23
TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI Bilgisayar verilen bilgileri belirli programa göre işleyen, saklayabilen gerektiği zaman yeniden kullanmamıza imkan tanıyan elektronik bir alettir.Evlerimizde ve iş yerlerimizde iş amaçlı veya kişisel olarak kullandığımız masa üstü bilgisayarlar PC (Personal Computer = Kişisel Bilgisayar) olarak adlandırılır. Ayrıca yine kişisel olarak kullanılabilen taşınabilir, çanta şeklinde bilgisayarlar da vardır. Bunlar da NOTEBOOK veya LAPTOP(Dizüstü) olarak adlandırılır. Bu ders notlarında PC türü bilgisayarlar anlatılacaktır. Bilgisayar 2 ana unsurdan oluşur: 1. Donanım (Hardware) 2. Yazılım (Software) Donanım: Bilgisayarın fiziksel yapısını ifade eder. Fiziksel yapı sadece bir metal yığınıdır. Kısaca gözle görebildiğimiz elle dokunabildiğimiz parçalardır. Yazılım(Software): Bilgisayardaki kullandığımız her türlü programlara YAZILIM denir. Donanımı kullanmak için gerekli programlardır. Bilgisayarın nasıl çalışacağını söylerler. Elle tutulmazlar. Belirli bir işlemi yapmak üzere bilgisayara kurulurlar . Bilgisayara yüklenen her türlü program yazılımdır. Örneğin: İşletim Sistemi(Windows 98/XP), kelime işlemci (Microsoft Word ) programları, Microsoft Excel , Winamp(MP3 müzik dinlemek için kullanılan program), Winzip (Dosya sıkıştırma programı), oyunlar birer yazılımdır. Yazılım 2 kısım’a ayrılır. 1. Sistem Yazılımı: Temelde bilgisayarı çalıştıran ve donanımların birbirleriyle haberleşmesini sağlayan yazılımlardır. Bu tür yazılımlar olmadan bilgisayarı çalıştırabilmek mümkün değildir. Sistem yazılımlarını 3 gruba ayırabiliriz. a. • BIOS: Anakartta bir çipte yüklü olan küçük bir programdır, ancak bilgisayarın çalışmasında önemli bir rol üstlenir. Bilgisayarın açılışında çalışma ortamlarını ve bilgisayarı testten geçirir. Kendisine daha önceden yapılmış olan ayarlar doğrultusunda bilgisayarın donanımlarını testten geçirir. Bilgisayarın kontrolü için gerekli olan giriş birimlerinin (klavye ve farenin) bağlı olup olmadığını, sistemde ne kadar RAM olduğunu, RAM’lerin sağlam olup olmadığını kontrol eder. Daha sonra ise saklama birimlerini algılayarak işletim sistemi bilgilerini

TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

Bilgisayar verilen bilgileri belirli programa göre işleyen, saklayabilen gerektiği zaman yeniden kullanmamıza imkan tanıyan elektronik bir alettir.Evlerimizde ve iş yerlerimizde iş amaçlı veya kişisel olarak kullandığımız masa üstü bilgisayarlar PC (Personal Computer = Kişisel Bilgisayar) olarak adlandırılır. Ayrıca yine kişisel olarak kullanılabilen taşınabilir, çanta şeklinde bilgisayarlar da vardır. Bunlar da NOTEBOOK veya LAPTOP(Dizüstü) olarak adlandırılır. Bu ders notlarında PC türü bilgisayarlar anlatılacaktır.

Bilgisayar 2 ana unsurdan oluşur:1. Donanım (Hardware) 2. Yazılım (Software)

Donanım: Bilgisayarın fiziksel yapısını ifade eder. Fiziksel yapı sadece bir metal yığınıdır. Kısaca gözle

görebildiğimiz elle dokunabildiğimiz parçalardır.

Yazılım(Software): Bilgisayardaki kullandığımız her türlü programlara YAZILIM denir. Donanımı kullanmak için

gerekli programlardır. Bilgisayarın nasıl çalışacağını söylerler. Elle tutulmazlar. Belirli bir işlemi yapmak üzere bilgisayara kurulurlar . Bilgisayara yüklenen her türlü program yazılımdır. Örneğin: İşletim Sistemi(Windows 98/XP), kelime işlemci (Microsoft Word ) programları, Microsoft Excel , Winamp(MP3 müzik dinlemek için kullanılan program), Winzip (Dosya sıkıştırma programı), oyunlar birer yazılımdır.

Yazılım 2 kısım’a ayrılır.1. Sistem Yazılımı: Temelde bilgisayarı çalıştıran ve donanımların birbirleriyle

haberleşmesini sağlayan yazılımlardır. Bu tür yazılımlar olmadan bilgisayarı çalıştırabilmek mümkün değildir. Sistem yazılımlarını 3 gruba ayırabiliriz.

a. • BIOS: Anakartta bir çipte yüklü olan küçük bir programdır, ancak bilgisayarın çalışmasında önemli bir rol üstlenir. Bilgisayarın açılışında çalışma ortamlarını ve bilgisayarı testten geçirir. Kendisine daha önceden yapılmış olan ayarlar doğrultusunda bilgisayarın donanımlarını testten geçirir. Bilgisayarın kontrolü için gerekli olan giriş birimlerinin (klavye ve farenin) bağlı olup olmadığını, sistemde ne kadar RAM olduğunu, RAM’lerin sağlam olup olmadığını kontrol eder. Daha sonra ise saklama birimlerini algılayarak işletim sistemi bilgilerini nereden alacağını denetleyen BIOS, eğer bir sorunla karşılaşırsa hemen kullanıcıyı uyararak gerekli düzeltmelerin yapılmasını ister. Daha sonra kendisine kaydedilmiş olan sıra ile saklama birimlerinde işletim sistemini arar bulur ve yükleyerek bilgisayarı çalışır duruma getirir. (Ayarlar değiştirilmediği takdirde BIOS, işletim sistemini sırası ile önce diskette, sonra sabit diskte, en son olarakta CD-ROM’da arar).

b. • İşletim Sistemi: Kullanıcıların amaçlarına uygun olarak seçilerek bilgisayara yüklenen yazılımlardır. Bugün kullanılan kişisel bilgisayarların çoğunda Microsoft firmasının ilkini 1985 yılında (1.0) çıkarttığı Windows işletim sistemi kullanılmaktadır. Windows ile birlikte bilgisayar kullanımı uzmanların tekelinden çıkmış ve artık günümüzde neredeyse her evde televizyon veya buzdolabı gibi standart olmuştur. İşletim sistemleri, kullanıcının isteklerini bilgisayara, bilgisayarın gereksinimlerini kullanıcıya

Page 2: TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

sunan arabirimlerdir. Bilgisayarlar birazdan açıklanacak olan uygulama yazılımları olmaksızın çalışır, ancak işletim sistemi olmadan çalışamaz. Örneğin Windows 95/98/2000/XP işletim sistemi gibi.

c. • Sürücüler: Bir anlamda donanımların kendilerini işletim sistemine tanıtmak için kullandıkları kimlikleridir diyebiliriz. Her donanımın kendisini Windows ortamında çalıştırabilmek için Windows altındaki “Drivers” klasörüne kopyalamak zorunda olduğu sürücüleri vardır. Bu sürücüler ilgili donanımın kutusunun içindeki bir Disket veya CD içersinden bilgisayara yüklenir. Sürücüler yüklenmezse o donanım çalışmaz. Örneğin yeni aldığınız bir ses kartını bilgisayarınıza taktığınızda Windows bu donanımı tanımıyorsa, aldığınız ses kartı ile birlikte gelen sürüleri bilgisayarınıza yüklemek zorundasınız.

2. Uygulama Yazılımı: Programcının bir problemi çözümü için herhangi bir programla dili ile yazdığı programlardır. Kullanıcının amacına göre bilgisayara yüklenen ve işletim sistemi tarafından çalıştırılan yazılımlardır. Uygulama yazılımlarını da kendi aralarında 2 ye ayırabiliriz.

a. Özel Yazılımlar: Bunlar tek bir amaç için yazılmış programladır. Örneğin Paint yazılımı bilgisayarda yalnızca çizim yapmak için kullanılır. Paint ile müzik dinlemek mümkün değildir. Winamp ile müzik dosyaları çalıştırılır. Winamp bir ortam yürütücü programdır.

b. Paket Yazılımlar: Birden çok iş gören, yada birden fazla programı bünyesinde barındıran yazılımlardır. Bunlara en güzel örnek Microsoft Office program paketidir. Word (Kelime İşlemci), Excel (Hesap Tablosu), Access (Veri Tabanı), Powerpoint (Sunu hazırlama), Outlook (E-mail yönetimi) programlarını bünyesinde bulundurarak bilgisayarı ofisinde kullanan kişilerin her türlü ihtiyacına cevap vermektedir.

DONANIM

Günümüzde kullanılan hemen her PC’de aşağıdaki DONANIM’lar standart olarak bulunması gerekir :

Anakart (Mainboard) PC nin diğer tüm parçaları anakart üzerine takılır. PC nin içindeki tüm veri akışını düzenleyen, diğer bileşenler arasındaki koordinasyonu sağlayan parçadır.

