1

11 MAYIS 2016 ORMAN MAKİNE YAYINLARI

TORNA

CNC PROGRAMLAMA VE

OPERATÖR EL KİTABI

MURAT ORMAN

2

BÖLÜM-1 = GENEL KAVRAMLAR

KIZAKLARIN YÖNÜ VE İŞARETİ

KIZAKLAR YANDA GÖSTERİLDİĞİ GİBİ ADLANDIRILIR VE YÖNLENDİRİLİRLER.

X EKSENİ

TORNA SİSTEMİNDE TARETİN ÖNDE VEYA ARKADA OLUŞUNA GÖRE X EKSENİ İŞARET DEĞİŞTİRİR. PARÇA SIFIRI İSE GENELLİKLE ŞEKİLDE GÖSTERİLDİĞİ GİBİDİR.

KARTEZYEN KOORDİNAT SİSTEMİ

BU KOORDİNAT SİSTEMİNDE NOKTA İKİ EKSENİN TANIMLADIĞI ALAN İÇİNDE BELİRLENİR.

POLAR KOORDİNAT SİSTEMİ

BU KOORDİNAT SİSTEMİNDE NOKTA BİR DOĞRU ÜZERİNDEKİ MESAFE İLE DOĞRUNUN AÇISI İLE BELİRLENİR.

3

MUTLAK POZİSYONLAMA

BU POZİSYONLAMA ŞEKLİNDE NOKTA PARÇANIN SIFIR NOKTASINA GÖRE BELİRLENİR. HER NOKTA PARÇANIN SIFIR NOKTASINA OLAN UZAKLIĞI İLE TANIMLANMAKTADIR

EKLEMELİ POZİSYONLAMA

BU KOORDİNAT SİSTEMİNDE NOKTA BİR ÖNCEKİ BAŞLANGIÇ NOKTASINA GÖRE BELİRLENİR. BİR SONRAKİ NOKTANIN BAŞLANGIÇ NOKTASI BİR ÖNCEKİ NOKTADIR.

ÇAPA VEYA YARIÇAPA GÖRE PROGRAMLAMA

EDİNG KONTROL SİSTEMİNDE İŞ PARÇASI PROGRAMLANIRKEN ÇAP VEYA YARIÇAP KULLANILABİLİR BU SEÇİM PARAMETRELERLE YAPILABİLİR. BU KİTAPTAKİ TÜM ÖRNEKLER ÇAPA GÖREDİR.

4

BÖLÜM-2 = CNC EKRAN GÖRÜNTÜSÜNE AİT ÖZELLİKLER

KONTROL SİSTEMİ TÜRKÇE OLARAK AÇILDIĞINDA YANDA GÖRÜLDÜĞÜ HALDEDİR. EKRAN 3 BÖLGEDEN OLUŞMUŞTUR

5

1.BÖLGENİN AÇIKLAMASI

RESET KONTROL SİSTEMİNİ BAŞA ALIR. İŞLEMLERİ SONLANDIRIR.

EVE GİT KIZAKLARI EVE GÖNDERİR

İŞ PARÇASI SIFIRLA İŞ PARÇASININ SIFIR NOKTASINI SEÇER.

OTOMATİK PARÇA PROGRAMINI İŞLETİR.

EKRAN KLAVYESİ WİNDOWS İŞLETİM SİSTEMİ İÇİNDEKİ SANAL KLAVYEYİ ÇAĞIRIR

MDI TEK SATIRLIK KOMUTLARI İŞLETİR.

EKRAN BUTONLARI EKRANDAKİ BUTONLARA ULAŞIR

GRAFİK İŞLEMLERİ GRAFİK EKRANDAKİ İŞLEMLERİ YAPAN EKRAN BUTONLARINA ULAŞIR.

EL TEKERİ VE KLAVYE BUTONLARI /JOG KIZAKLARI HAREKET ETTİRMEK İÇİN EL TEKERİ VE KIZAK YÖN BUTONLARININ EKLEMELİ HAREKET İÇİN GEREKLİ BUTONLARINA ULAŞIR

YÖN BUTONLARI / JOGPAD KOLAY KULLANIM İÇİN HAZIRLANMIŞ KIZAK HAREKET BUTONLARINA ULAŞIR.

KULLANICI-1 MAKRO PROGRAMLAR BURADAN İŞLETİLİR. MAX10 ADET

KULLANICI-2 MAKRO PROGRAMLAR BURADAN İŞLETİLİR. MAX10 ADET

6

2.BÖLGENİN AÇIKLAMASI

GRAFİK EKRAN

EKRAN BUTONLARI

BİLGİ LAMBALARI

SÜRÜCÜLERİ AÇ/KAPAT

BİLGİ PENCERESİ

7

İŞ PARÇASI SIFIRLAMA BUTONLARI

KOORDİNAT GÖSTERİMİ

TÜM KIZAKLAR EVE GİT BUTONU PROGRAM BİLGİ PENCERESİ

GÜNCEL KOMUT PENCERESİ

AKTİF PARÇA PROGRAMI GÖSTERİM PENCERESİ

8

3.BÖLGENİN AÇIKLAMASI

CNC İŞLEMLERİNİ SEÇER

İŞ PARÇASINA AİT SIFIRLAMA NOKTALARI İÇİN GEREKLİ İŞLEMLERİ SEÇER

FREZE İÇİN 2D CAM PROGRAMI İŞLEMLERİNİ SEÇER.

TAKIM İŞLEMLERİNİ SEÇER

İLERİ DÜZEYLİ PROGRAMLAMADA KULLANILAN DEĞİŞKENLERİN İŞLEMLERİNİ SEÇER

DONANIMDA KULLANILAN GİRİŞ VE ÇIKIŞLARIN İŞLEMLERİNİ SEÇER.

MAKİNAYA AİT ÇALIŞMA SÜRELERİNİN İŞLEMLERİNİ SEÇER.

