F AKULTETI I EKONOMISË DEPARTAMENTI I FINANCËS 

 TEZË PROVIMI 

Drejtimi Financiar Part‐Time Biznes 

 24.06.2008  Pyetje me zgjedhje (7 x 1 + 4 x 1,5 + 7 x 2,5 = 30)  1. Pasuria e aksionerëve të një shoqërie përfaqësohet nga: 

Fitimi për aksion;  Fitimi neto; 

Çmimi i tregut të aksioneve;  Flukset e arkës. 

 2. Flukset e arkës që shoqërojnë blerjen dhe shitjen e aktiveve fikse janë: 

Flukset financiare;  Flukset operative; 

Flukset investuese;  Burimet e financimit. 

 3. Raporti që mat levën financiare të shoqërisë është: 

Raporti korrent;  Raporti i mbulimit të interesave; 

Raporti i futjes në borxh;  Testi acid. 

 4. Raporti që mat aftësinë e shoqërisë për të mbuluar shpenzimet fikse operative dhe financiare është: 

Raporti i mbulimit të interesave;  Raporti i futjes në borxh; 

Raporti korrent;  Raporti i mbulimit të shpenzimeve fikse. 

 5. Një person që nuk kërkon kthim shtesë për të kompesuar rritjen e riskut është: 

Kundërshtar i riskut;  Indiferent ndaj riskut; 

Pranues i riskut;  I zgjuar. 

 6. Risku që i referohet paaftësisë së shoqërisë për të mbuluar kostot e saj operative është: 

Risku financiar;  Risku total; 

Risku i biznesit;  Risku i diversifikueshëm. 

 7. Qëllimi i përgatitjes së buxhetit të arkës është: 

Parashikimi i fitimit;  Analiza e riskut; 

Vlerësimi i shitjeve;  Parashikimi i flukseve të parasë. 

 8. Sa është vlera aktuale e 115.000 € që priten të merren pas një viti me normë vjetore skontimi 10%? 

121.000 €;  100.500 €;  110.000 €;  104.545 €.  9. Faktori i skontimit 2‐vjeçar me një normë skontimi 10% është: 

0,826;  1,000;  0,909;  0,814.  10. Nëse faktori vjetor i skontimit është 0,8333, sa është norma vjetore e skontimit? 

10%;  20%;  30%;  Asnjëra.  11. Një ndërtesë blihet  sot për 300.000 euro dhe  shitet më vonë për 365.000 euro. Duke  i  supozuar  të 

gjithë faktorët e tjerë të pandryshuar, sa është kthimi nga investimi (ROI) për këtë ndërtesë?  10,52%;  15,52%;  21,67%;  24,65%. 

 

 2 

 

12. Ju  do  të  dëshironit  të  kishit mbledhur  aq  para  sa  të  përfitonit  100.000  €  në  vit  pambarimisht,  në mënyrë që  familja  juaj  të bëjë një  jetë  të qetë. Sa para duhet  të depozitoni në mënyrë që  të arrini qëllimin tuaj? Norma e skontimit është 10%. 

1.000.000 €;  10.000.000 €;  100.000 €;  Asnjëra.  13. Zoti Rejnald parashikon  të dalë në pension pas 28 vjetësh dhe dëshiron që deri atëherë  të mbledhë 

750.000 €. Nëse norma vjetore e interesit është 10%, sa para duhet të depozitojë ai çdo vit në mënyrë që të arrijë qëllimin e tij? 

4.559 €;  5.588 €;  9.119 €;  10.019 €.  14. Një person ka marrë 150.000 euro kredi për shtëpi  me normë interesi vjetore 6%. Kredia dhe interesi 

shlyhen me 30 këste të barabarta. Sa është vlera e çdo kësti?  14.159 €;  10.897 €;  16.882 €;  17.657 €. 

 15. Një investim me normë interesi 12% dhe interes të kapitalizuar çdo muaj është i njëvlerëshëm me një 

investim me normën vjetore interesi prej:  12,68%;  12,36%;  12,00%;  Asnjëra. 

 16. Një aktiv është blerë para një viti për 20.000 euro dhe sot vlen 21.500 euro. Fluksi hyrës gjatë vitit ka 

qenë 800 euro. Sa është norma e kthimit nga investim?  12,5%;  11,5%;  10%;  Asnjëra. 

