12
1 6. SINIF TÜRKÇE Paragrafta Anlam Metin Türleri BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ÖLÇME DEĞERLENDİRME MERKEZİ Sabahan DÜLGER Ekrem KOZ Mehmet KÖYLÜ İl Milli Eğim Müdürü İl Milli Eğim Müdür Yardımcısı ÖDM Ekip Sorumlusu Şule ATEŞ Branş Koordinatörü Soru / Etkinlik Yazarları Hasan GÜLTEN Dilek AKGÜN Mehtap BAYRAKOĞLU Cevher HACIOĞLU Harun ÖZDEMİR Burcu UYSAL Tasarımcı

TÜRKÇEbursaodm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_05/19155533_6... · 2020-05-19 · Simyacı, Brezilyalı eski şarkı sözü yazarı Paulo Coelho'nun, yayımlandığı 1988 yılından

  • Upload
    others

  • View
    9

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: TÜRKÇEbursaodm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_05/19155533_6... · 2020-05-19 · Simyacı, Brezilyalı eski şarkı sözü yazarı Paulo Coelho'nun, yayımlandığı 1988 yılından

1

6. SINIFTÜRKÇE

Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ölçme Değerlendirme Merkezi

Paragrafta AnlamMetin Türleri

1

(LGS)TÜRKÇE

Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ölçme ve Değerlendirme Merkezi

1

6. SINIFTÜRKÇE

Paragrafta AnlamMetin Türleri

BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ÖLÇME DEĞERLENDİRME MERKEZİ

Sabahattin DÜLGER Ekrem KOZ Mehmet KÖYLÜ İl Milli Eğitim Müdürü İl Milli Eğitim Müdür Yardımcısı ÖDM Ekip Sorumlusu

Şule ATEŞ Branş Koordinatörü

Soru / Etkinlik YazarlarıHasan GÜLTEN Dilek AKGÜN Mehtap BAYRAKOĞLUCevher HACIOĞLU Harun ÖZDEMİR

Burcu UYSAL Tasarımcı

Page 2: TÜRKÇEbursaodm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_05/19155533_6... · 2020-05-19 · Simyacı, Brezilyalı eski şarkı sözü yazarı Paulo Coelho'nun, yayımlandığı 1988 yılından

2

6. SINIFTÜRKÇE

Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ölçme Değerlendirme Merkezi

Paragrafta AnlamMetin Türleri

ETKİNLİK 1

Aşağıdaki soruları kitap tanıtım metnine göre cevaplayınız.

Kitabın konusunu yukarıdaki metinden alıntı yaparak yazınız.

Simyacı hangi kitaplarla karşılaştırılmıştır?

Romanın 6 yılda 7 milyondan fazla satmasının sırrı hangi duruma bağlanmaktadır?

Yukarıdaki metinde Simyacı ve Simyacı’yı okumak nelere benzetilmiştir? Yazınız.

Paulo Coelho'nun bu kitapla yakaladığı başarının benzerini başka hangi yazar yakalamıştır?

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Simyacı, Brezilyalı eski şarkı sözü yazarı Paulo Coelho'nun, yayımlandığı 1988 yılından bu yana dünyayı birbirine katan, eleştirmenler tarafından bir “fenomen” olarak değerlendirilen üçüncü romanıdır. Simyacı, altı yılda kırk iki ülkede yedi milyondan fazla sattı. Bu, Gabriel Garcia Marquez'den bu yana görülmemiş bir olay. Yüreğinde, çocukluğunu yitirmemiş olan okurlar için bir ‘‘klasik’’ kimliği kazanan Simyacı'yı Saint-Exupery'nin Küçük Prens'i ve Richard Bach'ın Martı Jonathan Livingston'u ile karşılaştıranlar var. Simyacı, İspanya'dan kalkıp Mısır Piramitleri’nin eteklerinde hazinesini aramaya giden Endülüslü çoban Santiago'nun masalsı yaşamının felsefi öyküsü. Sanki bir “nasihatname’’: ‘’Yazgına nasıl egemen olacaksın, mutluluğunu nasıl kuracaksın?’’ sorularına yanıt arayan bir hayat ve ahlak kılavuzu. Mistik bir peri masalına benzeyen romanın altı yılda yedi milyondan fazla okur bulmasının gizi, kuşkusuz, onun bu kılavuzluk niteliğinden kaynaklanıyor. Simyacı'yı okumak, herkes daha uykudayken güneşin doğuşunu seyretmek için şafak vakti uyanmaya benziyor.

