YASAMA YILI;

TUTANAK DERGİ» 22'nci Birleşim

24 Aralık 1987, Perşembe

İÇİNDEKİLER

Tarım va Orman Bakanlığı

gram 17» Kamu Hizmeti Komisyonu asi»

18, Polia Genel Mödürlöğtl çeai.

m 19» Savuoma. Bütçesi

Sayfa

3112- 3219

3220-3270

3230 -327*- 52?,r

- 3 1 1 2 -

- BİRİNCİ OTURUM -Açılma Saati: 10.05

- * •

BAŞKAN'- Hakkı Atu» KAÎİP - Dr. Erbay Kanatlı

BAŞKAN - Sayın milletvekilleri; Cumhuriyet Meclisinin I'inci f)*Bem#-5,fü»cü ¥asama Yılının 2Z'nci Birleşiıriitii acıyorum. Ad okunmak suretiyle yoklama yapılacaktır. '"Jİ ;

( Ad okunarak yoklama yapıldı.) • ? . * ...

KATİP - Toplantı yeter sayısı vardır Sayın Başkan.

BAŞKAN - Toplantı yeter sayısı vardır sayın millet-vekilleri.

I. GÖRÜŞÜLEN İŞLER. . .. . . „

Gündem gereği görüşmelere geçiyoruz. Başkanlığın Genel Kurula sunuşu yoktur. 2'nci maddede özel gündemde görü-şülmekte olan 1988 Malî Yılı Bütçe Yasa Tasarlanın görüşülme-sine devam ediy»ruz# Varılan mutabakat gereğince Program 09 Tarım ve Orman Bakanlığı Bütçesi bugün görüşülecektir. Ayrıca Program 17 Kamu Hizmeti Komisyonu Bütçesi, Program 18 P^is Genel Müdürlüğü ve Program 19 Savunma Bütçeleri görüşülecektir.

yoruz? Sayın milletvekilleri;- Tarım Bakanlığı ile mi başlı-:

SESLER - Evet.

BAŞKAN - Tarım Bakanlığı ile başlıyoruz. i » .... .' : . " .

Sayın milletvekilleri; PŞ»gram .09, Tarım ve Ormşn Bakanlığı Bütçesinin görüşülmesine başlıyoruz. Okuyunuz lütfen.

> » «

3113/..

-.. 3113 -j

KATİP -Program 09 Tarım ve Orman bakanlığı, alt-progrs

Yönetim Hizmetleri, personel giderleri toplamı: 52,641,C cari giderler toplamı: 12,750,0001, yatırımlar toplamı yjok,

m 01: '00 TL,

transferler toplandı yok, alt program toplamı 65,391,000

Alt pr4gram 02-03:Tarım Dairesi» personel gider toplamı: 44İ,7^6~, OOÖTu cari"- giderler toplamı: ffîi'832, OOC yatırımlar^ toplamir*5 240, OO'Û, 0001, transferler toplamı: alt program toplamı 722,628,0001. -1

Tl.

leri TL,

Alt program* 04: Hayvancılık Dairesi, personel g leri toplamı: 197,368,000 TL, cari giderler toplamı: 59,5 yatırımlar toplami: 180,000,0001 transferler toplamı vo alt program toplamı: 436,868,0001.

Alt program 05: Veteriner Dairesi: Personel'gi toplamı:273,408,000 Türk Lirası, cari giderler toplamı:2 Türk Lirası, yatırımlar toplamı: 2,550,000,000 Türk Lira transferler toplamı yok, alt program toplamı 2,852,808, Lirası. • -

ider-00,0001, k

derleri 9,400,000 sı, OTürk 00

Alt pü%gram 06: uüz'elyurt Tarım Meslek Lisesi: giderleri toplamı 56,625,ÖOCf Türk Lirası, cfiri giderler 17,360,000 •'•ürk- Lirası, yatırımlar ve transferler topla alt pr«gram toplamı 73,985,000 Türk Lirası.

Personel

mı toplamı yok,

» till

Alt program 07: Tarımsal Donatım Servisleri: Personel giderleri topİamı 162,368,00a1 Türk Lirası, cari giderler yatırımlar ve transferler toplamı yok, alt program topla 162,368,000 Türk Lirası.

Alt program 08: Devlet Üretme Çiftlikleri: Persjonel giderleri toplamı 2İ8',477,000 Türk Lirası, cari giderler yatırımlar toplamı ve transferler toplamı yok, alt prcgr&m toplamı 218-4?7,000 Tür^Lrrası.

3114/.

- 3114 -

Alt pntgram -09: Orman,ve :Çevre K«r-uaa Dairesi: Personel giderleri toplamı 285,606,000 . Türk Lirası, cari giderler toplamı .36,500,000.,Türk. Lirası., yatırımlar toplamı 240,000,000. Türk. • • -V ' Lirasiv transferler toplamı yok, alt pr»gram toplamı--562,106,000 Türk-Lirası, program toplamı 5,094,631,000 Türk- Lirası..

BAŞKAN - Sayın milletvekilleri'; programı dinlediniz. Söz almak- isteyenleri rica ediyorum. Sayın Usar, Sayın Altmay.

TARIM VE ORMAN BAKANI AYTAÇ BEŞEŞLER (Yerinden)" - Sayın Başkan...

KATİP - Once Sayın Bakan söz istiyor efendim.. > *. 4.

BAŞKAN - Sayın Bakan söz istiyor. Bir dakika efendim. Sayın Bakana ilk söz'ü vereceğiz* Sayın Usar ve Sayın Altmay. Sayın Bakan buyurun.

TARIM VE-ORMAN BAKANI AYTAÇ BEŞEŞLER, - Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Bakanlığımla ilgili Bütçenin takdimini sizlere sunmaya çalışacağım.

1988 yılı.-programı esas- alınarak, Bakanlığımızın hazırladığı 1988,Mali Yılı Bütçesini takdim ederken,- ülkemiz genelinde tarımın öneminin devam ettiğini özellikle belirtmek isterim.

• * J -

Kuzey Kıbrıs 3jürk Cumhuriyetinin üretiminde, ihracaatında ve .ulusal gelirin dağaJ.ıtnında önemli bir-sektör olan Tarım

- sektörü, ülkenin so.syp-ekonpmik yapısında da önemli bir yer tutmaktadır-.

1986 tahminlerine göre 162,000 olan ülke nüfusunun yakla-şık %601ı kırsal bölgelerde yerleşmiş olup, toplam çalışan nüfusun %35'i tarım sektöründe istihdam edilmiştir. Yaratılan yurt içi milli hasılanın 1986 yılı itibarı ile %13.5 gibi önemli

3115/...

\

- 3115 -

- ! «ı i »«a •"• _ • .*» bir oranı bu sektörden karşılanmıştır. Üretken faaliyet erin gayri safi yurt içi hasılaya olan katkısı bakımından ise tarım sektörü payı %55 dolayındadır; ayrıca her geçen gün artan ta-rimsal tüketime, rağmen milli ihracatın %80'ine yakın bir.kısmı tarım ürünlerinden oluşmaktadır. Bütün bunlar tarım sektörünün ülke açısından önem ve büyüklüğünü ortaya koymaktadır.

Sayın milletvekilleri; hızlı okuyorum. Beni bağışlayın, Zamanınızı almamak için.

ERDAL SÜREÇ (Lefkoşa) (Yerinden) - Yok, yok.

İÇİŞLERİ, KOYİŞLERİ VE DOĞAL KAYNAKLAR BAKANI ATASAYAN (Yeri.nden) - Ta.ne, tane.

TAŞKENT

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla) - Tarımsal üretimde sjürekli ve temel amaç, kaynakları optimum ve rasyonel bir şekilde kul-lanmak sureti ile birimlerde verimi artırmak, üreticinin üretim gücünü en. üst .düzeye çıkararak, iç piyasa tüketimi için mal arzının istikrarlı ve uygun şartlarda sağlanması ve iç tüketim fazlası ürünlerin dışsatımı ile bu kesimden yaşamını sürdüren nüfusun hayat standardını ve milli gelirdeki tarım sektörü payını düzenli bir şeki.lde yükseltmek,, ayrıca istikrarlı bir arz-talep-f.iyat dengesinin oluşmasına ve ulusal ekonomiye daha çok katkıda bulunmaktadır.

1988 Ma.Ü Yılı Bütçesi de .bu anlayış içerisinde hazır-lanmıştır. Bu bütçenin. plan.da gösterilen hedeflere yarmada büyük katkısı olacağına inanıyorum. Apcak bunun, iç-iu. bütçedeki esaslar çerçevesinde her türlü çabanın harcanması..gerekmektedir, Bakanlığımız tarafından bu çabanın gösterileceğini bu vesile ile bir defa daha vurgulamak isterim.

3116/.,.

- 3 1 1 6 -

Sayın Başkan, sayîn milletvekilleri; Bakanlığımız bütçesitfi takdimden önce tarım sektöründeki mevcut durum ve gelişmelerden kısaca söz etmek istiyorum."

' Ekonominin büyük ölçüdö tarıma dayalı olduğu ülkemizde 329,000 hektarlık toplam alanın, %56'sına tekabül eden'187,000 hektarını tarım arazisi oluşturmaktadır. Kuzey Kıbrıs^Türk Cumhuriyetinde taı̂ ım arazisinde kullanım oranı, her yıl olumlu bir şekilde gelişmektedir. 1982 yılında arazi kullanımı %64, 1985'de %68 iken, 1986 Ma 'bu «ran °/o7Ö' e yükselmiştir . Hedef

v olarak 1992 yıiında, 133,000 hektara ulaşıp $71'e varmak istiyoruz.

Bitkisel üretimde toplam ürştim miktarı İ982'de 308,0^6 ton iken, 1986 yılında %20.7'lik bir artış"göstererek toplam üretim 371,896 töna ulaşmıştır.

Bitkisel üretim içerisinde önemli bir yer işgal eden tahıl üretimi, ülkemizde hüküm Sürmekte olan değişken hava ve iklim koşullarına'bağlı olarak, yıllar itibarı ile değişiklik göstermektedir. 1981-1982 dörieminde 68,284 tön'olarak gerçek-leşen tahıl •üretimi", 1984-85'de %69.1 oranında artarak rİ?15,000 tona ulaşmıştır, ancak, 1985-86 döneminde ülkemizde riüküm süren kuraklık 'nedeniyle bir önceki döneme göre %34 dalarak 76,000 üonaf düşmüştür1986-87 döneminde ise,^bir örMIki yıla kıyasla kuraklığın daha az bir alanı etkilemesi neticesinde %36'lık:bir artışla 104.000 tona ulaşmıştır.

i • • ' -.t1 '• • ? • • - ' :

Sulanan arazi milterı ülkemizde yâklaşık olarak toplam arazinin %8'irie ulaşmasına rağmen sulu arazi ürünlörf, tarım--sâl ürünlerin ve diş satımın önemli bir bölümünü öluşturmak-tadır. 1982-1986 dâriemi itibarı ile gerçekleşen"'tarımsal ürünler dış satımı içerisinde narenciye %78, patates %6 ile Önemli bir yer tutmuştur. Önemli bir ihraç ürünü olan narenciye Üretimi

3117/...

- 3117 -

1982 yılında 156,000 ton iken,, takdir edersiniz ki ki okumuyorum, 1986 yılında. %l6'-lık bir artı-şla 18.1-,000 gerçekleşmiştir. 1981-1982 döneminde 122,000 ton ola çeklegtirilen narenciye ihracatı ise 1985-1986 dönem oranında bir artışla 134,000 ton alarak gerçekleşmiş Mayıs, 1987. döneminde gerçekleştirilen bu sene gerçe dış satım j.se 156,000 tona ulaşmıştır. Yine önemli, b ürünü' olan patates üretimi., 1982'de 23,000 ton, . 1986 ton, olarak gerçekleşmiş, 1987. İlkbahar dönemi patatr i4se 13,000 ton. olarak gerçekleşmiştir. 1982 yılında olan patates ihracatı, 1986 yılında %27 oranında -bir 11,000 ton olarak gerçekleşmiştir. 1987 ̂ İlkbahar ürür tes üretiminde gerçekleşen ihracat İse 6900 tona düştr 1987 dönemi patates rekoltesi ile patates dış satımır ;yılına 'oranla 4üşüş -olmasında 1987 yılında üst üste etkisi olduğunu takdir edersiniz.

