Turkish-Organising Manual:Layout 1...yaratmakiçin(kullanılabilir.(Planlama küçükyadabüyükgruplarla yapılabilir.(Bu(planlamametodolojisi sendikayöneticilerive ... (etmek(içinadım(adım

KILAVUZ

U ÖRGÜTL

ENME

ÖRGÜTLENME KıLAVUZU Küresel Örgütlenme programı

ITF'nin 2006 yılındaki Durban

Kongresi'nde geliştirildi ve 2010

Mexico City Kongre'sinde, daha güçlü

sendikalar inşa etmek için en uygun

yol olduğu gerekçesiyle onaylandı.

Küresel Örgütlenme ITF

çalışmalarının tam kalbinde yer

alıyor, çünkü sendikalar, işverenlere,

düzenleyici kurumlara ve diğer

aktörlere etki edecek güce sahip

olmak için, emek hareketini yeniden

inşa etmek, üye kazanmak, aktif ve

demokratik sendikalar yaratmak

zorundalar.

Bu nedenle ITF üyeleriyle birlikte,

taşımacılık işverenleri ve

endüstrisindeki sendikal gücü

arttırmak için çalışıyor. ITF'nin öncelikli

hedefleri, küresel ekonomide

taşımacılık işçilerinin üstlendiği kritik

pozisyonun avantajından yararlanıyor.

Bunlar, kilit önemdeki taşımacılık

operatörleri, küresel ve bölgesel

aktarma merkezleri, hassas küresel

tedarik zincirleri ve ulusötesi yolcu

taşıma firmalarıdır.

Üyelerinin örgütlenme çabalarına

destek olma amacıyla ITF,

küreselleşmenin getirdiği değişimlere

göre kendisini değiştirdi. ITF

bünyesinde üyelerin araştırma

istekleri, iletişim, ağ-‐kurma, kampanya

yürütme gereklerinin yanı sıra eğitim

ihtiyaçlarını karşılayacak yenilikçi bir

destek mevcuttur. Ancak… ITF

işyerindeki örgütlenme çalışmasını

bilfiil yapamaz, güçlü sendikaları inşa

edecek olanlar aktif sendika

yöneticilerinin desteğiyle işyerindeki

aktivistlerdir.

Bu kılavuz dünyanın dört bir

yanındaki üye sendikalarına destek

olmak için ITF Sekretaryasının yaptığı

pek çok katkıdan biridir.

Stratejik örgütlenme işe yaramaktadır

-‐ daha güçlü sendikaların inşasını

sağlamaktadır.

Ingo Marowsky

ITF Küresel Örgütlenme Koordinatörü

SAYFA BÖLÜM

4 GİRİŞ

14 KOLAYLAŞTıRıCıNıN REHBERİ

19 ÖRGÜTLENME STRATEJİSİ

31 ÖRGÜTLENME İÇİN PLANLAMA YAPMAK31 Sendika yapıları ve kaynakları40 Endüstri araştırması46 Tahmini hedefler ve çalışma planları53 Sendikanın yetki alması

56 ÖRGÜTLENME56 Haritalama ve listeleme64 Ağaççıklar (işçi ağları)74 Örgütlenme komiteleri82 İşverenin sendika karşıtı kampanyası91 Eğitim100 İşyeri sorunları

107 KAMUOYU SEFERBERLİĞİ

4

GİRİŞ

ITF ÖRGÜ

TLENME KIL

AVUZU

5

Bu elkitabı, ITF ÖrgütlenmeKılavuzu’na bir giriş ve genelaçıklama niteliğindedir. ITFÖrgütlenme Kılavuzu (1) buelkitabını ve (2) Powerpoint'tekidaha detaylı eğitim modülleriniiçermektedir. Kılavuzda her birPowerpoint eğitim modülü için birbölüm vardır. Powerpointmodülleri elkitabından dahakapsamlıdır. Bu nedenle herhangibir konuya karşı özel ilginiz varsa,ek içerik ve detaylar için ilgiliPowerpoint modülünebakabilirsiniz.

Bu malzemeler kapsamlıdır vedünyanın pek çok farklı yerindendersler içermektedir. Bu malzemeyiherhangi bir duruma uygun halegetirmek için, çoğu zaman büyükoranda uyarlamalar yapmanızgerekecektir. Malzemelerin bazıkısımları diğerlerine göre dahafaydalı olacaktır. Malzemelerbütünüyle kullanılmak için değil,aralarından seçilerek kullanılmaküzere hazırlanmıştır. Bu yüzdenhangi materyali kullanırsanızkullanın, gerekli uyarlamalarıyapmanız gerekecektir.

Örgütlenme çalışması yapmayauygun biri olduğunuzdan emindeğilseniz ya da çok uzun yıllardırörgütlenme çalışması yapıyorolsanız bile diğer ülke vebağlamlardan öğrenilecek çok şeyvar. İşçileri bir işyeri probleminiçözme yönünde teşvik etmek, zorlumüzakereler için hazırlanmak, işçikonseylerinde sendikanın varlığınıgüçlendirmek veya grev planıyapmak gibi amaçlarınız varsa bumalzemeleri faydalı bulacaksınız.Bazı işçiler fiziksel şiddet ve tehditlekarşı karşıya kalabilirler; diğerleriise medyadaki ve kültürel yapıdakiyaygın kayıtsızlığa maruzkalabilirler. Bu örgütlenmemateryalleri işçi katılımını arttırmakistediğiniz durumlarda kullanılacakşekilde hazırlandı. Sendikanızın birişyerinde yetki alması içinçalışıyorsanız ya da halihazırdasendikalı olan bir işyerinde üyekatılımını arttırmak içinçalışıyorsanız bu materyallerikullanabilirsiniz.

6

GİRİŞ

ÖRGÜTLENME NEDİR? Örgütlenme sendikalarımıza işçilerinkatılımını arttırır. Örgütlenmeninhedefi işyerlerimiz veendüstrilerimizde sendika gücünüarttırmaktır.

Dünya çapında sendikalartarafından tespit edilen en yaygınzayıflıklardan biri işçilerinsendikadaki katılım düzeylerininyetersiz oluşudur.

Dünyadaki taşımacılık işçilerininbüyük bölümü sendika üyesideğildir.

Küresel taşımacılıkendüstrisindeki stratejik fırsatlarıdeğerlendirmek istiyorsakörgütlenmek zorundayız.

* Sendikanızda 'örgütlenme'yi nasıltanımlıyorsunuz?

* Bu tanım ITF'nin tanımınabenziyor mu, ondan farklı mı?

* Neden ve nasıl sizin tanımınızabenziyor ya da farklılaşıyor?

SENDİKA NEDİR?Sendika bütün işçilerin çalışma

ve sosyal koşullarını iyileştirmek içinkolektif olarak hareket eden işçilerinörgütüdür.

Birbirimizden öğrenelimÖrgütlenme sürecinde ilk yaptığımızşey LAN kabin ekibiyle birlikte bilgipaylaşmak, birbirimize karşı güçlü birgüven duygusu geliştirmek ve ortakhareket eden işçilerin gerçek vederinden dayanışmasını kurmaktır.Örgütlenmenin esası, sendikanıntemelini ve demokratik yapıları inşaetmekle ilgilidir. Örgütlenmesendikalarımızı daha demokratik halegetirmemize yardımcı olur. Arlete GayITF üyesi, Şili

7

GİRİŞ

Dünyadaki taşımacılıkişçilerinin çoğunluğu enformel vegüvencesiz çalışanlardır. Çoğuzaman işverenleri belirgin bir şirketya da devlet kurumu bile değildir.

Özellikle küresel ekonomidetaşımacılık işçisi örgütleri pek çokbiçim alır ve geleneksel bir sendikave toplu iş sözleşmesi modelindenfarklılık gösterebilirler. Emek vesermaye arasındaki çelişki isedeğişmez.

Koşullarımızı iyileştirmek adınakolektif olarak çalıştığımız için,örgütlenme stratejilerimiz veyöntemlerimiz işçilerin karşı karşıyaolduğu farklı gerçeklikleri -‐gerçekrisk ve tehlikeleri -‐ yansıtmalıdır.

ÖRGÜTLENME, KAMPANYAYÜRÜTMEK, ÜYE KAZANMAK, AĞKURMAK, HEDEF KOYMAK,ARAŞTıRMA YAPMAK VE KİTLELERİHAREKETE GEÇİRMEKTEN NEŞEKİLDE FARKLıLAŞıR? Örgütlenme çalışmamız kampanyayürütme, üye kazanma, ağ kurma,hedef koyma, araştırma yapma veseferber etme süreçlerindenayrıştırılamaz. Bunların hepsisendikalarda işçi katılımını

Birbirimizden öğrenelimArap dünyasında en başlardasendikalarımıza 'örgütlenme'kelimesinin ne olduğunu anlatmakzorunda kaldık. Arapçada örgütlenme,bir örgütsel şema ya da diyagram gibiörgütsel yapıları çizme anlamınagelebiliyor. Şimdi artık kelimeye dairortak bir kavrayış geliştirdik. Bilal MalkawiITF Sekretaryası

8

arttırmaya odaklanan ITF KüreselÖrgütlenme programının parçasıdır.

Kampanyalar işverenlere vehükümetlere baskı kurmamızayardımcı olur. İşverenleri çalışmakoşullarını iyileştirmeye zorlayankampanyalar işçilerin katılımınıarttırmak için harika fırsatlardır.

Örgütlenmek ve kampanyayürütmek çok yakından ilişkilidirama birbirinden farklıdır. Kampanyaişverene baskı kurmak için yaptığımızşeylere odaklanır. Örgütlenme isekampanya boyunca ya da sendikalfaaliyet sırasında işçileri sürecekatmak için yaptığımız şeylerdir.

Bir kampanya çalışmasınıörgütlenme çalışmasından ayırmakgüçtür. Kampanya çalışmasını,örgütlenmenin parçası olarak, kararalıcılar üzerinde baskı kurmaamacıyla yürütürüz. Bununla birliktekampanya esnasında, yeteri kadarişçi desteği olmadan işverene baskıkurarsak, sendikayı güçlendiremeyiz.Kampanya sırasında işçiler için esaslıfaydalar elde etsek de işçiler sürecedahil edilmediği zaman sendikayıgüçlendirmek yerine zayıflatmışolabiliriz.

ITF Stratejik Kampanya

Kılavuzu'nun odak noktası işvereneya da karar alıcıya baskı kurmaktır.ITF Örgütlenme Kılavuzu ise işçilerinasıl sendikal sürece dahiledeceğimizle ilgilidir. Her iki kılavuzbirbirini tamamlamaktadır.

* Sendika yapılarını oluşturmak vesendika yetkisi almak içinörgütlenmeye ihtiyacımız var.Bunun yanı sıra halihazırdasendika yapılarının kurulduğu vesendika yetkisinin tanındığıişyerlerinde de örgütlenmeli vedaha fazla işçinin katılımınısağlamalıyız.

* Sendikanız kimleri örgütlemekleilgileniyor?

* Başarmayı umduğunuz şey nedir?* Sendikanız hangi işçileri katılımıarttırma amaçlı örgütlemekistiyor? Neden?

Araştırma açık ve seçik birşekilde işveren ve temel kararalıcıları tespit etmeye, hem onlarınhem de sektörün güçlü, zayıf yanlarınıve savunmasız noktalarını bulmayayardımcı olur. Bazen işveren entemel karar alıcı olmayacaktır (meselataşeron ya da enformel işçiler için).

GİRİŞ

9

Hedef koyma sendikalarınnerede ve nasıl örgütleneceğinekarar verdikleri sürecin adıdır. Hedefkoymak her zaman için işçilerinörgütlenmeye olan ilgisine veörgütlenme kabiliyetine bağlıolacaktır. Hedef belirlemek aynızamanda işveren, sektör, işvereninküresel ya da bölgesel aktarmamerkezlerinde ve tedarikzincirlerindeki pozisyonu hakkındaderinlemesine bir kavrayışıgerektirir.

Ağ kurma, bir sektör içerisindeuluslararası ve bölgesel ölçektesendikaların yapılarını ve liderlerinibirbirine bağlamaya yarar. İşçilerikurduğumuz ağlara katmaya, buağların parçası yapmaya ihtiyacımızvar. Güçlü bir ağ, eylemleri vetabanda dayanışmayı koordineetme; bilgi ve farklı deneyimleripaylaşma yetisine sahiptir.

* Sendikayı nasıl tanımlıyorsunuz? * ITF’nin kullandığı küresel tanımabenziyor mu, ondan farklı mı?

* Sizin tanımınız neden benziyor yada neden farklı?

Birbirimizden öğrenelim Fransa'da örgütlenmeyi anlamak içinçoğu zaman 'sendika içerisindeörgütlenme' kavramını kullanırız.Bazen sendikaya üye olmaktansözettiğimizde 'sendikalaşın' deriz,katılımdan sözetmek için ise'örgütlenin' deriz. Liliane DebecheITF üyesi, France

Birbirimizden öğrenelimHindi dilinde örgütlenme içinkullanılan kelime “sangathit”tir.Bunun anlamı örgütlenmenintemelden inşa edilmesi ve sendikayapılarına yeni işçilerinkazandırılmasıdır. Ajay RayITF üyesi, Nepal

GİRİŞ

10

Üye kazanma işçileri sendikaüyesi olarak kaydetmemize yardımcıolur ve sendikalarımızı ve gelirimiziarttırır. Ama işçilerin sadece üyeliğiniyapmakla yetinir, onlar da katılımgöstermezlerse yeterli bir iş yapmışolmayız. Bu işçiler için iyileştirmelerkazanma becerimiz sınırlanır veişçiler yanılgıya kapılabilirler. Sadecebelli yaş, ırk, etnik grup ve toplumsalcinsiyet gruplarından üyekaydedersek, bölünmeler yaratabilirve sendikayı güçlendireceğimizezayıflatabiliriz.

Örgütlenmeyi sendikalçalışmamızın önemli bir bileşeniolarak tanımlarken, 'kampanyabaşlatmadan, ağ kurmadan vearaştırma yapmadan önceörgütlenme yapmak zorundayız'demek istemiyoruz. Tam tersine,sendikalar daha fazla işçiörgütlemeden önce firma hakkındaaraştırma yapmak isteyecektir.Ağlar, sendika üyesi olmayan işçileredestek olabilmek için sık sıkkullanılan araçlardır. Bazen ilerideörgütlememiz gereken işçileri kenditarafımıza çekmek için kampanyalaryürütürüz.

Sendika olarak ne kadar güçlüolursak olalım, işçi katılımınındüzeyini her zaman arttırabiliriz.Örgütlenme sendikal çalışmamızıntemel bir bileşenidir. Bu nedenleörgütlenme becerilerine veörgütlenme stratejilerine ihtiyaçduyarız.

* Bazen sendikalar işçi katılımınagerek olmadan da çalışmakoşullarında iyileştirmelersağlayacak güce sahip olabilirler.

* Çalışma koşullarını iyileştirebiliriz,ama sendikada örgütlülüğüsağlamış olur muyuz? Sendikanıngelecekteki gücü açısından bununbedeli ne olacaktır?

* Liderler olarak elde ettiğimizbaşarılara daha fazla işçiyi dahiletmenin yolları var mıdır?

Örgütlenme, beceri, strateji,planlama ve azim isteyen biruğraştır. Bu nedenle bir örgütlenmemüfredatımız var.

Örgütlenme çalışması yapmakmümkündür. Sendika liderleri veaktivistleri olarak bir noktadahepimiz sendikalarda katılımımızı

GİRİŞ

11

daha aktif hale getirmeye kararvermişizdir.

Örgütlenme her sendikadafarklılık gösterir. Hatta aynı sendikaiçerisinde, farklı işçi gruplarını farklısekillerde örgütleriz.

Birbirimizden neleröğrenebiliriz? Birbirimize neleröğretebiliriz?

ITF Örgütlenme Kılavuzudünyanın dört bir yanındantaşımacılık sendikalarından derlenmişdersler ve hikayeler içeriyor.

Kılavuz, dinleme, korkuyu vekayıtsızlığı aşma, sistematik birebiriletişim, listeleme, işvereninhareketlerini tahmin etme, eğitim,grup planlaması ve karar alma gibikonulardaki örgütlenme becerileriniiçeriyor.

Örgütlenme stratejisiKılavuz’un önemli bir parçasıdır.Örneğin taleplerinizi açık bir şekildenasıl kamuoyuna duyurursunuz?Sendikanın altyapısını oluştururkennasıl yeraltında kalırsınız? Zamanıgelince ITF'nin uluslararası ve bölgeselgücünü taşımacılık işçilerininstratejik gücü ve dayanışması ilebirlikte nasıl kullanırsınız?

Birbirimizden öğrenelim Güney Afrika'da 'örgütlenme'kelimesini kullanıyoruz. Örgütlenmeaçık sınıf siyaseti bağlamındagerçekleşir ve sendikanın politikalarıve talimatları aracılığıyla ifade edilir.Örgütlenme hedef koymayı (buişverenle ilgili kapsamlı bilgi gerektirirve toplu iş sözleşmesi görüşmelerineyöneliktir), işyeri temsilcileriniseçmeyi, yetki almak için müzakereetmeyi, bireysel meselelerleuğraşmayı, toplu iş sözleşmesini,sözleşme kapsamı dışında kalanmeselelerde danışmanlık yapmayı vegrev konularını içerir. Bizim açımızdanörgütlenme işçi ve işyeri temsilcisieğitimi (ekonomi politik ve toplumsalcinsiyet eğitimi dahil olmak üzere)tarafından desteklenir. Jane BarrettITF üyesi, Güney Afrika

GİRİŞ

12

ITF Örgütlenme Kılavuzu birplanlama sürecinin parçası olarakkullanılmak üzere tasarlandı. Entepedeki sendika yöneticilerini,sendika üyelerini ve örgütlemekistediğimiz işçileri, katılabilecek veyardımcı olabilecek kim varsa hepsinibir araya getirmek ve varolanduruma uygun örgütlenme planıyapmak için bize bir fırsat veriyor.

* Nasıl ve neden sendikayakatıldınız?

* Katılımınızı arttırmayı istediğinizözgül bir zaman ya da olay tespitedebiliyor musunuz?

* Sendikaya katılmayanlardanfarkınız neydi?

* Hiç kolay olmadığı zamanlardabile sendikada kalmanıza nedenolan şeyler neydi?

ITF’NİN ÖRGÜTLENMEDEKI ROLÜNEDİR?ITF araştırma, eğitim, ulusötesi vebölgesel ağlar, özellikle taşımacılıkendüstrisindeki önemli sektörlerdekiörgütlenme kampanyalarında akılhocalığı gibi konularda desteksunabilir.

ITF'nin kendisi üyelerinin

Birbirimizden öğrenelimKüresel logistik şirketlerini

örgütlemenin getirdiği zorluklara yanıtvermek için ITF üyeleri küreseldüzeyde koordine oluyor ve stratejikkampanyalara yatırım yapıyorlar.

Bu deneyim sayesinde, formdoldurmak gibi sendikaya üyekaydetmek için kullanılan gelenekselyöntemlerin işçileri, özellikle tek biryere ya da firmaya bağlı olarakçalışmayan esnek taşımacılık işçileriniörgütlemediğini öğrendik. Sadeceevlerde, işyerlerinde ve mahallelerdeişçilerle birebir iletişime geçen sendikaaktivistleri sendikaları inşa edecek vesendikayı işçilerin yüreğine ve zihnineyerleştirebileceklerdir.

ITF sendikalarının küresel lojistikzincirindeki avantajlı pozisyonunukullanarak, taşıma ve depolamaalanındaki sendika üyelerimiz hemyeni kazanımlar elde edebilir hem deyeni işyerlerini sendikalı halegetirebilirler.

Alison McGarryITF Sekretaryası

GİRİŞ

13

örgütlenme süreçlerini planlayamazve uygulayamaz. Örgütlenmebecerileri ve stratejileri her üyesendikanın kendi bağlamında vekültüründe, üyelerin kendi liderlikyapıları çerçevesinde uygulanmalıdır.

Zamanı geldiğinde ITF, işçilerinörgütlenme taleplerini kamusalalanda da gerçekleştirmek içingerekli bölgesel ve küreselkampanya desteğini vermeye hazırolacaktır.

Kılavuz, Teresa Conrow ve ITF EğitimBirimi tarafından yazılmıştır.

ITF Eğitim Birimi bütün ITFüyesi sendikalara ve ITF Sekretaryasıçalışanlarına bu materyalleringeliştirilmesine yardım ettikleri içinteşekkür eder.

Bu bölüme eşlik eden'Örgütlenme Stratejisi'başlıklı PowerPoint modülüörgütlenme tanımlarıyla ve

neden örgütlenme çalışması yapmakistediğimizle ilgili ek bilgiler ve sorulariçeriyor. Ayrıca örgütlenmeninönündeki ortak engellerle ilgili ek birtartışma da bulacaksınız.

Birbirimizden öğrenelimBatı Afrika'nın fransızca konuşanülkelerinde örgütlenme üç düzeydeyapılan işi içerir: 1) Sendikaya üye yapma2) İşçileri harekete geçirme, eğitme vemotive etme3) Diğer sendikalar ve demokratik kitleörgütleriyle işbirliği ve ittifak kurmayaçalışma

Örgütlenme kelimesi bizimyaptığımız işi anlatmak için uygundur.

Batı Afrika'nın İngilizce konuşanülkelerindeyse örgütlenmeyi üyesayısını arttırmak ve sendikalardakiişçi katılımını arttırmak olarak tarifediyoruz. Eğer katılım kelimesinikullanmazsak insanlar bizim sadeceyeni üye kaydetmekten sözettiğimizidüşünür ve çoğu otomatik olaraksendikaya üye olur.

Örgütlenmeden ne kastettiğimiziayrıntılı olarak açıklamamız ve tarifetmemiz gerekiyor. Bütün bölgelerinörgütlenmeyi nasıl tarif ettiklerikonusunda dikkatlice düşünmeleri,kelimeleri yeniden tanımlamaları vegerekirse yeni kelimeler geliştirmeleriçok önemli. Böylece kendimizieğitebilir, örgütlenme becerilerimizisürekli olarak geliştirebilir vebirbirimizden öğrenebiliriz. Nazi KaboreITF Sekretaryası

GİRİŞ

14

KOLAYL

AŞTıRıC

ıNıN

REHBER

İ

ITF ÖRGÜ

TLENME KIL

AVUZU

15

ÖRGÜTLENME MATERYALLERİNİ NEZAMAN KULLANMALı?Bir el kitabı ve PowerPointmodüllerinden oluşan ITFÖrgütlenme Kılavuzu örgütlenmeyleilgili becerilerimizi arttırmak ve bilgikazanmak için harika bir kaynaktır.Pek çok taşımacılık sendikası,örgütlenmelerini güçlendirmek içinbu materyallerdeki yöntemleri halihazırda zaten kullanıyorlar.

Bu materyaller ayrıca belirliörgütlenme planları yaratmak içinkatılımcılara yardımcı olmak üzeretasarlanmıştır. Dersler, (1) bir grupişçiyi örgütlemek için planlamayapmak veya (2) farklı işçi gruplarınıkapsayan pek çok çalışma planıyaratmak için kullanılabilir. Planlamaküçük ya da büyük gruplarlayapılabilir.