FREZE DE KULLANILAN ÇAKI VE MALZEMEYE GÖRE İLERLEME HESAP İŞLEMLERİNİ SEÇER.

MAKİNANIN KONTROLE UYDURULMASINI SAĞLAYAN PARAMETRELERİN İŞLEMLERİNİ SEÇER.

KULLANILABİLECEK G/M KODLARININ AÇIKLAMA BİLGİ İŞLEMLERİNİ SEÇER.

BÖLÜM-3 = 1.BÖLGE AÇIKLAMASI

EVE GİT

X KIZAĞINI EVE GÖNDERİR

Y KIZAĞINI EVE GÖNDERİR

Z KIZAĞINI EVE GÖNDERİR

A KIZAĞINI EVE GÖNDERİR

B KIZAĞINI EVE GÖNDERİR

C KIZAĞINI EVE GÖNDERİR

9

ÖNCE X KIZAĞINI İŞ PARÇASI SIFIRINA, DAHA SONRA X VE Y EKSENİNİ İŞ PARÇASI SIFIRINA GÖNDERİR.

G28 POZİSYONUNA GÖNDERİR.

SEKMESİ İÇİNDE BULUNUR. BU BUTONA BASILDIĞINDA KIZAKLAR BURAYA YAZILAN KOORDİNAT DEĞERİNE GİDER.

G30 POZİSYONUNA GÖNDERİR

SEKMESİ İÇİNDE BULUNUR. BU BUTONA BASILDIĞINDA KIZAKLAR BURAYA YAZILAN KOORDİNAT DEĞERİNE GİDER.

G28 VE G30 POZİSYONU

3.BÖLGEDEKİ SEKMESİNE GİRİN. EKRANA GELEN GÖRÜNTÜ İÇİNDE G28 VE G30 POZİSYONUN BULUNDUĞU BÖLGEYİ GÖRÜN.

İŞ PARÇASI SIFIRLA

X EKSENİNDE İŞ PARÇASI SIFIR NOKTASINI BELİRLER.

Y EKSENİNDE İŞ PARÇASI SIFIR NOKTASINI BELİRLER.

Z EKSENİNDE İŞ PARÇASI SIFIR NOKTASINI BELİRLER.

10

A EKSENİNDE İŞ PARÇASI SIFIR NOKTASINI BELİRLER.

B EKSENİNDE İŞ PARÇASI SIFIR NOKTASINI BELİRLER.

C EKSENİNDE İŞ PARÇASI SIFIR NOKTASINI BELİRLER.

İŞ PARÇASINA GÖRE KOORDİNAT SİSTEMİNİ DÖNDÜRÜR. (FREZE) ÇOK AĞIR İŞ PARÇASI İÇİN KULLANILIR.

OTOMATİK

İŞ PARÇASI PROGRAMINI YÜKLER. BU BUTONA KLİKLENDİĞİNDE PARÇA PROGRAMININ NEREDE OLDUĞUNU SORAN BİR PENCERE EKRANA GELİR

PROGRAM YÜKLENİRKEN YAZIM VE KULLANIM HATASINA KARŞI TAMAMEN DENETLENİR. HATANIN BULUNDUĞU SATIR KIRMIZI RENKLE BELİRTİLİR.

11

EKRANDAKİ GÖRÜNTÜYÜ YENİLER.

İKİ İŞLEVLİDİR.

= PARÇA PROGRAMINI ÇALIŞTIR

= PARÇA PROGRAMINI DURDUR.

PARÇA PROGRAMINI BAŞA ALIR

PARÇA PROGRAMI YAZMAK, DÜZELTMEK VE İÇİNDE İŞLEMLER YAPMAK İÇİN HARİCİ BİR EDİTÖR PROGRAMINI ÇAĞIRIR.

İSTENEN SATIRA GİT. PROGRAM İÇİNDE İSTENEN SATIRDAN BAŞLAMAYI SAĞLAR. PROGRAMI DURDURURSANIZ, EKRANA GELEN MENÜDE PROGRAMIN DURDUĞU SATIRI GÖRÜRSÜNÜZ.

BU DURUMDA SATIRI KAYDEDİP ,ÇAĞIRABİLİRSİNİZ. SATIR NO İÇİNE BİR SAYI YAZIP ARA DEDİĞİNİZDE PROGRAMDAKİ SATIR NUMARASINA GİDİLİR VE AŞAĞIDAKİ GÖRÜNTÜ EKRANA GELİR.

12

BU MENÜDEKİ KIRMIZI RENKLER GELİNEN BU SATIRDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI GEREKTİĞİNİ GÖSTERİR. S=DEVİR YOK, M8=SU KAPALI X 42.833 = X POZİSYONU BU SATIRDA ÇALIŞMAYA UYGUN DEĞİL. Z 2.000 = Z POZİSYONU BU SATIRDA ÇALIŞMAYA UYGUN DEĞİL. X KIRMIZI BUTONA BASINCA KIZAK DOĞRU POZİSYONA GİDER Z KIRMIZI BUTONA BASINCA KIZAK DOĞRU POZİSYONA GİDER S KIRMIZI BUTONA BASINCA DEVİR BİLGİSİ GELİR M8 KIRMIZI BUTONA BASINCA SU AÇILIR

BUTONUNA BASINCA PROGRAM 45.SATIRDAN İTİBAREN ÇALIŞMAYA BAŞLAR.

İLERLEMEYİ ARTTIRIR VEYA AZALTIR.

NESTİNG FONKSİYONU (FREZE)

ArcF % = YAY ÜZERİNDE GİDİLECEK HIZ ORANI G28= G28 POZİSYONUNA GİDİLEBİLİR G30= G30 POZİSYONUNA GİDİLEBİLİR M!stop= M1 AKTİF Tek = ADIM ADIM PROGRAM İŞLETİMİ Satır sil = “/” FONKSİYONU (blockskip-satır ihmal et) Similasyon= CNC SİMİLASYON MODUNA GEÇER Hızlı RT grafik = Eski çizgiler silinir. Hızlı oynatım = similasyon G0 hızında yapılır.

