Türkiye ve Dünyada Güne Enerjisi - mmo.org.tr · 2009; Evsel kullanım için (

Türkiye ve Dünyada Güneş Enerjisi Mevcut Durum ve Gelecek

Sercan KESKİNEL

ELSE Enerji İş Geliştirme Yöneticisi

[email protected]

Güneş Enerjisinden Elektrik Üretiminde Mevcut Durum,

İmkanlar, Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Mart 2017. Copyright © 2017 Else Enerji

İçerik

1. BÖLÜM

Güneş Enerjisi

Neden Güneş Enerjisi?

Fotovoltaik Güç Sistemleri (FGS)

Dünyada Mevcut Durum

Almanya

Japonya

Çin

ABD

Türkiye’de Mevcut Durum

ELSE Enerji Uygulama Örnekleri

Copyright © 2017 Else Enerji

Güneş Enerjisi



Temiz, çevreye zararsız, atık oluşturmayan bir enerji türü,

Kaynağı bedava ve sınırsız,

CO2 artışına bağlı olarak sera gazı emisyon artışına ve küresel iklim

değişikliğine neden olmaz,

Modülerdir, taşınabilir. İhtiyaç halinde sisteme ilaveler yapılabilir,

Son kullanıcıların yakınına kuruldukları için, iletim ve dağıtım cihaz

gereksinimi azaltır (kayıpları azaltır), yerel elektrik hizmetinin kalitesini ve

güvenilirliğini artırır,



İşletme & Bakım maliyetleri diğer sistemlere göre yok denecek kadar azdır,

Gereken enerji her yerde bulunabilir ve ücretsizdir,

Gerekli düzeneklerle AC ve DC yükler, aküler beslenebilir (on-grid & off-grid

sistemler)


Fotovoltaik Güç Sistemleri Dünyada Mevcut Durum

*IEA, 2016.


1275 1599 2050 2614 3700 5085 6629 9146 15795

23108

40183

70168

99690

136697

176697

227100

0

50000

100000

150000

200000

250000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Me

ga

va

t [M

W]

Küresel Fotovoltaik Kurulu Güç Kümülatif Değişimi


*IEA, 2016.


0

50000

100000

150000

200000

250000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Bölgelere Göre Fotovoltaik Kurulu Güç Değişimi

Diğer Ortadoğu-Afrika Çin Amerika Asya-Pasifik Avrupa


*EPIA, 2013. Copyright © 2017 Else Enerji

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Küresel Yıllık Fotovoltaik Kurulum Gelişimi

Diğer Ortadoğu-Afrika Çin Amerika Asya-Pasifik Avrupa

Fotovoltaik Güç Sistemleri Almanya


*A Study of Incentive Policies for Building-Integrated Photovoltaic Technology in Hong Kong, Song ve diğ., 2016.

1991; 1000 Solar Çatı Programı; 1-5 kW evsel projelere %70 devlet yatırım desteği, 2003

bitiş (435 MW).

2004; EEG Programı, Feed-in tariff değeri 0,09 €/kWh’ten 0,51 €/kWh’e, 20 yıl boyunca, hem evsel hem arazi üzeri GES’ler için. Feed-in tariff değerinde yıllık kapasiteye göre

maksimum %5 azalma.

2011 yılında 7,4 GWp’e ulaşılması sonrası FiT değerinde toplamda %24’lük düşüş.

2012; yeni EEG Programı, 32 GWp’e ulaşılması sonrası FiT değerinde düşüş (0,14 €/kWh)

Mevcut durum ~0,065 €/kWh.

Fotovoltaik Güç Sistemleri Almanya



Fotovoltaik Güç Sistemleri Japonya



** IEA, 2017.

1992; Net Faturalama Programı

1993; Şebeke bağlantı prensipleri

1994; Evsel kullanım desteği: <5 kW evsel projelere %50 devlet yatırım desteği, 2005 bitiş

(1422 MW)

2003; Yenilenebilir Portföy Standardı: Minimum %1,35 yenilenebilir enerji kaynaklarından

elektrik alımı (kamu şirketleri)

2009; Evsel kullanım için (<10 kW) Feed-in tariff; 48 JPY/kWh

2012; Fukuşima kazası sonrası, yeni Feed-in tariff 40 JPY/kWh, 20 yıl süreli.

Alış Birim Fiyatı (JPY/kWh) (vergiler hariç)**

Alım Süresi 2012 2013 2014

2015

2016 Nisan - Haziran

Temmuz-Mart

Güneş

<10 kW 42 38 37 33 33

10 yıl <10 kW (enerji depolama

dahil) 34 31 30 27 25

>10 kW 40 36 32 29 27 24 20 yıl

Fotovoltaik Güç Sistemleri Japonya



Fotovoltaik Güç Sistemleri Çin



2005; Yenilenebilir Enerji Kanunu; güneş enerjisi birincil önemde, özellikle kırsal bölge

uygulamaları.

