Embed Size (px)
Citation preview
THE STUDY OF COMMUNITY POTENTIAL IN TOURISM DEVELOPMENT
Komson Sommanawat
Hathaipun Soonthornpipit
Sirirat Hotrawaisaya
Suasunandha Rajabhat University, 1 U-Thong Nok Road
Wachira, Dusit, Bangkok, 10300, Thailand
Tel: +66-2160-1183, Fax: +66-2160-1184
E-mail: [email protected], [email protected]
ABSTRACT
The study of the development possibility by using logistics system in setting up
the complete tourist service center for Samut Songkhram province has the following
objectives, i.e. to study the tourist satisfaction of the attractions in Samut Songkhram
province, to study community potential and stakeholder regarding logistics
management for attractions development in Samut Songkhram province, and
development possibility by using logistics in setting up the complete tourist service
center for Samut Songkhram province.
In this study, the population is the group of Thai and international tourists.
However, the study focused at Thai tourists by using sampling method and assigned
various attractions around Samut Songkhram as the area of study. The researchers
specified sample size of approximately 400 from tourists in the area. The researchers
used formula in calculating the size of sample in this study.
Keyword: Tourism, Samut Songkram
www.ssru.ac.th
Introduction
การพฒนาอตสาหกรรมการทองเทยวในจงหวดสมทรสงคราม โดยอาศยกลไกดาน โลจสตกสเพอ
จดการระบบบรการทองเทยวทใหเกดประสทธภาพสงสด เปนอกแนวทางหนงทรฐบาลใหความสาคญ
เนองจากประเทศไทยไดรบรายไดจากการเดนทางทองเทยวของทงชาวไทยและชาวตางชาตเปนจานวน
มหาศาลในแตละป การจดระบบบรการการทองเทยวทใหความสนใจกบการจดการไหลเวยนของ
นกทองเทยว การไหลเวยนของขอมลการทองเทยว และการจดการการไหลเวยนของกระแสเงนไปพรอมๆ
กน ในบทนจะกลาวถงหลกการและเหตผล วตถประสงคของโครงการ นยามศพทเฉพาะ ขอบเขตการวจย
ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากโครงการ และแนวทางในการนาผลการวจยไปใชประโยชน
หลกการและเหตผล
การทองเทยวเปนกจกรรมททาใหเกดธรกจทผลตสนคาและบรการเพอตอบสนองความตองการ
ของนกทองเทยว มความสาคญตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ รฐบาลจงมงเนนผลกดนยทธศาสตรการ
ทองเทยวเปนอนดบแรก “สมทรสงคราม” เปนจงหวดทไดชอวามขนาดเลกทสดในประเทศไทย
แตกลบเตมไปดวยแหลงทองเทยวทนาสนใจหลายแหง และเปนทรจกกนอยางด ไดแก ตลาดนายามเยน
ดอนหอยหลอด วดเพชรสมทรวรวหาร อทยาน ร.2 วดอมพวนเจตยาราม วดบางแคนอย ตลาดนาทาคา
วดจฬามณ วดภมรนทรกฏทอง อาสนวหารฯ วดศรทธาธรรม วดเจรญสขาราม ชมชนยสาร คายบางกง
วดบางกะพอม บานแมวไทย อนสรณสถานแฝดอน-จน วดประด ปาชายเลน พพธภณฑตงเซยมฮะ บาน
พญาซอ และชมหงหอยยามคาคน ทงนเนองจากจดเดนของระยะทางไมหางจากกรงเทพฯ ทาใหเปน
ตวเลอกในลาดบตน ๆ สาหรบกลมนกทองเทยวทตองการไปเทยวแบบไปเชาเยนกลบ หรอคางคนเพยงหนง
คนเพอลองเรอชมหงหอย และซมซบบรรยากาศยามคาคน (สานกงานจงหวดสมทรสงคราม)
อยางไรกด สภาวะเศรษฐกจและวกฤตการณโรค ไขหวดใหญสายพนธ A(H5N1) สงผลใหการ
ทองเทยวของประเทศไทยมจานวนนกทองเทยวซงเปนลกคาทงชาวตางชาตและชาวไทยลดลงอยางตอเนอง
โดยเฉพาะนาย ฮารฮโกะ คโรดะ ( Haruhiko Kuroda) ประธานธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเชย ( Asian
Development Bank - ADB) วา วกฤตไขหวดใหญสายพนธ A(H5N1) สงผลกระทบอยางหนกตอ
อตสาหกรรมการทองเทยวและการบนในภมภาคเอเชย ในชวง 2-3 ปทผานมา ทาใหประเทศไทย ซงเปน
ประเทศหนงของโลกทมรายไดหลกจากการทองเทยวลดลง ดวยเหตนภาครฐและภาคเอกชนไดหนมาให
ความสาคญและสงเสรมการทองเทยวภายในประเทศมากยงขน โดยนาเสนอความเปนวฒนธรรมไทยและ
www.ssru.ac.th
การทองเทยวเชงอนรกษ ซงในป 2552 การทองเทยวของประเทศไทยไดเปดตวโครงการ “ 12 เดอน 7 ดาว 9
ตะวน” และ “ตามรอยเสดจประพาสตนรชการท 5” ขน (การทองเทยวของประเทศไทย) โดยจงหวด
สมทรสงครามเปน 1 ในจงหวดทมการสงเสรมการทองเทยวของการทองเทยวแหงประเทศไทยเชนกน
เนองจากจงหวดสมทรสงครามดารงและรกษาความเปนเอกลกษณของชมชนไทยแตดงเดมไวอยางชดเจน
อกทงควรไดรบการสงเสรมจากทงภาครฐและเอกชนใหกลายเปนแหลงทองเทยวเชงอนรกษของประเทศ
ไทย ตามแนวยทธศาสตรของจงหวดสมทรสงครามขอท 2 ระบ “การพฒนาใหจงหวดเปนศนยกลางการ
พกผอนและการทองเทยวเชงอนรกษทางลาคลอง”
นอกจากน ชมชนในจงหวดสมทรสงครามยงเปนชมชนทมศกยภาพสง ในป พ.ศ. 2550 กระทรวง
การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยเผยผลสารวจดชนความมนคงของมนษย และพบวา
สมทรสงครามเปนจงหวดทมความมนคงของมนษยสงทสดในประเทศไทย (ดชนชวดคณภาพชวตหรอ
ความมนคงของมนษย ทมองคประกอบ 7 ขอดวยกนไดแก 1.สขภาพ 2.ระดบการศกษา 3.การทางาน 4.