Bu planlama metodolojisisendika yöneticileri vekatılımcılarının vereceği gerçekörgütlenme örneklerinedayanmaktadır. Materyaller

katılımcıların sunulabilir vepaylaşılabilir bir örgütlenme planıgeliştirmelerine yardımcı olacaktır.Katılımcıların örgütlenme durumuylailgili bir kavrayışa sahip olarak, işçilerve işverene dair bilgilerle çalışmayagelmeleri gerekecektir.

Gerçek örgütlenme örneklerinikullanmak kolaylaştırıcının eğitimehazırlanması için sendikayöneticileriyle yeterince zamangeçirmesini gerektiriyor. Bu yöntemkolaylaştırıcıdan ilk başta ekstra birdikkat istiyor olabilir. Ancaksendikacılar, yöntemin eğitimdeneyimini anında uyarlanabilir veyararlı hale getirdiğinifarkedeceklerdir. Kolaylaştırıcılarsendika yapıları, karar-‐alma,kaynakların mevcudiyeti, sendikaörgütlenme stratejisi, firma veendüstri araştırmasına aşina olmakdurumundadırlar.

Sendika yöneticilerinin vekolaylaştırıcıların önceden atölyeçalışmalarını en iyi şekilde nasıl

16

KOLAYLAŞTıRıCıNıN REHBERİ

kullanacaklarını ve daha sonrasınınasıl takip edeceklerini düşünmelerigerekecektir. Sendika üyesi veaktivisti, sendika çalışanı, seçilmişsendika yöneticisi ve sendikalıolmayan işçileri bu sürece dahiletmeye çalışın. Sendika karar alıcılarıve örgütlenme çalışması yapacakkişileri de katın.

İÇERİĞİN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ Eğitim materyalleri PowerPoint

modülleri olarak organize edildi. Hermodül örgütlenmenin önemli birbileşenine odaklanıyor. Ama herörgütlenme durumu farklıdır, bunedenle modüller esnek bir biçimdekullanılmak üzere tasarlanmıştır.Modüller istenilen sırada, her türkombinasyonla kullanılabilir.Kolaylaştırıcının hangi modülünhangi duruma, sendikanınihtiyaçlarına ve katılan işçilere enuygun olduğuna karar vermesigerekecektir.

Aşağıda farklı modülleri vebunların nasıl düzenlendiğini gösterenbir diyagram bulunmaktadır. İlk dörtmodül örgütlenmeye başlamak içingerekli hazırlık ve planlamayıkapsamaktadır. Sonraki modüller

örgütlenme sürecinin parçası olanaltı temel konuyu kapsamaktadır.Kamuoyu seferberliği geneldeörgütlenme sürecinin son aşamasıdır.

ÖRGÜTLENME MATERYALLERİNİNASıL KULLANMALı?Her modülün bir PowerPointsunumu var. PowerPoint sunum herslaydın altında kolaylaştırıcı içinnotlar içeriyor.

Her PowerPoint modülününbaşında şunları bulacaksınız:* Amaçlar* Hazırlık* Aktiviteler * Önerilen süre

Önceden zamanında,aktivitelerin her küçük grup için birkopya olacak şekilde çıktıları alınmalı.Bu slaytlar, slaydın sol alt köşesinde‘Aktivite’ olarak işaretlenmiştir.

Her slaytın altında olankolaylaştırıcı notlarında ayrıca küçükçalışma grupları için pek çok ek fırsatbulacaksınız. Hangi slaytları silmekveya eklemek istediğinizi, ekstraküçük grup aktivitelerindenhangilerini kullanmak isteyeceğinizidikkatle planlamak için PowerPointsunumlarını gözden geçirin.

17


ÖRGÜTLENME STRATEJİSİ

Örgütlenme Planlaması

Sendika yapılarıve kaynakları

Endüstriaraştırması

Tahmini hedeflerve çalışma planları

Sendikanın yetki alması

Örgütlenme

Örgütlenmekomiteleri

İşvereninsendika karşıtıkampanyası

İşyeriSorunları

Kamuoyu seferberliğiUluslararası ve bölgesel koordinasyonla sendikanın kamuoyu desteği alması

Ağaççıklar(işçi ağları)

Haritalama velisteleme

Eğitim

18


Bir eğitim programı içinhazırlanırken hangi modüllerin sizindurumunuza uyduğuna kararvermek için el kitabını kullanmakisteyeceksiniz. Bir kaç modül bilekullanıyor olsanız el kitabıkullanılan bütün kavramlarıanlamanıza yardımcı olacaktır.

Durumunuza uygun olmayanmodül ve slaytları silmenizgerekecektir. Örneğin sendikanın veyapılarının zaten mevcut olduğu birişyerinde örgütlenme çalışmasıyapıyorsanız ‘Sendikanın YetkiAlması’ modülünü ve ‘İşvereninSendika Karşıtı Kampanyası’modülünün pek çok slaydını büyükolasılıkla silmek isteyeceksiniz.

Programdan önce el kitabınıdağıtmak, katılımcılarınhazırlanmalarına ve tam anlamıylakatılım sağlamalarına yardımcıolacaktır. El kitabı, katılımcılaraders programının içeriği hakkındaiyi bir fikir verecektir.

Birbirimizden öğrenelim Lütfen işçilerin nasıl örgütleneceği vesendikalarda işçi katılımının nasılarttırılacağıyla ilgili stratejilerinizi,öykülerinizi ve tavsiyelerinizi paylaşın.ITF çeviri, yazım, redaksiyon veörgütlenme üzerine eğitim forumlarıkonularında destek verebilir. Hepimizbirbirimizden öğ[email protected] [email protected] adresineelektronik posta gönderin.

19

STRATE

JİSİ ÖRG

ÜTLENM

E ITF ÖRGÜ

TLENME KIL

AVUZU

20


İşverenler güçlüdür. Sendikalardandaha fazla ekonomik ve siyasi kaynağasahiptirler ve çoğu zaman medyada,okullarda ve kültürümüzdesendikayla ilgili meselelerin sunulmabiçimlerini kontrol ederler.

Örgütlü olduğumuz zamanişçiler güçlüdür. Üretimi ya dahizmetleri durdurma kapasitemizvar. Çoğu zaman taşımacılık işçileriküresel tedarik zincirlerinietkileyecek önemde pozisyonlardaolurlar, bu da küresel ekonomidebize çok büyük bir güç verir.

Şirketlerin aksine işçiler kendibireysel çıkarlarının ötesine geçecektarzda birbirleriyle uzun sürelibağlar geliştirirler. Adalet vedayanışma için verilen mücadelecoğrafyaları ve kültürleri aşar. İşçilerbölgesel, ulusal ve uluslararasıdüzeyde, işverenleri ve karar alıcılarıetkilemek için birleşebilirler.

* Sendikalar ve işçi sınıfı tarihihakkında nasıl bilgi edindiniz?

* Başkalarına sendikalar hakkındabir şeyler öğretiyor musunuz?Nasıl?

Ama işçiler olaraksendikalaşmazak savunmasızoluruz. Korkumuza ve yalıtılmışlıkduygumuza alışırız. Bazen kendimiziişçi arkadaşlarımızla değil işverenleözdeşleştiririz.

Aktif olmayan üyeler veörgütlü olmayan işçilerle, bireyselzayıflıktan kolektif güç pozisyonunanasıl ilerleyeceğimizi dikkatleplanlamalıyız. Sendikadaki işçikatılımı arttıkça işverenle olan güçilişkisi değişir, bazen yavaşça veincelikle, bazen zorla. Bu sıradaözellikle kendimizi ve işçiarkadaşlarımızı korumak içinözellikle stratejik olmak zorundayız.

Strateji önceden nelerolacağını (işveren ne yapabilir,işçiler nasıl tepki verebilir)düşünmeyi ve eylemlerimizi onagöre uyarlamayı gerektirir.

* Sendikanız, işçilerin nasıl tepkiverebileceğini ve işverenin neleryapabileceğini gerçekten öncedendüşünmeden, işçileri seferberetmek ya da sendikanın yetkialmasını sağlamak amacıylaörgütlenme çalışması yaptı mı?

* Bu deneyimden neler öğrendiniz?

21


Dünyanın pek çok yerindeişçiler işveren tarafından sendikaaleyhine güçlü kampanyalarla karşıkarşıya kalırlar.

Sendikaların oturmuş ve güçlüolduğu ülkelerde ise işçiler üzerindesendikayı engellemek için kurulanbaskı çok daha incelikli olabilir.

İşçiler işveren tarafındansendika karşıtı bir kampanyaylakarşılaşsın veya karşılaşmasın,sendika yöneticileri ve işçiler,kazanmamız gereken kolektif gücü

inşa etmek için adım adımuygulanacak bir plan olduğunuanlamak durumundadırlar.

ITF örgütlenme ders programıbize kendi örgütlenme stratejimiziyaratacağımız bir çerçeve veriyor.Sizin örgütlenme durumunuzauygun olmayan konular olabilir,bazı konular eksik olabilir. Sizinörgütlenmeniz için yararlı olanlarıçerçeveden alın ve çerçeveyeekleyin.

İşveren ne yapabilir ya dasöyleyebilir?

İşçilerin örgütlenme çabasınıdesteklerİşçilere arka çıkarSendika taraftarlarını yönetimeterfi ettirirDisiplini arttırır ya da sendikataraftarlarını işten çıkarırSendika yönetimini kötülerSendika karşıtı bir sadakatkomitesi kurar (sarı sendika) Zam yapar ve sözler verirSevilmeyen yöneticilerin işineson verirİşyerini kapamakla ya da işçileriişten atmakla tehdit eder

İşçilerle birebir görüşür Fiziksel şiddet uygular ‘Bize ikinci bir şans verin,iyileştirmeler yapacağımıza sözveriyoruz’ der‘Hepimiz büyük mutlu bir aileyiz’der ‘Sendika bizim dışımızda birtaraf’ der ‘Benim kararım değil’ derBağırır ve sindirir Dışarıdan sendika karşıtı birdanışman tutar İşyerinde öyle bir çatışma vebaskı ortamı yaratır ki işçilersendikadan uzak dururlar Diğer

22


İşvereni veendüstriyianlamak.

Örgütlenmekaynaklarını nereye

yoğunlaştıracağınakarar vermek

Yasal ve örgütselçerçevelerleçalışmak.

Örgütlenme içingerekli kaynaklar

Ne zaman yetkibaşvurusundabulunulacağınakarar vermek.Zaten yetkinizvarsa geçerli

değil.

Bir planoluşturmak.

Tahmini hedeflerihtiyacımız olan işçikatılım düzeyi için

konulanhedeflerdir.

Örgütlenme Planlaması

Sendika yapılarıve kaynakları

Endüstriaraştırması

Tahmini hedeflerve çalışma planları

Sendikanın yetki alması

23


İşçilerinİsimleri,iletişimdetayları

Birebir Iletişim

Ağları

Grupça kararalma

Temsili Azolan işçi

gruplarındanliderler

oluşturma.

Sendika karşıtıkampanyabaşlamadanönce işverenbaskısınahazırlanma

İşçileri Sendikave örgütlenmebecerileri vestratejileriKonusundaeğitme

İşçi katılımınıarttırmamızayardımcıOlacak

şekilde işçisorunlarıylailgilenme.

Grev veya büyük gösterileri içerebilir ama çoğu zaman daha az riskli eylemler olacaktır: Örneğin işverenden bir işyeri sorununuçözmesini talep eden dilekçenin imzalanması ya da işçilerin

sendikaya verdikleri desteği açıkça göstermeleri

Örgütlenme

Örgütlenmekomiteleri

İşvereninsendika karşıtıkampanyası

İşyeriSorunları

Ağaççıklar(işçi ağları)

Haritalama velisteleme

Eğitim

Kamuoyu seferberliğiUluslararası ve bölgesel koordinasyonla sendikanın kamuoyu desteği alması

24


Bu çerçeveye dahil olan herkonu için bu elkitabında bir bölümvar.

* Bu çerçevedeki hangi konular sizinilginizi çekiyor?

* Hangi konular hakkında dahafazla şey öğrenmek istersiniz?

* Hangi konular sizin için o kadar dafaydalı değil?

Sonraki dört bölümörgütlenmeye başlamak için gereklihazırlıkları ve planlamayı kapsıyor.

Eğer zaten örgütlediğiniz işçileriçin sendika yetkisine sahipsenizsendika yetkisi ile ilgili bölümüatlayabilirsiniz.

Sonraki bölümler örgütlenmesürecinin altı temel bileşeninikapsıyor.

* Bu terimler açık mı?* Kendi örgütlenme durumunuzauyması için uyarlama yapmanızgerekiyor mu?

* Ne gibi sorularınız var?

Kendi örgütlenmedurumunuza uyacak şekildeçerçevede değişiklik yapmanız

gerekecek. Örneğin, işçilerin neredeolduğunu ve nelerden kaygıduyduğunu belirlemek için öncelikleişyerini haritalamayı isteyebilirsiniz.Ya da, aktif olan işçilere enerjivermenin bir yolu olarakhemencecik işyeri sorunlarıylailgilenerek işe başlamakisteyebilirsiniz.

Kamuoyu seferberliği,örgütlenme sürecinin sonaşamasıdır.

* Kamuoyunu seferber etmek içinnelere başvurabilirsiniz?

TAHMİNİ HEDEFLERÖrgütlenme stratejimizde,

tahmini hedefler ulaşmamızgereken işçi katılımı düzeyleriniölçen belirli amaçlardır.

Kendi tahmini hedeflerinizibelirleyeceksiniz. Kendi örgütlenmedurumunuza uyan yüzdelere göretahmini hedeflerinizi koyun. Tahminihedefler gelecekte sağlam birsendika gücü inşa etmeye yetecekkadar yüksek olmalıdır. Basitçe birseferberlik etkinliğine ya dasendikanın yasal olarak yetkialmasına yetecek kadar olmamalıdır.

25


DÖRT ÖNEMLİ TAHMİNİ HEDEFTahmini hedefler işverenle yüzyüze gelmeden önce ulaşmak istediğimiz

işçi katılım düzeyleridir.

isim ve iletişim bilgileri

48 saat içinde birebirgörüşme

sendikahakkında temelbilgi sahibi

açıkça destekgöstermeye

istekli

Örgütlenme çerçevemizdedört tahmini hedef vardır.

Eğer net bir şekildetanımlanmış işyeri ya da işçi grubuyoksa, tahmini hedefler önemlidir.Dünyada taşımacılık işçilerinin büyükçoğunluğu enformel işçilerdir.

Bireysel olarak ya da küçük gruplarhalinde, merkezi bir işverenolmadan çalışıyor olabilirler. Tahminihedefler örgütlenme için hangiişçilere yoğunlaşmamız ve kaç işçikatmamız gerektiğine kararvermemize yardımcı olur.

26


TAHMİNİ HEDEF ÖRNEĞİ: Sendikanın yasal yetki alması içinörgütlenme

Aşağıdaki diyagram yaklaşık400 taksi şoförünü örgütleyen birsendikanın kendi tahmini hedeflerinikoyabildiğini gösteriyor. Bu örnekteişçiler sendikanın yetki alması içinçabalıyorlar.

İşverenden işçilere yönelik birkorkutma ya da ciddi anlamda baskıvarsa, örgütlenme ‘yeraltında’ olmakzorunda kalabilir: sessizce çalışın veolabildiği kadar kendinizi ifşaetmeyin. Böyle durumlardakamuoyuna dönük açıklamalaryapmayız ya da basın bültenlerigöndermeyiz. Toplantıları birbirinegüvenen iki ila beş işçi ile sınırlı tutarızve büyük toplantılar düzenlemektenkaçınırız. Yazılı sendika materyallerin -‐den kaçınırız, çünkü kolaylıklaişverenin eline geçebilir. Örgütlenmebir kez kamusal bir nitelik kazandı mıişveren büyük olasılıkla sendikanınişçilere ulaşmasını, bizim de işçikatılımına dair tahmini hedefimizitutturmamızı zorlaştıracaktır.

Eğer işveren çalışmamızıfarkederse, işvereni sürece dahafazla karıştırmadan ve korku iklimini

güçlendirmeden, yapabildiğimiz eniyi şekilde sessiz ‘yeraltı’ stratejimizedevam edebiliriz : haritalama, işçilerlekonuşma, daha fazla örgütleyiciyieğitme, sosyal etkinlikler. Eğer işverenişten atmalar ve şiddetle missillemeyekalkışırsa, şiddete ve iştençıkarmalara karşı kamusal alandakampanya yürütmemiz gerekecek.Ama mümkün olan işgücüalanlarında yeraltı örgütlenmemizeyine de devam ederiz.

Eğer işçiler işveren tarafındanbaskıya maruz bırakılıyorlarsaçoğunluktan az bir sayıyla işverenleyüzleşmek işçileri ve sendikayıgereksiz risklere açık hale getirebilir.Sendika aleyhine çok güçlü birkampanya varsa tahmini hedeflerimizyüzde 75 olabilir, yüzde 50 değil.Bunun nedeni şudur: Bir kez işverenlekamusal alanda karşı karşıya geldikmi işçilerin üstündeki baskı artacaktırve bu da çoğunluk desteğinin altınıoyacak şekilde bazı işçilerin katılımınıazaltacaktır.

* Örgütlediğiniz işçiler işvereninsendikayı önleme amaçlı baskısınaaçıktan mı yoksa daha incelikli birşekilde mi maruz bırakılıyorlar?

27


TAHMİNİ HEDEF ÖRNEĞİ:Sendikanın yasal yetki alması için örgütlenme

12 liderle bağlantıyageçebilen iki lider

60 lidere ulaşabilecek12 lider

48 saat içinde 60 şoföryaklaşık 300 şoföre

ulaşıyor.

Yaklaşık 400 şoförden300’ünün Isim veiletişim detayları

300 şoför belirli birzamanda açık talepleriniduyurmak için önemli biriş merkezinin etrafındaaraçlarını sürmeyi kabul

ediyor

Yerel ITF sendikaları vemüttefikleri iş

merkezinde bildiridağıtmayı ve pankarttaşımayı kabul ediyor

Sendika hakkında bilgi sahibi 300 şoför





istekli

28


% 75 isim ve iletişim bilgileri

% 75 48 saat içinde birebirgörüşme

% 75 sendikahakkında temelbilgi sahibi

% 75 açıkçadestek

göstermeye istekli

24 liderle iletişimegeçebilecek 5 lider

120 lidereulaşabilecek24 lider

600 lidereulaşabilecek 120 lider

48 saat içinde3,000 işçiyeulaşabilecek 600 lider

Yaklaşık 4000işçiden 3000’ininisim ve iletişim

bilgileri

Belirli bir ulusalseferberliğe

katılma taahhüdüveren 3,000 işçi

Uluslararası ITFsendikaları ulusalhükümete protesto

mektuplarıgönderiyor ve/veya

yerelbüyükelçiliklerde

gösterilerdüzenliyorlar

Sendikayı ve ulusal

seferberliğin neden önemliolduğunu

bilen 3,000 işçi

TAHMİNİ HEDEF ÖRNEĞİ: Ulusal seferberlik için örgütlenme

TAHMİNİ HEDEF ÖRNEĞİ: Ulusalseferberlik için örgütlenmeAşağıdaki diyagram bir sendikanın,ulusal çapta bir seferberlik veya birgreve katılmak için yaklaşık 4,000işçiyi örgütlemek üzere nasıl tahminihedefler koyduğunu gösteriyor.

Bazen büyük bir seferberlikveya grev için hazırlık yaparkensendikalar işçi iletişimi ve eğitimiyleilgili iki orta tahmini hedefiatlayacaklardır ve işçi iletişimbilgilerini toplama noktasından

doğruca onlardan sendikayakatılmalarını isteme noktasınagideceklerdir. İşçileri bu yollabaşarıyla harekete geçirebiliriz,ancak işçi katılımını sürekli kılmakistiyorsak, o halde bu iki orta adımkritiktir.

Öncelikle ulaşmak istediğinizrakamı belirleyin (4,000 ya da 40).Eğer ulusal çapta bir mitingde 4,000işçiye ihtiyacımız varsa, kayıtsızlığıaşacak gerekli hızı yaratmak çinmitinge katılma sözü veren 3000’ine

29


Listelemeisim ve iletişim

bilgileri

Ağaççıklar (işçiağları) % 30 48saat içinde birebir

görüşme

Eğitim% 30 sendikahakkında temelbilgi sahibi

Kamuoyuseferberliği

% 30 açıkça destekgöstermeye istekli

2 liderle bağlantıyageçebilecek 1 lider

10 işçiyeulaşabilecek ve

her birinden nedenücret zammınıngerekli olduğunadair yazılı bir

bildirim alabilecek2 lider

Birimde çalışanyaklaşık 30 işçinin10’unun iletişim

bilgileri

10 işçi, diğerbirimlerdeki

işçilerle beraberbasının yanındaişverene yazılıbildirimlerini

teslim ediyorlar.

Sendikayı ve toplu iş

sözleşmesindesesini

yükseltmeninönemli olduğunu

bilen 10 işçi

TAHMİNİ HEDEF ÖRNEĞİ: Toplu iş sözleşmesine hazırlanan küçük işyerleri

(yüzde 75) ulaşabiliriz. Ya da belki debu hızı yaratmak için sadece yüzde50’ye ihtiyacınız vardır.

Örgütlenmenizi sendikanızındaha fazla işçi katılımı istediğinizalanlarına yoğunlaştırdığından eminolun. Hepimiz işçi katılımınıarttırmaksızın önemli sendikafaaliyeti yürütürüz. Örgütlenme,sendikanın işçi katılımına ihtiyaçduyduğu ve bu katılımı istediğidurum ve yerler içindir.

TAHMİNİ HEDEF ÖRNEĞİ: Toplu iş sözleşmesine hazırlananküçük işyerleriTahmini hedefler, hazır olmadanişverene karşı kamuoyu seferberliğiilanından bizi korur. Temelörgütlenme işlerine odaklanmamızısağlar.

Sendikaların yeterince işçikatılımı olmadan fazlasıyla erkenbir zamanda işverenle kamusalalanda yüzleşmelerinin pek çoknedeni vardır. Sendika örgütlenme

30


işini yapmak için gerekli zaman vekaynakları tüketmiş olabilir. Ya daişçiler asla hazır olmayacakmış gibigözükür. Bazı işçi gruplarıörgütlenmeye diğerlerinden dahaçabuk hazır olurlar ve bu da sendikayöneticilerinin üstünde daha çabukhareket etmek için baskı yaratır.

Bazen bir kere işverenlekamusal alanda yüzleştiğimizde işçidesteğinin artacağını umarız, amaçoğu zaman bunun tersi doğrudur.

Planladığımız zamandatahmini hedeflerimize ulaşmayıbaşaramazsak…* Stratejimize bağlı kalırız amahızımızı yavaşlatarak, haritalamave daha fazla sendikaörgütleyicisini eğitme işine veişçilerle bağlantıda kalmayadevam ederek. Kaynaklarımızıuzun vadede sürdürülebilir birşekilde azaltmamız gerekebilir.İşçilerle sürekli iletişimde kalmalarıiçin sendika destekçilerine görevvermek isteyebiliriz.

