Tesis Dr Jesus Valdes Reyna Gramíneas Del Oriente de Nuevo León

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Gramíneas del Oriente de Nuevo León

Citation preview

UNIVERSIDADAUTONQMADENUEVOLEON FACULTADDECIENCIASBIOLOGICAS DATOSECOLOGICOSDELASGRAMINEASDELORIENTE DELESTADODENUEVOLEONIMEXICO MONTERREY,N.L. TESIS QUEPARAOBTENERELTITULODE BIOLOGO PRESENTA JESUSVALDEZREYNA MARZODE1973. AGRADECIMIENTOS Larealizaci6ndeestaTesispudoserposible graciasalavaliosaydesinteresadacolaboraciondelas_ siguientespersonas: AlBiologoM.e.GlafiroJ.Alanisquefungioco-momiasesorde"Tesis. AlDr.JorgeS.Marroqufn,e1Bi61ogoHumberto_ V.ye1Bi61ogoJoseLuisGutierrezL.queforma--ronpartedelaComisiondeTesis. AlDr.PaulinoRojasM.miagradecimientosince-roporsugenera saayudayconsejos. AlBi61ogoM.e.Ger6nimoCanoquetuvolabandad deleere1escrito,haciendavaliosassugestiones. AlBi61ogoCarlosH.Brisenoquetuvoabiengrafiarunabuenapartedelosejemplaresidentificados. AloscompanerosGerardoVillarrealV"MarioC. Gomez,JoseL.delBosqueyBi61.BIasManciasH.queme_ acompanaronalosviajesdecolecta. Atodaslaspersonasquedeunamanerauotraco laboraroneneldesarrolloyconclusi6ndelamisma,el autorlesquedaprofundamenteagradecido. U N IV ER SID A 0AurONOM.ADENUEVOL EON FPOJL TADDECIENCIASBli.JLOGICAS DATOSECOLOGICOSDELASGRAAIIf'ASDELORIENTE DELE 8T ADODENUEVOLEON!MEXICO. TESIS Queenapci'nalTitule.e BIOLOGO Plr'esenta JESUSV ALOEZREYNA (l)MISION I"resiltente:FIBres

Vacal.quinme1aFuente. Monterrey,N.L.Marzo(;/e1973. INDIeE PAG1NA IINTRODUCCION ... " ...... "...1 IIANTECEDENTES.................................2 IIIMATERIALYMETODOS ......... ,. b IVDATOSFISIOGRAFICOS................9 a)Situacion ................. s 9 b}GeologfayTopograffa.....................11 c)Hidro1ogia................................12 d)Clima ................................ ,.12 e)Suelos....................................13 VVEGETACION...................................16 VIRESULTADOS...................................21 a)Tiposdevegetaci6nygrarnfneasmasfre- -cuentes...................................21 b)Descripciondegenerosyespecies ..... ,...27 VIrDISCUSIONYCONCLUSIONES .................. o 57 VIrIRESUMEN ........... "..60 IXLITERATURACONSULTADA ,.. .62 APENDICE.............67 LISTAALFABETICADEGENEROSYESPECIES .. ,69 FIGURAS......................................74 , , , 1. - INTRODUCCION Elpresentetrabajoesunacontribuci 6na 1cono cimientodelasgramlnea senunadelaszonasganaderas-importantesde lEs t ado ,c omoe se1OrientedeNuevo LeOn . Tomandoenc uentaque1 aindustriapecuariat ie-negranimpor tanci aecon6micayconstituyendolasgraml > neasunodelosrecurs osnatura lesr enovablesmasimpor tan -tedeesta ,5eh acenot o ria1an e c es ida ddereal izarestu--dia sflor i stico-eco16gicosparaunmejor mientodedichosr ecursosennuestroEs tado.Estaclase-deestud iosa1aindustr iaagropecuariaasentar-basescientlficasparae1establ ec1rnientode1aagricu l rade LospastizalesnativQsforman1afuente paldeforrajenaturalconques ealimentaalosdiferen--t est iposdeganado ,quemediantee lsistemadelibrepas -toreoycanunmane joadecuadopuedeaumentarl aprodUC : l-v i dadganaderag Elobjetivodeest eestudioesreal i zar-unaapo rtaci6npar aladeterminaci onflor fsticayaspectos eco16gicoscua1i tativosdelosza catesnativos ,a sitam- - c onocere 1valorforrajer odelase speciesque5een-c uentr anen1azonadees tudi o. , II.