 17. Për një projekt investimi disponohen: 

Parashikimi  Norma e kthimit (%) ProbabilitetiPesimist  13  0,25 Normal  15  0,50 Optimist  17  0,25 

Sa është devijimi standart  1,55;  2,15;  0,95;  Asnjëra. 

 18. Një obligacion ka vlerë nominale 1.000 euro, interes nominal 100 euro në vit dhe afat maturimi 10 vjet. 

Me sa po shitet sot ky obligacion nëse norma e skontimit është 9%?  1.200 €;  1.031 €;  950 €;  Asnjëra. 

  Ushtrimi 1 (15 pikë) Shoqëria X po shqyrton dy projekte reciprokisht përjashtimorë me këto të dhëna:  

Projekti  Jetëgjatësia  Flukset neto vjetore të arkës Investimi fillestar A  5 vjet  240.000 lekë  580.000 lekë B  5 vjet  300.000 lekë  800.000 lekë 

 a) Cilin prej projekteve do t’i rekomandonit shoqërisë? (7 pikë) b) Cilin  projekt  do  t’i  rekomandonit  shoqërisë  duke marrë  parasysh  edhe  shkallën  e  riskut,  nëse 

koeficientët e sigurisë janë: (8 pikë)  

Viti  1  2  3  4  5 Projekti A  0,80 0,75 0,70 0,65 0,60Projekti B  0,90 0,90 0,80 0,75 0,70

 Kostoja e kapitalit (norma e skontimit) është 15%. Norma e skontimit e lirë nga risku është 5%. 

 3 

 

 Zhvillim 

Për zgjidhjen e këtij ushtrimi nevojiten njohuritë e fituara në kreun 9 & 10 të librit “Drejtimi Financiar 1”. a) Duke aplikuar teknikën NPV për secilin projekt, do të kishim: 

2,517.246000.580000.240 %15;5 =−⋅= vjetA PVIFANPV lekë 

5,646.205000.800000.300 %15;5 =−⋅= vjetB PVIFANPV lekë 

Pra  sipas  teknikës  NPV,  shoqëria  duhet  të  zgjedhë  projektin  A,  sepse  e  shton  pasurinë  e aksionerëve me 40.870,7 lekë më shumë sesa projekti B. Duke aplikuar teknikën IRR do të kishim: 

%41,30=AIRR  

%41,25=AIRR  Edhe sipas teknikës IRR, projekti A rezulton superior. Duke aplikuar teknikën PayBack do të kishim: 

ditë 152  vjet 2 +=APayBack  

ditë 243  vjet 2 +=BPayBack  Edhe sipas teknikës PayBack, projekti A rezulton superior. Përfundimisht  do  t’i  rekomandonim  shoqërisë  projektin  A,  sepse  shton më  shumë  pasurinë  e aksionerëve,  i  kthen më  shpejt  paratë  e  investuara  dhe  ka  një  jetëgjatësi më  të  shkurtër  sesa projekti B. 

b) Në këtë rast le të ndërtojmë nga një tabelë për secilin projekt:  

  Projekti A Viti  1  2  3  4  5 CE  0,80  0,75  0,70  0,65  0,60 Fluksi riskoz  240.000 240.000 240.000 240.000 240.000 Fluksi i sigurtë  192.000 180.000 168.000 156.000 144.000 Fluksi i skontuar me Rf  182.857 163.265 145.125 128.342 112.828 

NPV =  152.417 lekë IRR =  14,56% 

PayBack i aktualizuar =   3 vjet & 253 ditë  

  Projekti B Viti  1  2  3  4  5 CE  0,90  0,90  0,80  0,75  0,70 Fluksi riskoz  300.000 300.000 300.000 300.000 300.000 Fluksi i sigurtë  270.000 270.000 240.000 225.000 210.000 Fluksi i skontuar me Rf  257.143 244.898 207.321 185.108 164.540 

NPV =  259.010 IRR =  16,64% 

PayBack i aktualizuar =   3 vjet & 179 ditë  Në  këtë  rast  situata  përmbyset  dhe,  sipas  tre  teknikave  të  përdorura,  duhet  t’i  rekomandojmë shoqërisë projektin B. 