13

EKRAN KLAVYESİ

BUTONA BASILDIĞINDA EKRANA WİNDOWS İŞLETİM SİSTEMİ TARAFINDAN HAZIRLANAN EKRAN KLAVYESİ GELİR

MDI

TEK SATIRLIK PROGRAMLARI İŞLETMEK İÇİN KULLANILIR. BUTONA BASILDIĞINDA EKRANA GELEN KUTUCUĞA BİR KOMUT GİRELİM.

VE ENTER X KIZAĞI NEGATİF YÖNDE HAREKET EDER VE DURUR. DAHA ÖNCE BU KUTUCUĞA YAZILMIŞ OLAN KOMUTLAR HAFIZADA TUTULUR. GERİ ÇAĞIRMAK İÇİN

TUŞLARINI KULLANIN.

14

KOMUT İŞLEMİ (EKRAN BUTONLARI)

SÜRÜCÜLERİ ENABLE YAPAR

İŞ MİLİNİ DÖNDÜRÜR.

İŞ MİLİNİ AKSİ YÖNDE ÇALIŞTIRIR.

SUYU AÇAR KAPATIR ,

SPREY AÇAR KAPATIR ( DİK TORNA-YOK)

1 NOLU ÇIKIŞI AÇAR (DİK TORNA-YOK)

İŞ MİLİ DEVİRİNİ AZALTIR

İŞ MİLİ DEVİRİNİ ÇOĞALTIR.

15

GRAFİK İŞLEMLERİ

EKRANDAKİ GÖRÜNTÜYÜ 2D/3D SEÇER

EKRANDAKİ GÖRÜNTÜYÜ TAŞIR

GÖRÜNTÜYÜ KÜÇÜLTÜR.

GÖRÜNTÜYÜ BÜYÜLTÜR

GÖRÜNTÜYÜ EKRANA UYDURUR

TAKIM YOLLARINI SİLER

EKRANI TEMİZLER

16

EL TEKERİ VE KLAVYE BUTONLARI /JOG

FARE VEYA KLAVYE İLE EKRANDAN ADIM SEÇİN

DURUM BİLGİ PENCERESİNE SEÇİLEN ADIMA AİT BİLGİ BASILIR.

KOORDİNAT GÖSTERİMİNDE İLK EKSEN AKTİF OLUR.

FARE İLE İSTENİLEN EKSENİN KUTUSUNA KLİKLENDİĞİNDE KUTU RENK DEĞİŞTİREREK SEÇİLDİĞİNİ GÖSTERİR.

EL TEKERİ

EL TEKERİ İLE KIZAĞI HAREKET ETTİRİN.

17

FARE VEYA KLAVYE İLE EKRANDAN ADIM SEÇİN

DURUM BİLGİ PENCERESİNE SEÇİLEN ADIMA AİT BİLGİ BASILIR.

KIZAKLAR KLAVYEDEKİ BUTONLARA BASARAK HAREKET ETTİRİLİR.

KLAVYE

X Y

Z A

B C

18

3.BÖLÜMDEN BUTONUNA BASIN.

EKRANA GELEN KUTU İÇİNE G91 G00 X-10. YAZIN

VE ENTER

MDI SEÇİMİ İLE

X KIZAĞI BULUNDUĞU NOKTADAN EKSİ YÖNE 10 mm HAREKET EDİP DURACAKTIR.

KIZAK HIZI

AŞAĞIDAKİ METOTLARLA AYARLANABİLİR

İLERLEME POTANSİYOMETRESİ

OTOMATİK MOD İÇİNDEKİ EKRAN BUTONLARI İLE

KLAVYE KISA YOLLARI İLE

19

YÖN BUTONLARI / JOGPAD

BUTONUNA BASIN.

DURUM PENCERESİNDE OLDUĞUNU GÖZLEMLEYİN

KIZAK HIZINI

EKRAN POTUNU FARE İLE HAREKET ETTİREREK İSTEDİĞİNİZ DEĞERE TAŞIYIN

SÜREKLİ HAREKET

BUTONLARINA BASARAK KIZAĞI HAREKET ETTİRİN.

20

BUTONLARINDAN BİRİNE BASIN

KIZAK HIZINI

EKRAN POTUNU FARE İLE HAREKET ETTİREREK İSTEDİĞİNİZ DEĞERE TAŞIYIN

SINIRLI KESİK HAREKET

BUTONLARINA BASARAK KIZAĞI KESİK HAREKET ETTİRİN. BUTONA HER BASILDIĞINDA SEÇİLEN MİKTAR KADAR GİDER VE DURUR.

PENCERE İÇİNE İSTEDİĞİNİZ İLERLEME MİKTARINI YAZIN VE ALTTAKİ KUTUCUĞA KLİKLEYEREK ONAYLAYIN.

DURUM PENCERESİNDE SEÇİMİN YAPILDIĞINI GÖZLEYİN.

BUTONA HER BASILDIĞINDA YAZILAN MİKTAR KADAR GİDER VE DURUR. İSTENEN KESİK HAREKET DİKKAT BU İŞLEM SEÇİLDİĞİNDE JOGPAD ÜZERİNDE AŞAĞIDAKİ ŞEKİL BELİRİR.

KUTUCUK SEÇİLMEZ İSE KIZAKLAR İŞ PARÇASI KOORDİNAT SİSTEMİNDE ÖTELENİR. KUTUCUK SEÇİLİR İSE KIZAKLAR MAKİNA KOORDİNAT SİSTEMİNDE ÖTELENİR. ÖTELENME MİKTARI KUTUCUK ÜZERİNDE GÖRÜNÜR. BU İŞLEM SADECE X,Y VEZ EKSENLERİ İÇİN YAPILIR.