Bilindiği üzere, ülke nüfusunun yaklaşık %40'ını etkileyen hayvancılık» tarım-sektörü içerisinde önem".i. bir yer tutar.. .1986 yılı.- itibarı .ile hayvancılık, ve-hayvî nsal ürünler, tarımsal üretim sektöre! dağılımı içerisinde %39'luk ı ve 1982-1986 döneminde tarımsal dışsatım'! içerisinde ôlO' luk bir pay ile yine t'nemli bir yer tutmuştur.. .Hayvan sayısı bakımından, hayvan sayılarındaki artışlardan çok, birim hay-vanlardan alınaö verimin artırılması hedeflenmiştir, yılında 14000 ©-lan sığır sayısı, 1992 yılında-15,000 lenmiş, 1986 yılında 264,000 olan koyun-keçi varlığı 292,000 olarak hedeflenmiştir.. 1,500,000 elan kanatla sayısının tabiî bunlar- yine takdir edersiniz ortalamg diri: 1,500,('00 olan kanatlı hayvan sayısının da sabit -öngörülmektedir. 1982-1986 döneminde tarımsal ürünler satımı içerisinde canlı hayvan *ihracat;ı %6,. deri ihr %1*5t süt ve şüt ürünleri ihracatı %2.9 ile öhemli;bj •tutmuştur.

ilsurları ton olarak

ıfak ger-nde %10 ir. Ocak-

ijleştirilen r ihraç da 22,000 s üretimi

^200 ton artışla ü pata-üştür. ın, 1986 ielen donun

3118/

1986 e hedef-aynı yılda hayvan rakamlar-tutuİması dış

çatı r yer

- »j.V • -- 3118 -

ÜÎk emi'zd ek 1 "orma ncı lık , gayri 'safi. millî hasılaya dokudan dögruyrf katkılarından. ç.ok# (jilenin doğaV zengin-likleri ile sosyal .ve elconomik yaşamına olan, katkıları,,

-.• - f ' •' > t» -v T • r< ' '' ' J.i - - -•' '•'•' ' " turizm, eğlence, toprak erozyonlarını önleme,,, su depola.ıne ve İklim düzenleme açısından Önemlidir. Yapılan ömenajman planına göre 329,000 hektar olan Kuzey Kıbrıâ TÜjfk Cumhuri-yeti toplam arazisinin %19runa tekabül eden 64,000 hektarı orman arazisini oluşturmaktadır. . . f..

lazey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde, beslenmedeki., yeri ile ithal ikamesi yaratabilecek kapasiteye sahip olması, bakı-mından, balıkçılığın önemi bulunmakla beraber, Karpaz Bölgesi clişindâ kıyılarda balık stoklarının az olması ve şçık dşoiz balıkçılığının yapılamaması nedeni ile bu sektörün millî gelire olan katkısı beklenilen düzeyin altında olmakta ve arzulanan Şekilde geliştirilememektedirl . . . _ .,. ...,-•.,

Ülkemiz genelinde tarımın öneminin devam ettiği bir gerçektir. Her geçen gün artan tarımsal'üretime rağmenrİhra-catımızın %80f ini yine bu sektör temin etmektedir,. Ülkemiz yaşamında bu denli önemli bir yer işgal.eden.bu.-sektörün ileri götürülmesi ve tüm tarımsal kaynaklafrın ü^ke..yararına kulclanılması riç.ih Bakanlığımız büyük ve önemli b.lr görev üst-lenmiştir ve Bakarilık çalışmalarımız bu ina.nç.rv.e.a.nlay,ı§ -içe-risinde sürdürülmektedir. ... .x

_ • ~ ... _. ... . ...... ;- • • ..'...• - \ ' Sayın "Başkan, sayın milletvekilleri; bu genel girişten

sonra 1987, yani jeeçtijğimiz yıl .faaliye,tl.erini size sunmak istiyorum. İ98Ö Malî Yâ la,. Bütçesinin. ta.k(i:liş-io.e geçmeden önce Bakan lığı mı z: ve. Bakanlığımıza bağlı daire ve -kuruluşlara ay-rılan fcütçe. ödeneğinin ,1987.. yılında- 3,;000.,OOP-,0.00 v_e;jy[i»e küsuratları okumuyorum, ilçen 1988 yılında 5*000,000,000.a çıktı-ğını vurgulamakla söze başlamak istiyorum.

3119/..

- 3115 -

Bu,bütçe .çerçevesinde, 1,987. yılı Bütçe demem: t Bakanlığımız bünyesinde., Bitkisel .üretim, Hayva.ncıl: 1 Ormancılık ve su ürünlerinin geliştirilmesine vönel; olarak çalışmalar ..sürdürülmüş, çeşitli projeler, uygı, İşpmış ve somut neticeler e.ldç. edilmiştir..

Başlıklarla ..izah etmek, istiyorum..

nde

k •

ir .eler-e . .

Fidan üretimi: Bitkisel üretimin gelişmesini ve daha .üş t üç

verim düzeyine ulaşmasını teşvik için uygulanan pro ile fidan" bahçelerimizde 600,OOP adet s.ebze fidesi v 35880 âdet "meyve fidanı üretilerek, çok sembolik fiya üreticilerimize satılmıştır. Ne oldu Erdal? . : .

ERDAL SÜREÇ .(Lefkoşa)(Yerinden)- Normal.,- %50. enflasyon olduğunda normal.

AYTAÇ. BELEŞLER (Devamla )- Ziraî,Mücadele:._ Bakkn-,.., lığımız tarafından yürütülmekte olan fare mücadeleci ce . .. bu dönemde de etkin bir şekilde devam., ediliştir.. Bu maksada yönelik olarak hazırlanan proje ç.erçe.yesinde,., , t harup ve narenciye ağaçları ile.muzluklar:ye depo aımar-larına zarar vermekte olan farelere karşı kullanılma ç , "ü£ere" hazırlanan 400,000 adet,'paket zehirli .yem .t|aİ; mış ve bu suretle 200,.000 adet hârup ağacı ile 10,.00) dönüm narenciye sahasının ilaçlanması sağlanmıştır.. , ..

Bitki koruma ve geliştirme projesi çerçevesinde . 42 yerleşim bölgesindeki^67 'üretici' ve köy kooperati:rinş.': 67' adet tarla ve bahçe pulveriratörü.primli fiyatlar'.s; t satılmış ve 'üreticiîeriaiz:in hastalık ve zararlıları^ zamaninda'müca'dele yapmaları sağlanmıştır.,.

3120/,.„

-- 3-İ20--

Şubat, 1987 içerisinde toplam 57 köydeki620 üreticiye tşbıl, yaprak güvesi, mücadelesi İçin 13.*ÖOO,000 TL değerinde 3QÖ0 İt ilâç Ücretsiz olarak dağıtıİmis tir.

vvüüzelyurt -Eğitim Üretim Çiftliğinde. bulunan blyöln^ik mücadele laboratuvaranda u$lu bite karşı üretilen priedfcîtor . böcekten y ak laşilt 13,C00 adeti de .yine;, sembolik fiyatlarla üreticilere verilmiştir. - -

Eylül* lr$&7 dönemlinden Güzelyurt Yöresindfekl lSi:|0öyie . yaklaşık 25,000: dönümlük; bir , narenciye?B.laöi-.Akdtehiz"!ne?rve siniegine karşı ha vaplan- uçakla^ilajç lanmış tır. Ağustos*: Ü987 tarihinde; de öirne ve Değirmenlik • Bölgesinde; toifcJLaİ&ı;22'

- 3121 -

Modern Sulama Sistemleri;. • r .j .Su kayça.klşr.1 varlığı ile sü' kullanımının ülkelmizdeki önemi bilinmektedir. Şu kaynaklarının ekonomik'bir-şekilde kullanım ve artırımı için, sunî yağmurlama, damlama ve diğer modern sulama sistemlerinin pilöt denemelerini müteakip, bu metodların yaygınlaştırılması için sürdürülen çalışmalara bu dönemde de devam edilmiştir, ülkemizde en jön emli sorumlar ara-sında yer alan su sorununu asgariye indirmek gayesi-i:Le'": mevcut sulama sistemlerinin geliştirilmesine gayret edilmiş /e bu amaçla damlama ve yağmurlama sula ma "sis t emi or-i" teşvik edile-rek ilgili üreticilere aynı teknik ve yardimlar yapıl iliştir. Sulanıp randımanını-yükseltmek ga;yesi ile bu: «dönerir içe; •860 dönümlük damla sulöma sistemi kuran-172 üreticiye 30,000,000 1 tutarında prim dağıtılmış ayrıca, 164 .ür %50. indirimli •çeşitli tipte sul'âma boruları verdldrAek tutarında maddî yaddım; yapılmıştır..

'isinde

îticiye 42,000,0001

i-

• Yayla. köyünde;,.- yeraltı su., kaynaklarındaki tuzlanmanın önlenmesi,? suyun daha tasarruflu kullanılması've„ verimliliğin artırılması gayesiyle.18 adet tatlı su kuyusu elektrikli moto-pomplarla teçhiz edilerek, bildiğiniz.proje içerisinde Yayla Projelendirilmiştir. Bu..„progenin I. etabı 'tamamlanmış ve II. etabı için bahçe içi sulama sistemlerinin kurulup uygulanması safhasına gelinmiştir. Bahçe içi sulama sistemlerinin kurulma-sına ilişkin çalışmalar ile modern sulama sistemlerinin ülke ,genelinde yaygınlaştırılması için yeni proje uygulama çalış-maları 'Sürdürülmektedir. Bu dönem içerisinde 'Tarımsal' Donatım -Servisleri 267 dönümlük bir alana modern sulama sistenleri kurmuştur. Ayrıca özel kuryluşlar tarafından 139 .dömünjlük ..bir alan yağmurlama sulama sistemine kavuşturulmuştur

- 312-2 -

Kuraklık: Kuraklığın 1985-1986 üretim yılında rayük boyutlarda

zararlâra '-sebep olduğu bilinmektedir. Ayrı c_a geç tilmiz dönemö 'dolu,* sel ve don gibi doğal afetler ̂ çeşitli ürünlerde değişik oranlarda hasara yol açmıştır. Mayış, Haziran, ye Ekim, 1986 ayla'rında vukubulan dolu, ye sel olaylarından etkilenen tahıl, sebze,' meyve, patates ve narenciye ürünlerincj^ki Zarar tespit "çalışmaları Mart, 1987'de tamamlanmışve zarar .gören .üretici-lere 140,000^ÖCfOl tazminat ̂ ödenmiştirf ..1985-1986 tatfıl üre-tfm döneminde4 yağışların, az olması .nedeniyle Güzelyurt Yöre-sinden Gazi Magosa'ya kadar uzanan ge(niş. bir. alan içerisinde kalan 72 köyde yaklaşık""235Ö0Ö dönümlük tahıl arazisi kurak-lıktan çeşitli oranlarda etkilenmiş, 1986 Bitkisel Üretim, Zorunlu Sigorta Tüzüğü tahtında fyşpılan. yoğun çalışmalar tantemlanmış ve kuraklıktan etkilemen toplam. 44.3.9,. t aha..! üre-ticisine Üretimlerinin devamlılığına sağlamak amacayle, Kasım, Aralık, 1.986 aylarında.1,500,000,000 TL tutarında Vir İrafraklık, tazminatı ödenmiştir. 19E6-1987- tahıl dr etim döneminde geçen döneme nazaran kuraklık daha, az olmakla beraber, 29 köyde, yaklaşık 100,000 dönümlük, bir tahıl ekili 'arazisinin kuraklıktan çeşitli'oranlarda etkilendiği belirlenmiştir. Kürâkl^kta# zarar gören tahıl Üre.ti.ç4.1erimize tazminatlarının Ödenmesi İçin sürdürülen çalışmalar.geçti-ğimiz ay tamamlanmış ve 850,000,000 Türk Lirası tutarında bir tazminat yardımı yine kuraklıktan zarar görenlere yapıl-mıştır. Önümüzdeki yıllarda kuraklık çalışmalarının daha süratli ve zamanında,, hatasız :ve yanl^şlıjcla^a mahal verme-yecek şekilde yapılabilmesi .içiç' Gçneİ Tarım .Sigortası Fo-nunda, Bilgisayar sistemine" geçilmesi riçin şürd|lr|Iİfen çalış-malar tamamlanmış, ..bilgisayarımız ..gelmiş ,ve...̂ ıjj|şü?;deki ay-larda montesine geçilecektir. Ayrıca Gtenel Tarım Sigortası Fonu kapsamının Bitkisel Üretim haricinde genişletilerek hay-vancılığı da kapsaması için yürü tülen ça lış ma la rr sonuçlan-mak üzeredir. 4 " ' ,

. i.: • —; V • : ./ -, ':A." ff.:: t •{:••>••'

3123/.

- 3123 -

Hayvancılık: Hayvancılığımızın milli ekonomimiz içerlsihd

plân hedeflerine uygun bir düzeye getirebilmek için fında, bfaşta eğitim ve yayım hizmetleri olmak üzsre ler, ihracata ve damızlığa uygun hayvan üretimine, ikamesi yaratan ;yem ve yem hammaddesi üretimine,' jba; ?daha sağlıklı ve .daha rasyonel beslenmesini mümküjı için uygun barınakla^- geliştirilmesine, deha kalite hijyenik et* süt ve yumurta üretimine teşvik edil,mi Yeşil yem üretimini artırmak içih' 190 tor) buğday-tohumluk üreticilere dağıtılmıştır.-

fi r

Hayvan Barınakları: Hayvan barınaklarının belediye hudutları dışina

çıkarılması ve organize, hâyvancılik bölgeleri kürpiiıası için başlatılan ça^ışmşlar.deyam etmektedir i Biz

- 3124 -

FADIL ÇAĞDA (Girne)tYerinden)- Balıkçılığınız var mı

AYTAÇ BEŞEŞLER" (Devamla)- Efendim? • .

FADIL ÇAĞDA (Devamla ).-: Balıkçılık polit'ik*caz-- vör mı Sayın Bakan?

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla)- Söylemeye çalışıyorum. İstediğimiz düzeye getirilmemekle beraber yardımcı olmaya çalışıyoruz diyorum.