สงแวดลอมทางกายภาพ 5.สภาพครอบครว ความเปนอย 6.สภาพความเปนอยในชมชน 7.วฒนธรรม จต
วญญาณ/ความเชอ งานอดเรก/สนทนาการ) ตวชวดนแสดงใหเหนถงศกยภาพในการพฒนาของชมชนใน
จงหวดสงคราม ทงนจงหวดสมทรสงครามมผนาชมชนทมบทบาทเปนทยอมรบนบถอของชมชนระดบราก
หญา ยกตวอยางเชน รอยโท พชโรดม อนสวรรณ นายกเทศมนตรตาบลอมพวาในปพ.ศ.2547 ซงเปน
ผนาวธคดในการพฒนาทองถน การสรางเมองและชมชนอมพวาสความยงยนโดยใชหลกเศรษฐกจพอเพยง
นอกจากน ชมชนในสมทรสงครามยงเตมไปดวย ผประสานงานเครอขาย หรอ อาสาสมครชนชนกลาง ทม
บทบาทประสาน และเชอมโยงเครอขายองคกรสาธารณประโยชน หรอ เอนจโอในเชงประเดน หรอ
เครอขายองคกรชมชนในทองถนหรอพนท ยกตวอยางเชนศนยอนรกษปาชายเลนคลองโคน หรอชมรมการ
ทองเทยวจงหวดสมทรสงคราม รวมทง สอชมชนสมทรสงคราม ศลปนพนบาน ผทรงคณวฒทองถน และ
ปราชญชาวบาน ทไดรบการยอมรบนบถอจากผคนในทองถนอยางกวางขวาง
อยางไรกด คณะผวจยตระหนกวา การใหบรการทเกยวของดานการทองเทยวของจงหวด
สมทรสงครามนนยงคงมอยจานวนนอยและมจดตงอยางกระจดกระจาย สงผลใหการประกอบอาชพท
เกยวของกบการทองเทยว เชน บรการขนสง การใหบรการขอมลจงหวดสมทรสงคราม รานขายของฝาก
รานอาหารและกลมสนคา OTOP ยงไมสามารถสรางความเปนเอกลกษณและสรางชอเสยงดานสนคาและ
แหลงทองเทยวของจงหวดสมทรสงครามได อกทงยงไมมการนากลไกดานโลจสตกสเขามาประยกตใชใน
การพฒนาการทองเทยว ทงๆทโลจสตกสเปนยทธศาสตรทสาคญทจะนามาใชในการเพมขดความสามารถ
www.ssru.ac.th
ในการแขงขนทางการคา โดยเฉพาะในเรองธรกจการทองเทยวทเนนเรองการบรการทมประสทธภาพ และ
ประสทธผลสงสด โดยคานงถงความตองการและความพงพอใจของนกทองเทยวเปนสาคญ
ในโลกยคโลกาภวฒน แนวคดเรองโลจสตกสการทองเทยว ( Tourism Logistics) มสวนสาคญอยาง
มากสาหรบชมชนทตองพงพาอาศยการทองเทยวในลกษณะของแหลงทมาของรายไดหลก ผชวย
ศาสตราจารยคมสน สรยะ (2551) กลาวไววา เรองโลจสตกสการทองเทยว ( Tourism Logistics) คลายคลง
กบเรองของการขนสงสาหรบการทองเทยว (Tourism and Transport) แตครอบคลมกวางกวา โดยโลจสตกส
การทองเทยวครอบคลมสามเรองคอ การขนสงนกทองเทยวและวตถสงของ ( Physical Flow) การใหและรบ
ขอมลขาวสาร ( Information Flow) และการรบจายเงน ( Financial Flow) นอกจากนมงสรรพ ขาวสอาด
(2550) ยงกลาวเพมเตมถงความสาคญของโลจสตกสการทองเทยววา การจดการโลจสตกสดานการ
ทองเทยวแตกตางจากการจดการ โลจสตกสของสนคา ตรงทวาการจดการขนสงคนจากจดหนงไปยงจด
หนงนน เปนงานทละเอยดออนกวาการสงสนคา เนองจากนกทองเทยวแตละคน กลม มเปาหมายในการ
ทองเทยวทแตกตางกน ยกตวอยางเชน นกทองเทยวแบบเชงสนทนาการ (Leisure Tourism) นนมความ
ตองการทแตกตางจาก นกทองเทยวแบบเชงนนทนาการ ( Recreation Tourism) และนกทองเทยวเชงนเวศ
(Ecotourism) เปนตน เพราะฉะนน การจดการโลจสตกสสาหรบการทองเทยวจะมงเนนในเรองความสาคญ
ของความสะดวกทนเวลา ความสะดวกสบาย และความปลอดภย ตรงตามความตองการของแตตลาดหรอ
กลมนกทองเทยว โดยเฉพาะเรองของการตรงตอเวลาและทนเวลาซง เปนความตองการของนกทองเทยวทก
ประเภท
สาหรบประเทศไทยในปจจบน โลจสต กสยงเปนเรองใหมสาหรบการจดการการทองเทยว มง