BU

RSA

İL M

İLLİ

İTİM

RLÜ

ĞÜ

Page 3: TÜRKÇEbursaodm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_05/19155533_6... · 2020-05-19 · Simyacı, Brezilyalı eski şarkı sözü yazarı Paulo Coelho'nun, yayımlandığı 1988 yılından

3

6. SINIFTÜRKÇE

Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ölçme Değerlendirme Merkezi

Paragrafta AnlamMetin Türleri

ETKİNLİK 2

Aşağıdaki metinlerin altına “hikâye, anı, tiyatro, mizahi fıkra, haber metni, gezi yazısı, mektup” metin türlerinden uygun olanlarını yazınız.

Sevgili Semra, Paris, 1911

Önceleri buraya alışmakta zorlansam da şimdi evimde gibi hissediyorum. Kısa

yürüyüşlere çıkıp temiz hava aldıktan sonra hemen yazı makinemin başına oturuyorum.

Yazı makinem işledikçe zaman da işliyor ve gün nasıl geçiyor anlamıyorum. Tek derdim

sizden uzak olmak, özleminizi duymak. Hayatta her istediğiniz olmuyor ne yazık ki.

MİMAR SİNAN: Nihayet, caminin azametli kubbesini kapattım. Ama İstanbul, birdenbire

çeşitli söylentilerle çalkalanmaya başladı.

1. OYUNCU: Bu kadar büyük kubbenin durması imkânsızdır.

2. OYUNCU: Bence bu kubbe her an çökebilir.

3. OYUNCU: Biri padişahımıza haber vermeli. Mimar Sinan Ağa, büyük kubbe tutkusuyla

delirmiştir.

MİMAR SİNAN: Ve padişah, bir gün hiç beklenmedik bir anda çıkageldi.

Metin Türü: ...............................................................

Metin Türü: ...............................................................

Edebiyat, duygu ve düşünceleri söz ya da yazıyla etkili bir şekilde anlatma sanatıdır. Tür ise edebiyat eserlerinin biçimlerine, konularına ve teknik özelliklerine göre ayrılmasıdır.

BU

RSA

İL M

İLLİ

İTİM

RLÜ

ĞÜ

BU

RSA

İL M

İLLİ

İTİM

RLÜ

ĞÜ

Page 4: TÜRKÇEbursaodm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_05/19155533_6... · 2020-05-19 · Simyacı, Brezilyalı eski şarkı sözü yazarı Paulo Coelho'nun, yayımlandığı 1988 yılından

4

6. SINIFTÜRKÇE

Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ölçme Değerlendirme Merkezi

Paragrafta AnlamMetin Türleri

Doğu Ekspresi ile yolculuk yapmanın keyfine diyecek yoktu. Her an kış manzaralarıyla görsel bir şölendi. Erzurum civarından geçerken çok farklı bir manzaraya şahit oldum. Bembeyaz karlarla kaplı küçük bir tepenin üzerinde cılız bir kurt olduğunu fark ettim. Tepenin hemen aşağısındaki evin önünde de kocaman bir köpek onu görmüş avazı çıktığı kadar havlıyor, yerinde duramıyordu. Neden bağlı olmadığı hâlde bu kocaman köpek bağırmakla yetiniyor, diye aklımdan geçirirken trenin ilerlemesiyle tepenin arkasını görebileceğimiz bir konuma geldik ve şaşkınlıktan donup kaldım. Tepenin ardında kalabalık bir kurt sürüsü beklemekteydi.

Manisa’nın yazları insana fırın ama ovaya candır. Hiç unutmam, sabahın erken

saatlerinde başlardı üzüm bağlarına yolculuğumuz. Güneş tepeyi bulmadan ne toplarsak

kârımız. Güneş tepeyi bulduğunda ağaç gölgeleri sığınağımız. Kıpkırmızı karpuzlar,

günün yarısını bulmanın keyfiyle ekmeğimizde katık. Karnını doyurup dinlendin mi,

artık günün ikinci faslına geçme zamanıdır. Manisa’nın yazları insana fırın ama ovaya

da candır can.