- ANTECEDENTES Lainformaci6nparaelareadee studiofueesca-, sa;par10tantosee itainfor maci 6 ndezonasecol ogicas-sirni l ares,haciendol aextens ivaa1az onadee studio , YGon zalez(1959)Ihacenunestudio sabrel ospas tizalesdeChihuahua,ene 1RanchoExperimen, tal1a d eterminan1amejorf o rmademane jar nalmentel ospastizalesdeChihuahua,paraunaumentode-1aproducci6nganaderaQDividene 1Estadoenseisregio- -nesganaderas,tomandocomobasesl ossiguientespuntas ;-1avegetaci6nconespecialenloszacatesf e 1sue-10,1atopograffaye1climaDispo -ne nl asgrarn1neasent resgrandesgrupos:cultivadas ,na t u ralizadasynativas,acadaespecie5 eIeagre ganbreves-netas,porej e mplos1esanual0perenneysedai nforma- -ciOnsabre1afrecuenciayabundancia,indi candoenlosza c a tesenf ormaapreciativae1valorforrajerodeel Iasy- en :b ueno ,regulary S&nchez(1971),ensuestudiosebre1a-vegetaci6nyevaluaci6nf orrajerae ne ll-luni cipi ode naf L. ,describepar ae1Muni cip i ocatorcetipesdeve-getaci6n ,s i endoe 1pastiza1amaco lladoabi e rto ,e1p as t i - zalmedianoabiertoye1pasti zalha16fitoabi e rtolosque cuentanc a nmayorproductividadfor ra j e racRe comiendaguet dada1al imit aci6ndepas t esnat uralesp ara1aalimenta- .-ciOndelgana do,l assiembrasdeprader asartificial escon zacatesnativos0i ntroducidossonne cesar iaspararne j orar l aprodu ctiv ida dIbarra(1972) ,presentaunaclasificaci6nsis te- del oszacatesdeNuevoLe6nincluyendotantona ti -, I - ---j -j vesycult ivadoscomoint r oduc idos . Lasclavespresentadas5ebasanencaracterlsti -casmorfo16gicas,tomando1aespi gacomoe16rganomasim-por tante. Concluyeque1amayor!adelases peclesdeNuevo Le6nsonnativas,treintayunasoncultivadas,veintein-troducidasycincoendemicas .Presentauntotalde81ge-nerosy295especiesparae 1EstadodeNuevoLe6n.Atribu-yeestavariedada1alocal i z aci6n de lEstado, as1comoasut opograf ra,climaygeologia . 111 . - MATERIALYMETODOS Paral levaracaboe lpresente-estudioseh izonecesarioelsiguientematerial: Vehfculo 25m.depiala Cuatroalcayatasdefi e rrade30delong , PrensaCamara Rollcsf otograficos Balsasdeplastico(80x45ern.) Machete Diariodenot as Etiquetastipoe xpressydecolgar . Brujula Papelhidri6n AcidoClorhfdricoa l5% Alt1.metro CintaIDetrica Mapaescal a1 : 5001000 Pormasdei nventariofitoeco16gico Microscopio b) Loslugaresdandeseefectuaron_ losmuestreosfuer ontornadosa lazar Iprocur andonomues--trearcereddel asareasdedisturbio,t alescomoeaminos , , "' carreteras,cercadepoblados0biendandee1hombrehaya - actuado ,destruyendola5erecab6informaci 6n del a scaracterlst icasobservadasdelavegetaci6n .comple .