สรรพ (2550) กลาวอางวา ประเทศไทยยงมงเนนการขายสนคามากกวาการจดการระบบรองรบ ซงทจรงแลว
เปนองคประกอบสาคญทสดของการทองเทยว องคประกอบอนๆ อยางเชน การจดการของธรกจใน
อตสาหกรรมทองเทยวและการจดการของรฐนนกเปนองคประกอบทสาคญยง ผลการศกษาทสภาวจย
แหงชาตสนบสนนสถาบนวจยสงคม มหาวทยาลยเชยงใหมแสดงใหเหนวา ในขณะทความดงดดใจของการ
ทองเทยวและการพฒนาของเอกชนของประเทศไทยเปนรองแคสงคโปรในภมภาคน การจดการระบบ
รองรบของรฐของประเทศไทยกลบเปนรองทง สงคโปร และมาเลเซย การศกษานยงพบดวยวาประเทศใน
ภมภาคลมแมนาโขง การจดการของรฐ เปนอปสรรคสาคญในการพฒนาการทองเทยว เนองจากรฐบาลสวน
ใหญจะมงสงเสรมดานการตลาดแตละเลยการใหความสาคญกบระบบรองรบ
www.ssru.ac.th
คณะผวจยคานงถงความสาคญของโลจสตกสการทองเทยวทสมบรณแบบ หรออกอยางคอระบบ
บรการการทองเทยวทใหความสนใจกบการจดการการไหลเวยนของนกทองเทยว การไหลเวยนของขอมล
การทองเทยว และการจดการการไหลเวยนของกระแสเงนไปพรอมๆ กน ทงน จากการสารวจเบองตน
คณะผวจยพบวา การจดการขอมลการทองเทยวของประเท ศไทยทมอยนนอยในระดบทดพอสาหรบ
นกทองเทยวไทยแตยงอยตากวาระดบมาตรฐานสาหรบนกทองเทยวตางชาต โดยเฉพาะดานการใหบรการ
ขอมลสาธารณะ อยางเชน ขอมลการเดนทาง (Map Information) ขอมลบรการเวลาของหาย (Lost & Found)
ขอมลบรการเวลาเจบปวยมอบตเหต (Emergency Service) หรอ ( Emergency Road Service ขอมลบรการ
เกยวกบการขอคนภาษมลคาเพม (VAT Refund) ขอมลบรการพยากรณอากาศ ( Weather Forecast) ขอมล
บรการปฏทนการทองเทยว (Tourism Calendar) ขอมลบรการอตราแลก เปลยนเงนตรา (Money
Exchange) หรอขอมลเบอรโทรศพทของสถานทสาคญอนๆ เชน call center ของ ททท. เปนตน
นอกจากนโลจสตกสการทองเทยวทสมบรณแบบยงเปนการขานรบกระแสการบรหารจดการโลจ
สตกสทชวยลดภาวะโลกรอน ( Green Logistics) ททวโลกกาลงใหความสนใจ ยกตวอยางเชน ศนยบรการ
นกทองเทยวครบวงจรทสงเสรม และใหความรนกทองเทยวในการอนรกษสงแวดลอม รวมทงการมสวน
รวมในการแกไขปญหาสงแวดลอมของโลก เชนการจดการทจอดรถสาธารณะ (Satellite Parking) และ รถ
บรการสาธารณะ (Shuttle Bus) ซงจะชวยลดปญหามลภาวะทางอากาศ เปนตน
เพอการทางานรวมกนของชมชนชาวสมทรสงครามกบหนวยงานของรฐและเอกชนทเกยวของ
เนองจากการจดการโลจสตกสการทองเทยวสมบรณแบบตองอาศยการทางานแบบคลสเตอรของชมชน กบ
กลมของหนวยราชการและเอกชนแตละหนวยมาทางานรวมกน ดงนน คณะผวจย จงคดวา โลจสตกสการ
ทองเทยวมความสาคญตอการพฒนาการทองเทยว ดวยเหตน คณะผวจยจง มความสนใจในการสงเสรม
แหลงทองเทยวในจงหวดสมทรสงคราม โดยการศกษาศกยภาพของชมชนกบการพฒนาการทองเทยวโดย
อาศยกลไกดานโลจสตกสในจงหวดสมทรสงคราม โดยบรณาการความรในเชงบรหาร วทยาศาสตร
รฐศาสตร และรฐประศาสนศาสตร รวมกบประชาชนหรอชมชนในจงหวดสมทรสงครามเพอสรางความ
เขมแขงของชมชนและสรางความเปนอนหนงอนเดยวกนของชมชนในจงหวดสมทรสงคราม
วตถประสงคของโครงการ
1. ศกษาความพงพอใจของนกทองเทยวทมตอแหลงทองเทยวในจงหวดสมทรสงคราม
www.ssru.ac.th
2. ศกษาศกยภาพชมชนและผมสวนไดเสย (Stake holder)ดานการจดการโลจสตสกตอการพฒนา
แหลงทองเทยวในจงหวดสมทรสงคราม
