1/37

Türk Sınai Mülkiyet Sistemi ve Türk Patent Enstitüsü

Prof. Dr. Habip ASANEnstitü Başkanı

TPE Bilgi ve Doküman Birimleri Eğitim Semineri19 Ekim 2011

2/37

İçerik

Türk Sınai Mülkiyet Sistemi ve Türk Patent Enstitüsü

Göstergeler

Stratejik Amaçlar ve Hedefler

Bilgi ve Doküman Birimleri

3/37

Fikri Mülkiyet Hakları İnsan düşüncesinin ürünü olanyeniliklerin sahiplerine verilen haklardır.

Telif Hakları Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından

Sınai Mülkiyet Hakları Türk Patent Enstitüsü tarafından Sanayiye uygulanabilen yenilikleri kapsar.

4/37

Sınai Mülkiyet Hakları

Patent ve Faydalı Model

Marka

Endüstriyel Tasarım

Coğrafi İşaret

Entegre Devre Topografyası

5/37

Sınai Mülkiyetin Önemi AB Sürecinde 35 fasıldan biri Uluslararası ticaretin önemli bir parçası Bir teşvik sistemi:Yeni fikirler ödüllendirilerek yeniliklere basamak oluşturuluyor

Rakiplerin ürün ve hizmetlerinizi kopyalamasını engelleme

Lisans, devir, sınai mülkiyet esaslı kontrat anlaşmaları yapma imkanı

Dünyadaki teknik bilginin %80’i patent dokümanlarında yer alıyor Avrupa’da yılda bulunan bir ürünü yeniden bulmak için harcanan miktar: 60 Milyar Euro

6/37

Türkiye’de Sınai Mülkiyetin Tarihçesi

1871: Alamet-i Farika Nizamnamesi (Avrupa’nın 2. Marka Kanunu )

1879: İhtira Beratı Kanunu

1994: TPE’nin kuruluşu

1995: Mevcut KHK’lar

7/37

Sınai Mülkiyet Sisteminin Unsurları

Mevzuat

Enstitü Mahkeme

Vekiller

Üniversite

STKlar

Kamuoyu

Kamu Kurumları

İş Dünyası

KOBİler

Ar-Ge

Odalar

8/37

Yasal Çerçeve 5000 sayılı TPE Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun (2003) Markaların Korunması Hakkındaki 556 Sayılı KHK (1995) Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkındaki 554 Sayılı KHK (1995) Patentlerin Korunması Hakkındaki 551 Sayılı KHK (1995) Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkındaki 555 Sayılı KHK (1995) Entegre Devre Topografyalarının Korunması Hakkındaki 5147 sayılı

Kanun (2004) 551, 554, 555 ve 556 sayılı KHK’lerde Değişiklik Yapılmasına Dair 5194

sayılı Kanun (2004) 555 sayılı KHK’de Değişiklik Yapılmasına Dair 5805 Sayılı Kanun (2008) 556 sayılı KHK’de Değişiklik Yapılmasına Dair 5833 Sayılı Kanun (2009)

9/37

İçerik

Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları ve Türk Sınai Mülkiyet Sistemi

Türk Patent Enstitüsü ve Göstergeler

Hedefler ve Projeler

10/37

Vizyon

Türkiye’nin fikri sermayesinin ve inovasyon kapasitesinin artırılmasına katkı sağlayan, sınai mülkiyet alanında ulusal ve uluslararası politikalara yön veren öncü bir kurum olmak.