21

İŞ MİLİNİN DÖNDÜRÜLME METOTLARI

ANA EKRAN

EKRANIN SOL ÜST KÖŞESİNDEKİ TUŞA BASARAK İŞ MİLİNİ DÖNDÜRÜN

3.BÖLÜMDEN BUTONUNA BASIN

ALT MENÜ ÇIKAN MENÜDEKİ ;

İŞ MİLİNİ DÖNDÜRÜR. İŞ MİLİNİ AKSİ YÖNDE DÖNDÜRÜR.

3.BÖLÜMDEN BUTONUNA BASIN.

EKRANA GELEN KUTU İÇİNE M03 S125 YAZIN

VE ENTER

MDI SEÇİMİ İLE

PROGRAM BİLGİ PENCERESİNDE DURUMU İZLEYİN.

22

DEVİR

AŞAĞIDAKİ METOTLARLA AYARLANABİLİR

DEVİR POTANSİYOMETRESİ

OTOMATİK MOD İÇİNDEKİ EKRAN BUTONLARI İLE

KLAVYE KISA YOLLARI İLE

KULLANICI-1 (MAKRO PROGRAMLAR)

ÇAP TORNALAMA

KONİK (PAH) TORNALAMA

ALIN (YÜZEY) TORNALAMA

RADYUS TORNALAMA

KULLANICI-2 (MAKRO PROGRAMLAR)

23

BÖLÜM-4 = 2.BÖLGE AÇIKLAMASI

GRAFİK EKRAN

FARENİN SOL TUŞUNA BASILI TUTULRKEN FAREYİ EKRANDA GEZİRİNCE TÜM EKRAN BİRLİKTE GEZER. FARENİN SAĞ TUŞUNA BASILI TUTARKEN FAREYİ İLERİ GERİ HAREKET ETTİRİNCE GÖRÜNTÜ BÜR VEYA KÜÇÜLÜR

EKRANDAKİ GÖRÜNTÜYÜ 2D/3D SEÇER

EKRANDAKİ GÖRÜNTÜYÜ TAŞIR

GÖRÜNTÜYÜ KÜÇÜLTÜR.

GÖRÜNTÜYÜ BÜYÜLTÜR

GÖRÜNTÜYÜ EKRANA UYDURUR

TAKIM YOLLARINI SİLER

EKRANI TEMİZLER

24

EKRAN BUTONLARI

İŞ MİLİNİ DÖNDÜRÜR.

SUYU AÇAR KAPATIR

SPREY AÇAR KAPATIR

1 NOLU ÇIKIŞI AÇAR

BİLGİ LAMBALARI

MANTAR BUTONUN DURUMUNU GÖSTERİR. KIRMIZI = ACİL DUR VAR

HARİCİ HATA GİRİŞİNE SİNYAL GELDİ. KIRMIZI = ALARM

EK KART BAĞLANTISI

PROB SİNYAL BİLGİSİ

EVE GİT SWITCH BİLGİSİ

25

BÖLÜM-5 = TAKIM YÖNETİMİ

TAKIM SAYFASINA GİRİŞ

3.BÖLGEDEKİ SEKMESİNE BASILARAK TAKIM SAYFASINA GİRİLİR.

TOPLAM 99 ADET TAKIM TANIMLANABİLİR.

SAYFA İLERİ

SAYFA GERİ

TAKIM DEĞİŞİKLİĞİNİ HAFIZAYA KAYDET

26

TAKIMLARIN SIFIRLANMASI

İŞ PARÇASININ SIFIR NOKTASININ TAKIMLARCA TANITILMA İŞLEMİ AŞAĞIDAKİ AŞAMALARDAN OLUŞUR

TAKIMLAR X SIFIRLAMA Z SIFIRLAMA

REFERANS TAKIM T01 T01

DİĞER TAKIM T02 T02

DİĞER TAKIM T03 T03

DİĞER TAKIM T04 T04

A1- AŞAĞIDAKİ LİSTEYİ HAZIRLAYIN. LİSTEYE TAKIM SAYINIZ KADAR SATIR EKLEYİN.

TAKIM NO X MAKİNA Z MAKİNA

T01 0.000 0.000

T02

T03

T04

T05

A2- TORNADA GENELLİKLE İŞ PARÇASININ SIFIR NOKTASI X İÇİN AYNANIN MERKEZİ Z İÇİN İŞ PARÇASININ ÖN YÜZÜDÜR. AŞAĞIDAKİ ŞEKİLDE SIFIR NOKTASINI GÖRÜLDÜĞÜ ŞEKİLDE BELİRLEYELİM.

A3- KULLANACAĞIMIZ TAKIMLAR AŞAĞIDAKİ GİBİ OLSUN

A4- BUTONUNA BASARAK KIZAKLARI MAKİNANIN SIFIR NOKTASINA GÖNDERELİM.

A- SIFIRLAMA İŞLEMİ İÇİN HAZIRLIK

27

B- REFERANS TAKIMI SIFIRLAMA

B1- M06 T01 KOMUTUNU İŞLETİP T1 TAKIMINI ÇAĞIRALIM. ( REFERANS TAKIM OLARAK SEÇİYORUZ !! )

X EKSENİNİ SIFIRLAMA

B2- T1 TAKIMI İLE ÇAPIN ÜZERİNDEN ÖLÇMEYİ SAĞLAYACAK ŞEKİLDE TALAŞ KALDIRIYORUZ. TEMİZ ÇAPI ÖLÇÜYORUZ. (100 OLSUN)

TAKIM NO X MAKİNA Z MAKİNA

T01 272.006

T02

T03

T04

T05

28

B3- FAREYİ İŞ KOORDİNAT GÖSTERİMİ ÜZERİNDEKİ X BÖLÜMÜNE GETİRİP KLIKLEYİN

B4- EKRANA AŞAĞIDAKİ GÖRÜNTÜ GELECEKTİR. BURAYA TORNALAYARAK ÖLÇTÜĞÜNÜZ DEĞERİ YAZIN VE OK.