3. แนวทางการพฒนาโดยใชระบบโลจสตกสในการ ตงศนยบรการนกทองเทยวแบบครบวงจร
ของจงหวดสมทรสงคราม
ขอจ ากดของการส ารวจการวจย
ในการสารวจวจยครงน อาจจะพบกบอปสรรคดงน
1. การไมไดรบความรวมมอจากผตอบแบบสอบถาม
ในการสารวจวจยฯ ครงนคาดวาจะไดรบความรวมมอจากผตอบแบบสอบถาม ซง
เปนนกทองเทยว หนวยงานและผประกอบการเปนสวนใหญ อยางไรกตามผประกอบการบางสวนอาจจะ
ไมรสกมนใจหรอเกรงวาคาตอบทใหผสมภาษณ อาจจะสงผลกระทบตอการปฏบตงานหรอการประกอบ
ธรกจของตน ทาใหการเกบขอมลอาจจะไมไดรบคาตอบทแทจรง
2. พนทและระยะทางของผตอบแบบสอบถาม
แมวาจานวนกลมตวอยางของผประกอบการจะมการกาหนดไวโดยจานวนกลมตวอยาง
ทงนกลมตวอยางเหลานอาจจะกระจดกระจายอยตามพนทตางๆ ในเขตจงหวดสมทรสงคราม กจการเหลาน
อาจจะมความสลบซบซอน ซงอาจจะเปนปญหาและอปสรรคตอการสารวจวจยฯ
3. การจดเกบและการรกษาขอมลตางๆ
เพอใหผตอบแบบสอบถามรสกสบายใจ หรอสะดวกใจในการทจะใหขอมลกบคณะผ
ศกษาวจยรวมถงบคคลตางๆ ทใหความอนเคราะหในการจดหาหรอมอบเอกสาร ขอมลตางๆ ทเกยวของกบ
โครงการสารวจวจยในครงนกบผวจย ดงนนขอมลทไดรบและแบบสอบถาม รวมถงเอกสารตางๆ ท
เกยวของกบการวจยจะไดรบการจดเกบรกษาเปนอยางด ทงนขอมลและเอกสารตางๆ จะไดรบการปกปด
และเกบรกษาเปนความลบ โดยคณะผวจยจะไมมการเปดเผยรายชอผหนงผใดตอสาธารณะชนเปนการ
เฉพาะ
www.ssru.ac.th
ขอบเขตของการวจย
1. ขอบเขตดานพนท
พนทอาเภอเมองสมทรสงคราม จานวน 11 ตาบล อาเภออมพวา จานวน 12 ตาบล อาเภอบางคนฑ
จานวน 13 ตาบล โดยครอบคลมแหลงทองเทยวทสาคญทงจงหวดสมทรสงคราม
2. ขอบเขตเชงเนอหา
การวจยครงนมงศกษาในเรองการพฒนาแหลงทองเทยวในจงหวดสมทรสงครามโดยใชกลไก
ของโลจสตกสเขามาชวยในการพฒนาความพรอมของชมชน อกทงในแงมมความรวมมอของประชาชน
หรอชมชนทอาศยเพอทาการพฒนาแหลงทองเทยวของจงหวดสมทรสงคราม และยงตองมการศกษาในเรอง
กฎหมายและกฎระเบยบของพนทนนๆถงความเปนไปไดในการพฒนาทกรปแบบ
ผลการวจยทคาดวาจะไดรบ
1.ประโยชนแกชมชน
- สรางนกปราชญชาวบานเพอนาเสนอขอมลการทองเทยวไดอยางมประสทธภาพ
- การทางานรวมกบนกวชาการโดยการรวมแสดงความคดเหนเพอจดตงศนย
ใหบรการทองเทยวแบบครบวงจร
- การสรางงานสรางรายไดของชมชนในแหลงทองเทยวจากการทมศนยใหบรการ
ทองเทยวแบบครบวงจร
2.ประโยชนแกนกทองเทยว
- เกดความความสะดวกในการทองเทยวในสถานททองเทยวในจงหวด
สมทรสงคราม
- ไดรบทราบขอมลในการทองเทยวของจงหวดสมทรสงครามอยางละเอยดและ
ครบถวน
3.ประโยชนแกวงการวชาการ
- มงานวจยทสนบสนนการทองเทยวในจงหวดสมทรสงครามเพอเปนตนแบบ
www.ssru.ac.th
และอางองในการทางานวจยอนได
Literature Review
ในการศกษาเรองโครงการศกษาศกยภาพของชมชนกบการพฒนาการทองเทยวโดยอาศย กลไกดานโลจ
สตกสในจงหวดสมทรสงคราม มการศกษาและทบทวนแนวคด เอกสารและผลงานวจยทเกยวของ เพอเปน
กรอบในการศกษา
2.2 ชมชนทองถนและการจดการการทองเทยว
2.2.1 ความหมายของชมชนทองถน
พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน ไดเขยนอธบายคาวา ชมชน หมายถง เขตพนท ระดบ
ความคนเคยและการตดตอระหวางบคคล ตลอดจนพนฐานความยดเหนยวเฉพาะอยางททาใหชมชนตางไป
จากกลมเพอนบาน มลกษณะทางเศรษฐกจเปนแบบเลยงตนเองทจากดมากกวาสงคม แตในวงจากดเหลานน