11/37

Misyon

Sınai mülkiyet bilincini yaygınlaştırarak ve sınai mülkiyet haklarının etkin korunmasına katkı sağlayarak, ülkemizin rekabet gücünün geliştirilmesine ve inovasyona dayalı ekonomik gelişimine katkıda bulunmak, uluslararası platformlarda yönlendirici olmak

12/37

Temel Değerler Güvenilirlik Tarafsızlık Müşteri odaklılık Kaliteli ve hızlı hizmet Çözüm odaklılık Değişime ve yeniliğe açıklık Çalışan odaklılık Paydaşlarla işbirliğine açıklık Uluslararası ilişkilerde etkinlik

13/37

Kurumsal Öncelikler: Tescil İşlemleri

Tescil prosedürlerinin kısaltılması için bürokrasiyi azaltıcı tedbirler

-Mevcut yazılımların geliştirilmesi çalışmaları

-Etkin işleyen online başvuru sisteminin daha da geliştirilmesi çalışmaları

Araştırma-inceleme kapasitesi arttırılıyor

-Uzman istihdamı çalışmaları

Patent teşvik sistemi - TÜBİTAK

14/37

Kurumsal Öncelikler: Tanıtım-Bilinçlendirme

Seminerler, konferanslar, eğitimler (100.000 kişi) Türk Patent Ödülleri – Sayın Başbakanın katılımıyla KOBİ’lere ve Üniversitelere yönelik etkinlikler

Hezarfen Projesi, Patent Günleri İlköğretim Öğrencilerine yönelik etkinlikler

Şimdi Düşünme Zamanı Teknoloji ve Tasarım Sergisi Ulusal ve Uluslararası Fuarlara katılım

İzmir Fuarı, CeBIT, YÖREX Yöresel Ürünler Fuarı, IENA Fuarı

Kurumlarla İşbirliği Çalışmaları MEB, TÜBİTAK, TRT, TÜRKSAT, KOSGEB, TÜSİAD, MÜSİAD

15/37

Kurumsal Öncelikler: Uluslararası İlişkiler Uluslararası kuruluşlarla etkin işbirliği

Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO) (Yüksek lisans ve Akademi çalışmaları)

Avrupa Patent Ofisi (EPO Akademi İdari Kurul Başkan Vekilliği) Topluluk Marka ve Tasarım Ofisi(OHIM) İslam İşbirliği Teşkilatı – İSEDAK Bünyesinde proje yürütücüsü

Ülkelerle İkili İşbirlikleri 20 işbirliği protokolü Taslak aşamasında: Bosna-Hersek, Macaristan, Gürcistan, Ukrayna,

Pakistan AB Eşleştirme Projesi:

Alman Uluslararası Hukuki İşbirliği Vakfı ile birlikte Sınai mülkiyet konusunda Cumhuriyet tarihinin en yoğun etkinlik dönemi:

100’ün üzerinde etkinlik

16/37

Kurumlar Arası Görevler Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Koordinasyon Kurulu üyeliği ve

sekreteryası

Türk Tasarım Danışma Konseyi üyeliği ve sekreteryası Konsey bünyesinde yer alan 6 komiteden 4’ünün başkanlığı

YOİKK Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Teknik Komitesi eş başkanlığı

AB Müzakereleri kapsamında “Fikri Mülkiyet Hukuku” faslı koordinatörlüğü

17/37

İçerik

Türk Sınai Mülkiyet Sistemi ve Türk Patent Enstitüsü

Göstergeler

Stratejik Amaçlar ve Hedefler

Bilgi ve Doküman Birimleri

18/37

Enstitü İş Yükü

İş Yükü 2003 2010 Değişim

Gelen Evrak 157,191 307,961 %96

Giden Evrak 177,258 370,333 %109

Toplam 334,449 678,294 %102

19/37

Patent ve Faydalı Model

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

1995 1998 2001 2004 2007 2010

Yerli Yabancı

• Kısa vade: 10.000 yerli başvuru/yıl

20/37

Marka

• 2010 - 85 bin başvuru• 2011 – 70 bin (8 Aylık) yıl sonu beklentisi >100 bin

21/37

Endüstriyel Tasarım

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

1995 1998 2001 2004 2007 2010

Yabancı Yerli

22/37

Coğrafi İşaretler Tescilli coğrafi işaret: 147

Başvuru aşamasında: 122

AB Komisyonunda başvuru işlemleri devam eden coğrafi işaretler:

Antep Baklavası

Aydın İnciri

23/37

Online İşlemler

56730

44200

3033925224

0

20000

40000

60000

2007 2008 2009 2010

Online başvurularda 2011 yılı ilk 6 ayında bir önceki yıla göre artış: %35 Tüm başvuruların %60’ı online olarak

3,97

17,2119,8017,97

25,50

0,00

10,00

20,00

30,00

2006 2007 2008 2009 2010

X 1 milyon

Online Başvuru (2007-2010) Online Araştırma (2006-2010)

24/37

Araştırma - İnceleme

3,253,97

6,03

10,72

8,42

3,81

2,66

0

2

4

6

8

10

12

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

156165

302

56

25

69

0

50

100

150

200

250

300

350

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Rapor Sayısı Rapor Süresi

25/37

Marka Karar Sayıları

74146717097127174589

7230570072

50374

40000

45000

50000

55000

60000

65000

70000

75000

80000

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

26/37

İçerik

Türk Sınai Mülkiyet Sistemi ve Türk Patent Enstitüsü

Göstergeler

Stratejik Amaçlar ve Hedefler

Bilgi ve Doküman Birimleri

27/37

Stratejik Amaçlar

Sınai mülkiyet haklarına ilişkin hizmetleri hızlı ve kaliteli bir biçimde yürütmek

Sınai mülkiyet kültürünü toplumun bütün kesimlerine yaymak ve sınai mülkiyetin ekonomik faydaya dönüşmesini sağlamak

Sınai mülkiyet alanında ulusal ve uluslararası platformlarda yönlendirici olmak

Kurumsal kapasiteyi sistematik olarak güçlendirmek

28/37

Hedefler-1

1- Hizmet sunumunda verimliliği, kaliteyi ve müşteri memnuniyetini artıracak önlemler alınacaktır.2- Plan Dönemi sonuna kadar patent araştırma ve inceleme raporlarının tamamının Enstitü bünyesinde düzenlenebilmesi sağlanacaktır.3- Marka tescil başvurularının inceleme ve tescil sürecinin 6 ay içinde tamamlanması sağlanacaktır.4- Patent, marka, endüstriyel tasarım ve coğrafi işaret konularına ilişkin Enstitü kararlarında tutarlılık artırılacaktır.5- Enstitü kararları ile yargı kararları arasındaki uyum artırılacaktır.6- Kağıtsız ofise geçilecek ve çevrimiçi sunulan hizmetler artırılacaktır.7- Vekillik sisteminin güçlendirilmesine yönelik çalışmalar yapılacaktır.

S.A-1: Sınai mülkiyet haklarına ilişkin hizmetleri hızlı ve kaliteli bir biçimde yürütmek

29/37

Hedefler-2

1- Toplumda patent, marka ve endüstriyel tasarıma ilişkin bilinirlik ve farkındalık düzeyi yükseltilecektir.2- Coğrafi işaretler konusunda her düzeyde bilinç artırılacaktır.3- Sınai mülkiyetin etkin korunmasına ve taklidin önlenmesine yönelik bilinçlendirme çalışmaları yapılacaktır.4- İnovasyon kapasitesinin artırılması ve yeniliklerin üretime dönüştürülmesi teşvik edilecektir.5- Yöresel ve kentsel markalaşmanın teşviki yönünde çalışmalar yapılacaktır.6- Özgün tasarımlar teşvik edilerek “Türk Tasarımı” imajının gelişmesine katkı sağlanacaktır.7- Sınai mülkiyet alanında akademik çalışmalar teşvik edilecektir.