B5- GİRDİĞİNİZ DEĞER EKRANDA İŞ KOORDİNAT GÖSTERİMİ PENCERESİNE YAZILACAKTIR.

Z EKSENİNİ SIFIRLAMA

B6-TAKIMI İŞ PARÇASININ YÜZEYİNE DOKUNDURUN.

TAKIM NO X MAKİNA Z MAKİNA

T01 272.006 123.978

T02

T03

T04

T05

29

B7- FAREYİ İŞ KOORDİNAT GÖSTERİMİ ÜZERİNDEKİ Z BÖLÜMÜNE GETİRİP KLIKLEYİN

B8- EKRANA AŞAĞIDAKİ GÖRÜNTÜ GELECEKTİR. BURAYA 0 YAZIN VE OK.

B9- GİRDİĞİNİZ DEĞER EKRANDA İŞ KOORDİNAT GÖSTERİMİ PENCERESİNE YAZILACAKTIR.

REFERANS TAKIM SIFIRLANDI !

C- DİĞER TAKIMI SIFIRLAMA

C1- M06 T02 KOMUTUNU İŞLETİP T2 TAKIMINI ÇAĞIRALIM.

30

X EKSENİNİ SIFIRLAMA

C2- T2 TAKIMI İLE ÇAPA DOKUNUN.

TAKIM NO X MAKİNA Z MAKİNA

T01 272.006 123.978

T02 190.806

T03

T04

T05

C3- 3.BÖLGEDEKİ SEKMESİNE BASILARAK TAKIM SAYFASINA GİRİN.

C4- TAKIM SAYFASINDA T1 TAKIM SATIRINDA ZOFSET VE XOFSET DEĞERLERİNİ 0 YAPIN.

31

C5- T01 X DEĞERİNDEN T02 X DEĞERİNİ ÇIKARTIN. ÇIKAN SONUCU İŞARETİ İLE T02 SATIRINDA X OFSET KUTUCUĞUNA YAZIN.

TAKIM NO X MAKİNA

T01 272.006

T02 190.806

T03

T04

T05

Z EKSENİNİ SIFIRLAMA

C6-TAKIMI İŞ PARÇASININ YÜZEYİNE DOKUNDURUN.

TAKIM NO X MAKİNA Z MAKİNA

T01 272.006 123.978

T02 190.806 147.978

T03

T04

T05

32

C7- T01 Z DEĞERİNDEN T02 Z DEĞERİNİ ÇIKARTIN. ÇIKAN SONUCU İŞARETİ İLE T02 SATIRINDA Z OFSET KUTUCUĞUNA YAZIN.

TAKIM NO Z MAKİNA

T01 123.978

T02 147.978

T03

T04

T05

DİĞER TAKIM İŞLEMİ GÖSTERİMİ

33

TAKIMLARA PASO VERİLMESİ

TAKIMLARA PASO TAKIM TABLOSUNDAKİ İLGİLİ YERLERE YAZILAN SAYI KADAR VERİLİR. ARTI VE EKSİ İŞARET TAKIMIN HAREKET EDECEĞİ YÖNÜ GÖSTERİR.

TAKIM UCU TELAFİSİ

G41 VE G42 KULLANILDIĞINDA TAKIM YOLUNUN HESAPLANABİLMESİ İÇİN TAKIM UÇ ÇAPI VE TAKIM YÖNÜNÜN TAKIM SAYFASI İÇİNE YAZILMASI GEREKİR. TAKIM YÖNÜNE YAZILACAK OLAN SAYI TAKIM UCUNUN DURUŞUNA GÖREDİR.

34

BÖLÜM-6 = G KODLARININ LİSTESİ (RS277/NGC)

