Upload
others
View
10
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
“DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ ve
KUŞADASI LİMANI”
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
2
İÇİNDEKİLER
Sayfa
Sunuş…………………………………………………………………………………………………………………….. 3
1. Kruvaziyer Turizmi…………………………………………………………………………………………..… 4
2. Dünyada Kruvaziyer Turizmi……………………………….……………………….……..…………….. 5
3. Türkiye’de Kruvaziyer Turizmi……………………………………………………………………………. 10
4. Kuşadası Limanı………………………………………………………………………………………………... 13
4.1. Kuşadası Limanı’nın Tarihçesi………………………………………………..……….…………… 13
4.2. Kuşadası Limanı ile İlgili Teknik Bilgiler……………………………………………………….. 14
4.3. Kuşadası Limanı İstatistikleri.……………………………………………………………………… 15
4.4. Kuşadası Limanı’nın Ticari Hayata Katkısı……………………………………………………. 19
5. Sonuç ve Değerlendirme……………………………………………………………………………………. 20
EKLER
EK-A: Uluslararası Kruvaziyer Hatları Birliğine Üye Firmaların İletişim Bilgileri……….. 22
EK-B: Uluslararası Kruvaziyer Hatları Birliğine Üye Firmaların Kruvaziyer Gemileri... 26
Kaynakça……………………………………………………………………………………………………………….. 34
3
Sunuş
Günümüzde turizm talebi içerisinde özellikle kruvaziyer gemilerle yapılan turizme olan talepte
hızlı bir atış gözlemlenmektedir. Uluslararası Kruvaziyer Hatları Birliği (Cruise Lines
International Association, CLIA) tarafından yayımlanan rapora göre; 1990-2009 yılları arasında
kruvaziyer gemilerle seyahat eden yolcu sayısında % 7,2 oranında bir artış söz konusudur.
2010 yılında yaklaşık 14,5 milyon kişi kruvaziyer gemilerle dünyanın çeşitli destinasyonlarına
seyahat etmiştir. 2011 yılında ise 252 gemi ve 16 milyon yolcuya ulaşması, sektörün
büyüklüğünün 30 milyar dolara ulaşması beklenmektedir.
Kuşadası, ekonomisi turizme dayanan bir ilçedir. Kuşadası ekonomisi içinde ise kruvaziyer
turizminin ve Kuşadası Limanı’nın önemli bir yeri vardır. Kuşadası Limanı, gelen kruvaziyer
gemi sayısı ve deniz yolu ile gelen turist sayısı bakımından Türkiye’de liderdir. Bu nedenle, hem
ülke ekonomisi içinde, hem de ilçemizin ekonomik ve ticari hayatında önemli bir yere sahiptir.
Bu rapor, dünyada ve Türkiye’de kruvaziyer turizmindeki son gelişmeler hakkında bilgiler
sunmaktadır. Raporun ilk bölümünde kruvaziyer turizmi konusunda bilgiler sunulmaktadır.
İkinci bölümde geçmişten günümüze dünyada kruvaziyer turizminin gelişimi ortaya
konulmakta, üçüncü bölümde ise Türkiye’de kruvaziyer turizmi ele alınmaktadır. Dördüncü
bölümde ise Kuşadası Limanı’nın Türkiye turizmindeki yeri ve ilçe ekonomisindeki önemi
ortaya konulmaktadır. Rapor; sonuç ve değerlendirmeler ile sona ermektedir.
Odamız Araştırma-Geliştirme bölümü tarafından hazırlanan bu raporun faydalı olması
dileğiyle, bol kazançlı günler dilerim.
Serdar AKDOĞAN
Yönetim Kurulu Başkanı
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
4
1. Kruvaziyer Turizmi
1942 yılında Prof. Dr. Walter Hunziker turizmi “para kazanma amacına dayanmayan ve
devamlı kalış biçimine dönüşmemek kaydıyla, yabancıların bir yerde konaklamalarından ve bir
yere seyahatlerinden doğan olay ve ilgilerin tümü” olarak tanımlamıştır. Pek çok tanımı yapılan
turizmin OECD tarafından da kabul gören tanımı bu şekildedir.
Turizm sözcük olarak Latincede “dönmek” anlamına gelen “tornus” sözcüğünden türemiştir.
Sözcük kökeninden de anlaşılabileceği gibi “Başladığı yere geri dönecek şekilde dolaşarak
yapılmış bir hareketi” tanımlamaktadır.
Turizmin pek çok dalları var. Deniz turizmi bu dallardan bir tanesidir. Kruvaziyer turizm ise,
deniz temelli turizm kategorisi içinde yer almaktadır. Kruvaziyer turizminde; liman ziyaretleri,
limana yakın yerlerde ziyaret ve alışverişlerden oluşan aktiviteler vardır. Kruvaziyer gemilerin
uğradığı limanlar ve bu limanlarda, kruvaziyer turistlere sunulan turistik hizmetler, ev sahibi
ülkelerin ağırlıkla yatırım yaptıkları alanları oluşturmaktadır. Ancak, kruvaziyer turizmin
temelinde deniz ve gemi seyahati vardır. Gemi seyahati, gemide sunulan her türlü hizmet ve
liman ziyaretlerinden oluşan bir turistik ürün olarak kruvaziyer turizm, ayrıca diğer ulaştırma
ve konaklama hizmetlerinden de yararlanmaktadır. Kruvaziyer gemi seyahati belirli
limanlardan başlar. Belirli sayıda limanlar arasında ve belirli sürede sürecek olan seyahatin
öncesinde ve sonrasında, katılımcıların ulaşımı ve konaklaması, turistik ürünü diğer
bileşenleridir.
Uluslararası Kruvaziyer Hatları Birliği (Cruise Lines International Association, CLIA)’ne göre
kruvaziyer gemileri; “Seyahati programlanmış, derin sularda iki gün ya da daha fazla kalan, en
az 100 yolcu kapasiteli gemidir.” Bu tanıma göre yük taşıyan gemilerle kısa mesafeli tur yapan
operatörler, feribotlar ve teknelerin kapsam dışı tutulduğu görülmektedir. Mesela Yunan
adaları arasında veya Yunan adalarıyla Türkiye limanları arasında günlük yolcu taşıyan ya da
kısa tur yapan teknelerin ya da feribotların, kruvaziyer turizme dâhil olması mümkün değildir.