Türkiye’nin tek seferde en uzağa giden en uzun ihracat treni yola çıktı. Bilecik Bozüyük’ten

Kırgızistan’ın Oş şehrine alüminyum elektrik kablosu götürülüyor. 30 Nisan’da yola çıkan

ihracat treni, 30 vagon ve 60 konteynerden oluşuyor. Yaklaşık 5 bin 500 km mesafe kat

edecek tren, Türkiye’den çıkan, tek seferde en uzun -en çok konteynerden oluşan- ve en

uzak mesafeye giden ilk ihracat treni olma özelliğini taşıyor.

Metin Türü: ...............................................................

Metin Türü: ...............................................................

Metin Türü: ...............................................................

BU

RSA

İL M

İLLİ

İTİM

RLÜ

ĞÜ

Page 5: TÜRKÇEbursaodm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_05/19155533_6... · 2020-05-19 · Simyacı, Brezilyalı eski şarkı sözü yazarı Paulo Coelho'nun, yayımlandığı 1988 yılından

5

6. SINIFTÜRKÇE

Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ölçme Değerlendirme Merkezi

Paragrafta AnlamMetin Türleri

ETKİNLİK 3

Aşağıdaki metinlerin türlerini ve bu metinlerde kullanılan anlatıcı türlerini yandaki kutuda noktalı yerlere yazınız.

HULUSİ: Allah´ım bu ne sıkıcı bir hayat böyle! Her günüm âdeta zehir, her akşamım cehennem gibi geçiyor. Ben artık dayanamayacağım. Bunca yıl çalışıp didindim, elde avuçta bir şey yok. Hâlâ yamalı elbiselerle dolaşıyorum. Çorabımın ucu delik, gömleğimin düğmeleri yok. Allah´ım ölmek istiyorum artık!CEVDET: Hayırlı sabahlar amca!HULUSİ: Böyle hayırlı sabah mı olur be adam?CEVDET: Niye, hayrola ne oldu? Canını sıkan olay nedir?HULUSİ: Şu kılığıma kıyafetime bir bak. Dilenci gibiyim. Fakirlik beni kahrediyor. Çoraplarım bile yamalı, delik deşik…(…)

Yaşanmış olayların daha sonra

yazıya geçirildiği metinlere anı denir.

Sahnede oynanmak üzere yazılan edebiyat türlerinin ortak adına tiyatro

denir.

Gezilip görülen yerlerin ve o yerlerle

ilgili izlenimlerin anlatıldığı yazılara gezi yazısı denir.

Bir düşünce, duygu veya dileğin iletilmesi amacıyla yazılan yazılara mektup denir.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam

nonummy nibh euismod.

STEP 04

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam

nonummy nibh euismod.

STEP 03

Birinci Kişi Ağzından Anlatım:

Yazar, içinde olduğu olayları anlatır. "ben" ve

"biz" anlamı vardır.

Üçüncü Kişi Ağzından Anlatım:

Yazar, dışarıdan gözlemlediği

olayları anlatır. "o" ve "onlar" anlamı

vardır.

Metnin Türü

.................................

.................................

Anlatıcı Türü

BU

RSA

İL M

İLLİ

İTİM

RLÜ

ĞÜ

BU

RSA

İL M

İLLİ

İTİM

RLÜ

ĞÜ

Page 6: TÜRKÇEbursaodm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_05/19155533_6... · 2020-05-19 · Simyacı, Brezilyalı eski şarkı sözü yazarı Paulo Coelho'nun, yayımlandığı 1988 yılından

6

6. SINIFTÜRKÇE

Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ölçme Değerlendirme Merkezi

Paragrafta AnlamMetin Türleri

Metnin Türü

.................................

.................................

Anlatıcı Türü

Okulun açıldığı ilk gün Hasan’ın yanına oturmak istememişti. Neden öyle yaptığını hâlâ bilmiyormuş. Bu davranışı karşısında hem öğretmeni hem Hasan hem de anneleri çok zahmet çekmişti. Sabahın o saatinde bu inatçılık nedendi? Tek kelimeyle, bilmiyor. Ama sonraki günlerde bu davranışının pişmanlığını yaşadı hep. Hasan, o kadar iyi niyetli ve sevecen biriydi ki sanki o günü yaşamamış gibi davranmıştı ona. Hasan hep öyle kaldı. Lise sona kadar hiç ayrılmadı Gülten ve Hasan .

