Upload
elmo
View
89
Download
2
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Tütün Kontrolünde Sivil Toplum Ne Yapar/ Ne Yapmalı?. Prof.Dr.Hilal Özcebe SSUK Genel Sekreteri Sağlık Enstitüsü Derneği Temsilcisi. İçerik. Tanımlar Sivil toplum kuruluşlarının sorumlulukları Uluslararası örnekler Ulusal örnekler SSUK önerileri. İnsan Hakları ve Sözleşmeler. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Tütün Kontrolünde Sivil Toplum Ne Yapar/ Ne Yapmalı?
Prof.Dr.Hilal ÖzcebeSSUK Genel Sekreteri
Sağlık Enstitüsü Derneği Temsilcisi
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
İçerik
• Tanımlar• Sivil toplum kuruluşlarının sorumlulukları• Uluslararası örnekler• Ulusal örnekler• SSUK önerileri
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
İnsan Hakları ve Sözleşmeler
• The Universal Declaration of Human Rights 1948 (UDHR)
• International Covenant of Civil and Political Rights (ICCPR) 1966
• International Covenant on Social Economic and Cultural Rights (ICSECR) 1966
• Convention on Elimination of Discrimination against Women (CEDAW) 1979
• Convention of the Rights of the Child (CRC ) 1989
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Sivil Toplum: Devletin denetimi altında olmayan, kararlarını bağımsız olarak vererek toplumsal etkinliklerde bulunan bireyler topluluğu.
Sivil Toplum Kuruluşu:Toplumdaki çeşitli sorunları bağımsız olarak ele alıp kamuoyunu bilgilendirme ve aydınlatma görevi yapan, öneriler sunan her türlü birlik, sivil toplum örgütü
Türk Dil Kurumu Sözlüğü, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.50a299e21c6e12.03254213, 13 Kasım 2012.
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
• VakıflarVakıf statüsünde kurulmuş sivil toplum kuruluşları.
• DerneklerDernek statüsünde kurulmuş sivil toplum kuruluşları.
• Sendikalarİşçi Sendikalar, İşveren Sendikaları, İşçi Federasyonları, İşveren Federasyonları, TÜRK-İŞ, DİSK, TİSK, HAK-İŞ, KAMU-SEN, KESK...
• Meslek KuruluşlarıMeslek Kuruluşları, Odalar, Birlikler, Mühendis Odaları, TMMOB Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, TOBB Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği.E-devlet, http://www.e-devlet.com/sivil_toplum_kuruluslari/default.asp, 12 Kasım 2012
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Hükümet Dışı Kuruluş (HDK)
Resmi kurumlar dışında ve bunlardan bağımsız olarak çalışan, politik, sosyal, kültürel, hukuki ve çevresel amaçları doğrultusunda
lobi çalışmaları, ikna ve eylemler yoluyla çalışan, üyelerini ve çalışanlarını gönüllülük usüluyla alan, kar amacı gütmeyen ve gelirlerini bağışlar ve/veya üyelik ödemeleri
ile sağlayan kuruluşlardır.
AB Türkiye Delegasyonu, Gündem Çocuk Derneği, Ankara Barosu, ICC, 2008
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Savunuculuk
• HDK’lar değişim sağlamak amacıyla...– İşbirliği yapmaya– Muhalefet veya diğer karar vericilerden bağımsız
olarak geliştirilen ve başarılı bir politika değişikliğine yol açabilecek proje ve programların oluşturulduğu tamamlayıcı faaliyetler yürütmeye
– Doğrudan olmayan, genel kampanyalar içeren bilinç arttırmaya
Yönelik yaklaşımlardan birini benimseyebilir..AB Türkiye Delegasyonu, Gündem Çocuk Derneği, Ankara Barosu, ICC, 2008
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Savunuculuk !!!
• Denetleyici- Tespit ediken sorunla ilgili politikaları sürekli izleme.
