54
i T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ SPOR BİLİMLERİ ANABİLİM DALI VOLEYBOLCULARDA YOĞUN PLİOMETRİK ANTRENMANLARIN BİYOMOTORİK ÖZELLİKLER ÜZERİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI Mustafa Umut UYSAL YÜKSEK LİSANS TEZİ TEZ NO: 74 Tez Danışmanı: Doç. Dr. FATİH KILINÇ ISPARTA - 2011

VOLEYBOLCULARDA YOĞUN PLİOMETRİK ANTRENMANLARIN B …tez.sdu.edu.tr/Tezler/TT00677.pdf · 2020. 8. 20. · Pliometrik hareketler, kuvvetin kullanıldığı sporlarda geniş bir

  • Upload
    others

  • View
    8

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • i

    T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ

    SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ SPOR BİLİMLERİ ANABİLİM DALI

    VOLEYBOLCULARDA YOĞUN PLİOMETRİK ANTRENMANLARIN BİYOMOTORİK ÖZELLİKLER

    ÜZERİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

    Mustafa Umut UYSAL

    YÜKSEK LİSANS TEZİ

    TEZ NO: 74

    Tez Danışmanı: Doç. Dr. FATİH KILINÇ

    ISPARTA - 2011

    SERVER 3Rectangle

  • iii

    TEŞEKKÜR

    Yüksek lisans eğitimim sürecinde bilgilerinden ve tecrübelerinden

    faydalandığım, yüksek lisans tezimin hazırlanmasında katkılarını esirgememiş olan

    tez danışmanım ve Sağlık Bilimleri Fakültesi Spor Bilimleri Bölüm başkanı Doç. Dr.

    Fatih KILINÇ’a

    İngilizce makalelerin çevirisinde yardımcı olan Mahmut ALP’e

    Tez çalışmama yardımlarından ve katkılarından dolayı Mehmet AKGÜL’e

    Teşekkür ederim.

    Mustafa Umut UYSAL

    Isparta – 2011

  • iv

    İÇİNDEKİLER

    Sayfa

    KABUL ONAY SAYFASI ......................................................................................... ii TEŞEKKÜR .............................................................................................................. iii İÇİNDEKİLER ......................................................................................................... iv SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ ........................................................... vi ŞEKİLLER DİZİNİ ................................................................................................. vii RESİMLER DİZİNİ ............................................................................................... viii TABLOLAR DİZİNİ ................................................................................................ ix 1. GİRİŞ ...................................................................................................................... 1 2. GENEL BİLGİLER ............................................................................................... 3 2.1. Voleybol Tanımı ................................................................................................... 3 

    2.2. Voleybolun Tarihçesi ve Özellikleri ..................................................................... 3 

    2.3. Pliometrik .............................................................................................................. 5 

    2.4. Pliometrik Antrenmanın Genel Yapısı .................................................................. 6 

    2.5. Pliometrik Antrenmanların Fizyolojik Yapısı ....................................................... 6 

    2.5.1. Kasılma Çeşitleri ................................................................................................ 6 

    2.6. Pliometrik Antrenman Modelleri .......................................................................... 7 

    2.7. Pliometrik Antrenman Çesitleri ............................................................................ 7 

    2.7.1. Alt Ekstremite Antrenmanları ........................................................................... 7 

    2.7.2. Üst Ekstremite Antrenmanları ......................................................................... 11 

    2.8. Pliometrik çalışmalarda göz önünde bulunması gereken noktalar ...................... 11 

    2.9. Biyomotorik Özellikler ....................................................................................... 11

    2.9.1. Kuvvet .............................................................................................................. 12

    2.9.1.1. Kuvvetin Sınıflandırılması………………………………………………….13

    2.9.1.2. Kuvvet Antrenmanları…………………………………………………...…13

    2.9.1.3. Genel Kuvvet Antrenmanı………………………………………………….14

    2.9.1.4. Özel Kuvvet Antrenmanı…………………………………………………...14

    2.9.1.5. Dinamik ve Statik Kuvvet Antrenmanları………………...………………..14

    2.9.1.6. Maksimal Kuvvet Antrenmanları…………………………………………..15

    2.9.1.7. Çabuk Kuvvet Antrenmanları………………………………………………17

    2.9.1.8. Kuvvette Devamlılık Antrenmanı…………………………………………..17

  • v

    2.9.2. Dayanıklılık ...................................................................................................... 17 

    2.9.3 Sürat .................................................................................................................. 18 

    2.9.4. Hareketlilik (Esneklik) ..................................................................................... 18 

    2.9.5. Beceri (Koordinasyon) ..................................................................................... 18 

    3. GEREÇ VE YÖNTEM ........................................................................................ 19 3.1. Araştırmaya Katılan Sporcular ............................................................................ 19 

    3.2. Ölçüm ve Testlerde Kullanılan Araçlar .............................................................. 19 

    3.3. Ölçüm ve Test Metotları ..................................................................................... 19 

    3.3.1. Boy-Vücut Ağırlık Ölçümü.............................................................................. 19 

    3.3.2. Dikey Sıçrama Testi ......................................................................................... 20 

    3.3.4. Esneklik Testi ................................................................................................... 21 

    3.3.5. 30 Metre Sprint Testi ....................................................................................... 21 

    3.3.6. 1RM Maksimal Testi ....................................................................................... 21 

    3.4. Uygulanan Antrenman Metodu ........................................................................... 22 

    3.5. İstatistik Analiz ................................................................................................... 24 

    4. BULGULAR ......................................................................................................... 25 4.1. Antrenman Grubu Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları .................................. 25 

    4.2. Kontrol Grubu Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları........................................ 26 

    4.3. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Ön Test Karşılaştırmaları. ....................... 28 

    4.4. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Son Test Karşılaştırmaları ....................... 30 

    5. TARTIŞMA .......................................................................................................... 32 6. SONUÇ VE ÖNERİLER ..................................................................................... 37 ÖZET ......................................................................................................................... 38 SUMMARY .............................................................................................................. 39 KAYNAKLAR ......................................................................................................... 40 

  • vi

    SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ

    DS Dikey sıçrama

    YMCA Young Men’s Christon Association- Genç Erkekler Hıristiyan Birliği

    İETT İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri Genel Müdürlüğü

    M.S.S Merkezi sinir sistemi

    KG Kontrol Grubu

    AG Antrenman Grubu

    CM Santimetre

    KG Kilogram

    MEF Modern Eğitim Fen

    1 RM Bir Maksimum Tekrar

  • vii

    ŞEKİLLER DİZİNİ

    Sayfa

    Şekil 1. Voleybol oyun sahası . .................................................................................... 5 Şekil 2. Pliometrik antrenman modelleri ..................................................................... 7 Şekil 3. Kuvvetin sınıflandırılması ............................................................................ 13 Şekil 4. Kuvvet Antrenman Çeşitleri ......................................................................... 13 Şekil 5. Maksimal Kuvvet Antrenmanları ................................................................. 15

  • viii

    RESİMLER DİZİNİ

    Resim 1. Yerinde sıçrama ............................................................................................ 8 Resim 2. Ayakta sıçrama ............................................................................................. 8 Resim 3. Çok yönlü atlama ve sıçramalar ................................................................... 9 Resim 4. Sekmeler ....................................................................................................... 9 Resim 5. Kasa Drilleri ............................................................................................... 10 Resim 6. Derinlik Sıçramaları ................................................................................... 10 Resim 7. Dikey Sıçrama Testi ................................................................................... 20 Resim 8. Yatay Sıçrama Testi ................................................................................... 20 Resim 9. Esneklik Testi ............................................................................................. 21 Resim 10. 30 Metre Sprint Testi ................................................................................ 21

  • ix

    TABLOLAR DİZİNİ

    Sayfa

    Tablo 1. İki Değişik Piramit Çalışması ..................................................................... 16 Tablo 2. Aylık Antrenman Planı ............................................................................... 22 Tablo 3. Birim (Mikro) Antrenman Planı ................................................................. 23

    Tablo 4. Haftalık antrenman planı…………………………………………………..24

    Tablo 5. Antrenman Grubu Fiziksel Parametrelerin Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları .......................................................................................... 25

    Tablo 6. Antrenman Grubu Esneklik ve Sürat Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları .......................................................................................... 25

    Tablo 7. Antrenman Grubu Kuvvet (1 RM) Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları .......................................................................................... 26

    Tablo 8. Kontrol Grubu Fiziksel Parametrelerin Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları .......................................................................................... 26

    Tablo 9. Kontrol Grubu Esneklik ve Sürat Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları .. 26 Tablo 10. Kontrol Grubu Kuvvet (1 RM) Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları .... 27 Tablo 11. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Fiziksel Parametreleri Ön Test

    Karşılaştırmaları. ......................................................................................... 28

    Tablo 12. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Esneklik Ve Sürat Ön Test Karşılaştırmaları. ......................................................................................... 28

    Tablo 13. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Kuvvet (1 RM) Ön Test Karşılaştırmaları. ......................................................................................... 29

    Tablo 14. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Fiziksel Parametreler Son Test Karşılaştırmaları. ......................................................................................... 30

    Tablo 15. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Esneklik Ve Sürat Son Test Karşılaştırmaları. ......................................................................................... 30

    Tablo 16. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Kuvvet (1 RM) Son Test Karşılaştırmaları. ......................................................................................... 31

  • 1

    1. GİRİŞ

    Tüm spor branşlarında amaç ilgili sporun gerektirdiği biyomotor özelliklerin

    kronik metabolik adaptasyon sağlanarak geliştirilmesi yolu ile sporcunun

    performansını arttırmaktır. Performansın artırılmasında bir çok yöntem olmakla

    birlikte kombine antrenmanlar önem kazanmış (Kılınç, 2008) ve bunların iç

    periyotlamasında da değişik yöntemler kullanılmaktadır.

    Günümüzde yüzyılı aşkın bir geçmişe sahip olan voleybol sporu, dinamik,

    sürekli değişen pozisyonlarla kompleks hareketler içeren, çok yönlü sportif beceriler

    gerektiren bir takım oyunudur. Voleybolda sporcunun sahip olması gereken verim

    öğelerine baktığımızda, genel ve özel dayanıklılık, reaksiyon sürati, patlayıcı kuvvet,

    özel çabuk kuvvet, çabuk kuvvette devamlılık gibi önemli biyomotor özellikler ön

    plana çıkmaktadır (Wulf 2007).

    Voleybol, kısa süreli maksimal yüklenme ve uygun dinlenme periyotlarının

    ardışık biçimde uygulandığı ‘interval özellikli’ bir spor dalıdır. Dikey sıçrama da, bu

    spor dalında hücum ve savunma performansını etkileyen önemli motor becerilerin

    basında yer alır. Voleybol temel tekniği içinde yer alan, blok, smaç ve file hareketleri

    ani patlayıcı gücü gerektirir (Ergun ve ark. 1994).