Wild & Dearing (2000, s.319)’e göre “kruvaziyer turizm; konukların, belli bir rotada işlemekten
ziyade değişik destinasyonları ziyaret etmek üzere, temel amacı normal olarak taşıma değil,
misafirleri ağırlamak olan bir gemiye, boş zamanlarını değerlendirmek için, bir ücret ödeyerek
binmek suretiyle yapılan seyahattir”. Buna göre, amacı taşıma veya ulaştırma değil, konukları
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
5
olan turistleri ağırlamak olan ve bu amaçla her türlü hizmet donanımına sahip bulunan büyük
gemilerle yapılan deniz seyahatleri, kruvaziyer turist ürünün ana eksenini oluşturmaktadır.
Kruvaziyer turistik ürün satın alan misafirler, gemiye hangi limanda ne zaman bineceklerini,
hangi limanları ne kadar süre içinde ziyaret edeceklerini, bu ziyaretler sırasında liman
ülkesinde, karada aktivitelere katılacaklarını, dönüşün hangi limana ne zaman olduğunu
normal koşullar altında bilirler. Örnek olarak İstanbul başlangıçlı bir kruvaziyer gemi ile bir
hafta süre ile Karadeniz de 5 liman ziyareti satın alan bir turist kendi olanaklarıyla İstanbul’a
gelir. Programlı seyahatine başlar bitince yine aynı limanda gemiden ayrılarak ülkesine geri
döner. Kruvaziyer gemiler yanaştıkları limanda ihtiyaçlarını karşılarlar. Gemi ve yolcuları için
giriş-çıkış işlemleri yapılır. Limanlarda genellikle saatli sürelerde kalınılır. Bu süre içinde;
eğlence, ziyaretler, alış-veriş ve bunun gibi olanaklar yolculara sunulur. Bu aktivitelere katılım,
genellikle kruvaziyer seyahat ücretine dâhil değildir. Yerel seyahat acenteleri önceden
anlaşılan fiyatlar üzerinden, çeşitli organizasyonları gerçekleştirirler.
Turizm amaçlı kruvaziyer gemi işletmeciliği farklı ve zor bir uğraş alanıdır. Özellikle kruvaziyer
gemiler sabit yatırımı, sermaye ve teknoloji açısından özellikli bir yatırımdır. Piyasadan talebin
iyi olduğu konjonktürde sorun olmayacak olan yatırımın geri dönüşümü, turizm gibi kırılgan bir
sektörde oldukça riskli olabilmektedir. 11 Eylül 2001 olayından sonra, genel olarak dünya
piyasalarında meydana gelen daralma, kruvaziyer turizm hareketlerine de yansımıştır. Bu
yansıma, doğal olarak işletmeleri, acenteleri, limanları ve kruvaziyer turizme hizmet veren her
kesim üzerinde hissedilmiştir.
2. Dünyada Kruvaziyer Turizmi
Deniz turizmi içinde değerlendirilen kruvaziyer gemilerle yolcu taşımacılığı ilk kez Albert Balin
tarafından 19. yy sonlarında 1890 yılında gerçekleştirilmiştir. O yıllarda yolcu ve yük gemileri
arasında tam bir uzmanlaşma olmadığından, bu yöntem dünya da büyük ilgi yaratmamıştır
(Kadıoğlu & Güler: 1988, s.44 ).
Bu tarihlerde ABD ile Avrupa arasında seyahat edecek zengin kişileri taşıma amaçlı yolcu
gemileri çalışmaya başlamıştır. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra ABD’ye göçlerin
sınırlandırılması ve uçak teknolojisinin havayolu rekabetini geliştirmesi tarifeli transatlantik
seferlere talebi azaltmıştır. “Uçak rekabeti ile birlikte transatlantikler işlevlerini yitirmeye
başlamışlardır. Le Havre Southhampton-Newyork parkurunu 3,5 günde alabilen
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
6
transatlantikler uçakla çeyrek güne kadar inen seyahat süresi karşısında iki terminal arasında
tarifeli sefer yapmayı amaçlayan hizmet tarzlarını özde turizmi ve dinlenmeyi esas alan
kruvaziyer taşımacılığına kaydırmıştır.
“1930 yılında, kruvaziyer seferler devlet desteği sağlayan Almanya sayesinde, kruvaziyer
turizm çok büyük bir gelişme göstermiştir. Bu seferlere yoğun katılım sağlayabilmek için devlet
“Eğlen, güç kazan” (Kraft durch Freude- Strenght) sloganını yaymaya başlamıştır. Ancak II.
Dünya Savaşı’nın hemen ertesinde, Yunanistanlı armatörler, Adalar Denizi’nde kruvaziyer
seferleri başlattılar. Kruvaziyer gemi işletmeciliğinde stratejilerine ABD’lilerdeki gezme-görme-
dinlenme isteğini kruvaziyer turizm doğrultusunda yönlendirmede çok başarılı olmuşlardır.
Semiramis adlı gemi ile gerçekleştirilen bu seferler büyük ilgi görmüştür (Kadıoğlu ve Güler:
1998, s.44 ).
Dünyada genel olarak turizmin gelişmesini doğrusal çizgisinin kırılarak sıçrama yapıldığı
dönem, II. Dünya Savaşı sonrasına rastlar. Savaşın bitmesi, Avrupa’nın yeniden ekonomik
gelişmesinin hızlanması, yüksek gelirli sanayi toplumlarında, kitle turizmine katılım hususunda,
uygun bir zemin ortaya çıkarmıştır.
Daha sonra 1900’lü yıllardan itibaren 2. Dünya Savaşı’na değin İngiliz, Alman, Amerikan ve
Fransız şirketleri Avrupa ile Amerika kıtası arasında lüks yolcu gemileriyle en hızlı ulaşımı
sağlama yarışına girişmişlerdir. 14 Nisan 1912’de Titanic adlı 270 metre boyundaki dev
transatlantiğin buzdağına çarpıp batması ve yolcu ve mürettebattan 1502 kişinin hayatını
kaybetmesi (Ancak 705 can kurtarılabilmişti) bu hızı kesmemiştir. Hızın kesilmesi için 2. Dünya
Savaşı’nın patlak vermesi gerekecekti.
2. Dünya Savaşı’nın hemen sonrasında yolcu gemileri yeniden eski popülaritesini yakalamıştır.
Bu dönemde ABD’nin United States transatlantiği (1952 yılında hizmete girmişti) ve İngilizlerin
ünlü Queen Elizabeth II transatlantiği (1967) en ünlü transatlantikler arasında yerini almıştır.
Kruvaziyer turizm bir kitle turizmi sayılmasa da, 1950li yıllardan itibaren, genel olarak turizm
hareketlerine katılımın yoğunlaşması, modern kruvaziyer turizmin de başlangıcı sayılabilir.
