“Üniversite Öğrencilerine ÜS/CS Hizmet Modeli Oluşturma”

Araştırması, (Hacettepe Örneği)

Dr. Sare MIHÇIOKURHacettepe Üniversitesi, Beytepe Kampüsü,

Öğrenci Sağlık MerkeziÜniversite Sağlık Merkezleri II. Sempozyumu

15-16 Aralık 2006, ANKARA

2000-2001 Eğitim Dönemi Birinci Sınıf Öğrencileri

H.Ü - Beytepe 1789 Diyarbakır - Dicle 1877

Toplam 3666

Gençlerin Cinsel Sağlık / Üreme Sağlığı Sorunları ve Etkileyen Faktörler

Araştırması (2001)

Gençlerin Cinsel Sağlık / Üreme Sağlığı Sorunları ve Etkileyen Faktörler Araştırması

(2001)

• Birinci sınıf öğrencilerinin cinsel / üreme

sağlığı konularında bilgi açığı ve hizmet

gereksinimi mevcuttur.

• Öğrencilerin %48.0’i akran/arkadaşlarından,

%36.3’ü okuldan, %18.0’i doktor/psikologdan

CS/ÜS konularında bilgi almışlardır.

• Öğrencilerin %7.6’sı üniversitenin öğrenci

sağlık merkezinden, %38.5’i özel kuruluştan)

hizmet almıştır.

Gençlerin Cinsel Sağlık / Üreme Sağlığı Sorunları ve Etkileyen Faktörler

Araştırması (2001)

• Öğrencilerin %76, “sevgilileri”, %6.5, cinsel

deneyimi vardır. (Erkeklerin cinsel deneyimi

daha fazladır.)

• Cinsel deneyimi olan öğrencilerin %54.4’ü

cinsel ilişki esnasında gebelikten korunma

yöntemi kullanmamıştır.

Gençlerin Cinsel Sağlık / Üreme Sağlığı Sorunları ve Etkileyen Faktörler

Araştırması (2001)

Okullar 66.0

Üniversite Sağlık Merkezleri 60.0

Bağımsız Danışma Merkezleri 44.0

Hastaneler 34.0

Sağlık Ocakları 20.0

Hizmet almak istenen kuruluşlar (%)

Öğrencilerin Beklentileri

• Başvurular/kayıtlar saklı tutulmalıdır,• Danışmanlık ve tedaviyi

kapsamalıdır,• Kolay ulaşılabilmelidir, • Hem kişisel hem de toplu hizmet

alınabilmelidir,• Kadına kadın/erkeğe erkek uzman

hizmet vermelidir, • Kampüste duyurular yapılmalıdır.

“Üniversiteler için Gençlere Yönelik

Üreme Sağlığı/Cinsel Sağlık

Hizmet Modeli Geliştirme” Projesi.

AMAÇLAR

Cinsel/üreme sağlığı konularında öğrencilere

danışmanlık/klinik ve eğitim hizmeti sunmak

üzere bir birim oluşturarak, öğrencilerin

gereksinimlerini karşılayabilecek bir hizmet

modelinin geliştirilmesi, uygulanması.

PROJE HAZIRLIK FAALİYETLERİ:

Mediko-sosyal sağlık merkezlerinin hizmet

sunum durumları ve hizmet gereksinimleri

saptandı ve “Gençlik Danışma Birim”leri

oluşturularak donanımları sağlandı.

Hizmet sunanlar ve öğrenciler için eğitim BEİ

materyalleri hazırlandı ve basıldı (broşür,

posterler).

Web sitesi oluşturuldu.

Başka hastanelere sevk edilecek öğrenciler için ilgili hastanelerden Uzman Doktor isimleri belirlendi.

Her iki sağlık merkezinde hizmeti sunacak 7

hekim, 3 psikolog cinsel/üreme sağlığı,

gençlerle iletişim konularında eğitildi.

1 Nisan 2003’te her iki sağlık merkezinde

“Gençlik Danışma Birimi”nin çalışmaları

başlatıldı.

