vita bernhard!clar ie val len sis,

CÜJUS

PARTICULAM PRIMAM

CQNS. MAX, VEN. FAC. THEOL. UPSALIENS.

pr £ si de

doct. LEVINIO OLBERSS, THEOL, PROF. REG. ORD. ET KALSEK.

PRO CA Ν DID A TU RA THEOLOGlCA

P. P.

MAG. jonas wahlström,AD REG. COiHORT. TORM. GOTH. CONCIONATOR.

IN AU DIT. GU STA VIA NO DIE XXVIII APRIL. MDCCCX

Η. A. M. S.

UPSALfiE, TYPIS EDMANNIANIS,

VITA BERNHARDI CLAR/EVALLENSIS.

§. I.

Quo pulchrius inclaruit nomen viri cujusdam, quo ma¬gis auctoritate ille invaluit et exernplis, eo quoque nie-morabilior atque cogriitu utilior veris coloribus delinea-ta erit vita ejus, eoque melius temporis, quo vixit,illuilrabit hiitoriam. Nominis hane celebritatem omnimodo confecutus eil Be κ ν ha κ du s Abbas Clai sevallen-fis. Ecclefiae univerfse lummisque ipfius Antiftitibus,Piincipibus, populis, dum vixit, carus et gratus, rerumgravisfimarum arbiter et iuafor, in conciliis ceJebratisil-mis judex, fseculis fequentibus fanefta memoria eultus,virtutibus clarus, naevisque ipils infignis, aevo ifti quafinativis, dignus certe elt, cujus p^aecipua proponamusvitae momenta a). In hoc vero noftro conamine tuum,B. L., modelte nobis expetimus mitius Judicium.

5. τι.Bernhardus Fontanis Divionem prope in Bürgnndiä

anno 1091 natus eft, parentibus pietate ac virse integri-A täte

a) Vita et res geftae Bernhardi Ii bris VIT, ad opera ejus, quöequidem Hokstius et Mabillon ediderunt, appoiitis, comprehenfsefunt, variis Auftoribus, fc. Lib. 1. Auftore Gutllelmo S. Theodo-rici Abb. Lib. II. Auft. E. Arnoldo Bonaevallis Abb. Lib. III. IV*V. Auft. Gaüfrido Ciaraevallenfi. Lib. VI. VII. Miracula Bernhardivariaque gefta ejus compleftuntur. Cfr. Cakol. de Visch. Bibl.S. S. Ord. Ci(terci°ns L Ell. du Pin. Nouv. Bibl. des Α. Ε. T. IX.p. 48. P. Bavle Dift. Η i it. et Crit. h. v. R Ceillier Hifhgen. des Α. Ε Τ XXII. ρ. 317. J. Μ. Schroeckh ChrißlichtKirckengefehichte Τ. XXVII. p. 256. feq.

2 ■ Λ-m. S<> ,Α-m. «Α.■ja-—)ft i

täte non minus, quam nobilitate ftemmatis claris, FatreTezelino viro militari, Matre Alethe Conaitis in MonteBarro Filia, fex inter filios ordine tertius, Ex primainfantia Deo obtulit natos pia mäter, iisque cum laétequafi materno pietatis materrae intimnm indidit fen Cum;iimul duriori ac folitarise vivendi rationi mature adfvefe-cit, utpote vitae monafticae, erroneo quidem , pro tem¬poris habitu; fed probo tarnen voto, deftinatös; fimutenim virtutum oranium pulcherrimis exemplis tenerasliberorum mentes füavi ifta ileétendi vi, qua bene uti·tur maternns fenfus, formavit, Bernhardum praecipuisanimi dotibus ornatum, decus praefagiens futurum, novofervore Ecclefise in munus dedit. Cito igftur in Scho^lam Cafteliioni ad Sequanam florentem mfttitur, ilu-dioque diligenti adhibito, in litteris bene proficit nofter;Iimul vero indolcm natura et educatione conceptampuer jam indicat, publicum fugitans, mire cogitabundus,nusquam multum loqui a mans, eondifcipulis adeo fimpiexadmodum vifus» Litterarum facrarum ftudio praecipne.deditus fuit, exercitatumque maxiine in iis intelligendisasfidua leétione et meditatione mature induit fenfum.*Deinde, dum fuo jure vivere ineiperet, adolefeens o-ptimae fpei, Iepidis moribus, eleganti corpore, grata fa-cie praeeminens, fuavi pollens eloquio, multas fibi via»apertas vidit; quarum vero nuüam ambiit, monailerildefiderans otium, quo et fecuritatem iperabat a mundiillecebris, et divinae gratiae locupletisfima iibi adfuturaiigna, pro opiniane temporis, certisfime babebat iibiperfuafum,