Diğer taraftan, “1950li yıllarda kıtalar arası hava taşımacılığının ön plana çıkmasıyla Atlantik’te
yolcu taşımacılığına yönelik düzenlenmiş gemiler iş yapamaz hale gelmişlerdir. Bu durum
karşısında gemi şirketleri yeni bir Pazar oluşturmak zorunda kalmış ve gemilerin, gezi, tatil
amaçlı kullanılması fikrinin gelişmesiyle kruvaziyer turları doğmuştur.
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
7
Kruvaziyer turizmde 1950li yıllarda başlayan gelişme, daha sonra üzerinde geniş olarak
durulacak olan, dünyada başlıca iki bölgede ortaya çıkmıştır. Bu önemli iki bölge Akdeniz ve
Karaibler’dir. 1969 yılında Karaibler’de deniz turlarına 312.000 kişinin katıldığı, Akdeniz’de de
hemen hemen bir o kadar yolcunun aynı amaçla seyahat ettiği tahmin edilmektedir (Toskay:
1983, s.247). Buna göre 1970lerin başında 600.000 civarında bir turist kapasitesinin, kruvaziyer
endüstrisine, dünya genelinde bir katılımı olduğu anlaşılmaktadır.
Ancak havayolu taşımacılığındaki gelişmeler 1960’lı yıllardan itibaren deniz yolunu yolcu
ulaşımından çok bir dinlenme/eğlenme ve turizmin kelime anlamının “başladığı yere dönmek”
olmasından hareketle gerçek bir “turizm faaliyeti” haline getirmiştir. “Kruvaziyer Turizmi”
diyebileceğimiz etkinlik de aslında dünyada 1960’lı yıllardan itibaren başlamış ve asıl
popülaritesini bu dönemden itibaren yakalamıştır.
Bu yıllarda yapılan kruvaziyer gemileri tipik olarak 180 metre boyunda; 600–700 yolcu
taşıyacak kapasitede gemilerdir. Bu seçkin gemilerde yüzme havuzları, tiyatrolar, restoranlar,
lüks yolcu kamaraları vardı. Daha sonraları kruvaziyer gemilerine artan taleple birlikte;
gemilerin de boyları ve kapasiteleri artmıştır.
Örneğin; Princess Cruises tarafından 1984 yılında inşa ettirilen “Royal Princess” adlı dev
kruvaziyer gemi; 1970 li yıllardaki atalarının neredeyse iki katına yakın; 1250 yolcu
taşıyabiliyordu. Carnival Cruise Lines tarafından işletilen “Jubilee” ve “Celebration” adlı
gemiler ise 230 metre boyunda ve 1850 yolcu kapasiteli dev kruvaziyer gemilerdi.
Royal Princess Jubilee Celebration
Kruvaziyer gemilerde görülen patlama; 1990’lı yıllarda da devam etmiştir. Bu yıllarda
kruvaziyer gemiler artık yüzen dev eğlence merkezleri haline gelmiştir.
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
8
Freedom of the Seas
“Freedom of the Seas” adlı dev transatlantik; dünyanın en büyük kruvaziyer gemisi unvanını da
elinde bulundurmaktadır.
Freedom of the Seas denize inene kadar, dünyanın en büyük kruvaziyer gemisi unvanını 345
metrelik boyuyla Queen Mary II elinde bulunduruyordu. Freedom of the Seas, Queen Mary
II’den 6 metre daha kısadır ancak, 158 bin Gross Tonaj hacmiyle dünyanın en büyük kruvaziyer
gemisidir. Adeta yüzer bir şehir olan gemide sörf havuzu, buz pateni pisti gibi bir gemide
bulunması hayal edilemeyen ayrıntılar bulunmaktadır. Ayrıca gemide “dağcıların tırmanması
için” kayalardan oluşturulmuş yapay bir yamaç da vardır. 1850 yolcu kamarası olan geminin
toplam yolcu kapasitesi ise 4750’dir.
Yıllar itibarıyla kruvaziyer gemilerinin büyüklüklerinde ve yolcu kapasitelerindeki artış
nedeniyle de kuruvaziyer gemilerle seyahat edenlerin sayısında da önemli artışlar
gerçekleşmiştir. Uluslararası Kruvaziyer Hatları Birliği’nin verilerine göre 1990-2009 yılları
arasında kruvaziyer endüstrisi yıllık ortalama % 7,2 oranında büyümüştür. 2009 yılında 13,5
milyon kişi, 2010 yılında ise yaklaşık 14,5 milyon kişi kruvaziyer gemilerle seyahat etmiştir.
2011 yılında ise 252 gemi ve 16 milyon yolcuya ulaşması, sektörün büyüklüğünün 30 milyar
dolara ulaşması beklenmektedir.
Aşağıdaki tablo ve grafik 1990-2009 yılları arasında kruvaziyer gemilerle seyahat edenlerin
sayısını göstermektedir. 1990 yılında 3 milyon 774 bin kişi kruvaziyer gemilerle seyahat
ederken, bu sayı 2009 yılında 13 milyon 442 bin kişiye ulaşmıştır. 2010 yılında ise 14,5 milyon
kişi kruvaziyer gemilerle dünyanın farklı destinasyonlarına seyahat etmiştir.
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
9
(Bin Kişi)
Kuzey Amerika Diğer Toplam
1990 3.496 278 3.774
1991 3.834 334 4.168
1992 4.023 362 4.385
1993 4.318 410 4.728
1994 4314 486 4.800
1995 4.223 498 4.721
1996 4.477 493 4.970
1997 4.864 516 5.380
1998 5.243 625 5.868
1999 5.690 647 6.337
2000 6.546 668 7.214
2001 6.637 862 7.499
2002 7.472 1.176 8648
2003 7.990 1.536 9.526
2004 8.870 1.590 10.460
2005 9.671 1.509 11.180
2006 10.078 1.928 12.006
2007 10.247 2.316 12.563
2008 10.093 2.912 13.005
2009 10.198 3.244 13.442
Kaynak: 2010 CLIA Cruise Market Overview
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
10
Uluslararası Kruvaziyer Hatları Birliği’ne kayıtlı 26 kruvaziyer firması bulunmaktadır. Bu
firmaların iletişim bilgileri ve kruvaziyer filolarının listesi EK’te sunulmuştur.