    Voleybolda antrenman alıştırmaları içinde sıçrama yüksekliğini geliştirmek

    çoğu antrenörün ana hedeflerinden biridir. Bu nedenle gerek antrenman bilimciler,

    gerekse de antrenörler sıçrama yüksekliğini geliştirici çalışma modelleri

    geliştirmişlerdir. Bu çalışma modellerinin içerisinde yaygın olarak kullanılan

    antrenman metodu pliometrik antrenmanlardır.

    Pliometrik antrenmanının diğer güç antrenmanlarından farkı çalışmaların doğal

    olarak yapılmasıdır. Sporcu ek bir dış yük kullanmadan kendi vücut ağırlığı ile

    hareketin verimliliğinden bir şey kaybetmeden hareketi yapar (Brittenham 1992).

    Pliometrik çalışmalar, iskelet kaslarının doğuştan var olan germe

    karakterlerinin nörolojik modüllerinin kullanımını gerektirir. Germe ve kısalma

    eksantrik, pliometrik ve konsantrik kas hareketlerini içerir. Gerilme hızlı bir şekilde

    meydana geldiği zaman birikmiş olan elastik enerji, myo-statik refleks hareketinin

    toplamı ile güçlü bir konsantrik hareket oluşturur.

  • 2

    Pliometrik çalışmalarda kullanılan alıştırmalarda genellikle vücut ağırlığı ve

    yerçekimi gibi fonksiyonlar ön plandadır. Pliometrik çalışmaları içeren alıştırmalar

    ardışık olarak uygulanan sıçramaları (yerinde ve ayakta), atlamaları (kısa ve uzun

    süreli), sekmeleri (kısa ve uzun süreli) ve derinlik sıçramalarını içermektedir (Foran

    2001).

    Pliometrik çalışma içinde yer alan egzersizler: durarak sıçrama, çoklu sıçrama,

    kutu drilleri gibi bireyin farklı özelliklerini geliştirirken, DS(dikey sıçrama)

    sporcunun spor branşlarına yönelik olarak başlangıç hızlarını dikey sıçramalarını ve

    yön geliştirme özeliklerini geliştirir (Chu 1992).

  • 3

    2. GENEL BİLGİLER

    2.1. Voleybol Tanımı

    Voleybol, file ile ikiye bölünmüş bir oyun alanı üzerinde iki takım tarafından

    oynanan bir spordur. Oyunun çok yönlülüğünün herkese sunulabilmesi amacıyla özel

    durumlar için farklı uyarlamalar bulunmaktadır. Oyunun amacı, topu filenin

    üzerinden göndererek rakip takımın oyun alanında yere değmesini sağlamak ve rakip

    takımında aynı amaca ulaşmasını önlemektir. Takımların rakip alana gönderirken

    topa üç kez vurma hakkı vardır (blok teması dışında).

    Top oyuna servis ile sokulur, servisi atan oyuncu topu filenin üzerinden rakip

    alana gönderir. Rally, topun oyun alanına değmesi, harice gitmesi veya bir takımın

    hata yapmasına kadar devam eder.

    Voleybolda bir rally kazanan takım bir sayı alır (Rally Sayı Sistemi). Servisi

    karşılayan takım rallyi kazandığında bir sayı ve servis kullanma hakkı kazanır ve

    oyuncuları saat yönünde bir pozisyon dönerler (www.tvf.org.tr. 2011).

    2.2. Voleybolun Tarihçesi ve Özellikleri

    Türkiye’ de voleybol ilk defa YMCA İstanbul Müdürü Dr. Deaves tarafından

    1919 yılında oynatılmıştır. Burada oynatılan bu oyuna ilgi duyan Selim Sırrı Tarcan

    beden eğitimi öğretmenliği yaptığı öğretmen okulu’ndaki öğrencilerine voleybolu

    öğreterek ülkede yayılmasına önderlik etmiştir. (www.vedatsenturk.com 2011).

    Her takım; Antrenör, Yardımcı Antrenör, Doktor, Masör ve 12 oyuncudan

    oluşur. Her takımın 12 oyuncudan oluşan listesinde bir ‘ Libero’ belirtme hakkı

    vardır. (Libero: Takımdaki diğer oyunculara göre farklı forma giyerek servis atma,

    hücum yapma hakkı olmayan ve her hangi bir geri hat oyuncusunun yerini alabilir)

    (Vurat 2000).

    Altı ile sekiz hakemle yönetilen voleybol müsabakaları, 5 set üzerinden

    oynanır. Bütün müsabaka boyunca hata yapan takımın sayı ve servis kaybettiği ilk 4

    set en az iki fark olmak koşuluyla 25. sayıda sonuçlanır. Son set ise yine iki fark

    olmak koşulu ile 15. sayıda son bulur. Takımlar ilk 4 sette 8 ve 16. sayıda olmak

    üzere 90 sn lik iki teknik mola ve antrenörün aynı set içerisinde alacağı 30 sn lik iki

    mola hakkı bulunur (Vurat 2000).

  • 4

    18’ e 9 metrelik sahayı ortasından bir file ile ikiye böler. Servis kazanan takım

    saat yönünde, bir tur döner, sonra topu servis atışıyla oyuna sokar. Oyuncular arkada

    3 pozisyon, önde de 3 pozisyon oynamak zorundadır. Oyuncular oyun anında servis,

    manşet pas, parmak pas, hücum, blok, defans tekniklerini kullanırlar (Vurat 2000).

    Voleybol filesi yüksekliği büyük erkeklerde, gençlerde ve yıldızlarda 2.43 m,

    bayanlarda ise 2.24 m. dir (Vurat 2000).

    Beden eğitimi öğretmeni William G. Morgan çok sayıda insanın yapması için

    fazla yorucu olmayan, grupla oynanan, zevkli bir oyun tasarladı. Tenis ağını 1.80-

    1.90 metre yüksekliğe gerdi. Basketbol topu iç lastiğini top olarak kullandı. Filenin

    iki yanına geçen oyuncular bu topu kendi sahalarında yere düşürmeden karsı sahaya

    atmaya çalışıyorlardı. Topa vuruşta kural yoktu. Bir süre sonra bu oyuna uygun özel

    bir top yaptırdı. Bu top dışı deri içi lastik daha hafif ve daha küçüktü. Oyunda ne

    saha sınırı vardı, ne de oyuncu sayısı. Oyuncular ikiye ayrılıyor, oyun alanını

    istedikleri gibi belirliyor ve oyuna başlıyorlardı. Genç beden eğitimi öğretmeni

    tehlikesi az, yoruculuğu ise oyuncu sayısını azaltıp çoğaltarak veya oyun alanını

    küçültüp büyüterek ayarlanabilen, son derece eğlenceli bir oyun bulmuştur (Vurat

    2000).

    I. Dünya Savası’ nda voleybol, Amerikan ordusunun önemli bir eğlence sporu

    olmuştur. Dünyanın çeşitli ülkelerine dağıtılan Amerikan birlikleri yanlarında

    voleybol fileleri ve voleybol toplarını götürmüşlerdir. Böylece, voleybolun dünyaya

    yayılmasına misyonerlerden sonra askerlerinde büyük katkısı olmuştur (Vurat 2000).

    Türkiye’de voleybol önceleri bir okul sporu olarak görülüyordu. İlk voleybol

    takımı 1927’de Fenerbahçe tarafından kuruldu. Voleybol Federasyonu 1936’da

    oluşturuldu. İlk Türkiye Voleybol Şampiyonası 1948-1949’da düzenlendi. Milli

    voleybol takımı ilk maçını 1953’te Yugoslavya ile yaptı. Bağımsız bir voleybol

    federasyonunun oluşturulmasından (1958) sonra 1960’larda voleybola ilgi arttı ve

    1971’de Türkiye deplasmanlı voleybol ligi kuruldu. Voleybol liginin ilk

    şampiyonları Galatasaray ve İETT oldu. En fazla şampiyonluğu ise Eczacıbaşı

    kazandı. Eczacıbaşı dokuz yıl üst üste lig birinciliğini elinde tuttu. Milli voleybol

    takımının uluslararası alanda aldığı en iyi dereceler 1975 Akdeniz Oyunları’nda ve

    1984 Balkan Voleybol Şampiyonası’nda üçüncülük oldu (Anonim 2007,Topuz

    2008).

  • 5

    Şekil 1. Voleybol Sahası (www.vedatsenturk.com 2011).

    2.3. Pliometrik

    Pliometrik Latince kökenli olup bileşik bir kelimedir ve Plyo + metrics =

    ölçülebilir artış anlamına gelmektedir (Bompa 2001).

    Kasın mümkün olan en kısa zamanda maksimum kuvvetele kasılmasını

    sağlayan antrenmanlar olarak tanımlanmaktadır. Pliometrik, kuvvetli kas kasılmasına

    cevap olarak, hızlı, dinamik yüklenme veya içerilen kasta gerilim egzersizleri olarak

  • 6

    nitelendirilebilir. Pliometrik hareketler, kuvvetin kullanıldığı sporlarda geniş bir

    şekilde yer almaktadır (Chu 1992, Tınazcı 1996).

    Pliometrik, bireyin maksimal kuvvet, sürat ve patlayıcı gücünü geliştiren bir

    antrenman metodudur. Diğer bir deyişle, pliometrik antrenmanlar kısa bir zaman

    içinde, kuvvetli bir hareket üretmek için eksantrik kasılmadan konsantrik kasılmaya

    geçerken kasın hızlı gerilmesini içeren direnç antrenmanlarıdır (Şimşek 2002).

    2.4. Pliometrik Antrenmanın Genel Yapısı

    Bir kutunun üzerine çıkar, daha sonra iner ve tekrar çıkıp sıçrama yapılabilecek

    kadar sıçranırsa pliometrik bir hareket gerçekleştirilmiş olur. Ayaklar sıçramadan

    sonra yere değdiği anda quadriceps ve kalça kaslarının gerilmesiyle sonuçlanacak

    olan bir diz esnemesi söz konusudur. Dış merkezli ve dışta olan bu ani hareketlenme

    ortak merkezli fakat zıt yöne olan bir kasılmayla devam eder. İste bu olay pliometrik

    hareketlerin ana yapısını yani temelini oluşturur (Thomas et al 1994).

    2.5. Pliometrik Antrenmanların Fizyolojik Yapısı

    Pliometrinin fizyolojisini, açılamak için ilk olarak kasılma çeşitlerini

    belirmekte fayda vardır. Dört temel kasılma türü vardır.

    2.5.1. Kasılma Çeşitleri

    • Konsantrik (İzotonik) Kasılma: Kontraktil element kısalırken, elastiki

    element bir düzen içerisinde belli bir gerilimi ve uzunluğu korur. Ancak kasın

    tümünde bir kısalma olur. Örneğin dambul kaldırma hareketinde biceps kası

    (Karadeniz 1998).