1 NİSAN 2003 – 30 KASIM 2006 TARİHLERİ ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER:

Gençlik Danışma Birim’lerinin faaliyetlerinin öğrencilere

duyurulması amacıyla TANITIM SEMİNERLERİ

Yıllık Üniversite Senato toplantılarında SM çalışmaları

sunularak SAVUNUCULUK (ADVOCACY) çalışmaları

“Gençlik dönemi ve sorunları, gebeliğin oluşması,

gebelikten korunma yöntemleri ve CYBE”, madde

bağımlılığı konularında EĞİTİM SEMİNERLERİ ve GRUP

SÖYLEŞİLERİ

SM/GDB’lerin faaliyetlerinin tanıtımı, CS/ÜS ve diğer

sağlık konularında RADYO PROGRAMLARI ve TV’de

SÖYLEŞİLER

BROŞÜR DAĞITIMLARI ve kampüslerin çeşitli

alanlarında POSTERLERİN ASILMASI

WEB SAYFASInın içeriğinin güncelliğinin

sağlanması çalışmaları

AKRAN EĞİTİCİLERİ işbirliğinde BAHAR

ŞENLİKLERİNDE STAND açma, FİLM gösterimleri,

öğrenci grupları ile CS/ÜS ve iletişim konularında

çalıştaylar yapılması

Öğrencilerin, CS/ÜS konularında bilgi düzeylerini,

davranışlarını ve sağlık merkezlerini kullanım

biçimlerini, sağlık hizmetlerinden memnuniyet

durumlarını saptamaya yönelik ARAŞTIRMALAR

yapılması

TANITIM SEMİNERLERİ/EĞİTİM/PANEL(2003 – 2006)

Tanıtım Seminerleri/Eğitim/Panel

Katılan kişi sayısı

BEYTEPE MERKEZ TOPLAM

Sağlık Merkezlerinin GDB’lerinin tanıtımı

1237 1906 3143

Gençlik dönemi ve sorunları, Gebeliğin Oluşması ve Korunma Yöntemleri, CYBE ve korunma konularında eğitim

7010 1311 8321

Beslenme (Panel) 52 - 52

Madde Bağımlılığı (Seminer – Film)

77 45 122

Toplam 8376 3262 11638

BROŞÜR DAĞITIM FAALİYETLERİBEYTEPE/MERKEZ (2003-2006)

Broşür dağıtılarak yapılan tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri

Dağıtılan broşür sayısı

Sıhhiye ve Beytepe Kampüslerinde, yeni kayıt yaptıran öğrencilere SM ve GDB Hizmet Tanıtım broşürleri dağıtımı

14 837

Cinsel/Üreme sağlığı konuları ve Hizmetlerin Tanıtımı ile ilgili broşürlerin Bahar Şenliklerinde dağıtımı (Stand)

8 250

Toplam 23 087

Dağıtılan Broşürlerin Konuları

• Hizmetin Tanıtımı• Üreme Sağlığı/Cinsel Sağlık• Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar• Gebelikten Korunma Yöntemleri• Doğal Korunma Yöntemleri• Gebeliği Önleyici Haplar• Gebelikten Koruyucu İğneler• Bariyer Yöntemler• Kendi Kendine Meme Muayenesi

POSTER ve AFİŞLER

“Cinsel ve Üreme Sağlığı Danışmanlık/Klinik Hizmet” Tanıtım posterinden toplam 189 adet poster değişik zamanlarda Merkez ve Beytepe Kampüsleri’nde öğrencilerin görebilecekleri alanlara asıldı.

Spot cümleler içeren afişler hazırlanıp asıldı.

WEB SAYFASI (www.sagmer.hacettepe.edu.t

r)

Sağlık Merkezleri ve GDB’lerinin web sayfası Aralık 2003 – 10 Aralık 2006 tarihleri arasında 89 158 kez ziyaret edilmiştir.

RADYO ve TELEVİZYON(19 Mart 2004-Kasım 2006)

• Nisan 2003’de GDB çalışmalarının başlamasının ardından Radyo Hacettepe’de çalışmaların tanıtımı yapıldı.