 Ushtrimi 2 (10 pikë) Një shoqëri përdor politikën e dividentëve të mbetur dhe ka këto të dhëna: 

1. Fitimi disponibël për aksionerët është 1.200.000 €. 2. Raporti i borxhit, që konsiderohet si struktura optimale e kapuitalit, është 40%. 3. Shoqërisë i paraqiten tri alternativa investuese të frytshme: 

a) Në shumën 600.000 €; 

 4 

 

b) Në shumën 1.400.000 €;  c) në shumën 2.000.000 €. 

Llogarisni sa do të jetë raporti i pagesës së dividentit në secilin rast.  

Zhvillim Për zgjidhjen e këtij ushtrimi nevojiten njohuritë e fituara në kreun 15 të librit “Drejtimi Financiar 1”. Meqënëse raporti i borxhit që konsiderohet optimal është 40%, atëherë duhet të mbajmë parasysh se për çdo  rast,  firma duhet  të kontribuojë me 60%  të  investimit. Gjithashtu, duke e patur  të dhënë që ndiqet politika e dividentit të mbetur, të gjitha paratë e disponueshme për aksionerët do të vihen në dispozicion të përmbushjes së këtij 60%. Ndërtojmë tabelën e mëposhtëme:  

Investimi (€)  Financimi me borxh (€)Financimi me 

kapital vetjak (€)Dividenti i mbetur (€)

Raporti i pagesëssë divdentit (%) 

600.000  240.000  360.000  840.000  70 1.400.000  560.000  840.000  360.000  30 2.000.000  800.000  1.200.000  0  0 

 Ushtrimi 3 (10 pikë) Një shoqëri ka nevojë për një kredi bankare afatshkurtër prej 12.000 eurosh, me afat 12 muaj . Këtë kredi ajo mund ta marrë në njërën nga bankat, me kushtet që vijojnë: 

Banka e parë kërkon interes 10%, kredia dhe interesi paguhen në fund të 12 muajve.  Banka e dytë kërkon interes 8,5%, kredia paguhet pas 12 muajsh ndërsa interesi zbritet që në fillim.  Banka e tretë kërkon një interes 6%, kredia paguhet me 12 këste të barabarta. 

Cilën bankë do të zgjedhë shoqëria për marrjen e kredisë?  

Zhvillim Për zgjidhjen e këtij ushtrimi nevojiten njohuritë e fituara në kreun 6 të librit “Drejtimi Financiar 1”. Meqënëse kemi të bëjmë me një vendim financimi, duhet të zgjedhim bankën që ofron normën efektive më të ulët të interesit. Për secilinë bankë do të kishim:  

Banka e parë:  %10000.12000.121,0

=⋅

=efi  

Banka e dytë:  %3,9000.12085,0000.12

000.12085,0=

⋅−⋅

=efi  

Banka e tretë:  %12

2000.12

000.1206,0=

⋅=efi  

Nga  rezultatet e mësipërme do  të  zgjidhnim bankën e dytë,  sepse kredia e  saj kushton më  lirë  sesa dy bankat e tjera.  Ushtrimi 4 (15 pikë) Shoqëria  X  po  shqyrton  tërheqjen  e  obligacioneve me  vlerë  500.000  €  (10.000  obligacione me  vlerë nominale 100 €), për  shkak  të një uljeje  kohët  e  fundit  të përqindjeve  të  interesit  të borxhit  afatgjatë. Obligacionet e vjetra janë emetuar fillimisht 5 vjet më parë, me afat shlyerjeje 25 vjet dhe me interes 10%. Kostot e emetimit dhe tregtimit janë 4.500 euro dhe çmimi i tërheqjes është 5 € për çdo obligacion. Obligacionet e reja priten të shiten me vlerën e tyre nominale prej 100 €, të kenë  interes 8,75% dhe afat shlyerjeje 20 vjet. Ajo paguan tatim mbi fitimin në masën 20%. 

a) Llogaritni flukset dalëse monetare që lidhen me emetimin e obligacioneve të reja. (5 pikë) b) Llogaritni kursimet vjetore që priten të realizohen nga tërheqja e obligacioneve. (5 pikë) c) A duhet të bëhet tërheqja e emisionit të vjetër? (5 pikë) 

 

 5 

 