* Sendikanın büyümesine yatırımyapacak şekilde kendikaynaklarımızı arttırmakisteyebiliriz. Kaynaklarımızın iyişekilde harcanması için gerçekçi ve

iyi düşünülmüş bir plan olduğunaemin olun.

* Yeni gelişmeler için bekleyebiliriz.İşveren davranış değişikliğinegidebilir. İşçiler sendikaya dahafazla ilgi duyabilir ya daörgütlenmeyle ilgili daha fazla bilgiedinebilir. Endüstride ya da ülkedesiyasi veya ekonomik değişimlerolabilir.

Tahmini hedeflerimiziuyarlamamız gerekirse bunun kesinbir şekilde tartışılacak ve müzakereedilecek açık nedenleri olmalıdır.İşçiler tahmini hedefleri anladığı vehedeflerle ilgili karar alma sürecinedahil edildikleri sürece kaynaklarıarttırmak veya azaltmak için ayrıntılıplanlar yaratmak daha kolaydır.

Bu bölüme eşlik eden‘Örgütlenme Stratejisi’başlıklı PowerPoint modülü

örgütlenme stratejisi ve çerçeveleriiçin ek tartışma yapmaya yönelikfırsatlar sunuyor. Kendi örgütlenmedurumunuza bu çerçeveleri nasıluyarlayabileceğiniz de buna dahil.

31

VE KAYN

AKLARıSEN

DİKA YAP

ıLARı

ITF ÖRGÜ

TLENME KIL

AVUZU

32

SENDİKA YAPıLARı VE KAYNAKLARı

Biz sendikacılar, başardığımız herşeyin, örgütlenme çalışmasınadevam etmediğimiz vesendikalarımıza daha fazla işçikatılımını sağlamadığımız süreceelimizden alınabileceğininfarkındayız. Endüstride ya da tedarikzincirinde bir güç olmak için iki şeyçok önemli: (1) mevcut sendikaüyelerimizi sürece daha fazla dahiletmek (2) kilit önemdeki sendikasızişyerlerine kaynaklarımızla yatırımyapmak

Nereyi örgütlemekistediğimize karar vermek, aşinaolduğumuz ve süregiden biriletişimimiz olan bir grup işçiyiörgütlüyorsak kolay bir iş olabilir.Belki de amacımız zatensendikamızda halihazırda olanişçilerin katılımını arttırmak veya birgreve hazırlık yapmaktır. Belkiendüstrimizde aktif sendikaüyelerimizle yanyana çalışan bir gruptaşeron veya enformel işçiyiörgütlemek istiyoruzdur.

TAKSİ ŞOFÖRLERİNİN ÖRGÜTLENMESİ…

Bütün taksi şoförleri mi?

Önemli bir şehirdeki bütün taksi şoförleri mi?

Şehrin önemli bir yerindeki benzinistasyonunu kullanan

400 şoför mü?

33


Küçük bir grup işçiyeyoğunlaşmak çok fazla kaynakgerektiren bir iş değildir. Bir kerebelli bir başarı gösterdikten, hızkazandıktan ve daha fazla kaynakaktarabilir duruma geldikten sonraörgütlenme hedeflerimizi her zamaniçin genişletebiliriz.

Örgütlenmenize yetecek kadarkaynakla bir grup işçi üzerindeyoğunlaşmak sizin güç inşa etmenizeve işverene etki etme kapasitemizinartmasına yardımcı olacaktır.

Örgütlemek istediğimizişçilerle bağlantı kurmayıbaşarabilmeliyiz. İşçilerle bağlantıkuramazsak onları örgütleyemeyizde. İşçilerin nerelerde toplandığınıgörmek, bir konuşma anı yakalayanakadar işçileri takip edipedemeyeceğinize, işçilerin listesinialıp alamayacağınıza, işçilerievlerinde ya da kafeler gibi tarafsızyerlerde ziyaret edipedemeyeceğinize, ya da sendikasızişçilerin katılabileceği sosyal ya da

DENİZCİLERİN ÖRGÜTLENMESİ…

Bütün denizciler mi?

Yoğun denizci emeği sunan bir ülkenin denizcileri mi?

Şu anda denizde olmayandenizciler mi?

Bir denizcilik kasabasından denizciler mi?

34


sektörel etkinlikler düzenleyipdüzenleyemeyeceğinize bakmak için,sendikanın henüz girmediğiişyerlerine gitmek isteyebilirsiniz.Eğer açık pozisyonlar varsa işsizsendika üyelerinin bu pozisyonlarabaşvurmasını ve işyeri içindenbağlantı geliştirmeyi isteyebilirsiniz.Mevcut sendika üyeleri sendikasız yada aktif katılımı olmayan işçilerlebağlantıya geçmemize yardımcıolabilir.

* Hangi işçileri örgütlemekleilgileniyorsunuz?

* Onların yeri, sayısı, mevcutkoşulları ve sendikaya ilgidüzeyleri konusunda nebiliyorsunuz?

* Kimin işveren ya da esas kararalıcı olduğunu biliyor musunuz?

Örgütlenmeye önemli miktardakaynak aktarmadan önce şu asgarikoşulları yerine getirmeliyiz:

KÜRESEL AĞ TERMİNALLERİNİN ÖRGÜTLENMESİ...

Dünya çapındaki küresel ağ terminallerindeki işçiler mi?

Bir bölgedeki küresel ağ terminallerindeki işçiler mi?

Bir ülkedeki önemli küresel ağ terminallerindeki işçiler mi?

Bir küresel ağ terminalindeki işçiler mi?

Bir küresel ağ terminalindeki 100 taşeron işçi mi?

35


* Örgütlenmeye baş koymuş,işveren firmadan ya da ilgiliendüstriden iki ya da daha fazlaişçi lideri

* Bu işçi liderlerini desteklemeye ve yeni üyelere sendika içinde bir ses vermeye kararlı bir sendika yapısı

* İşçilerle nasıl iletişimegeçebileceğimize dair iyi bir plan

* Örgütlenmeyi desteklemeyeyetecek kaynak

ULUSAL ÇAPTA GREV İÇİN ÖRGÜTLENMEK…

Ulusal çapta bütün işçiler mi?

Önemli bir şehirdeki bütün işçiler mi?

Bir grev sırasında en fazla ekonomik etkiyi yaratacak kilit önemde bir

işyerindeki işçiler mi?

Bize yardımcı olmaları içinsendika üyelerine ulaşmamız gerek.Sendika üyelerini örgütlenmesürecine daha fazla dahil olmalarıkonusunda neyin teşvik edeceğinidüşünün. Sendika üyesi olup ilgisizkalan işçilerin ve sendika üyesiolmayan işçilerin ücretleri vekoşulları nasıl tehdit ettiğine dairbilgi vermek önemli olabilir. Aktifsendika üyelerinin daha az aktifişçilerle doğrudan iletişimdeolmasını sağlayacak fırsatlar arayın.

36


Birbirimizden öğrenelimABD’deki uçuş görevlileri

sendikası olarak işlerin taşeronaverilmesi sürecinin her iki tarafında dabulunduk. ABD’de yabancı bir taşıyıcıiçin çalışan uçuş görevlileri yakınzamanda bizimle bağlantıya geçti. Buhavayollarıyla toplu iş sözleşmesiilişkimiz yok.

Sendikamız işçileri örgütlemektenmutluluk duyacak ama bu işçileritemsil etmek için, taşıyıcının kendiülkesindeki sendikaya birlikte çalışmaönerisi götürmek istiyoruz. İşçilerinşirketle esas pazarlığı yapan sendikatarafından temsil edilmesi gerektiğinidüşünüyoruz. Uluslararası açıdan budurumda nasıl işbirliği yapacağımızıhesap etmek zorundayız. Patricia FriendITF üyesi, ABD

37


Birbirimizden öğrenelimSATAWU [Güney Afrika Taşımacılık

ve Birleşik İşçiler Sendikası] aşağıdanyukarıya pazarlık sürecinin bir parçasıolarak binlerce güvencesiz çalışanıörgütledi.

Genel toplantılar işyerinde ayda birkez düzenleniyor. Bütün üyelertoplantılara katılıyor ve işyeritemsilcileri dört yıllık süreler içinseçiliyorlar. İşçiler politika ve kampanyaönceliklerini belirliyorlar. Hep birliktepazarlık yetkisine, pazarlık sürecindekigeri çekilme hattına, greve gideceklerinoktaya karar veriyorlar.

SATAWU vekaletle yönetiliyor.Bütün seçilmiş yöneticiler oylamaylaazledilebilirler. Eğer işyeri temsilcileriişçilerin verdiği yetkiye uygun hareketetmezlerse aylık genel toplantıdaçoğunluk oyu ile görevden alınabilirler.

Metro Rail ile 2009’da yapılantoplu iş sözleşmesi görüşmelerinde girişbiletlerini kesen güvencesiz çalışanlar

çalışma arkadaşlarını örgütlenmeyleilgili ciddi oldukları konusunda iknaetmeyi başardılar.

Pazarlık sürecinde Metro Railyönetimi yüzde 8’lik bir ücret artışına vebütün güvencesiz çalışanları kadrolu işçiyapmaya razı oldu. Bazı bölgelerücretler konusunda anlaşamadı veyüzde 10’luk bölgesel kuralın kalmasınıistediler. Ama bütün bölgelerdekiçoğunluğun talebi yıllar boyu sürelisözleşmeyle çalışan güvencesiz işçileriçin yüzde 8 artı kadrolu statü (bütünsosyal yardımlarla beraber) şeklindeoldu. Çok yoğun tartışmalardan sonrasözleşme çoğunluk isteğine göresonuçlandı.

Eğer SATAWU güvencesiz personeliörgütlemek için uzman alsaydı aynısonuçlara ulaşamayabilirdi. Ek çalışanalmak örgütlenmek için her zaman eniyi yol değildir. Patricia PetersonITF üyesi, Güney Afrika

38


* Sendika yöneticileri, üyeleri veçalışanları örgütlenmeplanlarınızdan haberdar mı ve buplanlara dahil edildi mi?

* Bize örgütlenme yetkisi verenkarar alma yapıları neler?

* Örgütlenme için hangikaynakların elimizin altındaolduğu açık mı?

Kendilerine örgütlenme görevi verilen sendika çalışanlarıörgütlenme sürecinde önemli bir roloynar. Profesyonel çalışanlar işçikatılımını canlandırmamıza yardımedebilirler. Bir çok örgütlenmekampanyası için en azından birçalışanın işi koordine etmesiönemlidir. Bir örgütlenme uzmanı ya da küçük bir gönüllü grubu genişbir işçi grubunun talepleriyle başaçıkamaz.

Bir kampanyada yetersizsayıda insan çalışıyorsa, kestirmeyesapma eğiliminde oluruz, örneğinişçilerle iletişime geçmek için yazılımateryallere güvenmek gibi. Yageniş işçi gruplarını örgütlemek içinyeterli sayıda personel ayırmalıyız ya da az sayıda işçi grubunuörgütlemeye bağlı kalmalıyız.

Bazen sendika tüzükleri ya dasendika karar alma yapıları yeniişçileri örgütlememize izin verecekşekilde değiştirilmelidir. Yeni işçileriçin yeni bir sendika ya da örgütoluşturulmasına ihtiyaç duyulabilir.

* Sendika, katılım düzeyiniyükselten üyelerde veyöneticilerde bir artışıkarşılamaya hazır mı?

* Hangi sendika üyeleri, aktivistleriya da yöneticileri örgütlenmeyeyardım etmeye istekli?

* Örgütlenmeye hazır sendikasızişçiler var mı?

* Bize yardımcı olabilecek halkörgütleri ya da başka sendikalarvar mı?

Bir kere nerede örgütlenmeçalışması yapmak istediğimize kararverdik mi, bize yardımcı olacak negibi kaynakların mevcut olduğuna vebu kaynakları ne kadar süreyledevam ettirebileceğimize dair dürüsttartışmalar yapmamız gerekir.

39


Bu bölüme eşlik eden‘Sendika Yapıları veKaynakları’ başlıklı

PowerPoint modülü neredeörgütlenmek istediğinize karar vermekonusunda ek bilgiler içeriyor.Örgütlenme için daha geniş halkdesteğini almakla ilgili bir tartışma damevcut.

Sendikanızın mevcut durumdaörgütlenme için hangi kaynaklarasahip olduğunu ve ne gibi ekkaynaklara ihtiyaç olduğunubelirlemenize yardımcı olacak biraktivite de var.

40

ENDÜST

Rİ

ARAŞTıR

MASı

ITF ÖRGÜ

TLENME KIL

AVUZU

41

İşverenin ya da karar alıcınınkim olduğunu tespit etmemizgerekiyor. Bu, çalışma koşullarındafark yaratabilecek kişi ya dakurumdur. Bu kişi ya da kurumabaskı yapmamız gerekecektir.Genelde bu doğrudan işveren olur.Bazı zamanlarda bir kamu kuruluşuolacaktır. Doğrudan işveren taşeronfirma olsa da karar alıcı taşeronfirmayı tutan ana firma olabilir.

Doğrudan işverenin olmadığıdurumlarda, bir karar alıcıyı,çalışma koşulları üzerinde kontrolsahibi olduğunu kabul etmeyezorlamamız gerekebilir. Hatta birkamu kuruluşunu işçilerin işvereniolmaya zorlayabiliriz.

* İşveren veya karar alıcı hakkındane biliyoruz?

* Kararları kim kontrol ediyor?* Kar nereden geliyor?

Birbirimizden öğrenelimAvustralya Taşımacılık İşçileri Sendikası(TWU) neredeyse bir asır boyunca kendihesabına çalışan işçileri temsil etti.Ulusal sendikanın üye sayısının yaklaşıkyüzde otuzu kendi araçlarında çalışanşoförlerdir.

Sendika başarılı bir biçimde kararalıcıları hedefleyerek eyalet hükümetinindüzenleyici çerçevesinde yer almayıbaşardı. Sendika hem perakendesatıcıları hem de taşeronla çalışanfirmaları sendika gözetimine ve adaletönünde hesapverebilir olmaya mecburetti.

TWU’nun araştırması gösterdi kiAvustralya perakende satış sektörüciddi oranda bir güce sahip. Firmalarfiyatların ve büyük taşımacılık

operatörleriyle birlikte teslimatzamanlarının ne olacağını etkin birbiçimde dikte ediyor.

TWU ‘Güvenli Ücretler’ temasıaltında örgütlenme çalışması yaptı.Şoförler ve halk açısından düşükücretler ve güvenlik sorunları arasındakibağlantıyı ispatlayabildi. 3,000 delegeresmi sendika eğitiminden geçti. Kendiaraçlarında çalışan şoförler köprüleribloke ederek, Meclise giden ‘yavaş git’konvoyu düzenleyerek, siyasetçilerin,akademisyenlerin ve halkın desteğinialmak için lobi çalışması yaparakbaşarıya ulaştılar. Sarah Kain ve Michael RawlingAvustralya Endüstriyel İlişkiler Dergisi,Sayı 51:3

42

* Karar alıcı bir devlet kurumu isebu kurum için hangi seçmengrupları önemli?

İşveren ya da karar alıcıya etkietmek için onlar için önemli olankurum ve örgütleri bilmemizgerekir. Bu kurum ve örgütlerhakkında bilgi toplamanızgerekecektir.

Bir kez bu bilgiyi topladıktansonra işveren üzerinde nasıl baskıkurabileceğimiz hakkında daha iyibir fikre sahip olmuş olacağız. İlgili

işçilerden oluşan bir araştırmakomitesi kurmak isteyebiliriz.

Çoğu zaman sendikalarişverene baskı kurmak için işverenlesadece doğrudan ilişkilerinikullanacaklardır. Gerçekte iseişveren, sendikadan çok daha fazlaönemsediği bağlantılara sahiptir.Özellikle de sendikalı işçilerin yerineyenilerinin kolaylıkla geçirilebildiğidurumlarda.

İşveren açısından en önemliilişkiler bizim stratejimiz açısındanen önemli olanlar olacaktır. Mevcut

İŞVERENİN ÖNEMLİ İLİŞKİLERİ HAKKINDA NE BİLİYORUZ?

Orta düzeyyöneticiler

Finansal kurumlar

Hükümet ve düzenleyicikurumlar

SiyasetçilerTedarikçiler &

satıcılar Aynı

endüstrideki ya dapiyasadaki diğer

işverenler

Müşteriler ya da hizmetkullanıcıları

Yöneticiler,sahipler,

hissedarlar,müdürler

Halk ve siviltoplum

MedyaAkraba ve yan firmalar

Taşeronlar

İşçiler vesendikaları

İŞVEREN veya

karar alıcı

ENDÜSTRİ ARAŞTıRMASı

43


Birbirimizden öğrenelimABD’deki en büyük iki okul otobüsü

firması İngiltere kökenli çok ulusluşirketlerdir. Biz örgütlenmemizi enbüyük firma olan FirstGroup’dayoğunlaştırmaya karar verdik. ITF’yeulaştık ve İngiltere’deki otobüs şoförlerisendikası Unite’la derhal bağlantıyageçirildik.

FirstGroup bünyesinde çalışanlarınyüzde doksanı tipik olarak Unite üyesi.ABD’de o dönemde bizim üye sayımızçok düşüktü. Ne zaman şoförler birsendikal çalışma yapsa firma onlarıtehdit ediyor ya da işi bırakıyordu.

ABD’deki otobüs şoförleri veİngiltere’deki otobüs şoförleri arasındadoğrudan bağlantı sağlamayı başardık.Her iki grup da işçilere yapılanmuamele ve koşullar arasındaki farkkarşısında şok oldu.

İngiltere’deki işçilerin çoğu firmadakendi hisselerine sahipti ve bazıkurumsal yatırımcılarla birlikte işçilerin

örgütlenme hakkını içeren bir insanhakları politikasıyla ilgili hissedarönergesi sundu.

Unite şoförlerimizin İngilizparlamenterler, hissedarlar ve medyayıanlamalarına ve onlarla bağlantıyageçmelerine yardımcı oldu. Birlikte buönemli kurumları FirstGroup’u yenipolitikalar uygulamaya ikna etmek içinkullanmayı başardık.

Başladığımız zaman FirstGroup’dayaklaşık 1,200 üyeyi temsil ediyorduk.Bugün neredeyse FirstGroup’da 35,000şoförü temsil ediyoruz. İngiltere veABD’de çalışanlara yapılan muamelearasındaki farkları görmek bizimçocukları daha fazla çalışma konusundagerçekten motive etti. BöyleceFirstgroup ile gerçek bir çalışmailişkisine sahip olduğumuz seviyeyegelebildik. Unite ve ITF sayesinde bunun mümkün olduğunu gördük.Tammy EdwardsITF üyesi, ABD

44


kar ve gelecekteki kar durumunuilgilendiren ilişkilere bakın. Eğerseçilmiş bir karar alıcınız varsamevcut ve gelecekteki oy durumuylailgili ilişkilere bakın. İşverene nasılbaskı kurulacağına dair dahaderinlemesine bilgi için ITF StratejikKampanya Kılavuzu’na başvurmakisteyeceksiniz.

İşveren veya karar alıcının yanısıra faaliyet gösterdikleri endüstriyide kavramamız gerekir.

* Temel rakipler kimler?* İşveren küresel teslimat zincirininneresine oturuyor? İşvereninhassas olduğu önemli aktarmamerkezleri veya taşımacılıkoperatörleri var mı?

* İşveren veya karar alıcıendüstrideki diğer işveren vekarar alıcılarla nasılkarşılaştırılabilir?

Birbirimizden öğrenelimITF Elverişli Limanlar (POC) veri tabanı liman işçileri sendikalarınınuluslararası alanda limanlar, terminaloperatörleri ve onların akrabaşirketleri ile ilgili araştırmalarıpaylaşmak için kurulmuş bir bilgitoplama ve örgütlenme aracıdır.

Bu araştırma uluslararası elverişli limanlar kampanyasıboyunca, üye sendikalarınörgütlenme ve kampanyaçalışmalarını tespit etmek vedesteklemek için kullanılmaktadır. ITF Liman İşçileri Seksiyonu

45


Dünyadaki taşımacılıkişçilerinin çoğunluğu enformelişçilerdir ve enformel çalışmaküresel ekonominin gittikçe dahada büyüyen bir parçasıdır. Enformelişçiler formel veya standart bir işilişkisi olmayan işçilerdir. Korumasız,güvencesiz, kısa dönemli sözleşmeli,taşeron veya sözleşmeli işçiler olarakadlandırılabilirler. Enformel işçilerkendi hesabına çalışıyor olabilir yada kendi hesabına çalışıyor gibigözükebilirler. Başka işçi çalıştırabilir,ama bu işçilerin çalışması üstünde yada karlar üstünde kontrol sahibiolmayabilirler. Bizim anladığımızşekliyle bir işleri olmayabilir ‚ amabu, çalışmıyor oldukları anlamınagelmez.

Enformel işçilere taşımacılığınbütün sektörlerinde rastlarız. Denizci,taşeron liman işçisi, taksi veya otobüsşoförü, ücretini komisyon şeklindealan uçuş görevlisi, demiryolundakibilet kesme görevlisi, bahşişlerlehayatını kazanan havaalanındakihamal, kamyon sahibi şoför olabilir.Normal işçilerle yanyana çalışan kısadönemli sözleşmeli işçi olabilirler.

Endüstriyi anlamak sendikaüyelerini örgütlenme çalışmasına

yardımcı olma konusunda motiveedebilir. Sendika üyelerinin kendikatılım eksiklerinin sendikanınyapabileceği iyileşmeleri azaltacağınıanlamaları gerekir.

Eğer sendikasız işçileriörgütlüyorsanız* Geçtiğimiz beş yılda, sendikasızişyerleri sendika üyelerini nasıletkiledi?

* Gelecek beş yılda, sendikasızişyerleri sendika üyelerini nasıletkileyecek?

Sendika temsili olan işçileriörgütlüyorsanız:* Geçtiğimiz beş yılda, işçilerinsendikaya katılım eksikliği bütünişçiler açısından çalışma koşullarınınasıl etkiledi?

* Gelecek beş yılda, işçilerinsendikaya katılım eksikliği bütünişçiler açısından çalışma koşullarınınasıl etkileyecek?

Bu bölüme eşlik eden‘Endüstri Araştırması’başlıklı PowerPoint modülü

işverenin önemli ilişkileri hakkındakibilgileri analiz etmenize ve biraraştırma planı yapmanıza yardımcıolacak iki aktivite içeriyor.

46

TAHMİNİ

HEDEFLE

R VE

ÇALıŞM

A PLANL

ARı

ITF ÖRGÜ

TLENME KIL

AVUZU

47

Tahmini hedeflerinizi belirlemeyebaşlamadan önce işverenin veya kararalıcının kim olduğunu ve yaklaşıkolarak kaç işçi örgütleyeceğinizibilmelisiniz. Tahmini hedeflerulaşmamız gereken işçi katılımdüzeyini ölçmeye yarayan belirliyüzde ve sayılardır.

Eğer kendi dışımızda, bizimbelirleyemediğimiz tarihler vesınırlar varsa (örneğin toplu işsözleşmesi görüşmeleri veya birözelleştirme tehdidi gibi) sendikanınerkenden örgütlenme çalışmasınabaşlaması esastır. Çoğu zamanörgütlenme çalışmasını erteler,

sonra da işçilere ihtiyacımız olduğuzaman yeterince katılımgöstermedikleri için onları suçlarız.