• Radyoda, haftada 1 – 2 gün yarım saat “Sağlıklı Yaşam ve Gençlik Programı”nda değişik sağlık konularında söyleşiler yapılmaktadır.

• 11 Temmuz 2003’de CNN Türk haber programında GDB’inin tanıtımı yapıldı

• 22 Nisan 2005 tarihinde TRT İnt’de “Kadına Dair” programında “Gençlik Dönemi ve Sorunları” canlı yayında anlatılmıştır

AKRAN EĞİTİCİLERİNİN FAALİYETLERİ

• Bahar Şenlikleri’nde stand açarak GDB’lerin hizmet tanıtımı, Gebelikten korunma yöntemleri ve CYBE’lar broşürlerinin dağıtımı

• 20 öğrenciyle CYBE’lar çalıştayı

• SM/GDB faaliyetlerinin öğrencilere duyurulması

• 3 kez film gösterimi (Madde bağımlılığı konusunda “Requiem for a Dream”, AIDS konusunda “Philadelphia Boy“ ve “Transit”)

ARAŞTIRMA

•2001 yılında HÜ Beytepe Kampüsün’de yapılan araştırmada öğrencilerin sağlık merkezini kullanımı, cinsel sağlık/üreme sağlığı (CS/ÜS) konularında bilgi, görüş ve davranışlarının, hizmet gereksinimi ve hizmetle ilgili beklentilerinin profili çıkarılmıştır. (Birinci çalışma)

•GDB hizmet sunumunda başlamadan önce ve 1.5 yıl hizmet sunduktan sonra sağlık merkezine başvuran öğrencilere 2 kez anket uygulanarak öğrencilerin CS/ÜS konularında bilgi, görüşleri ve sağlık merkezini kullanımı ile ilgili profil çıkarılarak GDB’nin faaliyetleri planlanmıştır.

•GDB kurulmadan önceki 6 ayda ve GDB hizmet sunumuna başladıktan sonraki son 6 ayda SM’nedenleri değerlendirilerek SM’nin kullanımındaki değişiklik ve GDB’nin SM’ne katkısı saptanmıştır.

• Erkek ve Kız öğrenci yurdunda kalan öğrencilerin sağlık merkezini kullanım bilincinin saptanmasına yönelik bir anket uygulaması yapıldı.

• Nisan – Mayıs 2005’de HÜ Beytepe Kampüsün’deki fakültelerin son sınıfında okuyan üniversite öğrencilerinin sağlık merkezini kullanımı, cinsel sağlık/üreme sağlığı (CS/ÜS) konularında bilgi, görüş ve davranışlarının, hizmet gereksinimi ve hizmetle ilgili beklentilerinin saptanması amacıyla anket uygulanmıştır. (İkinci çalışma)

• Ekim 2006’da Yabancı Diller Yüksekokulunda okuyan öğrencilerin CS/ÜS konularında bilgi, görüşleri ve sağlık merkezini kullanımı ile ilgili anket uygulanmıştır. Aynı anket Ocak ve Mayıs 2007’de tekrar uygulanarak CS/ÜS eğitimlerinin etkisi değerlendirilecektir.

ARAŞTIRMA

1 Nisan 2003 – 10 Aralık 2006 tarihleri

arasında Sıhhiye ve Beytepe Kampüsü,

GDB’inde sunulan Danışmanlık/Klinik

hizmetler ile ilgili bulgular

ÜREME SAĞLIĞI GENÇLİK DANIŞMA BİRİMİ HİZMET AKIŞ ŞEMASI

ÜREME SAĞLIĞI GENÇLİK DANIŞMA BİRİMİ HİZMET AKIŞ ŞEMASI

Sağlık MerkeziSekreterlik

Sağlık MerkeziSekreterlik

Sağlık Merkezi HekimleriSağlık Merkezi Hekimleri

Gençlik Danışma BirimiGençlik Danışma Birimi

Üreme Sağlığı

A) Herhangibir şikayet ile;A) Herhangibir şikayet ile;