Zhvillim Për zgjidhjen e këtij ushtrimi nevojiten njohuritë e fituara në kreun 9 & 10 të librit “Drejtimi Financiar 1”. Në këtë rast kemi të bëjmë me marrjen e një vendimi pranim–refuzimi, shumë i ngjashëm për nga mënyra e konceptimit me përzgjedhjen e një projekti  investimi afatgjatë. Ne duhet vetëm të përcaktojmë flukset financiare1 shtesë  pas  tatimit.  Theksojmë  gjithashtu  se meqënëse  projektet  kanë  të  njëjtën  jetëgjatësi, vlerësimin e tyre do ta bëjmë duke u mbështetur në teknikën e NPV‐së dhe jo në atë të ANPV‐së.   a) Fluksi dalës fillestar përfaqësohet nga:  

1. Kosto  e  tërheqjes2 së  emisionit  të  vjetër.  Duhet  të  mbajmë  gjithashtu  parasysh  që  kosto  e tërheqjes  është  një  shpenzim  i  zbritshëm  nga  tatimi,  prandaj  fluksi  dalës  fillestar  duhet  të reduktohet  duke marrë  në  konsideratë  kursimin  nga  tatimi  lidhur me  koston  e  tërheqjes  nga emisioni i vjetër. 

 Kosto e tërheqjes pas tatimit =  000.40)2,01(000.105)1( =−⋅⋅⇔−⋅⋅ tNrKt € 

 2. Tani do të përcaktojmë shpenzimet e emetimit për emisionin e ri. Këta shpenzime ndahen përgjatë 

gjithë jetës së borxhit për efekte fiskale. Si rrjedhim, shpenzimet vjetorë të emetimit janë:   

22520500.4

= € 

 Një  pjesë  të  këtyre  shpenzimeve  e  paguan  shteti, meqënëse  ata  janë  të  zbritshëm  nga  tatimi. Prandaj  shpenzimet  vjetore  të emetimit  janë  realisht për  kompaninë:  180)2,01(225 =−⋅ €. Vlera aktuale e këtyre shpenzimeve është:  907.1180 %)7;20( =⋅PVIFA €.3 

 b) Llogarisim kursimin vjetor si rezultat i uljes së normës së interesit.   Interesi i vjetër obligacionar pas tatimit  000.40)2,01(%10000.500 =−⋅⋅= €   Interesi i ri obligacionar pas tatimit  000.35)2,01(%75,8000.500 =−⋅⋅= €   Kursimi vjetor nga ulja e normës së interesit  000.5000.35000.40 =−= €   Vlera aktuale e kursimit vjetor =  468.46000.5 %)75,8;20( =⋅PVIFA € 

 c) Tashmë jemi në gjendje të gjejmë NPV.  

561.4907.1000.40468.46 =−−=NPV €  

Vlera pozitive e kësaj shume tregon që firma duhet ta ndërmarrë zëvendësimin e emisionit të vjetër me atë të ri, sepse kjo shpie në shtimin e pasurisë së aksionerëve. 

 Ushtrimi 5 (13 pikë) Shoqëria A kërkon të bashkohet më shoqërinë B. Përpara bashkimit ato kanë këto tregues (në euro):  

  Fitimi aktual Numri i aksioneve EPS PAZ P/E Shoqëria A  1.500.000  300.000  5  80  16 Shoqëria B  400.000  100.000  4  40  10 

                                                            1 Rikujtojmë këtu që në kreun 9  tek  libri  “Drejtimi Financiar 1” operonim me vlerësimin e  flukseve operative  shtesë dhe  jo me vlerësimin e flukseve financiare shtesë. 2 Kjo kosto përfaqëson zakonisht interesin e obligacionit për një vit, si edhe shpenzime të tjera. Madhësia e saj varet nga koha deri në maturim e obligacionit: sa më e madhe koha, aq më e madhe është kosto e tërheqjes dhe anasjelltas. Natyrisht që në ditën e maturimit të borxhit kjo kosto merr vlerën zero. 3 Norma e përdorur për skontim është kosto e borxhit të ri pas tatimit. Kjo për  faktin se  flukset që do të shkojnë për pagimin e interesave janë të sigurtë dhe një pjesë të tyre e paguan shteti, meqënëse interesat janë të zbritshëm nga tatimi. 