~ • • • RASIH: KESKİNER (Girne)(Yerinden)- Yardımcı olun C yeter» '

» • 1 . • ' AYTAÇ BEŞEŞLER

- 3125 -

1987f t̂ hiji ek-ito tlön'emi içi m.'tire t i ciğere dağıtilmak üzere 15921 dönümde, 3176 toh arpa ile, 6908 dönümde 330 ton yumuşak buğday' ve 340- ton sert buğd^y4 tohumu ser;ifikas-yonu gerçekleştirilmiş, ayrıca 500 ton buğday tohumluğu da Anavata«d,an- ijtha 1 edi İmiştir-»

Hayvan Sağlığı: - .. .t • y • >. - •« i ^

1987 yılı içerisinde, Bakanlığımıza ,baglı Veteriner Dairesi, hayvan sağlığı konularında yoğun faaliyetlerini sürdürmüştür. Koyun ve keçilerde Brucella hastalığının kontrolü için 41910 adet koyun REV I aşısı aşılanmış, ay-rıca sığırlardaki Brucellosis hastalığı kontrol çaliMpa.la-

• _

rı da sürdürülmüştür. Şap hastalığına karşı 7,674 sıj'ir ve liman bölgelerinde 6229 koyun .ve keçi aşılanmıştır. Ayrı-ca 53573 koyun keçiye Enterotoxa9mia hastalığına kar|ı aşı tatbik edilmiştir. Hastalık kontrolü maksatları ile bu Dairemiz tarafından 1623 köy ziyareti, geçen yıl 322 köy ziyaçeti yapılmıştı,.1623 köy ziyareti yapılmış ye bu ziyaretler esnasında 2482 adet klinik vakaya müdahale edi-lecek tedavi uygulanmıştır. Ayrıca Veteriner Dairesi kli-niklerinde 3600^vakaya çeşitli operasyon ve tedaviler. ^ uygulanmıştı^. Veteriner Dairesine bağlı Sun'î Tohumlama Şubesinde 1060 sığıra pedigrili.dondurulmuş sperme i]e sun'î tohumlama yapılmıştır. Veteriner Halk Sağlığı \fe Gıda Kontrol .Lahoratuvarından 2400 gıda numunesinde gerek-li tetkik ve analizler yapılmıştır. Buna ilâveten Vete-riner Tetkik ye .Araştırma Labora.tuvarında 11847 kan ve mantari madde çeşitli hastalıklar yönünden muayeneye

- 3126 -

tabi tutulmuştur. Ekdınekok hastalığıyla mücadele çalışma-ları çerçevesinde 2210 adet köpek muayene edilmiş ve> pozi-tif bulunan 70, adet köpek ile başıboş ye sahipsiz 2Ş3 adet köpek, .Veteriner Dairesi ekipleri tarafından itlâf eri-miştir. .. .. . r-tr-,r: •

Sayın milletvekilleri; bu arada yine metin, dışına çıkarak şunu söylemek istiyorum. 1988 yılında Birleşmiş Milletler Yardımları'çerçevesinde Özellikle ekifcekcfk için ayrı bir pröje uygulamasına geçilecek ve Birleşmiş Millet-lerle l?ujkonuda mutabakata varılmıştır.

tHASAN SARİCA (Lefkoşa)(Yerinden)- Ekinekök 10 sene-dir ̂ bitti bu memlekette. Gene mi başladı?

BAŞKAN - Çok ekAnekok vakası var mı Sayın Bakan? | (

. . AYTAÇ BEŞEŞLER (Devam-la ) - Vaka olarak biraz «fhce söylediğim gibi efendim. Sadece 70 adet köpekte bulunmuş ve itlâf. edilmiştir. /

- ... • V • ' ' " î • . r - •* ' ' • (Cumhuriyet Meclisi, Başkanı- Sayın Hakki1 Atufcy

Başkanlık f^ürsüsünü, Medis Başkan Yardımcısı Sayın Dt. Sait .Güven'.e devreder).

- 3127 -

Et W " Tavuk Kombinası:

T."'C. ̂ Et ve Balık Kurumu tarafından inşaatı devam ediîn Et ve Tavuk Kombinası tesislerinde inşaat hemen hemen ,tam! ıralanmış •lüp, montaj safhasına gelinmiştir. 1988 yılı içerisinde bu tesislerin tamamlanması ve hayvancılık sektöründe hizmete başlaması öngörülmektedir.

Tarımsal Donatım: , , t •Tarımsjgti verimliliği artırmak-. Ve. üreticimizin makineleşmeye kolayca* adapte-olabiltaesini Sağlamak gayesi ile kurulmuş olan Tarımsal Donatım Servislerimizin gösterdiği faî liyetler neticesi gerek yedek parça ve gerekse ulusal zirai ııakine parkımızın çoğaltılıp, çeşitlendirilmesine büyük ön« m gös-terilmiştir. UreticilşriıpiSf zirai alet, makine, yedek parça temini ve tamiri-yanında moder» sulama tesisleri için 4578 metre isale hattı döşenmiş ve 267 dönüm bahçeye yağnurlama sistemi kurulmuştur.

Orman ve Çevre Koruma: Orman korunması ve geliştirilmesi ile ilgili olarak yürü-ı tülen faaliyetler neticesi 672000 adet' fidan yetiştirilmiş, 24^ 'hektar alan ağaçlandırılmış*, İ18 km.. or,man yolunun bakım ve onarımı yapılmış, 2.6 km. yeni orman yolu inşa edilmiş ve 41 km.'lik yangın emniyet şeridi açılmıştır. 1475 hektar

, yanı yıl Drman

alanda silvikıilturel bakım yapılmış, 5390 m yapacak kereste ile 905 m yakacak odun üretilmişt.İr. Geçen çıkan toplam-18 adet orman yangınında 2521 d.Şnümlük arazisi yanmıştı. Bu dönemde'orman yangın sayısı 6 VÎ yanan orman arazisi 1349 dönümde kalmıştır. Orman yangınlarının aza'Tmasırlda, Orman ve Çevre Koruma Dairesinde kurulaı...

HÜSEYİN ANGOLEMLİ (Gazi Mağusa) (Yerinden) -mı kaldı yana yana? Gelen sene 5 dönüm. Siz de övünüp

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla) - Hiç dinlemiyorsun, rakamları hiç dinlemiyorsun sen.

)rman az yand

Yani bu

HÜSEYİN ANGOLEMLİ (Devamla) - Dinliyorum işte, 200f dö nüm geçen sene, 1000 dönüm bu sene.

,../M28.

— 3128 -

ERGUN VEHBİ (Lefkoşa) (Yerinden) - Hayır, yakacafc orman kalmadı, onu diyor. , .. . ..

HÜSEYtN ANGOLEMLÎ (Devamlş.) - Orman kalmadı efendim. ^ . ... .. . . . . . . Galen sene övünün hiç yaamadı diŷ e. .. ..

EMİN UZUN (Lefkoşa) ..(Yerinden) - Siz ^evam edin. Bırakın okusun. ..

. RASIH KESKİNER (Girne) (Yerinden) - İnsanlar yanmak-tadır^

• .. . .

MUSTAFA HACIAHMETOGLU (Girne) (Yerinden),.-.. Bizimi yaktık Girne'de? 4 milletvekili vardır...

.... ' • « FADIL ÇAĞDA'(Girne) (Yerinden) - Yaktılar.

HtTSEYÎN AIJGOLEMLİ (Devaşla) - Gelen sene hiç yanmadı Demek ki wrman kalmadı ki yansın* . •

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla);- Yani sizce gelişme değil m^dir. 13'ten 6'ya düşmesi?

HÜSEYİN ANGOLEMLÎ (Devamla) - Ormanlar azalıyor • Sayın Bakan... . •• •• ••. ••

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla) - İşte azalmaması için 'çaba sarfederiz a kardeşim.- ./ —

• Ve bu maksatla, orman yangınlarının azalmasında.-Orman ve Çevre Koruma' Dairesinde kuruları teifsiz haberleşme sisteminin etkisinin büyük olduğunu-söylemek isterim.

Tarım Meslek Lisesi: Bir tarım ülkesi olan ülkemizde, modem tarım-yapan çiftçi yetiştirmek amacı ile 1976-1977 iğretim-yılında hizmete açılan Güzelyurt^Tarım Meslek Lisesinden, 1986-1987"üğretim yılında mezun olan 13 öğrenci ile bu okul. mezunlarının:aded 112rye yükselmiştir. Bu yıl okulumuz I'inci sınıfta 12, II'nci sınıfta 15 ve IlI'tincü sınıfta 11, toplam 38 öğrenci ile'öğretimine devam etmektedir*

,../3129.

- - 3 1 2 9 -

ar m ı k üre-ış ve e-n r de

a in a a Çe

Sîît: V : ••" - - -Üreticilerimiz tarafından üretilen sütlerin âeğerlöndiril-mesini sağlamak amacı ile faaliyetlerini sürdüren.Süt 'Endüstrisi Kurumu, her gün muntazam olarak, süt alimi sürdürmüştür. Kurum bahse konu dönemde yaklaşık olara ticinin 15,000ton sütütiü çeşitli işletmelere pazarl 2 , 6 0 0 , 0 0 0 , 0 0 0 TL olan bedelini üreticilere zamanında miştir. Sevindiricidir ki bu yıl süt alımlarında, ğe yıllara oranla herhangi bir aksama olmamış ve ödemele "zamanında yapılmıştır. 1986 yılı içerisinde pazarlanah ham süt miktarı yine 15,000 ton olmuştur.

Toprak ürünleri: T»prak ürünleri Kurumu bu dönem zarfında... Detaylı rakamları konuşmanızdan sonra ..ayrıca *verebilirim Toprak Ürünleri Kurumu bu d^nem zarfında yaklaşık 4 5 , | 0 0 0 ton 'zahire teslim alarak 5 1 , 1 0 0 , T ) Ö 0 , 0 0 0 TL. tutan bedellerini üreticilere ödemiştirBu •d

- 3130 -

Dış Satımlar: . • Bu dineni "esnasında tfnemli ihraç -ürünlerinden olan tarımsal ürünlerin diş satımına devam -edilmiş ve toplanf 'olarak 1-36,245 tdh narenciye, 6922 ton patates, 3Ot ton üzüm, 622 ton.harup çıekirdeğl,- 7J,666 ton ÖğütülıriÜğ h'ârup, 21>0.96. adet canlı küZü, 11/913 adet; canlı oğlak dış Ülkelere Npazşırlanmaçtarv Ayrıca Ekim» 1987 ayı itibari ile 4ÖÖ ton süt^ ye süt ürünleri diş katımı gerçekleştirilmiştir. Yıl sonu itibarı İle bu rakamın tona ulaşmaâı beklenmektedir. Süt ürünleri ihracatında Devlet tarafından ödenen ihracat tşş.vik primleri ile sağlanan sübvansiyonun katkısı bÇiyük -şrlmuştur. Ocak-Eylül, 1§87 «dönemi içerisinde "bu maksat için 124,000,000 1. sübvansiyon ile yaklaşık 165^00,0001. . ke$vik primi ödenmiştirDinliyor musun! Salffiİ?*Saİihfe söylüyorum. v. -

: SALİH USAR .(Girne) •(Yerinden) - Ben dinliyorum. Gayet iyi dinliyorum. * ' •

FADIL ÇAĞDA (Girne) (Yerinden) - Piyasada süt ürünü -yrkt Sayın'Bakatri -

\ .' 1 -' î- "'•'• ' » AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla) - Detaylarinâ'girecs|iz

efendim* Detaylarına gireceğiz. » » . ..-:•...

ERGÜN VEHBÎ (Lefkoşa) (Yerinden) - •Tereyağı yök.

SAEİH USAR (Devamla) - İthal mallari var efendim.

FADIL ÇAĞDA (Devamla) - Süt yok, tavuk yok, yumurta yok, tereyağı yok, Oriıi da İthal ederler. -'

AYTAÇ BEŞEŞLER -(Devamla) - Cypfruvex': Narenciye pazarlamasında önemli bir kuruluşumuz olan. Cypfruvex bu dönem içerisinde üreticilerden geçen yıla oranla %2ÖTlik bir artışla toplam 92,956 ton ürün almış ve bunun 52,282 tonurju dı§ Ülkelere ihraç etmiştir. Ürün alımlarına karşın kuruluşumuz bu devre esnasında geçen yıla oranla %39 oranında bir artışla, üreticilerimize 5,100,000,000 TL. ödemiştir. Gypfruvex'in gerçekleştirdiği narenciye ihracatı ile ülkemize 12,890,000,000 TL. karşılığı 16,000,000 Dolarlık döviz getir-tilmiştir.

•../3131.

i*. ' : 3T-

- 3131 -

Fiyatlar ve Sübvansiyonlar: ! 1 1987 yılı içerisinde-, gübre,' tohUiıı, zirai müc ve işçiliğe gelen artışlar dolayısı ile ,üretiüile ve .ürünlş^e ödenecek fiyat, bu artışlara göre yen lenmiştir-, Bu düzenlemeler yapılırken,, üreticiler ir • : rümak amacı ile Hükümetimiz, karma hayvan yemleri fiyatlarını Devlet katkısı ile destekleyerek artıklardan etkilenmelerini asgariye indirmiştir. Bü maksat î in yakla-şık olarak 700,000,000^1. Devlet desteği sağlanmıştır. Bu düzenlemeler'ile geçen yıl 105 l.olan ?rps r-lım fi yıl üreticiye 130 TL vs .182 TL _ol?n süt *5,lır:. fiyat ir Lirası öd enir iştir. AV

i ilaçları den alman

:.den düzen-imizi ko-ile ekmek

Y-tına karşın OJ a karşın rıcs ise bu yıl 248 Türk

bu düzenleme ile, tonu 151,20i TL» olması gereken-inek-davar karma yem fiyatının, tonda 21,50® TU' devlet katkısı ile 1.39,70® TL#. olması sağlanmış ve. böylece i'nek-davar karma yemlerinde %60'a varması gereken artışlar %3fi'larca bıra-kılmıştır. 1987 yılı içerisinde tarım kesimine ver toplam, sübvansiyon tutarı 1,50^,000,000 TL. fna ulaşfoıştır.

NACİ T. USAR (Gazi Mağusa) (Yerinden) - Çok

ilen

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla) - Bu sübvansiyonla süt ve süt mamulleri olmak üzere, tarım ürünlerini! sağlanmış...

NACİ T. USAR (Devamla) = özür dilerim. Bu 1 sübvansiyona, verdiğiniz kuraklık tazminatı da dah

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamld) - Gayet tabiî. 0 da sübvansiyondur.