B)Sadece Bilgi için GelenlerB)Sadece Bilgi için Gelenler

GenelGenel ÜremeSağlığı

ÜremeSağlığı SevkSevk

GenelBilgi

GenelBilgi DanışmanlıkDanışmanlık

DanışmanlıkDanışmanlık

SevkSevk

Gebelikten Korunma Yöntemi(Hap,Kondom,İğne,RİA)

Gebelikten Korunma Yöntemi(Hap,Kondom,İğne,RİA)

Tanı/TedaviTanı/Tedavi

DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

• Üreme Sağlığı• İstenmeyen Gebelikler• Gebelikten Korunma Yöntemleri (Kontraseptif Yöntemler)• Cinsel Sağlık

DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

• Beslenme

• Kişisel Hijyen

• Madde Bağımlılığı

(Sigara, alkol, uyarıcı ve uyuşturucu mad.)

• Psikolojik Danışmanlık

• Cinsel İstismar ve Şiddet

KLİNİK HİZMETLER

• Muayene

• Gebelikten korunma Yöntemleri

Hap

Kondom

Koruyucu İğneler

Rahim İçi Araç

• Cinsel ilişki sonrası gebelikten acil korunma (Acil Kontrasepsiyon)

• Genital Yol Enfeksiyonları Tanı ve Tedavisi

GENÇLİK DANIŞMA BİRİMİ”NDE

• Kayıtlar kişiye özel ve saklı kalmaktadır,

• Sağlık Merkezimizdeki hizmet ücretsiz

olarak verilmektedir,

• Güler yüzlü, iletişime açık, donanımlı,

nitelikli bir hizmet sunulmaktadır.

GENÇLİK DANIŞMA BİRİMİ’NE BAŞVURULAR (01.04.2003-10.12.2006)

 

BEYTEPE MERKEZ TOPLAM

KIZ 1492 877 2369

ERKEK 260 48 308

TOPLAM 1752 925 2677

SONUÇLAR

SONUÇLAR BEYTEPE MERKEZ TOPLAM

Danışmanlık 1216 690 1806

Reçete 514 301 915

Sevk 187 161 348

Korunma yöntemi 660 466 1126

Broşür 767 456 1223

TOPLAM 33443344 20742074 54185418

Başvuranların Önerileri

• Gerçekten çok ihtiyaç olan bir hizmet, bu

yüzden duyuruların yaygın yapılması gerekli,

• Öğrenci ne olursa olsun yargılanmamalı,

• Bu birim fazla tanınmıyor, kendini tanıtmak

için bölümleri gezebilir ve ayrıntılı bir şekilde

verdiği hizmetleri anlatabilir,

• Gebelik testi imkanı olabilmeli,

• Diğer üniversitelerde de bu hizmet verilmeli.

Üniversitede okumayan arkadaşlar da bu

birimden faydalanabilmeli.

Gençlerin Cinsel Sağlık / Üreme Sağlığı Sorunları ve Etkileyen Faktörler Araştırması (2005)

• Öğrencilerin CS/ÜS konularında bilgi düzeyleri

yetersizdir.

• Öğrencilerin %60.2’si akran/arkadaşlarından (%48.0)

, %47.3’ü okuldan (%36.3), %22.2’si

doktor/psikologdan ( %18.0) CS/ÜS konularında bilgi

almışlardır.

• Öğrencilerin %41.6’sı üniversitenin öğrenci sağlık

merkezinden (%7.6), %42.1’i özel kuruluştan

(%38.5) hizmet almıştır.

• Öğrencilerin %23.4’ü “Gençlik Danışma Birimi”nden

(GDB) haberdar.

• Öğrencilerin %12.3’ü GDB’den hizmet almıştır.

Sağlık Merkezlerimizde GDB nin oluşturulması ve bu hizmetlerin proje bitiminde rutin hizmetler olarak verilmesi,

Verilen Hizmetlerin değerlendirilmesinde alınan olumlu sonuçlar,

Hacettepe Ekibine, GDB’lerin kurulması ve gençlerin ihtiyacı olan hizmetlerin diğer Üniversitelere de yaygınlaştırılması gereğini düşündürdü……………

Bundan sonra neler yapıldığını benden sonraki konuşmacılar sizlere sunacaklar

TEŞEKKÜR EDERİM