Kasa Anakart ve diğer tüm iç donanım aygıtları kasa içine monte edilir. İşlemci (CPU) PC nin beynidir. Yapılacak her işleme o karar verir ve bununla ilgili diğer

aygıtları yönlendirir. Bellek (RAM, ROM) Kayıtlı programları ve belgeleri açtığımız ve üzerinde çalıştığımız

aygıttır. Sabit Disk (Harddisk) C: Programlarımızı ve belgelerimizi kalıcı olarak tuttuğumuz

standart bilgi saklama aygıtıdır. Ekran kartı Monitörün görüntü kablosunun takıldığı aygıttır. Monitörün görüntü kalitesi

buna bağlıdır. Monitör PC nin standart çıkış birimidir. Monitörün boyutu, düşük radyasyonlu ve

titreşimsiz olma özelliği önemlidir. CD-ROM sürücüsü Artık bir çok program CD ye yüklenerek dağıtıldığı için, PC lerin

vazgeçilmez bir aygıtı haline gelmiştir. CD leri okumaya yarar. Ses kartı Bir çok programda ses unsuru da kullanılmakta olduğu için her PC de

kullanılmaktadır. Disket sürücüsü(Floppy disk driver) Disketler küçük ve çabuk bozulabilen bilgi

saklama aygıtları olmakla birlikte halen ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle her PC de bir disket sürücüsü bulunmalıdır.

Klavye PC nin standart bilgi giriş aygıtıdır. Mouse(Fare) Windows’un kullanılmaya başlaması ile vazgeçilmez hale gelen bir

aygıttır.

Bunların dışında bir PC’ye aşağıdaki donanımlar isteğe bağlı olarak ilave edilebilir

Faks/Modem Günümüzün popüler dünyası olan Internet’e bağlanmak için gerekir. DVD-ROM Sürücü CD-ROM teknolojisinin bir üst kuşağıdır. Yüksek kapasiteli

olduğundan daha çok film yüklemek için kullanılır. Ağ kartı(Ethernet Kartı) PC leri yerel ortamda birbirine bağlamak için kullanılır.

Page 3: TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

Tarayıcı Resim veya yazıları tarayarak bilgisayar ortamına aktarmak için kullanılan bir aygıttır.

Yazıcı Bilgisayarda elde edilen yazı, resim gibi çeşitli bilgileri kağıda dökmek için kullanılır.

Portlar(Bağlantı noktası) :Anakartın dış donanım aygıtları ile iletişimini sağlayan kapılardır.

1- Anakart Nedir?

Bilgisayar donanımlarını birbirlerine bağlamak ve koordineli halde çalışmalarını sağlamak için kullanılan bir donanımdır. Parçaların aralarında iletişim kurmasını ve gerekli işlemlerin gerçekleşmesini sağlamak için anakartlar üzerinde harici işlemci yanında kart işlemcileri de bulunmaktadır. Chipset olarak ta adlandırılan bu işlemcilerin bilgisayar performansı üzerinde çok etkili oldukları bilinmektedir. Dahili parçaları birbirine bağlamanın yanında bilgisayarı dış çevre ile iletişimini (ses, görüntü, veri) sağlamak içinde üzerinde portlar bulunmaktadır. Kısaca bilgisayarların olmazsa olmaz parçasıdır.

2- Kasa:Bilgisayarı oluşturan parçaların içine takıldığı ve parçaları bir

arada tutan metal ve/veya plastik bir kutudur. Önceleri Desktop ve slim kasa adı verilen yatık kasalar kullanılırken son yıllarda Mini Tower diye adlandırılan dik tip kasalar kullanılmaktadır.

Kasanın en önemli bileşeni güç kaynağıdır. Güç kaynağı, normal şehir cereyanını bilgisayarın kullanabileceği elektrik enerjisine dönüştürür. Bilgisayar parçalarının fazla ısınmasını engellemek üzere güç kaynağının içinde bir soğutucu fan bulunur. Genellikle mikroişlemcilerin üzerinde de ayrıca bir soğutucu fan bulunmaktadır. PC (Personal Computer) lerde güç kaynağının kapasitesi ortalama 200-250 watt’tır.

3- İşlemciler (CPU, Central Processing Unit- Merkezi İşlem Birimi):

İşlemci ya da Mikroişlemci olarak adlandırılan bu aygıt tüm sistemin beynini oluşturur. Yapılacak işlerle ilgili tüm komutları işlemci verir. Dünyada işlemci üreten az sayıda firma vardır. Bunlardan Intel en yaygın kullanılan işlemci markasıdır. Bunun yanında son yıllarda Amd marka işlemciler de Intel ile rekabet edebilmektedir. Günümüzde en yaygın olarak Pentium IV ve üzeri işlemciler kullanılmaktadır.

Page 4: TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

4- BELLEK(Hafıza,Memory)

Günümüzde 2 çeşit bellek türü bulunmaktadır. Bunlardan birincisi ROM (Read Only Memory). Temel olarak sadece okunabilen bir bellek türü olan ROM, üzerindeki bilgiler kalıcıdır, ve genelde çok gerekli olan bilgiler saklanır. İkincisi ise RAM (Random Access Memory), üzerindeki bilgiler kalıcı değildir. Bilgisayarlar bilgilerin geçici olarak tutulması için RAM’ı kullanır. Üzerindeki bilgiler saniyede birçok kez yazılabilir ve okunabilir. Bilgisayardan elektriği kestiğiniz zaman üzerindeki bilgiler silinir.

5- Sabitdisk Sürücü (Harddisk Drive) C:

Sabit disk sürücü, bilgisayarın bilgi depolamak için kullandığı en temel birimdir. Sabit disk kapalı bir kutu içinde bilgisayarın içinde bulunmaktadır. Sabit disk, merkezlerinden geçen bir mil üzerine üst üste yerleştirilmiş plaklara benzer. Bu plaklar mil ile beraber belirli bir hızda dönerler ve bu sırada okunurlar veya üzerlerine yeni bilgiler yazılır. Erişim hızı ve kapasitesi yüksektir.

Sabit disklerin kapasitesi ne kadar büyük olursa o kadar çok bilgi saklanabilir. Sabit diskler zamanla dolar. Bazı dosyaları silmek gerekir. Silinecek dosyaları rastgele seçmemek; bilinçli olarak yapmak gerekir. Bazı dosyalar yedeklendikten sonra silinebilir. Bazı dosyalar sıkıştırma programları ile sıkıştırılarak daha az yer kaplamaları sağlanır.

Sabit diskler C: harfiyle temsil edilirler. Diğer sürücüler varsa bu harfleri izler. Örneğin, ikinci bir harddisk ya da harddiskin ikinci bölümü varsa D: 'dir.

İlk üretildiğinde 10 Megabyte olan harddisk kapasitesi bugün kullanılan programların giderek daha çok kapasite ihtiyacı doğurmasından dolayı oldukça artmıştır. 40 Gb’tan 200 Gb’a(yaklaşık 200.000Mbyte yapar) kadar kapasitesi olan harddiskler PC lerde kullanılabilmektedir.

6- Ekran Kartı:Ekran kartları bilgisayarın CPU’sunda işlenen

verileri mönitöre anlaşılır bir şekilde iletme amacıyla kullanılan kartlardır. Yani ekran kartı bilgisayarın CPU’su ile mönitörü arasında iletişim kuran cihazdır.

Monitörünüze yeteri kadar yakından bakarsanız görüntünün küçük noktalar şeklinde oluştuğunu görebilirsiniz, bu noktalara piksel adı verilir. Piksel ekranın bağımsız olarak kontrol edilebilir en küçük parçasıdır da aynı zamanda. İşte bu küçük noktaların binlercesi bir araya gelerek ekrandaki görüntüyü oluştururlar.

7- Ekran (Monitör): Ekran kartından gelen sinyalleri görüntüye

dönüştürerek gösteren televizyona benzeyen cihazdır. İnç (2.5 cm) başına düşen nokta sayısı ekranın çözünürlüğünü verir. Normal bir bilgisayar ekranının görüntü çözünürlüğü bir televizyonunkinin yaklaşık 10 katıdır. Buda yaklaşık 10 kat daha net görüntü demektir. Kullanıcı amacına göre monitör seçer. Mimarlar ve çizim yapan grafiker, reklamcı gibi meslek grupları yüksek çözünürlüklü ve büyük ekranları tercih ederler. Monitörler kasadaki ekran kartında yer alan monitör (VGA) girişine takılırPiyasada şu an 15”, 17”, 19”, 21” vb. monitörler bulunmaktadır. Inch(“) ölçü birimidir. Bir inch=2,54 cmdir. Örneğin 17” lik bir monitör 17x2,54=42 cm lik TV ye denk gelmektedir.

