Türk Rekabet Hukukunda Tekerrür

12. Rekabet Hukuku ve İktisadında Güncel Gelişmeler Sempozyumu

6 Mayıs 2014

Bahadır BALKI Sinem UĞUR

Türk Rekabet Hukukunda Tekerrür

Türk Hukuk Sisteminde Tekerrür

İdari Cezalar

Rekabet Kurallarının Cezai Niteliği

Türk Rekabet Hukukunda Tekerrür

"Çekirdek" Ceza Hukuku Güvenceleri

Tekerrürün Koşulları

Örnek Rekabet Kurulu Kararları

Türk Hukuk Sisteminde Tekerrür

Genel veya özel tekerrür uygulanabilmektedir; dolayısıyla karma sistem kabul edilmiştir.

Milli tekerrür esas olmakla birlikte milletlerarası tekerrür de uygulanabilmektedir.

Süreli tekerrür sistemi uyarınca kanuni süre geçtikten sonra ikinci suçtan ötürü tekerrür uygulanmaz.

Mecburi tekerrür sistemi uyarınca kanunda öngörülen şartlar gerçekleştiğinde hakimin tekerrür müessesesini uygulama zorunluluğu vardır.

Varsayılan tekerrür sistemi uyarınca tekerrürün uygulanması için mahkumiyetin kesinleşmiş olması gerekli olmakla birlikte infazına gerek yoktur.

Tekerrürün Amacı

Yeniden suç işlemesinin önlenmesi

Yeniden suç işlenmesi halinde daha ağır cezayla kişiyi yeniden suç işlemekten caydırmak

İdari Cezalar

İdari Cezalar

Regülatif Cezalar

Kabahat Cezaları

Disiplin Cezaları

İdari Cezalar

İdari Cezalar

Regülatif Cezalar

Kabahat Cezaları

Disiplin Cezaları

Disiplin cezaları bir kurum içinde düzeni korumayı amaçlamaktadır.

İdari Cezalar

İdari Cezalar

Regülatif Cezalar

Kabahat Cezaları

Disiplin Cezaları

Kabahat Cezaları, - genel kolluk yetkileri kapsamında “kabahat” olarak

nitelenebilecek basit mevzuat ihlalleridir. - kural olarak para cezası şeklinde düzenlenmektedir. - genel kamu düzenini korumayı amaçlamaktadır. - kişiler üzerinde ağır etki ve sonuç doğurmamaktadır.

İdari Cezalar

İdari Cezalar

Regülatif Cezalar

Kabahat Cezaları

Disiplin Cezaları

Regülatif para cezaları, belli bir ağırlığı aşan ve idari makamların spesifik kolluk yetkisi veya

regülasyon yetkisi kapsamında belirli bir alan veya sektördeki düzeni koruma veya ekonomik

regülasyonu sağlama amacıyla verilen idari para cezalarıdır.

Rekabet Kurulu Kararları?

Regülatif cezalardandır;

spesifik bir alanı düzenlemektedir,

herhangi bir kabahat cezasına göre oldukça yüksektir.

Rekabet Kurallarının Cezai Niteliği

ACTECON DANIŞMANLIK A.Ş. ©

Suçun Niteliği Cezanın Ağırlığı

Kamu Yararı nedeniyle herkesi etkiliyor mu?

%10’a varan para cezası

AİHM’nin Kararları

Rekabet Kurallarının Cezai Niteliği

AİHM’nin Jussila Kararı

Rekabet Kurallarının Cezai Niteliği

AİHM’nin Konu Bakımından Yetkisi

Türk Rekabet Hukukunda Tekerrür

4054 Sayılı Kanun’un 16(d) maddesinin 5. fıkrası

“Kurul, üçüncü fıkraya göre idarî para cezasına karar verirken, 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 17. maddesinin ikinci fıkrası bağlamında, ihlalin tekerrürü (…) gibi hususları dikkate alır”.