    • İzometrik (Statik) Kasılma: Gerilim artar fakat kasın uzunluğunda bir

    değişiklik olmaz. İç ve dış kuvvetler birbirine eşittir. Örneğin duvarı itme

    hareketi (Karadeniz 1998).

    • Eksantrik Kasılma: Gerilim artarken kas uzar. Örneğin tepeden aşağıya inme

    hareketi (Karadeniz 1998).

  • 7

    • İzokinetik Kasılma: Tekrar eden bir hareket esnasındaki eşzamanlı

    kasılmadır. Örneğin serbest stil yüzmede kulaç hareketi (Karadeniz 1998).

    Pliometrik bir hız-güç çalışmasıdır ve bu iki faktörün kombinasyonundan

    oluşur. Pliometrik metodun temeli eksantrik ve konsantrik kasılmaların değişim

    hızında yatmaktadır. Burada önemli olan kasın esneme pozisyonunda kasılma

    pozisyonuna geçme hızıdır. Burada vurgulanan kasılma oranı ile hareketi sağlayan

    kasın esnemesi ve gerilmesidir ki bu durum pliometrik çalışmalarda önemli yer tutar.

    Kasların gerilim refleksi kısa süreli gerilim düzeninden oluşur (Stojanoviç et al.

    2002).

    2.6. Pliometrik Antrenman Modelleri

    Şekil 2. Pliometrik antrenman modelleri (Baktaal 2008).

    2.7. Pliometrik Antrenman Çesitleri

    İki farklı bölge pliometrik antrenman uygulamaları bulunmaktadır. Bunlar alt

    ekstremite için sıçrama egzersizleri ile üst ekstremite için sıçrama egzersizleri olarak

    adlandırılır (Mann 1986 ; Radcliffe 1988 Chu 1992).

    2.7.1. Alt Ekstremite Antrenmanları

    1. Yerinde sıçrama (jumps in place) : Sporcu olduğu yerde sıçrar ve aynı

    noktaya düşer. Bu egzersizler düşük şiddette yapılan ve amortizasyon süresini

    kısaltma uyarısını geliştirmeyi amaçlayan egzersizlerdir.

  • 8

    Resim 1. Yerinde sıçrama (www.myfitnessdepot.com)

    2. Ayakta sıçrama (standing jumps) : Maksimum eforla yatay ve dikey

    doğrularak yapılan egzersizlerdir.

    Resim 2. Ayakta sıçrama (www.speedpowerstability.com)

    3. Çok yönlü atlama ve sıçramalar (multiple hops and jumps): Durarak

    sıçramayla ayakta sıçramanın kombinasyonu olan bu egzersizler 30 metreden az

    mesafede yapılır. Bu egzersizin en ileri sekli kasa drilleridir.

  • 9

    Resim 3. Çok yönlü atlama ve sıçramalar (www.biggerfasterstronger.mobil)

    4. Sekmeler (bounds) : Adım uzunluğu ve sıklığını geliştiren egzersizlerdir.

    30 metreden fazla mesafelerde yapılır.

    Resim 4. Sekmeler (www.brianmac.co.uk)

    5. Kasa Drilleri (box drills) : Çok yönlü atlama ve sıçramalar ile derinlik

    sıçramalarının kombinasyonudur. Egzersizin şiddeti kasa yüksekliğine göre

    ayarlanır.

  • 10

    Resim 5. Kasa Drilleri (www.coachrobbrogers.com)

    6. Derinlik Sıçramaları (depth jumps) : Belirli yükseklikteki bir kasadan yere

    düşüş ve hemen ardından yine yüksek kasaya sıçrayış yapılır. Derinlik sıçramaları

    sporcunun hızını ve gücünü arttıran egzersizlerdir (Mann 1986; Radcliffe 1988; Chu

    1992).

    Resim 6. Derinlik Sıçramaları (www.coachrobbrogers.com)

    Derinlik Sıçramalarında Yüksekliğin Belirlenmesi: Öncelikli olarak

    sporcunun olduğu yerde, squat pozisyonunda adım almadan çıkabildiği kadar yukarı

    sıçraması istenir ve sonra sporcunun ulaştığı yükseklik belirlenir. Daha sonra sporcu

    45 cm’lik kasadan aşağı atlar ve tekrar çıkabildiği kadar yükseğe sıçrayarak ilk

    denemede elde ettiği skora ulaşmaya çalışır. Eğer aynı skora başarılı bir şekilde

    ulaşırsa daha yüksek bir kasaya geçer ve yeni kasanın yüksekliği bir öncekinden 15

    cm yüksek olur. Yeni kasa yüksekliğinde işlem tekrarlanır. Bu sayede sporcunun

  • 11

    derinlik sıçraması için maksimum yüksekliği saptanır. Ancak eğer sporcu 45 cm’lik

    ilk yükseklikte başarısız olursa, bu durum sporcunun kassal gücünün yetersiz

    olduğunun ve derinlik sıçramasına henüz hazır olmadığının bir göstergesi olur

    (Letzelter, 1986; Maarten, 1990).

    2.7.2. Üst Ekstremite Antrenmanları

    1. Kolları değiştirerek potaya sıçrama

    2. Kasadan yere yerden potaya sıçrama

    3. Sağlık topu ile mekik

    4. Sağlık topu ile kasadan yere yerden potaya sıçrama

    5. Sağlık topu ile tek ayak kasaya çıkma

    6. Alçak post drili

    Pliometrik antrenman esnasında kullanılabilecek olan araçlar; plastik huniler,

    kasalar, engeller, bariyerler, merdivenler ve sağlık toplarıdır. Yıllık planlamada

    pliometrik antrenman, anatomik adaptasyon sürecinden ve maksimal kuvvet

    antrenmanlarından sonra gerçekleştirilmelidir (Chu, 1992).

    2.8. Pliometrik çalışmalarda göz önünde bulunması gereken noktalar

    • Pliometrikler dereceli bir şekilde ilerlemelidir. İlk olarak kolay sıçrama

    egzersizlerini, sonra daha yüksek mesafeden sıçramalar ve en son olarak

    derinlik sıçramaları gelmektedir.

    • Güce ilişkin bir antrenman programı, pliometrik egzersizlerden önce gelmedir.

    • Pliometrik kasların yüksekliği ilk olarak 70 cm veya daha altında olmalıdır.

    • Ağırlıklı yelekler, kemerler veya kum torbaları ile derinlik sıçramaları

    organizmada çok fazla baskıya neden olurlar ve çok büyük dikkatle

    yapılmalıdır (Dolu 1994).

    2.9. Biyomotorik Özellikler

    Hemen hemen bütün fiziksel hareketler belirli bir yere kadar; hareketin

    genişliği, çabukluğu, süresi ile karmaşıklığı gibi öğeleri ile belirlenir. Ayrıca kişi

    hareketlerin uygulamasında, bireysel özelliklerin yanında kuvvet, hız, dayanıklılık ve

  • 12

    koordinasyon (eşgüdüm) gibi işlevsel bileşenleri de ayırımlaştırabilmektedir.

    Antrenmana yönelik bakış açısından ele alırsak; kişi, hareketi kendiliğinden

    yetkinleştirmek yerine, daha çok Biyomotor yetenekler olarak tanımlanan işlevsel

    öğeler yoluyla yetkinlikleştirmekle ilgilenmektedir. (Bompa 2007)

    Bir alıştırmayı gerçekleştirmek için bireyin sahip olduğu yetenek, neden

    sayılırken hareketin görünümü ise sonuç olarak değerlendirilmektedir. Bu açıdan

    kişinin başarılı bir sonuç yaratabilmesi için nedeni denetleyebilecek yeteneğe

    gereksinimi olduğu açıktır. Bir nedenin temellerini oluşturan biyomotor yetenekler

    daha çok genetik ya da kalıtıma bağlı yeteneklerdir. Bu yaklaşımın ışığında bu

    bölümde, kişinin bir alıştırmayı gerçekleştirmek için sahip olduğu temeller, doğal

    yetenekler ile belirli biyomotor yeteneklerinin birleşimlerinin bir sonucu olarak kabul

    edilecektir. Esneklik, doğal olarak bir yetenekten çok hareket (lokomotor) aygıtının

    anatomik bir niteliğidir. Buna karşın antrenmanda büyük öneme sahip olduğu için

    esneklik de doğal bir yetenek gibi değerlendirilerek incelenecektir (Bompa 2007).

    Bir biyomotor yetenek önemli ölçüde kendi nicel alanına bağlıdır. Bu nicel

    alan; kuvvet, sürat ve dayanıklılık gibi bir fiziksel çalışmanın niteliğini belirleyen

    özelliklerin büyüklük düzeyini belirlemektedir (Bompa 2007).

    2.9.1. Kuvvet

    Bir dirençle karşı karşıya kalan kasların, kasılabilme ya da direnç karşısında

    belirli bir ölçüde dayanabilme yeteneğidir ( Sevim 2002).

    Fizyolojik yaklaşımla Kuvvet, kas kasılması sırasında ortaya çıkan gerilimi

    (tension) anlatır (Muratlı 2005).

    Kuvvet biyolojik bir yaklaşımla bir kitleyi hareket ettirebilme, bir direnci

    yenebilme ya da kas çalışması ile etkileme yeteneği olarak tanımlanır. Kas kuvveti;

    sinir sistemi, endokrin sistem, yaş ve cinsiyet gibi çevresel faktörlerle yakından

    ilişkilidir (Blimkie 1992).

    Spor bilimi açısından ele alındığında ise kuvvet, bir kaldıraç sistemi gibi

    düşünülen kemik, eklem ve kas yapısıyla oluşturulur. Kuvvet, kas kütlesiyle bu kas

    kütlesinin ortaya koyduğu hızın bir bileşkesidir (Kale 1993).

  • 13

    Sevim “Sporda verimi belirleyen motorsal yeteneklerinden biridir. Genel

    olarak bir dirence karsı koyabilme yeteneği ya da bir direnç karsısında belirli bir

    ölçüde dayanabilme yeteneği” olarak tanımlar (Sevim 1995).

    Akgün (1989) kas kuvvetini “Bir kas veya grubunun uygulayabileceği

    maksimal kuvvet” olarak tanımlamaktadır (Akgün 1989).

    Teorik açıdan kuvvet hem mekanik karakteristik hem de insan yeteneği olarak

    tarif edilir (Ziyagil, Tamer, Zorba 1993).

    2.9.1.1. Kuvvetin Sınıflandırılması

    Şekil 3. Kuvvetin sınıflandırılması ( Sevim 2002).

    2.9.1.2. Kuvvet Antrenmanları

    Şekil 4. Kuvvet Antrenman Çeşitleri ( Sevim 1995).