8- CDROM – CDWRITER ve DVDROM- DVDWRITER Sürücüler:

Page 5: TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

Eskiden kullandığımız programlar daha az yer kapladıkları için disketler üzerinde tutulurdu. Günümüzde kullanılan bir çok program disketlere sığmayacak kadar çok yer kapladıkları için artık CD-ROM’lar yaygın olarak kullanılmaktadır. Hatta CD-ROM sürücüsü bir bilgisayarın vazgeçilmez bir aygıtı haline gelmiştir.CD-ROM’lar ile ilgili iki tür sürücü vardır. CD-ROM sürücüleri sadece kayıtlı CD’leri okuma yeteneğine sahiptir. Boş CD’leri yazmak(bilgi kaydetmek) için kullanılan aygıtlar ise CD-Writer olarak adlandırılır. CD-Writer aygıtları hem okuma hem yazma(kaydetme) yeteneğine sahiptir.

CD-ROM’lar 700 Megabyte civarında bilgi saklama kapasitesine sahiptir. Üzerinde program yüklü olarak aldığımız CD’lar sadece 1 kez yazılabilir özelliktedir. Bu CD’lere 1 kez kayıt yapıp kapattıktan sonra tekrar üzerine bir şey yazılamaz veya silinemez. Bunun dışında yeniden yazılabilir CD’ler de vardır. Bu CD’lere CD-Writer aygıtları ile normal bir harddiski kullanır gibi çok defa yazma ve silme yapılabilir.

Not : 2 Türlü CD vardır

1 kere yazılabilir CD’lerde CD-R ifadesi, Yeniden (ReWritable) yazılabilir ve silinebilir CD lerde CD-RW yazar.

DVD-ROM ise son yıllarda, CD-ROM’ların yerini almaya başladı. DVD’ler, CD’lere göre kapasiteleri çok daha fazla olan, genellikle film, müzik türü verilerin yüklendiği multimedya amaçlı olarak kullanılan aygıtlardır. DVD’leri okumak için kullanılan DVD-ROM sürücüleri CD-ROM ları da okuyabilmektedir. DVDWriter ise DVD leri yazmak için kullanılır.

Not : 2 türlü DVD vardır 1 kere yazılabilir DVD’lerde DVD-R ifadesi, Yeniden( ReWritable) yazılabilir ve silinebilir DVD’lerde DVD-RW yazar.

CDWriter veya DVD Writer’in aynı zamanda CDROM ve DVDROM özelliği olduğu unutulmamalıdır. Ayrıca DVDROM DVD lerin yanısıra CD leride okuyabilmektedir. Ancak CDROM lar DVD leri okuyamaz.

9- Ses Kartı:

Ses kartı, bilgisayarda analog ve dijital ses işlevlerini yerine getiren elektronik birimidir.Dâhilî olarak PCI- veya PCI-Express kart yuvalarına takılan kart türleri olduğu gibi, haricî olarak USB bağlantı noktasına bağlanan, pcmcia yuvalarına takılan ve profosyonel alanlarda kullanılmak üzere Güvenlik duvarı girişinede bağlanabilen versiyonları mevcuttur. Eski ses kartları ISA yuvalarına takılabilirler. Ayrıca anakart üzerinde bütünleşik sunulan ses yongaları da mevcuttur.

Ses kartının görevleri: Ses sinyallerini kaydetmek Ses sinyallerini sentezlemek Ses sinyallerini karıştırmak ve degiştirmek Ses sinyallerini yürütmek (çalmak) 10- Disket sürücü ve Disketler:Bilgi saklama kapasiteleri düşük olan disketler genellikle küçük boyuttaki dosyaları taşımak

veya yedek olarak saklamak için kullanılır. Günümüzde en yaygın kullanılan disket türü 3,5 inch boyutunda 1,44 Megabyte kapasitesinde olan disketlerdir. Kapasitesi az olduğundan ve çabuk bozulduğundan kullanışlı değildir.

11- KlavyeBilgisayara veri girişi yapılan standart giriş aygıtıdır. Klavyeler üzerlerindeki harf tuşlarının

dizilimine göre adlandırılır. Ülkemizde kullanılan iki tür klavye vardır. Bunlardan biri Q Türkçe Klavyedir. Harf dizilimi İngiliz alfabesine göre yapılmıştır. Ancak üzerinde Türkçe’deki noktalı harfler de bulunur. Diğer klavye türü ise Türkçe bir daktilonun harfleri ile aynı şekilde dizilmiştir. Buna da F Klavye denir.

Page 6: TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

12- Fax Modem:İnternet’e bağlanmanıza ve fax çekmenize yarayan birimdir.Tabi fax-modem kartı internet

kullanmanızı sağlayacak tek seçenek değildir.Günümüzde daha değişik sistemlerle de(Kablo Modem,Gprs…v.b) internet’e bağlanabilirsiniz.Fakat şu anda en yaygın olan sistem fax-modem ile yapılan bağlantı sistemidir.

Fax-modem ile internete bağlanmak için bir de telefon hattınızın olması gerekir.Çünkü fax-modemler telefon hatları üzerinden internete bağlanırlar.

13- Ethernet Kartı:Ethernet kartı; gerçek anlamda isimi ağ ara birim kartıdır. (Network Interface Card – NIC)

bilgisayarın bir bilgisayar ağına bağlanabilmesi için bilgisayara takılan bir karttır. Yerel bir ağdaki (Local Area Network – LAN) kişisel bilgisayarlar ve iş istasyonları Ethernet ya da Token Ring gibi LAN veri transfer teknolojileri için dizayn edilmiş bir ağ arabirimi içerir. Ağ arabirim kartları bir ağa atanmış full-time bağlantı sağlarlar. Çoğu PC ve taşınabilir bilgisayar Internet’e bağlanmak için çevirmeli bağlantı kullanırlar. Modem Internet servis sağlayıcısına bağlantı sağlayan bir arabirimdir. Bir ağ arabirim kartı bilgisayardaki bir genişleme yuvasına takılarak bilgisayarın bir ağa bağlanmasını sağlayabilir. Çoğu ağ arabirim kartları özel bir tip ağ protokol ve ortam için dizayn edilmiştir.

14- Tarayıcı:Tarayıcılar fotoğraf, grafik ve düz yazıları okuyup bilgisayara aktaran aygıtlardır. Bilgisayara

aktarılan resim ve grafikler üzerinde değişiklik yapılabilmektedir. Düz yazılar ise kelime işlem programları(OCR optik karakter tanıma programı) ile değiştirilebilmektedir.

15- Yazıcılar:Bilgisayar ortamında üretilen yazı veya resimlerin kağıda dökülmesi için kullanılır. Yazıcılarla

ilgili baskı kalitesi, baskı hızı gibi özellikler de önemlidir.

Günümüzde kullanılan yazıcıları 3 grupta toplayabiliriz : Nokta Vuruşlu Yazıcılar

o (Dot Matrix Printer) • Nokta vuruşlu yazıcılar şerit kullanır. Şeritler çok pahalı olmadıkları için ekonomik bir yazıcı türüdür.

o Nokta vuruşlu yazıcılarda düz kağıt yerine, kenarları delikli sürekli form da denilen kağıtların kullanılması mümkündür.

o Siyah beyaz baskısı vardır Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar

o (Inkjet Printer) • Bu yazıcılarda kartuş kullanılır. Siyah-beyaz ve renkli kartuşlar mevcuttur

o Yazıcının yazma kafası deliklerden oluşur. Mürekkep kartuşundaki mürekkep kabarcıkları ısıtılarak bu deliklerden kağıt üzerine püskürtülür.

o Baskı kalitesi nokta vuruşlu yazıcıya göre daha iyidir.o Mürekkep kartuşları pahalı olduğu için çok baskı yapılan kurumlar için ekonomik

değildir.o Hem renkli, hemde siyah beyaz baskı yapabilir.

Lazer(Laser) Yazıcılar • Laser yazıcının çalışma prensibi fotokopi makinesine benzer. Baskı malzemesi olarak toner kullanır.

o Diğerlerine göre daha sessiz ve hızlı çalışır. Baskı kalitesi çok yüksektir. Ancak fiyatı daha pahalıdır.

Page 7: TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

o Dezavantaj olarak, sürekli forma baskı yapamaması, kalın fotokopi kağıdı kullanması gösterilebilir.

o Hem renkli, hemde siyah beyaz baskı yapabilir.

WİNDOWS

Windows İle İş Başı

Windows işletim sisteminin tüm sürümleri, PC ile hemen çalışmaya izin veren uygulamaları içerir.Windows XP bir grup önemli donatı sunuyor. Bu sayfalarda, ileride Windows'la ilgili bölümlerde tek tek anlatılacak olan başlıca donatılara genel bir giriş yapacağız. Programlara erişmek için daima "Başlat" düğmesinden yola çıkmalısınız.

Uygulama (Görev) Çubuğu

Masaüstünün en önemli kısımlarından birisi uygulama çubuğudur. Bu bölüm ekranın alt kısmında hemen dikkatinizi çekecektir.

Uygulama çubuğu üzerinde "BAŞLAT' düğmesine bastığınız zaman giriş menüsü açılır. Bu menü yardımıyla dilediğiniz her türlü ayara ve programa ulaşmanız mümkündür. Başlat menüsü, yukarıdaki resimde görüldüğü gibidir.