ยอมมการสงสรรคใกลชดกวาและมความเหนอกเหนใจลกซงกวาอาจมสงเฉพาะบางประการทผกพน
เอกภาพ เชน เชอชาต ตนกาเนดของชาตหรอศาสนา สอดคลองกบ ชยนต วรรธนะภม ( 2537:43) ทกลาววา
เปนสงคมหมบานทสมาชกของสงคมยงมความสมพนธแบบเครอญาต มความใกลชดตอกนอยางไมเปน
ทางการ สมาชกสวนใหญมอาชพดานการเกษตร มคานยมทเปนการชวยเหลอเกอกลพงพาอาศยซงกนและ
กน และยงสามารถรกษาแบบแผนการดารงชวตแบบเดมบางดานไวไดทามกลางกระแสการเปลยนแปลท
เกดจากกระบวนการพฒนาและความทนสมย และ Sproule (1996) กลาววา ชมชนเปนกลมของประชาชน
ทอาศยอยในพนททางภมศาสตรเดยวกน ซงมสวนเกยวพนกนทางสายเลอกหรอการสมรส หรออาจจะมการ
นบถอศาสนา อยในกลมทางการเมอง ชนชน หรอเปนเพอนฝงในวงสงคมเดยวกนกได สอดคลองกบ
ประเวศ วะส (2535) ทกลาววา ชมชน หมายถง การรวมตวของกลมชนทมวตถประสงครวมกนอาจเปนการ
รวมตวกนตามพนทหรอไมใชพนทกได สมาชกของชมชนมการตดตอสอสารกน มความเอออาทรตอกน ม
การกระทากจกรรมรวมกน มการเรยนรของชมชนมการตดตอสอสารกน มความเอออาทรตอกน มการ
กระทากจกรรมรวมกน มการเรยนรของชมชน มองคกรชมชนเปนองคกรชาวบาน องคกรชมชน ไมใชสภา
ตาบล สภาตาบลเปนองคกรกรปกครอง องคกรชมชนเปนองคกรการจดการของชาวบาน สงเสรมใหชมชน
จดการเรองของตวเองใหมากทสด รวมทงการจดการปาไมและทรพยากรทองถนอนๆ ใหชมชนเชอมโยง
กนเปนเครอขาย
www.ssru.ac.th
2.2.2 การจดการการทองเทยวของชมชนทองถน
2.2.2.1 ความพรอมของชมชน ความพรอมของชมชนเปนศกยภาพของชมชนทจะมสวนรวม
ในการจดการการทองเทยว จาเปนตองมความพรอม ไดแก 1) การมทรพยากร การทองเทยวทเกยวเนองกบ
ระบบนเวศ ไดแก ลกษณะชมชนซงไดภายในหรอโดยรอบชมชนอนเปนทรพยากรทมระบบนเวศเดนชด
หรอสมพนธกบชมชนทงในดานการใชประโยชนและการสงวนรกษาไวโดยชมชน เปนตน 2) การมองคกร
ชมชนหรอกลมบคคลในชมชนทสนใจในการจดการการทองเทยวเชงอนรกษควบคหรอคขนานไปกบการ
จดการชมชนในดานอนๆ และ 3) การประสานงานหรอปฏสมพนธทงภายในและภายนอกทงในดาน
วชาการการอนรกษการทองเทยว การศกษา และสาธารณสข ซงกอใหเกดการสรางความรบรการเรยนร การ
พฒนาศกดศรของชมชน (สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย ,2541 : 2 – 48) กลาววา
ชมชนจะดาเนนอยางมประสทธผล และแสดงถงการมสวนรวมของประชาชนอยางกวางขวางกตอเมอจดตง
ขนบนฐานของรปแบบทเหมาะสมบนพนฐานของการชวยเหลอตนเองและตองดาเนนการโดยมหลกการ
พจารณา 3 ประการ คอ สมาชกตองสามารถทจะเขารวมในการตดสนใจเกยวกบการพฒนาของพวกเขา
สมาชกตองสามารถเขรวมอยางเตมทในการพยายามดาเนนการพฒนา และสมาชกตองสามารถทจะแบงปน
ประโยชนจากการพฒนาอยางยตธรรม
2.3.4 การพฒนาบคลากรดานการทองเทยว
การทองเทยวแหงประเทศไทยไดใหความสาคญตอการพฒนาบคลากรดานการทองเทยวดงได
จดใหมการฝกอบรมและการบรรยายใหความรในเรองตางๆ ทงในกลมนกเรยน นกศกษา มคคเทศก
ขาราชการ พนกงานบรษท รวมถงพระภกษ สามเณร และผมอาชพทเกยวกบธรกจทองเทยวในวงการ
ตางๆ เชน พนกงานตอนรบ พนกงานบรการอาหาร พนกงานขบรถ พนกงานขบเรอ และพอคาแมคาหาบเร
เปนตน เนอหาในการอบรมจะเนนและรณรงคในเรองการใหความรดานการอนรกษสงแวดลอมดวย
ตลอดจนไดจดโครงการอบรมจะเนนและรณรงคในเรองการใหความรดานการอนรกษสงแวดลอมดวย