  • 14

    2.9.1.3. Genel Kuvvet Antrenmanı

    Tüm kasların üretmiş olduğu kuvvettir. Yapılacak olan kuvvet antrenmanında

    bu doğrultuda bütün kaslara hitap etmesi amaçlanır. Özel kuvvet çalışmalarının alt

    yapısını oluşturmalıdır. Bu çalışmalarda dikkat edilecek hususlardan bir tanesi de

    kişilere göre ağırlığın ayarlanmasıdır. Genel kuvvet antrenmanları için tavsiye edilen

    istasyon çalışmalarıdır. Bütün grupla çalışılabilir, ekonomik ve çok yönlü çalışma

    imkânı sağlar. Prensip olarak;

    *8–10 istasyon olmalıdır. İstasyonların yerleşimi, daire, dikdörtgen veya “U”

    düzenlerinde çalışabilinir.

    *Yüklenme yoğunluk olarak % 40–60 olmalı.

    *Tekrar sayısı her istasyonda 8–12 veya süre açısından 25–30 sn. sürmeli.

    *Her istasyon arası dinlenme 40–50 sn. verilmeli.

    *3–5 set çalışılmalı.

    *Setler arası dinlenme 4–5 dk. Dinlenme verilmelidir ( Sevim 2002).

    2.9.1.4. Özel Kuvvet Antrenmanı

    Branşın tekniğine paralel çalışmaları kapsamalıdır. İstasyon veya dairesel

    (circuit) çalışmalar yapılabilir. Genel kuvvet çalışmalarında 8–12 istasyon

    bulunurken özel kuvvet çalışmalarında 3–4 istasyon bulunur. Biraz daha spesifik

    diyebiliriz. Prensip olarak;

    *3–4 istasyon olmalı,

    *Maksimalin % 50–60 bir yoğunlukta olmalı,

    *8–10 tekrar,

    *Tekrarlar arası 40–50 sn. dinlenme verilmeli,

    *3–5 set,

    *Setler arası 4–5 dk. Dinlenme verilmelidir ( Sevim 2002).

    2.9.1.5. Dinamik ve Statik Kuvvet Antrenmanları

    Dinamik kuvvet antrenmanları hareketli çalışmaları gerektireceğinden istasyon

    veya dairesel çalışmalarla bağdaştırılabilir. Statik çalışmalar da izometrik çalışma

    formunda düzenlenebilir ( Sevim 2002).

  • 15

    2.9.1.6. Maksimal Kuvvet Antrenmanları

    Bireyin istemli olarak en yüksek düzeyde ürettiği kas kuvveti olarak

    belirtilmiştir. Maksimal kuvvet antrenmanları, çabuk kuvvetin ve kuvvette

    devamlılığın alt yapısını oluşturacak şekilde organize edilmesi gerekmektedir.

    Maksimal kuvvet liflerin sayısı ve kalınlıkları ile paraleldir. Yani sporcunun kas lif

    sayısı ne kadar çok ve hipertrofiye uğramış ise o denli maksimal kuvveti yüksektir.

    Maksimal kuvvet antrenmanlarının amacı kas liflerini hipertrofiye uğratmaktır.

    Maksimal kuvvet antrenmanların da hipertrofinin gerçekleşmesi de iki temel özelliği

    bağlıdır ( Sevim 1995).

    • Supramaksimal (maksimalin üstü) ile maksimal arasında bir kas kontraksiyonu

    ve uzun süreli bir gerilimi gerektirmektedir.

    • Yüklenme şekli kısa süreli, patlayıcı ve yüksek yoğunlukta olmalıdır.

    • Dr. Harre ve Feser’e göre maksimal kuvvet antrenman yoğunluğu % 80–100

    arasında olduğu görüşündedirler (Sevim, 1995). Maksimal kuvvet antrenman

    metotlarını dört ana grupta toplayabiliriz.

    Şekil 5. Maksimal Kuvvet Antrenmanları (Sevim 1995).

    Tekrar Metodu; Kasların hipertrofiye uğramasını ve intramusculer

    koordinasyonun gelişmesini sağlar. Hazırlık dönemlerinde ve yeni antrene olacak

    kişilerde tercih edilir.

    Prensip olarak;

    *Maksimalin % 50–60

    *8–10 tekrar

    *5–6 set

  • 16

    Tekrarlar ve setler arası dinlenme sporcunun durumuna ve uygun dinlenme

    metoduna göre ayarlanır (Muratlı 2005).

    Kısa Süreli Maksimal Yüklenme Metodu; Yüklenme yoğunluğu çok yüksek

    tutulur. Genel de üst düzey sporcular için kullanılan bir metottur. Hipertrofiyle

    birlikte nöromusculer gelişimde sağlar. Prensip olarak;

    *% 80–100 yoğunlukta

    * 1–5 tekrar

    * 5–6 set

    *Tekrarlar arası ve setler arasındaki dinlenmeler tam verilir.

    Piramidal Metod; Yüklenme yoğunluğu orantılı olarak artırılırken tekrar

    sayısı azalmaktadır. Set sayısı çalışmanın dönemine ve amacına göre ayarlanabilir

    (Sevim 1995). Prensip olarak;

    * % 100–1 tekrar

    * % 95–2 tekrar

    * % 90 – 3 tekrar

    * % 85–4 tekrar

    * % 80–1 tekrar

    * Dinlenme yoğunluğun artması ile paralel seyreder,

    * 3–5 set,

    * Setler arası tam dinlenme verilir.

    Tablo 1. İki Değişik Piramit Çalışması (Dündar 1994).

    %100…...1 Tekrar

    %95.........2 Tekrar

    %90.........3 Tekrar

    %85........5 Tekrar

    %75–80...7 Tekrar

    140 kg.....2 Tekrar

    130 kg ....3 Tekrar

    120 kg ....5 Tekrar

    110 kg ....5 Tekrar

    100 kg ....6 Tekrar

    70 kg .....6 Tekrar

  • 17

    İzometrik Yüklenme Metodu; Statik bir kuvvet antrenman özelliği gösterir ve

    tamamlayıcı bir niteliktedir. Organizasyonu kolay ve az zaman alır. Dezavantaj

    olarak M.S.S (Merkezi sinir sistemi) yorgunluğu ve kalp-göğüs de basınç yapma

    ihtimali bulunur.

    2.9.1.7. Çabuk Kuvvet Antrenmanları

    Çabuk kuvvet antrenmanlar kombine bir antrenman ve sportif oyunlarda etkin

    olması nedeniyle önemlidir. Bu antrenmanlar da reaksiyon ve hareket hızı önemli bir

    unsurdur. Bu nedenle çabuk kuvvet antrenmanlarının organizasyonu maksimal

    kuvvete, sürate, iradeye ve tekniğe bağlı olarak dizayn edilmelidir. Çalışmalar

    eksiksiz ve mümkün olduğunca düzgün bir ritim içinde yapılmalıdır.

    Prensip olarak;

    • İstasyon veya dairesel (Circuit) metotlardan istifade edilebilir,

    • Hafif ve orta yükler seçilmelidir,

    • Yüklenme yoğunluğu maksimalin % 40–60 arasında olmalı

    • Yüklenme dinlenme ilişkisine göre dinlenmeler verilmelidir,

    • 3–5 set çalışılabilir.

    2.9.1.8. Kuvvette Devamlılık Antrenmanı

    Bu antrenman iki temel biyomotorik özelliğin bileşkesidir (Kuvvet ve

    dayanıklılık). Kassal dayanıklılık; uzun süre devam eden kassal çalışmada kasların

    yorgunluğa direnç göstermesidir. Prensip olarak; yüklenme yoğunluğu düşük olacak

    % 20-40 arası, tekrar sayısı 20-40 veya süre olarak 40-60 sn., dinlenme genelde

    verimsel dinlenme verilir. Set sayısı da 5–6 arasında değişebilir. Metot olarak

    istasyon, circuit veya piramidal metotlardan istifade edilebilir. (Sevim 2002).

    2.9.2. Dayanıklılık

    Organizmanın maruz kaldığı bir yüke, istenilen sürede karsı koyabilmesi ve

    devam ettirebilmesi, sportif performans açısından en üst düzeyde verim

    gösterebilmesidir (Özbek 2008). Bir dinamik çalışma sırasında sabit çalışma şiddetiyle laktik asit düzeyinde

    yükselme olmadan yapılabilen bir çalışmanın, tüm organizmanın yorgunluğuna karsı

    çalışabilme yeteneğine dayanıklılık denir (Dündar 1995).

  • 18

    2.9.3 Sürat

    Sporda verimi belirleyen motorsal yetilerden biridir, fakat diğer yetilere göre

    geliştirilmesi en sınırlı olan genellikle bireyin kalıtımsal olarak getirdiği fizyolojik

    potansiyel üzerine çalışılıp iyileştirilebilen bir özelliktir. Gundlanch’a göre sürat, “en

    büyük hızla ilerleyebilme yetisi” olarak, Zaciorskij ise sürati, motorik bir aksiyonu

    mevcut bir ortamda en kısa süre içerisinde tamamlayabilme yetisi” olarak, Grosser

    ise, sporda sürati “bir uyaran sonucu en kısa zamanda reaksiyon gösterebilme yetisi

    olarak tanımlamışlardır (Dündar, 1996).

    Bompa’ya göre sürat, sporcunun kendisini en yüksek hızda bir yerden bir yere

    hareket ettirebilme yeteneği yada hareketlerin mümkün olduğu kadar yüksek bir

    hızla uygulanması yeteneği olarak tanımlanabilir (Bompa, 1998).

    2.9.4. Hareketlilik (Esneklik)

    Hareketlilik; sporcunun hareketlerini eklemler aracılığı ile mümkün olan bir

    genişlik içerisinde, bütün yönlere uygulayabilme yeteneğidir (Sevim, 2003).

    Spor biliminde hareketlilik kavramı ya da hareket genişliği Bompa’ya göre,

    hareketleri büyük bir genlikte uygulama yetisi esneklik çoğu zamanda hareketlilik

    olarak tanımlanmaktadır. Bir kimsenin becerileri büyük açılarda ve kolay olarak

    gerçekleştirilmesinde önde gelen temel gerekliliktir. Böyle hareketlerin başarılı

    olarak gerçekleştirilmesi gerek duyulandan daha yüksek olması gereken eklem açısı

    ve hareket genliğine bağlıdır (Bompa 1998).

    2.9.5. Beceri (Koordinasyon)

    Beceri, sporcunun daha az efor ile daha fazla is yapma olanağı sağlamaktadır.

    Beceri ile değişik kas grupları arasında iyi bir koordinasyon sağlanmaktadır.

    Sporcunun hareketlerini doğru hedefli ve daha az bir efor ile uygulayabilmesini, yeni

    ve her an değişkenlik gösteren oyun akısı içerisinde en uygun çözüm yolunu

    bulabilmesi yeni hareketlerin en kısa zaman içerisinde öğrenilmesini mümkün kılan

    bir özelliktir. Başka bir deyişle beceri, sporcunun daha az efor ile daha fazla is

    yapma olanağı sağlamaktadır (Sevim, 2003).