Size biraz tuhaf gelebilir ama bilgisayarı kapatmak için bu menünün alt kısmında "Bilgisayarı Kapat" seçeneği bulunur. Eğer bilgisayarla işiniz bittiyse ve kapatmanız gerekiyorsa, bilgisayarınızı kapatmak için bu seçeneği kullanmalısınız. Böylece bilgisayarınızın önündeki güç düğmesini kullanmak gibi zararlı bir eylemden de uzak durmuş olursunuz. Eğer bu konuyu daha detaylı olarak öğrenmek istiyorsanız, onuncu sayfadaki küçük kutuya göz atmanızda yarar var.

"Bilgisayarı Kapat" seçeneğine bastığınızda yeni ve küçük bir seçenek kutusu açılır. Bu pencerede PC'yi bekleme moduna alabilir, tamamen kapatabilir veya başka bir simle tekrar giriş yapabilirsiniz.

Page 8: TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

Belirli dosyalarda düzeltmeler yapıldığı zaman PC, kullanıcıya "yeniden başlat" komutunu kullanmasını önerebilir. Mesela, bir program yüklendiği ya da bir donanım veya yazılım eklendiği zaman böyle bir durumla karşı karşıya kalabilirsiniz. "Bilgisayarı kapat" tuşunun yanında "oturumu kapat" seçeneği de vardır ve bu, bilgisayardaki belirli bir kullanıcı profilinden çıkmanızı (örneğin PC idarecisi) ve diğer bir profile girmenizi sağlar (örneğin A kullanıcısı). Böylece PC'yi yeniden başlatmanız da gerekmez.

Başlat düğmesiyle açılan menünün farklı işlevleri de vardır. Eğer düğme üzerinde farenin sağ tuşuna basarsanız, karşınızda farklı bir menü görürsünüz. Bu menüde "araştır" seçeneğini tıklarsanız, Windows Gezgini açılır. Bu sayede sabit diskin içersinde gezinebilir ve gerek duyduğunuz dosyaları araştırabilirsiniz. Yine bu yöntemle işinize yarayan programları açabilir, sabit diskte belirli bir uygulamanın başlatılmasını sağlayan dosyayı arayabilirsiniz.

Bilgisayar Nasıl Kapatılır?

1 "BAŞLAT" TUŞUMasaüstünün sol alt köşesinde bulunan Başlat tuşuna fareyle tıklayın.

2 "BİLGİSAYARI KAPAT" TUŞU"Bilgisayarı Kapat" seçeneğini tıklayın. Aşağıdaki pencere açılacaktır..

3 VE SONUÇ... Bilgisayarı Kapat düğmesini (kırmızı olan) seçin.

Birkaç saniye içinde, bilgisayar sistemdeki son gerekli düzeltmeleri tamamladıktan sonra otomatik olarak kapanacaktır.

Hızlı Başlat Çubuğu ve Bildirim Alanı

HIZLI BAŞLAT ÇUBUĞU

Başlat düğmesinin hemen sağında hızlı başlat çubuğu bulunur. Bu çubuk en çok kullanılan yazılımlara kısa yollar içerir ve bu yazılımları kolayca çalıştırmanızı sağlar (Internet Expolerer ya da Outlook Express gibi). "Masaüstünü göster" komutu da hızlı başlat çubuğunun diğer bir standart simgesidir. ilk ikisi internette dolaşmak veya elektronik posta okumak için gerekli yazılımlardır. Sonuncusu ise masaüstü simgelerini istediğiniz zaman görüntülemenizi sağlar. O an açık tüm pencereler minimize edilir (görev çubuğuna indirilir) ve masaüstü boşaltılmış olur.

Hızlı başlat çubuğundaki simgeleri ve kısayolları istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz. Örneğin herhangi bir simgeyi buradan silip farklı simgeleri yerleştirme şansınız var. Eğer doğru simgeleri bu çubuğa yerleştirirseniz, çok sık kullandığınız uygulamalara ve dosyalara vakit kaybetmeden ulaşabilirsiniz.

BİLDİRİM ALANI

Uygulama çubuğunun en sağ kısmında yer alan bildirim alanının ilk görevi saati göstermektir. Ayrıca ses ayar simgesi ve sistemde çalışan hizmetlere (aktif internet bağlantısı, anti virüs yazılımları gibi) ait küçük simgeler de saatin yanında yer alır. Kullanılan dil ayarlan da yine bu bildirim alanında belirtilir.

Page 9: TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

Windows XP Başlat Menüsü

Windows XP'nin başlat menüsü önceki sürümlere göre fark edilir bir şekilde değişmiştir. Sadece görsel açıdan bir düzelme olmaktan öte, menünün yapısı masa üstünde büyük bir düzen oluşturmuş ve programlara ulaşmayı kolaylaştırmıştır. Başlat menüsü resimde de görebileceğiniz gibi ikiye ayrılmıştır: Sağ taraftaki bölümler sistemin yönetim araçlarına, ağ bağlantılarına, aramaya, bilgisayarım içeriğine, ağ komşularına ve klasörlere, belgelere, resimlere ve müziklere ulaşmamızı sağlarlar. Bu bölüm aynı zamanda kullanıcının en fazla kullandığı programların simgelerini de içerir. Bunlar sistem tarafından otomatik olarak gösterilirler. Sol taraftaki giriş menüsü ise, "Tüm Programlar" komut satırını içerir. Böylelikle direkt olarak gerek sonradan yüklediğiniz programlara, gerek Windows'un bünyesinde yer alan donatılara ulaşabilirsiniz. Menünün en üstünde PC kullanıcısının adı bulunur. Bu ismin yanında kullanıcıyı tanımlayan bir de simge vardır.

Aşağıda, önemli bazı işlevleri içeren kısa bir sözlük bulacaksınız:

ÇALIŞTIRBu komut, adını bildiğiniz bir programın çalıştırılmasını veya dosyanın açılmasını sağlar.

ARABu komutla, sabit diskte kayıtlı dosya ve belgeler arasında arama yapabilir ve istediğiniz isimdeki dosyayı bulabilirsiniz. Ayrıca "ara" komutu ile ağ üzerinde de araştırmalar yapılabilir.

YARDIMBu komutla Windows kullanımı ile ilgili yardım seçeneklerine ulaşabilirsiniz.

YAZICILAR VE FAKSBu komut yazıcı ve faks durumunu gösterir.

AĞ BAĞLANTILARIPC'de oluşturduğunuz değişik bağlantıları direkt olarak kullanmanıza izin verir.

DENETİM MASASIPC'nizi kontrol eden tüm ayar seçeneklerini bünyesinde toplar.

Diğer önemli işlevler ve açıklamaları

Windows GüncellemeWindows güncellemelerini, internete bağlı olmak şartıyla bu bölümden edinebilirsiniz.

Office Belgesi AçSistemde varolan herhangi bir Office Belgesinin (Word, Excel vb.) aranması ve açılması için kullanılır.

Yeni Office BelgesiOffice programlarını kullanarak yeni bir belge hazırlamanıza izin verir.

WinZipWinZip uygulaması açmanızı sağlar. Bu uygulama dosyaları sıkıştırarak daha küçük hale getirir. Böylece dosyaların sabit disk üzerinde daha az yer kaplamasını da sağlamanız mümkün olabilir.

Tüm ProgramlarBilgisayara yüklü tüm programların listesine girmek için kullanılır.

Sık KullanılanlarInternet Explorer'ın sık kullanılan adresler klasörüne bağlanmanızı sağlar. Buradan önceden favori listenize kaydettiğiniz bütün sitelere ulaşabilirsiniz.

En Son KullandıklarımKronolojik olarak düzenlenmiştir ve en son açtığınız dosyaları sırasıyla listeler.

Ayarlarİşletim sistemine ait Denetim Masasına gider ve gerekli ayarları yapmanızı sağlar.

AraBu komuta ait pencereden sabit disk içindeki dosya ve klasörleri aratabilirsiniz.

Yardım ve DestekWindows'un yardım dosyalarını açmak için kullanılır.

Page 10: TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

ÇalıştırDirekt olarak bir program, bir klasör veya bir dosya açmak için kullanılır.

Bilgisayarı KapatTüm açık programları ve bilgisayarı kapatır.

Oturumu KapatSistemin farklı bir kullanıcı hesabı ile açılması için önce mevcut kullanıcının sistemden çıkması gerekir. Bu seçenek, mevcut kullanıcı oturumunun kapanmasını sağlar.

Bilgi: Bir Pencereye Nasıl Hükmedilir?

KÜÇÜLTME SİMGESİ

Windows'ta aynı zamanda bir kaç pencereyle birlikte çalışabilir ve birinden diğerine kolaylıkla geçebilirsiniz. Pencerenin sağ üst köşesindeki küçültme simgesine tıklarsanız pencere gözden kaybolur, ancak etkin kalmaya devam eder. Pencereyi orijinal boyutlarına geri döndürmek için uygulama çubuğundaki simgesine tıklamanız yeterli olacaktır.

BÜYÜTME SİMGESİ

Eğer pencere boyutları yaptığınız iş için yeterli gelmiyorsa, bu simgeyi kullanarak pencereyi maksimum boyuta getirebilirsiniz. Pencere bütün masaüstüne yayılacak ve diğer pencerelerin üzerine çıkacaktır.

DÜZELTME SİMGESİ

Eğer tam ekrandan bir önceki pencere boyutlarına geri dönmek istiyorsanız bu simgeyi tıklayın.