Örgütlenme amacınıza uygunolarak, işçi katılımını sağlayacakdört tahmini hedefinizin nelerolması gerektiğini düşünüyorsunuz? %___ işçi isimleri ve iletişim bilgileri%___ 48 saat içerisinde birebir

ulaşılması mümkün olankişiler

%___ sendika hakkında temel bilgisahibi olanlar

%___ açıktan destek sunmayagönüllü olanlar

DÖRT ÖNEMLİ TAHMİNİ HEDEFTahmini hedefler işverenle yüzyüze gelmeden önce ulaşmak istediğimiz

Işçi katılım düzeyleridir.





istekli

48

TAHMİNİ HEDEFLER VE ÇALıŞMA PLANLARı

Tahmini hedeflerimizeyaklaştıkça, sahte bir güvenlikduygusuna kapılabiliriz. İşçikatılımının yüksek olduğu yerlerdekive vardiyalardaki işçiler, diğerişçilerin neyle karşı karşıyaolduğunun farkında olmayabilirler.Bazı işçi grupları hala sendikaylabağlantıya geçmekten korkuyorolabilir ya da sendika hakkındayeterli bilgiye sahip olmayabilir.Sendika bu işçilerle iletişimdeolmadığı için onları gözdenkaçırabilir. İşveren sendikanıngücünü hafife aldığı için şimdiliksendika karşıtı kampanyasınıbaşlatmayı bekletiyor olabilir.

Sendika taraftarları doğalolarak işçilerin katılımının belli birhızda yükseleceği beklentisindeolacaklardır. Ancak geneldeişverenin baskısı arttıkça işçiler desendikaya katılım düzeyleriniazaltırlar.

Planlama örgütlenmenin önemli birbileşenidir. Planlamanın pek çokfaydası vardır. Planlama kolektifiinşa etmemize yardımcı olur ve bizibirbirimize karşı sorumlu kılar.Herkesin neyi ne zaman yaptığını

bilmemiz gerekiyor ki çalışmalarımızıkoordine edebilelim. Eğer planlamayapmazsak sadece anlık tepkilervermekle kalırız. Planlama olmadanstrateji de olmaz. Planlama zamanve çaba gerektirir. Bize hem zayıfhem güçlü yanlarımızı gösterir.Uygulanamayan plan ise işeyaramamış bir plandır.

Sendikamızda veişyerlerimizde örgütlenmemizeyardımcı olacak becerilere sahipkişileri bulmamız gerekir. Tekbaşına örgütlenme çalışmasıyapamayız. Yetki devrinde bulunmakyeni liderler yetiştirmemize veçalışmalara yeni fikir ve enerjikatmamıza yardımcı olur. Bazenyetki devretmek için gerekli planlamave çalışmanın fazla oluşuna dirençgösteririz, ama yetki devrindebulunmazsak örgütlenme çalışmasıyapmıyoruz demektir.

* Örgütlenmeye yardımcı olacak negibi becerileriniz var?

* Bize kim yardımcı olabilir? Bukişileri örgütlenmeye nasılkatabiliriz?

49


PLANLAMA SÜRECİ

Görevler Sorumlu kim olacak? Kime ne zaman raporverecekler?

3 AYLıK ÖRNEK ÇALıŞMA PLANı

Görevler

Listelemeİletişim bilgileriyle beraberbağlantıda olduğumuzişçilerin Excel listesini oluştur

Sorumlu kim olacak? Kime ne zaman raporverecekler?

İşçi ağları30 sendikasız işçiyle düzenliolarak iletişimi sürdür

EğitimSonraki üye toplantısındaörgütlenmeyi tartışmak içinzaman iste

Richard

Sangam (her biri 5’le 7 arasıişçi almayı kabul etmiş tümkatılımcıların yardımıyla)

Sharon

1 Mart’ta Sangam’a bir listever, bir kopyasını Sharon’agönder

2 haftada bir, Sharon’adetaylı yazılı rapor

Sendika yetkilileri ve sendikaeğitim komitesi

50


Grup olarak bir planlamasüreci başlatabilmek için kendimizebir süre belirlememiz gerekecek. Bubir hafta, üç ay ya da beş yıl olabilir.Yapılması gereken işleri listeleyin.Her iş için kimin sorumlu olacağınakarar verin; ne zaman ve kime buişlerin sonuçlarını raporedeceklerine karar verin. Sorumlukişinin bütün işi yapmasıgerekmiyor, ama bu kişi işinyapılması için diğerleriyle birlikteçalışmaktan sorumlu tutulmalı.Spesifik ve gerçekçi olun. Bir sonuçdeğerlendirme planı da yapın.

Bir sonraki adım bir takvimyapmak olacak. Yine kendinize birsüre belirleyin. Sendikayla ilgiliönemli günleri ve tatilleri işaretleyin.Daha sonra çalışma planınızdakiişleri ve bu işlerin bitmesi gerekentarihleri ekleyin ve takviminizi onagöre uyarlayın.

Planlamaya kimi dahil ederdiniz? * Seçilmiş yöneticiler* Sendika üyeleri* Sendikalı olmayan işçiler* Sendika personeliPlanlama yapmak için ne sıklıktatoplanacaksınız?

Birbirimizden öğrenelimHer zaman için, herhangi bir şey

olması durumunda eski liderlerinyerini alacak yedek liderlere ihtiyaçvardır. Ve örgütlenme süreciözelleştirme gibi sendikalarla ilgilikonulara dair bilgileri içermelidir.Bütün yöneticiler sendikanınçıkarlarını temsil edebilmeli ve ulusalfederasyonumuz Güney AfrikaSendikaları Kongresi (COSATU) gibiörgütlere yerel alanda dahilolabilmeliler.

Sendikayı temelden inşa etmekiçin yüzde 90 oranında üye yapmakzorundayız. Bu noktaya ulaşana kadarsendikayı inşa ettiğimize dair tamanlamıyla tatmin olmam. Veronica MesatywaITF üyesi, Güney Afrika

Bu bölüme eşlik eden'Tahmini Hedefler veÇalışma Planları' başlıklı

PowerPoint modülü kendi tahminihedeflerinizi, çalışma planınızı vetakviminizi oluşturmanıza yardımcıolacak aktiviteler içeriyor. Ayrıcagörevlendirme ve planlama yapmaylailgili ek bilgiler de mevcut.

51


Birbirimizden öğrenelimAfrika'nın İngilizce konuşulan

bölgelerinde bir sendikanın yetkiliolarak tanınması ve öyle kalabilmesiiçin, bir işyerinde çalışanların yüzde 50artı 1'inin (salt çoğunluk) sendikaya üyeolması gerekir. Şu anda yaptığımız şeyişyerlerinde çalışanların yüzde 75'iniüye yapma konusunda sendikalarıcesaretlendirmek. Böylece herhangi birşey olduğu durumda sendika halagüvencede olacaktır. Bir çok sendikabundan memnundur çünkü hepimizişverenlerin çok düzenbaz olabildiğinibiliyoruz. İşverenler sendikaya üye olanişçileri ya işten çıkarırlar ya da yüzde 50artı 1 (salt çoğunluk) oranını bozmakiçin bir yan firmaya transfer ederler.

Yasal yetki için başvuru yapmadanönce sendikalar işçileri yıldırmapolitikalarından korumak için üyelikformlarını gizli tutarlar. İşveren

farketmediği sürece üye yapmak dahakolaydır. Bu gizlilik dönemini uzatmakzorundayız.

Sadece İş Yasaları salt çoğunluğukabul ediyor diye yüzde 50 artı 1 ileyetinmemeliyiz. İşçiler ve sendika içinen iyi olanı yapmalıyız. Pek çokdurumda sendika yetkiyi aldığı zamandaha fazla işçi sendikaya üye olur,çünkü işleri güvence altına alınır,kendilerini daha güvende hissederler.Ancak bu duruma güvenerek hareketedemeyiz. Bazen firmada değişikliklerolur -‐ iki firmanın birleşmesi, firmanınel değiştirmesi ya da işyeritemsilcilerinin değişmesi gibi.

Yüzde 50 artı 1 üyeniz olduğuzaman anca size yetecek oranasahipsiniz; ama yüzde 75'e ulaştığınızzaman hızınızı yükseltirsiniz.Anna Karume ITF Sekretaryası

52


53

YETKİ A

LMASıSENDİKA

NıNITF Ö

RGÜTLEN

ME KILAVU

ZU

54

SENDIKANıN YETKİ ALMASı

Sendikanın yetki almayı başarmasısendikalı olmayan işçilerinörgütlenmesinin bir parçasıdır.

Sendikalar bazen yasalçerçevelerin örgütlenmestratejilerini belirlemesine izinverirler. Yasal çerçevelerimizianlamalı ama onların tuzağınadüşmemeliyiz. Tahmini hedeflerimizve planlarımız kendi durumumuzagöre belirlenmelidir, yasalara göredeğil. İşçiler işveren basıncı veyabaskısıyla karşı karşıya kaldıklarızaman, genellikle yasanın izin verdiğiasgari düzeyden çok daha yukarıdabir işçi katılımı düzeyine erişmemizgerekecektir.

‘Hindistan’da kayıtlı bir işçisendikası her zaman toplamişçilerin yüzde onunda ya da yüz işçiarasında (hangisi daha az ise)örgütlü olmak durumundadır…’ Birkez sendika yüzde onluk üyelikoranını yakaladığı zaman işçikuruluna kaydolabilir ya da işçikatılımıyla ilgili kendi tahminihedeflerine ulaşana kadar bekleyipondan sonra kurula kaydınıyaptırabilir. Hindistan’da ayrıcaişçilere örgütlenme hakkı veren

yasal güvenceler mevcuttur:örgütlenme özgürlüğü ve temelçalışma standartları. Yasalargüçlüdür ama gecikmeler çokyaygındır. İşçileri en iyi neyinkoruyacağına dair dikkatlicedüşünmemiz gerekir. Bazen sadeceyasaya değil sendikada daha yüksekseviyede işçi katılımına ihtiyaçduyarız.

Arjantin’de yasa sendikadelegesi olarak seçilen işçileri, işsözleşmesinin feshine karşıkorumaktadır. 400 işçi arasındansendikanın 5 delege seçme hakkıvardır. Seçilmiş delegelerin yasalartarafından korunması bu kişilere işçiarkadaşlarıyla disiplin korkusuolmadan iletişime geçme olanağıverir. Bu örgütlenmeye yardımcıolabilir. Sorun şudur ki bu durum,işçilerin aktif katılımını engelleyebilir,çünkü işçiler esas işi beş aktifdelegenin yapmasını beklerler. İdealdurum öncelikle örgütlenme içinkoyduğumuz tahmini hedeflereulaşmak, ondan sonra delegeleriseçip kamusal alanda işvereninkarşısına çıkma safhasına gelmektir.

Afrika’nın ingilizce konuşulan

55

SENDIKANıN YETKİ ALMASı

bölgelerinde yasalar sendikalara birişyerindeki işçilerin yüzde 50 artıbirini üye yaptıkları zaman yetkivermektedir. Sendika saltçoğunluğun altına düşerse yetkisinikaybedebilir. Bazı sendikalar yetkiyebaşvurmadan once yüzde 75 lik biroranda üye yapmaya çalışırlar.Böylece özellikle üyelik yüzde 50 artı1 eşiğine yaklaştığı zaman işvereninkuracağı baskıya karşı işçilerikoruyabilirler.

Enformel veya güvencesizişçiler iş yasaları kapsamınaalınmamış olabilirler. Enformelsektörde örgütlenme yaptığımızzaman işçileri ve çalışma koşullarınıetkileyen diğer yasaların farkındaolmalıyız. Ayrıca çalışma koşullarındaiyileştirmeler elde etmek için gerekliolan işçi katılım düzeyine göre kenditahmini hedeflerimizi koymamızgerekecektir.

Sendika yetkisiyle ilgili yasalçerçeveyi ve örgütlenmenizietkileyen diğer yasaları öğrenmeyezaman ayırın. İşçileri hem yasalarınkendisini hem de örgütlenmek içinyasaların nasıl kullanılacağınıbilmeleri amacıyla eğitin.

Sendikanın yetki alması için asgariyasal gerekleri yerine getirdiktensonraki planınız nedir?Sendikanın yetki alması için yasaladımları atmakÖnce tahmini hedeflerimizeulaşmak, sonra yasal yetkiyebaşvurmak

Neden?

56

HARİTAL

AMA

VE LİSTE

LEME

ITF ÖRGÜ

TLENME KIL

AVUZU

57

HARİTALAMA ÖRNEĞİÜrdün Krallığı kabin ekibi

Terminal 1

Servis otobüsü

Terminal 2

* Kabin Merkez * Oturma alanı * Toplantı odaları* Kafeteryalar * İdare amiri* Sevkiyatçı

* Posta kutuları

750 kabinekibi görevlisi470 kadın

% 85 sendikaüyesi Uçuş

yönetimi

Kabin ekibipark alanı

Kamusal araçpark alanı

Pilotların araçpark alanı

Haritalama çalışması işçilerinyerlerini tespit etmeye yarar.Haritalama pek çok ölçekteyapılabilir: işyeri, firma, endüstriölçeğinde; ulusal, bölgesel veuluslararası ölçeklerde. Haritalamasürdürülebilir sendika yapıları inşaetmemize yardımcı olur. Bu, devameden ve hiç bitmeyecek bir süreçtir.

Haritalama için gerekli bilgiyitoplamak için işyerlerini ziyaretetmemiz, işverenden bilgiistememiz, Internete bakmamız vesektörle ilgili yayınları ve

envanterleri okumamız gerekebilir.ITF, bölgesel ve uluslararasıdüzeyde hangi sendikalarınörgütlenme yaptığınız firmadakiişçileri temsil ettiğine dair bilgilerisize sunabilir.

Bir harita oluşturmak içinöncelikle işçilerin bulunduğu yerinfiziksel bir krokisini çizin.Yöneticilerin ofisleri, toplantıodaları, personel odaları,kafeteryalar, park alanları,dinlenme alanları, kısaca işçileribulabileceğiniz neresi varsa, bu

58

HARİTALAMA VE LİSTELEME

alanlarla ilgili zaten elinizde olanmevcut bilgileri haritaya yerleştirin.İşçilerin, taşeron işçilerin, geçiciişçilerin, sendika üyelerinin veliderlerinin, sendikalı olmayanişçilerin, işyerindeki diğersendikaların, diğer ülke vebölgelerdeki işyerlerinin sayılarınıve yerlerini ekleyin. Hangi bilgilerineksik olduğunu ve bu bilgilere nasılulaşacağınızı birlikte tartışın.

İşçilerin listesini düzenli olarak

güncellememiz gerekecek. Önemlitahmini hedeflerimizden biri delistelemeyle ilgilidir.

* Listelemeyle ilgili tahminihedefinizin ne olması gerektiğinidüşünüyorsunuz?

Listeler işçilerin birbirleriyleolan ilişkileri ve bağlantılarıhakkında bilgi verir. Kimin kimitanıdığını, bir sorun yaşanınca

HARİTALAMA ÖRNEĞİ: OTOBÜS DEPOSUZambia Otobüs ve Taksi Çalışanları Sendikası

59


HARİTALAMA ÖRNEĞİ:Doğu Afrika karayolları ve liman bağlantıları

60


işçilerin kime güvendiğini, kiminkiminle çalıştığını ve sendikaetkinliklerine katılım düzeyini ortayaçıkarın.

Listelerinizi neredetuttuğunuza dikkat edin. Aynı işinbirden fazla kişi tarafındanyapılmasını önlemek ve güvenliğiarttırmak için, listeyi güncellemektensorumlu bir kişi isteyeceksiniz.

Listeler aynı zamanda herişçinin sendikaya katılımderecesinin bir değerlendirmesiniiçerir.

Bu değerlendirmeler kişiselyargılara göre değil işçilerineylemlerine göre yapılır.Dedikoduya yer vermeyin. Başkaişçilerin görmesini ya da duymasınıistemediğiniz hiç bir şeyi listelerinizekoymayı istemezsiniz.

Değerlendirmeler değişecektir.İşçiler örgütlenme süreci devamederken sendikadaki katılımdüzeylerini arttıracak ya daazaltacaklardır. Değerlendirmelersürekli olarak güncellenmelidir.

ListelemeHangi bilgileri guncellemek istediginizi belirleyin* İletisim detayları* İs kategorisi* Ana isveren* İstihdam statusu* Gecici ve kalıcı sozlesmelerin kosulları* Vardiya/calısma zamanı* Fiziksel iş yeri* Farklı isci kategorilerinin kompozisyonu (orn. Yas, toplumsal cinsiyet,toplumsal cıkar)

* Sendika uyeligi/delege/aktivist * Sorunlar/kaygılar* Sendikaya dahil olma duzeyi – sendika etkinliklerine katılım

61


Değerlendirmeler kararsız vetanımadığımız işçilere ağırlıkvermemize yardımcı olur. Dahafazla işçi sendikaya katılmakistediğinde bağlantıda olmadığımız,bilinmeyen işçileri gözdenkaçırmayın. Sendika taraftarlarıylakonuşuyor olmak, olduğumuzdandaha güçlü hissetmemizisağlayabilir. Kesin rakamlar tutmakstratejimizi planlamak için kritiköneme sahiptir.

SENDİKAYA KATILIMIN DEĞERLENDİRİLMESİ

0YETERSİZ BİLGİ

1ACIKCA EVET

2KATILIYOR

3SENDİKA HAKKINDAKONUSUYOR/KARARSIZ

4ACIKCA HAYIR

Birebir gorusme henuz yok.

Devamlı katılıyor.Sendikaya acıkca destek veriyor ve nedeninibelirtiyor.

Bazen geliyor, ama duzenli bir sekilde degil veher zaman alenen degil.

Sendika hakkında konusuyor ama kamusalaktivitelere katılmıyor. Sendikayla beraber oldugunusoyleyebilir ya da kararsız oldugunu belirtebilir.

Acıkca sendika karsıtı

Listenizi oluştururken:* Hangi bilgileri kayıt altına almakisteyeceğiz?

* Bilgiyi nasıl toplayacağız? * Listeyi nerede saklayacağız?(Bilgisayarda mı, kişisel kartlardamı, çizelgelerde mi?)

* Listemizi nasıl güncelleyeceğiz?

62


AYLıK DEĞERLENDİRME RAKAMLARıYLA LİSTELEYİN

#Oc.

#Sub

Kim kimitanıyor?

5.6.2010HavacılıkYasasıEtkinligi

Ceptelefonu/Email

Yorumlar

Eva 3 1 Sylvia Katıldı

Limaucusundadinlenmesuresi

Maria 0 4 Sylvia KatıldıSendikanıngecmis tarihi

DEĞERLENDİRME RAKAMLARI ÖRGÜTLENMEMİZİ ANALİZETMEMİZE YARDıMCı OLUR

Değerlendirme Ocak Subat Mart

0 Bilinmiyor

1 Acıkca aktif

2 Katılıyor

3 Kararsız

4 Hayır

Toplam

492

2

46

126

116

782

390

20

62

144

156

772

142

42

94

264

220

762

63


Birbirimizden öğrenelimİşçilerle güçlü bağlar geliştirmeye

alışkınız. Türkiye'de işçileri işyerlerindençıkınca takip ediyoruz ve onlarlakahvelerde ya da evlerindekonuşuyoruz. Onlarla vakit geçiriyor,onları ve ailelelerini tanımayaçalışıyoruz. Firma işçileri işe götürmekiçin servis temin ediyor, bu nedenleservis araçlarını takip ediyoruz. Ayrıcaşehirde işçilerin gitmesi muhtemel olanyerlere bakıyoruz. Örneğin yoğunlukluticari bölgelere bakabiliyoruz.

Şoförlerin yüklerini boşaltmalarınayardımcı olabiliyoruz, kendimizi

tanıtıyor ve çalışma koşullarınıtartışıyoruz. Bazen konuşmakistemiyorlar, bazen kabul ediyorlar.

Bir kere onları tanıdıktan sonraişçilerden ilgili üç ya da beş kişiyleberaber evlerinde bir toplantıdüzenlemelerini istiyoruz.

Sendika üyelerimize firmalardatanıdıkları olup olmadığını soruyoruz.Ve firma işçi alıyorsa işsiz sendikaüyelerimizi o firmaya başvuru yapmayayolluyoruz. Kenan ÖztürkITF üyesi, Türkiye

Bu bölüme eşlik eden'Haritalama ve Listeleme'başlıklı PowerPoint modülü

sizin harita ve liste oluşturmanızayardımcı olacak aktiviteleriçermektedidr. Ayrıca kayıt tutmaörnekleri ve örgütlenmenizde işçideğerlendirme göstergelerikullanmanız için bir egzersiz demevcuttur.

64

AĞAÇÇıK

LAR

(İŞÇİ AĞ

LARı)

ITF ÖRGÜ

TLENME KIL

AVUZU

65

Ağaççıklar olarak bilinen işçi ağlarıküçüktür. Bu ağın içerisinde 5-‐7işçiye bir iletişim sorumlusu düşer.İletişim iki kişi arasında, birebiryüzyüze görüşme yoluylagerçekleşir. İşçi ağları işçi liderleriniortaya çıkarmamıza, geliştirmemizeve bu liderleri ya da iletişimsorumlularını küçük ama önemli birgörev konusunda hesapverebilirkılmamıza yarar. Bu görev işçi

liderinin diğer işçilerle iletişimkurması görevidir.

İletişim sorumlularıylakoordinasyonu sağlamak,bağlantıda kalmak ve sorumlularadestek olmak için en azından birkişiyi görevlendirmeniz gerekecek.Arjantin, Şili, Ekvator ve Peru'dakiITF üyesi sendikalar işçi ağlarına'arbolitos', yani ağaççık adınıvermektedir. Bu isim bize işçi

Birbirimizden öğrenelimÜrdün Hava Yolları'ndaki uçuş

görevlileri örgütlenmeye karar verdiklerizaman, yüzyüze ilişkinin tek yololduğunu biliyorduk. Sendika, kabinekibinin posta kutularına bilgilendirmemalzemesi ve üyelik formları koymuşancak bunların hepsinin çöpe atıldığınıfarketmişti. Kabin ekibinin çoğu hiç birşeyin değişmeyeceğine emindi.

İlk örgütlenme komitesi toplantısınasadece bir kişi geldi, sonrakine iki kişi,en sonunda da altı. Altı kabin ekibigörevlisi uçuş görevlilerine sessizce vebireysel olarak yaklaşmaya başladılar:Çoğunlukla uçakta yiyeceklerinhazırlandığı bölümde, bunun yanı sırauçuştan hemen önce, uçağa götürecekotobüsü beklerken, ve uçuş öncesi vesonrası kabin ekibi merkezinde. Tek bir

kişiyle konuşmak için genelde bir saatharcadık. Arkadaşlarımızdanarkadaşlarıyla konuşmalarını rica ettik.Hız kazandıkça konuştuğumuz kişilerinmesai arkadaşlarıyla konuşmak için izingünleri ayarladık. 750 kişiye ulaşmakiçin gerekli katılımı sağlamak, üç ayboyunca çok sıkı bir çalışma gerektirdi.Kabin ekiplerinin yüzde 30'u Ürdünlüdeğil; onları kattığımızdan emin olmakiçin ekstra çaba harcadık.