3. Türkiye’de Kruvaziyer Turizmi
Türkiye’deki kruvaziyer turizmi; “ülkemiz insanlarının kruvaziyer gemilerini turistik gezi amaçlı
kullanması”, “ülkemizin sahip olduğu kruvaziyer gemilerle dünya kruvaziyer turizmi
pastasından pay alması”, “üç yanı denizlerle çevrili ülkemizin kruvaziyer gemilerin uğrak limanı
olarak bu pastadan pay alması” olmak üzere 3 açıdan ele alınabilir altında toplanabilir:
Son yılarda ülkemiz insanlarının seyahat tercihlerine kruvaziyer gemi seyahatini ekledikleri
dikkat çekmektedir. 2008 yılında 18 bin olan Türk kruvaziyer yolcu sayısı 2009 yılında 30 bin
olmuştur.
Ülkemizin sahip olduğu bir kruvaziyer gemisinin olmaması, Türkiye’deki kruvaziyer turizmini
“ülkemizin sahip olduğu kruvaziyer gemilerle dünya kruvaziyer turizmi pastasından pay
alması” açısından değerlendirilmesini imkânsızlaştırmaktadır. Son kruvaziyer gemilerimizden
M/V Akdeniz’in emekli olması ve M/V Karadeniz’in ise özelleştirmesinden sonra Türk
bayrağından çıkmasından sonra elimizde hiç kruvaziyer tipi gemimiz kalmamıştır.
Akdeniz Gemisi
1990-1992 yılları arasında Denizyolları İşletmesi tarafından Tura Turizm ve Alman Phoenix
Turizm Şirketi tarafından kiralanan Akdeniz gemisi, kışın Cenova kalkışlı ve dönüşlü olarak 14
günlük Kanarya Adaları-Batı Afrika Sahilleri turu; yazın ise Bremerhaven kalkışlı ve dönüşlü
olarak bir haftalık Norveç Fiyordları-Shetland adaları- İskoçya turu yapmaktaydı.
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
11
Yine benzer bir şekilde kiralanmış olan M/V Karadeniz gemisi de; Denizyolları İşletmesi
tarafından özelleştirilmiş, satın alan firmada gemiyi bir Yunanlı firmaya satmıştır.
Kruvaziyer turizmi; “üç yanı denizlerle çevrili ülkemizin kruvaziyer gemilerin uğrak limanı
olarak bu pastadan pay alması açısından” incelendiğinde; Akdeniz çanağında ören yerlerine
yakın Kuşadası, Antalya, İstanbul gibi limanları ve denizlerinin temizliği ile ülkemizin önemli bir
potansiyeli olduğu görülmektedir.
Aşağıdaki grafikler, 2003-2010 yılları arasında ülkemize gelen kruvaziyer gemi sayılarını ve bu
gemilerle ülkemize gelen misafirlerimizin sayılarını göstermektedir.
2000’li yıllardan itibaren Türkiye'de kruvaziyer gemileri ile yapılan seyahatlere olan taleplerde
kayda değer bir artış gözlemlenmekte ve deniz hudut kapılarında yolcu trafiğinde geçmiş
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
12
yıllara göre yoğunluk yaşanmaktadır. Kruvaziyer gemilerinin Türkiye'de en çok uğradığı
limanlar Kuşadası, İstanbul, İzmir, Bodrum, Marmaris ve Antalya'dır.
Ulaştırma Bakanlığı’nın verilerine göre, 2010 yılında başta Kuşadası, İstanbul, Marmaris, İzmir,
Bodrum, Alanya, Antalya, Dikili ve Trabzon limanları olmak üzere ülkemize 1368 adet
kruvaziyer gemisi ile 1.719.098 yolcu giriş yapmıştır. Diğer bir ifadeyle, 2010 yılında dünyada
14,5 milyon kişinin kruvaziyer gemilerle seyahat ettiği dikkate alındığında, dünya kruvaziyer
yolcularının % 11,9’unun Türkiye’ye uğradığı söylenebilir.
Dünyaca ünlü kruvaziyer şirketlerinin programlarına Türkiye’yi de dahil etmelerinde, 2003
yılında yapılan bir düzenleme ile liman tarifelerinde kılavuzluk ve römorkörcülük dahil olmak
üzere yapılan % 50’lik indirim, kıçiteri bulunan gemilerin 2. römorkörden muaf tutulması gibi
önlemler etkili olmuştur.
Son yıllarda Türkiye'deki kruvaziyer limanlarımızın birçoğu özelleşmiş durumdadır. Bugün her
liman kendi trafiğini ve potansiyelini arttırmak için yenilenme ve yapılanma çalışmaları
içerisine girmiştir.
Mevcut şartları itibariyle özellikle İstanbul, Antalya, Alanya, İzmir ve Kuşadası yörelerinde
kruvaziyer turizmi açısından büyük bir potansiyel mevcuttur.
Aşağıdaki tablolarda 2011 yılında Limanlarımızda Türk ve yabancı bayraklı gemilerden alınan
ücretler ile yabancı bayraklı yolcu ve kruvaziyer gemilerden alınan navlun hasılat oda payı
tarifeleri gösterilmektedir.
2011 YILI YABANCI BAYRAKLI YOLCU VE KRUVAZİYER GEMİLERDEN ALINAN NAVLUN HASILAT ODA PAYI TARİFESİ
0 GRT 5000 GRT KADAR ÜCRETSİZ
5001 GRT 20000 GRT KADAR 50,00 $
20001 GRT YUKARISI 100,00 $
2011 YILI T.C. BAYRAKLI GEMİLERDEN ALINAN ÜCRETLER
GEMİ GROS TONU ÜCRET
0 500 GRT KADAR 25,00 TL
0 500 GRT KADAR 45,00 TL
501 1500 GRT KADAR 65,00 TL
1501 2500 GRT KADAR 120,00 TL
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
13
2501 5000 GRT KADAR 180,00 TL
5001 10000 GRT KADAR 220,00 TL
10001 25000 GRT KADAR 250,00 TL
25001 35000 GRT KADAR 300,00 TL
35001 50000 GRT KADAR 350,00 TL
50001 GRT YUKARISI 380,00 TL
2011 YILI YABANCI BAYRAKLI GEMİLERDEN ALINAN ÜCRETLER
GEMİ GROS TONU ÜCRET
0 501 GRT KADAR 85,00 TL
501 1000 GRT KADAR 125,00 TL
1001 1500 GRT KADAR 160,00 TL
1501 2000 GRT KADAR 210,00 TL
2001 2500 GRT KADAR 250,00 TL
2501 5000 GRT KADAR 300,00 TL
5001 10000 GRT KADAR 330,00 TL
10001 25000 GRT KADAR 360,00 TL
25001 GRT YUKARISI 390,00 TL
4.Kuşadası Limanı
4.1. Kuşadası Limanı’nın Tarihçesi
Zengin bir tarihi geçmişi ve doğal güzelliklerin yanında turizm ile erken tanışmış olması
Kuşadası’nı diğer turizm merkezlerinden farklı kılmaktadır. Efes, Artemis Tapınağı, Meryem
Ana Evi, St. John Bazilikası, Priene, Miletus, Didim, Claros gibi pek çok tarihi ve kutsal mekâna
sadece dakikalarla ölçülen sürelerle ulaşımın sağlanabildiği Kuşadası, Akdeniz’in en önemli
kruvaziyer turizmi noktalarından birisidir. 1960’lı yıllarda inşa edilen Kuşadası limanı, 2003
yılında özelleştirilmiş ve bu tarihten itibaren Ege Liman İşletmeleri A.Ş. (Ege Ports) tarafından
işletilmeye başlanmıştır.