§. ΙΙΓ.Jam dudum anno 109S Robertus Molismenfis Ci-

ftercienfem inftituerat congregationem, fic diftam eloco

t—■<* - i-té—t*\s-s»-r v*

loco Ciftercio, Divionem juxta, ubi eodem hoc anno,cura et au&oritate Odonis Ducis Burgundiae, primumeft exftruftum ordini ifti Monafterium. Recens verohoc inilitutum, quo, asque ac priori Cluniacenfi, refor-mabantur Benediftini, anno noo infigni privilegio ornatPaschalis II. Ciftercium fub Abbate Stephano Har·dingo, una cum iociis plus quam triginta, quos moni-tis induxerat fe fequi, et quos inter fratres habuit accognatos plurimos, anno 1113 viginti tres annos narusBernhardus ingreditur, novum eidem fuo adventu im-pertiturus decus, mirum incrementum.

Cum novitius heic adhuc esfet nofter in nulfare Tibi parcens, ut monachum fcilicet decuit, corpusdomare et fenfuum vim deprimere adgreditur : his vixtantum pennifit, quantum fufficeret ad exterioris cumhominibus converfationis focietatem, et meditationecontinua tota ejus occnpata fuit memoria. Sub jejuniismultis et vigiliis durioribusqne et continuis exercitiisfenfim atterüntur corporis vires. Adeo praefertim cor-rur.ipitur ftomachus, ut cesfet appetitus, neque-naturaliconcoftione digerantur cibi. Sic licet infirmo nullamfere fibi quietem ac refeftionem virium fieri Unit, ut inhoc fane miremur ac doleamus triftem fuperftitionismentem occupantis vim. Tempus a manuali opere cumceteris monachis communi b) refiduum asfiduas medita«·tioni, orationi et leéboni impendebat; Scripturam Sa-cram faepius perlegens, et optime fe ipfam ipfius verbis

A 2 intel-

b) Cum opus aliquod manuum fratres aititarent, quod feu minorufus ei feu imperitia denegabat, fodiendo feu ligna caedendo et pro«priis humeris deportando, vel qnibuslibet laboribus seque iaboriofiff*i/iud tedirnebat. Vit» S, Beruh, Ldbt I» Cap% IV. «·"

4

intelligere, et quidquid in ea divinse fibi\elucebat verita-»tis et virtufcis, in primae originis fuse fonte magis* quamin decurrentibus expofitionum rivis, fapere teftabatur.Simul vero baud fprevit, fed diligenter adiit PatruraScripta, veftigiis eorum fideiiter inhaerens, Patrumqueultimus ideo jure diétus.

IV.

Anno 1115 a Theobaldo Canrpaniae Comite Clara-vallis, tertinm Ciftercii Monafterium ad fluvium Aibamin Comitatu Campanise et Dioeceii Lingonenfi fundatur,cui eodem anno Äbbatem primum Bernhardum prseficitStephanus Hardingus. Jam vero vacante fede Lin¬gonenfi iw minifterium novum inauguratur nofter abEpifcopp Catalaunenfi Guillelmo de Campellis; etex hoc ipfo tempore celeberrimo Viro ifti intima jun-ctus eil familiaricate. Hofpitenn fsepius deinceps alteralterum ha bu it, et novam auétoritatem Bernhardo taativiri conciiiavit amicitia^

Novo, vero mnneri ferventi cum zelo praefuit ille*Concionibus habitis prseceptorum gravitate fratrum ani-mos percellebat» duriora ac vix impetrabilia poftularevifus c).