Metnin Türü

.................................

.................................

Anlatıcı Türü

Kıymetli Öğretmenim, 19.07. 2019 Sizinle geçirdiğimiz zaman içinde o kadar güzel şeyler öğrendik ve o kadar çok eğlendik ki sizi asla unutmayacağım. Öğrettiğiniz her şeyi aklımda tutacak, sözlerinizi hep hatırlayacağım. Gülerken ne kadar içten olduğunuzu hep gözümün önüne getirecek, hayatım boyunca öğrettiğiniz içten gülüşü tekrar edeceğim. Ne kadar uzak olursak olalım, her zaman bana öğrettiklerinizle ilerleyeceğim.Öğretmenim olduğunuz için çok mutluyum. Sadece Türkçe dersini öğrettiğiniz için değil, çok sevdiğim birçok oyunu da öğrettiğiniz için. En sevdiğim kitabı bulmama yardım ettiğiniz ve beni kitap okumaya alıştırdığınız için. Kitapların içinde geçen bilmediğim kelimeleri bulmama yardım ettiğiniz için. Beni sevdiğiniz için teşekkür ederim. Ahmet Selim Öz

Metnin Türü

.................................

.................................

Anlatıcı Türü

Çok yakın zamanda Gaziantep’e yolculuk yaptık. Yola İstanbul’dan çıktık. Direkt uçak ile Gaziantep’e indik. İkindi vakti Gaziantep Ömeriye Cami’ne gittik. Ömeriye Cami büyük ihtişamı, inanılmaz mimarisiyle göz dolduruyordu. Caminin duvarlarındaki hat yazıları ile caminin içindeki havuz inanılmazdı. Bu arada her yeri aşırı derecede tarih kokuyordu. Taç kapısı ile mihrabı beyaz ve siyah taşlarla örülü olan caminin minare şerefesinin korkuluklarında oyma taş işçiliğinin inanılmaz örnekleri dikkat çekiyordu. Aslında en önemlisi camiyi ön plana çıkaran unsurlardan birinin de cami avlusunda bulunan ve deprem uyarısı yaptığına inanılan döner özellikteki süslemeli taş olduğuydu.

BU

RSA

İL M

İLLİ

İTİM

RLÜ

ĞÜ

Page 7: TÜRKÇEbursaodm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_05/19155533_6... · 2020-05-19 · Simyacı, Brezilyalı eski şarkı sözü yazarı Paulo Coelho'nun, yayımlandığı 1988 yılından

7

6. SINIFTÜRKÇE

Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ölçme Değerlendirme Merkezi

Paragrafta AnlamMetin Türleri

1. Yalın bir tanımla okuma, “Basılı ya da yazılı sözcükleri duyu organlarımız yoluyla algılama, bunları anlamlandırıp kavrama, yorumlamadır.” Zihinsel ve düşünsel bir edimdir. Basılı ve yazılı simgelerle iletişimsel bir etkinlik içine girmedir. Hangi iş dalında çalışırsak çalışalım işimizin doğasına göre bu etkinliğe az ya da çok başvururuz. İster öğretmen olalım, ister öğrenci; ister doktor, mühendis, avukat, işçi, esnaf, memur... İşimizin gerektirdiği nedenlerle okumaya başvururuz. Bazen kafamıza takılan ya da bizde merak uyandıran bir sorunun yanıtını bulmak için ansiklopediler, kitaplar karıştırırız. Güncel olayları öğrenmek için gazeteleri, dergileri okuruz. Bazen eğlenmek, hoşça vakit geçirmek için kitapların dünyasına sığınırız.

Verilen metin aşağıdaki sorulardan hangisine cevap olarak yazılmıştır?

A) Okuma nasıl bir etkinliktir?B) Okuma eylemine insanlar niçin ihtiyaç duyarlar?C) Okumanın yaşamımızdaki önemli yeri nereden gelir?D) Okuma neden eğitimin her basamağındaki temel etkinliklerdendir?

