TÜRK KAVRAMI VE KÖKENİ

"Türk" adının nereden geldiği ve ne anlama geldiği konusunda tarih ve dil araştırmacıları, en eski kaynaklarda araştırmalar yapmışlardır. Bu amaçla Çin, Hint, İran kaynakları ve Ön Asya çivi yazılı metinler incelenmiştir. Ancak, bu kaynaklara dayanılarak yapılan çeşitli görüşler, günümüzde geçerliliğini kaybetmiştir.

9. yüzyılda Kaşgarlı Mahmud, "Türk adının Türkler'e Tanrı tarafından verildiğini" belirtmiş; "gençlik, kuvvet, kudret ve olgunluk çağı" demek olduğunu bir kez daha vurgulamıştır.

Türk" adının ne anlama geldiği konusunda ileri sürülen görüşler şunlardır:

1)Wambery, 1879'da Türk" adının "türemek" fiilinden geldiğini ileri sürer.2)Kaşgarlı Mahmut, Divân-ü Lûgat-it Türk adlı eserinde, Türk'e "olgunluk çağı" anlamını verir.3)Ziya Gökalp, "türeli" (töre sahibi) diye açıklar.4)Dil araştırmalarına göre, "Türk" adının söyleniş şekli günümüzdeki gibi tek heceli değil, iki hecelidir.

Türk adı ilk

defa, Orhun

kitabelerind

e "Türük"

şeklinde

geçer. Buna

göre Türk

kelimesi

zaman

içinde

"Törük,

"Türük" ve

"Türk"

şekline

dönüşmüşt

ür.

Orhun Yazıtları’nı çözen Wilhelm Thomsen kitabelerin en son tercümesinde, “Türk” sözünü“kudret, kuvvet” anlamında ele alıyor. Yazıtlarda “Türk” deyince alelade bir kavim, bir grup değil, “kağana itaat eden” bir zümre kastediliyor. Bu durum göz önünde tutulursa, “Türk” sözünün “kudret ve kuvvet” ifade ettiği gibi “törü”sü (yani kanun ve nizamı) olan bir millet manasına geldiğini de ileri sürmek mümkündür.

Devlet ismi olarak Türk kelimesini ilk kullanan Göktürk Devleti (Kök -Türk) olmuştur. Göktürkler ile Türk kelimesi genellik kazandı ve günümüze kadar, millet adı olarak kullanılmaya devam etti.

Türk adı, Çin’de (557-579), Bizans’ta (582), Arap, Rus, Hint, Fars ve Avrupa kaynaklarında çeşitli şekillerde zaman zaman dile getirilmiştir.

İlk olarak “Turkhia” şeklinde Bizans kaynaklarında gördüğümüz “Türkiye” sözü de coğrafî bir isim olarak, değişik yüzyıllarda Türk milletinin yaşadığı coğrafyayı ifade için kullanılmıştır.