NACİ T. USAR (Devamla) Oyle ise hiç sübVa^'

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla) - Olur olur.

.1988 Malî Yılı Bütçesi:

BAŞBAKAN Dr.» DERVİŞ EROGLU (Yerinden) - 700, da verirsin sübvansiyonla...

• ' . • • / j

az.

, Başta ihracatı

50C,06C,000 1 midir?

siyon yok,

000,000

132.

- 3 1 3 2 -*

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla) - Tabiî. 1988 Malî Yılı Programında, Bakanlığımız Bütçesi 5,094,613,0001 olarak öngörülmüş ve böylece bu'Bütçenin Ş633 'ü personel giderle-ri* %3 rü cari glderlfere, $63 'ü de yatırıma planlanmıştı!*. " 1^88 yılı programı tahtındav8ngÖrülen yatırım harcamaları ile gerek bitkisel üretimi gerek hayvancılık gerekse ormancılık alanımla Önem ai"zeden ve toplam kıymeti 3 . , 2 1 0 , 0 0 0 , 0 0 0 TL olan yatırımlar planlanmıştır* • 4 H

Bitkisel üretimi geliştirmek, sulama «sistemlerini ıslah etmek ve tarımsal ürünleri zararlı hastalıklara kâ̂ 'şı köfümak., tarımsal araştırma, yayın, eğitim maksatları için toplam değeri 240,090,000 TL olan'muhtelif projeler uygulanacaktır. Bu projelerle ülkemizde üretilen tarımsal ürünlerde büyük zararlara sebep olan, ekonomik değerlere sahip hastalık ve zararlılar kcntr#l altına alınmış olabaktır. Damlama sulama sistemini teşvik-için üreticilerimize primli olarak boru temi-nine devam edilecek ve damlama'sulama metodu,ile sulanma siste-minin yaygınlaştırılması sağlanacaktır. Dağlık ve yamaç arazi-lerden azami yararı sağlamak amacıyla bu gibi yerlerde harup, zeytin, badem ve antepfıstığı., özellikle antepfıstığı üretimi teşvik edilecektir. Ayrıea Tarımsal Araştırma Enstitüsünün kurulması bu dönemde tamamlanacak ve toprak etüdleri verimli-liği araştırma -çalışmalarına- hız verilecektir.

Hayvancılık alt sektöründe 1988 yılinda töplafn değeri 2,73*,000,OOOTL. ilan muhtelif projeler uygulanacaktır. Uygula-nacak projelerle, hayvansal üretimi artırmak ve üreticimizin daha rasyonel üretim ile daha fazla kazanması temin edilecektir. Ayrıca, 1988 yılında tamamlanması öngörülen Et ve Balık Kombi-nasının devreye girmesi ile ekonomik ve hijyenik et üretimi, "hayvan kesimlerinde yan ürünlerin değerlendirilmesi ve hayvan hastalıkları ile daha etkin bir mücadele mümkün olacaktır. Memleketimizdeki sığır, koyun ve keçi pepülâsyonufıun ğenc-tipini iylleştirmfek ve verim seviyesini yükseltmek için damız-lıkçı işletme ünitelerinin teşviki teşvik edilecek, bu işlet-melerin sayıları artırılarak 15'e çıkarılacak ve bunların *rnek den»strasy»n« üniteleri olmasına çalışılacaktır. Bu surette hem ülkemizin damızlık hayvan ihtiyacı karşılanmış olacak, hem de damızlık hayvan ihracatı için önemli materyal temin edilmiş olacaktır*

.../313a.

- 3133 -

;Kent|e|şen! yerleşin» bölgelerinde hayvan barınaklarını!: belediye hudutlar-ı dışına çıkarılarak organize hayvar bölgelerinde toplanmaları çalışmalarına 1988 yılı yat projeleri tahtında devam edilecek, İçişleri Bakanlığa katkılarıyla ve kendi imkânları iler köy dışında^ ağıl üreticilere saç5 temin edilecektir..

• r FADIL ÇAĞDA (Girne) (Yerinden-) - -Alsancak-'ta Çaptı-ğınız-gibi mi?

AYTAÇ BEŞEŞLER (D-evamla) - Sayın Çağ(%f; dediği gibi, konuşmalardan sonra detaylı cevaplar-verme fajĝ da olacak. Takdir edersiniz ki aynı anda her yere bu ağılları yapmak, mümkün değildir- ^ •

FADIL ÇAĞDA (Devamla)^ Yaptınız efendim", sonre geri aldınız. - • " ,... - r - •»•

cı-lılç irim ; n m yaparı

m-. • atı

AYTAÇ BEŞEŞLER

- 313.4 -

Arlcilarımizın vŞidde'-tle ihtiyaç duyduğu kovan imalâ tına devam edilecek, ayrıca eşek arısı mücadelesittde kulla nılmak üzere petek temin edilecek ve ülkemizde mevcut.olan arııcılık potansiyelinin değerlendirilmesine devam edilecek tir.

Karpaz bölgesi balıkçiliğini geliştirme projesi ile bölgede mevcut, 60-70 ;adet balıkçı gemisinin kötü -hava v şartlarından korunması, her yıl'meydana gelen milyonlarca liralık, hasarın bertaraf .«dilmesi-,- ayrıca bal-ık avcılığı-nın daha cazip duruma getirilerek: avlânfen- balık ürününde iki misli bir artışın sağlanması hedeflenmektedir. Bu proje ile Yeni Erenköy balıkçı barınağında, dalgakıranın uzatiimâsı-yükseltilmesir kumdan temizlenmesi ve mefccut kum-çamur temizleme pompasının eksikliklerinin giderilmesi gerçekleştirilecektir.. Bayındırlık,: Ulaştırma ve Turizm. Bakanlığının yardımları ile bunlar bu proje içiftde düş^-1' nülmektedir.. Ayrıoa Kalecik Deniz Ürünleri Araştırma -ve" Geliştirme İstasyonunun üretime dönük olarak fâaliyeti-geçirilmesi için istasyonlarda yeni gerekli düzenlemeler düşünülmektedir.

Hayvan sağlığı ve suni tohumlama projesi ile hayvan populâsyonundaki her türlü hastalıklar ile mücadele edil-mesi, bu hastalıklarla ilgili araştırmalar yapılması,r kontrol metodları uygulanması ve aynı zamanda her türlü hayvan ve: hayvansal'gıda ve ürünlerinin muayene,- tahlil, sağlık kontrolü ve standârdizasyonu için gerekli çalış-malar sürdürülecektir. 1988 yılında, bu proje tahtında, Merkezi Veteriner "Kliniği, Suni Tohumlama ve Karamtina • '«• Merkezlerinin devam eaen inşaatları tamamlanıp, hizmete ^ açılması öngörülmektedir..

Orman ve Çevre Koruma: Ormancılık konusuna yönelik olarak '27-5,000,000 TLfİık'~bir yatırım öngörülmektedir. Bu yatırım projesi 11e ülkemiz sınırları içerisinde bulunan orman sahaları ve tesisleri korunup geliştirilecek... ' - 7 Düzeltiyorum. 240,000,000 lira olarak, bu son düzeltme ile

.../3135

- 3135 -

ı I» I SALİH USAR (Girne) (Yerinden) - Evet. Müdahpljî

yordum zaten şimdi Sayın Bakan. i

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla) >- Düzeltiyorum. 24:0, lira olacak. Şimdi aklıma geldi.

edi-ı

)00,0©0

1987-1988 sezonu ağaçlandırma çalışmalarına başlan-mıştır. Yapılan arazi; hazırlığına göre bu sezon boıyu ı'ca toplam 300 hektar alanda ağaçlandırma yapılacak, bfuna ilâveten 500,000 adet fi^n yetiştirilecek, 130 kmu orman yolunun tamiri yapılacak, yeni bir orman yolu açılacak ve 1160 hektar ormanda silvikültürel.,bakım uygulanacaktır,

.»i>. Sayın Başkan, sayın milletvekilleri^ görüldüği üzere, başta Tarım ve Orman Bakanlığı olmak üzere,: Hükümetimiz, tarımsal üretimin geliştirilmesi ve tlarim ürünlerinin pazarlanmasmda 1987 yılı içerisinde hıer türlü imkân, destek ve teşvik unsurlarını kyllanmılş ve önümüzdeki yıl da aynı teşviki kullanmaya devam edsecjîktir.

I. i Tarım sektörünün gelişmesinde, sürekli olanakfsağ-

ladığı imkânlarla bu sektöre gerekli desteği veren v gelecek yıllarda da destek ve yardımlarını esirgemeyecek olan Anavatan Türkiye'nin katkısını burda belirtmek isterim. • - ' :

Geçmişte olduğu gibi, gelecek dönemlerde de tferımsal üretimi geliştirmek, tarımsal ürünleri pazarlamak ve "tarıiı sektöründe mevcut olan sorunları hafifletmek ve çoızm ?k için Bakanlığımız üzerine düşen her türlü görevi, ge -eken özen, titizlik ve hassasiyetle yapmaya ve ülke ekono ıısı ile halk beslenmesine olan öneıpli ve şerefli katkılarından dolayı, tarım sektörüne destek olmaya devam edecekti

Sayın Başkan, sayın milletvekillerij Bakanlığımın Bütçesini takdim etmiş bulunuyorum." Tabiî ki beni dinle-yenler ve dinlemeyenler içerisinde-...

I . ,./3:.36

-.3136 -

FADIL. ÇAĞDA:(Girne) (Yerinden) - Can kulağı ile •dinledik Sayın Bakan.

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla) - Bu verdiğim rakamsal değerlendirmelerin dışında birtakım konular buraya özenle getirilecektir zannediyorum. Ben Bâkan olarak, sorumlu Bakan olarak sizleri can kulağı ile dinleyeceğim ve soru-larınız olursa yine bu metnin dışında detaylandırmaya, cevaplandırmaya çalışacağım. Takdir edersiniz ki bu kadar hacmi-- büyük olan" Bakanlığın faaliyetlerinin de bir çırpıda istenen düzeye getirilemeyeceğidir, Biz, ben Bakan olarak ve Hükümetim olşırak Bütçemi gizlerin onayıfıâ sunarken, ayrıca saygılarımı da ifade etmek istiyorum. Teşekkür ederim. •• " -

FADIL ÇAĞDA (Devâml'a) - Zeytinyağı Üreticilerini yine unuttunuz Saym Bakan. Bünu gene not etmiş olayım .altını çizerek.

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Bakafı Aytaç Beşeşler. '

" EMİN UZUN (Lefkoşa) (Yerinden) - Adaylığını Girne'den koymadığı için.

FADIL ÇAĞDA (Devamla') - Râaıahmetoğlu "zor Tarım Bakanı olur. •

, BAŞKAN - Sayın milletvekilleri; Sayın Mustafa' Hacıahmetoğlu konuşmak istiyor. Söz sırâsinı Sayın Naci Talât veriyor. ''

NACİ T. USAR (Gazi Mağusa) (Yerinden) -İktidar • - f i . " partisi en büyük grubun sözcüsüdür. Onun için biz şey ederiz. Parlamenter geleneği bozmayalım.

.../3137

- 3137 -

MUSTAFA HACIAHMETOGLU (Girne)'-- Sayın Başjkan, muhterem arkadaşlar; tarım deyirıce hatıra Kıbrıs Türk köylüsü, Kıbrıs Türk köylüsü de denince hatıra tahıl ve hayvancılık gelmektedir, Dolayısıyle bu sahadan belen bir arkadaşınız olarak, bu mesleğin içinden gelen arkadaşınız olarak Tarım Bakanlığı Bütçesinde birkaç kelime föylemeyi ben de arzu etmekteyim.

Bir defa tarım denince tarımda ilk iş, Jıatıra makine gelir. Makine, tımar, yabani otlarla mücaclele sonra sirividiye»karşi mücadele, tohum ve pazarlama gel-mektedir. İptida makinede Mutlu Barış Harekâtından önce •de iftiharla söyleyebilirim, bir hakikattir. Katiyen burda büyütmek değildir. Kıbrıs Türk köylüsü maki ne'l eşmiş ziraata Barış Harekâtından da önce dönmüfttü^ve hemea her köyde, ekonomik 'olmayan hayvan gücünden çıkmış ve tamamı! ile modern tarıma Kıbrıs Türk- köylüsü dönmüştü. Bu sapada hakikaten iftiharla söyleyebilirim ki Kıbrıs' TÜrkj köylüsü makineleşmiş bir ziraata, bilimsel ziraata yıllarpa önce dönmüştür.