2. (1) Sanat, insanları birbirine yaklaştıran en kuvvetli araçlardan biridir. (2) Aynı kitabı okuyup sevenler arasında kendiliğinden bir yakınlık başlar. (3) Bir tiyatro eserinin temsilinde, birlikte gülenler veya gözleri yaşaranlar arasında kaynaşma olmaz mı? (4) Zevklerdeki birliği, ruhlardaki birlik izler.

Numaralanmış cümlelerden hangisi bu metnin ana fikrini belirtir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

3. Uçağımız, Moskova Havaalanı'ndan saat 23.00’te kalktı. Bir süre sonra, gökyüzünde sanki rüzgârsız, bu-lutsuz, yıldızsız bir noktaya uzun bir süre takılı kaldık. Önce koyu lacivert sonra açık mavi bir gökyüzü, pence-relerimizi süslemeye başladı. Böyle saatlerce güneydo ğuya doğru uçtuk. Taşkent'e indiğimiz zaman güneşin ilk ışıkları, Türkistan topraklarını daha yeni yeni öpüyor du. Anlatılmaz bir şafak güzelliği, ruhumu ürpertilerle doldururken Taşkent toprağına ilk adımımı attım. Serin bir rüzgâr yüzümü okşadı. Siz, hiç rüzgâr öp tünüz mü? Ben rüzgârı ,hem de yüzlerce defa, o güzel Taşkent sabahında öperek yürüdüm. İçimden: "Merha ba huzur!" diyordum. "Merhaba sevgili Taşkent!" De mek ki artık Türkistan toprağındayım.

Verilen metne göre yazar için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Betimleme yaparak gezdiği yerle ilgili izlenimlerini anlatmıştır.B) Bir olayı; kişi, yer, zaman ekseninde kurgulayarak anlatmıştır.C) Gezdiği yerin kendisi üzerinde bıraktığı etkiden bahsetmiştir.D) Yazdıklarıyla bir rehber gibi okuyucuyu bilgilendirmiştir.B

UR

SA İL

MİL

Lİ E

ĞİT

İM M

ÜD

ÜR

LÜĞ

Ü

BU

RSA

İL M

İLLİ

İTİM

RLÜ

ĞÜ

Page 8: TÜRKÇEbursaodm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_05/19155533_6... · 2020-05-19 · Simyacı, Brezilyalı eski şarkı sözü yazarı Paulo Coelho'nun, yayımlandığı 1988 yılından

8

6. SINIFTÜRKÇE

Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ölçme Değerlendirme Merkezi

Paragrafta AnlamMetin Türleri

4. Aşağıda Türkiye’nin göçmen kuş türüne köprü olmasına ilişkin bilgilerin yer aldığı bir afiş bulunmaktadır.

Türkiye 400’ü aşkın göçmen kuş türüne “köprü” oluyor.Türkiye, 400’ü aşkın göçmen kuş türü barındırmasının yanı sıra beslenme ve üreme alanı olarak uluslararası düzeyde önemi bulunan bir ülke olarak değerlendiriliyor.

Göç güzergahı üzerindeki kuşların mola yerlerinin bilinmesi türlerin korunması açısından büyük önem taşıyor.

Türkiye, dünyanın iki büyük kuş göç yolu üzerinde bulunuyor.

Dünyada her yıl 50 milyar kuş, göç yoluna düşüyor.

TÜRKİYE’DE KUŞ GÖÇLERİNİN TAKİBİTürkiye’de göç yollarının takibi, halkalama çalışmaları ve vericilerle yapılıyor.

Yukarıdaki afişe göre seçeneklerde verilenlerden hangisine ulaşılır?

A) Göçmen türlerinin beslenme ve üreme alanı olarak Türkiye, önemli bir ülke olarak görülüyor.B) Türkiye iki büyük kuş göç yolu üzerinde olduğundan her yıl 50 milyar kuş, göç yoluna düşüyor.C) Türkiye’deki kuş göçleriyle ilgili takibin verilen yöntemler dışında yapılması mümkün değildir.D) Kuş türlerini korumanın tek yolu, göç güzergâhı üzerindeki mola yerlerinin bilinmesidir.