  • 19

    3. GEREÇ VE YÖNTEM

    3.1. Araştırmaya Katılan Sporcular

    Araştırmaya Türkiye Erkekler Voleybol Birinci Liginde oynayan 24

    profesyonel sporcu gönüllü olarak katılmıştır. Sporculardan bir kısmı antrenman

    (n=12) grubunu oluşturmuş; diğer sporcular ise kontrol (n=12) grubunu meydana

    getirmiştir. Testler öncesinde sporculara araştırma ve testlerle ilgili genel bilgiler

    aktarıldı.

    Araştırmaya katılan sporcuların fiziksel özellikleri AG (antrenman grubu) yaş

    ortalaması 28.2±4.4 yıl, KG (kontrol grubu) yaş ortalaması 27.6±4 yıl, AG

    antrenman yaşı 16±3.7 yıl, KG antrenman yaşı 15.2±3.4 yıl, AG boy ortalaması

    195.9±6.5 cm, KG boy ortalaması 192.8±3.9 cm, AG vücut ağırlığı ortalaması

    89.7±10.1 kg, KG vücut ağırlığı ortalaması 78.4±6.1 kg bulundu.

    3.2. Ölçüm ve Testlerde Kullanılan Araçlar

    Testlere katılan sporcuların; boy uzunluk ölçümleri Holtain Ltd. UK. marka

    stadiometre duvara monte edilerek ölçüldü. Vücut ağırlık ölçümleri Tanita TBF 401

    A Japon marka baskül ile ölçüldü. Dikey sıçrama testleri duvara monte edilen

    mezura ile ölçüldü. Durarak uzun atlama testleri zemine monte edilen mezura ile

    ölçülmüştür. 30 metre sürat testleri New Test Fotosel Kronometre kullanılarak

    ölçülmüştür. Bir 1 RM maksimal testleri (Jimsa) ve serbest ağırlık materyalleri

    kullanılarak test edildi.

    3.3. Ölçüm ve Test Metotları

    3.3.1. Boy-Vücut Ağırlık Ölçümü

    Deneklerin boyları çıplak ayak ile Holtain Ltd. UK. marka ölçüm aleti ile cm.

    cinsinden ölçülmüştür. Vücut ağırlıkları ise, Tanita TBF 401 A Japon marka baskül

    ile üzerlerinde sadece şort ve tişört kalacak şekilde kg. cinsinden kaydedilmiştir.

  • 20

    3.3.2. Dikey Sıçrama Testi

    Bu ölçümde deneğin ayakta uzanabildiği yükseklik ile sıçrayarak

    dokunabileceği nokta arasındaki mesafe cm cinsinden ölçülmüştür.

    Resim 7. Dikey Sıçrama Testi (Örnekleme) 3.3.3. Yatay Sıçrama Testi (Durarak Uzun Atlama): Sporcular işaretlenmiş

    çizginin arkasından çift ayak ile ulaşabildiği en uzak noktaya sıçramıştır. Başlangıç

    çizgisi ile sporcunun çizgiye en yakın bıraktığı iz arasındaki mesafe (cm) cinsinden

    kaydedilmiştir.

    Resim 8. Yatay Sıçrama Testi (Durarak Uzun Atlama) (Örnekleme)

  • 21

    3.3.4. Esneklik Testi

    Deneklerin üst gövde esneklik değerlerini belirlemek için uzan eriş testi

    uygulanmış ve değerleri kaydedilmiştir.

    Resim 9. Esneklik Testi (Örnekleme)

    3.3.5. 30 Metre Sprint Testi

    Deneklere New Test Fotosel Kronometre kullanılarak 2’şer deneme içeren 30

    metre sprint koşuları yaptırılmıştır ve yapılan ölçümler kaydedilmiştir.

    Resim 10. 30 Metre Sprint Testi (Örnekleme)

    3.3.6. 1RM Maksimal Testi

    Deneklerin kuvvetlerini ölçmek için maksimum ağırlık ile 1 tekrar yapabildiği

    limit alınarak kaydedilmiştir.

  • 22

    3.4. Uygulanan Antrenman Metodu

    Tablo 2. Aylık Antrenman Planı

    1 PERIOD PERIOD I PERIOD II PERIOD III

    2 AY AĞUSTOS EYLÜL EKİM 3 HAFTA 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4

    5 SAĞLIK

    1 - - - 1 - - - 1 - - - KONTROLÜ

    6 PERFORMANS 1 - - - 1 - - - 1 - - - TEST

    7

    HA

    FTA

    LA

    RA

    RE

    KL

    EM

    E

    ŞİD

    DE

     100

     

      

    90

    80

    70

    60

    50

    40

    8

    NL

    ER

    E G

    ÖR

    E Y

    ÜK

    LE

    ME

    ŞİD

    DE

    100

      

    90

    60

    50

    40

    9

    HA

    FTA

    LIK

    AN

    TR

    EN

    MA

    N

    PLA

    NI

    PZT. 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 SALI 1 2 1 2 1 2 1 2 1 1 1 Son Test M-I ÇRŞ. İlk Test 1 2 1 2 1 2 1 2 2 2 2 M-II PRŞ. 2 2 1 2 1 2 1 2 1 1 1 1 M-III

    CUMA 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 Son Test M-IV CMRTS. İlk-Test R R R R R R 1 1 1 1 R R1 PAZAR R P.M. R P.M. R P.M. R P.M. P.M. P.M. P.M. R R2

    10

    TO

    PLA

    M

    ANT. GÜNÜ 6 6 5 6 6 6 6 7 7 7 7 5 75

    11 MAÇ 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 10 NO

    12 DİNLENME

    1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 2 9 NO

    13 ANTRENMAN 5 5 5 5 5 5 5 6 6 6 6 5 65 NO

    14 ANT. 10 14 12 14 12 14 12 14 12 21 21 10 166 SÜRE

    15

    BİO

    MO

    TO

    RİK

    Y

    ÜK

    LE

    NM

    E

    DAĞ

    ILIM

    I (%

    ) KUVVET % 20 30 50 20 50 30 30 30 20 30 30 20

    SAB

    AK

    A

    SÜRAT (%) 10 40 10 20 10 10 20 10 10 10 20 10 DAYANIKLIK

    % 50 10 20 40 20 20 20 20 30 20 20 30 TEKNİK (%) 10 10 10 10 10 20 10 20 20 20 10 10 TAKTİK (%) 10 10 10 10 10 20 20 20 20 20 20 30

    16 TOPLAM % 100 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% TOPLAM

  • 23

    Çalışmada sporculara, 12 haftalık periyotlanmış pliometrik antrenman

    programı uygulandı. Bu uygulamada kasa, engel, sürat, kuvvet, sıçrama dereceleri

    yapılan testlerle belirlendi.12 haftalık bu yüklenmeler sonucunda bu yüklenmelerin

    yatay ve dikey sıçrama, ,esneklik, sürat, kuvvet özelliklerine etkileri araştırıldı.

    Tablo 3. Birim (Mikro) Antrenman Planı

    Günlük Antrenman Planı

    Süre Yoğunluk

    (%) Sıklık Tekrar Sayısı Dinlenme

    Isınma 10' 5 Streching 5' 5 Sıçramalar Pliometri 30' 40 3 Set 4 Tekrar Streching 3' 5 2' Isınmalar(Top'lu) 10' 10 Teknik, Taktik 60' 15 Jogging 2' 10 10' Streching 10' 10 10'

  • 24

    Tablo 4. Haftalık antrenman planı

    3.5. İstatistik Analiz

    Elde edilen verilerin istatistiki analizlerinin yapılmasında SPSS 13 paket

    programı kullanıldı. Elde edilen verileri grup içi ve gruplar arası ön-test son-test

    değerlerini karşılaştırmak için Bağımlı (Paired Sample) ve Bağımsız Örneklem

    (Independent Sample) t-testleri kullanıldı

    Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi Pazar

    SABAH Kuvvet

    Antrenmanı %80–100 yoğunlukta 1–5 tekrar 5–6 set Tam dinlenme DİNLENME

    Kuvvet Antrenmanı

    Maksimalin % 50–60 8–10 tekrar 5–6 set Setler arası dinlenme 3’ DİNLENME

    Kuvvet Antrenmanı

    %100–1 tekrar % 95–2 tekrar % 90 –3 tekrar % 85–4 tekrar % 80–1tekrar 3-5 set Tam dinlenme

    DİNLENME

    DİN

    LEN

    ME

    AKŞAM Voleybol

    Antrenmanı Teknik Antrenmanlar Parmak pas,manşet pas,hücum savunma

    Pliometri antrenmanları Deep jump (derinlik) çalışması % 70-80 5 tekrar 3 set setler arası 3’ dinlenme Teknik Antrenmanlar Parmak pas,manşet pas,hücum savunma , takım çalışması

    Voleybol Antrenmanı

    Sürat çalışmaları 4x10m 4x20m 4x30m Tam dinlenme Teknik Antrenmanlar Parmak pas, manşet pas, hücum savunma,takım çalışması,servis karşılama

    Pliometri antrenmanları Engel çalışmaları % 70-80 5 tekrar 3 set setler arası 3’ dinlenme Teknik Antrenmanlar Parmak pas,manşet pas,hücum savunma , takım çalışması

    Voleybol Antrenmanı

    Teknik Antrenmanlar Parmak pas, manşet pas, hücum savunma,takım çalışması

    Pliometri antrenmanları Sıçramalar Kanguru sıçraması sağ-sol bacak 3x10 Durarak uzun atlama 3x10 İp atlama 2x1’ Tam dinlenme Teknik Antrenmanlar Parmak pas,manşet pas,hücum savunma , takım çalışması

    DİN

    LEN

    ME

  • 25

    4. BULGULAR

    4.1. Antrenman Grubu Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları

    Tablo 5. Antrenman Grubu Fiziksel Parametrelerin Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları

    PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK t P

    Yaş(yıl) Ön Test 28.2±4.4

    Son Test 28.2±4.4

    Antrenman Yaşı(yıl)

    Ön Test 16±3.7 Son Test 16±3.7

    Boy(cm) Ön Test 195.91±6.5 Son Test 195.91±6.5

    Vücut Ağırlığı (kg)

    Ön Test 89.7±10.1 4.1 7.9 0.000

    Son Test 85.6.9±9.3

    Tablo 5'e bakıldığında, antrenman grubu sporcuların ön ve son test değerlerinden

    yaş, antrenman yaşı ve boy uzunluklarının istatistiksel önemli fark bulunamadı

    (p>0.05).