MODAL MODAL DEĞİL

KOD AÇIKLAMA KOD AÇIKLAMA

G00 HIZLI HAREKETLİ POZİSYONLAMA G04 BEKLEME ZAMANI

G01 DOĞRUSAL İNTERPOLASYON G10 KOORDİNATE SİSTEM SEÇİMİ VE AYARI

G02 DAİRESEL İNTERPOLASYON-SAAT YÖNÜ G17 XY DÜZLEMİ

G03 DAİRESEL İNTERPOLASYON-SAATİN TERSİ YÖNÜ G19 YZ DÜZLEMİ

G18 XZ DÜZLEMİ G38.2 PROB HARKETİ

G40 TAKIM UCU TELAFİSİ İPTAL G33 TORNADA DİŞ ÇEKME

G41 TAKIM UCU TELAFİSİ SOL G59.1 İŞ PARÇASI KOORDİNAT SİSTEMİ-7

G42 TAKIM UCU TELAFİSİ SAĞ G59.2 İŞ PARÇASI KOORDİNAT SİSTEMİ-8

G53 MAKİNA KOORDİNAT SİSTEMİ SEÇİMİ G59.3 İŞ PARÇASI KOORDİNAT SİSTEMİ-9

G54 İŞ PARÇASI KOORDİNAT SİSTEMİ-1 G61 ÇİZGİ KONTROL MODU=GERÇEK ÇİZGİ

G55 İŞ PARÇASI KOORDİNAT SİSTEMİ-2 G61.1 ÇİZGİ KONTROL MODU=GERÇEK DURUŞ

G56 İŞ PARÇASI KOORDİNAT SİSTEMİ-3 G64 ÇİZGİ KONTROL MODU=SÜREKLİ

G57 İŞ PARÇASI KOORDİNAT SİSTEMİ-4 G80 DÖNGÜ İPTAL

G58 İŞ PARÇASI KOORDİNAT SİSTEMİ-5 G81 DELİK DELME

G59 İŞ PARÇASI KOORDİNAT SİSTEMİ-6 G82 DELİK DELME -BEKLEMELİ

G68 KOORDİNAT SİSTEMİNİ DÖNDÜRME G83 GAGALAMA DELİK DELME

G20 INÇ ÖLÇÜSÜ G84 SAĞ KILAVUZ ÇEKME

G21 MM ÖLÇÜSÜ G85 BARALAMA-İŞMİLİ DUR-HIZLI ÇIK

G72 ÖLÇEKLEME G86 BARALAMA-BEKLEME YOK-HIZLI ÇIK

G90 MUTLAK PROGRAMLAMA G87 TERS BARALAMA

G91 EKLEMELİ PROGRAMLAMA G88 BARALAMA-BEKLE-HIZLI ÇIK

G94 DAKİKA BAŞINA İLERLEME G92 İŞ PARÇASI KOORDİNAT SİSTEMİ

G93 DEVİR BAŞINA İLERLEME G92.1 G92 İPTAL

G96 ÇAPA GÖRE DEVİR DEĞİŞİMİ G92.2 G92 İPTAL-DEĞİŞKENLER DURSUN

G97 SABİT DEVİR G92.3 G92 YE EKLEME YAP

G28 1.PARK NOKTASINA GİT G99 DÖNGÜDE R NOKTASI DÖNÜŞÜ

G30 2.PARK NOKTASINA GİT G33.1 PAFTA İLE DİŞ ÇEKME

G43 TAKIM BOYU TELAFİSİ G43.1 DİNAMİK TAKIM BOYU OFSETİ

G43 H TAKIM TABLOSUNDAN OFSET SEÇİMİ G49 TAKIM BOYU OFSETİ İPTAL

G50 ÖLÇEKLEME G76 KOMBİNE DİŞ ÇEKME (TORNA)

G98 DÖNGÜDE R NOKTASI DÖNÜŞÜ

35

BÖLÜM-7 = G KODLARININ AÇIKLAMASI

G00 = HIZLI HAREKET G00 X….. Z……

HER İKİ EKSEN BİRLİKTE HAREKET ETTİRİLEBİLİR.İLERLEME İLGİLİ PARAMETREDE YAZILI OLDUĞU MİKTARDA OLUR. BU DURUMDA KOMUT ŞÖYLE YAZILIR: G00 X60.0 Z3.0

G01 = DOGRUSAL İNTERPOLASYON G01 X….. Z.....F.....

2 EKSEN AYNI ANDA İNTERPOLE EDİLEREK HAREKET ETTİRİLEBİLİR. TAKIM HER 2 EKSENDEDE VEKTÖRDEN GEÇECEK ŞEKİLDE HAREKET EDER. İLERLEME BU SATIRDAN ÖNCE VEYA AYNI ANDA F…….İLE GİRİLEBİLİR. G00 X40.0 Z-30.0 F100.

G02/G03 = DAİRESEL İNTERPOLASYON G02/G03 X…. Y.....Z….. I…..K….. ( R…..)

X ,Y VE Z GİDİLECEK DAİRENİN BİTİM NOKTASININ KOORDINATLARIDIR. I ,J VE K İSE DAİRENİN MERKEZİNİN KOORDİNATLARIDIR. BU KOORDİNATLAR DAİRENİN BAŞLANGIÇ NOKTASINA GÖRE DAİRENİN BİTİŞ NOKTASİ ABSOLUT OLARAK YAZILMIŞ OLSA BİLE RELATİV OLARAK YAZILMAK ZORUNDADIR. I VE K YERİNE YAYIN YARI ÇAPI OLAN RYAZILABİLİR.

YANDAKİ ÖRNEK İÇİN AŞAĞIDAKİ SATIR YAZILIR.

………

36

G04 = GECİKME ZAMANI G04 P…

GECİKME ZAMANI 0,01 SANİYE ILE 9999,990 SANİYE ARASINDA AYARLANABİLİR.

G10 = İŞ PARÇASI KOORDİNAT SİSTEMİ SEÇİMİ (FREZE) G10 L2 P… X…Z….

BU KOMUTLA MAKİNA TABLASI ÜZERİNDE 9 ADET DEĞİŞİK İŞ PARÇASI SIFIRI TANIMLANABİLİR. P HARFİ KOORDİNAT SİSTEMİNİ TANIMLAR İSTENDİĞİNDE KOORDİNATLARDA KOMUTLA DEĞİŞİKLİK YAPILIR.

G20 = INCH KULLANIMI

G21 = MM KULLANIMI

G28 = PARK 1 DÖNÜŞ G28

G30 = PARK 2 DÖNÜŞ G30

G33 = TEK GEÇİŞLİ DİŞ ÇEKME G33 X…Y….Z…K….

BU KOMUTLA TAKIM İŞ MİLİNİN DÖNÜŞÜNE SENKRON OLARAK PARÇA ÜZERİNE DİŞ ÇEKER. X= X EKSENİNDE SON NOKTA Z= Z EKSENİNDE SON NOKTA K= HATVE

37

G33.1 = KILAVUZLA DİŞ ÇEKME G33.1 Z…K….

BU KOMUTLA TAKIM İŞ MİLİNİN DÖNÜŞÜNE SENKRON OLARAK PARÇA ÜZERİNE DİŞ ÇEKER. HEDEFE VARILINCA AYNA GERİ DÖNERKEN KIZAK GERİ GİDER. X= X EKSENİNDE SON NOKTA Z= Z EKSENİNDE SON NOKTA K= HATVE

G38.2 = PROB KULLANIMI G38.2 X…Y….Z…A….

G01 İLE AYNIDIR. CNC YE PROB ÜZERİNDEN BİR SİNYAL GİRİŞİ GELDİĞİNDE BU SATIR SONA ERDİRİLİR, DİĞER SATIRA GEÇİLİR.