Kuşadası Limanın da içinde bulunduğu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı İller Bankası’nca
hazırlanmış olup 10.12.1984 ve 04.06.1985 tarihinde Belediye Meclisince uygun görülerek
20.06.1985 tarihinde Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’nca onaylanmıştır.
Limanın 1. iskelesinin yapımı 1960’lı yıllarda Denizcilik İşletmeleri Genel Müdürlüğünce
gerçekleştirilmiş ve 1973 yılından itibaren hizmete açılmıştır.
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
14
Ancak yoğun yolcu ve ro-ro teknelerinin yanaşma taleplerinden dolayı 2. İskelenin yapımı
gündeme gelmiştir. İkinci iskelenin de yapımına 1990 yılında başlanılmış ve 1991 yılında
tamamlanarak işletmeye açılmıştır.
Zaman içinde artan talepler doğrultusunda 1. iskelenin boyuna 25 m. 2. İskelenin boyuna 50
m. ilave yapılmıştır.
4.2. Kuşadası Limanı ile İlgili Teknik Bilgiler
Koordinatları
Enlemi 37 52' 30" K, Boylamı 27 152 42" D olan Akburun ile Enlemi 37 48' 54" K, Boylamı 27
16' 12" d mevkiindeki Narderesi ağzından, Batı istikametine çizilen hatlar ile 27 14' 00" D
Boylamının iç kısmında kalan deniz havzasıdır.
Liman Alanı
Aydın ili, Kuşadası ilçesinde bulunan Kuşadası Liman'ında Kuşadası Kadastro Müdürlüğünce
01.02.2000 tarihinde mahallinde yapılan kadastro tespit çalışmaları neticesinde hazırlanan
kadastro paftasında Maliye hazinesi adına tapuda tescilli olan Camikebir Mahallesi, 48 ada, 1
parsel 12.587 metrekare olup, 6.609,34 metrekarelik bölümü kullanılmaktadır. Ayrıca limanın
kullanımında tescilsiz 12.884,24 metrekarelik dolgu alanı bulunmaktadır. Böylelikle toplam
liman sahası 19.593,58 metrekaredir.
Limanda mendirek ve Liman geri sahasında kapalı ambar ve sintine arıtma tesisi
bulunmamaktadır.
Rıhtım Su Vanaları ve Kapasiteleri
Yeni rıhtımda 3 adet ve eski rıhtımda 2 adet su vanası olup kapasitesi 25 ve 20 ton/saattir.
Toplam Rıhtım Uzunluğu(m)
Ortalama Derinlik(m)
Elleçleme Kapasitesi(Ton/Yıl)
Gemi Kabul Kapasitesi (Adet/Yıl)
Depolama Kapasitesi(Ton/Yıl)
1346 10 - 2400 -
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
15
Rıhtım No ve Adı Boyu(m) Derinliği(m)
1 No'lu 262 9
2 No'lu 225 9
4 No'lu 158 10
5 No'lu 235 10
6 No'lu 258 12
7 No'lu 208 12
Tesisin adı M2 Kat Durumu Açıklama
İdari Bina ve Yolcu Salonu 591 1 kat Hizmet Birimi(Tescilli Alanda)
Liman Tesisleri
Kullanma Suyu: Kuşadası Limanı’nda 7 gün / 24 saat süreli kullanım suyu temin edilebilir.
Kullanma suyu bir iskele üzerinde bulunan 11 vanadan sağlanmaktadır. Su temin kapasitesi
100 ton/saat düzeyindedir. Su ücretinin metrik tonu 13 ABD Dolarıdır. Limanda kullanılan
kullanma suyunun analiz raporu talep durumunda verilebilmektedir.
Atık Alım Hizmeti: Atık alım hizmeti 7 gün / 24 saat verilmektedir. Tüm tekneler MARPOL
73/78’e göre tasnif edilmiş çöp vermek zorundadırlar.
Evsel Atık Su, Sintine Suyu ve Yağlı Slac: Gemi varışından 48 saat önce bildirimde bulunmak
kaydı ile hizmet verilmektedir. Evsel atık su, Sintine Suyu ve Yağlı Slac tanker kamyonlar ile
alınmaktadır.
Onarım: Limanda kompresörler, pompalar v.b. ile ilgili küçük onarım hizmetleri verilmektedir.
Klavuz Hizmetleri: Klavuz Hizmetleri, 500 Groston üzerindeki tankerler için zorunlu olup 24
saat süre ile sağlanmaktadır. Varışlarda klavuzluk hizmeti için 1 saat önceden bildirimde
bulunulması gerekmektedir. Kalkış için teknelerin tahmini kalkış saatinde 1 saat önce
bildirimde bulunmak gereklidir.
Sağlık Hizmetleri: Liman alanında 1 ambulans ve acil durumlar için diğer gerekli ilk yardım
malzemeleri ile haftada 7 gün 24 saat esaslı hizmet verilmektedir.
Güvenlik: Kuşadası Limanı, Uluslararası Gemi ve Liman Tesisleri Güvenlik Kodu (ISPS Code,
International Ship and Port Facility Security Code) ile uyum sağlayan ilk limandır.
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
16
4.3. Kuşadası Limanı İstatistikleri
Aşağıdaki tablo 2003-2010 yılları arasında Limanlarımıza uğrayan Kruvaziyer gemi ve yolcu
sayılarının yıllık gelişimini göstermektedir. 2003 yılında 883 kruvaziyer gemisi ile 581.848 yolcu
ülkemize gelmiş, bu sayı 2010 yılında 1368 kruvaziyer gemisi ile 1.719.098 kişiye ulaşmıştır.