Tımar denir. İkincisi .-tımar, bir defa arka&aşlar bilelim ki esas bir bankanın ,bir konuşmamda da söyledim, tımar dendiğinde, esas bir bankanın, bir'bankanın]ihtiyat akçesi var ya sermayesi dediğimiz, tarımda da tımar şarttır. Tımar, nedir bu tımar? Bir senenin nemliliğini ikinci seneye saklamaktır. Bu memlekette senelet Size gösterdi ki senelerin, yağışlı seneler az, kurak seneler çok, %20 bu memlekette daima olgun gelir, %80-85 Mesat gelmektedir. Çiftçi'mutlaka bir senenin nemliliğirji, v toprağın yömünü inceltecek, işleyecek, âürecek ki igüneş aşağıya geçmesin, nemlilik altında kalsın. İkinci [senenin az yağışından da nebat kendi kendini yetiştirebilskn. Biz bunu 4 sene evvel Tarım Sigortasfnı geçirirken de söyledik. 0 zaman dedik ki bunu bırakın. Bu çiftçilik mesleğjL, Tarım Sigortası ile öldürülecek. 0 zaman siyasal partiler devre-dedir. Bir siyasi parti Hükümetin üzerine yürüyecek. E, ben size oy vermeyeceğim. Dolayısıyle efendim beni de Tarım

- 31'38 -

Sigortası kapsamına almadınız* Ne oldu?: Şimdi geçen sene gelinebildi, 4 sene evvel Hacıahmet,' itr söylediklerinet 2 sene önce gelinebildi. Ne oldu? Bir bakıldı ki vatandaş gitti. Gitti birisi Sayın Çağda kardeşim 3 sefer tarlayı sü'rclü bir nadas çıkardı. Birisi gitti, tırmık dediğimiz-vernayla üzerinden geçti-, ektim dedi., tohumu, ben de tazminat isterim dedi. Tarım Sigortasının verdiği tazminat değildir, bir katkıdır* Bir katkı da verir sana, bir : ; katkıda bulunur masraflarına karşılık olarak. İVad çiftçi .arasında büyük bir adaletsizlik olmaktaydı. Madem benim masraflarıma bir katkı veriliyor. Sayın kardeşim üç defa sürmüştür, dört defa sürmüştür.. Ben bir defa üzerinden amız dediğimiz kalemi ektim* Olur"olmaz, sigortadan para alayım «dijre. Döndü işte iki. tane adaletsiz ödeme oldu. Madem ki masraflarına katkıdır, ikisine de eşit verilmemesi lâzımdır. Şimdi dönüldü Tarım Sigortasında takdir ettiğim bir husustur ki ne yapıldı? 2 sene, benim 4 sene evve, zabıtlarında Meclisin vardır, söyledim 2 sene önce gelebil-diler Tarım Sigortası o sahaya ve bunda da kendilerini kut-larım, Yalnız hâlâ 'daha bir hata işlenmektedir, devam edil-mektedir, Tarım : "Sigortasının İdare "Meclîsinin kurâklık ilân ettiği bölgeleri nadas olarak kabul etmemek lâzımdır. Çünkü zaten bu sene ekilmiş, kimyevi gübresi de tarlada kalmıştır. İkinci sene tekrar onu sen nadaslamaya sevk edemen. Nadaslamasında» dolayı efendim Tarım Sigortası kapsamına almamazlık edemen. Zaten bu yıl sen bu Mesarya bölgesini kuraklık ilân ettin. Niçin ettin? Kuraklık sahası ilân ettin? Yağmur yağmadığı için, kimyevi gübresi tarlada kaldığı için, nebatı büyümediği için bir.katkı da yaptın. Diğer tarafın, diğer köyün kabul etmedin.. Kabul..etmedin. Köyde mahsul olmuştur da etmedin. Emeğinin karşılığını çiftçi almıştır da etmedin. Halbuki diğer köyde, ilân etme-diğin köyde emeğinin karşılığını almadı, kimyevi gübreyi zaten verdiğin tazminat kimyevi gübre masrafın içindedir, nadaslama içindedir, tarla icarı içindedir. Btltün bu masraf larına kârşılık tazminat vermektesin. Dolayısıyle sen bu köyü*kuraklık kapsamında ilât:etmeKİe ertesi yıl tçkrar nadaslama sistemiyle kuraklığı Tarım Sigortası sahasına almayı katiyetle engelleyemen, büyük bir hatadır, büyük bir haksızlıktır. Bunu mutlaka Tarım Sigortasının düzeltmesi lâzımdır*

.../31;

- 3139 -

Efendim, tımardan sonra nereye gelir? Yabani pıt-larla mücadele. Hakikaten senelerdir burda da Kıbrıs Türk köylüsü yabani otlarla niçin mücadele eder ve haşerefcle? Büyük bir para muhterem arkadaşlar, kimyevi gübre büjrük bir paradır. Köylünün ekmiş olduğu nebatın içerisind çıkan yabani otları kurutup ve kimyevi gübreyi yalnı nebata bırakmak için Kıbrıs Türk köylüsü bu sahada d^ çok eskilerden beri ileridedir ve hemen her tarafa kjLmye-vi gübrenin safi nebata kalma.şı için yani ot ilâcı^ kol-lanmaktadır.' Fakat bütün bunların üzerinde, bir toplantıda dâha söyledim, gerek Kıbrıs Türk köylüsü iyi işitsin dedim, gerekse Hükümet edenler bu husustan.bilgi alsınlar dadim.. Maalesef daha her iki taraf, gerek toplumumuzda, gerakse bu masrafı yapan Tarım Bakanlığı nezdinde bu İşin esasını kimse kavrayamadı muhterem arkadaşlar. Bu sirividi denilen belâ Kıbrıs Türk köylüsünün, Kıbrıs-:Türk çiftçisinin başındadır. Ben 15 yıldan beri sirividi denilen haşarete karşı ilâç atarak mücadele etmekteyim.. Bir defa sırtlarda kalıyor, askeri' sahalarda kalıyor. Bu yıl toplumun sirivi-diye karşı mücadele ilâcı ne kadar milli gelirimizden heba olmuştur? Bunu düşünür müyüz? Ertesi yıl yine devam edecektir. Bu şekilde mücadeleye devam ettiğinjiz; şekilde ömür boyu Kıbrıs Türk'ü her sene bu masraf için masraf verecek bu sirividiye karşı. Halbuki dediğin sistem bir sene. tatbik edilir ve mecburiyet getlril-i: bütün Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sahaları ilâçla-nırsa bir senede bütün yümurtalar toprak içeri-sinde, tepelerde ve girilmeyen- yerlerde ölecek*

/3140

- 3140 -

Dolayısıyle bu

- 3141 -

-almadılar. 4lmak mecburiyetindedirler, zaten Ü kişilerin Lehinedir. Bu âorun kendiliğine hbl

ıyası edilir

5dense dahi ben Hükümet

nmhtere|n 'airt;a.da§l'ar. Kooperatif Merkez Bankas: . bugün köylUnîJn kimyevi gübresini ve tohumunu veren b: r memba, bir pıjıar ̂ liduğuna göre gelsin halkın vereceklerini de o versin.. Eski zamanda sistem neydi? Koopejrat if Merkez Bankası şey yapardı bunları, Kooperatif Merkez Bankası öderdi, dolayısıyle derhal bu sorun çözü-lürdü. Kamu görevlileri her ay maaş ödenir, ödenmesi lâzlmcır* İkinci ay ödenmese yaşayamaz. Ben aleyhine değilim, hiçbir kamu görevlisi yoktur ikinci âyjödenmedikten sonra yaşayan. Siz düşünün ki üretilir diyeceğiz, milli': gelir diyeceğiz ve bir yıl bir çiftçi ödentneyecek \fe yine-Hükümetin~b$yük imkânsızlıklar içerisinde, kanadının milletvekiliyim, Hükümet binbir imkaısizlıklar içerisinde para bulacak '5,000.000;0Ö0 ve Toprac Ürünlerine verecek*' versin. "Hükümet kendiliğinden bu yükü s altından çıkar. Burdadır esas nokta. Bıa sizin, banka! dı elinizde, Toprak ürünleri dâ elinizde.' "öbürünün heyeti i İaresine siz atarsınız, bjunun heyeti idaresine siz atarsınız / eslinizde bir kuruluşDolayısıyle ben Mustafa Hacıahmfet olarak mahsulümü vereceğim ve beş'ay sonra ödeneceğim. Benim verdiğim... Ben £ldım şimdi 1000 torba libazmö aldım, 1000 torba libazma 8.000.000"eder, 8.000.000, 2,000.Ö00 faiz eder. E, benim beş aylık faizim ne kadar 3'apar2 •Sen beş"ây sonra ödeyeceksin b^na mahsulü ve hâlâ daha... Genç bir devletiz, gördük Toprak ürünleri ort£ 3 erde . köstektir"muhterem milletvekilleri. Kim ne derse desin, gelsinler, hiçbiri aksini iddia edemez. HakikatİAr: orta yerdedir. Toprak Ürünleri Kurumu buğün köstektir. Ya . . . .

3142 -

sonra bağlarkendeh herkes ödesin, Hükümet de, siyasiler de daima bu tedirginlikten, bü çekiş t itmekten kurtul suıı o Bunu mutlaka yapacaklar. Bunlar yapmazsa bu toplum buna sahip olacak ve yapanlar gelecek. Bunu böyle bilelim. Yağma yoktıit ben mahsulümü vereceğim ve beş- ay; sonra ödeneceğim, bir yıl sonra ödeneceğim ve benim çektiğim paraya faiz ödenecek. Anavatan Türkiye1de biz ondan da on yıl öndeyiz. Sayın Hacıahmetoğlu ondan da on beş yıl öindedirv : Ben Çiftçiler Birliği*nin Genel Sekreteriyim yttrtiii y&ld£ü "beri. Ne yaptım? Mahs'Ül fiyatları dercim gelıİ^İ^'geÇmİş HÜfcÖmetlere ekerkehden belirlensin. Ekerken b£İirlenrtrift. Ben buğdayı satarken1, fiyart-, kaçir satacağımı bilirken, İsmail Beyin tarlasanılı dönümünü de o pa taifen icar ederitn;, maztitu da o paraya alırıîh, işçiyi de o paraya al irim. Halbuki burda kaça edeceklerini1, kaça satâ dağ ımız ı bilmeden şimdi tarla icar etmekteyiz, iftiharla söylerim

1 on be§ yıl. öndeyiz şimdi Türkiye' ̂ e öğrendim ve Türkiye1 cen böyle yapılmaktadır. Ekim zamanında Myatlar tespit edil-mektedir. Ekim zamanında hemen buğday? zahire fiyatları geçen gün iaçıklandı, Türkiye'nin zahire fiyatları tespit edilmektedir ki köylü bir ışık görsün. Köylü bir hesap görsün ve ona göre yürüsün". Bu örnek mutlaka burda da yapılmalıdır. Biz daha evvel söyledik. Kıbrıs Türk çiftçileri olarak biz'bü öneriyi gelmiş geçmiş Hükümetlere

•w*.

ordaki ziraat-, kardeş, baba ana ziraat odalarindâft daha önce istedik. Maalesef bizde yapılmadı. Oriİat ylne-'yaptı-lair. Onlâr dediğitn yitE anamiz, babamız duriimundaolan Anavatandaki kardeş ziraat odaları yaptılar ve gerçekleş-tirdiler i ; •

- KENAN AKIN tGazi Mağüsa)(Yerinden) - Daha önceki bütçe görüşmelerinde-bunü belirttin mi?

MUSTAFÂ - ÖAĞlMiMEÎÖeiU (Devamla) - E!fen

> 3143

H I K İ N A N .AKIN (Devamla) - Yani Aytaç *>ey, Yeni Djoğuş Partisi sorumlu değil yani buıişten?

: MUSTÂFA iflAÇI AHMET OCJLU (.Devamla) - Aytaç Beyin bu sorun Aytaç Beyin değil. Çenel sorundur bu..

K E N A N A K I N (Devamla ) Ha.

dî MUSTAFA • HAGIAtMETOGLU'. (Devamla) - Efendim,

ikincisi sorunlardır.- Bu ambar konusu .büyük bir Ambar konusu hakikaten Kıbrıs Türk köylüsünün büyüjc sorunudur.. Bu Zahire Encümeni katkıda bulunurdu, şirketleri ambar yapa-rdı. Ambarlamayı da köy komi işendi ambarcılarını seçerek ambarlara verirdi.,.,

bu -sisteme hâlâ daha köylünün de büyük hatası vardt

di rttir., bir

cöy yonları lesef

r. M LA

N A C İ T . U S A R (Ga-zi Magusa)-(Yerinden) kaldı mı Hacım şimdi? >

Köy ambarları

M U S T A F A ^ C I A H M E T O G L U CDeyamla) - Vardır.,

N A C İ T . U 3 A R ( D E V A M L A ) - Ç O K - az.-- - -

• M U S T A F A H N C I A A K I H T O G L U (Devamla) - Bugün bir b vardır beş yüz tonluk, Göhendere ambarı var, eskid£ Encümeninin verdiği parayla yapılan, Gönyeli ambar Bizim köyün de ambarı vardır, Dikmen'in ambarı vardır.

N A C İ T . U ^ A R (Devamla) - Iskele'nin vardır.

M U J T A F A H A Ç I A . I M E T O G L U (Devamla) - Esas her tairafm şimdi ambarları vardır- Köylü de bu fire vereceği için* bu işe girmiyor, ambarlamaya ve bir yere ambarlamaya gidiyorlar, Dolayısıyle her şoför ne istiyor? He : şoför istiyor efendim 30.000, 40..000 lira bir kamyon arpaya. Nedir bu -30„000-40»000 1 i ra ? Bir adamın gündeligi diyor 10*000 lira. Ben bir şeyi götüreceğim, bir kamyon arpayı.

>ra ambarı n Zahire vardır.