A duriori illa, quam heic quoque tenere perrexit,vitse ratione, ex confiiiis Guillelmi de Campellis et adprsefcriptum Capituli Ciftercienfis, aliquamdia reeedere

eil*

c) Adeo ut affirmaret, tentatiohes in religiofum aufc- non cadere,»ut, ii incidiafent, religiofum non_ esfe aeftimandum: dum, vero hocconfcientias haud parum turbari animadverterat, fe in eo errasfe ag«o-vit, quod perfeéhon.em a fratribus exegisfet, jn qua fe ipfum insp^r-féftum inveniret. VitaS* ßernh Lib. i, Cap^VI,

v» —i—#r 5

eft coadlus, cum eo usqne corporis infirmitas ingrave-fcere coepisfet, ut morti ptopinquus esfet. Extra clau-ftra et termin-os monafterii feoriim habitare novumquein cibo et potu ordinem tenere necesfum fuit ipfi,toto anno a inunere vacanti. Hane vero fibi partamrequieni novis deinde laboribus, novo durioris vitsehabitu quaii compenfavit. Huc usque refufeitanddin congregatione fua antiquaé monachalis virse fervoriprin.ii.tias muneris impenderat, in conventibus inträ fe-pta Monaflerii exempio et verbis ad hoc ipfum omnivacans ituciio. Polimodum autem, enm ad alium vitaeordinem tenendum inftrniitate corporis cogeretur, hascprima coepit esfe occafio, ut plus fseeularibus etiam,quorum jam ad ipfum vifitandum multitudo magna con-fluebat, fua.m accommodaverit prsefentiam, et cum dein¬de longius aliquando a CiaraValM de variis caufis trahe-batur, novam indies η ominis celebritatem eft confecu-tus. Monaflerii etiam hujus aedes, novitiorum Mona»chorum celeriter audio numero, de Iocis anguftioribusin planiorem et fpatiofum translatse funt atque amplifi-catse; locus tarnen multitudini inhabitantium defuit; ne-que mirum , cum4 ex diverfis nationibus incolse congre-garentur, idque non foium de Galliaö, Italiae, Germa-niaeque Proviticiis, fed etiam ex Britannia, Hiberniaceterisque ad leptenti ionalem Eu ropae plagam fitis re¬gion i bus : Cum i»a nimiruiu devotione petebatur Claraval>·Iis ob AbbatiS fui laudem eximiam confpicuseque fan-dlitatis famansk, unde, peil decesfüm Bernhardi, profes-fionum libeHt ilJius fub aufpieiis dati notigenti fere» funt

ä» inventi.i Cifterciertfis ordo etiam ab hoc inde temporemaxima cepit increuienta, in varias regiones dedudlis eClaravalli coloniis. Hinc parens et conditor alter ordi-nis iftius redle dicitur Bernhardus, et Ciftercienfes

Bern·*

Bernhardini quoque appellati. Centum et fexagir.tacoenobia illi aut origities, ant leges fuas debent, ut com·muni ore narrant Cbronographi. Ex Claravalü ipfafonimi Ecclefias Antiftites, Bernhardi olim dlfcipulLprodierunt, nominatim Papa Eugenius III. Sic veronon exiguam partem auftorifcatis, qua CluniaCenfes an-tea valuerant, fibi addiderunt Ciftercienfes. Disfidiaquoque utrosque inter vigebant, praecipue ob regufaraBenedifti, quam dispari habitu, nec zelo et rigore terie-bant concordi.

Conciiio Trecenfi anno 1127 adfuit Bernhardus,ibique auftoritate, quam fibi pietate, eruditione ac elo-quetitia conciliaverat, niultum effecit. Et ex hoc indetempore in ipia curia Romana inclarefcere coepit, etmultorum caufae vel patrocinari, vel etiam adverfari,litterisque deinceps ad Pontifices datis, totius fere occi-dentalis Ecclefiae rebus confulere inftituit.

§. V.Honorio II anno 1130 mortuo, et in ele&ione

nova disfidentibus Cardinalibus, gravisfimum ortum eftfchisma. Alii enim Gregorium Cardinalem S. Angelifub nomine Innocentii II elegerunt, fuffragantibusafiis, iisque fortioribus, Petro Leonis Card. S Mariaetrans Tiberini, e faruiÜa opibus praepoüenti oriundonovoqne nomine Anacleti Ii difto. Hujus pro legi¬tima ele&ione multae licet adfuerint rationes, dum con¬tra ex a&is conftat partibus illius multum defuisfe, fu-perior tarnen aliquarido au&oritate Bernhardt d) teéfca

eva-

α) Qai, nefci», unde perfoafus, meliorem esfe Innocentii cau¬sam, magna; fua au&oritate potius» quam ratiouibus folidis, fabuli«