Diğer bir ifadeyle ülkemize gelen kruvaziyer gemi sayısı son 7 yılda % 55 oranında artmış, gelen
yolcu sayısı ise 3 kat artmıştır (% 195).
Kuşadası Limanı ise, Türkiye’de gelen kruvaziyer gemi sayısı ve deniz yolu ile
(kruvaziyer+günübirlikçi) giriş yapan yolcu sayısı bakımından Türkiye’de liderdir. 2010 yılı
verilerine göre, Kuşadası’na 517 adet kruvaziyer gemisi gelmiştir. Kuşadası’na deniz yoluyla
gelen yolcu sayısı (kruvaziyer+günübirlikçi) 529.722’dir. İstanbul Limanı’na ise 2010 yılında 342
gemi ile 508.246 yolcu gelmiştir. Kuşadası Limanı ülkemize gelen kruvaziyer gemi sayısı ve
yolcusu bakımından 1. sıradadır.
Kuşadası'na deniz yoluyla gelen turistlerin büyük çoğunluğunu Amerikalılar oluştururken, ABD
vatandaşlarını sırasıyla İngiltere, Kanada, Almanya, İspanya, Fransa, İtalya, Yunanistan, Güney
Kore ve Hollanda uyruklu turistler izlemektedir.
17
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Gemi Yolcu Gemi Yolcu Gemi Yolcu Gemi Yolcu Gemi Yolcu Gemi Yolcu Gemi Yolcu Gemi Yolcu
Alanya 63 30737 106 56139 100 70190 114 80440 124 93937 84 57000 73 50285 2 1071
Antalya 92 48012 63 51049 40 30424 32 13015 34 15680 41 25057 23 12549 41 103859
Bartın 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8 957 10 941 4 555
Bodrum 63 15416 79 33231 55 8921 66 10478 63 9892 126 52862 87 38414 89 31700
Çanakkale 23 3629 25 41191 33 7490 24 5008 23 5207 31 8776 33 8712 17 7670
Çeşme 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 1819 1 817 16 9247
Datça 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 207 3 1041 3 778
Dikili 25 16661 23 6405 19 4444 23 3990 13 2631 29 10424 13 6592 26 15401
Fethiye 22 2532 21 3682 7 3157 67 3566 4 948 13 4217 8 2615 5 879
Göcek 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 1121 10 1532 16 2274
Güllük 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 19 2747 5 1172 1 279
İskenderun 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 819 2 1884 1 106
İstanbul 199 200079 141 114390 202 176768 306 273553 340 422896 404 489554 313 476541 342 508246
İzmir 5 3271 33 75394 39 66285 105 184797 122 287357 133 318451 129 315454 159 378266
Kaş 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 600 4 1341 8 1317
Kemer 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 37 0 0 6 602
Kuşadası 337 225330 348 221417 441 301105 471 368696 613 466677 601 518872 506 462746 517 493911
Marmaris 51 32977 74 74753 97 83094 83 65265 64 60039 70 101874 74 81472 84 146531
Mersin 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 941 3 1583 1 106
Mudanya 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 482 4 1309 1 224
Samsun 0 0 1 257 3 1364 9 2661 8 186 5 596 9 1524 4 825
Sinop 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 3136 14 7861 7 7098
Taşucu 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 18 3 440 2 201
Trabzon 7 3204 13 3816 12 4351 17 4845 13 2950 15 4813 18 7369 14 7952
Tuzla 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 0 0 2 0
TOPLAM 887 581848 927 645264 1048 757563 1317 1016314 1421 1368400 1612 1605372 1328 1484194 1368 1719098
18
Aşağıdaki grafik, 2003-2010 yılları arasında Kuşadası Kruvaziyer Limanına gelen
kruvaziyer gemi sayılarını göstermektedir. Kuşadası limanına 2003 yılında 337
kruvaziyer gemisi gelirken bu sayı % 53,4 oranında artışla 2010 yılında 517’ye
ulaşmıştır.
KUŞADASI LİMANINA GELEN KRUVAZİYER GEMİ SAYISI
KUŞADASI LİMANINA GELEN KRUVAZİYER YOLCU SAYISI
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
19
Kuşadası Limanı, Kruvaziyer gemi sayısı ve denizyolu ile gelen turist sayısı bakımından
Türkiye’de liderdir. 2010 yılı verilerine göre, Türkiye gelen kruvaziyer gemilerin % 38’i
Kuşadası’na, % 25’i İstanbul’a ve % 12’si İzmir’e gelmektedir.
4.4. Kuşadası Limanı’nın Ticari Hayata Katkısı
Kruvaziyer turizmi, Kuşadası Limanı, hem ülkemize hem de ilçemizin turizmine ve
dolayısıyla ekonomik ve ticari hayatına önemli katkılar sağlamaktadır. Her yıl yüzlerce
büyük kruvaziyer gemisi ilçemize gelmekte, bu gemiler binlerce turisti ilçemize
getirmektedir.
Kuşadası Limanının ticari hayata katkısını gelen gemilerin ihtiyaçları ve yolcular ile
gemi personelinin yaptıkları alış-veriş açısından değerlendirilebilir.
Limana gelen gemiler; içme suyu, yiyecek, içecek gibi ihtiyaçlarını ilçemizden
karşılayabilmekte, bu da ekonomik olarak Kuşadası ticari hayatına katkı sağlamaktadır.
Ancak kruvaziyer turizminin ilçemize en önemli katkısı, gemi yolcusu ve personelinin
Kuşadası çarşısından halı, kuyum, deri, hediyelik eşya gibi ürünlerin satın alınmasıdır.
Bunun dışında yerel seyahat acenteleri de kruvaziyer turlar düzenlemektedir.
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
20
5. Sonuç ve Değerlendirme
Son yıllarda dünya turizm endüstrisi içinde kruvaziyer turizminde hızlı bir gelişme
gözlemlenmektedir. Uluslararası Kruvaziyer Hatları Birliği tarafından yayımlanan
rapora göre 2000-2009 yılları arasında dünya kruvaziyer piyasası % 7,2 oranında
büyümüştür. 2010 yılında 14,5 milyon kişi kruvaziyer gemilerle seyahat etmiştir. Bu
rakamın 2011 yılında 16 milyon kişiye ulaşması beklenmektedir.
Kruvaziyer turizminde limana gelen her gemi ülke ekonomisine döviz girdisi
sağlamaktadır. Kruvaziyer turizmi sadece yabancı değil yerli turistlere de alternatif ve
farklı bir tatil deneyimi yaşama şansını sunmaktadır. Bu bağlamda ülkemiz kruvaziyer
turizminde gelişmeye ve büyümeye çok açık bir durumdadır.