-rnentandocadamuestreoc a nlossiguientesdatos :fis iogr aff a ,5ue10,pH,e rosi6n,tipodevegetaci6nyplan -tas(*) Elvalor'forrajerodelasespeciesques eencon-' traro nene1a readeestudio5edeterminaenbas eacons ul -taenli teraturacanrefe renciaalasespeciesgue5edien Paral adetermi naci6ndecar acterescuanti tat i ._-vast alescomo:cobertura,abundancia,dominanciayfre- ,-cuencia5eus6laescalaapreci a tivapr opuestaparBraun Blanquet(1950) Ab(Abundancia),ndmerodeindividuosdecad aes - -peei eporunidaddeareademuestreo.Empleandopar asu-dete r minaci6nlasiguienteescala: 1.- Presente 2 . - Abundan te 3. - MUyabundante, Do(Dominanci a),expresalar el aci 6ne ntrelasu - -perficiecubiertaportodoslosindividuosdeunaespecie (*)Laformadei nvent ar ioapareceene 1Apendice c I , ; I , I I B dadaene l d emues t r e oy1as upe:rficiet ota ldele ncuesti 6n. Co(Cobertur a ),areaocupadaporcadaunadelas especJ. esconr el aci6na 1areade l i mitadayexpr esadae nL Fe(Frecuencia) InGmerodev e cesques er e pi te_. -cadae s peciep orunidaddesincon t are 1n limerod e-i ndi viduos. Elma terialcol ect adof ueprensadopara.secarla yp r eser varloconsude terminaci6nymontaje;1adetermina -ci 6ny1adescr ipci 6ndelase specie s,5eh i zotomandoco-rnob a s eHi tchcock(1950);Swal lenyHernAndezX.(196 1 ) ,-otrostraba j ost axon6micosdevar iosauto r e syde det ermi nadoe 1mate r ialpas6aforma rpartedelHe rbari a-del aF acul t add eCienci asBi o 16 gica s (FCB) _ , , , , I-I , : I , " j' , I i , I , 1 i , , , i I I I , I , 1 ! , , IV. - DATOSFISIOGRAFICOS Localidaddelareadees tudio:cornprendelosMu-nicipiosdeChina,Genera lBravoyGeneralTeran,perte ne-ciendoa1azonageom6rficadenominadaP!anicieCoster a-delGol fo(Fig .1) . a)Si tuaci6nD China,NoL.5eencuentraubicadoen1azona o rientedelEs tado ,1acabecerade lMunicipioesChina5i-tuadaalos2542'latitudnorteyal os99141longitud oesteyaunaa lturasabree 1ni ve ldelmarde163 La superficiedelMunicipioesde 2 4,411KIn Gra15Bravo,NoLGSeencuentraubicadoe n1a-zonaorientedelEsta do,1acabeceradelMunicipioesGr al c Bravo,1aeua l ubicadaalos25c 48'latitudnortey alos99la'longi tudoe steyaunaalturasabree1nivel delma rde150m.LasuperficiedelMun ici pi oesde1962 2 Km. N"L.Estaubi cadoenlazona--o rientaldelEstado,l acabeceradelMunicipioesGral o laeualseencuentrasituadaalos250 lati t ud norteyalos9940'longitudoes teyaunaalturasobre e1nive1delmarde230ffi oLasuperfici edelMunicipioes de2,243 U_'2 (DatosobtenidosdelasMonograffasde l-I I I ! , , , , i ; I -, , , , , . '_M __ e @>', '" ~ .... "'" "0 , , '" " "El , , , , , , , , , , ., 0 ~ , , , .,. .- ", " , , LUni versityPress. 64 14.- HERNANDEZX"E.YM.GONZALEZH.1959.- Lospastiza-lesdeChihua hua .RanchoExp.laCampana,Chih . CircularlaCampanaNo .3. 15.- HITCHCOOK,A.S.1950.- Manua loftheGrass esofthe-Un itedStates,U. S . D. A.Misc.Pub .200. 16 .- IBARRA,ARTURO.1972.- Grass esofNuevoLeon.Thesis ofMasterofScience.Universityof'Wyoming.-Laramie. 17.- INSTITUTODEI NVESTIGACIONESI NDUSTRIALES .1962.- Nue -voLeon .Estudiosparasudesarrol loymejora--mi ent o .MonograffasdeMun1cipiosdeNuevoLe6n. 18 .- INSTITUTODEINVESTIGACIONESI NDUSTRIALES .1963.- Nue voLeon.Estudiospar asud esarrolloyme jora--miento.Monograf! asdeMuniciploSdeNuevoLe6n . 