.Λ-?*·.. SL—-W-ei=r— 7

©vafifc caufa Innocentii. Romas Anaclefco adhaerentiam*cum maximus erat numerus, fugae fe fuosqne commit-tere Innocentio fatius videbatur, feceditque Fifas. inJenuntios in Galiiam mittit, Gallor um ilbi paraturos iavo-rein, quorurn ex adventu Stampis generale Conciliumhabetur, quo ab ipfo Rege Lubovico VI praecipuisqueRegni Epifcopis arcesfitus ad venit Äbbas Claraevalleniis.Unum heic omnium confillum fuit, una fententia, ufcBernhardo negotium, de quo praeeipue agebatur, im-poneretur, atque utriusque Papse causiam dirimeret.Innocenüum vero ille fuicipiendum duxit, idque omni·bus ratmn fuit» Mox igitur Aureliam adveniens Papaomni honore et gratia recipitur. Atque pro indefesfofuo in hac caufa iludio etiam Regem Angliae Henri-cum I eodem hoc anno adiit Bernhardus haefitantemquein fufcipiendo Innocentio firmat ej, cui cum maximoEpifcoporum et Procerum coinitatu usque Carnotumoccurrit Henricus, ubi varia definiuntur Ecclefiae An·glicanae negotia. Sequenti anno 1131 Innocentio in cre-bris per Galiiam celebratis conciliis, nominatim in Rhe-menfi, asfedit nofterpublicarum ac privatarum rerumarbiter, Leodiumque deinde fequitur ipfum conventu*rum Lotharium Imperatorem, qui quidem fummo©ultu Papam fuicipitj fed tempus fe jaui opportunum

habe.

magis feu traditronibus Innocentianorum ad fe allatis, quam compertis*iibi ac certis monumentis, magno cum zelo Innocentii partes ample-xus et tutatus eft. C» E. Weismanni Intrcduffia in Mem. Ecclef,Biß. Sacr. N. Teß, Ρ, I. p, 961.

e) Quid times, ait Regi. Times peccatum incurrere, ii obediasInnocentio? Cogita, quomodo de aliis peccatis tuis refpondeas Deo.Iftad mihi relinque» In me fit hoc peccatum» Vita S, Ba nk, JLiL·U Cap. 4

habere reputans recuperandi aPrsedecesfore Henrtco VRomanae Ecclefiae remisfas in pace Wonnatieufi Invefii-turas Epifcoporum, iniVitit fibi hoc jus ret»o esfe tra-dendum; quod vero petitum liberrime redarguens, Γο·lita gravitate cqmpefcuit animum Imperatoris Bernhar-dus. Leodio rediens Ciaramvailém vifitat et Chtercien-fes f) novis pri vilegiis ornat Innocentius. Pifis anno1134 ab Innocentio celebrato Concilio adfuit Bernhardus,icidemque confiliis, judiciis, definition i bus omnibus. Deinde enixis precibus a civibus iVIedioIanenfibus accitus,et ab innocentio legatus, Mediolantun profi ifcitur,ibique magna venerarione excéptus, cives EcclefiaeRomanae réconciiiavit, iisdemque au&or fliit, ut, par¬tibus Conradi Ducis Sueviae rellétts. Lotharium In pe a-torem fufciperent. Etiam ad Genuenfes misius propace cum Piianis firmanda, hoc negotium non minusfeliciter adminiitravit, et ex Itälia reverius id egit, utin Comitiis Bambergs hlbltfe Conradum fiatremqdeFridericum in gratiam reciperet Lothari'u's. Anno 1135una cum Gaufrido Epiicapo Carnotenfi in Aquitaniamivit, Guillelmum Provinciae hujum Ducem Anadet o ad-di&um partibus Innoeentii adfcitufus, et fere inflexibi-

iem

/) A Monachis iftis, ut verba funt E. Arn. Boncevatllis Abb.,non purpura < t bys fo ornatis, nec cum deauratis Evangeliis occur-rentibus, led pmnofis agminibus fcopulofam bajulantibus crucem, nontumultu jntium clasficornm tonitruo, non clamofa jubilatione, fed fup-presfa modulatione affeåtuofisfime fufceptus eft. Flebant Epifcopi,flebat ipfe fummus Pontifex: et omnes mirabantur Congregationisiilius gravitatem, quod in tam folenni gaudio oculi omnium, humidefixi, nusquam vagabunda curiofitate circumferrentur; fed corr.plofispalpebris ipfi neminem viderent et ab omnibus viderentur. Vita S.Beruh. Lib. TL Cap. IL Sic vero ad vivum mores defcribunturBeruhardioorum.