• Savunucu- Sorunla ilgili öneriler geliştirme ve hayata geçirilmesi faaliyet yürütme.
• Hizmet sağlama- Çözüm geliştirme ve küçük ölçekte uygulama.
AB Türkiye Delegasyonu, Gündem Çocuk Derneği, Ankara Barosu, ICC, 2008
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Savunuculuk Döngüsü
1. Konunun Belirlenmesi
2.Araştırma ve analiz
3. Planlama
4. Eylem
5. İzleme ve değerlendirme
AB Türkiye Delegasyonu, Gündem Çocuk Derneği, Ankara Barosu, ICC, 2008
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
http://www.ensp.org/
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
http://www.ensp.org/
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Ulusal kuruluşların desteklenmesi
İşbirliği
Ortak projeler Ağlar Bilgilendirme ve işbirliği
http://www.ensp.org/
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
İşbirliği• The European Charter for Health Equity (Şubat 2011) • Avrupa Komisyonu sigara bırakma medya kampanyası (2011-2013)• EQUIPP raporunun açıklanması, Berlin, Germany (Mart 2011) • Meeting of non-governmental organisations accredited as observers to the • FCTC Taraflar Konferansı, Cenevre (20 Mayıs 2011)• Avrupa Erişkin Kronik Solunum Yolu Hastalıkları: Büyüyen Salgın (15 Haziran 2011)• Avrupa Komisyonu Kampanyası: Ex-smokers are Unstoppable (Haziran 2011)• COPD –Salgın: Bir zor hastalığının durdurulması (Haziran 2011)• Yuvarlak Masa: İnsan hakları yaklaşımıyla tütün kontrolü, Budapeşte, Romanya
(Haziran 2011) • Tütün kontrolünde endüstriye tepki makalesi (Kasım 2011) (EPHA/ENSP/SFP)
http://www.ensp.org/
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Ortak Projeler• TobTaxY (making Tobacco Tax Trendy)• SILNE (tackling socio-economic inequalities in
smoking: learning from natural experiments by time trend analyses and cross-national comparisons)
• European Smoking Cessation Guidelines and Quality Standards (ESCG-QS)
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Ağlar
• İşbirliği ve stratejik gelişmelerin desteklenmesi -Smoke Free Partnership “SFP”, European Respiratory Society “ERS”, European Heart Network “EHN”, European Cancer Leagues “ECL”-
• Avrupa Komisyonu ile tütün kontrolünde takın işbirliği (2001/37/EC)
• DSÖ ile FCTC konusunda yakın işbirliği• Avrupa Komisyonu Health Policy Forum (EC EUHPF)• Sigarasız Avrupa için yasal dayanağın oluşturulması
http://www.ensp.org/
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Bilgilendirme ve İşbirliği
• ENSP internet sayfası• Konferansa katılma: ECToH 2011• Genel Kurul (Temmuz 2011)• Teknik toplantı (Ekim 2011)
http://www.ensp.org/
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
İyi örnekler, politikalar, savunuculuk, araştırma ve kapasite artırma...
• Tütün kullanımı ve korunma politikalarının izlemek,• TKÇS uygulamaları ve izleme sürecinde üyelerinin
koordinasyonunu sağlamak, • Tütünsüz Avrupa için yasal süreci desteklemek ve
geliştirmek, • Tütün ürünlerinin paketlenmesinde standartlaştırma için
savunuculuk yapmak, • Tütün endüstrisi atak stratejilerini izlemek (ağızdan tütün
kullanımı da dahil olmak üzere),• Tütün üretimi ve kaçakçılığı önlemek için vergilerin
artırılmasını destekleyen ve geliştiren eylemler yapmak http://www.ensp.org/
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
http://www.tobaccofreefutures.org/
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
http://www.tobaccofreefutures.org/
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
http://www.dkfz.de/en/index.html
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
http://www.dkfz.de/en/index.html
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
http://www.dkfz.de/en/index.html
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
http://www.dkfz.de/en/index.html
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
http://www.dkfz.de/en/index.html
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
http://www.dkfz.de/en/index.html
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
http://www.dkfz.de/en/index.html
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
http://www.dkfz.de/en/index.html
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi
• Sivil toplumun yasa ile ilgili savunuculuğı• İlk yasanın hazırlanması ve Cumhurbaşkanı
tarafından veto edilmesi
http://www.ssuk.org.tr
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
TTB çağrısı ile SSUK 1995 yılında kurulur...