G41 = SOLDAN TAKIM UCU TELAFİSİ G41

G41 = SOLDAN TAKIM UCU TELAFİSİ G42

38

G40= TAKIM UCU TELAFİSİ İPTAL G40

G43= TAKIM BOYU OFSETİ G43

ÇAĞIRILAN TAKIMIN ADRESİNDEKİ SATIRDAN BOY TELAFİSİ YAPILIR.

G43.H= TAKIM BOYU OFSETİ G43 H… (FREZE)

TAKIM TABLOSUNDAN SEÇİLEN SATIRDAN BOY TELAFİSİ YAPILIR.

G43.1= DİNAMİK TAKIM BOYU OFSETİ G43 .1 I….K…. (FREZE)

KOMUT İÇİNDEN BOY TELAFİSİ YAPILIR. I=X OFSETİ (TORNA) K=Z OFSET (TORNA VE FREZE)

G49= TAKIM BOYU OFSETİ İPTAL G49

G51= BÜYÜLT/KÜÇÜLT G51 P…I…J…. / G51 X…Y….I….J…

TEK ÖLÇEKLENDİRME G51 P…I…J… P= ÖLÇEKLEME KATSAYI I= X ÖLÇEKLEME NOKTASI J= Y ÖLÇEKLEME NOKTASI BAĞIMSIZ ÖLÇEKLENDİRME G51 X..Y…I…J… X= ÖLÇEKLEME KATSAYISI Y=ÖLÇEKLEME KATSAYISI I= X ÖLÇEKLEME NOKTASI J= Y ÖLÇEKLEME NOKTASI

G53= MAKİNA KOORDİNAT SİSTEMİ SEÇİMİ G53 G90 G0

MAKİNA KOORDİNAT SİSTEMİNDE KIZAK HAREKET ETTİRİLİR.

G54-G59.3 = İŞ PARÇASI MAKİNA KOORDİNAT SİSTEMİ SEÇİMİ (FREZE)

39

G61 = SÜREKLİ OLAN TAM HAREKET KONTROLÜ G61 X…Z…

HER HAREKETİN SONUNDA , KESİN DURMA KONTROL EDİLİR. HAREKET SONUNDA MUTLAK DURMA GERÇEKLEŞİR. TAKIM İLERLEMESİ ANİ OLARAK DEĞİŞTİĞİNDE MAKİNADAKİ ŞOKLARIN HAFİFLETİLMESİ VE KÖŞE İŞLEME SIRASINDA YUVARLATILMALARDAN KORUNMAK İÇİN MAKİNANIN İLK HAREKETİN SONUNDA HAREKETİNİ YAVAŞLATIP DURDUKTAN SONRA POZİSYONLAMA ARALIĞI KONTROL EDİLİP, BİR SONRAKİ HAREKETE BURADAN GEÇİLMESİ GEREKİR. TAM DURMA KOMUTU BU AMAÇLA KULLANILMALIDIR. TAM DURMA KOMUTU SADECE KESME İŞLEMLERİNİN YAPILDIĞI SATIRLARDA (G01,G03/G03) VE SADECE BELİRTİLDİĞİ SATIRDA GEÇERLİDİR. ÖRNEK PROGRAM = N001 G61 G01 X100. F150 N002 Z100.0

G61.1 = SÜREKLİ OLAN TAM DURMA KONTROLU G61 X…...

G61 KOMUTU İLE SADECE BELİRTİLDİĞİ SATIRDA GEÇERLİ İKEN , G6.11 KOMUTU TÜM PROGRAM BOYUNCA VEYA G64 KOMUTU BELİRTİLENE KADAR GEÇERLİDİR.

G64 = SÜREKLİ KESME KOMUTU(KONTUR KOMUTU) G64 X…Z....

G64 KOMUTU KULLANILDIĞINDA BİR SONRAKİ KOMUTTAKİ HAREKETE YUMUŞAK BİR YAY ATILARAK DEVAM EDİLİR BÖYLECE MAKİNA ŞOKLARA GİRMEDEN HIZLI VE YUMUŞAK BİÇİMDE İLERLER. G64 VE G61 KOMUTLARI BU KOMUTU İPTAL EDER.

G68= KOORDİNAT SİSTEMİ DÖNDÜRME G68 R…X….Y… (FREZE)

G80 =DÖNGÜ İPTAL G80

G81-G88 (FREZE)

40

G90 = MUTLAK KOORDİNAT SİSTEMİ

BU POZİSYONLAMA ŞEKLİNDE NOKTA PARÇANIN SIFIR NOKTASINA GÖRE BELİRLENİR. HER NOKTA PARÇANIN SIFIR NOKTASINA OLAN UZAKLIĞI İLE TANIMLANMAKTADIR

G91 = EKLEMELİ KOORDİNAT SİSTEMİ

BU KOORDİNAT SİSTEMİNDE NOKTA BİR ÖNCEKİ BAŞLANGIÇ NOKTASINA GÖRE BELİRLENİR. BİR SONRAKİ NOKTANIN BAŞLANGIÇ NOKTASI BİR ÖNCEKİ NOKTADIR.

G92 = İŞ PARÇASI SIFIRLAMA G92 X….Y….Z….

KOMUT VERİLEREK İŞ PARÇASININ BULUNDUĞU NOKTA SIFIRLANABİLİR

G92.1 = İŞ PARÇASI SIFIRI İPTAL G92.1

İŞ PARÇASI SIFIRI İPTAL EDİLİR. DEĞİŞKENLER SIFIRLANIR

G92.2 = İŞ PARÇA SIFIRI İPTAL AMA ESKİ PARAMETRELER GEÇERLİ

İŞ PARÇASI SIFIRI İPTAL EDİLİR. AMA DEĞİŞKENLER SIFIRLANMAZ

G92.3 = MEVCUT SIFIRLAMAYA OFSET VERİLİR G92.3 G0 X….Y….Z….