\

■ HMt Jtdftrsft I „ 9

lem Duns conftantiam mira au&oritate fregitgj otnnique-Aquitanien Ecclefiae pax. redditur.

Romarn nondum pacatam, nec ίρΓο adventu Im*peratoris Lotharii cum exercitu penitus deviftam,nunquam niii Bernhardi opera et auxilio,. firmam fibifedem futuram fenfit Innocentius. Amicum igitur huncfuum fidelisfimum anno 1137 denuo in Italiam accivit,advenitque ille et raox. fuada fua efFecit,ut fenfim Anacletadiminueretur turba Asfeclarum. Interea vero Rex Si-cilias Rogerius, qvii folus jam ex principibus ,eidemfavebat, nuntios ad Jnnocentiurn mifit petens, ut Aime-ricum Canceilarium fuum, nec non Abbatem Clarae-valleniein ad fe legaret; fimul vero Petrum PifanumAnacleto nuntium a latere vocavit, ut, Te praeiente,utriusqne Pontificis rem utraque pars ageret Saler-num igitur convenitur, et inftituto colloquio rationibusa. Bernhardo allatis hj fibi quidem perfuaderi finit ipfe

Lega-

g) Hortiam-confecratam ferens, Ducem alloquitur: Rogavimuste, et fprevifti nos: Supplicavit tibi in altero, quem jam tecumhabuimus, conventu, fervorum Dei ante te adunataj muititudo, etcontemlitfi. Ecce ! — adeft judex tnus, adeft vindex tuus, in cujusmanus illa anima tua deveniet. Numquid et ipfum fpernes ? Num·quid et infum, ficuti fervos ejus , contemnes? Vita S. Bernh, Lib. IL.Cap. VI:

h) Nös, inquit, neque duos Dominos, nec geminam fidem, necduo baptismata novimus. Ut ab antiquis ordiar, una area temporediluvii fuit. In hac oéto animss , ceteris omnibus pereuntibus, eva-ferunt; et quotquot extra arcam inventi funt, perierunt. Arcamhane typum Unere Ecelefiae, nemo eft, qui ambigat. Area alianuper fabricata eft, et cum fint duse, alteram necesfe ert: esfe adulte-r?m, et in profundum demergi. Area, quam regit Petrus, fi ex.

ΙΌ '

Ts v> ■^P

Legatus Antipapae; fed tarnen et auftoritate Abbatrs etminis inconcusfa reftitit Regis obftinatio, donec tandem,mortuo Anacleto, poftquam in bellum erupisfent disfi-dia, Innocentio, devi&o licet et captivo, Rogerius ul-tro pacem obtulerit. Tum vero Regi pacato möx ami-cisfimas congratulabundus mittit litteras Bernhardus.

Poft obitum Anacleti anno 1138 a parte Innocentionondum fatis reconciliata illi iubrogatur Victor IV,quem apud tantum tneritis tarnen et audWitate valuitBernhardus, Romae adhuc moram faciens, ut exutisilie veftibus pontificalibus, Innocentiurn adiret, pa-cemque peteret, quam etiam obtinuit. Tanto beneficiodevinéti Romani triumphum quafi Bernhardo decreve-runt; eumque in Galliam properantem ingenti pompadimiferunt, Patrem Patriae et Reftauratorem Ecclefiaepublica acclamatione agnofcentes.

§■ VI.

Deo eft, necesfe eft, ut arca, quam regit Tnnocentius, obruatur·Peribit ergo Orientalis Ecclefia, peribit o,ccidens totus : peribit Fran-cia: peribit Germania : Iberi et Angli, et barbara regna in profun·dum pelagi demergentur. — Solus ex Principibus mundi arcam Petriintravit ifte Rogerius — folus ipfe falvabitur? Abfit —■ cet. Vita S.Bernk. Lib. IL Cap. VII.