ตลอดจนไดจดโครงการอบรมอาสาสมครชวยเหลอนกทองเทยวพรอมทงชวยดแลรกษาทรพยากรการ
ทองเทยว ความสาเรจในการพฒนาบคลกรดานการทองเทยวทตอบสนองตอภารกจทง 3 ดาน คอ ดานการ
บรการ ดานความปลอดภย และดานความยงยน โดยมการดาเนนการจดตงสถาบนพฒนาการทองเทยว
แหงชาต และดาเนนการฝกอบรมตามแผน ไดแก มการจดตงทมงานในการจดทาแผนพฒนาบคลากรท
เกยวของดานการทองเทยวสนบสนนและประสานงานกบหนวยงานทเกยวของเพอจดทาหลกสตรการ
www.ssru.ac.th
ฝกอบรมจดทาแผนการจดตงสถาบนพฒนาการทองเทยวแหงช และไดดาเนนการจดตงสถาบนพฒนาการ
ทองเทยวแหงชาต การพฒนาบคลากรใหมมาตรฐานดานการทองเทยวไดกาหนดมาตรฐานและหลกสตร
การพฒนา (สานกงานการทองเทยวแหงประเทศไทย,2547) ดงน
1. สงเสรมการพฒนาบคลกรภาคการบรการ
2. สงเสรมการอนรกษ ฟนฟ และบรหารจดการสงแวดลอม
3. สงเสรมการมสวนรวมของชมชน (Participation)
4. สรางภาพลกษณดานการทองเทยว
5. กาหนดกลมเปาหมายและดาเนนการดานการตลาด
6. ประชาสมพนธการทองเทยวอยางตอเนอง
7. พฒนาและปรบปรงแหลงทองเทยว
8. พฒนากจกรรมเพอสงเสรมการทองเทยว
9. พฒนาคณภาพ และระบบการจดจาหนายสนคาทระลกและสนคาทองถน
10. พฒนาความพรอม และมาตรฐานสถานบรการและบรการอนๆ
11. พฒนาและปรบปรงระบบสาธารณปโภค
12. พฒนาระบบสารสนเทศพนฐาน ระบบโครงขายสารสนเทศ E- commerce
13. พฒนาและกากบดแล ระบบปองกนและรกษาความปลอดภย
2.4 ค าจ ากดความ การทองเทยว (Tourism)
องคการทองเทยวโลก ( World Tourism Organization หรอ WTO) ใหความหมายการทองเทยว
หมายถง การเดนทางใดๆ กตามเปนการเดนทางตามเงอนไขสากล 3 ประการ ดงน
1. การเดนทางจากทอยอาศยปกตไปยงทอนเปนการชวคราว แตไมใชไปตงหลกแหลง
เปนการถาวร
2. การเดนทางนนเปนไปดวยความสมครใจหรอความพงพอใจของผเดนทางเอง ไมใช
การถกบงคบไมใชเพอทาสงคราม
3. เปนการเดนทางดวยวตถประสงคใดๆ กตามทไมใชประกอบอาชพหรอหารายไดแต
www.ssru.ac.th
เดนทางมาเพอการพกผอนหยอนใจ เพอเยยมเยยนญาตมตร เพอความเบกบาน บนเทงเรงรมย เพอเลนกฬา
ตางๆ เพอการประชมสมมนา เพอศกษาหาความรและเพอตดตอธรกจนอกจากนยงมนกวชาการอกหลาย
ทานทใหคาจดความตางๆ ดงน
Mclntosh and Gocldner (1989) กลาววา การทองเทยวเปนผลรวมของปรากฏการณตางๆ และ
ความสมพนธทเกดขนจากปฏสมพนธระหวางนกทองเทยวกบธรกจและบรการตางๆ ซงเกยวของกบ
กจกรรมหรแกรสรางความพอใจใหกบนกทองเทยวหรอผมาเยอน
Berkarty and Medlik ( 1985 อางถง ใน สภาพร มากแจง ,2539) ความหมายของ การทองเทยวท
เปนทยอมรบกนโดยทวไปเปนของ The international Association of Scientific Experts in Tourism
(AIEST) กาหนด โดยศาสตราจารยชาวสวส 2 คน คอ Hunziker and Kraft ให ความหมายของการ
ทองเทยวไววา การทองเทยวเปนผลรวมของประสบการณพเศษกบสมพนธภาพซงเกดจากการเดนทาง และ
การพกแรมตางถนเปนการชวคราว โดยมไดประกอบอาชพ
Gee and Choy (1989) กลาววา การทองเทยวเปนการเดนทางททาใหนกทองเทยวมความ
เพลดเพลนสนกสนาน โดยทนกเดนทางนนคอนกทองเทยวนนเอง
International Union of Official Travel Organization (อางถงใน สภาพร มากแจง ,2539) ไดให
ความหมายการทองเทยวจะตองมลกษณะเปนไปตามเงอนไข 3 ประการ คอ