1. Sağlık Bakanlığı2. Milli Eğitim Bakanlığı3. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı4. Türk Tabipleri Birliği 5. Sağlığı Geliştirme ve Sigara ile Mücadele Derneği6. Toraks Derneği7. Türk Akciğer Hastalıkları Vakfı8. Halk Sağlığı Kurumu Derneği9. Yeşilay Cemiyeti10. Çankaya Belediyesi11. Türk Tüberküloz ve Toraks Derneği12. Tüketici Hakları Deneği13. Ankara Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği
1995 yılında SSUK kurulması ve ilk basın bildirisi “Sigaranın Bedeli”
http://www.ssuk.org.tr
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
http://www.ssuk.org.tr
Birinci yılı...
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
• 1996 yasası öncesi savunuculuk• 1996 yılı “Bırak ve Kazan Kampanyası”• 1997 yılı ilk kongrenin düzenlenmesi
http://www.ssuk.org.tr
http://www.ssuk.org.tr
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
http://www.ssuk.org.tr
26 Şubat 2008
1 Nisan 2008
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
http://www.ssuk.org.tr
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
28 Mayıs 2008
28 Mayıs 2008
http://www.ssuk.org.tr
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
• Sivil toplum kuruluşlarının koordinasyonu• Medya çalışmaları- sigaranın sağlığa olan zararları konusunda toplumun
bilgilendirilmesi ve savunuculuk çalışmaları• Yasal uygulamaların izlenmesi ve ihlallere yönelik yaptırımın olması konusunda
savunuculuk• Yasada olan sorunların saptanması ve geliştirilmesi konusunda savunculuk• Tütün endüstrisinin izlenmesi• Toplumun farklı taraflarına yönelik farklı müdahalelerin yapılması (eğitim,
toplantı, broşür, vb.)
SSUK....
http://www.ssuk.org.tr
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Halk Sağlığı Uzmanları Derneği
Kanıt sunmak....• Kapalı ortamda partikül ölçümü• İkram sektörü çalışanlarında CO ve kotinin ölçümü• Acillere olan başvuruların değerlendirilmesi• Gebelerde kotinin değerlendirilmesi• Sağlık çalışanlarında tütün kullanımı
Broşür, poster, kitap...Tütün bırakma kursları...Tütün ile mücadele çalışma grubunun çalışmaları...http://hasuder.org.tr/anasayfa/
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Türk Toraks Derneği
• Tütün bırakma kursları• Tütün çalışma grubu• Uzmanların konuya olan ilgisinin artırılması• Yayınlar- kitap, broşür, poster...• Sigara bırakma konusunda yayınlardan ilki
• SSUK projesinin yürütücüsü....
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Sağlık Enstitüsü Derneği
• En son tütün fuarının iptal edilmesi...– TAPDK
– Sağlık Bakanlığı– Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
SED haberleşme ağı...
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
SED haberleşme ağı...
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
SED haberleşme ağı...
