jednak je odpowiednio oznaczyć.

98

50

Rzutowanie prostokątne

99

Wymiarowanie

• Linia wymiarowa – cienka linia

prosta lub łukowa zakończona

grotami (w pewnych sytuacjach

jednym) dotykającymi końcami

linii rysunkowych

• Groty rysuje się krótkimi

liniami,

– Może być zamknięty lub otwarty

– Może być zaczerniony lub nie

– Kąt rozwarcia grota od 15o do 90

o

• Można zastąpić groty ukośną

kreską od kącie 45o do linii

wymiarowej lub kropką o średnicy

grubości grota 100

51

Wymiarowanie • Wymiary umieszcza się zazwyczaj na zewnątrz

zarysu przedmiotu, korzystając z

pomocniczych linii wymiarowych. Są to linie

ciągłe cienkie, będące albo przedłużeniami

linii rysunku, albo stycznymi do nich.

• W rysunku technicznym budowlanym zaleca się

nie doprowadzać linii pomocniczych

wymiarowych do brzegu (rzutu) wymiarowanego

obiektu.

101

Wymiarowanie

• Pomocnicze linie wymiarowe mogą się przecinać i

można je przerywać gdy przecinają napis.

• Jeżeli linia pomocnicza przechodzi przez

zakreskowane pole, to jej kierunek nie może być

zgodny z kierunkiem rysowania.

• Linia wymiarowa powinna być zawsze równoległa do

kierunku wymiaru, zaś linie pomocnicze

prostopadłe.

102

52

Wymiarowanie

Liczby wymiarowe wpisuje się wzdłuż

przypisanych im linii wymiarowych lub nad

odpowiednimi liniami odniesienia, tak aby

odczytywanie tych liczb było możliwe podczas

obserwacji rysunku od dołu lub z prawej strony

arkusza rysunkowego.

103

Wymiarowanie

Zaleca się sytuować liczby wymiarowe

względem linii wymiarowych wymiarów liniowych

oraz linii wymiarowych wymiarów kątowych w

sposób pokazany na rysunkach:

104

53

Wymiarowanie

Liczb wymiarowych nie należy przecinać

żadnymi liniami rysunkowymi, gdy taka kolizja

jest nie do uniknięcia, odpowiednią linię

rysunkową należy przerwać w miejscu

umieszczania liczby wymiarowej lub przesunąć

liczbę wymiarową wzdłuż linii wymiarowej.

105

Wymiarowanie

Dopuszcza się w przypadku szeregu

wymiarów i braku miejsca, wpisywanie liczb

wymiarowych po różnych stronach linii

wymiarowej z wykorzystaniem odnośników lub bez

odnośników.

106

54

Wymiarowanie Znak wymiarowy - To

symbol stanowiący

uzupełnienie liczby

wymiarowej.

107

Wymiarowanie

• Wymiarowanie promieni. Linię wymiarową

długości promienia zakańcza się grotem od

strony łuku rozpatrywanego okręgu, a

przypisana tej linii liczbę poprzedza się

znakiem wymiarowym R.

• Jeżeli zachodzi potrzeba podania wymiarów

określających położenie środka okręgu, który

jest punktem nie mieszczącym się w obrębie

rysunku, wybieramy inny dogodny punkt, a

wymiar promienia załamujemy pod katem prostym.

• Jeżeli natomiast położenie środka okręgu może

pozostać niezwymiarowane, linię wymiarową

długości promienia tego okręgu można skrócić.

108

55

Wymiarowanie

109

Wymiarowanie

Należy unikać przecinania się linii

pomocniczych wymiarowych z liniami wymiarowymi

innych wymiarów i z liniami rysunku.

110

56

Wymiarowanie

•Nie wolno używać pomocniczych linii wymiarowych i ich

przedłużeń oraz linii rysunkowych jako linii

wymiarowych ani też linii wymiarowych jako

pomocniczych dla innych wymiarów.

•Jeżeli przedmiot posiada w kierunku prostopadłym do

rzutu tylko jeden wymiar (zwykle grubość), to można

nie rysować rzutu, lecz podać ten wymiar nad linią

odniesienia, poprzedzając go znakiem mnożenia.

111

Wymiarowanie

Wymiary powinny być umieszczane na tych

rzutach, na których wymiarowane elementy

przedmiotu widać najwyraźniej.

112

Źle Dobrze

57

Wymiarowanie

Na rysunku należy podawać tylko tyle

wymiarów i takich, które są niezbędne do

jednoznacznego określenia wymiarowanego

przedmiotu, przy czym każdy wymiar powinien

być podany tylko raz, niezależnie od tego czy

przedmiot jest narysowany:

● w jednym czy w kilku rzutach, wykonanych na

jednym lub kilku arkuszach,

● na jednym czy na kilku rysunkach, jako

odrębna część w zespole.

113

Wymiarowanie

Jeżeli na rysunkach występuje szereg wymiarów

położonych jeden za drugim (tzw. łańcuch

wymiarowy), to najmniej ważny wymiar łańcucha

powinien zostać pominięty – łańcuch wymiarowy

nie powinien być zamknięty

Wymiary odnoszące się do tego samego elementu

przedmiotu należy podawać, o ile jest to

możliwe, na tym samym rzucie, wyraźnie je

grupując.

114

58

Wymiarowanie

Wymiarowanie w układzie równoległym polega

na podawaniu wszystkich wymiarów od jednej

powierzchni lub linii. W tej metodzie

dokładność każdego wymiaru zależy tylko od

dokładności samej obróbki, a nie zależy od

dokładności innych wymiarów przedmiotu.

115

Wymiarowanie

Wymiarowanie w układzie szeregowym polega na

wpisywaniu wymiarów jeden za drugim. W tej

metodzie dokładność każdego wymiaru zależy od

położenia sąsiednich elementów.

116

59

Wymiarowanie

Wymiarowanie w układzie mieszanym jest

połączeniem zalet obu metod.

117

Wymiarowanie

Jednostki miary. W praktyce rysunkowej

przejęło się stosowanie że:

• jednostką podstawową w rysunku

architektoniczno-budowlanym jest centymetr

(cm). Wynika to z faktu dokładności jaką

jesteśmy w stanie uzyskać na placu budowy w

trakcie wznoszenia obiektu budowlanego,

• w rysunku konstrukcji stalowych jednostką

podstawową jest milimetr (mm),

• w rysunku urbanistycznym metr (m).

118