 6 

 

Shoqëria A ofron 0,65 aksione për çdo aksion të shoqërisë B. a) Llogarisni raportin e këmbimit. (2 pikë) b) Sa aksione duhet të emetojë shoqëria A për shoqërinë B? (4 pikë) c) Llogarisni EPS‐në dhe çmimin e tregut të aksionit për shoqërinë e bashkuar. Raporti P/E mbetet  i 

pandryshuar në masën 16. (4 pikë) d) Komentoni përfundimet. (3 pikë) 

 Zhvillim 

a) Raporti i këmbimit është pikërisht 0,65. Kjo nënkupton se çmimi me të cilin shoqëria A do të blejë aksionet e shoqërisë B është 80 x 0,65 = 52 €. 

b) Shoqëria A duhet të emetojë 100.000 x 0,65 = 65.000 aksione për t’u bashkuar me shoqërinë B. c) Le  të  ndërtojmë  edhe  një  herë  tabelën  e mësipërme  duke  përfshirë  në  të  edhe  shoqërinë  e 

bashkuar. Do të kishim:  

  Fitimi aktual Numri i aksioneve EPS PAZ  P/E Shoqëria A  1.500.000  300.000  5  80  16 Shoqëria B  400.000  100.000  4  40  10 Shoqëria A+B  1.900.000  365.000  5,2  83,3  16 

 d) Siç shihet, nga bashkimi vërtetohet një rritje e menjëhershme e fitimit për aksion të aksionerëve të 

shoqërisë A, nga 5 € në 5,2 €. Megjithatë, aksionerët e vjetër  të shoqërisë B pësojnë një ulje  të fitimit për aksion. Tani, për çdo aksion  të kësaj  shoqërie zotërohen 0,65 aksione  të  shoqërisë A. Fitimi për çdo aksion të shoqërisë A bie në 0,65 x 5,2 = 3,38 €, nga 4 € që ishte më parë. 

 Ushtrimi 6 (7 pikë) Një shoqëri ka llogaritur të dhënat e mëposhtëme lidhur me strukturën e saj të kapitalit, fitimet e pritshme për aksion dhe kthimet e kërkuara.  

Struktura e kapitalit (raporti i borxhit në %) 

Fitimi i pritshëm për aksion(EPS në euro) 

Kthimi i kërkuar, ksnë % 

Vlera e aksioneve

0  2  14  14,28 20  2,4  16  15,00 30  2,8  18  15,56 50  3,2  20  16,00 60  3,4  22  15,45 

 a) Llogaritni vlerën e aksioneve duke përdorur metodën e njohur. (3 pikë) b) Përcaktoni  strukturën  optimale  të  kapitalit  duke  u  bazuar  në  maksimizimin  e  EPS‐së  dhe  në 

maksimizimin e vlerës së aksionit. (2 pikë) c) Cilën strukturë kapitali do të rekomandonit? Pse? (2 pikë) 

 Zhvillim 

Për zgjidhjen e këtij ushtrimi nevojiten njohuritë e fituara në kreun 13 të librit “Drejtimi Financiar 1”. a) Duke  aplikuar modelin me  rritje  konstante  të  fitimeve,  jemi  në  gjendje  të  llogarisim  vlerën  për 

aksion sipas formulës: s

AZ kEPS

P = . Rishkruajmë edhe një herë tabelën e mësipërme. 

 

Struktura e kapitalit (raporti i borxhit në %) 

Fitimi i pritshëm për aksion(EPS në euro) 

Kthimi i kërkuar, ksnë % 

Vlera e aksioneve s

AZ kEPS

P =

0  2  14  14,28  14,28 

 7 

 

20  2,4  16  15,00  15,00 30  2,8  18  15,56  15,56 50  3,2  20  16,00  16,00 60  3,4  22  15,45  15,45 

 Shohim se vlerat e gjetura prej nesh korrespondojnë me ato të dhëna nga ushtrimi. 

 b) Nga tabela e mësipërme shohim se struktura që maksimizon EPS‐në është ajo më përqindjen më të 

lartë të borxhit dhe konkretisht 60% borxh dhe 40% kapital vetjak. Struktura që maksimizon vlerën e tregut të aksionit është ajo me 40% borxh dhe 60% kapital vetjak. 

c) Struktura  e  rekomanduar  do  të  ishte  ajo  që maksimizon  vlerën  e  tregut,  sepse  vlera  e  tregut integron edhe riskun. 

  

Hartoi zgjidhjen e tezës  

Rejnald MUÇA, MBA