KAPATMA SİMGESİ

Çalışmayı bitirdiğiniz zaman pencereyi tamamen kapatmak için bu simgeyi tıklayabilirsiniz.

Windows Masaüstü SimgeleriWindows'da ilk öğrenmeniz gereken, masaüstündeki standart simgelerin

ne işe yaradığı olmalıdır.

1. BELGELERİMBelgelerim klasörü sayesinde resimler ve müziklere rahatlıkla ulaşabilirsiniz. Windows Xp nin sunduğu bir kolaylıktır. Kendi istediğiniz bir dizine de gerekli dosyaları yerleştirebilirsiniz.

2. BİLGİSAYARIMMasaüstünden bulunan PC simgesi, bilgisayarınızdaki sabit disk ve CD-ROM sürücü gibi kaynaklara ulaşma imkanı tanır. Bu simgeye çift tıklayarak PC'nizde mevcut olan sürücü ve klasörlere ulaşabilirsiniz. Bilgisayarım simgesinin işlevini öğrenmek, bilgisayar kullanma becerinizi artırmak açısından büyük önem taşıyor

3. INTERNET EXPLORER

Internet Explorer simgesine çift tıkladığınızda, web sayfalarında gezinmenizi sağlayacak olan Internet Explorer uygulama penceresi karşınızda belirir. Internet Explorer ile internet üzerindeki yazılı, sesli ve hareketli her türden içeriğe ulaşabilirsiniz, gelecek bölümlerde bu konuyla ilgili daha ayrıntılı bilgi bulabilirsiniz.

Page 11: TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

4. AĞ BAĞLANTILARIMBilgisayarım'dan farklı olarak ağ bağlantıları, ağda mevcut olan kaynaklara ulaşmanızı sağlar. Eğer evinizdeki veya işyerinizdeki bilgisayarlar bir ağ ile birbirine bağlıysa, ağ paylaşımından (örneğin ortak kullanılan klasör ve yazıcılardan) faydalanabilirsiniz.

5. GERİ DÖNÜŞÜM KUTUSUGeri Dönüşüm Tıpkı işinize yaramayan bir kağıdı buruşturup çöp sepetine attığınız gibi, işinize yaramayan tüm nesneleri, dosyaları ve klasörleri geri dönüşüm kutusuna sürükleyebilirsiniz. Geri dönüşüm kutusu, üzerine sürükleyerek sildiğiniz dosyaların geri döndürülmesine de izin verir. Bunun için önce geri dönüşüm kutusu simgesine, daha sonra geri almak istediğiniz dosyaya çift tıklamanız yeterli. Geri dönüşüm kutusunu boşaltmak için, simgenin üzerine sağ fare tuşuyla tıklayıp "Boşalt" seçeneğini işaretleyin. Geri dönüşüm kutusu aktif olduğu sürece, Delete tuşunu kullanarak sildiğiniz dosyalar da geri dönüşüm kutusuna gönderilirler.

Kayıp Dosyaları Nasıl Buluruz?

Nerede olduğunu bilmediğiniz dosyaları hızla bulabilmek için yapmanız gerekenler.

Seçeneklerin Belirlenmesi

Eğer belirtilen belge tiplerinden birisini tıklarsanız (resim, müzik, belge gibi) ana arama penceresinin sol kısmında yeni bir seçenek dizisi belirir. Bu dizi, aramanın başlamak üzere olduğu anlamına gelir.

Yeni açılan seçeneklerde ilk olarak dosyaya en son hangi tarihte ulaştığınız sorulur. Bu soruya verebileceğiniz cevaplar şunlardır: Anımsama, son hafta içinde, geçen ay, geçen yıl içinde. Bu seçeneklerin hemen altında, aradığınız dosyanın adını veya adının bir kısmını girebileceğiniz metin alanı yer alır.

Eğer islerseniz "Gelişmiş Arama" seçeneğini kullanarak daha derin bir araştırma

yürütebilirsiniz. Gelişmiş aramada bir belgenin içerdiği birkaç kelime ya da cümleyi kullanarak dosyanın bulunmasını kolaylaştırmanız mümkün. Ayrıca kaybolan dosyanın nerede aranacağına (C: sabit diski, E: sabit diski, D: CD sürücüsü gibi) karar verme şansına da sahipsiniz.

Gelişmiş arama seçeneklerinde, aradığınız dosyanın boyutlarıyla ilgili bir liste de bulunur. Bu listede; Anımsama, küçük (100 KB'tan

Page 12: TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

küçük), orta (1 MB'tan küçük), büyük (1 MB'tan büyük) seçenekleri yer alır. Ayrıca eğer isterseniz aranacak en küçük dosya boyutunu da belirleyebilirsiniz.

Diğer gelişmiş arama seçenekleri ile aramanıza sistem klasörlerini, gizli dosyaları ve klasörleri, alt klasörleri dahil edebilirsiniz. Son olarak yapmanız gerekense "Ara" düğmesine basmak ve sonuçların karşınıza gelmesini beklemek...

DENETİM MASASI

Denetim Masası, Windows'un görünüşünü ve işleyişini değiştirmek için kullanılan özel araçlar içerir.Bu araçlardan bazıları, bilgisayarınızın kullanımını daha eğlenceli hale getirir. Örneğin, standart fare işaretçilerini ekranınızda hareket eden animasyonlu simgelerle değiştirebilir veya standart sistem seslerini seçtiğiniz seslerle değiştirmek için Sesler ve Ses Aygıtları'nı kullanabilirsiniz. Diğer araçlar, Windows'u bilgisayarınızı daha kolay kullanacak şekilde ayarlamanızı sağlar. Örneğin solaksanız, birincil seçme ve sürükleme işlevlerini sağdaki fare düğmesinin gerçekleştirmesini sağlamak üzere fare düğmelerini değiştirmek için Fare'yi kullanabilirsiniz.

Denetim Masası'nı açmak için Başat’ı tıklatın ve sonra Denetim Masası'nı tıklatın. Bilgisayarınız, daha iyi tanıdığınız Başlat menüsünü kullanan Klasik görünümde ayarlanmışsa, Başlat'ı tıklatın, Ayarlar'ı seçin ve sonra Denetim Masası'nı tıklatın.

Denetim Masası'nı ilk defa açtığınızda, kategorilere göre düzenlenmiş, en sık kullanılan Denetim Masası öğelerinin bazılarını görürsünüz. Kategori görünümündeyken Denetim Masası'ndaki bir öğe hakkında daha fazla bilgi almak isterseniz, fare işaretçisini simgenin veya kategori adının üzerinde tutup görüntülenen metni okuyun. Bu öğelerden birini açmak için, simgesini veya kategori adını tıklatın. Bu öğelerden bazılarını tıklattığınızda, tek tek Denetim Masası öğelerinin yanı sıra, gerçekleştirebileceğiniz görevlerin bir listesi açılır. Örneğin, Görünüm ve Temalar'ı tıklattığınızda, tek tek Denetim Masası öğelerinin yanı sıra, Ekran koruyucu seçme gibi görevlerden oluşan bir liste görürsünüz.

Denetim Masası'nı açıp istediğiniz öğeyi göremezseniz, Klasik Görünüm'e geç seçeneğini tıklatın. Bir öğeyi açmak için, simgesini çift tıklatın. Klasik Denetim Masası görünümündeyken Denetim Masası'ndaki bir öğe hakkında daha fazla bilgi almak isterseniz, fare işaretçisini simgenin üzerinde tutup görüntülenen metni okuyun.

AG BAGLANTILARIMAğ Bağlantılarım, ağdaki paylaşılan bilgisayarlara, yazıcılara ve diğer kaynaklara kısayollar

içerir. Yazıcı veya paylaşılan dosya gibi bir paylaşılan ağ kaynağını açtığınızda, Ağ Bağlantılarım klasöründe otomatik olarak kısayollar oluşturulur.

Ağ Bağlantılarım, bilgisayarınızdaki görevlere ve konumlara ulaştıran köprüler de içerir. Bu köprüler, ağ bağlantılarınızı görüntülemenizi, ağ bağlantılarına kısayollar eklemenizi ve ağ etki alanınızda veya çalışma grubunuzda bulunan bilgisayarları görüntülemenizi sağlar.

Ağ Bağlantısı Ekleme Sihirbazı'nı başlatmak için Ağ bağlantısı ekle'yi tıklatın. Bu sihirbaz, ağınızdaki, Web'deki ve FTP sunucularındaki paylaşılan klasörler ve kaynaklar için kısayollar oluşturmanıza yardımcı olur. Web sunucusunda klasörünüz yoksa, Ağ Bağlantısı Ekleme Sihirbazı dosyalarınızı çevrimiçi olarak saklamak üzere yeni bir klasör oluşturmanızı sağlar.