. - > 3144

3144 -

Dolayısıyle ben de, çiftçi onü.da haklı görüyor» Bunun silo yapilıp gerekirse ordan da derhal Toprak ürünlerinden yetki ve iterek ilmi bir araştırma yaparak , okka başına bir 'kesinti yaparak mutlaka ilgili bakanlığın bu köylünün pazarlaması durumunda olan, silo durumunu gerçekleştirmesi zamanı, nasıl hayvancılara iftiharla söyleriz ve takdir ederiz Et Kombinası gerçekleşiyor ve hayvancımız büyük "bir rahatlığa kavuşacak. Burda da siloların mutlaka yapıl-ması şarttır. Kıbrıs Türk üreticisinin pazarlamasında büyük kolaylık bulması için. . i i. • • • •

Geçmiş dönemlerde arkadaşlarımın birçokları gerek Kalkınma Planında ve gerekse Mecliste tarım ve hayvancılıkta gerileme olduğunu söylemektedirler. Ben bu kesimden gelen bir arkadaşınız olarak katiyen bunun böyle olduğunu kabul etmem.' Tarımda bir gerileme yoktur. A'rtlk Kıbrıs TÜrk köylüsü doğal olarak, doğadan korkmuştur muhterem arkadaşlarc Doğa'dan, Kıbrıs'ın havası, şartları, doğa artık bize gösttr-miştir ki, biraz evvel konuşmamın başında dâ söylediğim gibi senelerin %80'i kuraklık, yirmisi yağışlı gelmektedir ve o zamanki gibi birçokları daha Kıbrıs'ın o küçücük bölgelerden değil, koskoca Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sâhâları İçerisinde artık herkes bir geçim sahası istemek-tedir. -

Bunu muhterem milletvekilleri; hiçbirisi bilmez. Biz hepsinden tecrübeli olduğumuz için iptida rahmetli Dr. Küçük'e, Büyükeil£imiz Anavatanın gittiğimizde i^k-işimiz derdik, bu köyün borçlarını bize bağışlayın efendim derdik. Acaba bu babalarımız, dedelerimiz bu paraları yediler miydi? Kumarda mı yedilerdi, yoksa sokağa, mı attılardı? Seneler

... . . • •. • ; • • ' * R > V.' "

bakarsınız bir borca getirirdi Kıbrıs Türk köylüsünü. Kıbrıs Türk köylüsü doğadan dolayı hayvancılıkta, bir de aa,ha1[arin genişlememesi, 1963'ten önceki dar şabanın i£ferisindeyidi Kıbrıs Türk köylüsü, otomatik olarak mecbu-riyet tahtında zaten ablukadaydı, tarımla meşgul plmak mecbiir iye t indeydi., Şimdi artık Kuzey Kıbrıs! ın büyük

../3145

3145

sahasında ektaeyi güçlükle elc-e edebildiği, büyük .zorluk-laca katlanmak mecburiyeti getirdiği tarımdan, yavaş yavaş sıyrılmak istedi. Dava bu kadar açıktır^ Onun İÇin ben •tarımda gerileme olduğunu katiyen kabul etmem. Tarımda gerileme varsa; ki yokturj hayvancılıkta da gerileme yoktur.

NACİ. T.USAR (Gazi Ila|usa)(Yerinden) - E, n î var?

MUSTAFA ; HACI AHMET OGL-U (Devamla) Ancak doğaldan dolayı bazı... Bu böyledir. j-

NACİ T.USAR (Devamla) - üç sene- evvel aynı yoktu? Besene, evvel aynı, doğa yoktu?

, MUSTAFA HACIAHMETOGLU (J/evamla) - Evet^j : . : ' t ' - • V. NACİ T.USAR (Devamla) 1981'de, 1382''dey

1984'te aynı doğa yoktu?

doğa

983'te,

ÖMER DEMİR (Gazi Mağuşa)(Yerinden) - Kuraklıktan doley1.

MUSTAFA HiXIAüMETOGLU (Devamla) - Uç senş.

MACI T.USAR (Devamla) - Kuraklık yoktu?, :

MUSTAFA Hi-CIAtîMETOGLU (Devamla) - Cevap veririm ben Sayın Bakan. Sayın Naci Talât; üç yıl kurak geldiğinde ben hayvanlarımı satmak mecburiyetindeyim kardeş im Naci.

NACİ T.USAR (Devamla) - Başka sebepleri de Sayın Hacıahmetoğlu bunların.

:.) •• !: • •

/ardır

jaym Naci rmiş

MUSTAFA HACIAHi4ET0GLU (Devamla^'- Mecburum Talât, üç yıl hayvancılık dendiğinde niçin Birle Milletler karına ziraatı- teşvik eder? .Niçin kamu s ziraatı teşvik eder?. USELESS dediği,, kullanılmayan, satılmayan para etmeyen, sapını, samanını, çayırını yedlir, j ano yap ve bunu hayvanın etinden değerlendir diyor. Halbuki ot bulmadıktan sonra ve ben Lefkoşa'da bir kamu görevlisinin bakkaldan aldığı gibi iaşeyi gidip fabrikadan kor santre

.i/3146

- 3146 ~ -

yemi alıp da yedirirsetn o hayvandan ne kâr edeceğim muhterem milletvekilleri? Dava bundadır* ..Dava havanın yağışsız geçmesi ve üretici kesimin, hayvancının bu tarafta hayvanına yedireceği ürünü, şanoyu bulmamasından dolayı burda da bir gerileme varsa bundan dolayıdır.'' 3u köylü katiyetle gerilemiş fdegİl

- 3 1 4 7 -

FADIL ÇAĞDA (Devamla) - Biz söyleriz Hacıahmejtöğlu, mesaj gider gideceği yere.

NACİ T.USAR (Gazi Mağuisa) - Sayın Başkan, aa milletvekiller.irî Cumhuriyetçi Türk Partisi Meclis

•». " * s

TarırfrVe Orman Bakanlığı konularını izlemekle gör üyesi Ferdi Sabit Soyer arkadaşımız ciddi bir raha nedeniyle yurtdışında tedavide olduğu için Grubum bugüiıkü bu birleşimde ilgili Bakanlığın eleştiril yapmaya çaiışacağim. "

y m

ü 2 Tarımy Ekonomik Yıkım Paketi gereği ikinci, plana itilmi'ş aha üretim sektörümüzdür. Döviz gel mizin %70'lik payı, tarım ürünleri dışsatımından e edilmektedir.

Babamız yaşında -insanlar yürürler sayın arkad hak ister insanlar. Polis emeklileri şu. anda yürü halinde Meclis binamızın önüne geldiler.

irubunun li r + • " tSİZlığı #dına itıi

e/

1UZ ec

uncu Lrleri-Lde

aşlar; rtiş

KENAN AKIN (Gazi Mağusa)(Yerinden)'- 35 yaşınp emekliler.de var içinde. Onu da söyle.

N a C Î T.USAR (Devamla) - Hiç ben 3 5 yaşında adjım görmüyorum. Bakm görün.

TARIM .VE ORMAN BAKANI AYTAÇ BEŞERLER (Yerind var da iş...

eıı ) - Var

, . / 3 1 4 8

3148- '

NACİ T. USAR (Devamla) - Bakın görün beyler. Sonra bu polis emeklilerinin polis hakları sizin ş.ayiniz değil Şayın Kenan Akın.

KENAN AKIN (Devamla) - Yok .biliyorum da.

NACİ T. USAR (Devamla) Yani onları savunmayı beklerdim ben sizden. * ......

KENAN AKIN (Devamla) - Geçıç emeklilere. karşıyım ben. A V.

NACÎ T. USAR (Devamla) - Ben onların .haklarını savunmayı beklerdim sizden.

KENAN AKİN (Devamla) - Genç emeklilere karşıyım ben,. Yaş-lılara saygım sonsuz, genç emeklilere karşıyım ben.

NACİ T. USAR (Devamla). - Genç emekli yok aralarında bakı

KENAN AKIN (Devamla)- Yaşlılara saygım sonsuzdur. _ ••

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla) - Devam edin Sayın Talât.

BAŞKAN - Evet Sayın Naci Talat, konumuza dönelim. -.

NACİ T. USAR (Devamla) - Talihsiz b'ir sırada çıktık Sayın Başkan kürsüye. J . .. ..

KENAN AKIN (Devamla) - Ara verelim' isterseniz. .....

NACİ T-. USAR (Devamla) - Ara vereceksiniz ilgilenmek için memnun kalırdım.

SALİH USAR tGirne) (Yerinden) - Ara verelim Sayın 3aşkan

BAŞKAN - Devam edeoeği2 şfendim, devam ediyoruz.

ERGİN ABDULLAH (Gazi Mağusa) (Yerinden)- İşler nasıl ols jilet bak belli ölüyor. *

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla)- Bırak da ilgilenenler ver, olz işimize'bakalım. /^ıLo

NACİ T. USAR (Devamla) - Evet, bu önemli sektörtjn tabiî bugüne kadar birikmiş sorunlarının tok sorumlusu şu and; Trrinl ve Orman Bakanlığı görevini üstlenmiş bulunan Sa^nn Beşeşler değildir elbette. Bu bir birifeıim meselesidir. Bunca yıl'.ık iktidarların birikiminin yaptığı, yanlış uygulamaların î onucudu Bizde toplam 2',465,552 dönüm arazinin 1,392,123 dönümlül: kısmı tarım arazisidir. Bu tarımarazilerinin ise ekilebilir arazı, ekilen arazi miktarı 957,535 dönümdür. Bu ise toplam tabını arazilerinin ^68.49'unu oluşturmaktadır.

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla) - 85 yılının değil mi?

MACÎ T. USAR (Devamla) - Evet.

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla) - 86 rakamını ben verdim sizo Naci.

şmüştür düşmüş erilo c yla kon Çilerin anlardı ile ;

bu '

NACİ T. USAR (Devamla) - Tahıl arazisi 610,000 dtnüm, nadas arazi 150,000 dönüm dolayında, baklagil arazisi dt yemeklik baklagil arazisi düşmüştür, sebze ekili alanlar tür. Baktığımız zaman görmekteyiz ki tarımda ciddi bir P. vardır. Sayın Hacıahmetoğlu burda büyük çiftçi ynklaşı:ıu lara eğilmiştir, oysa ülkemizde tarımla meşgul olan çif't ezici çoğunluğu, küçük ve orta boy arazileri işleyen in Küçük ve orta boy arazileri işleyen insanların yaklaşıma konulara bakarsaydı, Sayın Hacıahmeto.^lu arkadaşımız dr. •̂ ür̂ Üd -n İ1"tİr1 T*'"' ç-! l'n y îT-r̂ ıl • -i - 1 • r-T*^Çz. crV: • çi':V..?7 v -"' "b̂ '̂ -i' ^ u\V " I nrj.;/.. yü^l ^̂ i,.' Bugün seksen dönüm, yüz dünümden, yüz elli dönümden, badan daha küçük parçalardan geçim elde etmek için uğraş veren insanlar, durumlarını sadece Tanrıya bağlamazlar, iktidarların uygulaması dan da, iktidarların onlara yardım elini uzatmasından da birşey beklerler..

Bir kere faiz oranları yükseltilmiştir. Tarım girdileri? hepsinin fiyatları yükselmiştir. Kimyevi gübre fiyatları ytIRsDiniştir. T-r.ın il-Acı fi? tv

-3150-

1984'ten 1985'e geçerken kimyevi gübre kullanımında yüz elli bin torba civafında düşüş kaydedilmiştir, Neden? Kimyevi gübre fiyatları arttığı için. Küçük, ve orta boyda, hale hele- kuru ziraat ve hayvancılıkla meşgul olan bir köylümüz yükselen yem fiyatları, yükselen faiz ..oranları, yükselen kimyevi gübre fiyat-lan karşısında dayanamaz. Dayanamaz ve gittikçe üretime yabancılaşır. Sayın Hacıahmetoglu'nun dediği gibi onu tarımsal üretimden vazgeçirip ekmek parasını başka alanlarda aratan ol^u, etken Taggpft. değildir. Doğal koşullar değildir, Dayanamadığı mas-raflar karşısında_gelirinin düşük kalmasıdır. Neden bu faktörün üzerinde durmuyorsunuz.Gerek Tarım Bakanı olarak, gerek iktidar partisinden konuşmacı olarak huzura çıkan, bir sayın milletvekili olarak, neden bu faktörler üzerinde durmuyorsunuz? Bugün tarırn araçlarına, üretim araçlarına sahip olmayan küçük ve orta boy hangi çiftçi, yükselen bu masraflar karşısında tarla tımar edebilecek? Nasıl gidip de traktör sahibine para ödeyecek ve tarla t^mar edecek? Kimyevi gübre parası yüksek, faiz oranları yüksek, bütün diğer masrafları yüksek, nasıl dayanabilecek bu şartlar altında.bir çiftçimiz? Kuraklık gelir, kuraklık üst üste vurdu köylümüzü, bu doğrudur ve gerçekten Hükümet kuraklık taz-minatlarını ödeme konusunda sıkıntılı günler de geçilmiştir. Bu da doğrudur. Buda doğrudur ama doğru olan bir başka şey daha vardı ki kuraklıktan bir kere beli, iki kere beli kırılan bir köylünün, arkasında güçlü bir devlet desteği bulunmadan belini doğrultması da mümkün değildir. Kuraklık dönemlerinde edinilen borçlar, rjelir kayıpları nedeniyle geçim kaynağı bulmak için edinilen ek borçlar, sâdece üretim faaliyeti için değil, ama aynı zamanda geçindirilncs gereken ailenin geçimi için edinilen ek borçlar, bugün köylünün korkulu rüyası durumundadır. Yükselen faizler karşısında da köylü, bunu ödemekte büyük bir zorlukla karşıkarşıya kalmaktadır. Köy-leri geziyoruz, bayramda, seyranda de tebriğe gidiyoruz, bu köylümüzü

biz üç sene, dört sene önce sırtındaki ceketiyle bulu-yoruz karşımızda. Artık insanları giyimleriyle de tanımaya başladı Düğünlei olurdu bizim köylerimizde eskiden. Bu toprağın çocukları-yız, eskiden de aynı Allah değil miydi, eskiden de aynı doğa değil miydi? Düğünler olur bu köylerimizde bizim, hangi babayiğit köylü «S eski Kıbrıs gelenegine uygun olarak kızma, oğluna yemeli içmeli düğün yapabiliyor? Yoksullaşmadandır bu. Bunlar hep yoksullaşmanın göstergeleridirler. Traktör yedek parçası altm'f ıyatma.