5. Fas meliklerinden birinin yüzük kaşında değerli bir mücevher varmış. Bir defasında melik gezip dolaşmak için adamlarıyla Şiraz’a gitmiş. Azd Kümbeti’nin üstüne yüzüğünün konulmasını emretmiş. Kim yüzük halkasından okunu geçirirse yüzük onun olacakmış. Tesadüf bu ya, yanındaki dört yüz keskin nişancının dört yüzü de yüzüğü tutturamamış. O sırada civardaki hanın damına çıkan genç bir çocuk, oyun olsun diye o yana bu yana ok atıyormuş. Baht rüzgârı oku yüzüğün halkasından geçirivermiş. Çocuğa kaftan, para, mal verilmiş ve yüzük ona layık görülmüş. Daha sonra çocuk, ok ile yayını yakmış ve “Niçin yaptın bunu?” diye soranlara, “İlk başarım daim olsun.” diye cevap vermiş.

Hikâyedeki genç çocuğun ok ve yayını yakmasının asıl sebebi aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Aldığı ödüllerin ihtişamı ile eski eşyalarına duyduğu ihtiyaç azalmıştır.B) Başarısının devam etmesi için gelenek gereği ok ve yayının yakılması gerekir.C) Dört yüz nişancının yapamadığı şeyi yapmanın gururuyla ok ve yayını yakmıştır.D) Şans eseri yaptığı atışın tekrarını isteyenler çıkabileceği için buna mâni olmak istemiştir. B

UR

SA İL

MİL

Lİ E

ĞİT

İM M

ÜD

ÜR

LÜĞ

Ü

Page 9: TÜRKÇEbursaodm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_05/19155533_6... · 2020-05-19 · Simyacı, Brezilyalı eski şarkı sözü yazarı Paulo Coelho'nun, yayımlandığı 1988 yılından

9

6. SINIFTÜRKÇE

Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ölçme Değerlendirme Merkezi

Paragrafta AnlamMetin Türleri

Kalp sağlığını korur.

Kolestrolü düzenler.

Kabızlığa iyi gelir.

Diyabet riskini azaltır.

Yararlı bakterileri aktifleştirir.

Kilo kontrolü için birebirdir.

Görselin konusu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sağlıklı olmanın yolları B) Elmanın kullanıldığı yerlerC) Elmanın faydaları D) Elmanın yan etkileri

Bir adam ve oğlu ormanda yürüyüş yaparken birden çocuk ayağı takılıp düşüyor ve canı yanıp “Ahh!” diye bağırıyor. İleride bir dağın tepesinden “Ahh!” diye bir ses duyuyor ve şaşırıyor. Merak ediyor ve: ”Sen kimsin?” diye bağırıyor. Aldığı cevap, “Sen kimsin?” oluyor. Buna kızıp: “Sen bir korkaksın!” diye tekrar bağırıyor. Dağdan gelen ses , “Sen bir korkaksın!” diye cevap veriyor.Çocuk babasına dönüp: “Baba ne oluyor böyle?” diye soruyor. Babası, ”Oğlum, dinle ve öğren!” diyor. Sonra dağa dönüp ”Sana hayranım!” diye bağırıyor. Gelen cevap, ”Sana hayranım!” oluyor. Baba tekrar bağırıyor: “Sen muhteşemsin!” Gelen cevap, ”Sen muhteşemsin!” Çocuk çok şaşırıyor ama hâlâ ne olduğunu anlayamıyor. Babası açıklamasını yapıyor: “Bu, yankı adı verilen bir tabiat olayıdır. Ama hayatı da çok iyi anlatır. Yani yaşamdan ne istiyorsan önce onu sen vermelisin. Verdiklerin aldıkların olacaktır. Tatlı sözler, tatlı yankılar oluşturur. Sevilmek istiyorsan önce sen sevmelisin. Saygı istiyorsan önce sen saygı duymalısın. Anlayış bekliyorsan bunu önce sen göstermelisin. Yani (…)”

Yukarıdaki öykü aşağıdakilerden hangisiyle devam ettirilemez?