Web sunucusunda bulunan dosya ve klasörleri, bilgisayarınızdaki dosya ve klasörlerle çalışıyormuş gibi görüntüleyebilir, yönetebilir, taşıyabilir, kopyalayabilir, kaydedebilir ve yeniden adlandırabilirsiniz. Web'de bulunan bir klasörün içeriğini görüntülediğinizde, Adres çubuğunda klasörün Internet adresi görüntülenir

BOLGE VE DİL SEÇİMİKullandığınız Dili, Para Biriminizi, Sayı Biriminizi Ve  Metinlerle İlğili Çalışmalarınızı

Ayarlanmanıza Yarar…DONANIM EKLEBazı görevleri gerçekleştirebilmeniz için yönetici olarak oturum açmanız veya Yöneticiler

grubunun üyesi olmanız gerekir.Donanım Ekle Sihirbazı, yeni donanım eklemenizi veya donanımla ilgili sorunları gidermenizi sağlar

Page 13: TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

ERİŞİLEBİLİRLİK SEÇENEKLERİGörme, işitme ve hareket engelli kullanıcıların ek yazılım veya donanıma gerek olmaksızın

erişimlerini artırmak üzere Windows XP'nin görünüm ve davranış özelliklerini ayarlamak için Erişilebilirlik Seçenekleri'ni kullanabilirsiniz.

FAREGerçek yaşamda nesnelerle

etkileşimde bulunmak için nasıl ellerinizi kullanıyorsanız, ekrandaki öğeler ile etkileşim sağlamak için de fareyi kullanabilirsiniz. Nesneleri taşıyabilir, açabilir, değiştirebilir veya onları başka öğelerin arasına atabilirsiniz.

Fareniz bilgisayarı başlattığınızda çalışmaya başlar. Ancak isterseniz, farenin işlevlerinde, fare işaretçisinin görünüşünde ve işleyiş biçiminde değişiklikler yapabilirsiniz. Örneğin, fare düğmelerinin görevlerini birbirleriyle değiştirebilir veya çift tıklatma hızını ayarlayabilirsiniz. Fare işaretçisinin görünümünü değiştirebilir, göze çarpmasını veya yazarken kaybolmasını sağlayabilirsiniz.Fare ve fare işaretçisi ile ilgili değişiklikleri Fare Denetim Masası'nı kullanarak yapabilirsiniz. Fare'yi açmak için Başlat'ı tıklatın, Ayarlar'ın üzerine gelip Denetim Masası'nı tıklatın ve Fare'yi çift tıklatın.

"Denetim Masası" penceresini artık yakından tanıyorsunuz. "Başlat" menüsünden "Denetim Masası" simgesine tıklayın ve bu pencereyi açın. Burada "Yazıcılar ve Diğer Donanım" simgesini göreceksiniz. Simgeyi seçtiğinizde ise, karşınıza yeni bir pencere çıkacaktır. Bu penceredeki "Fare" simgesi, sizi farenizle ilgili tüm ayarları yapabileceğiniz ayar penceresine götürür.

Fare ayarlarında karşınıza farklı seçenekler gelecektir. "Düğmeler" sekmesine tıkladığınızda, çift tıklama hızını ve fareyi hangi elinizle kullanmak istediğinizi belirleyebilirsiniz. Eğer solak bir kullanıcıysanız, sağ ve sol tuş fonksiyonları buna göre atanacaktır.

Çift Tıklama HızıWindows'ta bazı pencereleri açmak ya da programları çalıştırmak için fare ile çift

tıklamalısınız. Eğer isterseniz, iki tıklama arasındaki zamanı düzenlemeniz mümkün. PC'niz, çift tıklamalarınızı artık bu ayara göre algılayacaktır. Eğer çift tıklama hızı doğru ayarlanmazsa, bilgisayar iki tıklamanızı iki ayrı tıklama olarak algılayabilir.

Çift tıklama hızını da az önce bahsettiğimiz fare ayarları yardımıyla belirleyeceğiz. Yine "Düğmeler" sekmesi altındaki "Çift Tıklama Hızı" seçeneğini bulun. Burada ufak bir çubuğun üzerinde hareket eden bir imleç göreceksiniz. İmleci dilediğiniz gibi ayarlayabilir ve düzenlemenizi yapabilirsiniz. Düzenleme yaparken sağdaki sarı renkli klasör resmine çift tıklamayı deneyin. Eğer tıklama hızınızı doğru ayarlayabildiyseniz, bu resim açık bir klasöre dönüşecektir.

Bazı farelerin tuşları, diğerlerine oranla daha hassas olabilir. Eğer sizin fareniz de böyleyse, çift tıklama hızını artırmanızda yarar var demektir.

Fare düğmeleriFarenin birincil ve ikincil olmak üzere iki düğmesi vardır. Öğeleri seçmek ve tıklatmak, imleci belge içinde konumlandırmak ve öğeleri sürüklemek için birincil fare düğmesini kullanın.

Tıklattığınız yere bağlı olarak değişen bir görevler veya seçenekler menüsü görüntülemek için ikincil fare düğmesini kullanın. Bu menü görevleri hızlı bir biçimde tamamlamanız konusunda yardımcı olur. İkincil fare düğmesini tıklatmaya sağ tıklatma denir.Birincil fare düğmesi normalde sol fare düğmesidir. İzleme topunda, birincil fare düğmesi normalde alttaki düğmedir.

Page 14: TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

Düğmelerin işlevlerini değiştirerek, birincil düğme olarak sağ fare düğmesini kullanabilirsiniz. Düğmelerin işlevlerinin değiştirilmesi hakkında bilgi için burayı tıklatın.Günümüzde birçok farede, belgelerin içinde daha kolay dolaşmanıza olanak tanıyan bir de tekerlek bulunur. Tekerlek üçüncü düğme olarak da çalışabilir.

Fare düğmeleri ve tekerleğin kullanımı hakkındao Tıklatmak için, ekrandaki bir nesnenin üzerine gelin ve birincil düğmeye hızlı bir

biçimde basıp serbest bırakın. o Çift tıklatmak için, ekrandaki bir nesnenin üzerine gelin ve birincil düğmeye hızlı bir

biçimde iki kez basıp serbest bırakın. Çift tıklatma konusunda sorun yaşıyorsanız, aynı işlevi nesneyi sağ tıklatıp beliren menüden ilk seçeneği tıklatarak da yerine getirebilirsiniz.

o Nesneyi sürüklemek için, işaretçiyi ekrandaki nesnenin üzerine getirin, birincil düğmeye basın ve basılı tutun; nesneyi başka bir konuma taşıdıktan sonra birincil düğmeyi serbest bırakın.

o Kısayol menülerini görüntülemek için, ekrandaki bir nesnenin üzerine gelin ve sonra ikincil düğmeyi tıklatın.

o Farenin tekerleği varsa, belge veya Web sayfası üzerinde aşağı veya yukarı hareket etmek için tekerleği parmak ucunuzla döndürün.

o     Düğmelerin ve tekerleğin kullanımı hakkında daha fazla bilgi için, fare veya izleme topunuzun belgelerine bakın.

OYUN KUMANDALARIBilgisayarınıza oyun çubukları ve oyun tabletleri gibi oyun kumanda donanımını eklemek,

yapılandırmak ve özelleştirmek için Oyun Kumandaları'nı kullanabilirsiniz. Örneğin, eski oyun aygıtlarını eklemek için Oyun Kumandaları'nı kullanabilir ve böylece, bu oyunları bilgisayarınızda oynayabilirsiniz.Ayrıca, oyun kumandalarınızı sınayabilir, ayarlayabilir ve sorunlarını giderebilirsiniz. Oyun kumandalarını bilgisayarınızdan kaldırabilirsiniz

GOREV CUBUGU BASLAT MENUSUGörev çubuğunun bildirim alanı, genellikle geçerli saatin göründüğü yerdir. Bu alan, e-posta

almanız veya Görev Yöneticisi'ni açmanız gibi, belirli olayların gerçekleşmesi durumunda görünen bildirim simgeleriyle dolabilir. Bir olay ortaya çıktığında, Windows bir bildirim simgesi görüntüler. Bu alanı sadeleştirmek için, Windows kısa süre sonra simgeyi arka plana yerleştirir. Arka plana yerleştirilen simgelere, bildirim alanındaki bir düğmeyi tıklatarak erişebilirsiniz.

Ayrıca, bildirim simgelerinin davranışını, Görev Çubuğu ve Başlat Menüsü Özellikleri iletişim kutusunun Görev Çubuğu sekmesinde özelleştirebilirsiniz.

GÖRÜNTÜMasaüstünüzün Arkaplan, Ekran Koruyucusu, Renkler, Yazı Tipi Boyutları Ve Ekran

Çözünürlüğü Gibi Görünüm Özelliklerini Değirmeye Yarar.1. Öncelikle masaüstündeki boş bir

alana farenin sağ tuşu ile tıklayın ve açılan küçük menüden "Özellikler" satırını seçin. Böylece "Görüntü Özellikleri" isimli yeni bir pencerenin açılmasını sağlayacaksınız.

2.

"Görüntü Özellikleri" penceresinin üst kısmındaki "Ayarlar" sekmesine tıklayın. Burada "Ekran Çözünülürlüğü" ve "Renk Kalitesi" isimleriyle belirtilen iki önemli bölüm bulunmaktadır.