MEVCUT NOKTAYA HAREKET VERİLEREK EKLEME YAPILIR. MUTLAKA BİR HAREKET KOMUTU İLE İŞLETİLİR.

G93 = ZAMANA ORANLI İLERLEME G95 F……

BU KOMUT HAREKETİN 1/F ZAMANINDA TAMAMLANMASINI SAĞLAR.

F=6 İSE VERİLEN KOMUTTAKİ HAREKET 60/6=10 SANİYE SONRA SONA ERECEK HIZA ÇIKARTILIR HER SATIRDA G1,G2,G KOMUTUNU YAZMAK GEREKİR.

G94 = DAKİKADAKİ İLERLEME G94 F……

BU KOMUT İLERLEMENİN ZAMANA BAĞLI OLARAK YAPILMASINI SAĞLAR

41

G95 = DEVİRDEKİ İLERLEME G95 F……

BU KOMUT İLERLEMENİN İŞ MİLİNİN DEVİRİNE BAĞLI OLARAK YAPILMASINI SAĞLAR

G96 = DEĞİŞKEN DEVİR SEÇİMİ G96 S……D…… (TORNA)

BU KOMUT DEVİRİN ÇAP DEĞİŞTİKÇE DEĞİŞMESİNİ SAĞLAR. BÖYLECE ÇEVRE HIZI SABİT KALACAĞI İÇİN TAKIM AŞINMASININ ÖNÜNE GEÇİLİR. BU KOMUTU G97 KOMUTU İPTAL EDER. S= ÇEVRE HIZI D= DEVİR SINIRI BU KOMUT KULLANILIRKEN DEVİRİN NE OLDUĞU AŞAĞIDAKİ FORMÜL İLE HESAPLANABİLİR: RPM = S / (2 * PI * X) X=YARIÇAP.

G97 = SABİT DEVİR SEÇİMİ G97 S……

BU KOMUT DEVİRİN SABİT KALMASINI SAĞLAR. G96 KOMUTUNU İPTAL EDER. S= İŞ MİLİ DEVİRİ

G76 =BOYUNA DİŞ ÇEKME DÖNGÜSÜ (TORNA)

P=HATVE Z= SON NOKTA I= DIŞ ÇAP (HER ZAMAN POZİTİF) J=İLK PASO (HER ZAMAN POZİTİF) R= 1.0 YAZIN VEYA BOŞ BIRAKIN K= HATVE (HER ZAMAN POZİTİF) Q= KAYMA AÇISI ( 30 YAZIN) H=TAM DERİNLİKTE İLAVE GEÇİŞ ADEDİ (0) E= KONİK MESAFESİ L=KONİK YERİ E VE L VİDA ÇIKIŞI SIRASINDA UZAKLAŞMA AMACI İLE KULLANILIR.

42

BÖLÜM-7 =M KOMUTLARI

KOD AÇIKLAMA

M0 M00

PROGRAM M0/M01 YAZILI KOMUTA GELİNCE BURADA DURUR VE DUR LAMBASINI YAKARAK

BEKLER.

BAŞLA BUTONUNA BASILINCA PROGRAM KALDIĞI YERDEN İŞLEMEYE DEVAM EDER.

M1 M01

İSTEĞE BAĞLI DURMA OTOMATİK MODDA m1Stop KUTUCUĞU İŞARETLENMİŞSE VE PARÇA PROGRAMI İÇİNDE M1/M01 KOMUTU YAZILMIŞSA, PROGRAM BURADA DURUR VE DUR LAMBASINI

YAKARAK BEKLER.

BAŞLA BUTONUNA BASILINCA PROGRAM KALDIĞI YERDEN İŞLEMEYE DEVAM EDER.

M2 M02

PROGRAM BİTTİ BU KOMUTA ULAŞILDIĞINDA PARÇA PROGRAMI BİTER. PROGRAM BAŞA ALINMAZ.

PROGRAMI BAŞA ALMAK İÇİN BUTONUNA BASMAK GEREKLİDİR.

M3 M03

İŞ MİLİNİ SAAT YÖNÜNDE DÖNDÜR.

43

KOD AÇIKLAMA

M4 M04

İŞ MİLİNİ SAATİN AKSİ YÖNÜNDE DÖNDÜR.

M5 M05

İŞ MİLİNİ DURDURUR.

M6 M06

TARETTEKİ TAKIMI YER DEĞİŞTİRİR. MUTLAKA TAKIM NUMARASI İLE YAZMAK GEREKİR M6 T2

M7 M07

SU/HAVA/SPREY AÇ

M8 M08

SU AÇ

M9 M09

M7 VE M8 İPTAL

44

KOD AÇIKLAMA

M30

PROGRAM SON İŞ MİLİ DUR M7 VE M8 İPTAL PROGRAM BAŞA AL

M48 İLERLEME VE DEVİR AŞIMINI AKTİF EDER.

M49 İLERLEME VE DEVİR AŞIMINI PASİF EDER.

M60 M30 GİBİDİR. M54 İSTENEN ÇIKIŞI AÇAR

M54 P1 KART ÜZERİNDE BELİRTİLEN 1 NOLU ÇIKIŞ AÇILIR

M55 İSTENEN ÇIKIŞI KAPATIR

M55 P1 KART ÜZERİNDE BELİRTİLEN 1 NOLU ÇIKIŞ KAPATILIR

M56 İSTENEN GİRİŞTEN SİNYAL OKUNUR. BU SİNYAL #5399 REGİSTERİNA KAYDEDİLİR.

M56 P3 KART ÜZERİNDEKİ 3 NOLU GİRİŞ OKUNUR

M80 SÜRÜCÜLER ENABLE SÜRÜCÜLERİ AÇAR

M81 SÜRÜCÜLER DISABLE SÜRÜCÜLERİ KAPATIR