../3151

-31 51-

Bî p jtraktör lastiği alabilmesi için bir köylünün, kazancını gözden çıkartması gerekmektedir. Bu koşu tabii ki köylü zor durumda kalır,Çünkü devlet deste sübvansiyonlar.kalkmaktadır. Sübvansiyonları sıfı uygulanmaktadır. Turizme, ticarete, bankacılığa ye ve sanayiye verilmemektedir. Tabımda bu önem verme edilmekten, bu gözden çıkarılmaktan kendine düşen ile ödemektedir. Örnekler verelim gerilemeden ister Hayvancılıkta gerileme yoktur deniyor. Nasıl y^rtuı1 gerileme? Hayvancılıkta gerileme alarm zilleri çal kulaklarımızı sağır edecek düzeyde alarmı zilleri ç gerileme içindedir.

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; geçen günkü Tarım ve Türk .Cumhu-

ki buçuk aylı1: lar altındı ği kalkmaktı-cır,

ilama.politikası rilen önem, t arını nekten, bu ihmal payı ise gerileme seniz size. hayvancılıkta cak, hem de alacak bir

IIü d üı Orman Bakanlığı tarafından düzenlenen Kuzey Kıbrıs riyeti Tarım Kongresinde tebliğ sunan hayvancılık dairesi Muavini Sayın Yücel Şago'nun derlediği rakamlara bakacak olursak, hayvancılıktaki gerilemenin ne büyük boyutlarda olduğunu görürü". Görüp ürpermemiz ve önlemlerini süratle almamız gerekmektedir 1982-ve 1987'yi baz alıyorum. Yani beş yıl. Son beş yılı baz alıyorum. 1982'de sığır popülasyonu 16,399 idi. 198|7'de 12,030'l.r düştü.Ara yerdeki düşüş oranı 4,350'dir. 4,300 baş olmuştur ülkemizde son beş yıl içinde.

sığır azal'

SALİH USAR(Girne) (Yerinden) - ^20'den fazlr;

NACİ T. USAR (Devamla) - Koyun, denecek ki pipı^fn fiyatları yükseldi, işte doğalşartlarda afet de gelli vu^du üreticiye, üretici büyükbaş hayvanı, ki daha yüksek ister beslenmesi için, Büyükbaş hayvanı elden çıkarı hayvancılığa yöneldi. Durum öyle de değildir. Koyun 274,849 idi. 1987"de 185,238'e düştü.

n u

Sayın Balkan, sayın milletvekilleri; yüzbin düşUş. sözkonusudur. Keçi>

•=-3152-

bir düşüş vardır.. Neden? Neden bizim çiftçilerimiz bu havYcn-cılıgı, bizim hayrvan yetiştiricilerimiz bu hayvancılığı terke-diyor? Bunlara bakmak gerekmektedir, Terkeder, çünkü, biraz sonra bu devletin sübvansiyon politikasına paralel olarak, sübvansiyonları sıfırlama politikasına paralel olarak tarımsal ürün ithalatındaki- histerisine de temas edeceğim. İki etken bir araya gelince, elbetteki bu memleketin hayvancıjsı,. bu uğraştan

• ' » -

gittikçe elini çekmek zorunda kalır. En uzak köylerimizde bugün hayvancılık, ısrarla eski düzeyinde sürdürülmektedir, Karpas Yöresinde olduğu gibi. Çünkü, başka gidip çalışacağı yer yok ki adamın?'70 mil, 80 mil yol kesip Lefkoşa'ya çalışmaya gelemez. Orada o uğraşı çŞluğuyla, çocuğuyla sürdürmek zorundadır. HajfVan popülasyonunun düşmediği, eski düzeyini koruduğu yerler, iş alanlarına, merkezlere uzak olan yerlerdir. Buralarda insanlar bu uğraşı sürdürmektedirler. Ama, merkezlere yakın olan yerlerdeki yurttaşlar karşılaştıkları bu zorluklardan ötürü, hayvancılığı terketmekte ve başka alanlarda iş ve ekmek kapısı aramaya köjnjl-maktadırlar. Büyük bir çoğunluğu ise yine hayvancılığını devam ettirmektedir ama, hayvan sayısını 1/3 oranında kimi" hallerde $50 oranında düşürmüştür..

Sayın Başkan,.sayın milletvekilleri; 1982'yle 1987 yılları arasında sığır sayısında 4,000'i aşkın azalma olurken", sığır eti üretiminde, yani bir başka deyimle sığır kesiminde artış vardır. I>u da göstermektedir ki, damızlık, yetişkin, ürüne yatmış, dişi sıfır-lar, inekler de mezbahalara sevkedilmiştir. Bu da onu göstermektedir Bu konuyla ilgili' istatistikleri vermeye çalışayım.

Yine Tarım Kongresine sözünü ettiğim değerli çalışmayı .sunan.Yücel Şago'nun tebliğinden rakamlar vermek istiyorum; Sığır eti 1981'de 955 ton olarak üretilirken, yani 955 ton sığır eti piyasaya sürerken...

TARIM VE ORMAN BAKAJU AYTAÇ BEŞEŞLER (Yerinden)- Ne zaman?

NACÎ T. USAR (Devamla) - 1981. 1985'te bu miktar 1,175'e çıkmıştır. Koyun eti 1981'de 3,057 tondan '/=25'lik... Efendim?

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla) - Sığır etinde azalma yok yani. Çıkış vardır.

../3153

- -3153- -

NACÎ Tl USAR (Devamla) - Et tüketimi, kesimvsjr çünkü. Kesim artıyor. Popülasyonda düşüş, buna kar-şıli'k kedinde artış. 3u da .insanların bu işten süratle uzaklaştığını gösteriyor,

i 1

ERGİN ABDULLAH (Gazi* Mağusa) (Yerinden)- Geliylor Sayın Bakan, Karpas Yöresindeki yurttaşların nasıl yaşadığınja.

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla)- Göreceğiz.

NACİ T. USAR (Devamla) - Evet. Koyun eti 1981' tondan, $625'lik azalmayla, 1985' t e 2,293 tona düşerken 1,300 tondan, $53 azalma göstererek 1985'te 607 tona d" tavuk etinde bir artış vardır. 1981 'de 1907* tondan fcL8 2264 tona. Sığır eti ise, 1981'de 955 tondan j523 artarak 1985'te 1175 tona yükselmiştir. Bu da...

ie 3,057 , keçi eti işerken,• 7 artışla

SAĞLIK VE SOSYAL YARDIM BAKANI MUSTAFA ERBILKN Toplum sağlığı yemeğe yöneldi demektir, beyaz et ve sı

NACİ T. USAR (Devamla) - Hayır efendim. Bu da ijoyun etind düşüş, keçi etinde düşüş ama, buna karşılık daha ucuz clduğu için tavuk etine bir yöneliş, hormonla şişirilmiş puf böreği gibi pili lere bir 3rönelme. Oyle. Onlara bir yönelme ve . sığır, etine bir yönelme oluyor. Sığır etine yönelme talepten değil, tosunlarını, ineklerini elden çıkarmak isteyen hayvancının piyasaya p.rz zorlamasından artmıştır. Bu artışın nedeni budur, ve buıa karşılı1 olarak süt düşüyor.

(Yarinden) ır eti.

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; bizim süt Avrupa standartlarının beşte biri dolayındadır. Süt içm^ sütü içeriz. Kendi çiftçimizin hayvan besleyicimizin bu temiz sütünü içmiyoruz, içirmiyor^z, kutu sütü içiyoruz kanlıkların ortadan kaldırılması, süt tüketimini teşvik süt tüketimi teşvik edilince de köylünün cebine para giı

üketimİKİ ylz, kutu gibi, tc: Bu alış-

edecökti, eçekti.

.,/3154

- 3154 -

Fert başına tüketilen çiğ süt miktarı b^zde ortalama yılda otuz'kilogramdır,*Bu Avrupa'da yüz elli kilogramdır. Yani biz Kıbrıs Toplumu olarak, Avrupa'daki bir insanın yıllık süt tüketimindin beşte birini tüketmekteyiz. Bu da tabiatıyla süt üretiminin teşvik edilmediğini, teşvike muhtaç'olduğunu gösteren bir rakamdır. •

Sayın Başkan, sayin milletvekilleri; üstündödurmak "istediğimiz bir husus vardır ki; demin bahsetmişti^/,fctibvan-'siyönlafr sıfırlandı, teşvik görmüyor-tarım.' Özellikle-hayvan-cılık teşvik görmüyor. Dolayısıyle geriliyor1. Buna paralel olarak bir de ithalat recimi ekleniyor. İthalat;rejimi dış ekonomilerin, bizim yerli üretimimizin yerini almasi;- dış ekonomi mamullerinin, dış ekonomilerin ürünlerinin bifcim yerli ürünlerimizin yerini alması şeklinde tecelli ettiği İçin de girdiği miktarda bizde gerileme olmaktadır. Örneğin 1985'te 750 ton donmuş et ithal edildi bu memlekete. Buna karşılık o günün fiyatlarıyla 485,000,0*0 Türk Lİrşişı para verildi. 1986'da 284 ton donmuş et ithal edildi, o gübün'fiyatlarıyla 184,000,000 lira para verildi. Toplanı' 669,000,000 lira 1985 ve 19'86 fiyat-larıyla toplam 669,000,000 lira paramız donmuş ete gitti. 750 ton, 284 ton daha koyduğunuzda işte bin ton yerli üretimin yerine ikame edilmiş bir donmuş et miktarı. Salam, sosis, küçük görülmekle beraber, sadece geçiyorum. 68,0#0>000 Türk Lirası dolayında da salam, sosise para verilmiş, aynı- dönem içinde salam sosis ithalatına, Sığır eti ithalatına, donmuş et değil, sığır eti ithalatına 1985'te 350 tona karşılık 126,000,000, 1986'da 309 tona karşılık 239,000,000, toplam 365,000,000 Türk Lirası para ödemiş. Bu ekonomiden çıkmış ve*dış ekonomilere

gitmiş. Yani, iki yıl içinde ithal edilen donmuş ete, salam, sosise ve sığır etine toplam 1,102,000,000-T{jrk Lirası para gitmiş frizim ekonomiden dış ekonomilere. Hem de 1985 ve 1986 değerleriyle. Kutu eti ithalatına «denen 100,000,000 dolayındaki para buhun dışındadır. Kutu sütü ithalatına, defnin sözünü ettim, Süt üretimimizde azalma var, süt tüketmiyoruz. Şu anda piyasada faaliyet göstermekte :>lân süt tesisleri, alacak, işleyecek süt bu İltisakta zorluk* çekiyor. Çünkü, sütü'üreten inek sayısında 4000 baş azölma'ölmüştür."'Sütü üreten köyün sayısında 100,000 baş

3155/

- 3155 -

azalma olmuştur* Bu koşullarda süt üretimi de dolaya elbetteki »lumsuz yönde, etkilenecekti. Hiç unutmam, Besleyicileri ve;Yetiştiricileri Birliği Başkanı Saj Ozyiğit ikinci-Kurucu Meclis Döneminde bu-çatı altır aldığında, bir gün gelecek içeceğimiz sütü.de dışarı getireceğiz demişti. 0 günlerden bu uyarıları yapmış ederiz ki, şimdiki piyasanın süt arzının getirdiği t Hükümette tehlike çanlarını çaldırır ve gereken önle alır. Kutu sütü ithalatına 1984'te 177 tona karşılık lira para üdemişiz. 1985'te 110 tonakarşılık 50,000, 160 tona karşılık 71,000,000, toplam, üç yıllık dönen 179;000,000 lira^para ödemişiz., 1987'de ödenen para yani, 1987'de gerçekleştirilen kutu sütüne bu ekonotr para miktarını,-istatistikler elimizde olmadığı için meyeceğiz.

Peynir.ithalatına, 1984'te 361 tona karşilı 1985'te 422 tona karşılık $30,000,000, l?86'da 201 tona karşı-lık 239,000,000, toplam 737,000,000 Türk Lirası para bu ekonomiden dış ekonomilere.

sıyla Hayvan ın Ozkul da! söz dan tı. Ümit u kriz, mleri 58,000,000

000, 1986'da içinde,

miktarını iden ;giden söyleye-

k 168,000,000,

gitmiştir,

Tereyağı ithalatına 1984'te 17 tona karşılık 1985'te 5.5 tona karşılık 5,000*000,;1986'da 20 tona 27,000,000,. £oplam^48,000,000 lira para ödemişiz. Yahi, son üç yıl-içinde kutu sütü, peynir.ve tereyağı ithalind toplam 964,000,000 Türk Lirası para. ödemişiz, o günlerin fiyatlarıyla ve o günlerin para değeriyle.-

T«z süte ve daha ikinci derecedeki diğer süit ürünle-rine ithal karşılığı ödenen paralar bu•çalışmamızın içine' alınmamıştır.

Sayın Başfcag, sayın milletvekilleri; bundan ceği gibi hayvan üreticimiz, son iki yıl içinde, yani 1986 yılları içinde,- hayvansal ürün, süt, ve süt ma sırf ithalat nedeniyle toplam 2,0^6,000,000 Türk Liri kaybına uğramıştır. 1987'deki ithşl-karşılığı gönder, da bakacak olursak, bu miktar herhalde 3,000,000,000

16,000,000, karşılık

da görüle-.198̂ ve

nullerinden sı gelir len paraya a dayanır»

156/.,.,.