A) yaşam bir tesadüf değil, yaptıklarımızın aynada bir yansımasıdır.B) yaşamda neyle karşılaşmak istiyorsan bunu önce sen yapmalısın.C) başkalarından beklediğimiz iyi ve güzel şeyleri önce bizim yapmamız gerekir.D) yaşamdan zevk almak istiyorsak insanları sevmeli ve onlara saygı duymalıyız.

6.

7.

BU

RSA

İL M

İLLİ

İTİM

RLÜ

ĞÜ

BU

RSA

İL M

İLLİ

İTİM

RLÜ

ĞÜ

Page 10: TÜRKÇEbursaodm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_05/19155533_6... · 2020-05-19 · Simyacı, Brezilyalı eski şarkı sözü yazarı Paulo Coelho'nun, yayımlandığı 1988 yılından

10

6. SINIFTÜRKÇE

Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ölçme Değerlendirme Merkezi

Paragrafta AnlamMetin Türleri

8. Son yıllarda yapılan birçok araştırma bazı bitkilerin kendilerine zarar veren canlılar karşısında havaya birtakım kimyasal maddeler saldığını ve bu yolla yakınlarındaki bitkileri uyardığını ortaya koydu. Ancak bu bitkilerin bu kimyasal maddeleri nasıl fark ettiği ve nasıl tepki verdiği bilinmiyordu. Japonya’dan bir grup bilim insanı, domates bitkilerinin kendilerine zarar veren güve larvalarına verdiği tepkiler üzerinde bir araştırma yaptı. Araştırmada, güve larvaları zarar vermeye başladığında domates bitkilerinin havaya bir kimyasal madde saldığı belirlendi. Yakınlardaki bitkilerin de bu maddeyi havadan alarak başka bir maddeye dönüştürdüğü saptandı. Bu maddenin de larvaların gelişimlerini durdurduğu ve böylece yakınlardaki bitkilerin kendilerini korudukları ortaya çıktı.

Bu metin aşağıdaki sorulardan hangisine yanıt vermektedir?

A) Kimyasal madde havaya nasıl salgılanmaktadır?B) Bitkiler zararlı canlılara karşı kendini koruyabilir mi?C) Güve larvaları domateslere karşı neden zararlıdır?D) Domatesler birbiriyle nasıl iletişim sağlar?

9. Anı, yaşanan olayların sonradan kaleme alındığı yazı türüdür. Buna göre aşağıdaki metinlerden hangisi anı türüne örnek gösterilemez?

A) Köy çocukları iyi bilirler, hele de eskiler. Çocukluğumda, bana da diğer tüm çocuklar gibi, sadece kara lastik ayakkabılar alınırdı. Hatta bu ayakkabıların da iki numara büyüğü alınır, böylece 4-5 yıl o ayakkabıyı giymemiz sağlanırdı. Doğrusu hasrettik spor ayakkabılara. Ancak televizyonlardan görür, ”Ahh, acaba bizim de olur mu bir gün?” diye iç geçirirdik. İlkokul 4. sınıf öğrencisiydim.

B) Doktorun uzattığı kâğıdı imzalarken eli titriyordu babamın. Ameliyattan başka çare kalmamış. Tehlikeli bir ameliyat, babamla göz göze gelmemeye çalışıyoruz. İlaçları alıp yanıma gelmesi gerekiyordu babamın. Beni de yalnız bırakmak istemiyordu. Yanıma yaklaştı ve geçecek, dedi. Dediği gibi oldu, geçti. Hala o günü hatırladığımda babamın önüne bakan mahzun ve çaresiz hali gelir aklıma.

C) Caddeden yürüyerek Kent Müzesine gittik. Atatürk heykelinin arkasındaki meydanda yer alan bu müze, çok fazla emek verilmiş, harika bir müze. Aklınızda “Müze gezmek sıkıcıdır.” gibi bir önyargı varsa bunu tamamen yıkacak güzellikte bir müze. Bursa’da ilk ayak izlerinden başlayıp Osmanlı padişahlarının balmumu heykelleriyle o dönemi canlandırıp Kurtuluş Savaşı’nın bitimine kadarki tarihsel olaylar yer alıyor.