3. "Renk Kalitesi", Windows'un kullanacağı renk sayısını belirler. Eğer mevcut değer mümkün olan en yüksek seviyede ise (32 bit - 16.8 milyon renk), bu değeri "Orta" (16 bit

Page 15: TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

- 65.536 renk) şeklin de ayarlamak bilgisayarınızı hızlandırabilir. Görüntü kalitesindeki değişimi fark etmeniz çok da kolay olmayacaktır. Ancak görüntüleme süresindeki farkı hemen hissedeceksiniz. Yine de Photoshop gibi profesyonel bir grafik programını kullanıyorsanız, bu ayarları değiştirmemeniz daha İyi olacaktır.

4. Sol tarafta yer alan "Ekran Çözünülürlüğü" ayarı ise, simgelerin ekranda nasıl görüneceklerini belirler. 15 inç bir monitör için 800x600, 17 inç bir monitör içinse 1024x768 değerlerini tercih edebilirsiniz. Daha yüksek çözünülürlükler hem gözlerinizi yorabilir, hem de görüntüleme süresini uzatabilir. Fakat şu önemli noktayı da asla unutmayın; pek çok oyun ve program, kullanılacak ekran çözünülürlüğünü kendileri belirlerler. Burada yapacağınız ayar, doğrudan masaüstü çözünürlüğü ile ilgilidir.

GÜÇ SENENEKLERİDenetim Masası'ndaki Güç Seçenekleri'ni kullanarak, dilediğiniz sayıdaki bilgisayar aygıtının

veya tüm sistemin güç tüketimini azaltabilirsiniz. Bilgisayarınızın güç kullanımı yöneten bir ayarlar topluluğu olan bir güç şeması seçerek bunu yapabilirsiniz. Kendi güç düzeninizi oluşturabilir veya Windows tarafından sağlananları kullanabilirsiniz.

Ayrıca güç şemasında tek tek ayarları ayarlayabilirsiniz. Örneğin, donanımınıza bağlı olarak şunları yapabilirsiniz:

• Güç kaybını önlemek için, ekranınızı ve sabit diskinizi otomatik olarak kapatın. • Kullanılmadığında bilgisayarınızı bekleme konumuna getirin. Bekleme konumunda, tüm

bilgisayar düşük güç durumuna geçiş yapar, monitör ve sabit disk gibi aygıtlar kapanır ve bilgisayar kullandığı gücü en aza indirir. Bilgisayarı tekrar kullanmak istediğinizde, bekleme konumundan hemen çıkacak ve masaüstünüz tamamen bıraktığınız durumda karşınıza gelecektir. Bekleme konumu, özellikle taşınabilir bilgisayarlarda pil gücünü korumak için kullanışlıdır. Bekleme konumunda masaüstü durumunuz diske kaydedilmediğinden, oluşabilecek bir güç kaybı kaydetmediğiniz bilgilerinizi yitirmenize neden olabilir.

• Bilgisayarınızı bekleme konumuna geçirin. Hazırda bekleme özelliği, herşeyi diskin belleğine kaydeder, önce monitör ve sabit diskinizi, sonra da bilgisayarınızı kapatır. Bilgisayarınızı yeniden açtığınızda, masaüstünüz bıraktığınız durumda karşınıza gelir. Bilgisayarınızı hazırda bekletmeden çıkarma, bekleme konumundan çıkarmadan daha çok zaman alır.

INTERNET SECENEKLERİİnternet Seçeneklerini kullanarak Internet Explorer ayarlarınızı değiştirebilirsiniz. Burada,

tarayıcı programınızı başlattığınızda görüntülenecek ilk Web sayfasını belirtebilir, bilgisayarınızdaki geçici Internet dosyalarını silebilir, İçerik Danışmanı'nı kullanarak istenmeyen içeriklere erişimi önleyebilir, renk ve yazı tiplerinin Web sayfalarında nasıl görüntüleneceğini belirtebilirsiniz. Ayrıca, güvenlik düzeyinizi ayarlayabilir, e-posta ve Internet haber gruplarını okumak için kullanılacak programları belirtebilirsiniz.

KABLOSUZ BAGLANTIKızılötesi Dosya Aktarımı, Yansıma Aktarımı Ve Donanım Ayarlarınınızı Yapılandırır.

KLASÖR SEÇENEKLERİKlasör Seçenekleri'ni kullanarak, klasörlerinizin nasıl işlev göreceğini ve içeriğinin nasıl

görüntüleneceğini belirleyebilirsiniz.Örneğin, klasörlerinizde ortak görevlere olan köprüler, başka depolama konumları ve ayrıntılı

dosya bilgileri görüntülenmesini istediğinizi belirtebilirsiniz. Öğelerin tek tıklatılarak mı çift tıklatılarak mı açılacağını da seçebilirsiniz.

Belirli bir dosya türünü açan programı değiştirebilirsiniz. Ayrıca, masaüstünde görüntülenen öğeleri de değiştirebilirsiniz.

Klasör seçeneklerini değiştirmek için, Denetim Masası'ndan Klasör Seçenekleri'ni açın. Klasör Seçenekleri'ni klasör penceresinden açmak üzere Araçlar'ı sonra da Klasör Seçenekleri'ni de tıklatabilirsiniz.

KLAVYEKlavye, gelecekte el yazısı ve konuşma tanıma programlarıyla değişebilecek olmasına rağmen

bir bilgisayara metin girmede birincil yoldur.Klavye takıldıktan sonra ayarlamalar veya yazılım ayarları gerektirmez. Çalışması yeterlidir.

Ancak, bazı ayarları değiştirmek için, Denetim Masası'ndan Klavye'yi kullanabilirsiniz. Bir tuşa basılı tuttuğunuzda bir karakterin tekrarlandığı oranı ve tekrarlamaya başlamadan önceki gecikme süresini ayarlayabilirsiniz. Ayrıca ekleme noktasının yanıp sönme hızını da ayarlayabilirsiniz.

Page 16: TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

Fareyle gerçekleştirebileceğiniz birçok eylem ayrıca klavye ile de gerçekleştirilebilir. Windows'da klavye kısayolları hakkında daha fazla bilgi için İlgili Konular'ı tıklatın. Bu programlarda kısayolları kullanmak hakkında bilgiler için bağımsız programlarda çevrimiçi Yardım'a bakın.

Farklı bir klavye düzenine geçebilir veya klavyeleri değiştirmeksizin diğer dillerde metin girebilirsiniz. Ancak, tuş etiketleri artık girmekte olduğunuz karakterlerle eşleşemeyebilir. Dilleri ve klavye düzenlerini değiştirmek için Denetim Masası'nda Bölgesel ve Dil Seçenekleri'ni kullanın.

KONUŞMAMetinden konuşmaya (TTS), metindeki sözcüklerin işletim sistemi tarafından sesli olarak

okunması özelliğidir. TTS altyapısı adı verilen dahili bir sürücü metni tanır ve daha önce oluşturulan birkaç ses arasından birini seçerek metni size okur. TTS altyapısı işletim sistemi ile birlikte yüklenir. Diğer üreticiler tarafından sağlanan başka altyapılar da bulabilirsiniz. Bu altyapılar genellikle belirli bir sözlüğü veya özel sözlüğü (örneğin, tıp veya hukuk terimlerini içeren bir uzmanlık sözlüğünü) kullanır. Ayrıca, İngiliz İngilizcesi gibi bölgesel aksanlara uygun farklı sesler kullanabilir veya Almanca, Fransızca ya da Rusça gibi farklı bir dili konuşabilir.

   Denetim Masası'ndaki Konuşma özellikleri içinde bulunan Metinden-Konuşmaya sekmesinde her TTS altyapısı için seçenekler bulunur. Belirli konularda yardım için ilgili Yardım konularına bakın. Genel seçeneklerin yanında, her altyapının farklı özel işlevleri olabilir. Bu nedenle, görüntülenen tüm iletişim kutuları aynı değildir. Altyapıda özel işlevler yoksa bazı özellik düğmelerinin ilişkili iletişim kutuları da olmayabilir

KULLANICI HESAPLARIKullanıcı hesabı, kullanıcının Windows'ta gerçekleştirebileceği eylemleri tanımlar. Tek başına

veya çalışma grubu üyesi bir bilgisayarda, kullanıcı hesabı her bir kullanıcıya atanan ayrıcalıkları kurar. Ağ etki alanında yer alan bir bilgisayarda, kullanıcı en az bir gruba üye olmak zorundadır. Gruba verilen izinler ve haklar grup üyelerine de atanmıştır

PROGRAM EKLE KALDIRProgram Ekle veya Kaldır bilgisayarınızdaki programları ve bileşenleri yönetmenizi sağlar. Bir

CD'den, disketten veya bir ağdan program (Microsoft Excel veya Word) eklemek ya da Internet'ten Windows güncelleştirme ve yeni özellik eklemek için Program Ekle veya Kaldır'ı kullanabilirsiniz. Program Ekle veya Kaldır ayrıca, ilk kuruluma eklememeyi seçtiğiniz Windows bileşenlerini eklemenizi veya kaldırmanızı da sağlar.

SES EFEKTİ VE AYGITLARIBilgisayarınızın Ses Düzenini Değiştirin Yada Hoparlör Ve Kayıt Aygıtlarınızın Ayarlarını

Yapılandırın.