Yönetime gittiğimiz zamankazanmak için gerekli desteğe sahiptik.Sonuçta firmanın yeni çalışanlar içinhazırlık programında yeni uçuşgörevlileriyle 45 dakika boyuncakonuşma hakkı elde etmek içinmüzakere ettik.Sawsan IbrahimITF üyesi, Ürdün

66

AĞAÇÇıKLAR (İŞÇİ AĞLARı)

ağlarının tıpkı ağaçlar gibi büyümekiçin emek verilmesine ve sabraihtiyaç duyduğunu hatırlatıyor.Ağaçların çok fazla dalı vardır vesürekli olarak budanmaya ihtiyaçduyarlar. Bodur ağaçlar zamanlabüyürler.

Sendikalı işyerlerinde işçilerinçoğunluğunu sendikaya karşı olanişçiler ya da sendika aktivisti işçileroluşturmazlar. Ulaşmamız gerekensendikaya kayıtsız kalan işçilerdir.

İşçilerle iletişime girmek içinsendikaların kullandığı pek çok

yöntem vardır: haber bültenleri,bildiriler, websiteleri, elektronikposta mesajları, cep telefonumesajları, ağlar, sosyal medya,toplantılar ve birebir yüzyüzegörüşme. İşçilerin sendika hakkındabilgi sahibi olmadığı ya da korktuğudurumlarda en etkili yöntembirebir görüşmedir.

* Ağaççıklar için tahmini hedefinizinne olması gerektiğinidüşünüyorsunuz?

5 İLA 7 İŞÇİYE BİR İLETİŞİM SORUMLUSU

67


İşçi ağlarını oluşturmak içinişçileri ev adreslerine, postakodlarına, çalışma ekiplerine,kimlerin kendilerini tanıdığına,çalıştıkları yere, evden işe nasıl gidipgeldiklerine, vardiyalarına veyaptıkları işin niteliğine göreayırabiliriz.

İşçi ağları işçilerle birebirgörüşmemizi güçlendirir veyapılandırır. 5 ila 7 işçiden oluşangruplarla sürekli bağlantıda kalacakiletişim sorumlularına ihtiyacımızolacak. Eğer işçi ağımız yeteri kadargenişse, iletişim sorumlulularıylabağlantıyı sağlayacakkoordinatörlere ihtiyacımız olacak.

Dört tahmini hedefimizden biriişçi ağları içindir. % ___ 48 saat içinde birebirgörüşme

Diyelim ki sendika düşmanıbir iş ortamı yok. Ama sendikadaaktif çalışacak işçilerin sayısınıarttırmak istiyorsunuz (belki çokzorlu geçecek toplu iş sözleşmesigörüşmelerine hazırlanmak için yada işçilerin eyleme geçmesinigerektirecek bir sorun nedeniyle). Ohalde işçi ağlarımız için tahminihedefler belirlemeniz gerekecektir.

Birbirimizden öğrenelimAğaççıklar (küçük ağaçlar), Güney

Amerika sendikaları tarafından, beşişçiye bir örgütleyicinin düştüğü,birebir iletişimi içeren bir örgütlenmeağı sistemini tarif etmek içingeliştirilmiştir.

Ağaççıklar, işçi iletişim ağlarınıntıpkı ağaçlar gibi sürekli olarakçapalanması, büyütülmesi vegübrelenmesi gerektiğini vurgular.Dina FellerITF üyesi, Arjantin

68


İşçilerden, iş arkadaşlarından oluşanküçük bir grupla iletişim kurmalarınıistemek basit ve net bir liderlikgörevidir. İleride bu 'iletişimsorumluları' sendikada başka liderlikrolleri üstlenebilirler: görevdağıtmak, işyeri temsilcisi olmak, işçikonseyi üyesi olmak gibi. Ancakbaşlangıçta işçilerden düşükyoğunlukta sorumluluk alaraksendikal çalışmaya katılmalarınısağlayın.

Hesapverebilirlik hayatiönemdedir. Bütün iletişim

sorumlularından düzenli raporalmak isteyeceksiniz. Kendileriylegörüşülen ya da bir etkinliğekatılmaları istenen işçilerin sayısınıçıkartın. Bu bilgiyi ve işçilerin nesöylediğini kayıt altına alın.Listelerinizi oluşturmak için bu bilgiyikullanın. Doğru mesajıniletildiğinden emin olmak için sık sıkkontroller yapın.

Büyük eylemler ve etkinliklersonrasında iletişim sorumluların -‐ızdan işçilerin görüşlerini almalarınıisteyin. Eylemlere katılmayan

5’le 7 arası işçiylebağlantıda

kalacak iletişimsorumlularınaihtiyacımız olacak.

Ağaççığımızyeterince

büyükse iletişimsorumlularıylabağlantıda kalacak

koordinatörlerede ihtiyacımız

olacak.

69


işçilere neden katılmadıklarını sorun.Eylemlere katılan işçilerin yaptıklarıkatkının öneminin iletişimsorumluları tarafındanvurgulandığından emin olun.

Eğer bir iletişim sorumlususorumlu olduğu işçilerlekonuşmuyorsa, bu işte başkasınıgörevlendirin ya da başka biri bu işiçin öne çıkana kadar işi askıya alın.

Eğer bir iletişim sorumlusuişçilerle konuşuyorsa, ona destekolun, yaptığı işi takdir edin vekendisine eğitim olanakları sunun.

Aşağıda biri iletişim sorumlusutarafından, diğeri koordinatörlertarafından doldurulacak iki örnekform bulacaksınız (aşağıda ve sonrakisayfada).

Eğer işçi ağlarını gizli tutmakzorunda kalırsanız her iletişimsorumlusu sadece güvendiğiişçilerle ve bir örgütleyici ilebağlantıda kalabilir. İşçi ağlarınıdaha bile küçük ve gizli tutmanızgerekebilir. 5-‐7 işçi yerine 2-‐3 işçiörneğin. Örgütleyici tercihen firmaiçin çalışmayan ve dolayısıyla baskıya

Konuştukları 5 ila 7 işçi için İLETİŞİM SORUMLULARItarafından doldurulacak

İletişim detayları Görevler

İsim:

Bağlantıya geçilen ilk tarih:

İşin yapıldığı yer ve işin cinsi:

Çalışma saatleri:

Kaygılar ve yorumlar:

Anket tamamlandı mı: E HTarih: Konuşmak için benimle görüştümü: E H Tarih: Başkalarıyla konuşacak mı?E H Tarih: Kimlerle konuşmuş?

Bir görevi yerine getireme -‐mesine sunduğu gerekçe:

70


maruz kalmayan, güvenilir bir kişiolmalıdır. Sadece örgütleyici hangiişçilerin sendikayı desteklediğinibilmelidir.

İşçiler işverenin baskısınamaruz kaldığı zaman iletişimsorumluları açıkça sendikahakkında konuşmak zorundadeğildirler. İşçi ağları sosyal ilişkilerigüçlendirmek ve çalışma koşullarınıtartışmak veya ilgi çeken hehangi birkonuyu konuşmak içinkullanılabilirler.

İletişim sorumlusu ve

koordinatör olabilecek kişileri,örgütlenme çalışmasını yürütecekişçileri belirlememiz gerekiyor.Liderlerin en fazla öne çıkan kişilerya da sendikayı en fazla destekleyenkişiler olması gerekmiyor.

Liderleri ortaya çıkarmak içiniki kolay adım vardır:1) İşçilere işyerinde bir sorunlakarşılaştıklarında kimegüvendiklerini ve sosyaletkinlikleri kimin düzenlediğinisorun.

2) İşçilerden küçük işler yapmalarını

Her bir iletişim sorumlusu için KOORDİNATÖRLERtarafından doldurulacak

İletişim sorumlusunun iletişim bilgileri

İletişim sorumlusunun görevleri

İletişim sorumlusunun ismi:

Aramak için en uygun zaman:

Kaygılar ve yorumlar:

Toplam verilen anket sayısıTarih: Toplam tamamlanan anketsayısı:Tarih: İletişim sorumlusunun birebirgörüştüğü işçi toplamı:

Bir görevi yerine getirmemesiiçin sunduğu gerekçe:

71


isteyin ve bu işleri tamamlayankişilerle biraz vakit geçirin.

İşçi ağları yeterince temsiledilmeyen işçileri hedeflemek veonların katılımını arttırmak içinkullanılabilir. Yaşa, çalışma yerineveya alanına, vardiyaya, iş tipine,dile, kültüre ve toplumsal cinsiyetegöre sendikada yeterince temsiledilmeyen işçi gruplarını belirleyin.İşçilerin kendi dillerindekonuşabilecek ve kendi kültürelyapılarına aşina olan iletişimsorumluları görevlendirmeyiplanlayın.

İşçi ağları sendika yapılarını veişyeri liderlerini desteklemek içinvardır; onların yerine geçmez. İşyeritemsilcileri ve sendika liderleri işçiağlarını belirler, eğitir ve destekler.Diğer işçilerle iletişime geçmeknormalde işyeri temsilcisiningörevidir. İşçi ağları işyeritemsilcilerine yardımcı olabilir.

Ağaççıkları yaratmak için:* Sendikanızın işyeri liderliği yapısınıdüşünün. İşçi ağları oluşturmak içinbu liderleri nasıl sürece dahiledeceğiz?

* Kaç tane iletişim sorumlusuna

ihtiyacımız olacak? Şu anda kaçtane sorumlumuz var? İletişimsorumlularının yaptığı işi koordineedecek kişiye ihtiyacımız var mı?

* Bu kişileri nasıl görevlendireceğiz,eğiteceğiz ve destek vereceğiz?

* Ne tür bilgi toplamamız gerekecekve nasıl kayıt tutacağız?

* Bu ağı oluştururken ne gibisorunlar ortaya çıkabilir? Busorunları nasıl aşacağız?

Sendikaya kayıtsız kalan vesendikalaşmaktan korkan işçilerlekonuşurken hatırlanacak en önemlinokta konuşmak yerine dinlemegereğidir. Örgütleyici zamanınınyüzde 80'ini dinlemeye, yüzde 20'sinikonuşmaya ayırmalıdır. Eğer birsorunun yanıtını bilmiyorsanız, okişiye yanıtı öğrenip geri döneceğinizisöyleyin.

İşçiler işten atılmaktan,işverenin misillemesine veşiddetine maruz kalmaktankorktukları zaman onları iyicedinlemeniz gerektiğini hatırlayın.Sadece kulak vermek, destek vedayanışma sunmak en önemlişeylerdir. İşçiler ne kadar ve nezaman risk alacaklarına kendileri

72


karar vereceklerdir. Büyük olasılıklarisk alma dereceleri zaman vekoşullara göre değişecektir.

İşçilere, çalışma koşullarından,kendilerinden ve değişimolanaklarından konuşmalarınısağlayacak ucu açık sorular sorun.İşçilerin sendikaya katılımyoğunluğunu arttıracak küçük işleryapıp yapamayacaklarını, sizinledaha sık görüşmeye açık olupolmadıklarını ya da sizingörüşebileceğiniz başka bir işçitanıyıp tanımadıklarını sorun. İşçi'hayır' diyorsa onunla tartışmayagirmeyin ya da onu ikna etmeyeçalışmayın. İşçilerin kendi kaygıduydukları konularayoğunlaşmalarını istiyorsunuz,sendikaya üye olmanın niye bukadar zor olduğuna dair nedenleredeğil.

İşçiler sendikalara pek çokdeğişik nedenden üye olurlar. Sizkendiniz neden sendikaya üyeolduğunuzun hikayesinianlatabilirsiniz. Çalışanların dahaönce sosyal etkinliklere ya da başkabir sendikaya katılıp katılmadığınısorun, bu deneyimin onlar için neifade ettiğini ortaya çıkarın. Daha

Birbirimizden öğrenelimBirebir iletişim genç işçileri aramızaalmanın anahtarıdır. Marco SteinbornITF üyesi, Almanya

73


önce hiç bir şeyleri değiştirmekistediler mi? İşçiler açısındankoşulların iyileştirilmesi için nelereihtiyaç olduğuna dair bir vizyonlarıvar mı? Karşılıklı paylaşımilişkilerimizi derinleştirir.

İşçiler, işverenin, medyanın,hatta belki de arkadaşları veailelerinin söylediklerinden dahaçok sendikadan aldıkları bilgiyegüvenir hale gelmeliler. İşçi ağlarıbirbirimizle kurduğumuz bağlarıgüçlendirir ve bu güçlü bağlarınsendika yapısının temelineoturmasını sağlar. İşçilerin birbirinegüveni arttıkça örgütlenmek dekolaylaşır.

İşveren büyük olasılıklaişçilere karşı eyleme geçecek ya dayanlış bilgi yayacaktır. İşvereninsendika karşıtı kampanyasını çabukve etkin bir biçimde geripiskürtmeliyiz. İşçilerin yüzde 75'inekısa bir sürede ulaşmamızısağlayacak şekilde sistematik birşekilde örgütlenmiş birebir iletişimhayati öneme sahiptir.

74

ÖRGÜTL

ENME

KOMİTEL

ERİ

ITF ÖRGÜ

TLENME KIL

AVUZU

75

Örgütlenme komitesi kurmak içinpek çok neden vardır. Örgütlenmekomiteleri yapılacak işlerindağıtılmasına, lider yetiştirmeye, vebağlılık ve sahiplenme duygularınınartmasına yardımcı olur. Birbirimizekarşı sorumlu/hesapverebilirolmamızı sağlar. Bütün sendikakarar alma yapılarının çerçevesiiçinde örgütlenme komitesi,örgütlenme stratejisi ve çalışmaplanlarıyla ilgili günlük kararları verir.

ÖRGÜTLENME KOMİTESİ

Genelde üstüne aldığı görevi tamamlayan çalışkan kişiler. Ağaççıkları ya da iletişim ağındaki iletişim sorumlularını ve

destek veren önemli sendika liderlerini kapsar.

Her zaman üstüne aldığı görevi tamamlayan

çalışkan kişiler

Her zaman daha fazlasını yapan ençalışkan kişiler

Genelde işçilerin asgari % 15’i, bütün iş, toplumsal cinsiyet,dil, yaş ve etnisite

gruplarını yansıtacakşekilde

Komitenin çalışmasını

destekleyebilenönemli sendika

liderlerini ve kararalıcıları kapsar.

Örgütlenme komitesisendika ve sendika

liderlerindenayrıştırılamaz.

Birbirimizden öğrenelimSendikalar işyerindeki erkek vekadınlarla eşit derecede meşgulolmalılar. Benim fikrime göre kadın yada genç işçileri temsil etmeyen birsendika görevinin sadece yarısınıyapıyordur. Kalthoum BarkallahITF üyesi, Tunus

76

Bir örgütlenme komitesi oluşturmakiçin:1. Örgütlenmede çalışan herkesin birlistesini yapın. İşçi ağları olanağaççıkları ve sendika yöneti cilerinidahil edin. Yoğunlaşmanızıgerektiren, az sayıda temsil edilengruplar var mı?

2. Ne zaman, nerede ve ne sıklıktabuluşacağınızı tartışın. En çalışkankişiler daha sık toplanabilirler amadüzenli olarak rapor vermekisteyeceklerdir.

3. Örgütlenme komitesinin sendi -‐kanızın karar alma yapılarınınneresine oturduğunu tartışın.Kolaylaştırıcılık ve kayıt tutmaişlerini kimin yapabileceğini tartışın.

Örgütlenme komitesi içinişçilerin yapabilecekleri ve yapmayaistekli oldukları işler yaratmakisteyeceksiniz.

Örgütlenme komitesini çokfazla erken oluşturmayın. Öncelikledestek inşa etmek için işçi ağlarıolan ağaççıkları kullanın. Eğer ilktoplantınız çok zayıf geçerse vetemsil gücü yoksa, küçük bir klikizlenimi verebilir. Komite bir kezkurulduktan sonra sendikaya desteğizayıf olan işçilere odaklanmayadevam edin.

Komite bir kez kurulduktansonra zamanınızın çoğunu aktifsendika taraftarlarıyla geçirmehatasına düşmeyin. Sendikaya

ÖRNEKLAN Havayolları Örgütlenme Komitesinin bir üyesi olmak istiyorum

Şu konularda sorumluluk alacağım:Ayda bir kez toplantılara katılmakBir ya da daha fazla LAN işçisiyle konuşup LAN’la ilgili neleri sevipneleri sevmediklerini öğrenmekAyda bir sendika ofisinde yardımcı olmakFutbol maçlarına katılmakSosyal etkinliklere katılmakFutbol maçları organize edilmesine yardımcı olmakSosyal etkinliklerin düzenlenmesine yardımcı olmakSendika ofisinden sendika üyelerine telefon etmek5’le 7 arası işçiyi örgütlenme konusunda güncellemek

ÖRGÜTLENME KOMİTELERİ

77

desteği zayıf olan işgücü gruplarıylave işçilerle zaman harcayın.

Toplantıları kısa tutun, kiminne yapabileceğini tartışın, çoköncesinden işleri planlayın vegörevlendirme yapın. Kişilerinyapabileceklerinden daha fazlası içinsöz vermediğinden emin olun.Yardımlaşma kültürü geliştirin.

Eğer biri yapmayı kabul ettiğiişi tamamlamazsa, bu kişiyeulaşması ve işin neden bitmediğiniortaya çıkarması için birine görevverin. Önceden belirlenen sayıdatoplantıya gelmemezlik yapan veyaişini tamamlamayan kişilerinörgütlenme komitesindençekilmesiyle ilgili bir politika

belirlemek isteyebilirsiniz. İki ya dadaha fazla toplantıya katılınması veişlerin tamamlanması sonrasındayeniden komiteye girilmesi yönündecesaretlendirin.

İki önemli iş kolaylaştırıcılık vekayıt tutmadır. Bu sorumluluklarpaylaşılabilir veya rotasyon usulügörülebilir, ama bu işleri yapmaktankimin sorumlu olduğu açık olmalıdır.

Bazen sendika yapılarımızdave örgütlenme komitelerimizdeyeteri kadar temsil edilmeyen işçigrupları olur. Bunlar, belirli bir yaş,toplumsal cinsiyet, etnisite veya ırkgrubu olabilir. Belki gündüzvardiyasında çalışan işçiler gecevardiyasında çalışan işçilerden daha

Örnek örgütlenme komitesi gündemi

12:00 Yoklama/imza atma

12:05 Önceki görevlerle ilgili rapor verilmesi

– Görevlerini tamamlayan kişilerin takdir edilmesi

– Yapılmayan işlerle ilgili plan yapılması

12:10 Örgütlenmenin bir sonraki safhasını tartışmak

12:20 Sonraki görevlerin pratiğinin yapılması

12:50 Görev dağılımı

13:00 Oturumun kapatılması


78

fazla aktiftir. İş sınıflandırmaları, dilveya işte geçirilen süre bizi bölebilir.

İşverenler sık sık mevcutbölünmeleri, işçiler arasında dahada fazla bölünme yaratmak içinkullanacaklardır. İşçileri bölmek içinbazı grupları ödüllendirebilir,bazılarını cezalandırabilirler. Bazenbu incelikle yapılır, bazen değil.İşçiler daha fazla birleştikçe sendikadaha güçlü olacaktır.

* Örgütlenme çalışması için önemliolan, az sayıda temsil edilen birgrup düşünün.

* Bu işçiler örgütlenmeye dahafazla dahil olduklarında hangisorunlar ortaya çıkabilir?

* Bu sorunlarla ilgili hiç bir şeyyapmazsak sonuçları ne olabilir?

* Durumu değiştirmek için neleryapabiliriz?

Örgütlenme komitesi üyelerisendikayla ilgili vizyonlarınıpaylaşmak isteyeceklerdir.İşyerimizde sendika neyebenzemelidir? Sendikayöneticilerinin ve üyelerinin haklarıve birbirlerine karşı sorumluluklarınelerdir? Sektörümüzde, ekonomide

ve siyasette, hem ulusal hem deuluslararası düzeyde sendikamıznasıl bir rol üstlenmelidir?

Örgütlenme komiteniz içintemel kurallar üzerine düşünmekiçin zaman harcamak isteyeceksiniz.Bazı ortak kurallar şunlardır:Zamanında başla ve zamanında bitir;dışarıya yönelik, özellikle işverenekarşı zayıflık ya da bölünmüşlükgösterme; eşit katılım (çokkonuşuyorsan az konuş, çokkonuşmuyorsan daha fazla konuş)

Net ve demokratik karar almasürecine bağlı kalmalısınız; herkesikatmak, fikir ve tartışma yaratmakiçin katılımcı eğitim yöntemlerinikullanmalısınız.

Güvenmediğimiz komiteüyeleri her zaman olacaktır. Bu başaçıkılması zor bir durum olabilir,özellikle de işveren misillemesindenve şiddetinden korku duyuluyorsa.İşverenler gizlilik ve güvensizlikatmosferinden faydalanırlar vesendikalar kolektifi inşa etmek içingüvene ihtiyaç duyarlar.

Örgütlenmenize doğrudanzarar vermediği sürecetoplantılarda açıkça bilgi paylaşın.Emin olana kadar şüphelerinizi


79

Uzlaşma

Grup kararları resmilik kazanıyor.

GRUP KARARı ALMA YÖNTEMLERİ

Oy

Uzlaşma artı oylama

Diğer…

El kaldırarak/enformel sandık/resmi sandık

Bütün üyeler kararı paylaşıyor ve kararın uygulanmasındasorumluluk alıyor. Karşı çıkanlar da bir süreliğine deneme ya da alternatif yollara başvurma konusunda istekliler.

Belirli bir sürede uzlaşmaya varmak için çaba sarfediliyor. Daha sonra bir üye el kaldırma ya da sandığa gitme yoluylaoylama yapılmasını talep ediyor.

Bir grup kararı alınınca ve resmi kesinlik kazanınca her türdeğişikliğin kolektif karar alma sürecinden geçirilmesizorunludur.

Küçük gruplar

Her şey duvara

FİKİRLERİ TOPLAMA

Beyin fırtınası

Avantajlar vedezavantajlar

Diğer…

Çiftler veya küçük gruplar oluşturun. Bütün katılımcılara dönün, fikirleri paylaşın ve tartışın

Konuyu ya da soruyu tanımlayın. Herkesin sessizce düşünmesi için biraz zaman tanıyın.Fikir üretmeye çağırın ve toplantı odasında dolaşın.Fikirleri sınıflandırın ve tartışın.

Fikirlerinizi bir kağıda yazın. Her fikri bir kağıda yazın, büyük harflerle, açıkça yazılmış, 5-‐7kelime arasında.Kağıtları toplayın, düzenleyin, duvara asın ve tartışın

İki alternatif arasında karar verirken:* Küçük gruplar oluşturun * Mümkün olan bütün avantajlarıve dezavantajları belirleyin * Paylaşın ve tartışın

#1’in dezavantajları#1’in avantajları

#2’nin dezavantajları#2’nin avantajları


80

kendinize saklayın ve aşırı reaksiyongöstermeyin.

Henüz güven duymadığınızişçileri tanımak için kişisel zamanharcayın. Onlara zarar vermeyecekgörevler verin, örneğin sektör veişverenle ilgili bilgi toplamak,sendika etkinliklerine katılmak gibi.Bir ya da iki kişi yüzündengüvensizlik havası ya da kültürüyaratmayın.