D)Tüm ülkelerin ataşelerinin olduğu bir davette İngiliz ataşesi olan bir binbaşının bakışları Mustafa Kemal’in gözünden kaçmaz. Bütün davet boyunca kendisine dik dik bakmıştır ve bakmaya devam etmektedir. Ne olduğunu öğrenmek için yaverini gönderir. Yaver, Mustafa Kemal’e şöyle der:-Paşam, kendisine neden ters bir tavır takındığını sordum. O da bana, Mustafa Kemal’in Çanakkale’de babasını öldürdüğünü söyledi.Bunun üzerine Mustafa Kemal şöyle der:-Git sor bakalım babasının Çanakkale’de ne işi varmış.

BU

RSA

İL M

İLLİ

İTİM

RLÜ

ĞÜ

Page 11: TÜRKÇEbursaodm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_05/19155533_6... · 2020-05-19 · Simyacı, Brezilyalı eski şarkı sözü yazarı Paulo Coelho'nun, yayımlandığı 1988 yılından

11

6. SINIFTÜRKÇE

Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ölçme Değerlendirme Merkezi

Paragrafta AnlamMetin Türleri

10. Bugün memleketini, çocukluğunu, gençliğini, huyunu ve hatta adını bile bilmediğimiz komşularımızla paylaşacak neyimiz var? Oyun oynamadığımız, kavga edip barışmadığımız insanlarla nasıl dost olabiliriz? Onlar bize nasıl inanır, biz onlara nasıl güveniriz? Komşuluk, ortak bir dünyanın ve paylaşılan uzun zamanların hatırasını saklar. Büyük şehirlerde, çoğumuzun başkalarıyla ortak bir dünyası, paylaşacak zamanı yok artık.

Aşağıdaki kişilerden hangisi yukarıdaki metnin yazarından farklı düşünmektedir?

Köyde yaşarken komşularımız,

komşu annelerimiz vardı.

Çalışıyor olmak birçok sosyallik gibi

komşuluğu da bitirdi.

Komşudan bir tas yoğurt almak bile

paylaşmaya fırsat tanır.

En iyi oyun arkadaşlarımız telefonlarımız,

televizyonlarımız oldu.

Süleyman Bey Emine Hanım Berna Hanım Kamil Bey

A) B) C) D)

BU

RSA

İL M

İLLİ

İTİM

RLÜ

ĞÜ

BU

RSA

İL M

İLLİ

İTİM

RLÜ

ĞÜ

Page 12: TÜRKÇEbursaodm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_05/19155533_6... · 2020-05-19 · Simyacı, Brezilyalı eski şarkı sözü yazarı Paulo Coelho'nun, yayımlandığı 1988 yılından

12

6. SINIFTÜRKÇE

Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ölçme Değerlendirme Merkezi

Paragrafta AnlamMetin Türleri

CEVAP ANAHTARIEtkinlik 1

Etkinlik 2

Etkinlik 3

1 B

2 A

3 B

4 A

5 D

6 C

7 D

8 B

9 C

10 C

Mektup, tiyatro, gezi yazısı, anı, haber metni.

1. Simyacı, İspanya'dan kalkıp Mısır Piramitleri’nin eteklerinde hazinesini aramaya giden Endülüslü çoban Santiago'nun masalsı yaşamının felsefi öyküsü.2. Simyacı, Küçük Prens ve Martı ile karşılaştırılmıştır.3. Simyacı’ nın çok okunmasının sırrı, mistik bir peri masalına benzeyen romanın kuşkusuz, “Yazgına nasıl egemen olacaksın, mutluluğunu nasıl kuracaksın?” sorularına yanıt arayan bir hayat ve ahlak kılavuzu olma niteliğinden kaynaklanıyor.4. Simyacı, nasihatnameye; Simyacı’yı okumak, herkes daha uykudayken güneşin doğuşunu seyretmek için şafak vakti uyanmaya benzetilmiştir.5. Coelho’nun başarısının benzerini Gabriel Garcia Marquez yakalamıştır.

Metnin Türü Metnin Türü Metnin Türü Metnin Türü

Tiyatro Anı Mektup Gezi Yazısı

Birinci Kişi Ağzı Üçüncü Kişi Ağzı Birinci Kişi Ağzı Birinci Kişi AğzıAnlatıcı Türü Anlatıcı Türü Anlatıcı Türü Anlatıcı Türü

BU

RSA

İL M

İLLİ

İTİM

RLÜ

ĞÜ