Turizm sektörünün de kruvaziyer gemilerinden azami şekilde faydalanması ve gemi
yolcularına yeni liman ve gezi olanaklarının sunulması ile beraber ülkemiz zaman
içerisinde dünyada kruvaziyer turizmine yönelik çok cazip bir merkez haline
gelebilecektir.
Kruvaziyer destinasyonlar içerisinde, son yıllara kadar Kuzey Amerika, Güney Amerika
ve tropik adalar ön planda iken, günümüzde Uzak Doğu, Kutuplar, Baltık Denizi Bölgesi,
Arap Yarımadası, Kızıldeniz, Karadeniz ve özellikle Akdeniz Bölgesi gerek pazarlama
stratejisi gerekse kruvaziyer destinasyonlarında yeni güzergahlar yaratması
bakımından dikkat çekmektedir. Akdeniz Çanağı kruvaziyer destinasyonları için giderek
yükselmekte olan bir yıldız olduğundan, Güney Amerika destinasyonundan sonra ikinci
sıraya yükselmiş ve son 3 yılda kruvaziyer turizmin gözdesi haline gelmiştir.
30 milyar dolarlık bir sektör olan dünya kruvaziyer turizminden ülkemizin ve ilçemizin
daha fazla pay alabilmesi için, kruvaziyer yatırımlarına ve tanıtıma önem verilmeli,
limanlarımızdaki sorunlar (hukuki, güvenlik, maliyetler - özellikle ayak bastı parası-
gibi) sorunlar çözülmelidir.
Kuşadası Limanı, ilçemizin ticari ve ekonomik hayatını canlandıran en önemli
değerlerden birisidir. Limana gemi geldiğinde ilçe ekonomisi canlanmakta, gemi
yolcularının ve personelinin yaptıkları halı, kuyum, deri, hediyelik eşya gibi ürünleri
satın almaları ile ticari hayat hareketlenmektedir.
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
21
Ülkemizin ve ilçemizin dünya kruvaziyer turizmi pastasından daha fazla pay almasını
sağlamak için şu önlemler alınmalıdır.
1-Ülkemize ucuz tur satın almış ekonomik seviye olarak alt grupta olan ve gemiye
ödediği ücretler dışında masraf yapmayı pek düşünmeyen kruvaziyer yolcularına ilave
olarak; lüks tüketime ve gittiği yerlerden hatıra eşyası almaya, harcama yapmaya
eğilimli üst gelir grubu kruvaziyer turistleri çekmeliyiz.
2-Turistin her yerde bulabileceği şeyleri almayacağını hesaba katarak, zaten limanda
kalış süresinin kısıtlı bir süre olduğu ve bir şeyler satın almaya çok az zamanının olacağı
da düşünüldüğünde; halı, deri vb. gibi ülkemizin karakteristik ürünlerinin özendirici
tanıtımı hedef kitleye daha gemiye binmeden yapılabilmelidir. Bunun için hedef
ülkelerde gerekli özendirici tanıtımın yapılarak potansiyelin önceden yaratılması
gereklidir.
3-Ülkemizde kaldığı az zaman süresi içerisinde yine ülkemizin karakteristik özelliklerini
taşıyan ürünlerin kolayca ve kaliteli sunumla turistlere sunulabilmesi için altyapı
kurulmalıdır.
4-Limanlarımızda can güvenliği ve acil kurtarma önlemleri arttırılmalı; yolcu
salonlarımız çağdaş görünüme kavuşturulmalıdır. Kaliteli kruvaziyer yolcusunu
ülkemize çekmenin liman tarifelerini düşürmek gibi önlemler yanında bir altyapı
meselesi olduğu unutulmamalıdır.
22
EK A: ULUSLARARASI KRUVAZİYER HATLARI BİRLİĞİ’NE ÜYE OLAN FİRMALAR VE
İLETİŞİM BİLGİLERİ
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
23
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
24
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
25
Kaynak: Uluslararası Kruvaziyer Hatları Birliği, 2010
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
26
EK B: ULUSLARARASI KRUVAZİYER HATLARI BİRLİĞİNE ÜYE FİRMALAR ve KRUVAZİYER GEMİLERİ
(01 Ocak 2010 İtibarıyla)
Sayı Gemi Şirket
1 ms Amacello
AMA WATERWAYS
2 ms Amadagio
3 ms Amadante
4 ms Amadolce
5 ms Amadouro
6 ms Amalegro
7 ms Amalyra
8 ms La Marguerite
9 ms Swiss Pearl
10 ms Tolstoy
11 American Eagle
AMERICAN CRUISE LINES
12 American Glory
13 American Spirit
14 American Star
15 Independence (06/10)
16 Queen of the West
17 Avalon Affinity
AVALON WATERWAYS
18 Avalon Artistry
19 Avalon Creativity
20 Avalon Felicity (03/10)
21 Avalon Imagery
22 Avalon Luminary (07/10)
23 Avalon Poetry
24 Avalon Scenery
25 Avalon Tapestry
26 Avalon Tranquility
27 M/V Santa Cruz
28 Royal Lotus
29 Victoria Anna
30 Victoria Jenna
31 Azamara Journey AZAMARA CLUB CRUISES
32 Azamara Quest
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
27
Sayı Gemi Şirket
33 Carnival Conquest
CARNIVAL CRUISE LINES
34 Carnival Destiny
35 Carnival Dream
36 Carnival Ecstasy
37 Carnival Elation
38 Carnival Fantasy
39 Carnival Fascination
40 Carnival Freedom
41 Carnival Glory
42 Carnival Imagination
43 Carnival Inspiration
44 Carnival Legend
45 Carnival Liberty
46 Carnival Magic (05/11)
47 Carnival Miracle
48 Carnival Paradise
49 Carnival Pride
50 Carnival Sensation
51 Carnival Spirit
52 Carnival Splendor
53 Carnival Triumph
54 Carnival Valor
55 Carnival Victory
56 Unnamed (spring 2012)
57 Celebrity Century
CELEBRITY CRUISES
58 Celebrity Constellation
59 Celebrity Eclipse (2010)
60 Celebrity Equinox
61 Celebrity Infinity
62 Celebrity Mercury
63 Celebrity Millennium
64 Celebrity Silhouette (2011)
65 Celebrity Solstice
66 Celebrity Summit
67 Celebrity Xpedition
68 Unnamed (2012)