Çatışma çıkacaktır. Net kararalma süreçleriniz olsun. Ne gibiihtilafların çıkabileceğini öncedendüşünün. Olası çatışmaları erkendentartışın. Birbirimizin farklılıklarınasaygı duyacağımız ve bufarklılıklardan öğreneceğimiz birkültür yaratın. Derin dinleme pratiğiyapın. Farklılıkların ardında neyattığını ortaya çıkarın. Hemçatışmadan önce ve sonra, hem deçatışma sırasında güçlü kişisel güvenilişkileri inşa etmeye devam edin.

Her şeyin ötesindeörgütlenme komitesitoplantılarınızı sıkı çalışılan veeğlenceli yerler haline getirin.Örgütlenme çalışması yaparkengeliştirdiğiniz kültür tüm sendikanınkültürünü etkileyecektir.

Bu bölüme eşlik eden‘Örgütlenme Komiteleri’başlıklı PowerPoint modülü

sizin 1) örgütlenme komitenizi nasıloluşturmak istediğinizle ilgili planlamayapmanıza (2) örgütlenmekomitesine, az sayıda temsil edilenişçilerin kazanılmasına ve (3) bir grupiçinde karar alma pratiği yapmanızayardımcı olacaktır. Örnek birörgütlenme komitesi gündemi veörgütlenme komitesi toplantısıyürütme pratiği yapma fırsatı damevcut.


81

Birbirimizden öğrenelimNETWON turizm endüstrisindeki

trekking rehberlerini örgütlüyor.Sendika trekking yapan turistlerden birvergi alınması için hükümete lobiyapma konusunda çok önemli birbaşarı elde etti. Verginin bir kısmı işçipayı oluyor ve sendika bu payın nasılkullanılacağıyla ilgili karar vermekonusunda fikir verme hakkına sahip.

Yaklaşık 9000 lisanslı trekkingrehberi var ama pek çok lisansız rehberde var. Hükümet bu eğilimi kontroletmedi. Resmi sigorta için zorunlu birsistem ve sosyal güvenlik mevcut değil.Firmalarda kalıcı bir iş sistemi yok.

Sendika sektördeki problemleri,sendikanın ne olduğunu ve demokratikbir sendikanın neye benzediğini

tartışmak için üç günlük bir seminerdüzenledi. Seminere gelen 22 katılımcıişyerindeki arkadaşlarıyla konuşaraksendikaya 200 üye kazandı. Sendika 22kişiyle bağlantıda ve üç-‐dört günde birbu kişiler sendikaya toplantı ve planyapmak için geliyorlar. Bir yıl ya dadaha fazla süren bir zaman dilimi içindeişçilerle birebir konuşmalar sonrasındaulusal bir örgütlenme komitesinioluşturacak kurucu bir kongredüzenleyeceğiz. Yeni seçilen yöneticileriki günlük bir eğitim programıgerçekleştirecekler ve daha fazla işçiyiörgütlemeye ve eğitmeye devamedecekler.Ajay RaiITF üyesi, Nepal


82

İŞVEREN

İN

SENDİKA

KARŞıTı

KAMPAN

YASı

ITF ÖRGÜ

TLENME KIL

AVUZU

83

Emek ve sermaye arasındaki temelçelişki işvereni işçileri sendikanınuzağında tutmaya çalışmayaitecektir. İşvereninizin, olumlu ya daolumsuz açılardan ne yapabileceğinitahmin edin. İşverenin yürüteceğikampanyayı daha başlamadananlatmak isteyeceksiniz.

Kendinizi savunmapozisyonunda olmayın. Eğer sendikasürekli olarak işverenin verdiğimesajlara karşı kendini savunupköşeye sıkışırsa kaybederiz. Çalışmakoşullarını iyileştirme hedefineodaklanın.

İşveren korkutma taktikleriylesendika aidatları ve grev konularınaağırlık verecektir.

Sendika ise çalışma koşullarınıniyileştirilmesine ve karar almamekanizmalarında işçileringörüşlerinin alınmasınaodaklanacaktır.

Savunmacı olmayın. İşvereninasılsız suçlamalarına doğrudan yanıtvermek işverene (gereksiz yere)meşruiyet ve önem kazandırır.İşçilerle bu konuları zaten öncedenkonuştuysanız, işverenin ortayakoyduğu her 'olguya' savunmacı bir

İŞVEREN SENDİKA AİDATLARI KONUSUNDA NE SÖYLERDİ?

İşveren şöyle diyebilir:

Sendika her an aidatlarınızı yükseltebilir ya da canı istediğinde sizden başka parakesebilir.

Sendika aidatlarını ödemeye gücünüzyetmez.

Sendika sizin paranızı sadece yolsuzlukyapılan programlara ve yüksek maaşlaraharcayacak.

Sendika sadece paranızla ilgileniyor.

İşveren şunları söylemeyecek…

Sendika aidatlarının yükseltilmesine sadecesendika üyeleri karar verebilir.Sendika aidatları ve sendikanın malidurumuyla ilgili olgular.

Sizin sendikasız kalma gibi bir lüksünüz yok.Finansal açıdan istikrarlı bir sendikaistersiniz.

Aidatlarımızın hangi hizmetlereharcanacağına sendika üyeleri karar verir.

Sendika işçileri örgütlemek ve onlarahizmet etmek için var.

84

İŞVERENİN SENDİKA KARŞıTı KAMPANYASI

İŞVERENİNİZ SENDİKALAR HAKKINDA NELER SÖYLEYEBİLİR?


Sendika yanlış bir davranışta bulunduğunuz,toplantılara katılmadığınız, ya da bazı siyasiadaylara oy verdiğiniz zaman size cezaverecektir.

Sendika üyelik fişini doldurursanız, neyapmanız ve nasıl hareket etmenizgerektiğini sendika size söyleyecektir.

Sendika bir sorunu doğrudan firmayönetimine götürmenize izin vermeyecek.

Sendika sahte sözler verecektir.


Sendika toplantılarına gelmeyi ve katılmayısiz isteyeceksiniz. Para cezalarının miktarıve nedeniyle ilgili olguları.

Sendika üyelik fişini doldurmak basitçe birsendika istediğiniz anlamına gelir.

Sendika yardım istediğiniz zaman sizinfirma yönetimiyle konuşmanıza yardımedecek.

Sendika bütün sorulara dürüstçe cevapverecektir.

Sendika yönetimi iyi değil. Sendika yöneticileri her tür konuyu vekaygıyı tartışmak için sizinle istediğinizzaman görüşecek.

İŞVERENİNİZ GREVLER HAKKINDA NELER SÖYLEYEBİLİR?


Sendikalar grev yapmaya bayılırlar.

Sendika sizi grev yapmaya zorlayabilir.

Sendika grevlerinde şiddet olayları olur.

Grevler uzun sürer.


İşçiler çalışma koşullarını iyileştirmek içinsendikaya üye olurlar.

Greve gitmek işçilerin kararıyla olur.

Geçmiş grevlerde hangi şiddet olaylarınınneden gerçekleştiğini.

Geçmiş grevlerin uzunluğuyla ilgili olgular.

85


İŞVERENİNİZ NE GİBİ KORKUTMA TAKTİKLERİ KULLANABİLİR?


Sendikayı buraya soksanız bileasla toplu iş sözleşmesiimzalamayacağız.

Ücretinizden ve çalışmakoşullarınızdan olacaksınız.

Sendika taraftarları işlerinikaybedecekler.

Artık büyük mutlu bir aileolmayacağız.


İşvereniniz yasal olarak pazarlık yapmak zorunda kalacaktır.Eğer işveren iyileştirmeler yapmayı kabul etmesine gerekolmayacağını düşünüyorsa neden sendikaya karşı gelsin?

Sendikalar ücretleri ve çalışma koşullarını iyileştirmekiçin çalışırlar. Birleşik bir grup olarak hep beraberpazarlık yapmak daha iyi.

Sendikayı desteklediği için birini cezalandırmak hukukaaykırıdır ve yanlıştır. Yerel ve uluslararası düzeyde işçilerinörgütlenme hakkını korumak için çalışacağız.

Sendikalaştıktan sonra çoğu sendika üyesininyöneticileriyle ilişkisi daha iyiye gidiyor.

Firmayı kapatmak ya da başkayere taşımak zorundakalacağız.

İşçiler sendikalaştı diye firmayı kapatma ya da başkayere taşıma kararı çok nadir gerçekleşir. Firma veendüstrideki mali durumlarla ilgili olgular.

İŞVERENİNİZ GEÇİCİ İYİLEŞTİRMELER YAPMAYI DENEYECEK Mİ?


Bize bir şans daha verin, değişeceğiz.

Şikayetlerinizi dinlemek içinprosedürlerimiz var.

Sizi gerçekten rahatsız eden bir çok şeyideğiştireceğiz.


İşverenin değişmesini garantilemenin tekyolu sendikadır.

Sendika olmadan işveren hala en son sözüsöyleyen kişi olacaktır.

Sadece sendikadan sözederek bile bukadar değişim oluyorsa düşünün sendikayaüye olunca neler alabilirsiniz.

86


Birbirimizden öğrenelim* Korku çok güçlü bir anlamı olanküçük bir kelimedir.

* Hepimiz korkuyla yaşadık.* Hepimiz korkunun içinden geçerekyaşıyoruz.

* Bizler kendi haklarımız içinörgütlenen ve bu haklar konusundakendisini eğiten akıllı insanlarız.

* Zaman, manipüle edilmenin,bölünmenin ve korkuyla baskı altınaalınmanın zamanı değildir.

* Neye ihtiyacımız olduğunu biliyoruz,örgütlenmeye ihtiyacımız var.

Manny TavarezSendika örgütleyicisi

şekilde yanıt vermenizgerekmeyecektir. Bir yanıt vermenizgerekirse, açık, kısa ve pozitif olun.Tartışmayı yeniden işçilerinsorunlarına ve işverenin bununlailgili neler yapabileceği konusunaçekmeye çalışın.

İşçi ağları olan işçi ağaççıklarıve örgütlenme komitelerinigüçlendirin. İşçiler bildikleri,güvendikleri, aynı zamandabilgilendirici ve dürüst birindenenformasyon almaya ihtiyaçduyarlar. Örgütlenme komitelerininher zaman bilgilendirildiğinden eminolun.

İşverenin özellikle toplumsalcinsiyet, yaş, çalışma bölgesi veetnik kimliğe dayalı olarak işçilerikendi aralarında bölmesine izinvermeyin. İletişimi güçlendireceksosyal etkinlikler düzenleyin. İşçilerlekonuşun ve farklı gruplarla bilgipaylaşın.

Kararsız kalan işçilereodaklanın. Sendika destekçilerineaşırı ilgi göstererek kararsız işçileriyabancılaştırmayın.

Şirketin ilk yapacağı şeylerdenbiri kendi çalışanlarını sendikadanve sendika taraftarlarından uzak

Birbirimizden öğrenelim Tayland'da altı demiryolu işçisiölümcül bir kazayı protesto amaçlıgreve katıldıkları için işten atıldılar.Kazadan hemen sonra hükümetişçileri suçladı. Güvenlik cihazlarınındüzgün çalışmadığını görmediler. Butarz işten atmalar sendikaları ortadankaldırmaya yöneliktir. Pinyo RuennpetchITF üyesi, Tayland

87


Birbirimizden öğrenelim Bombay'da Maersk'in GTI

terminalindeki liman taşımacılıktaşeronlarından bir grup, limandaçalışan şoförlerin sendikalörgütlenmesine şiddet kullanarakyanıt verdi.

Yaşanan olaylardan birinde dörtşoför eşkiyalarca kaçırıldı vesendikaya üye olmak istedikleri içinçok ciddi şekilde dövüldü. Bir başkaolayda firma eşkiyaları, işçileri 'sarı birsendikaya' üye yapma konusundaikna etmek için hokey sopaları ve çelikdeğneklerle dövdüler.

Sendika bu saldırılara karşı ITF'ningüçlü uluslararası desteğiyleörgütlendi. Sonuçta en büyük taşeronfirmayla liman şoförleri için bir toplu işsözleşmesi imzalandı. Sözleşmesendikal temsil hakkını kesin birşekilde tanıdı.Taşımacılık ve Liman İşçileriSendikası, BombayITF üyesi, Hindistan

tutmaya çalışmak olacaktır.Çalışanlardan isimleri ve iletişimbilgileri eksik olan varsa bu bilgileritoplayın. İşveren sendika karşıtıkampanyasını ilerlettikçe bu bilgileritoplamak daha zor olacaktır. Birebirgörüşmeler aracılığıyla güvenkurmak için bu iletişim bilgilerineihtiyacınız olacak.

Çok fazla yanlış bilgi vesöylenti olacağı için ne olursa olsunişçileri sendikayla iletişimde kalmayönünde teşvik edin. Eğer işçilersendikayı destekledikleri için iştenatılır ya da haksız bir muameleyemaruz kalırlarsa çalışanlarla sendikaarasındaki bağlantı kurmak veonlara destek sunmak çok önemkazanacaktır. Eğer işveren çalışmakoşullarını iyileştirirse işçilerin budurumun sendikal faaliyetin birsonucu olduğunu bilmesi çokönemlidir.

İşçileri kendi amirleriyleyapacakları toplantılarahazırlamanız gerekebilir. Butoplantılarda nelersöylenebileceğinin bir listesiniçıkarın. Amirlere nasıl yanıtverileceğine dair bir plan yapın.Sırasıyla işçinin ve amirin rolünü

Avustralya'da, yerel bir sendika iflasettirici firma olan ve sağcı Howardhükümetine bağlı bir think-‐thankkuruluşu olarak çalışan ACIL,Avustralya Denizcilik Sendikası'nı(MUA) Patricks'le olan tarihi limananlaşmazlığında yenmeye çalışmıştı.

88


oynayacak şekilde pratik yapın.Amirler işçilerden bilgi toplamak içineğitilmiş olabilirler. Amirler ne kadardostça yaklaşırlarsa yaklaşsınlaronlarla sadece firmanın duymasınıisteyeceğiniz bilgileri paylaşın. Çoğuzaman amirin kendisine de işçiyebaskı yapması için baskıdabulunulur.

Sendika karşıtı, işverene sadıkbir komite ya da işveren tarafındankurdurulacak sarı bir sendika içinhazırlık yapmanız gerekebilir. Eğersendika karşıtı bir komitedeki işçileridoğrudan ya da bireysel olarakhedef alırsanız, bu sadece işvereninişine gelir. Bu durum, işçilerinçalışma koşullarının iyileştirilmesihedefinden sapıp birbiriyle kavgaetmesine neden olur. İşverene açıkbir mektup gönderme fikri üzerindedurabilirsiniz. Bu mektup firmayaişveren tarafından bir sendikaya (budurumda sarı sendikaya) ekonomikdestek vermenin yasadışı veahlakdışı olduğunu ve gerçekmeselenin çalışma koşullarınıniyileştirilmesi olduğunu hatırlatabilir.

Şiddet olayları ortaya çıkabilir.Çalışanlarla örgütlenme yaptığınızsektörde gerçekleşmiş veya kendi

Birbirimizden öğrenelimYönetim örgütlenme çalışmamızı

haber alır almaz çok sert tepki verdi,sendikamıza ve sendikalı işçileresaldırdı.

Şu anda UPS'de örgütlenmenedeniyle işten atılan 156 işçimiz var.

İşçiler aktarma merkezlerininönünde direnişteler ve bu kolay bir şeydeğil, çünkü büyük baskı altındalar.İçerideki işçiler hala çok fazla baskıaltında çalışıyorlar.

Şirket bir tek işçiyi bile sendikadanistifa ettirmeyi başaramadı.

UPS'nin yerel yönetimi polisleişbirliği içinde çalışıyor. Sık sık sendikayöneticilerini ve sendikalı işçilerigözaltına alıyorlar.

Geçmişte bu durumlardaörgütlenme konusunda, işçilerlekurduğumuz derin ve güçlü bağlar veuluslararası baskı sayesinde çokbaşarılı olduk.Kenan ÖztürkITF üyesi, Türkiye

89


Birbirimizden öğrenelim İngiliz Taşımacılık Sendikası Unite,

koordine edilmiş sektörel bir stratejininparçası olarak düşük maliyetli havayoluşirketi Flybe'i örgütlemeye karar verdi.Şirket, sendikaları iflas ettiren, kötüşöhretli Burke Group'u, kampanyanınen başından itibaren sendikanın işinibozmak için tuttu.

Sendika işçilere ulaşmak için tamzamanlı çalışan örgütleyiciler, işyeritemsilcileri ve sendika yöneticilerindenoluşan örgütlenme takımları kullandı.Bütün örgütleyiciler işyeri ortamındakikabin ekibinin temel sorunları, çizelgeayarları, ödenekler ve ücret yapılarıkonusunda eğitim almışlardı. Ayrıcafirmanın mülkiyet yapısı, operasyonlarıve işgücü demografisi haritalandırıldı.Örgütleyiciler işyerlerini ziyaret ettilerve haritaladılar; kampanya ilerledikçeörgütlenme komiteleri kurdular.Toplantılar, ulusal ve yerel haberbültenleri, dilekçe ve rozet günleri gibiuygulamalar yapıldı. İşçilerin ilettiğibütün şikayetler (ücret, çalışmaçizelgesi, temizlik, dinlenme arası vetemel kabin sorunları) sendikatarafından ele alındı.

Örgütleyiciler yönetimdenbekledikleri taktiklere karşı işçileri

hazırlamak için zaman harcadılar. Butaktikler içinde Burke Group tarafındanyapılacak sendika aleyhine sunumlar vesendika karşıtı mesajlar vardı. Unite'ınÖrgütlenme Direktörü Sharon Graham'Kendimizi şirketin operasyonlarınıniçine gömülmüş bulduk' diyor. 'Sonundaçalışanlar sendikanın ne demekolduğunu gerçekten anladı.'

Sendika, sendika iflas ettiricifirmadan kurtulması için Flybe üstündebaskı kurdu. Firmanın itibarınızedeleme riskini hedef alma amacıyla,içinde bulunduğu piyasanın tümyönlerine ve yaptığı işlere baktı.Sendika firmanın parasını, amacıişçilere insanca bir ücret hakkınıesirgemek olan etik dışı sendika iflasettiricileri yerine kabin görevlilerininsorunlarına harcaması konusundakitalebini sürdürdü.

Yapılan çalışma karşılığını gördü.Çalışanlar sandığa gittiklerinde yüzde89'luk bir katılım sağlandı ve yüzde93'lük bir oran sendikaya evet dedi.Sendikanın, büyük çoğunluğunu 30yaşın altındaki genç kadınlarınoluşturduğu kişileri üye yaparakörgütlenme stratejisi başarılı olmuştu. UniteITF Üyesi, İngiltere

90


işvereninizle daha önce yaşadığınızşiddet olaylarının tarihini paylaşın.Çalışanların korkularından sözedinve neler olabileceğini tahmin edin.Acil durumlarda işçilerinhaberleşebileceği destek ekiplerioluşturun. Bu ekiplerin içine güvenduyulan kanaat önderleriniyerleştirin. Bir şiddet tehdididurumunda işçi ağlarını sessizce vegizli olarak harekete geçirin.Yeraltında kalmak ve işverene karşıharekete geçmeden önce kolektifbir güç oluşturmak için sıkı çalışın.Her işçi ağı grubunu bilgilendirmekve eğitmek için güvenebileceğinizbir örgütleyiciyi (belki de firmadadoğrudan çalışmayan birini) seçin.

Şiddet olayları meydanagelirse, sessizce ve sistematikolarak planınıza bağlı kalın:Haritalama çalışması yapın, dahafazla üye ve örgütleyiciye eğitimverin ve mümkün olan her yerdegizliliğinizi koruyun. Aynı zamandaITF'den bölgesel ve uluslararasıdestek alarak olası şiddeteylemlerine karşı kitlesel eylemlerdüzenlemeye hazırlanın.

Sendika karşıtı bir firmadanışmanıyla karşı karşıya

gelebilirsiniz. Sendika karşıtıdanışmanlar ya da hukuk firmalarıişverenin sendika karşıtıkampanyasına danışmanlık yaparlarya da bu kampanyayı yönetirler.ABD’deki 4 milyon dolarlık (2 milyoneuroluk) sendikaları iflas ettirmeendüstrisi son derece karlı birsektördür ve dünya çapındabüyümektedir.

Özetle, şu noktalarıhatırlamamız gerek: 1) Çalışmakoşullarını iyileştirme talebineodaklanmalıyız 2) Bilgi sahibi vesendikada aktif çalışan işçilerişverenin sendika karşıtıkampanyasına karşı en iyiteminatımızdır.

('Biz Kazandık, Siz de Kazanabilirsiniz' başlıklı, AmerikanEyalet, İlçe ve Belediye Federasyonu (AFSCME) kitapçığıbu bölüme dahil edilmiştir.)

Bu bölüme eşlik eden‘İşverenin Sendika KarşıtıKampanyası’ başlıklı Power

Point modülü sendika karşıtıdanışmanların nasıl ortaya çıkarılacağıve ifşa edileceği ile ilgili ek bilgileriçeriyor. Sendika aleyhine yazılmışörnek bir bildiri de var. İşvereninsendika karşıtı kampanyasına sizihazırlayacak bir aktivite de mevcut.

91

EĞİTİM

ITF ÖRGÜ

TLENME KIL

AVUZU

92

EĞİTİM

Eğitim olmadan işçiler bir sendikanınne olduğunu ve en iyi ne şekildeişleyeceğini bilemeyeceklerdir.

İşçileri eğitmezsek işyerindeyanlış bilgilendirme artacaktır.Beceri ve deneyim sahibi liderleryetişmeyecektir. Mevcutyöneticilerimizi desteklemezsek yeniyöneticiler kazanmak daha zorolacaktır. Örgütlenme çalışmasıyapma konusunda becerikli çok azkişi olacaktır. Karar almak veçatışmaları çözümlemek zorlaşacaktır.

Eğitim ile...* Bilgi, beceri ve perspektif alışverişi,paylaşımı yapabilir,

* Birlikte örgütlenme planlarımızıgeliştirebilir ve anlayabilir,

* Yeni liderler kazanılmasınayardımcı olabilir,

* İşçiler arasında daha derin ilişkilerkurabiliriz.

Tahmini hedeflerimizden biride sendika eğitimiyle ilgilidir.

İşçilerin eğitime ihtiyaçduyabileceği üç temel konu vardır:1. Örgütlenme planı ve örgütlenmesürecine nasıl dahil olunacağı

2. Sendika – sendikanın tarihi vevizyonu

3. Şirket, sektör ve ekonomi

Birbirimizden öğrenelimÜrdün Havayolları’nda uçuş

görevlisiyim. Sendikaya ilk üyeolduğum zaman başka kimsekatılmaya hazır değildi. Sendikamınyöneticisi ITF’nin Eğitimcinin Eğitimibaşlıklı eğitim seminerine katılmamıtavsiye etti.

Seminer katılımcılarının yardımıve cesaretlendirmesi sonucu çalışmaarkadaşlarımı sendika hakkındaeğitmek için fikir topladım.Katılımcılardan biri benim akıl hocamve dostum oldu.