1. การเดนทางจากทอยอาศยปกตไปยงทอนเปนการชวคราว (Temporary)
2. การเดนทางดวยความสมครใจหรอจงใจ (Voluntary)
3. การเดนทางดวยวตถประสงคใดๆ กตามทมใชเพอการประกอบอาชพรบสนคาจางหรอหา
รายได
เศกสรรค ยงวณชย (2541) อธบายถงความหมายของการทองเทยวไววา การทองเทยว คอ การ
เดนทางจากทอยอาศยปกตไปยงทอนเปนการชวคราว ดวยความสมครใจ ตามวตถประสงคใดๆ ก
ได ทมใชเพอประกอบอาชพหรอหารายได
www.ssru.ac.th
Methodology
แนวทางการทาวจยการพฒนาแหลงทองเทยวจงหวดสมทรสงครามในครงน จะดาเนนการวจยโดยการลง
สารวจพนทจรง การเขาไปสมภาษณเชงลกและการจดประชมกลมยอย เพอเกบขอมลความพงพอใจ
นกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางประเทศทเดนทางไปยงจงหวดสมทรสงคราม และเกบขอมลศกยภาพ
ชองชมชนและผมสวนไดเสย (Stake holder) ดานการจดการโลจสตสกตอการพฒนาแหลงทองเทยวใน
จงหวดสมทรสงคราม เชน ผประกอบการการทองเทยว (ทวร) ผใหบรการนกทองเทยว (ไกด)บรษท
ใหบรการขนสง รานอาหาร รานขายของทระลก ทพก หนวยงานราชการ เปนตน
ความหลากหลายของแหลงทองเทยวในจงหวดสมทรสงครามและปรมาณของแหลงทองเทยวใน
จงหวดสมทรสงครามทมจานวนมาก แนวโนมการเพมขนของนกทองเทยว การบรหารจดการกจกรรมของ
นกทองเทยวทไมเหมาะสม การเดนทางเชอมตอระหวางแหลงทองเทยวในจงหวดสมทรสงครามทขาดประ
สทธ การขาดการประชาสมพนธทเขาถงกลมนกทองเทยวทแทจรง ขาดการเชอมโยงของแหลงขอมลตางๆ
ภายในจงหวดสมทรสงคราม ประเดนเหลานเปนปญหาทสาคญ
การศกษานนกวจยคาดวาจะเพมศกยภาพของแหลงทองเทยวในจงหวดสมทรสงคราม
นกทองเทยว ชมชน และผมสวนไดเสย (Stake holder) ใหไดรบผลประโยชนจากแนวทางการพฒนาโดย
ใชระบบโลจสตกสในการ ตงศนยบรการนกทองเทยวแบบครบวงจร ของจงหวดสมทรสงคราม ทาให
นกทองเทยวมสงอานวยความสะดวกเพอใหเกดความพงพอใจสงสด ชมชนและผประกอบการมรายได
เพมขน และเปนการสงเสรมการทองเทยวใหมประสทธภาพและพฒนาการทองเทยวอยางยงยนตอไป
รายงานการวจยนไดมการออกแบบกระบวนการสารวจและการวจยออกเปน 8 ขนตอนหลกซง
ประกอบดวย
1. แนวทางการศกษาวจย (Research Methodology)
2. กรอบแนวคดของการวจย (Conceptual Frame work)
3. การกาหนดคาถามสาหรบการวจย (Research Question)
4. การกาหนดสมมตฐานการวจย (Research Hypothesis)
5. การกาหนดขอบเขตของประชากรและกลมตวอยาง (Population and Sampling Procedure)
6. วธการและขนตอนการเกบขอมล (Data Collection)
7. การประมวลผลและการวเคราะหขอมล ( Data Processing and Analysis)
www.ssru.ac.th
8. การแปรผลและการเขยนรายงาน (Data Interpretation and Reporting) ในแตละขนตอนม
รายละเอยดดงตอไปน
แนวทางการศกษาวจย
การดาเนนการศกษาซงจะประกอบไปดวย 10 ขนตอนหลก คอ
1. การศกษาสถานการณปจจบนและโอกาสของการขยายความรวมมอเปนการกาหนดปญหาและ
ตงชองานวจย ณ ชวงเวลาทจะทาการศกษาในเรองนนๆ
2. การกาหนดวตถประสงคและคาถามสาหรบการวจยเพอจะหาขอเทจจรงจากการศกษานนๆ
และในการวจยทจะทานนจะทาอะไรบาง มความชดเจนมากกวาขอ 1
3. การออกแบบกระบวนการวจยเปนการเลอกและสรางเครองมอทจะใชในการวด ขอมลเพอทจะ
ทาการสรปผลการศกษาวจย