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
28
Sayı Gemi Şirket
69 Costa Allegra
COSTA CRUISES
70 Costa Atlantica
71 Costa Classica
72 Costa Concordia
73 Costa Deliziosa (02/10)
74 Costa Europa
75 Costa Fascinosa (spring 2012)
76 Costa Favolosa (summer 2011)
77 Costa Fortuna
78 Costa Luminosa
79 Costa Magica
80 Costa Marina
81 Costa Mediterranea
82 Costa Pacifica
83 Costa Romantica
84 Costa Serena
85 Costa Victoria
86 Crystal Serenity CRYSTAL CRUISES
87 Crystal Symphony
88 Queen Elizabeth (10/10)
CUNARD LINE 89 Queen Mary 2
90 Queen Victoria
91 Disney Dream (2011)
DISNEY CRUISE LINE 92 Disney Fantasy (2012)
93 Disney Magic
94 Disney Wonder
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
29
Sayı Gemi Şirket
95 Amsterdam
HOLLAND AMERICA LINE
96 Eurodam
97 Maasdam
98 Nieuw Amsterdam (2010)
99 Noordam
100 Oosterdam
101 Prinsendam
102 Rotterdam
103 Ryndam
104 Statendam
105 Veendam
106 Volendam
107 Westerdam
108 Zaandam
109 Zuiderdam
110 Finnmarken
HURTIGRUTEN
111 Fram
112 Kong Harald
113 Lofoten
114 Midnatsol
115 Nordkapp
116 Nordlys
117 Nordnorge
118 Nordstjernen
119 Polarlys
120 Richard With
121 Trollfjord
122 Vesteralen
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
30
Sayı Gemi Şirket
123 MSC Armonia
MSC CRUISES
124 MSC Fantasia
125 MSC Lirica
126 MSC Magnifica (03/10)
127 MSC Melody
128 MSA Musica
129 MSC Opera
130 MSC Orchestra
131 MSC Poesia
132 MSC Sinfonia
133 MSC Splendida
134 Norwegian Dawn
NORWEGIAN CRUISE LINE
135 Norwegian Epic
136 Norwegian Gem
137 Norwegian Jade
138 Norwegian Jewel
139 Norwegian Majesty
140 Norwegian Pearl
141 Norwegian Sky
142 Norwegian Spirit
143 Norwegian Star
144 Norwegian Sun
145 Pride of America
146 Insignia
OCEANIA CRUISES 147 Marina (01/11)
148 Nautica
149 Regatta
150 ms Paul Gauguin PAUL GAUGUIN CRUISES
151 Pearl Mist (2010) PEARL SEAS CRUISES
152 Unnamed (2011)
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
31
Sayı Gemi Şirket
153 Caribbean Princess
PRINCESS CRUISES
154 Coral Princess
155 Crown Princess
156 Dawn Princess
157 Diamond Princess
158 Emerald Princess
159 Golden Princess
160 Grand Princess
161 Island Princess
162 Pacific Princess
163 Royal Princess
164 Ruby Princess
165 Sapphire Princess
166 Sea Princess
167 Star Princess
168 Sun Princess
169 Tahitian Princess
170 Seven Seas Mariner
REGENT SEVEN SEAS CRUISES 171 Seven Seas Navigator
172 Seven Seas Voyager
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
32
Sayı Gemi Şirket
173 Adventure of the Seas
ROYAL CARIBBEAN INTERNATIONAL
174 Allure of the Seas (2010)
175 Brilliance of the Seas
176 Enchantment of the Seas
177 Explorer of the Seas
178 Freedom of the Seas
179 Grandeur of the Seas
180 Independence of the Seas
181 Jewel of the Seas
182 Legend of the Seas
183 Liberty of the Seas
184 Majesty of the Seas
185 Mariner of the Seas
186 Monarch of the Seas
187 Navigator of the Seas
188 Oasis of the Seas
189 Radiance of the Seas
190 Rhapsody of the Seas
191 Serenade of the Seas
192 Splendour of the Seas
193 Vision of the Seas
194 Voyager of the Seas
195 Seabourn Legend
SEABOURN CRUISE LINE
196 Seabourn Odyssey
197 Seabourn Pride
198 Seabourn Quest (2011)
199 Seabourn Sojourn (06/10)
200 Seabourn Spirit
201 SeaDream I SEADREAM YACHT CLUB
202 SeaDream II
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KRUVAZİYER TURİZMİ VE KUŞADASI LİMANI
33
Sayı Gemi Şirket
203 Prince Albert II
SILVERSEA CRUISES
204 Silver Cloud
205 Silver Shadow
206 Silver Spirit
207 Silver Whisper
208 Silver Wind
209 Douro Queen
UNIWORLD RIVER CRUISES, INC.
210 River Ambassador
211 River Baroness
212 River Beatrice
213 River Countess
214 River Duchess
215 River Empress
216 River Princess
217 River Queen
218 River Royale
219 River Tosca
220 Wind Spirit
WINDSTAR CRUISES 221 Wind Star
222 Wind Surf
Kaynak: Uluslararası Kruvaziyer Hatları Birliği, 2010
34
KAYNAKÇA
Cruise Lines International Association, 2010 CLIA Cruise Market Overview
Güler, N. & Kadıoğlu, M. (1998): “Türkiye’nin Uluslar arası Denizyolu
Taşımacılığına Genel Bir Bakış”, Dokuz Eylül Üniversitesi, National Marine
Tourism Symposium, 15 Mayıs 1998, İzmir
Ege Liman İşletmeleri A.Ş. (http://www.egeports.com)
İstikbal, Cahit (2006): “Dünyada ve Türkiye’de Kruvaziyer Turizmi”, Denizcilik
Dergisi, sayı 27, Temmuz-Ağustos 2006.
Toskay, T. (1983): “Turizm - Turizm Olayına Genel Yaklaşım”, 1983, Der
Yayınları, İstanbul, s.21.
Üçışık, S. & Kadıoğlu, M. (2001): “Türkiye’de Kruvaziyer Turizmi Geliştirme
Şartları”, Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı 3, Cilt 1, s. 83-92
Wild, P. & Dearing, J. (2000): “Development of and prospects for cruising in
Europe”, Maritime Policy and Management. Vol: 27, No:4, pp: 315-333
35
KUTO Araştırma Yayınları
Süleyman Demirel Bulvarı No:31 09400 Kuşadası / AYDIN
Tel: 0 256 612 57 63 Fax: 0 256 614 53 93 e-mail: [email protected] http://www.kuto.org.tr