Bana yardımcı olmak üzere uçuşgörevlilerinden küçük bir grubusendikaya kazanmayı başardım ve biryıl içinde zafer elde ettik.

Benim kendi eğitimim birebirkonuşmalarla başladı, seminer ve akılhocası ile devam etti. Şimdisendikamda başkalarına yardımediyorum.

Yöneticilerimizin ve işarkadaşlarımızın eğitimini ciddiyealmalıyız. Her işçi beceri arttırma, fikirpaylaşma ve birbirinden öğrenmefırsatına sahip olmalı. Sawsan IbrahimITF üyesi, Ürdün

93

EĞİTİM

Eğitim çok çeşitli yollardanyapılabilir. Bir sınıfta ya da toplantıesnasında olmak zorunda değildir.Şarkılar, yarışmalar, oyunlar, şiirlerve hatta sohbet başlatmaya yardımcıolabilecek ilginç sorular iyi eğitimaraçları olabilirler. İşçileri eğitmekiçin pek çok farklı yöntemebakacağız.

Çoğu kişi birebir, adam adamailişkiler aracılığıyla öğrenir. Bubirebir ilişkiler dürüstlük ve güvenüstüne kurulmalıdır. İşçiler geneldeyazılı materyallere dayanaraksendikaya üye olma zorluğunu gözealmazlar.

Küçük gruplarda eğitim, işçiağları olan ağaççıkları güçlendirmeninparçasıdır. Küçük grup toplantılarıişçilerin evlerinde, kafelerde veyadiğer güvenli mekanlardagerçekleşebilir. Toplantılar eğlenceliolmalı, kolektif duygusunu inşaetmelidir. Toplantılar sorunlarınpaylaşılması için güvenli yerlerolmalıdır. Küçük gruplar enformel yada sosyal olmalı veya bir gündemleyürütülmelidir (çalışma gruplarındaolduğu gibi).

Akıl hocalığı derin bir deneyimve bilgi paylaşımını destekler. Akıl

hocaları ve akıl verilen kişiler düzenliolarak buluşmalıdırlar. Birlikte elealınacak konuların listesine ihtiyaçduyabilirler. Her iki taraf alışkanlık veönyargıları sorgulama konusundaistekli ve yeni fikirlere açık olmalıdır.Her ikisi de bir diğeri için övgü vedestek sunmalıdır. Açık, doğrudan vedürüst geribildirim nezaketleverilmelidir.

Sektörel etkinlikler geneliklesendika ofisinden uzak yapılmalı vesendikanın etiketini taşımamalıdır.Bu sayede işçilere kamusal alandaişverenle yüzleşmeye hazır olmadangüvenli bir mekan sağlanabilir. Olasımekanlar radyo istasyonları, sektöreleğitim merkezleri, oteller veyakonferans odaları, kilise ya datopluluk tesisi ya da bir kolej veyaüniversitedir. Konular çeşitlidir.Özellikle işçileri etkiliyorsa sektörleilgili kanuna, çalışma koşullarınunkarşılaştırmasına ya da kazalar veonları nasıl önleyeceğimize dairgüvenlik bilgisine ilgi duyulabilir.

Anketler işçilerin ilgiduyabileceği iletişim yapıları olanağaççıkları kullanır. Olası konularşunlar olabilir: (1) çalışmakoşullarıyla ilgili yasa ve

94

EĞİTİM

düzenlemelere dair işçilerin bilgisiveya (2) özgül koşul ve sorunlarlailgili bilgi (örneğin sırtrahatsızlıklarının sıklığı). Çocukbakımı kaynakları ve ihtiyaçları ileilgili bilgi toplayabiliriz. Anket birkolejden ya da üniversiteden, sosyalgruptan, Facebook grubundan, siviltoplum örgütünden, sektörakademisinden ya da eğitimörgütünden, ITF ya da sendikadanolabilir. Ankete katılan bütün işçilere

nihai sonuçları paylaşma sözü verin. Sosyal etkinlikler iyi bir şekilde

örgütlenmeli ve eğlenceli olmalıdır.İsterseniz kendi etkinliklerinizidüzenleyebilir ya da başkalarınınsosyal etkinliklerine katılabilirsiniz.Bu etkinlikler spor, gece hayatı,akşam yemeği daveti, dayanışmagecesi ya da alışveriş etkinliğiolabilir. İşçilerle birebir, adamadama iletişime geçme fırsatlarınıazami hale getirmek isteyeceksiniz.

Birbirimizden öğrenelimTürkiye’de 80,000 denizci var.

Bunlardan 40,000’ı iş arıyor. İşgenellikle altı aylık sözleşmelerle olur vegeçicidir. Hiç bir Türk denizci sendikalıdeğildi.

Denizcileri örgütleyecek ekibioluşturmak sekiz yıl aldı.

Denizcilerin biraraya geldiğiyerlerden biri eğitim kurslarıdır. 11eğitimci bizim çekirdek grubumuzdu.Görevliler iki yıl boyunca eğitilirler. Buda eğitimcilerin birbiriyle derin ilişkilergeliştirmesi için yeterli zamandır. Hereğitimci 150 görevliyi sendikayakazandı. Sekiz yıl boyunca telefon,elektronik posta aracılığıyla ve

dinlenme zamanları boyunca iletişimdeoldular. Dostluk, siyaset konularınıpaylaştık ve sorunlar olduğundayardımcı olduk. Hiçbirimiz için statü,para ve seçimle kazanılan bir pozisyonsöz konusu değildi. Hazır olduğumuzdaeyleme hazır 800 eğitimli denizcigörevliden oluşan bir grubumuz oldu.

Geçen yıl 152 toplu iş sözleşmesiimzalamayı başardık ve şu anda aidatödeyen 800 üyemiz var.

Herkesin sekiz yılı olmadığınınfarkındayız. Tavsiyemiz eğitim veöğretime zaman ayırmak. Birbirinederinden güvenen ve kendisini adayanbir ekibe ihtiyacınız var. ITF üyesi, Turkiye

95

EĞİTİM

Örneğin birlikte futbol oynadıktansonra bir şeyler içmeye gidebilir yada alışveriş için ortaklaşakullanılacak ulaşım aracı organizeetmek isteyebilirsiniz. Edindiğinizyeni bağlantıları sistematik olaraktakip ettiğinizden emin olun.

Sendika etkinliklerini üyelerinörgütlenme hakkında eğitilmesi içinkullanabiliriz. Katılımı yüksek birsendika etkinliğinde kısa bir anonsyapabilir ve henüz örgütlenmemiş

Birbirimizden öğrenelimBatı Afrika’daki ITF üyesi şoförlersendikası, uzun çalışma saatleri vepolis yolsuzluğu gibi şoförlerinsorunları hakkında farkındalıkyaratmak için müzik videoları vekasetler dağıtıyor. Şoförler için müzikprojesi sendikanın mesajlarını besliyor.Artık daha fazla şoför sendikayakatılmaya ilgi duyuyor . Germaine OuedraogoITF Eğitim Proje Koordinatörü

Kimleri eğitmemiz gerekecek?

Sendika üyeleriniÖzellikle sendikasız işçilerleveya sendikalı ama aktif

olmayan işçilerle bağlantısıolanları.

Sendikasız veya sendikalıama aktif olmayan işçileri

Sendika yöneticileri veçalışanlarını

Eğitim işçiler arasındaki bağların ve güvenin kurulmasını sağlar.

96

EĞİTİM

Bir eğitim programı planlamakKim katılabilir? Kim eğitim verebilir ya dayürütücülüğü üstlenebilir? Ne gibi birkolaylaştırıcı eğitimi ve desteğineihtiyaç duyabilirler? Katılımcıları nasıl seçeceksiniz? Hangi eğitim yöntemlerinikullanırdınız? Birebir, adam adamaKüçük gruplarAkıl hocalığıSektör ya da eğitim etkinlikleri AnketlerSosyal etkinliklerSendika etkinlikleri Diğer

Birbirimizden öğrenelim İsveç’te kamyon şoförlerini HIV/AIDShakkında eğitmek için sesli kitaplarüretildi. Karayolunda araç kullanansendika üyeleri için bu ideal birformattır. ITF üyesi, İsveç

Birbirimizden öğrenelimAir France’da bagaj sevkiyatı,

check-‐in görevlileri ve tüm yerçalışanlarıyla üç haftalık bir grevimizoldu. İşi engellemediğimiz süreceişyerlerine yasal erişimimiz var.

Fransa’da işyerinde işçilerieğitmek için bir saat serbestzamanımız var. İşyeri temsilcilerieğitimin yer ve zamanını belirlemekiçin firmayla bağlantıya geçiyorlar vesonra eğitimin konusu ve yeriyle ilgiliduyuruyu asıyorlar. Çalışanları greviçin seferber etmek üzere bu tarz çoksayıda bir saatlik toplantımız oldu.İşçilerle dinlenme yerlerinde vesalonlarda konuştuk ama yolcularınönünde konuşmadık. Bu zamanı yeniüye kazanmak için de kullandık.

Sendikalar arası toplantılar, ortakbildiriler ve ortak grev tarihiaracılığıyla üç ulusal sendikakonfederasyonu grev üstünde birlikteçalıştı. Çalışanların yüzde 70’i işbıraktı. Grevi kazandık ve ondan sonrasendikaya daha fazla itimat gösterildive güven duyuldu.Liliane DebecheITF üyesi, Fransa

97

EĞİTİM

şirkette birini tanıyıp tanımadıklarınısorabilirsiniz. Ya da örgütlenmestratejilerini tartışmak için beşgünlük bir atölye çalışması planlayın.Her zaman sendika üyelerininyardım etmek için neleryapabileceklerine dair fikirlerikapsamaya çalışın.

* Eğitim için tahmini hedefinizin ne olması gerektiğinidüşünüyorsunuz?

Eğitimle ilgili tahmini hedefimizsendikasız ya da sendikayla ilgilitemel bir anlayışa sahip, ama sürecedahil olmamış işçilerin yüzdelikoranıdır.

Birbirimizden öğrenelimOrtaya çıkıp sendikanın gerçekten ne yaptığıyla ilgili olarak işçilerieğitmemiz gerek. Sendikaolduğumuzu söyleyip öylece bırakmak yeterli değil. Tami RayITF üyesi, Bermuda

Bu bölüme eşlik eden‘Eğitim’ başlıklı PowerPointmodülü sözedilen konularla

ilgili daha esaslı tartışmalar ve bireğitim programı oluşturmanıza yardımedecek bir aktivite içeriyor.

98

EĞİTİM

Birbirimizden öğrenelim3000’den fazla denizci Manila’da,

Filipinler denizciler topluluğununkalbinde yer alan Luneta denizcilermerkezinde, ITF denizciler fuarınakatıldılar.

Denizciler sendikalarıyla etkileşimegeçtiler, uluslararası ITF dilekçeleriniimzaladılar, temel işyeri sorunlarıylailgili mesajlar yazdılar ve bir dizi başka

etkinliğe katıldılar: ücretsiz tıbbi check-‐uplar, yarışmalar ve piyango çekilişleri.Sendika üyeliğinin faydaları, ITF’ninkapsadığı gemilerdeki çalışma kayıt veşartlarına dair bilgi aldılar.

Harika bir etkinlikti, dünyanın diğerbölgelerinde tekrarlayacağımız tarzdabir etkinlik.Graham YoungITF Sekretaryası

99

EĞİTİM

Birbirimizden öğrenelimÜyelerimizi toplu iş sözleşmesi,

hakları, sendika aidatları, her şeykonusunda eğitmek zorundayız.

Endonezya’da denizcileri vebalıkçılık endüstrisini temsil ediyoruz.Denizciler her zaman harekethalindeler. Sendika özel istihdambürolarına ve denizcilik firmalarınagidiyor ve karada oldukları dönemdekatılmaları için 3 günlük bir kursuntanıtımını yapıyor. Bu süre boyuncadenizciler özel istihdam bürolarınageliyor ve iş arıyorlar.

Sendika ulaşım, yemek ve kalacakyerin parasını karşılıyor. Her üç ayda birbu eğitimi yapıyoruz. Katılmak için üyeolmak zorundasınız. Sendikamıza üyeolduğunuz zaman bir formumuz var,isminizi, iletişim bilgilerinizi ve sizintasdiğinizi içeren bir sözleşme gibi.Üyelerin sorumluluklarını sıralıyor :* Üç günlük eğitimi ve ileri seviyekurslar da dahil olmak üzere bütündiğer sendika kurslarına katılacağım.

* Sendika aidatlarımı ödeyeceğim* Sendika kongresine, kongre öncesiyapılacak bütün eğitim ve şubetoplantılarına ve ileri kurslar dahil

olmak üzere bütün eğitim kurslarınakatılacağım.Sendika, eğitime katılan ve

katılmayan üyelerin bir listesini tutuyor.Uyarı mektupları gönderiyoruz. Eğersendika aidatınızı ödüyorsanız amasendika hakkında bilgi sahibi değilsenizmutsuz olursunuz. Kongreyegidemeyeceksinizdir. Her 250 işçi için 1delegemiz var. Diğer üyeler sizegülecektir çünkü tartışmaları takipedemiyor olursunuz.

Şimdi artık 5,000’i balıkçılıkendüstrisinde olmak üzere 35,000üyemiz var. Denizciler açısından enfazla işgücü sunan ülkeyiz. Bizimüyelerimizi istihdam etmeyen firmalarvar ve sorun yaşıyorlar. Örneğinişçilerin kaza sigortası olmuyor.

Üyelerimizi, eğitilmiş üyelerimizidaha fazla ücret alacakları firmalarayolluyoruz ve daha fazla ücret alıyorlar.Hepsi bir gemiye girmeden öncesendika eğitim kursuna katılmakzorundalar. Üyelerin sendika hakkındabilgilenmesi en önemli şey. Hanafi RustandiITF üyesi, Endonezya

100

İŞYERİ

SORUNL

ARı

ITF ÖRGÜ

TLENME KIL

AVUZU

101

İŞYERİ SORUNLARINI ÖNCELİK SIRASINA KOYMAKİşyeri sorunlarını araştırın:

Yaygın hissedilen

Derinden hissedilen

Kısmen kazanılabilinir

Bu sorunu yaşayan işçi sayısı

Sorunun işçiler tarafından ne kadar derin hissedildiğine ve duygusalaçıdan önemli görüldüğüne göre

İşçiler için en azından bazı olumlusonuçlar elde etme şansımız olmalı

İşyeri sorunları örgütlenmenin iticigücüdür. Pek çok işçinin sendikayakatılma nedeni sorunlarına çözümbulmak ve çalışma koşullarınıiyileştirmektir. Bazı işyeri sorunlarınaörnek olarak düşük ücretler, toplu işsözleşmesinin eksikliği, işçilere saygıgösterilmemesi ve moral bozukluğuverilebilir. Eğer toplu iş sözleşmelibir düzen kurmak ya da grevegitmek için örgütlenme çalışmasıyapıyorsanız, işyeri sorunlarınıntartışılması, pazarlık etmenizgereken sorunlardan hangilerine

öncelik vereceğiniz konusunda sizeyardımcı olabilir.

* İşçilerin çalışma koşulları veyaşadıkları sorunlarla ilgili nebiliyorsunuz?

* İşçiler geçmişte bu sorunlarayönelik neler yapmışlar?

İşyeri sorunları işçilerisendikalaşmak için motive eder.Sorunları çözmek ve süregidensorunlarla ilgili bilgi paylaşmak,birlikte çalıştığımız takdirde bir fark

102

İŞYERİ SORUNLARı

yaratabileceğimizi gösterir. Herişyerinde birden fazla sorun vardır.Bu nedenle hangi sorunlara ağırlıkvereceğimize karar vermemizgerekir.

İşyeri sorunlarının daha fazlafarkedilmesi için bu sorunlarıaktarmamız, işçileri eğitmemiz vesorunlar etrafında ortak bir davageliştirmemiz gerekir. Bir sorununözellikle farkedilmesini istiyorsak ozaman işçilerin adalet ve hakkaniyetduygularına seslenmemizgerekecektir. Bütün sorunlar,ilerlediğimiz yolda kazanabileceğimiz

küçük adımlara bölünerek'kazanılabilir' hale getirilebilir.

Hem işçilerin hem de genelkamuoyunun işyeri sorunlarınıanlayabilmesi ve bu sorunlarlailgilenmesi için, sorunları net birşekilde tarif etmeniz gerekecek. Birsorunu işçiler açısından daha nethale getirmek için onlardan sorunukendi aralarında tartışmalarınıisteyin. Siz de onlar tartışırken notlaralın. Bir sorunu genel kamuoyunadönük olarak net bir hale getirmekiçin işyerinde ya da örgütlenmeyaptığınız sektörde doğrudan

SORUNUN İŞÇİLER TARAFıNDAN ANLAŞıLDıĞıNDAN EMİN OLUN

Kabin ekibinin sağlık ve güvenliksorunları var.

Kabin ekibinin yolcu koltuklarınınüstündeki dolaplara bagajyerleştirmektan kaynaklı sırtağrıları var.

SORUNUN KAMUOYUNDAANLAŞıLDıĞıNDAN EMİN OLUN

Kabin ekibi tek kişilik odalardakalmak istiyor.

Kabin ekibi dahil olmak üzere hiçkimse, sigara içebilen, sorumsuzdavranabilecek ya da güvenliğiniihlal edebilecek tanımadığı birkişinin yanında aynı odadauyumak zorunda bırakılmamalı.

103


çalışmayan kişilerin fikrini alın.Derinden hissedilen sorunlar

gerçektir. Bu sorunlar hakkındakonuşmak daha zor olabilir.Derinden hissedilen sorunlara, ırk,etnisite, toplumsal cinsiyetayrımcılığı, iş yükü ve stres,çalışanların çocuklarının eğitimhizmetlerine erişememesi gibiörnekler verilebilir. Somutsorunlarla başa çıkmak bazen zorolabilir, ama söz hakkıverilmeyenlere bir ses vermek güçlübir başlangıç olabilir.

Eğer işçiler açık bir şekildesorunlarından konuşamıyorlarsa,işçilerin karşı karşıya olduğusorunlarla ilgili anonim hikayeleryayınlamak isteyebilirsiniz. Buyayınlar işyerinde ya da toplumundaha geniş kesimlerine ulaşacakşekilde dağıtılabilir.

İşverenin sendikayı hedef alanbir karşı kampanya örgütlemesi sözkonusuysa, işyeri sorunlarındanhemen ve uluorta sözetmekistemeyebiliriz. İşyeri sorunlarıetrafında bir örgütlenmeçalışmasını gereğinden erkenbaşlatırsak misilleme riski altındakalabiliriz. İşçilerin kendi aralarında

Birbirimizden öğrenelimKadın makinistlerin sorunları hakkındadaha fazla bilgi edinmek için anketyaptık. Makinistler, tuvalet tesisi, ayrıdinlenme odası gereği, şoförmahallinin ergonomik bir şekildetasarlanması ve çocuk bakımınaolanak tanıyacak esnek çalışmafırsatlarını dile getirdiler. Anketkomitesi daha sonra sendikaya busorunları nasıl ele alacaklarıyla ilgilitavsiyelerde bulundu. Grethe ThorsenITF üyesi, Norveç

Denizcilerin eyleme geçmesi zordur.Birbirlerinden ayrıdırlar ve gemilerdeçok az hakka sahiptirler. Amakorsanlığı ortadan kaldırmaya yönelikuluslararası bir ITF dilekçesi,denizcilerin önem verdikleri birkonuda destek sunmalarına olanaktanıdı. Dilekçeye gemi sahiplerinin dedestek vermesi denizcilerin katılımınıkolaylaştırdı. Yarım milyondan fazladenizci dilekçeyi imzaladı. ITF Denizcilik Seksiyonu

104


Birbirimizden öğrenelimGeçmişte sendika, işçilerin

öfkesinin tırmanmasını bekler, öncedenplanlama yapmadan grev çağrısıyapardı. Grev aşamasına gelene kadarişçiler için sendikaya katılmanın pekfazla yolu yoktu.

Her zaman işçilerin dahil olmasınıkolaylaştıracak ortak sorunlarabakmaya çalışırız. Tayfun dönemindekaç işçinin güvencesiz çalışmapratiklerinden etkilendiğini ortayaçıkarmak için bir anket yaptık. 600kadar anket formu dolduruldu. Anketidolduranlardan aldığımız bilgiye göreçalışanlardan açıkça tehlikeli olduğuzamanlarda dahi yükleme boşaltmayapmaya devam etmeleri isteniyorduve terminalden güvenli alana kadarişçileri götürmek için yeterli servisotobüsü mevcut değildi.

Hong Kong'daki DenizcilerKulübü'nde bir seminer yaptık veişçilerle hükümet görevlilerini davetettik. Hükümetin spesifik bir endüstriye

özgü yasa çıkarmanın çok zor olacağınısöylemesi işçilerin öfkesini arttırdı.Toplantıda grup, güvenli olmayankoşullarda işçilerin çalışmayı bırakmahakkıyla ilgili bir bildiri dağıtmaya vesiyasetçiler arasında lobi çalışmasıyapmaya karar verdi. Ayrıca güvenliolmayan çalışma pratikleri hakkındadaha fazla bilgi toplama sözü verdik.Taleplerimizi işveren örgütlerineiletiyoruz. Ve eğer sonuç alamazsakkamuoyuna ve medyaya gitmeyehazırız.

Şimdi artık terminal operatörleriyaklaşmakta olan tayfun sezonuyla ilgiliişçilere daha uzun brifingler veriyorlar.Güvenlik ekipmanı satın aldılar vetayfun süresince kullanılmak üzeredaha fazla servis otobüsü kiraladılar.Bu bir başlangıçtır. İlerlemekaydediyoruz ve daha fazla işçi sürecekatılıyor.Doris Hiu Yan SinITF üyesi, Hong Kong

105


Birbirimizden öğrenelimBazen örgütlenme çok çabukgerçekleşir. Hong Kong'da CathayPasifik Havayolları'nda küçük birbaşarı elde ettik. Firma, uçuşgörevlerinin değiş tokuş edilmesiyleilgili kurallarda tek taraflı olarak birdeğişiklik ilan etti ve bu durumusadece bir gün önceden haber verdi.Bu değişiklikten etkilenen 4000 kabingörevlisi çok öfkelendi ve grevegitmek istedi. 10 gün içerisindesendikaya 600 çalışanı üye yapabildik.Öfkeyi şirketin CEO'suna yönelttik. 850üye firmayı protesto etti, Cathay'inGenel Merkezi'ni çevreleyerek trafiğidurdurdu. Firma politikalarını geriçekti. Bu olaydaki öfkeyi sendikadakikatılımı örgütlemek için kullanmayıbaşardık.Becky KwanITF üyesi, Hong Kong

sorunları hakkında normalden dahafazla konuşmaya başladıklarınıfarketmek bile işvereni alarmageçirebilir. Hız kazanmak yerine hızkaybetme tehlikesiyle karşı karşıyakalabiliriz. Bu durumda, işçilerinyaşadıkları sorunları dikkatle vebütünüyle dinlemeye ve öğrenmeyezaman harcayın. Böylece doğruzaman geldiğinde eyleme geçmekiçin hazır olacağız.

Eğer işveren tarafından güçlübir sendika-‐karşıtı kampanya ya daşiddet tehlikesiyle karşı karşıyaisek, anonim işçi eylemlerine bilebaşvurmayabiliriz. Bu çok fazla risktaşıyabilir.