4. การจดเกบขอมลในเชงปรมาณและเชงคณภาพ เปนการนาเครองมอทสรางหรอจดหามาและ
ไดผานการตรวจสอบคณภาพ ทดลองใช พรอมทงแกไขปรบปรงเรยบรอยแลวไปใชกบกลมเปาหมาย
ขอมลม 2 ประเภท คอ ขอมลปฐมภม เชน การตอบแบบสอบถาม การสมภาษณเชงลก และการประชมกลม
ยอย ขอมลทตยภม เชน การคนควาเอกสารทเกยวของ เปนตน
5. การประมวลผลขอมลเปนขนตอนทสาคญมากเปนการนาขอมลทเกบรวบรวมมาดาเนนการ
เพอใหปรากฏตามวตถประสงคทแจงไว
6. การวเคราะหและแปรผลจากขอมล หมายถง การแปรผลขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร
เพอคานวณคาสถตตางๆ รวมทงทดสอบสมมต ฐาน
7. การจดทารายงานและสงฉบบรางเปนการนาขอเทจจรงทไดจากขอ 6 มาเสนอเปนรายงานฉบบ
ราง
www.ssru.ac.th
8. รวบรวมความคดเหน ขอเสนอแนะ และการปรบปรงแกไขรายงาน
9. นาเสนอรายงานตอหนวยงานใหทน
10. จดทาและสงมอบรายงานฉบบสมบรณ
กรอบแนวคดในการวจย
กรอบแนวคดของการวจยจดวาเปนสงสาคญอยางยง เนองจากจะชวยใหนกวจยและผอานรายงาน
ฉบบนสามารถมองเหนและเขาใจองครวมของการศกษาครงน ประเดนทตองพจารณาคอ แหงทองเทยวใน
จงหวดสมทรสงคราม และสบเนองจากปจจบนธรกจการทองเทยวเปนธรกจทมความสาคญกบเศรษฐกจ
ของประเทศสาหรบการนาหลกการจดการโลจสตกสเขามาใชในการพฒนาธรกจทองเทยวนน การวางแผน
เกยวกบสถานททองเทยว กจกรรมการทองเทยวจงเปนสงสาคญ
เนองจากเมอมการพจารณาแนวโนมจานวนนกทองเทยวในอนาคตแลวเหนวาจานวนนกทองเทยว
เพมขนในทกๆป การศกษาครงนจงทาการสารวจความพงพอใจของนกทองเทยวตอแหลงทองเทยวใน
จงหวดสมทรสงคราม และศกษาศกยภาพชองชมชนและผมสวนไดเสย ( Stake holder) ดานการจดการ
โลจสตสกตอการพฒนาแหลงทองเทยวในจงหวดสมทรสงคราม เพอใหทราบแนวทางในการนาระบบ
โลจสตกสมาใชในการพฒนาแหลงทองเทยวไดอยางมประสทธภาพสงสด
การศกษาครงนเปนการศกษาเพอนาไปใชเปนแนวทางในการแนวทางการพฒนาโดยใชระบบ
โลจสตกสในการ ตงศนยบรการนกทองเทยวแบบครบวงจร ของจงหวดสมทรสงคราม เพอนาไป
เชอมโยงกบการศกษาสภาพธรกจทองเทยวของสมทรสงครามในการพฒนาการทองเทยว ไมวาจะเปนดาน
การเคลอนททางกายภาพ ( Physical Flow) เชน การเดนทางของนกทองเทยว การลาเลยงสมภาระของ
นกทองเทยว และความสะดวกสบายในการเดนทาง เปนตน ดานการเคลอนทของขอมลขาวสาร
(Information Flow) เชน การใหขอมลขาวสารแกนกทองเทยว ปายบอกทาง ปายแนะนาสถานท คาแนะนา
เรองขอควรปฏบตในสถานทและคาเตอนใหระวงภย เปนตน ดานการเคลอนทดานการเงน ( Financial
Flow) การอานวยความสะดวกเรองการจายชาระคาสนคาหรอบรการทองเทยว และการซอตวเดนทางตางๆ
เปนตน เพอใชเปนแนวทางในการพฒนา การตงศนยบรการนกทองเทยวแบบครบวงจร ของจงหวด
สมทรสงครามซงจะชวยในการวางแผนระบบการทองเทยวและสงเสรมดานการทองเทยวใหมประสทธภาพ
และพฒนาการทองเทยวอยางยงยน
www.ssru.ac.th
ภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย ดงภาพตอไปน
ตวแปรตน ตวแปรตาม
=ช=
นกทองเทยว ความพงพอใจแหลงทองเทยวในจงหวด
สมทรสงคราม
ชมชนและผมสวนไดเสย
(Stakeholder)ในจงหวด
สมทรสงคราม
ศกยภาพดานการจดการโลจสตสกตอการ
พฒนาแหลงทองเทยวในจงหวด
สมทรสงคราม
แนวทางการพฒนาโดยใชระบบโลจสตกสในการ ตงศนยบรการนกทองเทยว
แบบครบวงจร ของจงหวดสมทรสงคราม
www.ssru.ac.th