SİSTEMAşağıdaki işlemleri yapmak için Denetim Masası'ndaki Sistem'i kullanabilirsiniz:

Bilgisayarınızın bellek kullanımını ve belirli bilgileri bulmasını denetleyen ayarları görüntülemek ve değiştirmek.

 Donanım ve aygıt özelliklerine ilişkin bilgileri bulmak ve donanım profillerini yapılandırmak.

 Ağ bağlantılarınız ve oturum açma profiliniz hakkındaki bilgileri görüntülemek. Oluşan sistem ve program hatalarını, Microsoft'a veya sistem yöneticinize rapor

edin. Disk belleği dosyası boyutu da dahil olmak üzere, programların bellek kullanımını

denetleyen performans seçeneklerini veya bilgisayarınıza bazı türdeki bilgileri bulabileceği yeri bildiren ortam değişkenlerini değiştirebilirsiniz. Başlangıç ve kurtarma seçenekleri, bilgisayarın başlatılırken kullanacağı işletim sistemini ve sistem beklenmedik şekilde durduğunda gerçekleştireceği işlemleri gösterir.

Sistem'de, donanım ve aygıtlar hakkında bilgiler de vardır. Belirli donanım türlerini yüklemek, yüklemesini kaldırmak veya yapılandırmak için Donanım Ekleme Sihirbazı'nı kullanın. Aygıt Yöneticisi, bilgisayarınızda yüklü olan aygıtları gösterir ve aygıt özelliklerini değiştirmenize olanak verir. Ayrıca, farklı donanım yapılandırmaları için donanım profilleri de tanımlayabilirsiniz.

Sistem'i kullanarak, bilgisayar adı veya DNS etki alanı adı gibi ağ ve oturum açma bilgilerini görebilirsiniz. Ayrıca, etki alanı veya çalışma grubu üyeliğinizin ayrıntılarını görüntüleyebilir veya Ağ Kimliği Sihirbazı'nı başlatıp bir ağa bağlanabilirsiniz. Kullanıcı profili, oturum açma yapılandırmanızla ilişkilendirilmiş kişisel ayarları içerir

TARAYICI VE  KAMERALARTarayıcı Veya Kamera Ekler – Kaldırır Ve Yapılandırır.

Page 17: TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

TARİH VE SAAT

Tarih ve saat ayarlarını yapmak için öncelikle denetim masasına erişmelisiniz. Görev çubuğunun üzerindeki "Başlat" düğmesine tıklayın ve daha sonra da "Denetim Masası"nı seçin. Açılacak pencerede "Tarih, Saat, Dil ve Bölgesel Seçenekler" opsiyonunu tıkladığınızda ve hemen ardından "Tarih ve Saati değiştirin" satırını seçtiğinizde karşınıza tarih ve saatle ilgili değişiklikleri yapabileceğiniz yeni pencere gelir. Alternatif olarak, görev çubuğunun sağ tarafında göreceğiniz saatin üzerine sol fare tuşu ile çift tıklayabilirsiniz. Bu durumda yine tarih ve saat değişikliklerini yapabileceğiniz ayarlar karşınıza çıkacaktır.

TELEFON VE MODEMStandart telefon sistemlerinde

kullanılan telefon hatları, insan sesini analog sinyallerle aktaracak biçimde tasarlanmıştır. Analog sinyaller, dalgalar gibi, uzunlukları boyunca devamlı farklılık gösterirler. Bilgisayarlar veriyi dijital biçimde saklar ve işler, ayrıca gerek kendi içlerinde gerekse birbirleriyle iletişim kurmak için ikili rakamlar kullanır.

İki bilgisayar standart bir telefon bağlantısı üzerinden birbiriyle iletişim kurduğunda; modem, gönderen bilgisayardan gelen ikili bilgiyi telefon hattından aktarılabilmesi için analog sinyale çevirir. Veriyi alan bilgisayarın modemi gönderilen analog sinyali yeniden bilgisayarın kullanabileceği ikili bilgiye çevirir. İkili bilgiden analog bilgiye dönüştürme işlemine modülasyon, analog'dan ikiliye dönüştürme işlemine demodülasyon denir. Modem, modülator/demodülator kelimelerinin kısaltılmış biçimi olup, bu dönüşümleri gerçekleştiren aygıtın adıdır.

Gerek standart modemler gerekse fax modemler bu dönüştürmeyi yapabilir. Ayrıca, dijital iletişim sağlayan ISDN, DSL ve kablo modemler de vardır. Bu modemler dijital ve analog sinyalleri dönüştürmez. Bilgisayarların dijital bilgiyi, dönüştürme olmaksızın, doğrudan aktarmasını sağlarlar. Analog telefon hatları üzerinden iletişim kurarken, standard modem kullanmanız gerekir.

Modemlerin veri aktarım hızına iş hızı denir. Ölçüldüğü birim bit/saniye (bps)'dir.Dijital ve analog veriler arasındaki dönüşüm markaya özel ve uluslararası standartlar

tarafından belirlenir, bunlara modem iletişim kuralları denir. Gelişen iletişim kuralları daha hızlı veri aktarımına olanak sağlamıştır. İletişim kuralları, varolan bant genişliğini daha etkin kullanmanın yanında, iş hızını artırmak için veri sıkıştırması ile daha yüksek güvenilirlik için hata denetimini bir arada kullanmaya başlamışlardır. Saniyede 56 kilobit (Kbps) hızla işlem yapan modemlerin iletişim kuralları artık dijital hatta bağlı bir Internet servis sağlayıcısından veri alımını ve standart dijitalden analog'a dönüşüm yaparak veri gönderimini destekleyecek biçimde tasarlanmışlardır.

YAZI TIPLERİYazı tipleri, ekranda ve yazılı olarak metin görüntülemek için kullanılır. Windows'da, yazy tipi

bir yazı kalıbının adıdır. Yazı tipleri, italik, kalın ve kalın italik gibi yazı stillerine sahiptirler.

Windows üç temel yazı tipi teknolojisi sağlar: Anahat yazı tipleri

TrueType ve OpenType yazı tipleri çizgi ve eğri komutlarından oluşturulmuş anahat yazı tipleridir. OpenType bir TrueType uzantısıdır. Her ikisi de ölçeklendirilebilir veya döndürülebilir. Her ikisi de tüm boyutlarda ve Windows destekli çıkış aygıtlarında iyi görünürler.Windows, Arial, Courier New, Lucida Console, Times New Roman, Symbol ve Wingdings yazı tipleri dahil olmak üzere OpenType yazı tiplerinin bir seçimini sağlar.

Type 1, Adobe Systems, Inc. tarafından PostScript yazıcılarıyla çalışmak için tasarlanmış bir anahat yazı tipidir. Anahatlar ölçeklendirilebilir veya döndürülebilir. OpenType teknolojisiyle, Windows, Type 1 yazı tiplerini tam olarak destekler

Page 18: TEMEL BİLGİSAYAR KULLANIMI

Vektör yazı tipleri, birçok program hala bunlara bağımlı olduğundan desteklenmektedir.Vektör yazı tipleri, matematiksel bir modelden oluşturulur. Birincil olarak çizicilerle birlikte kullanılırlar. Windows üç vektör yazı tipini destekler: Modern, Roman ve Script. Raster yazı tipleri, birçok program hala bunlara bağımlı olduğundan desteklenmektedir.Raster yazı tipleri, dosyalarda bit eşlem resimleri olarak saklanır ve ekranda veya sayfada seri halinde noktalar görüntüleyerek oluşturulur.

YAZICI FAXLARYüklü Faks Ve Yazılarıgösterip Yenilerini Eklemenize Yardımcı Olur

YONETIMSEL ARACLARWindows XP Professional yüklü bir bilgisayardan, Uzak Masaüstü'nü kullanarak, Windows 2000

Professional yüklü herhangi bir sürücüyü yönetebilirsiniz.Windows XP Professional yüklü bilgisayarlarda, Windows 2000 Server CD-ROM'unda tek

başına MMC konsolu olarak verilen Windows 2000 Yönetimsel Araçlar'ı kullanmayın. Windows XP Professional'ye yükseltme yapılmadan önce, Windows 2000 Professional yüklü bilgisayarlardaki Windows 2000 Yönetimsel Araçlar'ın kaldırılması gerekir. Windows 2000 Professional'dan Windows XP Professional'ye yükseltme sırasında Windows 2000 Yönetimsel Araçlar saptanırsa, yükseltmeden önce kaldırmanız önerilecektir.

ZAMANLANMIS OGREVLERZamanlanmış Görevler'i kullanarak, komut dosyalarını, programları veya belgeleri sizin için en

uygun zamanda çalışacak şekilde zamanlayabilirsiniz. Zamanlanmış Görevler, Windows XP'u her başlattığınızda başlar ve arka planda çalışır.

Zamanlanmış Görevler ile aşağıdakileri de yapabilirsiniz:o Bir görevi günlük, haftalık, aylık veya belirli bir zaman için (sistem başlangıcı gibi)

zamanlayabilirsiniz. o Bir görev için zamanı değiştirebilirsiniz. o Zamanlanan bir görevi durdurabilirsiniz. o Görevin zamanlanan saatteki çalışma şeklini özelleştirebilirsiniz.