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
6. Ulusal Kongre Sonuç Bildirgesi (1)
• Talebin yanı sıra arz ile ilgili yaptırımın güçlendirilmesi,
• “Tütün Kontrolü Koordinasyon Eşgüdüm Konseyi” oluşturulması,
• Tütün Kontrolü konusunda var olan mevzuata uyum konusunda güçlendirme çalışmalarına temel teşkil etmek üzere:
• Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi ile çelişen mevzuatın gözden geçirilerek düzenlenmesi
• Dumansız hava sahasına uyumun artırılabilmesi için denetim mekanizmasının ve kadrolarının güçlendirilmesi
• 90 dk lık sürenin kullanımıhttp://www.ssuk.org.tr
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
6. Ulusal Kongre Sonuç Bildirgesi (2)
• 4207 sayılı yasada aşağıdaki değişikliklerin veya eklemelerin yapılması,• Tütünsüz nargile içimi • Satış noktaları • İşletmelerin cezalandırılması • TKÇS madde 5.3'ün mevzuata eklenmesi • İşletmelerin açık alanlarında, umuma açık park ve plajlarda da tütün
ürünlerinin kullanılmasının yasaklanması,
• Sigara bırakma hizmetlerinin geliştirilmesi,• İlaç geri ödemelerinin ele alınması• Kamu-özel işbirliği hastanelerinde sigara bırakma tedavi hizmetlerinin
performans ile değerlendirilmesihttp://www.ssuk.org.tr
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
6. Ulusal Kongre Sonuç Bildirgesi (3)
• Tütün kontrolü konusunda araştırmaların ve verilerin geliştirilmesi için;• Projelerinin desteklenmesi• TÜBİTAK ve Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Kurumu bünyesinde
araştırma merkez ve laboratuvarlarının kurulması• Tütün tüketimi ve kontrolü konusunda rutin bilgi toplanması
ve veri tabanı oluşturulması• Tütün endüstrisinin faaliyetlerinin izlenmesi için yöntem
geliştirilmesi
• Tütün ürünlerinde kullanılan katkı maddeleri http://www.ssuk.org.tr
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Türkiye'nin 2023 yılında tütün ürünlerinin yasal olarak satılmadığı bir ülke olabilmesi için gerekli yasal hazırlıkların başlatılması konularında ilgili kurum ve kuruluşlara öneriler sunulmasına karar verilmiştir.
http://www.ssuk.org.tr
6. Ulusal Kongre Sonuç Bildirgesi (4)
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Endüstri, Zorluklar, Yapılabilecekler
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Endüstri;
• Tütün kontrol yasalarının karşısında direniyor.• Endüstri tarafından ihlal kurallarının
düzenlenmektedir.• Endüstrinin yasa yapıcılar ve karar vericiler
üzerindeki etkisi vardır.• Yasaların hazırlanması, kabul edilmesi ve
uygulanması sırasında uyguladıkları taktikler vardır.
Amid Yadar, National Capacity Building Workshop for NGO Personnel on Tobacco Control
February2-3, 2009.
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Zorluklar...
• Yasal hakların kullanılmaması• Yasal sürecin zor ve pahalı olması• Kişilerin ilgisinin az olması• Tütün kontrol savunuculuğuna olan gereksinim ve ikram
sektörünün hassasiyeti• Davaların desteklenmesi için araştırmaya dayalı
kanıtların ve dokümanların yetersiz olması• Tazminat davaralarının kullanılmaması• Endüstri üzücü olayları önemsenmemesini sağlayarak
dikkatlerin tütün kontrolünden uzaklaştırılması nin Amid Yadar, National Capacity Building Workshop for NGO Personnel on Tobacco Control
February2-3, 2009.
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Nasıl ?
• İzleme ve değerlendirme – ihlallerin raporlanması ve izlenmesi, raporlar, gölge raporlar, kanıt dayalı araştırmalardan yararlanma, hukukçuların kapasitelerinin güçlendirilmesi....
• Topluma dayalı savunuculuk - sürekli izleme ve savunuculuk, toplumun tütün karşıtı görüşünün harekete geçirilmesi, toplumun katılımının sağlanması, sürdürülebilirlik...
Amid Yadar, National Capacity Building Workshop for NGO Personnel on Tobacco Control
February2-3, 2009.
Tütün Kontrolü Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, İzmir
Teşekkür ederim...
Hilal Özcebe