19.- MALDONADOAGUIRRE,L.J.1 966 .- Generalidadessobreel CultivodelZacate-BuffelenelEstadodeN,L.-S.A.G.Gobiernode lEstadodeN. L. 20. - MALDONADOAGUIRRE,L. J .1967 .- Co ntribuciona lestu--diodelavegetaci6nyl ~ spr i ncipalespLantaS-forra jerasynocivasexistentesenelMunicipio deSabinasHidalgo,N.L.Te sissinpublicar .Fac. ________ deAgronomia .U.N. L i 65 21 .- MARROQUI N,J . S .1962 .- Notass abr elaDistrib uci6n-Geograf i cadeVarillat exanaA.Gray.CactAceas ySuc ulent asMex icanas .TornoVII ,No .1 ,enerc-marzo ,pp.11- 14 .Mexico ,D. F . 22 .- MARTINEZCONTRERAS ,JESUS ,E.1964 .- Es t udi oprelimi -nardel aspropiedadesquimicasdel ossue los d e lEstadodeN.L.Tesissinpublicar.Esc. Ag r.yGana d .ITESM . ---23 .- MIER,L. r .1 963 .- Es tudioe c01691code1 ave getaci6n y proximaldelasg rarnineasmasabunda tesdeNuevoLe6n .Tesissinpublicar.Esc.Agr . yGanad .ITESM 24. - MULLERRIED,F .K.1944.- Geol o giadelEs t adod eNuevo Le6n .Analeslnst .Inves t .Cient .Unive r sldadde NuevoLe6n .Monterrey .Vol .I 25. - PARODI,LORENZO ,R.1964.- GramlneasBonaerense s.ACME Agenc y ,S . A. C.l. F.Bueno sAires . 2 6 .- PHILLIPSPETROLEUMCo .1 963 . - PastureandRangePl ant s . Phil li psPetroleumCo.Libra r yofCongr e ssCata-l og .Bartlesvi lle ,OklahomaU. S . A. 27. - ROJ ASMENDOZA,P .1965 .- Gener alidadessabrel at a ci6ndelEstadodeNuevoLe6nydat osaceIcade s uf l or a .TesisDoc torals i npublicar D. P . -. . -- --28.- ROMINGER,M.-J.1962 .- TaxonomyofSetari a(Graminae ) inNor t hAmerica .Illino isBiol ogicalMonographs . No . 29.TheUniversityofIllinois.Pre ss.Urba naU.S. A. 29.- SANCHEZSANCHEZ,J .1971 .- Cont ribuci6nalestudi ode lavegetaci6nye valuaci6nforrajeradesuscom-ponentesene1Huni c ipiod eGaleana,N.L.Tes is sinpublicar.Fac .deAgrob101ogia ,Univ.Mi- -choacanadeSanN i c o l ~ sdeHi da l go ,Uruapan,Mi-choacan . 30 .- SWALLEN,J.R.YE .HERNANDEZX.1 961.- Clavedelos-Ge nerosmexi canosd eGramtneas .Bol .Soc .Bot. Mexico,26 :52-118 . 31. - ZEPEDA,S.,CARLOS ,R.1964 .- Es tudiopreliminarde-laspropiedadesf !sicasdel ossue l osdelEst rido deNuevoLe6n.Tes i ss i npublicar .Esc.Agr .-yGanadoITESM . , APE N DIC E FACULTADDECIENCIASBIOLOGICAS LABORATORIODEBOTANICAFANEROGAMICA METODOFITOECOLOGICODEMEDIOYVEGETACION Noo _____Realizadopor __________________Fecha ____No, ____ LOco __________________________________-cMpioo ____________________ Edoo ____________________________ _______________ Roc aMa tr i. z ____________________________..--:Af alOr amien to%____________ F is iogr a f ia ______________________________.Pend ien te _________________ Exposici6n_______________________________.Relieve ____________________ Or igende 1sue 1 o ______________________Drena je ______________________ CIa sedeera s i6n ______________________Gr adodeero s i6n ___________ MuestradesueloNo . ______P.edregosidad ______ __________ Ut iIi z ac ionde 1s itioe stud iado __________________________________ Tend enc iaevo 1 utiv a ___________________________________ o ____________ Fen6menosmeteoro16gicosrecientes ---------------------PERFILDELSUELO HorizonteProfundidadColorTexturaEstructurapH.Observ. ! . Observaciones: " , , , .'