4054 Sayılı Kanun tekerrür uygularken Kabahatler Kanunu’na atıf yapmaktadır.

Türk Rekabet Hukukunda Tekerrür

Ceza Yönetmeliği’nin 6. maddesinin 1. fıkrası

“temel para cezası, ihlalin tekerrürü halinde, her bir tekrar için (…) yarısından bir katına kadar arttırılır”.

Tekerrürün hangi şartlarda uygulanacağına dair herhangi bir açıklama yer almamaktadır.

Türk Rekabet Hukukunda Tekerrür

Rekabetin Korunması

Hakkında Kanun

Kabahatler Kanunu

Türk Ceza Kanunu

Rekabet cezalarının regülatif nitelikte, «cezai karakterde» olması AİHM’nin de rekabet hukuku incelemelerini cezai nitelikte kabul etmesi Kabahatler hukukunun ceza hukukunun parçası olması

Rekabet Kurulu Kararlarında TCK’ya Atıflar

"5237 sayılı yeni Türk Ceza Kanununun tekerrürü düzenleyen 58. maddesinde “genel tekerrür” sistemi kabul edilmiş olup, bir teşebbüsün Rekabet Kanununa ikinci kez muhalefetten dolayı cezasının artırılması için, her iki kabahatin de aynı kanun maddesini ihlal etmiş olması gerekmediği, bu itibarla birinci kez 4. maddeyi ihlal eden teşebbüsün ikinci eylemi 6. maddenin ihlali niteliğindeyse, tekerrür hükümleri uygulanması

gerektiği düşünülmektedir."

UN Ro-Ro ve D. Anadolu G.D. Anadolu Çimento Soruşturma Kararları

“Çekirdek” Ceza Hukuku Güvenceleri

Anayasa’nın 38. maddesinde öngörülen temel "çekirdek" ceza hukuku güvenceleri idari cezalarda da uygulanmalıdır.

Anayasa Mahkemesi Kararları:

10.2.2013 tarih, E. 2012/93 ve K. 2013/8 sayılı karar

29.11.2012 tarih, E. 2012/106 ve K. 2012/190 sayılı karar

14.2.2010 tarih, E. 2007/68 ve K. 2010/2 sayılı karar

Anayasa Mahkemesi’nin 14.2.2010 tarih, E. 2007/68 ve K. 2010/2 sayılı Kararı

İdarenin tedbir değil cezalandırma amacı güden ve

caydırıcılık niteliği bulunan işlemlerde

«temel ceza hukuku güvencelerinin» uygulanması gerektiği

“Çekirdek” Ceza Hukuku Güvenceleri

Soruşturma Yapılması ve Savunma Alınması

Suç ve Cezaların Geçmişe Yürütülememesi

Lehe Kanun’un Uygulanması

Suç ve Cezaların Kanuniliği

Masumiyet Karinesi

Mükerrer Cezalandırma Yasağı

Suç ve Cezaların Şahsiliği İlkesi

Cezalarda Orantılılık (Ölçülülük) ve Belirlilik

Masumiyet Karinesi Anayasa Mahkemesi’nin 20.02.2014 tarih ve 2013/3175 başvuru sayılı kararı

TCK Çerçevesinde Tekerrürün Koşulları

Tekerrürün Koşulları

1. Daha önce mahkumiyete uğramış olmak

failin daha önceden işlemiş olduğu herhangi bir suç nedeniyle “mahkum olması” ve

bu mahkumiyetinin “kesinleşmiş” olması gerekmektedir.

2. Belirli bir süre içinde (tekrar) yeni bir suç işlemek

Tekerrürün Uygulanacağı Zaman Aralığı

TCK Madde 58

"Beş yıldan fazla süreyle hapis cezasına mahkûmiyet halinde, bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren beş yıl,

Beş yıl veya daha az süreli hapis ya da adlî para cezasına mahkûmiyet halinde, bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren üç yıl"

Rekabet Kanunu – Kabahatler Kanunu?