Çalışma koşullarını iyileştirmekiçin örgütlenmek asla sonu olmayanbir süreçtir. Bir kere sorunlarıçözdükten sonra sendikanınüstünde çalışabileceği diğer sorunalanlarına bakarız.

Bu bölüme eşlik eden'İşyeri Sorunları' başlıklıPowerPoint modülü,

derinden hissedilen ve büyük olasılıkla‘kazanılabilir’ bir ila üç işyeri sorununaöncelik vermenize yardımcı olacak.

106


Birbirimizden öğrenelimToronto'da aynı gün teslim kurye

hizmeti endüstrisindeki bisikletlikuryeleri örgütlüyoruz. Daha öncesendikalı değillerdi. Sendikayı enaşağıdan örgütlememiz gerektiğininve bunun çabuk bir süreçolmayacağının farkındaydık.

Kuryelerle konuştuk. Neistediklerini ve onlara nasıl yardımcıolabileceğimizi sorduk. Onları tanımakiçin bir yıl harcadık.

Giysi kurutma makinasına veToronto'nun merkezinde bir kuryeçalışanları merkezine ihtiyaçları vardı.Yaşadıkları bir sorun, teslimatyaptıkları sırada terledikleri ve ter desoğuduğu için, giysilerini kurutmakiçin kamusal bir çamaşırhaneyegitmek zorunda kalmalarıydı.Çalıştıkları zaman bisikletlerindeekstra giysi taşıyamıyorlardı. Bunedenle giysi kurutucusu olan birmerkez kurmalarına yardım ettik.Merkez, düzenli olarak kuryeler içinatölye çalışmaları ve bilgilendirmetoplantıları düzenliyor ve kuryelersendika hakkında daha fazla bilgialmak ve sendikaya katılmak içinoraya gelebiliyorlar.Valère TremblayITF üyesi, Kanada

Birbirimizden öğrenelim Bir kaç yıl önce Arap dünyasında

sendikalarımızda HIV/AIDS'tenbahsetmezdik. Bu bizim için çokhassas bir konudur. HIV/AIDS'in başkainsanların başına geldiği, bununbatıda ve Afrika'daki ülkelerin sorunuolduğu konusunda bir mit vardır.

Biri Ürdün'de, diğeri Mısır'daolmak üzere iki ulusal eğitim semineridüzenledik. Her iki seminerde de hemerkekler hem de kadınlar vardı.

Mısır'da 3 kadın ve 20 erkekkatılımcı vardı. Başlangıçta erkeklerkadınların soru sormasını engellediler.Bununla birlikte üçüncü gün semineregiderken kadınlar yolcu minibüsündeinsanları eğitiyorlardı.

HIV/AIDS bir işyeri sağlığısorunudur. Üyelerimizi derindenetkilemektedir. Birbirimizi eğitmeli vebu ve diğer zor konularda birbirimizlenasıl konuşacağımızı öğrenmeliyiz. Bilal MalkawiITF Sekretaryası

107

SEFERBE

RLİĞİKAM

UOYU

ITF ÖRGÜ

TLENME KIL

AVUZU

108

KAMUOYU SEFERBERLİĞİ

İşveren ve karar alıcıya karşısendikaya verilecek kamuoyudesteği aşağıdaki pek çok biçimdenbirini alabilir. * Bir işyeri sorunu hakkında dilekçeteslimi

* Bir işçi delegasyonun işvereni ya daÇalışma Bakanı’nı ziyaret etmesi

* Grev veya gösteri * Bir karar alıcının ofisini taksiler yada kamyonlarla çevrelemek

* Diğer Kamuoyu seferberliğine dair

tahmini bir hedef belirlemekkamusal eylemimizin zayıflık değilgüç gösterisi olmasını garanti altınaalır.

* Kamuoyu seferberliğikonusundaki tahmini hedefinizinne olacağını düşünüyorsunuz?

Eğer tahmini hedefimizeulaşmanın zor olduğunudüşünüyorsanız sendikaya destekgetirecek farklı bir eylemiaraştırmak isteyebiliriz. Yeterlisayıda işçinin katılacağı bir eylemolmalı. Bu arada daha zor olaneylem için örgütlenmeye devamedebiliriz. Örneğin işçiler greve

gitmeye hazır değilse grev süreciniinşa edecek bir yol olarak işçilerdenöncelikle grevi destekleyen birdilekçe imzalamalarınıisteyebilirsiniz.

Listeleme, işçi iletişim ağlarıveya eğitim programlarınıgüçlendirmemiz gerekipgerekmediğini anlamak için diğertahmini hedeflerimizi kolektif olarakgözden geçirmeyi isteyebiliriz.

Kamuoyunu seferber etmesürecini planlamak için karar alıcınınkimliği ve kamusal talebimizkonusunda net olmamız gerekecek.

Kamusal talep şunları içerebilir: * Yaygın hissedilen, derindenhissedilen ve ‘kazanılması’muhtemel, sayısı bir ila üç arasıdeğişebilen işyeri problemleri

* Sendikanın tanınması ve toplu işsözleşmesi

* Sendikaya üye oldukları için işçilerekarşı misilleme yapılmaması

* Karşı karşıya kalabileceğiniz kararalıcı kimdir?

* Kamusal talebiniz ne olabilir?

Eyleme geçmeden önce azamidesteği ve katılımı sağlamak için

109


Birbirimizden öğrenelimSon on yılda yaklaşık 35.000 sendikasızokul otobüsü şoförünü örgütledik.ABD’de otobüs şoförlerini bulunduklarıyere göre örgütlememiz gerekiyor,genelde bir seferde 10 ila 250 işçi arası. Öncelikle İngiliz kökenli bir uluslararasışirket olan FirstGroup’a odaklandık.Otobüslerin toplandığı her avludayüzde 75’lik destek alana kadaryerüstünde ve yeraltında kalıyoruz.Listeler oluşturuyor, her işçiyle evindegörüşüyor ve sendikaya verdikleridesteği değerlendiriyoruz. Sendikahakkında bilgi paylaşıyor ve sendikalışoförlerle onları bağlantıya geçiriyoruz.Aktif ve temsil gücü olan birörgütlenme komitesi oluşturuyoruz.

Yüzde 75’lik destek ve temsil gücüolan bir komite olmaksızın, sendikayıörgütlemek için sonraki adımları dahaaçıktan atamayız. Biraz daha az biryüzdeyle devam edebiliriz ama bu çokçok nadir bir durumdur. Eskiden grevegider ya da grevle tehdit ederdik,böylece daha fazla destek almayıumardık. İşveren bu durumda avluyukapatır ya da binlerce dolara veumutsuz gecikmelere yol açan hukukisüreçlere başvururdu.

Bir kere kamuoyunun karşısınaçıkmaya hazır olduğumuz zaman çabukhareket ederiz. İşçilerin yüzde 75’iTeamster’ın kendilerini temsil etmesiniisteyen dilekçeyi imzalar. İşçilerdilekçeyi birlikte imzalar ve işvereneyasalara uymasını ve sendikadestekçilerine adil davranmasını talepeden bir mektup verirler. Sendikayıdestekleyen bütün işçilerin fotoğrafınınolduğu bir bildiri dağıtırız. Bizidesteklemeleri ve haksız muameleleribelgelemeleri için halk içinden önderlerive dini liderleri kullanırız. Ondan sonraeğer firma bize karşı her zamankitehditlerini ve sözlerini uygulamayakalkışırsa, işçilerin tam desteğini alarak,hissedarlara kadar giderek onlarlamücadele ederiz.

Şu anda firmanın işçiler üstündebaskı kurmaktan kaçınmalarınısağlamayı başardık, ama yüzde 75’likstandardımıza bağlı kalıyoruz. Halaçoğunluk desteğine ihtiyacımız var vebu çoğunluk olmadan sendikayı inşaetmenin bir anlamı olmadığınıdüşünüyoruz.Tammy EdwardsITF üyesi, ABD

110


İŞÇİLERE ANKET UYGULA

“Eğer herkes (…tarihinde) (…eylemine) katılsa, siz de katılmayı

düşünür müydünüz?”

“O gün yardım etmek için ek bir şey yapabilir misiniz?”

işçilere anket uygulamamızgerekecektir. İşçi iletişim yapılarımızıişçilere ulaşmak için kullanabiliriz.

İşçi katılımı düzeyini şansabırakmak istemeyiz. Önceden kimineyleme katılacağını bilmemiz gerekir.

Karar alıcının üstünde, düşüketkili baskıdan yüksek etkili baskıyadoğru eylemlerimizi tırmandırmakisteyeceğiz. Her zaman işçilerinçoğunluğunun katılmak isteyeceğietkinlikler planlayacağız. Etkinlikleryoğunluk açısından aşamalı olarak

artmalı (bkz. koyu çizgi). Baskı, çokerken en tepe noktasına çıkan sonrada dengesizleşen bir seviyedeolmamalı (bkz. kesintili çizgi). Ya daçok erken tepe noktasına ulaşansonra da çok fazla düşen bir seviyedeolmamalı (bkz. noktalı çizgi).

Eylemleri tırmandırmadanönce işverene ya da karar alıcıyataleplerinizi yerine getirmesi için birşans vermek isteyebilirsiniz. Bu çokönemlidir, özellikle de işçiler kararalıcıyla kolektif olarak daha önce

111


AKTİVİTEYİ TıRMANDıRıN

Şubat Mart Nisan Mayıs25Mayıs

Birbirimizden öğrenelimYeni Zelanda Demiryolu veDeniz Taşımacılığı Sendikası

toplu iş sözleşmesini, sendikalı işçileriçin yüzde 2.2’lik bir artış ve dengeli birdizi iş koşulu iyileştirmesi ile bağıtladı.Bunun üzerine işveren hemen sendikalıolmayan işçilere, sözleşmede olankoşullar (ceza ve fazla mesai oranları)olmaksızın yüzde 3.2’lik bir artışvererek, sözleşmenin altını oymayaçalıştı.

Sendika karşıtı bu hareketi geripüskürtmek için sendika, üyelerininişyerinde takması için bir rozet üretti:“% 2.2’den gurur duyuyorum”. Rozetgururla takıldı ve işverenin işçileribölme ve sendikanın altını oymagirişimini altetmiş oldu.

Bugün sendika toplam işgücününyüzde 89’unu temsil ediyor. Eddie DicksonYeni Zelanda Demiryolu ve DenizTaşımacılığı Sendikası, emekli çalışanı

112


ÖRNEK: SENDİKANIN YETKİ ALMASI TALEBİ

İşçilerin %__siişyerinde pankartve bildirilerleişverendensorunları

çözmesini vesendikayı

tanımasını talepediyorlar.

Müttefikler,müşteriler medya

Bölgesel veuluslararasıeylemlere birarada katılıyor

İşçilerin yüzde%__ si tarafındanImzalanan birdilekçenin Işçidelegasyonutarafından

Işverene verilmesi

ÖRNEK: GREV

Nasıl etkin bir grev

yapılacağınıgöstermek için birebir eğitimler

yapılıyor.

Grev başlıyor.

İşçilerin %__sigreve destekvermek için birdilekçe imzalıyor.

İşçi grubu grevtalebini işverene

iletiyor.

113


yüzleşmedilerse. Bu, işverenin,taleplerimizi karşılaması içingücümüzün farkına varmasını sağlar.Ayrıca işçilerin ve müttefiklerimizinsendikayı savunmasına ve doğruadımları attığımızı bilmemizeyardımcı olur. Ve bizim de saldırıpozisyonuna geçmemizi sağlar:İşveren bize ve zaman çizelgemizeyanıt vermek zorundadır.

Bazen işverenler, işçilerinsendikaya ihtiyacı olmadığınıgöstermek için çalışma koşullarındaiyileştirmeler yapacaktır. Budurumda, bunun sendikanınhanesine yazılacak bir zaferolduğunu ve örgütlenmeye devametmemiz gerektiğine bir neden teşkilettiğini söylediğinize emin olun.

Bazen işverenler, işçilerincesaretinin kırılacağını umarakyanıtlarını geciktirirler. İşçilerigecikme beklemeleri konusundaönceden bilgilendirin. İşverene süreverin ve taleplerinizi aşamalı olarakartan etkinliklerle destekleyin.

Halk içinden müttefikler bizeyardımcı olabilir. Hangi halkörgütlerinde (örneğin mahalledernekleri) aktif olduklarını ortayaçıkarmak için işçilere anket

uygulayabiliriz. İşçilerin kaygılarınıkamuoyuna duyurmak için önemlisektörel ve sosyal aktiviteler ya dahalk etkinlikleri olabilir. İşvereneetkide bulunmak için hangiörgütlerin yardım edebileceğiniaraştırın.

Mesajınızın ne olduğunu vedinleyici kitlenizin kim olduğunudüşünün. Haber ve medyakaynaklarıyla (matbu, TV, radyo,web) bağlantıya geçmek içinhazırlanmak isteyebilirsiniz.Mesajınızı yaymak için bildiriler,pankartlar, posterler, mektuplar,etiketler, balonlar ve başka araçlarkullanmak isteyebilirsiniz.

Bu bölüme eşlik eden‘Kamuoyu Seferberliği’başlıklı PowerPointmodülü, sendikaya

kamuoyunun vereceği destek öncesiişçi katılımının azami olmasınıgarantilemek amacıyla tahminihedeflerinizi gözden geçirmenizeyardımcı olacak bir aktivite içeriyor.İkinci bir aktivite kamuoyununseferber edilmesini veya sendikayadestek verilmesini planlamanızayardımcı olacak.

114


Birbirimizden öğrenelimKamuoyunun karşısına çıktığımızzaman veya grev sırasında bile tahminihedeflerimize bağlı kalabilriiz.

Arjantin’de LAN Havayolları uçuşgörevlileri çalışma arkadaşlarınınyüzde 95’inin iletişim bilgilerini eldeetmeyi başardılar ve kendi işçi iletişimağları olan ağaççıkları büyüttüler.Firma sendika öncülerinin kimolduğunu öğrenince bu kişiler terbiyeedildiler, taciz edildiler ve işlerine sonverildi. Mevcut bir sarı sendika vesendika aleyhine çok güçlü birkampanya var.

LAN yer görevlilerini, pilotları,denetçileri ve uçuş görevlilerinikapsayan toplu iş sözleşmesinin tarihibitmek üzere. Bu sendikalar eğer iştenatılan uçuş görevlileri işe iade

edilmezler ve bütün LAN çalışanları içinmaaşlar ve çalışma koşullarındaiyileştirmeler yapılmazsa ortaklaşa grevyapmak için hazırlık yapıyorlar.

Uçuş görevlileri olası seferiptallerinden etkilenebilir ama işdurdurmaya doğrudan katılmalarıistenmeyecek. Görevlilere güncellemeve bilgilendirme yapılacak. Sendika vemüzakere süreci hakkında bilgipaylaşımı yapılacak. Uçuş görevlileri ileilişkilerimizi ve iletişimimizi geliştirmeyeve güçlendirmeye; yorgunluk, stres vezaman çizelgeleri gibi sorunlar üstündeçalışmaya devam edeceğiz. Eski LANuçuş görevlileri ve diğer firmalardaçalışan uçuş görevlileri şimdilikörgütlenme komitesinin kamusal yüzü. Dina FellerITF üyesi, Arjantin

Birbirimizden öğrenelimCSAV (Güney Amerika Buhar Şirketi)Güney Amerika’da ticaret yapan enbüyük gemicilik firmasıdır. ITF CSAVgemilerinde ve CSAV imtiyazlıgemilerde denizcilerin koşullarınıiyileştirmek için başarılı bir kampanyayürüttü. ITF müfettişleri gemileri ziyaretetti ve koşullar hakkında rapor verdi.

Yeni sözleşmeler kazanıldı ve 1000’denfazla denizci şu anda ITF ücret vekoşulları kapsamına alınmış durumda.Kampanya sonucu nelerin iyileştiğiniaraştıran bir anket denizcilerinbaşarılarını paylaşmalarına ve sendikalörgütlenmenin faydalarınıanlamalarına olanak tanıdı.ITF Denizcilik Seksiyonu

115


Birbirimizden öğrenelimKüresel teslimat firmalarından birinintaşeronundaki işçileri örgütledik. Bukadar düşük paraya ne kadar çokçalıştıklarını görünce çok şaşırdık.Firmaya karşı kamuoyunu şimdiseferber edersek, işçilerin işten atılmariski veya teslimat firmasınıntaşerondan kurtulma riski çok büyük.

Onun yerine sendikalı işçileri tektek taşeron işçilerle buluşturuyoruz.İletişim halindeler ve sosyal ilişkilerkuruyorlar. Aynı zamanda diğer taşeronfirmalardaki işçilerle bağlantıyageçiyoruz.

Sendikamız için alışılmış süreçişçilerle bağlantıya geçtiğimiz an bir işçikonseyi seçmek şeklinde olurdu.Avusturya’da insanlar örgütlenmedensöz ettikleri zaman bu, ya üye sayısınıarttırmak için reklam yapmak ya da birişçi konseyi seçmek anlamına gelir.

İşçi konseyi delegeleri için yasalkoruma sağlayabiliriz ama güçlü birsendika yoğunluğu olmadan işverengenelde işçi konseyi delegelerini iştenatar. Yasal davayı kazanırız ama bu ikiyıl alabilir. Aynı zamanda işyerindeçatışma ve korku oluşur ve sendikanınişçilere olan erişimi engellenir. Çoğuzaman işveren mahkemedekaybedeceğini bilir, o nedenleanlaşmaya varır. Anlaşma işçi konseyiiçin yeni bir seçimi içerir ama bu yeniişçi konseyi artık şirket aleyhine eylemegitme konusunda etkisiz halegetirilmiştir.

Artık küresel teslimat branşındaörgütlenme biçimimiz daha yavaşgidiyor ama bunun daha iyi sonuçlarayol açtığını ve taşeron işçiler için dahaiyi koruma sağlayacağını düşünüyoruz. Harald VoitlITF üyesi, Avusturya

116


Birbirimizden öğrenelim Maersk liman işçilerini önce Aqaba,sonra Tangiers ve Bahreyn’de, ensonunda da Kazablanka’daörgütlemeye başladık. MaerskKazablanka’da yeni bir firmaydı. Sekizvinçte çalışan 780 işçi var. İş gücü genç,yirmili yaşlarındalar ve çoğu için bu ilkiş deneyimleri. Bu nedenle onlarısessizce bir yıl boyunca izledik.Kazablanka liman idaresinde onlarlabağlantıyı sürdüren sendika üyelerimizvar.

Daha sonra firma 30 Faslı işçiyiÜrdün, Aqaba’da eğitime gönderdi.Aqaba Maersk’teki sendika üyeleribizim için 30 isimlik bir liste ve iletişimbilgisi almayı başardılar. 30 kişilikgrubun içinden söylenene göre ensağlam olan iki tanesiyle ben bizzatbağlantıya geçtim. Benim ismimiduyduklarında rahatsız oldular, çünküismim sendikayla fazlasıylaözdeşleşmişti. Bu nedenle onlarasendikadan sözetmedim; onlaraTangiers’deki yeni ekipmandanbahsettim. Konuşma aşamalı olarakmaaşlara geldi ve benden bir maaşkarşılaştırması yapmamı istediler.Bireysel sözleşmelerinin iki tarafa dafeshetme hakkı verdiğini, bu nedenleaslında ihbar olmadan iştençıkarılabileceklerini anladılar.

Zamanla işçilerle daha fazla ilişkikurduk. Kazablanka’dan altı işçiTangiers’e gönderildi. Orada Tangiersliman işçileri onlarla bağlantıya geçti.Bu da ayrıca bize yardımcı oldu.

Artık sendika ofisine gidip gelen 20-‐30 işçi vardı. O dönemde firmanındikkatini çekmek istemiyorduk, buyüzden insanlara vardiyalar sonrasıküçük gruplar halinde gelmelerinisöyledik. Bazen iki, bazen yirmi kişigeldiler.

İlk toplantıda bir seminerdüzenledik. Konusu ‘Küresel FinansalKrizin APM işçileri üzerindeki Toplumsalve Mesleki Etkileri’ idi. Seminere 80 kişikatıldı. İşçilerin yaşadığı sorunlarılisteledik ve sorunları ikiye ayırdık: (1)yasalarla çözülebilir sorunlar (2)sendikanın çözmesi gereken sorunlar.İşçiler toplantıdan sendikanın güçlü birtaraftarı olarak ayrıldılar.

İşçilerden yeterli desteği bir kezaldıktan sonra nihayet ITF Maersksendikaları ağının desteğiyle firmanınkarşısına çıktık. Bu, Maersk’in işçilerinsendikada örgütlenme hakkına nekadar saygı gösterdiğini anlattığı,Kopenhag’daki bir ITF toplantısındagerçekleşti. Said ElhayrashITF üyesi, Fas

117


Birbirimizden öğrenelimCartagena’da taksi şoförleriniörgütlüyoruz. Benzin istasyonlarında vearaba yıkama yerlerinde toplantılaryaparak işe başladık.

Belediyeye taksiler için beklemealanları (sarı alanlar) oluşturmasıyönünde baskı yaptık. Resmi birbekleme yeri olmadan yetkililerşoförlere ceza veriyordu. Yolcu almakiçin otellerin dışında beklerkenarabalarımızı çekiyorlardı. Belediyebaşkanına ve belediye meclisine baskıkurmak için seçim sürecine dahil olduk.Belediye binasının etrafında büyük birtaksi gösterisi düzenledik. Kazandık vebu başarı sendikamızın temelinioluşturdu.

Daha güçlenince şehrin herbölgesinde meclisler topladık. Bubölgelerden sendikanın esas yöneticileriolacak temsilciler seçtik. 5,741 taksi var

ve bunlardan 3,200’ü şu anda bizimüyemiz olmuş durumdalar. Halabüyüyoruz.

Örgütlenme nedeniyle baskıyamaruz kalıyoruz. Yöneticilerimiz ölümtehditleri alıyorlar, bazıları öldü vebazıları sürgündeler.

Şimdi ulusal çaptaki yetkililerlebirlikte taksi şoförleri için sosyalgüvenlik, sağlık hizmeti, kaza sigortasıve iş kazaları sigortasını hayatageçirmek için çalışıyoruz. Bu alandafirmalar yasalara uymuyorlar.

Yetkililer şimdi bize saygıduyuyorlar, çünkü turist bölgesinde işdurdurma eylemi yapabileceğimizibiliyorlar. Kent sularla çevrili ve bütünotellerin havaalanına sadece bir tekgiriş ve çıkışı var. Orlando OlierITF üyesi, Kolombiya

118

NOTLAR

Uluslararası Taşımacılık İşçileri FederasyonuITF House49-‐60 Borough RoadLondraSE1 1DR

Telefon: +44 20 7403 2733Faks: +44 20 7357 7871Elektronik posta: [email protected]

[email protected]: www.itfglobal.org

ISBN No: 1-‐904676-‐56-‐1

Documents

Turkish-Organising Manual:Layout 1...yaratmakiçin(kullanılabilir.(Planlama küçükyadabüyükgruplarla yapılabilir.(Bu(planlamametodolojisi sendikayöneticilerive ... (etmek(içinadım(adım