2009; Solar çatı programı ve Golden Sun Programı (evsel projeler), yatırıma %70’e

kadar devlet desteği,

2011; ihale dışı GES projeleri, 1,15 CNY/kWh (0,18 USD/kWh)

2013; orta ve büyük ölçekli GES projeleri, 0,9/0,95/1 RMB/kWh (bölgeye göre

değişmekte)

1 Ocak 2016 sonrası bu değerler: 0,8/0,88/0,98 RMB/kWh

1 Ocak 2017 sonrası bu değerler: 0,65/0,75/0,85 RMB/kWh

Fotovoltaik Güç Sistemleri Çin



Fotovoltaik Güç Sistemleri ABD



2005; U.S. Energy Policy Act, hedef 2010’da %7,5 yenilenebilir enerji payı,

2008; Yenilenebilir Enerji Teşvik Planı, 6 milyar USD’ye kadar borç garantisi

2009; Obama Yenilenebilir Enerji Politikası (2008 ekonomik krizi sonrası)

2010; 10 Milyon Solar Çatı Programı

2012; Yenilenebilir Portföy Standardı

Toplam 31 eyalet, yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektrik enerjisi satın alma zorunluluğu,

Toplam 7 eyalet, yenilenebilir eneriji kullanımını artırma hedefi,

Feed-in Tariff değerleri, eyaletten eyalete değişkenlik göstermekte,

5-10-15-20 yıl süre zarfları

0,15-0,25 USD/kWh

Fotovoltaik Güç Sistemleri ABD




Çeşitli pazarlarda PV bileşen yatırım maliyetlerinin değişimi*

*IEA, World Energy Outlook 2016.

Şebeke ölçekli Güneş elektrik ihale fiyatlarının değişimi*


*IRENA, Rethinking Energy 2017.

Fotovoltaik Güç Sistemleri Türkiye’de Mevcut Durum





2005 yılı : Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun

2011 yılı : Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik

Lisansız santral kurulum üst sınırı 500 kW (2013 yılında 1000 kW)

0,133 USD/kWh

Lisanslı FGS 1. Paket (2013)

600 MW kapasite, 9000 MW başvuru

Nisan 2015 sürecin bitişi.

Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı ( 2015)

1000 MW kapasite.

Yarışma tarihi 20 Mart 2017.

Toplamda 28 Şubat 2017 itibariyle toplam kurulu güç: ~899 MW.



28 Şubat 2017 itibariyle;

Türkiye toplam kurulu gücü: 78.788,50 MW

Güneş enerjisi kurulu gücü: 899 MW (886 MW lisanssız)

(12,9 MW lisanslı)

Toplam dağıtılan lisanssız güneş elektrik kapasitesi: ~7000 MW*

Toplam lisanslı güneş elektrik kapasitesi: 600 MW

Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı: 1000 MW

Resmi hedef, 3000 MW (2019)**


* ETKB, 2017 Yılı TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Sunuş Metni, Kasım 2016.

** ETKB, 2015-2019 Stratejik Planı.


Engeller

Kapasite tahsisi sorunu

Gözetim Vergisi ve Anti-Damping Süreci (Kasım 2015)

265 Wp Poly güneş paneli (Çin harici diğer Uzakdoğu ülke üretimi)

Panel Fiyatı: 265 Wp x 0,45 USD/Wp = 119,25 USD

Gözetim Vergisi: 18,5 kg x 35 USD/kg x 0,18 = 116,55 USD

İthal güneş panellerine Yatırım Teşvik Belgesi düzenlemesinin

kaldırılmasını düzenleyen karar (Haziran 2016)



Teşvik Mekanizmaları Örnekleri:

Ülke Destek Mekanizması Toplam Destek Süre (yıl) Uygulama

Fransa Vergi teşviği %50 vergi indirimi (8.000-16.000€ arası) ve %5.5 KDV indirimi

- <3 kWp

Şebeke besleme 0,46 €/kWh 20 <9 kWp

Şebeke besleme 0,4025 €/kWh

20 8-36 kWp

Şebeke besleme 0,3035 €/kWh

20 >36 kWp

İtalya Vergi teşviği %10 KDV indirimi - Tüm FGS için

Şebeke besleme 0,32 €/kWh 20 <3 kWp (çatı üzeri)

Şebeke besleme 0,288 €/kWh 20 <20 kWp (çatı üzeri)



Ülke Destek Mekanizması Toplam Destek Süre (yıl) Uygulama

Almanya Şebeke besleme 0,2874 €/kWh 20 <30 kWp

Şebeke besleme 0,2501 €/kWh 20 <30 kWp (öz tüketim

sistemler için)

Kıbrıs Rum Kesimi Sermaye desteği %55 (maksimum

33.000€)

- <20 kWp

Yunanistan Vergi teşviği Gelir vergisi muafiyeti - <10 kWp

Vergi teşviği %20 vergi indirimi

(maksimum 700€)

- <110 kWp

TÜRKİYE Şebeke besleme 0,133 ABD$/kWh 10 <1000 kW



Teşvik belirsizliği, 10 yıl sonrası?

1 kW – 1000 kW tek yönetmelik,

Uygulama türüne göre değişiklik yok,

Kapasite bazlı teşvik yok,

Sermaye ve vergi indirimi teşviği,


ELSE Enerji Uygulamaları Özkoyuncu GES, 6,4 MWp


ELSE Enerji Uygulamaları Omega Enerji GES, 5,72 MWp


ELSE Enerji Uygulamaları Hasçelik Kablo GES, 2,3 MWp


ELSE Enerji Uygulamaları Besa Grup GES, 4,58 MWp


ELSE Enerji Uygulamaları Türkmen-Türkoğlu GES, 4,42 MWp


ELSE Enerji Uygulamaları YBT Enerji GES, 2,34 MWp


ELSE Enerji Uygulamaları YBT Enerji GES, 5,95 MWp


ELSE Enerji Uygulamaları Astor&Yentek GES, 11,36 MWp


Teşekkürler…

[email protected]


Güneş Enerjisinden Elektrik Üretiminde Mevcut Durum,

İmkanlar, Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Mart 2017.

Documents

Türkiye ve Dünyada Güne Enerjisi - mmo.org.tr · 2009; Evsel kullanım için (