    Tablo 6. Antrenman Grubu Esneklik ve Sürat Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları

    PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK t P

    Esneklik (cm) Ön Test 15.8±6.3

    4.1 -5.7 0.000 Son Test 19.9±5.3

    30m Sürat (sn) Ön Test 4.2±0.2

    0.1 5.5 0.000 Son Test 4.1±0.1

    Tablo 6'ya bakıldığında, antrenman grubu sporcuların ön ve son test değerlerinden

    esneklik,30 m.sürat ve vücut ağırlıkları istatistiksel anlamlılık düzeyi P

  • 26

    Tablo 7. Antrenman Grubu Kuvvet (1 RM) Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları

    PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK t P

    Biceps Curl (kg)

    Ön Test 53.0±7.5 18.5 -4.3 0.000

    Son Test 71.5±8.7

    Triceps Press (kg)

    Ön Test 48.0±7.0 22.08 -4.9 0.000

    Son Test 70.08±8.0

    Shoulder Press (kg)

    Ön Test 67.1±8.3 22.5 -56.7 0.000

    Son Test 89.7±8.9

    Squat (kg) Ön Test 186.2±22.3

    23.0 -29.5 0.000Son Test 209.2±22.8

    Bench Press (kg)

    Ön Test 80.0±8.5 22.08 -70.6 0.000

    Son Test 102.0±8.4

    Dikey Sıçrama (cm)

    Ön Test 73.0±8.6 10 -9.8 0.000

    Son Test 83.0±11.2

    Durarak Uzun Atlama (m)

    Ön Test 2.48±25.2 16.5 -4.0 0.001

    Son Test 2.65±23.8 Tablo 7'ye bakıldığında, antrenman grubu sporcuların ön ve son test değerlerinden;

    Biceps curl, triceps, omuz press, squat, dikey sıçrama, durarak uzun atlama ve bench

    press istatistiksel anlamlılık düzeyi P

  • 27

    Tablo 9. Kontrol Grubu Esneklik ve Sürat Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları

    PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK T P

    Esneklik (cm) Ön Test 12.9±5.2

    1.5 -4.0 0.000Son Test 14.4±4.9

    30 m Sürat (sn) Ön Test 4.3±0.2

    0.1 -5.5 0.000Son Test 4.4±0.2

    Tablo 9'a bakıldığında, antrenman grubu sporcuların ön ve son test değerlerinden

    esneklik ve 30 m.sürat istatistiksel anlamlılık düzeyi P

  • 28

    4.3. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Ön Test Karşılaştırmaları.

    Tablo 11. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Fiziksel Parametreleri Ön Test Karşılaştırmaları.

    PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK t P

    Yaş (yıl) Antrenman

    Grubu 28.2±4.4 0.6 0.3 0.870 Kontrol Grubu 27.6±4.0

    Antrenman Yaşı (yıl)

    Antrenman Grubu 16.0±3.7 0.8 0.5 0.804

    Kontrol Grubu 15.2±3.4

    Boy (cm) Antrenman

    Grubu 195.9±6.5 3.1 1.4 0.135 Kontrol Grubu 192.8±3.9

    Vücut Ağırlığı (kg)

    Antrenman Grubu 89.7±10.1 11.3 3.3 0.429 Kontrol Grubu

    78.4±6.1

    Tablo 11’e bakıldığında, antrenman grubu ile kontrol grubu sporcuların ön test

    değerlerinden yaş, antrenman yaşı, boy uzunlukları ve vücut ağırlıkları

    karşılaştırıldığında istatistiksel anlamlılık düzeyi P>0,05 ' den büyük bulundu.

    Tablo 12. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Esneklik ve Sürat Ön Test Karşılaştırmaları.

    PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK t P

    Esneklik (cm) Antrenman

    Grubu 15.8±6.3 2.9 1.2 0.233Kontrol Grubu 12.9±5.2

    30m Sürat (sn) Antrenman

    Grubu 4.2±0.2 0.1 -1.2 0.212Kontrol Grubu 4.3±0.2

    Tablo 12’ye bakıldığında antrenman grubu ile kontrol grubu sporcuların ön test

    değerlerinden esneklik ve 30 m. sürat testleri karşılaştırıldığında istatistiksel

    anlamlılık düzeyi P>0,05 ' den büyük bulundu.

  • 29

    Tablo 13. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Kuvvet (1RM) Ön Test Karşılaştırmaları.

    PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK T P

    Biceps Curl (kg)

    Antrenman Grubu 53.0±7.5 10.7 4.2 0.000Kontrol Grubu 42.3±4.2

    Triceps Press(kg)

    Antrenman Grubu 48.0±7.0 2 0.8 0.000Kontrol Grubu 46±3.6

    Shoulder Press (kg)

    Antrenman Grubu 67.1±8.3 14.6 5.0 0.000Kontrol Grubu 52.5±5.4

    Squat (kg)

    Antrenman Grubu 186.2±22.3 24.6 3.3 0.003Kontrol Grubu 161.6±11.7

    Bench Press (kg)

    Antrenman Grubu 80.0±8.5 22.3 7.8 0.000Kontrol Grubu 57.6±4.9

    Dikey Sıçrama (cm)

    Antrenman Grubu 73.0±8.6 5 1.6 0.112Kontrol Grubu 68.0±5.9

    Durarak Uzun Atlama (m)

    Antrenman Grubu 2.48±25.2 32.4 4.0 0.001Kontrol Grubu 2.16±11.9

    Tablo 13’e bakıldığında, antrenman grubu ile kontrol grubu sporcuların ön test

    değerlerinde biceps curl, triceps, omuz press, squat, durarak uzun atlama bench pres

    istatistiksel anlamlılık düzeyi P

  • 30

    4.4. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Son Test Karşılaştırmaları

    Tablo 14. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Fiziksel Parametreler Son Test Karşılaştırmaları.

    PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK T P

    Yaş (yıl) Antrenman

    Grubu 28.2±4.4 0.6 0.3 0.740 Kontrol Grubu 27.6±4.0

    Antrenman Yaşı (yıl)

    Antrenman Grubu 16.0±3.7 0.8 0.5 0.619

    Kontrol Grubu 15.2±3.4

    Boy (cm) Antrenman

    Grubu 195.9±6.5 3.1 1.4 0.176 Kontrol Grubu 192.8±3.9

    Vücut Ağırlığı (kg)

    Antrenman Grubu 85.6±9.3 5.7 2.0 0.429 Kontrol Grubu

    78.9±6.2

    Tablo 14’e bakıldığında, antrenman grubu ile kontrol grubu sporcuların son test

    değerlerinden yaş, antrenman yaşı, boy uzunlukları ve vücut ağırlıkları

    karşılaştırıldığında istatistiksel anlamlılık düzeyi P>0,05 ' den büyük bulundu.

    Tablo 15. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Esneklik ve Sürat Son Test Karşılaştırmaları.

    PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK T P

    Esneklik (cm) Antrenman

    Grubu 19.9±5.3 5.5 2.5 0.233Kontrol Grubu 14.4±4.9

    30 m Sürat (sn) Antrenman

    Grubu 4.1±0.1 0.3 -3.5 0.017Kontrol Grubu 4.4±0.2

    Tablo 15’e bakıldığında, antrenman grubu ile kontrol grubu sporcuların son test

    değerlerinden esneklik istatistiksel anlamlılık düzeyi p>0.05, 30 m. sürat testleri

    karşılaştırıldığında istatistiksel anlamlılık düzeyi p

  • 31

    Tablo 16. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Kuvvet (1 RM) Son Test Karşılaştırmaları.

    PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK t P

    Biceps Curl (kg)

    Antrenman Grubu 71.5±8.7 26.5 9.5 0.008

    Kontrol Grubu 45.0±4,1

    Triceps Press (kg)

    Antrenman Grubu 70.8±8.0 22.5 8.3 0.000

    Kontrol Grubu 48.3±4.0

    Shoulder Press (kg)

    Antrenman Grubu 89.7±8.9 36 12.4 0.000

    Kontrol Grubu 53.7±4.6

    Squat (kg) Antrenman

    Grubu 209.2±22.8 47.4 6.5 0.000Kontrol Grubu 161.8±11.5

    Bench Press (kg)

    Antrenman Grubu 102.0±8.4 41.6 12.4 0.000

    Kontrol Grubu 60.4±7.9

    Dikey Sıçrama (cm)

    Antrenman Grubu 83.0±11.2 13.9 3.8 0.172

    Kontrol Grubu 69.1±5.4

    Durarak Uzun Atlama (m)

    Antrenman Grubu 2.65±23.8 48.8 6.0 0.001

    Kontrol Grubu 2.16±14.3

    Tablo 16’ya bakıldığında, antrenman grubu ile kontrol grubu sporcuların son test

    değerlerinin karşılaştırmalarında; Triceps, durarak uzun atlama, omuz pres, squat ve

    bench pres p0.05 bulundu.

  • 32

    5. TARTIŞMA

    Araştırmaya katılan 24 sporcu, Türkiye erkekler voleybol birinci ligi

    oyuncularından oluşmaktadır. Sporcuların yaş ortalamaları, antrenman grubu (AG);

    28,2±4.4 yıl, kontrol grubu (KG);27.6±4 yıl, spor yaşları; AG;16±3.7 yıl KG;

    15.2±3.4 yıl, boy ortalamaları, AG;195.9±6.5 cm KG;192.8±3.9 cm, kilo

    ortalamaları, AG; 89.7±10.1 kg, KG; 78.4±6.1 kg’dır. Voleybolcuların fiziksel

    özellikleri homojendir.

    Biyomotorik özellikler açısından bu çalışmada; esneklik ölçümlerinde ön test

    15.8 cm son test 19.9 cm, 30 m sürat ölçümlerinde ön test 4.2 son test 4.1 saniye,

    kuvvet ölçümlerinde; Biceps ölçümleri ön test 53.0 kg, son test 71.5 kg, Triceps

    ölçümleri ön test 48.0 kg, son test 70.0 kg, Omuz pres ölçümlerinde ön test 67.1 kg,

    son test 89.7 kg, Squat ölçümlerinde ön test 186.2 kg, son test 209.2 kg,Bench pres

    ölçümlerinde ön test 80.0 kg,son test 102.0 kg, dikey sıçrama ölçümlerinde ön 73.0

    cm, son test 83.0 cm, durarak uzun atlama ölçümlerinde ön test 2.48 m, son test 2.65

    m bulunmuştur.Bu çalışmada elde edilen bulgulara göre, sporcuların 12 haftalık

    piramidal kuvvet ve pliometrik antrenman sonucunda, esneklik ölçümleri,

    antrenmanlarda yapılan esneme ve germe egzersizlerinin yoğunluğu sonucu oldukça

    gelişmiştir. Pliometrik antrenmanlarda yapılan sıçrama egzersizlerinin ve kuvvet

    çalışmalarının sonucu olarak deneklerin sıçrama değerleri, patlayıcı kuvvetleri ve

    hızlanma süreleri oldukça gelişmiştir.12 haftalık antrenman ve müsabaka süresince

    kuvvet artışına bağlı olarak vücut yağ yüzdesi azalmış kas kütlesi artmıştır. Bunun

    sonucunda deneklerde kas tonusu ve kuvvet artışı gözlenmiş olup verilerin istatistikî

    sonuçları önceden yapılan çalışmalara paralel olarak oldukça anlamlı bulunmuştur

    (p

  • 33

    Çalışmamızda 12 haftalık antrenman sonucunda durarak uzun atlama

    ölçümleri ön test 2.48 m, son test 2.65 m bulunarak (p

  • 34

    Durarak uzun atlama ön test; 247.7 cm, son test 265.2 cm olarak ölçülmüştür. Bu

    sonuçlar istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur. P

  • 35

    Costello (1981) kısa mesafe koşusunun ve engelli koşunun pliometrik

    antrenmanla ne kadar geliştiğini incelemiştir. İncelemeye göre, derin sıçrama

    egzersizleri yapan sporcuların bacak gücü, fırlamaları ve ayak çabukluğu anlamlı

    şekilde artış gösterdiğini bildirmiştir.