. , LISTAALFABETICADELOSGENEROS YESPECIESDEZACATES COLECTADOSENLAZONADEESTUDIO(*l ANDROPOGONN6m.deCat&logodel Auter. A.saccharoidesSwartz.YR.17 6 -ARISTIDA A.adscensionisL . -YR .103 Y 150 A. -longisetaSteud.YR.04 A.roemerianaScheel e . -YR .23,49,68 Y 94 BOUTELOUA B. -curtipendul a(Michx. lTorr .YR .171 Y 242 B.filiformis(Four n . )Griffiths . -VR.149 Y 199 B.hir suta -Lag .VR .03 B.trifidaThurb.YR.02 ,63,95 Y 102 -BRACHIARIA B.ciliatissima(Buckl. )Cha se .YR .239 -B.mezianaHitc hc .VR .238 -BUCHLOE ~ .dactyloides(Nu tt. )Engelm.YR .30Y1 65 (-)Lapresentel ~ s t anoprete ndesercampleta . . , CENCHRUS C L. - . C.M. A.Curt i s -CHLORIS Ch .andropogonoidesFourn . -Ch .c iliataSwartz. - .-Ch .c:ucullataBisch. -Ch.lat.t sguameaNash . CYNODON .dact yl on(L. )Per s . DACTYLOCTENI UM _ aegyptium(L .)Richt. ECHINOCHLOA E.c:.:olonum(L .)Link. - -ERAGRQSTIS E. -(Al l. )Lutat i . E. Buck! . -E. -lugensNees. E.mexicana ( Hor,.,,,,,,.,- , -..I Link . -NOm.de del Autor. VR.S.N. VR.56,77Y1 69 VR.29 Y 166 VR.192 Y 241 VR.17 Y 87 VR.185 Y 237 VR.S.N_ VR.153 VR.178 VR.18 VR .118 Y 1 33 VR .08 VR.10 -- -, , , , , , , , , , , ERIOCHLOA ~ .p'.lnctata(L.)Desv. HETEROPOGON H.contortus(L. )Beauv . -HILARIA ~ .belangeri(St eud . )Nash . LEPTOCHLOA L.f ili formis(Lam. )Beauv. -LEPOTOMA ~ .cognatum(Shult . )Chase PANICGM g,.hal li iVa sey. f .reptansL . PAPPOPHORUM P.bicolorFourn. -PASPALUM P .langei -(Fourn .)Nash . P.liv1dumTrin . -P.notat-:..:m ." F..:..ugg e -NOm.deCata l agodel Autor. VR.204 VR.151Y170 VR .177 VR.48 VR .191Y221 VR.31 ,60Y231 VR.113 VR.39Y81 VR.203 VR.193 VR.228 '., . -" -TRIDENS NGm.deCatalogode: Autor. T. -. ( Vasey. )Wootonet c. ...r _ e ~ c e n s - Standl. YR.1B2 Y 195 T.e l ongatus -(Buckl . 1Nash . YR .121 Y 19B T. s(Va s ey , ee t Scr ib. lVR.43 -., ,. . -f lavus(L. 1Hitchc . YR.34 Y 40 T.muticus(Torr. )Nash. YR.55 Y 104 -T. -pilosus(Buck1. 1Hitchc.YR .20B T.texanus -(s .Wats. )Nash .YR.16 Y 32 { ~. , F I GURA5 .. ESPECIESMASFRECUENTES i FIG.4Ar l st idalong l setaFIG.SAr i slrdaromer r a ng FIG.6BoutelouacurtlpendulaFIG.7Boutelouahirsuta I . 1::-.. C? ~ . c ;J CIJ -. ~ l ~ '-' 1:1 1C ... w ::E ttJ FIG. 8BoutelouatrifidaFIG.9Buchloedactyloides /I , /; *\ - ~ . --I FIG.l0ChlorisandropogonoidesFIG.llChloriscucul l ata FIG.12Chloris1atisquameaFIG .13Dactylocten.ium. aagyptium FIG.14Eragrostisci1ianensisFIG.ISEragrostismexicana I, FIG.16HeteropogoncontortusFIG.17Hilariabelangeri F'IG.18Leptoloml1cognatumrlG.19Panicum11al1i i FIG.20Pappophorumbicolor FIG. 21Paspalumlividum FIG.22Paspa lumnotatum FIG.23Setar i al eucopi l I. " ! I FIG.24SetariascheeleiFIG.25Spartinaspartinae + I . , : I FIG.26SporoboluspyramidatusFIG.27Trichachnehitchc ockii FIG.28TrichachneinsularisFIG.29Trichlorispluriflora .~ FIG. 30TridensalbescensFIG.31Tride nseragros toi de s FIG.32TridensflavusFIG.33Tridensmuticus FIG.34TridenspilosusFIG.35Tridenstexa nus