S.A-2: Sınai mülkiyet kültürünü toplumun bütün kesimlerine yaymak ve sınai mülkiyetin ekonomik faydaya dönüşmesini sağlamak

30/37

Hedefler-3

1- Dünyadaki sınai mülkiyet konularına ilişkin gelişmeler takip edilecek ve stratejiler geliştirilecektir.2- Uluslararası kuruluşlarla yeni işbirliği alanları oluşturulacak ve mevcut işbirlikleri etkin hale getirilecektir.3- Ulusal sınai mülkiyet ofisleriyle yeni işbirliği alanları oluşturulacak ve mevcut işbirlikleri etkin hale getirilecektir.4- Kamu kurumları ve STK’lar arasındaki mevcut platformlar etkinleştirilerek yapılacak çalışmaların sonuçları politikalara aktarılacaktır.5- Yöresel ürünlerimizin uluslararası düzeyde coğrafi işaret tescili almasına ve bilinirliğinin artırılmasına katkı sağlanacaktır.6- Genetik kaynaklar ve geleneksel bilgi konusunda ilgili taraflarla işbirliği içinde ulusal ve uluslararası düzeyde çalışmalar yapılacaktır.7- AB Müzakerelerinde sınai mülkiyet haklarına ilişkin faslın kapanış kriterlerine yönelik çalışmalar yürütülecektir.

S.A-3: Sınai mülkiyet alanında ulusal ve uluslararası platformlarda yönlendirici olmak

31/37

Hedefler-4

1- Enstitü çalışmalarının ve sınai mülkiyet haklarının gerektirdiği yasal düzenlemeler hazırlanacak ve organizasyonel yapı güncellenecektir.

2- Personelin niteliği ve niceliği artırılacaktır.

3- Fiziksel ve teknolojik altyapı gereksinimler doğrultusunda güçlendirilecektir.

4- Planlı çalışma kültürünün oluşmasına ve mali kaynakların etkin kullanılmasına yönelik sistematik bir yapı oluşturulacaktır.

5- Kurum içi ortak çalışma kültürü ve iletişim güçlendirilecek, verimlilik artırılacaktır.

6- Patent Akademisi kurulacaktır.

S.A-4: Kurumsal kapasiteyi sistematik olarak güçlendirmek

32/37

İçerik

Türk Sınai Mülkiyet Sistemi ve Türk Patent Enstitüsü

Göstergeler

Stratejik Amaçlar ve Hedefler

Bilgi ve Doküman Birimleri

33/37

Mevcut Durum Türkiye genelinde 45 birim

22’si üniversiteler, 23’ü odalar bünyesinde

34/37

Hedefler

Bilgi ve Doküman Birimlerinin sayısının daha da arttırılması Birimlerin Enstitü ile olan koordinasyonunun güçlendirilmesi Birimlerin bulunduğu bölgede bilinirliğinin sağlanması Birim faaliyetlerinin etkinliğinin arttırılması Birimlerin teknoloji transfer ofisi benzeri bir yapıya

dönüştürülmesi

35/37

Yürütülen Çalışmalar

Yeni Bilgi ve Doküman Birimleri oluşturuluyor Birim temsilcilerine her yıl düzenli eğitimler veriliyor Birimlerin talepleri doğrultusunda doküman sağlanıyor Ege Üniversitesi EBİLTEM’de “Patent Enformasyon

Merkezlerinin Yeniden Yapılandırılması” konulu Pilot Proje yürütülüyor

Üniversitelerde Sınai Mülkiyet Bilgisinin Yaygınlaştırılmasına Yönelik Yönlendirme Komitesi çalışmalarına paralel olarak Birimlerin daha etkin bir yapıya kavuşması gerekiyor

36/37

Beklentiler Enstitü ile güçlü bir iletişim ve koordinasyon içerisinde olma Bağlı bulunduğu Üniversitede/Odada sınai mülkiyetle ilgili kişilerle iletişim

içerisinde olma Sınai mülkiyet alanındaki güncel gelişmeleri yakından takip etme Bulunduğu bölgede sınai mülkiyet bilgisinin yaygınlaştırılmasına yönelik

çalışmaları yürütme Bölgenin ihtiyaçları doğrultusunda Enstitü ile işbirliği içerisinde etkinlikler

gerçekleştirme Birim çalışmalarını ve istatistiki bilgileri faaliyet raporu şeklinde

hazırlayarak Enstitü ile paylaşma

37/37

T e ş e k k ü r e d e r i m .