    Çavdar yaptığı çalışmada, düzenli yapılan pliometrik antrenmanların, deri altı

    yağ oranları üzerinde anlamlı sayılabilecek düzeyde etkili olmadığını; ancak sıçrama,

    kuvvet ve esneklik verilerini yüksek oranda anlamlı olarak etkilediğini göstermiştir

    (Çavdar 2006).

    Savucu araştırmasında, 3 ay süreyle klasik basketbol antrenmanlarına ilaveten

    yapılan pliometrik antrenmanın genç basketbolcuların bacak kuvvetleri, anaerobik

    güçleri ve vücut kompozisyonları üzerinde olumlu bir değişim ve gelişmeye neden

    olduğunu bildirmiştir ( Savucu 2001).

    Akgün (1989); Elde edilen bulgulardan, 8 hafta süre ile düzenli uygulanan

    pliometrik antrenman programının, voleybolcu gençlerin bacak güç gelişimleri

    üzerinde anlamlı düzeyde katkısı olduğu belirlenmiştir. Sağ ve sol bacak sıçrama

    becerilerine göre özel hazırlanmış 14 haftalık antrenman uygulamasına katılan

    voleybolcuların çift bacak sıçrama dereceleri daha fazla gelişme göstermiştir.

    Diallo et al. (2001); pliometrik antrenmanın sıçrama performansı üzerindeki

    etkilerini araştırmak amacı yaptıkları çalışma sonucunda deney grubunun dikey

    sıçrama, hareket halinde dikey sıçrama, tekrarlayan sekme ve uzun atlama

    değerlerinde anlamlı artışlar bulmuşlardır.

    Stojanovic and Kostic (2002) ; sekiz haftalık pliometrik egzersizin

    voleybolcuların smaç sıçraması, blok sıçraması ve yatay sıçrama üzerine etkisinin

    araştırıldığı çalışmasında kontrol grubu ile çalışma grubunun sıçrama değerleri

    karsılaştırıldığında çalışma grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar

    bulmuştur.

    Luebbers et al. (2003) ; çalışmasında 4 ve 7 haftalık olarak uygulanan

    pliometrik çalışmanın dikey sıçrama yüksekliği, dikey sıçrama gücü ve anaerobik

    performans üzerinde istatiksel olarak anlamlı fark yaratmadığı sonucuna

    ulaşmışlardır. Ancak her iki sürecinde dikey sıçrama üzerine olumlu etkisi olduğunu

    saptamışlardır.

  • 36

    Koçak (1991), 17-18 yas grubu antrenmanlı ve antrenmansız askeri erkek

    öğrenciler ile yaptığı 6 haftalık pliometrik antrenman sonucunda anaerobik kuvvet

    üzerindeki değişimi araştırmıştır. Çalışma sonucunda deneklerin dikey sıçrama

    değerlerinde kontrol grubuna göre anlamlı fark bulunmuştur.

    Turner et al. ( 2003) ; altı haftalık pliometrik antrenmanın etkisi üzerine

    yaptıkları çalışmada denek grubunda sıçrama yüksekliği açısından istatistiksel

    anlamda bir farklılık bulamamışlardır.

    Messner et al. (1999) ; pliometrik çalışmaların bayan voleybolcular üzerindeki

    etkilerini araştırmak amacıyla yaptıkları çalışma sonucunda dikey sıçrama

    performanslarında anlamlı artışlar bulamamışlardır. Bunun sebebi olarak sporcuların

    sezon içerisinde maksimum seviyede dikey sıçrama yapmış olduklarından dolayı

    olabileceğini öne sürmüşlerdir.

  • 37

    6. SONUÇ VE ÖNERİLER

    Bu doğrultuda çalışmamızda elde edilen ön-test ve son-test verilerine

    dayanarak yaptırılan yoğun pliometrik antrenmanların biyomotorik özellikler

    üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark oluşturduğu ortaya konmuştur. Özellikle

    hazırlık dönemi ve müsabaka dönemi ilk periyotlarında yoğun olarak yapılan

    pliometrik antrenmanların voleybolcuların performanslarını olumlu etkilediği

    görülmüştür. Bu çalışma sonuçlarıyla pliometrik antrenman çalışmalarının,

    biyomotorik özelliklere etkinliğini incelemek ve voleybolcuların güç

    performanslarının gelişiminde spor bilimlerine katkı sağlamak amacıyla kullanılması

    tavsiye edilebilir.

    Ayrıca pliometrik antrenmanlar ile ilgili araştırmalara yardımcı olacağı

    düşünülebilir.

  • 38

    ÖZET

    Voleybolcularda yoğun pliometrik antrenmanların biyomotorik özellikler

    üzerine etkisinin araştırılması.

    Bu çalışmanın amacı voleybolcularda dikey sıçramaya yönelik olarak yapılan

    yoğun pliometrik antrenmanların biyomotorik özellikler üzerine etkilerini

    araştırılmasıdır.

    Araştırmaya katılan 24 erkek sporcudan 12 si Türkiye Erkekler Voleybol

    Birinci Liginde yer alan MEF (Modern Eğitim Fen) Okulları Spor Kulübü, diğer 12

    erkek voleybolcu ise Galatasaray Spor Kulübü oyuncularından seçildi. Antrenman ve

    kontrol grubu olmak üzere iki grup oluşturuldu. Antrenman grubunun ortalama yaş

    28.2±4.4 yıl, spor yaşı 16.0±3.7 yıl, vücut ağırlığı 89.7±10.1 kg ve boyları da

    195.9±6.5 cm.dir. Kontrol grubu ortalama yaş 27.6±4.0 yıl, spor yaşı 15.2±3.4 yıl,

    boy 192.8±3.9 cm ve vücut ağırlığı ortalaması 78.4±6.1 kg dır. Araştırma 8 hafta

    boyunca genel voleybol antrenmanının yanı sıra periyotlanmış pliometrik antrenman

    protokolü olarak düzenlendi.

    İstatistiki analizler de SPSS 13 paket programı kullanıldı. Elde edilen verileri

    grup içi ve gruplar arası ön-test son-test değerlerini karşılaştırmak için bağımlı

    (Paired Sample) ve bağımsız Örneklem (Independent Sample) t-testleri kullanıldı.

    Anahtar sözcük: Pliometrik , biyomotor özellik , voleybol

  • 39

    SUMMARY

    Being researched of effects on heavy plyometrical tranings’ biomotorical

    features for volleyball players.

    The aim of this study to be searched that effects of heavy plyometric trainings

    that be done intenden for vertical skipping for volleyball players.

    12 of 24 male sporters attended attended to the researching from Modern

    Education Science (MEF) Schools Sports club taking part Turkey Man Volleyball

    First League, another 12 man volleyball players from Galatasaray Sports Club are

    choosed. Two groups are put together that are training group and control group.

    Average age of the training group is 28.2±4.4 years,sport age is 16.0±3.7 years, body

    weight is 89.7±10.1 kg and also height is 195.9±6.5 cm. Average age of the control

    group is 27.6±4.0 years, sport age is 15.2±3.4 years, height is 192.8±3.9 cm. and

    also average body weight is 78.4±6.1 kg. The researching was holded as periodized

    plyometrical training protocol alongside general volleyball training during the 8

    weeks.

    It is used toSPSS 13 package programme in statistical analysis To compare the

    procured datas, in-group and intergroup pretest-posttest values, Paired Sample and

    Indepented Sanple t-tests are used.

    Key Words: Plyometric, Biomotoric Features, Volleyball.

  • 40

    KAYNAKLAR

    AKGÜN, N. (1989), Egzersiz Fizyolojisi, 4. Baskı, Gökçe Ofset Matbaacılık, Ankara.

    AKGÜN N.(1989), Egzersiz Fizyolojisi Başbakanlık Gençlik Ve Spor Genel Müdürlüğü Ankara

    ANONİM.( 2007), Dünya Voleybol Tarihçesi [http://www.ödevindir.net], Erişim Tarihi:20.05.2007.

    ATES M., ATESOĞLU U.(2007), Pliometrik Antrenmanın 16-18 Yas Grubu erkek Futbolcuların Üst ve Alt Ekstremite Kuvvet Parametreleri Üzerine Etkisi: Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, BAKTAAL, DEVRİM GÖKMEN.(2008), ÇÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi Adana BAYRAKTAR B.(2008), Voleybolcularda sağ ve sol bacak sıçrama derecesi farklılıklarına göre periyotlanmış pliometrik antrenmanın çift bacak sıçrama performansına etkisi [The effect of plyometric training planned via left and right leg jumping skill differences on double-leg jumping performance of volleyball players] Ankara Üniversitesi Sağlık bilimleri enstitüsü Yüksek Lisans Tezi BEREKET, S. (1994), Pliometrik antrenman programının yarışmacı bayan voleybolcuların dikey sıçrama ve 20m koşu zamanlarına etkisi. Orta Doğu Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi BEREKET S, TUNCEL F. ( 1994), Pliometrik antrenman programının yarısmacı bayan voleybolcuların dikey sıçrama ve 20 m kosu zamanlarına etkisi. III. Ulusal Spor Bilimleri Kongresi, Ankara BLİMKİE CJR. (1992), Resistance Training During Prand Early Puberty: Efficacy, Trainability, Mechanisms, and Persistance. Can J Sport Sci BOMPA T.O. (2007), Antrenman Kuramı ve Yöntemi ”Dönemleme” Spor Yayınevi ve Kitapevi Ankara

    BOMPA, T.O. (2001), Sporda Çabuk Kuvvet Antrenmanı. Bağırgan Yayımevi.