- 3156 -

Alınacak önlemlerle bu 3,000,000,000 Türk Liralık kaynak, 1985. 1986 ve 1987 yılları İçinde bölüşerelT kendi üreticimizin cebin^ gidebilirdi. Kendi üreticimizin- açılan sayısız yaralarından birkaçına merhem olabilirdi.- Demek oluyor ki Ekonomik Yıkım-Paketi ile-öngörülen- sübvansiyonların sıfırlanması politikası, devlet desteğinin tarım üzerindeki etkisinin azaltılması poli-tikası, yine Ekonomik Yıkım Paketiyle öngörülen liberasyon «. .. ve dış;-ticareti- de kucaklayan^ serbest ticaret-anlayışı tari»-üzerindeki ağır-darbelerini pe§pe-şe sıralamaktadır. Bu açıktır , ve bunun inkar edilçdek,--bunun Tanrıya ve doğaya bağlanacak bir--yanı da yoktur, bu bir politika -meselesidir.' Bu4bir aplitika meselesidir. Bir uygulama, bir anlayış meselesidir» -Üretici • sektörlerden yana-olup olmama meselesidir. Yani köylü Ahmet dayının mı yanındasın, çiftlik,- hay-vancılık yapan Hüseyin-'in mi yanındasın, yoksa Asil Nadir'in mi yanındasın, yoksa Narin Şirketinin, Sunz-est'in mi yanındasın? Sen hayvan yetiştiren Ahmet'in, Mehmet'in mi yatımdasın? Yoksa et ithali yapan bil-mem hangi tüccarın mı yanındasın? Sen süt üreten, kendi çift-çinin, üreticinin mi yanındasın? Süt mamullerini işleyen, kendi tesislerinin mi yanındasın? Yoksa dışarıdan peynir, tereyağı, kutu sütü ve benzeri süt mamullerini ithal edip bunlardan tatlı kazançlar elde eden 3-5. tane tüccarın .-ve şirketin mi yanındasın? Bütün mesele ve bütün ayırım işte burada topla-nıyor Sayın Başkan, sayın milletvekilleri.

0MER DEMİR (Gazi Mağusa) (Yerinden) - Tüccarla:;ne il-ilgisi vardır? Arz talep meselesidir.

NACİ T. USAR (Devamla)"- Budur. Mesele... nasıl şey tüccarla ne ilgisi vardır?"'

ERGÎN ABDULLAH (Gazi Mağusa) (Yerinden) - Aynen aynı soruları soruyor. .

ÖMER DEMİR (Devamla) - Kim soruyor? ERGÎN ABDULLAH (Devamla) - İsmail Akın. Haİimiz ne '

olacak diye soruyor. NACİ T. USAR (Devamla) - Mesele burdadır. Ve bu uygula-

mayla tabiî ki bu iş gidiyor. Baktığımız zaman, şimdikSğünüyorl a diyorlar -ki biz sübvansiyonları kesmedik, kredileri de yapıyoru? Tabii ki şıppadak kesemezsiniz bunu. Küt diye indirip tahrayla

3157/,.

- "3157 - i 1>

keser gibi kesemezsiniz. Ama bir silsile içinde, gittikjç azalta^ajk. düşürdüğünüz. *rtada„

TARIM VE ORMAN BAKANI AYTAÇ BEŞEŞLER (Y.erindenj) Kabul ettiniz yani sübvansiyonları^., devam ettiğini?

NACİ T. USAR (Devamla) - Gittikçe düşürdüğünü2 Sübvansiyonların üretici başına, dönüm başına, hayvart •ranitt-ı karşılaştırdığımızda geçen yıllara oranla düşüj ğunu görürsünüz. Bu düşüşün miktar olarak artsa bile, olarak artsa bile reelde, gerçekte para değerini ve en ğözönünde bulundurduğumuzda tarım sektöründe aktarılan lerde de yaşa»dığını söylemek mümkündür. Örneğin yuvar! rakamlarla söyleyeyim. Kooperatif'Merkez Bankasının 19 1987 yılları içinde tarım sektörüne kanalize ettiği tar amaçlı kredinin tutarında sadece %71ik bir artış olmu

ÖMER DEMİR (Gazi Mağusa) (Yerinden) - Görev ve vatandaşa.

NACİ T. USAR (Devamla) - Sana Tarım Bakanlığı vini vermedi vatandaş.

ÖMER DEMİR (DeVamla) - Hayır, Meclisin • temsillyetinden bahsediyorum.

ortada, aşma oldu-

ominal syönu

kredi-ak ve

ımsal tur.

ila

£6

rdi

göre-

NACİ T. USAR (Devamla) - Haa, sağol.

TARIM VE ORMAN BAKANI AYTAÇ BEŞEŞLER (Yerinder * -

Lütfen, susun da dinleyeyim Naci'yi, Gerçekten yararlı konuşma.

NACİ T. USAR (Devamla) - %7'lik bir artış olmışturj 7,000,000,000'a yakın bir kredi dağıtmıştı Kooperatif Perkez Bankası .1986'da, 1987'de 7,000,000,000'm biraz üstünde bir kredi dağıtmıştır ve bu dağıtımdaki bir yıldan öbür yıla artış oranı %7 dolayındadır. Ama, aynı dönem içinde enflasyorun artış

3153/..

) -bir

-'3158 -

hızı, para değerindeki düşüşler gözönüride bulundurulacak olursa, gerçekte 1986'dan 1987'ye giderken, Kooperatif Merkez Bankası-nın köylümüze aktardığı tarımsal amaçlı kredilerin oranında, reel oranında %33-34 dolayında bir düşüş vardır.

. t

. ÖMER DEMİR (Gazi Mağusa) (Yerinden) - %40 da Ziraat i * Bankasında artış.var ama. i. t.

NAGİ ,T^«ÜSAR (Devamla) - %33-34 dolayında bir düşüş vardır. Ziraat-Bankası 844 üreticiye proje tahtında den^ir^e tabi olarak l,OOOrGOOrOOO'ın-biraz üstünde kredi, vermiştir.. I V * '' ' C ' ' «F.

• • •• ÖMER DEMİR (.Devamla) Daha fazla. •• •

NACİ T. USAR (Devamla).t.Yani, Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası kredi dağıtımıyla bizi ihya etmiş değildir. Üre-ticimizi, çiftçimizi, hayvâncıtoizı ihya etmiş değildir. Onun kredilerinde de reel olarak, gerçekte düşüşler sözkonuşüdür. Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası, onların da hangi kaynaktan olduğu belli. Toplam sadece Ö44 kişiye kredi vermiştir. 0 kadar*

• . t • Onun'için Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; bu konuyu

toparlayacak olursam, hayvancılıktaki gerilerte, sübvansiyonla-rın sifırlanması politikasından kaynaklanıyor. Buna bağlı olarak yem fiyatlarındaki artışlardan, kredi oranlarındaki yükselmelerden diğer 'bütıiu tarım kredilerindeki artışlardan ve dış ekonomilere bizim sınırlı kaynaklarımızın teslim edilmesi anlamındaki ithalat; serbestisinden ve dış ticaret rejiminden kaynaklanmaktadır.1 Hay-vancılıktaki gerileme budur. Kimse bize hayvancılıkta gerileme yoktur falan demesin. Bunlar ancak endek göndek olur. Açık olan şudur ki; rakamlar, istatistikler, hayatın yaşanan' gerçekleri bize.hayvancılıkta önemli boyutlarda bir gerileme olduğunu göstermektedir. - • • »• • «•"

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; 'kuru ziraatta bir3-> önce bahsetti Sayın Hacıahmetoğlu, nadaslama şart. Şarttır ya. Ama hangi babayiğit nada'slama yapabilir? Hangi babayiğit tarlayı bir defa, iki defa sürer de ondan sonra ekime hazırla>y-a>15ilir? Bu

3159/...

- 3159 -

konulairda1 üretici teşvik görmelidir. Mazot fiyatlarırd artışlar, traktör yedek parçalarında görülen artışlar larda üretim aracı sahip-olmayanların içine düştüğü •gerçek anlamda verimi yükseltecek metodlarla üretimi kılmaktadır;

a görülen , bu 'konu-

£|ÜÇSÜZ:lÜk, imkânsız î .

Kuraklık konüsunda bir önceki yıl, nadas"çıkja şartının bu yıl aranmamış olmasını, CTP Meclis Grubu takdirle karşıladığımızı belirtmek isteriz. Fakat, bu yine keşmekeş devam etmektedir. Kuraklık yörelerinde şikâyetleri artık miẑ ah edebiyatının, güldürü edebiyaft halk tipi örneklerine dönüşmüştür. Kuraklık tespit sırasında yolun altı kuraklığa girer,!yolun üstü kura girmez. Köylü Ahmet Dayım der ki; ay oğlum, Allah bun dev bir şemsiye gerdi. Yolun altına yağmur düşmedi, gelledi, yolun üstüne yağmur düştü.

ça L

ÖMER DEMİR (Gazi Mağusa) (Yerinden) - Onlar tüzüklerle.belirtilmiştir.

rmış; olma olarak konularda

yurttaşların inin; ışmaları îlığa jn üstüne

şemsiye en-

ras a ve

NACİ T. USAR (Devamla) - Yasalar ve tüzükler tamam değil*. Biz Tarım Sigortası Yasasının geçmesi iç:in zamanında mücadele verirken, bugünkü tüzüklerin ortaya çıkması :.çin de uğraş vermemiştik. Bugünkü tüzükler ne kadar yontarsa Tarım Sigortası ne kadar yontar, üreticiye ne kadar az kuraklık tazminatı inti>kal ettirilirse mantığı ile hazırlanmıştır bütün tüzükler. Şimdi size yıllardan beri faaliyet sürdüren, faâ .i-yetini ise bizim beğenmediğimiz, yetersiz bulduğumuz bir kurulu-şumuzun kuru ziraatla ilgili olarak, tahıl ziraatı il< ilgili olarak hükümet kademesinden neler bekle-diğini okumak ; st iycjrum,.

TARIM VE ORMAN BAKANI AYTAÇ BEŞEŞLER (Yerinden) - (İyi ki kopyalarını verdim sana. i

NACİ T. USAR (Devamla) - Yok bunları azdan:çcktan ;biz de tesbit etmiştik ama, şimdi bunlar şey olmuştur tabiî,..'Ü

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla) - Ben daha okumadım. NACİ T. USAR (Devamla) - Belge olmuştur, bunlar şahadet

niteliğindedir efendim. Bunlar bir olayı kanıtlamakta yardımcı olan...

3160/...

- 3 1 6 0 -

AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla) - Yani memnunsunuz*

NACÎ T. USAR (Devamla) - Belgelerdirler. Tahıl ambar-laması ile ilgili şikayetleri' Sayın Hacıahmetoğlu söyledi. Ger-çekten tahıl ambarlarımızın durumu acınacak haldedir. Tahılı harmandan veya yığıldığı yerden veya kamyondan çekip ambara dökecek olan aletler de, makineler de acınacak haldedir. Biz bir gezimizde CTP milletvekillerinden oluşan bir heyetle bir gezimizde, ambarların dolaylarında yerlerde atılı, çalışmayan çok sayıda, bizim ha£kın ariya' dediği çekim araçları görmüştük. Lienöcomp mudur, yanlış kullanmayalım adını...

ÖMER DEMÎR (Gazi Mağusaj (Yerinden) - Pünomatik. . . . . s <

' ' AYTAÇ BEŞEŞLER (Devamla) - Hava ile çeker/ . .V • • i. . -.V: ' " • v ..: ,

• •'NACÎ T. USAR (Devamla) - Şeyle, •tt&va -ile1:çeken kompre-sörlü evet, aracı da bir tane görmüştük biz -zamanında .̂ îtndi o,.güP-lerdeM uyaıtılarımiiryerini bulmuş' ve 'bunların/ tedariki yânüne gidilmişi ise bunu öğrenmek bizi sevindirecektir. Ambar-ları elektriksiz bulduk. Ambarları dşmı delik bulduk. 0 zamanki tespitlerimizi Meclisto dile getirmiş ve Hükümeti,, ilgili Bakan-lığı uyarmıştık. Bunlar giderildi ise de'di'ğirr> gibi seviniriz., takat son Tarım Kongresine, Çiftçiler Birliği tarafından sunulan tebliğe göz atacak olursak, bu konulardaki eksikliklerin yılda yaklaşık 500,000,000 Türk'Liralık bir kayba, yarım ttfilyar Türk Liralık bir kayba neden olduğuttü^ yani ambârlarin tam' iyi durumda olmayışlarının yarım milyar Türk Liralık bir kayba neden olduğu kaydedilmekte ve bir an önce bir ''silo inşaatına gidilmesi isten-mektedir.

Silo inşaatından geçtik Sayın Başkan, sayın milletvekil-leri; tahıl ambarlanan kapaîi yerlerin bir an önce tahıl1ambar-lanabilecek şekle sokulmasını tâlep etmekle yetinelim. Hiç olmazsa 1987-1988 ekim sezonu için. Hazırlıklar yapılsın, görmek istemeyiz damı:;akıtan ambar, görmek-istemeyiz çalışmayan ariya yahut da neydi o.şeyin adı?... •

3161/..

- 3161 -

AKTAN SABIK (Gpzi Mağusa)(Yerinden)- Pünomati ç.

NACÎ T. USAR (Devamla)- Pünomatik. Bunları gömmek istemeyiz sağda 1 solda . Elektriksiz ambar görmek iste neyızü Oraya, buraya açığa yığılmış ürün görmek istemeyiz. iîerşe-i-yin zamanında -alınmasını istiyoruz, zamanında almmaç'ini ve üreticiye de parasının zamanında ödenmesini isteriz, îlk defa bu yıl ürün teslim tarihi ile son ödeme tar .hi arasında süre üç aya düşmüştür* Daha önceki yıllarda bu süre daha yüksek idi. Biz tekrar bu sürenin düşürüllm Î S İ , aşağıya çekilmesini Önermekteyiz ve bunu önerirken' dî üre~ tici mademki aldığı krediye karşılık faiz öder, aynı kre-diye veya çevirme kredisine karşılık mademki faiz öder, ürünü tesl