Taslak Yönetmelikteki Düzenlenme

“Kurul tarafından bir teşebbüsün rekabet ihlali yaptığının tespit edilmesinden sonra, gerekçeli kararın tebliğ edilmesinden itibaren sekiz yıl içerisinde Kanunun aynı teşebbüs tarafından tekrar ihlali halinde her bir ihlal için temel para cezası bir katına kadar artırılır. Bu fıkra hükmünün uygulanması bakımından gerçekleşen ihlallerin Kanunun aynı maddesine ilişkin olması gerekmez.”

Vergi Usul Kanunu Düzenlemesi

Taslak Yönetmelikteki Düzenleme

Ceza

5 yılı aşkın süreli hapis cezalarında:

5 yıldan kısa süreli hapis cezalarında ve adli para cezalarında:

Vergisel kabahatlerde:

Rekabet Kurulu tarafından verilen idari para cezalarında:

Süre

5 yıl

3 yıl

2-5 yıl

8 yıl

Hürriyeti Tahdit Eden Suçlar Çerçevesinde Orantılılık

Rekabet Kurulu Kararları

Turkcell

UN RO-RO

AKMAYA

Antalya Bölgesi Çimento Kararı

Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Çimento Kararı

Bankalar

Turkcell Kararları

Rekabet Kurulu’nun 06.06.2011 tarihli ve 11-34/742-230 sayılı Kararı

“Turkcell’in ihlali tekrar niteliğinde olduğundan, yukarıdaki paragrafta yer verildiği şekliyle hesaplanan para cezası yarısı oranında arttırılmıştır.”

Turkcell Kararları

Rekabet Kurulu’nun 23.12.2009 tarihli ve 09-60/1490-379 sayılı Kararı:

“Rekabet Kurulu’nun 29.12.2005 tarih ve 05-88/1221-353 sayılı, Turkcell’in Kanun’un 4 ve 6. maddelerinin ihlal edip etmediğinin tespit edilmesi konulu soruşturma kararı ile Turkcell’in 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesi kapsamında hakim durumunu kötüye kullandığına hükmedilmiştir.

Söz konusu karar dikkate alındığında, mevcut kararın Yönetmeliğin 6. maddesi 1. bendi kapsamında ihlalin tekerrürü olarak değerlendirilmesi gerektiği ve temel para cezasının yarısı oranında arttırılması gerektiği sonucuna varılmıştır.”

UN RO-RO Kararları

Maya Kararı

09-23/491-117

Antalya Bölgesi Çimento Kararı

Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Çimento Kararı

Rekabet Kurulu, 2012 yılında Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri ile Adana ve Doğu Karadeniz bölümlerinde çimento sektöründe faaliyet gösteren teşebbüslerin ihlalde bulunduğunu tespit etmiştir.

Kararda, anılan teşebbüslere verilen ceza bakımından tekerrür dahil “ağırlaştırıcı unsurun bulunmadığı” kanaatine ulaşmıştır.

Banka Kararları

Rekabet Kurulu 2011 yılında Maaş Promosyonları Kararında bankaların ihlalde bulunduğunu tespit etmiştir.

Rekabet Kurulu 2013 yılında mevduat, kredi ve kredi kartı hizmetleri konusunda bankaların ihlalde bulunduğunu tespit etmiştir.

Sonuç

Şimdiye kadar alınan kararlar tekerrür uygulaması bakımından hukuki belirlilik yaratmamıştır

Rekabet Kanunu’ndan doğan cezaların cezai niteliği – isnad içermesi, Türk Ceza Kanunu’nun getirdiği ilkelerin

VUK’da olduğu gibi referans alınabileceğini göstermektedir

Tekerrür hükümlerinin kanun ile düzenlenmesi hukuk tekniği bakımından en sağlıklı sonuç olacaktır

Teşekkürler!