    BOMPA T.O. (1998), Antrenman Kuramı ve Yöntemi Ankara

    BRİTTENHAM.G.(1992), Plyometrik exercise: a world of caution joperd january

    BROWN M.E.,MA YHEW,Y.H BOLEACH,L.W. (1986), Effect of Plyometric Training of Vertical jump Performance in Hıgh Schooll Basketball Players”.The journal of Sports Medicine and Phsyical Fitness BRUCE-LOW S, SMITH D. (2007), Explosive Exercises In Sporrt Training: Acritical Rewiew. JEP online

    CHU.(1992), Jumping into plyometrics champaing il leisure pres London

  • 41

    CİCİOĞLU, İ, GÖKDEMİR, K, EROL, E. (1996), Pliometrik antrenman 14-15 yaş grubu basketbolcuların dikey sıçrama performansı ile bazı fiziksel ve fizyolojik parametreler üzerine etkisi. Spor Bilimleri Dergisi COSTELLO F. ( 1981), Drills and weight training flexibility and plyometric for sprinters and hurdler, Track and Field Quarterly Review. ÇAVDAR K.(2006), Pliometrik antrenman yapan öğrencilerin sıçrama performanslarının incelenmesi [A study on jumping performances of the students performing plyometric exercises] Marmara üni.salık bili.ens.y.lisans tezi.İstanbul DOLU, E. (1994), ‘’ Yüksek Antrenmanın Sıçrama Evresi ve Pliometrikler’’. Atletizm Bilim ve Teknoloji Dergisi

    DÜNDAR, U. (1995), Antrenman Teorisi ,2.Baskı Bagırgan Yayınevi, Ankara.

    DÜNDAR U.( 1996), Antrenman Bilgisi Ankara

    ERGUN N,BALTACI G, YILMAZ D.( 1994), ‘ Elit bir voleybol takımının fiziksel yapı, uygunluk ve performansdüzeyinin analizi’ , Voleybol bilim ve teknoloji dergisi, Ankara,

    FORAN BİLL.(2001), Hıgh Performance Sports Condıtıonıng. Human Kinetics

    GÜNAY, M., SEVİM Y., SAVAŞ, S., EROL, E. (1994) Pliometrik çalışmaların sporcularda vücut yapısı ve sıçrama özelliklerine etkisi. H.Ü. Spor Bilimleri Dergisi GÜR ERCAN.(2001), Özel Düzenlenmiş Plyometrik Antrenmanların Genç Futbolcuların Anaerobik Güçlerine Etkisi F. Ü. Sağ. BiL Ens. Yüksek Lisans Tezi ELAZIĞ

    KALE R. (1993), Sporda Dayanıklılık, Sağlık Antrenman ve Biyofizyolojik Temeller. istanbul, Alai Ofset Ltd

    KARADENİZ, Ç. (1998), Yarışmacı erkek voleybolcularda polimetrik çalışma programının dikey sıçrama ve belirlenmiş model çalışma süresine etkisinin araştırılması. Karadeniz Teknik Üniversitesi. Yüksek Lisans Bitirme Tezi.

    KILINÇ, F (2008), An Intensive Combined Training Program Modulates Physical, Physiological, Biom)otoric And Technical Parameters in Basketball Player Women, The Journal of Strength and Conditioning Research, November, Volume 22, Issue 6.

    KOÇAK S. ( 1991), The Effect of Plyometric Training Program on Anaerobic Power of 17-18 Years Old Trained and Untrained Male Students. ODTÜ Yüksek Lisans Tezi. Ankara KOTZAMANİDİS, C. (2006), Effects of plyometric training on running performance and vertical jumping in prepubertal boys. Journal of Strength and Conditioning Research

    LETZELLER H. (1986) Kraft Training

    MAAN R ( 1986) Plyometrics, Northern Arizona University

    MAARTEN FB. (1990) Durpo jumping as a training methot for jumping abiliyt. Sports Medicine

  • 42

    MARKOVİC, GORAN. (2007)b. Does plyometric training improve vertical jump height? A metaanalytical review. British Journal of Sports Medicine MESSNER B., GUYER S., HOLDER J., SKELTON M.( 1999), Effect of Plyometric Training on Strength, Vertical Jump, Flexibility and Range of Motıon ın Volleyball Players.:Medicine and Science In Sportsand Exercise MURATLI S.\ŞAHİN G.\KALYONCU O.( 2005) Antrenman ve Müsabaka – Yaylım Yayıncılık İstanbul

    MYER, G.D, K.R. FORD, J.L. BRENT, T.E. (2006), HEWENT. The effects of plyometric vs. dynamic stabilization and balance training on power, balance and landing force in female athletes. Jorunal of Strength and Conditioning

    Research

    O.DİALLO, E. DORE, P. DUCHE, E. VAN PRAAGH.( 2001), Effects of Plyometric Training Followed by a reduced training programme on physical performance in prepubescent soccer players: Journal Sports Medicine Physical Fitness ONAY M. ( 1993) Artırmalı Direnç Antrenman Metodu ile Maksimal Kuvvet Antrenman Metodunun Kuvvet Gelişimine Etkileri ve Metotları Arasındaki Farklılıklar. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi

    ÖZBEK,SALİH. 15 -17 Yas Grubu Erkek Basketbolcularda Hazırlık Dönemi ve Üst Ekstremite Kuvvet Antrenmanlarının Bazı Parametrelere ve Sut isabetine Etkisi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi

    PAUL E. LUEBBERS, JEFFREY A. POTTEIGER, MATHEW W. HULVER, JOHN P.THYFAULT, MICHAEL J. CARPER AND ROBERT H. LOCKWOOD.(2003), Effects of Plyometric Training and Recovery on Vertical Jump Performance and Anaerobic Power.Journal of Strength and Conditioning Research

    PAUL, E., JEFFREY, A., MATHEW, W., JOHN, P., MICHAEL, J. & ROBERT, H. (2003), Effects of plyometric training and recovery on vertical jump performance and anaerobic power, Journal of Strength and Conditioning Research

    RADCLIFFE J. ( 1988), Producing power through plyometrics, Sport Science RIMMER, E, SLIEVERT, G.(2000), Effect of a plyometrics intervention program on sprint performance, Journal of Strength and Conditioning Research

    SAGIROGLU İ.(2008), Genç basketbolcularda pliyometrik antrenmanların anaerobik performans ve dikey sıçrama yüksekliğine etkisi [Effect of plyometric training on vertical jump hight and anaerobic performance in young basketball players] DEÜ İzmir

    SAVUCU Y.(2001), Özel düzenlenmiş plyometrik antrenmanların genç basketbolcuların anaerobik güç performansına etkisi [Effects of regular specific plyometric training on anaerobic power of young basketball players], F. Ü. Sağ. Bil. Ens. Yüksek Lisans Tezi, Elazığ

    SEVİM, Y. (2003), Basketbolda Kondisyon Antrenmanı, 1. baskı, Nobel Yayınevi, Ankara.

  • 43

    SEVİM Y.( 2002), Antrenman Bilgisi - Nobel Yayın Ankara

    SEVİM, Y. (1995), Antrenman Bilgisi, Gazi Büro Kitabevi, Ankara.

    SPURRS R. W, MURPHY A.J, WATSFORD M.L.( 2003), The Effect of Plyometric Training on Distance Runnıng Performance: European Journal of Applied Physiology

    STOJANOVİC T, KOSTİC R.( 2002), Effect of Plyometric Training Model on the Development of Vertical jump Voleyball Players.Facta Universtatıs Series:Physical Education and Sport

    ŞİMŞEK, B.(2002), Bayan voleybol oyuncularının sıçramada etkili alt ekstremite parametrelerinin değerlendirilmesi ve karşılaştırılması. Ankara üniversitesi. Yüksek lisans bitirme tezi. TINAZCI, C. (1996), Çoklu Sıçrama Testinin Güvenirliliği ve Geçerliliği. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi

    THOMAS R. BAECHLE, END, CSCS.(1994), Essentials of Strength Training and Conditioning

    TOPUZ F 2008 Özel Pliometrik Çalışmaların Genç Voleybolcuların Bacak Güç Gelişimine Etkisi Kırıkkale üniversitesi yüksek lisans tezi

    TOUMI H., BEST, T. M., MARTIN, A., POUMARAT G., (2004). Muscle plasticity after weight and combined (weight + jump) training. Medicine and Science in Sport Exercise

    TRİCOLİ V., LAMAS L., CARNEVALE R., UGRİNOWİTSCH.(2005), Short-term effects on lower-body functional power development: weightlifting vs vertical jump training programmes. Journal Strength and Conditioning Research TURNER A.M., OWINGS M., SCHWANE J. A.(2003) Dmprovement in Runnıng Economy After 6 Weeks of Plyometric Training: Journal of Strength and Conditioning Research VURAT M ( 2000) Voleybol Teknik, Bağırgan Yayınevi, Ankara

    WULF, G.(2007), Attention and motor learning, Human Kinetics, Champaign, IL

    YESSİS M, HATTIELD F ( 1986) Plyometric training, achieving explosive power in sports, fitness system, Scholastic Coach YÜKTAŞIR, B., ŞİMŞEK, Ö., ÇOKNAZ, H., MİRZEOĞLU, D., MİRZEOĞLU., N.(2000), A-2 liginde oynayan bir bayan voleybol takımının sezon öncesi hazırlık dönemi antrenmanlarının, voleybol oyuncularının fiziksel ve fizyolojik özelliklerine etkisi. Voleybol ve Teknoloji Dergisi ZİYAGİL, M., TAMER, K., ZORBA, E.(1993), Beden Egitimi ve Sporda Temel Motorik özelliklerin ve Esnekligin Gelistirilmeli, Ankara.

    www.vedatsenturk.com/voleybol/voleyboun kısa tarihi Erişim tarihi:25.05.2011

    www.tvf.org.tr  Erişim tarihi 25.05.2011

    www.myfitnessdepot.com Erişim tarihi 25.05.2011

  • 44

    www.speedpowerstability.com Erişim tarihi 25.05.2011

    www.biggerfasterstronger.Mobil Erişim tarihi 25.05.2011

    www.brianmac.co.uk Erişim tarihi 25.05.2011

    www.coachrobbrogers.com Erişim tarihi 25.05.2011

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

  • 45

    ÖZGEÇMİŞ

    16.08.1978 yılında Aydın’da doğdu. İstanbul’da ikametgâh etmekte.

    İlköğretimini Dr. Reşit Galip İlkokulu’nda; Ortaöğretimini Hürmüz Ayaydın Orta

    Okulu’nda; Lise öğrenimini İncirliova Lisesi’nde tamamladı. Lisans öğrenimini

    Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Okulu Antrenörlük Bölümü’nde

    bitirdi.2008 yılında Sağlık Bilimleri Enstitüsü Spor Bilimleri Anabilim Dalı’nda

    yüksek lisansa başladı. Halen öğrenime devam etmektedir. Voleybol Erkekler 1. Ligi

    Galatasaray Spor Kulübünde yardımcı antrenör olarak görev yapmaktadır.